ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖 @bookshelf13 Channel on Telegram

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

@bookshelf13


"ስለመጻሕፍት ከመጻሕፍት መንደር እንዘምራለን!"

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖 (Amharic)

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖 በእኛ የሚገኘው በስለመጻሕፍት ከመጻሕፍት መንደር ለማድረግ እና ለመጻሕፍት ዓለም ተጨማሪ የመጻሕፍት መንገዶችን በሚያሳይ እና በሚወዳጅ መረጃዎችን እንወጣለን። ስለእኛ የመረጃ ዝግጅት እና በዚህ የጤና መንገድ ደግሞ ያለው የመጻሕፍት ታሪክ መከላከል ነው። ለመጻሕፍት ዓለም እና ለእኛ ለመካከል እንደሚከበሩ እና እንደሚጠቅሙ እንደሚችለን ከእነሱ ጋር እንድማለፈል ማንም አልሆንም።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

11 Jan, 14:47


የ ጉ ለ ሌ ው ሰ ካ ራ ም
_ ♧ __

"A drunk mind speaks a sober heart."
— Jean-Jacques Rousseau

“የጉለሌው ሰካራም” የደራሲ ተመስገን ገብሬ አጭር ልብወለድ ሲሆን፣ ታትሞ የወጣው በህዳር 22 ቀን 1941 ዓ.ም.፣ (በነፃነት ማተሚያ ቤት)፣ አዲስ አበባ ነው፡፡

በእርግጥ ከዚያ በፊት በሀገራችን ሰዎች የተጻፉ ሌሎች ሥራዎች ቢኖሩም ብዙ የስነ ጽሑፍ ሐያሲያን ይህ የተመስገን ገብሬ “የጉለሌው ሰካራም” በኢትዮጵያ የመጀመሪያው ዘመናዊ አጭር ልብ ወለድ ድርሰት እንደሆነ ይናገሩለታል፡፡

መቼቱ አዲስ አበባ ከተማ፣ ጉለሌ ነው፡፡ መጠጥ ቤቷ ደሞ በሰባራ ባቡር፣ ከዮሐንስ ቤተክርስትያን አጠገብ የምትገኝ የበቀለች አምባዬ ግሮሰሪ ናት፡፡ ባለታሪኩ የጉለሌው ዝነኛ ሰካር ተበጀ ነው፡፡

ተበጀ - ከገፈርሳ እስከ ደጃዝማች ይገዙ ሰፈር ባለው ሰፊ ግዛቱ - በዶሮ ንግድ እጅጉን የታወቀ የዶሮ ነጋዴ ነው፡፡ እጅጉን የታወቀው በዶሮ ነጋዴነቱ ብቻ አይደለም፡፡ በስካር ዝናው ጭምር ነው፡፡

የተበጀ ስካር የየሰፈሩ የቡና ማጣጫ ሆኗል፡፡ እያንዳንዷ የማታውቀውም የምታውቀውም ሴት ቡና ሲኒ ይዛ ስትቀመጥ - ተበጀ ያደረገውንም ሌላ ሰው ያደረገውንም እየጨማመረች ተበጀ አደረገ ብላ አዳዲስ ግብር ትሰጠዋለች፡፡

እና ዝናው ጉለሌን አልፎ አዲስ አበባን አካሏል፡፡ እና ተበጀ ይሄን ሲያስብ በንዴት እንዲህ ይላል፡- "ጉለሌ ሥራው ወሬ ማቡካት ነው፣ የፈለገውን ያቡካ!"

በአጠቃላይ ግን - ሰካራም እየተባለ የሚያደርገው መልካም ተግባር ሁሉ ሳያውቀው እንዳደረገው እየተቆጠረ አመድ አፋሽ ሆኖ ቀረ እንጂ - ተበጀ መልካም ሰው ነው፡፡

አንዴ ወንዝ የገባችን ገረድ አድናለሁ ብሎ ራሱን ለጎርፍ አሳልፎ የሰጠ፣ ግን አሳማ ይዞ የወጣ - ለመልካም ግብ ራሱን አሳልፎ የሚሰጥ መልካም ሰው ነው፡፡

ራሱን ይጠይቃል፦ "የሰው ታላቅነቱ ምኑ ላይ ነው? መጠጥ ስላልጠጣ፣ ሚስት ስላገባ፣ ልጅ ስለወለደ፣ ሀብታም ወይም ደሃ ስለሆነ ነው? እኔ ከሙሉ ሰውነት ምን አጉድዬ፣ ምን አጥፍቼ ነው ይሄን ያህል ሁሉም ሰው እየተነሳ ‹‹ሰው ሁን!›› እያለ ሊመክረኝ የሚነሳው?" - እያለ ለራሱ፡፡

"እስቲ ሰው ልሁን" እያለ ለጋብቻ የጠየቃት ሴት ሁሉ ዝናውን ሰምታ በቁሙ ታሰናብተዋለች፡፡ የነፍስ አባቱ ሳይቀር - "ስካርህን ካላቆምክ አልባርክህም" ብለው - "ጉለሌ ያውጣህ!" ብለው ለቁም ገሃነም ጥለውት ሄደዋል!

ሁለተኛውን የነፍስ አባቱን ሁሌ እሁድ በመጣ ቁጥር አገኛቸዋለሁ ይላል - እርሱ ግን እሁድ ዕለት መገኛው - በከባድ ሀንጎቨር እየተጠቀጠቀ ከአልጋው ላይ!!

የተበጀ ህልምና የተበጀ እውን አልገናኝ ብለውት የተቸገረ - እና ብስጭቱን ለመርሳት፣ ወይ ለመስከር፣ ወይ ለመደሰት የሚጠጣ - እና የሚስቅ፣ የሚጮኽ - እና ደግሞ ተመልሶ የሚፀፀት - ባህርየ-ሰብዕ ነው - የጉለሌው ሰካራም!

ተበጀ መጠጥን ብዙ ጊዜ ለማቆም ከራሱ ጋር መሐላ ፈጽሟል፣ በበነጋው ግን ያው ነው፡፡ ውስኪ! ውስኪ ከነጠርሙሱ ነው የተበጀ ምሱ! በሰካርነቱ ያልደረሰበት ውርደት የለም! ሰክሮ ያልወደቀበት መንገድ የለም! በሰከረበት ዝናብ ወስዶት እሳት አደጋ ተጠርቶ አንስቶት ያውቃል፡፡

የጉለሌ ህዝብ ከወደቀበት ቦይ ተረባርቦ ያነሳዋል፡፡ እርሱ በማግስቱ ወደ ሥራው ይገባል፡፡ ለውለታው ተበጀ "የጉለሌ ልጅ ነኝ!" ይላል፡፡ "ደሃም ሆንን ሃብታም፣ ሰካራምም ሆንን ህርመኛ - ሁላችንም አባታችን ጉለሌ ነው!" እያለ ይፎክራል፡፡

ፀጉሩን መቀስ አስነክቶት አያውቅም፡፡ መጠጥና ትምባሆ፣ እና ሳቅና ጩኸት - አይለዩትም፡፡

"ደብረሊባኖስ ገዳም ብትገባ የሚጠብቅህ
ዝምታ ነው፣ ወፍ እንኳን ጩኸት የላትም፣
ባህታውያኑ ውሃ ይጣፍጣቸዋል - ሰካራም
ምን ልክፍት አምጥቶበት ነው የመረረ ጌሾና
ብቅል የሚጋተው እና የሚጮኸው?"

እያለ ያውጃል የጉለሌው ሰካራም - ተበጀ፡፡ ራሱን ይኮንናል፣ በራሱ ይሳለቃል፡፡ ውሃ እንዲጣፍጠውም ይመኛል፡፡ ግን ከአልኮል መጠጥ መላቀቅ አልሆንለት አለ፡፡

በመጨረሻ አንድ ባለ ዳስ ጎጆ ይሰራና - በቤቱ ኩራዝና ክብሪት ከአልኮል መጠጥ ጋር ይዞ ይገባል፡፡ ሲያስበው "መጠጥና እሳት ባንድ ቤት መግባት የለበትም" ይላል ለራሱ፡፡

ሰክሮ ቤቱን ቢያቃጥለውና አመዱ ቢወጣ - "እዚህ ጋር አንድ ጎጆ የነበረው ሰካራም ነበረ…" እያለ የጉለሌ ሰው እየተጠቋቆመ እስከ ዘለዓለሙ ሲስቅበት ሊኖር ነው፡፡ የጉለሌው ሰካራም - ለቤቱ ክብር ሲል - መጠጥ ለማቆም ወስኖ - ለአንድ ዓመት፣ ከ9 ወር፣ ከ9 ቀን፣ አቆመ፡፡

እና በዓመት ከ9 ወር፣ በ9ኛ ቀኑ ግን - ወደ መጠጥ ቤት ሲሄድ - የናፈቁት ወገኖቹ እንደ ሀገር መሪ ባለ እልልታና ሆታ ሲቀበሉት - መልሶ ሰክሮ ባቡር ሃዲድ ላይ ወደቀ። ባቡር እግሮቹን ደፈጠጣቸው።

ከእርሱ ጎን የተደፈጠጠ አህያንም አሞሮች ሲቀራመቱት - ሃኪም ጋር ሄዶ "እግሩ ይቆረጥ" ሲባል - ሃኪሞቹ "እስከ ጉልበቱ ከቆረጥነው የእንጨት እግር አስገብቶ ለመጠጣት ስለሚወጣ - እስከ ቂጡ አስጠግተን እንቁረጠው" ተባብለው ሲቆርጡት - እንደ ሰመመን ሆኖ ይሰማዋል።

እግሮቹን መዝኑና አስታቅፉት ተብሎ - 10 ኪሎ እግር ሲያስታቅፉት - ወዘተ - እነዚህ ሁሉ አስፈሪ ትዕይንቶች ይቀያየራሉ። እና በመጨረሻ - ህልም ይሁን እውን ተቸግሮ ይጠይቃል። የጉለሌው ሰካራም፦

“ስንት እግር ነው ያለኝ?”

“ስንት እግር ነው ያለኝ?”

የቤቱ ገረድ ይመልሱለታል፡-

“ልጆቼን ያሳደገችው ላም አራት እግር ነው ያላት…!”፡፡

ይሄ የደራሲ ተመስገን ገብሬ ኢትዮጵያዊ ቀደምት አጭር ልብወለድ በጨዋታ የተዋዛ አቀራረብ ያለው፣ የማይሰለች፣ የሰውን ውስጣዊ ስነልቦናና ማንነት ዘልቆ የሚያይ፣ ማኅበረሰባችንን ጠንቅቆ የተረዳ፣ እና በድንቅ ሚዛናዊ ሥፍራ ላይ ሆኖ የገጸባኅርያቱን እሳቤና ድርጊት የሚተርክ - እጅግ ሸግዬ ዘመናዊ የፈጠራ ጥበብ ውጤት ነው፡፡

እና ደግሞ እንደ አንድ ድንቅ የጥበብ ሥራ አዲስ ግዙፍ ነፍስን ከመንገድ ዳር መዝዞ፣ ሥጋ አላብሶ፣ ነፍስ ዘርቶ፣ እያጠጣና እያናገረ በህሊናችን አይረሴ የሆነ በቅርብ የምናውቀውን ሰው ይከስትልናል።

እንደ ሞናሊዛ፣ እንደ ዶን ኪኾቴ፣ እንደ ጉዱ ካሣ፣ እንደ አባ ዓለም-ለምኔ፣ እንደ ባለካፖርቱ አካኪ አካኪቪች። እንደ ታራስ ቡልባ። እንደ አደፍርስ። እንደ ሌሎችም ኃያል የብዕርና የቀለም ጋብቻ የወለዳቸው አይረሴ ፍጡራን። አንዴ "የጉለሌው ሰካራም"ን ያነበበም - ፈጽሞ አይረሳውም!

ምናልባትም - እንዲህ እንደ ተበጀ በግላጭ ዝነኛ አንሁንበት እንጂ - አሊያም እንዲህ ጨርሶ አይለይልን እንጂ - ሁላችንም ብንሆን - ሰው ነንና ጥቂት ጥቂት ተበጀነት አያጣንም። የጉለሌው ሠካራም በሁላችንም ውስጥ አለ።

በተለያዩ የሕይወት መስኮች ስንንከላወስ - ከምንሸሸው ነገር መውጣት አቅቶን - እየተፀፀትን ወደዚያው ወደምንኮንነው ነገር ደግመን ደጋግመን ለምንመላለስ ብዙ ሰዎች - ይሄ የጉለሌው ሰካራም ድርሰት በዘዋራ ሁነኛ መልዕክት የሚነግረን - እውነተኛ የውስጥ ደወል ነው!

በበኩሌ ተበጀ ውስጤ ነው! ይታየኛል በጉለሌ! በሰባራ ባቡር! በዮሐንስ! ባዲሳባ! በደጃች ይገዙ ሰፈር! በበቀለች አምባዬ ግሮሰሪ! ያውና እዚያ ማዶ - የጉለሌው ሰካራም! የሲሲፈሷ ህይወታችን መስታወት!

“የጉለሌው ሰካራም”። በደራሲ ተመስገን ገብሬ ከ67 ዓመታት በፊት (በኅዳር 1940 ዓ.ም.) የተፃፈ አጭር ልብወለድ።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

11 Jan, 14:47


— ለሁላችን መልካም ጊዜን እመኛለሁ!

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

07 Jan, 06:23


በኢትዮጵያዊ ሁለ ውስጥ የሞላ፣
______

(ልብ የሚሞላ ቅድስና!)

እኔ ግን የቱንም ያህል ተቃራኒ እውነታ ለትንግርት ቢከመር በዚህች ሀገር ተስፋ አልቆርጥም!

ይቺ ሀገራችን የሆነ የምትኖርበት ምሥጢር አላት። የሆነ ተዓምር አምቃለች። የሆነ ሲወርድ ሲዋረድ የመጣ ዝም ብሎ በአየሩ ላይ እየተንሳፈፈ የሚኖር አንዳች ጥልቅ ምሥጢር አለ።

የሆነ በመጨረሻ ከመጨረሻው የከፋ ነገር የሚከልለን ተዓምር አለ። ይሄ ሁሉ ዘመናዊው ዓለም ሄዶ ሄዶ ቢጠፋ፣ ቢጠፋፋ፣ የሆነ እንዲቀርልን የተፈለገ፣ እንድንተርፍበት፣ እንድንጠበቅበት የተፈለገ አንዳች መንፈሳዊነትን የተላበሰ ነገር አለ በኢትዮጵያችን።

ብዙ ጊዜ የማስበው ነገር ነው ይህ። ደሞ የማገኛቸው ድርሳናት ሁሉ ይሄንኑ የሚያጠናክሩልኝ ናቸው። የሆነ ዘመኑን የሚጠብቅ ታላቅ ትንሳዔ አለ በምድራችን።

ትንቢት አይደለም ይህ። ብዙ ጥናቶች፣ ምርምሮች እየደጋገሙ የሚሙጡበት ድምዳሜ ነው። ይመጣሉ፣ ይመረምራሉ፣ መንገዶች ሁሉ ወደኛ ያመራሉ።

ከዚያ ግን ሲመጡ አያገኙትም። ልክ የበረሃ ውሃ በአሸዋ ውስጥ ሠርጎ እንደሚጠፋ፣ የሆነ ቦታ ላይ ሲደርሱ ዳናው ይሰወርባቸዋል። But they can feel it. They know in their hearts that there's something sacred in this land!

There's something continuing from the ancient in the spirits of these people ይሉናል ሲደመድሙ ስለኛ።

የሙሴ ፅላት እኛው ጋር አለ። ቅዱስ ፅዋው እኛው ጋር ነው። ታቦቱ የእሱም አቅጣጫ እኛው ጋር ነው የሚያመላክተው። ግማደ መስቀሉ እሱም አለ በዚህችው ምድራችን ላይ።

የቀደሙት ሁሉ ነገሥታት ባህሩንና ውቅያኖሱን ሁሉ አጥብቀው የሚሸሹ ናቸው። ይህን ነገር ከየትም አላገኘሁትም። ግን ደጋግሜ ራሴን የምጠይቀው ጥያቄ ነው።

ለምንድነው ለሺህ ዓመታት ምስጢራቸውንና ምድራቸውን እየተከላከሉ የቆዩ ቀደምቶቻችን ከጠረፉ እና ከባህሩ ይልቅ ወደ heartlandዱ፣ ወደ መሐል እምብርት ምድራቸው ማፈግፈግን የሚመርጡት? የሆነ የሚያውቁት ምሥጢር መኖር አለበት! እንደዚያ ይመስለኛል ታሪካቸውን ስመለከት።

የሆነ ሊመጣባቸው ያለ መቅሰፍት የታያቸውና የሚያውቁ ነው የሚመስሉት። ደግመው ደጋግመው ወደ ተራሮችና ወደ መሐል እምብርት ውስጥ ወደታነፁ ገዳማት፣ በረሃዎች፣ ሃይቆችና ደሴቶች ሥርቻ ውስጥ መሸሸግን ይመርጣሉ።

የሆነ ወደፊት የሚመጣ የዓለም ጥፋት ያለ እና በዚህች ቅዱስ ምድር ተጠልለው የሚያመልጡ ነው የሚመስለው።

ይህች ምድራችን በመጨረሻው የዓለም ጥፋት የኖህ መርከብ ሆና የሰው ዘር የሚተርፍባት ቅድስት ምድር ትመስለኛለች። There's something mysterious about our whole existence and ways of life!

ለማንኛውም እነዚህ የሙሴን ፅላት አድራሻ ከየዓለሙ ሁሉ ጥግ ሊያፈላልጉ የተነሱ ሁለት በዓለም የታወቁና በኢትዮጵያ ምሥጢራት ጉዳይ ላይ እጅግ ከፍ ያለ ክብር የተቸራቸው ተመራማሪዎች፣ ብዙ ነገሮችን ያስሱ፣ ይፈነቅሉና... በመጨረሻ የሙሴ ፅላት በየዓለሙ ሁሉ አለ ይባላል። ግን በኛ እምነት፣ ኢትዮጵያ ውስጥ ያለው ፅላት እውነተኛው ፅላት ነው ይላሉ።

ይህን ልንል የቻልነው ደሞ መንፈሱ በሀገሪቱ ሁለመና ሰፍፎ በግልፅ የሚታይ፣ በቀልብህ የሚገባ፣ የሚታወቅህ... ስለሆነ ጭምር ነው ይላሉ።

ወደ አንድ የኢትዮጵያኖች መንፈሳዊ በዓል፣ ወይ ቅዳሴ፣ ወይ አኗኗር፣ ወይ አክሱም፣ ወይ ላሊበላ፣ ወይ የሰዉ ልብስና አኗኗር፣ ወይ ወደ ጎጆ ቤቶቻቸው፣ ወይ ሐይማኖቱ ምንም ይሁን ኢትዮጵያኖችን ልብለህ እያቸው እስቲ? ይላሉ።

በየሰዉ ውስጥ የምታየው በዘመናዊው ምዕራባዊው ዓለም የረከሰ ቁሳዊ ግልሙትና የማይደረመስ አንዳች ዓይነት ከሺህዎች ዓመታት በፊት ብቻ ልታገኘው የምትችለው የተቀደሰ ጥንታዊ ሥሪት አለ በየሰዉ ሁሉ የዕለት ተዕለት ህይወት ላይ ያረበበ።

እውነት ይመስለኛል። ዓለምን ሁሉ እንመስላለን። ዓለምን ሁሉ እንወክላለን። ተቀይጠናል። ከዓለሙ ጋርም፣ እርስ በርሳችንም። ግን እንለያለን። ዓለም ሲጠፋፋ በመጨረሻ በፅላቱ ተዓምር የምንተርፍ እኛ ሳንሆን አንቀርም!

የእጣናቸው ሽታ ራሱ ወደሆነ ጥንታዊ ዓለም ይወስደኛል ይላል አንደኛው ተመራማሪ🙏🏿! ፈገግ አልኩ። አንተ ዕጣን ትላለህ፣ ጥንታዊውን መንፈስ ያልተሸከመ ምን ነገር አለ በምድራችን?

ጠጅ ሣሩና አሪቲውስ? ቄጠማና ሉባንጃውስ? ያገር ልብሱስ? ሹሩባውስ? ተነፋነፍና ጥልፍ ቀሚሱስ? ምጣድና አክንባሏችንስ? ጊርጊራና ማራገቢያዎቹስ? ምድጃና ከሰሉስ? ኩሽናችንስ? ሁሉነገራችንስ?

ከመላው አፍሪካ ተነጥለን፣ በሌሎች ዓለማት ገዢዎች ዋና ጥንታዊ ሥሪታችን እንዲጠፋብን፣ እንዲቋረጥብን ያልተደረግን ብቸኛ ነፃ የአፍሪካ ሕዝቦች ስለሆንን... ሁለነገራችን ጥንታዊውን ነገር ያስታውሳቸዋል። ..

የጥንቱን መንፈስ ይቀሰቅስባቸዋል። እንደነዚህ ሪሰርቸሮች፣ ቀና ልብ ያላቸው ይወዱታል። ይፈልጉታል። በአልባሌ መጠቅለያ ውስጥ የዋለውን የከበረውን ነገራችንን ያዩታል። አኗኗራችን በሆነ የተቀደሰ ጥንታዊ መንፈስ የተባረከ መሆኑንም ይመሠክሩልናል።

ጥያቄው እኛስ ግን ተቀብለነዋል? የሚለው ነው። እኛስ ያንን ጥንታዊውን የተቀደሰውን እኛነታችንን እንደ ትርፍ አንጀትና እንግዴ ልጅ ቆርጠን ለመጣልና ትውልድ በማይደርስበት ሥፍራ ለመቅበር ነው መከራችንን እየበላን ያለነው? ወይስ continuityያችንን ለመጠበቅ?

የፅላቱ ታማኝ ጠባቂዎች ነን? ወይስ አደራ በላዎች? የተቀደሰች ምድራችንን ጥለን የምንፈረጥጥ? ነፍሳችን የምታቀነቅነው ዜማ ምንድነው?

በገና ዋዜማ ሳይቸግረኝ ይሄን የቅዱስ ፅላቱን መፅሐፍ ገልጬ... ተወስጄ ቀረሁ! ስለኛ ያልተፃፈልን ነገር የለም! ያኮራል! ልብን ይነፋል ኢትዮጵያዊ መሆን! ኪስን ባይነፋም ልብን ይነፋል! በእውነት!

ፈጣሪ ኢትዮጵያችንን አብዝቶ ይባርክ!

የትውልዶቻችንን ልብ ይጠብቅ!

መልካም የገና በዓል እመኛለሁ!

አበቃሁ!

🙏🏿❤️

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Jan, 15:28


የሴትልጅ ቁንጅና ምንድነው?
_______

(ውበትና ደም-ግባትስ?)

"ቁንጅና ምንድነው ሰዎች አስረዱኝ
እኔ እሷን ወድጄ ታምሜያለሁኝ...
ውበትና ቁንጅናሺ፣ ይማርካል ለሚያይሺ.."

- ድምፃዊ ማህሙድ አህመድ

በየዘመኑ "የሴት ልጅ ውበት" የሚባለውን አስተሳሰብና መስፈርት ማን ፈጠረው? "ቆንጆ" ሴት ከቆንጆ ሰው በምን ትለያለች? ሴቶች በ"ሽንጥና ዳሌሽ ሲታዩ..." ዓይነት መስፈርቶች እንዲለኩ የበየነላቸው ማነው?

ወንዶች ሴቶችን የሚስሉበት መንገድ ከስሜት ጋር የተያያዘ ለምን ሆነ? ከወሲባዊ መስህብ አሊያም ከመራባትና ከእናትነት አስተሳሰቦች ውጭ ሊታሰብ የሚችል የሴት ልጅ ሰብዓዊና ማኅበራዊ ፋይዳ ከየማኅበረሰቡ አንጎል የተነነው በምን ምክንያት ነው?

ውበት ምንድነው? ደርባባነትን ከሴት ልጅ ለምን እንድንጠብቅ ሆንን? በዘመናት ውስጥ የተቸራቸውን ማኅበራዊ ተክለሰብዕናና የተሰጣቸውን ሚና ለመጫወት እምቢ ያሉ ሴቶች ዕጣፈንታ ምንድን ነበር? አሁንስ ምንድነው?

ወንዶች በጥቅሉ ለሴቶች ያለን ዝንባሌ በጎችንና ፍየሎችን ሽንጣቸውን ለክተን፣ ጥርሳቸውን ፈልቅቀን፣ ሸሆናቸውን መትረን ለመግዛት ከምንሄድበት መንገድ ብዙም ያልተለየ ሆኖ የሚገኘው በምን የተነሳ ነው? ተፈጥሯዊ ነው? ወይስ ማኅበራዊ?

የሴቶች ተፈጥሯዊ ሰዋዊ አገልግሎት ምንድነው? ብለን ነው የምናስበው? ለምን?

የሴትን ልጅ አካላት ዕርቃን እያወጡ የተሳሉ አያሌ ክላሲካልና ሞደርን የጥበብ ሥራዎች (ሥዕሎች፣ ቅርፃቅርፆች፣ ስነፅሑፎች፣ ሙዚቃዎች፣ ወዘተ.) ለምን በየዓለሙ በሰዎች ዘንድ ተወዳጅ ሆኑ?

የሰውልጅ ሴትን ልጅ ከsensual pleasure ውጭ ለማሰብ ያልቻለበት አብይ ምክንያቱ ምንድነው? ሴቶችስ ራሳቸውን ከመኳኳልና ከማጊያጌጥ፣ ሽንጥና ዳሌያቸውን ከማጉላት፣ ፀጉራቸውን ከመሾረብና በአልባሳት ከመሸለም ውጭ ያለውን ጥልቅ የራስ ማንነታቸውን ለመፈለግ ብዙ ዝንባሌ የማያሳዩት ለምንድነው?

በሴትነት ውስጥ ከማኅበራዊው መስፈሪያ ሚዛን የማፈንገጥ ዋጋው ምን ያህል ነው? ይህች ዓለም የማን ዓለም ነች?

እውን It's a man's man's world እንደሚባለው.. ዓለማችን የወንዶች ብቻ ዓለም ነች? ከሆነች ሴቶች የተነጠቀ ሙሉ የሰውነት ክብራቸውንና ዋጋቸውን ለማስመለስ ምን ያድርጉ?

የፆታ አስተሳሰባችን በምን በምን ነገሮቻችን ውስጥ ሥር እንደሰደደ፣ እስከ ምን ከፍታ እንዳሻቀበና እንዴትስ ተብሎ እንደተድበሰበሰና እንደተሸነገለ ልብ ብለን አስተውለነዋል?

ሴትነት ምንድነው? ወንድነትስ? ውበትስ? የሴት ልጅ ውበት ምንድነው? ሴትን ልጅ ያለ ጭንና ባቷ ለማሰብ ፈቃደኝነቱ ያለው ወንድ ከመቶ ስንት ፐርሰንት ነው? ራሷን ከቀሚሷ ውጭ አድርጋ ማሰብ የምትችልስ ሴት ከመቶ መሐል ስንት ትገኛለች?

የነዳጅ ዘይትን የሚተኩ በርከት ያሉ የኃይል አማራጭ ቴክኖሎጂ ተገኝተዋል በዘመናዊዋ ዓለማችን። ግን የዔለም ኢንዱስትሪ ሁሉ ከነዳጅ ጋር የተያያዘ ነው። ዲዛይኑ፣ ሸቀጡ፣ ንግዱ፣ ኢኮኖሚው፣ ቴክኖሎጂው፣ መኪናው፣ መርከቡ፣ አውሮፕላኑ... ሁሉ ከነዳጅ ጋር የተሳሰረ ነው። በዚህ የተነሳ ዓለም የሚያውቀውንና ህልውናውን የመሠረተበትን ኋላቀሩን ነዳጅ ዘይት መተው አይፈልግም። የሴት ልጅ ውበትስ ተመሣሣይ ነገር ይኖረው ይሆን?

በዓለም ሁሉ "የሴቶችን ውበት" መሠረት አድርገው የሚመረቱ ምርቶች፣ ዲዛይኖች፣ ፅሑፎች፣ ሳይንሶች፣ ፊልሞች፣ ኢንደስትሪዎችና ማኅበራዊ አወቃቀሮች... ባንዴ ተንደው እውነተኛ የሴቶችን ሙሉ ሰውነትና ክብር ወዳረጋገጠ ዘመናዊ አስተሳሰብ መሻገር ይችላሉ? የሚቻል ነው? ሴቶች ቂጥና ፊታቸው እየታየ የሚመዘኑበት ዘመን እስኪያበቃስ ስንት ዓመት ይፈጃል?

ይህ የናዖሚ ዎልፍ መፅሐፍ ላለፉት 3ሺህ ዓመታት የተቀነቀኑ የስነውበት ፍልስፍናዎችን፣ ሳይንሶችንና አስተሳሰቦችን እጅግ ጥልቅ በሆነ መንገድ ይቃኛል። አጥብቆ ይሄሳል። እና የውበትን ትርጉም እንድንፈትሽ ያስገድዳል።

ሴቶች ከወንዶች የውበት መስፈርት ራሳቸውን ማላቀቅ አለባቸው፣ ነፃ መውጣት አለባቸው ትለናለች።

በምጥን ፈገግታዋና በመርገፍ ቀሚሷ ዓለምን የምታማልለው ሞናሊዛ የኋላቀሩ ዘመን ማስረጃ ሆና ተቀድዳ የምትጣልበት፣ የፒካሶና የሌሎች በዓለም የተደነቁ የእርቃን ሴቶች ሥዕሎችና ኃውልቶች ተጠራርገው ወደ ቆሻሻ ቅርጫት የሚጣሉበት፣ የሴት ልጅን ሉዓላዊነት ያከበረ፣ ኮርማዊውን የወንዶች ዓለም የገረሰሰ፣ አዲስ የሴቶች ነፃነት ዘመን መበሠር አለበት ትላለች።

ከዚህ በፊት "ዘ ሴክስ ኦፍ ቲንግስ" የሚል አስገራሚ መሠል ይዘት ያለው በአንዲት ጀርመናዊት-እንግሊዛዊት ሪሰርቸር ዶክተር የተፃፈ አንድ ዳጎስ ያለ መፅሐፍ አግኝቼ ስገረምና የያዝኳቸውን ሁሉ የሴትልጅ አስተሳሰቦች ስሞግት ቆይቼ ነበር።

ይህን መፅሐፍ ካነበብኩ በኋላ ደግሞ ብርቱካን ከንፈርሽ፣ ብርንዶ ትንፋሽሽ፣ የዘንባባ ማር ይመስላል ፍቅርሽ፣ ፅጌረዳ ስላንቺ ልጎዳ፣ ሐር ይመስላል ፀጉርሽ፣ ሎሚ ተረከዝሽ፣ ስልታዊ ውዝዋዜሽ፣ ዓይናፋርነትሽ፣ ችቦ አይሞላም ወገብሽ፣ ካንቺ ጋር አድሬ ሲነጋ ልሙት፣ እና አንቺን ያለውን በቴስታ ጥርሱን🤩... የመሣሰሉትን የምወዳቸውን የሙዚቃ ስንኞች ከአዕምሮዬ ለማጥፋት ምን ዓይነት ላጲስ መጠቀም እንዳለብኝ በማሰላሰል ላይ ነኝ🤓!!!

ይህች ደራሲና ተመራማሪ፣ ሶስተኛው የፌሚኒዝም አብዮት ተብሎ የሚጠራውን አስተሳሰብ ያፈለቀችና ለዓለም ያስተዋወቀች ጉምቱ ምሁር ስለመሆኗ ከተለያዩ ዜና መወድሶች ለመረዳት ችዬአለሁ።

ለማንኛውም ሃሳቦቿ የያዝካቸውን የሴት ልጅ ውበት ኮተቶች ሁሉ ያስጥሉሃል። ግን ፍራቻዬ ያለንን አስጥላን... በምትኩ የምትሰጠን ውበት ምን ዓይነት እንደሆነ ደራሲዋም ራሷ በትክክል ያወቀችው አልመሠለኝም።

ሽንጥና ዳሌሽ ሲታዩን ትተን... ወደ ምን እንሻገር? ውብ የምንላትን ሴት ከየት እናግኛት? ከስንደዶ አፍንጫና ከማር ከንፈር ውጭ ያለችዋ ቆንጆ ሴት ማነች? ከወዴትስ ትገኛለች? እውን አለችስ ወይ በዓለም ላይ? ሴቶቹ ራሳቸውስ ይቀበሏታል?

ደራሲዋ የምትሰብከን ሴቶች ከሙክትነትና ከጌጥነት አሊያም ከስሜት ማስተንፈሻነት የወረደ የወንዶች አስተሳሰብ ነፃ የሚወጡባት ዓለምስ እውን በዚህ የቅርብ ዘመን ትውልድ እውን ሆና እናያት ይሆን? ...

የወንዶች አሽኮርማሚነት፣ እና የሴቶች ተሽኮርማሚነት አብቅቶ፣ ማንም ማንንም የማያሽኮረምምባትን ዓለም የምናየው መቼ ነው? መቼ ነው ያቺ የፍፃሜ (ዋንጫ) ቀን መምጫዋ? ምን ምልክትስ እንጠብቅ?

ወንድሜ (እና እህቴ🤩)... በበኩሌ ጥይቴን ጨርሼያለሁ!

በዚሁ ባበቃስ?

መልካም ጊዜ!

🙏🏿❤️

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

02 Jan, 05:56


ያደጉ አገሮች ግንባታውን እንደአካባቢው ሁኔታ ሊፈጠር የሚችለውን አደጋ እንዲቋቋም አድርገው ይሰራሉ፡፡ ሁኔታውን ስለሚያውቁት ይዘጋጃሉ፡፡ እንደኛ እያደጉ ባሉ ደሃ ሃገራት በአደጋው ዙሪያ የግንዛቤ እጥረት ስለሚኖር እና አደጋውን ሊቋቋም የሚችል ግንባታ ስለማይደረግ ክስተቱ ቢፈጠር ባለማወቅ እና ባለመዘጋጀት ብቻ ሊደርስ የሚችለውን ጉዳት መገመት አይከብድም፡፡

በሀገራችን ዘመናዊ ትምህርት ከ100 አመታት በላይ ታሪክ አስቆጥሯል፡፡ ስለዚህ በሎጂክ እና በሳይንስ ማመን አለብን፡፡ አብዛኛው ከተሞቻችን የተመሰረቱት ስምጥ ሸለቆን ተከትለው ነው፡፡ እነዚህ ከተሞች አዲስ አበባን ጨምሮ በስምጥ ሸለቆ ዳርቻዎች መሆናቸው በጥንት ቢታወቅ ኖሮ ለዋና ከተማነት ተመራጭ አይሆኑም ነበር፡፡

ብዙ ኢኮኖሚ የሚፈስበት ግንባታ በደንብ መጠናት አለበት፡፡ በተለይ መሠረቱ የሚወጣበትን ቦታ በጥልቀት መመርመር በሚያስችል መሳሪያ በመታገዝ ቅድመ ጥናት መደረግ አለበት፡፡ አንድ ከተማ ከመከተሙ በፊት መምረጥ ይቻላል፡፡ የኋላ ታሪኮችን ስናይ አንድ ከተማ ታስቦበት አይቆረቆርም፡፡ በ1906 በኢትዮጵያ ስምጥ ሸለቆ ውስጥ ተፈጥሮ በመሳሪያ የተመዘገበው ትልቁ የመሬት መንቀጥቀጥ በሬክተር ስኬል 6.8 ሲሆን በወቅቱ በነበረው መረጃ አዳሚ ቱሉ የተባለችው ከተማ አካባቢ እንደተነሳ ይነገራል፡፡ ከዛ በኋላ በተደረገውም ምርምር ከወደ ምስራቃዊ ፕላቶ አካባቢ እንደተነሳ ያሳያል፡፡ በዚህ የመሬት መንቀጥቀጥ ምክንያት ከአዳሚ ቱሉ የተነሳው ንዝረት የእንጦጦ ማርያም ቤተክርስቲያንን ደውል ማንም ሳይነካው እንዲደውል አድርጓል፡፡ ከዚህ መረዳት የምንችለው እንዲህ ዓይነት ክስተት የመፈጠር እድሉ መኖሩን ነው፡፡ ከአዲስ አበባ ቅርብ ርቀት ላይ 6.8 በሬክተር ስኬል የመሬት መንቀጥቀጥ ተነስቷል፡፡

በክፍል ሦሥት ምን ዓይነት የጥንቃቄ እርምጃዎችን እንውሰድ የሚለውን እንመለከታለን፡፡

© ሰርቫይቫል 101/Survival 101

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

02 Jan, 05:56


==መሬት ለምን ይንቀጠቀጣል? በስምጥ ሸለቆውና ዳርቻው ያለን ልብ እንበል==
(ክፍል ሁለት)

ሁኔታው በኢትዮጵያ ውስጥ በማንኛውም ሰዓት ሊፈጠር ይችላል፤ በተለይ የስምጥ ሸለቆን ታከው የሚገኙ ከተሞች፤ ይህ መረጃ አስፈላጊ በመሆኑ ለሌሎችም ያካፍሉ፤ ያዳርሱ፡፡...

==የመሬት መንቀጥቀጥ በምስራቅ አፍሪካና በኢትዮጵያ==

አብዛኛውን ጊዜ ዶ/ር አታላይ አየለ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ በጂዮ ፊዚክስ ስፔስ ሳይንስ አስትሮኖሚ ተቋም የመሬት መንቀጥቀጥ ባለሙያ የስጋት አስተያየታቸውን በሬድዮ ሲሰጡ እንሰማለን፤ እስኪ ለዛሬ ስጋታቸውን እንጋራ፡፡ ከክፍል አንድ የቀጠለ...

በምስራቅ አፍሪካ አካባቢ ለሚፈጠረው መሬት መንቀጥቀጥ መንስኤው ምንድን ነው? ካልን ከመሬት ከርስ በተለያየ መጠን እና ሁኔታ ወደላይ የሚወጣ ቅልጥ አለት አለ፡፡ ይህ የተለያየ መጠን ያለው ቅልጥ አለት ወደላይ ለመውጣት በሚያደርገው ግፊት የሚፈጠረው ውጥረት የመሬት መንቀጥቀጦችን ይፈጥራል፡፡ እሳተ ገሞራዎችም ይፈነዳሉ፡፡ በእንዲህ አይነት ሁኔታ ክስተቱ እየተደጋገመ ሲሄድ የመሬት ቅርፊተ አካል(Crust) እየተደረመሰና እየሳሳ በመሄድ ለስምጥ ሸለቆ መፈጠር ምክንያት ይሆናል፡፡ የቀይ ባህር፣ የኤደን ባህርሰላጤና የምስራቅ አፍሪካ ስምጥ ሸለቆዎች የዚህ አይነት ተፈጥሮ ሲኖራቸው የሚገናኙትም አፋር ውስጥ ነው፡፡ መገናኛ ቦታውም የአፋር ሦስትዮሽ መገናኛ (Triple Junction) የሚል ስያሜ ተሰጥቶታል፡፡ በሳይንሱ የቀይባህርና የኤደን ባህረሰላጤ ስምጥ ሸለቆዎች ከዛሬ 30 ሚልዮን ዓመት በፊት አልነበሩም ይባላል፡፡ የየመን ምዕራባዊ ክፍል እና የሰሜን ምስራቅ አፍሪካ ክፍል የገጠመ ነበር፡፡

በሀገራችን ኢትዮጵያ የመሬት መንቀጥቀጥ ሊያጠቃቸው ይችላሉ ተብለው የተለዩ አካባቢዎች አሉ ወይ? ብለን ብንጠይቅ አብዛኞቹ የሃገራችን ከተሞች አዲስ አበባን ጨምሮ ከስምጥ ሸለቆ የራቁ አይደሉም፡፡ ምናልባት በሃገራችን ምዕራባዊ ክፍል ባህርዳር፣ ጎንደር እና ወለጋ አካባቢ ደህና ይሆናል፡፡ እንዲሁም በምስራቃዊው የሃገራችን ክፍል ጎባና ሮቤ ሊድኑ ይችላሉ፡፡ ከነዚህ ውጪ ሌላው ከመሬት መንቀጥቀጥ እይታ ውጪ አይደለም፡፡ መቀሌን ብንወስድ የስምጥ ሸለቆ ጫፍ ላይ ትገኛለች፡፡ ወደታች ብንወርድ ወልድያ እና ደሴ ከስምጥ ሸለቆ ጫፍ አይርቁም፡፡ ድሬዳዋና ሃረር ያሉበት ሁኔታ ብዙም ባይርቅም የተሻለ ነው፡፡ ጥፋት ሊደርስ የሚችል የመሬት መንጥቀጥ ያለው በምዕራባዊ ዳርቻ ነው፡፡ አሁን በማደግ ላይ ያሉት ከተሞች አዳማ፣ ሻሸመኔ እና ሃዋሳ ስምጥ ሸለቆ ውሥጥ ናቸው፡፡ የሚገኙት በጣም አሳሳቢ በሚባል ቦታ ላይ ነው፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ እና እሳተ ገሞራ በጣም የተቆራኙ ናቸው፡፡ ነገር ግን ሊፈነዳ የሚችል እሳተ ገሞራን ክትትል ከተደረገበት አስቀድሞ ማወቅ ይቻላል፡፡ በአካባቢው አየር(ጋዝ) እና አመድ መሰል ብናኝ ቅንጣጦች የሚስተዋሉ ከሆነ እንደ ጥቆማ ሊወሰዱ ይችላሉ፡፡ በተጨማሪም የሚፈጠረውን ንዝረት በማጥናት ሊፈነዳ የሚችልበትን ወቅት መገምገም ይቻላል፡፡ ባይፈነዳ እንኳን ለጥንቃቄ ዝግጅት ይደረጋል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥን ከተመለከትን ባልታሰበ ሰዓት ሊፈጠር የሚችል እውነታ ነው፡፡ በመሆኑም መጠኑን ፣ ጊዜውን እና ቦታውን ለመተንበይ በጣም ከባድ ነው፡፡

መቸም ከጃፓኖች የመጠቀና ያደገ አገር የለም፡፡ በብዛት፣ በዓይነት እና በጥራት ድንቅ የሚባሉ ሳይንቲስቶች አሏቸው፡፡ የበርካታ ቴክኖሎጂዎች ባለቤትም ናቸው፡፡ ሆኖም ግን በ2011 ዓ.ም ወደ 2 ሺህ የሚደርሱ ዜጎቻቸውን በመሬት መንቀጥቀጥ ምክንያት በተፈጠረው የሱናሚ አደጋ አጥተዋል፡፡ ይህ ጉዳት የደረሰው መተንበይ ባለመቻላቸው ነው፡፡ ነገር ግን በየትኛውም አካባቢ የመሬት መንቀጥቀጥ ሊፈጠር እንደሚችል ስላወቁ የሚሰሩዋቸውን ፎቆች ደረጃቸውን የጠበቁ በማድረግ እና ህዝባቸውን በማስተማር ሊደርስ የሚችለውን መጠነ ሰፊ ጥፋት ይቀንሳሉ፡፡ ብዙውን ግዜ አደጋን ለመቋቋም መፍትሔው ህዝብን ማስተማር በመሆኑ ጃፓኖች ችግሩን ህዝባቸው እንዲያውቅ አድርገዋል፡፡ ከት/ቤት ጀምሮ እያንዳንዱ የጃፓን ህፃን የአካባቢውን ሁኔታ እንዲውቅ ይደረጋል፡፡ ይህን ሁሉ አድርገው እንኳን አደጋውን መተንበይ ሳይችሉ ቀርተው ብዙ ሰዎች ይሞታሉ፤ ይባስ ብሎ የ2011 መሬት መንቀጥቀጥ ሱናሚ በማስከተሉ፣ የሱናሚው ሞገድ ደግሞ የኒዮክለር ኃይል ማመንጫ ጣቢያዎችን ማቀዝቀዣ ስላበላሸው ተደራራቢ የተፈጥሮ አደጋ ተፈጥሯል፡፡

ታዲያ ይህ ሁሉ ከሆነ ስለመሬት መንቀጥቀጥ ማጥናት ጥቅሙ ምንድን ነው? ብለን ልንጠይቅ እንችላለን፡፡ የዚህ ጥናት ዋና ጥቅሙ አደጋውን ማስቀረት እንደማይሆን የሚታወቅ ነው፡፡ ዋናው ነገር የት የት አካባቢ ሊከሰት እንደደሚችል፣በምን ያህል መጠን እና እንዴት እንደሚፈጠር መንስኤውን ለማወቅ ይረዳል፡፡ ይህ ሁኔታ ከታወቀ ደግሞ የጥንቃቄ ስራዎች እንዲሰሩ ያደርጋል፡፡ ይህንን ሁኔታ ለማየት ጥሩ ምሳሌ የሚሆነን በሃይቲ እና በቺሊ የተፈጠረውን የመሬት መንቀጥቀጥ መመልከት ነው፡፡ የሃይቲው በሬክተር መጠን መለኪያ 7፣ የቺሊው ደግሞ 8.8 የተመዘገቡ ነበሩ፡፡ ቺሊዎች የመሬት መንቀጥቀጥ ሊያጠቃቸው እንደሚችል ቀድመው በጥናት ስላወቁ አቅማቸው በሚፈቅድላቸው የቴክኖሎጂ እና ኢኮኖሚ መጠን ጥንቃቄ ለማድረግ ሞክረዋል፡፡ ህንፃዎች፣ ድልድዮች እና መንገዶች ሲሰሩም ምን አይነት ደረጃ መጠቀም እንዳለባቸው ስላወቁ ተጠቃሚ መሆን ችለዋል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ ሊከሰት ይችላል ተብሎ የተለዩ ቦታዎች የሚኖሩ ሰዎችንም የጥንቃቄ መልዕክት በማሰራጭት ሰዎች አካባቢውን እንዲለቁ አድርገዋል፡፡ በተቃራኒው የሃይቲ መንግስት እና ህዝብ ግን ምንም አይነት ግንዛቤ ስላልነበራቸው በተፈጠረው አደጋ ምክንያት በችግር እስካሁን ተዘፍቀው በድንኳን ይኖራሉ፡፡ አደጋው በ2010፣ ከ220,000 በላይ ሰዎችን ጨርሶ ከ300,000 በላይ ሰዎችን ደግሞ አቁስሏል፤ ክስተቱ ሃገሪቱን አውድሟት ነው ያለፈው፡፡ ግንዛቤ ትልቅ አስተዋጽኦ አለው፡፡ ማህበረሰቡ፣ መንግስት እና ባለሃብቶች ስለችግሩ ቀድመው ቢረዱና ቢያውቁ፣ ትምህርት ቢሰጣቸው ኖሮ እንደዚህ የከፋ አደጋ ጥሎ ባልሄደ ነበር፡፡

ወደ አገራችን ስንመለስ አሁን በአዲስ አበባ ውስጥ እየተገነቡ የሚገኙ ህንፃዎች ሊፈጠሩ የሚችሉ አደጋዎችን ከግምት ውስጥ ያስገቡ ናቸው ለማለት አያስደፍርም፡፡ ምክንያቱም አስገዳጅ ህግ ያለ አይመስልም፡፡ የትኞቹ ህንጻዎች ወይም ድልድዮች አደጋውን ይቋቋማሉ፣ አይቋቋሙም የሚለውን ችግሩ መጥቶ ሲታይ ካልሆነ በስተቀር ማወቅ አስቸጋሪ ነው፡፡ በከተማው ውሥጥ ብዙ ህንፃዎች ይገኛሉ፡፡ ትምህርት ቤቶች፣ የጋራ መኖሪያ ህንፃዎች እና ሌሎችም ህንፃዎች የኮለን ስፋታቸው እና እርዝመታቸው ሲታይ ንዝረት ቢመጣ ምን ይሆናል የሚለውን ስናስብ የሚያስፈራ ነው፡፡

በ1910 ዓ.ም ታንዛኒያ በሬክተር ስኬል 7.4 የተመዘገበ የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ አጋጥሟት ነበር፡፡ በዚሁ ሳምንትም በታንዛኒያ በሬክተር ስኬል 5.7 ያስመዘገበው የመሬት መንቀጥቀጥ 17 ሰዎችን እንደገደለ መገናኛ ብዙሃን ዘግበዋል፡፡ በ1990 በደቡብ ሱዳን 7.2፣ በ2006 በሞዛምቢክ እና በአካባቢው 7.0 ሬክተር ስኬል የተመዘገበ አደጋ ነበር፡፡ ይህ እንግዲህ ባለፉት መቶ ዓመታት የተከሰተ ነው፡፡ በኢትዮጵያ ውስጥ ወደ ኋላ ከሄድን የመሳሪያው ቴክኖሎጂ ሳይመጣ የተከሰቱ የእግዜር ቁጣ ተብለው የተመዘገቡ ብዙ ክስተቶች ነበሩ፡፡ ታሪኮቹን በቤተክርስቲያን ድርሳናት ማግኘት ይቻላል፡፡

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

02 Jan, 05:53


==መሬት ለምን ይንቀጠቀጣል?==

(ክፍል አንድ)
ሁኔታው በኢትዮጵያ ውስጥ በማንኛውም ሰዓት ሊፈጠር ይችላል፤ በተለይ የስምጥ ሸለቆን ታከው የሚገኙ ከተሞች፤ ይህ መረጃ አስፈላጊ በመሆኑ ለሌሎችም ያካፍሉ፤ ያዳርሱ፡፡

==የመሬት ውስጣዊ አወቃቀር==
መሬት ሙሉ በሙሉ በጠጣር ቁስ የተሞላች አይደለችም፡፡ መሬት የተዋቀረችው ከሦሥት ዋና ዋና ንብርብር ንጣፎች ነው፡፡ እነርሱም፡- ቅርፊተ አካል(Crust)፣ የምድር ማዕከል ንጣፍ(Mantle) እና ውስጠ እምብርት(Core) ናቸው፡፡ (አወቃቀሩ በስዕላቂ መግለጫ ውስጥ ይገኛል ተመልከቱት፡፡)

• ቅርፊተ አካል(Crust)፡- ይህ ስስ የሆነ የመሬት የላይኛው ንጣፍ ነው፡፡ እኛ የምንንቀሳቀስበትን የመሬት ወለል ይወክላል፡፡

• የቀለጠ አለት(Mantle)፡- ይህ በመሬት ቅርፊተ አካል እና በመሬት ውስጠ እምብረት መከካከል ቀልጦ የሚዋልል የቀለጠ አለት ነው፡፡

