Doctor's Mind 👩‍⚕️

Bugun @asaxiybooks’ga birrovga kirib chiqdim) Ha, ha birrovga) 11.11 aksiyasi vaqtida kitoblar zakaz qilib qo’ygandim, lekin olish yodimdan chiqib ketibdi. Ertalab telefon qilib eslatishdi)
Dunyo daholari turkumida chiqqan “Albert Eynshteyn” kitobi menga har tomonlama yoqdi. Sifati a’lo darajada. Kitob faqat bolalar uchun emas, balkim kattalar uchun ham qiziqarli bo’la oladi. Biz oilaviy o’qishni boshlab yubordik.
“Hayot uchun 12 qoida” kitobini esa tavakkal xarid qildim. Menimcha, o’qishga arziydigan kitob.
Aytgancha, bookmark'lar sovg’a ekan) Ular ham juda chiroyli ishlangan.

@doctorsmind📖

Bir necha kundan beri kitob do’konlarni aylangim kelayotgandi, lekin vaqt orttirib hech qayerga bora olmayotgan edim. Bugun ertalab o’zim uchun vaqt ajratishga qaror qilib book.uz’ga bordim.

Bugun umuman reja qilmagan kitobimni xarid qildim, chunki nomi bilan o’ziga jalb qildi. Hech qanday ma’no izlamasdan yengilgina o’qib chiqish uchun yaxshi variant. Bundan tashqari yana bir go’zallikni ya’ni navbatdagi box’imni @love_biiz’dan oldim. Bugun ish stolim juda ham go’zallashdi. Aslida tez-tez shunday o’zgarishlar qilib turmasam kayfiyatimga ham, ish unumdorligimga ham salbiy ta’sir qiladi. Sizchi? Ish yoki dars stolingizni tez-tez o’zgartirib turasizmi?

@doctorsmind📖

​​✍️Jorj Oruell
📖”1984”

“Eng yaxshi kitoblar senga o’z bilganlaringni so’zlaydigan kitoblardir”.

Tasavvur qiling, siz shunday zamonda yashayapsizki, bu zamonda o’ylash, fikrlash, odamlar bilan muloqat qilish, xursandchilik qilish va boshqa insoniy xususiyatlarning barchasi qat’iyan taqiqlanadi. Har bir qilayotgan harakatingiz, fikrlaringiz, mimikangiz va hattoki uyqu vaqtidagi tushlaringiz ham nazorat ostida, sizni doimo teleekran orqali kuzatadilar. Ertalab belgilangan vaqtda uyg’onasiz, badantarbiya mashqlarini bajarasiz so’ng ish va kun oxirida uyga qaytasiz, uxlaysiz. Har kunlik tartibingiz shu tarzda belgilab berilgan reja asosida kechadi ya’ni biror yangilik qilishingiz, o’sha kunlardan esdalik sifatida kundalik qoralashingiz, yoki bo’layotgan ishlarga nisbatan biror e’tiroz bildirishingiz aslo mumkin emas. Faqat belgilab berilgan chiziq bo’ylab harakatlanishingiz, o’z ishingizni bajarishingiz, biror insonga muhabbat ko’zi bilan qarashingiz ham mumkin emas. Siz faqatgina “Katta og’a”ni sevishingiz va partiyaga ishonishingiz kerak. Aytgancha, oila qurish, farzand ko’rish mumkin, lekin bu partiya uchun, uni ishchi kuchi bilan ta’minlash uchun, muhabbat bilan oilaviy hayotda yashash uchun emas.
Xullas, mana shunday hayotda yashayotgan Uinston partiya a’zolari tomonidan qilinayotgan ishlarga, “Katta og’a”ning faoliyatiga shubha bilan qarashni boshlaydi. Haqiqatni izlashga harakat qiladi, lekin afsuski tarix voqealariga oid hujjatlar yo’q qilingani uchun hech narsa topa olmaydi. U hattoki yoshi katta odamlar bilan ham suhbatlashib ko’radi, lekin tayinli foyda bo’lmaydi. Partiya odamlarning xotirasiyu ongini o’zgartirishga qodir. Asarda shunday jumla bor: “O’tmishni boshqargan kelajakni ham boshqaradi, hozirni boshqargan o’tmishni ham boshqara oladi”.

