Wazema Media / Radio

ለቸኮለ! ቅዳሜ ኅዳር 14/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በውጭ ጉዳይ ሚንስትር ጌዲዮን ጢሞቲዎስ የተመራ የመንግሥት ከፍተኛ ልዑካን ቡድን እንዲሁም የአፍሪካ ኅብረትና ዓለማቀፍ አጋሮች ተወካዮች በትግራይ ሐሙስ'ለት የተጀመረውን የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታትና ከኅብረተሰቡ ጋር የመቀላቀል የመጀመሪያ ዙር መርሃ ግብር ዛሬ በክልሉ ተገኝተው ተመልክተዋል። ዓለማቀፍ አጋሮች ዛሬ ባወጡት የጋራ መግለጫ፣ የብሄራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን በፕሮግራሙ 371 ሺሕ 971 የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ አስፈትቶ ወደ ኅብረተሰቡ ለመቀላቀል ማቀዱን ገልጸዋል። ፕሮግራሙ በዓለም ላይ በመጠነ ሰፊነቱ ቀዳሚው እንደኾነ የጠቀሱት አጋሮች፣ የፕሮግራሙ መጀመር በግጭት ማቆም ስምምነቱ መሠረት በአገሪቱ ሰላምን፣ መረጋጋትንና እርቅን ለማጽናትና ልማትን ለማስፈን ወሳኝ እንደኾነ ጠቁመዋል። ለፕሮግራሙ ድጋፍ ከሚያደርጉት ዓለማቀፍ አጋሮች መካከል፣ አሜሪካ፣ ብሪታንያ፣ ካናዳ፣ ጃፓንና አውሮፓ ኅብረት ይገኙበታል።

2፤ የመንግሥት ተቋማት ዝቅተኛ የሠራተኛ ደመወዝ ወለልን ለመወሰን ያላቸው ፍላጎት ዝቅተኛ መኾኑን መንግሥት ያደረገው አንድ ጥናት ማመልከቱን ሪፖርተር ዘግቧል። አንድ ስማቸው ያልተጠቀሰ የመንግሥት ባለሥልጣን፣ ዝቅተኛ የሠራተኛ ደመወዝ ወለል መወሰን የሥራ አጥነት ያሰፍናል የሚል ስጋት እንዳለ ጥናቱ ማሳየቱን እንደተናገሩ ዘገባው ጠቅሷል። ኢሠማኮ በበኩሉ፣ መንግሥት አደረኩት ስላለው ጥናት የሚያውቀው ነገር እንደሌለ ገልጦ፣ በዝቅተኛ ደመወዝ ወለል ዙሪያ ጥናት ሊያደርግ የሚችለው ወደፊት ይቋቋማል ተብሎ የሚጠበቀው ብሄራዊ የደመወዝ ቦርድ ብቻ እንደኾነ ተናግሯል ተብሏል። መንግሥት የደመወዝ ወለልን የሚወስን ቦርድ ማቋቋም እንዳለበት የሠራተኛ አዋጁ ቢደነግግም፣ ቦርዱ ግን እስካኹን አልተቋቋመም።

3፤ የሥራና ክህሎት ሚንስቴር፣ በካናዳና በተለያዩ የአውሮፓ አገራት ዜጎችን ለሥራ ቅጥር ለመላክ ከመንግሥታዊ አካላት ፍቃድ አግኝተናል በማለት ሕዝቡን የሚያጭበረብሩ አካላትን በሕግ ተጠያቂ ለማድረግ እንቅስቃሴ እያደረገ መኾኑን አስታውቋል። ሚንስቴሩ፣ በውጭ አገር ሥራ ሥምሪት ወደ አውሮፓና ሰሜን አሜሪካ ዜጎችን ለሥራ ለማሰማራት ለየትኛውም አካል ውክልና እንዳልሰጠ ገልጧል። ዜጎች ሕጋዊ የሥራ ቅጥር አማራጮችን ብቻ እንዲጠቀሙና ካላስፈላጊ ወጪዎችና አስከፊ አደጋዎች ራሳቸውን እንዲጠብቁም ሚንስቴሩ አሳስቧል።

4፤ የኢትዮ ቴሌኮም ሠራተኞች ማኅበር፣ ኩባንያው ለሠራተኞቹ የደሞዝ ጭማሪ እንዲደረግላቸው ለኩባንያው ሥራ አስፈጻሚ በጻፈው ደብዳቤ መጠየቁን ዋዜማ ተረድታለች። ማኅበሩ ዘንድሮ ለሠራተኞች የደሞዝ ጭማሪ ለማስደረግ ከኩባንያው አመራሮች ጋር ለመወያየት ያደረገው ሙከራ እንዳልተሳካ በደብዳቤው ላይ ገልጧል። የኩባንያው ሠራተኞች በእረፍት ቀናቶች ጭምር ነጻ በመስራት የአገሪቱን የዲጂታል ቴክኖሎጂ ዕቅድ ከግብ ማድረስ ችለዋል ያለው ማኅበሩ፣ ኩባንያው በጥቂት ቀናት ውስጥ የደሞዝ ጭማሪ እንዲያደርግ ጠይቋል።

5፤ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ በቅርቡ የብድር ወለድ እና የአገልግሎት ዋጋ ማሻሻያ የሚያደርግ መኾኑን ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። ባንኩ የአገልግሎት ዋጋ ማሻሻያ የሚያደርገው፣ ለደንበኞቹ በሚሰጣቸው የብድር፣ የቅርንጫፍ እና የዲጂታል እንዲኹም ዓለማቀፍ የባንክ አገልግሎቶች እንደኾነ ገልጧል።

6፤ የዛሬው ኦፊሴላዊ የብር ምንዛሬ ዋጋ ከዶላር አንጻር ከትናንቱ ዋጋ ጋር ሲወዳደር በ3 ብር ከ39 ሳንቲም መውረዱን የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ መረጃ አመልክቷል። ንግድ ባንክ፣ ዛሬ አንድን ዶላር ሲገዛበት የዋለው ዋጋ 122 ብር ከ59 ሳንቲም ሲኾን፣ ሲሸጥበት የዋለው ዋጋ ደሞ 125 ብር ከ05 ሳንቲም እንደኾነ ገልጧል። ባንኩ ትናንት አንድን ዶላር የገዛበት ዋጋ 119 ከ20 ሳንቲም የነበረ ሲኾን፣ አንድን ዶላር የሸጠበት ዋጋ ደሞ 121 ብር ከ58 ሳንቲም ነበር።

7፤ የሱማሊያዋ ጁባላንድ ራስ ገዝ አስተዳደር፣ የአፍሪካ ኅብረት የሰላም ሽግግር ተልዕኮና የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ከሞቃዲሾ ወደ ጁባላንድ በረራ የሚያደርጉ አውሮፕላኖቻቸውን ለፌደራሉ መንግሥቱ ፖለቲካዊ ዓላማ ማስፈጸሚያ እንዳያውሉ አስጠንቅቋል። ጁባላንድ ይህን ማስጠንቀቂያ ያወጣችው፣ በቀጣዩ ሳምንት ሰኞ በምታካሂደው ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ሳቢያ ከሞቃዲሾ ጋር ከባድ ውጥረት ውስጥ መግባቷን ተከትሎ ነው። የራስ ገዟ አስተዳደር የሞቃዲሾው መንግሥት በጁባላንድ አለመረጋጋት ለመፍጠር እንቅስቃሴ እያደረገ ነው በማለት ከሷል። በሞቃዲሾ እና ጁባላንድ መካከል ውጥረት የተፈጠረው፣ ጁባላንድ ፌደራል መንግሥቱ በሚፈልገው ቀጥተኛ የአንድ ሰው አንድ ድምጽ የምርጫ ሥርዓት በተቃራኒ፣ ቀጥተኛ ያልኾነ ምርጫ ለማካሄድ መወሰኗን በመወሰኗ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ቅዳሜ ኅዳር 14/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት፣ በሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ባንድ ወጣት ላይ የተፈጸመውን ግድያ መንግሥት የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት እና ፋኖ በአካባቢው ሕዝብ ላይ በጋራ ጥቃት ይፈጽማሉ ለሚል ቅስቀሳ ወደፊት ሊጠቀምበት አቅዶ ነበር ሲል ወቅሷል። ኾኖም የግድያው ተንቀሳቃሽ ምስል በድንገት ይፋ መኾኑን ተከትሎ፣ መንግሥት በኦሮሞና አማራ ሕዝቦች መካከል ቁርሾ ለመፍጠር ተጠቅሞበታል በማለት ቡድኑ ከሷል። ቡድኑ፣ በወጣቱ ላይ ግድያውን የፈጸሙት፣ ባካባቢው በመንግሥት ወኪሎች የሚደገፉ ራሳቸውን ፋኖ ብለው የሚጠሩ ቡድኖች መኾናቸን ደርሼበታለኹ ብሏል። የመንግሥት አካሄድ በአገሪቱ ሕልውና ላይ ከባድ አደጋ ደቅኗል ያለው ቡድኑ፣ ዓለማቀፉ ኅብረተሰብ በመንግሥት ላይ ተጽዕኖ እንዲያደርግ ጠይቋል።

2፤ ኢዜማ፣ በሰሜን ሸዋ ዞን ባንድ ወጣት ላይ የተፈጸመውን ዘግናኝ ግድያ በማውገዝ መንግሥት የዘውግ ሥርዓቱን ለመቀየር እንዲሠራ ጠይቋል። ፓርቲው፣ በድርጊቱ ላይ ተቃውሞ የሚያሰሙ አካላት ተቃውሟቸው ከማንነት መገለጫ ልዩነት ነጻ በኾነና ሕግና ሥርዓትን በተከተለ መልኩ መኾን እንዳለበትም አሳስቧል። መንግሥት ዜጎችን ከአሰቃቂ ድርጊት የመጠበቅ ሃላፊነቱን እንዲወጣ ጥሪ ያደረገው ፓርቲው፣ ዘግናኝ ድርጊቶች በማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች ተደራሽነታቸው እንዳይጨምር እንዲከላከልና ችግሩ ወደ ከፍተኛ ትምህርት ተቋማት እንዳይሰፋ እንዲያደርግ ጠይቋል። መንግሥት ይህን ካላደረገ ግን፣ ችግሩ እንዲፈጸም ፍቃዱን እንደሰጠ ያሳያል ሲል ፓርቲው አስጠንቅቋል።

3፤ በቤኒሻንጉል ጉሙዝ ክልል፣ በመተከል ዞን፣ ፓዌ ወረዳ፣ ነፍጥ ያነሱ "የጽንፈኛ ኃይል" አባላት የነበሩ ታጣቂዎች ትናንት ከነትጥቃቸው ለመንግሥት እጃቸውን እንደሰጡ የመተከል ዞን አስተዳደር አስታውቋል። የክልሉን መንግሥት የሰላም ጥሪ ተቀብለው ወደ ሰላማዊ ሕይወት የተመለሱት ታጣቂዎች ብዛት 24 እንደኾነ ዞኑ ገልጧል። ሌሎች ታጣቂዎችም ወደ ሰላማዊ ኑሮ ለመመለስ ጥያቄ እያቀረቡ እንደኾነ ተገልጧል። ወደ ሰላማዊ ሕይወት የተመለሱት የቀድሞ ታጣቂዎች፣ ወደ ማኅበረሰቡ ከመቀላቀላቸው በፊት የተሃድሶ ሥልጠና ይሰጣቸዋል ተብሏል።

4፤ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ኮሬ ዞን ሳርማሌ ወረዳ ፖሊስ ከፍላጎታችን ውጭ ደሞዛችን ለመዋጮ ተቆርጧል በሚል ሥራ የማቆም አድማ ያደረጉ 66 መምህራንን ማሠሩን ቪኦኤ ዘግቧል። መምህራኑ የታሠሩት፣ መንግሥት ያለፍቃዳችን ከደሞዛችን ላይ መዋጮ ቆርጦብናል በማለት እንደኾነ ከታሳሪዎቹ ቤተሰቦች መስማቱን ዘገባው አመልክቷል። የወረዳ አስተዳደር በበኩሉ፣ መምህራንን አስተባብረው በማሳመጽ ተጠርጥረው የታሠሩ መምህራን መኖራቸውን ገልጧል ተብሏል።

5፤ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል፣ ባለፉት ሦስት ወራት ለውጭ አገርና ለዲጂታል መረጃ ማቀነባበሪያ ኩባንያዎች ከሸጠው ኃይል 59 ነጥብ 42 ሚሊዮን ዶላር ማግኘቱን አስታውቋል። ኩባንያው፣ ከአገር ውስጥ የኃይል ሽያጭ 8 ነጥብ 7 ቢሊዮን ብር ማግኘቱንም ገልጧል። በሩብ ዓመቱ ከኃይል ሽያጭ የተገኘው ገቢ፣ ከኩባንያው ዕቅድ አንጻር የ13 በመቶ ብልጫ እንዳለበው ኩባንያው ጠቅሷል። የሩብ ዓመቱ የኃይል ሽያጭ ገቢ ካለፈው ዓመት ተመሳሳይ ወቅት ጋር ሲነጻጸር የ36 በመቶ ጭማሪ እንዳሳየም ኩባንያው አስታውቋል፡፡ [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ዓርብ ኅዳር 13፣ 2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የሲቪል ማኅበረስብ ድርጅቶች ባለስልጣን፣ “የመብቶች እና ዴሞክራሲ ዕድገት ማዕከል”፣ “ስብስብ ለሰብዓዊ መብቶች ኢትዮጵያ” እና "የሕግ ባለሙያዎች ለሰብዓዊ መብቶች" የተባሉ ሲቪክ ድርጅቶችን ማገዱን ዋዜማ ሰምታለች። ባለሥልጣኑ ባለፈው ሳምንት መጨረሻና በዚህ ሳምንት ለድርጅቶቹ በተናጠል በላከው ደብዳቤ፣ ድርጅቶቹ ከማናቸውም እንቅስቃሴ መታገዳቸውን አስታውቋቸዋል። ዋዜማ የተመለከተችው ደብዳቤ ለእገዳው የሰጠው ምክንያት፣ ድርጅቶቹ ከፖለቲካ ገለልተኛ ሆነው መሥራት ሲገባቸው ከዓላማቸው ውጭ በመንቀሳቀስ የአገርና የሕዝብ ጥቅምን በሚጎዱ ተግባራት ላይ ተሠማርተዋል የሚል ነው። የድርጅቶቹ የባንክ ሒሳብም ታግዷል ተብሏል። እገዳው መንግሥት በሰብዓዊ መብት ድርጅቶች ላይ ሲያደረግ የቆየው ጫና የመጨረሻ ከፍታ ነው ሲሉ ለጉዳዩ ቅርበት ያላቸው ምንጮች ለዋዜማ ተናግረዋል። ለባለሥልጣኑ ቅርብ የሆኑ ምንጮችም፣ እገዳው የተላለፈበት ሂደት ግልጽ እንዳልኾነላቸው ተናግረዋል።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን የደራ ወረዳ ነዋሪዎች ሰሞኑን በንጹሃን ላይ የተፈጸመውን ጥቃት የሚያወግዝ የተቃውሞ ሰልፍ ዛሬ ኅዳር 13 ማካሄዳቸውን የዞኑ ኮምኒኬሽን ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። የፋኖ ታጣቂዎችና ራሱን የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ብሎ የሚጠራው አማጺ ቡድን በወረዳው ለዓመታት ከሰብዓዊነት ያፈነገጠ የሽብር ድርጊት በንጹሃን ላይ ሲፈጽሙ እንደነበር በመግለጽ ነዋሪዎቹ ድርጊቱን አውግዘዋል ተብሏል። በሰልፉ ላይ የተገኙት የሰሜን ሸዋ ዞን ዋና አሥተዳዳሪ ክፈለው አደሬ፣ ድርጊቱ ለዘመናት አብሮ የኖረውን የአማራና የኦሮሞ ሕዝብ ለማጋጨት ጽንፈኞች ሆነ ብለው ያደረጉት ነው ያሉ ሲኾን፣ ታጣቂዎች የሚያሴሩት ሴራ የትኛውንም ብሔር አይወክልም ማለታቸው ተገልጧል። በክልሉ ምዕራብ ሸዋ ዞን ጊንጪ ከተማም በተመሳሳይ የተቃውሞ ሰልፍ መካሄዱን ዋዜማ ከምንጮቿ ሰምታለች። በሌላ በኩል ትላንት በተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች የተደረገው የተቃውሞ ሰልፍ ቀጥሎ፣ ዛሬም በቦረና፣ ደምቢዶሎ፣ አርባ ምንጭና ወራቤ ዩኒቨርሲቲዎች የተቃውሞ ሰልፎች መደረጋቸው ታውቋል።