• ውስጠ እምብርት(Core)፡- ይህ የመሬት ውስጠ እምብርት ክፍል ሲሆን ስሪቱም ብረት ነው፡፡

==የመሬት ውስጠ እምብርት ምን ያክል ሞቃት ነው?==
የዚህን ጥያቄ መልስ ማንኛውም ተመራማሪ በእርግጠኝነት ይህን ያክል ነው ብሎ አይናገርም፤ ነገር ግን የውስጡ ክፍሎች በጣም ሞቃት እንደሆኑ የሚመሰክሩ ማስረጃዎች በመሬት ገፅታዎች ላይ ይገኛሉ፡፡ ይህንን ሁኔታም በእሳተ ገሞራዎች ፍንዳታ እና ቀልጠው በሚፈሱ አለቶች መልክ ማየት ይቻላል፡፡

==መሬት መንቀጥቀጥ==
የመሬት ዉጫዊው ክፍል በተለያዩ ቅርፊት መሰል አካላት(plates) የተሸፈነ ነዉ፡፡ የነዚህ ቅርፊት መሰል አካላት ዉፍረት በአማካይ ከ(20-60) ኪ.ሜትር ወደ መሬት ስር ይዘልቃል፡፡ እነዚህ ቅርፊት መሰል አካላት በመካከላቸዉ የሚያደርጉት እንቅስቃሴ የኃይል መጠራቀም ይፈጥራል፡፡ የኃይል መጠራቀሙም እየጨመረ ይሄድና የአለቱ አካል ሊሸከመዉ ከሚችለዉ አቅም በላይ ሲሆን ይደረመሳል፡፡ ይህ በከፍተኛ ጫና ታፍኖ የነበረ ኃይል በድንገት ሲያፈነግጥ የሚወጣዉ ከፍተኛ ኃይል በመሬት የላይኛዉ ቅርፊት አካል ላይ በሞገድ መልክ በፍጥነት ይሰራጫል፡፡ የዚህን ጊዜ የመሬት መንቀጥቀጥ ተፈጠረ ወይም ተከሰተ እንላለን፡፡ የነዚህ ቅርፊት መሰል አካላት እንቅስቃሴ ሁኔታ እና መጠን እንደየአካባቢዉ ይለያያል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ ጥናት ሴስሞሎጂ (Seismology) ይባላል፡፡ ቃሉም የግሪክ (Seismos) ሲሆን ትርጉሙም መንቀጥቀጥ ማለት ነዉ፡፡

እነዚህ ቅርፊት አካሎች(Plates) አንዱ ከሌላዉ የሚለይበት እጅግ በጣም ረዥም የሆነ ስንጥቅ ይገኛል፡፡ ይህ ስንጥቅ የተለያዩ መዛነፎችን ይፈጥራል፡፡ ይህ አጠቃላይ ስንጥቅም የዝንፈት መስመር(fault line) ይባላል፡፡ በዝንፈት መስመር የሚለያዩ ቅርፊተ አካሎች(Plates) እጅግ ግዙፍ እንደመሆናቸዉ መጠን አንደኛዉ በሌላኛዉ ላይ ተፅዕኖ ማድረሳቸው የማይቀር ነዉ፡፡ በመሆኑም እነኚህ የተለያዩ ቅርፊተ አካሎች እርስ በርሳቸዉ በተቃራኒ አቅጣጫ አንዱ ከሌላኛዉ ሊሸሽ ይችላል፡፡ ይህ ሁኔታ ቅርፊተ አካሎቹ እርስ በርሳቸዉ ተደጋግፈዉ የሚኖሩበትን መንገድ ስለሚያመክን በከፍተኛ ጫና ምክንያት አለቶቹ ተያይዘዉ እንዲደረመሱ ሲያደረግ ታምቆ የቆየዉ ኃይል በማፈንገጥ የሚለቀዉ ኃይል ከፍተኛ የመሬት መንቀጥቀጥ ይፈጥራል፡፡ ከዚህ ማዕከላዊ ቦታ የሚነሳዉ ከፍተኛ ሞገድ በሁሉም አቅጣጫ በመሰራጨት እረጃጅም ስንጥቅ መስመሮችን እየሠራ በመቀጠል የላይኛዉን የመሬት ንጣፍ ገፅታ ያመሰቃቅላል፡፡

ከተፈጥሮአዊ ምክንያቶች በተለየ ሁኔታ የሰዉ ልጅ አንዳንድ እቅስቃሴዎችም የመሬት መንቀጥቀጥ ሊፈጥሩ ይችላሉ፡፡ ለምሳሌ፡- የተለያዩ መርዛማ ዝቃጮችን ለማስወገድ ተብለዉ የሚቆፈሩ ጥልቅ ጉድጓዶች፣ ዉሃ ለማከማቸት ተብለዉ የሚቆፈሩ ጥልቅ ጉድጓዶች፣ በመሬት ዉስጥ ለዉስጥ ለኒዩክለር ጦር መሳሪያ ሙከራዎች የሚቆፈሩ መተላለፊያዎች፤ ሰዉ ሰራሽ የሆነ የመሬት መንቀጥቀጥ ሊፈጥሩ ይችላሉ፡፡ የእነዚህ ድርጊቶች መስፋፋት ከተፈጥሮአዊዉ የመሬት መንቀጥቀጥ ጋር ተመሳሳይ የሆነ ተፅእኖ በመፍጠር የመሬት መንቀጥቀጥ ሊያስከትል ይችላል፡፡
የመሬት መንቀጥቀጥ የሚያስከትለዉ ዉድመት አደጋዉ የደረሰበት አካባቢ ያለዉ የመሬት አቀማመጥ፣ መንቀጥቀጡ የሚቆይበት ጊዜ እና መንቀጥቀጡ የሸፈነዉ ክልል ይወስነዋል፡፡ ህንፃዎች የተሠሩበት የንድፍ ዓይነት እና ለግንባታ ጥቅም ላይ የዋለዉ የቁስ ዓይነትም የአደጋዉን አስከፊነት ሊጨምርም ሆነ ሊቀንስ ይችላል፡፡

የመሬት መንቀጥቀጥ ማስተዋል ከምንችለዉ በጣም ዝቅተኛ የንዝረት መጠን አንስቶ እስከ ብዙ ሺህ ኪ.ሜትሮች የሚደርስ የሞገድ ነዉጥ ሊፈጥር የሚችል ነዉ፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥ በመሬት ላይኛዉ ቅርፊተ አካል ላይ የሚገኙትን ህንፃዎች ፣ድልድዮች እና ግድቦች እንዲፈርሱ በማድረግ በአጭር ጊዜ ዉስጥ እጅግ በጣም ከባድ የሆነ ጥፋት ሊያደርስ ይችላል፡፡ በተጨማሪም ከባህር ወይም ከዉቂያኖስ ከፍተኛ የሆነ የዉሃ ሞገድ ሱናሚ(Tsunami) በማስነሳት እና ወደ የብስ በማምጣት ለመገመት የሚያዳግት ጥፋትን ያደርሳል፡፡ በተለያዩ የዓለማችን ክፍሎች ተተክለዉ የሚገኙ መሳሪያዎችም የመሬት መንቀጥቀጦችን ከተለያዩ ቦታዎች ላይ በየቀኑ ሪፖርት ያደርጋሉ፡፡ በእርግጥ ከእነዚህ ዉስጥ አደጋ የመፍጠር አቅም ያላቸዉ በጣም ጥቂቶች ናቸዉ፡፡

ባለፉት 500 ዓመታት በዓለማችን ላይ ብዙ ሚሊዮን ሰዎች ሕይወታቸዉን በመሬት መንቀጥቀጥ ምክንያት አጥተዋል፡፡ የብዙ አገራት የመሠረተ ልማት አዉታሮች እና ንብረቶች እንዳልነበር ሆነዉ አልፈዋል፡፡ የመሬት መንቀጥቀጥን ቀድሞ መተንበይ በጣም አዳጋች ቢሆንም በቂ የሆኑ ቅድመ ዝግጅቶችን በማድረግ፡-ለምሳሌ ስለ አደጋዉ ትምህርት በመስጠት፣ የአደጋ ጊዜ እቅዶችን በማዉጣት እና በማሰልጠን ፣ጠንካራ እና ተጣጣፊ(ከሁኔታዉ ጋር የሚስማማ) ንድፍ ለህንፃዎችም ሆነ ለሌሎች መሠረተ ልማቶች በመጠቀም ሊደርስ የሚችለዉን አደጋ በከፍተኛ ሁኔታ መቀነስ ይቻላል፡፡

==ዝርግ ንጣፎች እንዴት ይንቀሳቀሳሉ?==
ዝርግ ንጣፎች የጎንዮሽ በተቃራኒ አቅጣጫ ሊፋጩ ወይም በተቃራኒ አቅጣጫ ተቀራርበው ሊገፋፉ ወይም በተቃራኒ አቅጣጫ ሊራራቁ ወይም በተቃራኒ አቅጣጫ በቁመታቸው ሊፋጩ ይችላሉ፡፡ ይህ ማለት ደግሞ እነኝህ ንጣፎች የሚገናኙበት ቦታ መረጋጋት የተሳነው እና ብዙ ክንውኖች ያሉበት ቦታ ነው፡፡ ለምሳሌ በስዕል እንደምትመለከቱት ሁለት የተለያዩ ዝርግ ንጣፎች በተቃራኒ አቅጣጫ ቢራራቁ በሁለቱ ዝርግ ንጣፎች ታፍኖ የነበረው የቀለጠ አለት በከፍተኛ ኃይል መገንፈሉ የማይቀር ነው፡፡ ያም ካልሆነ ደግሞ በሁለቱ ዝርግ ንጣፎች በተቃራኒ አቅጣጫ መራራቅ ምክንያት(የአብዛኞቹ ስምጥ ሸለቆዎች የተፈጠሩበት መንገድ) የሚፈጠረው የአለቶች መናድ ከፍተኛ ንዝረቶች በመፍጠር መሬትን ማንቀጥቀጡ የማይቀር ነው፡፡(ስዕላዊ መግለጫዎችን ይመልከቱ)

በዝንፈት መስመር(የቅርፊተ አካሎች መዋሰኛ) ላይ በእንቅስቃሴዎቹ ምክንያት የሚፈጠረው ከፍተኛ ጫና የሚፈጥረው የኃይል መጠራቀም አለቱ መሸከም ከሚችለው አቅም በላይ ሲሆን የሚከሰተው የአለቶች መሰባበር እና መደርመስ በሁሉም አቅጣጫ ሞገዱ በመሰራጨት እና ከፍተኛ ንዝረት በመፍጠር የመሬት መንቀጥቀጥን ያስከትላል፣ የመሬት ገፅታም ምስቅልቅሉ ይወጣል፡፡

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

02 Jan, 05:53


==የመሬት መንቀጥቀጥ ልኬት==
የመሬት መንቀጥቀጥ ልኬት የሬክተር ስኬልን(Recter scale) በመጠቀም ይከናወናል፡፡ ዘዴው የሚጠቀመው የሂሳብ ቀመሮችን በመሆኑ በጣም ልከኛ ነው፡፡ ትልቅ ቁጥር ያለው የመሬት መንቀጥቀጥ የሚያመለክተው ትልቅ ጥፋትን ነው፡፡ በስዕል ውስጥ ያለውን ሰንጠረዥ ይመልከቱ፡፡

አንድ የሬክተር ስኬል ቁጥር ከቀዳሚው ቁጥር በአስር እጥፍ ኃያል ነው፡፡ ይህንን የመሬት መንቀጥቀጥ የሚለካው መሳሪያ ሳይስሞግራፍ(Seismograph) ይባላል፡፡ ከተለያዩ ቦታዎች የሚወሰዱትን የሬክተር ስኬል(Recter scale) መረጃዎች በንፅፅር በማየት የመሬት መንቀጥቀጡ ከየት አካባቢ እንደጀመረ ለመለየት ይረዳል፡፡

በክፍል ሁለት የመሬት መንቀጥቀጥ በምስራቅ አፍሪካ እንዲሁም በኢትዮጵያ ምን ይመስላል? ሁኔታው ያሰጋናል ወይ? የሚለውን እንመለከታለን፡፡ ወደፊት በክፍል ሦሥት ደግሞ ሁኔታው ሲፈጠር ምን አይነት ፈጣን እንርምጃ እንውሰድ የሚለውን እናያለን፡፡

© ሰርቫይቫል 101/Survival 101

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

30 Dec, 04:55


“የት ነው የምትማሪው? ... ኦ ማይ ጋድ! ከንፈርሽ ደሞ ሲያምር ...”
መልስ ጥበቃ እየሳቀ ያየኛል። የትምህርት ቤቴ ስም ድምፀቱ ከድህነቴ በላይ የሻከረ ነበር። “አብዮት ቅርስ” ብዬ ብነግረው ይህ ስስ ልጅ ተቆርሶ ቢወድቅስ? ሰበበኛ። የጎረቤታችንን የስልክ ቁጥር ስሰጠው እሱ ደግሞ የገዛ ቤታቸውን ስልክ ቁጥር ነገረኝ። በዓይኑ ድሪያ ተጠምቄ ተለያየን።

ካወቅኩት ወራቶች አልፈዋል፤ ነገር ግን በሁለት አማልክት መካከል ሕሊናዬ ይታመስ ስለነበር ከስልክ በቀር ላገኘው ፈቃደኛ አልነበርኩም። አንድ ቅዳሜ "ጭማቂ ልጋብዝሽ!" የሚለው ውትወታውን ያለምንም ማንገራገር ተቀበልኩ። ያን ሰሞን አውራ ጣቴ ላይ ኃይለኛ ጥፍረ-መጥመጥ ይዞኝ፣ እስከሚያስነክሰኝ ድረስ ታምሜ ነበር። ሕመሙ በጣም ከባድ ስለነበር ሐኪም እንዳይነካኝ በመፍራት ሰበብ ስለቆየሁ ቁስሉ መግሎ፣ አመርቅዞ ነበር። አውራ ጣቴን በፕላስተር ጠቅልዬ፣ ክፍት ጫማ እያደረግኩ ዛሬ ነገ እያልኩ ቤተሰቤን አሻፈረኝ አልታከምም ባልኩ ሰዓት ነበር እንዳልካቸው የደወለው።

ሦስት ወር ሙሉ ሲደውል ገፍቼው ያን ቀን በቀጭኗ ሽቦ ስናወራ አተነፋፈሱ፣ የድምፁ ልስላሴ እና በአጠቃላይ አራዳነቱ ከአባዬ አምላክ ጋር ተመሳሰለብኝ። እንዳልካቸውን መሳም ቅድስና እንደሆነ ዓይነት ስሜት ተሰማኝ።

“ከግዮን ሆቴል ወረድ ብሎ ክርስቲያን የሚባል ጭማቂ ቤት አለ። ትወጂዋለሽ!” ሲለኝ በጥፍረ-መጥምጥ እየተሰቃየሁ እንደሆነ ሳልነግረው የመሳምን ተስፋ በጉያዬ አቅፌ ላገኘው ተስማማሁ።
ያን ቀን ከሰዓት፣ አበባ ጣል ጣል ያለባት ውኃ ሰማያዊ የበጋ ቀሚሴን አጥልቄ፣ ጥፍረ-መጥምጤን የሚደብቅ ከፊቱ ወንፊት ያለው ሰንደል ጫማ ተጫማሁ። የእንጀራ አባቴ አምላክ ጸጉሬ ትከሻዬ ላይ ተዘርግፎ፣ ሽቶ ተነስንሼ፣ ያቺ አጭር ዣንጥላ ቅድ ቀሚሴ ንፋስ እያውለበለባት፣ በሥቃይ እያነከስኩ ቢያየኝ ለመሳምና ለመፈቀር እየከፈልኩ የነበረው መስዋዕትነት ያኮራው ይሆን? ቀጠሮአችን ቦታ እስክደርስ ድረስ በደንብ አነክስ ነበር። በኋላ ግን እንዳልካቸው አጠገቤ ደርሶ አቅፎ ሲጠመጠምብኝ “ለጥፍረመጥምጥም ጊዜ አለው፣ ለመሳምም ጊዜ አለው” የሚል የድፍረት መፈክር በውስጤ ተስተጋባ።

ክርስቲያን ጭማቂ ቤት ለፍቅረኛሞች የተሠራ ነው። ጥንዶች የሚቀመጡበት ወንበሮች በሌላ እንዳይታዩ በኮምበርሳቶ ታጥረዋል። እንደተቀመጥን ሁለታችንም የማንጎ ጭማቂ አዘዘን። ነጣ ያለ ጅንስ ጃኬት ነጣ ካለ ጅንስ ሱሪ አዳቅሎ ለብሷል። ጃኬቱን ሲያወልቅ የቲሸርቱ ንጣት አስገረመኝ። እኛ የጨርቆስ ልጆች ነጭ ልብስን የምናውቀው የተገዛ ቀን ነው። ታጥቦ የተሰጣ ዕለት በጢሳጢስና በአዋራ ስለሚታጠን ከዛን ቀን ጀምሮ ነጫጭ ልብሶቻችን ዘላለማዊ ቡላነትን ይይዛሉ። ይሄ ልጅ፣ ልስመው ጥቂት ደቂቃዎች የቀረኝ፣ ቅምጥል የሀብታም ልጅ፣ ጥርሱ ነጭ፣ ቲሸርቱ ነጭ፣ የጣቴን የመረቀዘ መግላም ቁስል ከንፈሬ አሸንፎ አጠገቡ መቀመጤን ቢያውቅ በደንብ ይስመኝ ይሆን?

አራዳ ነው። ይችልበታል። መጀመሪያ እጆቼን በተራ በተራ ሳማቸውና ጸጉሬን ከግንባሬ ላይ በጣቶቹ ገፋ አድርጎ በቀኝ ጆሮዬ ጀርባ ሽጉጥ አደረገለኝ። በስመአብ የእጁ ልስላሴ። ገና ሳይስመኝ ልቤ ከደረቴ ተስፈንጠራ ልትወጣ ደረሰች።

“ኦ! ... ዚ! ... ጆሮ ጌጥሽ በጣም ያምራል። ሲልቨር ነው?” ብሎ በጣቶቹ የቀኝ ጆሮዬን በስሱ ይዳስሰው ጀመር። ኧረ በጌታ! መልሱ እኮ ቀላል ነበር። “አዎ ሲልቨር ነው” ሆኖ ሳለ መልሱ፤ አፌ ግን ተሳሰረ። "ዚ!" ብሎ የሚጠራኝ አንድ እሱ ብቻ ነው። ከንፈሮቹን ወደ ጆሮዬ በጣም አስጠግቶ በሹክሹክታ “አንድ ነገር ልጠይቅሽ?” ብሎ በከናፍርቱ ጆሮዬን ይዳብስ ጀመር። የእስትንፋሱ ወላፈን ነፍሴን ሲያሞቃት ይሰማኛል። ሳይስመኝ ቀለጥኩ እንዴ? አፌ ተሳስሯል። በውስጤ ግን “አንድ ጥያቄ ብቻ? ኧረ ለምን ሁለት መቶ ጥያቄ አትጠይቀም? እንዲያውም ለአምስት ሚሊዮን ጥያቄ ጊዜ አለኝ።” የእናቴን አምላክ ረገምኩት። እንዲህ ያለውን ፍሰሃ ያስመለጠኝን።

“የኔ ልዕልት! ... ተስመሽ ታውቂያለሽ? የኔ ፀሐይ! ... ይህ ዕንቡጥ ከንፈርሽ ተስሞ ያውቃል?” ትንፋሼ ተቆራረጠ። እያቃሰትኩ ዋሸው። “አዎ”። አሁንም ጆሮዬን እየሳመ “ማን አባቱ ነው የሳመብኝ? ማን ይባላል?” ብሎ ጠየቀኝ። ተርበትብቼ ሳላስበው ከባድ ስም ጠራሁ። “ዕቁባይ!” አልኩት። ውስጤ ከመጠን ያለፈ ይንቀጠቀጥ ጀመር። ፊቱን ወደ ፊቴ አዙሮ በሁለት ለስላሳ እጆቹ ጉንጮቼን አሙቆ አንገቱን ዘንበል አደርጎ ከንፈሬን በከናፍርቱ ዳሰስ አደረገና “ዕቁባይ እንደዚህ ነው የሳመሽ?” እያለ አቀለጠኝ። 'ነፍሴ ገላዬን ተሰናብታ በረረች ወይ?' እስክል ድረስ ሳመኝ ። 'ሴይንት ጆሴፍ ትምህርት ቤት እንደ ሒሳብና ኬሚስትሪ መሳሳምም ያስተምሯቸዋል እንዴ?' ብዬ እስከምደነቅ ድረስ በሚያሳብድ አሳሳም ዋጠኝ። እያረፈ እያረፈ በከናፍርቱ አዳረሰኝ። ዓይኔን ሁሉ ሳመኝ። ቀለጥኩ። ከልቡና ከልቤ ትርታ የሚፈልቀው የፍቅር ቅኝት እያስፈነጠዘ በወሲብ ስሜት አጠመቀኝ። 'ይሄ መለኮታዊ ነው' አልኩ። አሁን የእናቴንም የእንጀራ አባቴንም አምላክ አመሰገንሁ። 'ይህ የብዙ አምላኮች ውጤት ነው' አልኩ። ከንፈር ለከንፈር ተቆላልፎ ሰማይ መብረር። በውስጤ ሦስት ጊዜ “ቅዱስ ቅዱስ ቅዱስ” አልኩ። የሕንድ አማልክት ሁሉ አልቀሩኝም። ለሺቫ፣ ለቪሽኑ፣ ለብራህማ ለሁሉም ምስጋናዬን አቀረብኩ። ደሞ አሳሳሙን ያጀበበት አጠራሩ ሰባተኛው ሰማይ የሚወስድ ዓይነት ነበር። “የኔ አበባ፣ የኔ ጽጌሬዳ፣ የኔ ልዕልት ... እንጆሪ ነሽ!” ይለኝና ይስመኛል። ከንፈሬን ዳሰስ፣ ነከስ፣ ላላ፣ ጠበቅ፣ ምጥምጥ።  “ዓይኖችሽ ውስጥ ልሰደድ የኔ አልማዝ?” ይለኝና ጸጉሬን እያመሰ አንገቴ ሥር ይስመኛል፣ ይልሰኛል፣ ይነክሰኛል። ዓይኖቼን ይስማል። በአምሳሉ የፈጠረው ካላስተማረው እንዲህ ያለውን አፈቃቀር ከየት ተማረው? እኔስ ከንፈሩን ተቀብዬ በከንፈሬ ስፈትለው ከየት ያየሁትን ነው? እጆቹን ወደ ጡቶቼ መርቼ በውስጤ እዲጨምቃቸው ስማጸነው አመራሩን እግዚያር ካልጠቆመኝ ከየት አባቴ አመጣሁት? ጣቶቹ ጡቶቼ ቅንፍ ላይ ሲደንሱ ያሰማሁት የሲቃ ድምፅ ማን ፈጠረው? ያን ዕለት እርጥበት እንደ ጎርፍ ቢወስድ ተጥለቅልቄ አባይ ወንዝን እቀላቀል ነበር። መላልኤል የኖረውን 895 ዓመት፣ እኔ ዘርትሁን ከወጣቱ እንዳልክ ከንፈር ውስጥ በአንድ ቀን ኖርኩት።

ነገር ግን እግዚያር እንዲህ ዓይነት ደስታ፣ ያለ ሕመም ስለማይሰጥ ሁሉ ነገር አልጋ በአልጋ ሲሆን ተጠራጥሬ ነበር። ወደ ቤቴ መሄጃዬ ሲቃረብ አሳሳሙም መንገብገብ የበዛበት ነበርና ስሜት ውስጥ ሆኖ ሲወራጭ ሳያስበው የጣቴን ቁስል ረገጠው። ሕመሜ በጣም ጥልቅ ከመሆኑ የተነሳ የሲቃ ድምፅ አውጥቼ ቲሸርቱን በሁለት እጆቼ ጨምድጄ ያዝኩት። አያያዜ ዓመፅ ነበረው። ያመረቆዘ የጥፍረ-መጥምጥ ቁስል ማንም ላይ አይድረስ። ፍስሃዬን ባንድ እርግጫ ሲያተንነው ሳላስበው ከውስጤ አውሬ ወጣ መሰል ክፉኛ ደነገጠ። ልደፍረው መስሎት ይሆን? ወይ ምን ይታወቃል ጋኔን የሰፈረብኝ መስሎትም ሊሆን ይችላል። ቲሸርቱን የያዙትን እጆቼን ቀስ ብሎ አላቀቀና በሕመሜ ምክንያት ያቀረሩ ዓይኖቼን እያየ “እንደዚህማ መፍጠን የለብንም። ገና ልጅ ነሽ። መረጋጋት አለብሽ! ደሞ ለምን ታለቅሻለሽ? ” ብሎ ሲጠይቀኝ መቸም 'የጣቴን መግል አፈነዳኸው!' አልለው። በዝግታ “እሺ” ብዬ በሕመም አንገቴን አቀረቀርኩ። ሊሸኘኝ ስንነሳ ፊቱ ላይ ውዥንብር አነበብኩበት። መራመድ እንደ ምጥ እያሰቃየኝ ወደ ታክሲ ከመግባቴ በፊት የሆነ በላስቲክ የተጠቀለለ ስጦታ ሰጠኝ። ቻዎ ስንባባል

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

30 Dec, 04:55


ከንፈሬን ትቶ ጉንጬን ሳመኝ።

እንዳልካቸውን ከዛ በኋላ አግንቼው አላውቅም። ያን ዕለት ማታ የሰጠኝን ስጦታ ሳየው CORN FLAKES የሚል የተጻፈበት ካርቶን ነበር። በወተት የሚበላ የሀብታሞች ቁርስ ነው አሉ። እንዲህ ያለው ቁርስ በሰፈሬ ጨርቆስ፣ ቂርቆስ ቤተክርስቲያን ወረድ ብሎ ከጨነቀ ሱቅ አጠገብ በምኖርባት ጭቃ ቤታችን ውስጥ ቀምሰን አናውቅም። በነጋታው ሆስፒታል እስክወሰድ ድረስ ሕመሙ ቢያሳብደኝም የእንዳልካቸውን ከንፈር በመቅመሴ የእናቴንና የአባባን አምላክ ከማመስገን ባሻገር የቻይኖቹን ዩኋንግን፣ ኑዋን እና ፓንጉን ሳመሰግን አደርኩ።

“ዘርትሁንም እንዳልክን ሳመች፣ እሱም ልዕልቴ ብሎ ጠራት፣ 895 ዓመት የመሳም ያህል ብዙ ብዙ ብዙ ሳማት፣ ልጅቱም ስለዚህ አሳሳም ጻፈች፣ ብዙም ዓመት ኖረች--” ዘፍጥረት 5፡33

© ትግስት ሳሙኤል

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

30 Dec, 04:55


መኃልየ መኃልይ ዘመሳሳም 5፡33

በሃይማኖት በተከፋፈለ ቤት ውስጥ ነበር ያደግኩት። ፓስተሯ እናቴ ከጋብቻ በፊት ምንም ዓይነት ግንኙነት የማይፈቅድ አምላክ ነበር የምታመልከው። በሷ አምላክ መስተዳድር ውስጥ፣ በእርሱ አምሳል የተፈጠሩ በከንፈሩ አምሳል ከንፈር የለገሳቸው እኔን መሰል ኮረዳ ወይዛዝርት ለዘላለም ለማግባት ካልፈለግን ወይ ደግሞ ለማግባት ካልታደልን ለዘላለም ሳንሳም እንሞታለን። እንደዚ የሚመስል ነገር አያስደንቅም?

እናቴ በጥንቃቄ አስልታ የደረሰችበት ነገር መጽሐፍ ቅዱስን በአንድ ዓመት ውስጥ አንብቦ ለመጨረስ በቀን ሦስት ምዕራፍ መነበብ እንዳለበት ነው። በእርሷ ጣራ ሥር የሚኖር ማንኛውም ልጅ ይህንን የንባብ መስፈርት የመከተል ግዴታ ነበረበት። አምላኳ ከሚፈቅደው የሚከለክለው ስለሚበዛ በውስጤ በጣም እበሳጭ ነበር። ጥሩነቱ መጽሐፍ ቅዱሱን ይዘን ከተቀመጥን ማንበብ አለማንበባችንን አየዞረች ለማጣራት ጉልበቱም ሆነ ጊዜውም አልነበራትም። ግን ድንገት ነሽጧት በተለይ እኔን ከያዘችኝ ሁሌም ገና ዘፍጥረት ላይ ነኝ። “በየሱስ ስም! ... ዘርትሁን! ... ምንድነው? ... በዘፍጥረት ነው የተለከፍሽው?” ብላ ለመበሳጨት ሰትዳዳ “እየከለስኩት ነው” እላታለሁ። ይሄን መልሴን ሁሌም ታምነዋለች።

አውነቱን ለመናገር በልጅነት ሕይወቴ ሙሉ፣ ሁልጊዜ ደግሜ ደጋግሜ ሳይጎረብጠኝ የማነበው ዘፍጥረት ምዕራፍ አምስትን ብቻ ነበር። እናቴ "ንባብ ... ጥቅስ ... መንፈሳዊነት ..." ብላ ካምባረቀች፣ ፊት ለፊቷ እንድታየኝ ሆኜ እቀመጣለሁ። መጽሐፍ ቅዱሴን እገልጥና የተለመደችዋን ዘፍጥረት ምዕራፍ አምስትን እያነበብኩ ስለአምላኳ አሰላስላለሁ። ምዕራፉ “አምላክ እረኛዬ ነው!” ፣ “እግዚአብሔር ፍቅር ነው!” ምናምን አይልም። ዘፍጥረት ምዕራፍ አምስት ሲዖል፣ ገሃነም፣ ኃጢአት፣ ጽድቅ፣ ንሰሃ፣ ዝሙት፣ የገንዘብ ፍቅር፣ የውኃ ጥፋት፣ በድንጋይ መወገር፣ ሰዶምና ገሞራ፣ የጭን ገረድ፣ የእግዚያር መልአክ የግብጽ የበኩር ልጆችን ገደለ፣ ሰይጣን፣ ሌጌዎን ... ምናምን ምናምን አይልም። ሠላሳ ሁለት ቁጥሮች ያሉት ይህ ሙሉው የዘፍጥረት ምዕራፍ የተቀደሰ ምዕራፍ ነው። “እንትና ይህን ያህል ዓመት ኖረ፤ ከዚያም እንትናን ወለደ። ከዚያም ሞተ” ይላል።

“ቃይናንም መላልኤልን ከወለደ በኋላ 840 ዓመት ኖረ። ወንዶችና ሴቶች ልጆችንም ወለደ። ስለዚህ ቃይናን በአጠቃላይ 910 ዓመት ኖረ፤ ከዚያም ሞተ። መላልኤል 65 ዓመት ኖረ፤ ከዚያም ያሬድን ወለደ። መላልኤልም ያሬድን ከወለደ በኋላ 830 ዓመት ኖረ። ወንዶችና ሴቶች ልጆችንም ወለደ። ስለዚህ መላልኤል በአጠቃላይ 895 ዓመት ኖረ፤ ከዚያም ሞተ።”

ባጭሩ ለኔ ይህ የሕይወት መንገድ ነው። ማፍቀር፣ መፈቃቀር፣ መውለድ፣ መወለድ፣ መራባት፣ መኖርና መሞት። መላልኤል ሳይስምና ሳይሳም 895 ዓመት አልኖረም። ሲጀመር ለመራባት መተቃቀፍና መሳሳም መሠረታዊ ነገሮች ናቸው። አንድ ሰው መካን መሆኑ አንኳ መታወቅ የሚችለው በመሳሳም እና በመታቀፍ ሂደት ውስጥ ካለፈ በኋላ ነው። መራባት የማይችልም ይሳማል ለማለት ያህል። የእናቴ አምላክ “ከጋብቻ በፊት ክልክል ነው!” የሚለው ነገሩ ይጎረብጠኛል አንጂ መራባትን ይወዳል። ያ ማለት ደሞ መሳሳምንም ይወዳል እንደ ማለት አይደል? እናቴ ግን ከአምላኳ በላይ ትጨክን ነበር ልበል? ባጭሩ የወንድ ጓደኛ መያዝ አይፈቀድልኝም ነበር። በእናቴና በአምላኳ ሕግ መሠረት መሳሳም ክልክል ነው እንደ ማለት ነበር። አልተዋጠልኝም። ዘፍጥረት አምሰት “መሳሳም ሕይወት ነው” ይል የለ እንዴ?

የተከለከለ ነገር ደሞ እያደር ይስባል። ጠዋትና ማታ ስለመሳም ማሰብ ጀመርሁ። አግዚያር ስንት የሚያሳስበው ነገር እያለ የኔ የዘርትሁን ከንፈር ከጋብቻ በፊት ተሳመ አልተሳመ ጉዳዩ ነው እንዴ? በከንፈራቸው የሚክዱት ሐሰተኛ ነቢያቶች በፈሉበት ዘመን የኔ ከንፈር መሳም በአምሳሉ መሠራቴን ያሳያል እንጂ ኃጢአት ሊሆን አይችልም ብዬ ወሰንሁ።

ወደ አሳደገኝ እንጀራ አባቴ ሃይማኖት ስንመጣ አምላኩ ሕይወት የገባው አራዳ ሽማግሌ ይመስለኛል። ተሰብስበን ፊልም ስናይ ገጸ-ባሕርያቶቹ ድንገት መሳሳም ከጀመሩ አባባ እንደ እናቴ ቲቪውን ለማጥፋት ሪሞት አያሯሩጥም። እንዲያውም የመሳሳሙ ክፍል እያዘገመ ቢያዝናናው ደስታው ነው። እናቴ ስትነጫነጭ “ምናለበት ተያቸው ይዩ!” ይላትና የደስታው ተካፋይ ያደርገናል። እንዲያውም አንዳንዴ የእንጀራ አባቴ አምላክ ነጭ በነጭ የለበሰ፣ ጢሙና ጸጉሩ የሸበተ ሶፋችን ላይ ተቀምጦ የሚጣቀስ አዛውንት ይመስለኛል። ደሞ እየሳቀ የሚጠቅሰው እኔን ነው። “ሂጂ እንዳልካቸውን ሳሚው!” ዓይነት አጠቃቀስ። “የኔ ኮረዳ አንቺም ሰው እኮ ነሽ” ዓይነት አጠቃቀስ። “ይህን ዕንቡጥ ከንፈርሽን የፈጠርኩልሽ እኮ እንድትሳሚ ነው” ዓይነት አጠቃቀስ። ሳያቋርጥ ፈገግ ብሎ እያየኝ የመፍቀድ ዓይነት አጠቃቀስ ይጠቅሰኛል። ይህን ደግ አምላክ በሐሳቤ ሳየው ተንደርድረሽ እቀፊው እቀፊው ይለኝ ነበር። በውስጤ እግዚያር ሰው ሰው ሲሸት እንዴት ደስ ይላል እያልኩ ቀስ በቀስ የእንጀራ አባቴን አምላክ መረጥኩ።

ይህንን ውሳኔ ባደረግኩ ሰሞን ከሦስት ወር በፊት የተዋወቅኩት እንዳልካቸው ሲደውልና ሳወራው የሚሰማኝ የኃጢአተኛነት ስሜት እየቀነሰ ሄደ። ትውውቃችን ደስ የሚል ግን በጥድፊያ፣ በሹክሹክታ፣ በመሳሳቅ እና በመሳቀቅ የታጀበ ነበር። ኦሎምፒያ ጋር ያለው ቤተማርያም ክሊኒክ ውስጥ በስፔሻሊስት ሐኪም ለመታየት የገባችው እናቴን ፈዝዤ እየጠበቅኩ ሳለ ይህ ለግላጋ ወጣት ጃኬቱን እንዳቀፈ አጠገቤ ቁጭ እለ። መጠበቂያ ክፍል ውስጥ በጣት የምንቆጠር ሰዎች ነበርን። ተክለፍልፎ መጥቶ እኔ ዘንድ ቁጭ ማለቱ አስገረመኝ። ጥቂት ደቂቃዎች እንኳ ሳያርፍ "ጠይም ቆንጆ ይታመማል እንዴ?" ብሎ በፈገግታ ቃኘኝ። አፈርኩና አንገቴን ሰበርኩ።

“አይዞሽ እናትሽ ናቸው አብረሃት ሁን ያሉኝ”። ወቸጉድ! እናቴ ይሄን ልታደርግ እንደ ማትችለው ሳይታለም የተፈታ ነው። ግራ እንደ ገባኝ አውቆ ማብራራቱን ቀጠለ። “እናትሽን የሚያክማቸው ዶክተር ወንድሜ ነው። ዛሬ ምሳ ሊጋብዘኝ ተቃጥረን ቢሮው ውስጥ እያወራን እያለ እናትሽ ሊታከሙ ሲገቡ እንግዳ ማረፊያ ጠብቀኝ አለኝ። ከዛ አራዳዋ እናትሽ እንዲያውም ልጄ ብቻዋን ናት አብረሃት ጠብቅ አይሉኝ መሰለሽ። ሊያጣብሱን ይሆን እንዴ?” አለና ከትከት ብሎ ሳቀ። ቀለል ያለ ደስ የሚል የሞጃ ልጅ። ልክ እንደ ሴት ጥርት ያለ ጭንቀት የማይችል። ፊቱ ያሳሳል። በሻካረው የጨርቆስ እጆቼ ጉንጮቹን ብዳብሰው ከረከረኝ ብሎ ያለቅስ ይሆን? በውስጤ ሳቅኩ።

“እንዳልካቸው እባላለሁ! ስምሽ ማነው?” ብሎ ጠየቀኝ። 'ዘርትሁን' ብዬ ሙሉውን ስሜን መናገር የጨርቆስ ልጅ መሆኔን የሚያሳብቅብኝ ስለመሰለኝ ብዙም ሳላንገራግር “ዘሪት” አልኩት።

“ኦ! ከዛሬ ጀምሮ 'ዚ' ብዬ ነው የምጠራሽ!” አለና “ልገምት ልገምት 12ተኛ ክፍል ነሽ አይደል?” ብሎ ጠይቆኝ፤ መልሴን ሳይጠብቅ የሴይንት ጆሴፍ ተማሪ አንደነበረና አሁን አዲስአበባ ዩኒቨርሲቲ ፍረሽማን አንደሆነ አጫወተኝ። ከአሁን አሁን ፓስተሯ እናቴ መጣች አልመጣች እያልኩ በሰቀቀን እና በደስታ አወራው ጀመር።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Dec, 15:24


🎬🎬🎬

ዋልተር ኋይት ምስኪን የኬሚስትሪ መምህር ነበር። ከባለቤቱና ከልጁ ጋር ዝም ያለ ህይወት እየኖረ ገዳይ ካንሰር እንደያዘው ተነገረው። ሚስቱ ነፍሰጡር ናት። ልጁ የሰረብራል ፓልሲ ህመምተኛ ነው። እሱ ከሞተ ቤተሰቦቹ ምን ይውጣቸዋል? ማሰብ አለበት! ደግሞም ቶሎ የሆነ ነገር ማድረግ አለበት! ብዙ ገንዘብ ያስገኝ ብቻ። ይሄኔ አንድ ሰይጣናዊ ሃሳብ ብልጭ አለለት። የኬሚስትሪ እውቀቱ አስተማማኝ ነው። ታዲያ ለምን አደገኛ አነቃቂ እፅ አይቀምምም?!

ዋልተር ኋይት ቤተሰቦቹ ያስፈልጋቸዋል የሚለውን ወጪ አሰላ። የምግብ ፣ የህክምና ፣ የትምህርት ቤት፣ ሁሉንም ወጪ ከአመታት ቁጥሮቹ ጋር አዛምዶ ጥቂት መቶ ሺህ ዶላር መጣ። ይሄን ያህል ገንዘብ ካገኘ በኋላ ሜት ማብሰሉን ያቆማል።

ነገር ግን ዋልተር ኋይት ያልተረዳው ነገር ሰዎች ብዙ ገንዘብ ከቀመሱ በኋላ የበለጠ ብዙ ለማግኘት ይስገበገባሉ እንጂ አይጠግቡም። ዋልተር ኋይት በመቶ ሺህ የሚቆጠሩ ዶላሮች ሲያገኝ ሚሊየኖችን ተመኘ። ሚሊየኖችን ሲያገኝ ቢሊየኖችን ተመኘ። ቃል በቃል እንዲህ ይላል፦

"I'm not in the million dollar business. I'm in the billion dollar business."

የሰው ልጅ ስግብግብነት ማለቂያ የለውም። ይህ ስግብግብነት ዋልተር ኋይትን ሁሉንም ነገር አስከፈለው― ንብረቱን አጣ፣ ቤተሰቡ ተበተነ፣ ሁሉም ነገር ተነነ።

🎬🎬🎬

ብዙ ሰው ሞተ

አውሮፕላኑ ተከስክሶ ብዙ ሰው ሞተ

የአየር ትራፊክ ተቆጣጣሪው ስለፎረሸ አውሮፕላኑ ተከሰከሰ

ልጁ በድንገት ስለሞተች የአየር ትራፊክ ተቆጣጣሪው ፎረሸ

overdose ስለወሰደች ልጁ ሞተች

ዋልት overdose ወስዳ ከሞት ስትተናነቅ ዝም ብሎ ተመለከተ

Butterfly Effect ይሉታል። አንዷ የዋልት ግድየለሽነት አደገኛ የአውሮፕላን አደጋ ወለደች። Walt is bad. Very bad.

🎬🎬🎬

የ12 ወይም የ13 አመት ልጅ ቢሆን ነው። በአልቡከርኪ ጸሐያማ ሰማይ ስር ሳይክሉን እየነዳ ከከተማው ወጥቶ በበረሃማው መንገድ ብዙ ተጓዘ። ድንገት ግን ከመንገዱ ሶስት ሰዎች ገጠሙት።

3ቱ ሰዎች ዋልተር ኋይት፣ ጄሲ ፒንክማን እና ቶድ አልኩዌስት ነበሩ። እዚህ የተገኙት ለትልቅ የወንጀል ተግባር ነው። ዋልተር ኋይት ለሚቀምመው እጽ የሚሆን ኬሚካል ጭኖ በዚህ መንገድ የሚያልፍ ባቡር አለ። ግባቸው ይህንን ኬሚካል ማንም ሳያውቅባቸው መስረቅ ነው። ወደ ዝርዝሩ አንገባም።

ብቻ ባለ ሳይክሉ ትንሽ ልጅ ምንም አልጠረጠረም፦

"ሰላም" አላቸው።

ሁሉም ነገር የሆነው በሽርፍራፊ ሰከንዶች ነው። ቶድ ሁለቴ አላሰበም። አንዴም አላሰበም። ሽጉጡን አውጥቶ ተኮሰ። ዝምብም የገደለ አልመሰለውም።

ጄሲ ያየውን ማመን አልቻለም፦

"ምን ነካህ ሰውዬ?"

ቶድ ዘና ብሎ፦

"Shit happens"

ከመግደሉ በላይ መልሱ ያበግናል። አመላለሱ ያበግናል። ጄሲ በቦክስ ደረገመለት። ከሶስቱ መሀል ነፍስ ያለው ጄሲ ብቻ ነው።

እንግዲህ psychopath ብለን የምንጠራቸው እንደ ቶድ ያሉ ሰዎችን ነው። ምናልባት ምርጫ አጥተው ዋልትም ሆነ ጄሲ ልጁን ሊገድሉት ይችላሉ conflicted ሆነው። ከዛ በኋላም ጸጸቱ አይለቃቸውም። ወደ ሳይኮፓዞች ስንመጣ ታሪኩ ሌላ ነው። አይወዛገቡም፤ አይጸጸቱም። They have no empathy. እንደውም ሳይኮፓዞች በስሜትና በስነልቦና ኢቮልቭ ያደረጉ ራሳቸውን የቻሉ ሌላ species ሳይሆኑ አይቀርም።

🎬🎬🎬

አስተማሪና ተማሪ

አደገኛ እጽ አብሳይና አከፋፋይ

የዉድሮው ዊልሰን ማለቴ የዋልት ዊትማን ማለቴ የዊሊ ዎንካ🤣🤣 ማለቴ የዋልተር ኋይትና ጄሲ ፒንክማን ሃውልት በኒው ሜክሲኮ አልቡከርኪ

Breaking Bad - ጎግልን ርእሱን ወደ አማርኛ መልስልኝ ስለው "ሰበር ጉዳት" አለኝ። የክፋት ቁልቁለት/ጅማሬ/ ጉዞ የሚለው ያስኬድ ይሆን?!

እስቲ በዋልትና በጄሲ መካከል ምናባዊ ጨዋታ ቢደረግ ምን ይመስላል፦

ጄሲ፦ ዮ! ሚስተር ኋይት ሃውልታችንን እንዴት አየኸው?

ዋልት፦ ጉድ ነው ጄሲ! መነጽሬም አልቀራቸውም። ባርኔጣዬስ ብትል። ደግሞም ሃውልቱ የተሰራው ቤት ውስጥ መሆኑ ደስ ብሎኛል። አስበው ውጪ ቢሆን አደገኛው ሃይዘንበርግ የእርግብ ኩስ ማራገፊያ ነበር የሚሆነው። ባርኔጣዬን እንኳን አላደረግኩ።

ጄሲ፦ እኔ የምልህ ሚስተር ኋይት ለምን ሃውልቱን ሽጠን ተጨማሪ አደገኛ እጽ አናበስልበትም። እጻችን ዝነኛ ሆኗል። ፍላጎት ጨምሯል። ምርት አንሷል።

ዋልት፦ ጄሲ ይሄ መታሰቢያችን ነው አይሆንም። ገና ትውልድ በዚህ ያስታውሰናል። ቋሚ ምልክታችን ነው።

ጄሲ፦ አይ ሚስተር ኋይት ግትር ነህ። ግን ሃውልታችን ቢሰረቅስ?

ዋልት፦ ማን አባቱ ደፍሮን። እኔ ስራቂ እንጂ ተሰራቂ አይደለሁም። አደጋ አደርሳለሁ እንጂ አደጋ አይደርስብኝም። አሸብራለሁ እንጂ አልሸበርም። አደገኛው ሃይዘንበርግ እኔ ነኝ።

🎬🎬🎬

የጉስታቮ ፍሪንግ ቁጥር 1 ወርቃማ ህግ፦

"Don't go into business with crackheads."

ከሱሰኛ ጋር አታብር! ከሱሰኛ ጋር አትስራ! አየህ ሱሰኛ ባሪያ ነው። ሱሰኛ ጌታ አለው። ጌታው ሱሱ ነው። ገዢ ካገኘ ይሸጥሃል። ሱሰኛ ሱሱን ለሟሟላት እናቱን ከመሸጥ ወደ ኋላ የማይል ወራዳ ነው።

ሁሌም ሱስን ሳስታውስ ትዝ የሚለኝ የበእውቄ ግጥም ነው። ማእከላዊ ሃሳቡ እንዲህ ይላል፦

"ሁላችንም መኖርን የሚያክል ሱስ ተሸክመን ነው የምንዞረው"

🎬🎬🎬

ሃንክ ሽሬደር ጉስታቮ ፍሪንግን ጠርጥሮታል። ስለዚህ እንቅስቃሴውን የሚከታተል GPS tracker መኪናው ላይ ለመጥመድ ወሰነ። ከዋልት ጋር የጉስታቮ መስሪያ ቤት/Los Pollos Hermanos ተገኙ። ሃንክ መኪና ውስጥ ተቀምጦ ዋልት ትራከሩን ሊያጠምድ ሄደ። ይኼን ግዜ ጉስታቮ ፍሩንግ ድንገት ከች ይላል። ዋልት እጁ መንቀጥቀጥ ጀመረ፦

"እኔ አይደለሁም"

"አርፈህ ትራከሩን ግጠመው"

በነገራችን ላይ በብሬኪንግ ባድ ምህዋር ውስጥ ለኔ ትልቁ የፊልሙ ገፀባህርይ ጉስታቮ ፍሪንግ ነው። ብልጥ ነው፤ ብልህ ነው፤ የበታቾቹ ይታዘዙለታል፤ ያከብሩታል። ጠላቶቹ ይፈሩታል። የሚፈልገውን ያውቃል። ያንን ለማግኘትም ምን ማድረግ እንዳለበት ያውቃል። መሞት ያለበት ሰው ካለ ያስገድለዋል። የአደንዛዥ እጽ ንግዱን የሚገዳደር ማንኛውም ነገር ያስወግዳል። የሚሰራው በመርህ ነው።

የሚያሳዝነው ይሄን የሚያህል ግዙፍ ስብእና በአንድ የሁለተኛ ደረጃ የኬሚስትሪ መምህር እጅ ይሞታል። ዳሩ Just because you shot Jesse James, don't make you Jesse James.

(በነገራችን ላይ የጉስታቮ ፍሪንግን ህይወት የሚያሳይ spinoff ሊሰራ ነው። የፊልሙ ርእስ Los Pollos Hermanos).

🎬🎬🎬

ሃንክ መጸዳጃ ቤት ተቀምጦ የዋልት ዊትማንን Leaves of Grass እያገላበጠ እንዲህ የሚል ተፅፎ ያያል፦

​“To my other favorite W.W. It's an honor working with you."

W. W. ደግሞ ማን ይሆን ብሎ መገመት ጀመረ።

Willy Wonka?
Woodrow Wilson?

