ቅድስት ኦርቶዶክሳዊ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን በአዋጅ የወሰነቻቸው አጽዋማት በቁጥር ስባት ናቸው። እነዚህም፡-
ዐቢይ ጾም
ጾመ ነቢያት
ጾመ ድኅነት
ጾመ ነነዌ
ጾመ ገሃድ
ጾመ ሐዋርያት
ጾመ ፍልሰታ
ዐቢይ ጾም
ይህ ጾም ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ከርስቶስ በገዳመ ቆሮንቶስ ለእኛም አብነት የሆነበትን የነፍስና የሥጋ ቁስል
መፈወሻ የምናስብበት ጾም ነው። ማቴ. ፬፡፩-፲፩ (4፥1-11)
ዐቢይ ጾም መባሉ
ሀ. የፍጥረት ባለቤት ራሱ ኢየሱስ ክርስቶስ የጾመው በመሆኑ
h. ታላላቅ ኃጢአቶች የደቀቁበት በመሆኑ እነዚህም ስስት ትዕቢት ፍቅረ ንዋይ ናቸው አነዚህ ሦስቱ አርእስተ ኃጣውዕ ይባላሉ ።
በአገራችን ምእመናን የሁዳዴ ጾም ይባላል ። ይህም ትልቅነቱንና በረከቱን ለመግለጽ ነው። ሁዳዴ የሚለው ሁዳድ ከሚከው ቃል
የመጣ ነው ትርጕሙም በጣም ሰፊ የእርሻ መሬት ማለት ሲሆን ከሰፊ እርሻ ብዙ ምርት ይገኛልና ከዚህም ከሁዳዴ ጾም ብዙ መንፈሳዊ ፍሬ ይገኝበታል ።
ጾመ ነቢያት
የነቢያት ጾም መባሉ ነቢያት ጌታ ከሰማየ ሰማያት ወርዶ ከድንግል እመቤታችን ተወልዶ መጥቶ ያድነናል ብለው የሚጾሙት ስለ ነበር ነው። ይህ ጾም የሚጾመው ከጌታችን ልደት በፊት ባሉት ቀናት ሲሆን ጊዜውም ከህዳር 15 ቀን አስከ ታህሳስ 28 ቀን ነው።
እኛ የምንጾምበት ምክንያት
ሀ. ከነቢያት ጋር ያለንን አንድነት ስለሚገለጽበት
ለ. የጌታችን መወለድ እያሰብን ሁሌ በልባችን ይህ ይገባ ዘንድ
ረቡዕና ዓርብ (ጾመ ድኅነት)
ሀ. ረቡዕ የምንጾመው፡- ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ከርስቶስን ለመግደል አይሁድ የተስማሙበት ቀን ስለሆነ ይህችን ዕለት በጾም እናስባታለን።
ለ. ዓርብ የምንጾመው፡- በዚህች ቀን የሁላችን ቤዛ መድኃኔዓለም ከርስቶስ እኛን ለማዳን በቀራንዮ ኮረብታ በመስቀል በሥጋ መሞቱን በመሞቱም መዳናችንን እያሰብን እንጾማለን። በአጠቃይ አነዚህን ዕለታት የፈጣሪያችንን የኢየሱስ ከርስቶስን መከራ በማሰብ አንጾማለን።
ማታ ከዚህ ኖት ጥያቄ ይኖራል