3፤ በአማራ ክልል በተለያዩ መጠለያዎች የተጠለሉ ኤርትራዊያንና ሱዳናዊያን ስደተኞች ደኅንነታቸው አደጋ ላይ መውደቁን መናገራቸውን ኒው ሂውማኒተሪያን ድረገጽ ዘግቧል። ስደተኞቹ ታጣቂዎች ጥቃት እንደሚፈጽሙባቸውና የግዳጅ ጉልበት እንደሚያሠሯቸው መግለጣቸውን ዘገባው አመልክቷል። በደቡብ ጎንደር ዞን ደምቢያ ወረዳ በሚገኘው አለምዋች መጠያ የተጠለሉ ኤርትራዊያን ስደተኞች፣ የታጠቁ ኃይሎች አካላዊ ጥቃትና ዘረፋ እንደሚፈጽሙባቸው፣ አፍነው እንደሚወስዷቸውና ባንድ ዓመት ውስጥ ዘጠኝ ስደተኞች በጥይት ተመትተው እንደሞቱ ዘገባው ጠቅሷል። በተመሳሳይ ጊዜ ውስጥ ሰባት ሕጻናትን ጨምሮ 12 ስደተኞች ታግተው፣ ለማስለቀቂያ ግማሽ ሚሊዮን ብር እንደተጠየቀባቸው የመጠለያው አመራሮች ተናግረዋል ተብሏል።

4፤ ሳፋሪኮም ኢትዮጵያ ኩባንያ መንግሥት በቴሌኮምንኬሽን ዘርፍ ሁሉንም በእኩል የሚያስተናግድ ምቹ ሁኔታ እንዲፈጥር ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ጥያቄ አቅርቧል። ኩባንያው፣ መንግሥት በኤምፔሳ እና በሌሎች የገንዘብ መገበያያ ዘዴዎች መካከል እርስ በርሱ ተነባቢ የኾነ አሠራር እንዲኖር መፍቀድን ጨምሮ አንዳንድ ማሻሻያዎችን እንዲያደርግ መጠየቁን ኢትዮጵያ ቢዝነስ ሪቪው ድረገጽ ዘግቧል። ዋናው የቴሌኮምንኬሽን ዘርፉ ትኩረት፣ በአገልግሎት የዋጋ ቅናሽ እና በአገልግሎት ጥራት ላይ መሆን እንዳለበት ኩባንያው ጠቁሟል ተብሏል። ኩባንያው ማሻሻያዎች እንዲደረጉ ጥያቄ ያቀረበው፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በቅርቡ ወደ ኩባንያው ጽሕፈት ቤት አቅንቶ በኩባንያው እንቅስቃሴ ዙሪያ ከኩባንያው ሃላፊዎች ጋር ውይይት ባደረገበት ወቅት ነው።

5፤ መንግሥት ከሁለት አስርት ዓመታት በኋላ የአካባቢ ጥበቃ አዋጁን ያሻሻለ ረቂቅ አዋጅ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አቅርቧል። የአካባቢና ማኅበራዊ ተጽዕኖ አዋጅ የተሰኘው ረቂቅ፣ መንግሥት በፕሮጀክቶች ትግበራ ወቅት ጉዳት ሊደርስባቸው የሚችሉ የኅብረተሰብ ክፍሎች በፕሮጀክቱ ዙሪያ በቅድሚያ በቂ ግንዛቤ እንዲኖራቸውና በትግበራው ዙሪያ አስተያየቶችን እንዲሰጡ የማድረግ ኃላፊነት እንዳለበት እንደተደነገገ ዛሬ በረቂቁ ላይ በተደረገ ሕዝባዊ ውይይት ላይ ተገልጧል። ረቂቅ አዋጁ፣ ፕሮጀክታቸው ከሚመለከታቸው መንግሥታዊ አካላት ይሁንታ ሳያገኙ ኘሮጀክቶችን ወደመተግበር የሚገቡ አካላት ከ500 ሺሕ እስከ 10 ሚሊዮን ብር ቅጣት ይጣልባቸዋል የሚል አንቀጽም አካቷል። ፍቃድ ያላቸው የፕሮጀክት ባለቤቶች በየሦስት ዓመቱ የአካባቢና ማኅበራዊ ተጽዕኖ አጠባበቅ ዕቅዶችን ለአካባቢ ጥበቃ ባለሥልጣን እንዲያቀርቡ ረቂቅ አዋጁ ግዴታ ይጥላል።

6፤ በ500 ያህል ወረዳዎች የነዳጅ ማደያ ባለመኖሩ ሕገወጥ የነዳጅ ግብይት እንደተባባሰ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የንግድና ቱሪዝም ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የነዳጅ ውጤቶችን የግብይት ሥርዓት ለመደንገግ ባወጣው ረቂቅ አዋጅ ላይ በተደረገ የአስረጂዎች መድረክ ላይ ተገልጧል። በየደረጃው ያሉ የንግድ መዋቅሮች በበርሜልና በጀሪካን ነዳጅ እንዲገዙ ፍቃድ ማግኘታቸው፣ ሕገወጥ ንግድ እንዲስፋፋ አድርጓል ሲል የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስቴር ቅሬታ አቅርቧል። አንዳንድ ክልሎችም የሚላክላቸውን ወርሃዊ የነዳጅ ፍጆታ በበርሜልና በጀሪካን በመሸጥ፣ ባጃጆች እና የከተማ የትራንስፖርት አገልግሎት ሰጪዎች ነዳጅ እንዲያጡ ምክንያት ኾነዋል ተብሏል። የነዳጅ ውጤቶችን የነዳጅ ማደያ በሌለባቸው አካባቢዎች ሲሸጥ የተገኘ ሰው፣ በስድስት ወራት እስራትና ከ20 እስከ 50 ሺሕ ብር እንዲቀጣ መንግሥት መመሪያ ቢያወጣም፣ ቅጣቱ ግን ከፍ ማለት እንዳለበት ቋሚ ኮሚቴው አሳስቧል። [ዋዜማ]

#BreakingNews
መንግሥት ሁለት ታዋቂ የሰብአዊ መብት ድርጅቶችን አገደ

የሲቪል ማህበረስበ ድርጅቶች ባለስልጣን በሰብአዊ መብት ሥራዎች ታዋቂ የሆኑ ድርጅቶችን በደብዳቤ ማሸጉን ዋዜማ አረጋግጣለች። ከታገዱት ድርጅቶች መካከልም “የመብቶች እና ዴሞክራሲ ዕድገት ማዕከል” (በእንግሊዝኛ ምህጻረ ቃሉ “CARD” እና “ስብስብ ለሰብአዊ መብቶች ኢትዮጵያ” (AHRE) ይገኙበታል።
ባለሥልጣኑ ባለፈው ሳምንት መጨረሻ እና በዚህ ሳምንት ለድርጅቶቹ በተናጠል በላከው ደብዳቤ፣ ድርጅቶቹ ከማንኛውም እንቅስቃሴ መታገዳቸውን አስታውቋቸዋል። የድርጅቶቹ የባንክ ሒሳብም ታግዷል። ዋዜማ የተመለከተችው ደብዳቤ ለእገዳው የሰጠው ምክንያት “ከፖለቲካ ገለልተኛ ሆኖ መሥራት ሲገባው ከዓላማው ውጭ በመንቀሳቀስ የአገርና የህዝብ ጥቅምን የሚጎዱ ተግባራት ላይ በመሰማራቱ ከባድ የህግ ጥሰት መፈጸሙን ማረጋገጥ ተችሏል” የሚል ነው። ዋዜማ የደረሳት መረጃ የታገዱት ድርጅቶች ቁጥር ከሁለት እንደሚበልጥ ቢጠቁምም፣ ለጊዜው ማረጋገጥ አልቻልንም።
ይህ እርምጃ መንግሥት በሰብአዊ መብት ጉዳዮች ላይ በሚሠሩ ድርጅቶች ላይ ሲያደረግ የቆየው ጫና የመጨረሻ ከፍታ ነው ሲሉ ስለጉዳዩ በቅርብ የሚያውቁ ምንጮች ለዋዜማ ተናግረዋል። የእግድ እርምጃው በድርጅቶቹ መሪዎች አካባቢ የተጠበቀ እንዳልነበር ለመረዳት ችለናል። የሲቪል ማህበረስበ ድርጅቶች ባለስልጣን መያዶችን የማገድ ስልጣን ቢኖረውም “የአሁኑ እርምጃ በሕጉ የተዘረዘረውን ቅደም ተከተልና ቅድመ ሁኔታ የሚጥስ ነው” ብለዋል ሌላ የሕግ ባለሞያ። ድርጅቶቹ እግዱን በሕግ የመቃወም መብት ይኖራቸዋል። ለባለሥልጣኑ ቅርብ የሆኑ የዋዜማ ምንጮች እገዳው የተላለፈበት ሂደት ለእርሱም ግልጽ እንዳልሆነ ተናግረዋል። በዚህ ጉዳይ ላይ ድርጅቶቹን እና ባለሥልጣኑን ለማነጋገር እየሞከርን ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ዓርብ ኅዳር 13፣ 2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአፍሪካ አየር ትራንስፖርት ማኅበር፣ የኢትዮጵያ አየር መንገድን "የዓመቱ አየር መንገድ" በማለት ለስምንተኛ ጊዜ መርጦታል። አየር መንገዱ ለሽልማቱ የተመረጠው፣ በአስደናቂ ትርፋማነቱ፣ ከሌሎች አየር መንገዶች ጋር በሚያደርገው ምሳሌ የሚኾን ትብብር፣ በአፍሪካ የካርጎ ትራንስፖርትን በማስፋፋቱና አፍሪካን ከዓለም ጋር በበርካታ የበረራ መስመሮች በማስተሳሰሩ እንደሆነ ማኅበሩ ጠቅሷል።

2፤ የሱማሊያ መንግሥት፣ አገሪቱ ውስጥ የሚገኙ የኢትዮጵያ ወታደሮች የሱማሊያ ጦር ሠራዊት አባላትን አስረዋል መባሉን ተከትሎ ከሞቃዲሾ ወደ ዶሎው ከተማ የአውሮፕላን በረራ እንዳይደረግ ማገዱን የአገሪቱ ዜና ምንጮች ዘግበዋል። መንግሥት የአውሮፕላን በረራዎችን ያገደው፣ ጁባላንድ ግዛት ውስጥ በዶሎው አውሮፕላን ማረፊያ ላይ የኢትዮጵያ ወታደሮች አስረዋቸዋል የተባሉ ስድስት የሱማሊያ ወታደሮችን እስኪለቁ ድረስ ነው ማለቱን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። የሱማሊያ ፌደራል መንግሥት ጁባላንድ ሰሞኑን የምታደርገውን ቀጥተኛ ያልኾነ ምርጫ በኃይል ለማስቆም እንደሚፈልግ ሲገለጽ ቆይቷል።

3፤ ተመድ፣ ሱማሊያ ውስጥ የሚንቀሳቀሰው እስላሚክ እስቴት ቡድን ኢትዮጵያዊያን ዜጎችን ጨምሮ በርካታ የውጭ ተዋጊዎች እየጎረፉለት እንደሆነ አስታውቋል። ቡድኑን የሚቀላቀሉ የውጭ ሙጃህዲኖች የቡድኑን ተዋጊዎች ብዛት በእጥፍ አሳድገው፣ ባሁኑ ወቅት ወደ 700 እንዳደረሱት የተመድ የማዕቀብ ኮሚቴ ባወጣው ሪፖርት አመልክቷል። ከኢትዮጵያ በተጨማሪ የቡድኑ ሙጃህዲኖች የመጡባቸው አገራት፣ ሱዳን፣ ታንዛኒያ፣ ሞሮኮ፣ ሶሪያና የመን ናቸው ተብሏል። ቡድኑ እስካሁን ባብዛኛው የሚንቀሳቀሰው፣ በፑንትላንድ ራስ ገዝ ተራራማ አካባቢዎች ነው።

4፤ አፍሪካ ኅብረት በሱዳን ላይ የጣለው የአባልነት እገዳ እንደሚቀጥል አስታውቋል። የሱዳን ወታደራዊ መንግሥት የአገሪቱ የአባልነት እገዳ እንዲነሳ ሲወተውት የቆየ ሲኾን፣ እገዳው ካልተነሳ አፍሪካ ኅብረት የተፋላሚ ወገኖችን ጦርነት ሊያሸማግል አይችልም ይላል። ኅብረቱ፣ የሱዳኑን ጨምሮ በአሕጉሪቱ የሚካሄዱ መፈንቅለ መንግሥቶችን እንደማይታገስ በድጋሚ አረጋግጧል። ኅብረቱ አገሪቱን ከአባልነት ያገደው፣ ጦር ሠራዊቱ የወታደሮችና ሲቪሎች ጥምር በነበረው የሽግግር መንግሥት ላይ መፈንቅለ ሥልጣን ባካሄደ ማግስት ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሐሙስ ኅዳር 12፣ 2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ውስጥ ከትላንት በስቲያ የተፈጸመውን አሰቃቂ 'ማንነት ተኮር' ጥቃት ተከትሎ በተለያዩ የመንግሥት ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት የተማሪዎች አመጽ ተቀስቅሶ መዋሉን ዋዜማ ካሰባሰበቻቸው መረጃዎች ተረድታለች። አመጹ ከተቀሰቀሰባቸው መካከል፣ አዲስ አበባ፣ ኮተቤ ሜትሮፖሊታን፣ ጅማ፣ ድሬዳዋ፣ ወለጋ፣ አምቦ፣ አርሲ፣ ሰላሌ፣ ሐረማያ፣ መደ ወላቡ፣ ቡሌ ሆራ እና መቱ ዩኒቨርሲቲዎች ይገኙበታል። ተማሪዎች፣ ወደ መመገቢያ አዳራሾች የተለያዩ መፈክሮችን ይዘው ከገቡ በኋላ፣ የቀረበላቸውን ምግብ ጥለው መውጣታቸውን ዋዜማ ተረድታለች። በጅማ እና ወለጋ ዩኒቨርሲቲዎች የመከላከያ ሠራዊት አባላት ተማሪዎቹን በኃይል መበተናቸውን ምንጮች ተናግረዋል።