በመጨረሻ ግን ግልጽ አለለት። W. W. እራሱ Walter White/ዋልተር ኋይት ነው። ይኼኔ ነው ሃንክ አገሩን ያመሰው ሃይዘንበርግ እራሱ ዋልተር ኋይት መሆኑ ወለል ብሎ የታየው።

© Te Di

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Dec, 11:26


ሰውየው ወንደላጤ ነው። ከስራ ሲመለስ ዳቦ ገዝቶ ቤቱ ልገባል። ይበላል። ዘውትር አመሻሽ በረንዳው ላይ ኳስ የሚጫወቱ ተንከሲስ ህፃናት አሉ። ለነገሩ ተንከሲስነታቸው ለጋብሮቫዊው ወዳጃችን እንጂ ለእኔስ ደግ ናቸው። ለምን ቢሉ። እነሱ ባይኖሩ ተረቴን ማን ያስውብልኝ ነበር። እላለሁ። እናም እነዚያ ህፃናት ልክ ዳቦውን ሊበላ ሲል ይመጣሉ ይቀመጣሉ። ቆርሶ ይሰጣቸዋል። ይበላሉ ይሄዳሉ። ከዚያም ነገ እየተጫወቱ ይመጣል። እነሱ ደግሞ ሊበላ ሲል ይመጡበታል። ያካፍላቸዋል ይሄዳሉ።

እነዚያ ህፃናት ጋቭሮቫዊውን አማረሩት። ለራሱ እንጂ ለእነሱ የሚሆን በጀትም አቅምም የለውም። ድንብሎ ዋስ የማይሆኑት ቅሪላ ለጊ ህፃናት ዳቦውን እየቀሙ ከጥጋብ ሜዳ ለጉት። ጨነቀው። አሰበ አሰበና አንድ ዘዴ መጣለት።
እንደተለመደው አመሻሽ ላይ ዳቦውን ማለቴ የሚበላውን ዳቦ አንከርፍፎ ሲመጣ ህፃናቱ ኳሱን ጥለው ተከተሉት። ዞር አለና የተገረመ በሚመስል አነጋገር እንዴ እዛ መታጠፊያው ጋ ዳቦ እየተሰጠ እናንተ ትራገጣላችሁ? ኧረ አፈር ብሉ! ምን አይነት ልጆች ናችሁ? ይሄኮ እርቧችሁ ይሆናል! » አለ።
ልጆቹ በአነጋገሩ ደንገጥ አሉ። የንግግሩን መዝጊያም ያዘነላቸው ለማስመሰል በመጣሩ የተቆረቆረላቸው መሰላቸው። ድጋሚ ሌላ ነገር ከመናገሩ በፊት ሁሉም በአንድነት ወደ ኋላ ወደመታጠፊያው የዳቦ እደላው ላይ በቶሎ ለመድረስ ሮጡ።

ጋብሮቫዊው ቤቱ ገባ። ዳቦውን ቆረሰ።በላ። ልጆቹ አልመጡም። ቆረሰ። አልመጡም። በላ አልመጡም። መንገድ መንገድ እያየ አላመጠ። ወይ ፍንክች። ሰውየው ደነገጠ። እንዴ ይሄ ነገር እውነትም ዳቦ እየተሰጠ ቢሆንስ ብሎ በሩን ቆልፎ እየሮጠ ወደ መታጠፊያው ሄደ። ስነ ተረቷ እስከዚህ ነች። ከዚህ በላይ አትለጠጥም። አንዳንዴ መኖራችን ውስጥ ቀልድ ሊገደን ጨዋታ ሊገዛን ሲያምረን የምናወጣት አይነት ካርድ ነች። ልክ እንደ ላጤው ጋብሮቫዊ አነሳሳቸው አንድን ግብ ለመምታት ይሆንና ጥቅል ጭብጡ እውነትን ያልተደገፈ ከዘመን የራቀ ሆኖ እናገኘዋለን። ይህ ደግሞ ልልነትን በትረካ ሂደቶቹ ውስጥ ልንታዘብ እንቀርባለን።
ከህፃን እስከአዋቂ ይሰርቃል እንጂ የሚሰርቀው ለምን እንደሆነ አልተብራራም። ከመስረቃቸው ጀርባ ያለውን ድህነታዊ መልክ ከማሳየትም ይልቅ ጀብዳዊ ውሏቸው ላይ የተመላለሰ አይነት መፅሀፍ ነው።

ልልነት በወሪሳ ውስጥ

አንዳንድ የትረካ መስመሮች የተላበሱት ሀቅና ዚቅ የመፅሀፉን ጠቅላላ አንኳር ነጥብ አቅልለው አቅልለው ገለባ በማድረጋቸው የተዓማኒነት ጥያቄን እንድናነሳም ያደርጉናል። ለምሳሌ ያህል በገፅ 26 ላይ የምንመለከታት ባልቴቷ ወይዘሮ ጉዶ በሩን ቆርቁረው የሚጠይቁት ጥያቄ ለእኔ እጅግ የደከመ ለሳቅ ብቻ ያደላ እንጂ ሌላ መስሎ አልታየኝም። በገፅ 34 ላይም ተመሳሳይ ልልነቶችን እንመለከታለን።

ሌላው ልቦለድ ቢቻል የገሀዱን ዓለም ተምሳሌታዊ ቀለም ምናባዊ ሸማን አልብሶ ማቅረብ እንደሆነ ይታሰበኛል። ይህ ልቦለድ ማለትም ወሪሳ...
ከዚህ ብያኔ አኳያ የተጋነኑ አይጨበጤያዊ ትረካዎች በግልፅ የሚታዩበት ሆነው ላገኛቸው ግድ ሆኗል። ፀሀፊው እንዲህ ለዛና ፍሰቱ ውብ በሆነ መንገድ ፤ የቃላት መረጣውና የተባ ገለፃው መፅሀፉን ልዩ ቢያደርጉትም በአንዳንድ ቦታዎች ላይ የተሳኩ የማይመስሉኝ መጠነኛ ግድፈቶችን አስተውያለሁ። ይህም እንደዚህ ተብሎ ነበረ በሚል ንግግር ውስጥ መጠናቀቅ ያለባቸው ጉዳዮች አሁን ሲደረጉ መመልከት መታዘብ ይቻላል። ለምሳሌ በመፅሀፉ ውስጥ ሱሪውን አፍጦ እየጠበቀ አይኑን ለቅፅበት ጨፍኖ ሲገልጥ ጠፋበት ተረካ።

የሰረቀበትም ሰላቢ ወይም ረቂቅ አካል ሳይሆን ልክ እንደ እሱ ሰው ነው። አንዳንዴ አንድን ነገረ ጉዳይ ግነታዊ መርህ ለመስጠት የምንሄድበት ርቀት ቋሚ ብለን የያዝነውን እውነት ከማስካድ አይዛነፍም።ይህን ስል አንዲት የማህበራዊ ሚዲያ ቀልድ ትዝ አለችኝ። ቀልዷ የመርካቶን ምትሐተኛ ሌባን ተዓምራዊ ተግባር የምትገልጥ ሆና አግኝቻታለሁ። እነሆ ፦ ቻይና ናት አሉ ሌባን የሚይዝ ማሽን ሰራሁ ብላ ይፋ አደረገች። ያው አንድ ማሽን ሲፈበረክ ሙከራው የሚሞከረው በአይጦች አይደል። አሁን ግን አይጡ ራሱ ሌባው ነው። አለማችን ምን ያህል ሌባ እንዳላት ለማወቅ ማሽኑ በብዛት ሌባ ባላቸው ቦታዎች ዞሮ ዳታ መሰብሰብ ግድ ሆነ። እና ማሽኑ ጀርመን ሄደ 25% መዘገበ። አሜሪካ ሄደ 37% መዘገበ። ጣልያን ገባ 49% አለ። አፍሪካ መጣ ሊያውም ኢትዮጵያ ከኢትዮጵያም መርካቶ ገባ። መርካቶ ስንት ሌባ እንዳለ ከመናገሩ በፊት ማሽኑ ከነ ነብሱ ተሰረቀ!!

አንድ ልጨምርላችሁ።

ለምሳሌ እኔ በምንጅላቴ ዘመን በሬ ሲገዙ በግ ይመረቅላቸው ነበር። ብዬ የዛን ዘመን ደግነት ማጋነን ሲገባኝ በዚህ የኑሮ ውድነቱ በጠራራ ፀሀይ ብርድ ብርድ በሚያሰኝበት ፣ እንደታበደ ሁሉ ብቻ በሚያስወራበት ጊዜ ለፋሲካ በግ ገዝቼ ዶሮ ተመረቀልኝ ብል እዚህ አዳራሽ ውስጥ ያለ ሰው በሞላ ኮሌታዬን ጨምድዶ ይዞ ገቢያ ሜዳውን እንዳሳየው ሳያዳፋኝ የሚቀር አይመስለኝም።
ሆኖም ግን ይህ ይሁን እንጂ ይህ መፅሀፍ በብዙ ጥሩ ነገሮች የታጀበ ደንቅ ስራ ነው። ከነዚህም ውስጥ በለዛ የዛን ያህል ርቀት መሄዱ። በፈገግታ የተሰነዱ ውብ ተረኮች። ቀጣይነታቸው የማያጠራጥር የተዋበ ፍሰት። የገለፃ አቅሙም ከአንድ ስነፅሁፉ ላይ ከቆየ ጉምቱ ሰው የሚጠበቅ ድንቅ ስራ ነው። በጋራ የመኖር ባህል ውስጥ ሌብነት ክፉ ጠንክ እንደሆነ በስፋት ሲነገር እናደምጣለን። ደራሲ አለማየሁ ገላጋይ ደግሞ ይህን ውሎ ቀልድ አልብሶ ከእምባችን ጀርባ ደማም ጥርሳችንን ሲጠራ እንመለከታለን። ልቦለድ ከማስተማርም ባለፈ ጥግ ደረጃ ጨዋታ መፍጠር መቻሉ ትልቅ ፀጋው ነው። ከቆየ የሀገራችን የነገስታት ታሪክ ውስጥ ልዩ አጫዋች ( ዚቀኛ ) የሚባሉ የኪነ ጥበብ ሰዎች መኖራቸው የሚታመን ቢሆንም በዚህም ነገራችን ሁሉ እንዳይሆን እንዳይሆን በሆነበት ጊዜ የሀዘን ሸክማችንን የሚያነሱልን የስነ ጥበብ ስራዎችና ሰዎች ሊኖሩን የግድ ነው።

ህመምን መኳል በራሱ ትልቅ ስነ ፅሁፋዊ ግብ ነውና!
ሌላው ቧልትን በተመለከተእጅግ አስደናቂ ቧልተኝነት በወሪሳ ውስጥ ነፍስ ዘርቶ ሲንቀሳቀስ እንመለከታለን። በአለም ፖለቲካ ውስጥ ረጅም ንግግር በማድረግ የሚታሙ ብዙ አሉ። አንዱ ስማቸው ያልተገለፀ አንድ የሩሲያ መሪ ሲሆኑ ሁለተኛው የሩሲያዊው መሪ የነብስ ጓደኛ የሆነው የኛው ጉድ መንጌ ነው። ቀልዱም በማዕከላዊ ኢላማነት ያነጣጠረው መንጌ ላይ ነበር። አንድ ስብሰባ ላይ ነው አሉ መንጌ ሆዬ ይሄንን ንግግር በስንት ዓመት አምሮት እንደተገኘ እንትን ካቀረቀረበት ቀና ሳይል ይነፋዋል። የተሰበሰበው ሁሉ ሰለቸ። ቀስ እያለ አንድ ሰው ሲወጣ ፤ ሁለት ሰው ሲወጣ ፤ ሶስት ሲል አራት ሲል አዳራሹ ባዶ ቀረ። ያኚ የሩሲያው ጓደኛቸው መቼስ ባለንጀርነት እዳ አይደል ሳይወዱ በግድ ቁጭ አሉ። መንጌ ይሄን ዲስኩር ይተፈትፈዋል። ቂጡን በሳንጃ ልቡን በቋንጃ አይነት ዝክንትል ወሬ ይዞ ጆሯቸውን አወላመጠው። ከአሁን አሁን ይጨርሳል ቢሉ ቢጠብቁ አሁንም እሱ ቂጡን በሳንጃ ልቡን በቋንጃ ላይ ነው። ታከታቸው። ምርር አሉ። ጠንከር ብለውም ጋሽ መንግስቱ አሉ። ቀና አለ ቆፍጣናው ማንም የለም። ወዳጃቸው ብቻ ቁልፍ ቢጤ ይዘዋል። አዳራሹን በአይኑ አስሶ ወደ እሳቸው ሲዞር « ሲጨርሱ ቆልፈው ይምጡ » ብለው የአዳራሹን ቁልፍ አስቀምጠው ወጡ።
መንጌን ለጨዋታ ካነሳን አይቀር ከወሪሳ ውስጥ በገፅ109-110 የገባችን ተረክ ብንመለከትስ?

“መንግሥቱ ኃይለማርያምን ያኳተነ(የሰረቀ) እኮ ነው" አለ

“ያኳተነ?"

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Dec, 11:26


« አዎ፣ ሰዓቱን ሰርቆታል! » መለሰ።

“የት?'' እንዲህ ያሉ ጨዋታዎች በእራሳቸው የሚያዝናኑ ይመስለኝ ነበር፡፡ ግን ባለፉት ሁኔታዎች እየተዝናናሁ የነበረው በነፃነቴ እንደሆን ገብቶኛል፡፡ ይኸው ዛሬ ጭንቀት ሲቀርልኝ አፈልጋቸው ጀመር፡፡

“ፍል ውሃ፣ ማስፋፊያ ተደርጎለት ሲመረቅ መንግሥቱ እየተዘዋወረ ሲጎበኝ ልባሙ እስኪቀርበው ጠብቆ፡-
“የአምባ ልጅ ነኝ" ይለዋል"

"የአምባ ልጅ ነው እንዴ?'' ጠየቀ መንግስቱ

“አይደለም የአምባ ልጅ ጓደኛ አለው፡፡ ከሱ የሰማውን ይዞ 'አባታችን' ይለዋል፡፡ መንግሥቱ ደስ ብሎት ጠጋ ብሎ ያነጋግረዋል፡፡ ለካ መንግስቱ ፍል ውሃውን ሊጎበኝ ሲገባ ገላውን ታጥቦ ሰዓቱን ኮት ኪሱ ውስጥ አድርጎት ነበር፡፡ ልባሙ ሆዬ እያናገረ አኳተነው፡፡"

“ከዚያስ?”

“ከዚያማ መንግሥቱ የቤተ መንግሥት መግቢያ ወረቀት ሰጥቶት በቅርቡ መጥተህ እንነጋገራለን' አለው : : "

“ልባሙ ተቀብሎ ሽል' አለ፡፡ በነጋታው ምድረ አኳታኝ ይታፈስ ጀመረ፡፡ ስውር (ነጭ ለባሽ) ወሪሳን ባዶ አደረገው፡፡ ምንድነው ሲባል የመንግስቱ ሰዓት ጠፍቷል፡፡

“ልባሙ ይሄን ሲሰማ መንግሥቱ በሰጠው ወረቀት ቀጥታ ወደ ቤተመንግሥት ሄዶ ገባ፡፡ መንግስቱ ጋ ሲያቀርቡት 'አባታችን' አለው፡፡

“ልጄ' አለ መንግሥቱ፡ ልባሙ አቅፎት ከኋላ የተንጠለጠለ ኮት ኪሱ ውስጥ ሰዓቱን ከተተለት፡፡"

"እሺ"

“ምሳ ሰዓት ደርሶ ስለነበር መንግሥቱ ኮቱን ሲለብስ ከበደሙ እጁን ሲከት ሰዓቱ አለ፡፡ ስልክ አነሳና ወደ ህዝብ ደህንነት ደወለ፡፡

“ሃሎ ጓድ መንግሥቱ ነኝ' አለውና ሰዓቱን ስላገኘሁት ፍለጋውን አቁሙ አላቸው፡፡ ልባሙ ስልኩ ውስጥ ምን እንደተባለ አልሰማም ግን መንግሥቱ እየተገረመ

“ምን? አራት መቶ አርባ ሰባት ሰዎች ይዘን አራት መቶ አርባ አንዱ አምነዋል ነው የምትለኝ? በሉ ልቀቋቸው እናንተ ልጆች' ብሎ ስልኩን ዘጋው፡፡"

ከልቤ ሳቅሁ፡፡ ሳቄ ከልቤ ሲወጣ ደስ የሚል ስሜት እንደተካው ገብቶኛል፡፡ ምን እንደሆን ግን አላወኩም፡፡"

ከጠቀስናቸው ክፉም በጎም ጎኖቹ እንደተጠበቁ ሆነው የአንድን ሰው የቀን ውሎ የመባረክ አቅም ያለው ልቦለድ ነው። ታዲያ አንድ ደራሲ ከዚህ በላይ ምን ሊሰጠን ይችላል። እናመሰግናለን ማለት የአንባቢም የአባትም ነው። ህይወትን ምልዓት ሰጥቶ በተረት ውስጥ ማገማሸርም አንድ ሁነኛ ይዘት ነው። የወር ሰው ይበለን!

Reviewer :- © Sirak Wondemu is an associate editor at © Think Ethiopia

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Dec, 11:26


የዳሰሳ ርዕስ :- ዚቀኛው ወሪሳ ( የፈገግታ ፈለጎች )
የመጽሐፍ ርዕስ:- ወሪሳ
ደራሲ አለማየሁ:- ገላጋይ
የገፅ ብዛት:- 240 ገፅ፤ ሁለት ክፍልና 80 ንዑስ ክፍል
የህትመት ዓመት :- 2007
ዘውግ :- ልቦለድ
Rating ፦ 9.2

በሁለት ትንግርታም መንደሮች ማለትም ከወንዝ ወዲህ ማዶ ወሪሳ ከወንዝ ወዲያ ማዶ የአምጰርጵር ግዛት የሆነችውን እሪ በከንቱን ዋስ በማድረግ ልዩ ልዩ ገሀዳዊም ፈጠራዊም የህይወት መልኮችን ለመቃኘት የደፈረ መፅሀፍ ነው። መጽሐፉ የገሀዱን ዓለም በወከሉት ገፀ ባህሪያት አማካኝነት ጉርብትናን ፣ ልማዳዊ የጠባይ ግላጮችንና ሌላም ሌላም ነገሮችን በሰላ ብዕሩ ይዳስሳል። የእጅ አመል አዘቅት ሆኖ እስከአንገቱ ከዋጠው ወሪሳ አንስቶ የጠብ ፍቅር ተመን እስከሚታጣለት የአምጰርጱር መንደር እየተመላለሰ ማህበራዊ ትዝብቱን ፈገግታ በወለዳቸው የትረካ ስልቶች የሚያስቃኘን ነው። መጽሐፉ በአንደኛ ደረጃ የትረካ ስልት የተፃፈ ሲሆን ዋናውን ገፀ ባህሪ ነዋሪም ታዛቢም እያደረገ አንባቢውን ሲያስገርም ይታያል።

እንደመግቢያም እንደትውውቅም ከመፅሀፉ ገፅ 20-21 ጊዜን በማያሻማ መንገድ ጥቂት እንዝገን፦

« ቀጣዩ ገድል ከባልቴቷ ጋር ሲያወሩ የነበሩት አዛውንት ነው።
የተጠፈጠፈ ቆርኪ የሚመስሉት አዛውንት መሳፈሪያ እንኳን ሳይኖራቸው መርካቶ መሀል ሲንጠራወዙ ነው አሉ። አንድ ባላገር ቢጤ ይመጡና እኚያውን ሽማግሌ « አባቴ » ይሏቸዋል።

« ጌትዬ » ይላሉ በእሳቸው ዘዬ
ይሄ የእድር እቃ የሚሸጥበት የት ነው?
የድግስ ማለትዎ ነው?
አይ እድራችን የደረጀ የነበረ ነው። ዛዲያ እቃው ሁሉ በእድሜ ብዛት ነኩቶ አለቆብነ እሱን ለማስተካከል ነበር።
ኮርፖሌሽን ነዋ
የት ነው እሱ ደግሞ ?
እኔም ወደዚያው ነኝ። የድግስ እቃ ለመግዛት።
እንዋብ እንግዲህ
ይዘዋቸው የሄዱት ወደ አማኑኤል የአእምሮ ህሙማን ሆስፒታል ነበር። ካርድ የሚያወጡ ሰዎች ተሰልፈዋል።
« ይሄ ነው» አላቸው
« ድንቅ » አሉ
በሉ እንሰለፍ ለመሆኑ የቀበሌ መታወቂያ አለዎት?
የገበሬ ማህበር ነው።አይ የእርሶ ነገር ይሄ ለአዲስ አበባ ነዋሪ በቅናሽ የሚሸጥበት ቦታ ነው። ምን በጀኝ ይላሉ ዛዲያ
አይ በሉ ከእኔ ጋ አዳብዬ እመዘግብዎታለሁ። እዛች ይቆዩኝ። ምን ምን እንደሚፈልጉ ይንገሩኝማ። ነገሯቸው። ሦስት ብረት ድስት ...ሁለት ትሪ ... አምስት ጎድጓዳ ሰሀን።አርባ ኩባያ...
ንሱ ብሩን ይስጡኝማ አሉ። ሰጧቸው። ተቀበሉ። ባላገሩ ጥቂት ራቅ ብለው እንዲጠብቁ ነግረዋቸው አጭበርባሪው ብዙ ነው።ተማንም አያውሩ አዳፋ የለበሰ ሲያዩ ያጀበጅባሉ። »

ድንቅ

ወረፋው ደርሶ የመታከሚያ ካርዳቸውን በመታወቂያ አውጥተውላቸው ተመለሱ።ባላገሩን ጠርተው

«ንሱ ይሄንን ካርድ ይያዙና ነገ ጠዋት አስራ አንድ ሰዓት ላይ በከፈልነው መሰረት ዕቃችንን ተረክበን እብስ ነው። »
ወላዲቷ ከጭንቅ ለጭንቅዎ ትድረስልዎ እንጂ ሌላ ምን እላለሁ።እግረ መንገዴን እንጂ ለእርስዎ ብዬ አልወጣሁ አልወረድኩ።ይልቅስ ነገ እዚህችው ይምጡማ። ተለያዩ። አዛውንቱ የወሬውን መጨረሻ እንዲያጠና አንድ የወሪሳ ወጣት ወደ አማኑኤል ሆስፒታል ላኩ። ባላገሩ አዛውንቱን ፈልገው ስላጡ የታካሚዎች ወረፋ ጠብቀው ገቡ። ካርዳቸው ታይቶ ለቃለ መጠየቅ ቀረቡ።
ለምን መጡ » ሀኪሙ ጠየቀ።

ከቴም ሳታውቁ ቀርታችሁ ነው? ይልቅስ ንሱ ስጡኝና ልሂድ። ሦስት ብረት ድስት..ሁለት ትሪ.. አምስት ጎድጓዳ ሰሀን፣ አርባ... »
ሀኪሙከኋላቸው የቆሙትን ነርሶች ጠቅሶ አስያዛቸው።የፊጥኝ ታስረው መርፌ ተወጉ። ወደ ህክምና... » ተሳቀ።» ይላል።
እጦት ያደቆነው መንደር በእጅ አመል ሲታመስ የምናይበት ዓለም ነው ወሪሳ!! በሰፈራ ታሪካቸው አይስማሙም። ባልቴቷ ወይዘሮ ጉዶ ታሪካችን የሚጀምረው በአጤ ምሊኒክ ዘመን ነው ስትል ሽማግሌው ሰው ደግሞ የለም የለም በአጤ ቴዎድሮስ ነው ይላል። የወይዘሮ የጉዶን መላምት ይዘን እንዝለቅ..!
መስራቹ አባ ወሪሳ ሀገር ያወቀው ሌባ የሚቀናበት ሌባ ነው።
ይህን ያዩት አጤ ምኒልክ « ተው አትረብሽኝ » አሉት። « ኤዲያ ደግሞ ወንድ ካልሰረቀ» አለ። ሁለቱ ተፋጠጡ እልቂት ከመምጣቱ በፊት ግን ጣልያን ጦሩን ወደ ኢትዮጵያ አዝምቶ ሊወረን መሀላቸው ገባ። ሀገር ካልተረጋጋ ሌብነት ስራ አይሆንም ብለው አባ ወሪሳ ጀሌዎቻቸውን አስከትለው በሙያቸው (በእጅ አመላቸው ) ኢትዮጵያን ለመጥቀም ጣሊያንን ለመዘየር ወረዱ።
አባ ወሪሳ አጤ ሚኒሊክን ከተከተሉ በኋላ ጣሊያኖች ግራ ተጋቡ። አስማት በሆነ ሁኔታ ወደቀኝ ለቅፅበት ሲዞሩ የነበረው ዕቃ ሁሉ ወዲያው ወደግራ ሲዞሩ የለም። ጉድ አሉ። ሀበሾች በጥንቁልና በሉን አይነት መገረም። ኋላ አባ ወሪሳ በእጅ አመላቸው ያደከሙትን ጣሊያን አጤ ምሊኒክ በጦር ገብተው አደባዪዋቸው። ከድሉ በኋላ አባ ወሪሳ ጀሌዎቻቸውን አስከትለው አንድቦታ ሰፈሩ። ይኸው አባ ወሪሳ ከሞቱም ከስንት ዘመን በኋላ ትውልዶቻቸው ይህንኑ ባህላቸውን ተግተው እንዳስቀጠሉት ነው።የሽማግሌውን ደግሞ እናንተ አንብቡት!

ተራኪያችን አማረኛ መምህር ሲሆን ፊት በአርሲ ነገሌ ኩየራ አንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት በማስተማር ቆይቶ በዝውውር ወደ አዲስ አበባ የመጣ ተንከራታች ነው። እንደአጋጣሚ ሆኖ ወሪሳ ሰፈር ገባ። አገባቡስ የወንድሙን ልጅ ፈለግ ተከትሎ እንጂ እንዲሁ በእጣ አይደለም። ተራኪያችን ተረት ወዳድ ክስተት አፍቃሪ ነው። እያንዳንዷን እርምጃ አስሮ የፈታው ተረት ውስጥ ነው። ተረት ስል ደራሲው አለማየሁ ገላጋይ በአንድ የስነ ፅሁፍ ውጤት ውስጥ እጅግ አስፈላጊ ተደርጎ የሚታየውን የሚት ፈጠራ ( አፈታሪክ ስነዳን ) በዚህ መፅሀፍ ውስጥ በተሳካ ሁኔታ መፍጠር እንደቻለ ይሰማኛል። ምንም ከሆነ ባዶ የትረካ ጅምር በመነሳት አንድ ልቦለድ ሊሸከም የሚችለውን ፍሰታዊ የትረካ እግር ፣ ራሱን የሆነ ማህበረሰባዊ ቅርፅ ግንባታ ፣ ስነ ልቦናዊ ፍተሻዎችና መሰል ኪናዊ ውጤቶች በሰመረ ሁኔታ እንዲያሳካለት እንደረዳው እንመለከታለን። ይህ ማለት ምንድነው በልቦለዱ ውስጥ ሊሆኑ የገሀዱን አለም ሊመስሉ ይችላሉ ብሎ በገመተባቸው ስፍራዎች ሁሉ አዲስ ፈጠራዊ መነሻ ታሪኮችን አቁሟል። ይሄ ሰውዬ ፈጥሮ ያወራል እንደሚባለው አይነት ፈጥሮ የመሰነድ ትልቅ ብቃቱን በዚህ ዘመነኛ ስራው ላይ አሳይቷል።

እንደቅሬታና ጥቅል የመፅሀፉ ደካማ ጎን ወሪሳ በትንሽው ቢሆን ያጋባን የእጦት ህመም የለም የሚል ስሜት ይሰማኛል። በርግጥ እያንዳንዱን መልኮች ስንገለብጥ እንደመርግ የሚጫኑ ራሱም ደራሲው በመግቢያው ላይ « እንደእየሱስ በወንበዴዎች መካከል ተቸንክሬያለሁ » ቢልም። በህይወት ክረምቱ ውስጥ እንድንታዘብ የሚፈልገውን በር በልኩ ከፍቶ አሳይቶናል የሚል ግምት የለኝም። ለምን ቢሉ እያንዳንዷ በተራኪያችን ውሎ ውስጥ የምትከሰት ክስተትን በቸልታ መቀበል ይሁን በሚል ስንፍና መደምደም አይነት ተደጋጋሚ ውዴታዎች ይታዩበት ነበር። ይህ ደግሞ ምክኒያታዊነቱ ላይ ጥያቄ የሚያስነሱ ነጥቦችን ይጎትታል። ለምሳሌ የአንድ ጋቭሮቫዊ ገጠመኝን ለዚህ ምሳሌነት እንጠቀም።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

04 Dec, 11:47


እኛ ግን ማነን?

__ 👁 _

ከክርስቶስ ልደት አንድ ሺህ ዓመት በፊት (በአንድ ሺህ ዓመተ ዓለም ገደማ) በድንጋይ ላይ እንደተቀረፀ የሚታመን የእኛን በጣም ለግዕዝ የቀረበ የኋለኛ ሳባ ሆሄያት የያዘ የሰው ፊት ቅርፅ። በደቡብ አረቢያ የተገኘ።

ይህ ስለ እኛ ታሪክ ምን ይነግረናል?

የ3ሺህ ዓመት ታሪክ አለን የምንለው (አንዳንዶች ቀልድ የሚመስላቸው እንደሚያስቡት) ዝም ብሎ በዘፈቀደ የመጣ ነው?

እኛ ግን ማነን? ምን ነበርን? ደቡብ አረቢያ (የመን ሰላጤ) እና ሳዑዲአረቢያ ድረስ ምን ወሰደን? ሳዑዲን የመሠረቱት እና የቀድሞ መጠሪያዋን የሰጧት "አስር ህዝቦች" (Asir people) ማን ናቸው?

እኛ እውን ከየት የመጣን ነን? ወይስ የት ድረስ የተስፋፋን ነበርን? ምን ገጠመን? ለምን አነስን? ከዓለም ጋር የተሰፋ ታሪካችንስ እንዴት ጠፋ?

በዚያ ዘመን (ከሶስት ሺህ ዓመት በፊት) በረቂቅ ቅርፆች ይጫወቱ የነበሩ ኢትዮጵያውያን የት ገቡ? እኛ ኢትዮጵያውያን በዓይን ላይ እና በክቦች ላይ ያለን ጥበባዊ መነደፍ ምን ይሆን ምንጩ?

ተመሣሣይ ሆሄያትን፣ ቅርፆችንና የሆነን መልዕክት ለመጪው ትውልድ ለማስተላለፍ አጥብቆ የሚፈልግ መንፈስን አጥብቀው የያዙ የአክሱምና የዳማት፣ የአቡነ የማታ፣ የላሊበላ፣ የጢያና የሌሎችንም ጥንታዊ ጥበባዊ ቅርፆች በደቡብ አረቢያና በግብፅ ምድር፣ በሌሎች የአፍሪካ ምድሮችም ከተገኙ መሠል የጥበብ አሻራዎች ጋር አስተያይተን፣ መዝነን፣ አጥንተን መገኘት ብንችል... ስለራሳችን የሚነግረን ብዙ ነገር አይኖር ይሆን?

ማነው ግን እንዲህ ዓይነቱን ጥናት የሚሠራልን? ተቋም አለን ለመሆኑ? በሀገራችን ቅርሶችና ታሪኮች ላይ የሚያጠና? ለታሪካችን ባዳ፣ ለገዛ ሀገራችን እንግዳ፣ ለማንነታችን ባይተዋር ሆነን በአጭር ተመልካች ትርክቶች እየዳኽን የምንቀጥለው እስከመቼ ይሆን?

የትኛው ትውልድ፣ እና መቼስ ይሆን የራሱን ትልቅ ኢትዮጵያዊ ማንነት ይዞ ራሱን ፍለጋ የሚነሳው?

ግን እኛ ማን ነን?

አንድ ቀን እውነተኛ ማንነቱን የፈለገ፣ ያገኘ፣ እና የተጎናፀፈው ትውልድ ይኖረናል! ብዬ አምናለሁ!

አንድ ቀን!

ፈጣሪ ኢትዮጵያችንን ይባርክ🙏🏿

መልካም ጊዜ!

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

03 Dec, 17:47


ስለ አዳም መጽሃፍት "ከየትኛው ልጀምር" ለሚል ተደጋጋሚ ጥያቄ
(ትንሽ መግቢያ) - ለመጽሃፍ ቀን!?!

ይሄ ጉዳይ የብዙ ሰወች ጥያቄ ስለሆነ ማመላከቻ ማዘጋጄት ሳይጠቅም አይቀርም፥፥ ለጊዜው ግን በጣም ጠቃሚ ያልኩትን ልዘርዝር ባጭሩ፥፥[My personal brief view(unedited draft)]

የአዳም የአጻጻፍ ስልት ከሌሎች የሚለይባቼው የራሱ ስልት አለው፥፥ስሙ ህጽናዊነት(Inter-connectivity) ይባላል፥፥ አዳም በአካዳሚክ ህይወቱ ጆግራፊን በከፍተኛ የትምህርት ደረጃ ያጠና እና የሰራ ሰው ነው፥፥ ይሄ የትምህርት ዘርፍ ደግሞ ብዙ የተለያዮ ነገሮችን በአንድ ወይም ብዙ ቦታ ላይ አስቀምጦ ትርጉም የመስጠት መረጃ የመስጠት አቅም አለው፥፥ አሁን አለም ላይ ብዙ እየሆኑ ያሉ ዲሰራፕቲቭ ቴክኖሎጂወች በሙሉ ማለት ይቻላል ያለጆግራፌ እውቀት ምንም ናቼው፥፥ አዳም Symbolic representative የአጻጻፍ ስልትም አለው ፥፥

ብዙ ነገሩን ከጤፍ እና እንጄራ ጋር ሲምቦሊክ ሪፕረዘንቴሽን አሉት፥፥ አዳም ድርሰቶቹ እንጀራ ወጡ ገፀባህርያት፣የተለያዮ ኩነቶች፣ ገጠመኞች፣ ሌሎች ብዙ መነሸጦች ወይም ሞቲቮች እንደሆኑ በቃለ ምልልሱቹ ይነግረናል፥፥ያደርጋል፥፥

የአዳምን መጽሃፍ ከየት ልጄምር ሳይሆን በደንብ ሊያጣጥመው የፈለገ ሰው የሚከተለውን ቀድሞ ቢዘጋጅ መልካም ይመስለኛል፥፥

1/፩- Multidisciplinary reading(በይነ ዲሲፕሊን የአነባብ ዘዴ) በረዳት ፕሮፌሰር ቴድሮስ ገብሬ፣

2/፪- የኢትዮጵያ ዘመናዊ ታሪክ በፕሮፌሰር ባህሩ ዘውዴ፣ [የኢትዮጵያን የሶስት ሽህ ዘመን ታሪክ አውትላይን(አክሱም፣ክርስትና፣እስልምና፣ዮዲት፣ዛጉየ፣ሰለሞኒክ ዳይናስቲ፣ኢማም አህመድ ኢብን፣የኦሮሞ ኤክስፓንሺን፣ዘመነ መሳፍንት፣የዘመናዊት ኢትዮጵያ አጼወች፣የኢትዮጵያ የውጭ ግንኙነቶች እና አንኳር ነገሮች አብሮ ማወቅ፥፥ መሰረታዊ የግሪክ ሚቲዮሎጂወቺን ማወቅ ጠቃሚ ነው፥፥

3/፫- የኢትዮጵያ ማህበረሰባዊ ታሪክ በፕሮፌሰር ፓንክረስት (የዶክተር የራስ ወርቅንም ስራወች እያቼው)፣

4/፬- ሙዚቃወች (በሀምሳወቹ፣በስልሳወቹ፣በሰባወቹ፣ሰማኒያወቹ ምርጥ የሚባሉ የሀገር እና የውጭ ሙዚቃወችን መስማት፣ [Consider them like ማጣፈጫ]

5/፭- Psycho-Analysis, Psychology, Philosophy መፈተሽ እና ማንበብ፣

6/፮- የስነ ስዕል፣ስነግጥም፣ቅርጽ፣እና የቀልም ቢያንስ መሰረታዊ እውቀት መጨመር፣

7/፰- በጣሊያን ወረራ ወቅት፣ጣሊያን ከወጣ በሗላ ያሉ ኩነቶችን ማወቅ (ፍቅር እስከ መቃብርን አላነበብኩም የሚል የለም ብየ ነው መቼም 🙂 )፣በሃይለስላሴ፣በ53 አመተ ምህረት መፈንቅለ መንግስት፣በ66 ዘመን በፊት የነበሩ የአይዲዮሎጂ ግርግሮች፣የአብዮት አካባቢ፣የደርግ ስርዕት ዘመን፣የኢህአዴግ መምጣት እና የብሄር ፓለቲካ ቢያንስ መረጃን ማወቅ ይገባል፥፥በወቅቱ የተጻፏትን ማንበብ፥፥[እነዚህን በተመለከተ የአዲስ አበባ Printing Press ያሉ መጽሃፍትን ጥሩ ናቼው፥፥ ቢያንስ ከBias በንጽጽር ነጻ ስለሆኑ በምሁራንም ታይተው ስለሚወጡ በየዘመኑ የተጻፏትን በጥቂቱ ማንበብ ተገቢ ነው፥፥

8/፰- አዳም የጽሁፍ ስራወቹን ለማስረዳት ቃለ ምልልስ አድርጓል፥፥ በተለይ ከረዢም ጊዜ በፊት ለአዲስ ነገር ጋዜጣ በጥልቀት መልስ ሰጥቶ ያውቃል፥፥ኢንተርኔት ላይ አይቼዋለሁ በቅርብ (I put it at the end) ፥፥ፈልጎ ማንበብ መልካም ነው፥፥እስከዚያው በዮቱዮብ ያሉትን ቃለ ምልልሶች መስማት ጥሩ ነው፥፥

9/፱ የአዳም ረታ fan pageጆች አሉ ፌስቡክ ላይ፥፥ እነሱን አባል መሆን እና መማማር፥፥37ሽህ ሰው አባል የሆኑበት Public Group አለ (Adam Reta) ብዙ ቀለል ያሉ ሀሳቦች ይንሸረሸራሉ፥፥ አባል መሆን እና መማማር፥፥(I put it at the end)

10/፲ የአዳም ጽሁፍ በጥንቃቄ የሚቀመሩ ናቼው፥፥ ባዮሎጂም፣ኬሚስትሪም፣ምህንድስናም፣ሂሳብም፣ፊሲክስም፣ሳይኮሎጂም፣ፍልስፍናም፣ጥበብም አብረው ይዋሃዱበታል፥፥ ለዚህ ነው "በይነ ዲሲፕሊናዊ" ዝግጂትም አነባበብ የሚፈልጉት(ከሁለት አይን እይታ በላይ ነገሮችን ለመፍተሽ መሞከር እንደማለት ነው)፥፥

እነዚህን ያላደረገ ሰው ወይ ጄምሮ ይተወዋል፣ወይ ጨርሶ ሌላ ስራውን አያይም፣ወይም ሳይገባኝ ጨረስኩ ብሎ ይነጫነጫል፣ወይ ደግሞ በትንሹ ይሆናል ሀሳቡን መረዳቱ፣ወይ ደግሞ ሲያስበው ሲያስበው ደክሞት ገና ሳይጄምረውም ሳያውቀውም ሳይሞክረውም ይተወዋል፣ወይ ሳይገባውም ሊወደው ይቺላል (ይሄ መብት ነው ፍቅር🙂ፍቅር አይጠላም )፥፥

ከላይ የተዘረዘሩትን ካደረጉ በሗላ ያለምንምን ቅደም ተከተል ብፌ እንደማንሳት ነው ከተፈለገ የአዳም ደርዘን ስራወች መርጦ መጄመር ነው፥፥ [የአዳምን ስራወች ከልብ ማጣጣም ከፈለግሽ መንገዱ ቢያንስ መጄመሪያው ይሄ ነው፥፥ አይ Short-cut ካሉ ግን በጸሃፊው እና ተከታዮቹ ሌላ መንገድ ይፈለጋል ብየ እጠብቃለሁ ወደፊት፥፥]

[በነገራቺን ላይ ይሄ የጠቀስኩት ቀለል ያለ መንገድ ነው እንጂ ስራወቹን የሚያመሳጥሩ፣የሚተነትኑ፣የሚያስተነትኑ፣ ሰም እና ወርቅ የሚያወጡ፣ብዙ በአዳም ስራወች ዘርፍ ከፍ ያሉ ሰወች አሉ፥፥ከእነሱም ምክር ቢጤ መውሰድ ይቻላል፥፥ለምሳሌም መድህን፣ተሻለ፣ጸዳለ፣ሙሉጌታ፣ኡሙ....... የሚባሉት ከብዙወቹ ጥቂት ምርጦቹ ናቼው፥፥]

====የሚከተሉትን ጥሩ መጄመሪያ ውይይቶች ናቼው፥፥====

መልካም ንባብ፥፥

© Yonas Solomon

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

01 Dec, 08:51


ደስታን ያለቦታው አትፈልግ!
(Never looking happiness in the wrong place)
(እ.ብ.ይ.)

ብዙዎቻችን የምንፈልገውን ነገር ያለቦታው ነው የምንፈልገው፡፡ ትክክለኛውን ነገርም ይሁን ሰው በተሳሳተ ቦታ ውስጥ ማግኘት አይቻልም፡፡ በተንጋደደ አመለካከት የቀና ሃሳብ መፍጠር የሚቻል አይደለም፡፡ ይልቁንስ የተንጋደደውን አመለካከት በማጥናት፣ በመተንተንና በመመርመር የተንሻፈፈውን ሃሳብ ማስተካከል ይቻላል፡፡ ትክክሉ በትክክለኛው ቦታ ነው የሚገኘው፡፡ ጥያቄው ያለው ትክክሉ ምንድነው፤ ቦታውስ የት ነው የሚለው ነው፡፡ ሰው ይሄን ካወቀና መርምሮ ከደረሰበት የሚፈልገውን ነገር በተሳሳተ ቦታ በመፈለግ እድሜውን አይፈጅም፡፡ ወደትክክለኛው ቦታ በቀጥታ ይሄዳል፡፡

አዎ አብዛኛውን ጊዜ ፍቅርን የምንፈልገው ፍቅር የሌለበት ቦታ ነው፡፡ ትክክለኛውን ደስታ ለማግኘት የምንዳክረው ጊዜያዊ ደስታ በሚነገድበት ገበያ ውስጥ ነው፡፡ የዚህ ዘመን ንግድ ቋሚውን ደስታ ሸጦ ጊዜያዊው ደስታ የሚሸመትበት ነው፡፡ ግብይቱ ለነቃበት ጤናን ሸቅጦ በሽታን እንደመግዛት ያለ ነው፡፡ አብዛኞቻችን ጨርቃችንን ጥለን የምናብድለት ነገር የእውነት የሚያስደስተን አይደለም፡፡ የማይጠቅመንን ነው ደጅ የምንጠናው፡፡ የማይፈልጉንን ነው የምንፈልገው፡፡ ቋሚ ደስታ የማይሰጡንን ነው የምናሳድደው፡፡ የምንወደውንና የምናፈቅረውን ጠንቅቀን አናውቅም፡፡ የማንተማመንበት ነገር ላይ እምነታችንን እንጥላለን፡፡ ለአደራ ብቁ ያልሆነ ሰው ላይ አደራችንን እንጭንበታለን፡፡ የምንወደው በስሜት ነው፡፡ የምንታዘዘው ህሊናችንን አይደለም፡፡ አስበን አንወድም፤ መርምረን አንደሰትም፡፡ አዕምሯችንን ቅር እያለው፤ ህሊናችን ሳያምንበት ልባችንን አሳልፈን እንሰጣለን፡፡ ለአልፎ-ሂያጁ ደስታ ብለን ቋሚውን ደስታ መስዋዕት እናደርገለን፡፡ በደቂቃዎች ለሚረክስ ደስታ (Pleasure) በጤና የመኖርን ዘላቂ ደስታ (Happiness) እናጣለን፡፡ ‹‹ውሃን ከቀለብ፤ ጤናን ከገንዘብ የቆጠረው የለም›› እንዲል ብሂሉ፡፡

ብዙ ሰዎች እውነተኛ ደስታን (Happiness) ከጊዚያዊ ደስታ (Pleasure) ጋር ቀላቅለው ነው የሚያስቡት፡፡ በርግጥ ሁለቱም ስሜታቸው ይመሳሰላል፤ ነገር ግን በተግባር ለየቅል ናቸው፡፡ የሆነው ሆኖ በሁለቱ ስሜቶች ምክንያት ሰዎች ከጤንነታቸው እየተናጠቡ ከሰውነታቸው እያፈነገጡ ይገኛሉ፡፡ ሱስና ጭንቀት (Addiction and Depression) በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ የነሱ ውጤቶች ናቸው፡፡ ሱስ የበዛ ጊዜያዊ ደስታን ከመፈለግ የሚመጣ ነው (Addiction – from too much pleasure )፤ ጭንቀት ደግሞ በቂ ደስታ በማጣት የሚከሰት ነው (Depression – from not enough happiness)፡፡ የስነ አዕምሮ ተመራማሪዎች እንደሚናገሩት ጊዜያዊ ደስታና ቋሚ ደስታ (Pleasure and Happiness) ዶፓሚን እና ሴሮቶኒን (Dopamine & Serotonin) ከተባሉ የስሜት አስተላላፊዎች (Neurotransmitter) ይመነጫሉ፡፡ ዶፓሚን (Dopamine) ጊዚያዊ ደስታን ሲሰጥ ሴሮቶኒን (Serotonin) ደግሞ ዘላቂ ደስታን ያመነጫል፡፡

አየርላንዳዊው ሰዓሊ ጆን በትለር ዪትስ (John Buttler Yeats)፡- ‹‹እውነተኛ ደስታ በጎነት ወይም ጊዜያዊ ፍንደቃ አይደለም፡፡ ደስታ ይሄ ነው ያ ነው አይባልም፡፡ እውነተኛ ደስታ እድገት ነው፡፡ ስናድግ ደስተኛ እንሆናለን፡፡ (Happiness is neither virtue nor pleasure nor this thing nor that, it is simply growth. We are happy when we are growing)›› ይለናል፡፡ ሰውየው የእውነተኛ ደስታ ምንጭ እድገት ነው ማለቱ ነው፡፡ እሱ እድገት የሚለው ቁሳዊ እድገትን አይደለም፡፡ ለእሱ እድገት ማለት መንፈሳዊና አዕምሯዊ እድገት ነው፡፡ እውነተኛ ደስታ ቁስ በማግበስበስ፤ ሀብት በማከማቸት፤ አስረሽ ምቺው በማብዛት አይገኝም፡፡ ደስታ ውስጣዊ ለውጥ ነው፡፡ ደስታ መንፈሳዊ እድገት ነው፡፡ ትላልቆቹ የዓለማችን የቢዝነስ ተቋማት ዓለሙን የሚሰብኩት ቁሳዊ እድገትን ነው፡፡ የሚፈበርኩት ቴክኖሎጂ መንፈሳዊ እድገትን የሚያበረታታ ሳይሆን ቁሳዊ ፉክክርን የሚያከርር ነው፡፡ ሕብረተሰቡ በየጊዜው ሕሊናውን የሚጋርድ፤ ልቡን የሚያጠፋ፤ አምሮቱን የሚያበዛ የእንቁልልጭ ማስታወቂያ ነው የሚለቀቅበት፡፡ ሶሻል ሚዲያው ሰውን ራሱን ዘንግቶ ሌሎችን ተከታይ ባሪያ እያደረገው ነው፡፡ ዙሪያችንን የከበበን ልቦናችንን የሚሰልብ፤ የማሰብ ሃይላችንን የሚያዳክም፤ ትኩረታችንን የሚቀማ ነው፡፡ ያላወቁ አለቁ ነውና በጊዜ ካልነቃን እናልቃለን፡፡

ወዳጄ ሆይ.... ፀጋዬ ገ/መድህን በማራኪ ስንኞቹ፡-

‹‹የማይነጋ ህልም ሳልም፣
የማይድን በሽታ ሳክም፣
የማያድግ ችግኝ ሣርም፣
የሰው ሕይወት ስከረክም፣
እኔ ለእኔ ኖሬ አላውቅም፡፡››

እንዳለው በማይመለከትህና በማይጠቅመህ ጉዳይ ውድ የህይወት ጊዜህን አታባክን፡፡ የሚገኝ ነገር ፈልግ፣ የሚነጋ ህልም አልም፤ የሚድን ቁስል አክም፤ የራስህን አረም ንቀል፤ እስቲ ለዋናው ራስህ መኖር ጀምር፡፡ ትክክሉን ነገር በተሳሳተ መንገድና ቦታ ለማግኘት አትድከም፡፡ ምናልባት የተሳሳተ ቦታ ከተገኘህ ስህተቱን አጥንቶ ለመለወጥ እንጂ ትክክሉን አገኛለሁ ብለህ አይሁን፡፡ ለጊዚያዊ ፍንደቃ ብለህ ቋሚውን ደስታህን አታስነጥቅ፡፡ ጤናህን ሸጠህ የህይወት ዘመን በሽታ አትሸምት፡፡ ደስታ ቢስ የምትሆነው የአዕምሮ ሰላም ስታጣ ነው፡፡ የአዕምሮ ሠላም ማጣት ገንዘብህንና አካልህን ከማጣት በላይ ነውና፡፡

ቸር ጊዜ!

ኢትዮጵያና ኢትዮጵያዊነት ለዘላለም ይኑሩ፡

____
© እሸቱ ብሩ ይትባረክ (እ.ብ.ይ.)
እሁድ ሕዳር ፳፪ ቀን ፳፻፲፯ ዓ.ም.

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Nov, 22:02


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

ቶክን ሰፕላዩ ትንሽ ነው። ወደ ፊት ከፍተኛ ዋጋ እንደሚያወጣ በብዙዎች ተገምቷል። ሊስቲንግ ፕራይሱ ከ0.05-0.1 ተተንቢዋል። እና ደስ የሚለው ደግሞ ሊስቲንጉ ለአንድ ወር ተራዝሟል።

👇👇

t.me/seed_coin_bot/app?startapp=1067310339

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

28 Nov, 23:02


ባህራም ፈጠን፣ ፈጠን ብሎ እየተራመደ፣ ተካ ላይ ደረሰበት። ተካ ሁለቴ ቡጢ ቢሰነዝርበትም ፣ ባህራም ጎንበስ ብሎ አሳለፈው። እሱ ደግሞ በተራው፣ የተካን ጭንቅላት ከዛፍ ጋር አጋጨው ፤ ነፍሱ እስኪወጣ ደበደበው። ተካ በዚህ ድብደባ ሁለት የፊት ጥርሶቹን አጣ።ኒኮል እያለቀሰች ባትለምነው ሊገድለው ይችል ነበር። ከሁለት ሳምንት በኋላ ፣ ተካ የሰው ሰራሽ ጥርስ አስተከለ።

ጃምሺድና ልዑልሰገድ ደግሞ አሉ፤ ሁለቱም የኒኮል ውሽማዎች ናቸው። አብረው ቁማር ይጫወታሉ። ነገር ግን ጃምሺድ ፣ ልዑልሰገድ ከኒኮል ጋር መተኛቱን እንዲያቆም ጭንቅላቱ ላይ ሽጉጥ ደግኖ አስጠነቀቀው። ልኡልሰገድ ግን ይህንን ከቁብም ሳይቆጥር ቀጥታ ኒኮል ጋር ይሄድና ይተኛታል። ተመልሶ ጃምሺድ ጋር ይሄድና ይህንኑ ሲነግረው፦

" በጣም ወንድ ነህ" አለው። ነገር ግን ቀኑ አልደረሰምና የንዴት ሳቅ ስቆ አሳለፈው።

ለተወሰነ ግዜ ህይወት እንዲህ ቀጠለ። ጃምሺድ ከኒኮል ቀጥሎ የሚወደው ነገር ቢኖር ቁማር ነው። ደግሞ የሃብታም ልጅ ነው። ብሩን በየካዚኖው እየዞረ ይበትናል። ልዑልሰገድን ና ላዝናናህ ብሎ ሌላ ከተማ ይወስደዋል―እንደ ልብ ቆመሩ፣እንደ አሳ ጠጡ። በመጨረሻ ጃምሺድ በሁለቱም ራስ ቅል ውስጥ አንድ አንድ ጥይት አስቀመጠ።ከወራት በኋላ ፣ ጃምሺድ ቃሉን ጠብቆ የሉልሰገድና የራሱን ህይወት አጠፋ።

እቺ ከላይ ስትታይ የማትማርከው ኒኮል፣ የስንቱን ህይወት አመሳቀለች።

🤖🤖🤖

ትኩሳት የስብሃት ገብረእግዚአብሔር መፅሀፍ ነው።

አንዲት ገፀባህርይ አለች። ፈረንሳዊት ናት። ሲልቪ ትባላለች። ስብሃት ከጓደኛው ተመስገን ነጥቆ ጠበሳት። አንድ ቀን ወይን ቀማምሰው በስካር መንፈስ ሆና እንዲህ ትለዋለች፦

"ሴት አማልክት ናት። ለምሳሌ ያንን ጎረምሳ ተመልከት።
ፀጉራማ ደረቱን ተመልከት። ፈርጣማ ክንዶቹን ተመልከት
ለየትኛው አምላክ ነው የሚታዘዘው?! እኔ ግን በጥቅሻ ብቻ እጠራዋለሁ። ከኮሎኝ የበለጠ የተፈጥሮ መአዛው የኔ ነው። ጡንቻማ ሰውነቱ የኔ ነው። ለደስታዬ ላቡን ያፈሳል። እዚህ አለም ላይ ዋጋ ያላቸው ነገሮች ሁሉ የኔ ናቸው። ቤቱን፣ ገንዘቡን፣ መኪናውን፣ ህንፃውን ማለቴ አይደለም። ይሄ ወንዳወንድ ጎረምሳ የኔ ነው። ውብ እና ዋጋ ያላቸው ነገሮች ሁሉ የኔ ናቸው። ታዲያስ ሴት አማልክት አይደለችም?"