Hamma davrlar uchun dolzarb deb hisoblangan ushbu asarni o’qir ekansiz, undagi voqealaru unsurlarni kundalik hayotimizning har bir jabhasidan topa olasiz. Masalan, o’z hayotingizda ko’plab “Katta og’a”larga duch kelgan bo’lishingiz mumkin. Ko’pgina davlat idoralarining o’z “Katta og’a”lari bo’ladi. Ularga shubha bilan qarash yoki qarorlariga e’tiroz bildirish sizni xuddi kitobdagidek xoinga aylanishingizga, ishdan bo’shashingizga yoki boshqa bir og’ir jazo olishingizga sabab bo’lishi mumkin. Shuni ayta olamanki, ko’p hollarda bunday “Katta og’a”larni paydo bo’lishiga ko’p jihatdan o’zimiz sababchi bo’lamiz. Bir insonni juda yuqoriga ko’tarish, hatto iloh darajasida ko’rish, chegaralanmagan imkoniyatlarni taqdim etish eng asosiy sabablardandir. Yana bir misol, asarda “qo’shfikrlik” degan tushuncha berilgan. Deyarli har birimiz hayotimizda ko’p marta shunday insonlarga duch kelganmiz, hatto o’zimiz ham vaqti kelganda “qo’shfikr” inson bo’lganmiz. Hayotda biror narsaga ishonib o’zimiz ko’r-ko’rona unga teskari ishni bajarganmiz. Kitobni o’qir ekanman butun hayotim davomida yo’limda uchragan “Katta og’a”laru “qo’shfikr” insonlarni ko’z oldimdan birma-bir o’tkazdim. O’sha vaqtlarda bu oddiy holdek ko’ringan, ularni tahlil qilishga bilimim ham, dunyoqarashim ham torlik qilgan. Hozir yaxshi tushunyapman, lekin haligacha atrofimizni ko’plab prollar o’rab olgan. Bir gala prollar orasida o’zini bilmaganga olib yashagan yaxshimi yoki xuddi ulardek bo’lishmi?

Xullas, “1984” hozirgi hayotimizda barchamiz ko’rib-bilib turgan ko’plab haqiqatlarni ochiqdan ochiq fosh qilib bera oladigan asar. Barchaga birdek tavsiya qilaman.

@doctorsmind📖

​​Asl kasbim shifokor, lekin sohamga oid bo’lmagan badiiy kitoblarni o’qishni yaxshi ko’raman. Hozirgi kundagi tig’iz ish faoliyatimni boshlagunimga qadar talabalik davrimda ijtimoiy tarmoqlardagi kitoblarga oid guruh va kanallarda juda aktiv bo’lardim, shularning orasida o’z shaxsiy kanal va sahifalarimga ham juda e’tiborli edim. Hozir ham imkon bo’lishi bilan har xil joy va holatlardan foydalanib kitob o’qib ketaveraman. Bugun shuni yana bir bor tushundimki, hozir faol bo’lmasamda ijtimoiy tarmoqlarda bir paytlar yozgan kitoblar haqidagi fikrlarim anchagina katta zaxira bo’lib qolgan ekan, chunki eski postlarimni haligacha o’qishadi, fikrlar qoldirishadi. Facebook’ga juda kam kiraman, lekin har kirganimda yig’ilib qolgan aksariyat xabarlar ancha oldin yozgan postlarimga izohlar va layklardan iborat bo’ladi. Demak, haligacha qaysidir yozganlarimni ma’lum bir qismini bo’lsa ham o’qishadi.

Kecha bir jurnalist o’zimning soham bo’yicha intervyuga taklif qilib qoldi, to’g’risi, rad qilmoqchi bo’ldim, chunki shifokor-ekspert sifatida yetarlicha intervyularda chiqqanman. Yana bugunga qilgan rejalarimni bitta shu ko’rsatuv uchun o’zgartirgim kelmadi. Oxiri iltimos qilgani uchun majburan bordim. Intervyu boshlanguncha jurnalist “Kitobxonlar davrasi”da yozgan taqrizlarim haqidagi fikrlari bilan suhbatni boshlab, postlarimni ancha oldindan o’qiganini, birinchi filolog deb o’ylaganini aytib qoldi. Odatda, intervyularga instagramdagi ekspertlik blogim orqali takliflar bo’lardi. Kitoblarga oid sahifalarim ko’pchilik uchun noma’lum edi. Xullas, suhbat orasida yaxshiyam rad qilmasdan kelibman, deb o’ylab qoldim)

Aslini olganda, filologiyaga umuman aloqasi yo’q insonman, yozganlarimni ham tahlil yoki taqriz deyishga ham xijolat bo’laman, lekin qandaydir foydasi tegayotganidan xursand bo’laman. Fikrlarimni yozib qo’yish, avvalo, o’zim uchun kerak, qachonlardir yozgan fikrlarim xotiralarni va o’sha vaqtdagi o’ylarimni yana bir bor his qilishga yordam beradi. Albatta ko’p sonli insonlar bo’lmasa ham ma’lum bir sodiq insonlarnigina kuzatishi meni quvontiradi.