2፤ የመንግሥት ቃል አቀባይ ለገሠ ቱሉ፣ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ማክሰኞ'ለት ባንድ ወጣት ላይ የተፈጸመው አሰቃቂ ግድያ አንዱ ብሔር በሌላኛው ላይ እንዲነሳና "እልቂት" እና "ብጥብጥ" እንዲፈጠር ለማድረግ ያለመ ነው ሲሉ በማለት በማኅበራዊ ትስስር ገጻቸው ገልጸዋል። ቃል አቀባዩ፣ የሸኔ እና ፋኖ ቡድኖች "በሁለቱም አቅጣጫ" ይፈጸሟቸዋል ያሏቸው ድርጊቶች ግባቸውን ሊያሳኩ እንደማይችሉም ገልጸዋል። ኾኖም ለገሠ ደራ ላይ ተፈጽሟል ለተባለው ግድያ ተጠያቂውን ቡድን በግልጽ ለይተው አልጠቀሱም። የኦሮሚያ ክልል ኮምኒኬሽን ቢሮ ኃላፊ ኃይሉ አዱኛ በበኩላቸው፣ ድርጊቱ ሸኔን እና ፋኖን በመጥቀስ "አሸባሪ እና ጽንፈኛ ቡድኖች በንጹሃን ዜጎች ላይ የሚፈጽሙት” ነው በማለት ዛሬ ለመገናኛ ብዙኀን በሰጡት መግለጫ ላይ ተናግረዋል። ፋኖም በኦሮሚያና አማራ አዋሳኝ አካባቢዎች በንጹኃን ላይ ጉዳት እያደረሰ እንደሆነ ኃይሉ በመግለጫቸው ጠቅሰዋል።

3፤ የብሄራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን፣ ዛሬ በትግራይ ክልል 320 የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቃቸውን በማስፈታት ወደ ተሃድሶ ማሰልጠኛ ማዕከላት አስገብቷል። መቀሌ ላይ በተካሄደው ስነ ሥርዓት፣ የቀድሞዎቹ የሕወሓት ተዋጊዎች፣ የመከላከያ ሠራዊት ከፍተኛ የጦር መኮንኖች፣ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር የሰላምና ፀጥታ ጉዳዮች ቢሮ ሓላፊዎችና የአፍሪካ ኅብረት አደራዳሪ ቡድን ተወካዮች በተገኙበት ቀላል የጦር መሣሪያዎቻቸውን ማለዳ ላይ ሲያስረክቡ ታይተዋል። ዛሬ በተጀመረው የመጀመሪያው ዙር መርሃ ግብር፣ 75 ሺሕ የቀድሞ ተዋጊዎች ትጥቅ ፈትተው ወደ ኅብረተሰቡ ይቀላቀላሉ ተብሏል። በኹለት ዓመታት ውስጥ በሚከናወነው የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታትና ወደ ማኅበረሰቡ የመቀላቀል ሥራ፣ ኮሚሽኑ ከ760 ሚሊዮን ዶላር በላይ በጀት መድቧል።

4፤ መንግሥት በአማራ ክልል ትምህርት ያልጀመሩ ትምህርት ቤቶች በግዴታ ትምህርት እንዲጀምሩ እያደረገ መሆኑን ዋዜማ ተረድታለች። ልጆቻቸውን ወደ ትምህርት ቤት የማይልኩ ወላጆች እስርና የገንዘብ ቅጣት እንደሚጠብቃቸው የጠቀሱት የዋዜማ ምንጮች፣ ከባለፈው ሳምንት ጀምሮ በኹሉም ትምህርት ቤቶች መምህራን ወደ ሥራቸው እንዲመለሱና የተማሪ ወላጆችም ልጆቻቸውን እንዲልኩ ማስጠንቀቂያ ተሰጥቷቸዋል ተብሏል። ለደኅንነታቸን እንሰጋለን በሚል ወደ ሥራ እንመለስም ያሉ መምህራንም እንደሚታሠሩ ዋዜማ ሰምታለች። የፋኖ ታጣቂዎች በበኩላቸው፣ ልጆቻቸውን ወደ ትምህርት ቤት የሚልኩ ወላጆች፣ የቤት እንስሳቶቻቸውን ጨምሮ ንብረታቸውን እንደሚወስዱ ነዋሪዎቹን ማስጠንቀቃቸው ተነግሯል። ይህን ተከትሎ ትምህርት በተጀመረባቸው ትምህርት ቤቶች ከሚያስተምሩ መምህራንና የትምህርት ቤት አመራሮች መካከል፣ በታጣቂዎች ተይዘው በመቶ ሺዎች የሚገመት ገንዘብ ከፍለው የተለቀቁ መኖራቸውን ዋዜማ ተገንዝባለች። በግዳጅ ወደ ሥራ የተመለሱ ጥቃት እንዳይደርስባቸው በመፍራት፣ የመምህርነት የደንብ ልብስ ሳይለብሱ ወደ ሥራ እንደገቡ ታውቋል።

5፤ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የኢንቨስትመንት ባንክ ለማቋቋም ሂደት ላይ መኾኑን ዋዜማ ሰምታለች። ባንኩ የኢንቨስትመንት ባንክ እያቋቋመ ያለው በኢንቨስትመንት አማካሪ ባለሙያው ዘመዴነህ ንጋቱ አስተባባሪነት እንደሆነ ምንጮች ጠቅሰዋል። ኾኖም ዘመዴነህ በዚህ ሥራ የሚሳተፉት በግላቸው ይሁን አልያም በሥራ አሥኪያጅነት በሚመሩት "ፌርፋክስ አፍሪካ" በተባለው አማካሪ ድርጅት ባለድርሻነት ይሁን፣ ዋዜማ ለጊዜው ማረጋገጥ አልቻለችም። ዘመዴነህ፣ በሂደቱ ላይ እንዲሳተፉ የተፈለገው፣ ከኢንቨስትመንት ሥራዎች ጋር ባላቸው ቅርበት እንደሆነም ታውቋል። ንግድ ባንክ የኢንቨስትመንት ባንኩን የሚያቋቁመው፣ ብሔራዊ ባንክ ንግድ ባንኮች በተለያዩ የኢንቨስትመንት ዘርፎች እንዲሠማሩ ባለፈው ዓመት ሐምሌ ወር መፍቀዱን ተከትሎ ነው።

6፤ የሚንስትሮች ምክር ቤት፣ ለተያዘው በጀት ዓመት ያዘጋጀውን 582 ቢሊዮን ብር የሚጠጋ ተጨማሪ የበጀት ጥያቄ በማጽደቅ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት መርቷል። ምክር ቤቱ ተጨማሪውን በጀት ካጸደቀ፣ አጠቃላይ የፌደራል መንግሥቱ በጀት ከ1 ነጥብ 5 ትሪሊዮን ብር ይሻገራል። መንግሥት ከጥቅምት ወር ጀምሮ ይከፈላል ለተባለው የመንግሥት ሠራተኞች ደመወዝ ጭማሪ ከዚኹ ተጨማሪ በጀቱ የሚቀነስ 90 ቢሊዮን ብር መድቤያለሁ ማለቱ ይታወሳል።

7፤ በባሕርዳር ዩኒቨርስቲ የሕክምናና ጤና ሳይንስ ኮሌጅ ሥር የሚገኘው ጥበበ ግዮን ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል ሠራተኞሽ በተደጋጋሚ ይደርስብናል ባሉት ዝርፊያና የደኅንነት ስጋት የተነሳ ከሰኞ ጀምሮ በከፊል ሥራ ማቆማቸውን ቢቢሲ አማርኛ ዘግቧል። ባለፈው ሳምንት ማንነታቸው አልታወቀም የተባሉ ታጣቂዎች በሆስፒታሉ ቅጥር ግቢ በስምንት ሰዎች ላይ ዝርፊያ መፈጸማቸው የሆስፒታሉ ባለሙያዎች ሥራ እንዲያቆሙ አድርጓል ያለው ዘገባው፣ የሆስፒታሉ ሜዲካል ዳይሬክተር ዶ/ር ዘበናይ ቢተው ከመስከረም ወር ወዲህ የታጠቁ ኃይሎች ተደጋጋሚ ዝርፊያ እንደሚፈጽሙ ነግረውኛል ብሏል። ከድንገተኛ ሕክምና ውጪ ሆስፒታሉ አገልግሎት እየሰጠ አይደለም ያለው ይኸው ዘገባው፣ የተመላላሽ ሕክምና አገልግሎትም እንደተቋረጠ ጠቅሷል። የዩኒቨርስቲው ፕሬዝዳንት ዶ/ር መንገሻ አየነ ዝርፊያው እንደተፈጸመ ቢያረጋግጡም፣ የሆስፒታሉ አገልግሎት ግን አልተስጓጎለም በማለት ማስተባበላቸውንም ዘገባው አውስቷል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ኅዳር 12/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ኢትዮጵያ ለታንዛኒያ 100 ሜጋ ዋት ኤሌክትሪክ ኃይል ለመሸጥ ማቀዷን ብሉምበርግ ዘግቧል። ኾኖም ድርድሩ ሲጠናቀቅ፣ ታንዛኒያ የምትገዛው ኃይል መጠኑ ሊቀየር እንደሚችል ከኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል ሃላፊዎች መስማቱን የዜና ምንጩ አመልክቷል። በኢትዮጵያ፣ ኬንያና ታንዛኒያ መካከል ለዚኹ ኃይል ሽያጭ የሦስትዮሽ ስምምነት ገና ያልተፈረመ ቢኾንም፣ ኬንያ ግን የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል አስተላላፊ ለመኾን ከታንዛኒያ ጋር ስምምነት ተፈራርማለች።

2፤ የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት ለኤርትራዊያን ስደተኞችና ጥገኝነት ጠያቂዎች የሚያደርጉትን ጥበቃ እንዲያጠናክሩ ጠይቋል። ኮሚሽኑ ካለፈው ዓመት ጥር ወር ወዲህ ብቻ 20 ሺሕ ኤርትራዊያን ኢትዮጵያ እንደገቡና ቀደም ሲል ደሞ 70 ሺሕ ኤርትራዊያን ኢትዮጵያ ውስጥ በስደተኝነት ተመዝግበው እንደሚገኙ ጠቅሷል። ኮሚሽኑ በኤርትራዊያን ምዝገባ ረገድ ለኢትዮጵያ መንግሥት ድጋፍ ለማድረግ ዝግጁ መኾኑንም ገልጧል።

3፤ የኢትዮጵያ ወታደሮች ጁባላንድ ግዛት ዶሎ አየር ማረፊያ ላይ ስድስት የሱማሊያ ወታደሮችን እንዳሠሩ የአገሪቱ  ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ከሞቃዲሾ የተነሱት ወታደሮች በታሠሩበት ወቅት ሲቪል ለብሰው እንደነበር ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ወታደሮቹ ታሠሩ የተባለው፣ የሱማሊያ ፌደራል መንግሥት ጁባላንድ በቅርቡ ልታካሂደው ያሰበችውን ቀጥተኛ ያልኾነ ምርጫ ኃይል በመጠቀም ለማስተጓጎል እንዳቀደ እየተነገረ ባለበት ወቅት ላይ ነው።

4፤ የኬንያ ፖሊስ ወደ አገሪቱ በሕገወጥ መንገድ ገብተዋል ያላቸውን 10 ኤርትራዊያን ፍልሰተኞች ትናንት ላኪፒያ አውራጃ ውስጥ ማሠሩን የኬንያው ስታንዳርድ ጋዜጣ ዘግቧል። ኤርትራዊያኑ ፍልሰተኞች የታሠሩት፣ ባንድ ኬንያዊ ፖሊስ እና ባንድ የቀድሞ ፖሊስ አጃቢነት ጫካ ውስጥ ተደብቀው ሳለ በጥቆማ ተደርሶባቸው እንደኾነ የጠቀሰው ዘገባው፣ ኤርትራዊያኑ ዓላማቸው ወደ ደቡብ አፍሪካ ለመጓዝ እንደነበር መስማቱን አመልክቷል። ኹለቱ ኬንያዊያን በቁጥጥር ሥር የዋሉ ሲኾን፣ ኤርትራዊያኑም ፍርድ ቤት ይቀርባሉ ተብሏል። [ዋዜማ]

የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የኢንቨስትመንት ባንክ እያቋቋመ ነው፣ ዘመዴነህ ንጋቱ ምስረታውን እያስተባበሩ ነው። ዝርዝሩን ከዋዜማ ያንብቡት- https://cutt.ly/QeKnrq79

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 11/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በኦሮሚያ ክልል ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ሰለልኩላ በተባለች ቀበሌ ራሳቸውን ፋኖ ብለው የሚጠሩ ታጣቂዎች ትላንት በፈጸሙት ጥቃት ቁጥራቸው ያልታወቁ በርካታ ነዋሪዎች እንደተገደሉ ዋዜማ በሥፍራው ካሉ ምንጮቿ ሰምታለች፡፡ ጥቃቱ ማንነትን መሠረት ያደረገ እንደኾነ የጠቀሱት ምንጮች፣ ጥቃት ፈጻሚዎቹ ወደ ነዋሪዎች ቤት ዘልቀው በመግባት በስለታማ መሳሪያዎች አሰቃቂ ጥቃት መፈጸማቸውን ዋዜማ ከነዋሪዎቹ መረዳት ችላለች። ታጣቂዎቹ ጥቃቱን ሲፈጽሙ በተንቀሳቃሽ ምስል በመቅረጽና በማኅበራዊ መገናኛ ዘዴዎች በማጋራት ጭምር እንደነበር ያወሱት ምንጮች፣ ጥቃቱን ተከትሎ ባካባቢው ከፍተኛ ውጥረት መንገሱንና ነዋሪዎች ከፍተኛ በስጋት ውስጥ መኾናቸውን አስረድተዋል።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ሸገር ከተማ ቡራዩ ክፍለ ከተማ መንግሥት በቅርቡ በተለያዩ ምክንያቶች እየሰበሰበ ያለውን መዋጮ በመቃወም አብዛኞቹ ነጋዴዎች የሥራ ማቆም አድማ ማድረጋቸውን ዋዜማ ሰምታለች። ነጋዴዎቹ የንግድ መደብሮቻቸውንና ከዘጉ ሦስተኛ ቀናቸውን እንደደፈኑ የገለጹት ምንጮች፣ ችግሩ እልባት እስካላገኘ ድረስ ወደ ንግድ ሥራችን አንመለስም ማለታቸውን ዋዜማ ተረድታለች። ከዓመቱ መጀመሪያ ጀምሮ መንግሥት ባልተለመደ መልኩ በነጋዴዎቹ ላይ በተለያዩ ስሞች በታተሙ የገንዘብ መሰብሰቢያ ደረሰኞች ገንዘብ ሲሰበስብ መቆየቱንና መዋጮው ከዓመታዊ ግብር ጋር ሲደመር ለከፍተኛ ኪሳራ እንደዳረጋቸው ነጋዴዎቹ ተናግረዋል። ነጋዴዎቹ የንግድ መደብሮቻቸውንና ሱቆቻቸውን እንዲከፍቱ ጸጥታ ኃይሎች ከፍተኛ ጫና እያደረጉባቸው መኾኑንም ገልጸዋል።

