ዋዜማ ሬዲዮ - Wazema Radio

የኢትዮጵያ እና የሶማሊያ መሪዎች በምን ጉዳዮች ላይ መከሩ ፤ ምንስ ተስማሙ ?

የኢትዮጵያ ጠ/ሚ ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) እና የሶማሊያው ፕሬዝዳንት ሀሰን ሼክ ሙሀሙድ ዛሬ በአዲስ አበባ የሁለትዮሽ ምክክር አድርገዋል።

ከውይይቱ በኃላ የጋራ መግለጫ ወጥቷል።

ምን ተባለ ?

- በሁለትዮሽ እና ቀጠናዊ ጉዳዮች ላይ መክረዋል።

- በሁለቱ ሀገራት ህዝቦች መካከል ያለውን ወንድማማችነትና ግንኙነት በማጠናከር ላይ ገንቢ ውይይት አድርገዋል።

-  የሁለትዮሽ ግንኙነታቸውን ወደነበረበት ለመመለስ እና በየመዲኖቻቸው ሙሉ ዲፕሎማሲያዊ ውክል እንዲኖር ለማድረግ ተስማምተዋል።

- መሪዎቹ ለቀጣናው መረጋጋት የሁለቱ ሀገራት የጋራ የእርስ በርስ እምነት ፣  መተማመን እና መከባበር ላይ የተመሰረተ ጠንካራ ትብብር እንደሚያስፈልግ አረጋግጠዋል።

- ቀጠናዊ ግንኙነቶችን ለማሻሻል፣ የጋራ መግባባትን ለመፍጠር እና የጋራ እድገትን ለማስቀጠል በትብብር ለመስራት ተስማምተዋል።

- መሪዎቹ የጸጥታ ትብብር ማስቀጠልና ማጠናከር በሚቻልበት ጉዳይ ላይ ያተኮረ ውይይት አድርገዋል። በቀጠናው ፅንፈኛ ታጣቂ ሃይሎች እየፈጠሩ ያሉትን አሳሳቢና እየጨመሩ  ያሉ ስጋቶችን በመገምገም መሪዎቹ በቀጠናው ሰላምና መረጋጋትን ለማስፈን የሚደረገውን ትብብር ለማጠናከር ለጸጥታ ተቋሞቻቸው መመሪያ ለመስጠት ተስማምተዋል።

- በሁለቱ ሀገራት መካከል ያለውን የኢኮኖሚ ትብብር፣ ንግድ እና ኢንቨስትመንት ማጠናከር ያለውን ጠቀሜታ ላይ ተወያይተዋል ፤ አጽንኦትም ሰጥተዋል። የበለጠ ጠንካራ ኢኮኖሚያዊ ትብብር በማድረግ የንግድ ልውውጥን ለማሳለጥ እና የጋራ ብልጽግናን ለመፍጠር የመሰረተ ልማት ትስስሮችን ለማስፋት ተስማምተዋል።

ለቸኮለ! ቅዳሜ፣ ጥር 3/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የሱማሊያው ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ ለይፋዊ ጉብኝት ዛሬ አመሻሹ ላይ አዲስ አበባ ገብተዋል። የፕሬዝዳንት ሞሐመድ ጽሕፈት ቤት፣ የፕሬዝዳንቱ ጉብኝት በኹለቱ አገሮች መካከል ያለውን ግንኙነትና የጋራ ዓላማዎችን ለማጠናከር ያለመ እንደኾነ አስታውቋል። ዐቢይና ፕሬዝዳንት ሞሐመድ የአንካራውን የባሕር በር ስምምነት ከተፈራረሙ ወዲህ በአካል ሲገናኙ የዛሬው የመጀመሪያቸው ነው። ፕሬዝዳንቱ ወደ አዲስ አበባ ያቀኑት፣ ካምፓላ ላይ ዛሬ በተካሄደው የአፍሪካ "ኹሉን ዓቀፍ የግብርና ልማት" አስቸኳይ የመሪዎች ጉባኤ ላይ ከተሳተፉ በኋላ ነው። በካምፓላው የመሪዎች ጉባኤ ላይ ኢትዮጵያን ወክለው የተገኙት ፕሬዝዳንት ታዬ አጽቀሥላሴ ናቸው።

2፤ በአማራ ክልል የአዊ ብሄረሰብ ዞን አስተዳደር፣ በዞኑ የሚንቀሳቀሱ ታጣቂዎች በዛሬው ዕለት የዳንግላ ወረዳ አስተዳዳሪ የኾኑትን ጌትነት ማረልኝን እና ሌሎች አመራሮችን መግደላቸውን አስታውቋል። ታጣቂዎቹ አመራሮቹን አፍነው ከወሰዱ በኋላ የገደሏቸው፣ ጊሳ በተባለ ቀጠና ለመንግሥት ተልዕኮ በመንቀሳቀስ ላይ ሳሉ መኾኑን የአስተዳደሩ ኮምንኬሽን ቢሮ ባሠራጨው መረጃ ገልጧል። ኾኖም በታጣቂዎቹ ጥቃት ከወረዳው ዋና አስተዳዳሪ ጋር የተገደሉትን ሌሎች አመራሮች ብዛት ቢሮው አልገለጠም።

3፤ ኢትዮ ቴሌኮም ለሕዝብ በመሸጥ ላይ ለሚገኘው 10 በመቶ የአክሲዮኖች ሽያጭ ያስቀመጠውን ቀነ ገደብ በአምስት ተጨማሪ ሳምንታት ማራዘሙን ዘ ሪፖርተር ጋዜጣ ዘግቧል። ከባለፈው ጥቅምት 6 ጀምሮ 100 ሚሊዮን አክሲዮኖቹን ለሕዝብ ሲሸጥ የቆየው ኩባንያው፣ በታኅሳስ ወር መጨረሻ ላይ የአክሲዮን ሽያጩን ለማጠናቀቅ ቀነ ገደብ አስቀምጦ እንደነበር አይዘነጋም። ለአንድ አክሲዮን የተተመነው ዋጋ 300 ብር ሲኾን፣ አንድ የአክሲዮን ገዢ ኢትዮጵያዊ መግዛት የሚችለው ትንሹ የአክሲዮን ብዛት 33 እንዲኹም ከፍተኛው 3 ሺሕ 333 ነው። ኩባንያው ባለፉት ሦስት ወራት ምን ያህል አክሲዮኖችን እንደሸጠ ይፋ አላደረገም።

4፤ መንግሥት ብስክሌቶች ከታክስ ነጻ ወደ አገር ውስጥ እንዲገቡ ለመፍቀድ ዝግጅት እያደረገ መኾኑን የመንግሥት ዜና አውታሮች ዘግበዋል። የትራንስፖርትና ሎጅስቲክ ሚንስቴር፣ በብስክሌት ትራንስፖርት ላይ ማበረታቻዎችን ሊተገብር መኾኑን መናገሩን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። መንግሥት ከሚቀርጻቸው ማበረታቻዎች መካከል፣ ለብስክሌት ገዢዎች የረዥም ጊዜ ብድር ማመቻቸት አንዱ እንደኾነ ሚንስቴሩ መግለጡንም ዘገባዎቹ አመልክተዋል። በአገሪቱ የብስክሌት ዋጋ ወድ መኾኑንና ወደ አገሪቱ የሚገኑት ብስክሌቶችም ተመሳሳይነት ያላቸው እንደኾኑ የገለጠው ሚንስቴሩ፣ ከተለያዩ አገራት የተለያዩ ብስክሌቶችን በማስገባት የብስካኬት ዋጋን ተመጣኝ ለማድረግ እንደታሰበ ጠቁሟል ተብሏል። መንግሥት፣ ለነዳጅ ድጎማ የሚያወጣውን ከፍተኛ ወጪና የአየር ብክለትን ለመቀነስ ሲል፣ በኤሌክትሪክ ለሚሠሩ ተሽከርካሪዎች ማበረታቻ መስጠቱ አይዘነጋም።

5፤ የኤርትራው ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ኦስማን ሳለህ፣ የሱማሊያው አሕመድ ፊቂ እና የግብጹ ባደር አብደላቲ ዛሬ ካይሮ ውስጥ ተገናኝተው ተወያይተዋል። የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮቹ ውይይት ያተኮረው፣ ቀጠናዊ ትብብርን በማጠናከርና በአፍሪካ ቀንድ ጸጥታና መረጋጋትን በማጎልበት ዙሪያ እንደኾነ የአገራቱ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴሮች ገልጸዋል። የሦስቱ አገራት ውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች የጋራ ስብሰባ ያካሄዱት፣ ፕሬዝዳንት ኢሳያስ አፈወርቂ፣ ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ እና ፕሬዝዳንት አብዱል ፈታህ አል ሲሲ መስከረም 30 ቀን አሥመራ ላይ የሦስትዮሽ የትብብራቸውን ለማጠናከር መስማማታቸው የሚታወስ ሲኾን፣ የዛሬው ስብሰባ ትብብሩን ተግባራዊ ለማድረግ የተቋቋመው የሦስትዮሽ የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች የጋራ ኮሚቴ የመጀመሪያ ስብሰባ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ፣ ታኅሳስ 30/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር፣ ከትናንት ጀምሮ በአንድ ሊትር ቤንዚን የችርቻሮ መሸጫ ዋጋ ላይ የ10 ብር ጭማሪ ማድረጉን አስታውቋል፡፡ የዋጋ ማስተካከያውን ተከትሎ፣ በሊትር 91 ብር ከ14 ሳንቲም የነበረው ቤንዚን ወደ 101 ብር ከ47 ሳንቲም አሻቅቧል፡፡ 90 ብር ከ28 ሳንቲም ሲሸጥ የነበረው ነጭ ናፍጣ ደሞ 98 ብር ከ28 ሳንቲም ገብቷል፡፡ ኪሮሲን በሊትር 90 ብር ከ28 ሳንቲም የነበረ ሲኾን፣ በዋጋ ማስተካከያው 98 ብር ከ98 ሳንቲም ኾኗል፡፡ ጥቁር ናፍጣ ከ100 ብር ከ2 ሳንቲም 105 ብር ከ97 ሳንቲም አሻቅቧል፡፡

2፤ ግብጽ፣ በሱማሊያ ለተሠማራው ተተኪው የአፍሪካ ኅብረት የድጋፍ ሰጪና ማረጋጋት ተልዕኮ ማዋጣት በምትፈልገው ወታደር ዙሪያ ከሱማሊያ ባለሥልጣናት ጋር በቀጣዩ ሳምንት ልትመክር መኾኑን ብሉምበርግ ዘግቧል። ግብጽ፣ ከሱማሊያ ቀረበልኝ ባለችው ግብዣ መሠረት ወታደሮቿ በተልዕኮው እንዲሳተፉ ውሳኔ ላይ መድረሷን በቅርቡ መግለጧ ይታወሳል። የሱማሊያ ባለሥልጣናት፣ ኢትዮጵያ ለተልዕኮው ምን ያህል ወታደሮችን እንደምታዋጣ ገና እንዳልወሰኑም ተናግረዋል ተብሏል።

3፤ አሜሪካ፣ በሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል ዋና አዛዥ ጀኔራል ሞሐመድ ሐምዳን ደጋሎ ላይ ትናንት የገንዘብና ሃብት ማንቀሳቀስ እገዳ ጥላለች። ደጋሎ ማዕቀቡ የተጣለባቸው፣ አገሪቱ እንዳትረጋጋ በማድረግና ዲሞክራሲያዊ ሽግግርን በማደናቀፍ ተወንጅለው ነው። ከቡድኑ ጋር ግንኙነት አላቸው የተባሉ በተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶች ውስጥ የሚገኙ ሰባት ኩባንያዎችና ከኩባንያዎቹ ጋር ግንኙነት ያላቸው አካላትም በተመሳሳይ የማዕቀብ ሰለባ ኾነዋል። የአሜሪካው ውጭ ጉዳይ ሚንስትር አንቶኒ ብሊንከን፣ የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል በዳርፉር "የዘር ማጥፋት ወንጀል" ፈጽሟል በማለት ትናንት ለመጀመሪያ ጊዜ ብያኔ ሰጥተዋል።.ብሊንከን፣ ቡድኑ "የጦር ወንጀል" እና "በሰብዓዊነት ላይ የሚፈጸሙ ወንጀሎችን" ፈጽሟል በማለት ካኹን ቀደም ብያኔ መስጠታቸው ይታወሳል። በአሜሪካ ሕግ፣ ዓለማቀፍ ወንጀሎችን በፈጸሙ አካላት ላይ ብያኔ የመስጠት ሥልጣን የውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ ነው።

4፤ በአፍሪካ የአሜሪካ ከፍተኛ ወታደራዊ ዕዝ፣ ከአንድ ሳምንት በፊት ሱማሊያ ውስጥ በፈጸመው ጥቃት 10 የቡድኑን አባላት መግደሉን የሱማሊያ ባለሥልጣናት ትናንት ማስታወቃቸውን የአገሪቱ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። አሜሪካ ጥቃቱን የፈጸመችው፣ በጁባላንድ ግዛት ከኪሲማዩ 60 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በሚገኝ ቦታ ላይ እንደኾነ ተገልጧል። አሜሪካ ባብዛኛው የድሮን ጥቃት የምትፈጽመው፣ በቡድኑ አመራሮች ላይ እንደኾነ ይታወቃል። ከኹለት ሳምንት በፊት በተፈመ ተመሳሳይ የድሮን ጥቃት፣ ሞሐመድ ሚሬ የተባለው የቡድኑ ከፍተኛ አመራር እንደተገደለ በአፍሪካ የአሜሪካ ከፍተኛ ወታደራዊ ዕዝ ሰኞ'ለት መግለጡ ይታወሳል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ረቡዕ፣ ታኅሳስ 30/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የኢትዮጵያ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ በቀጣዩ ዓርብ የአክሲዮን ሽያጭና ግዢ ግብይቱን በይፋ እንደሚጀመር መስማቱን ጠቅሶ ብሉምበርግ ዘግቧል። የኢትዮጵያ መንግሥት፣ በሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ የሚሠማሩ ባለሃብቶች የውጭ ምንዛሬ ገቢያቸውን በቀላሉ ከአገሪቱ እንዲያስወጡ የሚፈቅዱ ሕጎችን እንደቀረጸና ኾኖም ኩባንያዎች በአገሪቱ ሊኖራቸው የሚችለውን የኢንቨስትመንት የቆይታ ጊዜ እንደሚወስን የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው ዋና ሥራ አስፈጻሚ ጥላሁን ካሳሁን መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። በቀጣዮቹ አምስት ዓመታት ውስጥ 50 ያህል ኩባንያዎች በአዲሱ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ ላይ የአክሲዮን ድርሻዎችን ለግብይት እንደሚያቀርቡ ጥላሁን መጠቆማቸውንም የዜና ምንጩ ዘገባ ያመለክታል። ኢትዮጵያ፣ አብዮቱ ከመፈንዳቱ በፊት ለ14 ዓመታት የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ እንደነበራት አይዘነጋም።

2፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ምክትል ፕሬዝዳንት ጄኔራል ጻድቃን ገብረ ትንሳዔ፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ መከላከያ ሠራዊት ትግራይ ውስጥ እንዲሠማራ ጥያቄ አቅርቧል ተብሎ የተሠራጨውን መረጃ አስተባብለዋል። ጻድቃን ይህን ማስተባበያ ያወጡት፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ቡድን ጊዜያዊ አስተዳደሩ መከላከያ ሠራዊት በትግራይ እንዲሠማራ ጠይቋል በማለት መወንጀሉን ተከትሎ ነው። ጊዜያዊ አስተዳደሩ ለፌደራል መንግሥቱ ያቀረበው ጥያቄ፣ በሰሜን ጦርነት ወቅት የኤርትራ ሠራዊት በቁጥጥር ሥር ያዋላቸውን 52 ወረዳዎች እንዲያስለቅቅ ብቻ እንደኾነ ጀኔራል ጻድቃን መቀሌ ውስጥ ሰሞኑን በተካሄደ አንድ ሕዝባዊ ስብሰባ ላይ ተናግረዋል። ጻድቃን፣ በኢሮብ ወረዳ በአራት ቀበሌዎች በኤርትራ ሠራዊት ቁጥጥር ሥር የሚገኘው የኢሮብ ብሄረሰብም የመጥፋት አደጋ እንደተጋረጠበት ገልጸዋል።

3፤ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር፣ መቀመጫቸውን አዲስ አበባ ያደረጉ ዲፕሎማቶች ለመንግሥት ሳያሳውቁ ከአዲስ አበባ እንዳይወጡ ማሳሰቡን ዋዜማ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ከጻፈው ደብዳቤ ላይ ተመልክታለች። ሚንስቴሩ ከ12 ቀናት በፊት ለኢምባሲዎችና የዲፕሎማቲክ ከለላ ላላቸው ዓለማቀፍና ቀጠናዊ ድርጅቶች በጻፈው ደብዳቤ፣ ዲፕሎማቶች ከአዲስ አበባ ወደ ሌሎቹ የአገሪቷ ግዛቶች ጉዞዎችን ማድረግ ሲፈልጉ በቅድሚያ ፍቃድ መጠየቅ እንዳለባቸውና ሚንስቴሩ ያዘጋጀውን ቅጽ መሙላት እንዳለባቸው ይገልጣል፡፡

4፤ ዘ ወርልድ ሙቭመንት ፎር ዲሞክራሲ የተሰኘው ዓለማቀፍ ተቋም፣ የኢትዮጵያ መንግሥት ባለሥልጣናት በሲቪል ማኅበራት ላይ የጣሉትን እገዳ ያለ ቅድመ ኹኔታና ባስቸኳይ እንዱያነሱ ጠይቋል። ዕገዳው በሰብዓዊ መብት ድርጅቶችና በሲቪል ማኅበረሰቡ ምኅዳር ላይ የተቃጣ አፈና ነው ያለው ድርጅቱ፣ መንግሥት ለሲቪል ማኅበረሰቡ አመቺ የኾነ ኹኔታ ለመፍጠር ማሻሻያዎችን ማድረግ አለበት ብሏል። የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣን፣ የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ጉባዔን እና የዲሞክራሲና መብቶች ዕድገት ማዕከልን ጨምሮ አራት የመብት ተሟጋች ድርጅቶችን በቅርቡ ማገዱ ይታወሳል። የመብት ተሟጋች ማኅበራቱ፣ የኢትዮጵያ ሲቪል ማኅበረሰብ ባለሥልጣን ላነሳቸው ጥያቄዎች "ምላሽ መስጠታቸውን" እና "የፋይናንስ ሪፖርታቸውን" ማቅረባቸውን የጠቀሰው ድርጅቱ፣ በማኅበራቱ ላይ የተጣለው እገዳ ግን እስካሁን እንዳልተነሳ ገልጧል። የባለሥልጣኑ አሠራሮችና በመብት ተሟጋች ማኅበራቱ ላይ ያቀረባቸው ውንጀላዎች "ግልጽነት የጎደላቸው" መኾናቸውንም ድርጅቱ አውስቷል።

5፤ ቢ አይ ቲ ማይኒንግ የተባለው የቻይና ኩባንያ፣ ኢትዮጵያ ውስጥ በ14 ሚሊዮን ዶላር የቢትኮይን ማዕከል ለመግዛት ከኢትዮጵያ መንግሥት ጋር ስምምነት መፈጸሙን የቻይና የዜና ምንጮች ዘግበዋል። የቢትኮይን ዲጂታል ማዕከሉ 51 ሜጋ ዋት ኤሌክትሪክ ኃይል የሚጠቀም እንደሆነ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ኩባንያው ኢትዮጵያ ውስጥ በዘርፉ ሲሠማራ፣ ከአሜሪካ ኦሃዮ ግዛት ውጭ በውጭ አገር ያለው ኹለተኛው ማዕከሉ ይሆናል ተብሏል። ኩባንያው ኢትዮጵያ ውስጥ ሙዓለ ንዋዩን ለማፍሰስ ከመንግሥት ጋር ስምምነት የተፈራረመው፣ የአገሪቱ ኤሌክትሪክ ዋጋ ከሌሎች አገሮች ጋር ሲወዳደር በአንጻራዊነት ርካሽ በመኾኑ እንደኾነ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ማዕከሉ፣ 18 ሺሕ ያህል የቢትኮይን ማቀነባበሪያ ማሽኖች እንደሚኖሩትና ኩባንያው አሜሪካ ውስጥ ከፍተኛ ውድድር ከገጠመው ማዕከሉ አሮጌ ማሽኖችን በመንቀል ወደ ኢትዮጵያ እንደሚያዛውርም በዘገባዎቹ ላይ ተገልጧል። የቢትኮይን ማገበያያ ማዕከላት የኤሌክትሪክ ፍጆታቸው እጅግ ከፍተኛ እንደኾነ ይነገራል።

6፤ ሰሞኑን በአፋር ክልል የተከሰተው ርዕደ መሬት በከሰም ስኳር ፋብሪካ ላይ ያደረሰውን የጉዳት መጠን በዝርዝር እንዲያጠና የተቋቋመው የቴክኒክ ኮሚቴ ሥራውን መጀመሩን የፋብሪካው ሃላፊዎች መናገራቸውን የመንግሥት የዜና አውታሮች ዘግበዋል። ርዕደ መሬቱ በፋብሪካው ላይ ባስከተለው ከመካከለኛ እስከ ከፍተኛ የሚገመት ጉዳት፣ የፋብሪካው የኃይል ማከፋፈያ ሕንጻ መፍረሱን፣ ኤሌክትሪካልና መካኒካል ጉዳቶች መድረሳቸውን፣ በፋብሪካው የምርት ማቀነባበሪያ ሕንጻ፣ በሠራተኞች መመገቢያ ክፍል፣ በአስተዳደሩ ሕንጻ፣ በሠራተኞችና አመራሮች መኖሪያ መንደሮች፣ በፋብሪካው የላብራቶሪ ክፍልና በመጋዘኖች ላይ ጉዳቶች መድረሳቸውንም የፋብሪካው አመራሮች መግለጣቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል፡፡ አደጋው፣ በ2 ሺሕ 700 ሄክታር መሬት ላይ ባረፈው የፋብሪካው የሸንኮራ አገዳ ማሳ ላይ በጣም ረጃጅም የመሬት መሰንጠቅ ፈጥሯል ተብሏል። አደጋውን ተከትሎ፣ የፋብሪካው 4 ሺሕ ሠራተኞች ከነቤተሰቦቻቸው ወደ ሌላ ቦታ እንደተዛወሩ ዘገባዎቹ አመልክተዋል።

7፤ ራሱን የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት እያለ የሚጠራው አማጺ ቡድን፣ የኦሮሚያ የክልል፣ የዞንና የወረዳ ካቢኔ አመራሮች ለመንግሥት ኃይሎች ወታደራዊ ዘመቻ የሎጅስቲክ ድጋፍ ለመስጠት ወደ ወታደራዊ ማዕከላት መክተታቸውን ተረድቻለኹ ሲል ትናንት ምሽት ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ቡድኑ፣ ታጣቂዎቹ በደቡብ ምዕራብ ሸዋ ዞን ወሊሶ ወረዳ የምትገኘውን ጋርቦ ከተማ ትናንት መቆጣጠራቸውንም ገልጧል። ቡድኑ፣ ታጣቂዎቹ በሰዲን ሶዶ ወረዳ ሐርቡ ጩሉሌ ከተማን ጭምር ተቆጣጥረው፣ በከተማዋ ውስጥ በወታደራዊ ማዕከላት ውስጥ ከትመው የነበሩ የመንግሥት የበታች አመራሮችን ማርከዋል ብሏል። ኾኖም ቡድኑ የጠቀሳቸውን ከተሞች ስለመቆጣጠሩም ኾነ በወታደራዊ ዘመቻ ተሳትፈዋል ያላቸውን የአካባቢውን አመራሮች ስለመማረኩ ለጊዜው ከነጻ ምንጭ አልተረጋገጠም። [ዋዜማ]

ዕጮኛውን ለማስደሰት በሚል በአንበሶች የተበላው ሰው

ግለሰቡ በአንበሶቹ ሲበላ የሚያሳይ ምስል በእጅ ስልኩ ላይ ተገኝቷል ተብሏል

የእንስሳቱ መጠለያ ጠባቂዎች የግለሰቡን ግማሽ የሰውነት አካል ከአንበሶቹ አስጥለዋል።

ዕጮኛውን ለማስደሰት በሚል ወደ አንበሶች የቀረበው ሰው በእንስሳቱ ተበላ፡፡

የ44 ዓመቱ ኢሪስኩሎቭ የምስራቅ እስያዋ ኡዝቤኪስታን ዜግነት ያለው ሲሆን ፓርኬንት በተሰኘችው ከተማ ይኖር ነበር፡፡

በእንስሳት መጠለያ ጣቢያ ውስጥ በጥበቃ ሙያ ያገለግል የነበረው ይህ ሰው እጮኛውን ለማስደሰት ሲል ለየት ያለ ነገር ለማድረግ ያቅዳል፡፡

ተቀጥሮ በሚሰራበት የእንስሳት መጠለያ ውስጥ ከአፍሪካ የመጡ ሶስት አንበሶች ያሉ ሲሆን ወደነዚህ እንስሳት ቀርቦ ለመቀረጽም ይወስናል፡፡

እንዳለውም ግለሰቡ አንበሶቹ ወደ ሚኖሩበት ስፍራ በማቅናት ሶስቱን አንበሶች በስማቸው እየጠራ እንዲወጡ በሩን ይከፍትላቸዋል፡፡

ይህ ሰውም ይህን ሁሉ ሲያደርግ ራሱን በተንቀሳቃሽ ስልኩ እየቀረጸ ነበር የተባለ ሲሆን አንበሶቹ በራቸው እንደተከፈተላቸው ወዲያውኑ ጥቃት ያደርሱበታል፡፡

በአንበሶቹ ጥቃት ጉዳት የደረሰበት ይህ ሰውም ሰዎች እንዲረዱት ጩኸት ማሰማቱን ተከትሎ ሌሎች ጥበቃዎች ሊረዱት ሲመጡ አብዛኛው የሰውነት ክፍሉ በአንበሶቹ ተበልቶ እና ህይወቱ አልፎ ይደርሳሉ፡፡

ጥበቃዎቹ አንዱን አንበሳ ተኩሰው ከገደሉ በኋላ ቀሪ የሰውነት ክፍሉን ማትረፍ እንደቻሉ የሀገሪቱ ብዙሃን መገናኛዎች ዘግበዋል፡፡

ዘግይቶ በተደረገ ማጣራትም ግለሰቡ በራሱ ፈቃድ ፍቅረኛውን ለማስደሰት ወደ አንበሶቹ እንደቀረበ እና አንበሶቹ ጉዳት እንደማያደርሱበት ለማሳየት ያደረገው ጥረት እንደሆነ በስልኩ ላይ የተገኘው የተንቀሳቃሽ ምስል ማስረጃ ያስረዳል፡፡

ጥበቃዎቹም ቀሪ የሰውነት ክፍሉን ለቤተሰቦቹ እንዳስረከቡ በዘገባው ላይ ተጠቅሷል፡፡

ሠርግ ላይ የተፈፀመ‼

ህዳር 27/2017 የተፈፀመ ወንጀል ነው።አማራ ክልል ደቡብ ወሎ ዞን ቃሉ ወረዳ 027 ቀበሌ "ገደሮ" በተባለ አካባቢ ሰርግ ላይ ሁሴን ኢብራሂም የተባለው ወጣት በቆዬ ቂም የተነሳ በጥይት ተመቶ ህይወቱ አልፏል።አንድ ሴትም ጉዳት ደርሶባታል።

ገዳይን ለመያዝ ፖሊሶች ታህሳስ 13/2017 ዓም ከዞን የፀጥታ ወደ አካባቢው ቢሄዱም በተከፈተ የተኩስ ልውውጥ የአንድ ፖሊስ ህይወት ሲያልፍ አንድ ሌላ ቆስሎ ወንጀል ፈፃሚው እስካሁን አለመያዙንና የአካባቢው ነዋሪዎች በስጋት ውስጥ መሆናቸውን መረጃዎች ያመለክታል።

ትናንት ታህሳስ 28/2017 ዓ.ም ረፋድ ላይ የገዳይ ቤት በማን እንደሆነ ባይታወቅም በእሳት ተቀጥሎ ሙሉ በሙሉ መውደሙን ሰምተናል።

ዋዜማ

የካናዳው ጠቅላይ ሚኒስትር ጀስቲን ትሩዶ ሥልጣናቸውን ለቀቁ


ትሩዶ  በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ ምክር ቤታቸው ለወራት መሥራት እንዳልቻለ በመጥቀስ ከስልጣን መልቀቃቸውን ተናግረዋል።


ምክር ቤቱ እስከ መጋቢት 24 ድረስ በሥራ ላይ እንደሚቆይም ገልጸዋል።


ካናዳ እውነተኛ ምርጫ ትፈልጋለችም ብለዋል።


በውስጣዊ ሽኩቻ ውስጥ እንደሆኑ ገልጸው ይህም ለካናዳውያን የሚጠቅም እንዳልሆነ ገልጸዋል።


ከቤተሰቦቻቸው ጋር በመመካከር ሥልጣን ለመልቀቅ መወሰናቸውን አስታውቀዋል ።

አባቱ መረቀ

ታኀሣሥ 28 ቀን 2017 ዓ.ም

ለቸኮለ! ሰኞ፣ ታኅሳስ 28/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ እናት ፓርቲ፣ ርዕደ መሬት በተከሰተባቸው አካባቢዎች የሚገኙ ነዋሪዎችን ባስቸኳይ ከአደጋ ሥጋት ነጻ ወደኾኑ አካባቢዎች የማስፈር ሃላፊነት የክልል መንግሥታት ሳይኾን የፌዴራል መንግሥቱ ነው ሲል ዛሬ ባወጣው መግለጫ ገልጧል። መንግሥት የርዕደ መሬት ክስተቱ የከፋ ጥፋት የሚያስከትልበት ደረጃ ላይ ቢደርስ፣ አደጋውን ለመቋቋም የሚያስችል ቅድመ ዝግጅት እንዲያደርግም ፓርቲው አሳስቧል። ፓርቲው፣ ለአደጋው ተጋላጭ ከኾኑ አካባቢዎች በተለይ በትላልቅ ፎቆች ላይ የሚሠሩና የሚኖሩ ሰዎች እንዳስፈላጊነቱ ለተወሰነ ጊዜ ከሕንጻዎቹ የሚወጡበት መንገድ እንዲመቻችም ጠይቋል። ፓርቲው አያይዞም፣ መንግሥት በአገር ዓቀፍ ደረጃ የሕንጻ ግንባታ ፖሊሲ በማሻሻል ርዕደ መሬትን የሚቋቋሙ ግንባታዎች እንዲገነቡ የሚያስችል ማዕቀፍ እንዲያዘጋጅ አሳስቧል።

2፤ የትግራዩ ተቃዋሚ ሳልሳዊ ወያነ፣ ፌደራል መንግሥቱ የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው እንዳይመለሱ የሚያደርጉ "የጸጥታ ሥጋቶችን" እየፈጠረ ይገኛል በማለት ማምሻውን ባወጣው መግለጫ ከሷል። መንግሥት ትግራይ በኃይል ተይዘውብኛል በምትላቸው አካባቢዎች የሚገኙ ታጣቂዎችን ትጥቅ ለማስፈታትና ለማስወጣት የተያዘውን ዕቅድ በማስፈጸም ፋንታ፣ በጦርነቱ ወቅት የትግራይ ተወላጆችን ከቀያቸው ያፈናቀሉ ታጣቂዎችን "እያሠለጠነ" እና "መሳሪያ እያስታጠቀ" ነው በማለት ፓርቲው ወንጅሏል። ፓርቲው፣ መንግሥት ከጦርነቱ በፊት የነበሩትን አስተዳደራዊ መዋቅሮች ወደነበሩበት ከመመለስ ይልቅ "ተጨማሪ ግጭቶችን" እና "ውጥረቶችን" እየፈጠረ ይገኛል በማለት ጭምር ወቅሷል።

3፤ የአዲስ አበባ ከተማ ትራንስፖርት ቢሮ፣ ለኤሌክትሪክ ተሽከርካሪዎች ባትሪ መሙያ ጣቢያዎችን ለመገንባት ፍላጎት ላሳዩ ከ10 በላይ ባለሃብቶች ፍቃድ ሊሰጥ መኾኑን ካፒታል ዘግቧል። ቢሮው፣ በከተማዋ የኃይል መሙያ ጣቢያዎችን የሚተክሉ ባለሃብቶች የመምረጥና መሬት የማዘጋጀት ሃላፊነቱን በበላይነት እየተገበረ እንደሚገኝ መናገሩን ዘገባው ጠቅሷል። የከተማ አስተዳደሩ በቅርቡ በኤሌክትሪክ የሚሠሩ 100 አውቶብሶች ወደ ከተማዋ እንደሚገቡ መግለጡንም የጋዜጣው ዘገባ አመልክቷል።

4፤ ዋዜማ፣ በ94 ዓመታቸው ከዚህ ዓለም በሞት ለተለዩት አንጋፋው የፋይናንስና የምጣኔ ሃብት ባለሙያና የቀድሞ የተቃዋሚ ፓርቲ መሪ ቡልቻ ደመቅሳ ቤተሰቦችና የሙያ አጋሮች መጽናናትን ትመኛለች። ቡልቻ፣ በንጉሠ ነገሥቱ ዘመን አገራቸውን ለበርካታ ዓመታት የገንዘብ ምክትል ሚንስትር በመኾን ያገለገሉ ነበሩ፡፡ ቡልቻ፣ በደርግ ዘመንም በተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የልማት ፕሮግራም በተለያዩ ሃላፊነቶች እንዳገለገሉ የሕይወት ታሪካቸው ይሳያል። በዘመነ ኢሕአዴግ አዋሽ ባንክን በማቋቋም ግንባር ቀደም ሚና የበራቸው ቡልቻ፣ በኋለኛው የሕይወት ዘመናቸው የኦሮሞ ፌደራሊስት ዲሞክራሲያዊ ንቅናቄ (ኦፌዴን) የተሰኘ ተቃዋሚ ፓርቲ በማቋቋም በ1997ቱ ምርጫ ከኦሮሚያ ክልል ተወዳድረው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባል ኾነው እንደነበር አይዘነጋም።

5፤ ሱዳን፣ የደቡብ ሱዳንን ድፍድፍ ነዳጅ ወደ ፖርት ሱዳን ወደብ ማስተላለፍ እንደማትችል ባለፈው ዓመት መጋቢት ያወጣችውን ማሳሰቢያ ማንሳቷን ብሉምበርግ ዘግቧል። ሱዳን በገባችው ውል መሠረት የጎረቤቷን ድፍድፍ ነዳጅ ወደ ወደብ በቧንቧ ማስተላለፍ እንደማትችል የገለጠችው፣ ወደ ፖርት ሱዳን የተዘረጋው የነዳጅ ቧንቧ ባለፈው ዓመት የካቲት በጦርነቱ ጉዳት ከደረሰበት በኋላ ነበር። ሱዳን ማሳሳቢያዋን ያነሳችው፣ ኹለቱ አገሮች የነዳጅ ማስተላለፊያ ቧንቧውን ደኅንነት በጋራ ለመጠበቅ የሚያስችል ስምምነት ላይ መድረሳቸውን ተከትሎ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። ነዳጅ ማስተላለፊያ ቧንቧው ከተበላሸ በኋላ፣ ደቡብ ሱዳን 90 በመቶው የገቢ ምንጯ የኾነውን ድፍድፍ ነዳጅ ለዓለማቀፍ ገበያ ማቅረብ አቋርጣ ነበር።

6፤ አሜሪካ፣ ሱማሊያ ውስጥ ከ10 ቀን በፊት በፈጸመችው የድሮን ጥቃት ሞሐመድ ሚሬ የተባለውን የነውጠኛውን የአልሸባብ ከፍተኛ አመራር መግደሏን ዛሬ አረጋግጣለች። ሚሬ ወይም በሌላ ስሙ አቡ አብድራህማን ለ15 ዓመታት የአልሸባብ ከፍተኛ አመራርና የቡድኑ የደኅንነት ሃላፊ እንዲኹም በቡድኑ ስትራቴጂካዊ ውሳኔዎች ቁልፍ ሚና የተጫወተ እንደነበር በአፍሪካ የአሜሪካ ወታደራዊ ዕዝ ባወጣው መግለጫ ገልጧል። አሜሪካ ሚሬን ዓለማቀፍ አሸባሪ በማለት የፈረጀችው፣ ከሦስት ዓመት በፊት ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ፣ ታኅሳስ 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በአማራ ክልል ምዕራብ ጎጃም ዞን ካለፈው ሐምሌ ጀምሮ በፋኖ ታጣቂዎች ቁጥጥር ሥር በሚገኘው ቋሪት ወረዳ ኹሉም የመንግሥት ሠራተኞች ያለፉት ሦስት ወራት ደሞዝ እንዳልተከፈላቸው ዋዜማ ተረድታለች። ባኹኑ ወቅት በወረዳው አገልግሎት የሚሰጡት፣ ባንኮችና በከፊል የጤና ተቋማቱ ብቻ እንደኾኑ ዋዜማ ሰምታለች። ከጥቅምት ወር ወዲህ ያለው የሠራተኞች ደመወዝ፣ መከላከያ ሠራዊት ወደ ወረዳው ሲገባና ወደ ፍኖተሠላም የሸሹት የወረዳው አመራሮቹ ሲመለሱ ይከፈላል መባሉን ዋዜማ ያነጋገረቻቸው የመንግሥት ሠራተኞች ገልጸዋል። የወረዳው አጎራባች በኾኑት ሰከላ እና ደጋዳሞት ወረዳዎች ግን መከላከያ ሠራዊት በቅርቡ በድጋሚ ወደ አካባቢዎቹ መግባቱን ተከትሎ፣ ለአራት ወራት ተቋርጦ የቆየው የመንግሥት ሠራተኞች ደሞዝ ሊከፈል እንቅስቃሴ እንደተጀመረ ለማወቅ ተችሏል።

2፤ የሕዝብ እንባ ጠባቂ ተቋም የመቀሌ ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤት፣ በሕወሃት ውስጥ በተፈጠረው ክፍፍል ሳቢያ የመቀሌን ከንቲባ ለማነጋገር ሲፈልግ፣ 'የየትኛው ከንቲባ' የሚል ጥያቄ እየቀረበለት እንደተቸገረ መናገሩን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ጽሕፈት ቤቱ፣ በፓርቲው ክፍፍል ሳቢያ ሕዝቡ ለእንግልት ተዳርጓል በማለት ማማረሩን ዘገባው ጠቅሷል። መቀሌና አዲግራት ከተሞችና አንዳንድ ወረዳዎች ጊዜያዊ አስተዳደሩና ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት ቡድን ከንቲባዎችንና አስተዳዳሪዎችን እንደሚሾምና በወረዳና ከፍለ ከተማ ደረጃ የሚገኝ አንድ ሃላፊ የሚጽፈውን ደብዳቤ፣ ሌላኛው እንደማይቀበለው ጽሕፈት ቤቱ መግለጡን ዘገባው አመልክቷል።

3፤ ኹለት ኢትዮጵያዊያን፣ በተለይ ሱማሊያዊያን ዜጎችን ወደ ሊቢያ በሕገወጥ መንገድ በማዘዋወር ወንጀል ተጠርጥረው ናይሮቢ ውስጥ በፖሊስ ቁጥጥር ሥር እንደዋሉ የኬንያ የዜና ምንጮች ትናንት ዘግበዋል። ባል እና ሚስት የኾኑት አና አብድራህማንና ሐያት መሃመድ ወደ ሊቢያ አዘዋውረዋል ተብለው ከተጠረጠሩባቸው ሱማሊያዊያን መካከል፣ የ17 ዓመት ልጃገረድ እንደምትገኝበት ዘገባው አመልክቷል። ተጠርጣሪዎቹ ሰዎችን ወደ ሊቢያ በሕገወጥ ሰው አዘዋዋሪ ደላሎች አማካኝነት የሚልኩት፣ በካምፓላና ሱዳን በኩል በተዘረጉ መስመሮች ነበር ተብሏል። ኹለቱ ተጠርጣሪዎች ወደ ኬንያ የገቡት፣ ያለ ሕጋዊ ሰነድ እንደነበር ፖሊስ መናገሩንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል።

4፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ የገና እና ጥምቀት ሐይማኖታዊ በዓላት ወደሚከበሩባቸው ጎንደርና ላሊበላ ከተሞች ተጨማሪ በረራዎችን ማዘጋጀቱን ቱሪዝም ሚንስቴር አስታውቋል። ኹለቱ በዓላት ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣናትና የውጭ አገር ቱሪስቶች ጭምር በሚገኙበት በኹለቱ ከተሞች እንደሚከበሩ ሚንስቴሩ ገልጧል። አየር መንገዱ፣ ከባሕርዳር በቀጥታ ወደ ጎንደር እንዲኹም ከባሕርዳር በቀጥታ ወደ ላሊበላ ከመደበኛ በረራዎች ውጭ ተጨማሪ በረራዎችን እንደሚፈቀድም ሚንስቴሩ ገልጧል።

5፤ ትናንት በአፋር ክልል ከአዋሽ ፈንታሌ አቅራቢያ ከምሽቱ 5:30 ገደማ በሬክተር ስኬል 4 ነጥብ 6 የተለካ ርዕደ መሬት በድጋሚ እንደተከሰተ ዓለማቀፍ የርዕደ መሬት መከታተያ ተቋማት አስታውቀዋል። ርዕደ መሬቱ ከመሬት በታች 10 ኪሎ ሜትር ጥልቀት ላይ እንደተከሰተ ተገልጧል። የርዕደ መሬቱ ንዝረት አዲስ አበባ ድረስ ተሠምቷል ተብሏል [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ፣ ታኅሳስ 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ምርጫ ቦርድ፣ ሕወሓት እስከ የካቲት 3 ቀን ድረስ ጠቅላላ ጉባዔውን እንዲያካሂድ አሳስቧል። ቦርዱ፣ ፓርቲው በሕጉ መሠረት ጉባዔውን ከማድረጉ ከ21ቀናት በፊት ጉባዔውን የሚያካሂድበትን ትክክለኛ ቀን እንዲያሳውቅም ታኅሳስ 17 ቀን በጻፈው ደብዳቤ ማሳሰቡን ገልጧል። ፓርቲው በሕግ የተቀመጠውን ግዴታ በወቅቱ ካልፈጸመ ግን፣ ተገቢውን ውሳኔ እንደሚሰጥ ቦርዱ አስጠንቅቋል። ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ባለፈው ዓመት መጨረሻ ግድም አካሄድኩት ላለው ጠቅላላ ጉባዔ፣ ቦርዱ ዕውቅና ሳይሰጠው እንደቀረ አይዘነጋም።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ምዕራብ ጉጂ ዞን ቡሌ ሆራ ወረዳ በምትገኘው ቦዶዴ ከተማ ራሱን የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት እያለ የሚጠራው አማጺ ቡድን ትናንት ምሽት 12 ሰዓት ገደማ በፈጸመው ጥቃት በትንሹ ሰባት የመንግሥት ታጣቂዎች እንደተገደሉና በርካቶች እንደቆሰሉ ዋዜማ ከአካባቢው ነዋሪዎች ሰምታለች። የቡድኑ ታጣቂዎች በከተማዋ ከመከላከያ ሠራዊት ጋር ለሰዓታት ካደረጉ የተኩስ ልውውጥ ካደረጉ በኋላ፣ የሠራዊቱ አባላት አካባቢውን መቆጣጠራቸውን ዋዜማ ተረድታለች። በምዕራብ ጉጂ ዞን የተለያዩ አካባቢዎች ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ ቡድኑ ጥቃቶችን በተደጋጋሚ እየፈጸመ እንደሚገኝ የገለጹት ምንጮች፣ በዚሁ ምክንያት ትምህርት ቤቶች፣ ጤና ጣቢያዎችና ሌሎች አገልግሎት ሰጪ ተቋማት እንደተስተጓጎሉ ገልጸዋል። ቡድኑ ጥቃቱን የፈጸመው፣ የክልሉ መንግሥት የቡድኑ አንድ ክንፍ ታጣቂዎች ወደ ተሃድሶ ማዕከላት እየገቡ እንደኾነ እየተገለጸ ባለበት ወቅት ነው።

3፤ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት፣ በአማራ ክልል ሰሜን ወሎ ዞን በቡግና እና ላስታ ወረዳዎች በግጭትና ድርቅ ሳቢያ ጉዳት የደረሰበት ሕዝብ ብዛት 77 ሺሕ መኾኑን አዲስ ባወጣው ሪፖርት አስታውቋል። ቢሮው፣ ጉዳት ከደረሰበት ሕዝብ ውስጥ 10 ሺሕ ያህሉ የአገር ውስጥ ተፈናቃዮች እንደኾኑ ገልጧል። ታጣቂዎች ባካባቢው በጣሉት የእንቅስቃሴ ገደብ ሳቢያ ሕዝቡ ለአገልግሎቶች ተደራሽ ሊኾን እንዳልቻለ፣ የባንክና ቴሌኮምንኬሽን አገልግሎቶች እንደተቋረጡና ላለፉት ሦስት ወራት የመንግሥት መዋቅር እንደሌለ የቢሮው ሪፖርት ጠቅሷል። ዝቅተኛ የሰብል ምርት፣ ከፍተኛ የምግብ ዋጋና የሰብዓዊ ዕርዳታና ማኅበራዊ ድጋፎች አለመኖር የሰብዓዊ ቀውሱን አባብሰውታል ተብሏል። ሪፖርቱ፣ በወረዳዎቹ አገልግሎት የሚሰጥ አምቡላንስ እንደሌለ፣ 77 በመቶው ሕዝብ የመጠጥ ውሃ እንደማያገኝና 70 በመቶ የሚኾኑ ሕጻናት በከፍተኛ የምግብ እጥረት እንደተጎዱም አመልክቷል።

4፤ የትግራይ ክልል የወጣቶች ጉዳይ ቢሮ፣ በሥራ አጥነት ሳቢያ ከክልሉ በአማካይ በወር 32 ሺሕ ወጣቶች በሕገጥ መንገድ እንየተሰደዱ መኾኑን እንደገለጠ የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። በሕገወጥ መንገድ ከተሰደዱት ወጣቶች መካከል የተወሰኑት ቤተሰቦች፣ ልጆቻቸው ባኹኑ ወቅት በሊቢያ በሕገወጥ የሰው አዘዋዋሪዎች ተይዘው በአሰቃቂ ኹኔታ ውስጥ እንደሚገኙ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ኹለት ቤተሰቦች፣ ሊቢያ ላይ ለተያዙ ልጆቻቸው ማስለቀቂያ እያንዳንዳቸው 1 ነጥብ 3 ሚሊዮን ብር እንደተጠየቁና ሕገወጥ ሰው አዘዋዋሪዎች በልጆቻቸው ላይ አሰቃቂ ድብደባ ሲፈጽሙ የሚያሳዩ ተንቀሳቃሽ ምስሎች እንደተላኩላቸው ተናግረዋል ተብሏል። ቢሮው፣ በክልሉ የወጣቶች ሕገወጥ ስደት አሳሳቢ ደረጃ ላይ መድረሱን መናገሩንም ዘገባው አመልክቷል።

5፤ የመቀሌ ኢንዱስትሪ ፓርክ የሼዶች ኪራይ ተመን ምጣኔ ለአገር ውስጥ አልሚዎች በውጭ ምንዛሬ የሚከፈል መሆኑ ባለሃብቶችን ለመሳብ ችግር እንደፈጠረበት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ልማት ድርጅቶች ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ጉብኝት ባደረገበት ወቅት አስታውቋል። በ1 ሺሕ ሄክታር መሬት ላይ ያረፈውና 15 ግዙፍ ሼዶች ያሉት የመቀሌ ኢንዱስትሪ ፓርክ፣ ከፍተኛ የኤሌክትሪክ ኃይል ዕጥረት እንደገጠመው መግለጡንም ምክር ቤቱ ጠቅሷል። በሰሜኑ ጦርነት ወቅት ሥራ ያቆሙት በኢንዱስትሪ ፓርኩ ውስጥ ምርት ያመርቱ የነበሩ ኩባንያዎች ፓርኩን ለቀው ከወጡ በኋላ እስካኹን አልተመለሱም ተብሏል። የኢትዮጵያ ኢንዱስትሪ ፓርክ ኮርፖሬሽን፣ ኢንዱስትሪ ፓርኮች ውስጥ የሚገኙ አምራች ኩባንያዎች በተለያዩ ምክንያቶች ሲወጡ ተረክቦ ሥራቸውን ለመቀጠል የሚያስችለውን ጥናት እያካሄደ መኾኑን በቅርብ ወራት ውስጥ ገልጦ ነበር።

6፤ የአዲስ አበባ የእሳትና አደጋ ስጋት ሥራ አመራር ኮሚሽን፣ በከተማዋ ከሚገኙ ከ20 ሺሕ በላይ የሚኾኑ ሕንጻዎች መካከል የአደጋ መከላከል መስፈርቶችን የሚያሟሉት 42ቱ ብቻ እንደኾኑ መናገሩን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ሕጋዊ የሕንጻ መስርቶችን ባላሟሉ የተቋማትና የግለሰቦች ሕንጻዎች ላይ ሕጋዊ ርምጃ መውሰድ እጀምራለኹ በማለት ኮሚሽኑ ማስጠንቀቁን ዘገባው ጠቅሷል፡፡ የከተማዋ አስተዳደር፣ ከአራት ፎቅ በላይ ያላቸው ሕንጻዎች በሙሉ የአደጋ መከላከል መስፈርቶችን ማሟላት እንዳለባቸው የሚያስገድድ ደንብ ማውጣቱ ይታወሳል፡፡ ኮሚሽኑ የአደጋ መከላከያ መስፈርቶች በማለት በደንቡ ከደነገጋቸው መካከል፣ የእሳት ማጥፊያ፣ አውቶማቲክ የእሳት አደጋ መከላከያ ማስገጠም፣ የአደጋ መከላከያ ምልክቶችን በግልጽ በሚታይ ቦታ ማስቀመጥ፣ አመቺ የአደጋ ጊዜ መውጫ መስራት እና ለአገልግሎት ሰጪ ተቋማት ደሞ ባግባቡ የሠለጠኑ የአደጋ ጊዜ ባለሙያዎችን መቅጠር እንደሚገኙበት ከኮሚሽኑ መስማቱን ዘገባው አውስቷል። ከአራት ፎቅ በላይ ሕንጻ ያላቸው ግለሰቦችና ተቋማት የደኅንነት መስፈርቶችን አሟልተው ማረጋገጫ እንዲወስዱ ኮሚሽኑ አሳስቧል ተብሏል።

7፤ የሱዳን ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ዓሊ የሱፍ ሸሪፍ፣ ትይዩ መንግሥት ለማቋቋም የሚደረገው ጥረት አገሪቱ የሊቢያ ዕጣ እንዲገጥማት ያደርጋል በማለት ለግብጽ መገናኛ ብዙኀን በሰጡት ቃል አስጠንቅቀዋል። ዓሊ፣ ትይዩ መንግሥት የማቋቋም እንቅስቃሴ ተቀባይነት እንደሌለው፣ አገሪቱን ይበልጥ እንደሚያዳክምና ለጦርነቱ መፍትሄ ለማግኘት የሚደረገውን ጥረት እንደሚያወሳስበው መናገራቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የሱዳን ጦር ሠራዊት በፈጥኖ ደራሹ ኃይል ላይ ድሎችን እያስመዘገበ ባለበት ወቅት የተነሳው ትይዩ መንግሥት የማቋቋም ሃሳብ፣ በውጭ ኃይሎች የሚደገፍ ሴራ ነው በማለት ውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ አውግዘውታል ተብላል። በቅርቡ ናይሮቢ ውስጥ ምክክር ያደረጉ የሱዳን ሲቪል የፖለቲካ ኃይሎች ትይዩ ወይም የስደት መንግሥት በማቋቋም አስፈላጊነት ዙሪያ መክረው የነበረ ሲኾን፣ ፈጥኖ ደራሹ ኃይልም ሃሳቡን እንደሚደግፈው ገልጦ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ፣ ታኅሳስ 23/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ብሄራዊ ባንክ፣ ንግድ ባንኮች በየዓመቱ የሚሠጡት የብድር ዕድገት መጠን በተያዘው ዓመት ከ14 በመቶ ወደ 18 በመቶ እንዲያድግ መወሰኑን ትናንት ምሽት አስታውቋል። አኹን ሥራ ላይ ያለው 15 በመቶ የባንኩ የፖሊሲ ተመን ግን ባለበት እንዲቆይ መወሰኑን ባንኩ ገልጧል። በተመሳሳይ፣ ብሄራዊ ባንክ ለባንኮች የሚሰጣቸው የአንድ ቀን የተቀማጭ ሒሳብ አገልግሎት፣ ባንድ ቀን የብድር አገልግሎት ላይ የሚከፈሉ የወለድ ተመኖችና ባንኮች በብሄራዊ ባንክ የሚያስቀምጡት የግዴታ መጠባበቂያ ተቀማጭ ሒሳብ ባሉበት እንደሚቀጥሉ ባንኩ አስታውቋል። የዋጋ ግሽበት በኅዳር ወር 16 ነጥብ 9 መድረሱንና ይህም በአምስት ዓመታት ውስጥ ዝቅተኛው እንደኾነ ገልጧል።

2፤ የወላይታ ተቃዋሚ ፓርቲዎች፣ የማንነት፣ የወሰንና ራስን በራስ የማስተዳደር ጥያቄዎች በአገራዊ ምክክር አጀንዳነት እንዳይገቡ ገዥው ብልጽግና ፓርቲ ጫና አድርጎብናል በማለት ለዋዜማ በሰጡት ቃል ወቀሳቸውን አሰምተዋል። ፓርቲዎቹ፣ የፍትሕ ጥያቄ፣ የሕዝብ ብዛትን ያማከለ የበጀት ድልድልና የማዳበሪያ ዕዳ ጫና ጥያቄዎችም በምክክር አጀንዳነት እንዳይካተቱ እንደተደረገ የፓርቲዎቹ ሃላፊዎች ገልጸዋል። አገራዊ የምክክር ኮሚሽን፣ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ባለፈው ጥቅምት ወር ካካሄደው የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት፣ ፓሊስ ተወካዮቻቸውን የአጀንዳ ልየታ ከተካሄደበት አዳራሽ በኃይል ገፍትሮ እንዳስወጣ የወላይታ ሕዝብ ዴሞክራሲያዊ ግንባርና የወላይታ ብሔራዊ ንቅናቄ ሃላፊዎች ለዋዜማ ተናግረዋል። ይህንኑ ተከትሎ፣ የወላይታ ብሄራዊ ንቅናቄ ከአገራዊ ምክክሩ ራሱን አግልሏል።

3፤ መንግሥት፣ በልዩ ኢኮኖሚ ዞን ውስጥ ሙዓለ ንዋያቸውን ማፍሰስ የሚፈልጉ ኩባንያዎች በቅድሚያ 75 ሚሊዮን ዶላር እንዲመድቡ የሚያስገድድ መመሪያ ማዘጋጀቱን ዋዜማ ተረድታለች። ኩባንያዎቹ ገንዘቡን እንዲመድቡ የተፈለገው፣ ለኢኮኖሚ ዞኑ መሠረተ-ልማትና ተያያዥ የአገልግሎት መስጫ ተቋማት ግንባታ እንደኾነ ዋዜማ የተመለከተችው ረቂቅ መመሪያ ይገልጻል። ለኢንፎርሜሽንና ኮሚኒኬሽን ቴክኖሎጂ ልማት ካልኾነ በስተቀር በልዩ ኢኮኖሚ ዞንነት የሚሰየም መሬት ዝቅተኛ ስፋቱ ከ50 ሄክታር በታች እንዳይኾን መመሪያው ያዛል። ኩባንያዎች የዞን ስያሜ ማመልከቻ ሲያስገቡ፣ ቢያንስ 50 በመቶው ዓመታዊ ጥቅል ምርት ለውጭ ገበያ የሚቀርብ ስለመኾኑ ማረጋገጫ እንዲሠጡ ረቂቁ ደንግጓል። በጨርቃ ጨርቅና አልባሳት፣ የቆዳና ቆዳ ውጤቶች፣ ኮንስትራክሽን፣ ፕላስቲክና የፕላስቲክ ውጤቶች ምርት የሚሠማሩ ኩባንያዎች ግን ምርታቸውን በሙሉ በአገር ውስጥ መሸጥ እንደሚችሉ ሰነዱ ይፈቅዳል።

4፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር የክልሉን የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው ለመመለስና መልሶ ለማቋቋም 2 ነጥብ 1 ቢሊዮን ዶላር ያስፈልጋል ማለቱን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ ይህን የገለጠው፣ ትናንት መቀሌ ውስጥ በጉዳዩ ዙሪያ ከተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ኤጀንሲዎች ጋር ባደረገው ውይይት ላይ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ ተፈናቃዮችን ወደ ቀያቸው ለማጓጓዝ፣ አስፈላጊ ግብዓቶችን ለማሟላትና በዘላቂነት መልሶ ለማቋቋም የሚያስፈልገው ገንዘብ ከለጋሾች የሚገኝ እንደኾነ አስታውቋል።

5፤ ደቡብ ሱዳን፣ በሱዳኑ ጦርነት ምክንያት ተቋርጦ የቆየውን ድፍድፍ ነዳጇን ለዓለማቀፍ ገበያ እንደገና ማቅረብ ልትጀምር መኾኗን ይፋ ካልኾኑ ሰነዶች መመልከቱን ጠቅሶ የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። ወደ ሱዳኗ ፖርት ሱዳን የተዘረጋው የነዳጅ ቧንቧ ባለፈው ዓመት የካቲት ወር ላይ በጦርነቱ ጉዳት ከደረሰበት ወዲህ፣ ደቡብ ሱዳን ድፍድፍ ነዳጇን ለውጭ ገበያ ማቅረብ አቁርጣ ቆይታለች። የአገሪቱ የነዳጅ ሚንስቴር ከሰኞ'ለት ጀምሮ ነዳጅ የማምረት ሂደት እንደሚጀመር ሚንስቴሩ ከጻፈው ደብዳቤ መረዳቱን የዜና ምንጩ ጠቅሷል። ኾኖም ደቡብ ሱዳን በተጠቀሰው ቀን ድፍድፍ ነዳጇን በፖርት ሱዳን በኩል በድጋሚ ማስወጣት ስለመጀመሯ በይፋ ያለችው ነገር የለም። አገሪቱ ከሱዳኑ ጦርነት በፊት፣ በቀን 150 ሺሕ በርሜል ድፍድፍ ነዳጅ ታመርት ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ታኅሳስ 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ክልል ቴሌቪዥን፣ በሰሜን ምዕራብ ትግራይ በሚካሄደው ሕገወጥ የወርቅ ቁፋሮ ዙሪያ ዘገባ ለመስራት በሄዱበት ወቅት ትናንት ታግተው ተወስደው የነበሩ ሦስት ጋዜጠኞቹ ከሰዓታት በኋላ መለቀቃቸውን አስታውቋል። ጋዜጠኞቹ ማንነታቸው ባልታወቁ የታጠቁ ኃይሎች የታገቱት፣ ሕገወጡ የማዕድን ቁፋሮ በሚያስከትለው ማኅበራዊና አካባቢያዊ ተጽዕኖ ዙሪያ ለአካባቢው ነዋሪዎች ቃለ መጠይቅ በማድረግ ላይ ሳሉ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። ጣቢያው በጋዜጠኞቹ ላይ የተፈጸመው እገታ "በፕሬስ ነጻነት ላይ የተፈጸመ ጥቃት" እንደኾነ ገልጦ ድርጊቱን አውግዟል።  

2፤ የፌደራል የሰነዶች ማረጋገጫና ምዝገባ አገልግሎት ሠራተኞች ፖሊሶች ወደ ሥራ ቦታቸው በመሄድ ያለ ፍርድ ቤት ትዕዛዝ እንደሚያሥሯቸው ባለፈው ሳምንት ተቋሙን ለጎበኘው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሕግና ፍትሕ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አቤቱታ ማቅረባቸውን ሪፖርተር ዘግቧል። የደንብ ልብስ የለበሱ ወይም ያልለበሱ የጸጥታ አካላት ያለተቋሙ ዕውቅና ሠራተኞችን አስረው እንደሚወስዱና በርካታ ሠራተኞችም በሥጋት ከተቋሙ እየለቀቁ መኾኑን አቤቱታ አቅራቢዎቹ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል፡፡ የተቋሙ ሠራተኞች፣ መንግሥት ለፍትሕ ሚንስቴር ሠራተኞች ደመወዝ ሲጨምር፣ ለእነሱ ግን እንዳልጨመረላቸው ቅሬታ አቅርበዋል ተብሏል።

3፤ ትናንት ምሽት ኹለት ሰዓት ገደማ በአፋር ክልል አዋሽ አካባቢ በሬክተር ስኬል አምስት የተለካ ርዕደ መሬት እንደተከሰተ ዓለማቀፍ የርዕደ መሬት ተከታታይ ተቋማት አስታውቀዋል። ርዕደ መሬቱ የተከሰተው፣ ከአዋሽ ከተማ 14 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በሚገኝ ሥፍር ላይ እንደኾነ ተቋማቱ ገልጸዋል። ርዕደ መሬቱ ያስከተለው ንዝረት፣ እስከ አዲስ አበባ ድረስ እንደተሠማ ታውቋል። በዕለቱ፣ በሬክተር ስኬል አነስተኛ መጠን ያላቸውን ጨምሮ በአዋሽ አካባቢ በርካታ ርዕደ መሬቶች ተከስተዋል።

4፤ ሱማሊያ፣ በተተኪው የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ውስጥ ቡሩንዲ እንደማትሳተፍ አስታውቃለች። ሱማሊያ ይህንኑ ትናንት ምሽት ይፋ ያደረገችው፣ ቡሩንዲ ለተተኪው ተልዕኮ ማዋጣት የፈለገችውን የወታደር ብዛት ውድቅ ማድረጓን ተከትሎ ነው። ቡሩንዲ ለተልዕኮው ማዋጣት የፈለገችው 2 ሺሕ ወታደሮችን ሲኾን፣ ሱማሊያ ለቡሩንዲ የፈቀደችላት የወታደር ብዛት ግን 1 ሺሕ 41 ብቻ ነበር። ሰሞኑን ከሱማሊያ ጠቅልሎ በሚወጣው የኅብረቱ የሽግግር ተልዕኮ ተሳታፊ የኾነችው ቡሩንዲ፣ ለዚህ "ክብረ-ነክ" ውሳኔ ሱማሊያ ይቅርታ እንድትጠይቅ እንደምትፈልግ ዲፕሎማቶቿ መናገራቸውን በመጥቀስ እንዳንድ የዜና ምንጮች ዘግበዋል።

5፤ የግብጹ ፕሬዝዳንት አብዱል ፈታህ አል ሲሲ፣ ኢትዮጵያና ሱማሊያ በቱርክ አሸማጋይነት የደረሱበትን የባሕር በር ስምምነት አገራቸው በቅርበት እየተከታተለች መኾኗን መናገራቸውን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። አል ሲሲ፣ ስምምነቱ በቀጠናው ሰላምና መረጋጋት ለማስፈን ሊረዳ ይችላል ብላ ግብጽ ተስፋ እንደምታደርግ ገልጸዋል ተብሏል። ሲሲ ይህን የተናገሩት፣ ከፈረንሳዩ ፕሬዝዳንት ኢማኑኤል ማክሮን ጋር በስልክ በተወያዩበት ወቅት እንደኾነ ተገልጧል። ግብጽ በኹለትዮሽ ትብብርም ይኹን በአፍሪካ ኅብረት የሰላም አስከባሪ ተልዕኮ በመሳተፍ፣ በሱማሊያ ሰላምና መረጋጋት እንዲሰፍን ድጋፍ እንደምትሰጥ አል ሲሲ ማረጋገጣቸውንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ፣ ታኅሳስ 28/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ አዲሱ የሶማሌላንድ ራስ ገዝ የውጭ ጉዳይ ሚንስትር አብዲራህማን ዳሂር አደን፣ ሶማሌላንድ ከኢትዮጵያ ጋር የተፈራረመችውን የባሕር በር ስምምነት ይቃወሙት እንደነበር ለፓርላማው በሰጡት ገለጻ መናገራቸውን የሶማሌላንድ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ሚንስትሩ ስምምነቱን የተቃወሙት፣ "ግልጽነት ስለሚጎድለው" እና ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እና ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ አሕመድ "ርስበርሳቸው የሚጣረሱ" መግለጫዎችን ይሰጡ ስለነበር እንደኾነ መግለጣቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የስምምነት ሰነዱን እስካኹን እንዳልተመለከቱትና ሰነዱ ለቀድሞው ፓርላማ እንዳልቀረበ የገለጡት ሚንስትሩ፣ አዲሱ መንግሥት ስምምነቱን ባግባቡ እንደሚፈትሸው ለኢትዮጵያ መንግሥት ማሳወቁን ተናግረዋል ተብሏል።

2፤ የአማራ ክልል ዳኞች ማኅበር፣ በክልሉ በዳኞች ላይ የሚፈጸመው እስርና እንግልት እንዲቆም ላቀረበው አቤቱታ ከጊዜያዊ ምላሽ በስተቀር ለችግሩ ዘለቄታዊ መፍትሄ አለማግኘቱን ሰሞኑን ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ማኅበሩ፣ በክልሉ በዳኞች ላይ የሚፈጸመውን እስር፣ እንግልትና ጣልቃ ገብነት የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን (ኢሰመኮ) አጣርቶ የደረሰበት መኾኑንም ገልጧል። ድርጊቱ የዳኝነት ሥርዓቱን ጎድቶታል ያለው ማኅበሩ፣ ጉዳዩ የሚመለከታቸው አካላት የኮሚሽኑን ምክረ ሃሳብ ተግባራዊ እንዲያደርጉ አሳስቧል። ኢሰመኮ፣ እስር ላይ የሚገኙ ዳኞች እንዲለቀቁ፣ የአስተዳደርና ጸጥታ አካላት በዳኝነት ሥራ ጣልቃ መግባት እንዲያቆሙና በዳኞች ላይ ጥቃት ከመፈጸም እንዲቆጠቡ፣ በዳኞች ላይ ጥቃት የፈጸሙ አካላት ለሕግ እንዲቀርቡ እንዲኹም የዳኞች ያለመከሰስና ያለመታሠር መብት እንዲከበር በቅርቡ ለክልሉ የተለያዩ መስሪያ ቤቶች ምክረ ሃሳቦችን አቅርቦ ነበር።

3፤ የትግራይ ጸጥታ ኃይሎች ሃላፊና የጊዜያዊ አስተዳደሩ ምክትል ፕሬዝዳንት ሌ/ጄኔራል ታደሠ ወረደ፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩን የማጠናከር ጉዳይ ለድርድር የሚቀርብ እንዳልኾነና በሕወሓት አመራሮች መካከል የተፈጠረውን ልዩነት በኃይል ለመፍታት መሞከር ተቀባይነት እንደሌለው ትናንት ባንድ ስብሰባ ላይ መናገራቸውን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። በሕወሓት አመራሮች መካከል ያለው ልዩነት ለብዙ ዓመታት ሲጠራቀም የቆየ እንደኾነ የተናገሩት ጀኔራል ታደሠ፣ የክልሉ የጸጥታ ኃይል ከፍተኛ አመራር አካላት ችግሩን ለመፍታት ጥረት ማድረጋቸውንና ነገር ግን እስካኹን እንዳልተሳካ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ጥረቶቹ ያልተሳኩት፣ ለልዩነቶች ፖለቲካዊ መፍትሄ ከመፈለግ ይልቅ አንዱ ቡድን ሌላኛውን በማጥፋት መፍትሄ ማግኘት ይቻላል የሚል አመለካከት በመኖሩ እንደኾነም ጀኔራል ታደሠ መናገራቸውን ዘገባው አውስቷል።

4፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ከንቲባ አዳነች አቤቤ፣ ከተማዋ ለርዕደ መሬት ተጋላጭ በመኾኗ፣ አስቀድሞ ተገቢውን ጥንቃቄ ለማድረግ የሚያስችሉ ጥናቶችን የሚያደርግ የባለሙያዎች ግብረ ሃይል እንደሚደራጅ ትናንት ምሽት በማኅበራዊ ትስስር ገጻቸው አስታውቀዋል። ከንቲባዋ፣ በአፋርና ኦሮሚያ ክልሎች እያጋጠመ ባለው ርዕደ መሬትና አጠቃላይ ሥርጭቱን በተመለከተ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የጂዖፊዚክስ፣ ስፔስ ሳይንስና አስትሮኖሚ ተቋም እንዲኹም ከጂዖሎጂካል ሰርቬይ ምሁራን ጋር ትናንት መወያየታቸውን ገልጸዋል።

5፤ የሱዳን ወታደራዊ መሪ አብዱልፈታህ አል ቡርሃን፣ ቱርክ ሱዳንንና የተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶችን ለማሸማገል ያቀረበችውን ጥያቄ መቀበላቸውን የአገሪቱ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። የቱርክ ሽምግልና ዓላማ፣ ኢምሬቶች ለሱዳን ፈጥኖ ደራሹ ኃይል ወታደራዊ ድጋፍ መስጠት እንድታቆምና ሱዳንም በምላሹ ለተመድ ጸጥታው ምክር ቤትና ለቀጠናዊ ድርጅቶች በኢምሬቶች ላይ ያቀረበችውን ክስ እንድታነሳ ለማግባባት ያለመ እንደኾነ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ፕሬዝዳንት ጣይብ ኤርዶጋን የሱዳኑን ጦርነት በሰላም ለመፍታት ሃሳብ ያቀረቡ ሲኾን፣ የቱርክ ምክትል የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ቡርሃኔቲን ዱራን ትናንት ወደ ፖርት ሱዳን አቅንተው በሽምግልና ሃሳቡ ዙሪያ ከጀኔራል ቡርሃን ጋር መክረዋል ተብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ፣ ታኅሳስ 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በሶማሌ ክልል ሐርሺም ወረዳ ደዋሌ አካባቢ ከቀናት በፊት በተፈጠረው ግጭት የሶማሌላንድ ወታደሮች ተሳትፈዋል በማለት ስማቸው እንዲጠቀስ ያልፈለጉ የክልሉ ከፍተኛ ባለሥልጣናት መናገራቸውን ካፒታል ጋዜጣ ዘግቧል። የወረዳው የጸጥታ ሃላፊና ባልደረቦቻቸው ባካባቢው የተቀሰቀሰውን የጎሳ ግጭት ለማብረድ ወደ ሥፍራው ሲሄዱ መንገድ ላይ የደፈጣ ጥቃት የፈጸሙባቸው፣ የሶማሌላንድ ወታደሮች ናቸው በማለት ባለሥልጣናቱ መክሰሳቸውን ዘገባው አመልክቷል። በግጭቱ በትንሹ 50 ሰላማዊ ሰዎች እና 30 ያህል የክልሉ ጸጥታ ኃይል አባላት እንደተገደሉ እንዲኹም በርካታ ንብረት እንደወደመ ተነግሯል። የሶማሌላንድና ኢትዮጵያ ባለሥልጣናት ባለፈው ሳምንት ጅግጅጋ ውስጥ በክስተቱ ዙሪያ መወያየታቸው ይታወሳል። በዚሁ ምክክር ላይ፣ ሶማሌላንድ ጸጥታ ኃይሎቿን ከደዋሌ አካባቢ እንድታስወጣ የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት መጠየቃቸውን ከምንጮቹ መስማቱን የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

2፤ የኦሮሚያ ክልል ትምህርት ቢሮ፣ በዋናነት ከመንግሥትና ከአጋር አካላት በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ በክልሉ ከ3 ሚሊዮን በላይ ለሚኾኑ ተማሪዎች የምገባ መርሃ ግብር ማስጀመሩን የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። ቢሮው፣ በተያዘው ዓመት ከ9 ሚሊዮን በላይ ለሚኾኑ ቅደመ መደበኛና የአንደኛ ደረጃ ተማሪዎች የምገባ አገልግሎት ለመስጠት መታቀዱን እንደገለጠ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። በሸገር ከተማ ሥር በሚገኙ ኹሉም የመንግሥት ትምህርት ቤቶች የመምህራን ምገባ መርሃ ግብር እንደተጀመረ ዋዜማ በቅርቡ መዘገቧ ይታወሳል።

3፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል አዲስ የታሪፍ ማሻሻያ ካደረገ በኋላ ገቢውን በማሳደግ በ2016 ዓ፣ም 27 ቢሊዮን ብር ገቢ ቢያገኝም፣ አኹንም ድረስ ከኪሳራ መውጣት እንዳልቻለ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ልማት ድርጅቶች ቋሚ ኮሚቴ ማብራሪያ በሰጠበት መድረክ ላይ አስታውቋል። ተቋሙ፣ ባለፈው 2016 ዓ፣ም ብቻ 10 ቢሊዮን ብር ኪሳራ እንዳጋጠመው ሥራ አስፈጻሚው አሸብር ባልቻ ተናግረዋል፡፡ ተቋሙ ኪሳራ ውስጥ የገባው፣ የአገር ውስጥና የውጭ ከፍተኛ የብድር ዕዳ ስላለበትና የብር ምንዛሬ ማሻሻያው ባስከተለው ለውጥ ሳቢያ ነው ተብሏል። ተቋሙ አዳዲስ የኃይል ማከፋፈያ ጣቢያዎችን መገንባት ያልቻለው፣ በኪሳራውና ቀደም ሲል የተጀመሩ ፕሮጀክሮችን በማስጨረስ ላይ ብቻ በማተኮሩ እንደኾነ ሃላፊው ገልጸዋል። ኾኖም 16 አዳዲስ የኃይል ማከፋፈያ ጣቢያዎችን ለመገንባት ተቋሙ ለዓለም ባንክ የፋይናንስ ድጋፍ ጥያቄ ማቅረቡን አሸብር ጠቁመዋል፡፡

4፤ በሲዳማ ክልል ቦና ወረዳ ትናንት ምሽት 11:30 ገደማ ባንድ የጭነት አይሱዙ ተሽከርካሪ ላይ በደረሰ የመገልበጥ አደጋ 71 ሰዎች እንደሞቱ የክልሉ መንግሥት አስታውቋል። በአደጋው ከሞቱት ሰዎች መካከል፣ ሦስቱ ሴቶች እንደኾኑ ተነግሯል። በአደጋው በጽኑ የተጎዱ አምስት ሰዎች የሕክምና ዕርዳታ እያገኙ እንደኾነ ተገልጧል። ተሽከርካሪው አደጋው የደረሰበት፣ ድልድዩን ስቶ ወንዝ ውስጥ በመግባቱ ነው ተብሏል። ከሟቾቹ መካከል ከሰርግ በመመለስ ላይ የነበሩ በርካታ ሰዎች እንደሚገኙበት ታውቋል።

5፤ ቡሩንዲ፣ በከቀጣዩ ወር ጀምሮ በሱማሊያ በሚሠማራው ተተኪው የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ውስጥ እንደማትሳተፍ ባለሥልጣናቷ በይፋ ማረጋገጣቸውን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ቡሩንዲ ይህንኑ አቋሟን ይፋ ያደረገችው፣ ለተተኪው የኅብረቱ ተልዕኮ ማዋጣት የፈለገችው የሰላም አስከባሪዎች ብዛትና ሱማሊያ የመደበችላት የሰላም አስከባሪ ኮታ ባለመጣጣሙ እንደኾነ በመግለጽ መኾኑን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። አነስተኛ ቁጥር ያለው ሰላም አስከባሪ ማሠማራት የሥምሪቱን ደኅንነት ለአደጋ ያጋልጠዋል በማለት ባለሥልጣናቷ ስጋታቸውን እንደገለጡና ሱማሊያ "ምስጋና ቢስ ኾናለች" በማለት እንደወቀሱ ተነግሯል። ቡሩንዲ ከተተኪው ተልዕኮ መውጣቷን ለአፍሪካ ኅብረት የሰላምና ጸጥታ ምክር ቤት አስታውቃለች።[ዋዜማ]

ለቀቁ‼

የካናዳው ጠቅላይ ከስልጣን መልቀቃቸውን ይፋ አድርገዋል።ኘሬዝዳንቱ ከሰሞኑ በሀገር ውስጥ የስልጣን ልቀቁ ጫና በዝቶባቸው ነበር።

የአሚኮ ጋዜጠኛው ሳሚ ያለበት አይታወቅም‼

አሚኮም እንደ ተቋም ሰራተኛውን ከማፈላለግ ይልቅ ከስራ ማባረርን መርጦ 2ኛ የጥሪ ማስታወቂያ አውጥቶበታል!!