P/S: Rasmda 2022-yilda yozilgan postimga hozirgina kelgan izoh. Yaqinda yozgan postimga kelgan fikr deb o’ylab qo’yaqolaman) Avvallari eski postlarimga izohlar kelganda bugungidek e’tibor ham bermas edim.

@doctorsmind📖

Har safar shunaqa kitob, kofe, shirinliklar bilan olgan videolarimni ko’rgan akam doim bir gapni aytadilar: “Haliyam shunaqa maza qilib kitoblaringni o’qib yuribsanmi?”.

Afsuski, farzandlarimdan berkinib, tez-tez video va rasmga olishimni, bunaqa xotirjamlikda anchadan beri bemalol kitob o’qib o’tira olmasligimni bilmaydilar))
Nachora, insonning hayoti davomida turli xil davrlar bo’ladi. Ularning har birida yashab o’tishimiz kerak, chunki bolalarimizning bolaligi ham, bizning hozirgi holatimiz ham g’animat.

@doctorsmind📖

Oktyabrdagi navbatdagi mutolaani shu kitob bilan davom ettirishni xohladim. Yangi olamga qiziqarli sayohatim boshlandi.

@doctorsmind📖

Har doimgidek telegram kanalim borligi yodimdan chiqib qoldi) Mana necha kundan beri hech nima yozmadim. Instagramga bir nimalar qo’yib turamanu, telegramni eslamayman.

Aytgancha “Kirka”ni chiqqan kuniyoq super muqovali nashrini olib kelgandim. Kitobning sifatini videodan ham bilib olish mumkin.

@doctorsmind📖

​​✍️Virjiniya Vulf
📖”Shaxsiy xona”

“Har bir ijodkor ayolga pul va shaxsiy xona kerak”.

O’sha vaqtlarda dolzarb bo’lgan moliyaviy masalalar va shaxsiy xona muommosi hozir ham dolzarb, hali ham o’z yechimini to’liq topmagan. Men esa faqat ijodkor ayol uchun emas balkim, har bir inson uchun pul va shaxsiy xona kerak degan bo’lardim, ayniqsa har bir ayol uchun. Vulf esa ijodkor ayollar misolida moliyaviy erkinlik va shaxsiy xonaning qanchalik ahamiyatli ekanligini ko’rsatib bergan.

Hamma davrlarda erkak yozuvchilarning asarlari ayol yozuvchilarning asarlaridan yuqori baholangan. Odatda, tanqidchilar urush tasvirlari tushirilgan kitoblarni jiddiy kitoblar, ayollarning kitoblarini esa hech narsaga arzimaydi deb hisoblashgan, ularga kerakmas matohdek qarashgan. Vaholangki, bu ayol yozuvchilar yozishga ruxsat, sharoit, imkoniyat yo’q joyda go’yoki asfaltdan unib chiqqan gul misoli edilar. Ularning bor iste’dodu imkoniyatlarini ochib bera olishlariga har doim oldilarida ma’lum bir to’siqlar qarshilik qilib turgan. Natijada ularning asarlari maishiy mavzular va jilovlanmagan g’azabdan iborat bo’lib qolgan. Ularda erkak yozuvchilardek na sayohat qilish, na odamlar bilan tanishib yangi ma’lumotlar olish va na yig’ilgan taassurotlarni uzoq vaqt dunyodan uzilgan holatda tahlil qilib, o’zi bilan o’zi yolg’iz qolib yozish uchun shaxsiy xona bo’lgan. Bilmadim, bir bobning o’zini yozish uchun qanchadan qancha fikr buzilishlariga duch kelgan ekanlar? Bu holat faqat ijodkor ayollar uchungina emas, barcha ilm yo’lidan ketayotgan ayollarga ham yaxshi tanish. Bir maqolaning yozilguniga qadar necha marotalab chalg’ishlari, adashishlari mumkin.
Vulfning fikrlaridagi bir jihat e’tiboringizni tortmay qolmaydi, u shunday holatda ham erkak yozuvchilarga nisbatan nafrat ko’zi bilan qaramaydi, ularning ijodini doimiy ravishda kuzatadi va o’zining xolis fikrlarini beradi. U ayollarning ham shunday imkoniyatlarga ega bo’lishlarini, erkin ijod qila olishlarini xohlaydi, ayollarning ham erkaklardan kam darajada qobiliyatlarga ega emasliklarini, kerak bo’lsa ulardek ijod qila olishlarini tushuntiradi.
Asarda Vulf o’zidan oldingi va zamondosh ayol yozuvchilarning ijodidagi yutuqlari, kamchiliklariyu muommolarini erinmay tahlil qiladi, yechimlarini ham aytib o’tadi.