🤖🤖🤖

አማንዳ

አማንዳ ወፍራም ናት። ድብልብል ፊት፣ ድብልብል ከንፈር፣ ድብልብል ሰውነት ያላት። ውብ ወርቃማ ፀጉሯን እና ሰማያዊ አይኖቿን ስብ ውጦት ፣ መልኳ ጠፍቷል።

ልዑልሰገድ ለመጀመሪያ ግዜ የተዋወቃት አንድ ፓርቲ ላይ ነው። ፓርቲው ላይ ሳይያዙ የቀሩት ሁለት ሴቶች ብቻ ናቸው። አንዲት ደቃቃ ሩቅ ምስራቃዊት እና አማንዳ። ሩቅ ምስራቃዊቷ በጣም ታምራለች፤ ነገር ግን ተመስገን አልጋ ውስጥ ትሞትብኛለች ብሎ ስለፈራ፣ አማንዳን አቅፎ ሄደ።

ከዚያ በኋላ አማንዳ እና ልዑልሰገድ አብረው በየቦታው መታየት ጀመሩ። ጓደኛሞቹ(ስብሀት፣ ባህራም፣ ተካ፣ ልኡልሰገድ ፣ ተመስገን) ቁጭ ባሉበት፣ አማንዳ እየተድበለበለች ትመጣለች ። ይኼኔ ተካ ልኡልሰገድን " በል፣ ይኼንን ሄደህ አንደባል" ይለዋል። ልኡልሰገድ በጣም እየተበሳጨ " ይኼን ተካ ግን አንድ ቀን እገለዋለሁ !" ይላቸዋል ለሌሎቹ።

ልኡልሰገድ ከሄደ በኋላ፣ ከአማንዳ ጋር እስከአሁን አብረው የቆዩበትን ሚስጥር እየገመቱ ይሳሳቃሉ።

" ልኡልሰገድ ድሮ የሚስዮን ተማሪ ነበር። ሚስዮኖች ደግሞ ግብረገብ ያስተምራሉ። ለዛ ይሆን?!" ይላል ስብሀት በበኩሉ ለራሱ።

ታዲያ ስብሀትና ልኡልሰገድ በጋራ የሚማሩት ኮርስ ነበራቸው። ስብሀት ልኡልሰገድን ፈልጎ ቤቱ ሲሄድ ብዙ ግዜ አማንዳን ያገኛታል። ሲያወሩ ለካ አማንዳ ከሰባው ሰውነቷ ስር ተወዳጅ ነፍስ ናት።

አሜሪካዊ ቤተሰቦቿም በጣም ሀብታም ናቸው።ታዲያ አባቷ ለአማንዳ የልደት ስጦታ ይሆን ዘንድ ውድ መኪና ይልኩላታል። መኪናው ግን ዘገየ። አማንዳ በዚህ በጣም ተናዳ ነበር። በኋላ ግን እንኳንም ዘገየ አለች። ምክንያቱም ልኡልሰገድ የቀረባት ፣ ለመኪናዋ ሳይሆን እሷን ብሎ መሆኑን አታውቅም ነበራ! ለስብሐት ይሁንን ሁሉ ስታጫውተው የዋህ ነፍሷን አየ፤ እንደ ታላቅ እህትም ወደዳት።

በዚህ መሐል ልኡልሰገድ ኒኮልን መተኛት ጀመረ። ሌሎች ምክንያቶችም ተደማምረው አማንዳ ወደ ሀገሯ ለመመለስ ተነሳች። በአውሮፕላን እየተጓዘች ሳትወድ የተለየችውን ልኡልሰገድን እያሰበች መነፋረቅ ጀመረች። አጠገቧ የተቀመጠው ሰካራም

" እንኳን! ፍቅረኛሽ ተለይቶሽ ነው! ማን እንደዚህ ተድበልበዪ አለሽ!" አላት።

የሰካራሙ ስድብ፣ እልህ ሆናትና ውፍረቷን ልትገላገለው ወሰነች። እንደአሰበችውም አደረገች። በመጨረሻ ሸንቃጣ እና ውብ ሆነች። በዚህ ውበቷ ልኡልሰገድን እንደምትማርክ አመነች ። አማንዳ ወደ ፈረንሳዊቷ ከተማ ኤክስ ስትመለስ ይህንን ተስፋ ሰንቃ ነበር።ነገር ግን በሕይወት አልደረሰችበትም ፤ ልኡልሰገድ ለዘለዓለሙ አሸልቦ ነበር።

※※※

ባህራም

ማኑ ባህራምን ወደ ኢራን ሊወስደው ፈረንሳይ ኤክስ ድረስ መጥቷል። በኢራን አብዮት እየተቀጣጠለ ነው። ለአብዮቱ ደግሞ ባህራም በጣም ያስፈልገዋል ።

ባህራም በበኩሉ መሄድ አይፈልግም። ትምህርቱን ቢያቋርጥ ችግር የለውም። ግን ኒኮል እርጉዝ ናት።

ይኸኔ ማኑ ስብሐት ጋር መጣ። ስብሐት ስለ ኒኮል ፣ ጃምሺድ እና ልዑልሰገድ ነገረው።

አሁን ማኑ ጠቃሚ ነገር አገኘ። በቀጥታ ኒኮል ጋር ሄደ። ማኑ አስፈሪ ገፅታ አለው። ግንባሩ ጠባብ ሲሆን ሰውነቱ ደም የሚዘዋወርበት አይመስልም። ማኑ ለኒኮል እንዲህ አላት፦

"ልጁ የጃምሺድ ወይም የልኡልሰገድ ነው ብለሽ ንገሪው።"

ኒኮልም ሳትወድ በግድ የተባለችውን አደረገች። ለባህራም ልጁ ያንተ አይደለም ብላ ደብዳቤ ፃፈችለት።

ማኑ የሚፈልገውን አገኘ። ከባህራም ጋር ወደ ኢራን ለመሄድ መዘጋጀት ጀመሩ።

🤖🤖🤖

የስብሐት ገብረእግዚአብሔር “ትኩሳት” ላይ አንብቤው የነበረ አንድ ድንቅ ታሪክ ድንገት ዛሬ ትዝ አለኝና ላጫውታችሁ ወደድኩ።

የልብወለዱ አብይ ገጸ-ባህሪ ባህራም ድንገት ትካዜ ይገባዋል፤ ተስፋ መቁረጥም ይጫጫነዋል። ልብወለዱን በአንደኛ መደብ የሚተርክልን ስብሐት ግን፡ ጓደኛውን ካለበት ድብርት መንጭቆ ለማውጣት ይህንን ታሪክ ይነግረዋል።
መቼቱ ኩባ ነው። ፊደል ካስትሮ ከወዳጅ ሀገር የመጣበትን ትልቅ እንግዳ በሀገሪቱ አራቱም አቅጣጫ እየዞረ ያስጎበኘዋል። ካስትሮና እንግዳው ሀገሩን እያካለሉ ደህንነቱ ብዙም ወደማያስተማምን አካባቢ ሊጓዙ ሲሞክሩ፡ የጦር መሳሪያ እስካፍንጫቸው በታጠቁ ታጣቂዎች መንገዱ ተዘግቷል። ካስትሮ እና አጃቢዎቹ ከመኪናቸው ወርደው የታጣቂዎቹን መሪ ያነጋግራሉ።

ካስትሮ፡ “እንግዳ እያስጎበኘሁ ስለሆነ መንገዱን ብትለቁልን”

ታጣቂው፡ “ለኛ ምንም አታስብልንም እንዴ?! አሁን የምትጓዝበት አቅጣጫ ጠላቶችህ እንደ ልባቸው የሚፈነጩበት ቦታ እኮ ነው። አንት ብትገደልና ብትሞት እኛንስ ምን ይውጠናል?”

በዚህን ግዜ ባህራም በአይኑ ሙሉ እምባ ግጥም አለ፦
“እንደዚህ አይነት ውብ ታሪክ ሰምቼ አላውቅም”
------------------------------------------------------------------------

ለህዝብ የሚያስብ መሪ ብቻ ሳይሆን ለመሪው የሚያስብ ሕዝብ, , ,??? ለኛ በጣም ሩቅ ነው!!! 😗

🤖🤖🤖

ስብሐት ገብረእግዚአብሔርና ሽታ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

28 Nov, 23:02


ትኩሳት፡ በደምሴ ጽጌ እና በሌሎች የስብሐት ወዳጆች እርማት ተደርጎበት በ1990ዎቹ መጀመሪያ ለህትመት ሲበቃና እኔም አግኝቼ ሳነበው የሁለተኛ ደረጃ ተማሪና በአስራዎቹ አጋማሽ አካባቢ የምገኝ ጉብል ነበርኩ። እርማት ተደርጎበት እንኳን፡ ከእድሜዬ አንጻር pornographic የሚባል አይነት መጽሀፍ ነበር,,,,not anymore!

ትኩሳት ላይ አንብቤያቸው አእምሮ ላይ ተሰንቅረውብኝ ከቀሩት ከነባህራምና ሲልቪ፡ ከነጃምሺድና ልዑልሰገድ፡ ከአማንዳና ኒኮል ባሻገር፡ ስብሐት “ተካ” በሚል ስም የሚጠራው ገጸባህርይም ነበር። ተካ እራሱን የማይጠብቅ፡ ጸጉሩን የማያበጥር፡ ጥርሱንም የማይፍቅ ጀዝባ ነበር። ሴት የሚያገኘውም አንድም በጉልበቱ አስገድዶ፡ አልያም በገንዘቡ ሸርሙጣ ገዝቶ ነበር። ድንገት ግን ተካ ስርነቀል የሚባል ለውጥ ማሳየት ጀመረ። ጥርሱን መቦረሽ፤ ጸጉሩን ማበጠር፡ ክፍሉን ማጽዳት፡ ካልሲዎቹን ማጠብ ጀመረ። የልብወለዱን ታሪክ በአንደኛ መደብ የሚተርክልን ደራሲው ስብሐትም ”የዚህን ‘አብዮታዊ’ ለውጥ ምክንያት ካላወቅኩማ ምኑን ደራሲ ሆንኩት?!“ ይለናል። ”ወንድ ልጅ እንደዚህ አይነት የባህሪ ለውጦች የሚያሳየው ‘ሴት ሲያገኝ ነው’ “ ብሎም ይጨምርልናል።

ስብሐትና ሌሎች ጓደኞቹ፡ ተካ የጠበሳት ጀርመናዊት፡ ባለ ሙስታሽ(የከንፈር ጺም) እና አፍንጫዋም የማያሸት እንደሆነ እያነሱ ይሳሳቃሉ። በሐበሻ ተረትም ”ለአፈ-ግም አፍንጫ-ድፍን ያዝለታል“ እያሉ ይተርባሉ። ኢራናዊው ባሕራምም ሳቃቸው አስቀንቶት፡ በተሰባበረ ፈረንሳይኛው፡ ሐበሻውኛውን ተረት፡ እንደነገሩ በሚረዳው የባዕድ አፍ ይተረጉሙለት ዘንድ ይማጸናቸዋል።ተተርጉሞለት ሲያበቃም፡ በሳቁ ያጅባቸዋል።

በሌላ አውድና መቼት ደግሞ፡ ስብሐት ገብረእግዚአብሔርንና ሽታን ዳግም ከመጽሀፍት ገጾች መሐል አገኘኋቸው—ከ”ማስታወሻ“ ውስጥ። ስብሐት የአዲስ አበባን ”መዓዛ“ እንዲህ ይገልጽልናል፦ ”አዲስ አበባ ለኔ የትም ይስማማኛል—አፍንጫዬ አያሸትም!!!”

መቼም የአዲስአበባን ስም ያወጡት ጣይቱ ሰይጣን ሹክ ብሏቸው መሆን አለበት። እንደኔ ላለ የገጠር ልጅ አዲስአበባ ገነት መስላ ነበር በአእምሮዬ የምትታየው። የሁለተኛ ደረጃ ተማሪ እያለሁ ለመጀመሪያ ግዜ አዲስን ስረግጣት ልክ አንድ ባልዲ ሙሉ መስሏችሁ ሃይላችሁን አሰባስባችሁ ስታነሱት ባዶ ሆኖ ብታገኙት የሚሰማችሁን አይነት ቅለት ነው የተሰማኝ። የዘመኑ ፖለቲከኞች አዲስአበባ ፣ ፊንፊኔ ፣ ሸገር ፣ በረራ እያሉ የሚሻኮቱት ነገር አይገባኝም። ለአዲስአበባ ተገቢው ስም "ቆሻሻአምባ" ተብሎ መፅደቅ አለበት😃😄

መች ለት የቆሻሻ ፍሳሽ መምጠጫ መኪና ላይ በትልቁ "ማር" ተብሎ ተፅፎበት አየሁ። በቃ አዲስ እንዲህ ናት። ስሟ ሌላ ተግባር ሌላ 😃😄

የአዲስአበባ ነዋሪ ከሆናችሁ ሁለት ምርጫ አላችሁ―በላያችሁ ላይ ሽቶ እየደፋችሁ መውጣት ወይም እንደ ስብሐት ታድላችሁ የማያሸት አፍንጫ ባለቤት መሆን😃😄

አዲስአበባ ቆሽሻለች። ከንቲባ ታከለ ኡማ ፓስፊክ ውስጥ ነከር አድርጎ ለቅለቅ ቢያደርጋት ጥሩ ነው😃😄

አለበለዚያ "ፊንፊኔ ኬኛ" የሚሉትን "ቆሻሻ የኛ" ከማለት ለይቼ አላያቸውም። ጤነኛ ሰው በቆሻሻ አይጣላም እንደ ተካ ጀርመናዊት አፍንጫ ድፍን ካልሆነ😃😄

ስብሐት ገብረእግዚአብሔር ትኩሳት ላይ ስለ አዲስአበባ እንደሚፅፍ አሁን ነው የገባኝ። በመጽሐፉ አዲስ አንድ ገፀባህሪ ናት። ስብሐት ሰውኛ አድርጓታል። አዲስአበባ ልክ እንደ ተካ ናት እራሷን አትጠብቅም፤ቆሻሻዋን አታስወግድም። ትጠነባለች። ታድያ በጥንብ መጣላት ነውር ነው። አፍንጫችሁን ጎርጉሩ አዲስን አፅዱ ከዛ ኬኛ ኬኛ እንባባላለን😃😄

🤖🤖🤖

አንድ ድሮ ያነበብኩት የስነ ልቦና መፅሀፍ እንዲህ ይላል፦
" ሰዎች በሚያወሩበት ወቅት ከሚያስተላልፉት መልእክት ፣ በንግግር/በቃላት የሚገልፁት ሐያ ፐርሰንቱን ብቻ ነው"

እንግዲህ የቀረው ሰማንያ ፐርሰንት፣ የፊት ገፅታ፣ የአካል አቋም፣ የእጅ እንቅስቃሴ ወዘተ ይሸፍናሉ ።
ታዲያ ይሄ 20/80 ጉዳይ ትኩሳትን ብሎም ባህራምን አስታወሰኝ።

ባህራም የፋርስ፣ ስብሐት ደግሞ የአቢሲኒያ ሰዎች ናቸው። ያገናኛቸው ፈረንሳይ ፣ የሚያግባባቸው ፈረንሳይኛ ነው። ታዲያ የባህራም ፈረንሳይኛ የተሰባበረ ነው። በእርግጥ ከጃምሺድ ይሻላል። የባህራም የቋንቋ ችግር የትምህርት ውጤቱ ላይ እንኳን ጥላውን እያጠላበት ፣ ባህራምን ሲያበሳጨው እናነባለን።

ነገር ግን ይህ የቋንቋ ችግር፣ ስብሐት የባህራምን ትልቅ ነፍስ ከማየት አላገደውም።ስብሐት ይህንን በተመለከተ እንዲህ ይላል፦

" አንድ ሰው ከሚናገረው ነገር ተነስቶ ስለ አእምሮው ብቃት መናገር ይቻላል። ስለ ነፍሱ ለማወቅ ግን የአካል እንቅስቃሴውን፣ ፈገግታውን ፣ የአይን መርገብገቡን ወዘተ ማየት ያበቃል።"

ባህራም ኩሩ፣ በራሱ የሚተማመን ፣ ሩህሩህ መሆኑን ለመረዳት ለስብሐት ምንም አላገደውም ፤ ነፍስ ለነፍስ ተግባብተዋል!

ከሰው ስታወጋ የሚነግርህን ትተህ የማይነግር ህን ስማ ይላል አንድ ጥንታዊ ምሳሌ።

በፌስቡክ ስንነጋገር ሐያ ፐርሰንታችንን ብቻ ነው የምንገልፀው። በፌስቡክ መስታወት አጮልቆ የሌሎችን አእምሮ ማየት ይቻል እንደሆነ አንጂ ነፍሳቸውን ማየት አይቻልም። ማህበራዊ ሚዲያዎች በአጠቃላይ፣ ተፈጥሯዊ የሆነውን የሰው ልጅ መስተጋብር እያጠፉ በሰው ሰራሽ ግንኙነት እየተኩ ይገኛሉ። ፌስቡክ ላይ የሚመሰረቱ ጓደኝነቶች ብዙም የማይዘልቁት ለዚሁ ነው። እዚህ ፌስቡክ ላይ ሐሳብ ለሀሳብ ትግባባ እንደሆነ እንጂ ነፍስ ለነፍስ አትተዋወቅም።

© Te Di

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

28 Nov, 23:02


‹‹..ጥሩ ነው ወጣት መሆን፡፡ ገንዘብ ባይኖርህም ጤና ይኖርሃል፡፡ መልክ ባይኖርህም አንጎል ይኖርሃል፡፡ ደስታ ባይኖርህም ንዴት ይኖርሃል፡፡ ፍቅር ባይኖርህም ተስፋ ይኖርሃል፡፡ እውቀት ባይኖርህም ጉራ ይኖርሃል፡፡ መጨቆን ቢበዛብህ ሬቮሊሽን ታነሳለህ፡፡ መኖር ቢያስጠላህ ወይም ቢያቅትህ ራስህን ትገድላለህ፡፡ ሠው ባያውቀውም ቅሉ ታሪክ ይኖርሃል፡፡ ወጣት ነህና፡፡… ››

(ትኩሳት - ስብሐት ገ/እግዚአብሔር)

🤖🤖🤖

የትኩሳቱ ባህራም እጅግ የሚደንቀኝ ባህሪ ነው። ኢራናዊ ሆነ እንጂ ከአማርኛ ስነፅሁፍ ታላላቅ ገፀባሕርያት አንዱ ይሆን ነበር። የምናብ ውጤት ሳይሆን ስጋ የለበሰ፣ ደም የሚዘዋወርበት፣ ልቡ የሚመታ የእውነት የነበረ ሰው መሆኑ ይበልጥ ይደንቀኛል።

©©©

ባህራም ከልቡ ኮምዩኒስት ነው። አሜሪካንና ኢምፔሪያሊዝምን አምርሮ ይጠየፋል። ከስብሃት ጋር የተዋወቁት በአንድ አጋጣሚ ነበር።

ስብሐት ብዙ ግዜ የሚተኛው ጠዋት ነው። ከሰአት እነተመስገን ክፍል ስለሚገቡ ቁልፋቸውን ተቀብሎ ሲፅፍ ይውላል። ማታ? ማታማ የኤክስን ጎዳናዎች ንጉስ ይሆንባቸዋል። ብቻውን በአውራ ጎዳናዎቹ ይዘዋወራል።

ከምሽቱ በአንደኛው እንደተለመደው ሲዘዋወር አንድ ጥግ ላይ አንዱ ኢራናዊ ከሁለት አሜሪካውያን ጋር ትግል ገጥሟል። አበሻነቱ ነሽጦት ጠጠር አንስቶ አነጣጥሮ ወረወረ። አንዱን አሜሪካዊ ግንባሩ ላይ አገኘው። ወዲያው ደንግጠው ሁለቱም ሸሹ።

ኢራናዊውን ያውቀዋል። ከነተመስገን ጋር ብዙ ግዜ ያየዋል። አጠገቡ ሲደርስ ልብሱን እያራገፈ ይስቃል። ያ ኢራናዊ ባህራም ነበር። ባህራም ኢትዮጵያዊ ጓደኞች ነበሩት። ስለዚህ ከስብሃት ጋር በአይን ይተዋወቃሉ። ያን ቀን ለመጀመሪያ ተጨባብጠው ተዋወቁ።

ባህራም በተሰባበረ ፈረንሳይኛ

"ጣልያኖችንም ያባረራችኋቸው በዚሁ ድንጋይ የመወርወር ጥበባችሁ ነው እንዴ?!" ብሎ ይቀልዳል። "እኛም አሜሪካኖችን ከሃገራችን ለማባረር ጥሩ መሳሪያ ሳይሆን አይቀርም" አለ ባህራም እየሳቀ።

ፈረንሳይኛው ብዙ የሰዋሰው ስህተት አለው። ቢሆንም ለመግባቢያ በቂ ነው። በቀልዱ አብረው ከሳቁ በኋላ

"ሰልፍ ዲፌንስ እንደምታውቅ እነ ተመስገን ነግረውኛል። ለምን አልተጠቀምክበትም"

"ምክንያቱም ኮምዩኒስት መሆኔን ይደርሱበታል"

ካለ በኋላ "ሃለላሴ ሙት" አለ በአማርኛ። ሁለቱም ከልባቸው ሳቁ።

በመጨረሻ

"የኢትዮጵያ እና የኢራን ወዳጅነት ለዘለአለም ይኑር"

"Yankee go home" አለ። ከዚያ በኋላ እያፏጩ እየተሳሳቁ ወደ ሲቴ አመሩ።

©©©

ባህራምና ኒኮል የፍቅር ጓደኞች ናቸው። የተገናኙት ፓርቲ ላይ ነው። ኒኮል በየምሽቱ አለመጠን ጠጥታ ካገኘችው መንገደኛ ጋር አብራ የማደር ባህሪ(one night stand) አምጥታ ነበር። በአንዱ ምሽት ሰክራ ከባህራም ጋር ወደቤቱ ሄዱ። ጠዋት ስትነቃ ራሷን ባህራም አልጋ ውስጥ አገኘችው። ጫፏን አልነካትም። ባህራም በግዜ ተነስቶ ቁርስ እያበሰለ ነበር። መንቃቷን ሲያይ በታላቅወንድማዊ የቁጣ ቃና

"በቃ ካገኘሽው ወንድ ጋር ጠጥተሽ ማደር ጀብዱ፣ አዋቂነት ይመስልሻል አይደል" አላት።

"በገዛ ህይወቴ ምንም አያገባህም" አለች እየተቆናጠረች።

"እንዴት አያገባኝም?! እኔም እህት አለኝ እኮ። እህቴ እንዲህ ስትሆን እንዴት አያገባኝም።"

ኒኮልና ባህራም ከዚህ ወዲህ የማይለያዩ ጥንዶች ሆኑ። የሚወራው ግን ሌላ ነው። ይቺ ባለ አመዳም ከንፈር ባህራምን ያማለለችው በገንዘብ ነው። ቤቶቿ ሃብታም ስለሆኑ ብዙ ብር ይልኩላታል እየተባለ ይወራል። ባህራም በድንቅ ስብእናው እንዳማለላት የሚያውቁት ጥቂቶች ናቸው።

©©©

ስብሐት ስለ ባህራም እንዲህ ይላል፦

ባህራም ሰውነቱ በፀጉር የተሸፈነ ነው። ግን ንፁህ ልጅ ነው። ፈረንሳይኛው የተሰባበረ ነው። ቢሆንም ትልቅ ስብእናውን ከማየት አላገደኝም። አያችሁ ሰዎች በሚናገሩበት ግዜ ከመልእክታቸው በቃላት የሚያስተላለፈፉት 20% ብቻ ነው። የቀረውን የምንረዳው ከአካላዊ ገፅታቸው ነው። የባህራም የተሰባበረች ፈረንሳይኛ የምትገልፀው የስብእናው መጠን 20% ነው። ዋናውን የሰውዬውን ስብእና የምትረዳው በፊቱ ገፅታ፣ በእጆቹ እንቅስቃሴ፣ በድምፁ ቃና ነው። ለዚህ ነው ባህራም በፈረንሳይኛ ቢንተባተብም ታላቅ ስብእናውን ስብሐት ከማየት ያላገደው።

©©©

ነገር ግን ይህ የተሰባበረ ፈረንሳይኛ በትምህርት ውጤቱ ላይ ጣጣ አመጣበት። አስተማሪዎቹ ስለ መልሱ ትክክለኛነት እንጂ ስለ ተፈታኙ ስብእና አያገባቸውም። ባህራም በአንዱ ትምሀርት F አመጣ። ወደቀ። አንድ አመት ደገመ። ይህንኑ በተሰባበረው ፈረንሳይኛው ለስብሐት በሚያሳዝን ቃና ይነግረዋል፦

"ፈረንሳዮች በቋንቋቸው ስትመጣ አይወዱም። የማይረባ ሃሳብ በትክክኛ ሰዋሰው ከነገርካቸው ያደንቁሃል ፣ ያጨበጭቡልሃል። ሃሳብህ ምን ትልቅ ቢሆን ፈረንሳይኛህ ከተሰባበረ አይሰሙህም። ተራው ህዝብ እንዲህ ነው። ፐሮፌሰሮቹም እንዲህ ሲሆኑ ግን ይገርምሃል። እኛ በደንብ የምናውቀውን ፅንሰሃሳብ ፈተንሳይኛውን አምጠን እንደምንም 3 ገፅ እንፅፋለን። ፈረንሳዮቹ በቋንቋቸው እየተራቀቁ 6 ወይም 7 ገፅ ይፅፋሉ። ታዲያ ፕሮፌሰሮቹ ሃሳብህን አያዩም። ሰዋሰውን እየመዘኑ ይጥሉሃል። አሁን ተመልሼ የማላገኘው አንድ አመት ባከነብኝ። እኔም፣ ቤተሰቤም፣ ሃገሬም አንድ አመት ተነጠቅን።

©©©

ኤክሳንፕሮቫንስ ውስጥ ከመላው አለም የመጡ ብዙ ተማሪዎች አሉ። ተማሪዎቹ በስኮላርሽፕ የሚማሩ ሲሆን ለኑሮ የሚያስፈልጋቸውን ወጪ የሚመሩት ከቤተሰቦቻቸው በሚላክላቸው ገንዘብ ነው። የባህራም ቤተሰቦች ግን ገንዘብ መላክ አቁመዋል። ባህራም እጅግ ተጨንቋል። በመጀመሪያ ለደህንነታቸው። ለጥቆ ለኑሮ የሚያስፈልገውን ገንዘብ የሚያገኘው ከነሱ በመሆኑ። ቀናት፣ ሳምንታት፣ ወራት ተቆጠሩ። የቤተሰቦቹ ጉዳይ ግን የውሃ ሽታ ሆነ። ለቀናት የሚበላው አጥቶ ተራበ። ክብሩን ረሳ። ቀጥ ብሎ አከራዩ አሮጊት ጋር ሄደ። ርቦኛል አላት። ዳቦና ወተት ሰጠችው። ሆን ብሎ ሰክሮ አብሯት አደረ።

©©©

በአማርኛ ስነፅሁፍ ውስጥ የሚደንቁኝ አራት ስብእናዎች አሉ። የፍቅር እስከ መቃብሩ ጉዱ ካሳ፣ የሰንሰለቱ ስነወርቅ፣ የሀዲሱ ሀዲስ እና አራተኛው የትኩሳቱ ባህራም ናቸው።

🤖🤖🤖

ኒኮል

ኒኮልን የሚከጁሏት ብዙ ናቸው።ባህራም ጓደኛዋ ነው ፣ ጃምሺድና ሉልሰገድ በድብቅ ይተኟታል።። እንደውም ለጃምሺድ እና ልዑልሰገድ ሞት ምክንያት የሆነችው ኒኮል ነች።ስብሐትም በወሬ ብቻ የሚያውቀውን የጭኗ ውስጥ ሙቀት እያለመ በስሜት ይቃጠላል።

ተካ ደግሞ አለ። ሴት መተኛት ያምረውና ኒኮልን ሲያያት ጥሩ ምርጫ ሆና አገኛት―ዘርዛራ ጥርስ፣ አመዳም ቆዳ፣ ባህራም እራሱ የሚተኛት ለገንዘቧ ብሎ መሆን አለበት ሲል አሰበ። አንድ ቀን ቤቷ ሲሄድ ብቻዋን አገኛት።

"ምነው ያለወትሮህ" ብትለው

" ለአንቺ የሚሆን ጨዋታ አለኝ" አላት።

አካሄዱ ሲገባት፣ በትህትና ቤቷን ለቆ እንዲወጣ በሩን አሳየችው። ተካ ግን ዘወትር ሌሎች ሴቶች ላይ እንደለመደው፣ እጇን ጠምዝዞ ፣ ፀጉሯን ጨምድዶ ፣ በጥፊ እያጮለ በሃይል ሊገናኛት ሞከረ። ኒኮል እያለቀሰች ነፍሰጡር መሆኗን ስትነግረው ግን፣ የሱሪውን ዚፕ ቆለፈና፣ ከቤቷ ውልቅ ብሎ ወጣ።

ብዙም ሳይቆይ፣ ባህራም በሌላ ጉዳይ ተናዶ ቤት ሲመጣ፣ ኒኮልን ፀጉሯን ተንጨባሮ ፣ ፊቷ ደም መስሎ ፣ እያለቀሰች አገኛት። ጉዳዩን ከኒኮል አፍ እንደተረዳ፣ ተካን ፍለጋ በፍጥነት ከቤት ወጣ። ኒኮል ደግሞ፣ ባህራም ተካን ካገኘው ይጎድለዋል ብላ ስለፈራች ከኋላ ሱክ ፣ ሱክ እያለች ትከተለዋለች።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

27 Nov, 19:57


በጣም የምወደው አኒሜሽን ፊልም Kung fu Panda
በጣም የምወደው የጃክ ብላክ ፊልም Kung fu Panda
በጣም የምወደው የmartial art ፊልም Kung fu Panda
በጣም የምወደው ኮሜዲ ፊልም Kung fu Panda

🤖🤖🤖

የፓንዳው ስም ፖ ነው። ፖ ትልቅ ህልም አለው። በህልሙ "ድራገን ዎሪየርን"(ተዋጊ ድራገን) ለመሆን ያልማል። ይህ ህልም ሰማይን ተንጠራርቶ ለመንካት እንደመሞከር ነው። ማንም ሰው የፓንዳውን ህልም ቢሰማ ሳቅ ይገድለዋል። ይህ ፓንዳኮ ድቡልቡል፣ ቦርጫም፣ ምንም አይነት የማርሻል አርት ስኪል የሌለው፣ በአባቱ የሾርባ ምግብ ቤት ውስጥ የሚያስተናግድ ተራ ፓንዳ ነው።

ድራገን ዎሪየር ይሆናል ተብሎ የሚጠበቀው ከ"ፉሪየስ ፋይቭ"(አምስቱ ሃይለኞች) አንዱ ነው። ፉሪየስ ፋይቭን ያሰለጠናቸው ማስተር ቺፉ እራሱ ነው። በቻይና ምድር ከቺፉ የበለጡ ጥበበኛ ማስተር ኡግዌ ብቻ ናቸው። ከቺፉ የበለጠ ጦረኛ ታይ ሎንግ ብቻ ነው።

ታይሎንግ ተጥሎ የተገኘ ትንሽ ነብር ነው። ማስተር ቺፉ እራሳቸው ናቸው ተንከባክበው ያሳደጉት። ሲያድግ ግን ታይሎንግ ክፉ ሆነ። የድራገን ዋሪየሩን ሚስጥር የያዘውን ጥቅል ፈለገ። ይኼኔ ማስተር ኡግዌ ጣልቃ ገብተው ታይሎንግን ፀጥ አስደረጉት። ከዚህ በኋላ ታይሎንግ ለብቻው አንድ ከባድ ጥበቃ የሚደረግበት እስር ቤት ታሰረ።

ይህ በእንዲህ እንዳለ ዛሬ ድራገን ዋሪየሩ የሚመረጥበት ቀን ነው። ብዙ ህዝብ ተሰብስቧል። ፖ ደግሞ አርፍዷል። ሲደርስ በሩ ተዘግቶ ጠበቀው። ከጉጉቱ የተነሳ ተቀጣጣይ ሮኬቶችን ተጠቅሞ ወደ ስቴዲየሙ ገባ። ራሱን ያገኘው አንድ ጣት ወደሱ እየጠነቆለ ነው። እጁ የማስተር ኡግዌ ሲሆን ድራገን ዎሪየር እንዲሆን የተመረጠውም እራሱ ነበር። ከኡግዌ በስተቀር ሁሉም ደንግጦ ነበር። ማንም የሚያየውን አላመነም። ይህ አስቂኝ ድብልብል ፓንዳ ድራገን ዎሪየሩን ሊሆን?! ሊታመን የማይችል ነገር ነው።

ከዚህ በኋላ ፖ ውሎና አዳሩ ከፉሪየስ ፋይቭ ጋር ነበር። ግን አንዳቸውም ሊያዩት አይፈልጉም። ፓንዳውን ቺፉ ጠልቶታል። ፉሪየስ ፋይቮች ጠልተውታል። በፖ እምነት ያላቸው ማስተር ኡግዌ ብቻ ናቸው።

እነሆ ማስተር ኡግዌ ከዚህ ምድር የሚለዩበት ቀን መጣ። በአትክልት ስፍራቸው ሆነው ቺፉን ለስንብት ያነጋግራሉ፦

"ቺፉ ፓንዳውን እንደምታሰለጥነው ቃል ግባልኝ። ድራገን ዋሪየሩ እሱ ነው"

"ማስተር ኡግዌ ያ እኮ በአጋጣሚ የሆነ ነገር ነው"

"ቺፉ አጋጣሚ የሚባል ነገር የለም። አሁን ፓንዳውን እንደምታሰለጥነው ቃል ግባልኝ"

"እሺ ቃል እገባለሁ"

ማስተር ኡግዌ አሁን ነፍሳቸው ሰላምን ስላገኘች በአበቦች ተከበው ከምድር ተለዩ። ቺፉ ብቻውን ቀረ። የገባውን ቃል አስታወሰ። በፓንዳው ባያምንም ቃሉን ለመጠበቅ ሲል ያሰለጥነው ጀመር።

በሌላ በኩል ታይሎንግ በከባዱ ከሚጠበቀው እስር ቤት አመለጠ። ፉሪየስ ፋይቭ ይህን ሲሰሙ ሊያስቆሙት ተነሱ። ነገር ግን አንዳቸውም ታይሎንግን መቋቋም አልቻሉም። ሁሉም ተሸንፈው ተመለሱ። ለቺፉም የሆነውን ሁሉ ነገሩት። ፓንዳው ይህን ሁሉ ሲሰማ እግሬ አውጪኝ ብሎ ፈረጠጠ። ቺፉ ግን ተከታትሎ አስቆመውና የድራገን ዋሪየሩን ጥቅል ማየት እንዳለበት አሳመነው። ፖ ጥቅሉን ቢያየው ባዶ ነው። ምንም አልተፃፈበትም። ቺፉም ተቀብሎ አየው። ያው ነው። በመጨረሻ ፖ ወደ ቤቱ ሄደ። ታይሎንግን ፍራቻ ሁሉም መንደርተኛ ስደት ጀመረ። በሰፈሩ ውስጥ ማስተር ቺፉ ብቻ ታይሎንግን እየጠበቀ ቀረ።

ፓንዳው ከአባቱ ጋር የስደት ጉዞውን እንደጀመሩ እንዲህ አሉት፦

"ዛሬ የሾርባዬን የጣእም ሚስጥር እነግርሃለሁ"

"እሺ"

"የጣፋጩ ሾርባ ሚስጥር ምንም ነው"

በዚህ ቅፅበት ፖ ሁሉም ነገር ገባው። የድራገን ዋሪየር ሚስጥሩ ራሱ ነው። አባቱን ተሰናብቶ ወደ መንደሩ ተመለሰ። ታይሎንግ ቺፉን አሸንፎ የድራገን ዋሪየሩን ጥቅል ሲመለከት ደረሰ። ነብሩ ጥቅሉን እያዟዟረ ቢያነበው ባዶ ነው። ድንገት ድምፅ ሰምቶ ዞር ቢል ፖ ነው፦

"ለመጀመሪያ ግዜ ሳየው እኔም አልገባኝም ነበር"

"ስለ አንተ ሰምቻለሁ። ድራገን ዎሪየር ተብለህ የተመረጥከው አንተ ነህ አይደል" ነብሩ ጮክ ብሎ ሳቀ። ፖ አልተናደደም። ታይሎንግ እና ድራገን ዋሪየሩ ጦርነት ጀመሩ። ታይሎንግ በንቀት ነበር ፖን የገጠመው። ፖ ግን ቀላል ባለጋራ አልነበረም። የጥቅሉ ሚስጥር በራስ ማመን መሆኑን የተረዳው ፖ ድብልብል ሰውነቱን እና ያልተለመዱ የትግል ስልቶችን በመጠቀም ታይሎንግን አሸነፈው። አዎ ይሄ ድብልብል ፓንዳ ሃያሉን ታይሎንግ ረታ። ይሄ ሁሉም የሚዘባበትበት ፍጥረት የጥቅሉን ሚስጥር ተረድቶ ድራገን ዎሪየሩን ሆነ። እነሆ ግንበኞች የናቁት ድንጋይ የማእዘን ራስ ይሆናል የተባለው ተፈፀመ።

🤖🤖🤖

Kung fu Panda ብዙ የሩቅ ምስራቅ ፍልስፍና በጥበብ ቀለል አድርጎ የሚያሳይ ፊልም ነው።

ለምሳሌ አንዷን እንይ። The Furious Five ፖን ጠልተውታል። ቺፉ ተጠይፎታል። በፖ የሚተማመኑት ማስተር ኡግዌይ ብቻ ናቸው። ታዲያ ፖ ከሌሎቹ ጦረኞች ጋር ለመቀላቀል ሲሞክር

Tigress: ቦታህ እዚህ አይደለም

Po: አውቃለሁ። ይሄ የአንቺ ክፍል ነው

Tigress : አልገባህም። እኔ ለማለት የፈለግኩት ይህ ቤተመንግሥት ቦታህ አይደለም። አንተ ለኩንግ ፉ ሃፍረት ነህ። ለእኛና ለምንሰራው ነገር ቅንጣት ታህል ክብር ካለህ፣ ነገ ሳይነጋ ገና በሌሊት ከዚህ ተነስተህ ትሄዳለህ"

[ፖ ልቡ በሃዘን እየደማ ድምጹን አጥፍቶ በሩን ዘግቶ ወደ ሚቀጥለው ክፍል ይሄዳል]

Crane : ተመልከት። እዚህ ቦታህ አይደለም።

Po :አዎ አውቃለሁ። አየህ ህይወቴን ሙሉ ድራገን ዋሪየር ለመሆን አልም ነበር . . .

Crane : አልገባህም። እዚህ ክፍል ማለቴ ነው። ይህ የኔ ክፍል ነው። ይህ የኔ ድንበር ነው።

ፖ ሁለቴ ተሸወደ። ህይወት ሁለት ሶስቴ በተመሳሳይ ቀልድ የሚሸውደን እኛስ?!!

🤖🤖🤖

ሰዎች ይለወጣሉ?

ይህ ጥያቄ ለብዙ ግዜ ያወዛግበኝ ነበር። አስቤ አንዳንዴ "አዎ ይለወጣሉ!" ብዬ ስደመድም በሌላ ግዜ ደግሞ "ጭራሽ አይለወጡም!" እል ነበር።

ሰው ብጠይቅም ፣ መፅሀፍት ባገላበጥም አጥጋቢ ምላሽ አግኝቼ አላውቅም።

ከዚያ በኋላ "Kung Fu Panda"ን ተመለከትኩት። እዛ ውስጥ ለዘመናት ላወዛገበኝ ጥያቄ መፍትሔ ያገኘሁ መሰለኝ።

የዚህ ተወዳጅ የአኒሜሽን ፊልም ዋና ገፀባህሪ ድብልብል ፓንዳ ነው። ይህ ፓንዳ በአባቱ ምግብ ቤት ውስጥ ነው የሚሰራው። በመላው ቻይና የማርሻል አርት ችሎታቸው የሚመሰገኑትን "The Furious Five" እንደ ጣኦት ያመልካል። እነደነሱ ብሎም ተወዳዳሪ የሌለውን ጦረኛ "Dragon Warrior"ን ለመሆን ይመኛል። ነገር ግን ይህ ሊሆን የማይችል ቅዠት ነው።

ነገር ግን ይሆናል! ይህ ድብልብል ፓንዳ የድራጎኑ ጦረኛ ይሆናል። የማይታመን ነው። የቻይና ጎበዛዝት ሁሉ ሊያሸንፉ ያልቻሉትን ሀይለኛውን ነብር "ታይ ሎንግ" ይረታል። ምንድነው ነገሩ? ይሄ ፓንዳ አሁንም ድብልብል ነው። አሁንም ገልጃጃ ነው። አስቂኝ ባህሪያቶቹም አልተቀየሩም። በሌላ በኩል ደግሞ ተለውጧል። ምንም የማርሻል እውቀት የሌለው ፓንዳ ሀያሉን ነብር ረቷል። ከዚህ የበለጠ ምን ለውጥ አለ። እህስ? ይሄ ፓንዳ ተለውጧል ወይስ አልተለወጠም? ግራ የገባው ነገር ነው!

ይህ ተፈጥሮ የሚባል ነገር ሚስጥሩን ደረስኩበት ብለህ ገና ማጣጣም ከመጀመርህ ሌሎች ሺህ ሚስጥሮችን በዱካው ፈልፍሎ ሬት ያስልስሃል።

🤖🤖🤖

Kung fu Panda

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

27 Nov, 19:57


የሩቅ ምስራቅ ፍልስፍናውን፣ የማርሻል አርት ጥበቡን፣ ቀልድና ሳቁን አጭቆ የያዘ ፊልም ነው። ታሪኩ ወጥ ነው። ቀልዶቹ ያልተሰለቹ ናቸው። ገፀባህሪያቱ ላይ በደንብ ተጨንቀዋል። ዳያሎጉ ተሰምቶ አይጠገብም። ፊልሙ ተጀምሮ እስኪያልቅ ሌላ ነገር አታስቡም። ጃክ ብላክ የተዋጣለት የድምፅ ተዋናይ ነው። በመልክም ቢሆን ከፓንዳው ጋር ብዙ አይለያይም😆 ፊልሙ የተዋጣለት እንዲሆን የኮምፒውተር አኒሜሽን ባለሙያዎቹ የስድስት ሳምንት የማርሻል አርት ስልጠና ወስደው ነበር። የድምፅ ተዋናዮቹ በከፍተኛ ጥንቃቄ እንደተመረጡ ያስታውቃሉ፦ ደስቲን ሆፍማን፣ ጄኪ ቻን፣ አንጀሊና ጆሊ፣ ሉሲ ሉ፣ ኢያን ማክሼን፣ ሴት ሮጀን፣ ዳን ፎግለር፣ ማይክል ክላርክ ዱንካን። ተዋናዮቹ ገፀባህሪያቱን እጅግ የመጠኑ ናቸው። ሁለተኛው ክፍል ግን በወጥነት፣ በለዛ፣ በታሪኩ ወረድ ያለ ነው። ያው ሆሊውድ አንድ ፊልም ተወዳጅ ሲሆን እንደ ለማኝ ድሪቶ እየቀጣጠሉ የሚሰሩት ውራጅ ነው።

ሌላው ደግሞ ተወዳጁን የጥንት ሙዚቃ "Kung fu Fighting" ሲሎ ግሪን እና ጃክ ብላክ ለዚህ ፊልም ማጀቢያ እንደገና ተጫውተውታል።

🤖🤖🤖

የምንግዜም ምርጥ የአኒሜሽን ፊልሜ ነው። አስቂኝ ነው፤ ብዙ ፈገግታዎች ታጭቀውበታል። ደጋግሜ ስመለከተውም ቀልዶቹ አያረጁብኝም። ዘወትር እንደ አዲስ እንደ ሞኝ ያስገለፍጡኛል።

ደሞ! ገፀባህሪዎቹም ሁሉም የማይረሱ ናቸው—አስቂኙና ድብልብሉ ፖ፣ ቁጡው ቺፉ፣ የተረጋጋው ማስተር ኡግዌይ፣ ሃይለኛው ታይ ሎንግ ወዘተ

ደግሞም የተመረጡት የድምፅ ተዋናይ ብዛትና ጥራት
ደስቲን ሆፍማን፣ ጃክ ብላክ፣ ጃኪ ቻን፣ ሉሲ ሉ፣ አንጀሊና ጆሊ፣ ማይክል ክላርክ ዱንካን፣ ኢያን ማክሼን፣ ሴት ሮገን ወዘተ

ቀልድ ብቻ አይደለም ፊልሙ፤ ብዙ ቁምነገርም ታጭቆበታል። የሩቅ ምስራቅ የረቀቀ ፍልስፍና፣ የቻይናውያን ባህል፣ አመጋገብ፣ ማርሻል አርት፣ መልከአምድር ወዘተ በታማኝነት የተገለፀበት ድንቅ ፊልም ነው። አኔሜተሮቹ ለ6 ሳምንት የማርሻል አርት ስልጠና መውሰዳቸው መዘንጋት የለበትም። ሁሉም ትእይንቶቹ ፍጹም ናቸው። በነገራችን ላይ ቻይናውያን በፊልሙ ይቆጫሉ—አሜሪካውያን እንዴት ከኛ በበለጠ ባህላችንን ተረድተው ለአለም አሳዩበት ብለው።

I'm not a fan of the sequels, though!

© Te Di

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

18 Nov, 08:24


12 የዕውቀት ጠብታዎች ከኖህ መርከብ!

__⚓️-⚓️-⚓️___

1️⃣ ወደ መልካም ነገር የምትወስድህ ጀልባ ስትመጣ ፈጥነህ ተሣፈር፣ የመዳንህ መርከብ ስትቀርብ በቶሎ በእርሷ ላይ ውጣ፤ በሕይወት ዘመንህ አንዴ ካልሆነ ያቺን መርከብ ደግመህ ላታገኛት ትችላለህና – በፍፁም መርከብህን አታስመልጥ!

2️⃣ ሁልጊዜ ይህን ነገር አስታውስ፡- ሁላችንም ያለነው በአንዲቱ ጀልባ ውስጥ ነው፤ ጀልባይቱ ብትሰበር ሁላችንም እናልቃለን፤ ጀልባይቱ በሠላም ብትጓዝ ሁላችን እንተርፋለን! ይሄን አትርሳ – ሁላችንም ያንዲት ጀልባ ተጓዦች መሆናችንን!

3️⃣ በህይወትህ ልታደርጋቸው የምትመኛቸውን ነገሮች አስቀድመህ ዐቅዳቸው! ልብ በል፤ ኖህ መርከቡን መገንባት የጀመረው ዝናቡ መዝነብ ከጀመረ በኋላ አልነበረም! ደመናም በሠማይ ሣይዞር፤ የዝናብ ጉርምርምታም ሣይሰማ – አስቀድሞ ነው መርከቢቱን ማነፅ የጀመረው!

4️⃣ የአካል ጥንካሬህን ሁልጊዜም ጠብቀህ ተገኝ፤ ሁልጊዜም ብቁ ሁን! ማን ያውቃል? ምናልባት በ600 ዓመትህ፤ የሆነ ሰው ድንገት መጥቶ፤ አንድን እጅግ ታላቅ ነገር እንድታከናውን ሊጠይቅህ ይችላልና!

5️⃣ መናቆርን ብቻ ሥራዬ ብለው በያዙ ነቃፊዎች ትችት በፍፁም አትበገር! መሥራት ያለብህ ትክክለኛ ነገር ካለ፤ ዝም ብለህ ሥራህን ቀጥል! ለወሬኛ መድኃኒቱ ያ ነው – ትክክለኛ ሥራህ በስተመጨረሻ ይገለጣል!

6️⃣ ወደፊት ልትደርስበት አጥብቀህ የምትፈልገውን የህይወት ራዕይ፤ በታላቅ ሥፍራ ላይ አኑረው! ታላቅን ሕልም አልም! ለከበበህ ቁጥቋጦ ሣትበገር፤ ከፍ ባለ ሥፍራ ላይ የሕይወትህን ዋርካ ቀልስ! በታላቅ ሥፍራ ላይ የራዕይህን ማደሪያ መቅደስ ለመገንባት – አልመህ፤ ቆርጠህ ተነስ!

7️⃣ ጥንድ ጥንድ ሆነህ መጓዝ፤ ለክፉም ለደጉም ይበጃልና፤ ጉዞህ የተቃና እንዲሆን፤ ከጥንድህ ጋር መጓዝን አስብበት!