3፤ የብሄራዊ ተሃድሶ ኮሚሽን በትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎችን የመበተንና ወደ ማኅበረሰቡ መልሶ የመቀላቀሉን የመጀመሪያ ዙር መርሃ ግብር ነገ እንደሚጀመር አስታውቋል። ኮሚሽኑ ለዚኹ ሂደት መንግሥት የመደበውን 1 ቢሊዮን ብር እና ከውጭ ድጋፍ የተገኘውን 65 ሚሊዮን ዶላር ለመጀመሪያው ዙር መርሃ ግብር እንደመደበ ገልጧል። የትግራይ 75 ሺሕ የቀድሞ ተዋጊዎች በመጀመሪያው ዙር ትጥቅ ፈትተው እንደሚበተኑና ዲጂታል መታወቂያ ተሰጥቷቸው ወደ ማኅበረሰቡ እንደሚቀላቀሉ ተገልጧል። ኮሚሽኑ፣ ከሰባት ክልሎች 371 ሺሕ የቀድሞ ተዋጊዎችን ለይቻለሁ ብሏል።

4፤ የፕላንና ልማት ሚንስቴር ፍጹም አሠፋ፣ ኢትዮጵያ ከነበረባት የውጭ ዕዳ ውስጥ የ4 ነጥብ 9 ቢሊዮን ዶላር የዕዳ ሽግሽግ እንደተደረገላት ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ ተናግረዋል። የብድር ሽግሽጉን ተከትሎ፣ አገሪቱ በዓመት ለዕዳ ስትከፍል የነበረው 2 ቢሊዮን ዶላር ወደ 1 ቢሊዮን ዶላር ዝቅ እንዳለላት ሚንስትር ፍጹም ገልጸዋል። ኢትዮጵያ ባለፉት ስድስት ዓመታት ለውጭ ብድር ክፍያ 10 ቢሊዮን ዶላር ማዋሏን ሚንስትሯ ገልጸዋል ተብሏል። ኢትዮጵያ ባሁኑ ወቅት ያለባት የውጪ ዕዳ ከአገራዊ ጥቅል ምርቷን 13 ነጥብ 7 በመቶውን እንደሚሸፍን ተገልጧል።

5፤ ኢትዮጵያ፣ አውሮፓ ኅብረት በኢትዮጵያዊያን ላይ የጣለውን የቪዛ እገዳ ለማንሳት የሚያስችሉ ተጨባጭ ርምጃዎችን እንዲወስድ ጠይቃለች። የውጭ ጉዳይ ሚንስትር ደዔታ ምስጋኑ አረጋ ትናንት ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ውስጥ ከአውሮፓ ኅብረት የጋራ የሥራ ቡድን ጋር በተደረገው ውይይት፣ ኅብረቱ በኢትዮጵያ ላይ የሚጥላቸውን የቅጣት ውሳኔዎች መልሶ እንዲያጤን ጥሪ አድርገዋል። ኢትዮጵያ ተመላሽ ኢትዮጵያዊያን ስደተኞችንና ፍልሰተኞችን ለመቀበል ዝግጁ መኾኗን የገለጡት ምስጋኑ፣ ፍልሰት ለኢትዮጵያም አንገብጋቢ ፖለቲካዊ ጉዳይ መኾኑን ተናግረዋል። ኅብረቱ ጊዜያዊውን የቪዛ እገዳ ባለፈው ዓመት ሚያዝያ የጣለው፣ የኢትዮጵያ መንግሥት አውሮፓ ውስጥ በሕገወጥ መንገድ የሚቆዩ ዜጎቹን መልሶ ለመቀበል ተባባሪ ሊኾን አልቻለም በማለት ነበር።

6፤ ቤንሻንጉል ጉሙዝ ክልል በተያዘው በጀት ዓመት በመጀመሪያው ሩብ ዓመት 548 ኪሎ ግራም ወርቅ ለብሔራዊ ባንክ ማስገባቱን የመንግሥት ዜና ምንጮች ዘግበዋል። ክልሉ በሩብ ዓመቱ ለባንኩ ያስገባው የወርቅ ብዛት፣ ባለፈው በጀት ዓመት በጠቅላላው ካስገባው ወርቅ በእጥፍ እንደሚበልጥ ተገልጧል። ክልሉ ባለፈው በጀት ዓመት ለባንኩ ያስገባው ወር 274 ኪሎ ግራም ብቻ ነበር። ብሄራዊ ባንክ በወርቅ መግዣ ዋጋ ላይ ማሻሻያ ማድረጉ፣ ከክልሉ ወርቅ አምራቾች ወደ ባንኩ የሚገባው ወርቅ እንዲጨምር ከፍተኛ አስተዋጽኦ አድርጓል ተብሏል።

7፤ የትግራይ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን የማዕከላዊ ዞን ዋና አስተዳዳሪ ሰለሞን ማዓሾ ባለፈው ዕሁድ ተደረገብኝ ያሉትን የግድያ ሙከራ ማጣራት እንደጀመረ አስታውቋል። ሰለሞን ከአክሱም ወደ መቀሌ በተሽከርካሪ ሲጓዙ የግድያ መከራ እንደተደረገባቸው ገልጸው፣ ድርጊቱ እንዲጣራ መጠየቃቸው ይታወሳል። ሰለሞን፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ ምንም ዓይነት የግድያ ሙከራ አልተደረገበትም በማለት መረጃ እያሠራጨብኝ ይገኛል በማለትም ወንጅለው ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ረቡዕ ኅዳር 11/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የፌዴራል መንግሥት ሠራተኞችን ረቂቅ አዋጅ ትናንት ምሽት በሦስት ተቃውሞና በአራት ድምጸ ተዓቅቦ በአብላጫ ድምጽ አጽድቋል፡፡ አዋጁ የሠራተኞችን የብሄር ሥብጥር፣ ብዝሃነትንና አካታችነትን ያገናዘበና ብቃት ያለው የመንግሥት አገልግሎትና አስተዳደር ሥርዓት ለመገንባት ያለመ እንደኾነ ተገልጧል። በአዋጁ ውስጥ የተጠቀሰው 'የብሄር ስብጥር' የሚለው ቃል፣ የአናሳ ብሄረሰቦች ተወላጆች በፌደራል ተቋማት የቅጥር ዕድል እንዲያገኙ ማስቻል ዓላማው ያደረገ ነው ተብሏል። አዋጁ የደመወዝ ጭማሪ፣ እርከን፣ ክፍያ፣ ጥቅማጥቅም፣ ማትጊያ፣ የማበረታቻ ሥርዓት፣ የብቃት ምዘናና የሥራ ሥምሪትን ያካተተ እንደኾነ ተጠቅሷል።

2፤ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የሰው ሀብት ልማት፣ ሥራ ሥምሪትና ቴክኖሎጂ ቋሚ ኮሚቴ፣ ከጸደቀ ዓመት ያልሞላው የፌደራል ፍርድ ቤቶች አስተዳደር የሠራተኞች ደንብ እንደተሻረ አስታውቋል፡፡ ከእንግዲህ ፍርድ ቤቶች በአዲሱ የመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ መሠረት እንደሚተዳደሩ ተገልጧል። ደንቡ የጸደቀው፣ ፍርድ ቤቶች ከልዩ ባሕሪያቸው አንጻር በአደረጃጀትና አስተዳደር ሙሉ ተቋማዊ ነጻነትና ገለልተኝነት ኖሯቸው እንዲሠሩ ለማስቻል ነበር። ፍርድ ቤቶች እንደ አስፈጻሚ ተቋም በመንግሥት ሠራተኞች አዋጅ መካተታቸው የገለልተኝነት ችግር አይፈጥርም ወይ? የሚል ጥያቄ አንዳንድ የምክር ቤቱ አባላት አንስተው ነበር። ኾኖም ጠቅላይ ሚንስትሩ የሚመሩት የሜሪትና የደመወዝ ቦርድ ስለሚቋቋም፣ ፍርድ ቤቶች ቦርዱ በሚሰጣቸው ውክልና መሠረት ገለልተኛ ኾነው መስራት ይችላሉ የሚል ምላሽ ተሰጥቷል።

3፤ ኢሠማኮ፣ መንግሥት የሠራተኞችን የደመወዝ ገቢ ግብር እንዲቀንስ ለጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ በድጋሚ ደብዳቤ መጻፉን ሸገር ዘግቧል። ዐቢይ ጉዳዩ ተጠንቶ የመፍትሔ ሃሳብ እንዲቀርብ ከአንድ ዓመት በፊት ለገንዘብ ሚንስቴር ባለሥልጣናት መመሪያ ሰጥተው የነበረ ሲኾን፣ ኢሠመኮ ግን እስካኹን አንዳችም ለውጥ እንደሌለ መናገሩን ዘገባው አመልክቷል። ኢሠማኮ፣ መንግሥት የገቢ ግብርና ግብር የሚጣልበት ዝቅተኛው የመንግሥት ሠራተኞች ደመወዝ ከብር ወቅታዊ የመግዛት አቅም ጋር እንዲጣጣም ይፈልጋል።

4፤ ሳልሳዊ ወያነ፣ “ምዕራብ ትግራይን” በኃይል የተቆጣጠሩ አካላት በትግራይ ተወላጅ ንጹሃን ላይ ያደርጉታል ያለውን 'ዛቻ' እና 'ማስፈራሪያ' አውግዟል። ፓርቲው፣ አካባቢውን የሚቆጣጠሩ የሲቪልና ጸጥታ አካላት፣ የትግራይ የጦርነት ተፈናቃዮች ወደቀያቸው ከተመለሱ የመብት ጥሰቶች እንፈጽምባቸዋለን በማለት በይፋ በመዛት ላይ ናቸው በማለት ከሷል። ፌደሬል መንግሥቱ እነዚህን ኃይሎች ዝም የሚያሰኝ ርምጃ እንዲወስድ፣ በኃይል ከያዟቸው አካባቢዎች እንዲያስወጣቸውና ተፈናቃዮች እንዲመለሱ እንዲያደርግ ፓርቲው ጠይቋል።

5፤ የናይጀሪያ ከፍተኛ ፍርድ ቤት መንግሥት ኢትዮጵያ ውስጥ በቃሊቲ እስር ቤት ታስረው የሚገኙ 270 ያህል ዜጎችን ወደ አገራቸው እንዲመልስ ማዘዙን የአገሪቱ ጋዜጦች ዘግበዋል። የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት እስረኞችን ለመቀለብ በጀት የለንም በማለት አዲስ አበባ የሚገኘው የናይጀሪያ ኢምባሲ እንዲረከባቸው መጠየቃቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ቁጥራቸው ያልታወቁ ናይጀሪያዊያን በተለያዩ ምክንያቶች እስር ቤት ውስጥ ሕይወታቸው እያለፈ እንደኾነም የጋዜጦቹ ዘገባ አመልክቷል። ናይጀሪያዊያኑ የታሠሩባቸውን ምክንያቶች ዘገባዎቹ ባይጠቅሱም፣ በርካታ ናይጀሪያዊያን ከአደንዛዥ ዕጽ ዝውውር ጋር በተያያዘ ለእስር እንደሚዳረጉ ይታወቃል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ማክሰኞ ኅዳር 10/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአገራዊ ምክክር ኮሚሽን ዋና ኮሚሽነር ፕሮፌሰር መስፍን አርዓያ፣ ኮሚሽኑ የቀረው የሥራ ዘመን ሦስት ወር ቢኾንም የቆይታ ጊዜው እንዲራዘም መጠየቅ እንደማይፈልጉ ዛሬ ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባቀረቡት ሪፖርት አስታውቀዋል። ከታጠቁ ኃይሎች ጋር የሚደረግ ምክክር ስለመኖሩ ለተነሳው ጥያቄ፣ ወደ ኮሚሽኑ ለውይይት የመጣ የታጠቀ ኃይል እንደሌለ ፕሮፌሰር መስፍንተናግረዋል። ኮሚሽኑ እስካሁን ከ1 ሺሕ 400 ወረዳዎች ውስጥ በ615ቱ አጀንዳ ማሰባሰቡን የጠቀሱት ዋና ኮሚሽነሩ፣ ከኮሚሽኑ ጋር አብሮ ለመስራት በተፈራረሙ ማግስት አባሎቻቸው የሚታሠሩባቸው ፓርቲዎች አቤቱታ እንደሚያቀርቡ ገልጸዋል። ዋና ኮሚሽነሩ ቁርጥ ያለ ጊዜ ባያስቀምጡም፣ በትግራይ በቅርቡ የአጀንዳ ማሰባሰብ ሂደት እንደሚጀም ጠቁመዋል።

2፤ የአዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ አዳነች አቤቤ፣ የመርካቶ ነጋዴዎች ሕጋዊ ደረሰኝ እንዲቆርጡ አስተዳደሩ ቁጥጥርና ክትትል በማድረግ ላይ እንደኾነ ዛሬ ለከተማዋ ምክር ቤት ተናግረዋል። አዳነች፣ ሰሞኑን በመርካቶ አካባቢ በተደረገ ክትትል በርካታ ሕገወጥ አሠራሮች እንደተገኙ ገልጸዋል። በነጋዴዎች መሃል በተነዛው ውዥንብር ሳቢያ፣ መጋዘኖቻቸውን ዘግተው በምሽት ሸቀጦችን ያወጡ ነጋዴዎች እንደነበሩም አዳነች ጠቅሰዋል። ድርጊቱ ስህተት መኾኑን የገለጡት ከንቲባዋ፣ አስተዳደሩ ከነጋዴዎች ግብር መሰብሰቡን አጠናክሮ እንደሚቀጥል አስታውቀዋል፡፡ አስተዳደሩ ደረሰኝ በማይቆርጡ የመርካቶ ነጋዴዎች ላይ ከፍተኛ የገንዘብ ቅጣት መጣል መጀመሩን ተከትሎ፣ በርካታ ነጋዴዎች መደብሮቻቸውን ዘግተዋል።

3፤ የአዲስ አበባ ከተማ ምክር ቤት ዛሬ ባደረገው ስብሰባ የአባሉን ሰዒድ ዓሊ ከማልን ያለመከሰስ መብት አንስቷል። ምክር ቤቱ የሰዒድን ያለመከሰስ መብት ያነሳው፣ ግለሰቡ የልደታ ክፍለ ከተማ ዋና ሥራ አስኪያጅ በነበሩበት ወቅት የከተማዋ አስተዳደር የሚያካሂደውን የመንገድ ኮሪደር ልማት ሽፋን በማድረግ፣ ስድስት መኖሪያ ቤቶችና አንድ የንግድ መደብር በማስፈረስ ላንድ ባለሃብት አፓርታማ መስሪያ ቦታ ሰጥተዋል በሚል ሙስና ተጠርጥረው እንደኾነ ተገልጧል። ምክር ቤቱ ፍትሕ ሚንስቴር ባቀረበለት ጥያቄ መሠረት ውሳኔውን ያሳለፈው፣ የፍትሕና አስተዳደር ቋሚ ኮሚቴ በአባሉ ላይ ያደረገውን ምርመራ ለምክር ቤቱ ካቀረበ በኋላ ነው።

4፤ በትግራይ የማዕከላዊ ዞን አስተዳዳሪ ሰለሞን መዓሾ ባለፈው ሳምንት ዕሁድ'ለት ከአክሱም ወደ መቀለ ሲጓዙ ማንነታቸው ባልታወቁ ታጣቂዎች "የግድያ ሙከራ’ ተደርጎብኛል ማለታቸውን ቢቢሲ ዘግቧል። ሰለሞን፣ ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ክንፍ የግድያ ሙከራ እንዳልተፈጸመብኝ አድርጎ መረጃ እያሠራጨ ይገኛል በማለት መክሰሳቸውን ዘገባው ጠቅሷል። ክስተቱን የሚያጣራ ኮሚቴ እንዲቋቋም ለጊዜያዊ አስተዳደሩ ፕሬዝዳንቱ ጥያቄ ማቅረባቸውንም ሰለሞን ተናግረዋል ተብሏል።