Shaxsiy xona faqatgina ijod yoki ilmiy faoliyat uchun emas, balkim qalb sakinati, ichki hotirjamlik uchun ham kerak. Vulf aynan shuni ham nazarda tutgan. U ruhiy erkinlik nima ekanligini, uni moddiyatga bog’liq ekanligini aytgan. Uyda albatta har bir insonning ana shunday burchagi bo’lishi kerak. Hozirgi kunda bu tushuncha “Hygge” atamasiga to’g’ri keladi. Har bir insonning ana shunday “Hygge”si bo’lishi kerak.

@doctorsmind📖

​​Taxminan, 15 yillardan beri Van Gog ijodi mani o’ziga tortib keladi. U paytlari Van Gogning hayoti va qanday asarlari borligi haqida to’liq bilmasdim. Shunchaki Van Gog nomini, rassom ekanligini va "Yulduzli tun” kartinasinigina bilardim, xolos. Ushbu mashhur “Yulduzli tun”ni birinchi marta qarindoshimning uyida ko’rganimda anchagina termulib turganim yodimda. O’shanda surat o’ziga juda ham tortgandi. Qarindoshimdan surat haqidagi ayrim ma’lumotlarni bilib olgandim. Keyin oradan ancha yillar o’tib ketdi, Van Gog va uning asarlari biroz yodimdan ko’tarildi. Talabalik davrimda ya’ni 5-kursda(2016-yil) psihiatriya fani boshlandi va biz ruhiy kasalliklari bor bemorlarda Art terapiyaning ahamiyati haqida darslar o’tdik. Turli ruhiy kasalliklari bor bemorlar tomonidan chizilgan har xil rasmlarni tahlil qildik. Ularning rasmlari orqali o’sha vaqtdagi ruhiy holatlaridagi o’zgarishlarni topishga harakat qildik. Dars oxirisida o’qituvchimiz bizga ham rasm chizish vazifasini topshirdilar va aynan rasmning qanday chiqishiga qarab baho qo’yishlarini aytdilar. Qizig’i hech qanday rasmga qarab emas, aynan o’qituvchimizning tasvirlab berishlari asosida chizishimiz kerak edi. Albatta hammaning rasmi har xil chiqdi. Hozir o’zim chizgan rasmga qarab ranglarni qanchalik to’g’ri tanlaganimni tushunyapman, chunki o’shanda “5” olgandimda) Kimlardir siyohrang, yana kimlardir och havorang ishlatgan.

Van Gog men uchun nafaqat rassom, balkim sabr-matonat ramzi ham bo’lib qolgan. U deyarli 30 yoshgacha turli sohalarda o’zini qidirishga harakat qilgan va bu izlanishlari natijasi o’laroq, buni kech bo’lsada uddasidan chiqqan. Ijodi davomida o’z ishlaridan bir necha marotaba qoniqmaslikni his qilgan lekin shunda ham buyuk ijod namunlarini yarata olgan. Achinarlisi, hayotlik davrida hozirgi kundagidek qadrli bo’lmagan.

Rasmda 8 yil oldingi chizgan rasmlarimiz. Albatta u vaqtlarda hozirgidek Iphone telefonlar urfda bo’lmagan, lekin o’sha vaqtda Art terapiya vaqtida his qilgan o’ylarimni qaytadan eslashga yordam bera oldi. Rasmlardan meni topa olarmikinsizlar?)

@doctorsmind📖

​​✍Viktor Emil Frankl
📖"Hayotga ha de!" asari

Dunyoning eng mushkul lahzalarida
Hayotga kelganlar baxtlidir, baxtli!

Kimning "nima uchun" degan savolga javobi bo'lsa, u "har qanday" qiyinchilikka dosh bera oladi".