የአማራ ሚዲያ ኮርፖሬሽን አዲስ አበባ ስቱዱዬ ትግርኛ ክፍል ባልደረባና ወንድማችን ጋዜጠኛ ሳሙኤል ኪሮስ ኬላ ላይ በፋኖ ኃይሎች ተይዞ ተወስዷል።

ሳሚ ኮምቦልቻ ደርሶ ወደ አዲስ አበባ ሲመለስ ነበር መሀል ሜዳ መገንጠያ ላይ በፋኖ ኃይሎች ህዳር 16/2017 ተይዞ የተወሰደው።

ቤተሰቡ ጉዳዩን ይፋ ሳያደርጉ በሁሉም አማራጭ እሱን ለማግኘት ቢሞክሩም ላለፉት 41 ቀናት ሊሳካ አልቻለም።ባለቤቱና ልጆቹ :ደካማ እናትና አባቱ ሌት ከቀን በለቅሶ ላይ ይገኛሉ።

ሳሚ ከማንም ጋር ቢሆን ፖለቲካዊም ሆነ ሀይማኖታዊ ችግር የለሌበት ቅን አሳቢ ወጣት መሆኑን የሚያውቁት ሁሉ ይመሠክራሉ።

በአማራ ሚዲያ ኮርፖሬሽን ትግርኛ ክፍል ሲሰራም በዘገባዎቹ የጋዜጠኝነትን መርህ ጠብቆ ኃላፊነቱን የሚወጣ ታታሪ ባለሙያ ነው።

ሳሚ ዛሬ ያለበትን ሁኔታ ለማወቅ አስቸጋሪ ሆኗል።የደካማ እናትና አባቱ:የልጆቹና ባለቤቱ እንባ ዛሬም ይፈሳል።

<<እባካችሁ ወንድሞችና ልጆቼ የእኔ ልጅ ሳሚ ምኑም ውስጥ የሌለበት ንፁህ ሰው ነውና ለቤቱ አብቁኝ ሰለእግዚአብሔር ብላችሁ>> በማለት እናቱ በለቅሶ ተማፅነዋል።መልካም ምላሻችሁ ይጠበቃል።

የሰው ልጅ በእድሜ ዘመኑ ረጅም ጊዜ የሚያጠፋባቸው ተግባራት (በአመት)

ለሁሉም ሰው በቀን 24 ሰዓት በአመት 365 ቀን እኩል ቢሰጠውም እንደየቦታው እና አካባቢው ሰዎች የእድሜያቸውን በርካታ ክፍል የሚያሳልፉባቸው ተግባራት ይለያያሉ
በምድር ላይ የመጨረሻው ውድ እና ውስን ሀብት እንደሆነ የሚነገርለት ጊዜ ለሁሉም ሰው በተመሳሳይ መዋቅር ተከፋፍሎ የተሰጠ ነው፡፡

በቀን 24 ሰዓታት ፣ በዓመት 365 ቀናት ፣ በድምሩ 8,760 ሰዓታት በአመት ቢኖሩም ሰዎች የጊዜያቸውን በርካታ ክፍል የሚያሳልፉባቸው ተግባራት በቦታ እና አካባቢ ይለያሉ፡፡

መተኛች፣ መስራት ፣ መብላት ፣ የቤት ውስጥ ስራ እና መዝናናት ብዙ ሰዎች በተደጋጋሚ የሚያደርጓችው ተግባራት ቢሆንም ሰዎች ከፍተኛ ዋጋ በሚሰጧቸው ነገሮች ላይ ጊዜ ለማሳለፍ በሚኖራቸው ነፃነት ላይ ልዩነቶችም አሉ፡፡

በአለም ዙሪያ ያሉ ሰዎች ጊዜያቸውን እንዴት እንደሚያሳልፉ ለማወቅ የሚደረግ የኑሮ ሁኔታዎችን፣ ኢኮኖሚያዊ ጥንካሬን እና አጠቃላይ ደህንነትን ግምት ውስጥ ያስገባ ሊሆን ይገባል፡፡

“አወር ወርልድ ኢን ዳታ” የተሰኝው የጥናት ተቋም ሰዎች የቀናቸውን ብዙ ክፍል በምን አይነት ተደጋጋሚ እንቅስቃሴዎች ላይ ያሳልፉታል በሚል ባደረገው ጥናት፤ አንድ ቀን የመመገቢያ ፣ የመተኛ ፣ የስራ እና የመዝናኛ ጊዜ ተብሎ በብዙ ሰዎች ዘንድ እንደሚከፋፈል አስቀምጧል፡፡

ለነዚህ እንቅስቃሴዎች ደግሞ ከቀን ውስጥ ከ80-90 በመቶ ጊዜን ወይም በቀን 1440 ደቂቃዎች እንደሚያልፉ አመላክቷል፡፡
 በዚህም በአማካኝ የሰው ልጅ በእድሜ ዘመኑ ረጅም ጊዜ ከሚያጠፋባቸው ተግባራት መካከል እንቅልፍ አንዱ ሲሆን ለመኝታ 26 አመታት እንደሚውሉ ተነግሯል፡፡

ከእንቅልፍ ቀጥሎ የሰው ልጅ የአማካኝ እድሜውን 12 አመታት የሚያውለው ስራ ላይ በሚያሳልፈው ጊዜ ነው ተብሏል፡፡
ቴሌቪዝን መመልከት ፣ ገበያ መገበያየት ፣ መብላት እና መጠጣት ከ8.8 – 3.6 አመት የሚወሰዱ ተግባራት መሆናቸው በጥናቱ ላይ ተመላክቷል፡፡

በአንጻሩ ለመሳቅ 240 ቀናት ለማልቀስ ደግሞ 30 ሰአታትን ሰዎች ከእድሜያቸው ላይ ያውላሉ፡፡

ለቸኮለ ማለዳ! ዓርብ፣ ታኅሳስ 25/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ደዔታ ምስጋኑ አረጋ፣ የኢትዮጵያ ልዑካን ቡድን ትናንት ሞቃዲሾ ውስጥ ከሱማሊያ ባለሥልጣናት ጋር የኹለትዮሽ ግንኙነቶችን በማጠናከር ዙሪያ "ገንቢ" ውይይት ማድረጉን በ"ኤክስ" ገጻቸው አስታውቀዋል። የሱማሊያ ባለሥልጣናት፣ የኢትዮጵያ ወታደሮች ይንቀሳቀሱባቸው የነበሩ አካባቢዎች በአዲሱ የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ለሚሳተፉ አገራት ወታደሮች እንደተሰጡ በመጥቀስ፣ የኢትዮጵያ ወታደሮች በተልዕኮው ከተሳተፉ በሌሎች አካባቢዎች እንዲሠማሩ ለልዑካን ቡድኑ ሃሳብ ማቅረባቸውን የሱማሊያ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የሱማሊያ ባለሥልጣናት፣ የኢትዮጵያ ወታደሮች በተለይ በጁባላንድና ሳውዝዌስት ግዛቶች እንዳይሠማሩ ቅድመ ኹኔታ ማስቀመጣቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ኾኖም የኢትዮጵያ ልዑካን ቡድን ይህንኑ ሃሳብ እንዳልተቀበለውና የሱማሊያ ልዐካን ቡድን ቀጣይ ውይይት ለማድረግ ወደ አዲስ አበባ የመጓዝ ሃሳብ እንዳለው ተሰምቷል።

2፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ገቢዎች ቢሮ ከግብር ጋር በተያያዘ በአዲስ አበባ ባሉ በተሽከርካሪ አስመጪዎች ላይ ያወጣው አዲስ መመሪያ ስህተት እንዳለበት ገልጦ አነስተኛ ማስተካከያ ማደርጉን ዋዜማ ሰምታለች። አዲሱ መመሪያ የተጨማሪ እሴት ታክስን ማካተቱ ስህተት መኾኑን ቢሮው ማመኑ ታውቋል። ጉዳዩን የሚያውቁ ምንጮች ግን፣ ቢሮው ጉዳዩ በመገናኛ ብዙኃን መነጋገሪያ መኾኑን ተከትሎ አደረኩት ያለው ቅናሽ እዚህ ግባ የማይባል መኾኑን ለዋዜማ ተናግረዋል። በሕጉ መሠረት ተጨማሪ ዕሴት ታክስ የሚጣለው በነዳጅ በሚሠሩ ተሽከርካሪዎችና ነዳጅና ኤሌክትሪክ በሚጠቀሙ ተሽከርካሪዎች ላይ ነው። የከተማዋ ትራንስፖርት ቢሮም፣ ኹሉም የመንገድ ትራንስፖርት ቢሮዎች አዲሱን የስም ማዞሪያ የክፍያ ቀመር ተግባራዊ እንዲያደርጉ መመሪያ አስተላልፏል።

3፤ ትናንት በመቀሌ ለተቃውሞ ሰልፍ የወጡ የጦር ጉዳተኞች ከከተማዋ ወደ አውሮፕላን ማረፊያው የሚወስደውን መንገድ ለኹለት ሰዓታት ዘግተው እንደነበር ቢቢሲ ሬዲዮ ዘግቧል። በመንገዱ መዘጋት ሳቢያ በዕለቱ በረራ የነበራቸው መንገደኞች ተጉላልተው እንደነበር ዘገባው ጠቅሷል። የጦር ጉዳተኞቹ መንገዱን የዘጉት፣ የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታት፣ የመበተንና መልሶ የመቀላቀል ፕሮግራሙ ትግበራ ዘግይቶብናል በሚል ቅሬታ እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። የክልሉ ጸጥታ ሃላፊዎች የቀድሞ ተዋጊዎችን ከኅብረተሰቡ ጋር የመቀላቀል ሂደቱ እንዳልተቋረጠና ከፌደራል መንግሥቱ ጋር በሚደረግ ንግግር እንደገና እንደሚቀጥል ለጦር ጉዳተኞቹ ገልጸውላቸዋል ተብሏል።

4፤ አይ ኤስ የተባለው ዓለማቀፍ ነውጠኛ ቡድን ሰሞኑን በኢትዮጵያ አጎራባች በኾነችው የሱማሊያዋ ፑንትላንድ ግዛት ኃይሎች ላይ ተጣቂዎች ለፈጸሙት ጥቃት ሃላፊነቱን ወስዷል። የፑንትላንድ መንግሥት ጸጥታ ኃይሎቹ ጥቃቱን በመመከት፣ በርካታ የውጭ ዜጎችን ጨምሮ ዘጠኝ የቡድኑን ተዋጊዎች እንደገደሉ አስታውቋል። በፑንትላንድ ተራራማ አካባቢዎች ላለፉት ጥቂት ዓመታት የመሸጉት የአይ ኤስ ታጣቂዎች፣ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተጠናከሩ እንደሄዱ አሜሪካ ቀደም ሲል መግለጧ አይዘነጋም። [ዋዜማ]

https://youtu.be/ZpsZpqTlZlQ

ለቸኮለ! ሐሙስ፣ ታኅሳስ 24/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ሱማሊያ፣ የኢትዮጵያ ወታደሮችን ከተልዕኮው ውጭ ለማድረግ ያሳለፈችውን ውሳኔ መልሳ ለማጤን ዝግጁ መኾኗን የአገሪቱ የውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ከፍተኛ ባለሥልጣናት እንደነገሩት ጠቅሶ ብሉምበርግ ዘግቧል። የኢትዮጵያ መከላከያ ሚንስትር አይሻ ሞሐመድ የመሩት ልዑካን ቡድን፣ የኢትዮጵያ ወታደሮች በሱማሊያ በተሠማራው የአፍሪካ ኅብረት ተተኪ ተልዕኮ ሥር ሊካተቱ በሚችሉበት ኹኔታ ዙሪያ ለመወያየት ዛሬ ሞቃዲሾ መግባታቸውን ባለሥልጣናቱ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ልዑካን ቡድኑ፣ የኢትዮጵያና ሱማሊያ መሪዎች በደረሱበት የአንካራው የባሕር በር ስምምነት አተገባበር ዙሪያ ከአገሪቱ ባለሥልጣናት ጋር እንደሚወያይም ተገልጧል። የሱማሊያዎቹ የፑንትላንድ፣ ጁባላንድ እና ሳውዝ ዌስት ፌደራል ግዛቶች፣ የኢትዮጵያ ወታደሮች ከአገሪቱ መውጣት የለባቸውም የሚል ጠንካራ አቋም ሲያንጸባርቁ መቆየታቸው አይዘነጋም።

2፤ በኢትዮጵያ የሚገኙ ባንኮች የተበዳሪዎችን የብድር ወለድ ምጣኔ ከ3 እስከ 5 በመቶ ከፍ ለማድረግ ዝግጅት ላይ እንደሚገኙ ሸገር ሬዲዮ ከባንክ ምንጮቹ መስማቱን ጠቅሶ ዘግቧል፡፡ ባንኮች የብድር ወለድ ምጣኔያቸውን ከጨመሩ፣ የብድር የወለድ ምጣኔው ከ20 እስከ 22 በመቶ ይደርሳል፡፡ ከውጭ ሸቀጦችን ለማስገባት ከባንኮች ቀደም ብለው የተበደሩም ኾኑ አዳስ ተበዳሪዎች፣ የብድር የወለድ ጭማሪ ከተደረገባቸው በሚስገቡት ሸቀጥ ላይ ዋጋ መጨመራቸው እንደማይቀርና ይህም ሸማቹን እንደሚጎዳ ምንጮች መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። አኹን ያለው የአገሪቱ ኢኮኖሚ ከ3 እስከ 5 በመቶ የብድር ወለድ መሸከም የሚችል እንዳልኾነም ምንጮቹ ገልጸዋል ተብሏል። ንግድ ባንኮች በየዓመቱ የሚሰጡትን የብድር መጠን ከ14 በመቶ ወደ 18 በመቶ እንዲያሳድጉ ብሄራዊ ባንክ ሰሞኑን መፍቀዱ ይታወሳል።

3፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ከወርቅ ማዕድን ማውጣት ጋር በተያያዘ መርዛማ ኬሚካሎች ጥቅም ላይ እንዳይውሉ ርምጃ እንዲወስድ የኢትዮጵያ መንግሥት መጠየቁን የእንግሊዝኛው ቪኦኤ ድረገጽ ዘግቧል። የትግራይ ኢኖቬሽንና ቴክኖሎጂ ቢሮ ባለሙያዎች ባሕላዊ ማዕድን ቆፋሪ መስለው በሰሜን ምዕራብ ትግራይ የሚካሄደው ሕገወጥ የወርቅ ቁፋሮ ያስከተለውን ጉዳት መመልከታቸውን ቢሮው መናገሩን እና ሳይናይድና ሜሪኩሪ የተባሉ መርዛማ ኬሚካሎች በእንስሳትና በመሬቱ ላይ ጉዳት ማድረሳቸውን መግለጡን ዘገባው ጠቅሷል። በሰሜን ምዕራብ ትግራይ አስገደ ወረዳ ሕጋዊ የማዕድን ቁፋሮ በማካሄድ የሚታወቀው ኢዛና የወርቅ ማዕድን፣ የወርቅ ቁፋሮ ሥራው ከብክለት የጸዳ መኾኑን መግለጡን የዜና ምንጩ ጠቅሷል። ኩባንያው ይህን ያለው፣ ከውጭ ኩባንያዎች ጋር በመተባበር መርዛማ ኬሚካሎችን ይጠቅማል በሚል ስሙ ከተነሳ በኋላ ነው ተብሏል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ ከመቼ ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚኾን ባይጠቅስም፣ በክልሉ የማዕድን ቁፋሮ ለጊዜው እንዲቆም ሰሞኑን ውሳኔ ማስተላለፉ ይታወሳል።

4፤ የትግራይ ክልል ትምህርት ቢሮ፣ በአክሱም ከተማ ትምህርት ቤቶች በሙስሊም ሴት ተማሪዎች አለባበስ ዙሪያ የሚቀርበው ጥያቄ "ተቀባይነት የለውም" ሲል የከተማዋ እስልምና ጉዳዮች ምክር ቤት ላቀረበው ቅሬታ ምላሹን ሰጥቷል። ቢሮው ለአክሱም ከተማ የትምህርት ጽሕፈት ቤት በጻፈው ደብዳቤ፣ ተማሪዎች በትምህርት ገበታ ላይ ምን ዓይነት አለባበስ መከተል እንዳለባቸው የሚያዝ የቆየ "መመሪያ" እና "አሠራር" እንዳለው ገልጧል። ባኹኑ ወቅት ለሙስሊም ሴት ተማሪዎች የተለየ አዲስ መመሪያና ክልከላ እንደሌለ የገለጠው ቢሮው፣ የአለባበስ ሥርዓቱ ሥራ ላይ ባለው መመሪያ መሠረት እንዲቀጥል አሳስቧል። የትግራይ አስልምና ጉዳዮች ከፍተኛ ምክር ቤት ትናንት በጉዳዩ ዙሪያ ለመገናኛ ብዙኀን ሊሰጥ የነበረውን መግለጫ፣ ለሌላ ጊዜ ማስተላለፉ ታውቋል።

5፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይልን ጨምሮ ስምንት የመንግሥት የልማት ድርጅቶች ከዛሬ ጀምሮ በኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ሆልዲንግ ሥር ተጠቃለዋል። በድርጅቱ ሥር የተጠቃለሉት ቀሪዎቹ የመንግሥት ልማት ድርጅቶች፣ የኢትዮጵያ ልማት ባንክ፣ የኢትዮጵያ ምድር ባቡር ኮርፖሬሽን፣ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን፣ ኢትዮ ፖስታ፣ ኢትዮ ኢንጅነሪንግ ግሩፕ (የቀድሞው ሜቴክ)፣ የኢትዮጵያ የኢንዱስትሪ ግብዓቶች ልማት ድርጅትና ብሄራዊ የእንስሳት ጤና ጥበቃ ኢንስቲትዩት እንደኾኑ የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ይህንኑ ተከትሎ፣ በኢንቨስትመንት ሆልዲንግስ ሥር የሚተዳደሩ የመንግሥት የልማት ድርጅቶች ብዛት 40 ደርሷል።

6፤ የኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት፣ በአምስት ዓመታት ውስጥ ያልሰበሰበው 1 ነጥብ 4 ቢሊዮን ብር እንዳለ በኦዲት መረጋገጡን የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ወጪ አሥተዳደርና ቁጥጥር ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የኦዲት ሪፖርቱን በገመገመበት ወቅት ተገልጧል። የጤና ሚንስቴር ሃላፊዎች፣ ከዚኹ ገንዘብ ውስጥ በቅርቡ ከ900 ሚሊዮን ብር በላይ ማስመለስ እንደተቻለና ቀሪው ገንዘብ ግን ከትግራይ ክልል መሰብሰብ ያለበት መኾኑንና ወደፊት ለመሰብሰብ ጥረት እንደሚደረግ አስረድተዋል። ተቋሙ፣ የማስረጃ አያያዝ፣ የሕክምና ግብዓቶች ግዢ እቅድ አፈጻጸምና የመድሃኒት ብክነት ችግሮች እንዳሉበት የፌደራል ዋና ኦዲተር ሪፖርት አመልክቷል፡፡

7፤ ዛሬ ረፋዱ ላይ በአፋር ክልል አዋሽ አካባቢ በሬክተር ስኬል 5 ነጥብ 5 የተለካ ርዕደ መሬት መከሰቱን የጀርመን ጅዖ ሳይንስ የምርምር ማዕከል አስታውቋል። ርዕደ መሬቱ ከአዋሽ 37 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በሚገኝ አካባቢ የተከሰተው፣ ከከርሰ ምድር 10 ኪሎ ሜትር ጥልቀት ላይ መኾኑን ማዕከሉ ገልጧል። የርዕደ መሬቱ ንዝረት እስከ አዲስ አበባ ድረስ እንደተሠማ ታውቋል። በተለይ በተያዘው ሳምንት በአዋሽ ከተማ አቅራቢያ በየዕለቱ ተደጋጋሚ ርዕደ መሬት ሲከሰት የሰነበተ ሲኾን፣ የርዕደ መሬቱ ማዕከል በኾነው አዋሽ ፈንታሌ ወረዳ በርካታ ነዋሪዎች ቀያቸውን እየለቀቁ መኾኑን የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። [ዋዜማ]

የትራምፕ ሆቴል ፊት ለፊት በፈነዳ መኪና የሰው ህይወት አለፈ

የቴስላ ሳይበርትራክ መኪና ከመፈንዳቱ በፊት በነዳጅ እና በርችት የተሞላ ነበር ተብሏል። በፍንዳታው የአንድ ሰው ህይወት ሲያልፍ 7 ሰዎች ቆስለዋል።

በላስ ቬጋስ ትራምፕ ሆቴል መግቢያ በር በቴስላ ሳይበር መኪና ላይ የተከሰተው ፍንዳታ የሽብር ተግባር ሊሆን እንደሚችል የዓለም ቁጥር አንድ ቱጃሩ ታዋቂው ባለሃብት ኤሎን መስክ ገለጸ፡፡
ትናንት በፈረንጆቹ አዲስ አመት የመጀመሪያ ቀን የተመራጩ ፕሬዘዳንት ዶናልድ ትራምፕ ንብረት በሆነው ላስ ቬጋስ ትራምፕ ሆቴል መግቢያ በተከሰተ ፍንዳታ አንድ ሰው ሲሞት ሰባት ሰዎች ተጎድተዋል።

ይህንን ተከትሎ የቴስላ ኩባንያ ዋና ስራ አስፈጻሚ ኤሎን መስክ አደጋው በኒው ኦርሊያንስ የመኪና አደጋ እና በኒው ዮርክ ከተከሰው የጅምላ ተኩስ ጥቃትጋር የተያያዘ የሽብር ተግባር ሊሆን እንደሚችል ኤክስ ላይ ባሰፈረው መልእክት አስታውቋል።

የመሬት መንቀጥቀጡ ዜጎችን እያፈናቀለ መሆኑ ተሰማ

በአዋሽ ፈንታሌ በመሬት መንቀጥቀጥ ምክንያት በሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎች ወደ አጎራባች ስፍራዎች እየሸሹ መሆኑ ተገለጸ።

ካለፈው ወርሃ መስከረምና ጥቅምት ጀምሮ፤ እንዲሁም ከሰሞኑ በተደጋጋሚ እየከሰተ የሚገኘውን የመሬት መንቀጥቀጥ ተከትሎ፤ በአፋር ክልል አዋሽ ፈንታሌ አካባቢ የሚገኙ ዜጎች አካባቢያቸውን ለቀው ወደ አጎራባች ስፍራዎች እየሸሹ መሆኑ ተነግሯል።

በአካባቢው አስፓልት መንገዶችን ጨምሮ የተሰነጠቁ መሬቶች ከዕለት ወደ ዕለት እየሰፉ መምጣታቸው ነዋሪዎቹን ስጋት ውስጥ እንዳስገባቸው ተገልጿል።

በዚህም ስጋት የገባቸው ነዋሪዎቹ ቀያቸውን ለቀው ወደ አጎራባች ስፍራዎች መሸሽ መጀመራቸውን መረጃዎች ያመላክታሉ።

የብድር ወለድ ጭማሪ‼️
በኢትዮጵያ የሚገኙ ባንኮች ከቀናት በኋላ በነባሩም ሆነ አዳዲስ ውለታ የሚገቡትን ተበዳሪዎች የብድር ወለድ ምጣኔን ከ3 እስከ 5 በመቶ ከፍ ሊያደርጉ በዝግጅት ላይ መሆናቸው ተሰማ‼️

ይህም #የብድር_የወለድ ምጣኔው እስከ 20 እና 22 በመቶ ይደርሳል እንደማለት ነው፡፡

ከዓመታት በፊት የነበረውን የገንዘብ የመግዛት አቅም እና የኢኮኖሚውን ሁኔታ እንዲሁም የገቢ መጠናቸውን ታሳቢ በማድረግ ከባንክ በመበደር ከውጭ እቃ የሚያስመጡ ነጋዴዎች ሆኑ ቤት የገዙ ተበዳሪዎች በተበደሩት ወለድ ላይ ከ3 እስከ 5 በመቶ ጭማሪ ይጠብቃቸዋል ተብሏል፡፡

አንድ ተበዳሪ ከዓመታት በፊት ከባንክ በ17 በመቶ ወለድ ተበድሮ ከነበረ በአሁኑ ወቅት ባንኮች ወለዱን 5 በመቶ በመጨመር 22 በመቶ ሊያደርሱት በዝግጅት ላይ መሆናቸውንም ታማኝ ምንጮች ነግረውናል፡፡

በአሁኑ ወቅት ገበያው እራሱን እያረጋጋ ነበር ይሁንና ጥቂት ቁጥር ባላቸው #ባንኮች ምክንያት ተመልሶ ዋጋ ሊንር ነው የሚሉት ምንጫችን በተለይም ከውጭ እቃ ለማስገባት ከባንኮች ብድር አስቀድመው ውል ገብተው የተበደሩትም ሆኑ አዳዲስ ተበዳሪዎች ከፍተኛ በሆነው የብድር የወለድ ጭማሪ ምክንያት የሚስገቡት እቃ እጅግ ይንራል ይህም መልሶ ሸማቹ ላይ የሚወደቅ ይሆናል ብለዋል፡፡

አንድ ተበዳሪ ከባንክ ጋር የብድር ኮንትራት ሲገባ ባንኩ ወለድ እንዲጨምር ይሁንታውን ይሰጣል፡፡

ባንኮች ብድር ስለሚሰጡ እና በኮንትራቱ መሰረት የሀገሪቱን የኢኮኖሚ ሁኔታ በመመልከት የወለድ ምጣኔውን እንዲጨምሩ ስምምነት ተደረገ ማለት ግን እንደፈለጉት ህግንም እንዲተላለፉም ሆነ ሀገርን ወደ አደገኛ የኢኮኖሚ ችግር የማስገባት መብት አላቸው ማለት አይደለም ተብሏል፡፡

አሁን ያለው የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ከ1 በመቶ እስከ 2 በመቶ የብድር የወለድ ምጣኔን ሊያስጨምር የሚችል መሆኑን ማየት ይቻላል ይሁንና ከ3 - 5 በመቶ ግን በፍጹም የሀገሪቱ ኢኮኖሚ ሊሸከመው የሚችል ዓይነት አይደለም ሲሉ ምንጫችን ነግረውናል፡፡

በኢትዮጵያ የወንድ የዘር ፈሳሽ ልገሳ  የሚፈቅደው ህግ ጸደቀ!!

በሌላ ዜና የሰውነት አካል መለገስ እና በህክምና የታገዘ ሞት እንዲጀመር የሚፈቅደው ህግም ጸድቋል።

የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የጤና አገልግሎት እና አስተዳድር ረቂቅ አዋጅን አጽድቋል። አዋጁ ከዚህ በፊት በኢትዮጵያ ተጀምረው የማያውቁ እና አዳዲስ አገልግሎቶችን መስጠት የሚያስችሉ የጤና አገልግሎቶች እንዲጀመሩ የሚያደርግ ነው።

ለአብነትም መዳን በማይችል እና በስቃይ ውስጥ ያሉ ታማሚዎች በሀኪሞች እርዳታ እንዲሞቱ የሚፈቅደው፣ የሰውነት አካልን ያለ ክፍያ መለገስ፣ የወንድ የዘር ፍሬ እንዲለገስ እና ሌሎችም አዳዲስ የህክምና አገልግሎቶችን ይፈቅዳል።

ምክር ቤቱ ላለፉት ወራት የተለያዩ ውይይቶችን ሲያደርግ ቆይቷል።

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ፣ ታኅሳስ 23/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ብሄራዊ ባንክ፣ ንግድ ባንኮች በየዓመቱ የሚሠጡት የብድር ዕድገት መጠን በተያዘው ዓመት ከ14 በመቶ ወደ 18 በመቶ እንዲያድግ መወሰኑን ትናንት ምሽት አስታውቋል። አኹን ሥራ ላይ ያለው 15 በመቶ የባንኩ የፖሊሲ ተመን ግን ባለበት እንዲቆይ መወሰኑን ባንኩ ገልጧል። በተመሳሳይ፣ ብሄራዊ ባንክ ለባንኮች የሚሰጣቸው የአንድ ቀን የተቀማጭ ሒሳብ አገልግሎት፣ ባንድ ቀን የብድር አገልግሎት ላይ የሚከፈሉ የወለድ ተመኖችና ባንኮች በብሄራዊ ባንክ የሚያስቀምጡት የግዴታ መጠባበቂያ ተቀማጭ ሒሳብ ባሉበት እንደሚቀጥሉ ባንኩ አስታውቋል። የዋጋ ግሽበት በኅዳር ወር 16 ነጥብ 9 መድረሱንና ይህም በአምስት ዓመታት ውስጥ ዝቅተኛው እንደኾነ ገልጧል።

2፤ የወላይታ ተቃዋሚ ፓርቲዎች፣ የማንነት፣ የወሰንና ራስን በራስ የማስተዳደር ጥያቄዎች በአገራዊ ምክክር አጀንዳነት እንዳይገቡ ገዥው ብልጽግና ፓርቲ ጫና አድርጎብናል በማለት ለዋዜማ በሰጡት ቃል ወቀሳቸውን አሰምተዋል። ፓርቲዎቹ፣ የፍትሕ ጥያቄ፣ የሕዝብ ብዛትን ያማከለ የበጀት ድልድልና የማዳበሪያ ዕዳ ጫና ጥያቄዎችም በምክክር አጀንዳነት እንዳይካተቱ እንደተደረገ የፓርቲዎቹ ሃላፊዎች ገልጸዋል። አገራዊ የምክክር ኮሚሽን፣ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ባለፈው ጥቅምት ወር ካካሄደው የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት፣ ፓሊስ ተወካዮቻቸውን የአጀንዳ ልየታ ከተካሄደበት አዳራሽ በኃይል ገፍትሮ እንዳስወጣ የወላይታ ሕዝብ ዴሞክራሲያዊ ግንባርና የወላይታ ብሔራዊ ንቅናቄ ሃላፊዎች ለዋዜማ ተናግረዋል። ይህንኑ ተከትሎ፣ የወላይታ ብሄራዊ ንቅናቄ ከአገራዊ ምክክሩ ራሱን አግልሏል።

3፤ መንግሥት፣ በልዩ ኢኮኖሚ ዞን ውስጥ ሙዓለ ንዋያቸውን ማፍሰስ የሚፈልጉ ኩባንያዎች በቅድሚያ 75 ሚሊዮን ዶላር እንዲመድቡ የሚያስገድድ መመሪያ ማዘጋጀቱን ዋዜማ ተረድታለች። ኩባንያዎቹ ገንዘቡን እንዲመድቡ የተፈለገው፣ ለኢኮኖሚ ዞኑ መሠረተ-ልማትና ተያያዥ የአገልግሎት መስጫ ተቋማት ግንባታ እንደኾነ ዋዜማ የተመለከተችው ረቂቅ መመሪያ ይገልጻል። ለኢንፎርሜሽንና ኮሚኒኬሽን ቴክኖሎጂ ልማት ካልኾነ በስተቀር በልዩ ኢኮኖሚ ዞንነት የሚሰየም መሬት ዝቅተኛ ስፋቱ ከ50 ሄክታር በታች እንዳይኾን መመሪያው ያዛል። ኩባንያዎች የዞን ስያሜ ማመልከቻ ሲያስገቡ፣ ቢያንስ 50 በመቶው ዓመታዊ ጥቅል ምርት ለውጭ ገበያ የሚቀርብ ስለመኾኑ ማረጋገጫ እንዲሠጡ ረቂቁ ደንግጓል። በጨርቃ ጨርቅና አልባሳት፣ የቆዳና ቆዳ ውጤቶች፣ ኮንስትራክሽን፣ ፕላስቲክና የፕላስቲክ ውጤቶች ምርት የሚሠማሩ ኩባንያዎች ግን ምርታቸውን በሙሉ በአገር ውስጥ መሸጥ እንደሚችሉ ሰነዱ ይፈቅዳል።

4፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር የክልሉን የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው ለመመለስና መልሶ ለማቋቋም 2 ነጥብ 1 ቢሊዮን ዶላር ያስፈልጋል ማለቱን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ ይህን የገለጠው፣ ትናንት መቀሌ ውስጥ በጉዳዩ ዙሪያ ከተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ኤጀንሲዎች ጋር ባደረገው ውይይት ላይ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ ተፈናቃዮችን ወደ ቀያቸው ለማጓጓዝ፣ አስፈላጊ ግብዓቶችን ለማሟላትና በዘላቂነት መልሶ ለማቋቋም የሚያስፈልገው ገንዘብ ከለጋሾች የሚገኝ እንደኾነ አስታውቋል።

5፤ ደቡብ ሱዳን፣ በሱዳኑ ጦርነት ምክንያት ተቋርጦ የቆየውን ድፍድፍ ነዳጇን ለዓለማቀፍ ገበያ እንደገና ማቅረብ ልትጀምር መኾኗን ይፋ ካልኾኑ ሰነዶች መመልከቱን ጠቅሶ የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። ወደ ሱዳኗ ፖርት ሱዳን የተዘረጋው የነዳጅ ቧንቧ ባለፈው ዓመት የካቲት ወር ላይ በጦርነቱ ጉዳት ከደረሰበት ወዲህ፣ ደቡብ ሱዳን ድፍድፍ ነዳጇን ለውጭ ገበያ ማቅረብ አቁርጣ ቆይታለች። የአገሪቱ የነዳጅ ሚንስቴር ከሰኞ'ለት ጀምሮ ነዳጅ የማምረት ሂደት እንደሚጀመር ሚንስቴሩ ከጻፈው ደብዳቤ መረዳቱን የዜና ምንጩ ጠቅሷል። ኾኖም ደቡብ ሱዳን በተጠቀሰው ቀን ድፍድፍ ነዳጇን በፖርት ሱዳን በኩል በድጋሚ ማስወጣት ስለመጀመሯ በይፋ ያለችው ነገር የለም። አገሪቱ ከሱዳኑ ጦርነት በፊት፣ በቀን 150 ሺሕ በርሜል ድፍድፍ ነዳጅ ታመርት ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ፣ ታኅሳስ 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ምርጫ ቦርድ፣ ሕወሓት እስከ የካቲት 3 ቀን ድረስ ጠቅላላ ጉባዔውን እንዲያካሂድ አሳስቧል። ቦርዱ፣ ፓርቲው በሕጉ መሠረት ጉባዔውን ከማድረጉ ከ21ቀናት በፊት ጉባዔውን የሚያካሂድበትን ትክክለኛ ቀን እንዲያሳውቅም ታኅሳስ 17 ቀን በጻፈው ደብዳቤ ማሳሰቡን ገልጧል። ፓርቲው በሕግ የተቀመጠውን ግዴታ በወቅቱ ካልፈጸመ ግን፣ ተገቢውን ውሳኔ እንደሚሰጥ ቦርዱ አስጠንቅቋል። ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ባለፈው ዓመት መጨረሻ ግድም አካሄድኩት ላለው ጠቅላላ ጉባዔ፣ ቦርዱ ዕውቅና ሳይሰጠው እንደቀረ አይዘነጋም።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ምዕራብ ጉጂ ዞን ቡሌ ሆራ ወረዳ በምትገኘው ቦዶዴ ከተማ ራሱን የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት እያለ የሚጠራው አማጺ ቡድን ትናንት ምሽት 12 ሰዓት ገደማ በፈጸመው ጥቃት በትንሹ ሰባት የመንግሥት ታጣቂዎች እንደተገደሉና በርካቶች እንደቆሰሉ ዋዜማ ከአካባቢው ነዋሪዎች ሰምታለች። የቡድኑ ታጣቂዎች በከተማዋ ከመከላከያ ሠራዊት ጋር ለሰዓታት ካደረጉ የተኩስ ልውውጥ ካደረጉ በኋላ፣ የሠራዊቱ አባላት አካባቢውን መቆጣጠራቸውን ዋዜማ ተረድታለች። በምዕራብ ጉጂ ዞን የተለያዩ አካባቢዎች ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ ቡድኑ ጥቃቶችን በተደጋጋሚ እየፈጸመ እንደሚገኝ የገለጹት ምንጮች፣ በዚሁ ምክንያት ትምህርት ቤቶች፣ ጤና ጣቢያዎችና ሌሎች አገልግሎት ሰጪ ተቋማት እንደተስተጓጎሉ ገልጸዋል። ቡድኑ ጥቃቱን የፈጸመው፣ የክልሉ መንግሥት የቡድኑ አንድ ክንፍ ታጣቂዎች ወደ ተሃድሶ ማዕከላት እየገቡ እንደኾነ እየተገለጸ ባለበት ወቅት ነው።

3፤ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት፣ በአማራ ክልል ሰሜን ወሎ ዞን በቡግና እና ላስታ ወረዳዎች በግጭትና ድርቅ ሳቢያ ጉዳት የደረሰበት ሕዝብ ብዛት 77 ሺሕ መኾኑን አዲስ ባወጣው ሪፖርት አስታውቋል። ቢሮው፣ ጉዳት ከደረሰበት ሕዝብ ውስጥ 10 ሺሕ ያህሉ የአገር ውስጥ ተፈናቃዮች እንደኾኑ ገልጧል። ታጣቂዎች ባካባቢው በጣሉት የእንቅስቃሴ ገደብ ሳቢያ ሕዝቡ ለአገልግሎቶች ተደራሽ ሊኾን እንዳልቻለ፣ የባንክና ቴሌኮምንኬሽን አገልግሎቶች እንደተቋረጡና ላለፉት ሦስት ወራት የመንግሥት መዋቅር እንደሌለ የቢሮው ሪፖርት ጠቅሷል። ዝቅተኛ የሰብል ምርት፣ ከፍተኛ የምግብ ዋጋና የሰብዓዊ ዕርዳታና ማኅበራዊ ድጋፎች አለመኖር የሰብዓዊ ቀውሱን አባብሰውታል ተብሏል። ሪፖርቱ፣ በወረዳዎቹ አገልግሎት የሚሰጥ አምቡላንስ እንደሌለ፣ 77 በመቶው ሕዝብ የመጠጥ ውሃ እንደማያገኝና 70 በመቶ የሚኾኑ ሕጻናት በከፍተኛ የምግብ እጥረት እንደተጎዱም አመልክቷል።

4፤ የትግራይ ክልል የወጣቶች ጉዳይ ቢሮ፣ በሥራ አጥነት ሳቢያ ከክልሉ በአማካይ በወር 32 ሺሕ ወጣቶች በሕገጥ መንገድ እንየተሰደዱ መኾኑን እንደገለጠ የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። በሕገወጥ መንገድ ከተሰደዱት ወጣቶች መካከል የተወሰኑት ቤተሰቦች፣ ልጆቻቸው ባኹኑ ወቅት በሊቢያ በሕገወጥ የሰው አዘዋዋሪዎች ተይዘው በአሰቃቂ ኹኔታ ውስጥ እንደሚገኙ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ኹለት ቤተሰቦች፣ ሊቢያ ላይ ለተያዙ ልጆቻቸው ማስለቀቂያ እያንዳንዳቸው 1 ነጥብ 3 ሚሊዮን ብር እንደተጠየቁና ሕገወጥ ሰው አዘዋዋሪዎች በልጆቻቸው ላይ አሰቃቂ ድብደባ ሲፈጽሙ የሚያሳዩ ተንቀሳቃሽ ምስሎች እንደተላኩላቸው ተናግረዋል ተብሏል። ቢሮው፣ በክልሉ የወጣቶች ሕገወጥ ስደት አሳሳቢ ደረጃ ላይ መድረሱን መናገሩንም ዘገባው አመልክቷል።

5፤ የመቀሌ ኢንዱስትሪ ፓርክ የሼዶች ኪራይ ተመን ምጣኔ ለአገር ውስጥ አልሚዎች በውጭ ምንዛሬ የሚከፈል መሆኑ ባለሃብቶችን ለመሳብ ችግር እንደፈጠረበት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ልማት ድርጅቶች ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ጉብኝት ባደረገበት ወቅት አስታውቋል። በ1 ሺሕ ሄክታር መሬት ላይ ያረፈውና 15 ግዙፍ ሼዶች ያሉት የመቀሌ ኢንዱስትሪ ፓርክ፣ ከፍተኛ የኤሌክትሪክ ኃይል ዕጥረት እንደገጠመው መግለጡንም ምክር ቤቱ ጠቅሷል። በሰሜኑ ጦርነት ወቅት ሥራ ያቆሙት በኢንዱስትሪ ፓርኩ ውስጥ ምርት ያመርቱ የነበሩ ኩባንያዎች ፓርኩን ለቀው ከወጡ በኋላ እስካኹን አልተመለሱም ተብሏል። የኢትዮጵያ ኢንዱስትሪ ፓርክ ኮርፖሬሽን፣ ኢንዱስትሪ ፓርኮች ውስጥ የሚገኙ አምራች ኩባንያዎች በተለያዩ ምክንያቶች ሲወጡ ተረክቦ ሥራቸውን ለመቀጠል የሚያስችለውን ጥናት እያካሄደ መኾኑን በቅርብ ወራት ውስጥ ገልጦ ነበር።

6፤ የአዲስ አበባ የእሳትና አደጋ ስጋት ሥራ አመራር ኮሚሽን፣ በከተማዋ ከሚገኙ ከ20 ሺሕ በላይ የሚኾኑ ሕንጻዎች መካከል የአደጋ መከላከል መስፈርቶችን የሚያሟሉት 42ቱ ብቻ እንደኾኑ መናገሩን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ሕጋዊ የሕንጻ መስርቶችን ባላሟሉ የተቋማትና የግለሰቦች ሕንጻዎች ላይ ሕጋዊ ርምጃ መውሰድ እጀምራለኹ በማለት ኮሚሽኑ ማስጠንቀቁን ዘገባው ጠቅሷል፡፡ የከተማዋ አስተዳደር፣ ከአራት ፎቅ በላይ ያላቸው ሕንጻዎች በሙሉ የአደጋ መከላከል መስፈርቶችን ማሟላት እንዳለባቸው የሚያስገድድ ደንብ ማውጣቱ ይታወሳል፡፡ ኮሚሽኑ የአደጋ መከላከያ መስፈርቶች በማለት በደንቡ ከደነገጋቸው መካከል፣ የእሳት ማጥፊያ፣ አውቶማቲክ የእሳት አደጋ መከላከያ ማስገጠም፣ የአደጋ መከላከያ ምልክቶችን በግልጽ በሚታይ ቦታ ማስቀመጥ፣ አመቺ የአደጋ ጊዜ መውጫ መስራት እና ለአገልግሎት ሰጪ ተቋማት ደሞ ባግባቡ የሠለጠኑ የአደጋ ጊዜ ባለሙያዎችን መቅጠር እንደሚገኙበት ከኮሚሽኑ መስማቱን ዘገባው አውስቷል። ከአራት ፎቅ በላይ ሕንጻ ያላቸው ግለሰቦችና ተቋማት የደኅንነት መስፈርቶችን አሟልተው ማረጋገጫ እንዲወስዱ ኮሚሽኑ አሳስቧል ተብሏል።

7፤ የሱዳን ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ዓሊ የሱፍ ሸሪፍ፣ ትይዩ መንግሥት ለማቋቋም የሚደረገው ጥረት አገሪቱ የሊቢያ ዕጣ እንዲገጥማት ያደርጋል በማለት ለግብጽ መገናኛ ብዙኀን በሰጡት ቃል አስጠንቅቀዋል። ዓሊ፣ ትይዩ መንግሥት የማቋቋም እንቅስቃሴ ተቀባይነት እንደሌለው፣ አገሪቱን ይበልጥ እንደሚያዳክምና ለጦርነቱ መፍትሄ ለማግኘት የሚደረገውን ጥረት እንደሚያወሳስበው መናገራቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የሱዳን ጦር ሠራዊት በፈጥኖ ደራሹ ኃይል ላይ ድሎችን እያስመዘገበ ባለበት ወቅት የተነሳው ትይዩ መንግሥት የማቋቋም ሃሳብ፣ በውጭ ኃይሎች የሚደገፍ ሴራ ነው በማለት ውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ አውግዘውታል ተብላል። በቅርቡ ናይሮቢ ውስጥ ምክክር ያደረጉ የሱዳን ሲቪል የፖለቲካ ኃይሎች ትይዩ ወይም የስደት መንግሥት በማቋቋም አስፈላጊነት ዙሪያ መክረው የነበረ ሲኾን፣ ፈጥኖ ደራሹ ኃይልም ሃሳቡን እንደሚደግፈው ገልጦ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ፣ ታኅሳስ 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በአማራ ክልል ምዕራብ ጎጃም ዞን ካለፈው ሐምሌ ጀምሮ በፋኖ ታጣቂዎች ቁጥጥር ሥር በሚገኘው ቋሪት ወረዳ ኹሉም የመንግሥት ሠራተኞች ያለፉት ሦስት ወራት ደሞዝ እንዳልተከፈላቸው ዋዜማ ተረድታለች። ባኹኑ ወቅት በወረዳው አገልግሎት የሚሰጡት፣ ባንኮችና በከፊል የጤና ተቋማቱ ብቻ እንደኾኑ ዋዜማ ሰምታለች። ከጥቅምት ወር ወዲህ ያለው የሠራተኞች ደመወዝ፣ መከላከያ ሠራዊት ወደ ወረዳው ሲገባና ወደ ፍኖተሠላም የሸሹት የወረዳው አመራሮቹ ሲመለሱ ይከፈላል መባሉን ዋዜማ ያነጋገረቻቸው የመንግሥት ሠራተኞች ገልጸዋል። የወረዳው አጎራባች በኾኑት ሰከላ እና ደጋዳሞት ወረዳዎች ግን መከላከያ ሠራዊት በቅርቡ በድጋሚ ወደ አካባቢዎቹ መግባቱን ተከትሎ፣ ለአራት ወራት ተቋርጦ የቆየው የመንግሥት ሠራተኞች ደሞዝ ሊከፈል እንቅስቃሴ እንደተጀመረ ለማወቅ ተችሏል።

2፤ የሕዝብ እንባ ጠባቂ ተቋም የመቀሌ ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤት፣ በሕወሃት ውስጥ በተፈጠረው ክፍፍል ሳቢያ የመቀሌን ከንቲባ ለማነጋገር ሲፈልግ፣ 'የየትኛው ከንቲባ' የሚል ጥያቄ እየቀረበለት እንደተቸገረ መናገሩን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ጽሕፈት ቤቱ፣ በፓርቲው ክፍፍል ሳቢያ ሕዝቡ ለእንግልት ተዳርጓል በማለት ማማረሩን ዘገባው ጠቅሷል። መቀሌና አዲግራት ከተሞችና አንዳንድ ወረዳዎች ጊዜያዊ አስተዳደሩና ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት ቡድን ከንቲባዎችንና አስተዳዳሪዎችን እንደሚሾምና በወረዳና ከፍለ ከተማ ደረጃ የሚገኝ አንድ ሃላፊ የሚጽፈውን ደብዳቤ፣ ሌላኛው እንደማይቀበለው ጽሕፈት ቤቱ መግለጡን ዘገባው አመልክቷል።

3፤ ኹለት ኢትዮጵያዊያን፣ በተለይ ሱማሊያዊያን ዜጎችን ወደ ሊቢያ በሕገወጥ መንገድ በማዘዋወር ወንጀል ተጠርጥረው ናይሮቢ ውስጥ በፖሊስ ቁጥጥር ሥር እንደዋሉ የኬንያ የዜና ምንጮች ትናንት ዘግበዋል። ባል እና ሚስት የኾኑት አና አብድራህማንና ሐያት መሃመድ ወደ ሊቢያ አዘዋውረዋል ተብለው ከተጠረጠሩባቸው ሱማሊያዊያን መካከል፣ የ17 ዓመት ልጃገረድ እንደምትገኝበት ዘገባው አመልክቷል። ተጠርጣሪዎቹ ሰዎችን ወደ ሊቢያ በሕገወጥ ሰው አዘዋዋሪ ደላሎች አማካኝነት የሚልኩት፣ በካምፓላና ሱዳን በኩል በተዘረጉ መስመሮች ነበር ተብሏል። ኹለቱ ተጠርጣሪዎች ወደ ኬንያ የገቡት፣ ያለ ሕጋዊ ሰነድ እንደነበር ፖሊስ መናገሩንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል።

4፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ የገና እና ጥምቀት ሐይማኖታዊ በዓላት ወደሚከበሩባቸው ጎንደርና ላሊበላ ከተሞች ተጨማሪ በረራዎችን ማዘጋጀቱን ቱሪዝም ሚንስቴር አስታውቋል። ኹለቱ በዓላት ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣናትና የውጭ አገር ቱሪስቶች ጭምር በሚገኙበት በኹለቱ ከተሞች እንደሚከበሩ ሚንስቴሩ ገልጧል። አየር መንገዱ፣ ከባሕርዳር በቀጥታ ወደ ጎንደር እንዲኹም ከባሕርዳር በቀጥታ ወደ ላሊበላ ከመደበኛ በረራዎች ውጭ ተጨማሪ በረራዎችን እንደሚፈቀድም ሚንስቴሩ ገልጧል።

5፤ ትናንት በአፋር ክልል ከአዋሽ ፈንታሌ አቅራቢያ ከምሽቱ 5:30 ገደማ በሬክተር ስኬል 4 ነጥብ 6 የተለካ ርዕደ መሬት በድጋሚ እንደተከሰተ ዓለማቀፍ የርዕደ መሬት መከታተያ ተቋማት አስታውቀዋል። ርዕደ መሬቱ ከመሬት በታች 10 ኪሎ ሜትር ጥልቀት ላይ እንደተከሰተ ተገልጧል። የርዕደ መሬቱ ንዝረት አዲስ አበባ ድረስ ተሠምቷል ተብሏል [ዋዜማ]

ባለሃብቱ አቶ ቢረሳው ምናለ በራቸው ላይ በተተኮሰባቸው ጥይት ተገደሉ።

የአክሰስ ኮም ኩባንያ ባለቤት እና የሸበል በረንታ ሲሚንቶ ፋብሪካ ስራ አስኪያጅ አቶ ቢረሳው ምናለ ትናንት ምሽት 1:30 ላይ ቤታቸው በር ላይ በጥይት ተመትተው እንደተገደሉ ታውቋል።

በረንታ ሲሚንቶ ፋብሪካ በአሁኑ ወቅት ከ130 በላይ ሰራተኞች ቋሚ የስራ እድል መፍጠር እያስተዳደሩ የነበሩት አቶ ቢረሳው ስሚንቶ ፋብሪካ ግንባታው ሲጠናቀቅ ከ11 ሽህ በላይ የህብረተሰብ ክፍሎች የስራ እድል እንደሚፈጥር ከወራት በፊት በሰጡት ቃለምልልስ ሲናገሩ ተደምጠው ነበር።

ባለሀብቱ በለሚ ኩራ፣ ወረዳ ዘጠኝ 'አትሌቶች መንደር' መውረጃ አስፓልት አጠገብ በሚገኝ መኖሪያ ቤታቸው በር ላይ መኪና ውስጥ ሆነው የግቢው በር እንዲከፈት ክላክስ እያደረጉ ባሉበት ወቅት በጥይት ጥቃት ተፈፅሞባቸዋል።

"በሰዓቱ የአስፓልቱና የአካባቢው መብራት ጠፍቶ ነበር" የሚሉት የአካባቢው ነዋሪዎች በአካባቢው ምንም የፀጥታ አካል አልነበረም፣ በስፍራው የደረሱትም ነግቶ ነው ብለዋል።

የምስራቅ ጎጃም ቢቸና ወረዳ ተወላጅ የሆኑት እና የ 'ምናሉ ሆቴል' ባለቤት አቶ ቢረሳው የቀብር ስነስርዐት በዛሬው እለት በሳሊተ ምህረት ቤተክርስቲያን መፈፀሙን ታውቋል።

በህልሜ ነው ... የሆነች ነጭ ጋር በፍቅር ወደቅን። ዴት አድርገን እየተገናኜን ጣፋጭ የፍቅር ጊዜያትን ማሳለፍ ጀምረናል - በህልሜ።
የሆነ ቀን በሌሊት ወደ ብዙ መንፈስ ተቀየረችብኝ። እሷን የመሰሉ ግን አይናቸው ጆሯቸው የበዛ በአልጋው ዙሪያ ከበቡኝ፣ መጡብኝ። በፍቅር አቅፋኝ የነበረችው ሰው በመንፈስ ተባዝታ ልትበላኝ ከበበችኝ። በእየሱስ ስም ፣ by yhe name of the holy bible , by the name of the holy cross እያልኩ እራቁቴን ከአልጋ ወረድኩ። ለጊዜው ሸሹ ግን ወዲያው ተመነልሰው ይጠጉኝ ጀመር። በአንድ እጄ መፅሀፍ ቅዱስ በሌላኛው እጄ መስቀል ነገር ይዤ እሸሻለሁ ይከተሉኛል። ያለ ማቋረጥ እየሸሸሁ ነው እየራቅሗቸው ነው -  በህልሜ!!
.
.

ስነቃ ....
እየነጋ ነገር ነው፣ በአጠገቤ የመንገድ ላይ ውሾችና ወደ ቤተክርስቲያን ገስግሰው የሚሄዱ አንዳንድ ሰዎች ይታዩኛል።
የት ነኝ ብዬ ሳስተውል ከቤቴ ወጥቼ የነ ጋሽ መስፍንን ግቢ አልፌ ከነ ማሞ የመኪና ማጠቢያ አካባቢ ራቁቴን ቆሚያለሁ፣ በእጄ የያዝኩትም መፅሀፍ ቅድስና መስቀል ሳይሆን በቀኝ እጄ ማንከሽከሻ ፣ በግራ እጄ ደግሞ የግራ እግር ጫማ ሆኖ አገኘሁት።

አቤል ነኝ ከካዛንቺስ

【 ዋዜማ 】

ለቸኮለ! ሰኞ፣ ታኅሳስ 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በሶማሌ ክልል ሐርሺም ወረዳ ደዋሌ አካባቢ ከቀናት በፊት በተፈጠረው ግጭት የሶማሌላንድ ወታደሮች ተሳትፈዋል በማለት ስማቸው እንዲጠቀስ ያልፈለጉ የክልሉ ከፍተኛ ባለሥልጣናት መናገራቸውን ካፒታል ጋዜጣ ዘግቧል። የወረዳው የጸጥታ ሃላፊና ባልደረቦቻቸው ባካባቢው የተቀሰቀሰውን የጎሳ ግጭት ለማብረድ ወደ ሥፍራው ሲሄዱ መንገድ ላይ የደፈጣ ጥቃት የፈጸሙባቸው፣ የሶማሌላንድ ወታደሮች ናቸው በማለት ባለሥልጣናቱ መክሰሳቸውን ዘገባው አመልክቷል። በግጭቱ በትንሹ 50 ሰላማዊ ሰዎች እና 30 ያህል የክልሉ ጸጥታ ኃይል አባላት እንደተገደሉ እንዲኹም በርካታ ንብረት እንደወደመ ተነግሯል። የሶማሌላንድና ኢትዮጵያ ባለሥልጣናት ባለፈው ሳምንት ጅግጅጋ ውስጥ በክስተቱ ዙሪያ መወያየታቸው ይታወሳል። በዚሁ ምክክር ላይ፣ ሶማሌላንድ ጸጥታ ኃይሎቿን ከደዋሌ አካባቢ እንድታስወጣ የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት መጠየቃቸውን ከምንጮቹ መስማቱን የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

2፤ የኦሮሚያ ክልል ትምህርት ቢሮ፣ በዋናነት ከመንግሥትና ከአጋር አካላት በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ በክልሉ ከ3 ሚሊዮን በላይ ለሚኾኑ ተማሪዎች የምገባ መርሃ ግብር ማስጀመሩን የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። ቢሮው፣ በተያዘው ዓመት ከ9 ሚሊዮን በላይ ለሚኾኑ ቅደመ መደበኛና የአንደኛ ደረጃ ተማሪዎች የምገባ አገልግሎት ለመስጠት መታቀዱን እንደገለጠ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። በሸገር ከተማ ሥር በሚገኙ ኹሉም የመንግሥት ትምህርት ቤቶች የመምህራን ምገባ መርሃ ግብር እንደተጀመረ ዋዜማ በቅርቡ መዘገቧ ይታወሳል።

3፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል አዲስ የታሪፍ ማሻሻያ ካደረገ በኋላ ገቢውን በማሳደግ በ2016 ዓ፣ም 27 ቢሊዮን ብር ገቢ ቢያገኝም፣ አኹንም ድረስ ከኪሳራ መውጣት እንዳልቻለ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ልማት ድርጅቶች ቋሚ ኮሚቴ ማብራሪያ በሰጠበት መድረክ ላይ አስታውቋል። ተቋሙ፣ ባለፈው 2016 ዓ፣ም ብቻ 10 ቢሊዮን ብር ኪሳራ እንዳጋጠመው ሥራ አስፈጻሚው አሸብር ባልቻ ተናግረዋል፡፡ ተቋሙ ኪሳራ ውስጥ የገባው፣ የአገር ውስጥና የውጭ ከፍተኛ የብድር ዕዳ ስላለበትና የብር ምንዛሬ ማሻሻያው ባስከተለው ለውጥ ሳቢያ ነው ተብሏል። ተቋሙ አዳዲስ የኃይል ማከፋፈያ ጣቢያዎችን መገንባት ያልቻለው፣ በኪሳራውና ቀደም ሲል የተጀመሩ ፕሮጀክሮችን በማስጨረስ ላይ ብቻ በማተኮሩ እንደኾነ ሃላፊው ገልጸዋል። ኾኖም 16 አዳዲስ የኃይል ማከፋፈያ ጣቢያዎችን ለመገንባት ተቋሙ ለዓለም ባንክ የፋይናንስ ድጋፍ ጥያቄ ማቅረቡን አሸብር ጠቁመዋል፡፡

4፤ በሲዳማ ክልል ቦና ወረዳ ትናንት ምሽት 11:30 ገደማ ባንድ የጭነት አይሱዙ ተሽከርካሪ ላይ በደረሰ የመገልበጥ አደጋ 71 ሰዎች እንደሞቱ የክልሉ መንግሥት አስታውቋል። በአደጋው ከሞቱት ሰዎች መካከል፣ ሦስቱ ሴቶች እንደኾኑ ተነግሯል። በአደጋው በጽኑ የተጎዱ አምስት ሰዎች የሕክምና ዕርዳታ እያገኙ እንደኾነ ተገልጧል። ተሽከርካሪው አደጋው የደረሰበት፣ ድልድዩን ስቶ ወንዝ ውስጥ በመግባቱ ነው ተብሏል። ከሟቾቹ መካከል ከሰርግ በመመለስ ላይ የነበሩ በርካታ ሰዎች እንደሚገኙበት ታውቋል።

5፤ ቡሩንዲ፣ በከቀጣዩ ወር ጀምሮ በሱማሊያ በሚሠማራው ተተኪው የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ውስጥ እንደማትሳተፍ ባለሥልጣናቷ በይፋ ማረጋገጣቸውን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ቡሩንዲ ይህንኑ አቋሟን ይፋ ያደረገችው፣ ለተተኪው የኅብረቱ ተልዕኮ ማዋጣት የፈለገችው የሰላም አስከባሪዎች ብዛትና ሱማሊያ የመደበችላት የሰላም አስከባሪ ኮታ ባለመጣጣሙ እንደኾነ በመግለጽ መኾኑን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። አነስተኛ ቁጥር ያለው ሰላም አስከባሪ ማሠማራት የሥምሪቱን ደኅንነት ለአደጋ ያጋልጠዋል በማለት ባለሥልጣናቷ ስጋታቸውን እንደገለጡና ሱማሊያ "ምስጋና ቢስ ኾናለች" በማለት እንደወቀሱ ተነግሯል። ቡሩንዲ ከተተኪው ተልዕኮ መውጣቷን ለአፍሪካ ኅብረት የሰላምና ጸጥታ ምክር ቤት አስታውቃለች።[ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ታኅሳስ 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ክልል ቴሌቪዥን፣ በሰሜን ምዕራብ ትግራይ በሚካሄደው ሕገወጥ የወርቅ ቁፋሮ ዙሪያ ዘገባ ለመስራት በሄዱበት ወቅት ትናንት ታግተው ተወስደው የነበሩ ሦስት ጋዜጠኞቹ ከሰዓታት በኋላ መለቀቃቸውን አስታውቋል። ጋዜጠኞቹ ማንነታቸው ባልታወቁ የታጠቁ ኃይሎች የታገቱት፣ ሕገወጡ የማዕድን ቁፋሮ በሚያስከትለው ማኅበራዊና አካባቢያዊ ተጽዕኖ ዙሪያ ለአካባቢው ነዋሪዎች ቃለ መጠይቅ በማድረግ ላይ ሳሉ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። ጣቢያው በጋዜጠኞቹ ላይ የተፈጸመው እገታ "በፕሬስ ነጻነት ላይ የተፈጸመ ጥቃት" እንደኾነ ገልጦ ድርጊቱን አውግዟል።  

2፤ የፌደራል የሰነዶች ማረጋገጫና ምዝገባ አገልግሎት ሠራተኞች ፖሊሶች ወደ ሥራ ቦታቸው በመሄድ ያለ ፍርድ ቤት ትዕዛዝ እንደሚያሥሯቸው ባለፈው ሳምንት ተቋሙን ለጎበኘው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሕግና ፍትሕ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አቤቱታ ማቅረባቸውን ሪፖርተር ዘግቧል። የደንብ ልብስ የለበሱ ወይም ያልለበሱ የጸጥታ አካላት ያለተቋሙ ዕውቅና ሠራተኞችን አስረው እንደሚወስዱና በርካታ ሠራተኞችም በሥጋት ከተቋሙ እየለቀቁ መኾኑን አቤቱታ አቅራቢዎቹ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል፡፡ የተቋሙ ሠራተኞች፣ መንግሥት ለፍትሕ ሚንስቴር ሠራተኞች ደመወዝ ሲጨምር፣ ለእነሱ ግን እንዳልጨመረላቸው ቅሬታ አቅርበዋል ተብሏል።

3፤ ትናንት ምሽት ኹለት ሰዓት ገደማ በአፋር ክልል አዋሽ አካባቢ በሬክተር ስኬል አምስት የተለካ ርዕደ መሬት እንደተከሰተ ዓለማቀፍ የርዕደ መሬት ተከታታይ ተቋማት አስታውቀዋል። ርዕደ መሬቱ የተከሰተው፣ ከአዋሽ ከተማ 14 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በሚገኝ ሥፍር ላይ እንደኾነ ተቋማቱ ገልጸዋል። ርዕደ መሬቱ ያስከተለው ንዝረት፣ እስከ አዲስ አበባ ድረስ እንደተሠማ ታውቋል። በዕለቱ፣ በሬክተር ስኬል አነስተኛ መጠን ያላቸውን ጨምሮ በአዋሽ አካባቢ በርካታ ርዕደ መሬቶች ተከስተዋል።

4፤ ሱማሊያ፣ በተተኪው የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ውስጥ ቡሩንዲ እንደማትሳተፍ አስታውቃለች። ሱማሊያ ይህንኑ ትናንት ምሽት ይፋ ያደረገችው፣ ቡሩንዲ ለተተኪው ተልዕኮ ማዋጣት የፈለገችውን የወታደር ብዛት ውድቅ ማድረጓን ተከትሎ ነው። ቡሩንዲ ለተልዕኮው ማዋጣት የፈለገችው 2 ሺሕ ወታደሮችን ሲኾን፣ ሱማሊያ ለቡሩንዲ የፈቀደችላት የወታደር ብዛት ግን 1 ሺሕ 41 ብቻ ነበር። ሰሞኑን ከሱማሊያ ጠቅልሎ በሚወጣው የኅብረቱ የሽግግር ተልዕኮ ተሳታፊ የኾነችው ቡሩንዲ፣ ለዚህ "ክብረ-ነክ" ውሳኔ ሱማሊያ ይቅርታ እንድትጠይቅ እንደምትፈልግ ዲፕሎማቶቿ መናገራቸውን በመጥቀስ እንዳንድ የዜና ምንጮች ዘግበዋል።

5፤ የግብጹ ፕሬዝዳንት አብዱል ፈታህ አል ሲሲ፣ ኢትዮጵያና ሱማሊያ በቱርክ አሸማጋይነት የደረሱበትን የባሕር በር ስምምነት አገራቸው በቅርበት እየተከታተለች መኾኗን መናገራቸውን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። አል ሲሲ፣ ስምምነቱ በቀጠናው ሰላምና መረጋጋት ለማስፈን ሊረዳ ይችላል ብላ ግብጽ ተስፋ እንደምታደርግ ገልጸዋል ተብሏል። ሲሲ ይህን የተናገሩት፣ ከፈረንሳዩ ፕሬዝዳንት ኢማኑኤል ማክሮን ጋር በስልክ በተወያዩበት ወቅት እንደኾነ ተገልጧል። ግብጽ በኹለትዮሽ ትብብርም ይኹን በአፍሪካ ኅብረት የሰላም አስከባሪ ተልዕኮ በመሳተፍ፣ በሱማሊያ ሰላምና መረጋጋት እንዲሰፍን ድጋፍ እንደምትሰጥ አል ሲሲ ማረጋገጣቸውንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። [ዋዜማ]

#Tigray

በወርቅ ማዕድን ቁፋሮ እና ዝውውር ዙሪያ መረጃዎች በማሰባሰብ ላይ የነበሩ የትግራይ ቴሌቪዥን ጋዜጠኞች በታጣቂዎች መታገታቸውን ተቋሙ አስታወቀ።

የታገቱት ጋዜጠኞች ብዛት 3 እንደሆነ የገለፀው የሚድያ ተቋሙ ሞባይላቸው ከአገልግሎት ውጪ መደረጉን ጨምሮ ገልጿል። 

ትግራይ ቴሌቪዥን " በትግራይ ሰሜናዊ ምዕራብ ዞን ከህገ-ወጥ የወርቅ ማዕድን ፍለጋ እና ዝውውር ጋር ተያይዞ የሚነሳው ጉዳይ ለማጥራት የተሰማሩ ጋዜጠኞች ናቸው በታጣቂዎች የታገቱት " ሲል አሳውቋል።

ሦስት አባላት የያዘ የጋዜጠኞች ቡድን ዛሬ ታህሳስ 20/ 2017 ዓ.ም ከረፋዱ 3:00 ጀምሮ በአስገዳ ወረዳ ' ሜይሊ ' ተብሎ ከሚጠራ ልዩ ቦታ በምትገኘው መንደር ነው የታገቱት ተብሏል።

ጋዜጠኞቹ በአከባቢው ስላለው ህገ-ወጥ የወርቅ ማዕድን ቁፋሮ እና ዝውውር በማስመልከት በአካል ቦታው ድረስ በመሄድ የአከባቢው ነዋሪዎች ፣ አርሶ አደሮች እና ሌሎች የህብረተሰብ ክፍሎች ሲያነጋግሩ እንደሰነበቱ የገለፀው የትግራይ ቴሌቪዥን " የጋዜጠኞች ቡድኑ በስራ እያለ በታጣቂዎች ሊታገት እና ሊታሰር ችሏል " ሲል አመልክቷል።

የታገቱት የጋዜጠኞች ቡድን ከረፋዱ 4:00 ጀምሮ ሞባይላቸው ከአገልግሎት ውጪ በመደረጉ ምክንያት ያሉበት ሁኔታ እና ድህንነታቸው ማረጋገጥ እንዳልተቻለ አመልክቷል።

ጋዜጠኞቹን የሚመለከት መረጃ ለመጠይቅ በአከባቢው ለሚገኙ የመንግስት አመራሮች ተደጋጋሚ የስልክ ሙከራ ቢያደርግም እንዳልተሳከለት የትግራይ ቴሌቪዥን አሳውቋል።

እገታውን ስለፈጸሙ ታጣቂዎች ማንነት በዝርዝር የተባለ ነገር የለም።

ይህ መረጃ ባለቤትነቱ የትግራይ ቴሌቪዥን ነው።

በአሜሪካ የጎዳና ተዳዳሪዎች ህዝብ ቁጥር ጨመረ

በአሜሪካ ከ10 ሺህ ህዝብ ውስጥ 23ቱ የጎዳና ተዳዳሪዎች እንደሆኑ ተገልጿል
በአሜሪካ የጎዳና ተዳዳሪዎች ህዝብ ቁጥር ጨመረ::

የዓለማችን ልዕለ ሀያል ሀገር በሆነችው አሜሪካ ኑሯቸውን በጎዳናዎች ላይ ያደረጉ ዜጎች ቁጥር በየዓመቱ በ18 በመቶ እያደረገ ነው ተብሏል፡፡

የሀገሪቱ ቤት እና ከተማ ልማት ቢሮ ባደረገው ጥናት በአሜሪካ በአንድ ሌሊት ውስጥ ብቻ 770 ሺህ ቤት አልባ ወይም የጎዳና ተዳዳሪዎች ሆነው ተገኝተዋል፡፡
በዘህ ጥናት መሰረት ከ10 ሺህ ዜጎች ውስጥ 23ቱ ህይወታቸውን በጎዳና ላይ ይመራሉ ተብሎ ይታሰባል፡፡

ከዚህ ውስጥ 150 ሺህ ያህሉ ደግሞ እድሜያቸው ከ18 ዓመት በታች የሆናቸው እንደሆኑ ቢቢሲ ዘግቧል፡፡

ይህ በዚህ እንዳለ ከነቤተሰባቸው ኑሯቸውን በጎዳና ላይ ያደረጉ ሰዎች ቁጥር ደግሞ የ39 በመቶ ጭማሪ አሳይቷል፡፡

የጎዳና ተዳዳሪ ዜጎች ቁጥር በ2023 የነበረው ከዚህ ዓመት ጋር ሲነጻጸር በ12 በመቶ እንደጨመረም በዘገባው ላይ ተጠቅሷል፡፡

የቢሮው መረጃ ወራትን ያስቆጠረ እና ወቅቱን ታሳቢ ያደረገ አይደለም የተባለ ሲሆን ኑሯቸውን በጎዳና ላይ ያደረጉ ዜጎች ቁጥር ከዚህ በላይ ሊሆን እንደሚችል በጥናት ሪፖርቱ ላይ ተገልጿል፡፡

ወደ አሜሪካ የሚገቡ ስደተኞች ቁጥር መጨመር በሀገሪቱ ያሉ የጎዳና ተዳዳሪዎች ቁጥር እንዲጨምር አድርጓልም ተብሏል፡፡
የትራፊክ ፖሊስ መስሎ ለወራት በጎዳናዎች ላይ ሲሰራ የቆየው ግለሰብ ታሰረ
ካሊፎርኒያ ፣ዴንቨር፣ ቺካጎ እና ኒዮርክ በአሜሪካ ካሉ ግዛቶች ውስጥ ኑሯቸውን በጎዳና ያደረጉ ዜጎች ቁጥር ከፍተኛ የሆነባቸው ግዛቶች ናቸው የተባለ ሲሆን በዲሞክራቶች የበላይነት የተያዙ ግዛቶች ብዙ ስደተኞችን አስጠልለዋል፡፡

ይሁንና ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ለስደተኞች መጠለያ የሚወጣ በጀት እየጨመረ መምጣቱን ተከትሎ ኑሯቸውን በጎዳና ላይ ያደረጉ ዜጎችን ቁጥር እንዲጨምር አድርጎታል ተብሏል፡፡

ስዊድን ጦርነት ይከሰታል በሚል ለብዙ ሰዎች የቀብር ቦታ ማዘጋጀት ጀመረች‼️
ኔቶን በቅርቡ የተቀላቀለችው ስዊድን በሩሲያ ምክንያት ብዙ ሰዎች ሊሞቱ ይችላሉ የሚል ስጋት ውስጥ ነች።
አሁን ደግሞ ከሩሲያ ሊሰነዘር በሚችል ጥቃት ምክንያት ሰዎች በብዛት ሊሞቱ ይችላሉ በሚል የቀብር ቦታ ማዘጋጀት ጀምራለች ሲል ቪኦኤ ዘግቧል።
በስዊድን ካሉ ከተሞች መካከል በግዙፍነቱ ሁለተኛው የሆነው ጎትቦርግ ከተማ ብቻ በድንገት በሚከሰት ጦርነት ለሚሞቱ ሰዎች አራት ሄክታር መሬት ለቀብር አዘጋጅቷል።
የሀገሪቱ ከተሞች የቀብር ቦታ በስፋት ወደማፈላለግ የገቡት የስዊድን ጦር እና ሌሎች ተቋማት ጦርነት ሊኖር ይችላል የሚል ማስጠንቀቂያ ካሰሙ በኋላ ነው።
ከአንድ ወር በፊት ሩሲያ ኦሬሽኒክ የተሰኘውን የኑክሌር ሚሳኤል ወደ ዩክሬን መተኮሷን ተከትሎ ስዊድን ዜጎቿን ከኑክሌር ጦርነት ራሳቸውን እንዴት መጠበቅ እንደሚችሉ ማስተማር ጀምራ ነበር።
ከስዊድን በተጨማሪም ፊንላንድ፣ ዴንማርክ እና ኖርዌይ ዜጎቻቸውን በጦርነት ወቅት እንዴት ራሳቸውን መጠበቅ እንደሚችሉ በማስተማር ላይ ናቸው።
ዴንማርክ እና ኖርዌይ ጦርነት ሊከሰት ይችላል ከሚል ስጋት ውጪ በሚያስተምሩት የቅድመ ጥንቃቄ ማስተማሪያ ይዘቶች ላይ የሩሲያን ስም አልጠቀሱም ተብሏል።
ሶስት ዓመት የሆነው የዩክሬን ሩሲያ ጦርነት በየጊዜው መልኩን እየቀያየረ ሲሆን ምዕራባውያን ለዩክሬን የረጅም ርቀት ጦር መሳሪያዎች በማስታጠቅ ላይ ናቸው።
ዩክሬን ከኔቶ አባል ሀገራት በምታገኛቸው የጦር መሳሪያ ድጋፍ በሩሲያ የተለያዩ አካባቢዎች ላይ የአየር ላይ ጥቃቶችን በመፈጸም ላይ ናት።
ሩሲያ በበኩሏ ለዩክሬን የሚሰጡ የረጅም ርቀት የጦር መሳሪያዎች ሶስተኛው የዓለም ጦርነትን ሊቀሰቅስ እንደሚችል በተደጋጋሚ አስጠንቅቃለች።

በደቡብ ኮሪያ ፣ ሙዋን በደረሰው አሰቃቂ የአውሮፕላን አደጋ አውሮፕላኑ ውስጥ ከነበሩት 181 ሰዎች 177 ሰዎች መሞታቸው መረጋገጡን " ሮይተርስ " ዘግቧል።

የቀሩት ሁለት ሰዎች በህይወት ይገኛሉ የሚለው ተስፋ እየተሟጠጠ ነው ተብሏል።

ንብረትነቱ የ " ጄጁ አየር መንገድ " በሆነው Boeing 737-800 የአውሮፕላን አደጋ በህይወት የተረፉት ሁለት ሰዎች ሲሆኑ እነሱም የበረራ ሰራተኞች ናቸው። የደረሰባቸው ጉዳት ለህይወታቸው የሚያሰጋ አይደለም ተብሏል።

ምንም እንኳ የአደጋው መንስኤ እየተመረመረ ቢሆንም ባለስልጣናት ግን  " ከወፍ ተጋጭቶ ነው " ብለዋል። ከአደጋው ቀደም ብሎ የአየር ትራፊክ ተቆጣጣሪዎች አውሮፕላኑን የወፎች ጥቃት ስጋት እንዳለ አሳውቀው ነበር ተብሏል።

ከአደጋው በህይወት ከተረፉ የበረራ አባላት መካከል እንደተሰማው ከአደጋው ቀደም ብሎ የወፎች ጥቃት እንደነበር መጠቆሙን " ዘጋርዲያን " ዘግቧል።

ደቡብ ጎንደር-እብናት‼

በአማራ ክልል ደቡብ ጎንደር አስተዳደር ዞን እብናት ወረዳ ከ10 ሚሊዮን ብር በላይ የሚገመት የተማሪዎች መማሪያ ቁሳቁስና መጻሕፍት በእሳት መውደሙን ወረዳው አስታወቀ።

የእብናት ወረዳ ትምህርት ጽሕፈት ቤት ኀላፊ ግዛቸው በላይ፤ የተማሪዎች መማሪያ መጽሐፉ በወረዳው የነበረው የመጽሐፍ እጥረትን ለመቅረፍ ታህሣሥ 17/2017 ዓ.ም ከደብረ ታቦር ወደ እብናት ወረዳ በመጓጓዝ ላይ እያለ በታጠቁ ኃይሎች ተይዞ ተቃጥሏል ብለዋል።

በአማራ ክልል በመንግስት ጸጥታ ኃይሎችና በፋኖ ታጣቂ ኃይሎች መካካል በቀጠለው ግጭት በሚሊየን የሚቆጠሩ ተማሪዎች ከትምህርት ገበታ ውጭ ሆነዋል።

በስህተት የምጽዋት ሳጥን ውስጥ የገባውን አይፎን ስልክ አልመልስም ያለው የሂንዱ ቤተ መቅደስ!!