5፤ የፌደራሉ ጠቅላይ ፍርድ ቤት የፍትሃ ብሔር ይግባኝ ሰሚ ችሎት፣ በፍቅር እስከ መቃብር ልቦለድ ላይ የተመሠረተው ተከታታይ ፊልም በኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን እንዳይተላለፍ ለጊዜው ጥሎት የቆየውን እግድ ትናንት አንስቷል። የልቦለዱ ደራሲ የሀዲስ አለማየሁ ወራሾች ፊልሙ በቴሌቪዥን መተላለፉ እንዲቋረጥ በኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽንና በዋልታ ቴሌቪዥን ላይ የመሠረቱት ክስ በሂደት ላይ እያለ፣ የኢትዮጵያ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን በመስከረም ወር መባቻ ግድም ፊልሙን ማስተላለፍ በመጀመሩ የደራሲው ወራሽ ጽጌሬዳ አበበ መስከረም 2 ቀን ፌደራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት የፊልሙን ሥርጭት እንዲያገ በድጋሚ አቤቱታ ማቅረባቸው ይታወሳል። ፍርድ ቤቱም የፊልሙ ሥርጭት እንዲታገድ መስከረም 7 ቀን ወስኖ እንደነበር አይዘነጋም።

6፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር አብድራህማን ሞሐመድ አብዱላሂ የሶማሌላንድ ስድስተኛው ፕሬዝዳንት ኾነው በመመረጣቸው የእንኳን ደስ አለዎት መልዕክት አስተላልፏል። በሱማሊያ የአሜሪካ ኤምባሲም ተመሳሳይ መልዕክት አስተላልፏል። የተቃዋሚው ዋዳኒ ፓርቲ መሪ አብዱላሂ ምርጫውን ያሸነፉት፣ ከጠቅላላው ድምጽ 64 በመቶውን በማግኘት ሲኾን፣ ለኹለተኛ የሥልጣን ዘመን የተወዳደሩት ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ ደሞ 34 ነጥብ 8 በመቶ ድምጽ አግኝተዋል። ሶማሌላንድ "ነጻ" እና "ፍትሃዊ" የተባለላትን ምርጫ ያካሄደችው፣ በገንዘብ እጥረትና በቴክኒካዊ ችግሮች ሳቢያ ለኹለት ዓመታት አራዝማው ከቆየች በኋላ ነው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ማክሰኞ ኅዳር 10/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በአገሪቱ በተያዘው የትምህርት ዘመን ለትምህርት የተመዘገቡ ተማሪዎች ብዛት በ10 ሚሊዮን እንደሚያንስ ጉዳዩ የሚመለከተው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ የትምህርት ሚንስቴርን የሦስት ወራት ዕቅድ አፈጻጸም ትናንት በገመገመበት ወቅት ማስታወቁን ሸገር ዘግቧል። ከቅድመ መደበኛ እስከ 2ኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች ለመመዝገብ ከታቀደው ከ32 ሚሊዮን በላይ ተማሪዎች መካከል፣ ከ21 ሚሊዮን ያህሉ ብቻ ተመዝግበዋል መባሉን ዘገባው ጠቅሷል። የተማሪዎች ቁጥር በከፍተኛ ደረጃ የቀነሰው፣ በተፈጥሮና ሰው ሠራሽ ችግሮች ሳቢያ ነው ተብሏል። ትምህርት ሚንስቴር፣ የመምህራን ባንክ ለማቋቋም ዝግጅት መጀመሩንም በዚሁ ወቅት ጠቁሟል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ዋና ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው፣ የብር ምንዛሬ ዋጋ ማሽቆልቆል በአየር መንገዱ ላይ ያሳደረው ተጽዕኖ አነስተኛ ነው ማለታቸውን ብሉምበርግ ዘግቧል። የብር ዋጋ መቀነስ ተጽዕኖው አነስተኛ የኾነው፣ የአየር መንገዱ አብዛኞቹ መንገደኞች በዶላር የሚከፍሉ ዓለማቀፍ ተጓዦች በመኾናቸው እንደኾነ መስፍን መግለጣቸውን ዘገባው አመልክቷል። አየር መንገዱ ወደ አሥመራ ያቋረጠውን በረራ በተመለከተ፣ በረራውን እንደገና የመጀመር ፍላጎት እንዳለና ኾኖም መቼ ይጀመራል የሚለው ለጊዜው እንደማይታወቅ መስፍን ተናግረዋል ተብሏል።

3፤ የአሜሪካ ከፍተኛ ባለሥልጣናት ትናንት አዲስ አበባ ውስጥ ከውጭ ጉዳይና መከላከያ ሚንስቴር ባለሥልጣናት ጋር ተወያይተዋል። የአሜሪካ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴርና መከላከያ ሚንስቴር ከፍተኛ ሹሞችን ያካተተው ልዑካን ቡድን፣ ትናንት ከመከላከያ ሚንስትር አይሻ ሞሐመድ ጋር በአማራና ኦሮሚያ ክልሎች የሚካሄዱትን ግጭቶች በመፍታት ዙሪያ መወያየቱን በኢትዮጵያ የአሜሪካ ኢምባሲ አስታውቋል። ሁለቱ ወገኖች፣ በትግራይ የቀድሞ ተዋጊዎችን ትጥቅ የማስፈታት፣ የመበተንና መልሶ የማዋሃድ ሂደትን በማጠናከርና የኢትዮጵያንና አሜሪካን ግንኙነት በማጎልበት ዙሪያ ጭምር ተወያይተዋል ተብሏል።

4፤ ኢትዮጵያዊያን በሐሰት ኤርትራዊ ነን እያሉ በብሪታኒያ ጥገኝነት እየጠየቁ መኾኑን ዴይሊ ሜል ጋዜጣ ዘግቧል። ጋዜጣው ሚካኤል አብርሃ የተባለ ኢትዮጵያዊ፣ ኤርትራዊ እንደኾነ በማስመሰል እንዴት አድርጎ ጥገኝነት እንዳገኘ ለቲክቶክ ተከታዮቹ ማብራሪያ መስጠቱን ጠቅሷል። አብርሃ፣ ኢትዮጵያዊያን የጥገኝነት አመልካቾች ዕድሜያቸው ከ18 ዓመት በታች መኾኑን እንዲያሳምኑ ጥገኝነት ፈላጊዎችን በበይነ መረብ መምከሩንና እንዴት ኤርትራዊ መምሰል እንዳለባቸው ማብራራቱን ዘገባው አመልክቷል። የብሪታንያ ባለሥልጣናት በዘገባው ዙሪያ ምርመራ ጀምረዋል ተብሏል።

5፤ የሱዳን ተፋላሚ ወገኖች ተኩስ እንዲያቆሙ ብሪታንያ ለተመድ ጸጥታው ምክር ቤት ያቀረበችውን ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ሩሲያ ድምጽን በድምጽ በመሻር መብቷ ትናንት ምሽት ውድቅ አድርገዋለች። ሩሲያ የውሳኔ ሃሳቡን ውድቅ ያደረገችው፣ ሱዳናዊያን ንጹሃንን ከጥቃት የመጠበቅና የአገሪቱን ድንበር የመቆጣጠር ሃላፊነት የሱዳን ባለሥልጣናት እንጂ ጸጥታው ምክር ቤት የሚጭነው ውሳኔ መኾን የለበትም በማለት ነው። ረቂቅ የውሳኔ ሃሳቡ፣ ኹለቱ ወገኖች ንጹሃንን ከጥቃት ለመጠበቅ ቀደም ሲል የገቧቸውን ቃል ኪዳኖች እንዲያከብሩ፣ ያልተቋረጠ ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲገባ እንዲፈቅዱና ግጭት እንዲያቆሙ የሚጠይቅ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሰኞ ኅዳር 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ገቢዎች ቢሮ በመርካቶ ሰሞኑን እያካሂደው ካለው የደረሰኝ ቁጥጥር ጋር በተያያዘ የተጣለባቸውን ከፍተኛ ቅጣት በመቃወም በርካታ ነጋዴዎች ዛሬ መደብሮቻቸውን እንደዘጉ ቢቢሲ ዘግቧል። የቢሮው ባለሙያዎች ካለፈው ሳምንት ጀምሮ የመርካቶ ነጋዴዎች ለሚሸጧቸው ሸቀጦች በትክክለኛው ዋጋ ደረሰኝ መቁረጣቸውን ወይም ከሌሎች አቅራቢዎች የገዟቸው ምርቶች ደረሰኝ የተቆረጠባቸው ስለመኾናቸው ማረጋገጥ እንደጀመሩ ነጋዴዎቹ መናገራቸውን ዘገባው አመልክቷል። ሕጋዊ ደረሰኝ ያልቆረጡ ነጋዴዎች የ100 ሺሕ ብር ቅጣት እንዲከፍሉ እንደተገደዱ ተናግረዋል ተብሏል። ነጋዴዎች መደብሮቻቸውን የዘጉት፣ የአስተዳደሩን ውሳኔ በመቃወም ላንድ ሳምንት አድማ እንዲደረግ የሚጠይቅ መልዕክት በቴሌግራም መሠራጨቱን ተከትሎ እንደኾነ ተነግሯል።

2፤ መንግሥት ዋልታ ሚዲያንና ፋና ሜዲያ ኮርፖሬትን ባንድ ላይ በማጠቃለል አንድ ግዙፍ ሜዲያ ለመመስረት ሲያደርግ የቆየው ሂደት ተገባዶ ካለፈው ሳምንት ጀምሮ ርክክብና ሽግግር እንደተጀመረ ዋዜማ ተረድታለች። ውህዱን ሜዲያ በቦርድ ስብሳቢነት እንዲመሩ የጠቅላይ ሚንስትሩ የማኅበራዊ ዘርፍ አማካሪ ዳንኤል ክብረት የተሾሙ ሲኾን፣ ለአዲሱ ሜዲያ ሥራ አስፈጻሚነት ደሞ የራዲዮ ፋና ሥራ አስኪያጅ አድማሱ ዳምጠው ተመድበዋል። የዋልታ የሥራ አስፈጻሚና የፋይናንስ ቢሮዎች ታሽገው የሂሳብ ሰነዶች ማጣራት እንደተጀመረ ምንጮች ተናግረዋል። አዲሱ ሜዲያ የፋናን ስም እንደሚይዝና በሂደቱ ከሥራው የሚሰናበት ሠራተኛ እንደማይኖር ዋዜማ ሰምታለች።

3፤ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በመገናኛ ብዙሃን ማሻሻያ ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከባለድርሻ አካላት ጋር ባደረገው ውይይት፣ የመገናኛ ብዙኀን ባለሥልጣን የቦርድ አባላት የሚመረጡበት መስፈርት ጥያቄ እንደተነሳበት ሸገር ሬዲዮ ዘግቧል። የምክር ቤቱ የዲሞክራሲ ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ አባላት፣ ሥራ ላይ ባለው የመገናኛ ብዙሃን አዋጅ ላይ የፖለቲካ ፓርቲ አባላት ያልኾኑ ሰዎች ብቻ ለባለሥልጣኑ ቦርድ አመራርነት እንደሚሾሙ የሚደነግገው አንቀጽ ለምን እንደወጣ መጠየቃቸውን ዘገባው ጠቅሷል። የፓርቲ አባላት የቦርድ አመራር ውስጥ እንዲገቡ መፍቀድ፣ ባለሥልጣኑን በመገናኛ ብዙኀንም ኾነ በኅብረተሰቡ ዘንድ ታማኝነት አያሳጣውም ወይ? የሚል ጥያቄ ተነስቷል ተብሏል። የመገናኛ ብዙሃን ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር መሐመድ እንድሪስ በበኩላቸው፣ እንዲህ ያለው ጥያቄ ባለሥልጣን መስሪያ ቤቱን ካለማመንና በጥርጣሬ ከመመልከት የሚመነጭ ነው በማለት ምላሽ እንደሰጡ ተገልጧል። በረቂቅ የማሻሻያ አዋጁ ውስጥ አምስት ንዑስ አንቀጾች በጠቅላላው እንደተሰረዙና 10 ንዑሳን አንቀጾች በሌሎች አንቀጾች እንደተተኩ የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

4፤ መንግሥት የነዳጅ ዋጋ ማስተካከያ ባለማድረጉ በኹለት ወራት ብቻ 35 ቢሊዮን ብር እዳ እንደመጣበት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የንግድና ቱሪዝም ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ የነዳጅ ውጤቶችን የግብይት ሥርዓት ለመደንገግ በወጣው ረቂቅ አዋጅ ዙሪያ ዛሬ ከአስረጂዎች ጋር ባደረገው ውይይት ላይ ተገልጧል። የዋጋ ማስተካከያ ይደረጋል በሚል እሳቤ ነዳጅ እያላቸው ነዳጅ የለም የሚሉ ማደያዎች መኖራቸውንም ሚንስትሩ ገልጸዋል። የንግድና ቀጠናዊ ትስስር ሚንስትር ካሳሁን ጎፌ፣ ለጎረቤት አገራት ነዳጅ ለማቅረብ የተዘጋጁ ማደያዎች መኖራቸውን በክትትል እንደተደረሰበትም ተናግረዋል።

5፤ የኢትዮጵያ ምግብና መድኃኒት ባለሥልጣን፣ ሊባ የተሰኘ የምግብ ዘይት የገበያ ፍቃድ የሌለውና በንጥረነገሮች ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ውስጥ እንዳይገባ ተከልክሏል። ባለሥልጣኑ ኅዳር 6 ለሁሉም ቅርንጫፍ ጽሕፈት ቤቶቹ በጻፈው ደብዳቤ፣ ጅቡቲ በሚገኘዉ ጎልደን አፍሪካ ጅቡቲ የተባለ አምራች የሚያመረተው ሊባ ዘይት በንጥረነገር ያልበለጸገ በመሆኑ ወደ አገር ማስገባት የማይቻል መኾኑን ዋዜማ ተመልክታለች። ዘይት አምራቹ ኩባንያ ስለምርቱ ደኅንነትና ጥራት ለማረጋጋጥ የሚረዱ ወሳኝ ሰነዶችን በተደጋጋሚ እንዲያቀርብ ተጠይቆ ማቅረብ እንዳልቻለ የገለጠው ባለሥልጣኑ፣ ኩባንያው በተለያዩ ጊዜያት የሚያቀርባቸው ሰነዶች የተለያዩ መኾናቸዉ ጥርጣሬ እንዳሳደረ ጠቅሷል። አስመጪዎች እገዳውን በመተላለፍ ዘይቱን አስገብተው ከተገኙ፣ ምርቱ ወዲያውኑ ወደመጣበት አገር ተመላሽ እንደሚደረግ ባለሥልጣኑ አስጠንቅቋል።

6፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ በዓመታዊው አፔክስ ፓሴንጀር ቾይስ አዋርድስ የዓለም አራት ኮኮብ አየር መንገድ ደረጃ ዕውቅናና ሽልማት ማግኘቱን ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። አየር መንገዱ፣ ሽልማቱ ከ1 ሚሊዮን በላይ በሚኾኑ የተረጋገጡ በረራዎች ከበረራዎች በኋላ መንገደኞች በሰጧቸው ድምጾች ላይ የመሠረቱ መኾኑን ገልጧል። ሽልማቱ፣ በዓለም አቪዬሽን ዘርፍ ትልቅ ሥፍራ የሚሰጠው ዓለማቀፍ ዕውቅና እንደኾነም አየር መንገዱ ጠቅሷል።