Asar muallifi Viktor Emil Frankl aslida kim va bu mo'jazgina asari bilan insoniyatga nima demoqchi? Asar muallifning Aushvits(Osvensim) konslagerida o'tkazgan hayotiga asoslangan bo'lib, u lager hayotini o'z ko'rgan-kechirganlari orqali ro'y-rost ochib bergan. Bilamizki, Osvensim o'lim lageri haqida juda ko'plab asarlar yaratilgan, filmlar suratga olingan. Ushbu kitobning boshqa malliflarning asarlaridan qanday farqi bor deb o'ylaysiz? Gap shundaki, muallifning o'zi vrach-psihoterapevt bo'lib, u ushbu asar orqali lagerdagi mahbuslardan tortib qo'riqchilargacha, xullas barchaning psihologiyasidagi ketma-ket yuzaga keladigan bosqichlarni ya'ni ruhiy holatini to'liq va tushunarli tarzda ochib bera olgan. Konslagerdagi mahbuslar ruhiyati bosqichlarining har biridagi o'zgarishlarni chuqur o'rgangan.
Nima uchun lagerga kelgan ayrimlar bir necha kun ichida halok bo'ladiyu, yana boshqa insonlar yillar davomida irodasi bukilmay yashaydilar. Emil Frankl aytganidek, lagerda sog'lig'ida muammosi bo'lmagan, bardam-baquvvat insonlar emas, ruhiy holati kuchli bo'lgan insonlar tirik qolishadi.

Konslagerdagi insonlar zulm va qiynoqlardan azob chekkan deyishingiz mumkin. Aslida esa, konslagerda bo'lgan odam, u yerda qancha vaqt bo'lishini umuman bilmasligidan jabr ko'rgan.Vaqt cheklovi belgilanmagan edi. Konslagerdagi insonlar "vaqtinchalik mavjudlik" holatida edilar. Ya'ni tirik holatdagi o'lik insonlar. "Kelajakni ko'ra olmaslik" holati insonlar ongiga shunchalik chuqur kirib boradiki, o'zlarining hayotlarini marhumning hayoti kabi tasavvur qilishni boshlaydilar.

Aslida insonni dunyoda ushlab
turguvchi katta kuch - bu uning ishonchidir. Agarda uning shu yagona umidi ya'ni ishonchi yo'qolsa u uchun hamma narsa ma'nisizdir. Masalan, konslagerda mahbuslar o'limi asosan Rojdestvo o'tgandan keyin yil yakunigacha bo'lgan davrda eng ko'p kuzatiladi. Nima uchun? Chunki barcha mahbuslarda bayramda o'z uylarda bo'lishga sohta qattiq ishonch bo'ladi. Bayramdan o'tgandan keyin esa, ularda yashashga nisbatan ishonchdan hech nima qolmaydi.

Hayotda ham xuddi stomotolog kreslosining ustidagi kabi, doim asosiysi endi keladi, deb o'ylaganda, asosiysi ortda qolgan bo'ladi.
Biz doim eng asosiysi, eng og'iri, eng kuchlisini kutib yashaymiz. Aslida esa biz barchasini boshdan o'tkazishga ulgurgan bo'lamiz. Barcha qiyinchiliklarda toblanib bo'lgan bo'lamiz.

Har bir insonning hayoti noyob va takrorlanmasdir. Xuddi taqdirni boshqasi bilan taqqoslash mumkin bo'lmaganidek, hech bir insonni boshqasiga tenglashtirish mumkin emas, shuningdek, hech qanday vaziyat aynan bir xil bo'lib takrorlanmaydi, ularning har biri odamni boshqacha harakatga chorlaydi.

Konslager qo'riqchilari esa ashaddiy sadistlardir. Ular shavqatsiz jamoa shakllantirilayotganda maxsus tanlab olingan. Sadistga nima yoqadi? Ular konslager ishchilarining qiynalishidan rohatlanadilar. Boshqa tomondan esa ular necha yillar davomida mahbuslarning qiynalishini ko'raverib sadistlashib boraverganlar.

Dostoyevskiy shunday yozgandi: "Men faqat bitta narsadan qo'rqaman - azobimga loyiq bo'lmaslikdan". Insonning so'nggi nafasigacha tortib olinmaydigan ma'naviy erkinligi unga hayotining so'nggi nafasigacha mazmun bilan to'ldirish imkonini beradi.

Xullas, juda kuchli psihologik asar. Bir inson hayoti misolida barcha-barchasi sodda tushuntirib berilgan. 127 betdan iborat ushbu kitobni tez tugataman deb boshlagandim, mutolaa esa bir necha kunga cho'zilib ketdi. Sababi kitobning har bir sahifasi sizni o'ylantirmasdan qo'ymaydi.

Zavqli mutolaa...

@doctorsmind📖

Sentabr oyining oxirgi kunlarida “Shaxsiy xona”ni tamomladim. Menimcha, “Ko’rinmas ayollar”ni o’qishning ayni vaqti.