የሀይማኖቱ ሰዎች ሳጥኑ ውስጥ የገባው እቃ በሙሉ የቤተ መቅደሱ ንብረት ነው በሚል አቋማቸው ጸንተዋል።

የሂንዱ እምነት ተከታይ የሆነው ህንዳዊ በቤተ መቅደስ ውስጥ በሚገኝ የምጽዋት ሳጥን ውስጥ ገንዘብ ሲለግስ ከእጁ አምልጦ የገባው አይፎን ስልክ እንደማይመለስለት ተነግሮታል።

 ህንዳዊው አማኝ ባለፈው ወር ከቤተሰቡ ጋር “በቲሩፖሩር” የሚገኘውን “የአሩልሚጉ ካንዳስዋሚ” ቤተመቅደስን እየጎበኘ በነበረበት ወቅት ነበር በብረት የምጽዋት ሳጥን ውስጥ ስልኩ የገባው፡፡

ዲነሽ በሚል ስያሜ የሚጠራው ሰው ወደ ቤተ መቅደሱ ባለስልጣናት ጋር ቀርቦ ጉዳዩን አስረድቶ ንብረቱ እንዲመለስለት ሲጠይቅ ያገኝው ምላሽ አስገራሚ ነበር፡፡
በፈቃደኝነትም ሆነ በአጋጣሚ ወደ ሳጥን ውስጥ የገባ ማንኛውም ነገር የአምላክ ንብረት ነው ያሉት የቤተ መቅደሱ ሃላፊዎች ንብረቱን ለመመለስ ህግ አይፈቅድልንም ብለዋል፡፡

በተሰጠው ምላሽ ግራ የተጋባው ህንዳዊ ስልኩን እንዲመልሱለት በተደጋጋሚ እየተመላለሰ ቢጠይቅም የተሰጠው ምላሽ አንድ አይነት ሆኗል፡፡

ዲነሽ  በጉዳዩ ተስፋ ሳይቆርጥ ለሂንዱ ሃይማኖታዊ እና በጎ አድራጎት ስጦታዎች ባለስልጣን ቅሬታውን በማሰማት ስልኩ እንዲመለስለት ጠይቋል፡፡

ሆኖም ከሂንዱ ሃይማኖታዊ እና በጎ አድራጎት ስጦታዎች ባለስልጣን ያገኘው ምላሽ መፍትሄ የሚሆን ሳይሆን ተስፋ የሚያስቆርጥ ነበር፡፡

ባለስልጣኑ ልገሳው ባለማወቅ የተደረገ ቢሆንም ማንኛውም ስጦታ ወደ ሳጥን ውስጥ ከገባ በኋላ “ዴቲ” ወደተባለው የቤተመቅደሱ አምላክ ስለሚሄድ አስተዳደሩ ንብረቱን ለምእመናን እንዲመልስ ህጎች አይፈቅዱም የሚል ተመሳሳይ ምላሽ ሰጥቷል፡፡
አማኙ ስልኩ ሰላማይመለስለት ከስልኩ ውስጥ ማውጣት የሚፈልገው መረጃ ካለ የቤተ መቅደሱ ሰዎች እንዲተባበሩት ብቻ ማድረግ እንደሚችል ባለስልጣኑ ለአማኙ ነግሮታል፡፡

በህንድ የማህበራዊ ትስስር ገጾች በስፋት የተሰራጨው አነጋጋሪው ጉዳይ ስር በርካቶች “የሰውን ንብረት ያለፈቃድ መውሰድ ከስርቆት አይተናነሰም” ሲሉ ተቃዎሟቸውን እየገለጹ ይገኛሉ፡፡

ለቸኮለ! ዓርብ፣ ታኅሳስ 18/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ እናት ፓርቲ እና መኢአድ የአገራዊ ምክክር ኮሚሽን በቅርቡ በአማራ ክልል በሚያዘጋጀው የአጀንዳ ልየታ መድረክ መሳተፉ እንደሜይፈልጉ ዛሬ በጋራ ባወጡት መግለጫ አስታውቀዋል። ኮሚሽኑ በክልሉ ለማካሄድ ባሰበው የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት የሚሳተፉ ተወካዮችን እንዲያሳውቁ እንደተጠየቁ የገለጡት ፓርቲዎቹ፣ በክልሉ በርካታ አካባቢዎች የትጥቅ ግጭቶች እየተካሄዱ ባሉበት ወቅት በአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት መሳተፍ ለአገሪቱ ዘለቄታዊ ጥቅም የማያስገኝና በታሪክ የሚያስጠይቅ እንደኾነ ገልጸዋል። በአማራ ክልል ግጭት እየተካሄደ ባለበት ወቅት ኮሚሽኑ የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት ለመጀመር ማሰቡ፣ የሥርዓቱ ዓላማ ማስፈጸሚያ መሣሪያ ወደመኾን ተሸጋገረ ወይ? ብለን እንድንጠይቅ አስገድዶናል በማለትም ፓርቲዎቹ ቅራታቸውን ገልጸዋል። ፓርቲዎቹ አያይዘውም፣ የአገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ በገለልተኛ አካላት አሸማጋይነት በገለልተኛ አገር እውነተኛ ሰላምን ሊያመጣ የሚችል ድርድር እንዲደረግ በኹሉም ወገኖች ላይ ጫና እንዲያደርግ ጠይቀዋል።

2፤ ኢሰመኮ፣ የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣን በሰብዓዊ መብቶች ድርጅቶች ላይ የጣለውን ዕገዳ አሳሳቢ ኾኖ እንዳገኘው ዛሬ ባወጣው አጭር መግለጫ አስታውቋል። ኢሰመኮ፣ ዕገዳዎቹ በማኅበር የመደራጀት መብት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ እንዳይፈጥሩና የድርጅቶቹን የዕለት ተዕለት እንቅስቃሴ በማያስተጓጉል መልኩ የምርመራ ሥራዎቹን በፍጥነት እንዲያጠናቅቅና ወደ ሥራቸው የሚመለሱበትን ኹኔታ እንዲያመቻች ጥሪ አድርጓል። ኢሰመኮ ይህን ጥሪ ያቀረበው፣

3፤ ኢሰመጉ፣ የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣን የጣለበት ዕግዳ በሚነሳበት ኹኔታ ዙሪያ ከባለሥልጣን መስሪያ ቤቱ ጋር በመነጋገር ላይ እንደሚገኝ አስታውቋል። ኢሰመጉ፣ ባለሥልጣኑ እገዳውን የጣለበት፣ "ከተቋቋመለት ዓላማ ውጪ" እየተንቀሳቀሰ መኾኑን፣ "ገለልተኛ" አለመኾኑንና በ2023 የበጀት ዓመት የአስተዳደር ወጭ ገደብ ጠብቆ እንዳልሠራና "ኃላፊነት በጎደለው" መልኩ እንደተንቀሳቀሰ በመዘርዘር እንደኾነ ገልጧል። ኢሰመጉ የባለሥልጣኑን ክሶች አስተባብሏል። የኢትዮጵያ የሰብዓዊ መብቶች ተሟጋቾች ማዕከል በበኩሉ፣ ባለሥልጣኑ ያቀረበበትን ክሶች አስተባብሎ በደብዳቤ ማብራሪያ መጠየቁን ገልጧል። ባለሥልጣኑ በድርጅቱ ላይ ካቀረባቸው ክሶች መካከል፣ ድርጅቱ "ግልጽ የአደረጃጀት መዋቅር" የለውም የሚል እንደሚገኝበት ድርጅቱ ጠቅሷል። ቀደም ሲል ዕገዳ የተጣለበት የዲሞክራሲና መብቶች ዕድገት ማዕከልም፣ በዕገዳው ዙሪያ ለባልሥልጣኑ የሥራ አመራር ቦርድ ይግባኝ ለማስገባት ዝግጅት ላይ እንደኾነ ጠቅሷል። ድርጅቱ ሥራውን እንዳይሠራ ላልተገቡ ተደጋጋሚ ጫናዎች ሰለባ መኾኑ እንደሚያሳስበው ገልጧል።

4፤ መቀሌ ዩኒቨርሲቲ፣ ከተያዘው ሳምንት መግቢያ ከአዲሱ የተማሪዎች የምግብ ዝርዝር ጋር በተያያዘ የተፈጠረውን ረብሻ ለመቆጣጠር የጸጥታ ኃይሎች በወሰዱት ርምጃ ተማሪ እንደሞተና ታፍነው የተወሰዱ ተማሪዎች እንዳሉ ተደርጎ የተሠራጨው መረጃ "ከእውነት የራቀ" እና "የሐሰት መረጃ" ነው በማለት ትናንት ምሽት ባሠራጨው መረጃ አስተባብሏል። ዩኒቨርሲቲው፣ ትምህርት ሚንስቴር በአገር ዓቀፍ ደረጃ ካወጣው የተማሪዎች የምግብ በጀትና ይዘት ጋር በተጣጣመ መልኩ በተማሪዎች የምግብ ዓይነቶች ዝርዝር ላይ አስፈላጊውን ማስተካከያ እያደረገ መኾኑን ገልጧል። ዩኒቨርሲቲው ባኹኑ ወቅት ሰላማዊ የመማር ማስተማር ሂደቱ ባግባቡ እየተካሄደ እንደሚገኝም ጠቅሷል። ተማሪዎች ተቃውሞ ባሰሙበት ወቅት በንብረቶች ላይ ጉዳት እንደደረሰና ፖሊስ በወሰደው ርምጃ በትንሹ 15 ተማሪዎች በቁጥጥር ሥር እንደዋሉ አንዳንድ የዜና ምንጮች ዘግበው ነበር።

5፤ የአዲስ አበባ ከተማ ትራንስፖርት ቢሮ፣ በከተማዋ የሕዝብ ትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪ አካላት እስከ ምሽቱ 4 ሰዓት ድረስ እንዲሰጡ አሳስቧል። ቢሮው ማሳሰቢያውን የሰጠው፣ የከተማዋ አስተዳደር በወሰነው መሠረት እንደኾነ ገልጧል። ቢሮው፣ ማንኛውም የሕዝብ ትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪ አውቶቡሶች፣ ሚዲ ባሶች እና ሚኒ ባሶች በመደበኛ ቀናት በሚሠሩባቸው መስመሮች እና በመደበኛው ታሪፍ አገልግሎት መስጠት እንደሚጠበቅባቸው ገልጧል። የሕዝብ ትራንስፖርት ቁጥጥር ሠራተኞች አስፈላጊውን ክትትልና ቁጥጥር እንዲያደርጉም ቢሮው ጠይቋል። ቢሮው፣ የትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪዎች እስከ ምሽቱ 4 ሰዓት ድረስ አገልግሎት መስጠት የሚጀምሩበትን ቀን አልጠቀሰም።

6፤ የናይጀሪያ ሲቪል አቬሽን፣ የኢትዮጵያ አየር መንገድን ጨምሮ በኹለት የውጭ አየር መንገዶች ላይ ማዕቀብ መጣሉን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ባለሥልጣኑ ዕገዳውን የጣለው፣ አየር መንገዶቹ የአቬሽን ደንቦችን ባለማክበራቸው፣ የመንገደኞችን ሻንጣዎች አያያዝ በማጓደላቸውን በማጥፋታቸው፣ በጊዜ ገደብ ውስጥ ተመላሽ ገንዘብ ባለመክፈላቸው፣ የበረራ መዘግየትና መሰረዝ ሳቢያ እንደኾነ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የኢትዮጵያ አየር መንገድ ይህ ዘገባ እስከተጠናቀረበት ሰዓት ድረስ በጉዳዩ ዙሪያ ያለው ነገር የለም። የኢትዮጵያ አየር መንገድ የናይጀሪያን አየር መንገድ እንደገና ለማቋቋም ከአገሪቱ መንግሥት ጋር የደረሰበት ስምምነት ከወራት በፊት እንደታጠፈ ይታወሳል።

7፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት በሱማሊያ የአፍሪካ ኅብረት የሽግግር ተልዕኮን በሌላ ተልዕኮ ለመተካት በቀረበለት ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ላይ ዛሬ ድምጽ ይሰጣል። ኢትዮጵያ እና ሱማሊያ በስብሰባው ላይ እንዲሳተፉ ተጋብዘዋል። ባለፉት ወራት በተለያዩ ምዕራፎች ወታደሮቹን ከሱማሊያ ሲያስወጣና የጸጥታ ጥበቃ ሃላፊነቱን ለአገሪቱ ብሄራዊ ጦር ሠራዊት ሲያስረክብ የቆየው የኅብረቱ የሽግግር ተልዕኮ፣ በቀጣዮቹ አራት ቀናት ቀሪዎቹን ወታደሮቹን ጠቅልሎ ለማስወጣት አቅዷል። ለ12 ወራት በአገሪቱ የሚሠማራው ተተኪው ተልዕኮ፣ ከ12 ሺሕ በላይ ወታደሮችንና ፖሊሶችን ያካተተ እንደሚኾን ታውቋል። የኅብረቱ የሽግግር ተልዕኮ አባላት የኾኑት ኬንያ፣ ጅቡቲ፣ ኡጋንዳ እና ቡሩንዲ ወታደሮች ለማዋጣት እንደተስማሙ የተገለጠ ሲኾን፣ ግብጽም በተልዕኮው ተሳታፊ ለመኾን መወሰኗን በመግለጽ ላይ ትገኛለች። የኢትዮጵያ ወታደሮች በተተኪው ተልዕኮ ሥር ይታቀፉ እንደኾነ እስካኹን በይፋ የታወቀ ነገር የለም። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ማለዳ፣ ታኅሳስ 19/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በኦሮሚያ ክልል፣ ምሥራቅ ሸዋ ዞን፣ አደዓ ወረዳ፣ ጊጬ ገረባቦ በተባለ ቀበሌ፣ አጋች ታጣቂዎች ስድስት ሰላማዊ ሰዎችን ታኅሳስ 17 ቀን እንደገደሉ ቤተሰቦቻቸው ለዋዜማ ተናግረዋል። ሰዎቹ ታግተው የተገደሉት፣ ከኹለት ወራት በፊት ለታገቱ ሦስት ቤተሰቦቻቸው ማስለቀቂያ የሚኾን ገንዘብ ይዘው ወደ አጋቾች በሄዱበት ወቅት እንደኾነ የሟች ቤተሰቦች ተናግረዋል። ኾኖም አጋቾቹ ገንዘቡን ከተቀበሉ በኋላ ቀደም ሲል ያገቷቸውን ጨምሮ በጠቅላላው ስድስቱን ሰዎች እንደገደሏቸውና ቤተሰብ ለማስለቀቅ ሄደው ከተገደሉት መካከል አንዲት ነፍሰጡር ሴት እንደምትገኝበት አመልክቷል።

2፤ በትግራይ ክልል፣ በብድር አቅርቦት እጥረት ሳቢያ ከጦርነቱ በኋላ ወደ ኢንቨስትመንት የገቡ ባለሃብቶች ቁጥር በጣም ዝቅተኛ መኾኑን የክልሉ ኢንቨስትመንት ኮሚሽን ለዋዜማ ተናግሯል። ከሐምሌ 2015 ዓ፣ም ጀምሮ በክልሉ በተለያዩ ዘርፎች መዋዕለ ንዋያቸውን ለማፍሰስ 1 ሺሕ 56 ባለሃብቶች ቢመዘገቡም፣ ለኢንቨስትመንት መሬት ያገኙት ግን 144ቱ ብቻ እንደኾኑ ዋዜማ ተረድታለች። በጦርነቱ ወቅት ከክልሉ የወጡ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ባለቤቶች የኾኑ ባለሃብቶች፣ ፌደራል መንግሥቱ ጥሪ ካላደረገልን አንመለስም ማለታቸውን የክልሉ የሥራ ኃላፊዎች ተናግረዋል። ከጦርነቱ በፊት በኢንቨስትመንት ተሠማርተው ከነበሩት የውጭ ኩባንያዎች መካከል፣ ወደ ሥራ የተመለሰው አንድ ብቻ እንደኾነም ዋዜማ መረዳት ችላለች።

3፤ ብሔራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን፣ ከአማራ ክልላዊ መንግሥት ጋር በክልሉ ያሉ የቀድሞ ታጣቂዎችን ወደ ማኅበረሰቡ ለመቀላቀልና መልሶ ለማቋቋም ያለመ ምክክር ከክልሉ መንግሥት ባለሥልጣናት ጋር ትናንት ማድረጉን አስታውቋል። ኮሚሽኑ፣ የቀድሞ ታጣቂዎችን መልሶ ለማቋቋምና ከኅብረተሰቡ ጋር ለማዋሃድ ባቀረበው ዕቅድ፣ በዕቅዱ አተገባበር ስልቶችና ባለድርሻ አካላት በዕቅዱ ትግበራ ላይ በሚኖራቸው ሚና ዙሪያ ከባለሥልጣናቱ ጋር መግባባት ላይ እንደደረሰ ገልጧል፡፡ በኹለቱ ወገኖች ምክክር ላይ፣ የክልሉ ርዕሰ መሥተዳድር አረጋ ከበደና የኮሚሽኑ ኮሚሽነር ተመስገን ጥላሁን ተካፍለዋል። መንግሥት ከፋኖ ታጣቂዎች ጋር ያደረገው የሰላም ስምምነት ባይኖርም፣ በተለያዩ ጊዜያት ወደ ሰላማዊ ሕይወት የተመለሱ የተወሰኑ የፋኖ ታጣቂዎች መኖራቸውን ግን ሲገልጽ ይሰማል። የክልሉ መንግሥት፣ ከአገውና ቅማንት ብሔረሰቦች የቀድሞ ታጣቂዎች ጋር የሰላም ስምምነት ላይ መድረሱንም ቀደም ሲል መግለጡ አይዘነጋም።

4፤ የኢትዮጵያና ሶማሌላንድ ባለሥልጣናት ትናንት ጅግጅጋ ውስጥ ባደረጉት ምክክር በሶማሌ ክልል ውስጥ ደዋሌ አካባቢ በቅርቡ የተፈጠረው ግጭት በድጋሚ እንዳይከሰት ችግሩን በዘላቂነት ለመፍታት መስማማታቸውን የሶማሌላንድ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ኹለቱ ወገኖች የግጭቱን መንስዔ በጋራ ለማጣራት ውሳኔ ላይ መድረሳቸውንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የሶማሌ ክልል ልዩ ኃይል ከደዋሌ አካባቢ እንዲወጣና የኢትዮጵያ መከላከያ ሠራዊት የአካባቢውን ጸጥታ እንዲቆጣጠርም ከስምምነት ላይ ተደርሷል ተብሏል። ኹለቱ ወገኖች ምክክሩን ያደረጉት፣ ሶማሌላንድ የሶማሌ ክልል ልዩ ኃይል ደዋሌ አካባቢ በንጹሃን ላይ ጥቃት ፈጽሟል በማለት ክስ ማቅረቧን ተከትሎ ነው። ደዋሌ፣ የሶማሌላንድ ትልቁ ጎሳ ኢሳቅ ተወላጆች የኾኑ ኢትዮጵያዊያን የሚኖሩበት አካባቢ ነው።

5፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት፣ አዲሱ የአፍሪካ ኅብረት የድጋፍ ሰጪና ማረጋጊያ ተልዕኮ በሱማሊያ እንዲሠማራ ትናንት ምሽት በሰጠው ድምጽ ወስኗል። ጸጥታው ምክር ቤት ተተኪው ተልዕኮ በአገሪቱ እንዲሠማራ የፈቀደው፣ ለ12 ወራት ነው። አዲሱ ተልዕኮ 12 ሺሕ 600 ገደማ ሰላም አስከባሪዎችና ፖሊሶች እንዲኖሩት ምክር ቤቱ ፈቅዷል። የኢትዮጵያና ሱማሊያ ተወካዮች በጸጥታው ምክር ቤት ስብሰባ ላይ ተጋብዘው ተገኝተዋል። አሜሪካ ምክር ቤቱ አዲሱ ተልዕኮ ሥራ ላይ እንዲውል የወሰነውን የበጀት ምንጭ እንደማትቀበለው በመግለጽ፣ በረቂቅ የውሳኔ ሃሳቡ ላይ ድምጸ ተዓቅቦ አድርጋለች። [ዋዜማ]

ትልቅ ሆቴል ውስጥ ሪሴፕሽን ሆኖ የሚሰራ የምንቀራረብ ጓደኛ ነበረኝ፡፡ በስራ ላይ ሳለ ከእለታት ባንዱ ቀን አንድ ቦርሳ የያዘ ሰው ይመጣና 9 ቁጥር ተይዞ እንደሆነ ጠየቀው፡፡ ክፍሉም አልተያዘም ነበርና ቁልፍ ተቀበለ፡፡ ባለቦርሳውም ሰውዬ አስተናጋጁን 9 ቁጥር ሻማ፥ ቢላ፥ አፕል እና ብርጭቆ እንዲያመጣለት ጠየቀ፡፡ ወዳጄም እየተገረመ የተባለውን ያቀርብለታል፡፡ ሰውዬም እየሳቀ ወደ ክፍሉ ይገባል፡፡ ባጋጣሚ 9 ቁጥር ክፍል ጎን ያለው ሪሴፕሽኑ ክፍል ነበርና ጓደኛዬ ሌሊት ላይ በጣም አስደንጋጭ ነገር ሰማ፡፡ የእንሰሳት ጩኸት፥ ኡኡታ፥ የህፃን ልጅ ለቅሶ፥ የሚሰባበሩ እቃዎች ድምፅ፡፡ በዚህ የተረበሸው ጓደኛዬ እስኪነጋ ጠብቆ የተፈጠረውን ለማወቅ ጓጓ፡፡ ጠዋት ላይም ባለቦርሳው ሰውዬ በሙሉ ፈገግታ ቁልፍ ሲያስረክብና አስተናጋጁ ምን እንደተፈጠረ ለማየት ሮጦ ሲገባ......ሁሉም ነገር ባለበት እንጂ የተቀየረ ነገር የለም፡፡ አልጋው በስነስርአት ተነጥፏል፡፡ ብርጭቆውም፥ ቢላውም፥ አፕሉም ሻማውም ባሉበት ተቀምጠዋል፡፡ ይህም የሆነው መስከረም አንድ ቀን ነበር፡፡ በ ነገሩ የተገረመው ወዳጄ ግራ እንደተጋባ ወራት አለፉት፡፡

ከአንድ አመት በኋላ በዚያው ተመሳሳይ መስከረም አንድ ቀን ባለቦርሳው ሰውዬ ተመልሶ መጣ፡፡ በድጋሜም 9 ቁጥር አልጋ ተይዞ እንደሆነ ጠየቀ፡፡ በዚህም አመት ክፍሉ ስላልተያዘ ቁልፍ ተሰጠው፡፡ በድጋሜም 9ቁጥር ሻማ፥ ብርጭቆ፥ ቢላ እና አፕል አምጡልኝ አለ፡፡ አመት ሙሉ ግራ የተጋባው ጓደኛዬም የማወቅ ጉጉቱ እየጨመረ የተባለውን አቀረበለት፡፡ በዚያም ሌሊት እነዛኑ የሚረብሹ ድምፆች ሰማ፥ የሚያለቅሱ ህፃናት፥ የእቃዎች መሰባበር እና የእንሰሳ ድምፆች፡፡ ሌሊቱን ሙሉ ወደ ክፍሉ የሚወጣ ወይ የሚገባ ሰው መኖር አለመኖሩን ሲከታተልም አነጋ፡፡ ሲነጋ ባለቦርሳው ሰውዬ እንደተለመደው ከፈገግታ ጋራ ቁልፍ ሲያስረክብ ጓደኛዬ ሮጦ ቢመለከት ምንም ነገር የለም፡፡ አልጋው ባግባቡ እንደተነጠፈ፥ እቃዎቹም ምንም ሳይነኩ በተቀመጡበት ነበሩ፡፡

በዚህ ባለቦርሳ ሰውዬ ሚስጥር እጅግ ግራ የተጋባው ወዳጄ አመቱን ሙሉ በጉጉት ሲጠብቅ ከረመና መስከረም አንድ ደረሰ፡፡ እንደተለመደው ሰውዬው ከነቦርሳው መጣና 9ቁጥር ክፍልን ያዘ፡፡ እንደተለመደው 9ቁጥር ሻማ፥ ብርጭቆ አፕልና ቢላ ጠየቀ፡፡ እንደተለመደው ሌሊቱን ሙሉ አስፈሪ ድምፆች ሲሰሙ አደሩ፡፡ ሲነጋ እንደተለመደው ቁልፍ ሲያስረክብ 9 ቁጥር ክፍል ምንም አይነት ምልክት አልተገኘበትም፡፡ በዚህ ጊዜም አስተናጋጁ ይህንን ሚስጥር ከራሱ ከሰውዬው ሊጠይቅ ወሰነ፡፡
“አንድ ጥያቄ ልጠይቅህ ነበር “
“ጠይቀኝ” አለ ሰውዬው በፈገግታ::
“ለምንድነው ሁልጊዜ መስከረም አንድ ብቻ የምትመጣው?
ለምንድነው ሁልጊዜ 9 ቁጥር ክፍልን የምትይዘው?
9 ቁጥር ሻማው አፕሉ ቢላውና ብጭቆውስ ምን ያደርጉልሃል?
ሌሊት ላይ የሚሰሙት አስፈሪ ድምፆችስ የሚመጡት ከየት ነው?”
አለና ጠየቀው፡፡
ሰውዬም እየሳቀ
“ለማንም የማትናገር እና ሚስጥር የምትጠብቅ ከሆነ እነግርሃለሁ” አለው፡፡
ጓደኛዬም “ለማንም አልናገርም ንገረኝ” ሲል መለሰ፡፡
ሰውዬም ለማንም እንዳይናገር አስማለና ሚስጥሩን ነገረው፡፡
.
እነሆ ጓደኛዬም ሚስጥር ጠባቂና መሃላውን አክባሪ በመሆኑ የባለቦርሳውን ሰውዬ ሚስጥር ምንነት ለኔም አልነገረኝም።
.

ምስጢር የምትጠብቁበት ጊዜ ይሁንላችሁ ✌️

( ነባ ከአዲስ አበባ )

ለቸኮለ የዋዜማ ዜናዎች፣ ሐሙስ ታሕሳስ 17/2017 ዓም

1- የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣን፣ የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ተሟጋቾች ማዕከልን ከማንኛውም የስራ እንቅስቃሴ አገዷል። በዚህም ባለሥልጣኑ ያገዳቸው የሰብዓዊ መብት ተቆርቋሪ ድርጅቶች ቁጥር አራት ደርሷል። ከማዕከሉ ጋር፣ አንጋፋው የሰብዓዊ መብት ተሟጋች የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ጉባኤ (ኢሰመጉ) ትናንት መታገዱን ዋዜማ ዛሬ ማለዳ መዘገቧ ይታወሳል። የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣኑ ድርጅቶቹን ያገደው፣ ከተቋቋሙለት ዓላማ ውጭ ፖለቲካዊ እንቅስቃሴ ያደርጋሉ በማለት ነው። ባለሥልጣኑ በዲሞክራሲና መብቶች ዕድገት ማዕከል እና ጠበቆች ለሰብዓዊ መብቶች በተሰኙት ሲቪል ማኅበራት ላይ ባለፈው ኅዳር ወር በተመሳሳይ ምክንያት ጥሎት የነበረውን እገዳ ካነሳ በኋላ፣ ድርጅቶች የተሰጧቸውን የማስተካከያ ‘ርምጃዎቾ ተግባራዊ አላደረጉም፤ ይልቁንም የቀድሞ ጥፋታቸውን ቀጥለውበታል በማለት በቅርቡ በድጋሚ እንዳገዳቸው አይዘነጋም።

2-የጅማ ዩኒቨርስቲ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል፣ ባጋጠመው የመድኅኒቶች ዕጥረት የተነሳ ታካሚዎቹ እጅጉን መቸገራቸውን ዋዜማ ሰምታለች። በሆስፒታሉ የሕክምና መስጫ ግብዓቶች፣ የኦክስጅን፣ ጓንት፣ የላብራቶሪ መሳሪያዎች እና የመድኅኒት ዕጥረት በመፈጠሩ ታካሚዎች ለተጨማሪ ወጪ እየተዳረጉ ነው ተብሏል። የመድኅኒት እና የህክምና ግብዓት ዕጥረት መኖሩን ብናረጋግጥም፣ ችግሩን ለመፍታት ግን ዩኒቨርስቲው የሚመደብለት በጀት ከስራው ስፋት አንጻር አነስተኛ በመኾኑ ከአቅም በላይ ችግር ገጥሞናል ሲሉ፣ የሆስፒታሉ ቺፍ ክሊኒካል ዳይሬክተር ዶ/ር ሁንዴ አህመድ ለዋዜማ ተናግረዋል። ከእነዚህ ችግሮች ባለፈ፣ ከስራ ሰዓት ውጪ ለሚሰሩት ስራ የሚከፈለው የትርፍ ሰዓት ክፍያ እየተከፈላቸው አለመኾኑን የሆስፒታሉ የህክምና ባለሙያዎች ተናግረዋል። ለመጨረሻ ጊዜ የትርፍ ሰዓት ክፍያ የተከፈላቸው ሰኔ 2016 ዓ.ም መኾኑን የጠቀሱት ባለሙያዎቹ፣ በዚህ የተነሳም የኑሮ ውድነቱን መቋቋም አልቻልንም ብለዋል። ባለሙያዎቹ ያቀረቡት የትርፍ ሰዓት ክፍያ ቅሬታ ትክክለኛ መኾኑን የተናገሩት ዳይሬክተሩ፣ ለትርፍ ሰዓት ክፍያ በዓመት የሚመደብልን በጀት 21 ሚሊዮን ብር ብቻ በመኾኑ በወቅቱ ለመክፈል የበጀት አቅም የለንም ብለዋል።

3-የኤርትራ መንግሥት ቃለ-አቀባይ የማነ ገ/መስቀል፣ ኤርትራ ከሶማሊያ ጋር ያላትን ግንኙነት እንደምታቋርጥ በመገናኛ ብዙሃን የተሰራጨውን ዘገባ ማስተባበላቸውን የቪኦኤ የአፍሪካ ቀንድ ዘገቧል። የቃለ-አቀባዩ ማስተባበያ የተነገረው፣ አብዱልቃድር ኢድሪስ የተባሉ እና የኤርትራ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር የአፍሪካ እና የሶማሊያ ጉዳዮች አማካሪ ሚኒስትር እንደሆኑ የተጠቀሱ የኤርትራ ባለሥልጣን፣ በቅርቡ በሶማሊያ እና በኢትዮጵያ መካከል የተደረሰው የአንካራ ስምምነት እንዳሳሰባቸው ለቢቢሲ ሶማሌኛ መናገራቸውን ተከትሎ ነው። የማነ፣ በተጠቀሰው ስም የሚጠሩ ባለሥልጣንም ሆኑ በውጪ ጉዳይ ሚኒስቴር መሥሪያ ቤቱ የተባለው ተቋም አለመኖሩን መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ቃል-አቀባዩ፣ ኤርትራ ከሶማሊያ ጋራ ያላትን ዲፕሎማሲያዊ ግንኙነት እንደማታቋርጥ እንደነገሩትም ቪኦኤ በዘገባው አክሏል። ቢቢሲ ሶማሌኛ፣ “ኢትዮጵያ ለቀይ ባህር ከቀረበች፣ አደጋ ውስጥ እንገባለንና ራሳችንን መከላከል ይኖርብናል” ሲሉ እኚሁ የኤርትራ ባለሥልጣን እንደነገሩት ዘገቦ ነበር።

4- የንብረት ግብር ትመና የከተሞችን ዓመታዊ ወጪ ፍላጎት ከግምት ውስጥ በማስገባት የሚሰላ ነው መባሉን ሸገር ራዲዮ ዘግቧል።ይህ የተባለው በተወካዮች ምክር ቤት፣ በንብረት ታክስ ረቂቅ ላይ፣ የምክር ቤቱ የፕላን፣ በጀት እና ፋይናንስ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ባደረገው ውይይት እንደሆነ ዘገባው ጠቅሷል። የንብረት ግብር በሊዝ ይዞታ በሚተዳደር መሬት የመጠቀም መብት ላይ፣ በቤት፣ በሕንፃ እንዲሁም በመሬት ማሻሻያ ላይ የሚጣል እንደሆነ፣ ረቂቁን ለቋሚ ኮሚቴው አባላት ያቀረቡት የገንዘብ ሚኒስቴር የሕግ ጉዳዮች መመሪያ ኃላፊ አቶ ተወዳጅ መሃመድ መናገራቸውን ዘገባው አስታውሷል። በአዋጁ ለአንድ ሰው መኖሪያነት የሚያገለግል ቤት ግብሩ እንደማይጣልበት ቢነገርም፣ የአንድ የሰው መኖሪያ ማለት ምን ማለት ነው? የሚለው በግልፅ በአዋጁ ላይ ትርጓሜ አልተሰጠውምም ተብሏል።

5-ገዢው ብልጽግና ፓርቲ፣ ኢትዮጵያን ከስንዴ ተረጂነት ለማላቀቅ ያስቀመጠውን ግብ አሳክቷል ሲሉ የፓርቲው ምክትል ፕሬዝዳንትና ምክትል ጠቅላይ ሚኒስትር ተመስገን ጥሩነህ መናገራቸውን የመንግስት መገናኛ ብዙኃን ዘግበዋል። ከውጪ ወደ አገር ውስጥ ይገባ የነበረው ስንዴ ሙሉ ለሙሉ መቅረቱን እና አሁን ላይ ወደ ውጪ መላክ ተጀምሯል ሲሉ መናገራቸው የተጠቀሰው ተመስገን፣ ድርጅታቸው የሚመራው መንግሥት ባለፉት ዓመታት ከአንድም ጎረቤት አገር ጋር ግጭት ውስጥ አለመግባቱንም በስኬት አንስተዋል ተብሏል። ሌላይኛዋ የድርጅቱ ሥራ አሥፈፃሚ አባል ፍጹም አሰፋ፣ ኢትዮጵያን በዓለም ፈጣን የኢኮኖሚ ዕድገት ካስመዘገቡ አገራት ተርታ ማሰለፍ ተችሏል ሲሉ መናገራቸውን እነዚሁ የዜና አውታሮች ዘግበዋል። ባለፉት ዓመታት በአማካይ 7 ነጥብ 2 በመቶ የኢኮኖሚ ዕድገት በማስመዝገብ ከምሥራቅ አፍሪካ ትልቁን ምጣኔ ሃብት የገነባች አገር መሆኗንም ሚኒስትሯ ተናግረዋል። የብልጽግና ፓርቲ ለሁለት ቀናት ሲያደርግ የቆየውን የሥራ አሥፈፃሚ ኮሚቴ ስብሰባውን ትናንት ማምሻውን ማጠናቀቁን መግለፁ ይታወሳል።

6-በትግራይ ክልል አክሱም ከተማ ውስጥ የሚገኙ ሙስሊም ሴት ተማሪዎች፣ ከሂጃብ መልበስ ጋር በተያያዘ ከትምህርት ገበታቸው ውጪ ሆነው እንደሚገኙ የትግራይ እስልምና ጉዳዮች ምክር ቤት ማስታወቁን ዶቼቬሌ ዘገቧል። ከተማዋ ውስጥ የሚገኙ ሙስሊም ሴት ተማሪዎች፣ ሂጃብ ለብሳችሁ ወደ ትምህርት ቤት አትገቡም ተብለው ከአንድ ሳምንት በላይ ከትምህርት መገለላቸውን እንደነገሩት ዘገባው ጠቅሷል። በዚህ ዓመት ከሂጃብ መልበስ ጋር በተገናኘ በአክሱም በሚገኙ ትምህርት ቤቶች ውዝግቦች መታየት የጀመሩት ካለፈው ጥቅምት ወር ጀምሮ መሆኑን የጠቀሰው ዶቼቬሌ፣ በከተማዋ የሚገኙ ትምህርት ቤቶች ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ሂጃብ የለበሱ ተማሪዎች ወደ ትምህርት ቤቶች እንዳይገቡ መከልከላቸውን ተከትሎ ሙስሊም ሴት ተማሪዎች ከትምህርት ገበታቸው መራቃቸውን አውስቷል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ታኅሳስ 17/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ጉባኤ (ኢሰመጉ) ትናንት መታገዱን ዋዜማ ሰምታለች። የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ባለሥልጣን አንጋፋውን የሰብዓዊ መብት ተሟጋች ኢሰመጉን ያገደው፣ ከተቋቋመለት ዓላማ ውጭ ፖለቲካዊ እንቅስቃሴ አድርጓል በማለት ነው። የመንግሥት ጸጥታ ኃይሎች በአመራሮቹና ሠራተኞቹ ላይ ማስፈራሪያና ዛቻ እንደሚፈጽሙ ለበርካታ ወራት ሲገልጽ የቆየው ኢሰመጉ፣ ዋና ዳይሬክተሩ ዳን ይርጋ በዚኹ ዛቻና ማስፈራሪያ ሳቢያ ከአገር ለመሰደድ እንደተገደዱ በቅርቡ መግለጡ ይታወሳል። ባለሥልጣኑ በዲሞክራሲና መብቶች ዕድገት ማዕከል እና ጠበቆች ለሰብዓዊ መብቶች በተሰኙት ሲቪል ማኅበራት ላይ ባለፈው ኅዳር ወር በተመሳሳይ ምክንያት ጥሎት የነበረውን እገዳ ካነሳ በኋላ፣ ድርጅቶች የተሰጧቸውን የማስተካከያ ርምጃዎቾ ተግባራዊ አላደረጉም፤ ይልቁንም የቀድሞ ጥፋታቸውን ቀጥለውበታል በማለት በቅርቡ በድጋሚ እንዳገዳቸው አይዘነጋም።

2፤ የሶማሌላንድ መንግሥት፣ የኢትዮጵያው ሶማሌ ክልል ልዩ ኃይሎች ደዋሌ በተባለ አካባቢ በሲቪሎች ላይ ይፈጽሙታል ያለውን ጥቃት አውግዟል። የሶማሌ ክልል ልዩ ኃይሎች ንጹሃን አርብቶ አደሮችን ገድለዋል፤ ባካባቢው ያለውን ግጭት በሽምግልና ለመፍታት የሄዱ የሶማሌላንድ ሽማግሌዎችን አፍነው ወስደዋል በማለት የራስ ገዟ መንግሥት ከሷል። የክልሉ ልዩ ኃይሎች ድርጊት "ዓለማቀፍ ደንቦችን ይጻረራል" ያለችው ሶማሌላንድ፣ ጥቃቱን የፈጸሙ አካላት ተጠያቂ እንዲኾኑ ጠይቃለች። የሶማሌ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ሙስጠፋ ኡመር በክስተቱ እንዳዘኑ ለሶማሌላንድ መንግሥት እንደገለጡ፣ ሶማሌላንድም ጉዳዩን ለኢትዮጵያ መንግሥት እንዳሳወቀችና ኹለቱ መንግሥታት በክስተቱ ዙሪያ ለመነጋገር ለዛሬ ቀጠሮ እንደያዙ ተነግሯል። ደዋሌ የኢሳቅ ጎሳ አባላት በብዛት የሚኖሩባት ስትኾን፣ የሴማሌላንድ ትልቁ ጎሳም ኢሳቅ ነው።

3፤ የሱማሊያ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር አሕመድ ፊቂ፣ ሱማሊያ በቀይ ባሕር ዳርቻዋ ላይ ለኢትዮጵያ የባሕር በር ሰጥታለች ተብሎ የተሠራጨውን መረጃ ትናንት በ"ኤክስ" ገጻቸው አስተባብለዋል። መረጃው "አንዳችም መሠረት የለውም" ያሉት ፊቂ፣ ሱማሊያ ሉዓላዊነቷንና የግዛት አንድነቷን ለማስከበር ምንጊዜም ቁርጠኛ እንደኾነች ገልጸዋል። ውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ ይህን ማስተባበያ የሰጡት፣ ሱማሊያ የአንካራውን ስምምነት ተከትሎ ለኢትዮጵያ የባሕር በር እንደሠጠችና የባሕር በሩ ግን ለባሕር ኃይል ጣቢያ ሳይኾን ለወደብ አገልግሎት ብቻ እንደሚውል ፊቂ ተናግረዋል በማለት አንዳንድ የመካከለኛው ምሥራቅ የዜና ምንጮች መዘገባቸውን ተከትሎ ነው።

4፤ ኢትዮጵያ ለዓለም ንግድ ድርጀት አባልነት የጀመረችው ድርድር አምስተኛው ዙር በቅርቡ እንደሚካሄድ የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር የሕዝብ ግንኙነት ሃላፊ ወንድሙ ፍላቴ ለዋዜማ ተናግረዋል፡፡ ሚንስቴሩ፣ ከውጪ የሚገቡ ምርቶችን መጠን በመገደብና ከምርቶቹ ታሪፍና ቀረጥ ጋር የተያያዙ ጉዳዮችን ያካተተ ለድርጅቱ ምላሽ በመሰጠት ላይ እንደሚገኝ ኃላፊው ጠቅሰዋል፡፡ የድርደር አቅምን መገንባት፣ የአገር ውስጥ ምርት ጥራትንና ተወዳዳሪነት ማሳደግ፣ ወደ ውጪ የሚላኩ ምርቶችን ጥራት መጠበቅ፣ ተተኪ ምርቶችን በብዛት ማምረትና የንግድ ሥርዓቱን በቴክኖሎጂ የማዘመን ሥራዎች እየተሠሩ መኾኑንም ዋዜማ ተረድታለች፡፡ በ2014 ዓ፣ም ይጠናቀቃል ተብሎ የነበረው ድርድር በኮሮና ወረርሽኝና በሰሜኑ ጦርነት ሳቢያ የተጓተተ ሲኾን፣ ኾኖም ድርድሩን በቀጣዮቹ ኹለት ዓመታት ለመጨረስ ዝግጅት እየተደረገ እንደኾነ ሃላፊው ጠቁመዋል።

5፤ የኢትዮጵያ የዕርዳታ ማስተባበሪያና ማቋቋሚያ ኮሚሽን ሲቋቋም ኮሚሽነር የነበሩት ሽመልስ አዱኛ ትናንት ከዚህ ዓለም በሞት ተለይተዋል፡፡ ሺመልስ፣ በ1966 ዓ፣ም በወሎ ክፍለ አገር ለተከሰተው ርሃብ ዓለማቀፍ ዕርዳታ በማሰባሰብ ስማቸው በቀዳሚነት ይነሳል። ሽመልስ በኋለኛው የዕድሜ ዘመናቸው የኢትዮጵያ ቀይ መስቀል ማኅበርን በፕሬዘዳንትነት የመሩ ሲኾን፣ የዓለማቀፍ ቀይ መስቀል ፌዴሬሽንና የቀይ ጨረቃ ማኅበር ምክትል ፕሬዘዳንት በመኾንም አገልግለዋል። ዋዜማ ለአንጋፋው የሰብዓዊ ዕርዳታ መሪ ቤተሰቦችና ወዳጆች መጽናናትን ትመኛለች።

6፤ የኤርትራው ፕሬዝዳንት ኢሳያስ አፈወርቂና የሱማሊያው ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ ትናንት አሥመራ ውስጥ ተወያይተዋል። ኹለቱ ፕሬዝዳንቶች የኹለቱን አገራት ግንኙነት በማጠናከርና በአፍሪካ ቀንድ ሰላምና ጸጥታ ዙሪያ እንደመከሩ የኤርትራ ማስታወቂያ ሚንስቴር ባሠራጨው መረጃ ጠቅሷል። ፕሬዝዳንት ኢሳያስ፣ ኤርትራ፣ ሱማሊያና ግብጽ ከወራት በፊት የደረሱበት የሦስትዮሽ የትብብር ስምምነት የቀጠናውንና የቀይ ባሕር አካባቢ ፍላጎቶች ያስጠብቃል ማለታቸውን ሚንስቴሩ ጠቅሷል። ፕሬዝዳንት ሞሐመድ በበኩላቸው፣ ኤርትራ የሱማሊያን ጦር ሠራዊት በመገንባት ኹነኛ ሚና እየተጫወተች መኾኗን ገልጸዋል ተብሏል።

7፤ በሩሲያ የሱዳን አምባሳደር፣ ሱዳን ቀይ ባሕር ላይ ለሩሲያ የባሕር ኃይል ጣቢያ አልሰጥም አላለችም በማለት ተናግረዋል። አምባሳደሩ፣ ሱዳን ለሩሲያ የባሕር ኃይል ጣቢያ እንደማትሰጥ ገልጣለች በማለት ቀደም ሲል የወጡ ዘገባዎች ሐሰት ናቸው ንለዋል። አምባሳደሩ አክለውም፣ ሱዳን የሩሲያን ጥያቄ እያጤነችው እንደኾነ ጠቁመዋል። ሩሲያና ኢራን ፖርት ሱዳን ላይ የባሕር ኃይል ጣቢያ ለመገንባት ያቀረቡትን ጥያቄ፣ የሱዳን ወታደራዊ መንግሥት ምዕራባዊያን ኃያላን አገራትን ሊያስቆጣ ይችላል በሚል ስጋት ውድቅ አድርጎታል በማለት አንዳንድ የምዕራባዊያን የዜና ምንጮች ዘግበው ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ኅዳር 28/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የኢትዮጵያ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ አክሲዮን ማኅበር፣ በኢትዮጵያ ውስጥ የተደራጀ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያዎች ለማስጀመርና የጠረጴዛ ዙሪያ ገበያዎች ለማካሄድ የሚያስችሉትን ኹለት ፍቃዶች ከኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን ማግኘቱን ዛሬ ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ኹለቱ ፍቃዶቹ፣ እንደ የአክሲዮን የዕዳ ሰነድና በጠረጴዛ ዙሪያ ያሉ የገበያ ዓይነቶችን ጨምሮ የተለያዩ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ አውጪዎች ባለሃብቶችን ፍላጎት ባማከለ መልኩ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያዎች አገልግሎቶችን እንዲያቀርብ እንደሚያስችሉት ኩባንያው ገልጧል። ኩባንያው፣ ቀደም ሲል ግብይት ለመጀመር የሚያስችለውን ከበቂ በላይ የኾነ መነሻ ካፒታል ያሰባሰበ ሲኾን፣ የስጋት አስተዳደር፣ የሕግ ተገዢነትና የቁጥጥር ሥርዓት መመሪያዎችንም ማውጣቱ ይታወሳል። የመንግሥትና የግል ኩባንያዎች ወይም ግለሰቦች በሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው አማካኝነት የድርሻና የብድር ሰነዶችን በመሸጥ ካፒታል እንዲሰበስቡ ወይም ድርሻዎችን እንዲገዙ የሚያስችለውን "የሰነድ ሙዓለ ንዋዮች፣ የተዛማጅ ውሎችና ያልተማከለ የጠረጴዛ ዙሪያ ገበያዎች የፍቃድ አሰጣጥ፣ የአሠራርና የቁጥጥር መመሪያ በሥራ ላይ ያዋለው ባለፈው ዓመት ሐምሌ ነበር።

2፤ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ውክልናቸውን አንስቼባቸዋለኹ ባላችው የጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንትት ጌታቸው ረዳ ምትክ፣ ምክትል ፕሬዝዳንቱ ጄኔራል ታደሠ ወረደ እንዲተኩ ሰሞኑን ከጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ ጋር በተደረገ ስብሰባ ጠይቆ እንደነበር መስማቱን ቢቢሲ አማርኛ ዘግቧል። ዐቢይ ግን የደብረጺዮን ቡድን ያቀረበውን ጥያቄ እንዳልተቀበሉት ምንጮች መናገራቸውን ዘገባው አመልክቷል። ዐቢይ በዚኹ ስብሰባ ላይ፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ ሥራውን እንዳይሠራ የደብረጺዮን ቡድን እንቅፋት ኾኗል በማለት ወቅሰዋል ተብሏል። የደብረጽዮን ቡድን ግን፣ ጌታቸው ከጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንትነታቸው መነሳት አለባቸው በሚለው አቋሙ አኹንም እንደጸና መኾኑን ምንጮቹ መግለጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። በጌታቸው ምትክ ማን መሾም እንዳለበት ከፌደራል መንግሥቱ ጋር እየተነጋገረ መኾኑን የደብረጺዮን ቡድን ለወራት በተደጋጋሚ ሲናገር እንደነበር አይዘነጋም።

2፤ የግል ባንኮች፣ ብሄራዊ ባንክ ባለፈው ዓመት ያደረገው የምንዛሬ ማሻሻያ በውጭ ምንዛሬ ክምችታችን ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ አሳድሮብናል በማለት ማማረራቸውን ሪፖርተር ዘግቧል። ባንኮች ከውጭ ባንኮች ጋር ተወዳዳሪ ለመኾን መዋሃድ አለባቸው በማለት ብሄራዊ ባንክ ባወጣው መመሪያ ዙሪያ ማብራሪያ እንዲሰጥ የባንኮች ሃላፊዎች መጠየቃቸውንም ዘገባው አመልክቷል። የብሄራዊ ባንክ ሃላፊዎች ግን የባንኮች ውህደት ወደፊት ካስፈለገ በሚል የሕግ ማዕቀፍ ለማስቀመጥ እንጅ፣ ወዲያውኑ ለማስገደድ እንዳልኾነና በአገሪቱ መኖር ያለባቸውን የአገር ውስጥ ባንኮች ቁጥር ሕጉ እንደማይወስን ተናግረዋል ተብሏል።

4፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ማምሻውን በመላ አገሪቱ የኤሌክትሪክ ኃይል መቋረጡን አስታውቋል። ኩባንያው፣ የኤሌክትሪክ ኃይል የተቋረጠው በሲስተም አለመረጋጋት ሳቢያ በተፈጠረ ችግር መኾኑን ገልጧል። የኃይል መቋረጥ ችግሩን ለመፍታትና ኃይል ወደነበረበት ለመመለስ በኃይል ማመንጫዎችና ማከፋፈያ ጣቢያዎች ከፍተኛ ርብርብ እየተደረገ መኾኑንም ኩባንያው ባሠራጨው መረጃ አመልክቷል።

5፤ የታጠቁ የባሕር ላይ ወንበዴዎች በሱማሊያ የባሕር ጠረፍ አካባቢ አንዲት የቻይና አሳ አጥማጅ መርከብ ከሐሙስ ጀምሮ እንዳገቱ መኾኑን ዓለማቀፍ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። የባሕር ላይ ወንበዴዎቹ መርከቧን ያገቱት፣ በፑንትላንድ ግዛት የባሕር ጠረፍ አቅራቢያ እንደኾነ ዘገባዎቹ አመልክተዋል። በመርከቧ ውስጥ ኹለት ጠባቂዎችን ጨምሮ 18 ሠራተኞች እንዳሉ መረጋገጡንና እስካኹን በመርከቧ ሠራተኞች ላይ የደረሰ ጉዳት እንደሌለ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። መርከቧን ለማስለቀቅ እየተደረገ ያለ ጥረት ስለመኖሩ ግን የተሰማ ነገር የለም። [ዋዜማ]

#BREAKING🚨

የበሽር አላሳድ አገዛዝ ተገረሰሰ።

የሶሪያው ፕሬዜዳንት በሽር አላሳድ አገዛዝ ወደቀ።

የታጠቁ የሶሪያ አማጺያን የፕሬዚዳንት በሽር አል አሳድን የ24 ዓመት አገዛዝ ለመደምሰስ ካለፈው ሳምንት ጀምሮ የተጠናከረ ወታደራዊ ዘመቻ እያካሄዱ ነበር።

በተለይም በሰሜናዊ ክፍል የሚገኙ አማፂያን ከረዥም ዓመታት በኋላ የአገሪቱ ጦር ላይ ድንገታዊ ጥቃት ከከፈቱ በኃላ ብዙ ቦታዎችን በፍጥነት ይዘዋል።

ከሳምንት በፊት ነው አሌፖን ዘልቀው የገቡት።

ከዛ በኃላ በመላ ሀገሪቱ ውስጥ ያሉ የመንግስት መከላከያዎች በአስደናቂ ፍጥነት ፈራርሰዋል።

በሺዎች የሚቆጠሩ ወታደሮች የአማጽያኑን ምት መቋቋም ከብዷቸው ድንበር አቋርጠው ኢራቅ ለመግባትና ጥገኝነት ለመጠየቅ ተገደዋል።

አማጽያኑ በቀናት ውስጥ እጅግ በርካታ ቁልፍ ከተሞችን እና ቦታዎችን ከአላሳድ አገዛዝ ነጻ ያደረጉ ሲሆን ለሊቱን የአሳድ መቀመጫ ወደ ሆናችው ደማስቆ መግባታቸው ታውቋል።

አላሳድ ከደማስኮ ወጥተው ሄደዋል ተብሏል።

የፕሬዜዳንቱን ከደማስቆ መልቀቅ ሁለት ከፍተኛ የጦር አመራሮች ለሮይተርስ አረጋግጠዋል።

አሁን ላይ አሳድ የት እንደገቡ የሚታወቅ ነገር የለም።

የታጠቁት ተቃዋሚዎች ባወጡት መግለጫ ፤ " ጨቋኙ በሽር አላሳድ ከደማስቆ ለቀው ሄደዋል " ብለዋል።

" ደማስቆን ከጨቋኙ በሽር አላሳድ ነጻ አውጥተናል " ሲሉም ገልጸዋል።

በሽር አላሳድ ሀገሪቱን ለቀው መጥፋታቸውንም አሳውቀዋል።

አማጽያን ብሔራዊ ቴሌቪዥን ጣቢያውን ተቆጣጥረዋል።

አንዳንድ ቪድዮዎች እንዲሁም ሮይተርስ የአይን እማኞችን ዋቢ በማድረግ እንደዘገበው በደማስቆ ጎዳናዎች ሶርያውያን ወጥተው ' ነጻነት ! ነጻነት ! ' እያሉ መፈክር ሲያሰሙ ደስታቸውን ሲገልጹ ታይተዋል።

እነ ሩስያ ፣ ኢራን ፣ አሜሪካ እና ቱርክ ?

የአገዛዙ ዋነኛ አጋር የሆኑት ሩሲያ እንዲሁም ኢራን ለአሳድ ቀጣይነት ያለውን ድጋፍ እንደሚያደርጉ ሲያሳውቁ ቢሰነብቱም አገዛዙን ከመፍረስ አልታደጉም።

ሩስያ በዩክሬን በሚያደርገው ጦርነት የተጠመደች ሲሆን፣ ኢራን ደግሞ እስራኤል በሊባኖስ ሔዝቦላህ ላይ በከፈተችው ዘመቻ ምክንያት ተዳክማለች።

ጦርነቱ ሲባባስ ሞስኮ የሩሲያ ዜጎች አገሪቱን ለቅቀው እንዲወጡ ጥሪ ስታቀርብ ነበር።

በሶሪያ የረጅም አመታት የእርስ በርስ ጦርነት ዋና ተዋናይቷ አሜሪካም ብትሆን ሁኔታውን አይታ ዜጎቿን " በደማስቆ በረራዎች እስካሉ ድረስ " ሶሪያን ለቅቀው እንዲወጡ ስትጮህ ነበር።

ቱርክ በሶሪያ ያሉ አንዳንድ አማፂ ቡድኖችን ትደግፋለች።

የቱርክ ፕሬዚዳንት ሬሲፕ ጣይብ ኤርዶጋን ለወራት አሳድን ከተቃዋሚዎች ጋር ፖለቲካዊ መፍትሄ ላይ አንዲደርሱ ግፊት ሲያደርጉ ነበር።

ፕሬዜዳንቱ የአማፂያኑን የቅርብ ጊዜ ግስጋሴ እንደሚደግፉ ተናግረው " አሳድ ጥሪዬን ቢቀበል ኖሮ ይህ አይከሰትም ነበር "  ብለዋል።

#ሶሪያ : እ.ኤ.አ. ከ2011 ጀምሮ በተቃውሞ ስትናጥ ከቆየች በኃላ በከፋ የእርስ በእርስ ጦርነት ውስጥ የምትገኝ ሲሆን በዚህም እጅግ በርካታ ሰዎች አልቀዋል። ሀገሪቱ እንዳልነበረ ሆናለች። ለሀገሪቱ እንዲህ መሆን የውጭ ኃይሎች አገዛዙን እና አማጽያንን በመደገፍ ረገድ ትልቅ ድርሻ አላቸው።

መረጃው ከአልጀዚራ፣ ሮይተርስ እንዲሁም ቢቢሲ የተሰባሰበ ነው።

ዋዜማ

አድሃኖም ምትኩ እንደፃፈው ..

"
ጠንካራ መስያት ነው ። የምታየው ብቻ መስያት ነው ። ለሷ ያለኝ ቦታ ያሳየኋት እና የነገርኳት ብቻ መስሏት ነው።

ሌላም ሰው እኔ ያልኳትን ብሏት ዋሽቷት ስላገኘችው፤ ቃልም፣ ተግባርም  ማመን አቁማ ነው ።

ስታገኘኝ 'Dead inside' የሚል ፅሁፍ ያለበት ቲሸርት  መልበሴን አላስታወሰችውም ።ሳቄ የቲሸርቴን መልዕክት ከልሎት ነበር ።

የማያቁኝ፣  ያልሰሙኝ  የሰጡአት አስተያየት ልቧን ተጭኖት ነው ። የተሰበረ ሁሉ የሚጠገን መስሏት ነው ። ጊዜ ሁሌ አዳኝ መስሏት ነው ። 

ከልጅነቴ ጀምሮ የሚራራልኝ አልነበረም!!

ልጅ እያለሁ:-

አባቴ ይወደኝ ነበር ። አንድ ነገር ሳይዝልኝ ቤት አይገባም ፣ ሳያጫውተኝ አይተኛም። መንገድ ስንሄድ እሽኮኮ ያደርገኝ ነበር ። ላገኘው ሁሉ "ልጄ ነው"  ይል ነበር።  ዘና ያለ ነው ፣ ሙዚቃ  ይወዳል፣ ተጫዋችም፣ ዝምተኛም ፣ ሳቂታም፣  ኮስታራም  ነበር ።

ከእናቴ ጋር  ብዙ ግዜ ቢጨቃጨቁም ፤ ሁለቱም  ይወዱኝ ነበር ። ፍቅር አሰጣጣቸው ለየቅል ነው ። ሰው ለሚወደው  የሚሰጠው የሚችለውን ሁሉ ነው ።

የሆነ ቀን ፀባቸው ከሮ ፍርድቤት ቆሙ ። ይዘውኝ ሄዱ።  የሚያወሩት ስለ መለያየት፣ ስለተቆራጭ ምናምን ነበር።

አይን አይኔን እያየ "አላምናትም፤ ይሄ ልጅ ራሱ የኔ አይደለም" አለ ። አላመንኩም : ውሸቴን ነው ይላል ብዬ ጠበኩት ህይወት እንደዚ አይነት ቀልድ እንደማታውቅ አላቅም ነበር ።

ልጄ አይደለም ካለኝ በኋላ የተወራውን መስማት አልተቻለኝም ።

"ይሄ ልጅ ራሱ የኔ አይደለም " ያለው   ፊቱ ፣ ሁኔታው ድምፁ ፤ እርግጠኝነቱ ከልቤ አልጠፋ አለ።
እናቴ  እጄን ይዛ ወደ ቤት ተመለስን ።

አደባባይ ላይ "ልጄ አይደለም" ያለኝ ከሰጠኝ ፍቅር ሁላ ስለበለጠብኝ ውስጤ ደነገጠብኝ ።
   
የሚታይ ነው የሚሰማ መታመን ያለበት ??

ለምን ይዘውኝ ሄዱ ? ፣ እማኝ ባለበት ስካድ ማየት እኔን ከማበላሸት ውጪ ምን ይጠቅማል ?? ያን ቀን አባት አልባ ሆኜ ተመለስኩ ።

ዘግኖ ባዶ ማግኘት ህይወት ውስጥ አዲስ አይደለም !!
       © Adhanom Mitiku

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ኅዳር 28/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአማራ ክልል ጸጥታ ቢሮ፣ የፋኖ ታጣቂዎች በምዕራብ ጎጃም ዞን፣ ደጋ ዳሞት ወረዳ፣ ፈረስ ቤት ሚካኤል በተባለ ቦታ አስረው ያቆዩዋቸውን የሕዝብና የመንግሥት አገልግሎት የሚሰጡ 37 ግለሰቦችን በትናንትናው ዕለት ገድለዋል በማለት ከሷል። ቢሮው፣ ታጣቂዎቹ ትናንት የገደሏቸውን ጨምሮ 97 ግለሰቦችን ከመስከረም 29 ጀምሮ አስረው አቆይተው ነበር ብሏል። ታጣቂዎቹ ግለሰቦቹን የገደሏቸው፣ ለማስለቀቂያ ከቤተሰቦቻቸው ከ100 ሺሕ እስከ 1 ሚሊዮን ብር ድረስ ሲቀበሉ ከቆዩ በኋላ ነበር በማለትም ወንጅሏል። ቀሪዎቹ ግለሰቦች በታጣቂዎቹ ቁጥጥር ሥር እንደሚገኙም ቢሮው ጠቅሷል።

2፤ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ፣ በመቀሌ ከተማ ኅዳር 29 የተቃውሞ ሰልፍ ለማድረግ ለከተማዋ ምክር ቤት በደብዳቤ ጥያቄ አቅርቧል። ቡድኑ ሰልፉን የሚያካሂደው፣ ሕዝባዊ ምክር ቤቶችን በኃይል ለማፍረስ የሚደረጉ እንቅስቃሴዎችን ለመቃወም እንደኾነ ገልጧል። ቡድኑ፣ የክልሉ ጸጥታ ኃይል ለሰልፉ ጥበቃ እንዲያደርግም ጠይቋል። ጊዜያዊ አስተዳደሩና ቡድኑ መቀሌን ጨምሮ በከተሞች፣ ዞኖችና ወረዳዎች የራሳቸውን ሹሞች በመሾም ርስበርስ ሲወነጃጀሉ ቆይተዋል።

3፤ ኬንያና ታንዛኒያ አዲስ በዘረጉት የኃይል ማስተላለፊያ መስመር አማካኝነት ከቀጣዩ ሳምንት ጀምሮ የኤሌክትሪክ ኃይል ልውውጥ ሊጀምሩ እንደኾነ የኬንያ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ኬንያ ካኹን ቀደም ከኢትዮጵያና ኡጋንዳ ጋር የኤሌክትሪክ ሽያጭ ስታካሂድ ቆይታለች። የኬንያ-ታንዛኒያ የኃይል ማስተላለፊያ መስመር 2 ሺሕ ሜጋ ዋት የመሸከም አቅም ያለው ሲኾን፣ ታንዛኒያን ከኢትዮጵያ ጋር ጭምር የሚያስተሳስር መስመር ነው። ኢትዮጵያ በዚኹ መስመር አማካኝነት፣ ለታንዛኒያ 100 ሜጋ ዋት ኃይል መሸጥ እንደምትጀምር በቅርቡ መግለጧ አይዘነጋም።

4፤ ምዕራብ አፍሪካዊቷ ጋና ዛሬ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ታካሂዳለች። አፍሪካ ኅብረት የምርጫ ታዛቢ ቡድኑን በአገሪቱ ያሠማራ ሲኾን፣ የኅብረቱን ታዛቢ ቡድን እንዲመሩ የተሰየሙት የቀድሞዋ የኢትዮጵያ ፕሬዝዳንት ሳሕለወርቅ ዘውዴ ናቸው። ፕሬዝዳንት ሳሕለወርቅ ከፕሬዝዳንትነት ሥልጣናቸው ከተሰናበቱ ወዲህ፣ ለአሕጉራዊም ኾነ ዓለማቀፋዊ ከፍተኛ ሃላፊነት ሲሠማሩ የአኹኑ የመጀመሪያቸው ነው።

5፤ ለአፍሪካ ኅብረት ኮሚሽን ሊቀመንበርነት ዕጩ የኾኑት የኬንያው የቀድሞ ጠቅላይ ሚንስትርና የተቃዋሚ ፓርቲ መሪ ራይላ ኦዲንጋ ትናንት ወደ አሥመራ አቅንተው ኤርትራ ድጋፏን እንድትሰጣቸው ጠይቀዋል። ፕሬዝዳንት ኢሳያስና ኦዲንጋ፣ በአሕጉራዊ የኢኮኖሚ ትብብር፣ የአየር ንብረት ለውጥ፣ በአሕጉራዊ የንግድ መሰናክሎችና በአገራት ውስጣዊ ግጭቶች ዙሪያ ተወያይተዋል ተብሏል። የኅብረቱ የመሪዎች ጉባኤ ሙሳ ፋኪን ለመተካት በየካቲት ለሚያደርገው ምርጫ፣ ኦዲንጋ፣ የጅቡቲ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ሙሐመድ ዓሊ የሱፍ እና የማዳጋስካሩ የቀድሞ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ሪቻርድ ራንድሪያማንድራቶ ናቸው። ኤርትራና ጅቡቲ መልካም ግንኙነት የላቸውም። [ዋዜማ]

ታዳጊዎች "መከላከያ ሰራዊትን እንዲቀላቀሉ" የግዳጅ ምልመላ እየተካሄደ መሆኑን አረጋግጫለሁ -ኢሰመኮ
December 5, 2024
የመንግስት የጸጥታ ሀይሎች ከ11 ዓመት ጀምሮ ያሉ ታዳጊዎችን ከህግ ውጪ ለግዳጅ ወታደራዊ አገልግሎት እየመለመሉ ነውም ተብሏል
ታዳጊዎች "መከላከያ ሰራዊትን እንዲቀላቀሉ" የግዳጅ ምልመላ እየተካሄደ መሆኑን አረጋግጫለሁ -ኢሰመኮ፡፡
በወቅቱ ኢሰመኮ ያነጋገራቸው የክልሉ የሰላም እና ጸጥታ ቢሮ እንዲሁም በጅማ እና በሻሸመኔ ከተሞች የሚገኙ የመንግሥት የሥራ ኃላፊዎች ችግሩ መኖሩን እንዳመኑ በሪፖርቱ ላይ ተጠቅሷል፡፡
የማቆያ ስፍራዎችን በመፈተሽ የእርምት እርምጃዎችን በመውሰድ ላይ መሆናቸውን እና ድርጊቱን በፈጸሙ የመንግሥት ኃላፊዎች እና የሚሊሻ አባላት ላይ እርምጃ እንደሚወስዱ ለኢሰመኮ ተናግረዋልም ተብሏል።
ኢሰመኮ ክትትል ባደረገባቸው አንዳንድ አካባቢዎች የመከላከያ ሰራዊት አመራሮችም ከመስፈርት ውጪ የተደረገ ምልመላ መሆኑን በመግለጽ በክልሉ የጸጥታ አካላት የተያዙ ሰዎች ከማቆያ ስፍራዎች እየተለቀቀቁ መሆኑን ኢሰመኮ ገልጿል።
በመሆኑም ከመስፈርቶች ውጪ ለወታደራዊ ምልመላ በሚል ሰዎችን በግዳጅ የያዙ፣ የተያዙ ሰዎችን ለመልቀቅ የገንዘብ ክፍያ የጠየቁ፣ የተቀበሉ እና ኃላፊነታቸውን ያልተወጡ አካላት በህግ እንዲጠየቁ ኢሰመኮ አሳስቧል፡፡

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ኅዳር 26/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን አሙሩ ወረዳ ሰዎችን ጭኖ ይጓዝ በነበረ አንድ አይሱዙ ተሽከርካሪ ላይ ታጣቂዎች በፈጸሙት ጥቃት ስድስት ሰዎች መገደላቸውን የአካባቢው ነዋሪዎች እንደተናገሩ በመጥቀስ ዶቸቨለ ዘግቧል። ተሽከርካሪው ሰኞ'ለት ጥቃቱ የተፈጸመበት አጋምሳ ከተባለ ከተማ ወደሌላ አካባቢ በመጓዝ ላይ ሳለ እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። የአካባቢው ባለሥልጣናት ደሞ፣ በጥቃቱ አምስት ሰዎች ተገድለው ኹለቱ እንደቆሰሉ መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። በሰዎቹ ላይ ጥቃቱን ያደረሱትን ታጣቂዎች ማንነት ዘገባው አልጠቀሰም።

2፤ የመንግሥት ጸጥታ ኃይሎች፣ በዋስትና የተፈቱት የቀድሞው የሰላም ሚንስትር ዲኤታ ታዬ ደንደአ ከወህኒ ቤት ሲወጡ ይዘው ወዳልታወቀ ቦታ እንደወሰዷቸው የአገር ውስጥ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የታዬ ባለቤት ስንታየሁ ዓለማየሁ፣ ታዬ ትናንት ምሽት 11 ሰዓት ግድም ከቂሊንጦ ወህኒ ቤት ሲወጡ፣ ጸጥታ ኃይሎች ወዲያውኑ በኃይል ወደ መኪና እንዳስገቧቸውና የት እንደሚወስዷቸው ሲጠይቁ ምላሽ እንዳላገኙ መናገራቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት፣ ታዬ በ20 ሺሕ ብር ዋስትና እንዲፈቱ የወሰነው ባለፈው ሰኞ ነበር።

3፤ ዓለማቀፉ የአየር ንብረት ለውጥ ኢንቨስትመንት ፈንድ፣ ለኢትዮጵያ የአየር ንብረት ለውጥ መቋቋሚያ የ37 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍ ለመስጠት አቅዷል። ገንዘቡ የሚመደብለት የኢትዮጵያ መንግሥት የአየር ንብረት ለውጥ የኢንቨስትመንት ዕቅድ፣ የገጠሩ የአገሪቱ ክፍሎች የምግብ ዋስትና፣ ድርቅና የጎርፍ አደጋዎችን እንዲቋቋሙ ለመደገፍ፣ የቡና ጫካዎችን ጨምሮ በአማራ፣ ኦሮሚያ፣ ደቡብ ኢትዮጵያና ሶማሌ ክልሎች የተራቆተ ከ322 ሺሕ ሄክታር በላይ የሚኾን መሬት እንዲያገግም ለማስቻልና ብሄራዊ የደን ምዝገባ ለማካሄድ ያለመ ነው። መንግሥት ከዓለም ባንክና ከአፍሪካ ልማት ባንክ አገኛለኹ ብሎ የሚጠብቀውን የ253 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍ ጨምሮ ዕቅዱ በጠቅላላው 492 ሚሊዮን ዶላር ድጋፍ ያስገኛል ብሎ ይጠብቃል። 

4፤ የሱማሊያ መከላከያ ሚንስትር አብዱልቃድር ሞሐመድ ኑር፣ ኢትዮጵያ ከሶማሌላንድ ጋር የተፈራረመችውን የባሕር በር የመግባቢያ ስምምነት ካልሰረዘችና የኢትዮጵያ ወታደሮች ከታኅሳስ በኋላ ሱማሊያ ውስጥ ከቆዩ "እንደ ወራሪ" እንቆጥራቸዋለን በማለት መናገራቸውን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የአፍሪካ ኅብረት የሽግግር ተልዕኮ በታኅሳስ መጨረሻ ወታደሮቹን ሙሉ በሙሉ ከአገሪቱ ያስወጣል ተብሎ የሚጠበቅ ሲኾን፣ ኢትዮጵያ በኅብረቱ ተልዕኮ ሥርና በኹለትዮሽ ስምምነት በአገሪቱ ያሠፈረቻቸው በሺዎች የሚቆጠሩ ወታደሮች አሏት። ሚንስትሩ፣ በጥር ወር በአገሪቱ ለሚሠማራው ተተኪ የኅብረቱ ተልዕኮ 90 በመቶው የገንዘብ ድጋፍ ተገኝቷል ማለታቸውንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። [ዋዜማ]

ታዳጊዎች "መከላከያ ሰራዊትን እንዲቀላቀሉ" የግዳጅ ምልመላ እየተካሄደ መሆኑን አረጋግጫለሁ -ኢሰመኮ
December 5, 2024
የመንግስት የጸጥታ ሀይሎች ከ11 ዓመት ጀምሮ ያሉ ታዳጊዎችን ከህግ ውጪ ለግዳጅ ወታደራዊ አገልግሎት እየመለመሉ ነውም ተብሏል
ታዳጊዎች "መከላከያ ሰራዊትን እንዲቀላቀሉ" የግዳጅ ምልመላ እየተካሄደ መሆኑን አረጋግጫለሁ -ኢሰመኮ፡፡
በወቅቱ ኢሰመኮ ያነጋገራቸው የክልሉ የሰላም እና ጸጥታ ቢሮ እንዲሁም በጅማ እና በሻሸመኔ ከተሞች የሚገኙ የመንግሥት የሥራ ኃላፊዎች ችግሩ መኖሩን እንዳመኑ በሪፖርቱ ላይ ተጠቅሷል፡፡
የማቆያ ስፍራዎችን በመፈተሽ የእርምት እርምጃዎችን በመውሰድ ላይ መሆናቸውን እና ድርጊቱን በፈጸሙ የመንግሥት ኃላፊዎች እና የሚሊሻ አባላት ላይ እርምጃ እንደሚወስዱ ለኢሰመኮ ተናግረዋልም ተብሏል።
ኢሰመኮ ክትትል ባደረገባቸው አንዳንድ አካባቢዎች የመከላከያ ሰራዊት አመራሮችም ከመስፈርት ውጪ የተደረገ ምልመላ መሆኑን በመግለጽ በክልሉ የጸጥታ አካላት የተያዙ ሰዎች ከማቆያ ስፍራዎች እየተለቀቀቁ መሆኑን ኢሰመኮ ገልጿል።
በመሆኑም ከመስፈርቶች ውጪ ለወታደራዊ ምልመላ በሚል ሰዎችን በግዳጅ የያዙ፣ የተያዙ ሰዎችን ለመልቀቅ የገንዘብ ክፍያ የጠየቁ፣ የተቀበሉ እና ኃላፊነታቸውን ያልተወጡ አካላት በህግ እንዲጠየቁ ኢሰመኮ አሳስቧል፡፡

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 25/2017 ዓ፣ም፣ የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ መንግሥት፣ የኢትዮጵያ ልማት ባንክ፣ የኢትዮጵያ ባቡር ኮርፖሬሽንና የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል ኮርፖሬሽንን ጨምሮ ስምንት የልማት ድርጅቶቹ በኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ሆልዲንግስ ሥር እንዲተዳደሩ ወስኗል። ቀሪዎቹ በኩባንያው ሥር የሚተዳደሩት ድርጅቶች፣ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን፣ ኢትዮ ኢንጂነሪንግ ግሩፕ፣ ኢትዮ ፖስት፣ የኢትዮጵያ ኢንዱስትሪ ግብዓቶች ልማት ድርጅት እና ለኢትዮጵያ ፋርማ ግሩፕ ኩባንያ ተጠሪ የነበሩት ብሄራዊ የእንስሳት ጤና ጥበቃ ተቋምና ሺልድ ቫክስ ናቸው። የኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ሆልዲንግስ ካኹን ቀደም የኢትዮጵያ አየር መንገድንና ኢትዮ ቴሌኮምን ጨምሮ 27 የመንግሥት የልማት ድርጅቶችን የማስተዳደር ሃላፊነት የተረከበ ሲኾን፣ የአኹኑ ውሳኔ በሥሩ የሚተዳደሩትን የመንግሥት የልማት ድርጅቶች ብዛት 35 ያደርሰዋል። የመንግሥት ልማት ድርጅቶች ለኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ያልከፈሉት 846 ቢሊዮን ብር ዕዳ አለባቸው።

2፤ የአፋርና ሶማሌ ክልሎች በመካከላቸው ለበርካታ ዓመታት ከተካሄዱ ግጭቶች ጋር በተያያዘ በኹለቱም በኩል የታሠሩ እስረኞችን ዛሬ መለዋወጣቸውን የአፋር ክልል ኮምንኬሽን ቢሮ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። የኹለቱ ክልሎች የጸጥታ ኃላፊዎችና የፌደራል መንግሥቱ ተወካዮች በተገኙበት የእስረኛ ልውውጡ የተካሄደው፣ አፋር ክልል አዋሽ ከተማ ላይ በተካሄደ ስነ ሥርዓት እንደኾነ ቢሮው ገልጧል። ኾኖም ኹለቱ ክልሎች ስንት እስረኞችን እንደተለዋወጡ ቢሮው አልጠቀሰም።

3፤ የተመድ የሰብዓዊ ጉዳዮች ማስተባበሪያ ቢሮ፣ ከጥር ጀምሮ ባለው የፈረንጆች አዲስ ዓመት 5 ነጥብ 3 ሚሊዮን ሕዝብ የምግብ ዕርዳታ ያስፈልገዋል ተብሎ እቅድ እንደተያዘ አስታውቋል። 4 ነጥብ 7 ሚሊዮን ሕዝብ ደሞ ምግብ ነክ ያልሆነ ዕርዳታ እንደሚፈልግና ባጠቃላይ ለዕርዳታ ሥራዎች 2 ቢሊዮን ዶላር እንደሚያስፈልግ ቢሮው ገልጧል። በተያዘው የፈረንጆች ዓመት ለሰብዓዊ ዕርዳታ የተያዘው በጀት 3 ነጥብ 2 ቢሊዮን ዶላር ሲኾን፣ እስከ ኅዳር ኹለተኛ ሳምንት ድረስ በልገሳ ማሟላት የተቻለው ግን 22 በመቶውን ብቻ ነበር። ረድኤት ድርጅቶች፣ በቀጣዩ የፈረንጆች ዓመትም መንግሥት ለአገር ውስጥ መፈናቀል ዘላቂ መፍትሄ እንዲፈልግ ግፊት ማድረግ ይቀጥላሉ ተብሏል።

4፤ መንግሥት፣ በውሃ ዳርቻዎች አካባቢ ማዕድን ማውጣትንና የመቃብር ቦታዎችን ማዘጋጀትን የሚከለክል ረቂቅ አዋጅ ትናንት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አቅርቧል። በጥብቅ የውኃ አካል ዳርቻዎች ላይ ከፍራፍሬ ልማት ውጪ የኾነ የእርሻ ልማት፣ የመኖሪያ ቤት ግንባታ፣ ዓይነ ምድር መጸዳዳት፣ የደረቅ ቆሻሻ አያያዝና አወጋገድ ሥርዓት ወይም የፍሳሽ ቆሻሻ ማጣሪያ ካለው የቱሪዝም መዳረሻ ተቋም በስተቀር የማንኛውም ተቋም ግንባታ ክልክል መኾኑን ዋዜማ በተመለከተችው የረቂቁ አዋጁ ማብራሪያ ሰነድ ላይ ተገልጧል። አደገኛ ወይም መርዛማ ኬሚካሎች ከውሃ ወይም ወንዝ ዳርቻ መድፋት፣ መልቀቅ፣ መጣል፣ ማከማቸት ወይም መቅበር፣ በወንጀል ተጠያቂ እንደሚያደርግም ሰነዱ ያብራራል፡፡ በውኃ አካል ዳርቻ ርቀት አወሳሰን፣ ልማትና እንክብካቤ ረቂቅ አዋጅ፣ ኹለት ወይም ከኹለት በላይ የኼኑ ክልሎችን የሚያስተሳስሩና ድንበር ተሻጋሪ የኾኑ የውሃ አካላት እንዲኹም በፌዴራል መንግሥት በጀት የተገነቡ ግድቦችን ዳርቻ የመከለል ሥልጣን ለውሃና ኢነርጂ ሚንስቴር ሰጥቷል፡፡

5፤ በደብረጺዮን ገብረሚካኤል የሚመራው የሕወሓት ክንፍ እና በጊዜያዊ አስተዳደሩ መካከል በመቀሌ ከንቲባ አሿሿም ዙሪያ የሚካሄደው ውዝግብ ቀጥሏል። የደብረጺዮን ቡድን፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ የሕዝብ ምክር ቤቶችን ውሳኔ በመጣስ በማን አለበኝነት የራሱን ሹሞች በመሾም እስተዳደራዊና ሕዝባዊ ሥራዎችን እያደናቀፍ ይገኛል በማለት ከሷል። የመቀሌ ከተማ ምክር ቤት የሾማቸውን ከንቲባ በኃይል ከጽሕፈት ቤታቸው በማስወጣት የከንቲባውን የከተማ አስተዳደሩን ጽሕፈት ቤት ለመቆጣጠር ሞክሯል ያለው ቡድኑ፣ የጸጥታና የፍትሕ አካላት ሕጋዊ ተጠያቂነትንና ሕግን እንዲያስከብሩ ጠይቋል። ምክር ቤቱ ረዳኢ በርኸን ከንቲባ አድርጎ በሾመ ማግስት የጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳ ሹመቱን ውድቅ በማድረግ፣ ብርሃነ ገብረየሱስን ከንቲባ አድርገው መሾማቸው ይታወሳል።

6፤ የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት ለአገራዊ ምክክሩ ያዘጋጃቸውን አጀንዳቸው ለአገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ አስረክቧል። ምክር ቤቱ ካቀረባቸው አጀንዳዎች መካከል፣ የአገራዊ የተቋማት ግንባታ፣ ታሪክና ትርክት እንዲሁም የማንነትና አስተዳደዊ ጥያቄዎች እንደሚገኙበት ምክር ቤቱ መግለጡን የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ኮሚሽኑ፣ ከታኅሣሥ 7 ጀምሮ በኦሮሚያ ክልል የአጀንዳ ማሰባሰብና የዋናውን አገራዊ ምክክር ጉባኤ ተሳታፊዎች የመለየት ሂደት እንደሚካሄድ ማስታወቁንም ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ኮሚሽኑ፣ በትጥቅ ትግል ላይ ካሉ ቡድኖች ጋር ቅርበት ባላቸው የውጭና የአገር ውስጥ አካላት በኩል ቡድኖቹን ለማግኘት ጥረት እደረገ መኾኑን ገልጦ፣ ምክክሩን ለማካሄድ ግጭቶች መቶ በመቶ መቆም አለባቸው ብሎ እንደማያምን ጠቁሟል።

7፤ የኦሮሚያ ሚዲያ ኔትዎርክ (ኦ ኤም ኤን) ባጋጠመው የገንዘብ ችግር ምክንያት ሊዘጋ እንደሚችል የጣቢያው ዳይሬክተር ደጀኔ ጉተማ አስታውቀዋል። ጣቢያው በዚህ ወቅት በእጁ ያለው ገንዘብ ላንድ ወር ብቻ የሚበቃ መኾኑንና አስቸኳይ መፍትሄ ካልተገኘ እስከወዲያኛው ሊዘጋ እንደሚችል ደጀኔ ተናግረዋል። የድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳን ግድያ ተከትሎ ከአገር እንዲወጣ መደረጉን የጠቀሰው ጣቢያው፣ ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በከፍተኛ የገንዘብ ቀውስ ውስጥ እንደቆየና ባኹኑ ወቅት ግን ሙሉ በሙሉ ለመዘጋት በሚያስገድድ ቁመና ላይ መድረሱን ገልጧል። የኦሮሚያ ሚዲያ ኔትዎርክ ላለፉት አስር ዓመታት የኦሮሞን ሕዝብ ያለመታከት ሲያገለለግል ቆይቷል ያሉት ዳይሬክተሩ፣ አኹንም ቢኾን ጣቢያውን ጨርሶ ከመዘጋት ለመታደግ የተለያዩ የዕርዳታ ማሰባሰቢያ መንገዶች እየተሞከሩ መኾኑን ጠቅሰዋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ ኅዳር 25/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል፣ ምሥራቅ ወለጋ ዞን፣ የአንዶዴ ዲቾ እና ደጋ ጂጊ ቀበሌዎች ነዋሪዎች መከላከያ ሠራዊት ነን ያሉ ኃይሎች ትናንት ከንጋት 12 ሰዓት እስከ ጠዋት 3 ሰዓት በድንገት ከበባ በማድረግ ከ80 የማያንስ መሣሪያቸውን እንደገፈፏቸው መናገራቸውን እናት ፓርቲ ዛሬ ባወጣው መግለጫ ገልጧል። ፓርቲው፣ በርካታ አርሶ አደሮች መሳሪያችን አንሰጥም በማለት ጫካ እንደገቡና መሣሪያዎቹን ነጥቀው ‘የራሳችን’ ለሚሉት ሰው ሰጥተውታል በማለት እንዳማረሩ ሰምቻለኹ ያለው ፓርቲው፣ ባካባቢው ከፍተኛ ዘር ተኮር ጭፍጨፋ የተከሰተበት በመኾኑ ራስን መከላከል "በሕግና በሥርዓት እንዲመራ ማድረግ" የተሻለ አማራጭ እንደኾነ መታወቅ አለበት ብሏል።