7፤ የተመድ ጸጥታው ምክር ቤት በሱዳን ባስቸኳይ ተኩስ እንዲቆም እንዲደረግ በረቀረበለት ሰነድ ላይ ዛሬ ይወያያል። ብሪታኒያና ሴራሊዮን በጋራ ያቀረቡት የውሳኔ ሃሳብ፣ ተፋላሚ ወገኖች ባስቸኳይ ግጭት እንዲያቆሙ፣ ንግግር እንዲጀምሩና የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ እንዲደርሱ የሚጠይቅ ነው። የውሳኔ ሃሳቡ፣ ኹለቱ ወገኖች ንጹሃንን ከጥቃት ለመጠበቅ ቀደም ሲል የገቧቸውን ቃል ኪዳኖች እንዲያከብሩ፣ ጾታዊ ጥቃትን እንዲከላከሉ፣ ያልተቋረጠ ሰብዓዊ ዕርዳታ እንዲገባ እንዲያደርጉ ጭምር ይጠይቃል። አባል አገራት ግጭቱን ከሚያባብስ ጣልቃ ገብነት እንዲቆጠቡ፣ በዳርፉር ላይ የተጣለውን የጦር መሳሪያ ማዕቀብ እንዲያከብሩ እንዲኹም ተፋላሚዎቹ ተኩስ አቁም ላይ የሚደርሱ ከኾነ የተመድ ዋና ጸሃፊ የስምምነቱን ተፈጻሚነት የሚቆጣጠር አካል እንዲሰይሙም ጥሪ ያደርጋል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሰኞ ኅዳር 9/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር ርዕሰ መስተዳድር ጌታቸው ረዳ፣ ትግራይ ከኤርትራ ጋር እርቅ ማውረድ እንደምትፈልግ ላንድ የጣሊያን የዜና አውታር ተናግረዋል። ባንድ የጤና ጉባዔ ላይ ለመገኘት ጣሊያን የሚገኙት ጌታቸው፣ በጦርነቱ ለተፈጸሙ ወንጀሎች ተጠያቂነት ለማስፈን የፍትሕ ዓለማቀፋዊ ሥርዓት ማቋቋም እንደሚያስፈልግ ጠቁመዋል። ለወንጀሎች ሃላፊነትና ተጠያቂነት ሳይኖር፣ ከኤርትራ ጋር መደራደር እንደማይቻል ጌታቸው አስምረውበታል። ጌታቸው፣ በትግራይና አማራ ክልሎች መካከል ምዕራብ ትግራይ ላይ ያለው ውዝግብ በሰላም ይፈታ እንደኾነ ለቀረበላቸው ጥያቄ፣ ዘላቂ ሰላምን ማስፈን ከተፈለገ ሌላ አማራጭ የለም በማለት ጌታቸው መልሰዋል።

2፤ አዲሱ የባንክ ሥራ ረቂቅ አዋጅ መንግሥት ከብሄራዊ ባንክ ሊበደር በሚችለው የገንዘብ መጠን ላይ ገደብ ማስቀመጡን ሪፖርተር ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ፣ ብሔራዊ ባንክ ለመንግሥት ከ12 ወራት ባልበለጠ ጊዜ የሚመለስ ጊዜያዊ ብድር ሊሰጥ እንደሚችል መደንገጉን ዘገባው አመልክቷል። በ2000 ዓ፣ም የወጣው የተሻሻለ አዋጅ፣ መንግሥት ከባንኩ ምን ያህል ብድር በምን ያህል ወለድ መበደር እንደሚችል በግልጽ አልደነገገም ነበር። የባንኩ ገዥ ማሞ ምኅረቱ፣ መንግሥት በቂ ገንዘብ እንዲያገኝ ግብር ለጥቅል አገራዊ ምርት ያለውን ምጣኔ በቀጣዮቹ አራት ዓመታት በአራት በመቶ ለማሳደግ እንደታቀደ ገልጸዋል ተብሏል።

3፤ የኢትዮጵያ ባለሥልጣናት በአዲስ አበባና ሌሎች ከተሞች የሚኖሩ ሱዳናዊያን ስደተኞችን እንደገና የቪዛ  ክፍያ ማስከፈል መጀመራቸው ስደተኞቹን አጣብቂኝ ላይ እንደጣላቸው የሱዳን ዜና ምንጮች ዘግበዋል። መንግሥት ለሱዳናዊያን ስደተኞች የቪዛ ክፍያ ማስከፈል ያቆመው፣ ባለፈው ዓመት የካቲት ነበር። ኾኖም መንግሥት ቪዛቸውን በጊዜው በማያሳድሱ ስደተኞች ላይ የ30 ዶላር ቅጣት በቅርቡ ጥሏል ተብሏል። የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን፣ ከመጠለያ ውጭ ከተማ ውስጥ የሚኖሩ ሱዳናዊያን ስደተኞችን በስደተኝነት አልመዘገበም። አዲስ አበባ ውስጥ የሚገኝ አንድ የሱዳን ሲቪክ ድርጅት፣ ለጉዳዩ መፍትሄ ፍለጋ ለጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ አቤቱታ ማስገባቱን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል።

4፤ ሳዑዲ ዓረቢያ ከጥር 2016 ዓ፣ም ወዲህ ሰባት ኢትዮጵያዊያን በሞት መቅጣቷን የፈረንሳይ ዜና ወኪል ዘግቧል። አገሪቱ በጠቅላላው በተጠቀሰው ጊዜ ውስጥ በሞት የቀጣቻቸው የውጭ ዜጎች ብዛት 100 ደርሷል። በሞት ከተቀጡት መካከል፣ አንድ ኤርትራዊ፣ ሦስት ሱዳናዊያንና 10 ናይጀሪያዊያን ይገኙበታል። አብዛኞቹ የሞት ቅጣቶች የተፈጸሙት፣ ከአደንዛዥ ዕጽ ዝውውር ጋር በተያያዘ እንደኾነ ተገልጧል። አገሪቱ በ2015/16 ዓ፣ም በሞት የቀጣችው 34 የውጭ ዜጎችን ብቻ ነበር።

5፤ ሱማሊያ፣ በራስ ገዟ ሶማሌላንድ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ዙሪያ ሉዓላዊነቷን የሚጋፉ አስተያየቶችን የሰጡ የአውሮፓ ዲፕሎማቶችን አስጠንቅቃለች። አንዳንድ የአውሮፓ ዲፕሎማቶች በሰጧቸው አስተያየቶች ሶማሌላንድን የሱማሊያ ግዛት አድርገው አልቆጠሩም በማለት የውጭ ጉዳይ ሚንስትሩ አሕመድ ፊቂ የወቀሱ ሲኾን፣ በሞቃዲሾ የዴንማርክ አምባሳደር ወደ ሐርጌሳ ሂደው በምርጫው ዙሪያ ለሰጡት አስተያየትም ማብራሪያ እንዲሰጡ ጠርተዋል። ሶማሌላንድ በበኩሏ፣ ፊቂ በምርጫው ዙሪያ የሚሰጧቸው አስተያየቶች ከ"ጥላቻ" እና "የቅናት መንፈስ" የመነጩ ናቸው በማለት ከሳለች።

6፤ ኢጋድ፣ በሱዳን ጦርነት እጃቸው የሌለባቸውን አገራት ያካተተ አሕጉራዊ ኃይል በአገሪቱ እንዲሠማራ ምክረ ሃሳብ ማቅረቡን ከምንጮች እንደሰማ ሱዳን ትሪቡን ዘግቧል። ኢጋድ በሱዳን ወታደራዊ ኃይል እንዲሠማራ ሃሳብ ያቀረበው፣ ተፋላሚ ወገኖች ቀደም ሲል ጅዳ ላይ የደረሱበትን የሰላም ስምምነት ተፈጻሚ ለማድረግና ጥሰቶችን ለመቆጣጠር እንደኾነ ዘገባው አመልክቷል። ሃሳቡ፣ ለስድስት ወራት ለሚቆይ ተልዕኮ 4 ሺሕ 500 ወታደሮች እንዲሠማሩ የሚጠይቅ እንደኾነ ዘገባው ጠቅሷል። [ዋዜማ]

-የቀድሞ ገዢው ፓርቲ ንብረት የሆኑት ዋልታ አዲስ ሚዲያንና ራዲዮ ፋናን በአንድ አጠቃሎ “ጠንካራ ሚዲያ” ለማድረግ በመንግስት አካላት ሲደረግ የነበረው ሂደት ተገባዶ ርክክብና ሽግግር እየተከናወነ መሆኑን ዋዜማ ተረድታለች። ዝርዝሩን ያንብቡት - https://cutt.ly/weJNKK79

ለቸኮለ! ቅዳሜ ኅዳር 7/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የኢትዮጵያ ሰነድ ሙዓለ ንዋይ ግብይት እንደጀመሩ የ90 ኩባንያዎችን ድርሻ ለማሻሻጥ መመዝገቡን መስማቱን ሪፖርተር ጋዜጣ ዘግቧል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው እስካሁን 1 ነጥብ 6 ቢሊዮን ብር ማሰባሰብ ችሏል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው አገልግሎት በይፋ ሲጀምር፣ ኢትዮ ቴሌኮም 10 በመቶ ድርሻውን እንዲሁም የኢትዮጵያ ኢንሹራንስ ኮርፖሬሽን ገና በይፋ ያልተገለጠ ድርሻው እንደሚሸጡ ዘገባው አመልክቷል። የሰነድ ሙዓለ ንዋይ ገበያው ወደፊት ቴሌብርን ጨምሮ የተለያዩ የክፍያ ዘዴዎች ማመልከቻ አስገብተው እንዲወዳደሩ ይደረጋል ማለቱንም የዜና ምንጩ ጠቅሷል።

2፤ የኢትዮጵያ አየር መንገድ ዋና ሥራ አስፈጻሚ መስፍን ጣሰው፣ ለሳምንታት የተካሄደው የአሜሪካው ቦይንግ ኩባንያ ሠራተኞች የሥራ ማቆም አድማ በአየር መንገዱ የረጅም ጊዜ ዕድገት ላይ ተጽዕኖ ሊያሳድር ይችላል በማለት ስጋታቸውን መግለጣቸውን ኒው ሴንትራል ቲቪ ዘግቧል። የሥራ ማቆም አድማው በተለይ አየር መንገዱ ባዘዛቸው አዳዲስ ቦይንግ 737 እና ቦይንግ 777 የመንገደኞች አውሮፕላኖች አቅርቦት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ሊኖረው እንደሚችል የጠቆሙት መስፍን፣ አየር መንገዱ ያዘዛቸውን አውሮፕላኖች መቼ እንደሚረከብ እስካኹን ርግጠኛ እንዳልኾነ መናገራቸውን ጠቅሷል። ኾኖም አየር መንገዱ አኹንም በቦይንግ ኩባንያ ላይ ትልቅ ተስፋ እንዳለው መስፍን ገልጸዋል ተብሏል። የቦይንግ ማክስ አውሮፕላኖች መዘግየትን ተከትሎ አየር መንገዱ በቅርቡ ከኤርባስ ኩባንያ ግዙፍ የመንገደኞች አውሮፕላን እንደተረከበ ይታወሳል።

3፤ ፌደራል ፖሊስ ኮሚሽን አዲስ ያስገነባውን የፎረንሲክ ምርመራና ምርምር የልሕቀት ማዕከል ዛሬ አስመርቋል። ማዕከሉን መርቀው የከፈቱት ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ ማዕከሉ ከኢትዮጵያ አልፎ ለጎረቤት አገራትም አገልግሎት መስጠት እንደሚችል ገልጸዋል። ዐቢይ፣ የማዕከሉ መቋቋም መንግሥታቸው በጸጥታ ዘርፍ ላይ ያደረገው ማሻሻያ አካል እንደኾነ ጠቁመዋል። ማዕከሉ፣ የሰነድ፣ የዘረመል (ዲ ኤን ኤ)፣ የዲጂታል ፎረንሲክ እና የስውር አሻራ ማስረጃዎችን ለመመርመር በሚያስችሉ ቴክኖሎጂዎች የተደራጀ እንደኾነ ተገልጧል። ኢትዮጵያ እስካሁን ከወንጀል ምርመራ ጋር በተያያዘ የዘረመል (ዲ ኤን ኤ) ምርመራዎችን የምታስደርገው፣ ማስረጃዎችን ወደ ውጭ አገራት በመላክ ነበር።

4፤ ዓለማቀፉ የፍልሰት ድርጅት፣ የተመድ ልማት ፕሮግራምና የተመድ ስደተኞች ኮሚሽን ከኢትዮጵያ መንግሥት ጋር በመተባበር ሰሞኑን ለአገር ውስጥ መፈናቀል የዘላቂ መፍትሄ ብሄራዊ ስትራቴጂ ይፋ አድርገዋል። አዲሱ የዘላቂ መፍትሄ ብሄራዊ ስትራቴጂ፣ በአገሪቱ ውስጥ የአገር ውስጥ መፈናቀልን ለመግታት፣ ሰብዓዊ ዕርዳታን ከሰላም ግንባታ ሥራዎች፣ ከአየር ንብረት ለውጥ መቋቋሚያ ፕሮጀክቶችና ከመንግሥት-መር ልማት ጋር ማቀናጀትን ዓላማው ያደረገ ነው። ተመድ የአገር ውስጥ ተፈናቃይነትን በዓለም ላይ በዘላቂነት ለመፍታት ድጋፍ ያስፈልጋቸዋል ብሎ በቅርቡ ከመረጣቸው 15 አገራት መካከል ኢትዮጵያ አንዷ ናት።

5፤ ተመድ ለተያዘው የፈረንጆች ዓመት ኢትዮጵያ ውስጥ ለሚገኙ ዕርዳታ ፈላጊዎች ከያዘው የገንዘብ በጀት ውስጥ እስካሁን ከመንግሥት ምንጮችና ከዓለማቀፍ ለጋሾች ማሟላት የቻለው 47 በመቶውን ብቻ እንደኾነ አስታውቋል። ድርጅቱ፣ ከሰኔ 2016 ዓ፣ም እስከ ታኅሳስ 2017 ዓ፣ም ድረስ ለዕርዳታ ፈላጊዎች የያዘው የገንዘብ በጀት ዕቅድ 877 ሚሊዮን ዶላር ነው። ዕቅዱ፣ በአየር ንብረት ለውጥ ሳቢያ በደቡብ ኢትዮጵያ እና በደቡብ ምሥራቅ ኢትዮጵያ ሊከሰት የሚችለውን ድርቅ፣ ግጭቶች የሚያስከትሏቸውን መፈናቀሎች፣ የመሬት መንሸራተትና የጎርፍ አደጋዎችን ታሳቢ በማድረግ የተዘጋጀ ነበር። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ዓርብ ኅዳር 6/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ አማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት፣ መንግሥት በክልሉ የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶችን በግዳጅ ለውትድርና እየመለመለ ይገኛል በማለት አዲስ ባወጣው መግለጫ ከሷል። ቡድኑ፣ በርካታ ወጣቶች ከግዳጅ ውትድርና ለመቅረት ለመንግሥት ባለሥልጣናትና ለገዥው ፓርቲ ካድሬዎች ከፍተኛ ገንዘብ እየከፈሉ ይገኛሉ ብሏል። ገዥው መንግሥት የክልሉን ሕዝብ የሰላም ጥያቄ በመጥለፍና የሰላም ጥሪ የሚደረግባቸውን ሕዝባዊ ሰልፍች በማዘጋጀት ለራሱ ፖለቲካዊ ዓላማ እየተጠቀመባቸው ይገኛል በማለት የወቀሰው ቡድኑ፣ ሕዝቡ መንግሥት ያልፈቀደውን ሰልፍ ሊያደርግ እንደማይችል ይታወቃል ብሏል።