“Shaxsiy xona” haqidagi fikrlarimni alohida yozaman. Ajoyib, arzirli fikrlari bilan bo’lishaman.

Aytgancha, bugun kechqurun soat 21.00 da @kitobdoira’da “Shaxsiy xona” haqida suhbat bo’lib o’tadi. Xohlovchilar qatnashishlari mumkin.

@doctorsmind📖

#mutolaa

3 kun avval “Jinoyat va jazo”ni tugatgan edim. Chorshanba kuni bo’lishi kutilayotgan shu kitob muhokamasiga tayyorman.
Endi esa “Shaxsiy xona” ning mutolaasini boshlasam bo’ladi. Bu kitob bo’yicha ham @kitobdoira’da muhokama bo’lishi kerak edi. Qachonligi esa hozircha noma’lum.

@doctorsmind📖

Bo'shliq hissini qanday yengish mumkin?

Bo'shliq yaqin kishimizdan ayrilganimiz yoki yo'qotganimiz tufayli yuzaga keladi. Ba'zilar bu jarohatlarini davolashga muvaffaq bo'lishadi. Boshqalarda esa bu tuyg'u faqat kuchayadi.

Alangalovchi hissiyotidan xalos bo'lishning eng keng tarqalgan varianti tanishishdir. (E'tibor va maqtovlar orqali "bo'shliq" ni to'ldirishga urinishlar.) Biroq, bu muammoni chuqur darajada hal qilmaydigan vaqtinchalik holat.

Bo'shliq hissining ildizida ikki narsa yotadi: mo'rtlik va bolalik davridagi qadrsizlik. Moʻrtlik bu qachonki o'zingizni qadrlamaganingizda va anglamaganingizda. Begonalashishni his qilasiz.

Bolalikdagi yetarlicha qadrlanmaslik esa yoʻrgakligidayoq boshlanadigan jarohatlardir. Qachonki bola emotsiyalarini ifoda etgani uchun jazolanganida, uning ustidan kulishganda. Shu sabab u moslashish uchun hissiyotlarini bostirishni o'rganishiga toʻgʻri keldi. Natijada, u o'zini tushunish va qabul qilishdan uzoqlashdi va boshqalardan tasdiqlashni izlashga majbur bo'ldi.

Bo'shliq hissi, ayniqsa, impulsiv qarorlarda namoyon bo'ladi: ish joyini o'zgartirish, xarid qilish, ko'chishlar, oziq-ovqat, spirtli ichimliklar, jinsiy aloqa va boshqa og'riqni vaqtincha qoldirishga yordam beradiganlarda. Biroq, bu foydasiz va tuyg'u baribir saqlanib qoladi.

Uni yengish uchun siz anglashni rivojlantirishingiz kerak: o'zingizga savol berish orqali "bo'shliq"ning mohiyatini tushunib oling: uni nima chaqiradi, uning ortida qanday hissiyotlar bor?

Triggerlarni tahlil qilish hissiyotlarga mazmunli yondashishga va impulsiv harakat qilishni to'xtatishga yordam beradi. Biroq, bu hali hammasi emas - "jarohatlarga" chuqurroq kirib borish kerak va hissiyotlarimizni, tashvishlarimizni tushunishni o'rganishimiz darkor. Ularni anglash va qabul qilish lozim. Faqat shunday.

Bo'shliqning kishanlari anglash, o'zini qabul qilish va chuqur hissiy jarohatlar bilan ishlash orqali buziladi - ular ichki yaxlitlikka olib boradigan yo'ldir.

@rakhmonalievs_blog

​​✍️Fyodor Dostoyevskiy
📖”Jinoyat va jazo”