8️⃣ ከፈጣኖች እንደ አንዱ ነኝ ብለህ፤ በፍጥነትህ አትመካ፤ ፍጥነት ሁልጊዜም ላያድንህ ይችላልና! በደንብ አስተውል፤ በመርከቡ ውስጥ እኮ፤ ቀርፋፋዎቹ ቀንዳውጣዎችም፤ ፈጣኖቹ አቦሸማኔዎችም – ሁለቱም እኩል ፍጥነት ባለው ቀሰስተኛ መርከብ ተጉዘው ነው፤ በህይወት የተረፉት!

9️⃣ ጭንቀት ሲይዝህ፤ ካለህበት ነገር ወጣ በል፤ ትንሽ ዘወር በል፤ ለተወሰነ ጊዜ ቅዘፍ! ከችግርህ በላይ ሆነህ ስትንሣፈፍ – ያስጨነቀህ ነገር እልፍ ማለቱ አይቀርም!

🔟 ይህን ነገር ሁሌም አስታውስ፤ የኖህ መርከብ የታነፀችው ልምድ በሌላቸው በአማተሮች እጅ ነው! እንዲያም ሆኖ፤ ታላቅን ማዕበል ተቋቁማ፤ የተጓዦቿን ህይወት አተረፈች! ታይታኒክስ?

ታይታኒክ የተገነባችው፤ አሉ በሚባሉ ዕውቅ ባለሙያዎች ነው! ግን የአንድ ቀንን ማዕበል መቋቋም ተስኗት፤ ተሣፋሪዎቿን ውሃ አስበላቻቸው! አየህ አይደል?

በሙያ ልቀት ብቻ አትመካ፤ ከሌሎችም ዘንድ ከአንተ የበለጠ ጠቃሚ መፍትሄ ሊገኝ እንደሚችል ዕወቅ! የታናናሾችህ የእጅ ሥራ፤ ህይወትህን የመታደግ አቅም ሊኖረው እንደሚችል – በዘመንህ ሁሉ አስብ!

1️⃣1️⃣ ማዕበሉ የቱንም ያህል ቢናወፅ፤ አምላክህ ከአንተ ጋር ካለ፤ ማዕበሉ ፀጥ እንደሚል፤ ቀስተደመናም በሠማይህ ላይ ሊወጣ እየጠበቀህ እንደሆነ፤ በፍፁም ልብህ እመን!

የማዕበሉ ወጀብ በመንገድህ ላይ በርትቶ ሲፀናብህ፤ የአንፀባራቂው ቀስተደመናህ መውጣት እውን ሊሆን መቃረቡን የሚያበሥር፤ አንዳች የተስፋ ምልክት እንደሆነ ዕወቅ!!

1️⃣2️⃣ በጉዞዎችህ ሁሉ ከላይ የተነገሩት ጥንቃቄዎች አይለዩህ! የቱንም ያህል ማዕበሉ በመንገድህ ቢፀና፤ በስተመጨረሻ ጉዞህ እንደ ኖህ የተቃና ይሆንልሃል!

ይህ የሚሆነው ግን፤ ጉዞህን ከራስህ አልፎ - የሌሎችንም ሕይወት የሚታደግ እንዲሆንልህ አድርገህ ስታቅደው ነው! እንደ ኖህ፤ ያሰብከው ይሰምርልህ ዘንድ፤ ሥራዎችህን፤ ጥረቶችህን፤ በረከቶችህን ሁሉ ለሌሎች የሚተርፉ አድርጋቸው!

መልካም ጉዞ!

ቦን ቮያዥ!

⚓️♥️

_____

የእንግሊዝኛ መልዕክቱ (ከከበረ ምስጋና ጋር):-

«Everything I need to know about life, I learned from Noah’s Ark». ውርስ ትርጉም የራሴ። Aug 14, 2018.

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

17 Nov, 20:00


Differential Equation በአማረኛ
በደራሲው መብትና ፍቃድ የተለጠፈ
© መብቱ የተጠበቀ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

17 Nov, 19:54


Mathematical Logic በአማረኛ
በደራሲው መብትና ፍቃድ የተለጠፈ
© መብቱ የተጠበቀ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

17 Nov, 19:48


ግጥም፣ አጫጭር ተረቶች፣ ጥናታዊ ፅሁፍ፣ መጣጥፍ…
በደራሲው መብትና ፍቃድ የተለጠፈ
© መብቱ የተጠበቀ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

09 Nov, 12:47


"I call my book a memoir. I have a whole section in the book called “Theory as Memoir.” I think for me, what critical theory is doing in the book is engaging with my experience of loss, as well as my sense of the past as memory, but it is also a way to translate that memory into some kind of shared human knowledge while also submitting to the limits of human knowledge. I primarily think about the past as a web of relations that connects me to other historically situated and embodied persons. To write about the past is to talk about the ways [in which] those relationships have come to possess me in the way ghosts are known to possess a person’s body and to also think about the contingencies of human knowledge based on that possession." ትልሃለች። ለማላውቅሽ፡ እኛን ለምታውቂን እመቤት💙

!
(ይሕቺን የጽሕፈት ቅርጽ (በቅርጽ ብቻ ) ከአንዲት ስሟ ከገነነ፤ ስመ ቢስ አጭር ልቦለድ የተዋስኋት ነች። parody ለመስራት ግን ከአላማዬም ከነገሬም የለም)

© Khalid Yohannes

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

09 Nov, 12:47


[...] *

በመጀመሪያ ’ከማርና ከወተት ተዋጽኦዎች፤ ይሻላሉ ዘርፍ የሌላቸው ጨዋታዎች።' የሚለውን ተረት እንደዘበት ጣል አድርገን እንጀምር፡፡ እንዲህ ያለ ተራች ከሌለ እኔ እለዋለሁ። ገና በጠዋቱ የሚቆረስ እርጎ ሳጣ፥ ቀጣይ የካፌው ባለቤት ብሶተኛ ወደሆነበት ካፌ መግባቴ፡ ይናድ ቀርቶ፤ ይነቀነቅ የማይመስለው የጠዋት ሞቅታዬን ረበሸው። ይሕችን እንኳን ለአመል አልክ ብባልና ስሜ ቢነሳ ምን ችግር አለው?! (hehe )

ልደታ በዚህ ጠዋት ቢበዛ መዝሙር ከየባሩና ሬስቶራንቱ ይወረወራል፤ ካልሆነም ዝም ያለ ቤት ይኾንና የጠዋት ፀሐይ ይጮኽበታል። እኔ የነበርኩበት ካፌ ግን የማሕሙድ አሕመድ 'ትዝታ ' ተከፍቷል። እዳዬ! እሱን እያደመጥኩ ግን እሌኒ ዘለቀ ትዝ አለችኝ። እሌኒን ተከትሎ ደግሞ የማስተርስ መመረቂያውን የሚሠራ ጓደኛዬን አስታወስኩ። የመመረቂያ ስራውን ይዘት ሳስብ 'ደይ-ድሪሚንግ' መከራ እንደሚያበላው ሰው በሌለሁበት፥ ባልዘለልኩበት ስሳቀቅ፥ ሲደብረኝ ተገኘሁ።

እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ በትዝታ ስልት እሌኒን ለመጎተት የሚያበቃ የስራዋም፥ የእሷም ምንም ግንኙነት አልነበረኝም። ግን ሰዎች የሌሎችን መልክ ያውሱኛል። ከሕዋስ ጋ ውል በሌለው ቀለምና ባሕርይ እንደወደዱት ወድዶ፥ እንደናፈቁት ናፍቆ መገኘት ከዚያ ኋላ እዳ ኾኖ ከላዬ ይቆያል። እሌኒን ማስታወስ ከጓደኛዬ የተሰጠኝ ነው ለማለት ነው(በተገናኘን አጋጣሚዎች ሁሉ ስራዎቿን ሳታነሳ አታልፍም... ስራዎቿን ለሳምንት እንድነካም ተፈቀደልኝ...መመለሴን እንዣልኝ!)። እሌኒ፤ 2021 ላይ ዋሺንግተን ዩኒቨርሲቲ ስለ ስራዋ ውይይት ባደረገች ጊዜ የማሕሙድን ሙዚቃ ለሰኮንድ ካስደመጠች በኋላ ስለሙዚቃው ባወራችው አሟሽተን ይሕችን አንቀጽ እንዝለል (አፈር ይቅለላት እሌኒን)"...The song refers to both the loss of form and the loss of content. I don't have you; therefore, I don't have memory, or don't have memory, therefore I don't have you." ያለችበትን ተውሼ፥ እሷን በሌለችበት ይዤ 'ረታታለሁ።

ተከትሎ ትዝ ያለኝ ዠለስ ደግሞ በቅርቡ የወጡና ድጋሜ ታርመው በተሰራጩ የሕይወት ታሪክ መፃሕፍት፥ ማስታወሻዎች (memoirs ) እንዲሁም ጥናታዊ ስራዎችን፤ በተመሳሳይ ሁኔታና የጊዜ አጽቅ ውስጥ ከታተሙት ነፃ የፈጠራ ልቦለዶችም (literary fiction ) ኾነ በዘውጋዊ ልቦለዶች (genre fiction) ምድብ ከሚገኙ ከተወሰኑ ስራዎች ጋ በንጽጽርና ጎንለጎን ከኾነ ዲስፕሊን አኳያ በማጥናት ነው ማስተርሱን እየሰራ ያለው።

ሌላ ሌላውን ትቼ የቴሲሱን ይዘት በቀጥታ ስለማይነኩ፤ ከስራው ውጤት አንፃር ወይም ከእኛ ግምት አኳያ አንዳንድ ጥያቄዎችን አንስተቼ መልሱን አብረን ብንገምትስ?
( ከሁለቱ የአጻጻፍ ዘውጎች )

° የኑሮ እጅግ ውስብስቡን ትልም ዝርጋታ በመረዳት ረገድ የትኛው ዘርፍ የተሻለ እኛን ይጠጋናል? ፥ 'ርቀቱን አጥብቦ ቢችል ከማህበረሰቡ ጋር በእኩል የኑሮ እና የህይወት ክንድ የተደቆሰ፥ ከገመናው ጋ የቆረበ፥ በዘመኑ ያለውንና የነበረውን ንቁ ሕይወት በንዝህላልነት ሳይተው መተንተን የቻለው ዘርፍ የትኛው ነው?

° የማኅበረሰብ ሥነ-ልቡናዊ ገጽታን የተሻለ ግልጽ፥ በደንብ የተብራራ የሚያደርጉት፥ ምንም ቢጽፉ የሚሰምርላቸው ያሕል ክሂላን ኾነው የተገኙት በየትኞቹ መደብ ያሉት ይኾናሉ? ምናምንና ወዘተ... የሚለውን ማሰብ ለእኔ ትንሽ አስቸገረኝ።

ነፃ እንድትሆን በመመኘት "ኪነት ዳኛ የላትም " ሲሉን፤ የላትም! ብዬ ተቀብዬ ነበር። ለእኔ ግን የላትም ሰም ነው፤ ወርቁ "የራሷ ደንብና መመሪያ አላት" ማለቴ ነው። ስማቸውን በስራዎቻቸው መቀጸል በሚፈልጉ 'ነፃ' ሰዎች መካከል መገኘት ብዙ ጊዜ ነፃነትን ለመለማመድ አቅሙንም ድፍረቱንም(ደፋር ሁላ!) ከየትም ከየትም አግኝተው፤ የራሳቸውን ግላዊ ምዘና(subjective evaluation) ቁልጭ አድርጎ የማስቀመጥ ግዴታቸው ላይ ሲደርሱ As the well known ደብተራ state it "ጳራራም ፓራራም! " ማለት ብቻ ወጋቸው ይኾናል። ያናድዳሉ!

እና በዚህም የተነሳ አንዳንድ ጓደኞቼ እየተግደረደሩ፥ አንዳንዴ ደግሞ በግልጽ " አንድ መቶ ሦስት የፈጠራ ልቦለዶችን ከማንበብ አንድ የማዕማር መና ሰማይን አርቲክልና መፃሕፍት መገረብ የተሻለ ወደ 'ራስ ያቀርባል" ይላሉ። ቢጠኑ፥ ቢነጻጸሩ የማያሳፍሩ ትልቅ የፈጠራ ስራዎች መኖራቸውን የሚክዱ አይመስለኝም። ሊክዱም አይችሉም—ገላጋይና፥ ረታን የት ይደብቋቸዋል። ይርጋ ገላው፥ ጳውሎስ ሚኪያስ፥ ተከስተ ነጋሽ፥ መሳይ ከበደና የመሠል ሰዎች መጣጥፎችን ማገላበጥ ግን የተሻለ... የተሻለ የፀሐፊን ሉዐላዊነት ለመረዳት ትዕምርት ኾነው መቆም መቻላቸውን በጀብድ ነው የሚያወሩት። ሲጀመር የንፅፅር ሜዳ ላይ ለመቅረብ ተመሣሣይ ሜዳ ላይ የተገኙ አይደሉም። ብትሉ እኔም ከእናንተ ጎን ነኝ።

"እነዚህ ሰዎች ሲጽፉ፥ ኀልዮት ሲቀምሙ፤ የሚጽፍ ሰው የሚኼደው መንገድ፡ የተሻለ የሥርዓተ አምልኮ መመሪያ አሚነ-ስብከት ፍለጋን እንዳልሆነ በግልጽ ያስተምሩናል። የሚኼደው ሁሉንም መምህራንና ትምህርቶችን በመተው፤ ያላነጣጠረውን ወይም በተቃራኒው— ያለመውን ግብ ብቻውን ለመምታት፤ አሊያም ደግሞ ለመሞት መወሰኑን ማረጋገጥ እንዳለበት ይነግሩናል " ባይ ናቸው። እነዚያኞቹ ግን ትንታግ ምላስ ብቻ። በአንዳንዶቹ ትንታግ ምላስ ደግሞ፣ ዘመኔን ሙሉ ልቤ ሲላስ ነው የፈጀው። መቼም ብዕር ለማለት እኔም እናንተም ደፍረን አንናገርም።

ጓደኞቼ በምን ስርዋጽ ወደ'ዚህች ዘርፈ-ቢስ ጨዋታ ገቡ? እንጃ! ግን ጥናቱን እያደረገ ስላለው ወዳጄ ነገር ስመለስ፤ በቀጥታ የስራውን ኦርቢት ከመንካት ድጋሜ ሆን ብዬ ልዝለለውና፤ ትኩረት አድርጎ ከሚያየው አንደኛው ንዑስ ርዕስ "ትዝታ፥ ትውስታ... " በአማርኛ ሥነ-ፅሑፍ ውስጥ፤ በተለያዩ ዲስፕሊኖች መካከል እንዴትና በምን ሁኔታ ተገለጸ? ምናምን የሚል ነው። 'ትዝታ'ን ወደ አካዳሚ ዲስኮርስ ካመጡ ሰዎች መካከል ደግሞ አስቀድሜ ያነሳኋት እሌኒ ዘለቀ(ፕ/ር ) እና ዳግማዊ ውብሸት(ፕ/ር ) ናቸውና፤ ስራቸው መዳሰሱ አይቀርም የሚል ያልተረጋገጠ ግምት አለኝ። ሌሎች ቢኖሩም፡ ቢያንስ ሁለቱን ማስታወስ በቂ ነው።

የእሌኒ ዘለቀ "ትዝታ"ን 'Ethiopia in Theory' የሚለውን መፅሐፍ ለማዘጋጀት እንደ ሜትዶሎጂ የመጠቀሟን አቅም፥ መግፍኤና፥ ውበት ከየትኛው የፈጠራ ስራ ጎን ለጎን ሊጠቀስ ይችላል? የሚለውን ማሰብ አያሳቅቅም? ተሳቅቄ፥ ተጦልቤ ቀኔ አለቀ እኮ! እኔ እራሴ ከማለቄ በፊት ወደ ሙዚቃው ይዘት 'ራሱ ለመመለስ እሌኒን በግርድፉ "ትዝታ"ን እንደ ሙዚቃዊ ዘውግ እና እንደ term መጠቀሟን ማሰብ ይሻላል። ማሕሙድ አሕመድ
« ትላንትናን ጥሶ ዛሬን ተንተርሶ
ነገንም ተውሶ፤ አምናንም አድሶ
ይመጣል ትዝታሽ ጓዙን አግበስብሶ።
(...)
ትዝታ ነው አሉን የሐሳብ መርከቡ
ማራገፊያውማ እኔ ነኝ ወደቡ...» ሲል፤ እሌኒ ደግሞ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

31 Oct, 17:53


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

በሶስት ቀኑ ከ6M በላይ ተጠቃሚዎችን ማፍራት ችሏል። እንደ $DOGS ነው እየተባለ ገና ካሁኑ ሰፊ ተቀባይነት ማግኘት የቻለ Airdrop ነው። እንደ ሌሎቹ Airdroፖች በየጊዜው ታብ፣ ታብ ሚሉት ጣጣ የለውም። ታስክ ሲኖር ብቻ ገብቶ መስራት ነው። ይሄም ከዶግስ ጋር ያመሳስለዋል።
👇👇👇
https://t.me/PAWSOG_bot/PAWS?startapp=Wl0TPCIS

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

31 Oct, 07:44


🦅 የሥነ — ግጥም ዘመነኛ መልኮች| overview
ባለንበት ዘመን ሥነ — ግጥም እያበበ ነው ወይስ እየሞተ?
🎈 Full Version | እሱባለው አበራ ንጉሤ

⨳ ሥነ — ግጥም ምንድነው?

የሰው ልጅ ከሥጋዊ ሥሪቱ በተጨማሪ መንፈሳዊ የኾነ ፍጡር ነው። ከሌሎች እንስሳት የሚለየውም በእዚሁ የመንፈሳዊ ሥሪት፣ አሳብና ስሜቱ ጭምር ነው። ስለዚህም የሰው ልጅ ፍላጎት በመብላት፣ በመጠጣት፣ በመዳራት ከሚገኙ ሥጋዊ እርካታዎች ይረቅቃል። ይህ ረቂቅ መሻት ደግሞ እርሱ ካለፈ በኋላ ለሚመጣው ቀጣይ ትውልድ ራስን በመግለጽና የኖረበትን የዘመን መንፈስ በመመርመር ለመተረክ በመትጋት ይገለጻል። ቃላት ተፈጥረው ለአፍአዊ ትርክት፣ ፊደላት ደግሞ ተፈጥረው ለሕትመትና ንድፍ ግልጋሎት ሲውሉ ይህንን የሰው ልጅ ነባር ፍላጎት ለሟሟላት ነበር። “ከሰው መርጦ ለሹመት፤ ከእንጨት መርጦ ለታቦት” እንደሚባለው ከቃላትም ደግሞ መርጠው ለሥነ-ግጥም ያውላሉ። ሥነ — ግጥም በአጭሩ የኖርንበትን የዘመን መንፈስ ለመግለጽ ያጨናቸው፣ ረቂቅ ስሜት የሚያጋቡ፣ ትርጉምና ውበትን አስተባብረው የያዙ የንዑድ ቃላት ስብስብ ነው ማለት ይቻላል።

⨳ ሥነ — ግጥም ለምን ይጻፋል?

አሜሪካዊው ገጣሚና ኀያሲ ዳና ጊኦያ ሥነ- ግጥም ከጥንታዊ የሰው ልጅ ኑባሬ፣ ዕድገትና ውስጣዊ ጉዞ ጋር ተያያዥነት ያለው የጥበብ ዘርፍ መሆኑን ያነሣል። ሥነ — ግጥም ሕልውናውም ከቅድመ ታሪክ (pre-history) ጊዜ አንሥቶ የነበረ ነው። የሰው ልጆች ታሪካቸውንና ጥበባቸውን በጽሑፍ መሰነድ ከመጀመራቸው በፊት የነበረ ኪነት እንደመሆኑ መጠን ሥነ ግጥም ለሰው ልጆች የህልውና ጉዳይ ነበር ማለትም ይቻላል። ነገሮችን ባሉበት ወይም በተከሰቱበት ሐተታዊ ኹኔታ እንደ ወረደ ለማስታወስ መሞከር ከባድ ፈተና ነው። የማስታወስ ክሂሎት እጅግ ተለዋዋጭና የማያስተማምን ነው። ስለዚህም ሰዎች ታሪካቸው፣ ባሕላቸው፣ እምነታቸው፣ ፍልስፍናቸው፣ ግላዊ ተመስጥዖና ኀሠሣቸው እንዳይጠፋና እንዳይረሳ ወደ ሥነ — ግጥምነት ያረቁታል፣ ያሻግሩታል። ሕይወታቸው በቃላዊ ሥነ ግጥም እየተነበነበ፣ እየተመደረከ መታወስ ይጠበቅበታል።

🦅

ጥንታውያኑ ሥነ — ግጥምን እንደ «Memory technology» ተገልግለውበታል። አሜሪካዊው ገጣሚ ሮበርት ፍሮስት «Poetry is a way of remembering what it would impoverish us to forget» ወይም «ሥነ ግጥም እንድንረሳ የሚያደርገንን የምናስታውስበት መንገድ ነው» በማለት ይናገራል። ስለዚህም ሥነ — ግጥም ለሰው ልጆች ከትውስታ ዝንጋኤ ጋር ትግል የሚገጥሙበት፣ ራሳቸውን ለመግለጽ የሚጣጣሩበት፣ ጀብዱን የሚተርኩበት፣ አማልክቱን የሚያመልኩበት፣ መንፈሳቸውን የሚያድሱበት መንፈሳዊ ጸጋና መሣሪያቸው ነው። የሆሜር Iliad፣ Odyssey፣ የህንዶችን Mahabharata፣ የዳንቴን Divine Comedy፣ የጆን ሚልቶን Paradise Lost መሰል ጥንታዊ የገድል (Epic) ሥነ — ግጥም ድርሳናትን፣ እንዲሁም ከብሉያት ቅዱሳት መጻሕፍት እንደ ትንቢተ ዕዝራ፣ ትንቢተ ሕዝቅኤል፣ መዝሙረ ዳዊት፣ መጽሐፈ መክብብ፣ መጽሐፈ ኢዮብ ያሉትን በአብነት ማቅረብ እንችላለን።

🦅

ባሕልን ከዝንጋኤ ከመከላከል ባለፈ ሥነ-ግጥም የቃላትን ኃይል ለማጠንከርና ጉልበት ለመስጠት ይውላል። ገብረክርስቶስ ደስታ በመንገድ ስጡኝ ሰፊ ያላለቀ መግቢያው “አብዛኛውን ጊዜ ቃላት በግጥም ተቀርጸው በሚገቡበት ጊዜ ከትርጉማቸው በላይ አልፈው ተርፈው ይሄዳሉ” ይላል። ግጥም ከዝርው ይልቅ ለሰው ስሜትና ውስጣዊ ጆሮ ቅርብ ነው። በፕሮፖጋንዳ ያልዘመተው በሽለላና ቀረርቶ ይነሣል፤ በምክር ያልተገሰጸው በጥበባዊ ሥራ “እሺ” ይላል። እንዲሁም ግጥም ሀገራዊ ብልሽቶችን ለመታገል፤ ማኅበራዊ መበስበሶችን ለማረቅና የእኩልነትና የፍትሕ ድምፆችን ለማስተጋባት ጥቅም ላይ ውሏል።

🦅

በዓለም ላይ የነበሩ ትላልቅ አብዮቶችና ንቅናቄዎችን ከፊት ሆነው የመሩት ጠመንጃ ካነገቱ ተዋጊዎች ባልተናነሰ መልኩ ገጣሚያን ነበሩ። የጥቁሮችን የሰብዓዊ መብት መገፈፍ ወይም “Civil right movement” እንደ Maya Angelou, Nikki Giovanni, Margaret Walker, June Jordan ያሉ እንዲሁም፣ በተለያዩ የዓለም ጥግጋቶች የሕዳጣንን መበደል ይፋ አውጥተው ድምፅ የሆኑት ገጣሚያን ናቸው። ከእዚህም ባለፈ ብዙኅን ተስፋ ባጡበት፣ ማኅበራዊና ፖለቲካዊ አስተዳደሮች በተንኮታኮቱበት ወቅት ተስፋ እንዳለ በመንገር፣ ገብተው የወጡበትን ጨለማ በማመላከት ተስፋ የሰጡ፣ ኑሮን ያስቀጠሉ፣ የሕይወትን ሽታ ያሳዩ ባለቅኔዎች ናቸው።

🦅

በእኛም ሀገር “አዝማሪው ምን አለ?” ይባል ነበር። ነገሥታቱ የሕዝቡን ትርታ በአዝማሪዎች በኩል ያደምጡ እንደነበር ታሪክ ያስረዳል። በ1960ዎቹ የአብዮቱ ትውልድ የተማሪዎች እንቅስቃሴ ውስጥም በቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴና በመኳንንቱ ፊት በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በድፍረት ይቀርቡ የነበሩ የኮሌጅ ቀን ሥነ — ግጥሞች የትግል እንቅስቃሴው አንድ መልክ ናቸው። ከዚያ ባሻገር በተለያዩ የደስታ፣ የችግርና የመከራ ጊዜያት በቃል የተሰናኙ ጥንታዊ ግጥሞችን ለትውስታ ብንከልስ ሥነ — ግጥም የህልውና ወይም የ«Necessity» ጉዳይ እንደሆነ እንረዳለን።

🦅

ባለመሰንቆ የገዘገዘው፣ ባለበገና የደረደረው፣ አባ ውዴዎች በአራራይ ያንጎራጎሩት ሥነ — ግጥም ልባች ድረስ ዘልቆ መንፈሳችንን ያነቃቃዋል። ያስተክዘናል፣ ያሳስበናል። ዘመን ያሳልፋሉ እንጂ፣ ጊዜ አያልፍባቸውም። የባለቀረርቶና የሸላይ የስንኝ ጉልበትና ዘራፋቸው በሰላም ሀገር ያዘምታል። ፍርሃትን አባርሮ ወኔን ያስታጥቃል። በአጠቃላይ የ “Dead poet society” ገጸ ባሕርይ የሆነው “John Keating” እንደሚለው “We read and write poetry because we are members of the human race” ግጥም የምንጽፈው የሰው ልጅ በመሆናችንና ከዚህ ተላላፊ እዳ ነጻ ልንሆን ባለመቻላችን ነው።

⨳ ዘመነኛ የሥነ — ግጥም ተግዳሮቶች

ባለቅኔ በዕውቀቱ ስዩም በኗሪ አልባ ጎጆዎች መክፈቻው «ግጥም የህያው ስሜቶች ምስክርነት እንደሆነ እናምናለን፤ ምናባዊ መገለጥ እንደሆነ እናምናለን፤ ለአባቶቻችን የአብዮትን ሰይፍ የሚስል ሞረድ፣ ለእኛ ፍለጋ /ኀሰሳ/ መሆኑን እናምናለን፤ ያልተንዛዛ ለቅሶ፣ ያልቆረፈደ ተረብ፣ ያልተዝረከረከ ፍልስፍና መሆኑን እናምናለን» ሲል ያውጃል። ከዚህ አንጻር ተነሥተን ከቅርብ ዓመታት ወዲህ እየተገጠሙ በማኅበራዊ ሚዲያ ሰሌዳና በመጻሕፍት ሰፍረው ያነበብናቸው፣ የሰማናቸውና የተመለከትናቸው አብዛኛዎቹ ሥነ — ግጥሞች ከውስጣዊ መቃተት የመነጩ፣ መረሳት ስለሌለባቸው የተጻፉ፣ በጊዜ የማይደበዝዙ፣ ውበትና እውነትነታቸው እያደር እየገዘፈ የሚሄዱ ግጥሞች ናቸው ወይ? የሚለውን ጥያቄ የመመለስ የቤት ሥራ ይጠበቅብናል። ኀያሲ አብደላ እዝራ ለኤፍሬም ስዩም ኑ ግድግዳ እናፍርስ ለተሰኘ መጽሐፉ ባሰፈረው ድኀረ ቃል ላይ «ግጥም ስሜትን ለማፍካት፣ በሆነ ጉዳይ ለመብሰክሰክ፣ በውበት ለመደመም፣ ቢቀር ቢቀር በቋንቋው ንዝረት ለማገገም ይነበባል። አንብበነው እውስጣችን የሚፈነዳ፣ ለንዴት አሳልፎ የሚሰጠን፣ ለባይተዋር ነፍስ ሆነ ለሌላው ጉዳይ እንድንቆረቆር፣ ከህሊናችን እሚላወሰው በጣም ጥቂት ነው» በማለት ያጸናል።

🦅

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

31 Oct, 07:44


አንዳንድ ጊዜ የሚጻፉም ሆኑ በመድረክ የሚቀርቡ ሥነ — ግጥሞች “ተመልካች ምን ዓይነት ርእሰ ጉዳይ ላይ ያተኮረ ሥነ ግጥም ቢቀርብለት ይወዳል?” በሚለው ላይ ሊመረኮዙ ይችላሉ። በብዛት ርእሰ ጉዳያቸው ምን ላይ ያመዝናል? የገጣሚያኑ አቀራረባቸው፣ ድምፅ አጠቃቀማቸውና ተክለ ቁመናዊ እንቅስቃሴያቸው ማንን ይመስላል? ይህን መንገድ ለምን መረጡ? የጥበብ ቅኝቱ ገበያ ተኮር ሲሆን ገጣሚውም ሆነ ሥነ — ግጥሙ ይከሽፋል። ኀያሲና ገጣሚው ሰሎሞን ዴሬሳም በዘበት እልፊቱ መስከንተሪያው “ግጥምን የሚያረክሰው ያንዳንድ መስመሮች መበላሸት ሳይሆን፣ የሀሳብ ወይንም የስሜት ሀቅ ማጣት ወይንም ለገጣሚው ባይተዋር መሆን ነው።” በማለት ያጸናል። በዕውቀቱ ስዩምም «ገጣሚ ያላረገዘውን የማያምጥ፣ ያላማጠውን የማይወልድ፣ ያልወለደውን የእኔ ብሎ የማይጠራ እንደሆነ እናምናለን» ሲል ከሰሎሞን ጋር ይተባበራል።

🦅

ሥነ — ግጥም እንደ ሃይማኖት አንድ ወጥ ድንጋጌና ብያኔ የለውም። ስያሜው አቃፊ ቃል (umbrella term) ነው። ነገር ግን በባሕሪው የክዋኔ ጥበብ (performative art) እንደመሆኑ መጠን ራሱን በተለያየ መደብ፣ ቅርጽና አቀራረብ ሊገልጥ ይችላል። በዚህ ላይ የድኅረ ዘመናዊነት ጣጣ ሲጨመርበት ቀኖናዎች ፈርሰው ይበልጥ ለብያኔና ለዳኝነት ያዳግታል። ሆኖም ከያኒው ምን በአጉል ፈሊጥ ቢራቀቅ፣ በጄ ብሎ ቅጽር ቢነቀንቅ፣ ከፍ ሲልም ቢያፈርስ በሥነ — ግጥም ምንነት ዙሪያ መግባቢያዎች አሉ። ያን ልብ ማለት ያስፈልጋል።

🦅

በሀገራችን እንደ ጃዝ ካሉ ሙዚቃዎች ጋር ተቀናብረው የምንመለከታቸውና የምናደምጣቸው አብዛኛዎቹ የመድረክ ሥነ — ግጥሞች፤ በባሕላዊ የመሰንቆ፣ የክራር፣ የበገና ዜማ መሣሪያዎች ሲዜሙ ካደመጥናቸው ዘመን አይሽሬ ሥነ — ግጥሞች ጋር ለማነጻጸር ያለ አጃቢ ሙዚቃ ብናደምጣቸው ለጆሮ ይሰንፋሉ፣ ለልብ አይመቱም። ከዚያ በመለስ ይህ ልምምድ በራሱ ምጣኔ ያለውን፣ ቤት የሚመታውን (rhyme)፣ ሥልተ ምት (rhythm)፣ ቅርጽ (form)፣ እና መሰል ባሕርያት ኖረውት ምልዑ የሆነው ሥነ ግጥም፣ ካለሙዚቃ መሣሪያ አጀብ ለዓይን፣ ለጆሮና ለልብ የማይሞላ ተደርጎ እንዲሣል እያደረገ ስላለመምጣቱ መጠናት ይኖርበታል። እንዲሁ በአስደሳች ጥራት (quality) ታትመው የተሸጡ የሥነ — ግጥም መጻሕፍት፣ ቢያንስ በአንድ ዘለላ ሥነ — ግጥማቸው እንደ ዝርዉ ሥነ — ጽሑፍ፣ እንደ ወግ (essay) ላሉ ለሌላ የሥነ — ጥበብ ዘርፍ መቆስቆሻ ሆነው ሲጠቀሱ የማንሰማው ለምንድነው?

⨳ ሕትመትና ሥነ — ግጥም

እዚህ ጋር ደግሞ ወረድ ያልን እንደሆን ሌላ ተቃርኖ ያጋጥመናል። ወደ ወቅታዊ የሕትመት ገበያው እና የመጻሕፍት ግብይት ያመራን እንደሆነ ሥነ —ግጥም በአሳታሚያንም ሆነ፣ በአንባቢያን ዘንድ እየተገፋ እንዳለ እናስተውላለን። እጃችን ላይ በተከታታይ የገቡ መጻሕፍት በገጣሚያኑ አሳታሚነት የሕትመትን ብርሃን ያዩ ናቸው። ገጣሚያኑ የደከሙበትን ያህል እንደማይነበቡና እንደማይሸጡ ቢያውቁም የነፍስ ጥሪያቸውንና መቃተታቸውን ለማስታገስ ሲሉ የጻፉትን በግላቸው ተበድረውም ቢሆን የሥነ — ግጥም ሥራቸውን ያሳትማሉ። ዶ/ር ፈቃደ አዘዘ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ላሳተመው የኮሌጅ ቀን ግጥሞች ስብስብ በጻፉት መግቢያ ላይ ሥነ — ግጥም የጻፍ ጻፍ ግፊት፣ በተለያዩ ምክንያቶች እውስጣቸው ሰርፆ ፋታ በነፈጋቸው፣ ለዚህ ግፊት መልስ ለመስጠት ሲሉ በሚያሰናኙ ገጣሚያን እንደሚጻፍ ይጠቁማሉ።

🦅

ከሕትመት ገበያው እና ካለመነበብ አንጻር ካየነው ሥነ — ግጥም ለጊዜው እየሞተ ያለ ይመስላል። ለአንድ ጸሐፊ ካለመነበብ በላይ ሞት የለም። ሆርሄ ሉዊስ ቦርሄስ “This craft of verse” በተሰኘ መጽሐፉ ኤመርሰን ዋልዶ ጠቅሶ ከመጻሕፍት ንባብ ጋር በተያያዘ እንዲህ ጽፏል፦ “a library is a kind of magic cavern which is full of dead men. And those dead men can be reborn, can be brought to life when you open their pages.” የሥነ — ግጥምም ሆነ ሌሎች መጻሕፍት በፊደልነታቸው ደረቅ ሲምቦሎች ናቸው፣ ትርጉምና እስትንፋስ የሚዘራባቸው መነበብ ነው።

🦅

የግጥም ንባብ ቢዳከምም፣ አድማጭና ተመልካች ግን አለ። በአንጻሩ ይህ ከመጻሕፍት ንባብ ጋር በተያያዘ እንደ ሕዝብ ጆሯችን ለማድመጥ እንጂ ዓይናችን ለማንበብ እንዳልሠለጠነ በከፊል ሊነግረን ይችላል። የሀዲስ ዓለማየሁ ፍቅር እስከ መቃብር ይበልጥ ዝነኛ ያደረገው መነበቡ ሳይሆን በወጋየሁ ንጋቱ እየተተረከ በራዲዮ መደመጡ ነው። ሀዲስ ዓለማየሁ በራሳቸው አንደበት “ወጋየሁ ከመተረኩ በፊት ቆይቷል ፍቅር እስከ መቃብር በገበያ ላይ። ግን እርሱ ካስተዋወቀው በኋላ ነው ያን ያህል ተወዳጅነትን ያገኘው።” በማለት ይመሰክራሉ። በሌላ አንጻር ቀደም ባሉ ዓመታት ለሥነ — ግጥም የነበረውን ወርቃማ ጊዜ በዓይነ ኀሊናችን ብንቃኝ፣ “ታዲያ የግጥም አፍቃሪያኑ አሁን ላይ እንዲቀዛቀዙ ያደረጋቸው ምክንያት ምንድር ነው? በተለያዩ የማኅበራዊ ሚዲያ መተግበሪያዎችና መድረኮች ሥነ — ግጥም ሲታደም የምናየው ምዕመን ለምን የሥነ — ግጥም መጻሕፍት ለገበያ ሲበቁ ጠብቆና ተሻምቶ ሲገዛ አናገኘውም?” ብለን መሠረታዊ ጥያቄ እንድንጠይቅ ያነሣሣናል።

⨳ ሥነ — ግጥምን ወንዝ ማሻገር

በዚህ መሃል እጅግ የነጠሩ፣ እንኳን ለእኛ ለቀሪውም ዓለም በተለያየ ቋንቋ ቢተረጎሙ የሚተርፉ ሥራዎች በደጋፊ በማጣትና በማስታወቂያ እጥረት እስከጊዜው ድረስ ተደብቀዋል። አሁን አሁን በተለያዩ ክፍትና የኦንላይን መድረኮች ላይ በእንግሊዘኛ የሚቀርቡ የሀገር ልጆች የሥነ — ግጥም ሥራ ቢኖርም፣ ይህም በግል ጥረት የሚደረግ እንቅስቃሴ እንጂ ከጀርባ ድጋፍ አቅራቢ አካል ያለው አይደለም። እነዚህን ሥራዎች ገልጦ በማንበብና በማስተዋወቅ፣ ብሎም ሥነ — ግጥም ላይ የተጋረጡ ተግዳሮቶች ላይ እየተወያየ መፍትሔ የሚሰጥ የገጣሚያን ኅብረት የለንም። በራሳችን ቋንቋም በዓለም አቀፍ የሥነ — ግጥም መድረኮች ላይ እንድንወዳደር እና እንድንሳተፍ ጥሪ ለማቅረብ የሚሻ አካል ቢኖር ይሄን ጥሪ የሚሰማ ጆሮ ያለው አንድ ተቋም አለመኖሩ ያስቆጫል።

⨳ ሥነ — ግጥምና የማኅበራዊ ሚዲያ መተግበሪያዎች

በኢንተርኔት ላይ መሠረታቸውን የጣሉ የማኅበራዊ ሚዲያ መተግበሪያዎች (applications and platforms) መዳበር የዓለምን ገጽታና የሰው ልጆችን ዕጣታ ፈንታ ሙሉ ለሙሉ ቀይሮታል። በሁሉም የሕይወት እና የሙያ መስክ ነገሮች እንደ ድሮ አይደሉም። ይህ ለውጥ እጅግ ወግ አጥባቂ (conservative) የሚባሉ ክፍለ ዓለማትን ሳይቀር የተወደረ ክንዳቸውን እንዲያጥፉ፣ በባሕል ጦርነት እየተሸነፉ እንዲሄዱ እያደረገ ይገኛል። ኢንተርኔት የዓለምን አንድ መንደርነት ወይም ግሎባላይዜሽንን እውን የሚያደርግ፣ አይቀሬነቱን ያስረገጠ እጅግ ኃይለኛ መሣሪያ ሆኗል። ደጅን ዘግቶ፣ ተገልሎና ለሌላው ዓለም ባይተዋር ሆኖ መቀመጥ እምብዛም የሚቻል አይደለም።

🦅

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

31 Oct, 07:44


በሀገራችንም ያሉ ፖለቲካዊ፣ ማኅበራዊና ኢኮኖሚያዊ ጉዳዮች በማኅበራዊ ሚዲያ መተግበሪያዎች ተጽዕኖ ሲዘወር የምናየው ነው። በኪነ ጥበቡ ዘርፍ ያሉ ወቅታዊ (contemporary) ከያኒያንም ከዚህ የቴክኖሎጂ በረከትና መርገም ተካፋዮች ናቸው። የትኛውም የሥነ — ጽሑፍ ሰው በዘመኑ ካለ ክስተት ራሱን ለማግለል ቢጣጣርም፣ ፈጽሞ ግን ማምለጥ አይችልም። ለብቻው ሌላ ዓለምና መሸሸጊያ ደሴት የለውም። በአንድም ሆነ በሌላ መንገድ የከባቢው ሰለባ ነው። በሀገራችን ከቅርብ ዓመታት ወዲህ ለሚታየው የሥነ — ግጥም ጥበብ እና ሕትመት መነቃቃት በግልጽ በሚታይ መልኩ የፌስቡክ መተግበሪያ ጉልህ አስተዋጽዖ አለው። አሁን አሁን ደግሞ ቲክቶክ ያፈራቸው ገጣሚያንም አሉ።

🦅

ቀስ በቀስ እየከሰሙ እስከሚሄዱ ድረስ እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ የሥነ — ግጥም አብዮትና መድረኮች ተፋፍመው ነበር። ሥነ — ግጥም ከፒያሳና ከብሔራዊ የጥበብ ገዳም ወጥቶ በተለያዩ የአዲስ አበባና የክልል ከተሞች ተሰይሟል። ከዚያም ግዛቱን በማስፋት በመንፈሳዊ ተቋማት ሳይቀር ጉባኤ እስከማዘርጋት ደርሷል። ሆኖም ባለንበት ዘመን ሥነ — ግጥም ከመልካም ዕድል እና ከአስጊ ተግዳሮት ጋር የተጋፈጠ ይመስላል። ሥነ — ግጥም እንደ አንድ የጥበብ ዘርፍ እያበበ ነው ወይስ እየሞተ? ብለን እንድንጠይቅ እንገደዳለን።

🦅

ከላይ በተጠቀሰው በአዝመራው መስፋት፣ በገበያው መድራት የመዘነው እንደሆነ ህልውናው አይካድም። በየጊዜው ከአዳዲስ ገጣሚያንና የሥነ — ግጥም መጻሕፍት ጋር እየተዋወቅን ነው። ማኅበራዊ ሚዲያ የአንድ ነገርን እሴት የምንለካበትን መለኪያ ቀይሮታል። የሥነ — ግጥም ይዘቶችን (content) ዋጋ የምንለካው ባገኙት እይታ (view)፣ በተወደዱበት (like)፣ በተጋሩበት (share)፣ ደግመው በተለጠፉበት (repost) መጠን ነው። ከዚህ አንጻር ካየነው በተለያዩ የማኅበራዊ ሚዲያ መተግበሪያዎች ላይ ከፍተኛ የዕይታ መጠን ያስመዘገቡ የሥነ — ግጥም ከያኒያንና ይዘቶችን እንታዘባለን። ታዳሚያን በነጻና ገንዘብ እየከፈሉ የሚገቡባቸው የሥነ — ግጥም ዓለማዊ (secular) እና መንፈሳዊ ጉባኤያትም ወምበራቸው ጦሙን አድሮ አያውቅም። በማኅበራዊ ሚዲያና በተለያዩ መድረኮች ዝና በማትረፍ የተሸጡ፣ ከአንድ ዙር በላይ የታተሙ በጣት የሚቆጠሩ የሥነ — ግጥም ሥራዎችም ያጋጥሙናል።

🦅

ነገር ግን እነዚህ ውጤቶች በሙሉ ልብ የሚወሰዱ የሥነ — ግጥም እሴት እውነተኛ መለኪያዎች ናቸው ወይ? ተደማጭነትን በማሳደድ የተጻፉ አይደሉም? ማኅበራዊ ሚዲያ ቅኝት (Algorithm) ካልነቁበትና ተጠንቅቀው ካልያዙት ጠልፎ ጣይ ነው። ከያኒው ከሕዝቡ በፊት የሚቀድም ሳይሆን የተከታዮቹን ትርታ እያየ ገበያው ወደነፈሰበት እንዲነፍስ የማድረግ ጠባይ አለው። በእንዲህ ዓይነት ወጥመድ ለሚወድቁ ገጣሚያን ጸጋዬ ገብረ መድኅን በእሳት ወይ አበባ መግቢያው ብሮኖውስኪን አስታክኮ “በኪነ ጥበብ የተሰጥዖ ግዳጁ ተዳክሞ ተጭለምልሞ ነፍሱን ሲያሳድፍና የስሙን ጩኸት በምጥ በማስተጋባቱ ብቻ ዕለታዊ ተደማጭነትን እንደ ጥቅም ሲቃርምና ሲዘርፍ ግን ‘ያማ የኪነቱን የእውነታ አቅጣጫ ስቶ ብዕሩንም አሳተ ማለት ነው” ይላል።

🦅

ሌላኛው ከዚህ ጋር ተያይዞ የሚነሣው ተግዳሮት ወደተነሣንበት የሥነ — ግጥም መፍቻ ይመልሰናል። የሰው ልጅ ከሥጋዊ ሥሪቱ በተጨማሪ መንፈሳዊ የኾነ ፍጡር ነው ብለናል። ግጥም ተፈጥሯዊ ሥሪቱ መንፈሳዊ ሲሆን ሥጋን ለማገልገል ሲውል ግን ጥንቃቄ ይፈልጋል። ምክንያቱም የግጥም ውበት የሚጓደለው ለሥጋ ሲባል ይህንን መንፈሳዊ ጥበብ አመቻምቾ ማቅረብና መሸቃቀጥ ሲጀመር ነው። በቀደሙት ዘመናት “court poets” የሚባሉ ለሕይወት ዘመን በገዢዎች የሚቀጠሩ ገጣሚያን ነበሩ፤ የእነዚህ ገጣሚያን ሥራም እግር በእግር እየተከታተሉ ገዢዎቹን ማሞገስና እንጀራ መብላት ነው። እንጀራ አጉራሻቸውን፤ ድርጎ ቆራሻቸውን ላለማስቀየም ሲሉ ከግጥም መንፈሳዊ ጠባይ በተቃራኒው በመሄድ በአድርባይነት ያገኙትን ሲቃርሙ ይኖራሉ። ቅኔያቸው “ካለው ተወለድ ወይ ካለው ተጠጋ” ይሆንና ረብ ያለው ሥራ ከማበርከት ይልቅ የጊዜን ፈተና የማይቋቋም ወገቡ የተመታ ጎታታ የቃላት ድሪቶን ሲያጭቁ መኖር ይሆናል። በዚህ መልኩ ያጣናቸው ብዙ ባለተሰጥዖዎች የሚያስቆጩ ናቸው። እዚህ ጋር ሮበርት ፍሮስትን መጥቀስ ያዋጣል፦ “poetry is a condition not a profession”

🦅

ሥነ — ግጥም ንዑድ ክቡር ቤተ መቅደስ ቢሆን ገጣሚ ደግሞ ካህን ወይም ነቢይ ነው። “ባለቤቱ ያቀለለውን አሞሌ ባለእዳ” አይቀበለውም” ነውና ገጣሚያንም የግጥምን መልክ ወደቀድሞ ቁመናውና ሀቀኝነቱ ለመመለስ ትልቅ ሥራ ይጠበቅባቸዋል። እነዚህንና በዚህ ጽሑፍ ያልተዳሰሱ ተግዳሮቶችን ከግምት አስገብተን ሥነ — ግጥም ባለንበት ዘመን እያበበ ነው ወይስ እየሞተ? ብለን ስንጠይቅ የምናገኘው አንድም በተስፋ ያበበ፣ ሁለትም በድርቀት የተመታ መንታ መንገድ ይሆናል።

Cc ፡ Yohanes Molla, Theodros Atlaw

© Esubalew Abera Nigussie

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


"ታላቁ ሙዚቀኛ ከያሬድ ትምህርት ቤት ጀርባ ከአልጋው እንደ ተነሳ በእንቅልፍ ልቡ ለመጀመሪያ ፒያኖ ሲነካ የወጣው ድምፅ 'ጉዴ !' ነው .....
የድንግልና መዝገብ ጠባቂ መልአክ ደብተሩን አውጥቶ ኢትዮጵያን ፈልጎ አዲስ አባን ፈልጎ ጨርቆስን ፈልጎ የልጅቷን ስም ሰረዘ ....ከስሟ ፊት ለፊት በግዕዝ 'ጉዴ!' ብሎ ፃፈ....
አገልጋዩ፡ 'ምን ላድርግ?' ሲለው
'እጃቸውን ወደ እኔ አቅጣጫ ሲዘረጉ ብታይ እንዳላየ ሁን፣
ሲጮሁ ብትሰማ እንዳልሰማ ሁን፣
ተበሳጭተው ቢነዱ፣ ጢሳቸው እዚህ ቢሸትህ ያላሸተትክ ሁን፣
ብትችል የሞተ ምሰል፣
ይሄን ሁሉ ያልኩህ ካልሆነልህ ራስህን ከሰማይ ወደ ምድር ጥለህ እግሬ ተሰብሮ ታምሜአለሁ ብለህ ተኛ፣ ገባህ ከርፋፋ? '" ገጽ 321

"የሚያምር መኝታ ቤት ነው:: አልጋ ላይ ገፍቶ ጣለኝ አለ አይደለ በጣም ሳይሆን ዐይኖቼን በፍርሃት ጨፈንኩ:: አልቅሽ አልቅሽ አለኝ፡፡ የስሜት ሞገድ አስሮኝ የሆነች ምክንያት በደንብ የማትገባኝ በትንሽ ቀዳዳ……… ጩልቅ ብላ ገብታ…….የቀዳዳዋ ጠባብነት ወይኔ እማዬ ምንድነው እያልኩ አለ አይደለ በቃ ሐብቴን ላጣ እንደሆነ...…እግሮቼ መሃል ተጨብጦ እንደቆየ ሽልንግ የሚሞቅ ለስላሳ ነገር ይጫነኛል። እሱ ፊቱ በወዝ ተሸፍኖ ይለፋል፡፡ አለ አይደለ ዓይኖቹ ፈጠው ነበር፡፡ ዓይኖቹ ሲፈጡ በቃ እንዲህ ይፈጣሉ ቧ ምናምን፡፡ ዓይኖቼ ፈጠው የሚያዩት አንድ ቦታ ነው… እዛ ኮመዲኖ አለ እዛ አንድ ቴፕና አንድ የተከፈተ ካሴቱ የወለቀ ጥቁር ወክማን አለ እዛ ግድግዳ ላይ ሬክላም አለ………የሚያስፈራ መነፅር ያደረገ ሰውዬ እሱ ላይም 'ተርሚኔተር' የሚል ፅሑፍ ያለበት…..የልጁ የግራ ጡቱ ጫፍ የዛገ አስር ሳንቲም ይመስላል፡፡ ወደ ጆሮዬ ያጎነብስና 'ነፅዬ' 'ነፃነትዬ' ይለኛል:: ደረቱ ላይ ከመሃል አንድ አራት ፀጉሮች አሉ፡፡ የፈራሁት ደረሰና ጮኸኩ፡፡ የፈራሁት ነገር እንደ ሆነ ገባኝ፡፡ ስጮህ አፌን በእጁ ያዘኝ አንጎሌ በተከታታይ በተለያዩ ሰዎች ምስል ሞላ፡ እማማና እማማ(ጋቢ ለብሳ ለፀጉሯ ውሃ ሳፈስላት: ውሃው ቀይ ነው) ክርስትና እናቴ ዘውዲቱ (ስትጎነጉነኝ፡ ጣቶቿ ብርማ ይሆናሉ) በር የከፈቱልን አሮጊት እንኳን አልቀሩም(እሳቸው 'አንቺ ልጅ! አንቺ ልጅ ' ይሉኛል):: በአፉ አፌን ዘጋኝ፡ አፉ ውስጥ ጮኸኩ፣ ከዛ በቃ ያለሁበትን። ረሳሁ። " ገጽ 322

***እያንዳንዱን ትርክት ብዘረዝር ደስ ባለኝ። ግን አሰልቺ እንዳይሆን ስለፈራሁ እዚህ ላይ ላብቃ። ሰባቱንም ትርክቶች በጣም ወድጂያቸዋለሁ። እንደተለመደው ኦ አዳም ከማለት በቀር ሌላ ምንም ማለት አልችልም። በመጨረሻው ታሪክ የመጨረሻ አንቀጽ እንሰነባበት...