በተያያዘ፣ የኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት፣ ትናንት በክልሉ በርካታ ዞኖች በተካሄዱት የሰላም ጥሪ የተንጸባረቀባቸው ሕዝባዊ ሰልፍች እጁ እንደሌለበት ዛሬ በኮምኒኬሽን ቢሮው በኩል አስታውቋል። ሰልፎቹ ሕዝቡ በራሱ ተነሳሽነት ያካሄዳቸውና በክልሉ ያለው አለመግባባት በሰላም እንዲፈታ የተጠየቀበት መድረክ መኾኑን የጠቀሰው የክልሉ መንግሥት፣ የክልሉ መንግሥት ለድጋፍ እንዳዘጋጀው ተደርጎ በተለያዩ አካላት የሚናፈሰው አሉባልታ ግን ከእውነት የራቀ ነው በማለት አስተባብሏል። አሉባልታው በክልሉ ታጥቀው የሚንቀሳቀሱ አካላት የሕዝቡ የሰላም ጥሪ እንዳይደርሳቸው በሚፈልጉ አካላት ኾን ተብሎ የተደረገ መኾኑን እንደሚያውቅ የክልሉ መንግሥት ጨምሮ ገልጿል።

2፤ በአማራ ክልል ምዕራብ ጎጃም ዞን በፋኖ ታጣቂዎች ቁጥጥር ስር በሚገኙት ደጋ ዳሞትና ቋሪት ወረዳዎች የመንግሥት ሠራተኞች የጥቅምት ወር ደመወዝ እንዳልተከፈላቸው ዋዜማ ሰምታለች። የዞኑ አስተዳደር ለወረዳዎች ሠራተኞች ደመወዝ አይከፈላችሁም ማለቱን ሠራተኞቹ ገልጸዋል። በቋሪት ወረዳ ከወረዳው ካቢኔና የጸጥታ አካላትና ከንግድ ባንክ ሠራተኞች ውጪ የሚገኙ የመንግሥት ሠራተኞች ደመወዝ የማይከፈላቸው፣ ለፋኖ ታጣቂዎች ድጋፍ ታደርጋላችሁ ተብለው ስለተፈረጁ እንደሆነ ዋዜማ ተረድታለች። ወደ ዞኑ መቀመጫ ፍኖተሰላም የሸሹ የወረዳ አመራሮች፣ የፖሊስና ሚሊሻ አባላት ግን የጥቅምት ወር ደሞዝ ተከፍሏቸዋል ተብሏል። በወረዳዎቹ አብዛኞቹ የመንግሥት መደበኛ ሥራዎች ተቋርጠዋል።

3፤ የትግራይ ክልል ጊዜያዊ አስተዳደር፣ የክልሉ የጸጥታና ፍትሕ አካላት ደብረጺዮን ገ/ሚካኤል የሚመሩት የሕወሓት ቡድን የሚያደርገውን የመፈንቅለ ሥልጣን እንቅስቃሴ በመረዳት ሕጋዊ ተልዕኳቸውን እንዲወጡ ትናንት ማምሻውን ባወጣው መግለጫ አሳስቧል። ቡድኑ በተለያዩ አካባቢዎች ሕገወጥ እንቅስቃሴዎችን እያደረገ መኾኑን የጠቀሰው ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ እንዲህ ዓይነቱን ሥርዓት አልበኝነት አልታገስም በማለት አስጠንቅቋል። ጊዜያዊ አስተዳደሩ፣ በዚህ “ሕገወጥ ቡድን” የሚተዳደር ሕዝብም ኾነ ሀብት አይኖርም ብሏል።

4፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር፣ በኢትዮጵያ የሱዳን ተጠባባቂ አምባሳደር ዓሊ የሱፍ በሕዳሴው ግድብ ዙሪያ ለሰጡት አስተያየት ቅሬታውን ለመግለጽ ትናንት ጠርቷቸው እንደነበር ሱዳን ትሪቡን ዘግቧል። ተጠባባቂ አምባሳደሩ በግድቡ ውሃ አሞላልና አስተዳደር ዙሪያ ያለው ውዝግብ ካልተፈታ፣ ከኢትዮጵያ ጋር ጦርነት ሊቀሰቀስ ይችላል በማለት በቅርቡ ላንድ የአገራቸው ቴሌቪዥን ጣቢያ ቃለ ምልልስ ሰጥተው እንደነበር ዘገባው አመልክቷል። ዓሊ በዚሁ ቃለ ምልልሳቸው፣ በግድቡ ላይ የሦስትዮሽ ስምምነት ላይ ካልተደረሰና ጦርነት የሚቀሰቀስ ከኾነ፣ ሱዳን ከግብጽ ጋር ወግና ትቆማለች በማለት እንደተናገሩ የዜና ምንጩ ጠቅሷል። የውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ቃል አቀባይ አምባሳደር ነቢያት ጌታቸው ትናንት በሰጡት ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ፣ ዓሊ የሰጡትን አስተያየት በማጣጣል የሕዳሴ ግድብ ውዝግብ የሚፈታው በድርድር ብቻ እንደኾነ ተናግረው ነበር። ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር የሱዳን ተጠባባቂ አምባሳደርን ጠርቶ ቅሬታውን ስለመግለጡ በይፋ ያወጣው መግለጫ የለም።

5፤ የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚንስቴር፣ የጎረቤት ሶማሌላንድ ራስ ገዝ ሕዝብ ሰላማዊና ዲሞክራሲያዊ ምርጫ በማካሄዱ የእንኳን ደስ አላችሁ መልዕክት አስተላልፏል። ሚንስቴሩ፣ የሶማሌላንድ የምርጫ ኮሚሽን "ነጻ እና ፍትሃዊ" ምርጫ ማካሄዱን በመጥቀስ አድናቆቱን ገልጧል። ሶማሌላንድ ያካሄደችው ምርጫ፣ ያደገ ዲሞክራሲያዊ ሥርዓት እና አስተዳደር መዘርጋቷን ማሳያ እንደሆነ ሚንስቴሩ አውስቷል። ሶማሌላንድ ከሱማሊያ በተናጥል ተገንጥላ ነጻነቷን ካወጀች ወዲህ አራተኛውን ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ከትናንት ወዲያ ያካሄደች ሲኾን፣ የምርጫ ውጤቱ ቆጠራም ባኹኑ ወቅት እየተካሄደ ይገኛል። ለሁለት ዓመታት ከዘገየ በኋላ በተካሄደው በዚሁ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ፣ ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እና ሁለት የተቃዋሚ ፓርቲ መሪዎች ተወዳድረዋል።

6፤ ጠቅላይ ሚንስትር ዐቢይ፣ በአዲስ አበባ ከተማ መንገድ ላይ የፕላስቲክ ቤቶችንና የንግድ በረንዳዎችን መስራት መከልከል እንዳለበት በከተማዋ እየተገነባ የሚገኘውን ኹለተኛ ዙር የመንገድ ኮሪደር ልማት ከከተማዋ አመራሮች ጋር በገመገሙበት ወቅት አሳስበዋል። ዐቢይ፣ ነዋሪዎች ንግድ ለማካሄድ በፕላስቲክ የሚሠሯቸው ቤቶች ሕገወጥ ተብለው መፈረጅ አለባቸው በማለት ተናግረዋል። መንግሥት ፕላስቲክን የተመለከተ ረቂቅ ሕግ እያዘጋጀ መኾኑን የጠቆሙት ዐቢይ፣ ፕላስቲኮች ወደ አገር ውስጥ እንዳይገቡ ጥረት እንደሚደረግም አስታውቀዋል።

7፤ ነፍጥ ያነሳው የአፋር ፌደራላዊ ዴሞክራሲ ፓርቲ ታጣቂዎች ትጥቃቸውን ለአፋር ክልላዊ መንግሥት ማስረከባቸውን የክልሉ ኮምንኬሽን ቢሮ ዛሬ ባሠራጨው መረጃ አስታውቋል። ታጣቂዎቹ ትጥቃቸውን አስረክበው ወደ ሰላማዊ ኑሮ ለመመለስ የተስማሙት፣ በክልሉ አብአላ ከተማ ላይ በተካሄደና የክልሉ ርዕሰ መስተዳድር አወል አርባ ጭምር በተገኙበት ስነ ሥርዓት ላይ እንደኾነ ቢሮው ገልጧል። አወል፣ የቡድኑ የቀድሞ ታጣቂዎች በክልሉ ሠላምና ልማት ላይ ተሳትፎ እንዲያደርጉ የክልሉ መንግሥት ምቹ ኹኔታዎችን እንደሚፈጥር አረጋግጠዋል ተብሏል። የክልሉ መንግሥት ከቀድሞው ታጣቂ ቡድን ጋር የደረሰበትን ስምምነት ዝርዝር አላብራራም። የአፋር ነጻ አውጪ ግንባር የተባለ ታጣቂ ቡድንም በተከታታይ ውይይቶች ወደ ሠላማዊ ትግል እንደተመለሰና ባኹኑ ወቅት በክልሉ ውስጥ የሚንቀሳቀስ ሌላ ታጣቂ ቡድን እንደሌለ ተገልጧል።

8፤ በሱማሊያ የአፍሪካ ኅብረት የሽግግር ተልዕኮ ሦስተኛውን ዙር ወታደሮቹን ከአገሪቱ የማስወጣት መርሃ ግብሩን አጠናቋል። ተልዕኮው የሦስተኛው ዙር ወታደሮችን የማስወጫ ሂደት ያጠናቀቀው፣ በጁባላንድ ግዛት ታችኛው ጁባ አካባቢ የኬንያ ወታደሮች ሲጠቀሙበት የነበረውን ወታደራዊ ጦር ሠፈር ለአገሪቱ ጦር ሠራዊት በማስረከብ ነው። ተልዕኮው በእስካኹኖቹ ሦስት ዙሮች ዘጠኝ ሺሕ ወታደሮቹን ከ21 ወታደራዊ ጦር ሠፈሮች አስወጥቷል። አፍሪካ ኅብረት በአራተኛው ዙር ሰላም አስከባሪ ጦሩን እስከ ቀጣዩ ታኅሳስ ወር መጨረሻ ድረስ መሉ በሙሉ ከአገሪቱ የማስወጣት ዕቅድ አለው። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ሐሙስ ኅዳር 5/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ በዛሬው ዕለት በኦሮሚያ ክልል በርካታ ዞኖች በተካሄዱ ሕዝባዊ ሰልፎች ሰልፈኞች በመንግሥት ኃይሎች እና በአማጺው የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት መካክል የሚካሄደው ግጭት እንዲቆም መጠየቃቸውን ዋዜማ ከየስፍራው ካገኘችው መረጃ ተረድታለች። ሰልፈኞቹ፣ ተፋላሚ ኃይሎች ያቋረጡትን የሰላም ድርድር እንዲቀጥሉና የተኩስ አቁም በማድረግ ለሕዝቡ ሰላም እንዲሰጡ ሰልፈኞቹ ጠይቀዋል። ሰልፎች ከተካሄዱባቸው ዞኖች መካከል፣ ቄለም ወለጋ፣ ሆሮ ጉዱሩ ወለጋ፣ ምዕራብ ጉጂ፣ አርሲ፣ ባሌ፣ ምሥራቅ ሸዋ፣ ምዕራብ ሸዋና የሰሜን ሸዋ ዞንኖች ይገኙበታል። ባንዳንድ አካባቢዎች የግል ተቋማት ሠራተኞች፣ አርሶ አደሮች፣ መምህራንና የመንግሥት ሰራተኞች በሰልፉ ላይ በግዳጅ እንዲገኙ በአካባቢው ሚሊሻዎች ጫና ሲደረግባቸው እንደነበር ዋዜማ ሰምታለች።

2፤ በኦሮሚያ ክልል ምሥራቅ ሐረርጌ ዞን የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶች በጅምላ ተይዘው እየታሠሩ መኾኑን ዋዜማ ከአካባቢው ነዋሪዎች ከደረሳት ጥቆማ ተረድታለች፡፡ በተለይ በበደኖ ወረዳ የገጠር ቀበሌዎች ወጣቶች ያለምንም የፍርድ ቤት ትዕዛዝ ወደተለያዩ ማቆያዎች እየተጋዙ መኾኑን ምንጮች አስረድተዋል፡፡ አፈሳውና እስሩ የተጀመረው ከሳምንት በፊት መኾኑን የጠቀሱት ምንጮች፣ ወጣቶቹን ወስደው በትክክል የት እንደሚያስሯቸው ቤተሰቦቻቸው እንደማያውቁ ገልጸዋል፡፡ ወጣቶቹ የሚታሠሩበት ምክንያት፣ "ከኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ጋር ንክኪ አላችሁ" በሚል በሚል ምክንያት እንደኾነ ተነግሯል። ሰሞኑን በክልሉ የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶችን በጅምላ የማፈስና ወደ ወታደራዊ ማሠልጠኛ ካምፖች በግዳጅ የመውሰድ ተግባር እየተፈጸመ መኾኑን ዋዜማ መዘገቧ አይዘነጋም፡፡

3፤ ለናሙና ወደ ውጪ አገር የሚላኩ ማዕድናት ወደ አገር ቤት እንዳልተመለሱ የማዕድን ሚንስቴር የክዋኔ አዲት ሪፖርት በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የመንግስት ወጪ፣ አስተዳደርና ቁጥጥር ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ በተገመገመበት ወቅት ተገልጧል። ሚንስቴር መስሪያ ቤቱ በጉዳዩ ላይ ለቀረበበት የኦዲት ግኝት የሰጠው ምላሽ አጥጋቢ አለመኾኑንም ቋሚ ኮሚቴው ገልጧል። ኾኖም ለናሙና ተልከው ያልተመለሱት የማዕድን ዓይነቶችና የተላኩበት አገር በግምገማው ላይ አልተጠቀሰም። በማዕድን ምርት ላይ የሚፈጸመው የኮንትሮባንድ ንግድ እንደቀጠለ ይገኛል ተብሏል። በወርቅ ንግድ ምርት ላይ ከፍተኛ ሚና ያላቸው ሰዎች ከሕንድ፣ ከቻይና እና ከሱማሊያና ከሌሎች ዓረብ አገራት የሚላክና የክፍያው ምክንያት ያልታወቀ በሚሊዮኖች የሚቆጠር ገንዘብ አገር ውስጥ በሚገኝ የባንክ አካውንታቸው እንደሚገባላቸው መረጋገጡም በግምገማው ላይ ተነስቷል።