Dostoyevskiy men uchun hali kashf qilinmagan, noma’lum yangi dunyo edi, chunki uning kichkina asarlari bilangina cheklangan edim. Har doim Dostoyevskiyning dunyosiga kirishdan qo’rqib hadiksirab turardim, uning biror yangi asarini o’qishga ikkilanardim. Xuddiki, uning asarlari men uchun emasdek tuyilardi. Oxiri o’zimga o’zim o’qiysan, hozir ayni payti dedim. Dostoyevskiy tomonga katta qadamlarni “Jinoyat va jazo” orqali tashladim. Bir necha kun davomida shu yangi olamda yashadim va tushundimki, Dostoyevskiy aynan men kutgan va xohlagan yozuvchi. Faqat bitta afsuslanish bo’ldi ya’ni avvalroq o’qimaganimga afsuslandim. Asarga dastlabki sahifalardanoq berilib ketdim, undagi tushkunlik, yetishmovchilik, xafagarchiliklar ruhiyatimni sindira olmadi, aksincha mutolaaga qiziqishimni yanada oshirib yubordi.
Asar voqealariga biroz to’xtalib o’tmoqchiman. Bosh qahramon sobiq talaba Rodion Raskolnikov bo’lib, asar uning hayollaridagi o’ylar va maslahatchi Marmeladov bilan bo’lgan suhbatlari asosida boshlanadi. Aynan mana shu suhbat asarning tuguni bo’lib, shu suhbatdagi barcha fikrlar va noaniqliklar butun asar davomida yechib beriladi. Kitobxon asarning boshidagi suhbatda keltirilgan fikrlarni butun asar davomida tushunib, mag’zini chaqib boradi.
Raskolnikov odamlarni ikki xil toifaga bo’ladi: odmi odamlar, ya’ni o’ziga o’xshagan insonlarni ko’paytirishgagina qodir odamlar, ular shunchaki odamlar sonini ko’payishi uchun xizmat qiladilar. Ikkinchisi, odam deb atashga arziydigan, hayotda yangilik yarata olish imkoniyatiga ega bo’lgan, ilgari solingan izlardan yurmaydigan, qonunlarni o’zgartira oladigan odamlar turi. Birinchi toifa insonlar o’z hayotlaridan shikoyat qilmaydilar, ularning tug’ilishlari va dunyodan o’tishlari ham hech kimga sezilmaydi. Ikkinchi toifa insonlar esa isyonkorlar bo’lib, ular o’zlaridan nimadir nom qoldirishga harakat qiladilar. Albatta ikkinchi toifa odamlarning faoliyati qurbonliku qonxo’rlikni talab qiladi, chunki dunyodagi hech bir kashfiyotu o’zgarish osonlikcha paydo bo’lmagan. Qanchadan qancha odamlarning o’limiyu yo’qotishlar evaziga paydo bo’lgan. Masalan, oddiygina misol, shifokorlar biror davolash usulini kashf qilmoqchilar, lekin uni amaliyotga tatbiq qilish uchun bir nechta sinovlardan o’tishi kerak. Bu degani bir nechta odamlarning hayoti evaziga shu kashfiyotga ega bo’lish mumkin. Kashfiyotning kelajakdagi ahamiyatining oldida bir nechta insonlarning hayoti hech nima emas, chunki shu tadqiqot sababli yaxshi kelajakka ega bo’lamiz. Xuddi shunday tarixdagi yangi hukmdorlarning taxtni egallashlarini olaylik, har safargi davlat to’ntarilishida daryo-daryo qon oqqan. Oqibatda o’zgarishlar paydo bo’lgan. Hozir shu o’lgan oddiy odamlar emas, qon oqishiga va o’limga sabab bo’lgan “Xos” insonlar eslanadi va ulug’lanadi, chunki ular hozirning emas kelajakning odamlari. Raskolnikov ham o’zini ana shunday favquloddagi insonlardan biriman deb hisoblardi. Birgina odamni o’ldirish orqali o’z muhitini o’zgartira olishiga, kelajak uchun foydali ish qilayotganiga ishonadi va hatto o’z ishini oqlashga ham harakat qiladi.

Men faqat hech kimga keragi boʻlmagan, palid, zararli bitni oʻldirdim, xolos.

Bu Raskolnikovning fikrlari edi. Mutolaa vaqtida Raskolnikovni oqlashga ham harakat qildim. Qancha-qancha jazolanmagan jinoyatlar oldida bu hech nima emasda. Raskolnikov bu ish ahloq jihatdan to’g’ri bo’lmasada vijdon oldida to’g’ri ekanligiga ishonadi, ammo u o’z jinoyatini ko’tara olmadi. Har qanday jinoyatning oldida albatta uning jazosi bo’ladi, Raskolnikov asarning oxirida jazoga hukm qilingan bo’lsada u jazogacha ham qattiq azobda yashadi.
Bir qarashda butun boshli roman bor yo’g’i bitta voqeadan ya’ni jinoyat va uning jazosidan iboratdek tuyiladi, lekin uning ichidagi fikrlar, haqiqatlar ko’pligidan hazm qilishga qiynalasiz. Undagi har bir qahramon va dialog bejizga olib kirilmagan. Har bir satrlar qayta-qayta o’qishga arziydi. Har safar o’qiganda har xil anglash mumkin. Asarni qayta o’qiyman. Shuni ayta olamanki, o’nta asar bergan taassurotni bera oladi.