2፤ የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር፣ የሲሚንቶ ግብይት መመሪያውን ከአንድ ወር በፊት ካሻሻለ ወዲህ የሲሚንቶ ዋጋ ከ2 ሺሕ 200 ወደ 1 ሺሕ 900 ብር መቀነሱን ዛሬ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባቀረበው ሪፖርት ላይ ገልጧል። በሲሚንቶ ፋብሪካዎችና ቸርቻሪዎች ላይ ያለውን የግብይት ሥርዓት መቆጣጠር የሚያስችል መመሪያ በነበረበት ወቅት፣ የሲሚንቶ ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ በመጨመሩ እጥረት አጋጥሞ እንደነበር ሚንስቴሩ ጠቅሷል። ኅዳር 2 የወጣው የተሻሻለ መመሪያ፣ በአገሪቱ ያሉት 11 የሲሚንቶ ፋብሪካዎች እስከታች ድረስ ያለውን የራሳቸውን የአከፋፋዮች ግብይት እንዲቆጣጠሩ መፍቀዱ ይታወሳል። የአንድ ኩንታል ሲሚንቶ ዋጋ ከ1 ሺሕ 550 ብር ወደ 2 ሺሕ 200 ብር በማሻቀቡ፣ በአዲስ አበባና ሸገር ከተሞች አብዛኞቹ የግንባታ ሥራዎች መስተጓጎላቸውን ዋዜማ ባለፈው ሐምሌ ወር መዘገቧ አይዘነጋም።

3፤ የመቀሌ ከተማ ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ፣ የጊዜያዊ አስታዳደሩ ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳ ከኅዳር 23 ጀምሮ ለከተማዋ አዲስ ከንቲባ መሾማቸው የሕገመንግሥት ጥሰት ነው በማለት ተቃውሞታል። ምክር ቤቱ ሰሞኑን የሾማቸው የከተማዋ ከንቲባ ረዳኢ በርኸ ወደ ቢሮ እንዳይገቡ ፓሊስ ጽሕፈት ቤታቸውን አሽጓል በማለት ኮሚቴው ከሷል። ጌታቸው፣ ብርሃነ ገ/የሱስን ከንቲባ አድርገው የሾሙት፣ በደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመራው የሕወሓት ክንፍ ያቀረባቸውን ረዳኢ በርኸን ምክር ቤቱ ከንቲባ አድርጎ መሾሙን ውድቅ በማድረግ ነበር። 

4፤ የኢትዮጵያ ጠበቆች ማኅበር፣ መንግሥት የፌዴራል ፍርድ ቤቶችን የዳኝነት ክፍያ ለመወሰን ያወጣውን ረቂቅ ደንብ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አቅርቦ ማጸደቁን ተቃውሟል። ማኅበሩ፣ ደንቡ በረቂቅ ደረጃ ላይ ሳለ ተቃውሞውንና አስተያየቱን በጽሁፍ አቅርቦ እንደነበር ጠቅሷል። ኾኖም የደንቡ የመጨረሻ ረቂቅ ከመጽደቁ በፊት ሰነዱ ስላልደረሰው አስተያየት መሰጠት ሳይችል መቅረቱን ማኅበሩ ገልጧል።

5፤ የሱዳኑ ወታደራዊ መሪ ጀኔራል ቡርሃን ደቡብ ሱዳን ድፍድፍ ነዳጇን በፖርት ሱዳን በኩል ለዓለም ገበያ ማቅረብ በምትቀጥልበት ኹኔታ ዙሪያ ለመምከር ሰሞኑን ወደ ጁባ እንደሚያቀኑ ፕሬዝዳንት ሳልቫ ኪር መናገራቸውን የደቡብ ሱዳን የዜና ምንጮች ዘግበዋል። በሱዳኑ ጦርነት ሳቢያ ወደ ፖርት ሱዳን በተዘረጉ የነዳጅ ማስተላለፊያ ቱቦዎች ላይ ባለፈው ዓመት ጉዳት ከደረሰ ወዲህ፣ የደቡብ ሱዳን ነዳጅ ሽያጭ በከፍተኛ ደረጃ ተስተጓጉሏል። የማሌዥያው የነዳጅ ኩባንያ ፔትሮናስ ባለፈው ነሃሴ በድንገት ከአገሪቱ ጠቅልሎ መውጣቱ፣ በአገሪቱ ኢኮኖሚ ላይ ጣምራ ፈተና ደቅኗል በማለት ተናግረዋል። ፔትሮናስ በአገሪቱ ነዳጅ ምርት የ40 በመቶ ድርሻ ነበረው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ኅዳር 24/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጲያ ክልል ቤንች ሸኮ ዞን፣ ሸዋቤንች ወረዳ ስር የሚገኙ የስድስት ጤና ጣቢያዎች ሰራተኞች የሁለት ወራት ደምወዝ አልተከፈለንም ሲሉ ለዋዜማ ተናግረዋል። ለሠራተኞች ደምወዝ ያልተከፈለባቸው በወረዳው ስር ያሉት የጤና ጣቢያዎች፣ ኩላጋቻ፣ ጥቅምት እሸት፣ ማዝ፣ ጃጅ፣ መስከረም ፍሬ እንዲኹም ከሽታ ጤና ጣቢያዎች ሲኾኑ፣ የጤና ሠራተኞች ደመወዛቸው እንዲከፈላቸው በተደጋጋሚ ጥያቄ አቅርበው እንደነበርና ኾኖም እስካኹን ምንም መፍትሄ እንዳላገኙ ለዋዜማ አስረድተዋል። በሌላ በኩል ጤና ጣቢያዎቹ ያሏቸው አምቡላንሶች ለወላድ ሴቶች እና ለታማሚዎች አገልግሎት ከመስጠት ይልቅ፣ የወረዳውን የፖለቲካ አመራሮች በማመላለስ ሥራ ተጠምደው እንደሚውሉና ታማሚዎችን ለከፍተኛ ሕክምና ወደ ሆስፒታሎች ለመላክ አምቡላንሶች አይገኙም ብለዋል። አምቡላንሶቹ ለታለመላቸው ዓለማ ብቻ እንዲውሉ ከክልሉ የተሰጠው መመሪያ ሥራ ላይ አለመዋሉን የሚገልጹት ምንጮች፣ ይልቁንም አምቡላንሶቹ ጉዳት ሲደርስባቸውና ጥገና ሲፈልጉ ከእያንዳንዱ ሠራተኛ ደምወዝ ላይ ተቆራጭ ተደርጎ ጥገና እንደሚደረግላቸው ጠቁመዋል።

2፤ በቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል፣ ካማሽ ዞን፣ አምስት ወረዳዎች የኤሌክትሪክ ኃይል ካገኙ ሰባት ዐመት እንዳለፋቸው ዋዜማ ካሰባሰበችው መረጃ ተረድታለች። የመንግሥት መስሪያ ቤቶች የጀነሬተር ወጪ ስለከበዳቸው፣ መንግሥታዊ አገልግሎቶችን በእጅ ጽሑፍ እንደሚሰጡ ታውቋል። ዳምቤ፣ ምዥጋ እና ዛይ የተባሉ ወረዳዎች የኔትወርክ አገልግሎት ባለማግኘታቸው፣ በተለይ የዛይ ወረዳ ነዋሪዎች ስልክ ለመደወል 72 ኪሎ ሜትር መጓዝ ግዴታ ኾኖባቸዋል። ወረዳዎቹ ኤሌክትሪክ ኃይል ያገኙ የነበረው፣ ከኦሮሚያ ክልል በተዘረጋ ማስተላለፊያ ነው። በመተከል ዞን የሚገኙት ድባጤ፣ ቡለን እና ወንበራ ወረዳዎችም ኤሌክትሪክ ኃይል ካገኙ ኹለት ዓመት አልፏቸዋል። ስማቸው እንዲጠቀስ ያልፈለጉ የድባጤ ወረዳ አመራሮች ግን የተበላሹ መንገዶች በቅርቡ እንደሚጠገኑና በሦስት ወራት ውስጥ በኤሌክትሪክ ማስተላለፊያዎች ላይ ጥገና ተደርጎ ሦስቱም ወረዳዎች ኤሌክትሪክ ኃይል ያገኛሉ ተብሎ እንደሚጠበቅ ለዋዜማ ተናግረዋል።

3፤ በመቀሌና ዕዳጋ ሀሙስ የተሃድሶ ማሠልጠኛ ማዕከላት ሥልጠናቸውን ያጠናቀቁ 640 የቀድሞ የትግራይ ተዋጊዎች ወደ ማኅበረሰቡ መቀላቀላቸውን የመንግሥት ዜና ምንጮች ብሔራዊ ተሃድሶ ኮሚሽንን በመጥቀስ ዘግበዋል። ባኹኑ ወቅት በሁሉቱ የሥልጠና ማዕከላት፣ 1 ሺሕ 360 የቀድሞ ተዋጊዎች ሥልጠና እየወሰዱ መኾኑን ኮሚሽኑ መናገሩን ዘገባዎቹ ገልጸዋል። ኮሚሽኑ በመጀመሪያው ዙር ትጥቅ የማስፈታት፣ የመበተንና ከኅብረተሰቡ ጋር የማቀላቀል መርሃ ግብር፣ 75 ሺሕ የትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎችን ተሃድሶ ማሠልጠኛ ማዕከላት ውስጥ አስገብቶ በማሠልጠን ወደ መደበኛ ሕይወት የመመለስ ዕቅድ ይዟል።

4፤ ሂውማን ራይትስ ዎች፣ የኢትዮጵያ መንግሥት ባለሥልጣናት በሦስት ሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ላይ የጣሉትን እገዳ ባስቸኳይ እንዲያነሱና በሲቪል ማኅበራት ላይ የሚፈጽሙትን ጥቃት እንዲያቆሙ አዲስ ባወጣው ሪፖርት ጠይቋል። ድርጅቱ፣ መንግሥት በሲቪል ማኅበራት ላይ የሚወስዳቸውን ርምጃዎች ዓለማቀፍ አጋሮች እንዲያወግዙም ጥሪ አድርጓል። ሦስቱ ድርጅቶች የታገዱት፣ መንግሥት በቅርቡ ባዘጋጀው ረቂቅ የመገናኛ ብዙኀን አዋጅ ላይ በርካታ ድርጅቶች በደብዳቤ ያቀረቡትን ትችት ከተቀላቀሉ ከጥቂት ቀናት በኋላ እንደሆነ ሂውማን ራይትስ ዎች ጠቅሷል። ድርጅቱ፣ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን በአገሪቱ የሰብዓዊ መብት ይዞታ ላይ ጥብቅ ክትትል እንዲያደርግና ሪፖርት እንዲያወጣም ሂውማን ራይትስ ዎች ጠይቋል።

5፤ የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር፣ በመላ አገሪቱ 283 የሚጠጉ ሕገወጥ ኬላዎች ከሚንስቴር መስሪያ ቤቱ አቅም በላይ መኾናቸውን ዛሬ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባቀረበው ሪፖርት አስታውቋል። ሚንስቴሩ፣ ኬላዎቹ በሸቀጦች ዝውውር ላይ እክል መፍጠራቸውንና ለኑሮ ውድነቱ ዋነኛ ምክንያት መኾናቸውንም ገልጧል። የክልል መንግሥታት ገቢያቸውን ለማሳደግ ሲሉ በጫት ምርት ላይ የሚጥሉት ከፍተኛ ቀረጥ፣ በጫት ላኪዎች ላይ ከፍተኛ ጫና እንደፈጠረና አገሪቱ ከጫት የወጪ ንግድ ማግኘት የሚገባትን ገቢ ማግኘት እንዳልቻለችም ሚንስቴሩ ጠቅሷል። ሚንስቴሩ፣ ባለፉት አምስት ወራት ከ105 ሺሕ በላይ በሚኾኑ ያላግባብ ዋጋ በጨመሩ ነጋዴዎች ላይ ርምጃ እንደተወሰደና 1 ሺሕ ያህል ነጋዴዎች ደሞ በእስራት እንደተቀጡም በሪፖርቱ አመልክቷል።

6፤ የኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ኮሚሽን፣ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን ከ13ቱ ኢንዱስትሪ ፓርኮች መካከል አስሩ ወደ ‘’ልዩ የኢኮኖሚ ዞን’’ ማደጋቸውን ለኮርፖሬሽኑ በላከው ደብዳቤ አስታውቋል፡፡ ኢንደስትሪ ፓርኮቹ ወደ "ልዩ ኢኮኖሚ ዞን’’ ያደጉት፣ የምርታማነት እንቅስቃሴያቸው ተገምግመሞና አስፍላጊውን መስፈርት አሟልተው በመገኘታቸው እንደኾነ ኮሚሽኑ ገልጧል። ኢንዱስትሪ ፓርኮቹ ወደ ‘’ልዩ ኢኮኖሚ ዞን’’ ማደጋቸው፣ የግል ዘርፉ በኢኮኖሚ፣ በንግድ፣ በአገልግሎትና ሌሎች ልማታዊ ኢንቨስትመንቶች ላይ እንዲሳተፍ ለማበረታታት፣ የአገሪቱን የውጪ ቀጥታ ኢንቨስትመንት የመሳብ እንቅስቃሴ ለማጠናከር፣ ምርቶችን ወደ ውጭ የመላክ አቅምን እንዲኹም ወደ አገር ውስጥ የሚገቡ ሸቀጦችን በአገር ውስጥ ምርቶች የመተካት አቅምን ለማሳደግና የሥራ ዕድሎችን ለመፍጠር እንደሚያስችል በደብዳቤው ላይ ተጠቅሷል፡፡ ወደ ልዩ ኢኮኖሚ ዞን ያደጉት ኢንዱስትሪ ፓርኮች፣ የአዳማ፣ የባሕርዳር ፣ የቦሌ ለሚ፣ የደብረ ብርሃን፣ የሀዋሳ፣ የጅማ፣ የቂሊንጦ፣ የኮምቦልቻ፣ የመቀሌ እና የሠመራ ኢንዱስትሪ ፓርኮች ናቸው ተብሏል፡፡

7፤ ኢሰመኮ፣ የሽግግር ፍትሕ ተቋማትን የማቋቋም ሂደት ተጎጂዎችን ያማከለ እንዲኾን አሳስቧል። ከጠቅላይ ፍርድ ቤት ጋር በመተባበር በሽግግር ፍትሕ ልዩ ችሎት ማቋቋሚያ ረቂቅ አዋጅ ላይ ባዘጋጀው የምክክር መድረክ ላይ አሳስቧል። ልዩ ችሎቱን ጨምሮ የሽግግር ፍትሕ ተቋማቱ ያለፉ የሰብዓዊ መብት ጥሰቶችን ብቻ ሳይኾን ወደፊትም ጥሰቶች እንዳይፈጸሙ ጠንካራና ነጻ ተቋማትን ለመፍጠር መሠረት ይጥላል ብሏል። የጠቅላይ ፍርድ ቤት ፕሬዝዳንት ቴዎድሮስ ምኅረት በበኩላቸው፣ የችሎቱ ማቋቋሚያ አዋጅ ችሎቱ የገለልተኛነት ነጻነት መርኾዎችን መሠረት ያደረገና ዓለማቀፍ ደረጃዎችን ያሟላ እንዲኾን አሳስበዋል። አርቃቂው ቡድን፣ ተቋማዊ የቅንጅት ማዕቀፍ መፍጠርና በፌደራልና በክልል ማዕቀፎች መካከል ቅንጅታዊ ሥርዓት እንዲኖር ክልላዊ ማዕቀፍ መዘርጋት እንደሚቀር ገልጧል። [ዋዜማ]

https://youtu.be/H1k9nlMPKHE?si=LrNPGMVeRJcj8smr

ለቸኮለ! ሰኞ ኅዳር 23/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ብሔራዊ ባንክ ሰሞኑን ይፋ ባደረገው ኹለተኛው የፋይናንስ ደኅንነት ሪፖርቱ፣ ባንኮች የሚያጋጥማቸው ስጋት ከጊዜ ወደ ጊዜ መጨመሩንና በገንዘብ ሥርቆትና ማጭበርበር 28 ባንኮች መጎዳታቸውን አመልክቷል። ባለፈው ዓመት በባንክ ዘርፉ ላይ በተፈጸሙት ሥርቆቶችና ማጭበርበሮች የባንኮች ሠራተኞች ጭምር እንደተሳተፋ የጠቀሰው ሪፖርቱ፣ ሥርቆቶቹ በዋናነት የተፈጸሙት ሀሰተኛ የገንዘብ ኖቶችን፣ ሀሰተኛ ቼኮችን፣ የተሰረቁ ኤ ቲ ኤሞችን እንዲኹም ሀሰተኛ የስልክ ጥሪዎችንና መልዕክቶችን በመጠቀም እንደነበር ገልጧል። ሪፖርቱ ባጭርና መካከለኛ ጊዜ ውስጥ በባንኮች ላይ ስጋቶች እንደሚጨምሩ ያመለከተው ሪፖርቱ፣ ባንኮች ስጋቶችን ለመቀነስ ፖሊሲዎችንና ስትራቴጂዎችን እንዲቀይሱ አሳስቧል። ባንኮች የሚያጋጥሟቸው የውጭ ምንዛሬ፣ የብድር እና የጥሬ ገንዘብ እጥረት ስጋቶች ግን ዝቅተኛ ናቸው ተብሏል።

2፤ በመቀሌ የተሃድሶ ማዕከል የተሃድሶ ሥልጠናቸውን ያጠናቀቁ 320 የመጀመሪያ ዙር የትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎች ወደ ማኅበረሰቡ መቀላቀላቸውን የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የቀድሞዎቹ ተዋጊዎች የተሃድሶ ሥልጠናውን ጨርሰው ሲወጡ፣ ለማቋቋሚያ የገንዘብ ድጋፍ እንደተደረገላቸው ተገልጧል። ዕዳጋ-ሐሙስ እና መቀሌ በሚገኙ የተሃድሶ የሥልጠና ማዕከላት ባኹኑ ወቅት 640 የቀድሞ ተዋጊዎች ሥልጠናቸውን በመከታተል ላይ ናቸው ተብሏል። ብሔራዊ የተሃድሶ ኮሚሽን በሰባት ክልሎች ከ371 ሺሕ በላይ የቀድሞ ታጣቂዎችንና ተዋጊዎችን ኹለት ዓመታት ውስጥ የተሃድሶ ስልጠና ሰጥቶ በዘላቂነት ለማቋቋም አቅዷል

3፤ የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት፣ የቀድሞ የሰላም ሚንስትር ደኤታ ታዬ ደንደአ በዋስትና ከእስር እንዲለቀቁ ዛሬ መወሰኑን የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። ፍርድ ቤቱ ታዬ ከእስር እንዲፈቱ የወሰነው፣ 20 ሺሕ ብር የዋስትና ገንዘብ በማስያዝ ወይም ዋስ በመጥራት እንደኾነ ዘገባዎቹ አመልክተዋል። ታዬ እስካኹን ሲከራከሩበት የቆዩት ክስ፣ ያለ ሕጋዊ ፍቃድ ጦር መሳሪያ ይዞ መገኘት የሚለው ክስ ነው። ችሎቱ የታዬን የዋስትና መብት እንዳከበረላቸው የተሰማው፣ በመከላከያ ምስክርነት የጠሯቸው፣ የቀድሞው የሰላም ሚንስትር ብናልፍ አንዷለም እና የፌደራል ፖሊስ ምክትል ኮሚሽነር መላኩ ፈንታ ምስክርነታቸውን ከሰጡ በኋላ ነው። ታዬ በምስክርነት ከጠሯቸው መካከል፣ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ እና የአዲስ አበባ ከንቲባ አዳነች አቤቤ ይገኙበታል።

4፤ በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ክልል፣ ሻካ ዞን፣ አንዳራቻ ወረዳ፣ ታጣቂዎች ባለፈው ሳምንት በፈጸሟቸው ጥቃቶች አብዛኞቹ አርሶ አደሮች የኾኑ 20 ሰዎች እንደተገደሉ ዶቸቨለ ዘግቧል። ታጣቂዎቹ ሸኬቢዶ በተባለ ቀበሌ በፈጸሟቸው ጥቃቶች ከተገደሉት መካከል፣ የቀበሌው ሊቀመንበር ገዛኸኝ ወንድሙ እንደሚገኙበት መረዳቱን ዘገባው አመልክቷል። ታጣቂዎቹ ከጋምቤላ ክልል ከመዣንግ ብሔረሰብ ዞን የሄዱ ናቸው ተብሏል። የወረዳው አስተዳደር ከጋምቤላ ክልል የሚነሱ ታጣቂዎች የፈጠሩት የጸጥታ ስጋት ከአቅሙ በላይ መኾኑ ገልጦ፣ ለዞኑ አስተዳደርና ለክልሉ መንግሥት ጥያቄ ማቅረቡን የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

5፤ ርዕሰ ብሄር ታዬ አጽቀሥላሴ፣ የቀድሞውን የሰላም ሚንስትር ብናልፍ አንዱዓለምን ባለሙሉ ሥልጣን አምባሳደር አድርገው ሾመዋል። ኾኖም ብናልፍ በየትኛው አገር ባለሙሉ ሥልጣን አምባሳደር ኾነው እንደሚመደቡ ለጊዜው አልተገለጠም። ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ ብናልፍን ከሰላም ሚንስትርነታቸው ያነሷቸው ባለፈው ሳምንት ሲኾን፣ በምትካቸው የኢትዮጵያ መገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣናት ዋና ዳይሬክተር የነበሩትን ሞሐመድ እድሪስን መሾማቸው ይታወሳል።

6፤ "የቅማንት ታጣቂ ቡድን" ከአማራ ክልላዊ መንግሥት ጋር ባደረገው ውይይት ወደ ሰላማዊ ሕይወት ለመመለስ መስማማቱን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። በምኅረት ወደ ሰላማዊ እንቅስቃሴ ለመግባት ስምምነቱን የገለጠው፣ በምዕራብ ጎንደር መተማ ወረዳ ሲንቀሳቀስ የቆየው ታጣቂ ቡድን እንደሆነ ዘገባው አመልክቷል። ቡድኑ በስሩ የሚንቀሳቀሱ 250 የሚደርሱ አባሎቹን ወደ ተሃድሶ ሥልጠና ለማስገባትና ከመንግሥት መዋቅሮች ጋር ለመስራት መስማማቱም ተገልጧል።

7፤ በትግራይ ክልል የመቀሌ ከተማ ፍርድ ቤት፣ የአድዋ ከተማ ነዋሪ በነበረችው የ16 ዓመቷ ታዳጊ ማኅሌት ተክላይ ላይ ባለፈው ዓመት ሰኔ ወር ላይ የግድያ ወንጀል በፈጸሙ ኹለት ተከሳሾች ላይ የሞት እና የዕድሜ ልክ ጽኑ እስራት ፈርዷል። ጥፋተኞቹ ግለሰቦች በማኅሌት ላይ ጭካኔ የተሞላበትን ግድያ የፈጸሙት፣ ወደ ትምህርት ቤት ስትሄድ አፍነው ከወሰዷት በኋላ ነበር። ወንጀለኞቹ ታዳጊዋን ገድለው ከቀበሩ በኋላ፣ ለማስለቀቂያ ከወላጆቿ ሦስት ሚሊዮን ብር ጠይቀው እንደነበር ፍርድ ቤቱ አረጋግጧል። [ዋዜማ]

#ፍሬዘርበቀለ👏

በኢትዮጵያ አየር መንገድ የሴኪዩሪቲ ክፍል ባልደረባ የሆኑት አቶ ፍሬዘር በቀለ ህዳር 16 ቀን 2024 ዓ.ም ከመንገደኛ ወድቆ ያገኙትን 50,000 የአሜሪካ ዶላር በታማኝንት ለመንገደኛው ማስረከባቸውን የኢትዮጵያ አየር መንገድ ገልጿል።

አየር መንገዱ " ባልደረባችን በኢትዮጵያዊ ጨዋነትና ሲቀጠሩ በገቡት ቃል መሰረት አየር መንገዱ የሚመራበትን መርህና ሥነ ምገባር እንዲሁም ሙያዊ ታማኝነታቸውን በብቃት በመወጣት አስመስክረዋል " ብሏል።

" አየር መንገዳችን ዓለም-አቀፍ ደረጃውን የጠበቀ እና ስነ-ምግባር የተላበሰ የደንበኞች አገልግሎት ምንግዜም ያላሰለሰ ጥረት ያደርጋል " ሲል አክሏል።

ዋዜማ

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ኅዳር 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ትራንስፖርት ቢሮ፣ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ለአክሱም ጺዮን ማርያም በዓል ተጓዦች "የተጋነነ" የትኬት ዋጋ ጭማሪ አድርጓል በማለት ወቅሷል። የትኬት ዋጋ ጭማሪው፣ አየር መንገዱ ለትግራይ ሕዝብ "ፍትሃዊ አገልግሎት ለመስጠት ያለውን ቁርጠኝነት ጥያቄ ውስጥ የሚጥል" እንደኾነ ቢሮው ገልጧል። አየር መንገዱ በበዓሉ ተጓዦች ላይ ከፍተኛ የዋጋ ጭማሪ ያደረገበትን ምክንያት እንዲያብራራ ያሳሰበው ቢሮው፣ አየር መንገዱ ለወደፊቱ ለባሕላዊ፣ ሐይማኖታዊና ታሪካዊ በዓላት ፍትሃዊ የትኬት ታሪፍ ዋጋ እንዲያወጣም ጠይቋል።

2፤ የኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት ሰሞኑን ከአማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት አመራር ጋር ተፈራረምኩት ያለውን የሰላም ስምምነት የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት አጣጥሏል። ቡድኑ፣ የክልሉ መንግሥት የሰላም ስምምነት ተፈራረምኩ ያለው ከወራት በፊት ከቡድኑ ከተባረሩ አንድ ግለሰብ ጋር ብቻ መኾኑን ገልጧል። ከመንግሥት ጋር የጀመረውም ኾነ ያቀደው አዲስ የሰላም ድርድር እንደሌለ የጠቀሰው ቡድኑ፣ መንግሥት ከኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ጋር እየተደራደርኩ ነው በማለት የሚናገረው "ሕዝብን ለማወናበድ" ሲል ብቻ ነው በማለት ከሷል። መንግሥት፣ ሥልጣን ላይ ያለው ፌደራል መንግሥት "የኦሮሞ መንግሥት ነው" በማለት፣ የኦሮሞን ሕዝብ ድጋፍ ለማግኘት እየጣረ ይገኛል በማለትም ወቅሷል።

3፤ ጉምሩክ ኮሚሽን፣ አስመጪዎች በፍራንኮ ቫሉታ ከውጭ የገዟቸውን ሽቀጦች ከአንድ ወር ባነሰ ጊዜ ውስጥ እንዲያስገቡ ማዘዙን ካፒታል ዘግቧል። ኮሚሽኑ ይህንኑ ትዕዛዝ ያስተላለፈው፣ ከጥቅም 28 በፊት በፍራንኮቫሉታ ግዢ የፈጸሙባቸውን ሰነዶች በቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤቶች ላስመዘገቡና በዋናው መስሪያ ቤት በኩል ለተረጋገጡ አስመጪዎች መኾኑን ዘገባው ጠቅሷል። ገንዘብ ሚንስቴር፣ የውጭ ምንዛሬ በንግድ ባንኮች በኩል በበቂ መጠን እየቀረበ መኾኑን በመግለጽ፣ ከጥቅምት 28 ጀምሮ በፍራንኮ ቫሉታ የንግድ ሸቀጦች ከውጭ እንዳይገቡ መከልከሉ አይዘነጋም።

4፤ ብሄራዊ ባንክ በባንኮች ላይ የጣለውን 14 በመቶ የብድር ገደብ ሊያሻሽል መኾኑን መጠቆሙን ሪፖርተር ዘግቧል። ባንኩ በባንኮች የብድር መጠን ላይ የጣለውን ገደብ ጨርሶ ሊያነሳ እንደሚችል መስማቱንም የዜና ምንጩ ጠቅሷል። የብድር ገደቡ፣ ባንኮች የጥሬ ገንዘብ እጥረት እንዲገጥማቸው ምክንያት ኾኗል የሚል ቅሬታ ሲቀርብ ቆይቷል። ብሄራዊ ባንክ በበኩሉ፣ ባንኮች የጥሬ ገንዘብ እጥረት እንደሌለባቸው ይናገራል።

5፤ የኤርትራው ፕሬዝደንት ኢሳያስ አፈወርቂ፣ ኤርትራ፣ ሱማሊያና ግብጽ ከጥቂት ወራት በፊት የተፈራረሙት የሦስትዮሽ የትብብር ስምምነት ቀጠናዊ መረጋጋትን ለመፍጠር ያለመ እንጅ በኢትዮጵያ ላይ ያነጣጠረ አይደለም በማለት ቅዳሜ'ለት ለአገራቸው ቴሌቪዥን ጣቢያ በሰጡት ቃለ ምልልስ ተናግረዋል። ኢሳያስ፣ ኤርትራ በፍጹም ኢትዮጵያ አለመረጋጋት ውስጥ ገብታ የማየት ፍላጎት እንደሌላትም አውስተዋል። በኢትዮጵያ ውስጥ ለሚፈጠሩ የተለያዩ ግጭቶች መንስዔው የአገሪቱ ሕገመንግሥት እንደኾነም ኢሳያስ ጠቁመዋል። [ዋዜማ]

ከ100 ሺህ በላይ የዩክሬን ወታደሮች ከጦር ግምባር መጥፋታቸው ተገለጸ

አንድ ሺህ ቀን ያለፈው የዩክሬን እና ሩሲያ ጦርነት አሁንም እንደቀጠለ ሲሆን አዲሱ የአሜሪካ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ስልጣን ከመያዛቸው በፊት በርካታ አዳዲስ ነገሮችን እያስተናገደ ይገኛል፡፡

ዩክሬን በየጊዜው የግዳጅ ወታደራዊ ምልመላ እያደረገች ሲሆን 100 ሺህ ያህል ወታደሮቿ ከጦር ግምባር ጠፍተዋል ተብሏል፡፡

ከጦር ግምባር የጠፉ ወታደሮችን፣ ወታደራዊ አመራሮችን እና ተንታኞችን ዋቢ በማድረግ በወጣው መረጃ ወታደሮች የመዋጋት ፍላጎታቸው በየጊዜው እየቀነሰ መጥቷል ተብሏል።

ዝርዝሩን በተከታዩ ሊንክ ይመልከቱ፤ https://bit.ly/4eWPAe1

#Update

📌ውሳኔ ተሰጥቷል‼

" ባለቤቷን ጨምሮ ታስራ እንድትደበደብ ውሳኔ ያሳለፉ ሽማግሌዎች የፍርድ ውሳኔ ተላልፎባቸዋል " - የወረዳው አቃቤ ሕግ

በምስራቅ ቦራና በውጫሌ ወረዳ የ3 ልጆች እናት የሆነችውን ገበያ መሀል አስረው ግርፋት የፈጸሙ ግለሰቦች በእስራት መቀጣታቸው ተገልጿል።

ወ/ሮ ኩሹ ቦናያ በገበያ ቦታ ላይ ከዛፍ ጋር ታስራ በባለቤቷ በአሰቃቂ ሁኔታ ስትደበደብ የሚያሳይ ቪዲዮ ከታየ በኋላ በርካቶችን ማስቆጣቱ ይታወሳል።

ይህ ግርፋት የተፈጸመው ደግሞ በአካባቢ ሽማግሌዎች ትዕዛዝ ሲሆን፣ የታሰረችውም በርካታ ሰዎች ቆመው በሚያዩበት የገበያ ስፍራ ነበር።

ጉዳዩን ሲመለከት የቆየው የዋጪሌ ወረዳ ፍርድ ቤት ድርጊቱን በመፈፀም እና በመተባበር የተከሰሱ አራት ግለሰቦች ላይ ሕዳር 19 /2017 ዓ.ም. በዋለው ችሎት ከ7 እስከ 4 ዓመት የሚደርስ እስራት ወስኗል።

የወረዳው አቃቤ ሕግ የሆኑት አቶ ጉያ አሬሮ ምን አሉ ?

" ጥቃቱን በመፈጸም የመጀመሪያ ተከሳሽ ሆኖ የቀረበው ድብደባውን የፈጸመው ባለቤቷ ጋልጋሎ ዋሪዮ ነው።

ሁለተኛ እና ሦስተኛ ተከሳሾች ታስራ እንድትደበደብ ውሳኔ ያሳለፉ ሽማግሌዎች ናቸው።

በዚህም መሰረት አንደኛ እና ሁለተኛ ተከሳሽ በ6 ዓመት ጽኑ እስራት እንዲቀጡ ተወስኗል።

ሦስተኛው ተከሳሽ የሆኑት የአካባቢ ሽማግሌ ከዛፍ ጋር ታስራ እንድትገረፍ ብቻ ሳይሆን፣ ከግርፋቱ በኋላም ታስራ እንድትቆይ በመወሰናቸው 7 ዓመት ከ2 ወር እስራት ተፈርዶባቸዋል።

አራተኛው ተከሳሽ የቃቃሎ መንደር የሰላም እና ሚሊሻ ጽህፈት ቤት ኃላፊ ናቸው።

ሽማግሌዎቹ በግርፋት እንድትቀጣ ሲወስኑ ሚስትየው ወደዚህ ግለሰብ ሄዳ ጣልቃ እንዲገባ እና እንዲያስቆም ብትጠይቅም ኃላፊነታቸውን ለመወጣት ፈቃደኛ ሳይሆኑ ቀርተዋል።

ተበዳይ በወቅቱ ኃላፊውን ' አንተ የሕግ ሰው ነህና አስቁምልኝ ' ስትል ብትጠይቃቸውም ' በፍርዳቸው ጣልቃ መግባት አልችልም ' በማለት መልሷል።

ድብደባ ከተፈጸመባት በኋለ ' ሚሊሻዎቹ ሴትዮዋን ይዘው ወደ ማቆያ ጣቢያ እንዲወስዷት አዟል ' በሚል በሁለት ወንጀል ተከሷል።

በግለሰቡ ላይ ፍርድ ቤት የ4 አመት እስራት እና 5ሺህ 500 ብር እንዲከፍል የቅጣት ውሳኔውን አስተላልፏል " ብለዋል።

ተበዳይ አሁን በምን ሁኔታ ላይ ትገኛለች ?

ስለ ወቅታዊ ሁኔታ የተጠየቀው የወረዳው አቃቤ ሕግ በሀዋሳ ሪፈራል ሆስፒታል ሕክምና እየተደረገላት መሆኑ አሳውቀዋል።

" አሁን በሕክምና ሕይወቷን ማትረፍ ተችሏል " ብለው  በጥሩ ጤንነት ላይ መሆኗን እና ብይኑ ሲሰጥም በችሎቱ ላይ መገኘቷን ተናግረዋል።

የ3 ልጆች እናት የሆነችውን ሴት የሽማግሌዎችን ትዕዛዝ አላከበረችም በሚል ዋጪሌ ገበያ ላይ አስሮ የመግረፉ ድርጊት የተፈጸመው መስከረም 9/ 2017 ዓ.ም. ነበር።

ለቸኮለ! ቅዳሜ ኅዳር 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ብሄራዊ ዲጂታል መታወቂያ ያላወጡ ዜጎች ከአገልግሎት ሰጪ ተቋማት አገልግሎቶችን ለማግኘት እየተጉላሉ መኾኑን አዲስ አበባን ጨምሮ የተለያዩ አካባቢ ነዋሪዎች ለዋዜማ ቅሬታቸውን ገልጸዋል። ቅሬታቸውን ከገለጡት መካከል በፍርድ ቤት ክስ የሚመሠርቱ ግለሰቦች ዲጂታል መታወቂያ ለማቅረብ እንደሚገደዱና የቤትና መሬት ካርታ ለማውጣትና ስም ለማዘዋወር ዲጂታል መታወቂያ ለማቅረብ እንደሚገደዱ ተናግረዋል። የብሄራዊ መታወቂያ ፕሮግራም አዋጅ፣ የመንግሥት አገልግሎቶች ፈላጊዎች ብሄራዊ መታወቂያ እንዲያቀርቡ ቅድመ ኹኔታ ባያስቀምጥም፣ ከፕሮግራሙ ጋር የመግባቢያ ስምምነት ለተፈራረሙ ተቋማት በቅድመ ኹኔታነት ማስቀመጥ ከፈለጉ ግን ሥልጣኑ እንዳላቸው የፕሮግራሙ ሃላፊዎች ለዋዜማ ተናግረዋል። ብሄራዊ ባንክም፣ ባንኮች ደንበኞቻቸው የባንክ አካውንት ሲከፍቱ ዲጂታል መታወቂያ መጠየቅ ግዴታቸው እንደኾነ ሰሞኑን ባስተላለፈው መመሪያ አስታውቋል። ዝርዝር- https://cutt.ly/heZoqXrd

2፤ የኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን፣ "አይ ካፒታል" ለተባለ ሃላፊነቱ የተወሰነ ኩባንያ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ኢንቨስትመንት አማካሪ ፍቃድ መስጠቱን ዛሬ ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። የዛሬውን ኩባንያ ጨምሮ ባለሥልጣኑ እስካኹን የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ኢንቨስትመንት የአማካሪነት ፍቃድ የሰጣቸው ኩባንያዎች ብዛት ሦስት ደርሷል። ባለሥልጣኑ ሌሎች የኢንቨስትመንት አማካሪ ኩባንያዎች ለገበያው አገልግሎት ለመስጠት ሂደት ላይ እንደሚገኙ ገልጧል። ኩባንያው የአማካሪነት ፍቃድ ማግኘቱ፣ ለኢንቨስተሮች፣ ለሰነድ አውጪ ተቋማትና ለገበያው ተሳታፊዎች ተጨማሪ የአገልግሎት አማራጭ ይፈጥርላቸዋል ተብሏል።

3፤ የኢትዮጵያ ኢኮኖሚክስ ባለሙያዎች ማኅበር ሰሞኑን ባወጣው አንድ የፖሊሲ ጥናት፣ የገንዘብ ምንዛሬው ገበያ-መር መኾኑ የአገሪቱ ጥቅል ምርት ዕድገት በቀጣዮቹ ወራት በ3 በመቶ እንዲቀንስና በተለይ ከቀጣዩ ጥር ጀምሮ ባሉት ተከታታይ ወራት የዋጋ ግሽበቱ ከ10 በመቶ በላይ እንዲጨምር እንደሚያደርግ ግምቱን አስቀምጧል። ጥናቱ፣ ገበያ-መሩ ምንዛሬ የአገር ውስጥና የወጪ ምርቶች መጠን ዝቅተኛ ኾኖ እንዲቀጥል እንዲኹም የአገር ውስጥና የገቢ ምርቶች ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ እንዲጨምር እንደሚያደርግም አመልክቷል። ኹኔታው አነስተኛ ገቢ ያላቸውን ዜጎች ይበልጥ መጉዳቱ አይቀርም በማለት ያስጠነቀቀው ጥናቱ፣ መንግሥት በረጅም ጊዜ የልማት ዕቅዶቹ ላይ የሚያወጣውን ወጪ በመቀነስ አነስተኛ ገቢ ላላቸው ዜጎች የማኅበራዊ ድጋፍ መርሃ ግብሮችን እንዲቀርጽ መክሯል።

4፤ የአማራ ክልል ጤና ቢሮ፣ በክልሉ በሚካሄደው ግጭት ምክንያት የክልሉ የጤና ዘርፍ ከሚፈልገው ጠቅላላ የሰው ኃይል ውስጥ 45 በመቶውን ባኹኑ ወቅት ማሟላት እንዳልቻለ አስታውቋል። በተለይ በሆስፒታሎችና ጤና ጣቢያዎች ከፍተኛ የባለሙያዎች እጥረት እንደተከሰተ የጠቀሰው ቢሮው፣ 153 የጤና ተቋማትና ሠራተኞቻቸው በግጭቱና በሰላም እጦቱ ሳቢያ ባኹኑ ወቅት ሙሉ በሙሉ ሥራ ላይ እንዳልኾኑ ገልጧል። ግጭቱ የመድኃኒት ሥርጭቱንና አቅርቦቱን በከፍተኛ ደረጃ እንዳስተጓጎለውና መድኃኒቶች ከአዲስ አበባ ወደ ባሕርዳር የሚላኩት በአውሮፕላን እንደኾነ የገለጠው ቢሮው፣ ከባሕርዳር ወደ ዞኖችና ወረዳዎች ማሠራጨት ደሞ ከፍተኛ ችግር ኾኗል ብሏል።

5፤ የኬንያው ፕሬዝዳንት ዊሊያም ሩቶ፣ በአፍሪካ ቀንድ በተለይ በኢትዮጵያና ሱማሊያ የባሕር በር ውዝግብ ዙሪያ የተፈጠረውን ውጥረት ለማርገብ ኢትዮጵያን ጨምሮ የምሥራቅ አፍሪካ አገራት መሪዎች ስብሰባ ሊቀመጡ መኾኑን አስታውቀዋል። ሩቶ በታንዛኒያዋ አሩሻ ከተማ የምሥራቅ አፍሪካ ኢኮኖሚ ማኅበረሰብ የመሪዎች ባካሄዱት ስብሰባ ባደረጉት ንግግር፣ እሳቸውን ጨምሮ የኢትዮጵያ፣ የሱማሊያና የኡጋንዳ መሪዎች ለመነጋገር ቀጠሮ እንደያዙ ጠቁመዋል። ኾኖም የአራቱ አገራት መሪዎች ስብሰባ መቼ እንደሚካሄድ ሩቶ አልጠቀሱም። [ዋዜማ]

በኦሮሚያ ክልል አርሲ ዞን ዘጠኝ ሰዎች በታጣቂዎች መገደላቸውን የተጎጂ ቤተሰቦች ተናገሩ‼️
በኦሮሚያ ክልል አርሲ ዞን ሽርካ ወረዳ ሐሙስ ዕለት ታጣቂዎች ዘጠኝ ሰዎችን ከቤታቸው በመውሰድ መግደላቸውን የተጎጂ ቤተሰቦች እና ነዋሪዎች  ተናገሩ።
ግድያው የተፈጸመው ሐሙስ ኅዳር 19/ 2017 ዓ.ም. ከሌሊቱ 6፡00 አካባቢ መሆኑን ቤተሰቦች ገልጸው፤ ታጣቂዎቹ ዘጠኝ ወንዶችን ከቤታቸው ከወሰዱ በኋላ ወንዝ አካባቢ እንደገደሏቸው ገልጸዋል።

ቤተሰቦች እንሚሉት ግድያው የተፈጸመው በአካባቢው በተደጋጋሚ ተመሳሳይ ጥቃቶችን ይፈጽማል ባሉት “በሸኔ ታጣቂዎች” መሆኑን ተናግረዋል።

በወረዳው ሶሌ ፈረንቀሳ በተባለ ቀበሌ ተፈጽሟል የተባለው ግድያ “ሃይማኖት ተኮር” እንደሆነ ነዋሪዎች እና ቤተሰቦች ገልጸዋል።

“በየቤቱ ይዘው በማገት ወደ ወንዝ አካባቢ ወስደዋቸው፤ ዘጠኙን አንድ ላይ አሰልፈው ነው የገደሏቸው” ያሉ አንድ የአካባቢው ነዋሪ፤ ከከሟቹች ውስጥ አንዱ የ42 ዓመት ዕድሜ ያላቸው አጎታቸው መሆናቸውን ተናግረዋል።

ከሟቾቹ መካከል ሁለት የ70 ዓመት አዛውንቶች እንደሚገኙ የተናገሩ አንድ ነዋሪ፤ ሌሎቹ ደግሞ ከ45 ዓመት በታች የሆኑ እና በግብርና ሥራ የተሰማሩ የአካባቢው ነዋሪዎች ናቸው ብለዋል።

ነዋሪዎች በጥቃቱ ቀን ከአካባቢው ሌሎች አምስት ሰዎችም ታግተው እንደተወሰዱ ገልጸው እስካሁን ታጋቾቹ እንዳልተገኙ ተናግረዋል።

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ኅዳር 19/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት ለኢትዮጵያ 251 ሚሊዮን ዶላር ተጨማሪ ብድር ለመልቀቅ ከመንግሥት ባለሥልጣናት ጋር ከስምምነት ላይ ደርሷል። ድርጅቱ ብድሩን ለማጽደቅ የተስማማው፣ የድርጅቱ የባለሙያዎች ቡድን ከኅዳር 3 እስከ 17 በአዲስ አበባ ተገኝቶ ኹለተኛውን የኢኮኖሚ ማሻሻያ ፕሮግራም ግምገማ ማድረጉን ተከትሎ ነው። የድርጅቱ ሥራ አስፈጻሚ ቦርድ፣ የብድር መልቀቅ ስምምነቱን በቀጣይ ሳምንታት ውስጥ እንደሚያጸድቀውና ወደፊት የኢኮኖሚ ማሻሻያ ግምገማዎች በየስድስት ወሩ እንደሚካሄዱ ድርጅቱ ባወጣው መግለጫ ገልጧል። የኢትዮጵያ የውጭ ምንዛሬ እጥረት እንደተቀረፈና በመደበኛውና በትይዩው ምንዛሬዎች መካከል ያለው ልዩነት ከ10 በመቶ በታች መውረዱን የጠቀሰው ድርጅቱ፣ መንግሥት ጥብቅ የገንዘብና ፊስካል ፖሊስ መከተሉን እንዲቀጥልም መክሯል።

2፤ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ፣ በትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ላይ መፈንቅለ ሥልጣን ለማድረግ እንቅስቃሴ እያደረገ ነው መባሉን አስተባብሏል። የሕወሓት ክንፍ ዋና ጸሃፊ አማኑኤል አሠፋ ትናንት በሰጡት መግለጫ፣ ሕወሓት የጊዜያዊ አስተዳደሩን ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳን ውክልና እንዳነሳ በመግለጽ፣ ጌታቸውን "የቀድሞው ፕሬዝዳንት" በማለት ጠርተዋቸዋል። አማኑኤል፣ ቡድኑ ጌታቸውን ለመተካት ከፌደራል መንግሥቱ ጋር ንግግር እያደረገ መኾኑንም ገልጸዋል። ሥልጣን ለማግኘት ከፌደራል መንግሥቱ ጋር የሚያደርገው ንግግር እንደሌለ የገለጠው ቡድኑ፣ ባኹኑ ወቅት በክልሉ ያለው ፖለቲካ የሕልውና እንጂ የፓርቲ ፖለቲካ አይደለም ብሏል።

3፤ አማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት፣ የኦሮሚያ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ሽመልስ አብዲሳ ሰሞኑን ነቀምት ላይ ባደረጉት ንግግር፣ አማጺው ቡድን የክልሉን የወረዳና ቀበሌ መዋቅሮች አፈራርሷቸዋል በማለት መናገራቸውን ትናንት ምሽት ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ቡድኑ፣ የሽመልስ ንግግር በክልሉ ውስጥ ያለኝን ተቀባይነትና አቅም ያረጋግጣል ብሏል። ቡድኑ፣ ወደ ክልሉ ገብተው ጥቃት የሚፈጽሙ ሌሎች ኃይሎችን የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት የመከላከል ኃላፊነት አለበት በማለት ሽመልስ ተናግረዋል በማለት ተችቷል። ቡድኑ አያይዞም፣ የሽመልስ ንግግር፣ የክልሉ መንግሥት የክልሉን ጸጥታ የማስጠበቅ ሃላፊነቱን ከራሱ ላይ እንዳወረደ የሚያሳይና ባልተለመደ ኹኔታና በተዘዋዋሪ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ክልሉን የማስተዳድር ሃላፊነት ይረከብ የሚል አንድምታ ያለው መልዕክት ነው ብሏል።

4፤ የሱማሊያ ፌደራል መንግሥትና የጁባላንድ ግዛት አስተዳደር ውዝግብ የእስር ማዘዣ ወደማውጣት ተሸጋግሯል። ፌደራል መንግሥቱ ባለፈው ሰኞ በድጋሚ በተመረጡት የግዛቲቷ ፕሬዝዳንት አሕመድ ማዶቤ ላይ የእስር ማዘዣ ማውጣቱን ተከትሎ፣ ጁባላንድ በአገሪቱ ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ ላይ የእስር ማዘዣ አውጥታለች። ጁባላንድ ፌደራል መንግሥቱ ያጸደቀውን የቀጥተኛ ምርጫ ሥርዓት ውድቅ በማድረግ ቀጥተኛ ያልኾነ ምርጫ ማካሄዷን ተከትሎ፣ ፌደራል መንግሥቱ ካለፉት ጥቂት ቀናት ወዲህ ወታደሮቹን በጁባላንድ ድንበር ላይ በማከማቸት ላይ እንደኾነ ተነግሯል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 18/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግሥት ወጪ አስተዳደርና ቁጥጥር ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ፣ የኢምግሬሽን የፓስፖርት ቀጠሮ ያሳላፉ ተገልጋዮች የከፈሉት 17 ሚሊዮን ብር የገንዘብ ቅጣት በግለሰብ የባንክ አካውንት በመግባቱና ገንዘቡ ለተቋሙ ሠራተኞች የዓመት በዓል ጉርሻ በመዋሉ ላይ ጥያቄ አንስቷል። ቋሚ ኮሚቴ የ2015/16 በጀት ዓመት የኢሚግሬሽንና ዜግነት አገልግሎት የፓስፖርት አገልግሎት አሰጣጥና ውጤታማነት የክዋኔ ኦዲት ሪፖርት ላይ ተቋሙ ምላሽ እንዲሰጥ ባዘጋጀው ውይይት ላይ የተገኙት ሃላፊዎች፣ የቅጣት ክፍያ በግለሰብ አካውንት ሲቀመጥ በተቋሙ እንዳልተቀጠሩ ገልጸው ወደፊት እርማት ይደረጋል በማለት ምላሽ ሰጥተዋል። ተቋም የጎረቤት አገራት ዜጎች መኾናቸው አጠራጣሪ የኾኑ ተገልጋዮች ሲያጋጥሙ የሚያጣራበት መመሪያ እንደሌለውና የዜግነት ማጣራት ሥራው በልምድ ብቻ እንደሚከናወንና ውሳኔው በአጣሪው ግለሰብ መልካም ፍቃድ ላይ የተመሠረተ እንደኾነ ቋሚ ኮሚቴው ገልጧል፡፡ የተቋሙ ዋና ዳይሬክተር ሰላማዊ ዳዊት ለቋሚ ኮሚቴው ጥያቄዎች ምላሽ ለመስጠት በአካል የመገኘት ግዴታ እያለባቸው አለመገኘታቸው የኮሚቴውን አባላት አስቆጥቷል።

2፤ የንግድና ቀጣናዊ ትስስር ሚንስትር ካሳሁን ጎፌ፣ መንግሥት የግል ድርጅቶች ነዳጅ ከውጭ አስመጥተው ለገበያ እንዲያቀርቡ በቀጣዩ ዓመት ፍቃድ ለመስጠት ማቀዱን ትናንት በነዳጅ ውጤቶች የግብይት ሥርዓት ረቂቅ አዋጅ ላይ ውይይት በተደረገበት ወቅት መናገራቸውን ሪፖርተር ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ ብቸኛው መንግሥታዊ ነዳጅ አቅራቢ ኩባንያ ከኾነው የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት በተጨማሪ ሌሎች አቅራቢዎች ፍቃድ ሊያገኙ እንደሚችሉ ማሻሻያ አንቀጽ ማካተቱን ዘገባው ጠቅሷል። መንግሥት ለግል ድርጅቶች የነዳጅ አስመጪነት ፍቃድ ከሰጠ፣ የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት ዋና ተልዕኮ ለግዙፍ መንግሥታዊ ፕርጀክቶችና ለዝቅተኛው የኅብረተሰብ ክፍል ብቻ ነዳጅ ማቅረብ ይኾናል ተብሏል።

3፤ ኦነግ፣ የኦሮሚያ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ሽመልስ አብዲሳ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊትና የፋኖ ታጣቂዎች ተናበው ይሰራሉ በማለት በፓርቲያቸው አምስተኛ ዓመት የምሥረታ በዓል ላይ ያደረጉት ንግግር ከእውነት የራቀ ነው ሲል ለዋዜማ በላከው መግለጫ አስታውቋል። ርዕሰ መሥተዳደሩ አማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት የኦሮሞን ሕዝብ ትጥቅ በማስፈታት ለጥቃት ተጋላጭ እንዲሆን አድርጎታል በማለት ነቀምት ላይ በተደረገ አንድ ሕዝባዊ ስብሰባ ላይ መናገራቸው የሚታወስ ሲኾን፣ ኦነግ በበኩሉ የኦሮሞ ሕዝብ መቼ የታጠቀውን መሳሪያ ነው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ያስፈታው? ሲል በመግለጫው ጠይቋል። ኦነግ፣ የፋኖ ታጣቂዎችን አደራጅቶ በማስታጠቅ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ለማጥፋትና አቅም ፈጥረው በንጹሃን ላይ ጥቃት እንዲፈጽሙ ያደረገው ራሱ የክልሉ መንግሥት ነው በማለት ከሷል። የርዕሰ መስተዳድሩ ንግግር ላለፉት አምስት ዓመታት በከፍተኛ ስቃይ ውስጥ እያለፈ ላለው የኦሮሞ ሕዝብ በቁስሉ ላይ ጨው እንደመነስነስ ይቆጠራል ያለው ኦነግ፣ ሽመልስ ገና እስከ 30ኛ ዓመት ድረስ የፓርቲያችን የምስረታ በዓል እያከበርን እንቀጥላለን በማለት የተናገሩትን ንግግር አጣጥሏል።

4፤ ኢሰመጉ፣ በተለያዩ የአገሪቱ አካባቢዎች የሚፈጸሙ ችግሮች ከቀን ወደቀን እየተባባሱ እንደሄዱና ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደሞ የእርስ በእርስ ግጭት ሊያስከትሉ የሚችሉ ድርጊቶች በማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች አማካኝነት እየተሠራጩ መኾኑን ዛሬ ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ኢሰመጉ፣ የሰብዓዊ መብት ጥሰቶች እየተባባሱ የሄዱት፣ የፌደራልና የክልል መንግሥታት ጥሰቶቹን ለማስቆም አስፈላጊውን ተግባራዊ እንቅስቃሴ ባለማድረጋቸውና ሰብዓዊ መብቶችን የማክበር፣ የማስከበርና የማሟላት ኃላፊነታቸውን ባለመወጣታቸው እንደሆነ ገልጧል። በቅርቡ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ከተፈጸመው ግድያ ጋር በተያያዘ በተለያዩ ማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች ግጭት ቀስቃሽና በማኅበረሰቦች መካከል ቅራኔ የሚፈጥሩ ንግግሮችን የሚያሠራጩ አካላትን መንግሥት በሕግ ተጠያቂ እንዲያደርግም ኢሰመጉ አሳስቧል።

5፤ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሕግና ፍትሕ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ፣ በወንጀል ተግባራት የተገኙ ንብረቶችን ሕጋዊ አስመስሎ ማቅረብና ሽብርተኝነትን በገንዘብ የመርዳት ወንጀልን ለመከላከልና ለመቆጣጠር የወጣው ረቂቅ አዋጅ ወደኋላ 10 ዓመት ተመልሶ ግለሰቦችንና ድርጅቶችን ተጠያቂ እንደሚያደርግ የደነገገው ድንጋጌ ግልጽነት ይጎድለዋል በማለት ቅሬታውን ማቅረቡን ሸገር ዘግቧል። ቅሬታው የቀረበው፣ ቋሚ ኮሚቴው ዛሬ በረቂቅ አዋጁ ላይ ውይይት ባደረገበት ወቅት ነው። በውይይቱ ላይ የተገኙ የመንግሥት ተወካዮች በበኩላቸው፣ አስር ዓመት በገደብነት የተቀመጠው የመንግሥት ተቋማት የደንበኞቻቸውን ሰነድ 10 ዓመት የመያዝ ግዴታ በሕግ ስለተጣለባቸው እንደኾነ ምላሽ መስጠታቸውን ዘገባው አመልክቷል።

6፤ ኦብነግ፣ የሱማሊያ ፌደራል መንግሥትና የጁባላንድ ግዛት አስተዳደር ሰሞኑን በመካከላቸው የተፈጠረውን ውጥረት እንዲያለዝቡ ዛሬ ባወጣው መግለጫ ጥሪ አድርጓል። ኦብነግ፣ ኹለቱ ወገኖች በትጥቅ ወደተደገፈ ግጭት ውስጥ ከገቡ፣ ጠቅላላዋ ሱማሊያ ልትታወክ እንደምትችልና በአገሪቱ ኹኩት መፍጠር የሚፈልጉ ኃይሎች አጋጣሚውን እንዲጠቀሙበት ምቹ ኹኔታ ሊፈጥር እንደሚችል ገልጧል። ኹለቱ ወገኖች ልዩነታቸውን ለመፍታት ለሰላማዊ ድርድር ቅድሚያ እንዲሰጡና ዓለማቀፉ ኅብረተሰብ የማሸማገል ሚና እንዲጫወት ኦብነግ ጠይቋል። [ዋዜማ]

የባንክ አጭበርባሪዎች ተጋለጡ‼
ጥቆማ ስጡ ተብሏል፣

ሼር አድርጉት

በፎቶው የተያያዙትን ተጠርጣሪዎች ህብረተሰቡ ሲመለከት ጥቆማ እንዲሰጠው የፌደራል ፖሊስ ጠይቋል።

📌ከባንክ እንደተደወለ አስመስለው የተለያዩ ስልኮችን በመጠቀም የግለሰቦችን የባንክ ሚስጥር ቁጥር በመቀበል በማጭበርበር ከግለሰቦች አካውንት ብር ከሚመዘብሩ ወንጀለኞች ህብረተሰቡ እንዲጠበቅ የኢትዮጵያ ፌዴራል ፖሊስ አስታውቋል።

📌ሕብረተሰቡም ከእንዲህ አይነት የመጭበርበር ወንጀል እራሱን በመጠበቅ ከዚህ በታች በስምና በፎቶ ግራፍ የተገለጹትን ጠርጣሪዎች ሲመለከት ተቋሙ ያበለፀገውን የዜጎች ተሳትፎ መተግበሪያን (EFPApp) በመጠቀም ወይም በነፃ የስልክ መስመር 991 በመደወል በፍጥነት ጥቆማ በመስጠት ወይም መረጃውን በአካባቢው ለሚገኙ የፀጥታና ደኅንነት አካላት በአካል በማድረስ የድርሻውን እንዲወጣ የኢትዮጵያ ፌዴራል ፖሊስ ጥሪውን አቅርቧል፡፡

ዋዜማ

ከነገ ጀምሮ 75 ሺህ የቀድሞ የትግራይ ተዋጊዎችን መልሶ የማቋቋም ሥራ በይፋ ይጀመራል ተባለ

የቀድሞ ታጣቂዎችን በዘላቂነት ለማቋቋም ትጥቅ የማስፈታትና ወደ ተሃድሶ ማዕከላት የማስገባት ሥራ በነገው ዕለት ህዳር 12 ቀን 2017 ዓም እንደሚጀምር የብሔራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን አስታወቀ።

የኮሚሽኑ ኮሚሽነር ተመስገን ጥላሁን ዛሬ በሰጡት መግለጫ ከሰባት ክልሎች ከ371 ሺ በላይ የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ በማስፈታት ወደ ማዕከላት ለማስገባት የመለየት ሥራ መጠናቀቁን ተናግረዋል፡፡

በ2 ዓመታት ውስጥ በሚከናወነው የቀድሞ ታጣቂዎችን ትጥቅ የማስፈታትና ወደ ማህበረሰቡ የመቀላቀል ሥራ ከ760 ሚሊየን ዶላር በላይ በጀት መያዙንም አንስተዋል፡፡

በዚህም መሰረት መንግስት በመደበው 1 ቢሊዮን ብር እና ከአጋሮች በተገኘ 60 ሚሊዮን ዶላር በመጀመሪያው ምእራፍ በትግራይ ክልል የሚገኙ 75ሺ የቀድሞ ታጣቂዎችን ትጥቅ የማስፈታትና በዘላቂነት የማቋቋም ስራ ይጀመራል ብለዋል።

በክልሉ በመቀሌ፣ እዳጋሀሙስ እና አድዋ ሶስት ማዕከላት ተለይተዋል ያሉት ኮሚሽነሩ በመቀሌ ማዕከል በዚህ ሳምንት 320 የቀድሞ ታጣቂዎችን መቀበል እንጀምራለን በማለት ገልጸዋል።

የቀድሞ ታጣቂዎች ከዛሬ ህዳር 11 ቀን 2017 ጀምሮ በስፍራው የሚገኘው የአፍሪካ ህብረት ስር ሂደቱን የሚቆጣጠር፣ የሚያረጋግጥና የሚያስከብር የተልዕኮ ቡድን አባላት በሚታዘቡበት ለመከላከያ ሰራዊት ትጥቃቸውን ማስረከብ ይጀምራሉ ብለዋል።

በዚህም በቀጣይ 4 ወራት 75ሺ የቀድሞ የትግራይ ታጣቂዎችን ትጥቅ በማስፈታት፣ በዘላቂነት በማቋቋም ወደ ማህበረሰቡ የመቀላቀል ስራ ይከናወናል ሲሉ አረጋግጠዋል።

በ2 አመታት ውስጥም በሀገር አቀፍ ደረጃ ያሉ 371, 971 የቀድሞ ታጣቂዎች ወደ ማህበረሰቡ ተቀላቅለው በዘላቂነት ለማቋቋም መታቀዱን ከኢዜአ የተገኘው መረጃ ያሳያል።

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ ኅዳር 11/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የፌዴራል መንግሥት ሠራተኞችን ረቂቅ አዋጅ ትናንት ምሽት በሦስት ተቃውሞና በአራት ድምጸ ተዓቅቦ በአብላጫ ድምጽ አጽድቋል፡፡ አዋጁ የሠራተኞችን የብሄር ሥብጥር፣ ብዝሃነትንና አካታችነትን ያገናዘበና ብቃት ያለው የመንግሥት አገልግሎትና አስተዳደር ሥርዓት ለመገንባት ያለመ እንደኾነ ተገልጧል። በአዋጁ ውስጥ የተጠቀሰው 'የብሄር ስብጥር' የሚለው ቃል፣ የአናሳ ብሄረሰቦች ተወላጆች በፌደራል ተቋማት የቅጥር ዕድል እንዲያገኙ ማስቻል ዓላማው ያደረገ ነው ተብሏል። አዋጁ የደመወዝ ጭማሪ፣ እርከን፣ ክፍያ፣ ጥቅማጥቅም፣ ማትጊያ፣ የማበረታቻ ሥርዓት፣ የብቃት ምዘናና የሥራ ሥምሪትን ያካተተ እንደኾነ ተጠቅሷል።

2፤ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሰው ሀብት ልማት፣ ሥራ ሥምሪትና ቴክኖሎጂ ቋሚ ኮሚቴ፣ ከጸደቀ ዓመት ያልሞላው የፌደራል ፍርድ ቤቶች አስተዳደር የሠራተኞች ደንብ እንደተሻረ አስታውቋል፡፡ ከእንግዲህ ፍርድ ቤቶች በአዲሱ የመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ መሠረት እንደሚተዳደሩ ተገልጧል። ደንቡ የጸደቀው፣ ፍርድ ቤቶች ከልዩ ባሕሪያቸው አንጻር በአደረጃጀትና አስተዳደር ሙሉ ተቋማዊ ነጻነትና ገለልተኝነት ኖሯቸው እንዲሠሩ ለማስቻል ነበር። ፍርድ ቤቶች እንደ አስፈጻሚ ተቋም በመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ መካተታቸው የገለልተኝነት ችግር አይፈጥርም ወይ? የሚል ጥያቄ አንዳንድ የምክር ቤቱ አባላት አንስተው ነበር። ኾኖም ጠቅላይ ሚንስትሩ የሚመሩት የሜሪትና የደመወዝ ቦርድ ስለሚቋቋም፣ ፍርድ ቤቶች ቦርዱ በሚሰጣቸው ውክልና መሠረት ገለልተኛ ኾነው መስራት ይችላሉ የሚል ምላሽ ተሰጥቷል።

3፤ ኢሠማኮ፣ መንግሥት የሠራተኞችን የደመወዝ ገቢ ግብር እንዲቀንስ ለጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ በድጋሚ ደብዳቤ መጻፉን ሸገር ዘግቧል። ዐቢይ ጉዳዩ ተጠንቶ የመፍትሔ ሃሳብ እንዲቀርብ ከአንድ ዓመት በፊት ለገንዘብ ሚንስቴር ባለሥልጣናት መመሪያ ሰጥተው የነበረ ሲኾን፣ ኢሠመኮ ግን እስካኹን አንዳችም ለውጥ እንደሌለ መናገሩን ዘገባው አመልክቷል። ኢሠማኮ፣ መንግሥት የገቢ ግብርና ግብር የሚጣልበት ዝቅተኛው የመንግሥት ሠራተኞች ደመወዝ ከብር ወቅታዊ የመግዛት አቅም ጋር እንዲጣጣም ይፈልጋል።

4፤ ሳልሳዊ ወያነ፣ ምዕራብ ትግራይን በኃይል የተቆጣጠሩ አካላት በትግራይ ተወላጅ ንጹሃን ላይ ያደርጉታል ያለውን 'ዛቻ' እና 'ማስፈራሪያ' አውግዟል። ፓርቲው፣ አካባቢውን የሚቆጣጠሩ የሲቪልና ጸጥታ አካላት፣ የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደቀያቸው ከተመለሱ የመብት ጥሰቶች እንፈጽምባቸዋለን በማለት በይፋ በመዛት ላይ ናቸው በማለት ከሷል። ፌደሬል መንግሥቱ እነዚህን ኃይሎች ዝም የሚያሰኝ ርምጃ እንዲወስድ፣ በኃይል ከያዟቸው አካባቢዎች እንዲያስወጣቸውና ተፈናቃዮች እንዲመለሱ እንዲያደርግ ፓርቲው ጠይቋል።

5፤ የናይጀሪያ ከፍተኛ ፍርድ ቤት መንግሥት ኢትዮጵያ ውስጥ በቃሊቲ እስር ቤት ታስረው የሚገኙ 270 ያህል ዜጎችን ወደ አገራቸው እንዲመልስ ማዘዙን የአገሪቱ ጋዜጦች ዘግበዋል። የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት እስረኞችን ለመቀለብ በጀት የለንም በማለት አዲስ አበባ የሚገኘው የናይጀሪያ ኢምባሲ እንዲረከባቸው መጠየቃቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ቁጥራቸው ያልታወቁ ናይጀሪያዊያን በተለያዩ ምክንያቶች እስር ቤት ውስጥ ሕይወታቸው እያለፈ እንደኾነም የጋዜጦቹ ዘገባ አመልክቷል። ናይጀሪያዊያኑ የታሠሩባቸውን ምክንያቶች ዘገባዎቹ ባይጠቅሱም፣ በርካታ ናይጀሪያዊያን ከአደንዛዥ ዕጽ ዝውውር ጋር በተያያዘ ለእስር እንደሚዳረጉ ይታወቃል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 11/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ሰለልኩላ በተባለች ቀበሌ ራሳቸውን ፋኖ ብለው የሚጠሩ ታጣቂዎች ትላንት በፈጸሙት ጥቃት ቁጥራቸው ያልታወቁ በርካታ ነዋሪዎች እንደተገደሉ ዋዜማ በሥፍራው ካሉ ምንጮቿ ሰምታለች፡፡ ጥቃቱ ማንነትን መሠረት ያደረገ እንደኾነ የጠቀሱት ምንጮች፣ ጥቃት ፈጻሚዎቹ ወደ ነዋሪዎች ቤት ዘልቀው በመግባት በስለታማ መሳሪያዎች አሰቃቂ ጥቃት መፈጸማቸውን ዋዜማ ከነዋሪዎቹ መረዳት ችላለች። ታጣቂዎቹ ጥቃቱን ሲፈጽሙ በተንቀሳቃሽ ምስል በመቅረጽና በማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች በማጋራት ጭምር እንደነበር ያወሱት ምንጮች፣ ጥቃቱን ተከትሎ ባካባቢው ከፍተኛ ውጥረት መንገሱንና ነዋሪዎች ከፍተኛ በስጋት ውስጥ መኾናቸውን አስረድተዋል።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ሸገር ከተማ ቡራዩ ክፍለ ከተማ መንግሥት በቅርቡ በተለያዩ ምክንያቶች እየሰበሰበ ያለውን መዋጮ በመቃወም አብዛኞቹ ነጋዴዎች የሥራ ማቆም አድማ ማድረጋቸውን ዋዜማ ሰምታለች። ነጋዴዎቹ የንግድ መደብሮቻቸውንና ከዘጉ ሦስተኛ ቀናቸውን እንደደፈኑ የገለጹት ምንጮች፣ ችግሩ እልባት እስካላገኘ ድረስ ወደ ንግድ ሥራችን አንመለስም ማለታቸውን ዋዜማ ተረድታለች። ከዓመቱ መጀመሪያ ጀምሮ መንግሥት ባልተለመደ መልኩ በነጋዴዎቹ ላይ በተለያዩ ስሞች በታተሙ የገንዘብ መሰብሰቢያ ደረሰኞች ገንዘብ ሲሰበስብ መቆየቱንና መዋጮው ከዓመታዊ ግብር ጋር ሲደመር ለከፍተኛ ኪሳራ እንደዳረጋቸው ነጋዴዎቹ ተናግረዋል። ነጋዴዎቹ የንግድ መደብሮቻቸውንና ሱቆቻቸውን እንዲከፍቱ ጸጥታ ኃይሎች ከፍተኛ ጫና እያደረጉባቸው መኾኑንም ገልጸዋል።

3፤ የብሄራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን በትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎችን የመበተንና ወደ ማኅበረሰቡ መልሶ የመቀላቀሉን የመጀመሪያ ዙር መርሃ ግብር ነገ እንደሚጀመር አስታውቋል። ኮሚሽኑ ለዚኹ ሂደት መንግሥት የመደበውን 1 ቢሊዮን ብር እና ከውጭ ድጋፍ የተገኘውን 65 ሚሊዮን ዶላር ለመጀመሪያው ዙር መርሃ ግብር እንደመደበ ገልጧል። የትግራይ 75 ሺሕ የቀድሞ ተዋጊዎች በመጀመሪያው ዙር ትጥቅ ፈትተው እንደሚበተኑና ዲጂታል መታወቂያ ተሰጥቷቸው ወደ ማኅበረሰቡ እንደሚቀላቀሉ ተገልጧል። ኮሚሽኑ፣ ከሰባት ክልሎች 371 ሺሕ የቀድሞ ተዋጊዎችን ለይቻለሁ ብሏል።

4፤ የፕላንና ልማት ሚንስቴር ፍጹም አሠፋ፣ ኢትዮጵያ ከነበረባት የውጭ ዕዳ ውስጥ የ4 ነጥብ 9 ቢሊዮን ዶላር የዕዳ ሽግሽግ እንደተደረገላት ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ ተናግረዋል። የብድር ሽግሽጉን ተከትሎ፣ አገሪቱ በዓመት ለዕዳ ስትከፍል የነበረው 2 ቢሊዮን ዶላር ወደ 1 ቢሊዮን ዶላር ዝቅ እንዳለላት ሚንስትር ፍጹም ገልጸዋል። ኢትዮጵያ ባለፉት ስድስት ዓመታት ለውጭ ብድር ክፍያ 10 ቢሊዮን ዶላር ማዋሏን ሚንስትሯ ገልጸዋል ተብሏል። ኢትዮጵያ ባሁኑ ወቅት ያለባት የውጪ ዕዳ ከአገራዊ ጥቅል ምርቷን 13 ነጥብ 7 በመቶውን እንደሚሸፍን ተገልጧል።

5፤ ኢትዮጵያ፣ አውሮፓ ኅብረት በኢትዮጵያዊያን ላይ የጣለውን የቪዛ እገዳ ለማንሳት የሚያስችሉ ተጨባጭ ርምጃዎችን እንዲወስድ ጠይቃለች። የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ደዔታ ምስጋኑ አረጋ ትናንት ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ውስጥ ከአውሮፓ ኅብረት የጋራ የሥራ ቡድን ጋር በተደረገው ውይይት፣ ኅብረቱ በኢትዮጵያ ላይ የሚጥላቸውን የቅጣት ውሳኔዎች መልሶ እንዲያጤን ጥሪ አድርገዋል። ኢትዮጵያ ተመላሽ ኢትዮጵያዊያን ስደተኞችንና ፍልሰተኞችን ለመቀበል ዝግጁ መኾኗን የገለጡት ምስጋኑ፣ ፍልሰት ለኢትዮጵያም አንገብጋቢ ፖለቲካዊ ጉዳይ መኾኑን ተናግረዋል። ኅብረቱ ጊዜያዊውን የቪዛ እገዳ ባለፈው ዓመት ሚያዝያ የጣለው፣ የኢትዮጵያ መንግሥት አውሮፓ ውስጥ በሕገወጥ መንገድ የሚቆዩ ዜጎቹን መልሶ ለመቀበል ተባባሪ ሊኾን አልቻለም በማለት ነበር።

6፤ ቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል በተያዘው በጀት ዓመት በመጀመሪያው ሩብ ዓመት 548 ኪሎ ግራም ወርቅ ለብሔራዊ ባንክ ማስገባቱን የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ክልሉ በሩብ ዓመቱ ለባንኩ ያስገባው የወርቅ ብዛት፣ ባለፈው በጀት ዓመት በጠቅላላው ካስገባው ወርቅ በእጥፍ እንደሚበልጥ ተገልጧል። ክልሉ ባለፈው በጀት ዓመት ለባንኩ ያስገባው ወር 274 ኪሎ ግራም ብቻ ነበር። ብሄራዊ ባንክ በወርቅ መግዣ ዋጋ ላይ ማሻሻያ ማድረጉ፣ ከክልሉ ወርቅ አምራቾች ወደ ባንኩ የሚገባው ወርቅ እንዲጨምር ከፍተኛ አስተዋጽኦ አድርጓል ተብሏል።

7፤ የትግራይ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን የማዕከላዊ ዞን ዋና አስተዳዳሪ ሰለሞን ማዓሾ ባለፈው ዕሁድ ተደረገብኝ ያሉትን የግድያ ሙከራ ማጣራት እንደጀመረ አስታውቋል። ሰለሞን ከአክሱም ወደ መቀሌ በተሽከርካሪ ሲጓዙ የግድያ መከራ እንደተደረገባቸው ገልጸው፣ ድርጊቱ እንዲጣራ መጠየቃቸው ይታወሳል። ሰለሞን፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ምንም ዓይነት የግድያ ሙከራ አልተደረገበትም በማለት መረጃ እያሠራጨብኝ ይገኛል በማለትም ወንጅለው ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ኅዳር 10/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአገራዊ ምክክር ኮሚሽን ዋና ኮሚሽነር ፕሮፌሰር መስፍን አርዓያ፣ ኮሚሽኑ የቀረው የሥራ ዘመን ሦስት ወር ቢኾንም የቆይታ ጊዜው እንዲራዘም መጠየቅ እንደማይፈልጉ ዛሬ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባቀረቡት ሪፖርት አስታውቀዋል። ከታጠቁ ኃይሎች ጋር የሚደረግ ምክክር ስለመኖሩ ለተነሳው ጥያቄ፣ ወደ ኮሚሽኑ ለውይይት የመጣ የታጠቀ ኃይል እንደሌለ ፕሮፌሰር መስፍንተናግረዋል። ኮሚሽኑ እስካሁን ከ1 ሺሕ 400 ወረዳዎች ውስጥ በ615ቱ አጀንዳ ማሰባሰቡን የጠቀሱት ዋና ኮሚሽነሩ፣ ከኮሚሽኑ ጋር አብሮ ለመስራት በተፈራረሙ ማግስት አባሎቻቸው የሚታሠሩባቸው ፓርቲዎች አቤቱታ እንደሚያቀርቡ ገልጸዋል። ዋና ኮሚሽነሩ ቁርጥ ያለ ጊዜ ባያስቀምጡም፣ በትግራይ በቅርቡ የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት እንደሚጀም ጠቁመዋል።

2፤ የአዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ አዳነች አቤቤ፣ የመርካቶ ነጋዴዎች ሕጋዊ ደረሰኝ እንዲቆርጡ አስተዳደሩ ቁጥጥርና ክትትል በማድረግ ላይ እንደኾነ ዛሬ ለከተማዋ ምክር ቤት ተናግረዋል። አዳነች፣ ሰሞኑን በመርካቶ አካባቢ በተደረገ ክትትል በርካታ ሕገወጥ አሠራሮች እንደተገኙ ገልጸዋል። በነጋዴዎች መሃል በተነዛው ውዥንብር ሳቢያ፣ መጋዘኖቻቸውን ዘግተው በምሽት ሸቀጦችን ያወጡ ነጋዴዎች እንደነበሩም አዳነች ጠቅሰዋል። ድርጊቱ ስህተት መኾኑን የገለጡት ከንቲባዋ፣ አስተዳደሩ ከነጋዴዎች ግብር መሰብሰቡን አጠናክሮ እንደሚቀጥል አስታውቀዋል፡፡ አስተዳደሩ ደረሰኝ በማይቆርጡ የመርካቶ ነጋዴዎች ላይ ከፍተኛ የገንዘብ ቅጣት መጣል መጀመሩን ተከትሎ፣ በርካታ ነጋዴዎች መደብሮቻቸውን ዘግተዋል።

3፤ የአዲስ አበባ ከተማ ምክር ቤት ዛሬ ባደረገው ስብሰባ የአባሉን ሰዒድ ዓሊ ከማልን ያለመከሰስ መብት አንስቷል። ምክር ቤቱ የሰዒድን ያለመከሰስ መብት ያነሳው፣ ግለሰቡ የልደታ ክፍለ ከተማ ዋና ሥራ አስኪያጅ በነበሩበት ወቅት የከተማዋ አስተዳደር የሚያካሂደውን የመንገድ ኮሪደር ልማት ሽፋን በማድረግ፣ ስድስት መኖሪያ ቤቶችና አንድ የንግድ መደብር በማስፈረስ ላንድ ባለሃብት አፓርታማ መስሪያ ቦታ ሰጥተዋል በሚል ሙስና ተጠርጥረው እንደኾነ ተገልጧል። ምክር ቤቱ ፍትሕ ሚንስቴር ባቀረበለት ጥያቄ መሠረት ውሳኔውን ያሳለፈው፣ የፍትሕና አስተዳደር ቋሚ ኮሚቴ በአባሉ ላይ ያደረገውን ምርመራ ለምክር ቤቱ ካቀረበ በኋላ ነው።