"የቀልሽ ልጅ የካሌብ ዐይኖች ከኤምሲ ሃመር አይበልጡም? ጨርቆስ ቤተክርስቲያን ከውስጥ ግድግዳ ላይ ከተሰቀለችው ማርያም ከዚያች አቴቴ የበለጠ ማን እህት አለኝ.. ሐሩሩ ቢያስጠማኝ ቄጤማ መሃል እንደ ጣኦስ አጎንብሼ በአፈር ያማረ የለገዳዲን ቢሻን እጠጣለሁ…….. ቢርበኝ ከእናቴ መዳፍ ብልቅጥቅጥ ያለ ፈንድሻ እዘግናለሁ………… ሴትነቴ ቢገፋፋኝ የቀልሽ ልጅ ምን አለኝ…... በዐይኖቹ ሁሌ ባቶቼን እምጣ እምጣ እምጣ እንዳደረጋቸው ነው..... ይሄ ቡዳ. የሚያላምጥ ያላምጠውና…... " ገጽ 337

© Art of Tigest

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


"ፖለቲካ ነፍሳቸው ከጠፋና ሕልማቸው ከተዳፈነ አንዳንድ የዕድሜ እኩያዎቼ ጋር አነፃፅረው ጉዞዬ ብዙ ጀብዱ የሌለው 'ምስኪን' እንደ ኾነ ሁሉ ሊነግሩኝ የሚፈልጉ 'አራዳ ነን' ባዮች ይኖራሉ፡፡ ያልገባኝን አድርጌ አላውቅም፡፡ ለምሳሌ ማርታ ሚስቴ የሆነችው አውቄአት ነው:: ያገባኋት ባልቻ ለመማር ሰባተኛ ክፍል ከገባሁበት ጊዜ ጀምሮ ስለ እሷ በቂ መረጃ ሰብስቤ ነው:: በቂ ጥናት አድርጌ ነው:: (ገና ስወዳት ልጅነቷን ለማማለል...… አየለ ጋና ካስተማሩኝ ጅምናስቲክ ጥቂቶቹን፣ ከስንታየሁ ሳህሌ አክሮባቶች ቀላል የሆኑትን ሁለቱን ሳር ሜዳ ላይ ወስጄ አሳይቼአታለሁ፡፡ በዚህም ተማርካለች) (ልኡል መኮንንም ስማር ዘጠነኛ ክፍል ጎኔ የምትቀመጠውን የፀሐይ ለገሰን ጠይም ውበት አየሁ፡ ማርታዬንም ከእሷ አወዳደርኩ፣ በዚህም ጠይሞች የሚጋሩት ረቂቅነት ገባኝ) ከሁሉ ከሁሉ ደ'ሞ የበለጠ አፍቅሬአት ነው፡፡ ከቤቷ ተነስታ አቶቡስ ማቆሚያው እስክትደርስ ቂጥዋን ምን ያህል ጊዜ ግራና ቀኝ እንደምታወዛውዘው ቆጥሬአለሁ፡፡ ሳታየኝ እንዳለሁም ሳልነግራት ከኋላዋ ተከትዬ፡ ያን አስገራሚ የጎረምሶችን ፊት የጠፋ አረማመድ ስቆጥር ጊዜዬን በከንቱ ያበላሸሁና ልቦናዬ የተሰረቀ መስሏቸው የሳቁብኝ በኋላ ፖለቲከኛ የሆኑ 'የነቁ' ወዳጆቼ ነበሩ፡፡ ፖለቲከኛ ለምን እንደሆኑ፣ እንዴት እንደሆኑ፣ ምን እንደሚያውቁ፣ በዝርዝር ምን እንደሰሩ አሁን ስጠይቃቸው የሚናገሩት ነገር ባዶ ሊሆን ምንም አይቀረው…….. ከዚህ ዓረፍተ ነገር ቀጥሎ እንዳለው ቦታ ፡
~~~~~~~~~~~~~~ ለመሆኑ ማርቲ ስንት ጊዜ አወዛወዘችው ያን ነገሯን? ሁለት መቶ አርባ ሰባት ጊዜ። አንድ|–ግራ፡ ሁለት|–ቀኝ። እንዲያ እንዲያ እያለ። " ገጽ 234

"ከአለማየሁ ጋር ስንበላ የምሳ ቦታ የምመርጠው እኔ ነኝ ......ብዙ ጊዜ ሜዳ ላይ መብላት እወዳለሁ:: ሜዳ ላይ ዐይኖቼን የሚስቡ ነገሮች አያለሁ:: የክፍላችንን አንድ ተማሪ አይና ስለእሱ አወራለሁ ኳስ ሲጫወቱ አያለሁ ዘሎ ለመግባትም ይቀርበኛል:: መማሪያ ክፍል ውስጥ የምንበላ ከኾነ ግን ብዙ ጊዜ የምሳ ሰሐኑን ማየት አለብኝ ይሄም ምርጫ ሳላቋርጥ ያከከ እጁን እንዳይ ያስገድደኛል፡፡ ከአለማየሁ ጋር ስበላ በማይገባኝ ምክንያት ትዝ የሚለኝ የእናቱ የውስጥ ሱሪ ነው:: ማሰብ አፍራለሁ………ግን በአይነ ሕሊናዬ እንደ ዜፔሊን ጥየራ በስድስት ኪሎ ሰማይ ላይ እየተንሳፈፈ ሲመጣ አየዋለሁ………መርካቶ ላይ ጥላሞቱን ይጥላል………ሕዝብ ወደ ላይ እያንጋጠጠ ያጨበጭባል………ወደ ቢሾፍቱ እየተንሳፈፈ ያልፋል… የአየር ሐይል ፋንቶም ጀቶች ደብድበው እስኪጥሉት………ስድ ፅላሎቴ ሳቄን እንዳያመጣው ቶሎ ዐይኖቼን ስገልጥ የማየው ጎድጓዳ ሳህን ውስጥ ሁለት አጥቆች ያህል የተተከሉትን፣ ተተክለው የሚፈተፍቱትን እከክ የፈሰሰባቸውን የአለማየሁን ቀኝ እጅ ጣቶች ነው፣ አመድ የመሰለ የዘመዴ የአምባር መዋያ ነው አንዳንዴ የማስበው ሐጢያቴ ገብቶት እናቱን እየተበቀለ ይመስለኛል......" ገጽ 253

"አባቴ ጴንጤ እናቴ ኦርቶዶክስ ክርስቲያኖች ነበሩ። የሚገርመኝ አባቴ ጴንጤ ሆኖ የሚበላው በግ ትልቅነት በከባድ ከፆሙት ከጎረቤቱ ኦርቶዶክሶች መብለጡ ነው:: አንዳንዴ መፅሐፍ ቅዱሱን በእጁ ይዞ እያራገበ 'እኔና እናትህ በአንዳንድ ነገሮች እንለያያለን' ሲለኝ ማሰብ እገደዳለሁ……..ምክንያቱም ቢያንስ 'ክርስቲያን' የሚለው ባያገናኛቸው ሆድያን' የሚለው ወይም በቀጥታ ቃል 'ዱለታውያን' ሳያገናኛቸው አይቀርም በሚል……..ግን አልናገረውም)" ገጽ 269

"ውስጥ ሱሪዬን ተደጋግሞ አጥር ላይ ሲዘረጋ ካየ አባቴ፡ 'አጥር ላይ አታስጣ አላልኩህም! ተላላፊ መንገደኛ መዥረጥ አድርጎብህ ይሄድና ጉድህ እንዳይፈላ!' ይለኛል። በልቤ 'ይሄን ቀና ብሎ አይቶ እንኳን የተመኘ የተረገመ ነው' እላለሁ። አንዳንድ ጊዜ ከሃሳቦች የበለጠ እነሱን ተሸክመው የሚመጡት ቃላቶች ያበሳጨኛል። ለምሳሌ 'መዥረጥ' ማለት ምን ማለት ነው? ቃሉን ስሰማ ፍጥነት ይታየኛል፡፡ ቃሉን ስሰማ ቆራጥ ጎታች ይታየኛል። ቃሉን ስሰማ ለዓይነሕሊናዬ የሚነበበው ሊሰየም የማይችል ብሌን ፈታኝ ውልብታ ነው። የውስጥ ሱሪዬ እንኳን በርጥቡ ይቅርና ደርቆ ለመሸከም ሁለት ሰዎች ኋላና ፊት ኾነው በትከሻቸው ላይ አጣና አጋድመው እዚያ ላይ ___አስተኝተውት ነው:: 'መዥረጥ' የተሰኘው ቃል ለውስጥ ሱሪዎቼ አይሰራም)" ገጽ 271

*** (ከሽልንጓ) የመጨረሻዋ የቀበሌ 01 ድንግል የወደድኳቸው አንቀፆች...

"ምን ማድረግ እንደሚገባኝ ግን አላውቅም:: አንዳንድ ጊዜ ሳቁን ብቻ አስባለሁ:: ዝም ብሎ ሲስቅ ሲስቅ ሲስቅ:: ፊቴን ትራሴ ውስጥ እቀብርና በትላልቅ ጥርሶቹ ሲስቅ አስበዋለሁ:: አንዳንዴ አጣጥለዋለሁ... ጥርሱን እንኳን አይፍቅም እያልኩ አለ አይደለ በልቤ። ከዛ ሲስቅ ግን ሀይኖቹ ሲጨፈኑ ልቤ ይነዝርብኝና ፊቴን አዞራለሁ:: ከዕንብርቴ በታች ለሰስ ያለ እሳት ይነሳል. ይህቺ እሳት ድንገት ብታፈተልክ በሚያሳዝንና በሚያሳፍር መልክ ሰደድ ሆና የምታቃጥለኝ ይመስለኛል:: ወሬውን አስቁሜ ትቼው ቤቴ መግባት እፈልጋለሁ፡፡ ራሴን እየገፋፋሁ ያልጨረስኩትን የማድ ቤት ስራ እያሰብኩ እራሴን እየገፋፋሁ አለ አይደለ ቢላውን አላጠብኩትም፡፡ የሽንኩርቱን ልጣጭ አልሰበሰብኩትም:: የቡታውን እሳት ከፍ ካላደረኩት የድንቹ ወጥ ለራት አይደርስልኝም :: የመሳሰለ………እቤት ከገባሁ በኋላ ደ'ሞ የማስበው አብርሃምን ነው፡፡ አለ አይደለ ወሬውን፡፡ ከዛ ራሴን ለምን ትቼው መጣሁ ምናምን እላለሁ፡፡ ከዛ የማስበው እየተጫወተ የነካካኝን ቦታ ነው.....እጄ ጋ ምናምን…….ጭኔ ጋ ምናምን…….ከዛ ሲነካኝ የወረረኝን ነገር፡፡ ልቤ ደጋግሞ እየፈሰሰ ደጋግሞ ሲሰበሰብ ምናምን..." ገጽ 294

"ድንግል' የሚባለው ነገር ሁልጊዜ ለዐይን የሚከሰት 'ያልጀመሩ' ወጣት ልጃገረዶች እግሮቻቸው መሃል ተሸክመው የሚዞሩት ለጋ ቅቤ ውስጥ እንደተነከረ ሁሉ የሚያብለጨልጭ ደቃቃ ድቡልቡል የክትፎ ስጋ ይመስለዋል፡፡ ይኼም ቀን ያለ ዕለት በዕድለኛ ወይ በደፋር ወንዶች ጣልቃ ገብነት በየአልጋው ላይ፣ በመንገዱና በየወንዙ ዳር የሚጣል፡፡ ይህን ድቡልቡሌ ነገር--በደምና በጅማት ዕድሞ ውስጥ የተጀጎለ ሳትጠብቅ ሳትጠረጥር ማውለቅ አለበት...." ገጽ 299

"በጠለለ ማታ በአልኮል የነደዱ ወይዘሮዎች በሳቅ እየፈረሱ………ጎረምሳው ላብ በላብ ነው እንደ ወጠጤ ፍየል ይሸታል ወጠጤው:: በቀዝቃዛ ማታ ከጥላዎች ፈቀቅ ብሎ የድፍን ጨረቃ ብርማ ወዝ እሱ መደብ ሆኖ የምታየው የጎረምሳው እጅ ትልቅ ነው……ትልቅ ጥቁር ነው………ደም ስሮቹ ወፋፍራም ናቸው:: ከፊት ለፊቷ ቀሚሷን በቀስታ አንስቶ ወይ በልፊያ መሃል በሃሳዌ እምቢ አንደበት ስታገረገር ግን ሳይቆይ የመሳሳም ትንፋሽ ነው……የሆነ ነገር ጉሮሮዋ ውስጥ ሲሰነቀር ትደነቃለች ትደነቃለች ፍርሃትም ፍርሃቷም…... አንዱ ጆሮዋ ወደ ማ'ድቤቱ አቅጣጫ ኮቴ ሊሰማ መንገድ ላይ እንደ ቅጠል ያርፋል፡፡ ፊቷን በእጆቿ ሸፍና ለሩብ ሰዓት የሚያንቀጠቅጣት እንግዳ ስሜት እስኪበርድላት እየጠበቀች፡፡ ከውስጥ ሱሪዋ ጠል ይረግፋል በሚያዘግም ፀጥታ::"ገጽ 311

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


ከካርታ ላይ በቀላሉ በራሳቸው በዜጎቹ ምሬት መሰረዝ ሊፈፀም አይችልም? በየቀኑ የምናያቸው አልባሌ የመሰሉት ቅናትና ምቀኝነት (የኤቲክስ ፈላስፎች ማስተር ኢሞሽንስ” ይሏቸዋል) ረቀቅ ባለ ስልት ስማቸው ግን ሳይጠራ በሆነ ቁም ነገር በመሰለ የፖለቲካ አጀንዳ ስር ቢዋቀሩስ? ቢዘገይም አገር ማጥፊያ ሞተር እንዲሆኑ ቢቀመሩስ? እናቴ እየተራገመች መሞቷ ምናልባት ምንም ማድረግ ካለመቻሏ ጋር የተያያዘ ሆኖ ይሆን? ውድ ፍትህ ካልተገኘ በርካሽ አቅመ ቢስ እርግማኗና ፍልስፍናዋ ለመገላገል?" ገፅ 128-129

“መወለድህ ትዝ የሚልህ ስታፈቅር ነው:: በጣም ሲከፋህም ትዝ የሚልህ መወለድህ ነው:: የመጀመሪያው እንዳትሞት፣ የሁለተኛው ቶሎ ለመገላገል፡፡ አንድ ነገር በሕይወቴ አድርጌአለሁ:: እርግጠኛ ነኝ: ባይረባም አንድ ሰው ወድጄ ነበር፡፡ አቤት አዲስ አባን እንደ ወደድኳት መሬቷን በርከክ ብዬ መሳም ነው የቀረኝ፡፡ ሃብት አልፈለኩም፡፡ እሱ አብሮኝ ካለ ምን እንደምበላ ትዝ ብሎኝ አያውቅም፣ ይኼው አላህ ምስክሬ ነው:: እሱን ለማስደነቅ ሹመትና ዶክተርነት ሌላ ምናምን አልነበረም:: ሺህ ዶክተር ብትሆን የሚያያይዝህ ፍቅር ከሌለ ሜዳ ላይ የምትቀሩት አንተ፤ መድሃኒት፤ ገንዘብና ጀርም ናችሁ።" ገፅ 129

***የአዳምን 'በለስ' የሚለውን ትርክት አንብቦ ዘፍጥረትን በተለመደው አይን ማየት በጣም ከባድ ነው። እጅግ በጣም ያስደነቀኝ፣ ፍልስፍናው ያስገረመኝና ያዝናናኝ ትርክት ነው። የአዳም የፈጠራ ጥበቡ ወደር የለውም። እግዚአር አዳምን ነበር ዘፍጥረትን ጻፍ ብሎ ማዘዝ የነበረበት የሚሉ ሰዎች ይኖራሉ ብዬ አምናለሁ። 🙂 እስቲ እንዳይሰለቻችሁ ዘለል ዘለል እያልኩ የጣመኝን አንቀጾች ላሳያችሁ..

***በለስ

***ዛፏ

"ከነዚህ ሁሉ መሳጭ ተክሎችና አነሁላይ የተፈጥሮ ጣዕመ ዜማዎች ዘልቃ የምትታይ የሐመልማልና የቀለም ድምብል የመሰለች፣ የቅጠሎቿና የፍሬዎቿ ሕብረት ዐይንና ልብ የሚስብ ዛፍ አለች። ከሌሎቹ መለየቷን ለማሳየት ዐይነት ሳይሆን አይቀርም ዙሪያዋን በአትክልተኛ የተከረከመ የመሰለ ሪም አለ፡፡ ዛፏ ከላይ እስከታች ዐይን በሚማርኩ እና ጠረናቸው በሚመስጥ ፍሬዎች ከአመት ከአመት ትሸፈናለች። ከዚህች ዛፍ ፍሬዎች ግን ማንም በፍፁም ለቅሞ እንዳይበላ እግዜር በተባለ በዋናው ሐላፊ ተከልክሏል፡፡" ገጽ 136

***የሰይጣን ጥያቄዎች ...

"ሰይጣን ጠላቱ እግዜር ፍፁም ዓለም ፈጥሮ እንደማያውቅ ከረዥም ጊዜ የኑሮ ልምዱ ይረዳል፡፡ እነዚህም 'ሰው' የተባሉ ፍጡራን ፍፁም አለመሆናቸው ከሌሎች መላዕክት የበለጠ ይገባዋል፡፡ ሲጀመር የእግዜር ጓደኛው አገልጋዩና አማካሪው አልነበር? የጓዳ አዋቂ ነው:: እግዜር እኒህ አዳምና ሔዋንን የማይጐልበት አትክልት ቦታ ውስጥ አስቀምጦ ጥያቄ የማይጠይቁ፣ የማያጉረመርሙ፣ ተቃራኒ, ጐን የሌላቸውና የማይጋጭባቸው እንስሳት አስተኔዎች ፈጥሮ ፍፁም የሚታዘዝለት አለም አቀናብሮ ከልሏል:: ይኼ ፍርሐት ነው:: ሰይጣን ከቀድሞ ልምዱ እግዜር የረቀቀ ፈሪ እንደሆነ ያውቃል፡፡" ገጽ 138

"ሁሉን ነገር ሰጥቶ የዚህቺን አንድ ዛፍ ፍሬ መከልከል ምን ይባላል? የሰይጣን የመጀመሪያ ጥያቄ ይኸቺ ነበረች… ለምን? ደብቆ ከፈጠራቸው በኋላ ስለዛፏ መኖር ሰዎቹ ካልተናገሩ ወሬውን ማን ወደ ውጭ አወጣው? መቼም ዐይን ከሌለ የሚታይ ነገር አይሠራም፡፡ ሆድ ከሌለ የሚበላ ነገር አይፈጠርም፡፡ ስለዚህ ሰይጣን በዚህ ፍፁም በሆነች ገነት ውስጥ አንድ የጐደለ ነገር እንዳለ ገባው:: የጐደለውን ነገር ለማወቅ ጊዜ አልወሰደበትም፡፡ እግዜር 'ፍጡሮቼ በእኔ አምሳል የተቀናበሩ ፍፁም ናቸው' ብሎ ጉራ ቢነፋም ነጭ ወሬ እንጂ ፍፁም እንዳልሆኑ ከበለስ ዛፍ እዚያች ገነት ውስጥ መተከል በቂ ግንዛቤ ማግኘት ችሏል፡፡ ሰይጣንን ብልህ ያደረገውና በሰማይ ቤት ያስጠላው ከቃል” ይልቅ ድርጊት! የድርጊት ያለህ! ማለቱ ነው፡፡ በቀላል አማርኛ ሆድ ሰርቶ፣ የሚበላ ፍሬ አበጅቶ፣ እነዚህን ጎን ለጎን አድርጎ፣ 'አትብሉ' ማለት ያ ፈተና ነው:: ወሬውስ በራሱ በአምላክ የተበተነው በተዘዋዋሪ እነዚህን ሰዎች የሚፈትን ከይሲ ፍለጋ ሊሆን አይችልም?" ገጽ 139

****ወይ ሶፍያ...

"ኦ! አስታርቴ ኦ! ዛር! ኦ! ሶፍያ! ውብ ሶፍያ፡፡ ተጓዥ፣ ሒያጅ፣ ሰጤ ዛር ሶፍያ:: ሠይጣንን እስከ አሁን የሚያበሽቀው እሷን ማጣቱ ነው፡፡ ለአዳም ከሔዋን በፊት መጀመሪያ ለሚስትነት ወይም ለደባልነት የተመደበችለት ሴት ዛሯ ሶፍያ ነበረች፡፡ የገነትን እድሞ የረበሸች፡፡ የሰበረች፡፡" ገጽ 139

"የእግዜር ችሎታውና ድክመቱ ትዕግስቱ ነው:: ትዕግስት ያበዛል:: ሳያውቅ ቀርቶ ሳይሆን ብቻ ያበዛዋል:: ሶፍያ ስትሳሳት በዝምታ እያየ ስህተቷን ይቆጥራል:: ወይም ምናልባት እንደሚወራለት ያህል ወደ ፊት የሚመጣውን ነገር አያውቅም:: ገማች ነው። የፈጠረው ፍጡር ወደ ፊት ምን እንደሚመስል፣ ወይም ወደምን/ ማን እንደሚለወጥ አጥርቶ መገመት አይችልም:: በሰማይና በምድር የሚወራለት አሉባልታ ግን ዛሬንና ነገን ይፈጥራል እየተባለ ነው:: ሰይጣን እግዜር ስለወደፊቱ የሚያውቋው ነገር አንድ በጣም ብልህ የሆነ ሰው ከሚያውቀው የተለየ እንዳልሆነ ይጠረጥራል፡፡ አብሮት ኖሮ አይቶታል:: ለምን ስለ ሰይጣን ስለራሱ መሸፈት ቀድሞ አልተረዳም? ወይስ ደም የማፍሰስ ፍላጎት ከአልፋው አድሮበት ነው? ትዝ ይለዋል ሰይጣን በመጀመሪያው የአመፅ ጦርነት ዕለት ከሰባተኛው ሰማይ ወደ ምድር የመላዕክት ደም እንደ ዝናብ ለአርባ ቀናት እንደወረደ፡፡ እዚህ ያስደርስ ነበር? ቢሳሳት 'ድክመቱን አውቄ ያደረኩት ነው' ብሎ ለማስወራት መፈለጉ ካልሆነ ለሌላ ለምን ተአምር ነው?::" ገጽ 141

***እባብ ገነት ውስጥ...

"ታዲያ ቦታው እኩልነት ያለበት ቢመስልም በረቀቀ መልክ ስሙ የማይጠራ የተንሰራፋ ተዋረድ አለ፡፡ አንዱ ማስረጃ የእባብ ችግር ነው:: እባብን አስቀያሚ በመሆኗ ገነት ውስጥ ከጉዳይ የሚጥፋት የለም፡፡ ይኼ እኩልነት ነው? አዳምና ሔዋን ያልዳበሱት አብረው ያልተኙት ያላጫወቱት እንሰሳ ገነት ውስጥ የለም:: እሷን ግን ለሰላምታ እንኳን ዞር ብለው አይተዋት ወይም አጢነዋት ኣያውቁም:: ከገላዋ ክፍሎች የሚያምሩት በውብ ቀያቴ ላባ የተሸፈኑት አራት እግሮቿና ለጥ ያለው ለስላሳ ቀስተዳመና የመሰለው ባለቀለም ሰፊ ሆዷ ናቸው:: እግዜር ደ'ሞ ላባዎቹን እግሮቿ ስር፣ ሕብረ ቀለሟን ሆዷ ላይ ስላደረጋቸው ሥራ ፈቶ አጐንብሶ የሚያይላት፣ ዐይቶም 'ይኸቺ እባብ ለካስ ቆንጆ ናት' የሚላት አይኖርም፡፡ እባብ የአዳምንና የሔዋንን ስሜት ለመፈተሽ አንዳንድ ቀን መተላለፊያ መንገዳቸው መሐል በጀርባዋ ተንጋላ የሚያማምሩ እግሮቿን ወደ ሰማይ ዘርግታ ስትጠብቃቸው እንዲህ እያዩአት እንዲህ አተኩረው እያዩአት 'ከየት መጣ?' ብለዋት ያልፋሉ፡፡ ይኼ ቸለልታ ያበሽቃታል፡፡ አትነክሳቸው ነገር፡ አትጮህባቸው ነገር፣ አትለማመጣቸው ነገር…..." ገጽ 146

***የአዳም በለስ ላይ ሰይጣን በእባብ ውስጥ ሰርጾ ሔዋንን ለመጀመሪያ ግዜ ሰላምታ የሰጣት በኦሮምኛ ነው... "አካም" ነው እኮ ያላት። ይኸው....

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


"ሔዋን ጥቂት እንደቆየች ከዛፉ ውስጥ የሚንኮሻኮሽ ነገር ሰማች፡ ለማየት ድምፁን የሚፈጥረው ነገርና ፍጡር ምን እንደሆነ ለመረዳት ወዲያ ወዲህ አየች:: ከዚያ ካልጠበቀችበት አቅጣጫ ባልጠበቀችበት ጊዜ ከዛፉ ላይ፡
«አካም!» አለ…….የሚያምር እኩያ የሌለው ውብ የሆነ ድምፅ:: ሰላምታውን ልትመልስ ሔዋን ዙሪያ ገባዋን አየች:: በቅርቧ ማንም የለም:: በውሃ የተጠመቀ ፊቷን እያለበች ከዝላይዋ ያገኘችውን ደስታ ስታጣጥም: «የምታምር ዛፍ ናት አይደል?» አለ ያው የሴት ይሁን የወንድ የሚያምታታ ውብ ድምፅ «ማነው?» አለች ሔዋን «እኔ ነኝ. በድምፅ እንኳን አታውቂኝም?» አለ እባብ፡፡ «ኸረ እኔ እንጃ» «ይገርማል በጣም ይገርማል» «ምኑ ይገርማል?» አለች ሔዋን «እኔን አለማወቅሽ» አለች እባብ፡፡ «ሳላይህ እንዴት አውቅሃለሁ?» አለች ሔዋን «በድምፄ፡ በአንደበቴ፡ ዝናዬን አልሰማሽም?» «አልሰማሁም» «ይኼ እኰ ነው የኛ ነገር» «የማን ነገር?» «እዚህ ገነት የምንኖር»" ገጽ 155

***ሔዋንን በለሱን እንድትበላ ካደረጋት በኋላ አዳምንም እንድታበላው ያግባባበት መንገድስ...

"አዳም ከበላ በኋላ አንድ ላይ ስትሆኑ ከምታገኙት ደስታ ትንሽ ባስተዋውቅሽ እወዳለሁ»
«ምን ደስታ ይኖራል ሌላ? እንደዚህ የሚያስፈራ እንዲሆን አልፈልግም» «እስክትለምጂው ነው:: የፍሬዋ ቅመምና ጣፋጭነት ለምላስ ብቻ ሳይሆን ጠቅላላ ሰውነትን ነው የሚሰማው፡፡ አይደለም እንዴ? ይኼን እንኳን አልነግርሽም። ከነዚህ የሰውነት ክፍሎች እግሮችሽ መሐል አሁን ድረስ ፀጉር ተሸፍኖ ያለው የገላሽ ክፍል አንዱ ነው:: ይኼ የገላሽ ክፍል ከማንኛውም የሰውነትሽ ክፍል የበለጠ ፍሥሐ የሚፈልቅበት ነው:: ፍሬዋን ከመብላትሽ በፊት ይሰጥሽ የነበረው አገልግሎት አንድ ብቻ ነበር፡፡ ከአሁን በኋላ ሁለትና ሦስት አገልግሎት አለው:: እስኪ ዳብሺና እይው»
«እ… እ… ፈራሁ፡፡ እምቢ» «አትፍሪ………እሱን እንዲነኩልሽ የምትለምኝበት፣ የምትለማመጭበት ጊዜ ይኖራል:: ካፈርሽ ተይው:: ነገር ግን አዳም ሲመጣና ፍሬዋን ከበላ በኋላ ለእሱም ቢሆን ለአንቺ የጠቆምኩሽን የአካላታችሁን ቦታ ብትፈታተሹ ጥሩ ነው:: ደስታ እዚያ ውስጥ ነው………» ገጽ 160

"ስሙ እናንተ የምታውቁት ሰለ ገነት ነው:: ፈጣሪያችሁ ስደተኛ አድርጓችኋል:: ለስደተኛ አዝናለሁ:: ከምታውቁት ዓለም ወደ ማታውቁት ዓለም ነው የመጣችሁት:: የጉልበተኛ ደካማ ያጠቃውን ስደተኛ የሚያደርግ ነው:: በአካል የሚያሸሽ ነው:: አይደለም? በረሃብ ብትሞቱስ? ጥሩ አይደለም:: ስለራሳችሁ አታውቁም:: ስሚ ሔዋን መነፋረቅሽን አቁሚና አንድ ነገር ልጠይቅሽ? ገላሽን ለምን ሸፈንሽ?” ሔዋን እንደመመለስ በእሳቱ የተጠበሰ እጇን እያርገበገበች ወደ ባሏ በማፈር ጠጋ ብላ ተቀመጠች፡ «ስለአፈርሽ ሌላ ምክንያት የለውም፡፡ ለምን አፈርሽ? ማፈር ምን እንደሆነ ታውቂያለሽ? እህቴ ሆይ ማፈር በራስ አለመደሰት ማለት ነው:: በራስ ላለመደሰት የማታምኚው ሰው መኖር አለበት:: ማለት ሌላው የሚያይሽ ዐይን የማታምኚው መሆን አለበት፡ እኔን አታምኚኝም የሚገርመውም አዳምንም አታምኚውም፡፡ ምንድነው አለማመን? እሱን አሁን ለመግለፅ ከባድ ነው:: ብችልበትም አይገባሽም። በቀላሉ በሚገባሽ ልግለፅልሽ፡ አሁን በማድረግ ላይ ያለሽውን ማፈርና መሸፋፈን ለምን የምታደርጊው ይመስልሻል? ጡት ስላለሽ፡፡ እግሮችሽ መሐል በፀጉር የተሸፈነ የሆነ ነገርም አለ፡፡ አዳምስ ለምን ታፍራለህ?» «ሐጢያቴ፡፡ ትዕዛዝ አለማክበሬ» አለው «ወሬኛ፡ ወግ ትችልበታለህ፡፡ እሱን አላልኩህም፡፡ ገላህን ለምን በቅጠል ሸፈንከው? ኮባ ስወረውርልህ ቀልበህ ታችህን አይደለ የጋረድክበት፡፡ ለምን አናትህን አልጋረድክበትም?» ዝም አለ፡፡" ገጽ 169

"«እግሮችህ መሐል ምርጥ የስጋ ቁራጭ አለ፡፡ እሱ ያሳፍርሃል:: ማፈር አይገባችሁም:: ከገነት ስትወጡ የተሰጣችሁ ሽልማት ነው:: ዶሮው እስኪበስል ድረስ እንዴት እንደ ምትገለገሉበት አሳያችኋለሁ. ........................................................................................................................,,,..,,,............,,,,................,.................
ከዚህ በኋላ አንቺም ትፀንሺያለሽ። ልጅ ትወልጂያለሽ፡፡ ጌታችሁ ከገነት ሲያባርራችሁ «ምጥሽን አከብደዋለሁ» ሲል ነበር፡፡ ምን ማለቱ እንደሆነ ለራሴም አይገባኝም፡፡ እግዚአብሔራችሁ ምነው ያልተፈተነ አዳዲስ ተንኰል የሚፈጥረው?»
«እንደሱ አትበለው»አለ አዳም በቁጣ፡፡ «ምን ልበለው?»
«ትእዛዝ ስላፈረስን መቀጣት አለብን» «ታዲያ ይሔ ሁሉ ምነው አዳም? ከገነት ተባረራችሁ፣ ሞትን ተሰጣችሁ፣ ወሲብ ሰጣችሁ…………እሱም ጣፍጦ እንዳያልቅ ልጅ ሰጣችሁ:: ልጅ ሲሰጣችሁ ምጥ በተባለ መንገድ፡፡ ግን ምጥ ሲከብድ ምን እንደ ሚመስል ራሴ አላውቀውም፡፡ አይገርምም? ይኼ ሁሉ ፋይድ ለምንድነው? ገና ለገና አንዲት ፍሬ ተቀመሰችና ምን ይጠበስ?» ገፅ 170

***አይ አዳም .. ዘፍጥረት ላይ ጤፍን ያስተዋወቀ ጀግና።

"አዳም ሔዋንን አየና ፍላጎቷን አጢኖ በአወንታ ራሱን ነቀነቀ። እሱ ፊት ለፊት…… ሁለቱ ከኋላ ከኋላ እየተከተሉት ኰረብታውን ትቶ ወደ ሜዳ ወረደ፡፡ ብዙ ተጉዘው አንድ አምባ ላይ ደረሱ፡፡ አምባው ላይ እንደ ወጡ ታች ታቹን ፊት ለፊታቸው በአረንጓዴ የውሐ ማዕበል የተጥለቀለቀ የመሰለ እጅግ ሰፊ ሜዳ አዩ፡፡ ሦስቱም ፈዘው ያን ሲመለከቱ ቆይተው ሠይጣን ሣል ሣለና እጁን ወደ ሜዳው ዘርግቶ ፡ «ይኼ የምታዩት ሜዳ ላይ የበቀለው ዛሬ ጠዋት የበላችሁት የበለስ ልብ የተሰራበት ነው»
«ሣር አይደለም?» አለ አዳም፡፡ «ይመስላል………ስሙ ጤፍ ይባላል. ..አያምርም?…..ኑ ላሳያችሁ......» ገጽ 176

***ሰይጣን አቤልና ቃየል መሃል ጠብ ሲጭር..

***እግዜር ዘፍጥረት ላይ ሳይነግረን የረሳውን ነገርስ? ደራሲያችን አዳም የአቤልና የቃየልን እህት ስም ማን ነበር ያላት? ኩል ውሐ? በምን ነበርስ የተጣሉት?

"ሰማኸኝ አንተ የበኩር ልጅ…….ለመሆኑ ከኩል ውሐ ጋር ከተኛህ ስንት ጊዜህ ነው? ሁለት ወር? ሴትህ ከታናሽ ወንድምህ ጋር እንደምትተኛ ታውቃለህ? አንተ እርሻ ቦታህ ከአፈር ጋር ስትታገል እሱ ጠቦት ይዞ እየመጣ………የአንተን ስንዴ ዳቦ እየበሉ ሲጠግቡ ተደብቀው የሚሰሩትን አይተሃል?» ገጽ 179

***አዳም እንጀራና ፍርፍርን ዘፍጥረት ውስጥ ጨምሮ ሰይጣን በለጋ ቅቤና በርበሬ የተሰራውን ፍርፍር ሲጎርስ ያሳየንስ ነገር?

" «እም………እም……ሲያዩት ያምራል……….ለመሆኑ ይኼ የፈጠራ ሥራችሁን ስሙን ማን አላችሁት?» አለ እየሳቀ ቀና ብሎ፡፡ የእንጀራውን ጉብታ ነካካና ከላዩ ጣል የተደረገውን ሐር የመሰለ ቁራጭ አንስቶ ከስር የተወሸለውን ነገር በዓይኖቹ አጠና፡፡ ከቁራሹ እንኩሮ ስር በበርበሬ የደመቀ ለጋ ቅቤ ውስጥ የተነከረ ትንሽ የፍርፍር ክምር አየ፡፡ ከቆመበት ዛፍ ስር እጁ መሐል ካስቀመጠው ሸክላ ሰሐን ላይ ጢስ ሲነሳ አየ፡፡ ወደ አፍንጫው ወስዶ በቀስታ አሸተተው:: ቀና ብሎ ወደ ዋሻው አየ፡፡ ሁሉም አፍጠው ይታዘቡታል:: በይሉኝታ ከእንጀራው ቆርሶ ከፍርፍሩ ክምር በአውራ ጣቱ ንዶ በእንጀራ ጠቀለለና ጎረሰ፡፡" ገጽ 183

***ከሁለት ተኩል የውስጥ ሱሪዎች ለአዲስ አበባ የወደድኳቸው አንቀጾች..

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


"'ይህቺ ሴት ስሟን ነገረችህ?'
'ሎሚ ሽታ ይባላል'
'እህ!………ጠይም ረዥም ሴት?'
'አዎ''
ስለ እሷ ሲያወሩ ዝናዋን ሰምቼአለሁ፡፡ የሰው ባልና ጎረምሳ ማባለግ ነው አሉ ስራዋ፡፡ እያፋታች ታገባለች፣ ከዛ ትፈታለች:: የምታገባው ደሞ ከእሷ በእድሜ የሚያንሱትን ነው…..የሃብታም ልጅ ናት አሉ…….አብዮት እንኳን አልነካትም። ቅፅል ስሟ ማን እንደሆነ ታውቃለህ?'
'ማን ነው?'
'በለስ' ነው የምትባለው። እግዜር ለማሳሳቻ ነው ያስቀመጣት። " ገጽ 278-279)
(አራተኛው የአዳም ትርክት 'በለስ' ይባላል... ንክኪው ገርሞኝ ነው:)

ገዳምን እንደገና በመጨረሻው የአዳም ትርክት ውስጥ ነጻነት በምትባለው ገጸባህሪ እይታ ውስጥ እናገኝዋለን።

"የለም ብቻ የማያጋጥም…….አለ አይደለ እንደዚሁ እሁድ እሁድ መርካቶ እሄዳለሁ:: የምገዛው ነገር ባይኖርም ከሠፈር ያርቀኛል እና ነገሮች አያለሁ:: በመንገድ ብዙ ነገር አያለሁ ታክሲ ውስጥ ብዙ ነገር አያለሁ:: አውቶቡስ ውስጥ ብዙ ነገር አያለሁ:: እና አንድ ቀን ጉድ አየሁ፡፡ ያውም የሚያሳዝን:: የክርስትና እናቴን ልጅ ጋሼ ገዳምን መርካቶ አስፋው ሆቴል በጀርባ ከዛች ቁሌታም ሎሚሽታ ጋር ተከታትሎ ሲገባ፡፡ መጀመሪያ ለብቻቸው ያሉ ያልተያዩ መስሎኝ ነበር፡፡ ግን ሰዎች አንድ ሰፈር ሆነው እየተዋወቁ ተከታትለው ሲሄዱ እንደማይተዋወቁ ዝም ሲባባሉ ትንሽ የሆነ ነገር ያስጠረጥራል አይደል፡፡ ደ'ሞ የእሱ እየተገላመጠ ማየት:: ጠርቼው ሰላም ልለው ምንም አልቀረኝም ነበር መጀመሪያ፡፡ ሳያዩኝ ተከተልኳቸውና እዛ ሆቴሉ ግቢ እውስጥ እጅ ለእጅ ተያይዘው አየሁዋቸው:: እጤ ዱብ አለ፡፡ ተደበርኩ፡፡ ለማንም አልነገርኩም፡፡ ሚስቱ ማርታ ይሄን ብትሰማ ወይ እሱን ወይ ራሷን ትገላለች፡፡ አዘንኩ፡፡ ከዛ ትንሽ ሳስብ ማርታስ እንዲህ ጀምራ እንደሆነስ አልኩ፡፡ ልክ በዚያች ደቂቃ ይሄን ባየሁበት ጊዜ ስንት መከዳዳት አዲስ አባ ይሰራል? አልኩ:: ማርታ በጣም ቆንጆ ሴት ናት። ዛሬ እንኳን አራት ወልዳ በመንገድ ስታልፍ ጎረምሶች ወሬአቸውን አቁመው ዞር ብለው ያዩዋታል:: የሚከዷት አትመስልም:: ግን ስለ መከዳዳት ሳስብ ብዙ ብዙ የማላውቀው ነገር ቢኖርስ ብዬ ራሴን አረጋጋሁ......" ገጽ 332

***እነዚህ ከላይ የጠቀስኳቸው በጣም ጥቂት ምሳሌዎች ናቸው። መጽሐፉ ሙሉውን በዚህ መልኩ የተሳሰረ ነው። ስለዚህ እኔ አንባቢውን የምመክረው በያንዳንዱ ትርክት ላይ የተጠቀሱትን ገፀ ባሕሪያት መጻፍ እና ልክ እንደ puzzel መጨረሻ ላይ ማገጣጠም። የሕዳግ ማስታወሻዎቹ ሁሉም ዕንቁ ናቸውና የጥሞና ንባብ ይጠይቃሉ።

***ሌላው እጅግ በጣም የገረመኝ (the concept of a story within a story) ነው።
የኤፍሬምን አባት ታዋቂ ሰዓሊውን መስኮት ገረሱን ካልተሳሳትኩ በለስ ከሚለው ትርክት በቀር በእያንዳንዱ ታሪኮች ውስጥ ሲንሸራሸር ታገኙታላችሁ። በእያንዳንዱ ትርክት ውስጥ በጣም በሚገርም መንገድ አኗኗሩ፣ ደራሲ ጓደኛው ስብሃት፣ ፍላጎቱ፣ ፍልስፍናው፣ አባትና እናቱ፣ መልኩ፣ የወደፊት ሚስቱን ሲተዋወቅ፣ የሳላት ሴት እና አሟሟቱ ሳይቀር ቀስ እያለ እየተገለጠ ይመጣል። This intricacy is like a story within a story. I am in awe of Adam’s way of creating a fully complete story about one man through other stories.

***ስለዚህ እዚህ መጽሐፍ ላይ በጣም የወደድኩት ገጸባህሪ መስኮት ገረሱን ነው። ይህ ገፀ ባሕሪ ራሱን የቻለ ለሱ የተመደበ ትርክት የለውም። በመጀመሪያው ትርክት ላይ እንደዋዛ ብቅ ብሎ ከዛ ግን በእያንዳንዱ ትርክት ውስጥ ማንነቱ እየተገለጠ ይሄዳል። አዳም ሰባት የተለያየ ታሪክ ፅፎ ትርክቶቹን በማይረብሽ ሁኔታ ይህንን fixed ገፀ ባሕሪ በእያንዳንዱ ታሪክ ውስጥ እንዴት እንዳንሸራሸረው ስናይ it is mind blowing! የመስኮት ገረሱ ፍልስፍና እና አኗኗር ራሱን የቻለ በእነዚህ ሰባት ትርክቶች ውስጥ ህያው የሆነ ስምንተኛ ታሪክ ነው።

ሰዓሊ መስኮት ገረሱ አለማየው ሌንጮ ከተባለ አርታኢ ጋር ያደረገውን ቃለ መጠይቅ ከዚህ ታሪክ ሕዳግ ላይ አንብቦ መስኮት አዳም የፈጠረው ገፀ ባሕሪ ሳይሆነ እውነተኛ ኤክስፐርት መስሎት ያልተደናበረ ካለ ውሸት ነው። አዳም አሳማኝ የሚመስሉ ምናባዊ ማጣቀሻ መፃህፍት የፈጠረ ጀግና መሆኑ የገባኝ ከብዙ ድንብር በኋላ ነው።

***መስኮት ገረሱ...

በልጁ በኤፍሬም ትርክት ውስጥ ..

"ቤቴ ተመልሼ ለበዓል የተዘጋጀ መዓት ቅባት ያለው ዶሮና በግ ወጥ ነከነክሁ፡፡ ጉርሻዬ……ትሪ ዳር ቆሞ ሳየው ጥላ የሌለው የኮካኰላ ጠርሙስ ይመስላል፡፡ አባቴ መስኮት በአበላሌ እየተበሳጨ 'ጉርሻህ እኔን ያክላል፡ ስለዚህ ስታጎርሰኝ መጠኑን ትንሽ አድርግልኝ' ይለኝ ነበር፡፡ አባቴ የታወቀ ሰዐሊ ነው(የታወቀ' ስል አፍራለሁ):: እናቴንና ጉርሻዋን መውደዱ ምክንያት ሆኖ የስዕል 'አጣጣል' ጥበቡ እንደተለወጠ ደጋግሞ ሲናገር ሰምቼአለሁ፡፡" ገጽ 15

***መስኮት ገረሱ ከአለማየው ሌንጮ ጋር ካደረገው ቃለ ምልልስ የተውጣጡ እኔን የመሰጡኝ የህይወቱ ፍልስፍናዎች..

አሌ(አለማየሁ ሌንጮ)፡ በአሁኑ ወቅት አንተ የምትከተለው የአንተን አባባል ልጠቀምና የብሩሽ አጣጣል ዘይቤ ተነካናኪ ይባላል፡ ተነካናኪ ምን ማለት ነው?
መገ(መስኮት ገረሱ)፡ ተነካናኪ የአጣጣል ፈርጅ በሌላ ሰሙ ቅርባዊነት ይባላል፡፡ በአገራችን የባህል አሳሳል የበላይነት ቦታ ያላቸውን ዐይንና ፊትን በተለይ ዐይንን በሌሎች የስሜት ሕዋሳትና ብልቶች ቀስ በቀስ መተካትና ቢቻል እኩል ለማድረግ የሚሞክር የአሳሳል ዘይቤ ነው:: በባህል ስዕሎቻችን ዐይን ትልቅ ቦታ አለው፡፡ ዐይን ማለት ርቀትና ሃሳባዊነት ሲሆን፤ የየቀኑ ኑሮአችን ግን የቅርብ፣ አፋአዊና ተነካናኪ(የሚነካና የሚነካካ ውህደት የሚያሳዩበት) ነው:: ተነካናኪ የሚለው ፅንሰ ሃሳብ የመጣው ከዚህ ነው(ባለቤትና ተሳቢ/ ሳብጀክትና ኦብጀክት ሐተታዊ በሆነ መልክ ሲዋሃዱ)፡፡ (………………………)ባህላዊ ስዕሎቻችን በርቀት የስሜት ሕዋስ(ዐይን) የተመሰጡና በማሰብ ስርዐት ላይ የተመሰረቱ ናቸው:: የማቅረብ የስሜት ሕዋሳትን (የመንካት፣ የማሽተት፣ የመቅመስ) ኮስተር ባለ መልክ አጥንተን ቀድሞ ያዛባነውን ውክልና(ሬፕሬዘንቴሽን/ representation) ለማስተካከል መጣራችን ያረካኛል። ወደዚህ ሃሳብ እንዴት መጣሁ? (……………………………)ሐላፊነቱ የባለቤቴ የበረካ ነው፡፡ የአንድ ደራሲ ወዳጄ ጎረቤት ነበረች፡፡ ገና ከመጀመሪያ ሳውቃት እንደ ሌሎች ዜጎች 'ድንክ ነው' ብላ በመናቅ ሳታገለኝ እቤቷ አስገብታ 'ተቀመጥ፡፡ ምን ልጋብዝህ?' አለችኝ። (……………… )በውበቷ ተማርኬ ነበር፡፡ ገና ሳያት ፍቅር እንደ ያዘኝ ገብቶኝ ነበር፡፡ ምንም መመለስ አልቻልኩም፡፡ 'የሚበላ ትፈልጋለህ?' አለችኝ:: መልስ አልነበረኝም።(ሳቅ) 'ምሳዬን አልበላሁም…… ኩላሊት ጥብስ ልበላ ነበር፣ አብረኸኝ ትበላለህ? ልስራ?' አለችኝ፡፡ ቆንጆ ስትጋብዝ እምቢ ይባላል? አይባልም:: ካልክ ወንጀል ነው:: ማን ነው/ናት በደንብ የማያውቀውን/የማታውቀውን 'ተቀመጥ' ብሎ/ብላ ኩላሊት ጥብስ የሚጋብዝ/የምትጋብዝ? 'እሺ' አልኩ፡፡ በግማሽ ሰዐት ሁሉ ደረሰ፡፡ ኩላሊት ጥብሴን አንዴ እንኳን በእጄ ሳልነካ እንደ ትንሽ ልጅ እሷ እያጎረሰችኝ ጠግቤ በላሁ:: (…)ስሰናበታት ያጎረሰኝ እጇን ከነለበሰው መረቁ አገላብጬ ሳምኩት፡፡ ጣቶቿ ዛሬ ድረስ ለእኔ የፍቅር ምንጮች ናቸው:: ቅርባዊነት ወይም

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


ተነካናኪ የመጣው ከዚያን ቀን በኋላ ነው:: የዚህ የኪነጥበብ ረድፍ ምንጩ ፍቅር ነው:: በመተሳሰብ ስለ መነካካት ነው::