Shunday qilib tanlovimiz yakuniga yetdi. Go‘liblarni jonli efirda aniqladik:

1-o‘rin: @LevDostoyevskiy
2-o‘rin: @Bekmirzayeva_765
3-o‘rin: @Mohigul_Zafar

Hamma ishtirokchilarga rahmat. Bu boshlanishi edi. Kelasi oylar bundan ham qiziqarli tarzda o‘tkazishga harakat qilamiz. Rejalarimiz ko‘p. Sizlar esa biz bilan qoling va kanallarimizni kuzatishda davom eting.

@quyoshtaraflarda & @doctorsmind

#diqqat

Bugun soat 15:00 da @quyoshtaraflarda bilan jonli efirda tanlov g’oliblarini aniqlaymiz.

Barchaga omad🥳💐

#yangi_kitoblar

Anchadan beri orzu qilib yurgan kitoblarim endi menda ham bor😍
Bu kitoblarni albatta kuzgi mutolaa uchun qo’shaman.

@doctorsmind📖

​​✍️Moris Leblan
📖”Arsen Lupen - Jentelmen o’g’ri”

Eng yaxshi ko'rgan janrlarimdan biri bu - detektiv. Ba’zi-ba’zida dam olish maqsadida shunday asarlarga murojaat qilib turaman. Ko’pchiligimiz ingliz detektiv yozuvchilarining asarlarini yaxshi bilamiz va ko’p o’qiganmiz. Agata Kristi va Artur Konan Doylning asarlari asosida ishlangan filmlarni esa hattoki yoddan bilamiz. Bugun esa inglizlarga javoban fransuz yozuvchisi Moris Leblan tomonidan yaratilgan obraz Arsen Lupen haqida gapirmoqchiman. “Arsen Lupen” bir nechta qissa va romanlar turkumidan iborat bo’lib, “Arsen Lupenning hibsga olinishi” hikoyasidan boshlanadi. Barcha hikoyalarda Arsen Lupen sirli shaxs sifatida namoyon bo’ladi va odatda, deyarli ko’p hikoyalar aynan Lupenning o’zi tomonidan hikoya qilinadi.
Kitob Lupenning bir nechta jinoyatlari ochib berilgan hikoyalardan iborat bo’lib, u boshqa jinoyatchilardan tubdan farq qiladi. Faqat noqonuniy yo’l bilan boylikka ega bo’lgan shaxslarninggina dodini beradi. Bundan tashqari u kuchli grim qilish qobiliyatiga ega ekanligidan kitobxon uning aslida kim ekanligiga shubha bilan qarashni boshlaydi.

Ushbu yangi kitob yangi nashriyot “Orimedia” tomonidan yaqindagina nashrdan chiqqan. To’g’risi aytganda, voqealar rivoji sirli, lekin Sherlok Xolms va Puaro bergan zavqni bera olmadi. Aytgancha, ushbu asar asosida filmlar ham ishlangan, lekin filmini hali ko’rmaganligim sababli biror fikr bildira olmayman.

@doctorsmind📖

Diqqat!

Doimiy uzun taqrizlar va intelektual postlar alohida diqqat va kuch talab qiladi. Kitobga aloqador blog kuzatuvchilari ko‘p emas. Lekin siz doimiy kitob o‘qiyapsiz va bizni kuzatib boryapsiz.

Shunday ekan, obunachilarimizni xursand qilish maqsadida @doctorsmind va @quyoshtaraflarda kanallari hamkorligida tanlov o'tkazishga qaror qildik.

Qatnashish shartlari juda oddiy: Kanallarga a‘zo bo‘lib, @quyoshtaraflarda kanali izohlarida "+" belgisini qoldirasiz G‘oliblar random orqali aniqlanadi.

Sovg‘alarimiz:
1-o‘rin uchun: "Graf Monte Kristo" 2 qism, "So‘nggi orol", "Haram".
2-o‘rin uchun: "Anna Frank kundaligi", "Muhabbat masofasi", "Million dollarlik xatolar"
3-o‘rin uchun: "Mo‘yna mantodagi madonna", "Jentelmen o‘g‘ri".

Hamma kitoblar o‘qishli va pochta orqali bepul yetkazib beriladi. Maqsadimiz kitobxonlikni kengroq targ'ib qilish va bilim ulashishda davom etish.

E‘lonni kitobxon do‘stlaringizga ulashishingizni va bizni qo‘llab-quvvatlashingizni so‘raymiz.

@quyoshtaraflarda & @doctorsmind