4፤ በትግራይ የማዕከላዊ ዞን አስተዳዳሪ ሰለሞን መዓሾ ባለፈው ሳምንት ዕሁድ'ለት ከአክሱም ወደ መቀለ ሲጓዙ ማንነታቸው ባልታወቁ ታጣቂዎች "የግድያ ሙከራ’ ተደርጎብኛል ማለታቸውን ቢቢሲ ዘግቧል። ሰለሞን፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ የግድያ ሙከራ እንዳልተፈጸመብኝ አድርጎ መረጃ እያሠራጨ ይገኛል በማለት መክሰሳቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ክስተቱን የሚያጣራ ኮሚቴ እንዲቋቋም ለጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንቱ ጥያቄ ማቅረባቸውንም ሰለሞን ተናግረዋል ተብሏል።

5፤ የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት የፍትሃ ብሔር ይግባኝ ሰሚ ችሎት፣ በፍቅር እስከ መቃብር ልቦለድ ላይ የተመሠረተው ተከታታይ ፊልም በኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን እንዳይተላለፍ ለጊዜው ጥሎት የቆየውን እግድ ትናንት አንስቷል። የልቦለዱ ደራሲ የሀዲስ አለማየሁ ወራሾች ፊልሙ በቴሌቪዥን መተላለፉ እንዲቋረጥ በኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽንና በዋልታ ቴሌቪዥን ላይ የመሠረቱት ክስ በሂደት ላይ እያለ፣ የኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን በመስከረም ወር መባቻ ግድም ፊልሙን ማስተላለፍ በመጀመሩ የደራሲው ወራሽ ጽጌሬዳ አበበ መስከረም 2 ቀን ፌደራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት የፊልሙን ሥርጭት እንዲያገ በድጋሚ አቤቱታ ማቅረባቸው ይታወሳል። ፍርድ ቤቱም የፊልሙ ሥርጭት እንዲታገድ መስከረም 7 ቀን ወስኖ እንደነበር አይዘነጋም።

6፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር አብድራህማን ሞሐመድ አብዱላሂ የሶማሌላንድ ስድስተኛው ፕሬዝዳንት ኾነው በመመረጣቸው የእንኳን ደስ አለዎት መልዕክት አስተላልፏል። በሱማሊያ የአሜሪካ ኤምባሲም ተመሳሳይ መልዕክት አስተላልፏል። የተቃዋሚው ዋዳኒ ፓርቲ መሪ አብዱላሂ ምርጫውን ያሸነፉት፣ ከጠቅላላው ድምጽ 64 በመቶውን በማግኘት ሲኾን፣ ለኹለተኛ የሥልጣን ዘመን የተወዳደሩት ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ ደሞ 34 ነጥብ 8 በመቶ ድምጽ አግኝተዋል። ሶማሌላንድ "ነጻ" እና "ፍትሃዊ" የተባለላትን ምርጫ ያካሄደችው፣ በገንዘብ እጥረትና በቴክኒካዊ ችግሮች ሳቢያ ለኹለት ዓመታት አራዝማው ከቆየች በኋላ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ኅዳር 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ገቢዎች ቢሮ በመርካቶ ሰሞኑን እያካሂደው ካለው የደረሰኝ ቁጥጥር ጋር በተያያዘ የተጣለባቸውን ከፍተኛ ቅጣት በመቃወም በርካታ ነጋዴዎች ዛሬ መደብሮቻቸውን እንደዘጉ ቢቢሲ ዘግቧል። የቢሮው ባለሙያዎች ካለፈው ሳምንት ጀምሮ የመርካቶ ነጋዴዎች ለሚሸጧቸው ሸቀጦች በትክክለኛው ዋጋ ደረሰኝ መቁረጣቸውን ወይም ከሌሎች አቅራቢዎች የገዟቸው ምርቶች ደረሰኝ የተቆረጠባቸው ስለመኾናቸው ማረጋገጥ እንደጀመሩ ነጋዴዎቹ መናገራቸውን ዘገባው አመልክቷል። ሕጋዊ ደረሰኝ ያልቆረጡ ነጋዴዎች የ100 ሺሕ ብር ቅጣት እንዲከፍሉ እንደተገደዱ ተናግረዋል ተብሏል። ነጋዴዎች መደብሮቻቸውን የዘጉት፣ የአስተዳደሩን ውሳኔ በመቃወም ላንድ ሳምንት አድማ እንዲደረግ የሚጠይቅ መልዕክት በቴሌግራም መሠራጨቱን ተከትሎ እንደኾነ ተነግሯል።

2፤ መንግሥት ዋልታ ሚዲያንና ፋና ሜዲያ ኮርፖሬትን ባንድ ላይ በማጠቃለል አንድ ግዙፍ ሜዲያ ለመመስረት ሲያደርግ የቆየው ሂደት ተገባዶ ካለፈው ሳምንት ጀምሮ ርክክብና ሽግግር እንደተጀመረ ዋዜማ ተረድታለች። ውህዱን ሜዲያ በቦርድ ስብሳቢነት እንዲመሩ የጠቅላይ ሚንስትሩ የማኅበራዊ ዘርፍ አማካሪ ዳንኤል ክብረት የተሾሙ ሲኾን፣ ለአዲሱ ሜዲያ ሥራ አስፈጻሚነት ደሞ የራዲዮ ፋና ሥራ አስኪያጅ አድማሱ ዳምጠው ተመድበዋል። የዋልታ የሥራ አስፈጻሚና የፋይናንስ ቢሮዎች ታሽገው የሂሳብ ሰነዶች ማጣራት እንደተጀመረ ምንጮች ተናግረዋል። አዲሱ ሜዲያ የፋናን ስም እንደሚይዝና በሂደቱ ከሥራው የሚሰናበት ሠራተኛ እንደማይኖር ዋዜማ ሰምታለች።

3፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በመገናኛ ብዙሃን ማሻሻያ ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከባለድርሻ አካላት ጋር ባደረገው ውይይት፣ የመገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን የቦርድ አባላት የሚመረጡበት መስፈርት ጥያቄ እንደተነሳበት ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። የምክር ቤቱ የዲሞክራሲ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አባላት፣ ሥራ ላይ ባለው የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ ላይ የፖለቲካ ፓርቲ አባላት ያልኾኑ ሰዎች ብቻ ለባለሥልጣኑ ቦርድ አመራርነት እንደሚሾሙ የሚደነግገው አንቀጽ ለምን እንደወጣ መጠየቃቸውን ዘገባው ጠቅሷል። የፓርቲ አባላት የቦርድ አመራር ውስጥ እንዲገቡ መፍቀድ፣ ባለሥልጣኑን በመገናኛ ብዙኀንም ኾነ በኅብረተሰቡ ዘንድ ታማኝነት አያሳጣውም ወይ? የሚል ጥያቄ ተነስቷል ተብሏል። የመገናኛ ብዙሃን ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር መሐመድ እንድሪስ በበኩላቸው፣ እንዲህ ያለው ጥያቄ ባለሥልጣን መስሪያ ቤቱን ካለማመንና በጥርጣሬ ከመመልከት የሚመነጭ ነው በማለት ምላሽ እንደሰጡ ተገልጧል። በረቂቅ የማሻሻያ አዋጁ ውስጥ አምስት ንዑስ አንቀጾች በጠቅላላው እንደተሰረዙና 10 ንዑሳን አንቀጾች በሌሎች አንቀጾች እንደተተኩ የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

4፤ መንግሥት የነዳጅ ዋጋ ማስተካከያ ባለማድረጉ በኹለት ወራት ብቻ 35 ቢሊዮን ብር እዳ እንደመጣበት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የንግድና ቱሪዝም ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የነዳጅ ውጤቶችን የግብይት ሥርዓት ለመደንገግ በወጣው ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከአስረጂዎች ጋር ባደረገው ውይይት ላይ ተገልጧል። የዋጋ ማስተካከያ ይደረጋል በሚል እሳቤ ነዳጅ እያላቸው ነዳጅ የለም የሚሉ ማደያዎች መኖራቸውንም ሚንስትሩ ገልጸዋል። የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስትር ካሳሁን ጎፌ፣ ለጎረቤት አገራት ነዳጅ ለማቅረብ የተዘጋጁ ማደያዎች መኖራቸውን በክትትል እንደተደረሰበትም ተናግረዋል።

5፤ የኢትዮጵያ ምግብና መድኃኒት ባለሥልጣን፣ ሊባ የተሰኘ የምግብ ዘይት የገበያ ፍቃድ የሌለውና በንጥረነገሮች ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ውስጥ እንዳይገባ ተከልክሏል። ባለሥልጣኑ ኅዳር 6 ለሁሉም ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤቶቹ በጻፈው ደብዳቤ፣ ጅቡቲ በሚገኘዉ ጎልደን አፍሪካ ጅቡቲ የተባለ አምራች የሚያመረተው ሊባ ዘይት በንጥረነገር ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ማስገባት የማይቻል መኾኑን ዋዜማ ተመልክታለች። ዘይት አምራቹ ኩባንያ ስለምርቱ ደኅንነትና ጥራት ለማረጋጋጥ የሚረዱ ወሳኝ ሰነዶችን በተደጋጋሚ እንዲያቀርብ ተጠይቆ ማቅረብ እንዳልቻለ የገለጠው ባለሥልጣኑ፣ ኩባንያው በተለያዩ ጊዜያት የሚያቀርባቸው ሰነዶች የተለያዩ መኾናቸዉ ጥርጣሬ እንዳሳደረ ጠቅሷል። አስመጪዎች እገዳውን በመተላለፍ ዘይቱን አስገብተው ከተገኙ፣ ምርቱ ወዲያውኑ ወደመጣበት አገር ተመላሽ እንደሚደረግ ባለሥልጣኑ አስጠንቅቋል።

6፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ በዓመታዊው አፔክስ ፓሴንጀር ቾይስ አዋርድስ የዓለም አራት ኮኮብ አየር መንገድ ደረጃ ዕውቅናና ሽልማት ማግኘቱን ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። አየር መንገዱ፣ ሽልማቱ ከ1 ሚሊዮን በላይ በሚኾኑ የተረጋገጡ በረራዎች ከበረራዎች በኋላ መንገደኞች በሰጧቸው ድምጾች ላይ የመሠረቱ መኾኑን ገልጧል። ሽልማቱ፣ በዓለም አቪዬሽን ዘርፍ ትልቅ ሥፍራ የሚሰጠው ዓለማቀፍ ዕውቅና እንደኾነም አየር መንገዱ ጠቅሷል።

7፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት በሱዳን ባስቸኳይ ተኩስ እንዲቆም እንዲደረግ በረቀረበለት ሰነድ ላይ ዛሬ ይወያያል። ብሪታኒያና ሴራሊዮን በጋራ ያቀረቡት የውሳኔ ሃሳብ፣ ተፋላሚ ወገኖች ባስቸኳይ ግጭት እንዲያቆሙ፣ ንግግር እንዲጀምሩና የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ እንዲደርሱ የሚጠይቅ ነው። የውሳኔ ሃሳቡ፣ ኹለቱ ወገኖች ንጹሃንን ከጥቃት ለመጠበቅ ቀደም ሲል የገቧቸውን ቃል ኪዳኖች እንዲያከብሩ፣ ጾታዊ ጥቃትን እንዲከላከሉ፣ ያልተቋረጠ ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲገባ እንዲያደርጉ ጭምር ይጠይቃል። አባል አገራት ግጭቱን ከሚያባብስ ጣልቃ ገብነት እንዲቆጠቡ፣ በዳርፉር ላይ የተጣለውን የጦር መሳሪያ ማዕቀብ እንዲያከብሩ እንዲኹም ተፋላሚዎቹ ተኩስ አቁም ላይ የሚደርሱ ከኾነ የተመድ ዋና ጸሃፊ የስምምነቱን ተፈጻሚነት የሚቆጣጠር አካል እንዲሰይሙም ጥሪ ያደርጋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ ኅዳር 10/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በአገሪቱ በተያዘው የትምህርት ዘመን ለትምህርት የተመዘገቡ ተማሪዎች ብዛት በ10 ሚሊዮን እንደሚያንስ ጉዳዩ የሚመለከተው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ የትምህርት ሚንስቴርን የሦስት ወራት ዕቅድ አፈጻጸም ትናንት በገመገመበት ወቅት ማስታወቁን ሸገር ዘግቧል። ከቅድመ መደበኛ እስከ 2ኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ለመመዝገብ ከታቀደው ከ32 ሚሊዮን በላይ ተማሪዎች መካከል፣ ከ21 ሚሊዮን ያህሉ ብቻ ተመዝግበዋል መባሉን ዘገባው ጠቅሷል። የተማሪዎች ቁጥር በከፍተኛ ደረጃ የቀነሰው፣ በተፈጥሮና ሰው ሠራሽ ችግሮች ሳቢያ ነው ተብሏል። ትምህርት ሚንስቴር፣ የመምህራን ባንክ ለማቋቋም ዝግጅት መጀመሩንም በዚሁ ወቅት ጠቁሟል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ዋና ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው፣ የብር ምንዛሬ ዋጋ ማሽቆልቆል በአየር መንገዱ ላይ ያሳደረው ተጽዕኖ አነስተኛ ነው ማለታቸውን ብሉምበርግ ዘግቧል። የብር ዋጋ መቀነስ ተጽዕኖው አነስተኛ የኾነው፣ የአየር መንገዱ አብዛኞቹ መንገደኞች በዶላር የሚከፍሉ ዓለማቀፍ ተጓዦች በመኾናቸው እንደኾነ መስፍን መግለጣቸውን ዘገባው አመልክቷል። አየር መንገዱ ወደ አሥመራ ያቋረጠውን በረራ በተመለከተ፣ በረራውን እንደገና የመጀመር ፍላጎት እንዳለና ኾኖም መቼ ይጀመራል የሚለው ለጊዜው እንደማይታወቅ መስፍን ተናግረዋል ተብሏል።

3፤ የአሜሪካ ከፍተኛ ባለሥልጣናት ትናንት አዲስ አበባ ውስጥ ከውጭ ጉዳይና መከላከያ ሚንስቴር ባለሥልጣናት ጋር ተወያይተዋል። የአሜሪካ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴርና መከላከያ ሚንስቴር ከፍተኛ ሹሞችን ያካተተው ልዑካን ቡድን፣ ትናንት ከመከላከያ ሚንስትር አይሻ ሞሐመድ ጋር በአማራና ኦሮሚያ ክልሎች የሚካሄዱትን ግጭቶች በመፍታት ዙሪያ መወያየቱን በኢትዮጵያ የአሜሪካ ኢምባሲ አስታውቋል። ሁለቱ ወገኖች፣ በትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታት፣ የመበተንና መልሶ የማዋሃድ ሂደትን በማጠናከርና የኢትዮጵያንና አሜሪካን ግንኙነት በማጎልበት ዙሪያ ጭምር ተወያይተዋል ተብሏል።

4፤ ኢትዮጵያዊያን በሐሰት ኤርትራዊ ነን እያሉ በብሪታኒያ ጥገኝነት እየጠየቁ መኾኑን ዴይሊ ሜል ጋዜጣ ዘግቧል። ጋዜጣው ሚካኤል አብርሃ የተባለ ኢትዮጵያዊ፣ ኤርትራዊ እንደኾነ በማስመሰል እንዴት አድርጎ ጥገኝነት እንዳገኘ ለቲክቶክ ተከታዮቹ ማብራሪያ መስጠቱን ጠቅሷል። አብርሃ፣ ኢትዮጵያዊያን የጥገኝነት አመልካቾች ዕድሜያቸው ከ18 ዓመት በታች መኾኑን እንዲያሳምኑ ጥገኝነት ፈላጊዎችን በበይነ መረብ መምከሩንና እንዴት ኤርትራዊ መምሰል እንዳለባቸው ማብራራቱን ዘገባው አመልክቷል። የብሪታንያ ባለሥልጣናት በዘገባው ዙሪያ ምርመራ ጀምረዋል ተብሏል።

5፤ የሱዳን ተፋላሚ ወገኖች ተኩስ እንዲያቆሙ ብሪታንያ ለተመድ ጸጥታው ምክር ቤት ያቀረበችውን ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ሩሲያ ድምጽን በድምጽ በመሻር መብቷ ትናንት ምሽት ውድቅ አድርገዋለች። ሩሲያ የውሳኔ ሃሳቡን ውድቅ ያደረገችው፣ ሱዳናዊያን ንጹሃንን ከጥቃት የመጠበቅና የአገሪቱን ድንበር የመቆጣጠር ሃላፊነት የሱዳን ባለሥልጣናት እንጂ ጸጥታው ምክር ቤት የሚጭነው ውሳኔ መኾን የለበትም በማለት ነው። ረቂቅ የውሳኔ ሃሳቡ፣ ኹለቱ ወገኖች ንጹሃንን ከጥቃት ለመጠበቅ ቀደም ሲል የገቧቸውን ቃል ኪዳኖች እንዲያከብሩ፣ ያልተቋረጠ ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲገባ እንዲፈቅዱና ግጭት እንዲያቆሙ የሚጠይቅ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ኅዳር 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ገቢዎች ቢሮ በመርካቶ ሰሞኑን እያካሂደው ካለው የደረሰኝ ቁጥጥር ጋር በተያያዘ የተጣለባቸውን ከፍተኛ ቅጣት በመቃወም በርካታ ነጋዴዎች ዛሬ መደብሮቻቸውን እንደዘጉ ቢቢሲ ዘግቧል። የቢሮው ባለሙያዎች ካለፈው ሳምንት ጀምሮ የመርካቶ ነጋዴዎች ለሚሸጧቸው ሸቀጦች በትክክለኛው ዋጋ ደረሰኝ መቁረጣቸውን ወይም ከሌሎች አቅራቢዎች የገዟቸው ምርቶች ደረሰኝ የተቆረጠባቸው ስለመኾናቸው ማረጋገጥ እንደጀመሩ ነጋዴዎቹ መናገራቸውን ዘገባው አመልክቷል። ሕጋዊ ደረሰኝ ያልቆረጡ ነጋዴዎች የ100 ሺሕ ብር ቅጣት እንዲከፍሉ እንደተገደዱ ተናግረዋል ተብሏል። ነጋዴዎች መደብሮቻቸውን የዘጉት፣ የአስተዳደሩን ውሳኔ በመቃወም ላንድ ሳምንት አድማ እንዲደረግ የሚጠይቅ መልዕክት በቴሌግራም መሠራጨቱን ተከትሎ እንደኾነ ተነግሯል።

2፤ መንግሥት ዋልታ ሚዲያንና ፋና ሜዲያ ኮርፖሬትን ባንድ ላይ በማጠቃለል አንድ ግዙፍ ሜዲያ ለመመስረት ሲያደርግ የቆየው ሂደት ተገባዶ ካለፈው ሳምንት ጀምሮ ርክክብና ሽግግር እንደተጀመረ ዋዜማ ተረድታለች። ውህዱን ሜዲያ በቦርድ ስብሳቢነት እንዲመሩ የጠቅላይ ሚንስትሩ የማኅበራዊ ዘርፍ አማካሪ ዳንኤል ክብረት የተሾሙ ሲኾን፣ ለአዲሱ ሜዲያ ሥራ አስፈጻሚነት ደሞ የራዲዮ ፋና ሥራ አስኪያጅ አድማሱ ዳምጠው ተመድበዋል። የዋልታ የሥራ አስፈጻሚና የፋይናንስ ቢሮዎች ታሽገው የሂሳብ ሰነዶች ማጣራት እንደተጀመረ ምንጮች ተናግረዋል። አዲሱ ሜዲያ የፋናን ስም እንደሚይዝና በሂደቱ ከሥራው የሚሰናበት ሠራተኛ እንደማይኖር ዋዜማ ሰምታለች።

3፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በመገናኛ ብዙሃን ማሻሻያ ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከባለድርሻ አካላት ጋር ባደረገው ውይይት፣ የመገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን የቦርድ አባላት የሚመረጡበት መስፈርት ጥያቄ እንደተነሳበት ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። የምክር ቤቱ የዲሞክራሲ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አባላት፣ ሥራ ላይ ባለው የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ ላይ የፖለቲካ ፓርቲ አባላት ያልኾኑ ሰዎች ብቻ ለባለሥልጣኑ ቦርድ አመራርነት እንደሚሾሙ የሚደነግገው አንቀጽ ለምን እንደወጣ መጠየቃቸውን ዘገባው ጠቅሷል። የፓርቲ አባላት የቦርድ አመራር ውስጥ እንዲገቡ መፍቀድ፣ ባለሥልጣኑን በመገናኛ ብዙኀንም ኾነ በኅብረተሰቡ ዘንድ ታማኝነት አያሳጣውም ወይ? የሚል ጥያቄ ተነስቷል ተብሏል። የመገናኛ ብዙሃን ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር መሐመድ እንድሪስ በበኩላቸው፣ እንዲህ ያለው ጥያቄ ባለሥልጣን መስሪያ ቤቱን ካለማመንና በጥርጣሬ ከመመልከት የሚመነጭ ነው በማለት ምላሽ እንደሰጡ ተገልጧል። በረቂቅ የማሻሻያ አዋጁ ውስጥ አምስት ንዑስ አንቀጾች በጠቅላላው እንደተሰረዙና 10 ንዑሳን አንቀጾች በሌሎች አንቀጾች እንደተተኩ የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

4፤ መንግሥት የነዳጅ ዋጋ ማስተካከያ ባለማድረጉ በኹለት ወራት ብቻ 35 ቢሊዮን ብር እዳ እንደመጣበት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የንግድና ቱሪዝም ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የነዳጅ ውጤቶችን የግብይት ሥርዓት ለመደንገግ በወጣው ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከአስረጂዎች ጋር ባደረገው ውይይት ላይ ተገልጧል። የዋጋ ማስተካከያ ይደረጋል በሚል እሳቤ ነዳጅ እያላቸው ነዳጅ የለም የሚሉ ማደያዎች መኖራቸውንም ሚንስትሩ ገልጸዋል። የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስትር ካሳሁን ጎፌ፣ ለጎረቤት አገራት ነዳጅ ለማቅረብ የተዘጋጁ ማደያዎች መኖራቸውን በክትትል እንደተደረሰበትም ተናግረዋል።

5፤ የኢትዮጵያ ምግብና መድኃኒት ባለሥልጣን፣ ሊባ የተሰኘ የምግብ ዘይት የገበያ ፍቃድ የሌለውና በንጥረነገሮች ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ውስጥ እንዳይገባ ተከልክሏል። ባለሥልጣኑ ኅዳር 6 ለሁሉም ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤቶቹ በጻፈው ደብዳቤ፣ ጅቡቲ በሚገኘዉ ጎልደን አፍሪካ ጅቡቲ የተባለ አምራች የሚያመረተው ሊባ ዘይት በንጥረነገር ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ማስገባት የማይቻል መኾኑን ዋዜማ ተመልክታለች። ዘይት አምራቹ ኩባንያ ስለምርቱ ደኅንነትና ጥራት ለማረጋጋጥ የሚረዱ ወሳኝ ሰነዶችን በተደጋጋሚ እንዲያቀርብ ተጠይቆ ማቅረብ እንዳልቻለ የገለጠው ባለሥልጣኑ፣ ኩባንያው በተለያዩ ጊዜያት የሚያቀርባቸው ሰነዶች የተለያዩ መኾናቸዉ ጥርጣሬ እንዳሳደረ ጠቅሷል። አስመጪዎች እገዳውን በመተላለፍ ዘይቱን አስገብተው ከተገኙ፣ ምርቱ ወዲያውኑ ወደመጣበት አገር ተመላሽ እንደሚደረግ ባለሥልጣኑ አስጠንቅቋል።

6፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ በዓመታዊው አፔክስ ፓሴንጀር ቾይስ አዋርድስ የዓለም አራት ኮኮብ አየር መንገድ ደረጃ ዕውቅናና ሽልማት ማግኘቱን ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። አየር መንገዱ፣ ሽልማቱ ከ1 ሚሊዮን በላይ በሚኾኑ የተረጋገጡ በረራዎች ከበረራዎች በኋላ መንገደኞች በሰጧቸው ድምጾች ላይ የመሠረቱ መኾኑን ገልጧል። ሽልማቱ፣ በዓለም አቪዬሽን ዘርፍ ትልቅ ሥፍራ የሚሰጠው ዓለማቀፍ ዕውቅና እንደኾነም አየር መንገዱ ጠቅሷል።

7፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት በሱዳን ባስቸኳይ ተኩስ እንዲቆም እንዲደረግ በረቀረበለት ሰነድ ላይ ዛሬ ይወያያል። ብሪታኒያና ሴራሊዮን በጋራ ያቀረቡት የውሳኔ ሃሳብ፣ ተፋላሚ ወገኖች ባስቸኳይ ግጭት እንዲያቆሙ፣ ንግግር እንዲጀምሩና የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ እንዲደርሱ የሚጠይቅ ነው። የውሳኔ ሃሳቡ፣ ኹለቱ ወገኖች ንጹሃንን ከጥቃት ለመጠበቅ ቀደም ሲል የገቧቸውን ቃል ኪዳኖች እንዲያከብሩ፣ ጾታዊ ጥቃትን እንዲከላከሉ፣ ያልተቋረጠ ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲገባ እንዲያደርጉ ጭምር ይጠይቃል። አባል አገራት ግጭቱን ከሚያባብስ ጣልቃ ገብነት እንዲቆጠቡ፣ በዳርፉር ላይ የተጣለውን የጦር መሳሪያ ማዕቀብ እንዲያከብሩ እንዲኹም ተፋላሚዎቹ ተኩስ አቁም ላይ የሚደርሱ ከኾነ የተመድ ዋና ጸሃፊ የስምምነቱን ተፈጻሚነት የሚቆጣጠር አካል እንዲሰይሙም ጥሪ ያደርጋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ኅዳር 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ርዕሰ መስተዳድር ጌታቸው ረዳ፣ ትግራይ ከኤርትራ ጋር እርቅ ማውረድ እንደምትፈልግ ላንድ የጣሊያን የዜና አውታር ተናግረዋል። ባንድ የጤና ጉባዔ ላይ ለመገኘት ጣሊያን የሚገኙት ጌታቸው፣ በጦርነቱ ለተፈጸሙ ወንጀሎች ተጠያቂነት ለማስፈን የፍትሕ ዓለማቀፋዊ ሥርዓት ማቋቋም እንደሚያስፈልግ ጠቁመዋል። ለወንጀሎች ሃላፊነትና ተጠያቂነት ሳይኖር፣ ከኤርትራ ጋር መደራደር እንደማይቻል ጌታቸው አስምረውበታል። ጌታቸው፣ በትግራይና አማራ ክልሎች መካከል ምዕራብ ትግራይ ላይ ያለው ውዝግብ በሰላም ይፈታ እንደኾነ ለቀረበላቸው ጥያቄ፣ ዘላቂ ሰላምን ማስፈን ከተፈለገ ሌላ አማራጭ የለም በማለት ጌታቸው መልሰዋል።

2፤ አዲሱ የባንክ ሥራ ረቂቅ አዋጅ መንግሥት ከብሄራዊ ባንክ ሊበደር በሚችለው የገንዘብ መጠን ላይ ገደብ ማስቀመጡን ሪፖርተር ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ፣ ብሔራዊ ባንክ ለመንግሥት ከ12 ወራት ባልበለጠ ጊዜ የሚመለስ ጊዜያዊ ብድር ሊሰጥ እንደሚችል መደንገጉን ዘገባው አመልክቷል። በ2000 ዓ፣ም የወጣው የተሻሻለ አዋጅ፣ መንግሥት ከባንኩ ምን ያህል ብድር በምን ያህል ወለድ መበደር እንደሚችል በግልጽ አልደነገገም ነበር። የባንኩ ገዥ ማሞ ምኅረቱ፣ መንግሥት በቂ ገንዘብ እንዲያገኝ ግብር ለጥቅል አገራዊ ምርት ያለውን ምጣኔ በቀጣዮቹ አራት ዓመታት በአራት በመቶ ለማሳደግ እንደታቀደ ገልጸዋል ተብሏል።

3፤ የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት በአዲስ አበባና ሌሎች ከተሞች የሚኖሩ ሱዳናዊያን ስደተኞችን እንደገና የቪዛ  ክፍያ ማስከፈል መጀመራቸው ስደተኞቹን አጣብቂኝ ላይ እንደጣላቸው የሱዳን ዜና ምንጮች ዘግበዋል። መንግሥት ለሱዳናዊያን ስደተኞች የቪዛ ክፍያ ማስከፈል ያቆመው፣ ባለፈው ዓመት የካቲት ነበር። ኾኖም መንግሥት ቪዛቸውን በጊዜው በማያሳድሱ ስደተኞች ላይ የ30 ዶላር ቅጣት በቅርቡ ጥሏል ተብሏል። የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን፣ ከመጠለያ ውጭ ከተማ ውስጥ የሚኖሩ ሱዳናዊያን ስደተኞችን በስደተኝነት አልመዘገበም። አዲስ አበባ ውስጥ የሚገኝ አንድ የሱዳን ሲቪክ ድርጅት፣ ለጉዳዩ መፍትሄ ፍለጋ ለጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ አቤቱታ ማስገባቱን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል።

4፤ ሳዑዲ ዓረቢያ ከጥር 2016 ዓ፣ም ወዲህ ሰባት ኢትዮጵያዊያን በሞት መቅጣቷን የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። አገሪቱ በጠቅላላው በተጠቀሰው ጊዜ ውስጥ በሞት የቀጣቻቸው የውጭ ዜጎች ብዛት 100 ደርሷል። በሞት ከተቀጡት መካከል፣ አንድ ኤርትራዊ፣ ሦስት ሱዳናዊያንና 10 ናይጀሪያዊያን ይገኙበታል። አብዛኞቹ የሞት ቅጣቶች የተፈጸሙት፣ ከአደንዛዥ ዕጽ ዝውውር ጋር በተያያዘ እንደኾነ ተገልጧል። አገሪቱ በ2015/16 ዓ፣ም በሞት የቀጣችው 34 የውጭ ዜጎችን ብቻ ነበር።

5፤ ሱማሊያ፣ በራስ ገዟ ሶማሌላንድ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ዙሪያ ሉዓላዊነቷን የሚጋፉ አስተያየቶችን የሰጡ የአውሮፓ ዲፕሎማቶችን አስጠንቅቃለች። አንዳንድ የአውሮፓ ዲፕሎማቶች በሰጧቸው አስተያየቶች ሶማሌላንድን የሱማሊያ ግዛት አድርገው አልቆጠሩም በማለት የውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ አሕመድ ፊቂ የወቀሱ ሲኾን፣ በሞቃዲሾ የዴንማርክ አምባሳደር ወደ ሐርጌሳ ሂደው በምርጫው ዙሪያ ለሰጡት አስተያየትም ማብራሪያ እንዲሰጡ ጠርተዋል። ሶማሌላንድ በበኩሏ፣ ፊቂ በምርጫው ዙሪያ የሚሰጧቸው አስተያየቶች ከ"ጥላቻ" እና "የቅናት መንፈስ" የመነጩ ናቸው በማለት ከሳለች።

6፤ ኢጋድ፣ በሱዳን ጦርነት እጃቸው የሌለባቸውን አገራት ያካተተ አሕጉራዊ ኃይል በአገሪቱ እንዲሠማራ ምክረ ሃሳብ ማቅረቡን ከምንጮች እንደሰማ ሱዳን ትሪቡን ዘግቧል። ኢጋድ በሱዳን ወታደራዊ ኃይል እንዲሠማራ ሃሳብ ያቀረበው፣ ተፋላሚ ወገኖች ቀደም ሲል ጅዳ ላይ የደረሱበትን የሰላም ስምምነት ተፈጻሚ ለማድረግና ጥሰቶችን ለመቆጣጠር እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። ሃሳቡ፣ ለስድስት ወራት ለሚቆይ ተልዕኮ 4 ሺሕ 500 ወታደሮች እንዲሠማሩ የሚጠይቅ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ኅዳር 7/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የኢትዮጵያ ሰነድ ሙዓለ ንዋይ ግብይት እንደጀመሩ የ90 ኩባንያዎችን ድርሻ ለማሻሻጥ መመዝገቡን መስማቱን ሪፖርተር ጋዜጣ ዘግቧል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው እስካሁን 1 ነጥብ 6 ቢሊዮን ብር ማሰባሰብ ችሏል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው አገልግሎት በይፋ ሲጀምር፣ ኢትዮ ቴሌኮም 10 በመቶ ድርሻውን እንዲሁም የኢትዮጵያ ኢንሹራንስ ኮርፖሬሽን ገና በይፋ ያልተገለጠ ድርሻው እንደሚሸጡ ዘገባው አመልክቷል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው ወደፊት ቴሌብርን ጨምሮ የተለያዩ የክፍያ ዘዴዎች ማመልከቻ አስገብተው እንዲወዳደሩ ይደረጋል ማለቱንም የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ዋና ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው፣ ለሳምንታት የተካሄደው የአሜሪካው ቦይንግ ኩባንያ ሠራተኞች የሥራ ማቆም አድማ በአየር መንገዱ የረጅም ጊዜ ዕድገት ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድር ይችላል በማለት ስጋታቸውን መግለጣቸውን ኒው ሴንትራል ቲቪ ዘግቧል። የሥራ ማቆም አድማው በተለይ አየር መንገዱ ባዘዛቸው አዳዲስ ቦይንግ 737 እና ቦይንግ 777 የመንገደኞች አውሮፕላኖች አቅርቦት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊኖረው እንደሚችል የጠቆሙት መስፍን፣ አየር መንገዱ ያዘዛቸውን አውሮፕላኖች መቼ እንደሚረከብ እስካኹን ርግጠኛ እንዳልኾነ መናገራቸውን ጠቅሷል። ኾኖም አየር መንገዱ አኹንም በቦይንግ ኩባንያ ላይ ትልቅ ተስፋ እንዳለው መስፍን ገልጸዋል ተብሏል። የቦይንግ ማክስ አውሮፕላኖች መዘግየትን ተከትሎ አየር መንገዱ በቅርቡ ከኤርባስ ኩባንያ ግዙፍ የመንገደኞች አውሮፕላን እንደተረከበ ይታወሳል።

3፤ ፌደራል ፖሊስ ኮሚሽን አዲስ ያስገነባውን የፎረንሲክ ምርመራና ምርምር የልሕቀት ማዕከል ዛሬ አስመርቋል። ማዕከሉን መርቀው የከፈቱት ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ ማዕከሉ ከኢትዮጵያ አልፎ ለጎረቤት አገራትም አገልግሎት መስጠት እንደሚችል ገልጸዋል። ዐቢይ፣ የማዕከሉ መቋቋም መንግሥታቸው በጸጥታ ዘርፍ ላይ ያደረገው ማሻሻያ አካል እንደኾነ ጠቁመዋል። ማዕከሉ፣ የሰነድ፣ የዘረመል (ዲ ኤን ኤ)፣ የዲጂታል ፎረንሲክ እና የስውር አሻራ ማስረጃዎችን ለመመርመር በሚያስችሉ ቴክኖሎጂዎች የተደራጀ እንደኾነ ተገልጧል። ኢትዮጵያ እስካሁን ከወንጀል ምርመራ ጋር በተያያዘ የዘረመል (ዲ ኤን ኤ) ምርመራዎችን የምታስደርገው፣ ማስረጃዎችን ወደ ውጭ አገራት በመላክ ነበር።

4፤ ዓለማቀፉ የፍልሰት ድርጅት፣ የተመድ ልማት ፕሮግራምና የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን ከኢትዮጵያ መንግሥት ጋር በመተባበር ሰሞኑን ለአገር ውስጥ መፈናቀል የዘላቂ መፍትሄ ብሄራዊ ስትራቴጂ ይፋ አድርገዋል። አዲሱ የዘላቂ መፍትሄ ብሄራዊ ስትራቴጂ፣ በአገሪቱ ውስጥ የአገር ውስጥ መፈናቀልን ለመግታት፣ ሰብዓዊ ዕርዳታን ከሰላም ግንባታ ሥራዎች፣ ከአየር ንብረት ለውጥ መቋቋሚያ ፕሮጀክቶችና ከመንግሥት-መር ልማት ጋር ማቀናጀትን ዓላማው ያደረገ ነው። ተመድ የአገር ውስጥ ተፈናቃይነትን በዓለም ላይ በዘላቂነት ለመፍታት ድጋፍ ያስፈልጋቸዋል ብሎ በቅርቡ ከመረጣቸው 15 አገራት መካከል ኢትዮጵያ አንዷ ናት።

5፤ ተመድ ለተያዘው የፈረንጆች ዓመት ኢትዮጵያ ውስጥ ለሚገኙ ዕርዳታ ፈላጊዎች ከያዘው የገንዘብ በጀት ውስጥ እስካሁን ከመንግሥት ምንጮችና ከዓለማቀፍ ለጋሾች ማሟላት የቻለው 47 በመቶውን ብቻ እንደኾነ አስታውቋል። ድርጅቱ፣ ከሰኔ 2016 ዓ፣ም እስከ ታኅሳስ 2017 ዓ፣ም ድረስ ለዕርዳታ ፈላጊዎች የያዘው የገንዘብ በጀት ዕቅድ 877 ሚሊዮን ዶላር ነው። ዕቅዱ፣ በአየር ንብረት ለውጥ ሳቢያ በደቡብ ኢትዮጵያ እና በደቡብ ምሥራቅ ኢትዮጵያ ሊከሰት የሚችለውን ድርቅ፣ ግጭቶች የሚያስከትሏቸውን መፈናቀሎች፣ የመሬት መንሸራተትና የጎርፍ አደጋዎችን ታሳቢ በማድረግ የተዘጋጀ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ዓርብ ኅዳር 6/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ አማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት፣ መንግሥት በክልሉ የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶችን በግዳጅ ለውትድርና እየመለመለ ይገኛል በማለት አዲስ ባወጣው መግለጫ ከሷል። ቡድኑ፣ በርካታ ወጣቶች ከግዳጅ ውትድርና ለመቅረት ለመንግሥት ባለሥልጣናትና ለገዥው ፓርቲ ካድሬዎች ከፍተኛ ገንዘብ እየከፈሉ ይገኛሉ ብሏል። ገዥው መንግሥት የክልሉን ሕዝብ የሰላም ጥያቄ በመጥለፍና የሰላም ጥሪ የሚደረግባቸውን ሕዝባዊ ሰልፍች በማዘጋጀት ለራሱ ፖለቲካዊ ዓላማ እየተጠቀመባቸው ይገኛል በማለት የወቀሰው ቡድኑ፣ ሕዝቡ መንግሥት ያልፈቀደውን ሰልፍ ሊያደርግ እንደማይችል ይታወቃል ብሏል።

በተያያዘ፣ የኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት፣ ትናንት በክልሉ በርካታ ዞኖች በተካሄዱት የሰላም ጥሪ የተንጸባረቀባቸው ሕዝባዊ ሰልፍች እጁ እንደሌለበት ዛሬ በኮምኒኬሽን ቢሮው በኩል አስታውቋል። ሰልፎቹ ሕዝቡ በራሱ ተነሳሽነት ያካሄዳቸውና በክልሉ ያለው አለመግባባት በሰላም እንዲፈታ የተጠየቀበት መድረክ መኾኑን የጠቀሰው የክልሉ መንግሥት፣ የክልሉ መንግሥት ለድጋፍ እንዳዘጋጀው ተደርጎ በተለያዩ አካላት የሚናፈሰው አሉባልታ ግን ከእውነት የራቀ ነው በማለት አስተባብሏል። አሉባልታው በክልሉ ታጥቀው የሚንቀሳቀሱ አካላት የሕዝቡ የሰላም ጥሪ እንዳይደርሳቸው በሚፈልጉ አካላት ኾን ተብሎ የተደረገ መኾኑን እንደሚያውቅ የክልሉ መንግሥት ጨምሮ ገልጿል።

2፤ በአማራ ክልል ምዕራብ ጎጃም ዞን በፋኖ ታጣቂዎች ቁጥጥር ስር በሚገኙት ደጋ ዳሞትና ቋሪት ወረዳዎች የመንግሥት ሠራተኞች የጥቅምት ወር ደመወዝ እንዳልተከፈላቸው ዋዜማ ሰምታለች። የዞኑ አስተዳደር ለወረዳዎች ሠራተኞች ደመወዝ አይከፈላችሁም ማለቱን ሠራተኞቹ ገልጸዋል። በቋሪት ወረዳ ከወረዳው ካቢኔና የጸጥታ አካላትና ከንግድ ባንክ ሠራተኞች ውጪ የሚገኙ የመንግሥት ሠራተኞች ደመወዝ የማይከፈላቸው፣ ለፋኖ ታጣቂዎች ድጋፍ ታደርጋላችሁ ተብለው ስለተፈረጁ እንደሆነ ዋዜማ ተረድታለች። ወደ ዞኑ መቀመጫ ፍኖተሰላም የሸሹ የወረዳ አመራሮች፣ የፖሊስና ሚሊሻ አባላት ግን የጥቅምት ወር ደሞዝ ተከፍሏቸዋል ተብሏል። በወረዳዎቹ አብዛኞቹ የመንግሥት መደበኛ ሥራዎች ተቋርጠዋል።

3፤ የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር፣ የክልሉ የጸጥታና ፍትሕ አካላት ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ቡድን የሚያደርገውን የመፈንቅለ ሥልጣን እንቅስቃሴ በመረዳት ሕጋዊ ተልዕኳቸውን እንዲወጡ ትናንት ማምሻውን ባወጣው መግለጫ አሳስቧል። ቡድኑ በተለያዩ አካባቢዎች ሕገወጥ እንቅስቃሴዎችን እያደረገ መኾኑን የጠቀሰው ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ እንዲህ ዓይነቱን ሥርዓት አልበኝነት አልታገስም በማለት አስጠንቅቋል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ በዚህ “ሕገወጥ ቡድን” የሚተዳደር ሕዝብም ኾነ ሀብት አይኖርም ብሏል።

4፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር፣ በኢትዮጵያ የሱዳን ተጠባባቂ አምባሳደር ዓሊ የሱፍ በሕዳሴው ግድብ ዙሪያ ለሰጡት አስተያየት ቅሬታውን ለመግለጽ ትናንት ጠርቷቸው እንደነበር ሱዳን ትሪቡን ዘግቧል። ተጠባባቂ አምባሳደሩ በግድቡ ውሃ አሞላልና አስተዳደር ዙሪያ ያለው ውዝግብ ካልተፈታ፣ ከኢትዮጵያ ጋር ጦርነት ሊቀሰቀስ ይችላል በማለት በቅርቡ ላንድ የአገራቸው ቴሌቪዥን ጣቢያ ቃለ ምልልስ ሰጥተው እንደነበር ዘገባው አመልክቷል። ዓሊ በዚሁ ቃለ ምልልሳቸው፣ በግድቡ ላይ የሦስትዮሽ ስምምነት ላይ ካልተደረሰና ጦርነት የሚቀሰቀስ ከኾነ፣ ሱዳን ከግብጽ ጋር ወግና ትቆማለች በማለት እንደተናገሩ የዜና ምንጩ ጠቅሷል። የውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ቃል አቀባይ አምባሳደር ነቢያት ጌታቸው ትናንት በሰጡት ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ፣ ዓሊ የሰጡትን አስተያየት በማጣጣል የሕዳሴ ግድብ ውዝግብ የሚፈታው በድርድር ብቻ እንደኾነ ተናግረው ነበር። ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር የሱዳን ተጠባባቂ አምባሳደርን ጠርቶ ቅሬታውን ስለመግለጡ በይፋ ያወጣው መግለጫ የለም።

5፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር፣ የጎረቤት ሶማሌላንድ ራስ ገዝ ሕዝብ ሰላማዊና ዲሞክራሲያዊ ምርጫ በማካሄዱ የእንኳን ደስ አላችሁ መልዕክት አስተላልፏል። ሚንስቴሩ፣ የሶማሌላንድ የምርጫ ኮሚሽን "ነጻ እና ፍትሃዊ" ምርጫ ማካሄዱን በመጥቀስ አድናቆቱን ገልጧል። ሶማሌላንድ ያካሄደችው ምርጫ፣ ያደገ ዲሞክራሲያዊ ሥርዓት እና አስተዳደር መዘርጋቷን ማሳያ እንደሆነ ሚንስቴሩ አውስቷል። ሶማሌላንድ ከሱማሊያ በተናጥል ተገንጥላ ነጻነቷን ካወጀች ወዲህ አራተኛውን ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ከትናንት ወዲያ ያካሄደች ሲኾን፣ የምርጫ ውጤቱ ቆጠራም ባኹኑ ወቅት እየተካሄደ ይገኛል። ለሁለት ዓመታት ከዘገየ በኋላ በተካሄደው በዚሁ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ፣ ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እና ሁለት የተቃዋሚ ፓርቲ መሪዎች ተወዳድረዋል።

6፤ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ በአዲስ አበባ ከተማ መንገድ ላይ የፕላስቲክ ቤቶችንና የንግድ በረንዳዎችን መስራት መከልከል እንዳለበት በከተማዋ እየተገነባ የሚገኘውን ኹለተኛ ዙር የመንገድ ኮሪደር ልማት ከከተማዋ አመራሮች ጋር በገመገሙበት ወቅት አሳስበዋል። ዐቢይ፣ ነዋሪዎች ንግድ ለማካሄድ በፕላስቲክ የሚሠሯቸው ቤቶች ሕገወጥ ተብለው መፈረጅ አለባቸው በማለት ተናግረዋል። መንግሥት ፕላስቲክን የተመለከተ ረቂቅ ሕግ እያዘጋጀ መኾኑን የጠቆሙት ዐቢይ፣ ፕላስቲኮች ወደ አገር ውስጥ እንዳይገቡ ጥረት እንደሚደረግም አስታውቀዋል።

7፤ ነፍጥ ያነሳው የአፋር ፌደራላዊ ዴሞክራሲ ፓርቲ ታጣቂዎች ትጥቃቸውን ለአፋር ክልላዊ መንግሥት ማስረከባቸውን የክልሉ ኮምንኬሽን ቢሮ ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። ታጣቂዎቹ ትጥቃቸውን አስረክበው ወደ ሰላማዊ ኑሮ ለመመለስ የተስማሙት፣ በክልሉ አብአላ ከተማ ላይ በተካሄደና የክልሉ ርዕሰ መስተዳድር አወል አርባ ጭምር በተገኙበት ስነ ሥርዓት ላይ እንደኾነ ቢሮው ገልጧል። አወል፣ የቡድኑ የቀድሞ ታጣቂዎች በክልሉ ሠላምና ልማት ላይ ተሳትፎ እንዲያደርጉ የክልሉ መንግሥት ምቹ ኹኔታዎችን እንደሚፈጥር አረጋግጠዋል ተብሏል። የክልሉ መንግሥት ከቀድሞው ታጣቂ ቡድን ጋር የደረሰበትን ስምምነት ዝርዝር አላብራራም። የአፋር ነጻ አውጪ ግንባር የተባለ ታጣቂ ቡድንም በተከታታይ ውይይቶች ወደ ሠላማዊ ትግል እንደተመለሰና ባኹኑ ወቅት በክልሉ ውስጥ የሚንቀሳቀስ ሌላ ታጣቂ ቡድን እንደሌለ ተገልጧል።

8፤ በሱማሊያ የአፍሪካ ኅብረት የሽግግር ተልዕኮ ሦስተኛውን ዙር ወታደሮቹን ከአገሪቱ የማስወጣት መርሃ ግብሩን አጠናቋል። ተልዕኮው የሦስተኛው ዙር ወታደሮችን የማስወጫ ሂደት ያጠናቀቀው፣ በጁባላንድ ግዛት ታችኛው ጁባ አካባቢ የኬንያ ወታደሮች ሲጠቀሙበት የነበረውን ወታደራዊ ጦር ሠፈር ለአገሪቱ ጦር ሠራዊት በማስረከብ ነው። ተልዕኮው በእስካኹኖቹ ሦስት ዙሮች ዘጠኝ ሺሕ ወታደሮቹን ከ21 ወታደራዊ ጦር ሠፈሮች አስወጥቷል። አፍሪካ ኅብረት በአራተኛው ዙር ሰላም አስከባሪ ጦሩን እስከ ቀጣዩ ታኅሳስ ወር መጨረሻ ድረስ መሉ በሙሉ ከአገሪቱ የማስወጣት ዕቅድ አለው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ኅዳር 5/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ከፍተኛ የሰሊጥ ምርት በሚመረትባቸው ሁመራ፣ መተማና ማይካድራ ዘንድሮ የተገኘው ምርት ከባለፈው ዓመት ጋር ሲነጻጸር በጣም ዝቅተኛ መኾኑን ዋዜማ ሰምታለች። በጎንደር እና ምርት ባለባቸው አካባቢዎች በጸጥታ ምክንያት ወደ መሃል አገር መምጣት ያልቻለ ከፍተኛ የሰሊጥ ምርት እንደሚገኝ ተነግሯል። የወልቃይት አካባቢ ሰሊጥ አምራች አርሶ አደሮች በመተማ በኩል ሰሊጥ በሕገወጥ መንገድ ወደ ሱዳን እንደሚወጣና የይገባኛል ጥያቄ በሚነሳባቸው አካባቢዎች የሠፈሩ የሱዳን ወታደሮች በሕገወጡ ንግድ እንደሚሳተፉ ዋዜማ ተገንዝባለች። ባሁኑ ወቅት አንድ ኩንታል ሰሊጥ ከ13 ሺሕ እስከ 15 ሺሕ በመሸጥ ላይ ይገኛል።

2፤ መንግሥት ከውጭ መሉ በሙሉ ተገጣጥመው በሚገቡ በኤሌክትሪክ በሚሠሩ የቤት አውቶሞቢሎች ላይ የ5 በመቶ የጉምሩክ ቀረጥ ጭማሪ አድርጓል። በዚህ መሠረት በተሽከርካሪዎቹ ላይ የጉምሩክ ቀረጡ ከ15 በመቶ ወደ 20 በመቶ አድጓል። ዋዜማ ያነጋገረቻቸው ተሽከርካሪ አስመጪዎች፣ የታክስ ጭማሪው ሥራ ላይ ሲውል የተሽከርካሪ ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ ሊጨምር እንደሚችል ተናግረዋል። ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት፣ መንግሥት ከታክስ የሚያገኘውን ገቢ እንዲጨምር ማሳሰቡ ይታወሳል።

3፤ የብሄራዊ ባንክ ገዢ ማሞ ምኅረቱ፣ የባንኮች የውጭ ምንዛሬ ግኝት ከወጪ ንግድ ብቻ በወር በአማካይ 500 ሚሊዮን ዶላር እንደደረሰ መናገራቸውን የመንግሥት ምንጮች ዘግበዋል። ማሞ፣ የባንክ የውጭ ምንዛሬ ግኝት ከማክሮ ኢኮኖሚ ማሻሻያው በፊት ከነበረበት 1 ነጥብ 4 ቢሊዮን ዶላር ወደ 3 ነጥብ 4 ቢሊዮን ዶላር ማደጉንም ገልጸዋል ተብሏል። ከኹለት ሳምንት በፊት በባንኮች መካከል በተጀመረው የእርስበርስ የውጭ ምንዛሬ ግብይት ከ100 ሚሊዮን ዶላር በላይ ግብይት እንደተካሄደም ማሞ ማውሳታቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ላኪዎች ራሳቸው ካገኙት የውጭ ምንዛሬ 50 በመቶውን ላልተወሰነ ጊዜ አገር ውስጥ በሚገኝ የባንክ ሒሳባቸው ማስቀመጥ የሚችሉበት አሠራር ከዛሬ ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚኾንም ተገልጧል፡፡

4፤ በሕገወጥ መንገድ ወደ ኬንያ የገቡ ዘጠኝ ኢትዮጵያዊያን ዜጎችን ሲያጅብ የተገኘ አንድ የአገሪቱ ፖሊስ በቁጥጥር ሥር መዋሉን የአገሪቱ ጋዜጦች ዘግበዋል። በተሽከርካሪ ሲጓዙ በቁጥጥር ሥር ከዋሉት ኢትዮጵያዊያን መካከል፣ አንዲት የ15 ዓመት ታዳጊ እንደምትገኝበት ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ፖሊሱና ኢትዮጵያዊያኑ በቁጥጥር ሥር የዋሉት ሳምቡሩ አውራጃ ውስጥ እንደሆነ ተነግሯል።

5፤ የየመን ኹቲ ኃይሎች በቀይ ባሕር አካባቢ የሚፈጽሙት ጥቃት በጅቡቲና ኢትዮጵያ የንግድ መስመር ላይ ተጽዕኖ እያሳደረ መኾኑን አፍሪካ ኢንተሌጀንስ ዘግቧል። ኹቲዎች የሚፈጽሙትን ጥቃት በመስጋት የንግድ መርከብ ድርጅቶች ግዙፍ መርከቦችን ወደ ጅቡቲ በመላክ ፋንታ ትናንሽ መርከቦችን መላክ እንደጀመሩ ዘገባው አመልክቷል። ይህም ሸቀጦችና አስፈላጊ እቃዎች በቶሎ ኢትዮጵያ ውስጥ እንዳይደርሱ ምክንያት ኾኗል ተብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 4/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የተመድ የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት ትናንት በኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብት ይዞታ ላይ ባደረገው ግምገማ በርካታ አገራት አሳሳቢ ባሏቸው የሰብዓዊ መብቶች ጉዳዮች ዙሪያ ለኢትዮጵያ ምክረ ሃሳቦችን ሰጥተዋል። ከምክረ ሐሳቦቹ መካከል፣ የሞት ቅጣት እንዲቀር፣ በትዳር ውስጥ የሚፈጸም አስገድዶ መድፈር በወንጀል እንዲያስቀጣ ኾኖ እንዲደነገግና ሕጻናትን ለውትድርና መመልመል እንዲቆም የሚሉት ይገኙበታል። በጋዜጠኞች፣ በሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች፣ በሲቨክ ማኅብረሰብ ድርጅቶችና በተቃዋሚ የፖለቲካ ኃይሎች ላይ የሚደርሱ ጥቃቶች፣ የአስገድዶ መሠወር ድርጊቶችና ከሕግ ውጪ የኾኑ እስሮች እንዲቆሙና በጊዜያዊ ማቆያዎች የተፈጸሙ የሥቅየት ድርጊቶች በገለልተኛ አካል እንዲመረመሩም በርካታ አገራት ምክረ ሃሳቦችን አቅርበዋል፡፡

2፤ በተሻሻለው የባንክ ረቂቅ አዋጅ ፍርድ ቤት የብሔራዊ ባንክን አንዳንድ ውሳኔዎች መሻር እንደማይችል የተቀመጠው ድንጋጌ ሕገመንግሥታዊ መብቶችን ይጋፋል የሚል ቅሬታ ጉዳዩ የሚመለከተው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ ማቅረቡን ሪፖርተር ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ ባንኩ በሚወስነው የሞግዚት አስተዳደር፣ በባንክ ፍቃድ ስረዛና በንብረት አጣሪ ሹመት የተነሳ በሚደርስ ጉዳት ባንኩ ለአቤቱታ አቅራቢ አካል የገንዘብ ካሳ ሊከፍል ይችላል እንጂ የባንኩ ውሳኔ በፍርድ ቤት ሊሻር እንደማይችል እንደተደነገገ ዋዜማም ከረቂቁ ላይ ተመልክታለች። የብሄራዊ ባንክ ሃላፊዎች ግን ፍርድ ቤት የባንኩን ውሳኔዎች ከቀለበሰ፣ የገንዘብ አስቀማጩና የሕዝቡ ጥቅም ሊጎዳ ስለሚችልና የፋይናንስ ተቋማትን ከከባድ ቀውስ በፍጥነት ለማዳን ሲባል የተካተተ ድንጋጌ ነው የሚል ምላሽ ሰጥተዋል ተብሏል፡፡

3፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በተያዘው በጀት ዓመት ሩብ ዓመት ከእቅዱ በ10 ቢሊዮን ብር ያነሰ ገቢ መሰብሰቡን ትናንት ባካሄደው አንድ የግምገማ መድረክ ላይ ማስታወቁን ኢትዮጵያ ኢንሳይደር ዘግቧል። አስተዳደሩ ባለፉት ሦስት ወራት ለመሰብሰብ ያቀደው ገቢ 54 ነጥብ 9 ቢሊዮን ብር እንደነበር ያስታወሰው ዘገባው፣ መሰብሰብ የቻለው ግን በእቅዱ ከተቀመጠው 83 ነጥብ 3 በመቶውን ብቻ እንደሆነ አስተዳደሩ መግለጡን ጠቅሷል። አስተዳደሩ በሩብ ዓመቱ ከውጭ ድጋፍና ብድር ያገኘው ገቢም፣ ከእቅዱ ከግማሽ አንሷል ተብሏል።

4፤ ቼክ ፖይንት የተሰኘ ተቋም፣ ባለፈው ጥቅምት ወር በዓለም ላይ በተለያዩ አገራት ላይ ከተፈጸሙ የበይነ መረብ ጥቃቶች ኢትዮጵያን ቀዳሚ ደረጃ ላይ አስቀምጧታል። ተቋሙ ኢትዮጵያ በተጠቀሰው ወር ለተፈጸሙባት የበይነ መረብ ጥቃቶች 96 ነጥብ 8 በመቶ የተጋላጭነት ነጥብ ሰጥቷል። ከአፍሪካ፣ አንጎላና ኡጋንዳ ከኢትዮጵያ ቀጥለው በ4ኛና 10ኛ ደረጃ በዓለም ላይ ከፍተኛ ጥቃት ከተፈጸመባቸው አገሮች ተርታ ተሰልፈዋል። ኬንያ በዓለም ላይ 18ኛ ደረጃ ይዛለች። የበይነ መረብ ጥቃቶች ኢላማ ያደረጉት፣ በዋናነት የትምህርት እና ኢንዱስትሪ ዘርፎችንና ተቋማትን ነው ተብሏል።

5፤ ሶማሌላንድ ነጻ አገርነቷን ካወጀች ወዲህ አራተኛዋ የኾነውን ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ በዛሬው ዕለት አካሂዳለች። ለምርጫው ዕጩ ኾነው የቀረቡት፣ በሥልጣን ላይ ያሉትና ለሁለተኛ የሥልጣን ዘመን የሚወዳደሩት ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እንዲሁም የሁለት ተቃዋሚ ፓርቲዎች መሪ የሆኑት አብዱራህማን ሞሐመድ እና ፋይሰል ዓሊ ሁሴን ናቸው። የዛሬው ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ የተካሄደው፣ በገንዘብ እጥረትና ቴክኒካዊ ጉዳዮች ሳቢያ ለሁለት ዓመታት ከተራዘመ በኋላ ነው። በርካታ የውጭ ታዛቢዎች የምርጫውን ሂደት ታዝበዋል። ሶማሌላንድ፣ በአፍሪካ ቀንድ ቀጠና ውስጥ ከ20 ዓመታት በላይ ነጻና ፍትሃዊ ምርጫዎችን በማካሄድ በዓለማቀፍ ዝና ያተረፈች ናት።

6፤ አሜሪካ፣ በሱዳኗ ምዕራብ ዳርፉር ግዛት በሰብዓዊ መብት ጥሰት በከሰሰቻቸው አብድል ራህማን ጁማ ባርካላ በተባሉ የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል የጦር አዛዥ ላይ ማዕቀብ ጥላለች። የቡድኑ የጦር አዛዥ በግዛቲቷ ጾታዊ ጥቃቶችና ማንነት ተኮር ጥቃቶች እንዲፈጸሙና የግዛቲቷ ገዥ ካሚስ አባካ እንዲገደሉ ትዕዘዝ ሰጥተዋል በማለት ነው የጉዞ እና የፋይናንስ እገዳ ማዕቀብ የጣለችባቸው። የመንግሥታት ድርጅት ጸጥታው ምክር ቤትም፣ በባርካላ ላይ ባለፈው ሳምንት ተመሳሳይ ማዕቀብ መጣሉ ይታወሳል። ጸጥታው ምክር ቤት፣ የሱዳኑ ጦር ባስቸኳይ እንዲቆም በሚጠይቅ ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ላይ ሰሞኑን እየተወያየ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ ኅዳር 4/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ጅማ ዞን የአርሶ አደሮች መሬት ለኢንቨስትመንት ሥራ ይፈለጋል በሚል ከሕግ አግባብ ውጪ ካለምንም ካሳ እና ተለዋጭ መሬት ተነጥቆ ለአገር ውስጥ ባለሃብቶች እየተሰጠ መኾኑን ዋዜማ ከአካባቢው ነዋሪዎች ተረድታለች። በተለይ ሰጠማ ወረዳ ውስጥ የአካባቢው አስተዳደር ከአርሶ አደሮቹ የሚነጥቀው መሬት ከ50 ሔክታር በላይ መኾኑን ዋዜማ ሰምታለች። አርሶ አደሮቹ በድርጊቱ ላይ ተቃውሞ እያሰሙ እንደኾነና ድርጊቱን የተቃወሙ በርካቶች ከፍተኛ የሰብዓዊ መብት ጥሰት እንደተፈጸመባቸውና የአፈር ማዳበሪያና ምርጥ ዘር እንደተከለከሉ ምንጮች ተናግረዋል።

2፤ የኢትዮጵያ ልዑካን ቡድን ትናንት ጀኔቫ ውስጥ በተመድ ሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት ግምገማ ላይ ከአምስት ዓመት በፊት በሦስተኛው ግምገማ ለኢትዮጵያ በተሰጡ ምክረ ሃሳቦች አፈጻጸም ዙሪያ ሪፖርት አቅርቧል። ልዑካን ቡድኑ፣ በጾታዊ ጥቃትና በተፈናቃዮች፣ በትምህርት፣ በጤና እንዲኹም በኢኮኖሚያዊና ማኅበራዊ መብቶች ዙሪያ በተገኙ ውጤቶች ዙሪያም ለገምጋሚው መድረክ ዝርዝር ማብራሪያ ሰጥቷል። በግምገማው ላይ 177 አገራት ለኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች መሻሻል ምክረ ሃሳቦችን ሰጥተዋል። የምክር ቤቱ ገምጋሚ ቡድን የግምገማውን ሪፖርት በቀጣዩ ዓርብ ያጸድቃል ተብሎ ይጠበቃል።

3፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳ፣ በጸለምቲና ደቡባዊ ትግራይ ተመላሾች ለከባድ የጸጥታ ስጋትና እንደተጋለጡና በርካቶች ወደቀድሞ መኖሪያቸው መመለስ እንዳልቻሉ ከተመድ ልዑካን ቡድን ጋር በተወያዩበት ወቅት መናገራቸውን የክልሉ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ጌታቸው፣ የተመላሾቹን ስጋት ለመቅረፍ አስቸኳይ ርምጃ እንደሚያስፈልግ መጠቆማቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። በምዕራብ ትግራይም በጸጥታ ኹኔታውና በመሠረተ ልማቶች ጉዳት ሳቢያ ተፈናቃዮችን መመለስ እንዳልተቻለ ጌታቸው ለልዑካን ቡድኑ እንዳብራሩ ዘገባዎቹ  አመልክተዋል። ተፈናቃዮቹ በሙሉ ካልተመለሱ፣ ክልሉ ከጉዳቱ ሙሉ በሙሉ ሊያገግም እንደማይችልም ጌታቸው ተናግረዋል ተብሏል። የተመድ ልዑካን ቡድን ለትግራይ ተፈናቃዮች ድጋፍ መስጠት እንደሚቀጥል ማረጋገጡ ተገልጧል።

4፤ የገንዘብ ሚንስትር አሕመድ ሽዴ፣ የብሔራዊ ባንክ የውጭ ምንዛሬ ክምችት ካለፈው ዓመት ተመሳሳይ ወቅት ጋር ሲነጻጸር የ152 በመቶ ጭማሪ እንዳሳየ መናገራቸውን የመንግሥት ዜና ምንጮች ትናንት ማምሻውን ዘግበዋል። በመስከረም ወር በባንኮች በኩል የተላከው ሀዋላ ካለፈው ዓመት ተመሳሳይ ወቅት ጋር ሲነጻጸር የ69 በመቶ ጭማሪ ማሳየቱንም አሕመድ መግለጣቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። አሕመድ፣ የዋጋ ግሽበቱም ባለፈው ዓመት ግንቦት ወር ከነበረበት 23 ነጥብ 3 በመቶ በጥቅምት ወር ወደ 16 ነጥብ 1 በመቶ መውረዱንም ጠቅሰዋል ተብሏል።

5፤ ከኢትዮጵያ ጋር በተፈራረመችው የባሕር በር የመግባቢያ ስምምነት ሳቢያ ከሱማሊያ ጋር ከባድ ውዝግብ ውስጥ የገባችው ራስ ገዟ ሶማሌላንድ፣ ዛሬ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫዋን ታካሂዳለች። ለምርጫው፣ አወዛጋቢውን የመግባቢያ ስምምነት የተፈራረሙት ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እና የተቃዋሚ ፓርቲዎች መሪዎች አብዱራህማን ሞሐመድ እና ፋይሰል ዓሊ ሁሴን ይፎካከራሉ። ሶማሌላንድ ነጻነቷን ካወጀች ወዲህ፣ የዛሬው ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ አራተኛዋ ነው። ምርጫውን ለመታዘብ በርካታ የውጭ ታዛቢዎች ሐርጌሳ ገብተዋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ኅዳር 3/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ አስራ አራት የመገናኛ ብዙኀን ባለሙያዎች ማኅበራትና ሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች አዲሱ የመገናኛ ብዙኅን የማሻሻያ ረቂቅ አዋጅ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት መቅረቡ እንዳሳሰባቸው በጋራ ባወጡት መግለጫ አስታውቀዋል። ማኅበራቱ፣ ረቂቅ አዋጁ የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ ጥበቃ የሰጣቸውን ነጻነቶች የሚገድብና የመገናኛ ብዙሃን ባለሥልጣን በአስፈጻሚው አካል ተጽዕኖ ሥር እንዲወድቅ የሚያደርግ ነው ብለዋል። ረቂቅ አዋጁ ጉዳዩ የሚመለከታቸው አካላት በቂ ውይይት ሳያደርጉበት ለቋሚ ኮሚቴ መመራቱ አሳስቦናል ያሉት ማኅበራቱ፣ በአዋጁ ከለላ የተሰጣቸው የቁጥጥርና ሚዛን መጠበቂያዎች ሊሻሩ የሚችሉበት ዕድል መኖሩ እንዳሰጋቸው ጠቅሰዋል። አቤቱታ አቅራቢዎቹ፣ ያነሷቸው ጉዳዮች አስቸኳይ መፍትሄ እንዲፈልግላቸው፣ በማሻሻያው አስፈላጊነት ላይ በጥናት የተደገፈ ማስረጃ እንዲቀርብና ጉዳዩ ከሚመለከታቸው አካላት ጋር ሰፊ ውይይት እንዲደረግበት አሳስበዋል።

2፤ የተመድ የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት ዛሬ በኢትዮጵያ የሰብዓዊ መብቶች ይዞታ ላይ ጀኔቫ ውስጥ ግምገማ ሲያካሂድ ውሏል። ግምገማው በኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብት አያያዝ ላይ ሲካሄድ የአሁኑ ለአራተኛ ጊዜ ነው። ሌሎች አገራትን ጭምር ያካተተው ግምገማ መሠረት ያደርገው፣ ተገምጋሚ አገራት ያቀረቡትን የሰብዓዊ መብቶች ይዞታ ሪፖርቶች፣ ገለልተኛ የሰብዓዊ መብቶች ባለሙያዎችና የተባበሩት መንግሥታት ድርጅቶች የሚያቀርቧቸውን ሪፖርቶች እንዲሁም የአገራቱ የሰብዓዊ መብቶች ድርጅቶች፣ የሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶችና ቀጠናዊ ድርጅቶች የሚያቀርቧቸውን ሪፖርቶች ነው። በግምገማው ላይ ኢትዮጵያን ወክሎ እየተሳተፈ የሚገኘው፣ የፍትህ ሚንስትር ደዔታ በላይሁን ይርጋ የመሩት ልዑካን ቡድን ነው።

3፤ መንግሥት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ያቀረበው አዲሱ የባንክ ሥራ አዋጅ፣ በባንክ ሥራ ላይ ለመሠማራት የሚፈልጉ ትውልደ ኢትዮጵያዊያን ከአገር ውስጥ ወይም ከውጭ አገር ኢንቨስተርነት አንዱን ብቻ እንዲመርጡ እንደሚያስገድድ ተገልጧል። ኢትዮጵያ ውስጥ አክሲዮን የገዙ ትውልደ ኢትዮጵያዊ የኾኑ የውጭ አገር ዜጎች ግን እንደ አገር ውስጥ ኢንቨስተር የመቆጠር መብት እንዳላቸው ረቂቅ አዋጁ መደንገጉን ኢትዮጵያ ኢንሳይደር ዘግቧል። እንደ ውጭ ዜጋ መቆጠር የሚፈልጉ ትውልደ ኢትዮጵያዊያን፣ ለውጭ ዜጎች የተደነገጉ ድንጋጌዎች ተፈጻሚ ይኾኑባቸዋል ተብሏል። ረቂቅ አዋጁ የውጭ ዜጎች ባንድ ባንክ ውስጥ መያዝ የሚችሉትን የአክስዮን መጠን፣ ከባንኩ የተፈረመ ካፒታል ውስጥ ከ49 በመቶ እንዳይበልጥ ገደብ እንደጣሉ ዘገባው ጠቅሷል።

4፤ በኢትዮጵያ በጥቅምት ወር የፍጆታ ሸቀጦች ዋጋ ንረት ካለፈው ወር ጋር ሲነጻጸር መጠነኛ ቅናሽ አሳይቷል። በጥቅምት ወር የፍጆታ ሸቀጦች የዋጋ ንረት 16 ነጥብ 1 በመቶ ሆኖ እንደተመዘገበ የማዕከላዊ ስታትስቲክስ አገልግሎት አስታውቋል። ባለፈው መስከረም ወር የፍጆታ ሸቀጦች የዋጋ ንረት 17 ነጥብ 5 በመቶ ደርሶ እንደነበር ተቋሙ አስታውሷል። በተመሳሳይ የምግብ ዋጋ ንረት ብቻውን ባለፈው መስከረም ከነበረበት 19 ነጥብ 6 በመቶ ወደ 19 ነጥብ 2 በመቶ ቅናሽ ማሳየቱን ተቋሙ ገልጧል።

5፤ ትናንት በኢትዮጵያ የብሪታንያ፣ የጀርመን፣ የኔዘርላንድ አምባሳደሮች እና የአውሮፓ ኅብረት ቋሚ መልዕክተኛ ወደ ትግራይ አቅንተው ከጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንት ጌታቸው ረዳ ጋር መወያየታቸውን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። የአምባሳደሮቹ ቡድን በደጉዓ ተምቤን ወረዳ ተገኝቶ፣ ባካባቢው እየተካሄደ የሚገኘውን የመልሶ ግንባታና መልሶ ማቋቋም ሥራዎች መመልከቱን ዘገባው አመልክቷል። ቡድኑ በጦርነት በተጎዳችው ትግራይ ሰላምና መረጋጋት እንዲሰፍን አገሮቻቸው ድጋፍ ማድረግ እንደሚቀጥሉ ማረጋገጣቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ጌታቸውም፣ ጦርነቱ በትግራይ ላይ ከባድ ጉዳት እንዳደረሰ በመግለጽ፣ አገራቱ ለትግራይ ሁለንተናዊ ድጋፍ ማድረጋቸውን እንዲቀጥሉ በውይይቱ ወቅት ጠይቀዋል ተብሏል። ጌታቸው እና የአምባሳደሮቹ ቡድን ባደረጉት ውይይት፣ በጦርነቱ የተፈናቀሉ ሰዎች ወደ ቀያቸው መመለስ በሚቻሉበት ኹኔታ ዙሪያ ጭምር እንደተወያዩ ተገልጧል።

6፤ ቦይንግ ኩባንያ፣ ከስድስት ዓመት በፊት ኢትዮጵያ ውስጥ በተከሰከሰው ቦይንግ 737 ማክስ 8 የመንገደኞች አውሮፕላን ሕይዎታቸው ላለፈ አንዲት መንገደኛ ቤተሰቦች የገንዘብ ካሳ ክፍያ ለመፈጸም ከፍርድ ቤት ውጭ ስምምነት ላይ መድረሱን ከምንጮቹ እንደሰማ ጠቅሶ የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። ፍርድ ቤት ስምምነቱን ዛሬ ያጸድቃል ተብሎ እንደሚጠበቅ ዘገባው አመልክቷል። የካሳው መጠንም ኾነ የካሳ ተከፋዮቹ ማንነት ለጊዜው አልታወቀም ተብሏል። ባንድ ቡድን ውስጥ በኩባንያው ላይ የካሳ ክስ መስርተው ከነበሩ ስድስት የተጎጂ ቤተሰቦች መካከል፣ አምስቱ ከፍርድ ቤት ውጭ ከኩባንያው ጋር የካሳ ክፍያ ስምምነት ላይ እንደደረሱ የዜና ምንጩ ጠቅሷል። 

7፤ የፋይናንስ ተቋማት ሠራተኞች ፌዴሬሽን ከባንክ ሠራተኞች ጥቅማጥቅም ላይ እንዲቆረጥ የተወሰነውን የገቢ ግብር ተቃውሟል። ፌዴሬሽኑ ኅዳር 3 ለኢሠማኮና ሌሎች ተቋማት በጻፈው ደብዳቤ፣ ደንቡ ፍትሃዊ አይደለም በማለት ቅሬታቸውን አቅርቧል። ደንቡ በዘርፉ ውስጥ የሚሠሩ ሠራተኞችን ተጠቃሚነት በከፍተኛ ኹኔታ የሚጎዳና ሠራተኞች ከዘርፉ እንዲወጡ ሊያደርግ እንደሚችል ፌደሬሽኑ ስጋቱን ገልጧል። ኢሠማኮ፣ መንግስት የስራ ግብር ታክስ እንዲቀነስና ከጥቅማ ጥቅም የሚቆረጠውን ታክስ እንዲነሳ ጥረት እንዲያደርግም ፌደሬሽኑ ጠይቋል።

8፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት የሱዳን ተፋላሚ ወገኖች ባስቸኳይ ተኩስ እንዲያቆሙ በሚጠይቅ የውሳኔ ሃሳብ ላይ በመወያየት ላይ ይገኛል። ረቂቅ የውሳኔ ሃሳቡ፣ የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል በመላዋ ሱዳን ማናቸውንም የማጥቃት ርምጃዎች እንዲያቆምና ኹለቱም ተፋላሚ ወገኖች የዕርዳታ መስመሮችን በሙሉ እንዲከፍቱ ጭምር ይጠይቃል። የውሳኔ ሃሳቡን ያቀረበችው፣ የምክር ቤቱ የወቅቱ ፕሬዝዳንትነትን የያዘችው ብሪታንያ ናት። የውሳኔ ሃሳቡ ሊጸድቅ የሚችለው፣ ድምጽን በድምጽ የመሻር መብት ያላቸው አምስቱ ኃያላን አገራት ውድቅ ካላደረጉትና ከምክር ቤቱ አባላት የዘጠኙን ድጋፍ ካገኘ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ኅዳር 2/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ እናት ፓርቲ፣ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ ለ40 ዓመታት ቤተመንግስት ውስጥ ተቆልፎበት ያገኘነውን 400 ኪሎ ግራም ወርቅ ለብሄራዊ ባንክ አስረክበናል በማለት በቅርቡ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በተናገሩት ንግግር ዙሪያ መንግሥት ለሕዝብ ግልጽ ማብራሪያ እንዲሰጥ ዛሬ ባወጣው መግለጫ ጠይቋል። ፓርቲው፣ ወርቁ የአገር ቅርስ የኾኑ ከወርቅ የተሠሩ መገልገያዎች ሊሆኑ ይችላሉ የሚል እምነት እንዳለው ገልጧል። ወርቁ የድሮ ነገሥታት ያከማቿቸው ከወርቅ የተሠሩ መገልገያዎች ከኾኑ፣ በአገር ቅርስነት ተጠብቀው መቀመጥ እንዳለባቸው ፓርቲው አሳስቧል። ከወርቅ በላይ የኾነ የአገር ቅርስ እንደኾነ የሚታመነው ወርቅ ከተሸጠ ብሔራዊ ባንክና የኢትዮጵያ ቅርስ ባለሥልጣን የጋራ ተጠያቂነት ይጠብቃቸዋል በማለት ያስጠነቀቀው ፓርቲው፣ ተቋማቱ ከዚህ ድርጊት እንዲታቀቡ ጥሪ አድርጓል።

2፤ የኢትዮጵያ መምህራን ማኅበር፣ መንግሥት ለዩኒቨርስቲ መምህራን የመኖሪያ ቤት መስሪያ ቦታና ነጻ ሕክምና እንዲያገኙ ዋዜማ በተመለከተችውና ጥቅምት 20 ለትምህርት ሚንስቴር በጻፈው ደብዳቤ ጠይቋል። ማኅበሩ፣ እንደ ሌሎች የመንግሥት ሠራተኞች ሁሉ መምህራንም የበረሃና የውርጭ አበል እንዲከፈላቸው ጭምር ጥያቄ አቅርቧል። ዩኒቨርስቲዎች በሚገኙባቸው ክልሎች የአካባቢውን ማኅበረሰብ እያገለገሉ እንደሚገኙ የጠቀሰው ማኅበሩ፣ ኾኖም ዩኒቨርስቲዎች የፌዴራል ተቋማት ናችሁ በሚል መምህራኑ የቤት መስሪያ ቦታ ተጠቃሚ ሳይኾኑ ቀርተዋል ብሏል። መምህራኑ በተቋማቸው ውስጥ በሚገኙ ጤና ተቋማት ከፍለው መታከማቸው የሥራ ተነሳሽነታቸውን እንደቀነሰው በመግለጽም፣ ከነቤተሰባቸው ነጻ ሕክምና እንዲያገኙ ማኅበሩ ጠይቋል።

3፤ የትግራይ ክልል ሴቶች ቢሮ፣ በሴቶች ላይ የሚፈጸሙ ጥቃቶች ተባብሰው መቀጠላቸውን በመጥቀስ፣ የፍትሕ አካላት በጥቃት ፈጻሚዎች ላይ ባስቸኳይ ክስ እንዲመሠርቱ ጠይቋል። ቢሮው ጥቅምት 27 ቀን ለክልሉ ከፍተኛ ፍርድቤት፣ ለክልሉ ፍትሕ ቢሮና ለክልሉ ፖሊስ ኮሚሽን በጻፈው ደብዳቤ፣ በሴቶች ላይ የሚፈጸሙትን ግድያዎች፣ የአስገድዶ መድፈር ድርጊቶች፣ አፈናዎችና ጾታን መሠረት ያደረጉ ጥቃቶች፣ መልካቸውን እየቀያየሩ በተራቀቀና በተናበበ መንገድ ቀጥለዋል ብሏል። ተጎጂዎች ፍትህ የማግኘት ተስፋቸው በኅብረተሰቡ ዘንድ እየጨለመ እንደመጣ የጠቀሰው ቢሮው፣ ወንጀሉን የማስቆምና ተጠያቂነትን የማስፈን ድርሻ የፍትህ አካላት መኾኑን አስምሮበታል።