4፤ በጅግጅጋ የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ተዘዋዋሪ ችሎት፣ ለአልሸባብ መረጃ በማቀበል ድጋፍ አድርገዋል ተብለው በተከሰሱ አምስት ግለሰቦች ላይ የእስራትና የገንዘብ ቅጣት መጣሉን ፋና ብሮድካስት ዘግቧል። ፍርድ ቤቱ ተከሳሾቹ ላይ ከአራት እስከ ስድስት ዓመት የሚደርስ ጽኑ እስራት እንዲቀጡ መወሰኑን ዘገባው ጠቅሷል። ተከሳሾቹ ከቀረቡባቸው ዝርዝር ክሶች መካከል፣ በሱማሌ ክልል የኢትዮጵያ መንግሥት ጸጥታ ኃይሎችን እንቅስቃሴ ተከታትሎ ለአልሸባብ በስልክ መረጃ መስጠት፣ በወንጀል ድርጊት የተገኘ ገንዘብን ወይም ንብረትን ሕጋዊ አስመስሎ ማቅረብና ሽብርተኝነትን በገንዘብ መርዳት የሚሉት ይገኙበታል።

5፤ ኢትዮጵያ “አልሽባብን የማዳከም ሥራዋን” እንደምትቀጥል የውጭ ጉዳይ ሚንስቴር ቃል አቀባይ አምባሳደር ነብያት ጌታቸው ዛሬ ለጋዜጠኞች በሰጡት መግለጫ አረጋግጠዋል። ቃል አቀባዩ፣ ኢትዮጵያ አልሸባብን ለማዳከም ሱማሊያ ውስጥ በግንባር ተሰልፋ ያደረገችውን አስተዋጽዖ ዓለማቀፉ ኅብረተሰብ በበቂ ኹኔታ ተገንዝቦታል ብለዋል። ኢትዮጵያ ከሱማሊያ ጋር ያሉትን ግንኙነት ቀጣናዊ ትስስርን በሚያጠናክር መልኩ የረጅም ጊዜ ስትራቴጂካዊ ዕይታዎን መተግበር እንደምትቀጥልም ቃል አቀባይ ነቢያት ተናግረዋል።

6፤ የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል፣ የተባባሩት መንግሥታት ድርጅት ጸጥታው ምክር ቤትን ማዕቀብ በመጣስ ፈረንሳይ ሠራሽ የጦር መሳሪያዎችን ዳርፉር ውስጥ ለውጊያ እየተጠቀመባቸው ነው ሲል አምነስቲ ኢንተርናሽናል ከሷል። ፈጥኖ ደራሹ ኃይል፣ የፈረንሳይ ጦር መሳሪያ የተገጠመላቸውን የተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶች ወታደራዊ ተሽከርካሪዎች ለውጊያ እየተጠቀመ እንደሆነም አምነስቲ ገልጧል። ድርጅቱ፣ ፈረንሳይ ጦር መሳሪያ አምራች ኩባንያዎቿ ጦር መሳሪያቸውን ለተባበሩት ዓረብ ኢምሬቶች እንዳይሸጡ ባስቸኳይ ማስቆም አለባት ብሏል። ፈረንሳይ፣ ለውንጀላው ምላሽ አልሰጠችም ተብሏል። ጸጥታው ምክር ቤት በዳርፉር ላይ የጦር መሳሪያ ማዕቀብ የጣለው ከ20 ዓመታት በፊት ሲኾን፣ ማዕቀቡ በመላ ሱዳን ላይ እኝዲተገበር አምነስቲ ቀደም ሲል መጠየቁ ይታወሳል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ ማለዳ! ሐሙስ ኅዳር 5/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ ከፍተኛ የሰሊጥ ምርት በሚመረትባቸው ሁመራ፣ መተማና ማይካድራ ዘንድሮ የተገኘው ምርት ከባለፈው ዓመት ጋር ሲነጻጸር በጣም ዝቅተኛ መኾኑን ዋዜማ ሰምታለች። በጎንደር እና ምርት ባለባቸው አካባቢዎች በጸጥታ ምክንያት ወደ መሃል አገር መምጣት ያልቻለ ከፍተኛ የሰሊጥ ምርት እንደሚገኝ ተነግሯል። የወልቃይት አካባቢ ሰሊጥ አምራች አርሶ አደሮች በመተማ በኩል ሰሊጥ በሕገወጥ መንገድ ወደ ሱዳን እንደሚወጣና የይገባኛል ጥያቄ በሚነሳባቸው አካባቢዎች የሠፈሩ የሱዳን ወታደሮች በሕገወጡ ንግድ እንደሚሳተፉ ዋዜማ ተገንዝባለች። ባሁኑ ወቅት አንድ ኩንታል ሰሊጥ ከ13 ሺሕ እስከ 15 ሺሕ በመሸጥ ላይ ይገኛል።

2፤ መንግሥት ከውጭ መሉ በሙሉ ተገጣጥመው በሚገቡ በኤሌክትሪክ በሚሠሩ የቤት አውቶሞቢሎች ላይ የ5 በመቶ የጉምሩክ ቀረጥ ጭማሪ አድርጓል። በዚህ መሠረት በተሽከርካሪዎቹ ላይ የጉምሩክ ቀረጡ ከ15 በመቶ ወደ 20 በመቶ አድጓል። ዋዜማ ያነጋገረቻቸው ተሽከርካሪ አስመጪዎች፣ የታክስ ጭማሪው ሥራ ላይ ሲውል የተሽከርካሪ ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ ሊጨምር እንደሚችል ተናግረዋል። ዓለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት፣ መንግሥት ከታክስ የሚያገኘውን ገቢ እንዲጨምር ማሳሰቡ ይታወሳል።

3፤ የብሄራዊ ባንክ ገዢ ማሞ ምኅረቱ፣ የባንኮች የውጭ ምንዛሬ ግኝት ከወጪ ንግድ ብቻ በወር በአማካይ 500 ሚሊዮን ዶላር እንደደረሰ መናገራቸውን የመንግሥት ምንጮች ዘግበዋል። ማሞ፣ የባንክ የውጭ ምንዛሬ ግኝት ከማክሮ ኢኮኖሚ ማሻሻያው በፊት ከነበረበት 1 ነጥብ 4 ቢሊዮን ዶላር ወደ 3 ነጥብ 4 ቢሊዮን ዶላር ማደጉንም ገልጸዋል ተብሏል። ከኹለት ሳምንት በፊት በባንኮች መካከል በተጀመረው የእርስበርስ የውጭ ምንዛሬ ግብይት ከ100 ሚሊዮን ዶላር በላይ ግብይት እንደተካሄደም ማሞ ማውሳታቸውን ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ላኪዎች ራሳቸው ካገኙት የውጭ ምንዛሬ 50 በመቶውን ላልተወሰነ ጊዜ አገር ውስጥ በሚገኝ የባንክ ሒሳባቸው ማስቀመጥ የሚችሉበት አሠራር ከዛሬ ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚኾንም ተገልጧል፡፡

4፤ በሕገወጥ መንገድ ወደ ኬንያ የገቡ ዘጠኝ ኢትዮጵያዊያን ዜጎችን ሲያጅብ የተገኘ አንድ የአገሪቱ ፖሊስ በቁጥጥር ሥር መዋሉን የአገሪቱ ጋዜጦች ዘግበዋል። በተሽከርካሪ ሲጓዙ በቁጥጥር ሥር ከዋሉት ኢትዮጵያዊያን መካከል፣ አንዲት የ15 ዓመት ታዳጊ እንደምትገኝበት ዘገባዎቹ ጠቅሰዋል። ፖሊሱና ኢትዮጵያዊያኑ በቁጥጥር ሥር የዋሉት ሳምቡሩ አውራጃ ውስጥ እንደሆነ ተነግሯል።

5፤ የየመን ኹቲ ኃይሎች በቀይ ባሕር አካባቢ የሚፈጽሙት ጥቃት በጅቡቲና ኢትዮጵያ የንግድ መስመር ላይ ተጽዕኖ እያሳደረ መኾኑን አፍሪካ ኢንተሌጀንስ ዘግቧል። ኹቲዎች የሚፈጽሙትን ጥቃት በመስጋት የንግድ መርከብ ድርጅቶች ግዙፍ መርከቦችን ወደ ጅቡቲ በመላክ ፋንታ ትናንሽ መርከቦችን መላክ እንደጀመሩ ዘገባው አመልክቷል። ይህም ሸቀጦችና አስፈላጊ እቃዎች በቶሎ ኢትዮጵያ ውስጥ እንዳይደርሱ ምክንያት ኾኗል ተብሏል። [ዋዜማ]

ለቸኮለ! ረቡዕ ኅዳር 4/2017 ዓ፣ም የዋዜማ ዕለታዊ ዜና

1፤ የተመድ የሰብዓዊ መብቶች ምክር ቤት ትናንት በኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብት ይዞታ ላይ ባደረገው ግምገማ በርካታ አገራት አሳሳቢ ባሏቸው የሰብዓዊ መብቶች ጉዳዮች ዙሪያ ለኢትዮጵያ ምክረ ሃሳቦችን ሰጥተዋል። ከምክረ ሐሳቦቹ መካከል፣ የሞት ቅጣት እንዲቀር፣ በትዳር ውስጥ የሚፈጸም አስገድዶ መድፈር በወንጀል እንዲያስቀጣ ኾኖ እንዲደነገግና ሕጻናትን ለውትድርና መመልመል እንዲቆም የሚሉት ይገኙበታል። በጋዜጠኞች፣ በሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች፣ በሲቨክ ማኅብረሰብ ድርጅቶችና በተቃዋሚ የፖለቲካ ኃይሎች ላይ የሚደርሱ ጥቃቶች፣ የአስገድዶ መሠወር ድርጊቶችና ከሕግ ውጪ የኾኑ እስሮች እንዲቆሙና በጊዜያዊ ማቆያዎች የተፈጸሙ የሥቅየት ድርጊቶች በገለልተኛ አካል እንዲመረመሩም በርካታ አገራት ምክረ ሃሳቦችን አቅርበዋል፡፡

2፤ በተሻሻለው የባንክ ረቂቅ አዋጅ ፍርድ ቤት የብሔራዊ ባንክን አንዳንድ ውሳኔዎች መሻር እንደማይችል የተቀመጠው ድንጋጌ ሕገመንግሥታዊ መብቶችን ይጋፋል የሚል ቅሬታ ጉዳዩ የሚመለከተው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ ማቅረቡን ሪፖርተር ዘግቧል። ረቂቅ አዋጁ ባንኩ በሚወስነው የሞግዚት አስተዳደር፣ በባንክ ፍቃድ ስረዛና በንብረት አጣሪ ሹመት የተነሳ በሚደርስ ጉዳት ባንኩ ለአቤቱታ አቅራቢ አካል የገንዘብ ካሳ ሊከፍል ይችላል እንጂ የባንኩ ውሳኔ በፍርድ ቤት ሊሻር እንደማይችል እንደተደነገገ ዋዜማም ከረቂቁ ላይ ተመልክታለች። የብሄራዊ ባንክ ሃላፊዎች ግን ፍርድ ቤት የባንኩን ውሳኔዎች ከቀለበሰ፣ የገንዘብ አስቀማጩና የሕዝቡ ጥቅም ሊጎዳ ስለሚችልና የፋይናንስ ተቋማትን ከከባድ ቀውስ በፍጥነት ለማዳን ሲባል የተካተተ ድንጋጌ ነው የሚል ምላሽ ሰጥተዋል ተብሏል፡፡

3፤ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በተያዘው በጀት ዓመት ሩብ ዓመት ከእቅዱ በ10 ቢሊዮን ብር ያነሰ ገቢ መሰብሰቡን ትናንት ባካሄደው አንድ የግምገማ መድረክ ላይ ማስታወቁን ኢትዮጵያ ኢንሳይደር ዘግቧል። አስተዳደሩ ባለፉት ሦስት ወራት ለመሰብሰብ ያቀደው ገቢ 54 ነጥብ 9 ቢሊዮን ብር እንደነበር ያስታወሰው ዘገባው፣ መሰብሰብ የቻለው ግን በእቅዱ ከተቀመጠው 83 ነጥብ 3 በመቶውን ብቻ እንደሆነ አስተዳደሩ መግለጡን ጠቅሷል። አስተዳደሩ በሩብ ዓመቱ ከውጭ ድጋፍና ብድር ያገኘው ገቢም፣ ከእቅዱ ከግማሽ አንሷል ተብሏል።

4፤ ቼክ ፖይንት የተሰኘ ተቋም፣ ባለፈው ጥቅምት ወር በዓለም ላይ በተለያዩ አገራት ላይ ከተፈጸሙ የበይነ መረብ ጥቃቶች ኢትዮጵያን ቀዳሚ ደረጃ ላይ አስቀምጧታል። ተቋሙ ኢትዮጵያ በተጠቀሰው ወር ለተፈጸሙባት የበይነ መረብ ጥቃቶች 96 ነጥብ 8 በመቶ የተጋላጭነት ነጥብ ሰጥቷል። ከአፍሪካ፣ አንጎላና ኡጋንዳ ከኢትዮጵያ ቀጥለው በ4ኛና 10ኛ ደረጃ በዓለም ላይ ከፍተኛ ጥቃት ከተፈጸመባቸው አገሮች ተርታ ተሰልፈዋል። ኬንያ በዓለም ላይ 18ኛ ደረጃ ይዛለች። የበይነ መረብ ጥቃቶች ኢላማ ያደረጉት፣ በዋናነት የትምህርት እና ኢንዱስትሪ ዘርፎችንና ተቋማትን ነው ተብሏል።

5፤ ሶማሌላንድ ነጻ አገርነቷን ካወጀች ወዲህ አራተኛዋ የኾነውን ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ በዛሬው ዕለት አካሂዳለች። ለምርጫው ዕጩ ኾነው የቀረቡት፣ በሥልጣን ላይ ያሉትና ለሁለተኛ የሥልጣን ዘመን የሚወዳደሩት ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ እንዲሁም የሁለት ተቃዋሚ ፓርቲዎች መሪ የሆኑት አብዱራህማን ሞሐመድ እና ፋይሰል ዓሊ ሁሴን ናቸው። የዛሬው ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ የተካሄደው፣ በገንዘብ እጥረትና ቴክኒካዊ ጉዳዮች ሳቢያ ለሁለት ዓመታት ከተራዘመ በኋላ ነው። በርካታ የውጭ ታዛቢዎች የምርጫውን ሂደት ታዝበዋል። ሶማሌላንድ፣ በአፍሪካ ቀንድ ቀጠና ውስጥ ከ20 ዓመታት በላይ ነጻና ፍትሃዊ ምርጫዎችን በማካሄድ በዓለማቀፍ ዝና ያተረፈች ናት።

6፤ አሜሪካ፣ በሱዳኗ ምዕራብ ዳርፉር ግዛት በሰብዓዊ መብት ጥሰት በከሰሰቻቸው አብድል ራህማን ጁማ ባርካላ በተባሉ የሱዳን ፈጥኖ ደራሽ ኃይል የጦር አዛዥ ላይ ማዕቀብ ጥላለች። የቡድኑ የጦር አዛዥ በግዛቲቷ ጾታዊ ጥቃቶችና ማንነት ተኮር ጥቃቶች እንዲፈጸሙና የግዛቲቷ ገዥ ካሚስ አባካ እንዲገደሉ ትዕዘዝ ሰጥተዋል በማለት ነው የጉዞ እና የፋይናንስ እገዳ ማዕቀብ የጣለችባቸው። የመንግሥታት ድርጅት ጸጥታው ምክር ቤትም፣ በባርካላ ላይ ባለፈው ሳምንት ተመሳሳይ ማዕቀብ መጣሉ ይታወሳል። ጸጥታው ምክር ቤት፣ የሱዳኑ ጦር ባስቸኳይ እንዲቆም በሚጠይቅ ረቂቅ የውሳኔ ሃሳብ ላይ ሰሞኑን እየተወያየ ነው። [ዋዜማ]