.... የዚያን ዕለቱ ጉርሻ አንዳንድ መሰረታዊ የሆኑ ግን ችላ ያልኳቸውን ነገሮች እንዳጤን አደረገኝ፡፡ መጀመሪያ ጉርሻ ምንድነው? አልኩ:: ቀላል ጥያቄ ነበር:: መልሱ ግን ሰፊ ነው:: ( ....) ይሄን በሚመለከት ለበለጠ ማብራሪያ ነቢዩ ጎበናን ብታነብ ደስ ይለኛል:: ጉርሻ የሚያቀራርበን ነው:: በጉርሻ ዐይኖቻችን የፈጠሩት ዕርቀት ይጠፋል:: በኋላ እንዳየሁት መጎራረስ ወደ ወሲብ የሚጠጋ ኢትዮጵያዊ ድርጊት ነው:: በማዕድ ዙርያ እንዲቀመጥ የተገደደው ተከፋፍሎ ግለሰብ የሆነው ቡድንና ማህበረሰብ በሚዘረጋው የበላተኛ እጅ ድልድይነት ይቀራረባል፡፡ 'አብረን በልተን' ሲባል እውስጡ ከባድ የጉርሻ ይዘት አለ፡፡ ጉርሻ አገናኝ አቀራራቢ ድርጊት ነው:: (……………………..) ሌላም ዝርዝር ረድፍ አለው፡፡ በርበሬና ሚጥሚጣ በመብላት ሂደት ውስጥ ዜጋ ያልበዋል፡፡ በዚህም በእያንዳንዱ እንጀራ ሰበከት ላይ የአብሮ በላተኛችን የወዝ አሻራ ይታተማል። ይሄ አስገራሚ የሆነ ግላዊ ማህተም ያለው(እያንዳንዱ ሰው የራሱ ከማንም ግለሰብ የሚለየው የጣት አሻራ ስላለው) የተቀናበረ ድራማ በሚጠጋ 'ማጉረስ' ተብሎ በተሰየመ ድርጊት ማሕበራዊ ቅንጅት ይከናወናል፡፡ በጉርሻ ድርጊት የግልና የማህበራዊ አላማዎች ሳይጋጩ ይቀርባሉ። (…………………) ይሄ ሁሉ አማካይ ወደ ሆነው ብልት ወደ አፍ ያመጣናል:: ጉርሻ በአፍ መግባት አለበት፡፡ የጉርሻ አጉራሽና ጎራሽ የሚረካከብበት ታላቁ ቀዳዳ አፍ ነው:: ለሕይወት የሚያስፈልገው ምግብ የሚገባበት፣ ቋንቋ የሚሰራበትና ሰዎች በራሳቸውና በሌላው መሃል ያለውን ልዩነት የሚያጠቡት ወይም የሚያሰፉት(ሃሃሃሃ) በአፍ ነው:: አፍን ሴቶችና ወንዶች የሚጋሩት ቀዳዳ ነው: ይሄ ግንዛቤአችንን ጠንካራ ሁለንተናዊነት ይሰጠዋል፡፡ ጎራሽ አፉን ሲከፍት አጉራሽ ሕይወት እንደሚሰጠው አምኖ ነው። እኔና አንተ፣ አንተና አንቺ …ወዘተ በስምረት ውስጥ የሚጠፉበትና 'እኛ' የሚሆኑበት ነው:: የቦታ ዕርቀት የሚወድምበት ነው (...) አብረው ተቀምጠው ሲበሉ የማይጎራረሱ ሃበሾች ቁጥራቸው ከበዛ ኢትዮጵያ የምትባል እንደሌለች ወይ በመለወጥ ላይ እንዳለች ምልክት ነው:: ይሄ የሚያሳየን አንድ ቅራኔ የባህል ሕልውናችን ውስጥ እንደተከሰተ ነው:: አንዳንድ በቅርብ መወለድ የጀመሩ ልምዶቻችንን እዚህ ባጭሩ እንድጠቅስ ይፈቀድልኝ:: እዚህ አዲስአባ ውስጥ አንዳንድ ቦታ እንጀራ በቢላ ሲቆረስ እናያለን፡፡ ይኼን በቢላ የመቁረስ ባህል የጀመረው ማን ነው? ለምን ጀመሩ? እንጀራን በቢላ መቁረስ እንጀራን ወደ ዳቦ ለማውረድ መጣር አንደሆነ አልተረዱም? የእኛ ትልቁ ችግራችን ዕውር ኮፒ አድራጊዎች መሆናችን ነው:: ፈረንጅ ዳቦ ሲቆርስ ዐይተን ከዛ ያን በጭፍን ያለ ጥየቃ ያለ ትንታኔ ተበደርን፡፡ የዚህ ችግር በራሳችን ማመን አለመቻላችን ነው:: በራሱ የማያምን ሕዝብ ወደ ባርነት የሚጓዝ ነው:: ተነካናኪ የስዕል አጣጣል ንቅናቄ አላማው ባያያዛችን ባሮች መሆን ባይቀርልንም የመሆኛ ጊዜውን የማዘግየት ነው:: ቢያንስ ስለ ራሳችን እያወቅን ራሳችንን በቁጭት እየነቀነቅን ወደ መቃብር እንድንወርድ ነው:: ( ....) ለመሆኑ እንጀራ ለመቁረስ እጅ አነሳትና ነው ቢላ የመጣባት? በእንግሊዘኛ ኦቨርኪል (overkill) ይባላል፡፡ ዝንብ ለመግደል ታንክ ስታወጣ ማለት ነው:: እንጀራ ቢደርቅ እንኳን አይፈነክትም፡፡ እንጀራ ጥፊ እንኳን አይሆንም፡፡ ምኑ ሰይፍ ያስመዝዛል? ግን እንጀራ አገር ያቆማል። ይሄ አያኖ የሚያምር ነው:: አሁን አሁን ወደ ሕብረተሰቡ በደንብ የቀረብኩ ይመስለኛል፡፡ አንዳንድ ሰዎች ሶሻሊስት ሪያሊዝም ነው ይላሉ፡፡ የምስላቸው ሰዎች ኢትዮጵያውያን ናቸው፡፡ ኢትዮጵያዊነት ያለበትን የገባበትን እላይ የጠቀስኩትን ቀውስ ለመፍታት መሞከር ነው ስራዬ፡፡ ግለኛነትም አይደለም፡፡ የእኔ ሕይወት ለሌላው ምሳሌ ነው:: በሁለት በኩል የተቧደኑትን የስሜት ሕዋሳት አንድ ለማምጣት ነው ሃሳቤ፡፡” ገጽ 15-16

***ለትንሽ ደቂቃዎች ቆም ብላችሁ ሕዳጉ ላይ ያለውን ሙሉውን የተነካናኪ ፍልስፍናው ላይ ማውጠንጠኑ የሆነ ደስታን ይረጫል። እዚህ ቃለምልልስ ላይ ባለቤቱን ባርካን የሆነ ደራሲ ጓደኛው ቤት እንደተዋወቃት ይነግረናል። የትኛው ደራሲ ቤት የሚለውን ለማየት እዚሁ መጽሐፍ ላይ የስብሐት ጢም የሚለው የአዳም ሁለተኛ ትርክት ውስጥ መስኮት ገረሱ ደራሲው ጓደኛው ስብሐት ቤት ባርካን ሲተዋወቅ እናያለን። ገጹን እጠቁማለሁ እባካችሁ ራሳችሁ አንብቡት። ገጽ 74

***የስብሐት ጢም የሚለው ትርክት ላይ መስኮት ድንክ እንደነበረ ገጽ 64፣ ስለ አባቱ ገረሱ እና እናቱ ስንዱ ገጽ 43-44 ወዘተ ወዘተ.. ተጠቅሷል። መስኮት የተገለፀባቸው ገጾች .. ገጽ 29, 43, 44, (45 ሕዳጉ ውስጥ), 46, 63, 64, 65, 74, 79, እቴ ሜቴ ሎሚ ሽታ ላይ ገጽ 113, 114, (125 ሕዳግ ውስጥ), ለድልህ የሚለው ትርክት ላይ ገጽ 211, (212 ሕዳግ ውስጥ), 227, 228, ሁለት ተኩል ሱሪዎች ለአዲስ አበባ የሚለው ትርክት ላይ ገጽ 235, 258, 259...ሽልንጓ የመጨረሻዋ የቀበሌ 01 ድንግል ላይ ገጽ 334 እና 335 ውስጥ የመስኮትን አሟሟት እንሰማለን። በለስ ከሚለው ትርክት በቀር መስኮት በእያንዳንዱ ትርክት ውስጥ ስለሚመጣ አንባቢው እያንዳንዱን ትርክት እያጤነ ቢያነብ የመጽሐፉን ጥልቀት ይረዳዋል። (በትርክት ውስጥ ያለ ሌላ ትርክት አለ ለማለት ነው። ) ኦ አዳምዬ ያስብላል።

***መስኮት ገረሱ በሱና በደራሲ ገብሬ ገብርዬ መሃል ስለተፈጠረው አለመስማማት ሲጠየቅ የሰጠው መልስ በጣም አስደምሞኛል።

***እዚህ ቃለምልልስ ላይ (ሰዓሊ መስኮት ገረሱ ቀይ ሌሊት የተባለ ልብወለድ ከጻፈው ደራሲ ገብሬ ገብርዬ another fictional character ጋር ያለውን ልዩነት ያብራራበት መንገድ በጣም ይመስጣል። ገብሬ ገብርዬ ስብሃት ይሆን እንዴ? ቀይ ሌሊት ልብወለድ የስብሃት 'ትኩሳት' ይሆን እንዴ? (ትኩሳት ከመባሉ በፊት የቀይ ኮከብ ጥሪ ተብሎ ሊሰየም ነበር ይባላልና ..እርግጠኛ አይደለሁም:) ግን እንዲህ ስል የራሴ ቅዠት ነው እንጂ አዳም ያለውማ ...
"እነዚህ ልብወለዶች ውስጥ ያሉት ገፀባሕርያት በሙሉ ምናብና ሃሳብ የወለዳቸው ናቸው:: በአንዳንዶቹ ውስጥ የሚያጋጥሙን የታዋቂና የሚታወቁ ግለሰቦች ስም መግባት ጊዜን በሚመጥ ነው ድባብ ለማጀብ የተሰራ ኪነታዊ ጥረት እንጃ, ሌላ ዳራ የለውም:: ከዚህ ውጭ የተቀረው 'ድብን' ያለ ልብወለድ ነው:: ከግለሰቦች ታሪክ ጋር መመሳሰል ድንገት ቢከሰት የአዳም ሳይሆን 'የእዝጌር' ስራ እንደ ሆነ ይቆጠር። በተጨማሪም ከድርሰቶቹ ጋር እንደ መግለጫና እንደ ማብራሪያ በሚቀርቡት ሕዳግ ማስታዎሻዎች(ሕማ) ውስጥ (አ) ማለት አርታኢ(ደ) ደራሲ ማለት እንደሆነ አንባቢ እንዲያውቀው ይሁን፡፡ አረ"

***ቃለ ምልልሱ ይህን ይመስላል

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


አለማየሁ ሌንጮ - "ባለፈው ሁለቱ ኤግዚቢዥኖችህ በ '18' እና 'እንደገና 18 በተባሉት ውስጥ ሁለት ሴቶች እንደ ሞዴል ተጠቅመሃል፡፡ እንዳየነውም በተለያየ ደረጃ እነዚህ ቆነጃጅት ገላቸውን ያላዩናል፡፡ ታዲያ የአንዳንዱ ግልፅነት በቅርብ ይታተም ወይስ 'አይታተም አየተባለ ከሚያከራክረን ሁለት ምዕራፎቹን በመፅሔት ካነበብነው ከደራሲ ገብሬ ገብርዬ 'ቀይ ሌሊት' ልብ ወለድ ጋር የሚያመሳስሉት አሉ፤ አንተ ግን በሌላ ቃለ መጠይቅ 'አይመሳሰልም' እንዳልክ ሰምቼአለሁ፡፡ ብታብራራልን፡፡

መስኮት ገረሱ: በቀይ ሌሊትና በ18ቶች መሃል ያለው ልዩነት የዕውቀትና የፐርፎርማንስ ነው:: ቀይ ሌሊት ግልፅ የወሲብ ቋንቋ ይጠቀማል፡፡ ይሄ በአገራችን የተለመደ አፃፃፍ አይደለም፡፡ ስላልተለመደ ኋላ ቀር ነን ማለትም አይደለም፡፡ ከባድ የስለላና የጭቆና ስርዐት ባለባቸው አገሮች የዚህ ዐይነት የወሲብ ግልፅነት አለ። እንደውም እንዲኖር ይገፋፋል:: ስለዚህ ግልፅ የወሲብ ቋንቋ ማስክ ማለት ጭምብል ሊሆንም ይችላል፡፡ 'ግልፅ' የሚለው ቃል የተራማጅነት ወይም የቀዳሚነት ምልክትም አይደለም:: ወይም 'እንደ ወረደ' ማለት ኩመካ ነው:: ማንም ስነፅሑፍ በአርትኦት ጎዳና ነው የሚያልፈው(ግብታዊ' የተባለ- ድርሰቶች እንኳን ከመነበባቸው በፊት በአታሚ/በአርታኢ 'ይነካካሉ')፡፡ ቀይ ሌሊት መዋቅር ያለው ልቦለድ ነው:: መዋቅር እንደ ወረደ አይመጣም፡፡ ቅንነት ቢርበንም እዚህ ድረስ አንሸወድም፡፡ 'እንደ መጣልኝ ፃፍኩት ብሎ ሽወዳ የለም፡፡ እንደወረደ የሚመጣው ያለቀ መዋቅር እግዜር ሲሰራው ብቻ ነው:: እኔ አጠቃላይ ማህበራዊ ሁኔታን ነው የማየው፣ የሴትና የወንድ ብልት ብቻቸውን ቦታ የላቸውም:: በቅዱስ መፅሐፍ ከወሲብ በፊት ጉርሻ ነበር። በለስን መብላት፡ አስፈሪውና ሰው የተነፈገው ዕውቀት ነበር፡፡ ያን ስጦታ መጠቀም አለብን፡፡ የእኔ ስዕሎች ጥናቶች ናቸው:: አላማዬ ዕውቀት የመሰብሰብ ነው:: ቀይ ሌሊት የውሰት ድርጊት ወይም ኮፒ ፐርፎርማንስ ነው:: ( ) ለምሳሌ በእኔ አንድ ስዕል 'ከቁርስ በፊት' በተባለው በጎን የተሳለች ሴት አለች፡፡ ይህቺ ሴት የውስጥ ልብሷን ታወልቃለች ወይም ትለብሳለች፡ ውስጥ ልብሷ ሳይሸፍናት በፊት በጨረፍታ ግልፅ ባልሆነ መልክ የአፍረቷን ፀጉር እናያለን፡፡ ከሴቷ አጠገብ (foreground) አንድ ሰውዬ ራቁቱን ተኝቷል፡፡ የምናየው ግን ከወገቡ በላይ ነው:: እዛ አልጋ ላይ ምን ይደረግ እንደነበረ ወይም ምን ሊደረግ እንደ ታቀደ ነጋሪ አንፈልግም:: በተለያየ መጠን እናውቃለን፡፡ ሁለቱም የስዕል ኤግዚቢዥኖቼ 80 በመቶ የዚያን ጊዜ ወዳጄ ከነበረችው ዛሬ ባለቤቴ ከሆነችው በረካ ዙሪያ የሚያጠነጥኑ ናቸው:: መነሻዬ ናት፡፡ ዕውቀትና ጥናት ነው:: ቀይ ሌሊት ግን ፐርፎርማንስ ነው:: የገብሬ ገብርዬን ቀይ ሌሊትን ከማንበብህ በፊት የእኔን ስዕል ማየት አለብህ።" ገጽ 17

"አሌ፡ ሃሃሃሃ ከገብሬ ገብርዬ ጋር በዚህ ምክንያት አልተስማማችሁም ይባላል:: ምን የማያስማማ አለ? ስዕልህ በቴክኒክ ጠንካራ ቢሆንም ወግ አጥባቂ ነህ ይባላል፡፡
መገ: ዕውቀት ይቅደም ነው ያልኩት:: ያውም ሰፊ ዕውቀት:: ከአትኩሮት ጠባብነት እንውጣ ማለቴ ነው:: ከደቃቃዊነት (minimalism) ወይም አሹራዊነት (ከአስሩ አንዱን ብቻ ማየት) ለመሸሽ ነው:: በሌሎች አገሮች እዚህ ቀይ ሌሊት ዐይነት ስራ ከመድረሳቸው በፊት ታላላቅ ስራዎች ተደጋግመው ተሰርተዋል፡፡ ድልድዩ አልተገነባም፡፡ ለምሳሌ ስለ ቅኔ ብዙ እናወራለን ግን ስለ ቅኔና ስለ ግጥም የተፃፉ የጥናት ነገሮች አሳየኝ:: አባባሌ ገባህ? በግዕዝ ብዙ አቀኛኘት እንዳለ እንሰማለን እነዛን ወደ አማርኛ አሸጋግረናል? ምንስ ይመስላሉ? ትልቅ ታሪክ አለን ይባላል፡፡ እንደዚያ የሚል ሕዝብና ምሁር በተክለፃድቅ መኩሪያ ሁለት ሶስት መፅሐፎች ብቻ አይቆምም፡፡ ዕውቀቱ የለም፡፡ ወይም ይሄ ዕውቀት የተባለው ነገር ማብራሪያ ሊሰሩልን ባልቻሉ ጅምላ አውሪዎች ቁጥጥር ስር ነው:: ስዕል ቢያንስ ከፅሁፍ የተሻለ ሁኔታ ላይ ነው ያለው:: ሰዐሊዎች ድልድዩን እየሰሩ ነው:: ዘሪሁን፣ እስክንድር ድልድይ ሰሪዎች ናቸው ከሌሎችም ጋር ሆነው አዲስ ፓራዳይም(የአመለካከት ዕቅድ) እያበጁ ነው፣ ስነጽሑሀፍ ግን የለንም። ምናልባት ዳኛቸው? ምናልባት ፀጋዬ:: በአማርኛ ተፅፎ በእንግሊዘኛ ሂስ የሚሰጥበት ዓለም ነው እኮ ያለነው:: ንቅናቄ የለንም፡፡ ደብዛዛ ነገር ነው:: ያለትም ስለ ፍልስፍናቸውና ስለ ቴክኒካቸው ሳይነግሩን፣ ሳያስተምሩን እንዳያልፉ ነው የምፈራው:: ስለዚህ ለእኔ ´ቀይ ሌሊት' ጋሪ ነው ከፈረሱ የቀደመ:: በማህበራዊ የድርጊት አለም ውስጥ ተስተካካዩ ምሳሌ የተማሪዎች ንቅናቄ ይመስለኛል:: ቀይ ሌሊት የተማሪ ንቅናቄ በጋለበት ሰሞን መፃፉ የመመሳሰሉ ምልክት ይሆን? የአገሪቷን ሕብረተሰብ የምትለውጠው 'ጭቆና' በሚል ካልተጠናና ካልተብራራ ፅንሰሐሳብ ወይም ኮንሴፕት ተነስተህ አይደለም: እዚህ ፕላኔት ላይ ጭቆና ያሌለበት ቦታ የለም፡፡ የበለስ በይዎች ዝርያ ነን፡ ግን ያለህበትን ማወቅ አለብህ፡፡ ምንድነው ጭቆና? ኋላ ቀርነትስ? ምን ዓይነት ባህል አለን? ጠላታችን ማን ነው? የጠላታችን ጠባይ ምን ዓይነት ነው? ከዚህስ ጋር ተያይዞ የመንግስታችን ጠባይ ምን መምሰል አለበት? ቋንቋችንስ? ቋንቋችን ውስጥ ምን የተደረገ ነገር አለ? የውስጣችን የባህል ሲነርጂ ምን ይመስላል? የባህል ውርሰት ጥናቶች አለ ወይ? ከውጭው ዓለም ጋር የምንቀራረብበት ሊቃዊ መንገድ ምንድነው? ወዘተረፈ ጥያቄዎች ብዙ አልተመለሱም በጥናት ማለቴ ነው ...
አሌ ፡ - 'ቀይ ሌሊት ን ጥናት ነው የሚሉት አሉ
መገ፡ አይመስለኝም። በድርጊት ጀምሮ በድርጊት ያልቃል:: ባለታሪኮቹ ፈረንጅ ሊሆኑም ይችላሉ:: ካመሱትራን ያነበበ፣ ዘ ፐርፊዩምድ ጋርደንን ያነበበ ወይም ሄነሪ ሚለርንና አናይንስ ኒን ያነበቡ፣ ማርኪ ደ ሳደን ያነበበ የሚያመጡት ነው:: ሜካኒስቲክ ነው:: እንደኛ ባለ አግላይና መራጭ፣ እንደገና ኋላቀርና ጎጠኛ ሕብረተሰብ ጥናት ይቀድማል፡፡ በመጀመሪያ ቢያንስ ቢያንስ በጥንት ጊዜ የነበረውንና የረሳነውን ምሉዕ ዕውቀት እዚህ ማምጣት አለብን፡ እስኪ ዘርአያዕቆብን እናጥና። 18 ወደ'ዛ በትንሹ ይመልሰናል፡፡ ስለዚህ ለእኔ ጉርሻ ቀላል ድርጊት አይደለም:: በመውደቁና በመነሳቱ ውስጥ ጨለማና ብርሃን አያለሁ:: የባህሌን መውደቅና መነሳት አያለሁ:: ጉርሻ ለእኔ እንደ ሐይማኖት ቀኖና ነው::" ገጽ 19
*****
***አሁን ደሞ የመሰጡኝን የቃላት ውበትና የስነጽሁፍ ጥልቀት ልጥቀስ...

***መች ትመጣለህ?) ከምትለዋ አጭር ታሪክ የወደድኩትን አንቀጾች ላካፍላችሁ። እንዳላበዛባችሁ ስለፈራሁ የአዳምን የአጻጻፍ ስልትና የቃላት ውበት ለማሳየት ብዙ ማለት እየቻልኩ ይህ ጽሁፍ አሰልቺ እንዳይሆን ራሴን ቆጥቤያለሁ።

"ኰረሪማን ገና ሳያት የወደድኳት ጠይም ናት፡ ነጭ ጉርድ ካናቴራ ለብሳ፡፡ ቀይ አጭር ሽንሽን ቀሚስ ለብሳ፡፡ ጡቶቿ ያለመያዣ ብይ ብይ ( መስለው:: የዕውነት ይሁን የውሸት ደቃቃ የወርቅ ቀለም ያላት ድምብል አንገቷ እርግብግቢት መሐል አቁራ::....የቀጠኑ ክንዶቿ……. ትላልቅ ሊስቁ የፈለጉ ዓይኖቿ (ግን እናቷ እንዳይስቁ እንዳይገላምጡ እንዳያተኩሩ የከለከለቻቸው)…….በዚያ ላይ በችኰላ እንደተሠራ ሁሉ የተልቆሰቆሰ ጉንጉኗ

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


እና ኦ! ጠይምነቷ: የቀሚሷ በጨዋታ መሃል ከኋላ ፊኒር አባባልና ከዛም ስር ሰርቄ የማያቸው(ዘራፍ ዓይነ ሌባው) ጠይም ወዛም ጭኖቿ………አላፈቀርኳትም ግን በዓይኔ በብሌኑ ገባች፡፡ ጠይም ጦር፡፡" ገጽ 8

"መኝታቤቴ ውስጥ ነው ብዙ ጊዜ የምቀመጠው:: መኝታቤቴ ማድቤቱ አጠገብ ነው:: ማድቤቱ መንገድ ዳር ነው:: መንገድ ዳር ሆነህ ብታፏጭልኝ እሰማለሁ»

ሒድ እንግዲህ! አለ ተገራሚ፡፡ በልቤ በዚህ ዘመን የዚህ ዓይነት ነገር ይደረጋል? አልኩ «ሦስቴ አፏጭልኝ» አለች

ይታያችሁ ከመሽኮርመምና ገመድ ከመዝለል ሌላ ምንም አታውቅም ያልኳት ልጅ ስለፉጨት ጠቃሚነት አንድ ነጥብ ብጉራም ዕውቀቴ ላይ ጨመረችልኝ፡፡ ጠንቅቄ የማውቀው ፉጨት የጎል ኪፐራችንን ነው.... አቀብለኝና እኔ ልለጋው' ሲለኝ:: ከዚያ ሆኖልን የተገናኘን ቀን...

እኔ ኋላ ኋላ፣ እሷ ፊት ፊት። እዛ እዛ የሚያይ መስዬ እዛች ሚኒ ቀሚስ ስር የማላውቀውን ሁለመናዋን እየጎመጀሁ፡፡ ከአፏ ላይም ለሆነ ማታ የሚሆነኝ ቅዠት ልለቃቅም፡፡" ገጽ 11

"የፋሲካ ትርጉም ፍፁም የመብላት ነው:: ከተክሎች እስከ እንስሳት የሚበሉበት ነው። አንዳንዴ እንደ እኔ ዓይነት ሞላጫ ወይም የመሰለው፣ እንደ ኮረሪማ ዐይነት የዋሕ ወይም የመሰለች የፌሽታ ሜኗቸው ላይ ልጃገረድ መሳምና መሳሳም የመሳሰለ ቢጨምሩበትስ?" ገጽ 15

***እዚህ ታሪክ ላይ ኮረሪማ ኤፍሬም ሲያፏጭላት ለምን አልወጣችም? ለምን ስምምነታቸውን አላከበረችም ብዬ ሳሰላስል ነበር። ነገር ግን በሌሎች ትርክቶች ውስጥ ብዙ ጊዜ ኮረሪማን የምናገኛት የሆነ የወፍ ደዌ ይዟት ታማሚ ሆና ነው። ስለዚህ ታማ ይሆን ያኔ ያልወጣችው? አላውቅም። በመጨረሻው ትርክት ውስጥ ግን ኤፍሬም የተሳካለት ይመስላል። ምክኒያቱም ነጻነት የተባለችው ገፀ ባሕሪ ኤፍሬም እነ ኮረሪማ ቤት እንደ አየር ሲገባና ሲወጣ አይቼዋለሁ ትላለች። I guess በዚህ ትርክት ውስጥ the happy ending happened። እንዲህ ነው አዳም ትርክቶቹን ያስተሳሰራቸው።

***በጣም ከወደድኩት ትርክት ከእቴ ሜቴ ሎሚ ሽታ ደሞ የመሰጡኝ አንቀፆች እነዚህ ነበሩ።

"ረዳቷ ነሽ' ስለተባልኩ ለድምፅዋና ለግልምጫዋ እንድቀርብ ከእሷ ብዙ እርቄ ተቀምጬ አላውቅም (በማላውቀው ምክንያት አንዳንዴ ስጠጋት ብትነጫነጭም) ሁልጊዜ ስርስሯን ነው የምሄደው! ስርስሯን። የታዘዝኩትም እንደዚያ እንድራመድ ነው። እንደ እንቅፋት። ወይ ምን ልበል እንደ ውሻ። ተከናንበን ስንጓዝ ግራና ቀኝ ተመልካች የሚያስበ ልጅና እናት እንደሆንን አድርጎ ነው:: ሎሚሽታ በጣም ረዥም ሴት ናት። ደልደልም ያለች ናት። እኔ ትራፊዋ እመስላለሁ:: እሷ ከሰማይ ብትወረወር እና ብትሰባበር ደቃቃዋ ተፈናጣሪት እዛ ቦይ ወድቃ የምትገኝው እኔ ነኝ። ማሪያምን። መጀመሪያ ጨዋ መስላኝ ነበር አጃቢ ስትፈልግ:: በኋላ በኋላ ሳይ ለካስ ባሏ ያልበቃት የውሸት ዓይኖቿን የደፋች ቅሪ ናት፡፡ ያገባች ጋለሞታ።" ገጽ 42

"ባለቤቴ ጠበቃ ስለሆነ ነገር ሲጥልና ሲያነሳ ጠዋት ከቤት የወጣ የሚመለሰው ሲመሽ ነው፡፡ እሱን ራት አብልቼ፤ አልጋ ላይ አስተኝቼ፣ ከእኔም ነገር ጉዳይ ካለው እሷን አደራርጎ፣ ስለፍትሐ ብሄርና ስለወንጀለኛ መቅጫ እያሰበ ወይም እያለመ ይተኛል፡፡ ጎኑ ተጋድሜ ገና ሳገባው አደርገው እንደነበረ ሁሉ ሆዱን እዳብስለታለሁ፣ ችፍ ያለ ቅንድቡን በአመልካች ጣቴ እካክክለታለሁ፣ በጀልጃላ ውስጥ ሱሪው ስር እጄን አስገብቼ ፀጉር የፈሰሰበት ጭኑን እነካካዋለሁ:: ከደስታ ይልቅ ውስጤ የሚሰማኝ አነጣጥሬ ያለመውደዴ ቁጭት ነው:: ታዲያ ወደ ውጭ እሱ እንዳይሰማኝ አድርጌ እተነፍሳለሁ፤ አተነፋፈሴን ከሰማኝም የፍቅር ስራው ያረካኝ ለመምሰል በወዛም ፀጉር የተሸፈነ ፊቱን አፌን ከፍቼ እስምለታለሁ፡፡" ገፅ 87

"ታዲያ ለቅሶ ቤት እንዳየኝ (እኔም እንድታይ ፊት ለፊቱ ሄጄ ተጎለትኩ) ትክ ብሎ አፉን ከፍቶ ሲያጠናኝ ቆየና ሰላምታ ሰጠኝ………ከአምስት ዓመት በፊት:: ቤቴ በአሮጌ ፔጆው ሸኘኝ፡፡ ለስድስት ወር አብረን ወጣንና ለመጋባት ወሰንን:: አያችሁ ሰው ጣዕሙ እንደ ከረሜላ የሚያልቅ አልመሰለኝም:: ሁለት ዓመታት መጠጥኩት። በትልቅ አፌ አስገብቼ አንገላታሁት፡ ትልቅ ክንዴ ላይ አስቀምጬ እኔ ልጅት ወንድነቱን ተፈታተንኩት:: በከፊል ሽክላ በከፊል ጭቃ በሆነች ቤቱ ከዳር እዳር ዘለልኩባት፡፡ አንድ ጠዋት ስነቃ ብዙ ያለፍኳቸው፣ ያልኖርኳቸው መልካም ነገሮች እንዳሉ ሊያሳየኝ ነው መሰለኝ እግዜር አስናቀን አምጥቶ ፊቴ ገተረው:: ገበያ መሃል ጣልያን እድሞ ፒያሳ አሳዶ የተከተለኝ ዕለት ዞር ብዬ ሳየው ጥቁር ረዥም ፊቱ (አንዳንዱ ያልገባው 'ሞጋጋ' የሚለው)፣ ሰማይ የነካ የመሰለው ሎጋ ቁመናው አብረከረከኝ:: የአለባበሱ ጥራት፣ ትላልቅ ዓይኖቹ ውስጥ የሚንቦገቦገው የፈላ ስሜት መረጋጋቴን አበለሻሽው፡፡" ገፅ 189

"ሳቅሁባት:: ሁሉ አገርሽም እኔም ቁንጅናችንን ልጅነታችንን በትክክል ያልተጠቀምንበት ጅሎች ነን:: እኔ ብዙ ፍቅር ሳላገኝበት ራሴን ስቆጥብ፤ እሷ ደ'ሞ ላገኘችው ወዲያና ወዲህ ስትወረውረው፡ እኔ የማያስፈልግ ውድ ነገር ራሴን አድርጌ ስቆጥር፣ እሷ እንደ ርካሽ ነገር ለአላፊ አግዳሚ ሰጥታው:: ለእሷ የመዝናናት ነጻነት የሰጣት ለእኔስ ያልሰጠኝ ማነው?" ገጽ 93

"'ሴት ነኝ አየሽ:: በትምህርት ነፃ አልወጣም:: እዚህች አገር በትምህርት ነፃ አይወጣም: በትምህርት ብቻ ነፃ የወጣ የለም፡፡ ሕይወት አሁን ነው:: በልጅነት ነው ጨዋታ:: ሴት ሆነሽ ሁለት ነገር፤ ዋና ዋና ነገር ያስፈልግሻል፡፡ ቢቻል ሦስት:: ወሲብ መስጠት፣ ቁንጅና፣ ትምህርት፡፡ በአጭሩ ሸርሙጣ፣ ቆንጆና ምሁር መሆን፡፡ አለበለዚያ የትም አትደርሺም፡፡ ሽርሜነትን ጀማምረሽ አቁመሽዋል፣ ምሁር አይደለሽም፣ ቁንጅናሽ ከጥቂት ዓመታት በኋላ ይጠፋል፡፡ ይጎልሻል፡፡ አንዱን ብቻ ከሆንሽ ይጎልሻል። ወንዶች ወይም ገዢዎችሽ እንድትሆኚ የሚፈልጉትን መሆን አለብሽ፡፡ ሴት ለማን ተሰራች? ለወንድ፡፡ ቆንጆ... ሽርሙጣ……..ምሁር። ሦስቱን በአንዴ አጠቃለሽ መያዝ፡፡ እንደ እኔ መኪና መንዳት ትፈልጊያለሽ? ነጠላ ተከናንበሽ ከሠፈር ሉዘሮች ጋር ስትዳሪ ልታረጂ ነው? ነቃ በይ፡፡ ቆንጆ ነሽ። ሽርሙጣ ነሽ፡፡ በቀላሉ ካናሳ ፖለቲከኛ ጋር አገናኝሻለሁ……..ከፈለግሽ፡፡ ይኼ ሁሉ የምታየው ብዙው የማይረባ ሰው ነው:: ይሉኝታ አይያዝሽ፡፡ ኢትዮጵያ ሺት ነገር ሆናለች። ትዳር ይፈርሳል በየቦታው………እንደ እኔ አይነቶች 'አፍርሱ' የተባልነውን እናፈርሳለን፡፡ ሻል ያለ ፈልጊ 'ጎጆ መውጣት' ምናምን ሲሉ ቃሉ ራሱ አያስቅም? እ? ሂሂሂ 'ቪላ መውጣት' 'መኪና መውጣት' አይሉትም እንዴ?… ሂሂሂሂ…………የምትኖሪው አንድ ጊዜ ነው……..አስናቀ ምንድነው? የሆነ ባርያ ነገር (አውጥታዋለች እኮ) ወንድ ላሳይሽ? ያለው? የሚያበሉ የሚያጠጡ፣ የሚተኙ፣ የሚያለብሱ:: ማሳደር የሚችሉ:: መኪናቸውን የሚያውሱ፡፡ ሳይቆጥቡ የሚያሰክሩ:: ከፈረንጅ እስከ ተቃጠለ አበሻ አሳይሻለሁ:: የእኔን ልብስ ተዋሺና አንድ ቀን እንውጣ ትምህርት ቤት ደርሶ አለማያ ከመሄዴ በፊት…….አያይዤሽ.....»
'በይ እግዜር ይርዳሽ እቴ' አልኳት በልቤ፡፡ እግዜር የማይረዳው ዓይነት ሰው የለ)" ገፅ 97

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


"መምሸት እንደጀመረ አስናቀ ቤት በረንዳ ላይ ሆኜ ታደሰ በፔጆው እየተሳበ ቤቱ ሲገባ እየሁት፡፡ እስናቀ ጎኔ መጥቶ ተቀምጦ ወደ ታች ያያል:: የቀኝ እጁ መዳፍ በውስጥ ልብሴ ስር ጡቴ ላይ እንደ ሙቅ ጎጆ ያርፋል፡፡ ከተከፈተ አፌ የሚወጣው ማንንም የማረከ ሞዛርት ነው:: ታደሰ እቤቱ ገብቶ ምን እንደሚያደርግ በሃሳቤ አወጣለሁ አወርዳለሁ:: ማድቤቴ፣ ያቺ የብረትድስት፣ ጠዋት እሱ ፊቱን ሲታጠብ የምጭራት የክብሪት ሳጥን ድምፅ: ሳላቋርጥ የምተኛባት ሶፋ:: የመኝታ ቤቴ ትልቅ መስታወት፡፡ አስናቀ አንገቴን ይልሳል፡፡ በጆሮዬ የወንድ ቀረርቶውን ይሰዳል:: ውስጤ የሚፋጅ ሐምሌ ነው:: ምላሱ ቅባት የነካ መቀነት ነው ታጥቄው የማድር:: እንደ ሚወደኝ ይነግረኛል:: የማንሾካሾኩ ግለት ሊገለኝ ነው:: ሁለመናዬ ይከፈታል፡፡ ጠበቃው ባሌ ደንገዝገዝ ባለው ምሽት ያቺ ልጅ ቤት ሲሄድ አየዋለሁ:: ተንከራፎአል:: የደከመው ይመስላል፡፡ የምንኖረው አንዴ ነው:: ነገ ሞት ይመጣ ይሆናል፡፡ የሚሞትበትን የሚያውቅ አለ? የለም:: በጭኖቼ መሃል ግለቴን የሚቀናቀን ቅዝቃዜ ይፈሳል.....የአስናቀ አውራጣትና አመልካች ጣት ጡቴን ይቆነጥጣሉ፡፡ በቦዙ ዓይኖቼ(የቦዙ ይመስለኛል) ወደ ቤቴ ሄጄ ተመለስኩ:: ወደ አስናቀም መጥቼ ወደ ቤቴም ሄድኩ:: ተመላለስኩ፡፡ ትዝታና አስናቀ እየነዱኝ፡፡ አስናቀ እየነዳኝ፡፡" ገፅ 101

“ታደሰ እባላለሁ፡፡ የወይዘሮ ሎሚ ሽታ የሰማንያ ባሏ ነኝ፡፡ እናቴ 'ታደሰ' ብላ ስትጠራኝ የአባቴን ትንሳኤ ወይም አዲስ መሆን መመዝገቧና መመኘቷ ነበር፡፡ ስም ያቅዳል እንጂ ፈፃሚው ፀባይ ሳይሆን አይቀርም፡፡ የእኔ የሕይወቴ መስመር የተቀየሰው ገና ከእናቴ ማሕፀን ስወጣ ነው:: አባቴ ከጠፋበት የድንቁርና ጎዳና እንዲመለስ ስሜን ማስተማሪያ ልታደርግበት 'ታደሰ' ትበለኝ እንጂ እሱ የተማረም የተመራመረም የሚመራመርም አልነበረም፡፡” ገጽ 106

"የአባትህ አንጎል ታውቃለህ፤ ይኼ የጫማ ፈለግ ሳያቋርጥ እንደሚቀበል የቦካ የሐምሌ የጭቃ መንገድ እሱን ነበር……… ከእኔ ከምወደው ሚስቱ የበለጠ የጠላ ቤት ወሬ ያመነ 'አጋንንት ነው!' ይላሉ:: 'እንዴት አንድ ሰው በአጭር ጊዜ ሰካራም ይሆናል ያው አጋንንት ካልሆነ?' ይላሉ፡፡ አጋንንት ፍቅርህን የሚሰብር ነው:: ፍቅርህን ከወሬ የበለጠ የሚሰብር ምን አለ? መጠራጠርን እየዘራ፣ አለመግባባትን እያመከረ። አጋንንት በትክክል ታላላቅ ቂላዋትን የምታሰባስብ ወሬ ናት....." ገጽ 106

"ትናንት በመንገድ ሳልፍ አንዷ የተናገረችው በጆሮዬ ገብቶ እስከ አሁን ሲከነክነኝ፡፡ መሳደቧ እኮ ነው፡፡ አንዱን 'አንተ ሂትለር!' አለችው:; በአገሬ ክፉ ጠፍቶ ጀርመን እሄዳለሁ? ደደብ ናት፡፡ ራሷን ያላወቀች ያልደረሰባት:: ሂትለር ምን አደረገኝ? ሂትለር ለእኔ ውብ ነው:: ግራዚያን ይሻለኛል። እሱስ ምን በደለኝ? ባዕድ አይደሉ እንዴ? አብረውኝ ኣልበለ አብረውኝ አልጠጡ፡፡ አብረውኝ ባንዲራ ይዘው አልቶንጠለጠሉ፡፡ እንጀራ ከቆጮ ሕብስት ከአንባሻ ሽሮ ከክክ አልተሻሙኝ:: ሂትለር ብሎ ነገር:: እነዚህ ጀርሞች፣ እነዚህ መርዞች ቆመህ በወገንህ መሳቂያ ያደርጉሃል:: ለምን ትስቃላችሁ? ብትል አይገባቸውም፤ አህያ ምን ይገባዋል? አህያን ብትገለብጠው፣ ብትጠብሰው፣ ብታለብሰው፣ ብታስተምረው፣ ብታበጥረውና ብታሰክረው ያው አህያ ነው:: ለምን ይስቃሉ? እጠይቃለሁ፡፡ አህዮች ሆይ ለምን ትስቃላችሁ? ትዳሬ ፍቅሬ በመፍረሱ? አየህ! እኔ ላይ የሠፈረው ጀርም እስኪይዛቸው ነው፡፡ እሱ እንዲደርስባቸው እፀልያለሁ፣ ቢገባቸው:: ቤቴን እያፈረሱ ያልገባኝ መስሏቸው አፍጥጠው 'ቤቱ እንየው‛ ብለው ይመጡና ስለ ዲሞክራሲ ጥሩነት፣ ስለ መንግሥቱ ሃይለማርያም መጥፎነት ያወሩኛል፡፡ ማነህ አንተ? እላለሁ:: ማነህ አንተ? ማነህ አንተስ? መለኪያዬ ረቂቅ አይደለም አየህ፡፡ ከባድ ነው ግን፡፡ ቤቴን እያፈረሱ ንጉሥ ያማሉ:: አወናካሪዎች፡፡" ገፅ 120

"ዕውነት የሚባለው ነገር ከምናየው፣ ከማናየው፣ ከምናምንበትና ከማናምንበት የተቀመመ መሆኑን መረዳት የሚያስፈራራ፣ በትንሹም ተስፋ የሚያስቆርጥ ነገር አለው:: አይደለ? በማንፈልገው 'ተበዳይነታችን' ውስጥ ባናወራውም የራሳችን ተሳትፎ ይኖርበታል:: ምንም ብንክድ አወዳደቃችን ውስጥ የኛ ሃሳብ በማይታይ መልክ አፍሮ ተቀምጦአል ('እዚህ ምን አደርጋለሁ?' እያለ)፡፡ ሌሎች ድርጊት ውስጥ ያለው ማጥፊያ ሴራ በእኛ የታበየ የቂሎች ሳቅና ድጋፍ የታጀበ መሆኑን እንስተዋለን፡፡" ገፅ 123

"ፊቷ ሞታም ያዘነ ይመስላል (ሁሌ ያዘነ ፊት እንደነበራት ትዝ አለኝ)፤ ወደ ጎን ወደ መሬት የምታይ ይመስላል (መሞቷ ያሳፈራት ዐይነት)፣ ግራ እጇ ከጋቢው ወጥቶ አየር ላይ አምላክን እንደሚለማመጥ የገረጣ መዳፉን ወደ ሰማይ አድርጎ፡፡ የደረበችውን ጋቢ ከላይዋ ሳነሳ ከስር የሙሽራነቷን ቬሎ ቀሚስና ግድግዳ ላይ ተሰቅሎ አይ የነበረውን የአባቴን ኮትና ሽሚዝ እንደለበሰች አየሁ:: ሁሉንም በስርዐት ለብሳለች:: ነጭና ጥቁር አዝሙድ ፀጉሯን ታጥባ ተጎንጉናለች፡፡ ጉንጉኗን ሳምኩት፣ ከግንባሯ ከፍ ብዬ፡፡ እንዲህ ተጠንቅቃ አታውቅም:: ወጣት መሰለች:: በእነዚህ የውሰት ጨርቆችና (አንዱ ከራሷ፣ ሌላው ከፍቅረኛዋ ልጅነት) የሙት ፀጥታዋ ውስጥ እናቴ ቆራጥ መሆንዋን አየሁ:: ከዚህ የበለጠ ስር ነቀል ነገር አለ? ፈራኋት::" ገፅ 123

"ሬሳዋን ሳየው ከሌላ ጊዜ የበለጠ ደስተኛና የተዝናናች መሰለችኝ:: ለአፍታ በዝርዝር አቅዳ ራሷን ያጠፋች መሰለኝ፡፡ ጭንቅላቴን ደረቷ ላይ አድርጌ። ልቤ እስኪችል አለቀስኩ፡፡ ሞትን በሚገርም መልክ ጣፋጭ የሚያደርጉ ሸረኞች ምን ያህል የሚገርሙ ናቸው?" ገፅ 124

"ለመሆኑ ዐይንና ገንዘብ የሚለዋወጡበትን ሂሳብ ማን ይሰራዋል? ከአንድ ጤነኛ ዐይን የማገኘው ደስታ ምን ያህል ብር ያወጣል? ትክክል ልውውጥ መሆኑን በምን እንለካለን? በየአገሩ ብቻ ሳይሆን በየዳኛው ዓይነት የተለያየ ፍርድ አይኖርም? ሐሙራቢ 'ዓይን ያጠፋ ዓይኑ ይጥፋ' ብሎ ሲወስን እጅግ ትክክለኛ ፍትህ ይመስላል፡፡ ሆነ ብሎ አንድ ዓይኔን ያጠፋ በገንዘብ ቢቀጣ ቀጥሎ ዕውር መሆኔን ተመኝቶ የቀረችዋን ዓይኔን 'ገንዘብ ከፍዬ ማጥፋት እችላለሁ' ብሎ እንዲያስብ አያደርገውም? እናቴ ምሥራቅ ሙያዬ ዳኝነት የሆነ ልጇ ቆሜ እየሄድኩ ተበድላ ያለ ፍትሕ ስትሞት አየሁ አይደል?" ገጽ 127

"እንደው ለመሆኑ የእናቴና የአባቴ ፍቅር በዚህ ዓይነት ዘዴ መፈራረሱ አገር አይጎዳም? እናቴ 'በእኔ የሕይወት ቀዳዳ ብትገባ አገርህን ታገኛታለህ ስትል ይሄን ማለቷ ነበር እንዴ? አገር መናድና ሰላም ማደፍረስ የሚፈልጉ ሰዎች ተደራጅተው በዚህ ዓይነት ስልት ብዙ ግለሰቦችን ካለሙት ግብ እንዳይደርሱ ኣድርገው ማበሳጨት አይችሉም? የእነዚህ ግለሰቦችስ መበሳጨት ለአገሪቷ እድገት የሚያበረክቱትን አስተዋፅኦ አያሰናክለውም? መንፈሳቸውንስ አደፍርሶ ተስፋ አያስቆርጣቸውም? ለሁላችንስ ያስቡ የነበሩትን ሰዎች የተማረሩ ግለኞች አያደርጋቸውም? ያገባናል የሚሉትን ሰዎች 'ምን አገባን' እንዲሉ አያደርጋቸውም? ይሄ ባይሆን በምሬት 'የመጣው ይምጣ' ብለው ከሁሉ ለመራቅ ከአገር ሊሰደዱ አይችሉም? መሰደዳቸውንስ አንዳንድ ፖለቲከኞች ራሳቸው አባራሪዎቹም ሊሆኑ ይችላሉ) 'ዲሞክራሲ በመጥፋቱ ነው' ብለው በመንግስት ሊያመሃኙ አይችሉም? እንበል እንዲህ ዓይነቱ የማስተጓጎል ኪነት ቢቀናበርና ለረዥም ጊዜ ቢሰራበት ብዙ ግለሰቦችን የግል ችግር በመሰለ ነገር ነጥሎ በማውጣት ኣፍዞና አደንዝዞ የአገር ሕልውናን ማውገርገር አይቻልም? ብሎስ አገርን

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


(እስቲ እንወያይበት)

እቴ ሜቴ ሎሚሽታ... ኦ አዳም!

እቴሜቴ ሎሚሽታን አንብቤ ስጨርስ የተሰማኝን ስሜት በቃላት ለማስፈር በጣም ከብዶኝ ነበር። ውስብስብነቱ ያስደመመኝ መጽሐፍ ነው። አንባቢዎች በተለየ መልኩ የእቴሜቴን የሕዳግ ማስታወሻዎች ጥልቅ ትኩረት ሊሰጡበት ይገባል ብዬ አምናለሁ።The entire book, It is beautifully intricate.

ግን በመጀመሪያ መግለጽ የምፈልገው እዚህ ስር የማጋራችሁ ከመጽሐፉ የተውጣጡ አንቀጾች ላይ የመጽሐፉን የገፅ ቁጥሮች ጽፌያለሁ ቢሆንም እኔ የተጠቀምኩት የ2001 ህትመትን (it might be first edition) ስለሆን እናንተ ከያዛችሁት ገጽ ጋር ላይስማማ ይችላል። ሌላው የዚህን ጽሑፍ ርዝመት አይታችሁ አትደናገሩ። ይህንን በንክኪ ለእናተ አካፈልኳችሁ እንጂ አዳምን በጣም ስለምወደው ትንታኔው ለራሴ እንዲጠቅመኝ እንደማስታወሻ ለመገልገል ነው።

ይህንን መጽሐፍ አንድ ግዜ አንብቤ ተረድቼዋለሁ የሚል ሰው ካለ ለማመን እቸገራለሁ። ይህ መጽሐፍ በሚያምሩ ሃምራዊ ቀለማት ያሸበረቀ ውስብስብ የሆነ በቴክኒክ ያበደ ረቂቅ ሥዕል ነው። እየተነበበ ሲሄድ ውበቱና ጥልቀቱ እየጎላ የሚሄድ፣ እያንዳንዷን የእንቆቅልሹን ጥግ በይበልጥ በመረመርን ቁጥር የበለጠ የምንደመምበት፣ ባሰላስልንበት ቁጥር፣ የበለጠ ግልጽ እየሆነ እየሄደ ማራኪነቱና ውበቱ ማለቂያ የሌለው መጽሐፍ ነው። ሕዳጉ ላይ የተዘረዘሩትን ቃለ ምልልሶች እና ማስታወሻዎች ስናነብ አዳም የጠቀሳቸው ማጣቀሻ መጽሐፍት እውነት እስኪመስሉን ድረስ የተጭበረበርንበት መጽሐፍ ነው። እኔ በሚገባ ተደነጋግሬ ነበር። ገጽ 15 እስከ ገጽ 19 ላይ ያለውን ሕዳጉ ላይ የተገለጸውን የታዋቂ ሰዓሊውን የመስኮት ገረሱን ቃለምልልስ አንብቤ ስጨርስ ከመስኮት ጋር የመጀመሪያ ትውውቄ ስለነበር በገሃዱ አለም ውስጥ ያለ እውነተኛ ሰዓሊ መስሎኝ ነበር። ስለ መስኮት ገረሱ ብዙ ከማለቴ በፊት እስቲ በቅድሚያ የመጀመሪያው ታሪክ ላይ ትንሽ እናውጠንጥን።

መች ትመጣለህ? የሚለው የመጀመሪያውን ታሪክ ስናይ አፍ የሚያስከፍቱ በጣም ብዙ የሚማርኩ ውስብስብነቶችን እናያለን። ውስብስብ የሚለውን ቃል በአዎንታዊ መልኩ ነው እዚህ ጽሁፍ ላይ የምገልጸው። የሚተሳሰር፣ የሚወራረስ እና ብዙ 'ተነካናኪ' ነገር አለው ለማለት። አሁን የማሳያችሁ ጥቂት አንቀፆች እዚህ ሰባቱም ትርክቱ ላይ ያሉት ገፀ ባሕሪያት እንዴት በተለያዩ ታሪኮች ውስጥ በሌሎች ሰዎች እይታ ውስጥ ታሪካቸው ሲቀጥል ነው። ይህ በጣም ያስደምማል። አንድን አጭር ታሪክ አንብበን ጨርሰን ተደመደመ ስንል በሌላ ከታሪኩ ጋር ምንም ግንኙነት በሌለው ልዩ ታሪክ ውስጥ ገጸ ባሕሪው ሞቶ ሲቀበር እንደርሳለን። (መስኮት ገረሱ ገጸ ባሕሪ የተጸነሰው መጀመሪያ ታሪክ ውስጥ ሲሆን መሞቱን የምንሰማው 7ኛው ታሪክ ውስጥ ነው) ወይ ደሞ የአራት ልጆች አባት የሆነው ገፀ ባሕሪ የተሳካ ትዳር ላይ እንዳለ ታሪኩ ተደምድሞ ግን በሌላ ታሪክ ላይ ይህን ገፀ ባሕሪ ሲማግጥ ያሳየናል። (ገዳም የማርታ ባል ከሎሚሽታ ጋር 7ኛ ትርክት ላይ እጅ ከፍንጅ እንደተያዘው) እረ ኡ ኡ ኡ አዳም ቴክኒኩ ያሳብዳል ለማለት ነው። እስቲ እንዲህ እንዲህ ያሉትን ትስስሮችና ንክኪዎች ከመጀመሪያው ታሪክ ብቻ ተነስተን በምሳሌ ላሳያችሁ።

(መች ትመጣለህ?) እዚህ ትርክት ላይ ሁለት ዋና ገጸ ባሕርያት ይገጥሙናል። አፍቃሪ ኤፍሬም እና ተፈቃሪ ኮረሪማ። ከዛ የኤፍሬም አባት ታዋቂ ሰዓሊ መስኮት ገረሱን እንተዋወቀዋለን። (ተነካናኪ የሚባል የብሩሽ የአጣጣል ስልት የሚጠቀም ሰዓሊ... የአዳምን አጻጻፍ አይነት እንበለው? እዚህ መጽሐፍ ላይ ትርክቶቹ ተጀምረው እስኪደመደሙ የማይነካኩ ገፀ ባሕሪያት የሉምና።

መጀመሪያው በጣም በጣም የደነቀኝ (The character’s time traveling ability) እያንዳንዷ ገፀ ባሕሪያት በተለያየ አጋጣሚ በተለያዩ ሰዎች ይታያሉ። Adam is allowing us to see the characters in other stories in the lens of other peoples perspective. ኦ አዳም ያስብላል። It is mind blowing.