4፤ በኢትዮጵያ በአፋር፣ አማራ እና ጋምቤላ ክልሎች እንዲኹም በአዲስ አበባ እና ሸገር ከተሞች የፖሊዮ ክትባት እንደተሰጠ የዓለም ጤና ድርጅት አስታውቋል። በአፍ የሚሰጠው ክትባት የተሰጠው፣ ለ5 ነጥብ 6 ሚሊዮን ለሚሆኑ ከአምስት ዓመት በታች ለሚገኙ ሕጻናት እንደሆነ ድርጅቱ ገልጧል። ኢትዮጵያ ለፖሊዮ ቫይረስ ስርጭት እና መስፋፋት በከፍተኛ ሁኔታ ተጋልጣ እንደምትገኝ ድርጅቱ አመልክቷል።

5፤ ዓላማቀፉ የጋዜጠኞች መብት ተከላካይ ቡድን (ሲፒጄ) የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት በነገው ዕለት በኢትዮጵያ ፕሬስ ነጻነት ዙሪያ በሚያደርገው ግምገማ ላይ የሚሰጣቸውን ምክረ ሃሳቦች የኢትዮጵያ መንግሥት ተግባራዊ እንዲያደርግ ዛሬ ባወጣው መግለጫ ጠይቋል ሲፒጄ ካኹን ቀደም በአገሪቱ የፕሬስ ነጻነት ዙሪያ ለምክር ቤቱ ቀደም ሲል ባቀረበው ሪፖርት፣ ጋዜጠኞች የዘፈቀደ እስሮችና አካላዊ ጥቃቶች እንደሚፈጸሙባቸውና ሕጋዊ ገደቦችም እንዳሉባቸው ገልጦ፣ መንግሥት ጋዜጠኞችን ከእስር እንዲፈታ፣ በጋዜጠኞች ላይ የሚፈጸሙ ጥቃቶችን እንዲመረምር፣ ተጠያቂነት እንዲሰፍንና አፋኝ ሕጎች እንዲሻሻሉ የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤቱ እንዲጠይቅ ምክረ ሃሳብ አቅርቦ እንደነበር አስታውሷል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ኅዳር 2/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር በደብረጺዮን ገብረሚካኤል የሚመራው ሕወሓት "መፈንቅለ መንግሥት" ወደማድረግና "ፍጹም ሥርዓት አልበኝነት" ወደማስፋፋት ተሸጋግሯል ሲል አዲስ ባወጣው መግለጫ ከሷል። ቡድኑ፣ የጊዜያዊ አስተዳደሩ ሥራዎች እንዲደናቀፉና ሕዝቡ ተስፋ እንዲቆርጥ "ኃላፊነት የጎደለው" ተግባር እያካሄደ ይገኛል በማለት አስተዳደሩ ወቅሷል። ቡድኑ፣ የጊዜያዊ አስተዳደሩን መዋቅር ለመቆጣጠር ከክልሉ ታጣቂ ኃይሎች አመራሮች ጋር ተስማምተናል በማለት እያስነገረ እንደኾነም አስተዳደሩ ጠቅሷል። ችግሩን ለመፍታት ለንግግር ዝግጁነቱን የገለጠው አስተዳደሩ፣ መንግሥታዊ ሥልጣን ማን ይያዝ? የሚለው ጉዳይ ግን ለድርድር እይቀርብም ብሏል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ የደቡብ ሱዳን አየር መንገድን ለማቋቋም ከአገሪቱ መንግሥት ጋር ከስምምነት ላይ መድረሱን የጁባ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። በስምምነቱ መሠረት፣ የኢትዮጵያ ሲቪል አቬሽን ባለሙያዎች የደቡብ ሱዳንን የአየር ክልል የመቆጣጠር ሃላፊነት እንደሚኖራቸው ዘገባዎቹ አመልክተዋል። ኹለቱ አገሮች ባለፈው ሳምንት መጨረሻ ላይ እዚህ ስምምነት ላይ የደረሱት፣ ከዓመት በፊት የደረሱበትን ስምምነት እንደገና በማሻሻል ነው።

3፤ ኢትዮጵያ፣ ከ1998 እስከ 2016 ዓ፣ም በነበሩት ዓመታት አፍሪካ ውስጥ ጋዜጠኞች የተገደሉባቸውና ፍትህ ያላገኙባቸው አገራት በማለት ዩኔስኮ ባወጣው ዝርዝር ውስጥ መካተቷን ሪፖርተር አስነብቧል። በዚኹ ጊዜ ውስጥ በኢትዮጵያ ኹለት ጋዜጠኞች እንደተገደሉ ዩኔስኮ ባለፈው ሳምንት አፍሪካ ኅብረት ውስጥ ባዘጋጀው አንድ መድረክ ላይ ባቀረበው ሪፖርት መግለጡን ዘገባው ጠቅሷል። በቅርብ ዓመታት ውስጥ ብቻ፣ የትግራይ ቴሌቪዥን ጋዜጠኛ ዳዊት ከበደ በጥር ወር 2013 ዓ፣ም መቀሌ ውስጥ በተተኮሰበት ጥይት እንደተገደለ አይዘነጋም። ኤርትራ ውስጥ አራት ጋዜጠኞች ተገድለዋል ተብሏል። በጠቅላላው በአፍሪካ በተጠቀሰው ጊዜ ውስጥ ከተገደሉት ጋዜጠኞች መካከል፣ የ60ዎቹን ሟች ጋዜጠኞች ፍትህ ሂደት አገራቱ ከምን እንዳደረሱት እንደማይታወቅ ዩኔስኮ ገልጧል ተብሏል።

4፤ አንጋፋው ጋዜጠኛ ዜናነህ መኮንን እስራኤል ቴላቪቭ ውስጥ ትናንት ከዚህ ዓለም በሞት ተለይቷል። ዜናነህ ለበርካታ ዓመታት በኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ድርጅት እና በዴቼቬለ ሬዲዮ በዜና አንባቢነትና ዘጋቢነት አገልግሏል። ዜናነህ በ1980ዎቹ አጋማሽ ግድም ወደ እስራኤል አቅንቶ፣ በእስራኤል የዶቸቨለ ዘጋቢ ኾኖ በመስራት ላይ ነበር። ዜናነህ ባደረበት ሕመም ሳቢያ ቴላቪቭ ውስጥ ለረጅም ጊዜ ሕክምና ሲከታተል እንደነበር ዶቸቨለ ዘግቧል።

5፤ ጁባላንድ፣ ከሞቃዲሾ ፌደራል መንግሥት ጋር ያላትን የሥራ ግንኙነት ማቋረጧን አስታውቃለች። ጁባላንድ ከፌደራል መንግሥቱ ጋር ግንኙነቷን ያቋረጠችው፣ ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ በመላዋ ሱማሊያ የቀጥተኛ ምርጫ ሥርዓት ተፈጻሚ እንዲኾን ያወጡትን ሕግ ውድቅ በማድረግ ቀጥተኛ ያልኾነ ምርጫ ለማድረግ መወሰኗን ተከትሎ ነው። የጁባላንድ አስተዳደር፣ የአገሪቱ ጦር አልሸባብን ከጁባላንድ እንዳያጸዳ ፌደራል መንግሥቱ እንቅፋት ፈጥሯል በማለትም ከሷል። ራስ ገዟ ፑንትላንድ ቀደም ሲል ከፌደራል መንግሥቱ ጋር ግንኙነቷን ማቋረጧ አይዘነጋም። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሐሙስ ጥቅምት 28/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ባለፈው ማክሰኞ በአማራ ክልል ሰሜን ጎጃም ዞን ደቡብ አቸፈር ወረዳ አርጌ በተባለች አነስተኛ ከተማ በድሮን ጥቃት ሕጻናትን ጨምሮ ከ40 በላይ ሰዎች እንደተገደሉና ከ60 በላይ ሰዎች እንደቆሰሉ ቢቢሲ ነዋሪዎችንና የዓይን እማኞች ጠቅሶ ዘግቧል። ጥቃቱ ጧት ላይ በገበያ ቦታ አካባቢ፣ በመጀመሪያ ደረጃ ትምህርት ቤትና በጤና ጣቢያ ላይ ሦስት ጊዜ እንደተፈጸመ መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። ከሟቾቹ መካከል በትምህርት ቤቱ ጊቢ ውስጥ ኳስ በመጫወት ላይ የነበሩ ከ13 በላይ ሕጻናት ጭምር እንደተገደሉ ዘገባው አመልክቷል። በጤና ጣቢያው ላይ በተፈጸመው ጥቃት ደሞ፣ አምስት ነፍሰ ጡሮችና ኹለት አስታማሚዎች ተገድለው፣ ሦስት ሴት የጤና ባለሙያዎች ቆስለዋል ተብሏል። የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን ስለ ጥቃቱ ጥቆማ ጥቆማ ደርሶት መረጃ እያሰባሰበ እንደኾነ የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

2፤ ደብረጺዮን ገብረሚካኤል የሚመሩት ሕወሓት፣ የአሜሪካ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር አንቶኒ ብሊንከን የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው ተመልሰዋል በማለት በቅርቡ ባወጡት መግለጫ መናገራቸው መሬት ላይ ያለውን እውነታ ከግምት ውስጥ ያስገባ አይደለም በማለት ዛሬ ተችቷል። ሕወሃት፣ ብሊንከን የፕሪቶሪያውን የግጭት ማቆም ስምምነት ኹለተኛ ዓመት በማስመልከት ያወጡትን መግለጫ እንዲያስተካክሉም ጠይቋል። በምዕራብ ትግራይ ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው እንዳልተመለሱና ከኢትዮጵያ መከላከያ ሠራዊት ውጭ የሚገኙ የታጠቁ ሃይሎች ከትግራይ እንዳልወጡ የገለጠው ቡድኑ፣ ይህም ተፈናቃዮች በሰላም እንዳይመለሱ ቀጥተኛ እንቅፋት ፈጥራል ብሏል። የትግራይ ትክክለኛ አስተዳደር ምስረታም ገና ካልተፈጸሙ ጉዳዮች መካከል አንዱ መኾኑን ሕወሓት ጠቅሷል።

3፤ የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር፣ የሲሚንቶ አምራቾች በሚመርጧቸው አከፋፋዮችና ቸርቻሪዎች አማካኝነት ምርታቸውን ለተጠቃሚዎች ማቅረብ እንደሚችሉ ሚንስትሩ ካሳሁን ጎፌ ከሲሚንቶ አምራቾች ጋር ባደረጉት ውይይት ላይ አስታውቀዋል። እስካሁን የሲሚንቶ ግብይት የሚካሄደው፣ በሚንስቴሩ በኩል በተፈጠረ ትስስር አማካኝነት ነበር። የሲሚንቶ ሽያጭ ግን በዲጂታል ክፍያ ብቻ እንዲኾን ሚንስትሩ አዟል። ሚንስትር ካሳሁን በአገሪቱ ያለው የሲሚንቶ አቅርቦት 7 ሚሊዮን ቶን መኾኑንና ኾኖም የአገሪቱን የሲሚንቶ ፍላጎት ለማሟላት ከ20 ሚሊዮን ቶን በላይ ምርት እንደሚያስፈልግ በመጥቀስ የአምራቾችን አቅም በ80 በመቶ ማሳደግ እንደሚያስፈልግ ጠቁመዋል። ኾኖም መንግሥት የሲሚንቶ ገበያውን ለማረጋጋት በሚያከናውናቸው የቁጥጥርና ክትትል ሥራዎች ላይ ትብብር በማያደርጉ አምራቾች ላይ ርምጃ እንደሚወስድ ሚንስቴሩ አስጠንቅቋል።

4፤ ሳፋሪኮም ኩባንያ፣ የኢትዮጵያ የብር ምንዛሬ ማሽቆልቆሉን ከቀጠለ የሊዝ ስምምነቶቹን እንደገና ለመደራደር ሊጠይቅ እንደሚችል መጠቆሙን አፍሪካ ሪፖርት መጽሄት አስነብቧል። ኾኖም በተለይ ከኢትዮ ቴሌኮም የተሻለ የሊዝ ስምምነት ማግኘት አስቸጋሪ ሊሆን እንደሚችል የኩባንያው ሃላፊዎች መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ኩባንያው እንደገና ለመደራደር ያሰበው፣ በተለይ የሊዝ ክፍያቸው በውጭ ምንዛሬ በተተመነባቸው አገልግሎቶች ላይ እንደሆነ ተገልጧል። ሳፋሪኮም ከኢትዮጵያ ቴሌኮም ጋር በጋራ ለሚጠቀማቸው የኔትዎርክ ማማዎች፣ ምሰሶዎችና ሌሎች መሠረተ ልማቶች በዶላርና በብር ኪራይ ለመክፈል ከሁለት ዓመት በፊት የ5 ዓመት ውል መፈራረሙ አይዘነጋም። ኩባንያው፣ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል የኦፕቲክ ፋይበር መሠረተ ልማቶችን ጭምር በሊዝ ክፍያ የመጠቀም ውል አለው።

5፤ የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን ሱዳናዊያን ስደተኞች በከተሞች ውስጥ በርካታ ችግሮች እንደሚያጋጥሟቸው ባደረጋቸው ክትትሎች መረዳቱን አስታውቋል። ስደተኞቹ ከሚገጥሟቸው ችግሮች መካከል፣ የስደተኝነት ምዝገባ፣ ሕጋዊ ሰነድ ማግኘት፣ የፍትህ ተደራሽነት፣ ከዘፈቀደ እስር የመጠበቅ መብት፣ ከቦታ ቦታ የመንቀሳቀስ መብት፣ የደኅንነት ስጋቶች እንደሚገኙበት ጠቅሷል። በአዲስ አበባ የሚገኙ ስደተኞችም፣ ለጤናና ትምህርት እንዲሁም ለባንክ አገልግሎቶች ያላቸው ተደራሽነት ዝቅተኛ መኾኑን ከስደተኞቹ ጋር ባደረገው ምክክር መረዳቱን ኮሚሽኑ ገልጧል። አዲስ አበባ ውስጥ የሚገኙ ስደተኞች አማራ ክልል ውስጥ ከሚገኙ ስደተኛ ቤተሰቦቻቸው ጋር ለመገናኘት የጸጥታው ኹኔታ አመቺ አለመኾኑም ተጨማሪ ችግር ነው ተብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ጥቅምት 29/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን የተለያዩ አካባቢዎች ሰሞኑን የድሮን ጥቃቶች መፈጸማቸውን ዋዜማ ተረድታለች። በዞኑ ኩዩ ወረዳ ጥቅምት 27 የድሮን ጥቃት የተፈጸመው፣ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች መሽገውበታል በተባለ አንድ ትምህርት ቤት ላይ እንደኾነ ነዋሪዎች ተናግረዋል። በዞኑ ወረ ጃርሶ ወረዳ በተፈጸመ ጥቃት ደሞ፣ ወታደራዊ ሥልጠና ሲወስዱ የነበሩ በመቶዎች የሚቆጠሩ ምልምል የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት አባላት መገደላቸውንና በርካቶች መቁሰላቸውን ዋዜማ ሰምታለች።

2፤ የትግራይ መሬት ቢሮ በሦስት ዓመታት ውስጥ በጦርነቶች ለተሳተፉ ሰዎች ለመኖሪያ ቤት መስሪያ የሚኾን ቦታ እንደሚሰጥ ማስታወቁን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። የቤት መስሪያ መሬት የሚያገኙት፣ በ17 ዓመታት የትጥቅ ትግል፣ በኢትዮ-ኤርትራ ጦርነትና በሰሜኑ ጦርነት የተሳተፉ እንደኾኑ ካሁን ቀደም እንደተገለጸ ይታወሳል። በጦርነት የሞቱ ታጋዮች ቤተሰቦችና በጦርነት የአካል ጉዳት የደረሰባቸው ሰዎች ግን ከሁሉም ቀደም ብለው በኹለት ዓመታት ውስጥ የቤት መስሪያውን ቦታ ያገኛሉ ተብሏል።

3፤ የሕክምና ባለሙያዎች ለሚሠሩት የሕክምና ስህተት ምክንያታዊ ማስረጃ ከቀረበ በወንጀል የሚከሰሱበትን ድንጋጌ የያዘ ረቂቅ አዋጅ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ቀርቧል። “የጤና አገልግሎት አስተዳደርና ቁጥጥር ረቂቅ አዋጅ” የተሰኘው ረቂቅ፣ በሕክምና አገልግሎት አሰጣጥ በወንጀል የተጠረጠረ የጤና ባለሙያ በቁጥጥር ሥር የሚውለው ወንጀሉን ለመፈጸሙ ምክያታዊ ጥርጣሬ መኖሩን የሚያሳይ ማስረጃ ሲቀርብ እንደኾነ ደንግጓል። ፍርድ ቤቶች በክሶች ላይ ውሳኔ ለመስጠት፣ የጤና ሙያ ስነ-ምግባር ኮሚቴ ውሳኔን ማግኘት እንዳለባቸው ረቂቁ ያዛል። ሩቂቅ አዋጂ፣ በተለያዩ ሕጎች በተበታተነና አፈጻጸማቸው ግልጽ ባልኾነ ኹኔታ የሚገኙ የጤና አገልግሎቶችን የሚመለከቱ ድንጋጌዎችን ባንድ ሕጋዊ ማዕቀፍ የሚያካትት ነው። 

4፤ ገንዘብ ሚንስቴር ከጥቅምት 28 ጀምሮ በፍራንኮ ቫሉታ የንግድ ሸቀጦችን ከውጭ ማስገባትን ከልክሏል። ሚንስቴሩ ይህን ትዕዛዝ ያስተላለፈው፣ የውጭ ምንዛሬ አቅርቦት በንግድ ባንኮች በኩል በበቂ መጠን እየቀረበ መኾኑን በመጥቀስ ነው። የምግብ ዘይት፣ ስኳር፣ ሩዝና የሕጻናት ወተት ከውጭ በፍራንኮ ቫሉታ እንዲገቡ ባለፈው ዓመት ነሃሴ ተፈቅዶ ንግድ ነበር። ኾኖም ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ በቅርቡ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ስብሰባ ላይ፣ ፍራንኮ ቫሉታን ሀብት ከአገር ለማሸሽ እየተጠቀሙበት ነው በማለት መክሰሳቸው ይታወሳል።

5፤ የአሜሪካው የአፍሪካ ወታደራዊ ዕዝ፣ ደቡባዊ ሱማሊያ ውስጥ ባለፈው ማክሰኞ ድሮን እንደተከሰከሰበት አስታውቋል። ዕዙ ድሮኑ የተከሰከሰበትን ምክንያት እያጣራ እንደሆነ ገልጦ፣ ኾኖም ድሮኑ የተከሰከሰው ከምድር በተተኮሰበት መሳሪያ ተመትቶ አይመስልም ብሏል። ዕዙ ድሮኑ በትክክል የት ቦታ ላይ እንደተከሰከሰ አልገለጠም። የሱማሊያ ባለሥልጣናት ግን ድሮኑ የተከሰከሰው፣ ነውጠኛው አልሸባብ በሚቆጣጠረው አካባቢ እንደኾነ መናገራቸውን አንዳንድ የውጭ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። [ዋዜማ]

ሰበር‼️
ዶናልድ ትራምፕ ቀጣዩ 47ኛው የአሜሪካ ፕሬዝዳንት መሆናቸው ተረጋግጧል።
ተፎካካሪያቸው የነበረችሁን ሀሪስን በዝረራ አሸንፈዋል።
ሀሪስ 226
ትራምፕ 277
ትራምፕ በዚህ ሰዓት በፍሎሪዳ ንግግር ለማድረግ ዝግጅት ላይ ናቸው።

ለቸኮለ! ማክሰኞ ጥቅምት 26/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ መንግሥት ከጥቅምት ወር ጀምሮ ተግባራዊ ይደረጋል ያለው የመንግሥት ሠራተኞች የደሞዝ ጭማሪ በዚህ ወር ተግባራዊ አለመሆኑን ዋዜማ ተረድታለች። የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ሠራተኞች ባንዳንድ ወረዳዎች ከሲቪል ሰርቪስ ቢሮ ጋር በጉዳዩ ዙሪያ ውይይት ማድረጋቸውንና ጭማሪው ላልተወሰነ ጊዜ ተራዝሟል መባላቸውን ዋዜማ ሰምታለች። ቢሮው፣ ለጭማሪው መዘግየት የጠቀሰው፣ የሠራተኞችን መረጃ ለማደራጀት ጊዜ ያስፈልጋል የሚል እንደሆነ ታውቋል። አዲስ የመዋቅር ማሻሻያ ጥናት አድርገው የብቃት መመዘኛ ፈተና የሰጡ ተቋማትም፣ የሠራተኞች የሥራ ደረጃ ምደባ ገና አላለቀም በሚል ምክንያት የሠራተኞቻቸው የደሞዝ ጭማሪ እንደሚዘገይ ዋዜማ ሰምታለች። ዋዜማ፣ ባንዳንድ ክልሎች የተወሰኑ አካባቢዎች ባደረገችው ማጣራት፣ የፋይናንስ ተቋማት እስካሁን ስለደሞዝ ጭማሪ የደረሰን መመሪያ የለም በማለት የጥቅምት ወርን ደሞዝ በነባሩ መደብ እንደሚከፍሉ መናገራቸውን ተገንዝባለች። ዝርዝሩ- https://cutt.ly/CeGEgbVq

2፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት፣ መንግስት የኢትዮጵያ ንግድ ባንክን እዳ ለመከፍልና የባንኩን ካፒታል ለማሳደግ የ900 ቢሊዮን ብር ቦንድ ለመሸጥ ያቀረበውን ረቂቅ አዋጅ ዛሬ አጽድቋል፡፡ ንግድ ባንክ ለመንግሥት የልማት ድርጅቶች ካበደረው ብድር እስካሁን ያልሰበሰበው የገንዘብ መጠን ከ845 ነጥብ 3 ቢሊዮን ብር በላይ እንደደረሰ በረቂቅ ሰነዱ ላይ ተገልጧል። የመንግሥት የልማት ድርጅቶች ከባንኩ ገንዘቡን የተበደሩት፣ ለግዙፍ ፕሮጀክቶች ግንባታ ነበር፡፡ የኢትዮጵያ መብራት ኃይል ብቻ 191 ነጥብ 79 ቢሊዮን ብር ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የተበደረ ሲኾን፣ ምድር ባቡር ኮርፖሬሽን ደሞ 80 ቢሊዮን ብር እንዲሁም የኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ከ110 ቢሊዮን ብር በላይ ብድር ለባንኩ አልመለሱም ተብሏል። መንግሥት ረቂቁን ያቀረበው፣ የልማት ድርጅቶቹን እዳ ተረክቦ እንዲያስተዳድር ከአራት ዓመት በፊት የተቋቋመው የዕዳና የሃብት አስተዳደር ኮርፖሬሽን በቂ ገንዘብ ማሰባሰብ ባለመቻሉ ነው።

3፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ዛሬ ባካሄደው ስብሰባ፣ ኢትዮጵያ ለደቡብ ሱዳን 738 ነጥብ 2 ሚሊዮን ዶላር ብርድ እንድትሰጥ መንግሥት ያቀረበውን የኹለትዮሽ የስምምነት ረቂቅ ሰነድ አጽድቋል። የአምስት ዓመት የችሮታጊዜን ጨምሮ በአስር ዓመት ጊዜ የሚከፈለው ብድር፣ ደቡብ ሱዳን ከኢትዮጵያ ጋር ለሚያስተሳስራት መንገድ ግንባታ የሚውል ነው። ስምምነቱ፣ ደቡብ ሱዳን ብድሩን በጥሬ ገንዘብ ወይም በድፍድፍ ነዳጅ መልክ እንድትመለስ ምርጫ ይሰጣል። ኹለቱን አገሮች በጋምቤላ በኩል የሚያገናኘው መንገድ፣፣ የ220 ኪሎ ሜትር ርዝማኔ አለው። የደቡብ ሱዳን ፓርላማ ይህንኑ ስምምነት ቀደም ሲል ማጽደቁ ይታወሳል።

4፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት፣ የሥራ ጊዜያቸውን ባጠናቀቁት የሕዝብ እንባ ጠባቂ ተቋም ዋና እንባ ጠባቂ እንዳለ ኃይሌ ምትክ አዲስ ኮሚሽነር ለመሾም ሰባት የዕጩዎች አቅራቢ አባላትን ሰይሟል። የዕጩ አቅራቢ አባላቱ፣ አምስት ከምክርቤት አባላት እና ኹለት በምከር ቤቱ መቀመጫ ካላቸው የፖለቲካ ፓርቲዎች የተውጣጡ ናቸው። ከተቃዋሚ አባላት የተሾሙት የኮሚቴው አባላት፣ ባጤማ ፍቃዱ እና ብርሃኑ ጎበና ናቸው።

5፤ የአሜሪካው ውጭ ጉዳይ ሚንስትር አንቶኒ ብሊንከን፣ ከጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ ጋር በፕሪቶሪያው የግጭት ማቆም ስምምነት፣ በቀጠናዊ ጸጥታና ግጭትን ኢትዮጵያ ውስጥ በመቀነስ ዙሪያ በስልክ እንደተነጋገሩ መስሪያ ቤታቸው አስታውቋል። ብሊንከን፣ የግጭት ማቆም ስምምነቱ ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ እንዲኾን አሜሪካ ድጋፍ ማድረግ እንደምትቀጥል ለዐቢይ ነግረዋቸዋል። በሌሎች የአገሪቱ ክፍሎች ለሚካሄዱ ግጭቶች ፖለቲካዊ ውይይት አስፈላጊ መሆኑን ያሠመሩበት ብሊንከን፣ በአማራ ክልል የቀጠለው ግጭት አንደሚያሳስባቸው ገልጸዋል። ብሊንከንና ዐቢይ በአፍሪካ ቀንድ በተከሰቱ ውጥረቶች ዙሪያ እንደተነጋገሩም መግለጫው ጠቅሷል።

6፤ በአፍሪካ ቀንድ የአሜሪካ ልዩ መልዕክተኛ ማይክ ሐመር፣ የፕሪቶሪያው የግጭት ማቆም ስምምነት በትግራይ ተኩስ ማስቆም መቻሉን በማወደስ የስንብት መልዕክታቸውን አስተላልፈዋል። ሐመር በዚሁ መልዕክታቸው፣ በአማራና ኦሮሚያ ክልሎች እየተካሄዱ የሚገኙ ግጭቶች በፖለቲካዊ ንግግር እንዲፈቱ ጠይቀዋል። ፌደራል መንግሥቱና ሕወሓት ፕሪቶሪያ ላይ የግጭት ማቆም ስምምነቱ እንዲፈራረሙ ያስቻሉት ሐመር፣ በሃላፊነት ላይ የቆዩት ለሁለት ዓመት ከግማሽ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ጥቅምት 26/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ብሔራዊ ባንክ፣ ከባንክ ወደ ቴሌብር በሚደረግ የሞባይል ገንዘብ ዝውውር ላይ የጣለውን ገደብ ለጊዜው ማንሳቱን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ባንኩ ገደቡን ያነሳው፣ ኢትዮ ቴሌኮም ለሽያጭ ያቀረበውን የአክሲዮን ድርሻ ሽያጭ ሂደት እስኪያጠናቅቅ ድረስ ብቻ እንደኾነ መናገሩን ዘገባው አመልክቷል። ባንኩ፣ ንግድ ባንኮች የኢትዮ ቴሌኮም ድርሻዎችን ለመግዛት ገንዘብ ወደ ቴሌብር ለማዘዋወር ለሚጠይቁ ደንበኞች ዝውውሩን እንዲፈጸሙ አዟል ተብሏል። ኢትዮ ቴሌኮም ከተያዘው ወር አጋማሽ ጀምሮ 100 ሚሊዮን መደበኛ አክሲዮኖችን በመሸጥ ላይ እንደኾነ ይታወቃል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ ከኤርባስ ኩባንያ በአፍሪካ የመጀመሪያውን ኤ350-1000 የመንገደኞች አውሮፕላን ትናንት ተረክቧል። "Ethiopia- Land of Origins" ተብሎ የተሰየመው አውሮፕላን ፈረንሳይ ውስጥ ርክክቡ ሲፈጸም፣ የአየር መንገዱ ዋና ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው እና የአየር መንገዱ ከፍተኛ የቦርድ ሃላፊዎች ተገኝተዋል። አውሮፕላኑ 400 መቀመጫዎች አሉት።

3፤ የትግራይ ነጻነት ፓርቲ፣ የአሜሪካ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር አንቶኒ ብሊንከን የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው እንደተመለሱና የተቋረጡ መሠረተ ልማቶች አገልግሎት እንደጀመሩ አድርገው የፕሪቶሪያውን ግጭት ማቆም ስምምነት ሁለተኛ ዓመት በማስመልከት ሰሞኑን የሰጡትን አስተያየት ነቅፏል። እንዲህ ያለው አስተያየት "አሳሳች ነው" ያለው ፓርቲው፣ የምዕራብ ትግራይ እንዲኹም አብዛኞቹ የምሥራቅ እና ደቡባዊ ትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች እስካኹን ወደ ቀያቸው እንዳልተመለሱ ገልጧል። የብሊንከን አስተያየት፣ በትግራይ ባኹኑ ወቅት ያለውን ሰብዓዊ ቀውስ የሚያጣጥልና አኹንም ተፈናቅለው የሚገኙ ዜጎችን አደጋ ላይ የሚጥል ነው በማለት ተችቷል።

4፤ የትግራይ መምህራን ማኅበር፣ በጦርነቱ ወቅት መምህራን ያልተከፈላቸው ደመወዝ እንዲከፈላቸው ለክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደርና ለፌደራሉ መንግሥት ላቀረቡት አቤቱታ ምላሽ ባለማግኘታቸው ክስ እንደመሠረቱ መናገሩን ዶይቸቨለ ዘግቧል። ማኅበሩ የመሠረተውን ክስ፣ የክልሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት እያየው መኾኑን ዘገባው አመልክቷል። ማኅበሩ ክሱን የመሠረተው፣ በትግራይ ክልል ፋይናንስና ትምህርት ቢሮዎች እንዲኹም በፌደራሉ ገንዘብ ሚንስቴር ላይ እንደኾነም ዘገባው ጠቅሷል። የመምህራኑን የ2014 ዓመተ ምህረት የ12 ወራት ደሞዝ ፌደራል መንግሥቱ እንዲኹም የ2015 ዓመተ ምህረትን የ5 ወራት ደሞዝ ጊዚያዊ አስተዳደሩ እንዲከፈል ሲጠይቅ መቆየቱ አይዘነጋም። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ጥቅምት 25/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ እናት ፓርቲ፣ በኦሮሚያ ክልል፣ ሰሜን ሸዋ ዞን፣ ደራ ወረዳ፣ አድዓ መልኬ ቀበሌ ባለፈው ሳምንት በገንዳ አረቡ መስጅድ ኢማም ሼህ ሙሐመድ መኪን ሐጂ አረፉ ላይ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች ፈጸሙት የተባለውን እገታና ግድያ ትናንት ባወጣው መግለጫ አውግዟል። ኢማሙ ከ12 የቅርብ ሰዎቻቸው ጋር ታግተው ለማስለቀቂያ 3 ሚሊዮን ብር ተጠይቆባቸው፣ 1 ነጥብ 4 ሚሊዮን ብር ተከፍሎ እንደነበር መረዳቱን ፓርቲው ገልጧል። አካባቢው ከፍተኛ "ማንነት ተኮር ጭፍጨፋ" እንደሚዘወተርበት የጠቀሰው ፓርቲው፣ ግፉ እንዳይነገር በመገናኛ ብዙኀን ፕሮፓጋንዳ አማካኝነት ጭምር ይድበሰበሳል ብሏል። የኃይማኖት አባቶች ግድያ፣ የምዕመናን መፈናቀልና የዕምነት ተኮር ጭፍጨፋ የሚካሄደው፣ በመንግሥታዊ መዋቅሩ ጭምር በመታገዝ ኢትዮጵያን ከነባር ኃይማኖቶች በማፋታት ወደ አዲሱ የዓለም ሥርዓት ለመውሰድ ነው በማለት ፓርቲው ከሷል።

2፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ርዕሰ መስተዳድር ጌታቸው ረዳ፣ የፕሪቶሪያው ግጭት ማቆም ስምምነት ስኬታማነት የሚለካው፣ ጦርነቱ ያስከተላቸው አንገብጋቢ ጉዳዮች መፍትሄ ሲያገኙ እንደኾነ አስታውቀዋል። የትግራይን የግዛት አንድነት በማስከበር ረገድ፣ እምብዛም እመርታ እንዳልታየ፣ ምዕራባዊ ትግራይ ሙሉ በሙሉ በአማራ ኃይሎች ቁጥጥር ሥር እንደኾነና ሰሜናዊ ምዕራብና ምሥራቃዊ ትግራይ በኤርትራ ቁጥጥር ሥር እንደኾኑ የጠቀሱት ጌታቸው፣ እነዚህ ችግሮች ካልተፈቱ ሰላም ሊሠፍን እንደማይችል ገልጸዋል። ስምምነቱ ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ ካልኾነ፣ ለቀጠናዊ ሰላምና መረጋጋት ጭምር ስጋት እንደሚኾንና የስምምነቱ ተቃዋሚዎች ቦታ እንዲያገኙ እንደሚያደርግም ጌታቸው አስጠንቅቀዋል።

3፤ ኢትዮጵያ ውስጥ፣ በጋራዦችና መለዋወጫዎች እጥረት ሳቢያ የኤሌክትሪክ ተሽከርካሪዎች ባለቤቶች ከፍተኛ ችግር እንደገጠማቸው መረዳቱን ጠቅሶ የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። አዲስ አበባ ውስጥ የኤሌክትሪክ ተሽከርካሪ መጠገን የሚችሉ ጋራዦች ከሦስት እንደማይበልጡ ዘገባው ጠቅሷል። የትራንስፖርት ሚንስቴር ሃላፊዎች በበኩላቸው፣ መንግሥት የኤሌክትሪክ ተሽከርካሪ ባትሪ ቻርጅ ማድረጊያ ጣቢያዎች እንዲቋቋሙ ገንዘብ እንደሚመድብ እንደነገሩት የዜና ምንጩ አመልክቷል። ሃላፊዎቹ፣ መንግሥት የኤሌክትሪክ ባትሪዎችን የሚያመርት ፋብሪካ የማቋቋም ዕቅድ እንዳለውም ሃላፊዎቹ ተናግረዋል ተብሏል።

4፤ የሱማሊያው ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ፣ የሠራዊቱን የምድር ጦር አዛዥ ብርጋዴር ጀኔሬል ዳያህ አብዱሌን ከሃላፊነት አንስተዋል። ፕሬዝዳንቱ በተሰናባቹ የሠራዊቱ አዛዥ ምትክ፣ የቀድሞውን የጁባላንድ ፌደራል ግዛት የደኅንነት ሃላፊ ኮሎኔል አብዱላሂ ኦማርን እንደሾሙ የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ተሰናባቹ የሠራዊቱ አዛዥ በሃላፊነት ላይ የቆዩት ላንድ ዓመት ብቻ ነው። በተያያዘ፣ በፌደራሉ መንግሥቱ ውስጥ የምክትል ሚንስትርነት ሥልጣን ያላቸው ኹለት የጁባላንድ ግዛት ተወካዮች፣ ፕሬዝዳንት ሞሐመድ ሕገመንግሥቱን ለማሻሻል የሚያደርጉትን ጥረት በመቃወም ከሥልጣን እንደለቀቁ ተዘግቧል።

5፤ ሱዳን፣ የተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶች ቀይ ባሕር ላይ አዲስ ወደብ እንድትገነባ የተደረሰውን ስምምነት መሰረዟን ሱዳን ትሪቡን ዘግቧል። ሱዳን የወደብ ግንባታ ስምምነቱን የሰረዘችው፣ ኢምሬቶች የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይልን በጦር መሳሪያ ትደግፋለች በማለት እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። አቡዳቢ አቡ አማማ የተባለውን ወደብ በ6 ቢሊዮን ዶላር ወጪ ለመገንባት ከካርቱም ጋር ስምምነት ላይ የደረሰችው ከኹለት ዓመት በፊት ነበር። ስምምነቱ፣ ወደቡ በሚገነባበት አካባቢ ነጻ የንግድ ቀጠና ማቋቋምና የእርሻ ልማት ፕሮጀክትን ያካተተ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ጥቅምት 25/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል እንደ አዲስ ከተዋቀረው የቀበሌ አደረጃጀት ጋር ተያይዞ ለመዋቅሩ የሚያስፈልጉ መሠረተ ልማቶችን አሟሉ በሚል በአካባቢው በሚኖሩ አርሶ አደሮችና ነዋሪዎች ላይ አላስፈላጊ ጫና እየተፈጠረ መሆኑን ዋዜማ ሰምታለች። አርሶ አደሮቹ በግዳጅ ከተጣለባቸው ኃላፊነት መካከል ለቀበሌ ጽሕፈት ቤት ግንባታ የሚውሉ ቁሳቁሶችን ማቅረብ፣ በጉልበት ማገዝ እና የገንዘብ መዋጮ ማድረግ ይገኙብታል ተብሏል። ወቅቱ ለአርሶ አደሮቹ የደረሱ ሰብሎችን ማረምና መንከባከብን የሚጠይቅ ቢሆንም፣ ለአዲሱ የቀበሌ አደረጃጀት ከላይ ከተጠቀሱት ግዳጆች አንስቶ፣ የአካባቢው አስተዳደር መዋቅሮች በየዕለቱ አላስፈላጊ ስብሰባ እየጠሩ ጊዜያቸውን እያባከኑት መሆኑን ዋዜማ ያነጋገረቻቸው ምንጮች አስረድተዋል። የክልሉ መንግሥት በቅርቡ ለኅብረተሰቡ አገልግሎቶችን ተደራሽ ለማድረግ በሚል በሰባት ካቢኔ የተዋቀረ የቀበሌ አደረጃጀት ማዋቀሩ የሚታወስ ሲሆን፣ በወረዳ ደረጃ ያሉ 28 መዋቅሮቹን ወደ 15 ማሸጋሸጉን ዋዜማ መዘገቧ አይዘነጋም።

2፤ አሜሪካ፣ በሰሜን ኢትዮጵያ በዚህ ወር በይፋ ይጀመራል ተብሎ የሚጠበቀው የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታትና መልሶ የማቋቋም መርሃ ግብር ሰላምን ለማጽናት "ወሰኝ ምዕራፍ" ይኾናል ብላ እንደምታምን አስታውቃለች። ኾኖም የፕሪቶሪያው የግጭት ማቆም ስምምነት ሙሉ በሙሉ ተግባራዊ በማድረግ ረገድ፣ ብዙ የሚቀር ሥራ እንዳለ አሜሪካ አዲስ አበባ በሚገኘው ኢምባሲዋ በኩል ገልጣለች። አሜሪካ፣ መንግሥት ኹሉም የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው የሚመለሱበትን ኹኔታ እንዲያፋጥን፣ ከመከላከያ ሠራዊት ውጭ የኾኑ የታጠቁ ኃይሎች ሙሉ በሙሉ ከትግራይ የሚወጡበትን መንገድ እንዲፈጥር፣ ተጎጂዎችን ማዕከል ያደረገ የሽግግር ፍትህ ትግበራ እንዲሁም ተዓማኒ የአገራዊ ምክክር ሂደት መኖሩን እንዲያረጋግጥ፣ በአማራና ኦሮሚያ ክልሎች የሚካሄዱ ግጭቶች እንዲቆሙና ግጭቶቹ በንግግር እንዲፈቱም ለኹሉም ተፋላሚ ወገኖች ጥሪ አድርጋለች።

3፤ ሲቪል አቬሽን ባለሥልጣን፣ አውሮፕላኖች ቦሌ ዓለማቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ ላይ በጭጋጋማ የአየር ኹኔታ ውስጥ እንዲያርፉ የሚያስችል ዘመናዊ መሳሪያ እየተተከለ መኾኑን መናገሩን ሸገር ዘግቧል። እስካኹን ባለው የቴክኖሎጂ ውስንነት ሳቢያ፣ ቦሌ አውሮፕላን ማረፊያ አካባቢ ጭጋጋማ የአየር ኹኔታ ሲኖር አውሮፕላኖች ወደ ጎረቤት አገራት ወይም ወደ ሌሎች የአገር ውስጥ አውሮፕላን ማረፊያዎች ሂደው ለማረፍ ሲገደዱ ቆይተዋል፡፡ ባለፈው ክረምት ብቻ ወደ ቦሌ አውሮፕላን ማረፊያ ያቀኑ 40 አውሮፕላኖች በጭጋጋማ የአየር ኹኔታ ሳቢያ፣ ቦሌ አውሮፕላን ማረፊያ ማረፍ ሳይችሉ እንደቀጠሩ መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። አዲሱ ቴክኖሎጂ በመጪው ክረምት ወደ አገልግሎት ይገባል ተብሏል።

4፤ የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል የአገራዊ ምክክር አጀንዳ መራጭ ባለድርሻ አካላት፣ የሕገመንግሥት ማሻሻያን፣ የክልሎችን አወቃቀር፣ የፌዴራል የሥራ ቋንቋ፣ የፍትህ ተቋማት ገለልተኝነትና ብሔራዊ ሰንደቅ ዓላማን የሚመለከቱ አጀንዳዎች ለአገራዊ ምክክር ኮሚሽን እንዳቀረቡ ሪፖርተር ዘግቧል። አጀንዳ አቅራቢዎቹ፣ የፌደራሉ ሕገ መንግሥት እንዲሻሻልና የመገንጠል ድንጋጌ የያዘው አንቀጽ 39 እንዲሰረዝ በአጀንዳነት እንዳስያዙ መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። የአገሪቱ ሰንደቅ ዓላማ ላይ ያለው የብሄር ብሄረሰቦችን እኩልነት ይወክላል ተብሎ የተቀመጠው የኮከብ ምልክት የግጭትና ውዝግብ ምንጭ እየሆነ መኾኑን በመጥቀስ እንዲነሳና የክልሎች ባንዲራ እንዲቀርና የአገሪቱ ሰንደቅ ዓላማ ብቻ በመላ አገሪቱ እንዲውለበለብ መጠየቃቸውም ተገልጧል።

5፤ አልሸባብ ሞቃዲሾ አውሮፕላን ማረፊያ አካባቢ በአፍሪካ ኅብረት ወታደሮች ጦር ሠፈር ላይ ትናንት በፈጸማቸው የሞርታር ጥቃቶች ኹለት የአፍሪካ ኅብረት ወታደሮች ተገድለዋል። በጥቃቶቹ ሌላ አንድ የኅብረቱ ወታደር እንደቆሰለ ታውቋል። የአፍሪካ ኅብረት የሽግግር ተልዕኮ የሟቾችንና ጉዳት የደረሰበትን ወታደር ዜግነት ባይገልጥም፣ ኹሉም የኡጋንዳ ወታደሮች እንደኾኑ መስማታቸውን አንዳንድ ዓለማቀፍ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። አልሸበብ ለጥቃቱ ሃላፊነቱን ወስዷል።

6፤ ግብጽ፣ የጦር መሳሪያ ድጋፍ በመርከብ ጭና ለሱማሊያ መላኳን የሱማሊያ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ጦር መሳሪያውን የጫነችው መርከብ ሞቃዲሾ የደረሰችው ዕሁድ'ለት እንደኾነ ዘገባዎቹ አመልክተዋል። ኢትዮጵያ ከሶማሌላንድ ጋር የባሕር በር መግባቢያ ስምምነት ከተፈራረመች ወዲህ፣ ግብጽ የሱማሊያን ጦር ሠራዊት ለማጠናከር በሚል የጦር መሳሪያ ድጋፍ ስትልክ ያሁኑ ለሦስተኛ ጊዜ ነው። ባሁኑ ዙር ግብጽ ለሱማሊያ የላከችው የጦር መሳሪያ ዓይነት ለጊዜው አልታወቀም። [ዋዜማ]

#NewsAlert
በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን የወጫሌ ወረዳ አሥተዳዳሪ የሆኑት ንጉሤ ኮሩን ጨምሮ ከ ሃምሳ በላይ የሚሆኑ የመንግሥት የጸጥታ ኃይሎች ዛሬ ጥቅምት 22/2017 ዓ.ም ማለዳ ላይ ራሱን ያኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ብሎ በሚጠራው አማጺ ቡድን በተከፈተባቸው ጥቃት መገደላቸውን ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች።
የወረዳው አሥተዳዳሪ፣ የዞን አመራሮች እንዲሁም በርካታ የመንግሥት ታጣቂዎች ታጣቂ ቡድኑ በስፋት ይንቀሳቀሳል ወደሚባልበት ካራ ተብሎ ወደሚጠራው ስፍራ ዛሬ ማለዳ 12 ላይ ለጸጥታ ስራ ተሰማርተው እንደነበር ዋዜማ ሰምታለች።
በስፍራው እንደደረሱም ታጣቂ ቡድኑ በከፈተባቸው ድንገተኛ ጥቃት የወረዳ አሥተዳዳሪውን ጨምሮ ከሃምሳ በላይ የመንግሥት የጸጥታ ኃይሎች ወዲያው ሕይወታቸው ሲያልፍ፣ የወረዳው የሚሊሻ ጽ/ቤት ኃላፊውን ጨምሮ በርካቶች ደግሞ ቆስለው ወደ ሙከጡሪ ሆስፒታል መወሰዳቸውን የዐይን እማኞች ለዋዜማ አረጋግጠዋል።

በጥቃቱ ከፍተኛ ጉዳት የደረሰባቸው ሰዎች ከሙከጡሪ ሆስፒታል ሪፈር ተጽፎላቸው ወደ አዲስ አበባ መምጣታቸውን የገለጹት የዋዜማ ምንጮች፣ የሟቾች ቁጥር ከዚህም ሊያሻቅብ እንደሚችል ገልጸዋል።
ንጉሤ ኮሩ ከዚህ ቀደም በዞኑ የአለልቱ ወረዳ አሥተዳዳሪ በመሆን፣ በዞኑ ደግሞ በተለያዩ ኃላፊነት ሲያገለግሉ የቆዩ ሲሆን፣ በቅርቡ ደግሞ የወጫሌ ወረዳ አሥተዳዳሪ ሆነው መሾማቸውን ዋዜማ ባደረገችው ማጣራት መረዳት ችላለች። [ዋዜማ]
📸 አቶ ንጉሴ ኮሩ #NewsAlert24x7

ለቸኮለ! ዓርብ ጥቅምት 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን የወጫሌ ወረዳ አሥተዳዳሪ ንጉሤ ኮሩ እና ከ50 በላይ የሚኾኑ የመንግሥት ጸጥታ ኃይሎች ዛሬ ማለዳ የአማጺው ያኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች በከፈቱባቸው ጥቃት እንደተገደሉ ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች። የወረዳው አስተዳዳሪ፣ የዞን አመራሮች እና በርካታ የጸጥታ ኃይል አባላት ቡድኑ በስፋት ይንቀሳቀስበታል ወደሚባልበት ካራ የተባለ ቦታ ዛሬ ማለዳ 12 ሰዓት ግድም ለጸጥታ ሥራ ተሠማርተው እንደነበር ምንጮች ተናግረዋል። ኾኖም አመራሮቹና የጸጥታ አባላቱ በቦታው እንደደረሱ፣ ታጣቂዎቹ ድንገተኛ ጥቃት እንደከፈቱባቸው የዓይን እማኞች ተናግረዋል። የወረዳውን የሚሊሻ ጽሕፈት ቤት ኃላፊ ጨምሮ በርካታ የጸጥታ ኃይል አባላት ቆስለው ወደ ሙከጡሪ ሆስፒታል መወሰዳቸውንና ክፉኛ የቆሰሉ ወደ አዲስ አበባ እንደተላኩ የገለጹት የዋዜማ ምንጮች፣ የሟቾች ቁጥር ሊያሻቅብ እንደሚችል ጠቁመዋል።

2፤ የደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ ክልል ፖሊስ፣ በኮንታ ዞን አመያ ዙሪያ ወረዳ ዛሬ ጧት በደረሰ የመሬት መንሸራተት አደጋ ስድስት ሰዎች እንደሞቱ አስታውቋል። አደጋው የደረሰው፣ ጫሬ በተባለ ቀበሌ የጣለውን ከባድ ዝናብ ተከትሎ እንደኾነ ተገልጧል። በአደጋ የሞቱት፣ የአንድ ቤተሰብ ሁለት አባላትና የሌላ ቤተሰብ አራት አባላት ናቸው ተብሏል። ከጧቱ አደጋ በኋላም፣ በአካባኒው የመሬት ናዴው እንደቀጠለ ተነግሯል።

3፤ በኦሮሚያ ክልል ምሥራቅ ወለጋ ዞን ጊዳ አያና ወረዳ ነዋሪ የኾኑ የአማራ ብሄር ተወላጅ አርሶ አደሮች የመንግሥት ኃይሎች በመንግሥት ፍቃድ የታጠቁትን ትጥቅ ለማስፈታት እየተንቀሳቀሱ መኾኑን መናገራቸውን ቢቢሲ አማርኛ ዘግቧል። ነዋሪዋቹ አኹንም ጥቃት ሊፈጽሙባቸው የሚችሉ ታጣቂዎች በቅርብ ርቀት መኖራቸውን እንደገለጹ ዘገባው አመልክቷል። በመንግሥት መዋቅር ሥር የአካባቢያቸውን ጸጥታ ለመጠበቅ ፍቃደኛ መኾናቸውን የሚገልጡት ነዋሪዎች፣ ትጥቅ ፍቱ የሚለው ትዕዛዝ ግን ብሄር የለየ መኾኑን ተናግረዋል ተብሏል። በቅርቡ የመንግሥት ጸጥታ ኃይሎች አዛዦዥ አንገር ጉቴ ከተማ ላይ አርሶ አደሮችን ስብሰባ ጠርተው፣ 120 የነፍስ ወከፍ ጦር መሳሪያ ማስፈታታቸው በዘገባው ላይ ተጠቅሷል። የክልሉ መንግሥት 'ጋችና ሲርና' የተሰኘ አዲስ የሚሊሺያ አደረጃጀት እያዋቀረ መኾኑን ዋዜማ ካሁን ቀደም መዘገቧ አይዘነጋም።

4፤ የትግራይ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን ጳጳሳት፣ የክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደር ርዕሰ መስተዳድር ጌታቸው ረዳ እና የሕወሓት ሊቀመንበር ደብረጺዮን ገብረሚካኤል የሚመሯቸው ኹለቱ የሕወሓት ቡድኖች ልዩነታቸውን በንግግር እንዲፈቱ ዛሬ ቃል ማስገባቱን የክልሉ ቴሌቪዥን ዘግቧል። ጌታቸውንና ደብረጺዮንን በአካል አገናኝተው ሲያቀራርቡ የሚያሳዩ ተንቀሳቃሽ ምስሎችን ጣቢያው አሳይቷል። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ የመቀሌ ከተማ ምክር ቤት፣ ለከተማዋ ከንቲባ ረዳኢ በርኸ በሰጠው ሹመት ላይ ጌታቸው የጣሉትን እገዳ ትናንት ባካሄደው አስቸኳይ ስብሰባ ውድቅ አድርጓል። ጌታቸው የከንቲባውን ሹመት ያገዱት፣ የደብረጺዮን ቡድን ለከተማዋ ከንቲባ ሰው መልምሎ ማስሾሙ ሕገወጥ ነው በማለት እንደነበር አይዘነጋም። ምክር ቤቱ በትናንቱ አስቸኳይ ስብሰባው፣ ጌታቸው በከንቲባው ሹመት ላይ የጣሉትን እገዳ እንዲያነሱም ጠይቋል።

5፤ የአገራዊ ምክክር ኮሚሽን፣ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል የባለድርሻ አካላት የአጀንዳ ማሰባሰቢያ የምክክር መድረኩን ዛሬ በወላይታ ሶዶ ከተማ ማስጀመሩን አስታውቋል። የክልሉ የለድርሻ አካላት ወኪሎች ዛሬ በጀመሩት የምክክር መድረክ፣ የተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎች ወኪሎችን ጨምሮ ከ1 ሺሕ 800 በላይ የሚኾኑ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የመንግሥት አስፈጻሚ አካላት፣ የልዩ ልዩ ማኅበራትና ተቋማት ተወካዮችና የተጽዕኖ ፈጣሪ ግለሰቦች ተወካዮች በመሳተፍ ላይ እንደኾኑ ኮሚሽኑ ገልጧል። የባለድርሻ አካላቱ የምክክር መድረክ ለሦስት ቀናት የሚቆይ ሲኾን፣ ተሳታፊዎቹ በክልሉ በአጀንዳዎቻቸው ላይ በመምከር የክልሉን አጀንዳ አጠቃለው ለኮሚሽኑ እንደሚያስረክቡ ይጠበቃል፡፡

6፤ መንግሥት ያረቀቀውን የአካል ጉዳተኞች አዋጅ በመጭዎቹ ሦስት ወራት ውስጥ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንዲያጸድቀው ለማቅረብ ማቀዱን ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ የአካል ጉዳተኞችን መብት የሚጥሱ ግለሰቦችና ተቋማት በሕግ ተጠያቂ እንዲኾኑ የሚያስችሉ ድንጋጌዎችን እንደያዘ ከሴቶችና ማኅበራዊ ጉዳይ ሚንስቴር መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። ረቂቅ አዋጁን ያዘጋጀውና ከጸደቀ በኋላ ተፈጻሚነቱን የሚከታተለው፣ የሴቶችና ማኅበራዊ ጉዳይ ሚንስቴር ይኾናል ተብሏል። አካል ጉዳተኞች በሥራ ቅጥር ወቅት በአካል ጉዳተኝነታቸው ብቻ አድልዎ እንደሚፈጸምባቸው በተደጋጋሚ ይነገራል።

7፤ ከ156 ዓመታት በፊት በመቅደላው ጦርነት ወቅት የእንግሊዝ ወታደሮች ከመቅደላ የወሰዱት የአጼ ቴዎድሮስ ጋሻ ወደ ኢትዮጵያ እንደተመለሰ የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የኢትዮጵያ ቅርስ ጥበቃ ባለሥልጣንና ሌሎች የኢትዮጵያ ወዳጆች ጋሻውን ለማስመለስ ከአንድ ዓመት በላይ የፈጀ ጥረት ሲያደርጉ እንደነበር ተገልጧል። ታሪካዊው የጦር ጋሻ ወደ ኢትዮጵያ ሊመለስ የቻለው፣ ከአንድ ዓመት በፊት ለሽያጭ ከቀረበበት ጨረታ ላይ እንዲነሳ ጥረት ተደርጎ ጨረታው መሰረዙን ተከትሎ ነው። ጋሻው ወደ ኢትዮጵያ እንዲመለስ ያስቻለው፣ በእንግሊዝ የኢትዮጵያ ንጉሳዊ በጎ አድራጎት ባለአደራ ድርጅት ነው ተብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ጥቅምት 23/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት፣ ትናንት በሰሜን ሸዋ ዞን ወጫሌ ወረዳ በኹለት ቦታዎች ላይ በፈጸመው ጥቃት 120 የመንግሥት ወታደሮችን መግደሉን አስታውቋል። ካራ ከተማ በሚገኝ ወታደራዊ ካምፕ ላይ በፈጸመው ጥቃት 67 ወታደሮችን መግደሉን የገለጠው ቡድኑ፣ ባጮ ፋሉሚ በተባለ ቦታ በወታደራዊና በትራንስፖርት ተሽከርካሪዎች ላይ በፈጸምኩት ጥቃት ደሞ 53 ወታደሮችን ገድያለኹ ብሏል። ቡድኑ፣ ሕዝቡን ያሰቃዩ ነበር ያላቸውን የአካባቢ አስተዳዳሪዎች ጭምር መግደሉን ገልጧል። በጥቃቱ የወጫሌ ወረዳ አስተዳዳሪ ንጉሴ ኮሩ እና ከ50 በላይ ጸጥታ ኃይሎች እንደተገደሉ ዋዜማ ትናንት ምንጮችን ጠቅሳ መዘገቧ ይታወሳል።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ምሥራቅ ሸዋ ዞን ዱግዳ ወረዳ ታጣቂዎች ዕሮብ ሌሊት ባንዲት መንደር በፈጸሙት ጥቃት 40 ያህል ሰላማዊ ሰዎች መገደላቸውን ዋዜማ ከነዋሪዎች ሰምታለች። ጥቃቱን የፈጸመው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ነው ያሉት ነዋሪዎች፣ በጥቃቱ ሕጻናት፣ አረጋዊያንና ነፍሰጡሮች ጭምር እንደተገደሉ ገልጸዋል። ታጣቂዎቹ 'ዓላማችን አልደገፋችሁም' በማለት ጥቃቱን እንደፈጸሙ የገለጡት ነዋሪዎች፣ አብዛኞቹ ሟቾች የጉራጌና የኦሮሞ ብሔር ተወላጆች መሆናቸውን ተናግረዋል። ታጣቂዎቹ የነዋሪዎችን ቤቶችና እንስሳትም በእሳት አቃጥለዋል ተብሏል። ኢሰመኮ፣ ድርጊቱን ለማጣራት ጊዜ እንደሚያስፈልግ ጠቅሶ፣ አስተያየት መስጠት እንደማይችል ለዋዜማ ጥያቄ ምላሽ ሰጥቷል።

3፤ የግጭት ቀጠና በኾኑ የአማራና ኦሮሚያ ክልሎች በመንግሥት ትምሕርት ቤቶች ከፍተኛ የመማሪያ መጻሕፍት እጥርት መኖሩን ዋዜማ ተረድታለች። ባንዳንድ አካባቢዎች አንድ የመማሪያ መጻሕፍ ለእስር ተማሪዎች እንደሚሰጥ ተማሪዎች ለዋዜማ ተናግረዋል። ክልሉ በቅርቡ ያሳተማቸውን መጽሃፍት ለማሠራጨት፣ የጸጥታ ችግሩ ከፍተኛ እክል መፍጠሩንም መምህራን ገልጸዋል። በኦሮሚያ ክልልም፣ ግጭት ባለባቸው አካባቢዎች አንድ መጽሐፍ ለአምስት ተማሪ እንደሚሰጥ ዋዜማ ሰምታለች። በአዲሱ ሥርዓተ ትምህርት ለተጨመሩ ትምህርት ዓይነቶች ደሞ መጽሃፍት ጨርሶ ማቅረብ አልተቻለም ተብሏል።

4፤ ብሄራዊ ባንክ፣ የአምስት ብር ኖትን ወደ ሳንቲምነት ሊቀይር መኾኑን ዋዜማ ከግል ባንኮች ምንጮች ሰምታለች። ስማቸው እንዲጠቀስ ያልፈለጉ የአንድ የግል ባንክ ፕሬዝደንት፣ የብር ኖቱን ለማሳተም መንግሥት የሚያወጣው ወጪ ከፍተኛነትና ወደ ሳንቲምነት መቀየሩ የመጠቀሚያ ጊዜውን የሚያራዝመው መኾኑ ለቅየራው መነሾ መኾኑን ተናግረዋል። ሌላ የባንክ ባለሙያ ደሞ፣ 5 ብር የመግዛት አቅሙ በመቀነሱ ወደ ሳንቲምነት እንደሚቀየር ከወራት በፊት መረጃው እንደነበራቸው ለዋዜማ ተናግረዋል። የብሄራዊ ባንክ ገዥ ማሞ ምኅረቱ ግን፣ በጉዳዩ ላይ የቀረበም ኾነ የተወሰነ ውሳኔ እንደሌለ የዋዜማ ሪፖርተር ላቀረበችላቸው ጥያቄ ምላሽ ሰጥተዋል።

5፤ ሳፋሪኮም ኢትዮጵያ ኩባንያ፣ ሁለት ሚሊዮን ወጣቶች የሥራ ዕድል የሚፈጥሩበትንና የመቀጠር ዕድላቸውን የሚያሰፉበትን "ከፍታ" የተሰኘ ፕሮጀክት ይፋ አድርጓል። ኩባንያው ፕሮጀክቱን የሚተገብረው፣ ከቮዳፎን፣ ከአሜሪካ ዓለማቀፍ የልማት ድርጅት እና ከአምሬፍ ሔልዝ አፍሪካ ጋር በመጣመር እንደኾነ ገልጧል። 2 ነጥብ 7 ሚሊዮን ዶላር የተመደበለት ፕሮጀክቱ፣ የቴክኖሎጂ መሠረተ ልማትን በማስፋፋት፣ ዲጂታል ማዕከላትን በማቋቋምና የአንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምሕርት የዲጂታል እውቀትንና ፈጠራን የማስፋፋት ዓላማ አለው ተብሏል።

6፤ የአሜሪካ ስለላ ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዊሊያም በርንስ ትናንት ወደ ሞቃዲሾ አቅንተው ከሱማሊያው ፕሬዝዳንት ሞሐመድና ሌሎች ባለሥልጣናት ጋር ተወያይተዋል። በርንስ ከፕሬዝዳንት ሞሐመድ ጋር የተወያዩት፣ በአሜሪካና ሱማሊያ መካከል ባለው የኢንተሌጀንስ ልውውጥ፣ በጸረ-ሽብር ዘመቻና በሱማሊያና ኢትዮጵያ መካከል በተፈጠረው ውጥረት ዙሪያ እንደኾነ የሱማሊያ ባለሥልጣናት ተናግረዋል። በርንስ ባለፈው ዓመት ጥር ወር በተመሳሳይ በሞቃዲሾ ሚስጢራዊ ጉብኝት አድርገው ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ጥቅምት 23/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር፣ በፌደራል መንግሥቱ በኩል የፕሪቶሪያ ግጭት ማቆም ስምምነትን ሙሉ በሙሉ ለመተግበር ያለው ፍላጎት ዝቅተኛ ነው በማለት የስምምነቱን ኹለተኛ ዓመት አስመልክቶ ዛሬ ባወጣው መግለጫ ተችቷል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ በርካታ የደቡብ ትግራይና ጸለምት አካባቢዎች እስካኹን ወደ ትግራይ እንዳልተመለሱና በምሥራቃዊ፣ መካከለኛውና ሰሜን ምዕራብ ትግራይ የሚገኙ በርካታ አካባቢዎች ከኤርትራ ሠራዊት ነጻ እንዳልወጡ ገልጧል። የሕወሓት አመራር የሕዝቡን ፍላጎት ወደ ጎን በማለት ፖለቲካዊ ንትርክ ውስጥ ገብቷል በማለት የወቀሰው ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ ፌዴራል መንግሥቱ፣ አፍሪካ ኅብረት፣ አውሮፓ ኅብረትና አሜሪካ በስምምነቱ ያልተመለሱ ጉዴዮችን ለመፍታት የሕግና የሞራል ሃላፊነታቸውን እንዲወጡ ጠይቋል።

2፤ እናት ፓርቲ፣ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች በኦሮሚያ ክልል ምሥራቅ ሸዋ ዞን ዱግዳ ቦራ ወረዳ ቢጢሲ ቀበሌ ገበሬ ማኅበር ጥቅምት 20 ቀን ከምሽቱ ኹለት ሰዓት እስከ እኩለ ሌሊት ፈጸሙት በተባለው ጭፍጨፋ የስድስት ወር ሕጻንን ጨምሮ፣ አረጋዊያን፣ ሴቶች፣ ሕጻናትና አካል ጉዳተኞችን ጨምሮ ከ68 በላይ ዜጎች መሞታቸውን ዛሬ ባወጣው መግለጫ አስታውቋል። ነዋሪዎቹ የተገደሉት በመኖሪያ ቤታቸው ላይ እሳት ተለኩሰባቸው እንደኾነ ከአካባቢው ነዋሪዎች መረዳቱን የጠቀሰው ፓርቲው፣ ቁጥራቸው በውል ያልታወቁ ዜጎች ገና አስከሬናቸው እንዳልተገኘ ገልጧል። ፓርቲው፣ ተፋላሚ ወገኖች በንጹሃን ዜጎች ላይ የሚፈጽሟቸው መሰል የጅምላ ጭፍጨፋዎች "የጦር ወንጀሎች" ናቸው ብሏል። ይህንኑ ጅምላ ጭፍጨፋ አስቀድሞ መከላከል፣ ማስቀረት ወይም ጉዳቱን መቀነስ ይቻል እንደበርም ፓርቲው ገልጧል።

3፤ የአዲስ አበባ እስልምና ጉዳዮች ከፍተኛ ምክር ቤት፣ ኢማም ሼህ ሙሐመድ መኪን ሼህ ሙሀመድ አሪፍ የተባሉ የሐይማኖት መሪና ቤተሰቦቻቸው ትላንት በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ውስጥ እንደተገደሉ አስታውቋል። ምክር ቤቱ፣ በሼህ ሙሐመድና ቤተሰቦቻቸው ላይ የተፈጸመው ግድያ፣ የድርጊቱን ፈጻሚዎች "እኩይ ማንነት ከማጋለጥ ውጪ የሚያስገኘው ምንም ዓይነት ትርፍ የለም" በማለት ግድያውን አውግዟል። ሟቹ፣ የሃጂ አሕመድ መስጅድና ሐሪማ ኸሊፋ ኾነው በማገልገል ላይ እንደነበሩ ምክር ቤቱ ጠቅሷል። ሟቹ በምን ኹኔታ እንደተገደሉ፣ አብረዋቸው የተገደሉትን የቤተሰብ አባላት ብዛትና የገዳዮቹን ማንነት ምክር ቤቱ አልጠቀሰም።

4፤ የኦሮሚያ ክልል ዓቃቤ ሕግ፣ በጉጂ ዞን በማዕድን ልማት በተሠማሩት ቀንቲቻ የማዕድን ኩባንያ እና ኩባንያው ትልቅ ባለድርሻ በኾነበት የአፍሪካ ማዕድንና ኢነርጂ ኩባንያ ላይ "የዝርፊያ" እና "ማጭበርበር" ወንጀል ምርመራ መጀመሩን ሪፖርተር ዘግቧል። ፖሊስ፣ የቀንቲቻ ኩባንያ ሥራ አስኪያጅ ዓሊ ሁሴንና ምክትላቸው ሳሚ አሠፋን በቁጥጥር ሥር ማዋሉን ከምንጮቹ መስማቱን ዘገባው ጠቅሷል። ዓቃቤ ሕግ፣ ቀንቲቻ የብቃት ደረጃውን ሳያሟላ ሊቲዬምና ታንታለም ለመቆፈር እንዴት ፍቃድ እንዳገኘና የኩባንያው ሃላፊዎች በኩባንያው ስም ከውጭ ባለሃብቶች ተቀብለውታል የተባለውን 38 ሚሊዮን ዶላር እያጣራ መኾኑን ዘገባው አመልክቷል። ቀንቲቻ ኩባንያ፣ የክልሉ መንግሥት 49 በመቶ ድርሻ የያዘበት የኦሮሚያ ማዕድን ልማት አክሲዮን ማኅበርና አቢሲኒያ ብረታብረት ሃላፊነቱ የተወሰነ ኩባንያ በጋራ ያቋቋሙት ነው።

5፤ የዓለም ጤና ድርጅት፣ በኢትዮጵያ የወባ በሽታ ሥርጭት አሳሳቢ የጤና ስጋት ኾኖ መቀጠሉን አዲስ ባወጣው ሪፖርት ገልጧል። ከጥር 2016 ዓ፣ም እስከ ጥቅምት 2017 ዓ፣ም ድረስ ባሉት ወራት ብቻ በአገሪቱ የተለያዩ አካባቢዎች፣ 7 ነጥብ 3 ሚሊዮን ሰዎች በበሽታው መያዛቸው ሪፖርት እንደተደረገ ድርጅቱ ጠቅሷል። በዚሁ ጊዜ ውስጥ 1 ሺሕ 157 የወባ ታማሚዎች ሕይወታቸው እንዳለፈም ሪፖርቱ አመልክቷል። እንደ ድርጅቱ ሪፖርት ከኾነ፣ ባኹኑ ወቅት 75 በመቶው የአገሪቱ ክፍልና 69 በመቶው የአገሪቱ ሕዝብ ለወባ በሽታ በከፍተኛ ደረጃ ተጋላጭ ኾኗል። በኢትዮጵያ ያለው የወባ በሽታ አስጊነቱ ከፍተኛ ደረጃ ላይ እንዲደርስ ካደረጉት ዋና ዋና ምክንያቶች መካከል፣ የወባ መድሃኒቶችን መቋቋም የምትችል የወባ ዝርያ በፍጥነት መስፋፋቷ፣ የምግብ ዋስትና እጥረት፣ የአየር ንብረት ለውጥ፣ ድርቅና ግጭቶች ተጠቃሽ እንደኾኑ ጠቅሷል።

6፤ የኬንያ ኢምግሬሽን ባለሥልጣናት፣ ማቻኮስ ግዛት ውስጥ ታስረው የቆዩ 60 ኢትዮጵያዊያን ፍልሰተኞችን ትናንት በሞያሌ በኩል ወደ አገራቸው እንደመለሱ የኬንያው ዘ ስታር ጋዜጣ ዘግቧል። ፖሊስ ኢትዮጵያዊያኑን ፍልሰተኞች ያሠራቸው፣ ከአንድ ሳምንት በፊት በሕገወጥ መንገድ ወደ አገሪቱ ገብተዋል በማለት ነበር። የኢምግሬሽን ባለሥልጣናቱ ኢትዮጵያዊያኑን ወደ አገራቸው የመለሷቸው፣ የማቻኮስ አውራጃ ፍርድ ቤት ፍልሰተኞቹ "ከሕግ ውጭ" እና "ኢሰብዓዊ በኾነ ኹኔታ" ተይዘዋል በማለት ፖሊስ ባስቸኳይ ወደአገራቸው እንዲመልሳቸው ባዘዘ በማግስቱ ነው። በኬንያ የኢትዮጵያ ኢምባሲ በበኩሉ፣ ባለፉት ጥቂት ቀናት ኬንያ ውስጥ እስር ላይ የነበሩ 276 ኢትዮጵያዊያን ፍልሰተኞች ወደ አገራቸው ተመልሰዋል ብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ዓርብ ጥቅምት 22/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ብሄራዊ ባንክ፣ ባንኮች ርስበርሳቸው ጥሬ ገንዘብ መበዳደር እንዲችሉ ፈቅዷል። በባንኮች መካከል የገንዘብ ግብይት መፈቀዱ፣ ባንኮች የአጭር ጊዜ የጥሬ ገንዘብ እጥረታቸውን ለመቅረፍ ከሌሎች ባንኮች ለመበደር ወይም ትርፍ ገንዘብ ያላቸው ለሌሎች በማበደር  የገንዘብ ፍሰትን የሚያስተዳድሩበት እድል እንደሚፈጥር ባንኩ ገልጧል። ባንኮች ብድር መበደር ወይም ማበደር የሚችሉት ላንድ ቀን ወይም ለሰባት ቀናት ለሚከፈል ገንዘብ ብቻ እንደኾነ የገለጠው ባንኩ፣ ኾኖም ግብይቱ በኢትዮጵያ ሰነድ ሙዓለ ንዋይ አማካኝነት ብቻ መከናወን እንዳለበት ግዴታ ጥሏል።

2፤ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን ቅዱስ ሲኖዶስ፣ በአገሪቱ የሚካሄዱ ግጭቶች በሰላማዊ መንገድ በእርቅ እንዲፈቱ ሰሞኑን ሲያካሂድ በሰነበተው ጉባኤ ማጠናቀቂያ ላይ ትናንት ምሽት ባወጣው መግለጫ ጠይቋል። በተለያዩ የአገሪቱ አካባቢዎች የሚታየው የሰላም እጦትና የእርስበርስ ግጭት፣ የሰዎችን ሕይወት እየቀጠፈ፣ ማኅበራዊ ትስስሮችን እየናደና በዜጎች ላይ ሥጋትና አለመረጋጋት እየፈጠረ እንደሚገኝ ሲኖዶሱ ገልጧል። ሲኖዶሱ፣ በመንበረ ፓትርያርክ ጠቅላይ ጽሕፈት ቤት፣ በአዲስ አበባ አገረ ስብከት ጽሕፈት ቤትና ችግር አለባቸው ተብለው በጥናት በሚለዩ አጥቢያ አብያተ ክርስቲያናት አስተዳደራዊ ችግሮችንና ብልሹ አሠራሮችን የሚያጣራ ሦስት ሊቃነ ጳጳሳት የሚመሩት ኮሚቴ መሰየሙንም ጠቅሷል።

3፤ ሱማሊያ ከሕገወጥ የሰው ዝውውርና ከሽብርተኝነት ጋር በተያያዘ ሁለት የሞቃዲሾ አውሮፕላን ማረፊያ የጸጥታና ኢምግሬሽን ሃላፊዎችን አባራለች። ሃላፊዎቹ ከሥልጣን የተባረሩት፣ የተጭበረበሩ የአሜሪካና ብሪታንያ ፓስፖርቶችን የያዙ ሁለት ሱማሊያዊያን አዲስ አበባ ቦሌ ዓለማቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ ላይ በቁጥጥር ሥር ከዋሉና ወደ አገራቸው ከተላኩ ከቀናት በኋላ እንደኾነ የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ኾኖም የአውሮፕላን ማረፊያው ሃላፊዎች ኹለቱ ዜጎች እንዲታሠሩ ለፖሊስ ጥቆማ ሳይሰጡ መቅረታቸው፣ በሕገወጥ የሰዎች ዝውውር ውስጥ እጃቸው ሊኖርበት ይችላል የሚል ግምት ፈጥሯል ተብሏል።

4፤ የኬንያ ፍርድ ቤት፣ ፓርላማው ከሥልጣን ባባረራቸው የአገሪቱ ምክትል ፕሬዝዳንት ሪጋቲ ጋሻጉዋ ምትክ አዲስ ምክትል ፕሬዝዳንት እንዳይሾም ቀደም ሲል የጣለውን እገዳ አንስቷል። የፍርድ ቤቱን ውሳኔ ተከትሎ፣ ፕሬዝዳንት ሩቶ አዲስ ምክትል ፕሬዝዳንት እንዲኾኑላቸው ያቀረቧቸው ኪቱሪ ኪንዲኪ ዛሬ ቃለ መሃላ ይፈጽማሉ። ኪንዲኪ ምክትል ፕሬዝዳንት ኾነው እስኪሾሙ ድረስ፣ የአገር ውስጥ ደኅንነት ሚንስትር ኾነው በማገልገል ላይ ነበሩ። ከፕሬዝዳንቱ ጋር በምርጫ የተመረጡት ጋሻጉዋ ከሥልጣን የተባረሩት፣ በስነ ምግባር ጉድለትና ሙስና ተወንጅለው ነበር። [ዋዜማ]

🔵 "አሁንም ይናገሩ" ለተባለው ሁሌም በራችን ክፍት ነው። ሞከረናል የአማራ አካባቢ ሰዎችን አነጋግረናል፤ ሽማግሌ ልከናል። በአፍሪካ ህብረት፣ በኢጋድም ሙከራ ይደረጋል። እርሶም ቢያደርጉ በደስታ እንቀበላለን።

በየእለቱ አዳዲስ መረጃዎች በአጭሩ  ተደራጅተው እንዲደርስዎ ገፁን ይቀላቀሉ!!

👇 👇👇👇

https://t.me/Wazema_Radioo
https://t.me/Wazema_Radioo

#ፓርላማ

አበባው ደሳለው (ዶ/ር) የጠየቁት ምን ነበር ?

➡ በመላው ሀገሪቱ ያለው ጅምላ የንጹሃን ግድያ፣ ህጋወጥ ጅምላ እስር፣እገታ፣ ጾታዊ ጥቃት፣ መፈናቀል፣ ከፍተኛ የኑሮ ውድነት ፣ አግባብ ያልሆነ የቤቶች ፈረሳ ተጠናክሮ ቀጥሏል።

➡ በአሁን ሰዓት በመላ ሀገሪቱ ከፍተኛ የህዝብ ብሶት አለ።

➡ በአማራ ክልል ያለው ችግር አጠቃላይ የሀገሪቱን ኢኮኖሚ እና ማህበራዊ ህይወት ምስቅልቅል እንዲሆን ያደረገ ነው።

➡ በአማራ ክልል የመንግስት ኃይሎች ፀጥታውን በ2 ወር ጊዜ ውስጥ ለመቆጣጠር ነበር ዘመቻ የጀመሩት ነገር ይኸው ከአንድ ዓመት በላይ ሆነ እንጂ ችግሩ ይበልጥ እየከፋ ሄደ እንጂ እየተሻሻለ አይደለም።

➡ አማራ ክልል ንጹሃን ዜጎች በከባድ መሳሪያ እና በድሮን እየሞቱ ነው፣ሲቪል ተቋማት የሆኑ ጤና ጣቢያዎች፣ትምህርት ቤቶች እየወደሙ ነው።

➡ በአዲስ አበባ፣ በአማራ ክልልና በተለያዩ የሀገሪቱ አካባቢዎች እስር ቤቶች የተጨናነቁት ያለ ፍርድ በታጎሩት አማራዎች ነው።

➡  ፖለቲከኞች፣ጋዜጠኞች፣አንቂዎች ለ2 ዓመት ያክል ያለ ፍርድ የተቀመጡ አሉ በወይኒ ቤቶች።

➡ አቶ ክርስቲያን ታደለን ጨምሮ የክልል ም/ቤቶች አባላት ሳይቀሩ ከአንድ አመት በላይ ሆነ ተብሎ በሚመስል ሁኔታ ያለ ፍርድ እየተመላለሱ ነው።

➡ መንግስት የሰላምና ፀጥታ ችግሩን ለመፍታት እየሄደ ያለው አካሄድ እስካሁን ወታደራዊ ነው፤ ፖለቲካዊ አካሄድ ለምን አልደፈረም? ለምንድነው ፖለቲካዊ መፍትሄ ላይ የደከመው?

➡ ለእውነተኛ ድርድርና ውይይት በይፋ ጥሪ አቅርቦ ችግሩን ለምንድነው ለመፍታት የማይጠጋው?

➡ የሰላም መፍትሄ አካል አንዱ የጅምላ እስር፣ የጅምላ ግድያ ማቆም ነው። ይሄ መቼ ነው የሚቆመው ?

የጠ/ሚ ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) ምላሽ ምንድነው ?

🔵 ከኃይል ይልቅ ሰላም እጅግ በጣም አዋጭ ነው።

🔵 እኛ ከማንም በላይ ሰላም እንፈልጋለን።

🔵 ከልጅነት አንስቶ ክላሽ ተሸክመን ስለኖርን ጉዳቱ ይገባናል። ጦርነትን በወሬ ሳይሆን በተግባር እናውቀዋለንና አንፈልገውም። ብዙዎችን ቀጥፎብናል አንፈልገውም።

🔵 ህልም አለን በዚህ ሀገር የሚጨበጥ ለውጥ ለማምጣት ለዛ ሰላም ያስፈልጋል።

🔵 ' የሰላም አማራጭ አትመርጡም በግልጽ አታውጁም? ' ለተባለው በተደጋጋሚ ማወጃችንን እናተም ህዝቡም ያውቃል።

🔵 የሀገር ሽማግሌዎችን ልከን በእንብርክክ መመለሳቸውን እናተም እኛም እናውቃለን።

🔵 አሁንም ቢሆን በሰላም በኩል እርሶ (ዶ/ር አበባው) እኛንና የሚቃወሙትን ማቀራረብ ከቻሉ በሩ ክፍት ነው። የምንፈልገው ሰላም ነው። አነጋግረው ያምጧቸው።

🔵 በአማራም ሆነ በኦሮሚያ ከሚንቀሳቀሱ ኃይሎች ጋር ንግግር አለ ግን ንግግር የሚያደርጉትን እና ሰላም የሚፈልጉትን ሰዎች ' እንዴት ትነጋገራለህ ከዚህ መንግስት ጋር? '  ብለው የሚወቅሱ ሰዎች አሉ። እዚህም አሉ፤ እዛም አሉ። በዚህም ምክንያት ሰላም ፈላጊዎቹ ደበቅ ይላሉ።

🔵 መጠየቅ ብቻ አይደለም ንግግርም ጀምረናል። ለቀረው እርስዎም (ዶ/ር አበባውን) ያግዙን።

🔵 የምንፈልገው ሰላም ነው። አንድ ወንድም ገለን ምን እናገኛለን ? በዚያ መንገድ ማንም እንደማያሸንፈን እናውቃለን። ምንም ! ስጋት ኖሮብን አይደለም። ግን መገዳደል ምን ፋይዳ አለው ? አይጠቅምም።

🔵 ' በ2 ወር እንቆጣጠራለን ብላችሁ ገብታችሁ ' የሚለው ምኑን እንቆጣጠራለን ክልሉን በህጋዊ መንገድ በምርጫ ያሸነፍንበት ክልል ነው። ምንድነው? ከማን ነው? የምንቆጣጠረው። በአንጻሩ ያልተሳካው " በሁለት ሳምንት ይሄን አረፋ መንግስት አባርሬ 4 ኪሎ የአባቶቼን ርዕስት እወርሳለሁ " ያለው አልተሳካለትም። እንጂ አማራ ክልል ክልላችን ነው የአማራ ህዝብ ህዝባችን ነው። ምንም የምንቆጣጠረው አብረን ነው የኖርነው አብረን ነው ያታገልነው አብረን እኖራለን። 2 ወር 3 ወር የሚል እቅድ ከኛ ሳይሆን እኛን በቀላሉ ለመገፍተር ካሰቡ ሰዎች የመጣ ነው።

🔵 የአማራ እስር፣ ጉዳት፣ ችግር  የሚለው የቁጫም ችግር ነው፣ የኦሮሞም ሲጠየቅ ችግር ነው ይሄ የሰፈሩን ብቻ የሚያስብ ኃይል ሁል ጊዜ እንደዛ ነው። የራሱን ብቻ ነው የሚያየው።

🔵 አማራን ባለፉት 6 ዓመታት የኢንዱስትሪ ማዕከል አድርገናታል። የማያምን ኮምቦልቻ፣ ደብረ ብርሃን፣ ባህር ዳር፣ ቡሬ ሄዶ ይቁጠር። ጨርቃ ጨርቅ፣ ሲሚንቶ፣ ማርብል፣ ግራናይት የዘይት ፋብሪካ ብዙ ብር አግዘን አማራ ክልል አቋቁመናል።

🔵 አማራ ክልል የብልጽግና መንግስት የፈጠረውን ኢንዱስትሪ በየትኛውም መንግስት አግኝቶ አያውቅም። በወሬ ስለተደባበቅ እንዳትሸወዱ።

🔵 ሁሉም ባይሟላም በመንገድ ዘርፍ ብዙ ስራ ተሰርቷል።

🔵 ባህር ዳር እኛን ሳይመርጠን በስራ ማስመስከር ስላለብን በኢትዮጵያ ሰርተን የማናቀውን ድልድይ ሰርተናል፣ መንገድ እየሰራን ነው፣ ኮሪደር ልማት፣ ኢንዱስትሪ ፓርክ ያለው ባህር ዳር ነው። ህዝባችን ሰርቪሱ ይገባዋል ብለን ስለምናስብ።

🔵 ጎንደር ቢሄዱ ያን ስልጡን ህዝብና ሀገር  ከ70 እና 80 ዓመት በኃላ ዞር ብሎ የሚያየው መንግስት ያገኘው አሁን ነው። ፋሲል ቀንና ማታ እየተገነባ ነው፣ መስቀል አደባባይ የአዲስ አበባውን መስቀል አደባባይ በሚያክል መንገድ እየተገነባ ነው። ፓያሳ እያሸበረቀ ነው። መገጭን 18 ዓመት ከቆመ በኃላ 7 ቢሊዮን ብር መድበን ቀንና ማታ እየሰራን ነው።

🔵 ሃይቅን እየሰራን ነው፣ ጎርጎራን ሰርተናል።

🔵 ማዳበሪያ በከፍተኛ ሁኔታ በቀበሌው እያዳረስን ነው።

🔵 አማራ ክልል ልማት ነው እየሰራን ያለነው። እንደ ልብ እንዳንሰራ ግን የሚያደናቅፉን ሰዎች አሉ። እርሶ ያግዝኑንና ሰዎቹ ይመለሱ።

🔵 ፋሲልን የምንሰራው፣ ማዳበሪያ የምናዳርሰው በወታደራዊ እጀባ ነው። እንዴት ነው አሳሪ መንግስት የሚሆነው? ተቀናኛን የሚባለው ልማት የሚያደናቅፍ፣ ተማሪ የሚያደናቅፍ ነው።

🔵 ህዝቡ ማን እንደሚሰራ ማን እንደሚያወራ ያውቃል።

🔵 ሰላሙን እርሶም ጓደኞቾም ይሞክሩ፤ ይምጡ! ይመልሱ! ልማቱን ደግሞ ልክ እኛ ለምነን እንደምንሰራው (አዋሬ፣ ገበታ ለሀገር) እርሶም ፓርቲዎም ለምነው ተባብረን አማራን ወደ ልማት እናስገባው።

🔵 ጎርጎራን በወታደር ጠብቀን ነው የሰራነው ፣ ጎንደር ፒያሳን የምናድሰው ከኳሪ ሲሚንቶ ለማምጣት በወታደር አስጠብቀን ነው፤ ከየትኛው ወራሪ ሀገር ነው የምንጠብቀው ? ጎንደር እንዳይለማ፣ ባህር ዳር እንዳይለማ ፣ ወሎ እንዳይለማ የሚያደርገው የዚያው ሰፈር ሰው ነው።

🔵 አማራ ክልል እንዲቀየር እየሞከርን ነው።

🔵 ጋዜጠኛ አንቂ ለተባለው ጉዳይ አንድ እግር ሲኦል አንድ እግር ገነት አኑሮ መቀመጥ ሚቻል አይመስለኝም። ወይም የገነትን ፍሬ መብላት ወይም የሲኦልን እሳት መቅመስ ነው። አንዳንድ ሰዎች እዚህም ሰላም ውስጥ አሉ እዛም ጦርነት ውስጥ አሉ። የመረጃ ችግር ያለብን እንዳይመስላችሁ።

🔵 በጅምላ የፓርላማ አባላት፣ በጅምላ የፖለቲካ ሰዎችን የምናስር ከሆነ እርሶም ይታሰሩ ነበር። በጅምላ አይደለም በግብር ነው ሰው የሚታሰረው።

🔵 የግል ምርጫዬን ከጠየቁኝ እኔ ቢቀር ነው የምለው። ይቅር ተባብለን፣ ትተን፣ በደለኛ ካለ ክሰን በሰላም ሀገራችንን እናልማ። ከዚህም ይውጣ፣ ከዩኒቨርሲቲም ይውጣ ከከተማ እስር አይጠቅምም ግን መንግስት ነን፤ መኖሪያ ቤት እንገነባለን ማረሚያ ቤትም እንገነባለን።

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ጥቅምት 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በገንዘብ ሚንስትር አሕመድ ሽዴ የተመራው የኢትዮጵያ ከፍተኛ ልዑካን ቡድንና የኢትዮጵያ ዓለማቀፍ ዩሮቦንድ ያዥ ኢንቨስተሮች በዕዳ ሽግሽግ ዙሪያ ንግግራቸውን ለመቀጠል ተስማምተዋል። ኹለቱ ወገኖች አሜሪካ ውስጥ፣ በቡድን 20 ማዕቀፍ ውስጥ የኢትዮጵያ እዳ ሊሸጋሸግ በሚችልበት ኹኔታ ዙሪያ እንደተነጋገሩ ገንዘብ ሚንስቴር አስታውቋል። ልዑካን ቡድኑ ኢትዮጵያ በቅርቡ ተግባራዊ እያደረገችው ስላለው የማክሮ ኢኮኖሚ ማሻሻያና የዕዳ አስተዳደር ለቦንድ ያዦች ገለጻ ማድረጉ ተገልጧል። ውይይቱ የተካሄደው፣ በአሜሪካ ከሚካሄደው የዓለም ባንክና ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት የጋራ ስብሰባ በተጓዳኝ ነው።

2፤ ሰሞኑን ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የቀረበው የከተማ መሬት ይዞታ ረቂቅ አዋጅ፣ በመሬት ይዞታ ላይ የሚገኙ መሬት ነክ ንብረቶች ጭምር እንዲመዘገቡና እውቅና እንዲያገኙ መደንገጉን ዋዜማ ከአዋጁ ላይ ተመልክታለች። ረቂቅ አዋጁ በኹሉም ከተሞች ተግባራዊ እንዲኾን የተዘጋጀ ነው። ለረቂቅ አዋጁ ትግበራ፣ የከተሞችን አስተዳደራዊ ወሰንና የከተማ ፕላን አስቀድሞ ማጽደቅ እንደሚያስፈልግ በሰነዱ ላይ ሠፍሯል። የመንግሥት ተቋማት ያረፉበትና ክፍት ቦታዎች እንዲሁም የሃይማኖት ተቋማትና የቀበሌ ቤቶች ይዞታዎች ያለ ክፍያ መረጋገጥ እንዳለባቸው በግልጽ አለመቀመጡ፣ በይዞታ ማረጋገጥ ወቅት ይዞታቸው እንዲገፋ በር ስለመክፈቱ በረቂቁ ላይ ተጠቅሷል።

3፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ በአፔክስ ፓሴንጀር ቾይስ አማካኝነት ምርጡ የአፍሪካ አየር መንገድ ሽልማትን ማሸነፉን አስታውቋል። አየር መንገዱ ሽልማቱን ያሸነፈው፣ በምርጥ የበረራ ላይ መስተንግዶ፣ በምርጥ የበረራ ላይ መዝናኛ አገልግሎት፣ በምርጥ የበረራ ላይ  የምግብና መጠጥ አገልግሎት፣ በምርጥ የአውሮፕላን ውስጥ መቀመጫ ምቾትና በምርጥ የበረራ ላይ ገመድ አልባ የኢንተርኔት አገልግሎት ዘርፎች እንደኾነ ገልጧል። አየር መንገዱ ሽልማቱን ያሸነፈው፣ የአውሮፕላን መንገደኞች የሰጡትን ድምጽ መሠረት በማድረግ ነው።

4፤ የዓለም ባንክ አካል የኾነው ዓለማቀፉ የፋይናንስ ኮርፖሬሽን፣ ለአቢሲኒያ ብረት አምራች ኩባንያ 20 ሚሊዮን ዶላር ብድር ለመልቀቅ እያሰበ መኾኑን ቢዝነስ ደይሊ ጋዜጣ አስነብቧል። የብድሩ ዓላማ፣ ኩባንያው ምርቱን በኢትዮጵያና ኬንያ ለማስፋፋትና የካርበን ልቀትን ለመቀነስ የያዘውን እቅድ ለማገዝ እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። ኩባንያው፣ በኢትዮጵያ፣ ኬንያና ኡጋንዳ የብረት ውጤቶችን በማምረት ላይ የተሠማራ ነው። ዓለማቀፉ የፋይናንስ ኮርፖሬሽን፣ ካኹን ቀደም ለሳፋሪኮም ኢትዮጵያ ኩባንያ ከፍተኛ ብድር መልቀቁ አይዘነጋም።

5፤ የሱማሊያ ፌደራል መንግሥትና ሦስት የፌደራል ግዛቶች ለሳምንታት ውይይት ካደረጉ በኋላ፣ ቀጣይ ምርጫዎችን ቀጥተኛ ለማድረግ ከስምምነት ላይ ደርሰዋል። ፌደራል ግዛቶች የአካባቢ ምርጫዎችን በሰኔ ወር እንዲኹም የፌደራሉ ፓርላማና ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ በቀጣዩ ዓመት መስከረም እንዲካሄድ ተስማምተዋል። ቀደም ሲል በተያዘው እቅድ፣ አገሪቱ የፓርላማና የግዛቶችን ፕሬዝዳንቶች ምርጫ በቀጣዩ ኅዳር ወር ለማካሄድ አስባ ነበር። ኾኖም ፑንትላንድና ጁባላንድ በዚህ ውይይት ላይ አልተሳተፉም። [ዋዜማ]

#ፓርላማ

አበባው ደሳለው (ዶ/ር) የጠየቁት ምን ነበር ?

➡ በመላው ሀገሪቱ ያለው ጅምላ የንጹሃን ግድያ፣ ህጋወጥ ጅምላ እስር፣እገታ፣ ጾታዊ ጥቃት፣ መፈናቀል፣ ከፍተኛ የኑሮ ውድነት ፣ አግባብ ያልሆነ የቤቶች ፈረሳ ተጠናክሮ ቀጥሏል።

➡ በአሁን ሰዓት በመላ ሀገሪቱ ከፍተኛ የህዝብ ብሶት አለ።

➡ በአማራ ክልል ያለው ችግር አጠቃላይ የሀገሪቱን ኢኮኖሚ እና ማህበራዊ ህይወት ምስቅልቅል እንዲሆን ያደረገ ነው።

➡ በአማራ ክልል የመንግስት ኃይሎች ፀጥታውን በ2 ወር ጊዜ ውስጥ ለመቆጣጠር ነበር ዘመቻ የጀመሩት ነገር ይኸው ከአንድ ዓመት በላይ ሆነ እንጂ ችግሩ ይበልጥ እየከፋ ሄደ እንጂ እየተሻሻለ አይደለም።

➡ አማራ ክልል ንጹሃን ዜጎች በከባድ መሳሪያ እና በድሮን እየሞቱ ነው፣ሲቪል ተቋማት የሆኑ ጤና ጣቢያዎች፣ትምህርት ቤቶች እየወደሙ ነው።

➡ በአዲስ አበባ፣ በአማራ ክልልና በተለያዩ የሀገሪቱ አካባቢዎች እስር ቤቶች የተጨናነቁት ያለ ፍርድ በታጎሩት አማራዎች ነው።

➡  ፖለቲከኞች፣ጋዜጠኞች፣አንቂዎች ለ2 ዓመት ያክል ያለ ፍርድ የተቀመጡ አሉ በወይኒ ቤቶች።

➡ አቶ ክርስቲያን ታደለን ጨምሮ የክልል ም/ቤቶች አባላት ሳይቀሩ ከአንድ አመት በላይ ሆነ ተብሎ በሚመስል ሁኔታ ያለ ፍርድ እየተመላለሱ ነው።

➡ መንግስት የሰላምና ፀጥታ ችግሩን ለመፍታት እየሄደ ያለው አካሄድ እስካሁን ወታደራዊ ነው፤ ፖለቲካዊ አካሄድ ለምን አልደፈረም? ለምንድነው ፖለቲካዊ መፍትሄ ላይ የደከመው?

➡ ለእውነተኛ ድርድርና ውይይት በይፋ ጥሪ አቅርቦ ችግሩን ለምንድነው ለመፍታት የማይጠጋው?

➡ የሰላም መፍትሄ አካል አንዱ የጅምላ እስር፣ የጅምላ ግድያ ማቆም ነው። ይሄ መቼ ነው የሚቆመው ?

የጠ/ሚ ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) ምላሽ ምንድነው ?

🔵 ከኃይል ይልቅ ሰላም እጅግ በጣም አዋጭ ነው።

🔵 እኛ ከማንም በላይ ሰላም እንፈልጋለን።

🔵 ከልጅነት አንስቶ ክላሽ ተሸክመን ስለኖርን ጉዳቱ ይገባናል። ጦርነትን በወሬ ሳይሆን በተግባር እናውቀዋለንና አንፈልገውም። ብዙዎችን ቀጥፎብናል አንፈልገውም።

🔵 ህልም አለን በዚህ ሀገር የሚጨበጥ ለውጥ ለማምጣት ለዛ ሰላም ያስፈልጋል።

🔵 ' የሰላም አማራጭ አትመርጡም በግልጽ አታውጁም? ' ለተባለው በተደጋጋሚ ማወጃችንን እናተም ህዝቡም ያውቃል።

🔵 የሀገር ሽማግሌዎችን ልከን በእንብርክክ መመለሳቸውን እናተም እኛም እናውቃለን።

🔵 አሁንም ቢሆን በሰላም በኩል እርሶ (ዶ/ር አበባው) እኛንና የሚቃወሙትን ማቀራረብ ከቻሉ በሩ ክፍት ነው። የምንፈልገው ሰላም ነው። አነጋግረው ያምጧቸው።

🔵 በአማራም ሆነ በኦሮሚያ ከሚንቀሳቀሱ ኃይሎች ጋር ንግግር አለ ግን ንግግር የሚያደርጉትን እና ሰላም የሚፈልጉትን ሰዎች ' እንዴት ትነጋገራለህ ከዚህ መንግስት ጋር? '  ብለው የሚወቅሱ ሰዎች አሉ። እዚህም አሉ፤ እዛም አሉ። በዚህም ምክንያት ሰላም ፈላጊዎቹ ደበቅ ይላሉ።

🔵 መጠየቅ ብቻ አይደለም ንግግርም ጀምረናል። ለቀረው እርስዎም (ዶ/ር አበባውን) ያግዙን።

🔵 የምንፈልገው ሰላም ነው። አንድ ወንድም ገለን ምን እናገኛለን ? በዚያ መንገድ ማንም እንደማያሸንፈን እናውቃለን። ምንም ! ስጋት ኖሮብን አይደለም። ግን መገዳደል ምን ፋይዳ አለው ? አይጠቅምም።

🔵 ' በ2 ወር እንቆጣጠራለን ብላችሁ ገብታችሁ ' የሚለው ምኑን እንቆጣጠራለን ክልሉን በህጋዊ መንገድ በምርጫ ያሸነፍንበት ክልል ነው። ምንድነው? ከማን ነው? የምንቆጣጠረው። በአንጻሩ ያልተሳካው " በሁለት ሳምንት ይሄን አረፋ መንግስት አባርሬ 4 ኪሎ የአባቶቼን ርዕስት እወርሳለሁ " ያለው አልተሳካለትም። እንጂ አማራ ክልል ክልላችን ነው የአማራ ህዝብ ህዝባችን ነው። ምንም የምንቆጣጠረው አብረን ነው የኖርነው አብረን ነው ያታገልነው አብረን እኖራለን። 2 ወር 3 ወር የሚል እቅድ ከኛ ሳይሆን እኛን በቀላሉ ለመገፍተር ካሰቡ ሰዎች የመጣ ነው።

🔵 የአማራ እስር፣ ጉዳት፣ ችግር  የሚለው የቁጫም ችግር ነው፣ የኦሮሞም ሲጠየቅ ችግር ነው ይሄ የሰፈሩን ብቻ የሚያስብ ኃይል ሁል ጊዜ እንደዛ ነው። የራሱን ብቻ ነው የሚያየው።

🔵 አማራን ባለፉት 6 ዓመታት የኢንዱስትሪ ማዕከል አድርገናታል። የማያምን ኮምቦልቻ፣ ደብረ ብርሃን፣ ባህር ዳር፣ ቡሬ ሄዶ ይቁጠር። ጨርቃ ጨርቅ፣ ሲሚንቶ፣ ማርብል፣ ግራናይት የዘይት ፋብሪካ ብዙ ብር አግዘን አማራ ክልል አቋቁመናል።

🔵 አማራ ክልል የብልጽግና መንግስት የፈጠረውን ኢንዱስትሪ በየትኛውም መንግስት አግኝቶ አያውቅም። በወሬ ስለተደባበቅ እንዳትሸወዱ።

🔵 ሁሉም ባይሟላም በመንገድ ዘርፍ ብዙ ስራ ተሰርቷል።

🔵 ባህር ዳር እኛን ሳይመርጠን በስራ ማስመስከር ስላለብን በኢትዮጵያ ሰርተን የማናቀውን ድልድይ ሰርተናል፣ መንገድ እየሰራን ነው፣ ኮሪደር ልማት፣ ኢንዱስትሪ ፓርክ ያለው ባህር ዳር ነው። ህዝባችን ሰርቪሱ ይገባዋል ብለን ስለምናስብ።

🔵 ጎንደር ቢሄዱ ያን ስልጡን ህዝብና ሀገር  ከ70 እና 80 ዓመት በኃላ ዞር ብሎ የሚያየው መንግስት ያገኘው አሁን ነው። ፋሲል ቀንና ማታ እየተገነባ ነው፣ መስቀል አደባባይ የአዲስ አበባውን መስቀል አደባባይ በሚያክል መንገድ እየተገነባ ነው። ፓያሳ እያሸበረቀ ነው። መገጭን 18 ዓመት ከቆመ በኃላ 7 ቢሊዮን ብር መድበን ቀንና ማታ እየሰራን ነው።

🔵 ሃይቅን እየሰራን ነው፣ ጎርጎራን ሰርተናል።

🔵 ማዳበሪያ በከፍተኛ ሁኔታ በቀበሌው እያዳረስን ነው።

🔵 አማራ ክልል ልማት ነው እየሰራን ያለነው። እንደ ልብ እንዳንሰራ ግን የሚያደናቅፉን ሰዎች አሉ። እርሶ ያግዝኑንና ሰዎቹ ይመለሱ።

🔵 ፋሲልን የምንሰራው፣ ማዳበሪያ የምናዳርሰው በወታደራዊ እጀባ ነው። እንዴት ነው አሳሪ መንግስት የሚሆነው? ተቀናኛን የሚባለው ልማት የሚያደናቅፍ፣ ተማሪ የሚያደናቅፍ ነው።

🔵 ህዝቡ ማን እንደሚሰራ ማን እንደሚያወራ ያውቃል።

🔵 ሰላሙን እርሶም ጓደኞቾም ይሞክሩ፤ ይምጡ! ይመልሱ! ልማቱን ደግሞ ልክ እኛ ለምነን እንደምንሰራው (አዋሬ፣ ገበታ ለሀገር) እርሶም ፓርቲዎም ለምነው ተባብረን አማራን ወደ ልማት እናስገባው።

🔵 ጎርጎራን በወታደር ጠብቀን ነው የሰራነው ፣ ጎንደር ፒያሳን የምናድሰው ከኳሪ ሲሚንቶ ለማምጣት በወታደር አስጠብቀን ነው፤ ከየትኛው ወራሪ ሀገር ነው የምንጠብቀው ? ጎንደር እንዳይለማ፣ ባህር ዳር እንዳይለማ ፣ ወሎ እንዳይለማ የሚያደርገው የዚያው ሰፈር ሰው ነው።

🔵 አማራ ክልል እንዲቀየር እየሞከርን ነው።

🔵 ጋዜጠኛ አንቂ ለተባለው ጉዳይ አንድ እግር ሲኦል አንድ እግር ገነት አኑሮ መቀመጥ ሚቻል አይመስለኝም። ወይም የገነትን ፍሬ መብላት ወይም የሲኦልን እሳት መቅመስ ነው። አንዳንድ ሰዎች እዚህም ሰላም ውስጥ አሉ እዛም ጦርነት ውስጥ አሉ። የመረጃ ችግር ያለብን እንዳይመስላችሁ።

🔵 በጅምላ የፓርላማ አባላት፣ በጅምላ የፖለቲካ ሰዎችን የምናስር ከሆነ እርሶም ይታሰሩ ነበር። በጅምላ አይደለም በግብር ነው ሰው የሚታሰረው።

🔵 የግል ምርጫዬን ከጠየቁኝ እኔ ቢቀር ነው የምለው። ይቅር ተባብለን፣ ትተን፣ በደለኛ ካለ ክሰን በሰላም ሀገራችንን እናልማ። ከዚህም ይውጣ፣ ከዩኒቨርሲቲም ይውጣ ከከተማ እስር አይጠቅምም ግን መንግስት ነን፤ መኖሪያ ቤት እንገነባለን ማረሚያ ቤትም እንገነባለን።

🔵 "አሁንም ይናገሩ" ለተባለው ሁሌም በራችን ክፍት ነው። ሞከረናል የአማራ አካባቢ ሰዎችን አነጋግረናል፤ ሽማግሌ ልከናል። በአፍሪካ ህብረት፣ በኢጋድም ሙከራ ይደረጋል። እርሶም ቢያደርጉ በደስታ እንቀበላለን።

በየእለቱ አዳዲስ መረጃዎች በአጭሩ  ተደራጅተው እንዲደርስዎ ገፁን ይቀላቀሉ!!

👇 👇👇👇

https://t.me/Wazema_Radioo
https://t.me/Wazema_Radioo

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ጥቅምት 21/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በገንዘብ ሚንስትር አሕመድ ሽዴ የተመራው የኢትዮጵያ ከፍተኛ ልዑካን ቡድንና የኢትዮጵያ ዓለማቀፍ ዩሮቦንድ ያዥ ኢንቨስተሮች በዕዳ ሽግሽግ ዙሪያ ንግግራቸውን ለመቀጠል ተስማምተዋል። ኹለቱ ወገኖች አሜሪካ ውስጥ፣ በቡድን 20 ማዕቀፍ ውስጥ የኢትዮጵያ እዳ ሊሸጋሸግ በሚችልበት ኹኔታ ዙሪያ እንደተነጋገሩ ገንዘብ ሚንስቴር አስታውቋል። ልዑካን ቡድኑ ኢትዮጵያ በቅርቡ ተግባራዊ እያደረገችው ስላለው የማክሮ ኢኮኖሚ ማሻሻያና የዕዳ አስተዳደር ለቦንድ ያዦች ገለጻ ማድረጉ ተገልጧል። ውይይቱ የተካሄደው፣ በአሜሪካ ከሚካሄደው የዓለም ባንክና ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት የጋራ ስብሰባ በተጓዳኝ ነው።

2፤ ሰሞኑን ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የቀረበው የከተማ መሬት ይዞታ ረቂቅ አዋጅ፣ በመሬት ይዞታ ላይ የሚገኙ መሬት ነክ ንብረቶች ጭምር እንዲመዘገቡና እውቅና እንዲያገኙ መደንገጉን ዋዜማ ከአዋጁ ላይ ተመልክታለች። ረቂቅ አዋጁ በኹሉም ከተሞች ተግባራዊ እንዲኾን የተዘጋጀ ነው። ለረቂቅ አዋጁ ትግበራ፣ የከተሞችን አስተዳደራዊ ወሰንና የከተማ ፕላን አስቀድሞ ማጽደቅ እንደሚያስፈልግ በሰነዱ ላይ ሠፍሯል። የመንግሥት ተቋማት ያረፉበትና ክፍት ቦታዎች እንዲሁም የሃይማኖት ተቋማትና የቀበሌ ቤቶች ይዞታዎች ያለ ክፍያ መረጋገጥ እንዳለባቸው በግልጽ አለመቀመጡ፣ በይዞታ ማረጋገጥ ወቅት ይዞታቸው እንዲገፋ በር ስለመክፈቱ በረቂቁ ላይ ተጠቅሷል።

3፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ በአፔክስ ፓሴንጀር ቾይስ አማካኝነት ምርጡ የአፍሪካ አየር መንገድ ሽልማትን ማሸነፉን አስታውቋል። አየር መንገዱ ሽልማቱን ያሸነፈው፣ በምርጥ የበረራ ላይ መስተንግዶ፣ በምርጥ የበረራ ላይ መዝናኛ አገልግሎት፣ በምርጥ የበረራ ላይ  የምግብና መጠጥ አገልግሎት፣ በምርጥ የአውሮፕላን ውስጥ መቀመጫ ምቾትና በምርጥ የበረራ ላይ ገመድ አልባ የኢንተርኔት አገልግሎት ዘርፎች እንደኾነ ገልጧል። አየር መንገዱ ሽልማቱን ያሸነፈው፣ የአውሮፕላን መንገደኞች የሰጡትን ድምጽ መሠረት በማድረግ ነው።

4፤ የዓለም ባንክ አካል የኾነው ዓለማቀፉ የፋይናንስ ኮርፖሬሽን፣ ለአቢሲኒያ ብረት አምራች ኩባንያ 20 ሚሊዮን ዶላር ብድር ለመልቀቅ እያሰበ መኾኑን ቢዝነስ ደይሊ ጋዜጣ አስነብቧል። የብድሩ ዓላማ፣ ኩባንያው ምርቱን በኢትዮጵያና ኬንያ ለማስፋፋትና የካርበን ልቀትን ለመቀነስ የያዘውን እቅድ ለማገዝ እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። ኩባንያው፣ በኢትዮጵያ፣ ኬንያና ኡጋንዳ የብረት ውጤቶችን በማምረት ላይ የተሠማራ ነው። ዓለማቀፉ የፋይናንስ ኮርፖሬሽን፣ ካኹን ቀደም ለሳፋሪኮም ኢትዮጵያ ኩባንያ ከፍተኛ ብድር መልቀቁ አይዘነጋም።

5፤ የሱማሊያ ፌደራል መንግሥትና ሦስት የፌደራል ግዛቶች ለሳምንታት ውይይት ካደረጉ በኋላ፣ ቀጣይ ምርጫዎችን ቀጥተኛ ለማድረግ ከስምምነት ላይ ደርሰዋል። ፌደራል ግዛቶች የአካባቢ ምርጫዎችን በሰኔ ወር እንዲኹም የፌደራሉ ፓርላማና ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ በቀጣዩ ዓመት መስከረም እንዲካሄድ ተስማምተዋል። ቀደም ሲል በተያዘው እቅድ፣ አገሪቱ የፓርላማና የግዛቶችን ፕሬዝዳንቶች ምርጫ በቀጣዩ ኅዳር ወር ለማካሄድ አስባ ነበር። ኾኖም ፑንትላንድና ጁባላንድ በዚህ ውይይት ላይ አልተሳተፉም። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ጥቅምት 19/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ከአዲስ አበባ ወደ ሰሜን ሸዋ ዞን ጫንጮ ከተማ የመንግሥት ሠራተኞችን አሳፍሮ ሲጓዝ በነበረ ተሽከርካሪ ላይ ማንነታቸው ያልታወቁ ታጣቂዎች ልዩ ስሙ ቆሬ ሮባ በተባለ ቦታ ትናንት ምሽት ድንገተኛ ጥቃት በመክፈት ሠራተኞቹን አፍነው መወሰዳቸውን ዋዜማ ከአካባቢው ነዋሪዎች ሰምታለች። በታጣቂዎች የታገቱት ሠራተኞች በአዲስ አበባ በተለያዩ የመንግሥት መስሪያ ቤቶች ውስጥ ተቀጥረው የሚሠሩ መኾናቸውን ዋዜማ ተረድታለች። ተሽከርካሪው ጥቃት የተፈጸመበት፣ ገሚሶቹን ሠራተኞች ሱሉልታ ከተማ ላይ ካወረደ በኋላ የቀሩትን ጫንጮ ለማድረስ በጉዞ ላይ ሳለ እንደኾነ ምንጮች ጠቁመዋል። ከአዲስ አበባ 45 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የምትገኘው ቆሬ ሮባ፣ ካሁን ቀደምም ታጣቂዎች የእገታ ወንጀል ሲፈጽሙባት እንደቆዩ ነዋሪዎች ተናግረዋል።

2፤ ለአገራት የብድር መክፈል አቅም ደረጃ የሚያወጣው ዓለማቀፉ ፊች ሬቲንግስ፣ የኢትዮጵያን ብድር የመክፈል አቅም ከቀድሞው ደረጃ "ሲሲሲ ማይነስ" ወደ "ሲሲሲ ፕላስ" አሻሽሎታል። ተቋሙ የኢትዮጵያን ብድር የመክፈል አቅም ደረጃ ያሻሻለው፣ በአገሪቱ ላይ የነበረው የገንዘብ ጫና በመቃለሉ፣ የማክሮ ኢኮኖሚ መረጋጋት በመፈጠሩና በሂደት ላይ ያሉ የእዳ ሽግሽግ ድርድሮች ከኢትዮጵያ ብር ጋር ያልተያያዙ በመኾናቸው እንደኾነ ገልጧል። በተያዘው በጀት ዓመት የመንግሥት የአገር ውስጥ ብድር ከአጠቃላይ አገራዊ ምርት አንጻር ወደ 0 ነጥብ 5 በመቶ ይወርዳል ተብሎ እንደሚጠበቅ ተቋሙ ገልጧል። ባለፈው በጀት ዓመት የመንግሥት የአገር ውስጥ ብድር ከአጠቃላይ አገራዊ ምርት አንጻር 1 ነጥብ 7 በመቶ ደርሶ ነበር።

3፤ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የአብን ተወካይ ደሳለኝ ጫኔ፣ ጌዲዮን ጢሞቲዎስ የአገሪቱን የፍትሕ ሥርዓት የፖለቲካ መጠቀሚያ አድርገውታል በማለት ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ኾነው መሾማቸውን ተቃውመዋል። በጌዲዮን የፍትሕ ሚንስትርነት ዘመን የፌደራልና የክልል ምክር ቤቶች አባላት ያለመከሰስ መብታቸው ሳይነሳ ይታሠሩና ፍትሕ ሳያገኙ ለወራት ይንገላቱ እንደነበር ደሳለኝ ጠቅሰዋል። ደሳለኝ አክለውም፣ ጌዲዮን የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ኾነው የተሾሙት፣ በቀድሞው ሥልጣናቸው ምን ውጤታማ ተግባር እንዳከናወኑ ሳይገመገም መኾኑን በመጥቀስ፣ አዲስ ሹመት ማግኘታቸውን ተችተዋል።

4፤ መንግሥት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ያቀረበው የተሻሻለው የመገናኛ ብዙሃን ረቂቅ አዋጅ፣ የኢትዮጵያ መገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን ዕጩ ዋና ዳይሬክተርን መልምሎ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አቅርቦ የማስሾምን ሥልጣን ለጠቅላይ ሚንስትሩ መስጠቱን ዋዜማ ተረድታለች። ረቂቁ ይህን ሥልጣን ለጠቅላይ ሚንስትሩ የሰጠው፣ ከባለሥልጣኑ የሥራ አመራር ቦርድ በማንሳት ነው። ረቂቁ በተጨማሪም፣ የአገርን ደኅንነት ወይም የሕዝብን ሰላምና ጸጥታ የሚያደፈርስ ዘገባ አሠራጭተው የሚላቸውን መገናኛ ብዙኀን ፍቃድ የማገድ፣ የመሰረዝና ያለማደስ ሥልጣን ከቦርዱ በማንሳት ለራሱ ለባለሥልጣኑ ሰጥቷል።

5፤ መንግሥት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ያቀረበው ተማሪዎች ሦስት ቋንቋዎች እንዲማሩ የሚደነግገው ረቂቅ አዋጅ ዛሬ ከምክር ቤቱ አባላት ብርቱ ትችት ተሰንዝሮበታል። ረቂቁ፣ የአፍ መፍቻ ቋንቋ ለቅድመ አንደኛ ደረጃ ተማሪዎች መሰጠት እንዳለበት የደነገገ ሲኾን፣ “አንድ ተጨማሪ የአገር ውስጥ ቋንቋ ከፈደራል የሥራ ቋንቋዎች መካከል" በተማሪ ወይም በወላጅ ምርጫ መሠረት ከ3ኛ እስከ 10ኛ ክፍል እንደ አንድ ትምህርት ዓይነት እንዲሰጥ ይደነግጋል። የምክር ቤቱ አባላት ግን፣ አገሪቱ ተጨማሪ የፌደራል የሥራ ቋንቋዎችን ገና ባላጸደቀችበት ኹኔታ ሕጉ መውጣቱን ነቅፈዋል። ረቂቁ፣ በወሲባዊ ጥቃት በፍርድ ቤት ጥፋተኛ የተባሉ ግለሰቦች በመምህርነት እንዳይሠማሩ ወይም የግል ትምህርት ቤት እንዳያቋቁሙ ጭምር ይከለክላል።

6፤ ለሕዝብ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የቀረበው የከተማ መሬትን በሊዝ ስለመያዝ የወጣው የተሻሻለ ረቂቅ አዋጅ፣ ለሕዝብ ጥቅም ሲባል ለሚነሱ ባለ ይዞታዎች የሚሰጡ ምትክ ቦታዎች ወደሊዝ ሳይቀየሩ በነበሩበት እንዲቀጥሉ ፈቅዷል። የከተማ መሬት በሊዝ፣ በምደባ ወይም በድርድር ብቻ እንደሚያዝ የዘረዘረው የተሻሻለ ረቂቅ፣ በምደባ የከተማ መሬት በሊዝ ከሚሰጣቸው መካከል ባለ በጀት የፌደራል መንግሥት ተቋማት እንደሚገኙበት ጠቅሷል። ለኢንዱስትሪ ልማት፣ ለባለኮከብ ሆቴሎችና በመንግሥትና በግሉ ዘርፍ በሽርክና ለሚካሄዱ የከተማ መልሶ ማልማት ፕሮጀክቶች፣ የከተማ መሬት በድርድር እንዲተላለፍም ረቂቁ አዲስ የመሬት ማስተላለፊያ ዘዴ አካቷል።

7፤ በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ጉራጌ ዞን አበሽጌ ወረዳ በቅርብ ወራት ውስጥ ከ100 በላይ የአማራ ብሄር ተወላጆች እንደታሠሩ ቢቢሲ አማርኛ ዘግቧል። የብሄሩ ተወላጆች የታሠሩት፣ የፋኖ አባል ናችሁ ወይም ፋኖን ትደግፋላችሁ በሚል ጥርጣሬ እንደሆነና፣ የጸጥታ ኃይሎች ድብደባና እንግልትን እንደሚፈጽሙባቸው ዘገባው አመልክቷል። የጸጥታ ኃይሎች ካለፈው ዓመት ሰኔ ጀምሮ የሚያካሂዱትን እስር በመስጋት፣ ከቀያቸው ለቀው የወጡ በርካታ የብሄሩ ተወላጆች መኖራቸውም ተገልጧል። የዞኑ የሰላምና ጸጥታ ቢሮ ግን፣ ሰዎቹ በቁጥጥር ስር የዋሉት በጦር መሳሪያ ዝውውርና በእገታ ድርጊቶች ተጠርጥረው ነው በማለት ምላሽ ሰጥቷል ተብሏል።

8፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል በሩብ ዓመቱ ለጎረቤት አገራት ከሸጠው ኤሌክትሪክ ኃይል ከ31 ሚሊዮን ዶላር በላይ ማግኘቱን እንደተናገረ የመንግሥት ዜና አውታሮች ዘግበዋል። ተቋሙ ለጅቡቲ ከሸጠው ከ169 ሺሕ 710 ሜጋ ዋት በላይ የሚኾን ኃይል፣ 10 ሚሊዮን 379 ዶላር እና ለኬንያ ከሸጠው ከ314 ሺሕ 931 ሜጋ ዋት በላይ የሚኾን ኃይል ከ20 ሚሊዮን 470 ሺሕ ዶላር ማግኘቱን እንደገለጠ ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። በተመሳሳይ፣ ተቋሙ ለሱዳን ካቀረበው ከ13 ሺሕ 185 ሜጋ ዋት በላይ ኃይል ከ659 ሺሕ በላይ ዶላር ያገኘ ሲኾን፣ በሱዳኑ ጦርነት ሳቢያ ተቋሙ በሩብ ዓመቱ ለአገሪቱ ለማቅረብ ካቀደው ኃይል ውስጥ ያቀረበው 15 በመቶውን ብቻ እንደኾነ ተገልጧል። ኢትዮጵያ ውስጥ በዲጂታል መረጃ ማቀነባበር ለተሠማሩ የውጭ ኩባንያዎች በሩብ ዓመቱ ውስጥ ከተሸጠው ኤሌክትሪክ ኃይል ደሞ፣ ከ27 ሚሊዮን ዶላር በላይ ተገኝቷል ተብሏል። [ዋዜማ]

እስራኤል በሊባኖስ በፈጸመችው የአየር ጥቃት 60 ሰዎች መገደላቸው ተነገረ

በሊባኖስ ምስራቃዊ ክፍል ባካ በተባለው አካባቢ በተፈጸመው ጥቃት ከ58 በላይ ሰዎች መቁሰላቸውንም የሀገሪቱ የጤና ሚኒስቴር ገልጿል።

https://bit.ly/3BZdYOe

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ ጥቅምት 19/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በአማራ ክልል በሚካሄደው ግጭት ምክንያት በርካታ የባንክ ቅርንጫፎች ፈተና እንደገጠማቸው ዋዜማ ሰምታለች። በሰሜን ጎጃም ዞን የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የፈረስቤትና ዓባይ ምንጭ ቅርንጫፎች በግጭት ምክንያት የተዘጉ ሲኾን፣ በምዕራብ ጎጃም ዞን ቋሪት ከተማና በምሥራቅ ጎጃም ዞን ጎዛምን ወረዳም ተዘግተው የከረሙ የባንኩ ቅርንጫፎች፣ በቅርቡ ሥራ መጀመራቸውን ዋዜማ ተረድታለች። በግጭቱ ሳቢያ በወረዳ ከተሞች የሚገኙ የተለያዩ ባንኮች ቅርንጫፎች ላንድ ቀን የሚያሳድሩት የገንዘብ መጠን ከ15 ሚሊዮን ብር እንዳይበልጥ እንደተደረገና፣ ይህም በባንኮቹ ላይ ከፍተኛ ችግር እንደፈጠረ ታውቋል። ንግድ ባንክ የከፋ የጸጥታ ችግር ባለባቸው አካባቢዎች ቅርንጫፎቹ ላንድ ቀን እንዲያሳድሩ የፈቀደላቸው የገንዘብ መጠን 500 ሺሕ ብር ነው ተብሏል።

2፤ ብሄራዊ ባንክ፣ የግል ባንኮች አገሪቱ ለምታስገባው ነዳጅ ከሚውለው የውጭ ምንዛሬ ከፍ ያለ ድርሻ እንዲሸፍኑ መመሪያ ማውረዱን ፎርቹን ዘግቧል። የግል ባንኮች ከኅዳር ጀምሮ ነዳጅ ለማስመጣት ሌተር ኦፍ ክሬዲት እንዲከፍቱ ባንኩ ማዘዙን ዘገባው ጠቅሷል። እስካሁን ባለው አሠራር፣ አገሪቱ ለምታስገባው ነዳጅ የሚያስፈልገውን የውጭ ምንዛሬ የሚያቀርበው ብሄራዊ ባንክ ነው። ባንኩ አዲሱን መመሪያ ያወጣው፣ ከውጭ ምንዛሬ ፖሊሲ ለውጡ ወዲህ የግል ባንኮች የውጭ ምንዛሬ ክምችት መሻሻል ማሳየቱን ተከትሎ ነው።

3፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት፣ ዛሬ በሚያካሂደው ስብሰባ በተሻሻለ የመገናኛ ብዙሃን ረቂቅ አዋጅ ላይ እንደሚወያይ አስታውቋል። ምክር ቤቱ፣ የከተማ መሬትን በሊዝ ለመያዝ እንዲሁም የከተማ መሬት ይዞታና መሬት ነክ ንብረቶችን ለመመዝገብ በቀረቡ ረቂቅ አዋጆች ላይ ጭምር ውይይት እንደሚያደርግም ገልጧል። የሊዝ ረቂቅ አዋጁ፣ የሊዝ መሬት በድርድር ማስተላለፍን እንደሚፈቅድ የአገር ውስጥ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ምክር ቤቱ፣ የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ጌዲዮን ጢሞቲዮስን ጨምሮ ጠቅላይ ሚንስሩ በቅርቡ የሰጧቸውን የካቢኔ ሹመቶችም ያጸድቃል ተብሏል፡፡

4፤ የኤርትራ መንግሥት፣ ዘ ኢኮኖሚስት መጽሄት የኤርትራ ወታደሮች በትግራይ አንዳንድ አካባቢዎች እንደሚገኙ አድርጎ ሰሞኑን የተሳሳተ ዘገባ አሠራጭቷል በማለት ከሷል። መጽሄቱ የጠቀሳቸው አካባቢዎች ዓለማቀፉ የድንበር ኮሚሽን "ለኤርትራ የከለላቸው ሉዓላዊ ግዛቶች" እንደኾኑ የኤርትራ መንግሥት ቃል አቀባይ የማነ ገ/መስቀል ገልጸዋል። የዓለማቀፉን የድንበር ኮሚሽን ውሳኔ በመቀበል ላይ የተመሠረተው የኤርትራና ኢትዮጵያ ግንኙነት ዳግም የታደሠበትን ዋና ምክንያትም መጽሄቱ አዛብቶ አቅርቦታል በማለት የማነ ወቅሰዋል።

5፤ የራስ ገዟ ፑንትላንድ አስተዳደር፣ በሱማሊያ የነዳጅ ፍለጋ መካሄዱን ፑንትላንድ ትቃወማለች በማለት ፌደራል መንግሥቱ ያሠራጨው ዘገባ "መሠረተ ቢስ ነው" በማለት ማስተባበሉን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። የፑንትላንድ አስተዳደር፣ ፑንትላንድ በሱማሊያ ነዳጅ ፍለጋ እንዲካሄድ ቀዳሚዋ ደጋፊ ነበረች ብሏል። ሞቃዲሾ ውንጀላውን ያቀረበችው፣ ፌደራል መንግሥቱ "ውዝግብ ባለበት ቦታ ላይ" ቱርክ ነዳጅ ፍለጋ እንድታካሂድ ፍቃድ ሰጥቷል በማለት የራስ ገዟ ፕሬዝዳንት አብዱላሂ ደኒ መክሰሳቸውን ተከትሎ እንደኾነ ተገልጧል። ፑንትላንድ በነዳጅ የበለጸገች ግዛት እንደኾነች ይነገርላታል። [ዋዜማ]

ባለው የአንድ ዓመት ጊዜም ችግሩ አሳሳቢ ሆኖ መቀጠሉን ገልጿል። ኮሚሽኑ ይህን ያለው ዛሬ ይፋ ባደረገው ሦስተኛው የአገር ውስጥ ተፈናቃዮች ሰብዓዊ መብት አያያዝ ላይ ባተኮረው ዓመታዊ ሪፖርቱ ነው። ኢሰመኮ በሪፖርቱ እንደገለጸው፣ በየጊዜው በሚከሰቱ ማንነትን መሠረት ያደረጉ የታጠቁ ቡድኖች ጥቃቶች፤ በመንግሥት እና በታጠቁ ቡድኖች መካከል በሚደረጉ ግጭቶች እና መፍትሔ ባልተሰጠባቸው የወሰን ይገባኛል ጥያቄዎች ምክንያት በሚከሰት ግጭት እና ጦርነት፤ እንዲሁም በተለያዩ የተፈጥሮ አደጋዎች ሳቢያ በ10 ክልሎች ተፈናቅለው ዕርዳታ ጠባቂ የሆኑ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ተፈናቃዮች ይገኛሉ። ሪፖርቱ ከሰኔ ወር 2015 ዓ.ም. እስከ ሰኔ ወር 2016 ዓ.ም. ያለውን የአንድ ዓመት ጊዜ የሚሸፍን ሲሆን፣ በአማራ፣ ኦሮሚያ፣ ትግራይ፣ ሱማሌ፣ ሐረሪ፣ ቤኒሻንጉል ጉምዝ፣ ደቡብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች እና ጋምቤላ ክልሎች ስላሉ ተፈናቃዮች አሳሳቢ ያላቸውን ጉዳዮችም አስቀምጧል። ኮሚሽኑ፣ ተፈናቃዮች በሚገኙባቸው 31 የመጠለያ እና ጊዜያዊ ማቆያ ጣቢያዎችን፣ 13 ከማኅበረሰቡ ጋር ተቀላቅለው በሚኖሩባቸው፣ 3 ወደቀድሞ ቀያቸው በተመለሱባቸው እንዲሁም 3 ወደ ሌላ ቦታ ተዘዋውረው በሚኖሩባቸው አካባቢዎች በአጠቃላይ የ333 ሺሕ 889 ተፈናቃዮች የሰብዓዊ መብቶች ሁኔታን መፈተሹንም በሪፖርቱ እንዳከተተ ገልጧል። [ዋዜማ]

ጥቅምት 18/2017 ዓም ለቸኮለ የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1-በሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን በመንግሥት የፀጥታ ኃይሎች እና በኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች መካከል እየተደረገ ባለው ውጊያ ምክንያት፣ የእንቅስቃሴ ገደብ መጣሉን ዋዜማ በስፍራው ካሉ ምንጮቿ ሰምታለች።
የአካባቢው ምንጮች ከወትሮው የተለየ ነው ባሉት ይኸው የሁለቱ ኅይሎች ግጭት የተነሳ፣ እንቅስቃሴው የተገደበው ከአንድ ሳምንት በፊት ሲሆን፣ ሰዎችም ሆኑ ተሽከርካሪዎች መንቀሳቀስ የሚችሉት ከማለዳው 12 ሰዓት እስከ ምሽት 12 ሰዓት ብቻ መሆኑን የአካባቢው ነዋሪዎች ለዋዜማ ተናግረዋል። የእንቅስቃሴ ገደቡ የተጣለው፣ የዞኑ አሥተዳደር መቀመጫ የሆነችው ሻንቡ ከተማን ጨምሮ በሀባቦ ጉዱሩ፣ አባይ ጮመን እና ሱሉለ ፊንጫ ወረዳዎች መሆኑንም ዋዜማ ተረድታለች። ከዚሁ ጋር ተያይዞ በመንግሥት የፀጥታ ኃይሎች የጅምላ እስር እየተፈጸመ መሆኑን የተናገሩት የአካባቢው ነዋሪዎች፣ ድርጊቱ በተለይም ከከተማ ወጣ ብለው ባሉት ገጠራማ የዞኑ አካባቢዎች በስፋት እንደሚፈጸም ለዋዜማ አስረድተዋል።

2-የፖለቲካ ፓርቲ አባላት የኢትዮጵያ መገናኛ ብዙኃን ባለሥልጣን የቦርድ አባል እንዲሆኑ የሚፈቅድ ረቂቅ የአዋጅ ማሻሻያ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ሊቀርብ መሆኑን ቢቢሲ አማርኛ ዘግቧል። ለነገው የሕዝብ ተወካዮች ምክርቤት ይቀርባል የተባለው ረቂቁ፣ በቦርዱ አቅራቢነት በፓርላማ ይሾሙ የነበሩትን የባለሥልጣኑን ዋና ዳይሬክተር ሹመት ለጠቅላይ ሚኒስትሩ መስጠቱን ዘገባው ጠቅሷል። ረቂቅ አዋጁ ካደረጋቸው ማሻሻያዎች መካከል አብዛኞቹ አንቀፆች የባለሥልጣኑን ቦርድ የሚመለከቱ ናቸው ያለው ዘገባው፣ አሁን ስራ ላይ ባለው አዋጅ ላይ የፖለቲካ ፓርቲዎች የቦርድ አባል ከመሆን የሚያግደው የአዋጅ ድንጋጌ በማሻሻያ ረቂቁ መሰረዙን አክሏል። ከዚሁ የነገው የሕዝብ ተወካዮች መደበኛ ስብሰባ ጋር በተያያዘ፣ ምክር ቤቱ ከሳምንት በፊት በጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ የተሾሙትን ጨምሮ የአምስት ሚኒስትሮችን ሹመት መርምሮ ሊያጸድቅ እንደሆነ ኢትዮጵያ ኢንሳይደር ዘገቧል። የውጪ ጉዳይ ሚኒስትሩ ጌዲዮን ጢሞትዮስ፣ የፍትህ ሚኒስትሯ ሃና አርአያ ሥላሴ እና የቱሪዝም ሚኒስትሯ ሰላማዊት ካሳ ሹመቶች ነገ ይፀድቃሉ ተብለው ከተያዙት ሹመቶች ውስጥ እንደሚገኙበትም ዘገባው ጠቅሷል።  



3-የኢትዮጵያ የባሕር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክስ ሥድስት የጭነት መርከቦችን የመግዛት ዕቅድ እንዳለው ሪፖርተር ጋዜጣ ዘግቧል። የድርጅቱ የኮርፖሬት አገልግሎቶች ምክትል ሥራ አስፈፃሚ ወንድሙ ዳባ፣ ሥድስቱን የጭነት መርከቦች ለመግዛት ሙሉ ዝግጅት ማድረጋቸውን እና አማራጭ የግዢ ሂደቶችንም እየፈተሹ መሆናቸውን ተናግረዋል ተብሏል። የትራንስፖርት እና ሎጀስቲክስ ሚኒስትሩ ዓለሙ ስሜ፣ የአገሪቷ የገቢ እና የውጪ ንግድ ፍላጎት ቢያድግም፣ የባሕር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክስ ድርጅት ያሉት የጭነት መርከቦች ቁጥር ዐሥር ብቻ መሆኑንና፣ ይህ ቁጥርም አስፈላጊውን የሎጀስቲክስ አቅርቦት በመሸፈን ረገድ እጅጉን አነስተኛ እንደሆነ በቅርቡ መናገራቸውን ዘገባው አስታውሷል። በጅቡቲ ወደብ በኩል ወደ አገር ውስጥ ከሚገባው የቀን ተቀን ደረቅ ጭነት ውስጥ 45 በመቶ የሚሆነውን ያጓጉዛል የተባለው የኢትዮጵያ የባሕር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክስ፣ 13 ሺ ቶን የሚሆኑ ወደ ውጪ የሚላኩ ቁሳቁሶችንም እንደሚያጓጉዝ ዘገባው ጠቅሷል።

4-የገንዘብ ሚኒስትሩ አሕመድ ሽዴ፣ ኢትዮጵያ በዐቢይ አሕመድ አመራር ሥር ድሃ ተኮር ኢኮኖሚያዊ ማሻሻያን እየተገበረች ነው ማለታቸውን ገንዘብ ሚኒስቴር ዘግቧል። በዋሽንግተን ዲሲ እየተካሄደ ካለው የዓለም ባንክ እና የዓለም ዓቀፉ የገንዘብ ድርጅት (አይኤምኤፍ) ዓመታዊ ስብሰባ ጎን ለጎን በተካሄደው የቡድን ሰባት እና የአፍሪካ የሚኒስትሮች ስብሰባ ላይ የተገኘውን ልዑክ የመሩት አሕመድ ሽዴ፣ ማሻሻያው የማክሮ ኢኮኖሚ ፈተናዎችን ለመፍታት እና ከመንግሥት መር ወደ ግል መር ኢንቨስትመንት በመሸጋገር ሚዛናዊ የዕድገት ምንጭ መፍጠርን ታሳቢ ያደረገ ነው ማለታቸውንም ዘገባው ጠቅሷል። የገንዘብ ሚኒስትሩ፣ ኢኮኖሚያዊ ማሻሻያው መንግሥታዊ የወጪ አጠቃቀምን ለመግራት እና ጥብቅ የፊስካል ሥርዓትን ለመተግበር ያግዛል ማለታቸውን የጠቀሰው የሚኒስቴር መሥሪያ ቤቱ ዘገባ፣ የውጭ ምንዛሬ ሥርዓቱ በገበያ እንዲመራ መደረጉም የኢኮኖሚውን የንግድ ሚዛን መዛነፍ ያርቃል ማለታቸውንም አክሏል። የቡድን 7 አገራት የገንዘብ ሚኒስትሮች፣ የአፍሪካ የገንዘብ ሚኒስትሮች፣ የዓለም ዓቀፉ የገንዘብ ተቋም፣ የዓለም ባንክ እና የአፍሪካ ልማት ባንክ ሊቀመናብርት የተገኙበት ውይይት እንደነበርም ተዘግቧል።


5- በኢትዮጵያ የደቡብ ሱዳን ኤምባሲ ውስጥ የሚሠሩ ኢትዮጵያውያን ሠራተኞች፣ የአንድ ዓመት ደመወዝ ሳይከፈላቸው በመቅረቱ ከፍተኛ ችግር ውስጥ መውደቃቸውን ዋዜማ ሰምታለች። ቁጥራቸው ወደ 19 የሚጠጉት እነዚሁ ቅሬታ አቅራቢዎች፣ በተለያዩ የሙያ ዘርፍ ተሰማርተው ኢምባሲው ውስጥ ከዐሥር ዓመታት በላይ ማገልገላቸውንም ጠቅሰዋል። በአሽከርካሪነት፣ በፀሓፊነት፣ በፅዳት ሠራተኝነት እና በሌሎች የሙያ ዘርፎች የተሰማሩት እነዚህ የኢምባሲው ሠራተኞች፣ የተፈጠረውን ችግር ለመፍታት ለኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ የፕሮቶኮል ክፍል ቢያመለክቱም ምንም መፍትሔ ማግኘት እንዳልቻሉ ለዋዜማ ነግረዋታል። ኢትዮጵያ እና ደቡብ ሱዳን ላላቸው መልካም ጉርብትና ሲባል ጉዳዩ በውስጥ እንዲፈታ ጥረት ስናደርግ ቆይተናል የሚሉት ኢትዮጵያውያኑ፣ በዚህ ወቅት አገሪቷ ከምትገኝበት ኢኮኖሚያዊ ሁኔታ እና የኑሮ ጫና አኳያ፣ ላለፈው አንድ ዓመት ደመወዝ ሳይከፈልን መቆየታችን ሕይወታችንን እጅጉን አክብዶታልም ብለዋል።

6-በኢትዮጵያ በሦስት ወራት ውስጥ ለ6 ነጥብ 7 ሚሊዮን የወባ ተጠርጣሪ ሕሙማን በተደረገ ምርመራ፣ 2 ነጥብ 9 ሚሊዮን በሚሆኑ ሰዎች ላይ የወባ በሽታ እንደተገኘ የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። በሽታውን ለመከላከልና ለመቆጣጠርም በተሠራ ሥራ፣ በሦስቱ ወራት 2 ነጥብ 2 ሚሊዮን አጎበሮችን ከፍተኛ የወባ ጫና ባለባቸው ወረዳዎች ስርጭት መደረጉም ተገልጿል። በሽታው በደቡብ ምዕራብ ኢትዮጵያ፣ በአማራ፣ በምዕራብ ኦሮሚያ እና በደቡብ ኢትዮጵያ ክልሎች ከፍተኛ ስርጭት እንዳለው የተገለጸ ሲሆን፣ ሕክምና የማይሰጡ የጤና ኬላዎችን ወደሥራ በመመለስ አገልግሎት የማስፋት ሥራ እየተሠራ እንደሚገኝም ተገልጿል። ይበልጥ ተጋላጭ በሆኑ 167 ወረዳዎች በሚገኙ 1 ነጥብ 9 ሚሊዮን በላይ ቤቶች የቤት ለቤት የፀረ ወባ ኬሚካል ርጭት በማድረግ 5 ነጥብ 8 ሚሊዮን ዜጎችን ተጠቃሚ ማድረግ መቻሉም ተጠቁሟል።
በቀጣይም በአጠቃላይ 3 ነጥብ 3 ሚሊዮን አጎበሮች የሚሰራጩ ሲሆን እስከ ታኅሣሥ ወር ባሉት ጊዜያት 1 ነጥብ 3 ሚሊዮን አጎበር ለማሰራጨት የታቀደ መሆኑንም የዜና ምንጮቹ ጠቅሰዋል።


7-የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን (ኢሰመኮ) ባለፉት ዓመታት በኢትዮጵያ መጠነ ሰፊ የሆነ የአገር ውስጥ መፈናቀል መከሰቱን እና ከሰኔ 2015 ዓ.ም. እስከ ሰኔ 2016 ዓ.ም.

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ጥቅምት 11/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የኦጋዴን ብሄራዊ ነጻ አውጭ ግንባር (ኦብነግ)፣ የአገራዊ ምክክር ሂደቱ "አካታች" አለመኾኑንና "ግልጽነት የጎደለው" መኾኑን በመጥቀስ ከትናንት ጀምሮ በሂደቱ ተሳትፎውን ማቆሙን አስታውቋል። ኦብነግ፣ ገዥው ፓርቲ በስማሌ ክልል የምክክር ተሳታፊዎችን "በተናጥል መምረጡን"፣ "ከፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር የደረሰበትን ስምምነት መጣሱን" እና "የተለያዩ ድምጾችን ማግለሉን" ትናንት ሌሊት ላይ ባወጣው መግለጫ ከሷል። የአማራ፣ ኦሮሚያና ትግራይ ተወካዮች በሌሉበትና ግጭቶች በቀጠሉበት ኹኔታ የሚካሄድ ምክክር፣ "የአንድ ወገን ብቻ" መኾኑ እንደማይቀር የገለጠው ኦብነግ፣ ሂደቱ "እውነተኛ ሰላም ሊያመጣ እንደማይችልም ገልጧል።

ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ አገራዊ የምክክር ኮሚሽን ትናንት በሶማሌ ክልል የባለድርሻ አካላት የምክክር መድረክ አስጀምሯል። የምክክር መድረኩ፣ 100 የተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎች ወኪሎች፣ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የክልሉ መንግሥት ሕግ አስፈጻሚ፣ ሕግ አውጭና ሕግ ተርጓሚ አካላት፣ የልዩ ልዩ ማኅበራትና ተቋማትና የተጽዕኖ ፈጣሪ ግለሰቦች ወኪሎች የሚሳተፉበት የአጀንዳ ማሰባሰብ ምዕራፍ ነው፡፡ መድረኩ፣ በዋናው አገራዊ የምክክር ጉባዔው የሚሳተፉ ወኪሎችንም እንደሚመርጥ ይጠበቃል።

2፤ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ጋሞ ዞን ጫሞ ሐይቅ ባለፈው ሳምንት ሐሙስ ከሰጠመችው ጀልባ ከሞቱት 13 ሰዎች መካከል የ12ቱን አስከሬን ማግኘቱን የዞኑ ፖሊስ እንደተናገረ ዶቸቨለ ዘግቧል። ከጀልባዋ ተሳፋሪዎቹ መካከል፣ ሦስቱ በሕይወት እንደተረፉ ቀደም ሲል እንደተገለጠ ይታወሳል። የቀን ሠራተኞችን ጨምሮ 16 ሰዎችንና ሙዝ ጭና የነበረችው ጀልባ ከመጠን በላይ በኾነ ክብደት የሰጠመችው፣ ከኮሬ ዞን ወደ አርባምንጭ ከተማ በመጓዝ ላይ ሳለች ነበር። 

3፤ ኢትዮ ቴሌኮም ትናንት እጅግ ፈጣኑን 5ኛ ትውልድ የሞባይል ኔትወርክ አገልግሎት በባሕር ዳር ከተማና አካባቢዋ አስጀምሯል። የ5ኛው ትውልድ ኢንተርኔት አገልግሎት የግብርና፣ ትምህርት፣ ጤና፣ ኢንዱስትሪ፣ ማዕድን፣ ትራንስፖርት እና ቱሪዝም ዘርፎችን ይበልጥ ለማዘመንና ተደራሽ ለማድረግ እንደሚረዳ ኩባንያው ገልጧል። ኩባንያው ቀደም ሲል አገልግሎቱን በአዲስ አበባ፣ አዳማ፣ ጂግጂጋ፣ ድሬደዋ፣ ሐረር እና ሐሮማያ ከተሞች ማስጀመሩ አይዘነጋም።

4፤ የሱማሊያው ፕሬዝዳንት ሐሰን ሞሐመድ በአገራቸው ለተሠማራው የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ወታደሮች ባዋጡ አገሮች በመዘዋወር መሪዎችን በማነጋገር ላይ ናቸው። ቅዳሜ'ለት በካምፓላ ከኡጋንዳው ፕሬዝዳንት ዮዌሪ ሙሴቪኒ ጋር በኅብረቱ ተተኪ ተልዕኮ ዙሪያ የተወያዩት ፕሬዝዳንቱ፣ ትናንት ደሞ ወደ ቡሩንዲ አቅንተዋል። ፕሬዝዳንቱ፣ ከቡሩንዲ ቀጥሎ ወደ ኬንያና ጅቡቲ ለተመሳሳይ ዓላማ ይጓዛሉ። ኢትዮጵያ በፕሬዝዳንቱ የጉብኝት እቅድ አልተካተተችም። ኢትዮጵያ ለተተኪው ተልዕኮ ወታደሮችን የማዋጣት ፍላጎት እንዳላት ባለፈው ሳምንት መግለጧ ይታወሳል።

5፤ የግብጽ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ባድር አብደላቲ፣ ግብጽ የሱማሊያን "ፍቃድ" እና "ሉዓላዊነት" በመላ የአገሪቱ ግዛት ተፈጻሚ እንዲኾን የማድረግ ሃላፊነት አለባት በማለት መናገራቸውን የግብጽ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ኾኖም ግብጽ የሱማሊያን ሉዓላዊነት በምን መንገድ እንደምታስከብረው አብደላቲ ያብራሩ ወይም አያብራሩ ዘገባዎቹ አልጠቀሱም። አብደላቲ፣ የአፍሪካ ኅብረት ሰላምና ጸጥታ ምክር ቤት ግብጽ በሱማሊያ የአፍሪካ ኅብረት ተተኪ ተልዕኮ ሥር ወታደሮቿን እንድታሠማራ ፈቅዷል በማለትም ተናግረዋል ተብሏል። ግብጽ በተተኪው ተልዕኮ እንድትሳተፍ ሱማሊያ ፍቃደኝነቷን አልገለጠችም የሚባለው መረጃ ሐሰት ነው ያሉት አብደላቲ፣ ኾኖም የግብጽ ወታደሮች የሚሠማሩት የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት በሚያጸድቀው ማዕቀፍ ውስጥ ብቻ እንደኾነ ተናግረዋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ጥቅምት 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የገንዘብ ሚንስትር አሕመድ ሽዴ፣ አዲሱ የመንግሥት ሠራተኞች የደመወዝ ጭማሪ ከጥቅምት ወር ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚሆን ዛሬ ለጋዜጠኞች ተናግረዋል። ገንዘብ ሚንስቴር በማኅበራዊ ትስስር ገጹ ባሠራጨው የሚንስትሩ ማብራሪያ፣ የደመወዝ ጭማሪውን ተግባራዊ ለማድረግ ሚንስቴሩም ኾነ ሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን ኹሉንም ቅድመ ዝግጅቶች አድርገዋል ብለዋል። በክልሎች ለሚገኙ የመንግሥት ሠራተኞች የሚደረገውን የደመወዝ ጭማሪ፣ ፌደራል መንግሥቱ እንደሚሸን አሕመድ ተናግረዋል። አሕመድ፣ በመላ አገሪቱ ተግባራዊ ለሚኾነው የደመወዝ ጭማሪና የገንዘብ ምንዛሬ ለውጡ የሚያስከትለውን ጫና ለመቋቋም መንግሥት 300 ቢሊዮን ብር ተጨማሪ በጀት ማዘጋጀቱን ገልጸዋል።

2፤ ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት፣ ለኢትዮጵያ የተራዘመ ብድር ለመልቀቅ ሲያደርግ የቆየውን ግምገማ ማጠናቀቁንና አገሪቱ የክፍያ ሚዛን ጉድለቷን ማስተካከል እንድትችል ባፋጣኝ 340 ነጥብ 7 ሚሊዮን ዶላር ብድር እንዲለቀቅላት ከፍተኛ የሥራ አስፈጻሚ ቦርዱ መወሰኑን ድርጅቱ ባወጣው መግለጫ ገልጧል። የአገሪቱ የውጭ ምንዛሬ ክምችት እያደገ መኾኑን የጠቀሰው ድርጅቱ፣ ኾኖም አኹንም የውጭ ምንዛሬ ፍላጎቶች አልተሟሉም ብሏል። ጥብቅ የገንዘብ ፖሊስ መከተል፣ በማኅበራዊ ዋስትና (ሴፍቲ ኔት) ፕሮግራሞች ላይ ትኩረት ማድረግ፣ የውስጥ ገቢ የመሰብሰብ አቅምን ማጎልበት፣ በውጭ ምንዛሬ ተመን የብሄራዊ ባንክን ጣልቃ ገብነት በቀጣይነት ማገድና ለመንግሥት የገንዘብ ጉድለቶች ገንዘብ መልቀቅ ማቆም እንደሚያስፈልግ መክሯል። ድርጅቱ ባለፈው ዓመት ሐምሌ ኢትዮጵያ የክፍያ ሚዛን ጉድለቶችን ማስተካከል እንድትችልና የግሉ ዘርፍ መር ዕድገት እንድታስመዘግብ ለማገዝ፣ 3 ነጥብ 4 ቢሊዮን ዶላር ብድር ማጽደቁ ይታወሳል።

3፤ እናት ፓርቲ አመራሮች በድርጅቱ ውስጥ የተፈጠረውን ችግር ለመፍታት ምርጫ ቦርድ ጣልቃ እንዲገባና ሕጋዊ ርምጃ እንዲወስድ መጠየቃቸውን ዋዜማ የፓርቲው ላዕላይ ምክር ቤት አባላት ለቦርዱ ካስገቡት ደብዳቤ ተመልክታለች። የላዕላይ ምክር ቤቱ አባላት፣ የፓርቲው ከፍተኛ አመራር ከመደበኛና ሕጋዊ መዋቅር ውጭ የኾነ አዲስ አወቃቀር ዘርግቶ “ጥያቄ የሚያነሱ” አባላትንና በማባረርና በማገድ ላይ ይገኛል፤ በፋይናንስ አሠራርና በሠራተኛ ቅጥር ዙሪያ ብልሹ አሠራር ሰፍኗል በማለት ከሰዋል። የምክር ቤቱ አባላት፣ የፓርቲው ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ጠቅላላ ጉባዔ እንዳይካሄድ መንገድ ዘግቷል ሲሉ በደብዳቤያቸው ላይ ወቅሰዋል። የሥራ አስፈጻሚ አመራሮች በጉዳዩ ላይ ምላሽ እንዲሰጡ ዋዜማ ላቀረበላቸው ጥያቄ፣ ወደፊት ለኹሉም መገናኛ ብዙሃን ማብራሪያ እንደሚሰጡ በመግለጽ ምላሽ ሳይሰጡ ቀርተዋል። Link- https://cutt.ly/OeSJB1ym

4፤ መንግሥት ጅቡቲ ወደብና ድሬዳዋ ላይ ተከማችተው የነበሩ በነዳጅ የሚሠሩ ተሽከርካሪዎች እንዲገቡ መፍቀዱን ዋዜማ ገንዘብ ሚንስቴር ለጉምሩክ ኮሚሽን ከጻፈው ደብዳቤ ላይ ተመልክታለች። ሚንስትር አሕመድ ሽዴ የፈረሙበትና ለኮሚሽኑ የተጻፈው ደብዳቤ፣ የጉምሩክ ዲክላራሲዮን ተቀባይነት ባገኘበት ቀን በሚኖረው የውጭ ምንዛሬ ተመን ተሽከርካሪዎቹ ቀረጥና ታክስ ተከፍሎባቸው እንዲገቡ እንደተፈቀደ ይገልጣል። ሚንስትሩ፣ ተሽከርካሪዎቹ ሲገቡ መረጃቸው በጥንቃቄ እንዲያዝና የጉምሩክ ስነ ሥርዓት እንዲፈጸምባቸውም መመሪያ ሰጥተዋል። የአፍሪካ ኅብረት ኮሚሽን በቅርቡ ለጠቅላይ ሚንስትር ጽሕፈት ቤት በጻፈው ደብዳቤ፣ በነዳጅ የሚሠሩ ተሽከርካሪዎች እንዳይገቡ መመሪያ ከመውጣቱ በፊት የገዛቸውና እንዳይገቡ ተከልክለው ለረጅም ጊዜ ወደብ ላይ የተቀመጡ በርካታ ተሽከርካሪዎች ባፋጣኝ እንዲያስገባ መንግሥት እንዲፈቅድለት መጠየቁ እንደተዘገበ ይታወሳል።

5፤ በድሬዳዋ የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ተዘዋዋሪ ችሎት ጥቃት ለመፈጸም ተንቀሳቅሰዋል ተብለው በተከሰሱ 60 የአልሸባብ አባላት ላይ እስከ ዕድሜ ልክ እስራት መጣሉን ፌደራል ፖሊስ አስታውቋል። ችሎቱ በኹለት የቡድኑ ከፍተኛ አመራሮች ላይ የዕድሜ ልክ እስራት ቅጣት ሲጥል፣ ቀሪዎቹ 56 ተከሳሾች ከ6 እስከ 18 ዓመት በሚደርስ ጽኑ እስራት እንደተቀጡ ገልጧል። የቡድኑ አባላት፣ በሐምሌ 2014 ዓ፣ም በ7 ተሸከርካሪዎችና በአራት ሞተር ሳይክሎች ከሱማሊያ በሌሊት ወደ ሶማሌ ክልል አፍዴር ዞን እንደገቡ ከክልሉ ጸጥታ ኃይሎች ጋር በተደረገ የተኩስ ልውውጥ የተማረኩ ናቸው። የ95 የቡድኑ አባላት ጉዳይ ገና በፍርድ ቤት ክርክር ላይ እንደኾነ ተገልጧል።

6፤ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ጋሞ ዞን ጫሞ ሐይቅ ላይ ሐሙስ'ለት አንድ ጀልባ ተገልብጦ 14 ሰዎች የደረሱበት እንዳልታወቀ ፖሊስ ገልጧል። ጀልባው የተገለበጠው፣ 56 የቀን ሠራተኞችንና ሕገወጥ ሙዝ ጭኖ ከኮሬ ዞን ወደ አርባምንጭ ከተማ በመጓዝ ሳለ እንደኾነ ፖሊስ አስታውቋል። ከተሳፋሪዎቹ ሁለቱ በሕይወት የተረፉ መኾኑን የገለጠው ፖሊስ፣ ሌሎቹን የማፈላለጉ ጥረት እንደቀጠለ መኾኑን ተናግሯል። [ዋዜማ]

ጅቡቲ የደረሰው ስንዴ ያለ ተጨማሪ ታክስ ክፍያ ወደ ሀገር እንዲገባ መንግስት ፈቀደ

ኢትዮጵያበ2015 ዓ.ም 30 ሚሊየን ኩንታል ወደ ውጪ የመላክ የማድረግ እቅድ የነበራት ቢሆንም በአመት ከ20 ሚሊየን ኩንታል በላይ ወደ ሀገር እየገባ መሆኑን መረጃዎች ይጠቁማሉ-
ዝርዝሩን ያንብቡት-
https://cutt.ly/AeSJ5XIo

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ጥቅምት 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በኦሮሚያ ክልል ከእርሻ መሬት ዓመታዊ ግብር ጋር የሚዳበሉ ሌሎች ግብሮች ከአቅም በላይ ለሆነ ወጪ እንደዳረጓቸው ዋዜማ ያነጋገረቻቸው አርሶ አደሮች ገልጸዋል። ላንድ የእርሻ መሬት 100 ብር የመሬት ግብር እንደሚከፍሉና ሌሎች ሃያ ያህል ክፍያዎች ግን ግብሩን ወደ 6 ሺሕ ብር እንዳሳደጉት አርሶ አደሮቹ ተናግረዋል። ከክፍያዎቹ መካከል፣ ለስፖርት፣ ለቀይ መስቀል ማኅበር፣ ለኦሮሚያ ልማት ማኅበር፣ ለሚሊሻ ጽሕፈት ቤት፣ ለባሕላዊ ፍርድ ቤት፣ ለወጣቶች መዋያ፣ ለቡሳ ጎኖፋ፣ ለሴቶች ሊግ፣ ለጤና መድኅን፣ ለመንገድና ጸጥታ የሚሉ እንደሚገኙበት ዋዜማ የተመለከተቻቸው የክፍያ ደረሰኞች ያመለክታሉ።

2፤ ብሄራዊ ባንክ፣ ንግድ ባንኮች የሚገጥማቸውን የጥሬ ገንዘብ እጥረት ለመፍታት አሻሽሎ ያወጣውን መመሪያ ይፋ አድርጓል። መመሪያው ያስፈለገው፣ የጥሬ ገንዘብ እጥረት የሚገጥማቸው ንግድ ባንኮች ከብሄራዊ ባንክ ሲበደሩ ግልጽና ተጠያቂነት ያለው አሠራር በማስፈለጉ እንደኾነ ባንኩ ገልጧል። ከባንኩ የገንዘብ ድጋፍ ማግኘት የሚችሉት ባንኮች፣ ጊዜያዊ የሆነ የጥሬ ገንዘብ እጥረት የገጠማቸው፣ በቀጣይነት አስተማማኝ ካፒታል መያዝ የሚችሉ፣ ችግራቸውን ለመፍታት ኹሉንም አማራጮች አሟጠው ስለመጠቀማቸው የሚያስረዱ፣ የመጠባበቂያ እቅዳቸውን ተግባራዊ አድርገው ችግሩን መቅረፍ እንዳልቻሉ ማስረጃ የሚያቀርቡና ተቀባይነት ያለው የእዳ ማስመያዣ ያላቸው እንደኾኑ አስታውቋል።

3፤ የኢትዮጵያ ስታትስቲክስ አገልግሎት፣ የመስከረም ወር የዋጋ ንረት 17 ነጥብ 5 መድረሱን አስታውቋል። የመስከረም ወር የዋጋ ንረት ከነኅሴ ወር አንጻር የጨመረው፣ በ0 ነጥብ 3 እንደሆነ ተቋሙ ገልጧል። የምግብ የዋጋ ንረቱ በነሃሴ ወር ከነበረበት 18 ነጥብ 8 በመቶ ወደ 19 ነጥብ 6 በመቶ ያሻቀበ ሲኾን፣ ምግብ ነክ ያልሆኑ ሸቀጦች የዋጋ ግረት ደሞ በ0 ነጥብ 4 ዝቅ ማለቱን የተቋሙ መረጃ ያመለክታል።

4፤ የአማራ ክልል ዳኞች ማኅበር፣ በክልሉ ዳኞችን "ያላግባብ ማሰር" እና "ማዋከብ" የተለመደ ክስተት ኾኗል ሲል ድርጊቱን አውግዟል። ባለፈው አንድ ዓመት ብቻ በኹሉም ዞኖች ከ35 በላይ ዳኞች "ያላግባብ" ታስረው እንደተፈቱ የገለጠው ማኅበሩ፣ የእስሩ ምክንያት "ከሥራቸው ጋር" የተገናኘ እንደኾነ ጠቅሷል። በባሕርዳር ፍርድ ቤቶች አራት፣ በሰሜን ሸዋ ዞን ቀወት ወረዳ ኹለት፣ በሸዋ ሮቢት ወረዳ አንድ እንዲኹም በደቡብ ወሎ ዞን ደሴ ከተማ አንድ ዳኛ ታስረው እንደሚገኙም ማኅበሩ አስታውቋል። ማኅበሩ፣ ዳኞቹ ባስቸኳይ እንዲፈቱና የክልሉ መንግሥትም ድርጊቱን ለማስቆም ርምጃ እንዲወስድ ጠይቋል።

5፤ የተመድ ስደተኞች ከፍተኛ ኮሚሽን በጀኔቫ የኢትዮጵያ ቋሚ መልዕክተኛ የኾኑትን አምባሳደር ጸጋአብ ክበበውን ለሦስት ዓመታት የሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴው ሁለተኛ ምክትል ሊቀመንበር አድርጎ መርጧል። የኮሚሽኑ ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ በየዓመቱ የኮሚሽኑን እቅድና በጀት የሚያጸድቅ ሲኾን፣ በስደተኞች ጥበቃ ዙሪያ ኮሚሽኑንም ያማክራል። በተያያዘ፣ ኤርትራ ስደተኞችን አገር አልባ አድርጎ የሚቆጥረው ዓለማቀፍ አሠራር መቅረት እንዳለበት በዚሁ ስብሰባ ላይ በተወካይዋ በኩል አሳስባለች። ኤርትራ ስደተኞችን ዜጎቿ አድርጋ በመቀበል እኩል ጥበቃ እንደምታደርግና የዜግነት መብት እንደምትሰጥም ገልጣለች።

6፤ የስደተኞችና ተመላሾች አገልግሎትና የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን በጋምቤላ ክልል ለሚገኙ ስደተኞች ፋይዳ ዲጂታል መታወቂያ ለመስጠት ትናንት ምዝገባ መጀመራቸውን አስታውቀዋል። ስደተኞች ዲጂታል መታወቂያ ማግኘታቸው፣ የመረጃ ሥርቆትን እንደሚቀንስና ስደተኞች የባንክ ሒሳብ እንዲከፍቱ፣ ሲም ካርድና የንግድ ፍቃድ እንዲያወጡና የትምህርትና ጤና አገልግሎት እንዲያገኙ እንደሚያስችላቸው ድርጅቶቹ ገልጸዋል። [ዋዜማ]

የአስክሬኑ ቪዲዮ!

የእስራኤል መንግስት የሃማስ አለቃ ያህያ ሲንዋር መሞታቸውን አረጋግጫለው ካለ በኃላ ይሄን ቪዲዮ ለቋል።

ተገደሉ!

የእስራኤል መንግስት የሃማስ አለቃ ያህያ ሲንዋር መሞታቸውን አረጋግጫለው አለ!

በጋዛ ስትሪፕ ውስጥ የሃማስ መሪ የነበረው እስማኤል    ሃኒዬህ  በነሀሴ ወር ላይ በኢራን መገደሉን ተከትሎ ያህያ ሲንዋር መረከባቸው ይታወሳል::

ለቸኮለ! ዓርብ ጥቅምት 8/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የዓለም ምግብ ፕሮግራም፣ ኢትዮጵያ ውስጥ የእርዳታ እህል እንደሚዘረፍ ለበርካታ ዓመታት ያውቅ እንደነበር በምርመራ ማረጋገጡን ሮይተርስ ዘግቧል። ድርጅቱ ርምጃ ያልወሰደው፣ መንግሥት በጦርነቱ ወቅት ወደ ትግራይ የሚገቡትን የእርዳታ ካሚዮኖች ቁጥር ሊቀንስ ይችላል በሚል ስጋት እንደነበር መረዳቱን ዘገባው ጠቅሷል። የተዘረፈው የእርዳታ እህል ለመንግሥት ወታደሮችና ለሕወሓት ተዋጊዎች እንደሚውል ይታወቅ እንንደነበርም ከአሜሪካ ተራድዖ ድርጅት የውስጥ ሰነድ መመልከቱን ዜና ምንጩ አመልክቷል። ትግራይ ውስጥ የተዘረፈው የዕርዳታ እህል 450 ሺሕ ተረጂዎችን ላንድ ወር መመገብ የሚችል 7 ሺሕ ቶን ስንዴ እንደሆነ ከክልሉ ባለሥልጣናት መስማቱንም ዘገባው ጠቅሷል። ይህንኑ ተከትሎ፣ የአሜሪካ ተራድኦ ድርጅት የዓለም ምግብ ፕሮግራምን በትግራይ ከዕርዳታ አከፋፋይነት ለማስወጣት አቅዷል ተብሏል።

2፤ በአማራ ክልል ሰሜን ጎጃም ዞን ደቡብ ሜጫ ወረዳ የመንግሥት ኃይሎች ከጥቅምት ወር መግቢያ ጀምሮ ፈጸሟቸው በተባሉ ጥቃቶች ከ100 በላይ ሰዎች መገደላቸውን ቢቢሲ ዓይን እማኞችንና ነዋሪዎችን በመጥቀስ ዘግቧል። ጥቅምት 1 እኩለ ቀን ላይ በወረዳው ዋና ከተማ ገርጨጭ መሃል ገነት ጤና ጣቢያ ላይ በተፈጸሙ የድሮን ጥቃቶች፣ አንድ የዘጠኝ ዓመት ሕጻንንና የጤና ባለሙያን ጨምሮ ስምንት ሰዎች እንደተገደሉ ከነዋሪዎች መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። ከጥቃቱ ከሰዓታት በኋላ በፋኖ ታጣቂዎችና በመንግሥት ኃይሎች መካከል ግጭት መካሄዱንና የመንግሥት ኃይሎች ቤት ለቤትና መንገድ ላይ በርካቶችን "እንደረተሸኑ” መረዳቱንም ዜና ምንጩ ጠቅሷል። ኢሰመኮ፣ ስለግድያዎቹ ሪፖርቶች ደርሰውት መረጃ እያሰባሰበ እንደኾነ ተናግሯል ተብሏል።

3፤ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ አሕመድ ፍትህ ሚንስትር ኾነው ለዓመታት ሲያገለግሉ የቆዩትን ጌዲዮን ጢሞቲዮስን የውጭ ጉዳይ ሚንስትር አድርገው ሾመዋል። ጌዲዮን ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ኾነው የተሾሙት፣ በቅርቡ የአገሪቱ ርዕሰ ብሄር ኾነው የተሾሙትን የቀድሞውን ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ታዬ አጽቀሥላሴ በመተካት ነው። ዐቢይ፣ በጌዲዮን ምትክ የኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ኮሚሽን ኮሚሽነር ኾነው ሲያገለግሉ የቆዩትን ሃና አርዓያሥላሴን ፍትህ ሚንስትር አድርገው ሾመዋል። ዐቢይ፣ ናሲሴ ጫሊን ከቱሪዝም ሚንስትርነት ሥልጣን በማንሳት፣ በምትካቸው የመንግሥት ኮምንኬሽን ጉዳዮች ሚንስትር ደዔታ የኾኑትን ሰላማዊት ካሳን ሾመዋል። ጠቅላይ ሚንስትሩ፣ አዲሶቹን የሚንስትርነት ሹመቶች የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንዲያጸድቅላቸው ማቅረብ ይጠበቅባቸዋል።

4፤ በኦሮሚያ ክልል ሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዙን ሱሉለ ፊንጫ ወረዳ በእርሻ ሥራ ላይ የነበሩ ኹለት ወጣቶች በመንግሥት ወታደሮችና በኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች መካከል ትናንት ጧት ሲደረግ በነበረ የተኩስ ልውውጥ ተመትተው ሕይወታቸው ማለፉንና አንድ ሌላ ሰው መቁሰሉን ዋዜማ በአካባቢው ካሉ ምንጮቿ ሰምታለች። ወጣቶቹ ከአጎራባቾቹ ሆሮ እና ጉዱሩ ወረዳዎች ለእርሻ ሥራ የሄዱ መኾናቸውን የተናገሩት ምንጮቹ፣ አስከሬናቸው ዛሬ ረፋዱ ላይ ሱሉለ ፊንጫ ከሚገኘው የፊንጫ ስኳር ፋብሪካ ጤና ጣቢያ ወደ ትውልድ አካባቢያቸው እንደተወሰደ የዐይን እማኞች ለዋዜማ አረጋግጠዋል። በኹለቱ ኃይሎች መካከል ሰሞኑን በከባድ መሳሪያ የታገዘ ውጊያ ሲካሄድ እንደቆየና ከትላንት ሌሊት ከ9 ሰዓት ጀምሮ ያለማቋረጥ የተኩስ ልውውጥ ድምጾች ይሰሙ እንደነበርም ምንጮች አውስተዋል።

5፤ ማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልላዊ መንግሥት፣ የውስጥ ገቢውን ለማሳደግ ሲል በአርሶ አደሮች እንስሳት ላይ ግብር መጣሉን እንደሰማ ጠቅሶ ሸገር ዘግቧል። የክልሉ መንግሥት አዲሱን ግብር የጣለው፣ የተሻሻለውን ‘’የገጠር መሬት መጠቀሚያ ክፍያና የግብርና ሥራ ገቢ ግብር አዋጅ መሠረት በማድረግ እንደሆነ ዘገባው ጠቅሷል። አዲሱ ግብር የተጣለው፣ አርሶ አደሮች በንብረትነት በያዟቸው የዳልጋ ከብት፣ ጋማ ከብት፣ ፍየል፣ በግ እና ግመል ብዛት ላይ ነው ተብሏል። የክልሉ መንግሥት ይህንኑ ግብር ለመጣል፣ የአርሶ አደሮችን የቁም እንስሳት መቁጠር እንደጀመረም በዘገባው ተገልጧል። ማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ከተቋቋመ ወዲክ፣ በበጀት እጥረት ምክንያት ለመንግሥት ሠራተኞች ሳይቀር ደመወዝ ለመክፈል ተቸግሮ እንደቆየ ይታወቃል።

6፤ የኢትዮጵያ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ፣ ከናይሮቢ የሰነድ ሙዓለ ንዋይና ከአይ-አፍሪካ ኢንስቲትዩት ጋር እብሮ ለመስራት የሚያስችለውን የመግባቢያ ስምምነት ዜና ተፈራርሟል። ስምምነቱ፣ ኩባንያዎቹ ድንበር ዘለል ኢንቨስትመንት፣ የእውቀት ልውውጥና የአቅም ግንባታ ትብብር ለማድረግ የሚያስችላቸው ነው። የናይሮቢ የሰነድ ሙዓለ ንዋይ በአፍሪካ አንጋፋ ከሚባሉት ሙዓለ ንዋዮች አንዱ ነው። የኢትዮጵያ ሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያ በቀጣዩ ወር መጀመሪያ ገደማ የመንግሥት ልማት ድርጅቶችን አክሲዮኖች በማገበያየት በይፋ ሥራ ይጀምራል ተብሎ ይጠበቃል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ዓርብ ጥቅምት 8/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ገንዘብ ሚንስቴር፣ ስንዴ ጭነው ጅቡቲ ወደብና በጉምሩክ ቅርንጫፎች የቆሙ ተሽከርካሪዎች ተጨማሪ እሴት ታክስ ሳይከፈሉ እንዲገቡ ለጉምሩክ ኮሚሽን አቅጣጫ መስጠቱን ዋዜማ ተረድታለች። የኢትዮጵያ ዱቄትና የዱቄት ውጤቶች አምራቾች ማኅበር፣ ከውጭ የሚገባው ስንዴ ተጨማሪ እሴት ታክስ ይጣልበታል መባሉ፣ በስንዴ ዋጋ ላይ ተጽዕኖ ይፈጥራል በማለት መንግሥት መፍትሄ እንዲሰጥ ጥያቄ አቅርቦ ነበር። በስንዴ ላይ ተጨማሪ እሴት ታክስ ቢጣል፣ የአንድ ኩንታል ስንዴ ዋጋ ከ5 ሺህ 100 ብር ወደ 6 ሺህ ብር ሊያሻቅብ ይችል እንደነበር የማኅበሩ ምንጮች ለዋዜማ ተናግረዋል።

2፤ የትግራይ ነጻነት ፓርቲ፣ የሰሜን ምዕራብ ዞን አንድ አመራሩ ታፍነው ከተወሰዱ ከቀናት በኋላ ተገድለው አስከሬናቸው ወንዝ ላይ ተጥሎ እንደተገኘ ትናንት በሰጠው መግለጫ አስታውቋል። ፓርቲው፣ አባላቱ በሰሜን ምዕራብ ዞን የማዕድንና የመሬት ዝርፊያን በመቃወማቸው፣ አፈናና ማስፈራሪያ እየተፈጸመባቸው ይገኛል በማለት ከሷል። ፓርቲው፣ ከ18 በላይ አባላቱና አመራሮቹ እገታ፣ ማስፈራሪያና ድብደባ እንደተፈጸመባቸው ገልጧል።

3፤ የፌደራሉ የመጀመሪያ ፍርድ ቤት፣ በሕገወጥ የሰዎች ዝውውር ወንጀል ጥፋተኛ የተባሉ 16 ተከሳሾች ከ1 እስከ 25 ዓመት በጽኑ እስራት እንዲቀጡ ትናንት ወስኗል፡፡ ከፍተኛ የእስር ቅጣት ከተፈረደባቸው መካከል፣ በ25 ዓመት ጽኑ እስራት የተቀጣው ተካ ወልደማርያም፣ 15 ዓመት እስራት የተፈረደባት ደመቀች ማጉጂ፣ 16 ዓመት የተፈረደበት ገብረትንሳኤ ሀጎስ እና 11 ዓመት ጽኑ እስራት የተፈረደበት መለሰ ካህሳይ ይገኙበታል። መሀመድ አሕመድ የተባለ የረዳት ሳጅን ማዕረግ ያለው የፖሊስ አባል ደሞ 6 ዓመት ተፈርዶበታል።

4፤ አገራዊ የምክክር ኮሚሽን፣ በአማራና ትግራይ ክልሎች ያሉት ወቅታዊ ኹኔታዎች ሥራዬን ባግባቡ እንዳላከናውን እንቅፋት ኾነውብኛል ማለቱን ዶቸቨለ ዘግቧል። ኮሚሽኑ፣ በአማራ ክልል አንጻራዊ ጸጥታ በሠፈነባቸው ወረዳዎች ተባባሪ አካላት የአጀንዳ መረጣ ተሳታፊዎችን ለመምረጥ ሙከራ ማድረጋቸውን መግለጡን ዘገባው አመልክቷል። ኾኖም የኮሚሽኑ አሰልጣኞችና ተባባሪ አካላት ተንቀሳቅሰው መስራት እንዳልቻሉ የጠቀሰው ኮሚሽኑ፣ አማራ ክልል በሂደቱ ሳይካተት አገራዊ የምክክር ጉባዔ ማካሄድ አስቸጋሪ መኾኑን ገልጧል ተብሏል።

5፤ እስራኤል በሶማሌላንድ ወታደራዊ ጦር ሠፈር የማቋቋም ፍላጎት እንዳላት ከምንጮች መስማቱን ጠቅሶ ሚድል ኢስት ሞኒተር ጋዜጣ ዘግቧል። እስራኤል በምላሹ፣ በሶማሌላንድ በግብርና፣ ኢነርጂና መሠረተ ልማት ኢንቨስትመንት ልትሳተፍ ትችላለች መባሉን ዘገባው አመልክቷል። እስራኤል በሶማሌላንድ ወታደራዊ ጦር ሠፈር እንድታቋቁም የግዛቲቱን መንግሥት የመግባባት ተልዕኮ የያዘችው የተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶች እንደኾነች ጋዜጣው ከዲፕሎማቶች መስማቱን ጠቅሷል። እስራኤል ሶማሌላንድ ውስጥ ጦር ሠፈር ለማቋቋም ፍላጎት ያሳየችው፣ ከየመን የሚሠነዘርባትን ጥቃት ለመቋቋም ነው ተብሏል።

6፤ የኬንያ የላይኛው ፓርላማ፣ በአገሪቱ ምክትል ፕሬዝዳንት ሪጋቲ ካሻጉዋ ላይ የቀረቡትን ክሶች መርምሮ ምክትል ፕሬዝዳንቱ ከሥልጣን እንዲነሱ ወስኗል። ከ66ቱ የምክር ቤቱ አባላት መካከል፣ 50 ያህሉ ታችኛው ፓርላማ በምክትል ፕሬዝዳንቱ ላይ ያቀረባቸውን ክሶች ተቀብለዋል። የፕሬዝዳንት ዊሊያም ሩቶ ምክትል ኾነው ከሁለት ዓመት በፊት በምርጫ የተመረጡት ጋሻጉዋ ከተከሰሱባቸው ወንጀሎች መካከል፣ ሕገመንግሥቱን መጣስና ሙስና ይገኙባቸዋል። በአገሪቱ ታሪክ ፓርላማው አንድን ምክትል ፕሬዝዳንት ከሥልጣን ሲያነሳ የመጀመሪያው ነው። ጋሻጉዋ በፓርላማው ውሳኔ ላይ ለፍርድ ቤት አቤት የማለት መብት እላቸው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሐሙስ ጥቅምት 7/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የኦጋዴን ብሄራዊ ነጻ አውጭ ግንባር (ኦብነግ) ከፌደራል መንግሥቱ ጋር ከስድስት ዓመት በፊት አሥመራ ውስጥ የተፈራረመውን የሰላም ስምምነት ለመገምገም ለጥቅምት 16 አስቸኳይ የሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ስብሰባ ጠርቷል። ሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴው፣ በአፍሪካ ቀንድ ባለው ወቅታዊ ኹኔታ ላይ ስትራቴጂካ ግምገማ እንደሚያደርግና የግንባሩ ጠቅላላ ጉባኤ የሚካሄድበትን ቀን ጭምር እንደሚወስን ግንባሩ በማኅበራዊ ትስስር ገጹ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል።

2፤ ሂውማን ራይትስ ዎች፣ በኢትዮጵያ መንግሥት ኃይሎችና በፋኖ ታጣቂዎች መካከል የሚካሄደው ግጭት በሱዳናዊያን ስደተኞች ደኅንነት ላይ ከባድ አደጋ መደቀኑን ዛሬ ባወጣው ሪፖርት አስታውቋል። ድርጅቱ በቅርቡ ወደ ሱዳን የተመለሱ በርካታ ስደተኞች፣ መንግሥት እንዲመለሱ እንዳስገደዳቸው ነግረውኛል ብሏል። ባለፈው አንድ ዓመት ቢያንስ ሦስት ስደተኞች በታጠቁ አካላት ተገድለዋል ያለው ድርጅቱ፣ ኸሉም ወታደራዊ ኃይሎች በስደተኞች ላይ ጥቃት መፈጸም እንዲያቆሙ፣ ወደ ስደተኛ መጠለያዎች እንዳይገቡና ስደተኞች ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲደርሳቸው እንዲያደርጉም ጠይቋል። ዓለማቀፍ አጋሮች መንግሥት ለስደተኞች አስፈላጊውን ጥበቃ እንዲያደርግ፣ ስደተኞችን በግዳጅ መመለስ እንዲያቆምና ሰብዓዊ ድጋፎችን እንዲጨምር ግፊት እንዲያደርጉም ድርጅቱ ጥሪ አድርጓል። የስደተኞችና ተመላሾች አገልግሎት ግን፣ ስደተኞች በግዳጅ ወደ አገራቸው ተመልሰዋል መባሉን አስተባብሏል ተብሏል።

3፤ የኢትዮጵያ መንግሥት ራስ ገዟ ሶማሌላንድ አዲስ አበባ ላይ ኢምባሲ እንድትገነባ በነጻ ቦታ ሰጥቷል። የሶማሌላንድ ውጭ ጉዳይ ሚንስትር ኢሳ ካይድ፣ ለግዛቲቷ በተሰጣት ቦታ ላይ ትናንት የኢምባሲውን የመሠረት ድንጋይ አስቀምጠዋል። መንግሥት ለኢምባሲ መገንቢያ ቦታ መስጠቱቱ፣ በኢትዮጵያ እና ሶማሌላንድ መካከል ያለውን የኹለትዮሽ ግንኙነት ይበልጥ እንደሚጠናክረው የግዛቲቷ ውጭ ጉዳይ መስሪያ ቤት ገልጧል።

4፤ ፍሪደም ሃውስ የተባለው ዓለማቀፍ ተቋም ባወጣው መረጃ፣ ኢትዮጵያ በግጭቶችና በመንግሥት ውሳኔ ሳቢያ በአፍሪካ በይነ መረብ ነጻ ያልኾነባት አገር መኾኗን አዲስ ባወጣው ሪፖርት አመልክቷል። በጥናቱ ከተካተቱት አገራት መካከል፣ በኢንተርኔት ነጻነት ረገድ ድርጅቱ ከ100ው ለኢትዮጵያ የሰጣት ዝቅተኛው ደረጃ 27 ነው። ሪፖርቱ የኢትዮጵያ እና የሱዳን ባለሥልጣናት የብሄራዊ ደኅንነትና የጸጥታ ኹኔታዎችን እንደ ምክንያት በመጠቀም የኢንተርኔት ግንኙነቶችን እንደሚያቋርጡና የበይነ መረብ ጋዜጠኞችን እንደሚያሳድዱ የጠቀሰው ሪፖርቱ፣ ይህም ከፍተኛ የኢንተርኔት መብት ገደብ እንዳስከተለ ገልጧል። ይነ መረብ ጋዜጠኞችን ያሳድዳሉ ብሏል። ጥናቱ የተካሄደው፣ ኢትዮጵያን፣ ኬንያን፣ ሱዳንንና ኡጋንዳን ጨምሮ በ17 አገሮች ላይ ነው።

5፤ በአፋር ክልል አዋሽ አካባቢ ዛሬ ከቀኑ 6 ሰዓት ገደማ በሬክተር ስኬል 4 ነጥብ 7 የተለካ ርዕደ መሬት ተከስቷል። የርዕደ መሬቱ ንዝረት እስከ አዲስ አበባ ድረስ ተሰምቷል። የዛሬው ርዕደ መሬት ከመተሃራ ከተማ በቅርብ ርቀት በሚገኝ ቦታ ላይ የተከሰተ እንደነበር ዓለማቀፍ የርዕደ መሬት ተከታታይ ተቋማት አስታውቀዋል። ትናንት ምሽት 5 ሰዓት ገደማም፣ በሬክተር ስኬል 4 ነጥብ 6 የተለካ ርዕደ መሬት ተከስቶ እንደነበር ይታወሳል። በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የጂኦፊዚክስና ስፔስ ሳይንስ፣ በአዋሽ ፈንታሌ እና ሳቡሬ ከተማ መካከል ላይ በመካሄድ ላይ ያለው የቅልጥ ዓለት እንቅስቀሴ እስካልቆመ ድረስ፣ የርዕደ መሬት ክስተቱ ይቀጥላል ተብሎ እንደሚጠበቅ ገልጧል። የትናንቱም ኾነ የዛሬው ርዕደ መሬት በሰው ሕይወት ላይ ያስከተለው ጉዳት ይኑር ወይም አይኑር ይህ ዜና እስከተጠናቀረበት ሰዓት ድረስ አልተገለጠም።

6፤ የስደተኞችና ተመላሾች አገልግሎት ትናንት ከተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የስደተኞች ኮሚሽን እና ከዓለማቀፉ የፍልሰት ድርጅት (አይ ኦ ኤም) ጋር በመተባበር በቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል ከኩርሙክ ጊዜያዊ መጠለያ 300 ስደተኞችን ወደ አዲሱ ኡራ መጠለያ ማዛወሩን ገልጧል። ኡራ መጠለያ በቅርቡ ተገንብቶ ከተጠናቀቀ ወዲህ፣ ባለፉት ጥቂት ሳምንታት ድንበር ላይ ከሚገኘው የኩርሙክ የስደተኞች መቀበያ ጣቢያ የተዛወሩት ስደተኞች ብዛት 4 ሺሕ 500 ደርሷል። ሦስቱ ተቋማት እስከ ታኅሳስ መጨረሻ ድረስ 14 ሺሕ ስደተኞችን ከኩርሙክ ወደ ኡራ ለማዛወር አቅደዋል።

7፤ በዋናነት በኢትዮጵያ የኤሌክትሪክ ኃይል አቅርቦት ላይ ጥገኛ ኾና የቆየችው ጅቡቲ 276 ኪሎ ዋት ኃይል የሚያመነጭ የጸሃይ ኃይል ማመንጫ ለመገንባት ከግብጽ ጋር ትናንት ስምምነት ተፈራርማለች። ግብጽ የጸሃይ ኃይል ማመንጫውን ወጪ ሙሉ በሙሉ እንደምትሸፍንና ራሷ እንደምትገነባው ተገልጧል። የጸሃይ ኃይል ማመንጫው ወደፊት እስከ 300 ኪሎ ዋት የማመንጨት አቅም እንዲኖረው ኾኖ ይገነባል ተብሏል። ጅቡቲ ከኹለት ዓመት በፊት የመጀመሪያውን የንፋስ ኃይል ማመንጫ መገንባቷ ይታወሳል። አገሪቱ በቀጣዮቹ 10 ዓመታት ውስጥ ሙሉ በሙሉ ወደ ታዳሽ ኃይል የመሸጋገር ዕቅድ አላት።

8፤ በሱማሊያ የአፍሪካ ኅብረት ተልዕኮ ትናንት በጁባላንድ ፌደራል ግዛት በታችኛው ጁባ አካባቢ በኪሲማዩ ወደብ የሚገኘውን አንድ ወታደራዊ ጦር ሠፈሩን ለሱማሊያ ጦር ሠራዊት አስረክቧል። የኅብረቱ ተልዕኮ ያስረከበው ወታደራዊ ጦር ሠፈር፣ የኬንያ ወታደሮች ላለፉት ዘጠኝ ዓመታት ሠፍረውበት የነበረ ወታደራዊ ጦር ሠፈር ነው። የኬንያ ወታደሮች አካባቢውን የተቆጣጠሩት፣ ከአልሸበብ ታጣቂዎች በማስለቀቅ ነበር። የኅብረቱ ተልዕኮ በሦስተኛው ዙር ብቻ እስካኹን 2 ሺሕ ወታደሮቹን ቀንሷል። የአፍሪካ ኅብረት ጦር በታኅሳስ መጨረሻ ከሱማሊያ ሙሉ በሙሉ ጠቅልሎ ይወጣል ተብሎ ይጠበቃል። [ዋዜማ]

"ውሌ በ23 ይጠናቀቃል ያኔ እለቅላችኋለው ምን እንደሚያስጨንቃችሁ አላውቅም " አሰልጣኝ ገብረ መድህን

የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ዋና አሰልጣኝ ገብረ መድን ኃይሌ ከጊኒ ጋር ያደረጉትን የደርሶ መልስ ጨዋታ አስመልክቶ ጋዜጣዊ መግለጫ ሰጥተዋል።

ስብስባቸው ትልቅ አለመሆኑን የጠቆሙት አሰልጣኙ “ ሽንፈቱን የዓለም ፍጻሜ አታድርጉት “ ሲሉ “ ጊኒን የገጠምነው ትልቅ ቡድን ይዘን አይደለም ፣ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድንን ይዘን ነው “። ብለዋል

ከኮንትራት እና የብሔራዊ ቡድን ቆይታ ጋር በተያያዘ ምላሽ ሲሰጡም ውላቸው በቅርቡ እንደሚጠናቀቅ በመጠቆም “ ያኔ እለቅላችኋለው ምን እንደሚያስጨንቃችሁ አላውቅም " የሚል ምላሽን ሰጥተዋል።

ውጤቱ መጋነን እንዴለለበት የገለፁት አሰልጣኙ “ 7ለ1 ተሸነፍን ተብሎ መጋነን የለበትም ክሬዲት ለማሳጣት እንዳይሆን 8 ለ0 ተሸንፈንም እናውቃለን " ሲሉ ተደምጠዋል።

ዋዜማ

ለቸኮለ! ረቡዕ ጥቅምት 6/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ኢትዮ ቴሌኮም 100 ሚሊዮን አክሲዮኖችን ለሽያጭ ማቅረቡን ማምሻውን የአክሲዮን ሽያጭ መጀመሩን ይፋ ባደረገበት መርሃግብር ላይ አስታውቋል። ኩባንያው ለኢትዮጵያዊያን ለሽያጭ ያቀረባቸው አክሲዮኖች እያንዳንዳቸው 300 ብር ዋጋ እንዳላቸው ገልጧል። አንድ ኢትዮጵያ መግዛት የሚችለው ዝቅተኛው የአክሲዮን ብዛት 33 ሲኾን፣ ከፍተኛው ደሞ 3 ሺሕ 333 አክስዮን እንደኾነ ኩባንያው አስታውቋል። ኩባንያው ዛሬ የጀመረው የአክሲዮን ሽያጭ፣ እስከ ታኅሳስ መጨረሻ ይቆያል ተብሏል።

2፤ በትግራይ ክልል በጦርነቱ ውድመት የደረሰበት የትምህርት ዘርፉን ለመልሶ ማገገሚያ 5 ነጥብ 65 ቢሊዮን ዶላር እንደሚያስፈልገው ሪፖርተር ከክልሉ መንግሥት የጥናት ሰነድ መመልከቱን ጠቅሶ ዘግቧል። በመቀሌና በአምስቱ ዞኖች በ2 ሺሕ 54 ትምህርት ቤቶች ላይ በተደረገ ጥናት፣ 1 ሺህ 238 ትምህርት ቤቶች ከፊል ውድመት እንደደረሰባቸውና 575 ትምህርት ቤቶች ደሞ ሙሉ በሙሉ እንደወደሙ ሰነዱ ማመልከቱን ዘገባው ጠቅሷል፡፡ በማዕከላዊ ትግራይ ዞን ብቻ 195 ትምህርት ቤቶች ሙሉ ለሙሉ እንደወደሙ ተገልጧል። በተጠቀሱት አካባቢዎች በትምህርት ቤቶች ላይ የደረሰው ውድመት፣ በአማካይ 88 ነጥብ 27 በመቶ ነው ተብሏል። በክልሉ በጦርነቱ ከ10 ሺሕ በላይ መምህራን ሕይወታቸውን ማጣታቸው በትምህርት ዘርፉ ውድመት ላይ ባለፈው ሳምንት በተደረገ ውይይት ላይ መነሳቱን ምንጮች እንደነገሩት ጋዜጣው ጠቅሷል።

3፤ የሕወሓት ሊቀመንበር ደብረጺዮን ገብረሚካኤል፣ የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው ያልተመለሱትና በሌሎች ኃይሎች ቁጥጥር ሥር በሚገኙ አካባቢዎች የሚኖሩ ነዋሪዎች ለችግር የተዳረጉት፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ ክልሉን መምራት ባለመቻሉ ነው በማለት ወቅሰዋል። ደብረጺዮን ዛሬ መቀሌ ውስጥ ከንግድ ማኅበረሰቡ ተወካዮች ጋር ባደረጉት ውይይት፣ የትግራይ ሕዝብ ጥቅሞች አደጋ ላይ እየወደቁ ይገኛሉ በማለት ጊዜያዊ አስተዳደሩን ተጠያቂ አድርገዋል። እርሳቸው የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ፣ ሕወሓት በጊዜያዊ አስተዳደሩ ውስጥ ያለውን ድርሻ ለማስተካከል እንጂ ለማፍረስ እንዳልተንቀሳቀሰም ደብረጺዮን ገልጸዋል። ሕወሓት በጊዜያዊ አስተዳደሩ ውስጥ ያሉትን ችግሮች ከፌደራል መንግሥቱ ጋር በመነጋገር እንደሚፈታ የገለጡት ደብረጺዮን፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ የግለሰብ ኩባንያ እንዲሆን አንፈቅድም በማለትም ተናግረዋል።

4፤ ኢዜማ፣ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ጋርዱላ ዞን የመንግሥት ኃላፊዎችና የጸጥታ አካላት፣ አመራሮቼንና አባላቶቼን እያስሩ፣ እየደበደቡ እና እያሰቃዩ ይገኛሉ በማለት አዲስ ባወጣው መግለጫ ከሷል። የመንግሥት ጸጥታ አካላት ድርጊቱን የሚፈጽሙት፣ የተለያዩ የታጠቁ አካላት ለሚፈጽሟቸው ጥቃቶች ሕግ እናስከብራለን በሚል ሰበብ እንደሆነ ጠቅሷል። የመንግሥት ድርጊት አምባገነንነትን ለማስፈን የሚደረግ መወተርተርና ፓርቲዎች በሰላማዊ ትግል ተስፋ እንዲቆርጡ በማድረግ ወደሌላ መንገድ የሚመራ ነው በማለት አውግዟል። መንግሥት ከመሰል አፈናዎች እንዲታቀብና በእስር ላይ የሚገኙ አመራሮቹንና አባሎቹን በሕግ አግባብ እንዲለቅለትም ፓርቲው ጠይቋል።

5፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ ዛሬ ከአዲስ አበባ ወደ ድሬዳዋ ሲጓዝ በነበረ በረራ ቁጥር ET248 በኾነ የመንገደኞች አውሮፕላን ላይ ጭስ መታየቱን አስታውቋል። አውሮፕላኑ ላይ ጭስ የታየው፣ ድሬዳዋ አየር ማረፍያ ለማረፍ በዝግጅት ላይ ሳለ እንደኾነ ገልጧል። አውሮፕላኑ በድሬዳዋ አየር ማረፍያ በሰላም ማረፋን የጠቀሰው አየር መንገዱ ጭሱ የተነሳበትን ምክንያት በማጣራት ላይ እንደኾነ ገልጧል።

6፤ ብሪታኒያ በሱማሊያ ለተሠማራው የአፍሪካ ኅብረት ጦር ማጠናከሪያ 7 ነጥብ 5 ሚሊዮን ፓውንድ ለግሳለች። የገንዘብ ድጋፉ በኅብረቱ የሽግግር ተልዕኮ ተሳታፊ ለኾኑ የኢትዮጵያ፣ ቡሩንዲ፣ ኡጋንዳ፣ ጅቡቲና ኬንያ ወታደሮች ደመወዝና ኅብረቱ በታኅሳስ መጨረሻ ወታደሮቹን ከአገሪቱ ሙሉ ለሙሉ ለማስወጣት የጀመረውን ጥረት ለማገዝ የሚውል እንደኾነ ብሪታንያ ገልጣለች። ብሪታኒያ፣ ዓለማቀፍ አጋሮች በጥር ወር በአገሪቱ ይሠማራል ተብሎ ለሚጠበቀው የኅብረቱ ተተኪ ተልዕኮ የገንዘብ ድጋፍ እንዲያደርጉም ከወዲሁ ጥሪ አድርጋለች። አፍሪካ ኅብረት በተተኪው ተልዕኮ አወቃቀር እና በጀት ዙሪያ በቀጣዩ ወር ለተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ጸጥታው ምክር ቤት ሪፖርት ያቀርባል ተብሎ ይጠበቃል። [ዋዜማ]

ባህር ዳር ዩንቨርሲቲ በዜሮ አመት የስራ ልምድ ከ250 በላይ የስራ ቅጥር ማስታወቂያ አውጥቷል። ከጀማሪ መምህርነት እስከ PHD ድረስ በምታሟሉት ለመወዳደር የስራ ዝርዝሩን እነሆ ብለናል።

[ ዋዜማ ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ ጥቅምት 6/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የሰሜኑ ጦርነትና በተለያዩ የአገሪቱ ክፍሎች የተከሰቱ ግጭቶች ባስከተሉት ጉዳት ላይ ገንዘብ ሚንስቴር ከዓለም ባንክ ጋር በመተባበር ያስጠናው ኹለተኛው ዙር የዳሰሳ ጥናት፣ በሚንስቴሩ እየተገመገመ እንደሚገኝ ዋዜማ ሰምታለች። የዳሰሳ ጥናቱ ቡድን፣ ጥናቱን አጠናቆ ለሚንስቴሩ ያቀረበው ባለፈው ሐምሌ እንደነበር ታውቋል። ጥናቱ የተካሄደው ከ2015 እስከ 2016 ዓ፣ም ሲኾን፣ ጦርነቱና ግጭቶች በግብርና፣ ቱሪዝምና ኢንዱስትሪ ዘርፎች፣ በኢነርጂና ዲጂታል መሠረተ ልማት፣ በመንግሥት አገልግሎቶችና በመኖሪያ ቤቶች ላይ በደረሱ ጉዳቶች ላይ ያተኮረ እንደሆነ ዋዜማ ከሚንስቴሩ ምንጮች ሰምታለች።

2፤ ኢትዮ ቴሌኮም ከዛሬ ጀምሮ 10 በመቶ ድርሻውን ለሕዝብ ይሸጣል ተብሎ ይጠበቃል። በውጭ የሚኖሩ ኢትዮጵያዊያንና ትውልደ ኢትዮጵያዊያንም ከኩባንያው ድርሻ እንዲገዙ ተፈቅዶላቸዋል። ኩባንያው 10 በመቶ ድርሻውን ለሕዝብ የሚሸጠው፣ በራሱ ቴሌብር መተግበሪያ አማካኝነት ነው። ይህ ዜና እስከተጠናቀረበት ሰዓት ድረስ ኩባንያው ምን ያህል ድርሻዎችን ለሽያጭ እንደሚያቀርብና ያንዱ የአክሲዮን ድርሻ ዋጋ ስንት እንደኾነ አልተገለጠም።

3፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ በመንግሥት ኃይሎችና በአማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት እንዲኹም በመንግሥት ኃይሎችና በፋኖ ታጣቂዎች መካከል ከመስከረም 27 ጀምሮ በተካሄዱ ግጭቶች ሰባት ሰላማዊ ሰዎች እንደተገደሉ ከአካባቢው ነዋሪዎች መስማቱን ጠቅሶ ቪኦኤ ዘግቧል። የአካባቢው ነዋሪዎች የሟቾቹን አስከሬኖች ጥቅምት 2 እንዳገኙ መናገራቸውን ዘገባው አመልክቷል። አንድ የአካባቢው አስተዳደር ባለሥልጣን ግን፣ በአካባቢው ምንም ውጊያ የለም በማለት ምላሽ መስጠታቸውን ዘገባው ጠቅሷል።

4፤ የአደጋ ስጋት አመራር ኮሚሽን፣ በአሜሪካ የልማት ተራድዖ ድርጅት ድጋፍ በዘጠኝ ክልሎች ተግባራዊ የሚደረግና ከ5 ቢሊዮን ብር በላይ በጀት የተመደበለት የአደጋ ሥጋት አስተዳደር ሥርዓት ፕሮጀክት ይፋ አድርጓል። በ120 ወረዳዎች ተግባራዊ የሚደረገው ፕሮጀክት፣ ከ14 ሚሊዮን በላይ ወገኖችን ማዕከል ያደረገ እንደኾነ ኮሚሽኑ አስታውቋል። ፕሮጀክቱ አደጋ ከመከሰቱ በፊትና ከተከሰተ በኋላ በምን አኳኋን ማስተዳደር እንደሚገባ በተለያየ ሥልጠና የኅብረተሰቡን ንቃተ ሕሊና ከፍ ለማድረግ፣ የአደጋ ማስጠንቀቂያ፣ የምላሽና የትንበያ ሥርዓቶችን ለማጠናከርና አደጋዎችን በራስ አቅም ለመፍታት የሚያግዝ ነው ተብሏል።

5፤ ግብጽ ለሱማሊያ ጦር መሳሪያ መላክ ከጀመረች ወዲህ፣ ኢትዮጵያ በሱማሊያ ግዛት ውስጥ ያላትን የወታደር ብዛት ወደ 22 ሺሕ ማሳደጓን ከምንጮች መስማቱን ጠቅሶ የኢምሬቶች ጋዜጣ ዘ ናሽናል ዘግቧል። በግብጻዊያን ወታደራዊ አማካሪዎች የሚታገዙ የሱማሊያ ወታደሮች፣ ኢትዮጵያ ተጨማሪ ወታደሮችን ወደ አገሪቱ እንዳታስገባ ለመከላከል ወደ ድንበር መሠማራታቸውን ምንጮች እንደነገሩት ጋዜጣው ጠቅሷል። ግብጽ ባለፉት ሳምንታት፣ ወደ ሱማሊያ ወታደራዊ አማካሪዎችን፣ አሠልጣኞችንና የጸረ-ሽብር ኮማንዶዎችን እንደላከች የጠቀሰው ዘገባው፣ እስከ ታኅሳስ መጨረሻ በሺዎች የሚቆጠሩ ወታደሮቿን ታሠማራለች መባሉንም ገልጧል። ግብጽ፣ ሱማሊያ ውስጥ የወታደራዊ ተልዕኮዋን በማቋቋም ላይ እንደኾነችም ተነግሯል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ጥቅምት 5/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ትራንስፖርት ቢሮ፣ በሕዝብ የትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪ ሚኒ-ባሶች፣ ሚዲ-ባስ ታክሲዎችና የከተማ አውቶብሶች ታሪፍ ላይ ከነገ ጀምሮ ተግባራዊ የሚኾን ከፍተኛ ጭማሪ አድርጓል። በዚህ መሠረት፣ 4 ብር ከ50 ሳንቲም የነበረው የምኒባስ ታሪፍ ወደ 10 ብር፣ 8 ብር ከ50 ሳንቲም የነበረው ታሪፍ ወደ 15 ብር፣ 13 ብር የነበረው ታሪፍ ወደ 20 ብር፣ 17 ብር የነበረው ታሪፍ ወደ 25 ብር እንዲኹም 21 ብር ከ50 ሳንቲም የነበረው ታሪፍ ወደ 30 ብር ከፍ ተደርጓል። ጭማሪ የተደረገበት ታሪፍ ተግባራዊ መኾን የጀመረው፣ ከጥቅምት 20፣ 2016 ዓ፣ም ጀምሮ ነበር። አዲሱ የታሪፍ ጭማሪ፣ "ወቅታዊ የነዳጅ የችርቻሮ ዋጋን" እና ሌሎች ቢሮው በስም ያልዘረዘራቸውን "አስተዳደራዊ ወጪዎች" ከግምት ያስገባ እንደኾነ ተገልጧል።

2፤ ብሔራዊ ባንክ፣ የንግድ ባንኮች የውጭ ምንዛሬ መግዣና መሸጫ መካከል ያለው ልዪነት ከሁለት በመቶ እንዳይበልጥ ዛሬ ባወጣው መመሪያ አሳስቧል። ባንኩ፣ ንግድ ባንኮች የውጭ ምንዛሬ መግዣ እና መሸጫ ዋጋቸውን በራሳቸው እና ከደንበኞች ጋር በሚስማሙበት መሠረት ኾኖ እንደሚቀጥል የገለጠው ባንኩ፣ ባንኮች ከውጭ ምንዛሬ ሽያጭ ጋር በተያያዘ የሚጠይቋቸውን ኮሚሽኖች እስከ ነገ ከውጭ ምንዛሬ መሸጫ ጋር ሳይደርቡ በተናጠል ለደንበኞች ማሳወቅ እንዲጀምሩ አዟል። ባንኮች የውጭ ምንዛሬ የሚገዙበትና የሚሸጡበት ዋጋ ከፍተኛ የኾነው፣ በሁለቱ ዋጋዎች መሃል ኮሚሽንና መሰል አገልግሎቶችን ከግምት ስለሚያስገቡ እንደኾነ ባንኩ ጠቅሷል። ይህንኑ ተከትሎ፣ ንግድ ባንክ ዛሬ የአንድ ዶላር መሸጫ ዋጋውን በ8 ብር በመቀነስ፣ የአንድ ዶላር መግዣና መሸጫ የዋጋ ልዩነቱን ወደ ኹለት በመቶ በማውረድ፣ አንድን ዶላር በ113 ብር ከ13 ሳንቲም ሲገዛና በ115 ብር ከ39 ሳንቲም ሲሸጥ ውሏል።

3፤ በኦሮሚያ ክልል ምሥራቅ አርሲ አገረ ስብከት በ2016 ዓ፣ም 271 የኦርቶዶክስ እምነት ተከታዮች መገደላቸውን የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያን ዜና ምንጮች ዘግበዋል። በዓመቱ፣ በአገረ ስብከቱ በሽርካ ወረዳ በ10 ቀበሌ ገበሬ ማኅበራት  91 ሰዎች ሲገደሉ፣ ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው ምዕመናን ከቤት ንብረታቸው እንደተፈናቀሉ አገረ ስብከቱ መግለጡን ዜና ምንጮቹ ጠቅሰዋል። በደጁ ወረዳ ቡርቃ ጉራቻ ቅድስት ማርያም ቤተ ክርስቲያን አካባቢ 150 ምዕመናን፣ በጉሬ ደቢኖ ቅዱስ እግዚአብሔር አብ እና አርጆ ቅዱስ ጊዮርጊስ ከ30 በላይ ምዕመናን በተጠቀሰው ዓመት መገደላቸውንና 499 አባወራዎችና እማወራዎች ለስደት መዳረጋቸውን ዘገባዎቹ አውስተዋል።

4፤ የቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልላዊ መንግሥት፣ በዚህ ዓመት የቀድሞ ታጣቂዎችንና በግጭቶችና በጸጥታ መደፍረስ ሳቢያ ከቀያቸው ተፈናቅለው የነበሩ ዜጎችን ለማቋቋም ከ130 ሚሊዮን ብር በላይ ለመሰብሰብ ማቀዱን እንደገለጸ ኢትዮጵያ ኢንሳይደር ዘግቧል። የክልሉ መንግሥት ካቢኔ ሥራውን በራሱ በጀት ማካሄድ እንደማይችል በማመን፣ ሃብት አሰባሳቢ ኮሚቴ ዕሁድ'ለት ማቋቋሙን መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። በእርቅ ወደ ሰላማዊ ኑሮ የተመለሱ የቀድሞ ታጣቂዎች፣ በግብርና፣ በማዕድን ወይም ሌሎች በመረጧቸው የሥራ መስኮች እንዲሰማሩ  እንደሚደረግ የክልሉ ባለሥልጣናት መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። በ2016 በጀት ዓመት ብቻ፣ 9 ሺሕ 734 የቀድሞ ታጣቂዎችን የማቋቋም ሥራ ተሠርቷል ተብሏል። የቀድሞዎቹ አማጺዎች፣ የጉሙዝ ሕዝብ ዲሞክራሲያዊ ንቅናቄ እና የቤንሻንጉል ሕዝብ ነጻነት ንቅናቄ ከክልሉ መንግሥት ጋር የሰላም ስምምነት መፈራረማቸው ይታወሳል።

5፤ የፌስቡክ ባለቤት ሜታ ኩባንያ የኢትዮ ቴሌኮም ደንበኞችን ተሞክሮ የሚያሻሽል የዳታ አጠቃቀም ፕሮግራም ተግባራዊ ለማድረግ መወሰኑን ኢትዮ ቴሌኮም አስታውቋል። ይህ የተገለጠው፣ የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ሥራ አስፈጻሚ ፍሬሕይወት ታምሩ ከሜታ-ፌስቡክ የመካከለኛው ምስራቅና አፍሪካ የንግድ ልማትና ስትራቴጂክ አጋርነት ዳይሬክተር ኃላፊዎች ጋር ውይይት ባደረጉበት ወቅት እንኾነ ኢትዮ ቴሌኮም ባሠራጨው መረጃ ገልጧል። የሜታ የዳታ አጠቃቀም ማሻሻያ ማዕቀፍ፣ ደንበኞች በሞባይል አካውንታቸው ውስጥ ሂሳብ ባይኖርም የሜታ-ፌስቡክ አገልግሎቶችን ለተወሰነ ጊዜ በነጻ መጠቀም እንዲቀጥሉና፣ እንደ ጤና፣ ትምህርት እና የሥራ ዕድሎች የመሳሰሉ ጠቃሚ መረጃዎችንም ከክፍያ ነጻ ለማቅረብ እንደሚያስችል ተገልጧል። ሜታ፣ የዳታ አጠቃቀም ማሻሻያ አገልግሎቱን ከመቼ ጀምሮ እንደሚጀምር ግን አልተገለጠም።

6፤ የትግራዩ ተቃዋሚ ፓርቲ ሳልሳዊ ወያነ፣ የመንግሥት ኮምንኬሽን ሚንስትር በቅርቡ "ወልቃይት ጠገዴ ሰቲት ሑመራ ዞን" የሚል ስያሜ መጠቀማቸውን አውግዟል። ፓርቲው የአካባቢው ስያሜ ምዕራብ ትግራይ ኾኖ ሳለ፣ ሕገመንግሥታዊ እውቅና የሌለው ሥያሜ መጠቀም ሃላፊነት የጎደለው ተግባር ብቻ ሳይኾን፣ የፕሪቶሪያውን የግጭት ማቆም ስምምነት የሚጥስ ነው በማለት ተችቷል። ድርጊቱ መንግሥት በአካባቢው ላይ በተፈጸመው "የዘር ማጥፋት" እና "የዘር ማጽዳት" ወንጀሎች ተጎጂ ለኾኑ ዜጎች እና ለጦርነት ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው መመለስ ግድ እንደሌለው የሚያሳይ ነው ያለው ፓርቲው፣ መንግሥት ከመስል የጦርነት ቃና ያለው ፕሮፓጋንዳ እንዲታቀብ ጠይቋል።

7፤ ንግድ ባንክ፣ ከዘመን መለወጫ ዋዜማ ወዲህ በነበሩት በዓላት ከ828 ቢሊዮን 549 ሚሊዮን ብር በላይ በዲጂታል የክፍያ አማራጮቹ መዘዋወሩን አስታውቋል። ባንኩ፣ ከነሐሴ 30፣ 2016 ዓ፣ም እስከ መስከረም 26፣ 2017 ዓ፣ም በነበረው ጊዜ ውስጥ በዲጂታል የክፍያ አማራጮች ከ145 ሚሊዮን በላይ ግብይቶች መካሄዳቸውን ገልጧል። በተጠቀሰው ጊዜ በዲጂታል የክፍያ አማራጮች ከተፈጸሙ ግብይቶች ውስጥ 84 በመቶ ያህሉ በሞባይል ባንኪንግ አማካኝነት እንደተከናወኑ የገለጠው ባንኩ ይህም በገንዘብ ሲሰላ ከ696 ነጥብ 5 ቢሊዮን ብር በላይ ነው ብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ጥቅምት 4/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ኮሬ ዞን ዛሬ ሰኞ ማለዳ ማንነታቸው ያልታወቁ ታጣቂዎች ሦስት አርሶ አደሮችን በጥይት መግደላቸውን ዶቸቨለ ዘግቧል። ታጣቂዎቹ ወደ እርሻ ሥራቸው በመሄድ ላይ በነበሩት አርሶ አደሮች ላይ ግድያውን የፈጸሙት፣ በጎርካ ወረዳ ኬሬዳ በተባለ ቀበሌ እንደሆነ ዘገባው አመልክቷል። ታጣቂዎቹ ከወረዳው አጎራባች ከኦሮሚያ ክልል ምዕራብ ጉጂ ዞን ተሻግረው የገቡ እንደኾኑ የሟቾቹ ቤተሰቦች ተናግረዋል ተብሏል። ከምዕራብ ጉጂ ዞን የሚነሱ ታጣቂዎች በወረዳው በሰላማዊ ሰዎች ላይ ተደጋጋሚ ጥቃቶችን እንደሚፈጽሙ ሲዘገብ ቆይቷል።

2፤ ባለፈው ሳምንት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የቀረበው የግንባታ ደረጃዎች ረቂቅ አዋጅ፣ ደረጃቸውን ያልጠበቁ ግንባታዎች በሚያከናውኑ የሥራ ተቋራጮች፣ ባለሙያዎችና አማካሪዎች ላይ ከእስራት እስከ ፍቃድ ማገድ የሚያስቀጣ መኾኑን ሪፖርተር ዘግቧል። አዋጁን ለማስፈጸም የሚወጡ ድንጋጌዎችን በሚጥሱ አካላት ላይ አስተዳደራዊ ዕርምጃ እንደሚወሰድባቸው በረቂቁ ላይ እንደተደነገገ ዘገባው አመልክቷል። ያላግባብ በተሰጠ የግንባታ ፍቃድ ላይ የግንባታ ተቆጣጣሪነት ግዴታውን ያልተወጣ ግለሰብ ከ5 ዓመታት እስከ 10 ዓመት በሚደርስ ጽኑ እስራት ሊቀጣ እንደሚችል ረቂቁ ደንግጓል ተብሏል። ደረጃው የማይፈቅድለትን ወይም ተገቢው ፍቃድ ሳይኖረው ግንባታ ያካሄደ የሥራ ተቋራጭ ደሞ እስከ 10 ዓመት የሚደርስ ጽኑ እስራትና እስከ 10 ሺሕ የሚደርስ የገንዘብ መቀጫ እንደሚቀጣ ዘገባው ጠቅሷል።

3፤ ኢሕአፓ፣ የአዲስ አበባ የመንገድ ኮሪደር ልማት “ሕዝባዊ ቁጣ" ሊቀሰቅስ ይችላል ሲል ዛሬ በሰጠው መግለጫ አስጠንቅቋል። የኮሪደር ልማቱ የነዋሪዎችን “ሰብዓዊ መብቶች የጣሰ" መኾኑን የጠቀሰው ኢሕአፓ፣ የከተማዋ ልማትና ዕድገት ከነዋሪው "መብት መከበር” እና “ከጥቅሞቹ መጠበቅ” በተነጠለ ኹኔታ ሊታይ እንደማይገባ ገልጧል። የኮርደር ልማቱ፣ የበርካታ ነዋሪዎችን መኖሪያ ቤቶች፣ አነስተኛ እና ከፍተኛ የንግድ መደብሮች ማፍረሱን ኢሕአፓ በመግለጫው ጠቅሷል። ፓርቲው፣ የከተማዋ አስተዳደር ድርጊቶች፣ የነዋሪዎችን "ኹኔታ ያላገነዘቡ" እና ምቹ ጊዜን ያልጠበቁ” ናቸው በማለትም ወቅሷል።

4፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ፣ በአፍሪካ የመጀመሪያውን ኤ350-1000 ግዙፍ የኤርባስ ኩባንያ የመንገደኞች አውሮፕለን በተያዘው ወር እንደሚረከብ መናገሩን ኢዜአ ዘግቧል። አየር መንገዱ አውሮፕላኑን "ኢትዮጵያ፤ ላንድ ኦፍ ኦሪጅንስ" በማለት እንደሰየመው ተግልጧል። አውሮፕላኑ፣ 400 መቀመጫዎች እንዳሉት የአየር መንገዱ ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው መግለጣቸውንም ዘገባው አመልክቷል። አየር መንገዱ ካለፉት ሰባት ዓመታት ወዲህ፣ የሃያ ኤ350- 900 የኤርባስ አውሮፕላኖች ባለቤት ኾኗል።

5፤ ሳፋሪኮም ኢትዮጵያ እና ሳፋሪኮም ኬንያ ኩባንያዎች፣ የኢትዮጵያ እና ኬንያ ደንበኞቻቸው ገንዘብ መላላክ የሚያስችላቸውን ስምምነት ተፈራርመዋል። ሳፋሪኮም ኢትዮጵያ፣ መንግሥት ያካሄደው የውጭ ምንዛሬ ለውጥ በውጭ የሚኖሩ ኢትዮጵያዊያን ገንዘብ በዲጂታል አማራጮች ወደ አገራቸው እንዲልኩ ባስቻለበት ወቅት መምጣቱ ስኬት እንደኾነ ጠቅሶ አድንቋል። የሳፋሪኮሙ ኤምፔሳ ከዓለማቀፉ የገንዘብ መላላኪያ አገልግሎት ሰጪ ኩባንያ ዳሃብሺል፣ በውጭ አገራት የሚኖሩ ኢትዮጵያዊያን በኤምፔሳ አማካኝነት ኢትዮጵያ ውስጥ ለሚገኙ ወዳጅ ዘመዶቻቸው ገንዘብ በቀላሉ ለመላክ የሚያስችላቸውን የአጋርነት ስምምነት ባለፈው ሰኔ መፈራረሙም አይዘነጋም።

6፤ የአሜሪካ መንግሥትና የሌሎች ምዕራባዊያን አገራት ባለሥልጣናት፣ ሱማሊያ ከኢትዮጵያ ጋር በገባችበት የባሕር በር ውዝግብ ሳቢያ ከአልሸባብ ጋር በምታደርገው ጦርነት ላይ ተጽዕኖ ማሳደሩ እንዳሳሰባቸው ዎል ስትሪት ጆርናል ዘግቧል። ምዕራባዊያን መንግሥታት፣ ሱማሊያ በውዝግቡ ላይ ከፍተኛ ትኩረት በማድረጓ፣ ጦር ሠራዊቷ በርካታ አካባቢዎችን ለአልሸባብ እየለቀቀ ነው የሚል ስጋት እንደገባቸው ዘገባው አመልክቷል። አሜሪካ ሱማሊያ ውስጥ የአገሪቱን ጦር ለማሰልጠን የሰፈሩት 450 ኮማንዶዎችም፣ ግብጽ ወደ ሱማሊያ መግባቷ ይበልጥ ከቡድኑ ጋር የሚደርገውን የጸረ-ሽብር ጦርነት ያወሳስበዋል ብለው እንደሰጉ ዘገባው ጨምሮ አውስቷል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ ጥቅምት 5/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ መንግሥት ከኢትዮ ቴሌኮም ኩባንያ የ10 በመቶ ድርሻ ሽያጭ ከ25 እስከ 28 ቢሊዮን ብር ገቢ እንደሚጠብቅ ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች። አንድ ሰው ከኩባንያው ሊገዛ የሚችለው ዝቅተኛ እና ከፍተኛ የአክስዮን መጠንም እንደተወሰነ ዋዜማ ተረድታለች። ከኩባንያው ድርሻ ለመግዛት የተፈቀደላቸው፣ ኢትዮጵያዊያንና በውጭ የሚኖሩ ትውልደ ኢትዮጵያዊያን ብቻ እንደኾኑ ምንጮች ገልጸዋል። ኩባንያው በቴሌብር አማካኝነት ነገ የ10 በመቶ ድርሻውን መሸጥ እንደሚጀምር ይጠበቃል።

2፤ በኦሮሚያ ከልል ሸገር ከተማ እንዳንድ ክፍለ ከተሞችና በሰሜን ሸዋ ዞን ሙሉ ለሙሉ ተቋርጦ የነበረው የደምጽና ኢንተርኔት አገልግሎት ትናንት ምሽት 12 ሰዓት ላይ መስራት መጀመሩን ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች፡፡ አገልግሎቱ ነሐሴ 30 ላይ ከተቋረጠ በኋላ በመሃሉ ለኹለት ቀናት ብቻ ተለቆ እንደነበር ምንጮች አስታውሰዋል፡፡ ኾኖም መንግሥት በዞኑ የሚንቀሳቀሱ አማጺዎች ለጠሩት የእንቅስቃሴ ማቆም አድማ ምቹ ኹኔታ ላለመፍጠር አገልግሎቱን ዳግም ማቋረጡን ምንጮች ጠቁመዋል፡፡

3፤ በአማራ ክልል በሰሜን ወሎ ዞን ዋና መቀመጫ ወልዲያ የመንግሥት ኃይሎችና የፋኖ ታጣቂዎች ከዕሁድ ምሽት ጀምሮ "ከባድ" የተኩስ ልውውጥ ማድረጋቸውን ቢቢሲ አማርኛ ነዋሪዎችን ጠቅሶ ዘግቧል። ኾኖም በተኩስ ልውውጡ በሰውና በንበረት ላይ የደረሰውን ጉዳት እንዳላወቁ ነዋሪዎች መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። የተኩስ ልውውጡ የተካሄደው፣ የፋኖ ታጣቂዎች በዕለቱ በመከላከያ ሠራዊት "ወታደራዊ ማዘዣዎች” ላይ ጥቃት መፈጸማቸውን ተከትሎ እንደኾነ መግለጣቸውን ዘገባው ጨምሮ አመልክቷል። የተኩስ ልውውጡ በዋናነት፣ ጎንደር በር እና መቻሬ በተባሉ ቦታዎች የተካሄደ እንደነበር ተነግሯል።

4፤ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኙ የሱዙኪ ኩባንያ ስፕሬሶ ተሽከርካሪዎች በመሪ ዘንጋቸው አካባቢ ችግር በመገኘቱ ማስተካከያ እንዲያደርጉ እንደተጠሩ ሪፖርተር ዘግቧል። ይህንኑ ማሳሰቢያ ያወጣው፣ የሱዙኪ ተሽከርካሪዎች ሕጋዊ አከፋፋይ ታምሪን ኩባንያ እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። የተሽከርካሪዎቹ ባለቤቶች ሪፖርተር ጋዜጣ ላይ የወጣውን የተሽከርካሪ ምርት ዘመንና የሻንሲ ቁጥር በማየት፣ ተሽከርካሪዎቻቸውን እንዲያስመረምሩ ኩባንያው ጥሪ አድርጓል።

5፤ የፌደራሉ ዐቃቤ ሕግ፣ የፐርTዝ ብላክ አክሲዮን ኩባንያ ዋና ሥራ አስፈጻሚ ዶ/ር ፍስሐ እሽቱን ጨምሮ በ10 ግለሰቦችና ፐርፐዝ ብላክ ኢቲኤች ትሬዲንግ እና ኖትር ዲዛይን ሃ/የተ/የግ/ማኅበር ላይ ትናንት ክስ መመስረቱን ፋና ብሮድካስት ዘግቧል። ዓቃቤ ሕግ ክሱን የመሠረተው፣ ፐርፐዝ ብላክ ሜክሲኮ አካባቢ ባለ ሦስት መኝታ ቤቶችን በ1 ነጥብ 5 ሚሊዮን ብር እንደሚሸጥ በመቀስቀስና ግንባታ ሳይካሄድ ከ2 ቢሊዮን 234 ሚሊዮን በላይ ብር በመሰብሰብና ከፊሉን ገንዘብ ወደ ውጭ በማሸሽ ወንጀሎች እንደሆነ ዘገባው ጠቅሷል። ፍርድ ቤቱ፣ ከሳሽና ተከሳሽ በዋስትና ጥያቄ ዙሪያ የሚያደርጉትን ክርክር ለማዳመጥ ለጥቅምት 11 ተዋጭ ቀጠሮ ሰጥቷል ተብሏል፡፡ [ዋዜማ]

የሰሜኑን ጦርነት ተከትሎ ከኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስትያን ሲኖዶስ ተገንጥሎ የትግራይ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክህነት በሚል የተቋቋመው መንበረ ሰላማ በራያ አካባቢዎች መዋቅሩን እየተከለ መሆኑን ዋዜማ ተረድታለች። ዝርዝሩ ይኸው- https://tinyurl.com/mrxd4cnw

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ጥቅምት 4/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ ኢትዮ ቴሌኮም ኩባንያ፣ 10 በመቶ ድርሻውን በራሱ የቴሌብር መተግበሪያ አማካኝነት ከረቡዕ ጀምሮ ለሕዝብ እንዲሸጥ መንግሥት መፍቀዱን ሪፖርተር ዘግቧል። መንግሥት እዚህ ውሳኔ ላይ የደረሰው፣ ኩባንያው ድርሻውን በሙዓለ ነዋይ ገበያ ኩባንያ አማካኝነት እንዲሸጥ ያሳለፈውን ውሳኔ መቀየሩን ተከትሎ ነው። ኢትዮ ቴሌኮም ራሱ የአክሲዮን ድርሻውን እንዲያገበያይ የተፈቀደለት፣ የኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን የሰነድ ሙዓለ ነዋይ ግብይት አገናኝነት ፍቃድ የሰጠው በመኾኑ እንደኾነ የኢትዮጵያ ኢንቨስትመንት ሆልዲንግስ ዋና ሥራ አስፈጻሚ ብሩክ ታዬ መናገራቸውን ዘገባው ጠቅሷል። የሙዓለ ነዋይ ገበያው በይፋ ሥራ የሚጀምረው፣ በቀጣዩ ወር እንደኾነ ተገልጧል።

2፤ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ የጽሕፈት ቤት ሃላፊ ፈትለወርቅ ገ/እግዚአብሔር፣ ሕወሓት በትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ላይ "መፈንቅለ ሥልጣን" አድርጓል የሚባለው ክስ ሐሰት ነው በማለት ማስተባበላቸውን ሕወሓት በማኅበራዊ ትስስር ገጹ አስታውቋል። ፈትለወርቅ፣ ከሥልጣን የማንሳት ርምጃ የወሰድነው፣ ሕወሓት በአስተዳደሩ ውስጥ ካሉት 14 ተወካዮች መካከል ከሕወሓት ባፈነገጡት 5ቱ ላይ ብቻ ነው ማለታቸው ተገልጧል። የጊዜያዊ አስተዳደሩን ርዕሰ መስተዳድር ጌታቸው ረዳ፣ የደብረጺዮን የሕወሓት ክንፍ በአስተዳደሩ ላይ መፈንቅለ ሥልጣን አካሂዷል በማለት መክሰሳቸው አይዘነጋም።

3፤ አገራዊ ምክክር ኮሚሽን፣ ከዛሬ ጀምሮ በሶማሌ ክልል የአጀንዳ ማሰባሰብና የምክክር መድረኮችን እንደሚያካሂድ ትናንት አስታውቋል። ኮሚሽኑ ከክልሉ 104 ወረዳዎችና የከተማ አስተዳደሮች የተመረጡ የተለያዩ ኅብረተሰብ ክፍሎች ወኪሎች የምክክር መድረክ የሚያካሂደው፣ በጅግጅጋ፣ ጎዴ እና ዶሎ አዶ ከተሞች እንደኾነ ገልጧል። በአጀንዳ ማሰባሰቡ መድረክ፣ የተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎች፣ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የተለያዩ ተቋማትና የማኅበራት፣ የመንግሥት አስፈጻሚ አካላት ተወካዮች ይገኛሉ ተብሏል። ኮሚሽኑ፣ በአገራዊ ምክክር ጉባዔው የሚሳተፉትን የክልሉ ወኪሎችም ያስነርጣል ተብሏል። ኮሚሽኑ እስካኹን በኹለቱ የከተማ አስተዳደሮች፣ በአፋር፣ ሲዳማ፣ ቤንሻንጉል ጉሙዝ፣ ጋምቤላ፣ ሐረሬ፣ ሲዳማና ማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልሎች የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደቶችን አጠናቋል።

4፤ የናይል ተፋሰስ የትብብር ማዕቀፍ ከትናንት ጀምሮ በይፋ ወደ ተግባር ገብቷል። ማዕቀፉ፣ የናይል ኮሚሽንን በማቋቋም የናይል ወንዝ አጠቃቀምና አስተዳደር በሕጋዊና ተቋማዊ ማዕቀፍ እንዲመራ የሚያስችል ነው። ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ ማዕቀፉን ያልፈረሙ አገራት እንዲፈርሙ ጥሪ አድርገዋል። የማዕቀፍ ስምምነቱ ፈራሚዎች፣ ኢትዮጵያ፣ ኡጋንዳ፣ ሩዋንዳ፣ ደቡብ ሱዳን፣ ታንዛኒያና ቡሩንዲ ናቸው። ላለፉት 14 ዓመታት ማዕቀፉ ወደ ተግባር እንዲገባ ከአስሩ ተፋሰስ አገራት የስድስቱ ፊርማ ያስፈልግ ነበር።

5፤ ግብጽና ሱዳን፣ የናይል ተፋሰስ አገራት የትብብር ማዕቀፍ ተፈጻሚ ሊኾንባቸው እንደማይችል በመግለጽ ውድቅ አድርገውታል። ኹለቱ አገራት፣ የትብብር ማዕቀፉ "ሙሉ መግባባት የሌለበት" እና "የዓለማቀፍ ሕግጋት መርኾዎችን ያላከበረ" መኾኑን ገልጸዋል። የትብብር ማዕቀፉ የናይል ተፋሰስ አገራትን "የሚወክል ተደርጎ ሊወሰድ አይችልም" ያሉት ግብጽና ሱዳን፣ የታችኛው ተፋሰስ አገራት ወደ መጀመሪያው የናይል ቤዚን ኢንሼቲቭ እንዲመለሱና ኹሉን አስማሚ ማዕቀፍ እንዲዘጋጅ ጥሪ አድርገዋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ቅዳሜ ጥቅምት 2/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ በትግራይ የሚገኙ ሰባት መንግሥታዊ ያልኾኑ ድርጅቶች ጥምረት ኹለቱን የሕወሓት ቡድኖች ለማሸማገል ጥረት እያደረጉ መኾኑን ሪፖርተር ዘግቧል። ጥምረቱ ለሽምግልናው የመጀመሪያውን ሕዝባዊ ጉባኤ መቀሌ ውስጥ ቅዳሜ'ለት ለማዘጋጀት አቅዶ እንደነበር የጠቀሰው ዘገባው፣ ኾኖም በኹለቱ ቡድኖች መካከል ውጥረቱ በመካረሩ ጉባዔው ሳይሳካ እንደቀረ የጥምረቱ አባላት መናገራቸውን ጠቅሷል። ጥምረቱ እስካኹን ኹለቱንም የሕወሓት ክንፎች ባንድ ላይ አቀራርቦ እንዳላናገረና በተናጥልም ቢኾን አንዳቸውም ለንግግር ዝግጁነታቸውን እስካሁን እንዳልገለጡ ተገልጧል። ጥምረቱ የተቋቋመው፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ድርጅታዊ ጉባኤ ባካሄደ ማግስት ነበር።

2፤ የኢትዮ-ጅቡቲ ባቡር አክሲዮን ማኅበር፣ በባቡር ትራንስፖርት ለሚደርሱ ጉዳቶች የሚከፈለው ካሳ የባቡር ትራንስፖርት አዋጁ በሚፈቅደው መሠረት ብቻ እንዲፈጸም የባቡር መስመሩ ከሚያልፍባቸው ክልሎች መንግሥታት ጋር ከስምምነት ላይ እንደደረሰ የማኅበሩ ሥራ አስፈጻሚ ታከለ ኡማ አስታውቀዋል። ታከለ፣ ባለፉት ጥቂት ዓመታት የኢትዮ-ጂቡቲ የባቡር አክሲዮን ማኅበር በብዙ ሚሊዮኖች ብር "አላስፈላጊ" በኾነ አግባብ ካሳ ሲከፍል መቆየቱን ገልጸዋል። ኾኖም ይህንኑ "አግባብ ያልኾነ" የካሳ ክፍያ ለማስቅረት፣ በድሬዳዋ አስተዳደር፣ ከአፋር፣ ሱማሌ እና ኦሮሚያ ክልሎች ጋር ውይይቶች መካሄዳቸውን የገለጠት ታከለ፣ ማኅበሩ ከክልሎቹ ጋር የካሳ ክፍያዎችን በባቡር ትራንስፖርት አዋጅ መሠረት ተግባራዊ ለማድረግ ከስምምነት ደርሰናል ብለዋል።

3፤ የኢትዮጵያ አገራዊ ምክክር ኮሚሽን፣ ከሰኞ ጀምሮ በሶማሌ ክልል የአጀንዳ ማሰባሰብ የምክክር መድረክ እንደሚያዘጋጅ አስታውቋል። በአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደቱ እንደሌሎች ክልሎች ሁሉ የተለያዩ የኅብረተሰብ ክፍሎች፣ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የኃይማኖት ተቋማት፣ ማኅበራትና የመንግሥታዊ አካላት ተወካዮች ይሳተፋሉ ተብሎ ይጠበቃል፡፡ የአጀንዳ ማሰባሰቢያ መድረኩ የአገራዊ ምክክር ተሳታፊዎች ጭምር የሚመርጡበት ይኾናል። ኮሚሽኑ ባለፉት ጥቂት ወራት፣ በስድስት ክልሎች እንዲኹም በአዲስ አበባና ድሬዳዋ አስተዳደሮች የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደቶችን አጠናቋል።

4፤ ከኢትዮጵያ መገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን ጋር ውዝግብ ውስጥ የገባው አሻም የግል ቴሌቪዥን ጣቢያ እስከ ጥቅምት 10 ድረስ ስያሜውን እንዲቀይር ባለሥልጣኑ እንዳሳሰበው ገልጧል። ጣቢያው ስያሜውን እንዲቀይር ባለፈው ሰኔ በፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ውሳኔ እንደታዘዘ አስታውሷል። የኢትዮጵያ መገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን፣ አሻም እውነታነት የጎደላቸውን መረጃዎች ያሠራጫል በማለት ከቀናት በፊት "የመጨረሻ ማስጠንቀቂያ" ሰጥቼዋለሁ ብሎ ነበር። አሻም በበኩሉ፣ ባለሥልጣኑ ለውንጀላው አንዳችም ማስረጃ አላቀረበም በማለት ውንጀላውን ውድቅ ማድረጉ ይታወሳል።  [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ጥቅምት 2/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜናዎች

1፤ የኢሚግሬሽንና ዜግነት አገልግሎት ለደንበኞቹ የፓስፖርት አገልግሎት ለመስጠት በመላ አገሪቱ በቀን ማስተናገድ ከሚችለው 2 ሺሕ በታች ደንበኞች፣ አኹን እስከ 7 ሺሕ ደንበኞች ድረስ ማስተናገድ መቻሉን አስታውቋል። የአገልግሎቱ ዋና ዳይሬክተር ሰላማዊት ዳዊት በተቋሙ የ2017 በጀት ዓመት የሩብ ዓመት አፈጻጸም ዙሪያ ትናንት በሰጡት መግለጫ፣ ተቋሙ በክልሎች 10 ቅርንጫፎችን እንዲኹም በአዲስ አበባ አራት አዳዲስ ቅርንጫፎችን ለመክፈት እንዳሰበ ተናግረዋል። በበጀት ዓመቱ ሩብ ዓመት፣ በኤሌክትሮኒክ ቪዛ 259 ሺሕ 705 ደንበኞች አገልግሎት ማግኘታቸውንና ከመጪው ጥር ጀምሮ ተቋሙ የኤሌክትሮኒክ ወይም ኢ-ፓስፖርት አገልግሎት መስጠት እንደሚጀምርም ሃላፊዋ ገልጸዋል። ተቋሙ ከ25 ዓመት እድሜ በላይ ለሚኾናቸው ተገልጋዮች፣ የፓስፖርት የእድሳት ጊዜውን ከ5 ዓመት ወደ 10 ዓመት ከፍ ማድረጉንም ዋዜማ ተረድታለች።

2፤ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ መንግሥት በገጠራማ የኢትዮጵያ ክፍሎች የመንገድ ኮሪደር ልማት መጀመሩን ሰሞኑን ለታማኝ የግብር ከፋዮች በተዘጋጀ መድረክ ላይ ባደረጉት ንግግር አስታውቀዋል። ዐቢይ፣ መንግሥት በአገሪቱ ገጠራማ አካባቢዎች የኮሪደር ልማት ማስጀመር የፈለገው፣ በቤተሰብ ደረጃ የአርሶ አደሮችን ሕይወትና አኗኗር ለመቀየር በማሰብ እንደኾነ ተናግረዋል። ኾኖም የኮርደር ልማቱ በየትኞቹ ክልሎች እንደተጀመረ፣ በተለይ በአዲስ አበባ ላይ ተግባራዊ ሲደረግ የቆየው የመንገድ ኮሪደር ልማት አርሶ አደሮችን በምን አኳኋን እንደሚጠቅም ወይም እቅዱ ቀደም ብሎ በመንግሥት የገጠር ልማት እቅዶች ውስጥ የታቀፈ ስለመኾኑ አልተገለጠም።

3፤ በአማራ ክልል ደቡብ ወሎ ዞን ውስጥ የታጠቁ ኃይሎች ከጸደይና አቢሲኒያ ባንክ አምባሰል ግሸን ቅርንጫፎች ባለፈው ቅዳሜ ከ67 ሚሊዮን ብር በላይ መዝረፋቸውን የአገር ውስጥ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። ከአቢሲኒያ ግሸን ቅርንጫፍ ብቻ 63 ሚሊዮን ብር እንደተዘረፈ ዘገባዎቹ አመልክተዋል። ጸደይ ባንክም በዚያው ዕለት ሌሊት ላይ ዝርፊያ እንደተፈጸመበት ተገልጧል። ማንነታቸው ያልታወቁ የታጠቁ ኃይሎች በኹለቱም ባንኮች ላይ ዝርፊያውን የፈጸሙት፣ የባንኮቹን ሃላፊዎች በማስገደድና ካዝና በማስከፈት እንደኾነ ተነግሯል።

4፤ ንግድ ባንክ፣ መንግሥት የውጭ ምንዛሬ ማሻሻያ ካደረገ ወዲህ ከሐምሌ 22 እስከ መስከረም 30 ቀን ድረስ በአራት ዙር ከ282 ሚሊዮን 459 ሺሕ ዶላር በላይ የውጭ ምንዛሬ ለተለያዩ የውጭ ምንዛሬ ፈላጊ ደንበኞች መደልደሉን አስታውቋል፡፡ የውጭ ምንዛሬ ድልድሉ ከደረሳቸው መካከል፣ ፋብሪካዎች፤ የገቢ እና ወጪ ንግድ ፍቃድ ያላቸው መድኃኒት አምራቾች፣ አገልግሎት ሰጪዎች፣ የመንግሥትና ሕዝባዊ ተቋማት እንዲኹም በውጭ ኢንቨስትመንት የተቋቋሙ ድርጅቶች እንደሚገኙበት ባንኩ ጠቅሷል። ባንኩ፣ ለፋብሪካ ጥሬ እቃና ለተጠቃሚዎች የሚቀርቡ የተለያዩ የምግብ፣ መድኃኒትና መገልገያ ቁሣቁሶች መግዣ ብቻ ከ208 ሚሊዮን 290 ሺሕ ዴላር በላይ አቅርቤያለሁ ብሏል። ኾኖም እስካኹን ያለው የውጭ ምንዛሬ አጠቃቀም 28 በመቶ ብቻ መኾኑን ባንኩ ጠቅሷል።

5፤ የኤርትራ መንግሥት ጸጥታ ኃይሎች 24 የጆባህ ምስክር እምነት ተከታዮችን በዚህ ሳምንት ባንድ ቀን ብቻ እንዳሠሩ የእምነቱ የዜና ምንጮች ዘግበዋል። አማኞቹ የታሠረት ባንድ የሚስጢራዊ ጸሎት ቤት ውስጥ ተሰብስበው በነበረበት ሰዓት ላይ እንደኾነ የጠቀሱት ዘገባዎቹ፣ መንግሥት በታሳሪዎቹ ላይ ክስ እንዳልመሠረተባቸው አመልክተዋል። ባኹኑ ወቅት በእምነታቸው ሳቢያ ከ70 ዓመት እድሜ በላይ የኾናቸውን 10 አማኞች ጨምሮ 63 የጆባህ ምስክር እምነት ተከታዮች በአገሪቱ በእስር ላይ ይገኛሉ ተብሏል። የኤርትራ መንግሥት የጆባህ ምስክር እምነትን በይፋ ካገደ ሦስት አስርት ዓመታት ተቆጥረዋል። [ዋዜማ]