ለምሳሌ አዳም እነዚህን ሁለት ገፀ ባሕሪያት ..ኤፍሬምና ኮረሪማን "(ሽልንጓ) የመጨረሻዋ የቀበሌ 01 ድንግል" በተሰኝው የመጽሐፉ መጨረሻ ታሪክ ውስጥ ነጻነት የተባለችው ገፀ ባሕሪ የኮረሪማና ኤፍሬምን ትውስታዋን from her perspective ገጽ 334 ላይ እንድትገልጽ አድርጓታል።

"እናቷ እትዬ ቀለመወርቅ እንደ ፈረንጅ እያደረጋት እምቢ ብላ ኖራ ኖራ አሁን ለኮረሪማ የሀበሻ የወፍ መድሃነት ልትሰጣት ነው እና ትንሽ ከባድ ነው ቤቷ ሄደሽ እርጂያት ምናምን አለችኝ እማማ... መታመም ከጀመረች ስንት ጊዜዋ እና ደ'ሞ አንድ ኤፍሬም የተባለ ልጅ ወዷት ከአጠገቧ አይለይም፡፡ ቤቷ እንደ አየር እየገባ ይወጣል፡፡ ሽመልስ ይማር ነበር፡፡ በዐይን አውቀዋለሁ፡፡ ብሄራዊ እግር ኳስ ቡድን የወጣቶች ምናምን ተጠባባቂ ተብሎ በቃ ያነጅባል፡፡ ሲያነጅብ ያስቃል አለ አይደለ አያፍርም ድርቅ ያለ ነው ....ግን ይስቁለታል፡፡ ኮሚክ ነው ምናምን ይሉታል፡፡ ገጽ 334

ኮረሪማን ሌላ ቦታም እናገኛታለን። 'ለድልህ' የሚለው አምስተኛው ታሪክ ላይ። እዚህ ታሪክ ውስጥ እናቷን ቀለመወርቅን፣ አባቷ ሲራክን እንዲሁም ወንድሟ ካሌብን የመተዋወቅ እድል እናገኛለን።

"ካሌብ መኖሪያ ቤቱ ግቢ ውስጥ ከቤቱ ፊት ለፊት ሳሩ ያለቀ መሬት መሃል በእርጅና ጥቁር የሆነ ኩርሲ ላይ ተቀምጧል:: ፊት ለፊቱ ያለው የኮረኮንች መሬት ላይ የሰሌን አንሶላ ተዘርግቶ ቃሪያ ተሰጥቶበታል:: «ቃሪያውን እይልኝ የሠፈር ዶሮ እንዳይጭረው» ብላው እናቱ ፀሐይ እንዳይጎዳት ከራሷ በላይ ባለ አበባ የቀጭኔ ዣንጥላ ፏ አድርጋ መርካቶ ከሄደች ቆየች፡፡ እህቱ ኮረሪማ ጋቢ ተከናንባ ፊት ለፊት በረንዳ ላይ ሸራ አልጋ ዘርግታ ከወፍ በሽታዋ እያገገመች ጋደም ብላለች:: ፊት ለፊቷም ትንሽ የእንጨት ጠረጴዛ ላይ ውሐ በፕላስቲክ ኩባያ ተቀምጦላት አልፎ አልፎ ያን እያነሳች በትጋት ትመጣለች፡፡ እሱ በግራ እጁ የደራሲ ገዳም ማርታን የጠፋ ቀለበት የተሰኘ ልብ ወለድ ባመልካች ጣቱ አልቦ ይዟል።" ገጽ 193, 194

በዚሁ ‘መች ትመጣለህ' የሚለው መጀመሪያ ታሪክ ውስጥ ደሞ በሶስተኛው ታሪክ ‘እቴ ሜቴ ሎሚ ሽታ’ ውስጥ ገና ወደፊት የምንተዋወቀው የሎሚ ሽታ ባል ጠበቃው ታደሰ በማንገምተውና በማናስተውለው መንገድ መኪናውን አቁሞ ሲንገዋለል እናስተውለዋለን። Basically what I am saying is that the characters of Adam’s time travel to the past and future so easily. የሎሚ ሽታን ባለቤት ታደሰን በኤፍሬም እይታ ስናየው ይህን ይመስላል።

“ታዲያ ኰረሪማ ቤት ግንብ ሥር ቆሜአለሁ:: እወዲያ ወደ ግራ የሚያልፍ አሮጌ ፔዦ ተሰብሮ ሞተሩ ይጨሳል:: ባለቤቱ ጠበቃው ታደሰ ፍቅረ ስላሴ ነው፡፡ የሚጠብቀው ነገር እንዳለ ሁሉ ወገቡን ይዞ ወዲያ ወዲህ ይላል:: ያቺ ቁሊ ሚስቱን ሎሚ ሽታን ጎረቤታችን አስናቀ ወስዶበታል ይላሉ፡፡ አንዳንዱ ሲበሳጭ (በመኪናው ይሁን በሚስቱ) ዝም ብሎ ወገቡን ይዞ ወዲያ ወዲህ ይላል፡፡ ሌላው ወዲያ ወዲህ የሚለው መንገደኛም ፋሲካን ያሳለፈ እይመስልም፡፡ ትንሽ መጥገብ እንኳን አይፈለቅቀውም እንዴ? ከኰረሪማ ቤት ድምፅ እሰማለሁ:: የድንች ጥብስ ይሸተኛል፡፡ ፋሲካው አልቆ በምኔው ድንች ውስጥ ገቡ? በሀሳቤ የተንገለጠጠ የከሰል ፍም

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

29 Oct, 14:18


ላይ ድንቾች ከነጥብቋቸው ሲድበለበሉ ታየኝ:: ሦስት የእኔን ቡጢ የሚያካክሉ ድንቾች:: አንድ በጥልቅ ተጠብሳ የጠቆረች፣ አንድ የተጀመረች ገና ቢጫነቷ ያልጠቆረ፣ ሦስተኛዋ አንድ ጐኗ የጠቆረ:: ኮረሪማ ለባብሳ ተቀምጣለች።" ገጽ 21

በሶስተኛው 'እቴ ሜቴ ሎሚ ሽታ' በተሰኝው ትርክት ውስጥ የታደሰ ሚስት ሎሚሽታ ከባሏ ውጪ ከጎረቤቷ አስናቀ ጋር እየማገጠች ጠበቃው ባሏን ታደሰን በፔጆው እየተሳበ ቤቱ ሲገባ ታየዋለች። መጀመሪያው ታሪክ ላይ ኤፍሬም በብስጭት ሲንገዋለል ያየውን ይሄን ጠበቃው ታደሰን ሚስቱ ሎሚ ሽታ በሶስተኛው ትርክት ውስጥ ይህን በመሰለ ሁኔታ የብስጭቱን መንስዔ ትነግረናለች።

"መምሸት እንደጀመረ አስናቀ ቤት በረንዳ ላይ ሆኜ ታደሰ በፔጆው እየተሳበ ቤቱ ሲገባ እየሁት:: አስናቀ ጎኔ መጥቶ ተቀምጦ ወደ ታች ያያል። የቀኝ እጁ መዳፍ በውስጥ ልብሴ ስር ጡቴ ላይ እንደ ሙቅ ጎጆ ያርፋል:: ከተከፈተ አፌ የሚወጣው ማንንም የማረከ ሞዛርት ነው:: ታደሰ እቤቱ ገብቶ ምን እንደሚያደርግ በሃሳቤ አወጣለሁ አወርዳለሁ፡፡ ማድቤቴ፣ ያቺ የብረትድስት፣ ጠዋት እሱ ፊቱን ሲታጠብ የምጭራት የክብሪት ሳጥን ድምፅ:: ሳላቋርጥ የምተኛባት ሶፋ:: የመኝታ ቤቴ ትልቅ መስታወት:: እስናቀ አንገቴን ይልሳል፡፡ በጆሮዬ የወንድ ቀረርቶውን ይሰዳል:: ውስጤ የሚፋጅ ሐምሌ ነው:: ምላሱ ቅባት የነካ መቀነት ነው ታጥቄው የማድር:: እንደ ሚወደኝ ይነግረኛል:: የማንሾካሾኩ ግለት ሊገለኝ ነው:: ሁለመናዬ ይከፈታል:: ጠበቃው ባሌ ደንገዝገዝ ባለው ምሽት ያቺ ልጅ ቤት ሲሄድ አየዋለሁ:: ተንከራፎአል፡፡ የደከመው ይመስላል:: የምንኖረው አንዴ ነው:: ነገ ሞት ይመጣ ይሆናል:: የሚሞትበትን የሚያውቅ አለ? የለም:: በጭኖቼ መሃል ግለቴን የሚቀናቀን ቅዝቃዜ ይፈሳል…….የአስናቀ አውራጣትና አመልካች ጣት ጡቴን ይቆነጥጣሉ፡፡ በቦዙ ዓይኖቼ(የቦዙ ይመስለኛል) ወደ ቤቴ ሄጄ ተመለስኩ፡፡ ወደ አስናቀም መጥቼ ወደ ቤቴም ሄድኩ:: ተመላለስኩ:: ትዝታና አስናቀ እየነዱኝ፡፡ አስናቀ እየነዳኝ::" ገፅ 101

እዚሁ 'መች ትመጣለህ?' የሚለው ትርክት ላይ ሌላ ገና ወደፊት "ሁለት ተኩል የውስጥ ሱሪዎች ለአዲስ አበባ" በሚለው 6ተኛ ታሪክ ውስጥ የምንተዋወቀውን የማርታን ባለቤት ደራሲ ገዳምን በብዕር ስሙ 'ገዳም ማርታ' ተብሎ የህዳግ ማስታወሻ ውስጥ 'ዝንደዳ' ስለሚለው ቃል ሲያብራራ እናገኝዋለን።

"በደራሲ ገዳም ማርታ ከተፃፈው መፅሐፍ ተመዞ የወጣና በዚያን ሰሞን ፋሽን ሆኖ ሲጠቀስ የነበረ ቃል:: 'መዘንደድ' ማለት 'ዘንዶ' መሆን ማለት ነው፡፡ ዘንዶ በገዳም አባባል በልቶ ጠጥቶ የሚተኛ ማለት ነው:: 'ዝንደዳ' በጭራሹ አገርን መርሳት፣ ለአገር የሚችሉትን አለማድረግ፣ ግን የአገሪቷን ምግቦች እያሳደዱ በመብላት በዛ ብቻ ዜግነትን ለማሳየት መጣር ማለት ነው:: ገዳም 'መዘንደድ‛ ከሀዲ መሆን ነው ይላል፡፡ ገዳም በአባቱ ስም አይፅፍም፡፡ 'ገዳም አባተ' ተብሎ ከመጠራት፣ የባለቤቱን ስም እንደ አባቱ ስም አድርጎ ገዳም ማርታ' መባልን መርጧል፡፡ በዚህ ምክንያት ሳይሆን ይቀራል ገዳም ገፀ-አስቀያሚ ቢሆንም ብዙ ሴት አንባቢዎች የነበሩት? ገዳም መፅሐፉ አንድ ምዕራፍ ውስጥ እንዲህ ይላል፡ '…..የምናደርገው ነገር ቢኖር የልኳንዳ ስጋ በርካሽ ገዝተን እምብርታችን እስኪ ፈርስ እሱን በልተን በየአልጋችን መውደቅ ነው:: የዚህ ድካም ሲያልፍ እሷና እኔ፣ እኔና እሷ ይቀጥላል፡፡ እሱና እሷ ይቀጥላል፡፡ ጠላት መጥቶ በር አንኳኩቶ አገራችንን ቢወስድ አንሰማም:: ይሄን 'ዝንደዳ' እለዋለሁ።'
(ከ ገዳም ማርታ የጨርቆስና የአገርሽ ዛንታ፡ ግልፅ ደብዳቤ ለአዲስ አባ ጃሌዎች 1978 ኩሉ አሳታሚዎች፡፡" ገጽ 19-20

ገዳም የሚፈጠርበት ሰባተኛው ታሪክ ላይ ገና ሳንደርስ ገዳምን ብዙ ቦታዎች ላይ በተለያዩ ሰዎች እይታ ስር እናገኝዋለን።
ኮረሪማና ወንድሟ ካሌብ "ለድልህ" የሚለው ታሪክ ላይ ስለ ገዳም ምን አሉ?

" «ምን ታስባለህ?» አለች እህቱ « እ……………እዚህ ልብ ወለድ ውስጥ ስለአለችው ባለታሪክ» ዋሻት::
«ደራሲው ገዳም እኰ እዚህ ሰፈር ያለው ነው »
«ማን ነገረሽ?…………እንዴ? ይሄ የማርታ ባለቤት? አትይኝም?»
«አዎ»
«እም.... »
« ምነው?»
«ምንም:: ደራሲ መሆኑን አላውቅም ነበር፡፡ ደ'ሞ ነው እንዴ?» የአባቱ ስም ማርታ ? «የሚስቱን ስም ነዋ! የብዕር ስም ዐይነት………» «አባቱ እንዳይገሉት» «ሂሂሂ………አንተ ሲቪል ኤንጂኒየሪንግ ምናምን በል አርቱን ለእኔ ተወው......» «ጉረኛ.....»
«ሂሂሂ…...ሁሁሁ»
ከተጋደመችበት እያማጠች ቀና ብላ ውሐ ጠጣች፡ ዓይኖቿን ጨፍና የሚያስብ መሰለች፡፡ የሕመሟን ቁርጠት ይሁን ውጋት እያዳመጠች እንደሆነ ይገባዋል፡፡" ገጽ 195

ስለገዳም እና ማርታ የሚዳስሰው ሰባተኛው ትርክት ላይ ደሞ የኮረሪማ እና የካሌብ አባትና እና እናት ቀለመወርቅ እና ሲራክ በገዳምና ማርታ እይታ ውስጥ ምን እንደሚመስሉ እናያለን።

""……«እኔ ሌላ አሪፍ መፅሐፍ እሰጥሻለሁ» መፅሔቱ አጓጓኝ:: «ምን ትሰጠኛለህ?» «'ሞንተ ክሪስቶ ካውንት' የተባለ በጣም አሪፍ መፅሐፍ አለኝ»
«እንግሊዘኛ ነው አማርኛ?» እንግሊዘኛ ማንበብ እንደማትወድ አውቃለሁ:: ለምን እንደምትጠይቀኝ እንጃ::
«ከእንግሊዘኛ የተተረጐመ ነው:: በጣም ደስ ስለሚል እኔ ሁለቴ ነው ያነበብኩት። ማን እንዳዋሰኝ ታውቂያለሽ? የጋሼ ሲራክ ባለቤት»
«ቀለመወርቅ? እሷ ሰው አታናግርም አይደለ? አንተ ሰው ይወድሃል»
«ከመርካቶ ስትመጣ ሜክሲኮ አውቶቡስ ስጠብቅ አገኘችኝ:: ሊፍት ሰጠችኝ:: መፅሐፉ መኪናው ውስጥ ከኋላ መቀመጫ ላይ ነበር:: ሳገላብጥ አየችና 'ከፈለግህ ወስደህ አንብበው' አለችኝ:: ማን እምቢ ይላል…….ከዛ ሠፈር ስንደርስ ዕቃ ስታወርድ ጠረጴዛና ወንበር ገዝታ ነበር ማስገባት እረዳኋት»
«እና ለኩሊነትህ መፅሐፍ ይከፈለኝ አልክ?» «ምናለበት ደሞ አንቺ ቀናሽ…...» «ምንድነው የምቀናው?»
«ልጃቸው ጩጬ ነው አይደል እንግሊዘኛ ነው የሚያነበው ከአሁኑ»
«ሲራክ ነው ሰላምተኛ…….እሳቸው ደስ ይሉኛል:: ሚስቱ ግን.... ትንጠባረራለች»" ገጽ 265

ይህ ብቻ ሳይሆን ገዳም ሶስተኛዋ ታሪክ ላይ የምትገኝውን ሎሚሽታንም አግኝቷታል። በእሱ እይታ ሎሚሽታ ይህን ትመስላለች..

"(እንዲህ የሴት ጭን የሳበኝና የማርታን የልጅነት ጊዜ አቅርቦ ያስጨነቀኝ አጋጣሚ ነበር፡፡ አንድ ቀን በቶሎ ቤቴ ለመግባት ታክሲ ተሳፈርኩ። የአንድ ሰው ቦታ ብቻ ነበር፣ ከኋላ፡፡ ገብቼ እንደተቀመጥኩ፣ ከጎኔ የነበረች ስሳፈር ልብ ያላልኳት አንዲት ሴት ሰላም አለችኝ፡፡ ፊቷ ማርታን የሚመስል ነገር አለው:: መልሼ ሰላም ካልኳት በኋላ፡ 'የጠፋ ቀለበት የተባለው መፅሐፍህን አንብቤው ደስ ብሎኛል። ባለቤቴ ነው የነገረኝ የዚህ ሠፈር ሰው እንደሆንክ:: ሎሚ ሽታ እባላለሁ' አለችኝና በወርቅና በብር የሚንቦገቦግ ቀኝ እጇን ዘረጋች፡፡ በቸልታ ጨበጥኩና፡ 'በጣም ደስ ብሎኛል ደስ ስላለሽ አልኳት፡፡ ዝርዝር አልነገረችኝም፡ ከመሃል እንዲህ እያወራችኝ ዐይኖቼ በድንገት በግማሽ የተራቆቱ ጭኖቿ ላይ አረፉ። "ገጽ 276

ሎሚ ሽታ በማርታ እይታ ..

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

22 Oct, 14:13


ጂጂ የራሷን ህይወት ይሆን የምትተርከው? በዚህ የሐሩር ጉዞ ውስጥ በእውን አልፋ ይሆን ጂጂ? ወይስ የማንን ህይወት፣ የማንን ታሪክ ነው በዚያ የስሜት ጥልቀት የምታንጎራጉረው? እንዴትስ እንዲህ ጠልቃ ተሰማት? ...

እንዴትስ እነዚያን ዲቴይሎች አወቀች? እንዴት እንዲህ እስከ አጥንቷ ዘልቆ ተሰማት? ለምንስ በራሷ ስም "እኔ" በሚል ፈርስት ፐርሰን ትተርከዋለች? በእውን የራሷ ታሪክ ነው? ወይስ የእህቷ? የገነት ሽባባው? በእውነቱ አላውቅም።

በመኪናው መንገድ መኪናው ዘለቀ
አሁንም ቅድምም ያ በላይ ዘለቀ
ከበላይ ዘለቀ ከተሰቀለው
ሺፈራው ይሻላል ሶማ የገባው
አያ በለው በለው፣ በለው እንዲያ
ያገሬ ልጅ ነው፣ በለው እንዲያ...

የእጅጋየሁ ሽባባውን ድምፅና የእንጉርጉሮ ኃይል የተላበሱት፣ የገነት ሽባባው አይረሴ እንጉርጉሮዎች ናቸው። ሁሌም ሳስባቸው፣ ሳስታውሳቸው እኖራለሁ። አሁንም ሙዚቃው አብሮኝ አለ።

በፈቃድ እጅን ሰጥቶ፣ ተበልጦ፣ ያለ ትግል በባላንጣ እጅ ከመሞት። ታግሎ፣ ሸፍቶ፣ ባገርህ ደን ውስጥ፣ በሕዝብህ፣ በወገንህ፣ በሰርዶህ መሐል፣ በጀግንነት ቆመህ መሞት፣ የበለጠ ክብር ነው። የምትል ይመስለኛል ገነት ሽባባው በበኩሏ።

እነዚህ የጀግንነት ማርዘነቦች። እነዚህ አርበኛ ልጆች። እነዚህ ልባችንን በማይረሳ እንጉርጉሮ ያቀለጡ ልቦች እጅግ ይደንቁኛል። አፀደ ወይን ናቸው። የነፍስ ማረፊያ። የነፍስ ምግብ። መከፋትህን፣ ብሶትህን፣ ትዝታህን፣ መብሰልሰልህን ርቀህ የምትጠለልባቸው ምኩራቦች ናቸው። የችግር ቀን መፅናኛዎች። የነፍሳችን ሶማዎች።

ፈጣሪ ጂጂዬን ባለችበት መልካሙን ሁሉ በረከት ያዝንብላት የኢትዮጵያ አምላክ! ዳግም ፀድቃ፣ አብባ፣ በሙዚቃችን ሠማይ ከፍ ብላ በእንጉርጉሮዎቿ ልባችንን እንድትዳብስ እመኛለሁ። እናፍቃለሁ። ይናፍቀኛል የጂጂ ሁለመና። የጂጂ ከነፍስ ጋር የታሸ፣ የተዛመደ፣ ውብ ቃና።

ሙዚቃዋ አብሮኝ ላለው ለገነት ሽባባውም ፈጣሪ ነፍሷን በገነቱ ሥፍራ እንዲዲያኖርላት፣ ዕረፍቱን እንዲያበዛላት እመኛለሁ።

የጥበብ አምላክ ኢትዮጵያን ይባርክ።

🎼🙏🏿

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

22 Oct, 14:13


የጂጂ እህት፣ እና የጂጂ ብቻዊ ዓለም
_____

(ከነፍስ የፈለቁ እንጉርጉሮዎች)

"ከበላይ ዘለቀ ከተሰቀለው
ይሻላል ሺፈራው ሶማ ከገባው
አያ በለው በለው በለው
ያገሬ ልጅ ነው..."

እያለች ስታንጎራጉር ለመጀመሪያ ጊዜ ስሰማት ጂጂ መስላኝ ነበር። ድምጿ ቁርጥ የጂጂን ነበር። ተማሪ ነበርኩ።

ከብዙ ጊዜ በኋላ ነበር ጂጂ ሳትሆን፣ የጂጂ እህት መሆኗን፣ ስሟም ገነት ሽባባው እንደሚባል፣ ኬንያ ውስጥ ራሷን አጥፍታ ህይወቷ እንደተቀጠፈ የሰማሁት። በጣም ነበር ልቤ የተነካው።

ምን ገጥሟት ይሆን? ለምን? ደሞ ጂጂም ራሷ ያኔ ኬንያ ነበረች። አብረው ይኖሩ የነበረ አልመሠለኝም። እንዲያውም የጂጂ ታላቅ መስላኝ ነበረ።

ነገር ግን ኋላ አንድ ዕለት ጂጂ ስለዚህች እህቷ ስትጠየቅ የተናገረችው ቃል ታናሽ እህቷ እንደነበረች አረጋገጠልኝ። ጂጂ ከተናገረችው በቃሌ የማስታውሰው እንዲህ የሚል ቃል ነበረበት፦

"የእኔን እግር ተከትላ ወደ ሙዚቃ መግባቷ፣
ምንም እንኳ የኛ ህይወት አስቸጋሪ ነው አየሽ?
ያውም በሰው ሀገር ፈተና ይበዛዋል፣ የእኔን ፈለግ
እንድትከተል ባላበረታታትም ግን ብዙ ጓደኞች
አፍርታ ነበረ፣ ጥሩ ነበረች፣ ሙዚቃም ፊልምም
ይቀርፁ ነበር፣ እና ግን ባልጠበቅኩት፣ ባላሰብኩት
ሰዓት አጣኋት፣ አጠገቧ ሆኜ ብጠይቃት፣ ብረዳት፣
ለዚያ የዳረጋትን ብሶትና ጭንቀት ብካፈላት፣ እንዴት
ደስ ባለኝ፣ ሁሌም ይቆጨኛል፣ አልቅሼም
አይወጣልኝም፣ ካጠገብሽ ትናንት አብራሽ የነበረች
ታናሽ እህትሽን ድንገት ዛሬ መነጠቅ በጣም ከባድ
ነው፣ ለመቀበልም ከባድ ነው፣ የሁልጊዜ የእግር-
እሳቴ ነው..."

በ90ዎቹ መጀመሪያ ላይ ሌላዋ የጂጂ ታናሽ እህት ሶፊያ ቲቪ ላይ ቀርባ የእህቷን የጂጂን ዜማ ስታንጎራጉር የሰማናት ሁሉ በቤተሰቡ ውስጥ ባለው የሙዚቃ ተሰጥዖና በጣም የሚመሳሰል ድምፅ አለመደነቅ አልቻልንም ነበር።

ያቺን በጂጂ አንደበት ስታንጎራጉር የሰማናትን የጂጂን እህት ከነቁንጅናዋ፣ ከነድምጿ ከዓይን ያውጣሽ ብለን መረቅናት በየፊናችን። የአኔድ ሰሞን መነጋገሪያችንም ሆና ነበር።

በአንዱ ቀን ላይ፣ ደብረብርሃን ለሥራ ሄጄ በነበረበት አንድ ወቅት (በ1997 ዓመተ ምኅረት ገደማ)፣ አንድ ድሮ ድሬዳዋ ላይ "ተሃድሶ" ከሚባሉት የኦርቶዶክስ አዘማኝ ነን የሚሉ ወጣቶች መሐል ሆኖ የኅብረት ዝማሬ ያስቀረፀ፣ ታሪከኛና ጉደኛ ወዳጄ ብርሃኑ መንግሥቱ አንድ አዲስ ሲዲ ይዞልኝ መጣ እየፈነደቀ።

ምንድነው? አልኩት። ቃል አላባከነም። የሲዲውን ላስቲክ ቀደደና፣ በሽፋኑ የውስጥ ገፅ ላይ ፊርማውንና ስሜን፣ ቀኑን አኑሮበት "ይሄ ያንተ ድርሻ ነው፣ የእኔን ለራሴ ገዝቼያለሁ" ብሎ የራሱን ከማይለየው የቆዳ ቦርሳው አውጥቶ አሳይቶኝ እየሣቀ ሄደ።

እንዲህ ነው ብሬ🤩😊። ሲዲውን ተቀብዬ አየሁት። የሶፊያ ሽባባው አዲስ መዝሙር። የጴንጤ መዝሙሮች። እንዴ ባንዴ ከዘፈን ወደ መዝሙር? ምን ችግር አለው?

የጂጂ እህት ነች። ትታወቃለች። አሪፍ ፕሮሞሽን ትሆንላቸዋለች። በዚያ ላይ ልቅም ያለች ቆንጆ። የብዙ ሰውን ቀልብ ትስባለች። ስሟንና ዝናዋን፣ ታለንቷን አይተው ቀልበዋታል ማለት ነው። ፕሮቴስታንቶች። ("ተቃዋሚዎች"😀🥰)።

ስናዳምጠው ከረምን። እውነቱን ለመናገር ለክፉ አትሰጥም ነበረ። እኔ ግን ከመዝሙርነቱ በላይ በሶፊያ ውስጥ የማዳምጠው የጂጂን አይረሴ ቃና ነበር።

ብዙም አትቆይም። የጂጂ አፍላ የሙዚቃ ወራቷ ነበር። ጂጂያችንም እያከታተለች ተወዳጅ ዜማዎቿን አንቆረቆረችልን። አንዳንዴ ሳስበው እኛ የምናየው ዜማዎችን ነው። የድምፅን ውበት ነው። የስንኞችን ጥልቀት ነው። የሙዚቃን መሠናኘት ነው።

ግን የማይታይ፣ የማናስበው፣ ነገሬ የማንለው፣ የሰውልጅ ጥልቅ የብቻው ጭምት የልቡ ምት ደሞ አለ። ከሚፈነድቀው የሙዚቃ ምት ባሻገር፣ አርቲስቱ ገልጦ የመያሳየው የራሱ የተጠራቀመ የህይወት ብሶት አለ። ነዲድ የጓዳው ብቻዊ ሀዘን አለ። አብሮት የሚኖር፣ የሚከተለው፣ ለእኛ የማይነግረን፣ ከድምፁ ጀርባ የተሸሸገ አንዳች የህይወት ፀፀት፣ አንዳች የኑሮ ሸክም አለ።

ለእኔ የጂጂ ህይወት እንደዚያ ይሆንብኛል። እንደዚያ ይመስለኛል። ባሰብኳት ቁጥር የዜማዎቿ እንጉርጉሯዊነት አንጀቴን ያላውሰዋል። በጣም ጥልቅ በሆነ የስሜት ነዲድ ከታሸ ዜማዋ፣ በትዝታ ከበሰለ፣ ከተብሰለሰለ ስንኟ ባሻገር አንዳች ዓይነት ተካዥ፣ ናፋቂ፣ ተብሰልሳይ እንጉርጉሮ አለ ከጂጂ ሙዚቃዎች ጋር አብሮ ኩልል ብሎ የሚንቆረቆር።

ሳስበው ምናልባት ይሄ ተካዡና አስተካዡ በውስጠት አዋቂ በሙዚቃዋ ውስጥ የምናደምጠው አንዳች የስሜት ድባብ ይሆን.. ብዙዎቻችን ልብ ውስጥ ሰተት ብሎ የሚገባውና በማናውቀው መልኩ እንድንወዳት የሚያደርገን? እያልኩ ሁሉ እጠይቃለሁ።

ጂጂ እንጉርጉሮን ታውቅበታለች። ምናልባት በአንቀልባ ከምትታዘልበት ዕድሜዋ ጀምሮ ስትሰማው ያደገችው ተከትሏት የኖረ ድምፅም ይሆናል።

ዛሬ አላውቅም። ያኔ ግን ባገራችን እናቶች ያንጎራጉሩ ነበር እኛ ስናድግ። ማንጎራጎር ደግሞ ዜማ ብቻ አይደለም። ስንኝ አይደለም። የሆነ ብቻዊ ቅዳሴ ነው። ከውስጥ የሚወጣ ነፍስን የማርጊያ ቅኝት ነው።

በእንጉርጉሮ ውስጥ አንዳች የአምሰልስሎት ኃይል አለ። እንጉርጉሮ የአፍ ሳይሆን የልብ ነው። የሥጋ ሳይሆን የነፍስ ድምፅ ነው። ራሱን የቻለ ሜዲቴሽን ነው። "ትራንስ" ነው።

ካለህበት ኑሮ፣ ከገባህበት ስሜት፣ ከተጫነህ ድብርት ውስጥ ፀጉርህን እያሻሸ፣ ቁስልህን በቀስታ እየዳበሰ፣ እያባበለ ወደ ስክነት ዓለም የሚወስድህ በዜማ የታሸ የነፍስ መጓጓዣ ነው የኛ እንጉርጉሮ። ጂጂ ያ የእንጉርጉሮ ኃይል አላት። የነፍስን ጥያቄ በዜማ አውጥታ ማንጎራጎርን ታውቅበታለች።

አባ ዓለም ለምኔ ለእኔ እንጉርጉሮ ነው። የማያረጅ ውበት እያለች ጂጂ አባይን ስታዜምለት ዜማዋ ከአባይ በላይ ይሆንብኛል። ከነፍስ የተጨለፈ ሰማያዊ እንጉርጉሮ ነው።

አባይ ወዲያ ማዶ አንዲት ግራር በቅላ፣ ልቤን ወሰደችው ከነሥሩ ነቅላ... እያለ ሲነግረኝ ትዝታው ገደለኝ...። የማይታመን እንጉርጉሮን ነው የምትለቀው ጂጂ። በዘመናይቱ የኢትዮጵያችን የሙዚቃ ሠማይ ላይ እንጉርጉሮን ከፍ አድርጎ በሁለመናችን ላይ የሠቀለ፣ ያነገሠ፣ እንደ ጂጂ የሚያውቅበት ሰው መጥራት ይቸግረኛል።

ቀደም ሲልም ባሉት የቁጥር አንዷ የጂጂ አልበም ላይ ብሶትን አዘል ዜማዎችን ማግኘት ከባድ አይደለም። ካገር ርቀው በማያውቁት ባዕዳን እጅ ተመሪ ሆነው በሣህራ በረሃ ስለሚያቆራርጡ፣ ስለሚሰደዱ ሰዎች ጂጂ ያንጎራጎረችውን ዜማ ስሰማ ሁልጊዜ ውስጤ በጥልቅ የሀዘን ስሜት ይንቦጫቦጭ ነበር።

ጂጂ የምታዜመው ስለማን ነው? በበረሃ እየመሩ የሚወስዱትን ደላሎች በአንድ ቦታ ላይ "የሰው አዞዎች" ትላቸዋለች። በወንዙ ውበት ተማርከህ ልትዋኝበት ስትገባ፣ ያልታሰበ መቅሰፍቱን ይዞ እንደሚጠብቅህ አይምሬ አዞ አድርጋ ነው የምታቀርባቸው።

የበረሃውን መከራ የምትገልፅበት መንገድ በራሱ ያስገርመኝ ነበር። በዚያው አልበም ላይ ያገሬ ፀሐይ፣ ፀሐይ፣ ውጪ በወገኔ ላይ... እያለች የምታዜምበት አንድ የሙዚቃ ሥራ አላት።

ያንን ባለችበት አንደበት በዚያው አልበም ውስጥ የሣህራ በረሃዋን ፀሐይ የምትገልፅበት መንገድ ግን የራሷን የህይወት ጉዞ፣ የራሷን የስሜት ድባብ፣ የራሷን የውስጧን ስቃይ የተከተለ ነው። ከውብ ጌጥነት ወደ አቃጣይነት፣ አክሳይነት የሚሸጋገረውን የፀሐይዋን ግለት በብሶት እንጉርጉሮ ትገልፀዋለች የሣህራ ፀሐይ፣ መቋቋም አቃተኝ ሐሩሩን እያለች።

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

15 Oct, 14:48


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

ውሸት ነው ሲባል…Notcoin ከፈለ … Pixelverse የፍንጥር ሰጠ … Avacoin መላ በጠሰ…Dogs ጨላ አንበሸበሸ። Hamster እና Cats ትንሽም ቢሆን ሰጥተዋል። ስሙኝ። ትርፍ ጊዜያችሁን እርባን በሌለው ነገር ላይ ከምታጠፉ ቴሌግራም ላይ በኤርድሮፕ ገንዘብ ስሩበት። አንድ ነገር አለ። በጣም የሚጠቅም ወይም ቅድሚያ የምትሰጡት ስራ ወይም ተግባር ካለ ግዜያችሁን እዛ ላይ ማዋል ይገባል። ምንም ጥያቄ የለውም። ነገር ግን በዋዛ ፈዛዛ ሚባክን ካለ ግን ቢያንስ እዚህ ላይ ቢውል መልካም ነው። ምንም ግንዛቤ የሌለው ቅድሚያ ስለክሪፕቶ ወይም ኤርድሮፕ ጥናት እንዲያደርግ ይመከራል። ከዛ የተመቸው ይስራ ያልተመቸው ባላየ ይለፈው። አሁን ምጋብዛችሁ። የተረጋገጠ ቶን ከፋይ Airdrop ነው!

Ton ማለት የቴሌግራም መገበያያ ገንዘብ ነው። በወቅታዊ ምንዛሬ 1 Ton = 5 dollar አከባቢ ነው። ጓደኞቻችሁን በመጋበዝ ብቻ Ton ማግኘት ትችላላችሁ። ይሄ ከሌላው የሚለየው minimum withdrawሉ 0.1 ton መሆኑ ነው። ከዛ Verify በሆነ የTelegram Wallet በኩል የሰራነውን Ton ወደ ብር በቀላሉ ቀይረን ማውጣት እንችላለን። ይሄም 100% እውነት ነው። መልካም አዲስ ዓመት! ጆይን ለማለት…

👇👇👇

https://t.me/AblyBot/join?startapp=ref1067310339

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

13 Oct, 21:11


የትምህርት ነገር

… …

የትምህርትን ሥርዓት በማሻሻል ብቻ በትምህርት ረገድ ለውጥ ማምጣት አይቻልም፤ ብቻ የምትለዋን አስምሩባት። መልካም የትምህርት ሥርዓት አቅርቦቱን እንደሚያሻሽለው ጥርጥር የለውም። በትምህር ፍላጎት ላይ የሚኖረው ተጽዕኖ ግን ውስን ነው።

ሰው ለምን ይማራል? ለምንስ መማር አለበት?

ይህን ጥያቄ መመለስ የትምህርት ፍላጎትን ለመረዳት ወሳኝ ነው። ትክክለኛው መልስ ሰው ለመሆን የሚለው ነው፣ ምሉዕ ሰው። ትምህርት ሰው ራሱን ፈልጎ የሚያገኝበት ጉዞ ነው። በዚህ ሂደት ከተፈጥሮ፣ አካባቢው፣ መሠሉ እና ሁለንተና ጋር ያለውንና የሚኖረውን መስተጋብር ይረዳል። ይህ ነበር የትምህርት ዕሴት መሆን የነበረበት።

በዚህ ረገድ፣ ትምህርት በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ አበርክቶ አልነበረውም ባይባልም፣ እጅግ ውስን ነው።

ከዚህ ይልቅ የትምህርት ፋይዳ፣ ከሥራ ቅጥር ጋር በእጅጉ የተቆራኘ ነው። ትምህርት ልጆች በቀጣይ ህይወታቸው ኑሯቸውን የሚመሩበትን ገቢ ለማግኘት የሚያስችል እውቀትና ክህሎት ማስጨበጫ መሳሪያ ሆኖ ቆይቷል። ይህ እንግዲህ ውጤታማ ከሆነ ነው። በዚህ ረገድ የኛ ሀገር ትምህርት ውራ ነበር ማለት ይቻላል። ከትምህርት ይልቅ አጫጭር ስልጠናዎችና የሥራ ላይ ልምምዶች የላቀ ዋጋ አላቸው።

ሌላኛው የትምህርት ፋይዳ የስብዕና ግንባታ ነው። አነሰም በዛ የሀገራችን ትምህርት ለዚህ ዓላማ ጠቀሜታ ሲሰጥ ቆይቷል።

… …

የትምህርት አሥርዓት መሻሻል የተሻለ የትምህርት አቅርቦት እንዲኖር ያደርጋል። ፍላጎትንም በተወሰነ ደረጃ ያበረታታል፣ ራስን የመፈለግ፣ እውቀትና ክህሎት የማስጨበጥ እና ስብዕናን የመገንባት ሚናውን በአግባቡ ስለሚወጣ።

ብዙ ሰው ግን ልጆቹን የሚያስተምረው የወደፊት ህይወታቸው መልካም እንዲሆን በማሰብ ነው። ይህ ደግሞ በሌሎች ጉዳዮች ላይ የተመሰረተ ነው።

መንግስት ዋነኛ ቀጣሪ በሆነበት እና የቅመስፈርቱም ብቃት ባልሆነበት ሁኔታ የመማር ፍላጎት ይገታል፣ እውቀትና ክህሎትን የመሻት ጉጉት ይዳከማል።

ዜጎች በነፃነት በኤኮኖሚያዊ እንቅስቃሴ ውስጥ የሚሳተፉበት ዕድል በጠበበበት ሀገር፣ ሰዎች ለትምህርት የሚሰጡት ዋጋ ይቀንሳል። በነፃነት የማሰብ፣ የመኖር፣ የማምረት እና የንብረት ባለቤት የመሆን መብቶች በሚደፈጠጡበት አገር፣ እውቀትና ክህሎት ዋጋቸው ይኮስሳል።

… …

ምን ለማለት ነው?

አጠቃላይ የአገራችን ፖለቲካዊና ኤኮኖሚያዊ ሥርዓት ሳይስተካከል፣ ትምህርትን ማሻሻል የማይቻል እንኳ ባይሆን እጅግ ከባድ ነው።

© Ja Liberty

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

05 Oct, 16:49


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

በInvitation ብቻ የዶላር ሽልማት። ለ500 ተወዳዳሪዎች በየ15 ቀኑ የሚሸልም። ከ500$ እስከ 10$። በውድድሩ eligable ለመሆን ከናንተ ሚጠበቀው ዋሌታችሁን ኮኔክት ማድረግ፤ በቻላችሁት መጠን ሰው መጋበዝ፤ ታስክ ስሩና 100k coin መሰብሰብ። በቃ አለቀ። አሁን ባለው ውድድር 6 ሰዎችን ብቻ invite ብታደርጉ ደረጃው ውስጥ ትገባላችሁ። 6ኛው ዙር ትናንት ነው የተጀመረው ከ15 ቀናት በኋላ ያበቃል።
ለመጀመር…

👇👇👇

https://t.me/cherrygame_io_bot/game?startapp=r_1067310339

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

28 Sep, 11:21


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

HOT ከካቲዝን የሚበልጥ ኤርድሮፕ ነው። አንድ ካት ሊስት ሲደረግ አንድ ዶላር ነበር። እናም ቻናሎች ላይ ግን በተደጋጋሚ ቢለቀቅም በተደጋጋሚ ስለሱ ቢወራም ብዙዎቻቹ እየሰራቹት አይደለም።

አንድ HOT ፕሪማርኬት ላይ 10$ ገደማ ነው። ትኩረት ሰጥታቹ ሥሩት።

Storage ሲሞላ በየ 6 ሰአቱ እየገባቹ ክሌም ማድረግ ነው። Boost አድርጉ። ባገኛቹ ሰአት Storage የሚለው ውስጥ በመግባት Boost ማድረግ ትችላላቹ።

በተጨማሪም ታስኮችን ስሩ ሰው ጋብዙ።

ያልጀመራቹ መጀመር ለምትፈልጉ

👇👇👇

https://t.me/herewalletbot/app?startapp=9438338

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

21 Sep, 15:22


የFintopio አሰራር እና ዳይመንድ እንዴት እንደምትወጣ ቪድዮውን ይመልከቱ።
© 433 - Crypto

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

21 Sep, 15:13


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

Fintopio ይባላል። በየሰዓቱ ለ10 ደቂቃ ምትቆየዋን አስትሮይድ ቀስ እያሉ ታብ ታብ በማድረግ 💎 (ዳይመንዷን) ማውጣት ነው። ቀላል ነው። ለምሳሌ ጠዋት 1 ሰዓት ሲል መጥታ ለ10 ደቂቃ ትቆያለች። በቀጣይ ምትመጣው ቀጣይ 2 ሰዓት ሲል ለ10 ደቂቃ ነው። ስለዚህ በየሰዓቱ እየጠበቁ በጥንቃቄ ታብ ማድረግ ግድ ይላል።

ኤርድሮፑ የሚያሸልሙ ሳምንታዊ እና ወርሃዊ ውድድሮች አሉት። ሳምንታዊው ምንም ኢንቪቴሽን ሳያስፈልገው ራሳችን በምንሰራው ማይን ብቻ የሚያሸልም ነው። ይሄም ጓደኛ ለመጋበዝ አዳጋች ለሚሆንባቸው የበዪ ተመልካች እንዳይሆኑ ታስቦ የተዘጋጀ ነው። በዚህ ውድድር ከ1 እስከ 10 ለሚወጡ ተወዳዳሪዎች እንደየደረጃቸው ከ1.5k እስከ 40k ብር ይሸለማሉ።
እዚህ ላይ 1ኛ=333$
                2ኛ=222$
                3ኛ=111$ እያለ እስከ 10ኛው ድረስ ሽልማቱ ይቀጥላል ማለት ነው።

በአንጻሩ ወርሃዊው ውድድር ላይ አንደኛው: ኢንቫይት አድርገን በምናገኛቸው ሪፍራሎች ከሚሰሩት ላይ ከያንዳንዱ 10% ለኛ ተደምሮ እንወዳደራለን። እዚህ ጠንክረን ሰው ካስገባን እና እነሱ ተግተው ሚሰሩ ከሆነ እኛ ተጠቃሚ እንሆናለን። ስለዚህ ይሄን ውድድር ለማሸነፍ የምንጋብዛቸው የሰው መጠን እና ውጤታቸው ይወስናል። ሁለተኛው ደግሞ እንደሳምንታዊው ውድድር ካለምንም ሪፍራል ቦነስ በኛ ልፋት ብቻ የሚያሸልመን ይሆናል። ከ1 እስከ 50 ለሚወጡ አሸናፊዎች ከ6k እስከ 400k እንደየደረጃቸው ይሸለማሉ።
እዚህ ላይ 1ኛ=3,333$
                2ኛ=2,222$
                3ኛ=1,111$ እያለ እስከ 50ኛው ድረስ ሽልማቱ ይቀጥላል።

በነገራችን ሽልማቱ ትክክለኛ ነው። የተረጋገጠ ነው። ይከፍላል። ሰርች አድርጋችሁ ማጣራት ይቻላል። ሳምንታዊው እና ወርሃዊው ውድድር ዛሬ ተጀምሯል። ሳምንታዊው ቀጣይ አርብ ሌሊት ያበቃል። ወርሐሃዊው ከ30 ቀን በኋላ። አዲስ ስትሆኑ task ውስጥ ገብታችሁ fintopio ዋሌት በመክፈት 100k 💰እና ደግሞ ቴሌግራም ዋለታችሁን ሊንክ በማድረግ ብቻ 200k 💰 በጥቅሉ 300k 💰 በቀላሉ ማግኘት ትችላላችሁ። አሰራሩን በቪዲዮ። የበለጠ መረጃ ከፈለጋችሁ 👉 @nehmeya13 ያናግሩኝ። ጌሙን ለመጀመር…

👇👇👇

https://fintop.io/TVKHVFf5

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

21 Sep, 11:41


አሚታብ ማለት ለህንዳውያን ምን ማለት እንደሆነ ታውቁታላችሁ ፡ አሁን አሁን እንኳን የጤናው ነገር አሪፍ ነው ። በአንድ ወቅት ግን አለፍ አለፍ እያለ ህመም ብጤ ይሰማው ነበር ።
....
እና አንዳንዴ ህመሙ ባስ ብሎበት ሆስፒታል መግባቱ ከተሰማ. . የሆስፒታሉ ዙሪያ ፡ መንገዱ ሁሉ እዛው ውለው ፡ በሚያመሹ የአሚታብ አድናቂዎች ይሞላል ።
...
አሚታብ እንግዲህ ይህ ነው ። እና ሰሞኑን በአንድ የቲቪ ሾው ላይ ሲናገር. .. ትንሽ ዘና ለማለት ወደ ለንደን ሄጄ ነበር አለ. ..
....
እና አሚታብ በለንደን ቆይታው ፡ አንዳንድ ነገሮችን ሊሸማምት ወደ ገበያ ይወጣል ።
....
ከዛም ብራንድ የሆኑ ውድ ልብሶችን ወደሚሸጥ መደብር ገብቶ ልብሶችን ክራቫቶችን ሲያይ ከቆየ በኋላ አንዱን ውድ ክራቫት መርጦ ፡ ለሚሸጠው ሰው ያሳየውና ፡ ይህንን ፈልጌ ነበር ። ፓክ አርግልኝ አለው ።
....
የመደብሩ ሻጭ አሚታብ ጠቅልልኝ ያለውን ከራቫት እያሳየው " ይህንን ነው ? " ብሎ ደግሞ ጠየቀው
አዎ እሱን ነው ጠቅልለው ሲለው ልጁ ..... ይሄ ህንድ ከረባቱ ርካሽ መስሎታል እንዴ ? በሚል አይነት አስተሳሰብና አነጋገር. ..

" አይ እሱ ይወደድብሀል ሌላ ምረጥ " አለው

አሚታብ ጠየቀ ፡ ስንት ነው ዋጋው
" 120 ፓውንድ "

Ok እንደዛ ከሆነ ....... ይህንን ጨምረህ የተለያየ ከለር አድርግና አስር ከረባት ጠቅልልልኝ በማለት ሂሳቡን ከፍሎ ፡ ከረባቱን ይዞ ወጣ ።
....
እና አሚታብ ንግግሩን ሲያጠቃልል ፡ በርግጥ ልጁ ማን እንደሆንኩ ላያውቅ ይችላል ። ሆኖም ሀብት ወይም ዝና ... ኖራችሁ ... አልኖራችሁ. .. ብቻ. . ማንም ብትሆኑ ........

ሰወች ዝቅ አድርገው እንዲያዩዋችሁ በፍፁም እድል አትስጡ ! ሲል መክሯል ።

( የአሚታብ የቅዳሜ መልእክት ነው ። መልካም ቅዳሜ )

© Wasihune Tesfaye

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

18 Sep, 05:56


አጨዋወቱ…
© 433 Crypto

https://t.me/Binance_Moonbix_bot/start?startApp=ref_1067310339&startapp=ref_1067310339&utm_medium=web_share_copy

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

18 Sep, 05:51


የተከፈለበት ማስታወቂያ!

ከዓለማችን በDigital Currency ግዙፉ የሆነው BINANCE የራሱን Airdrop ትናንት ይፋ አድርጓል። ወደፊት ትልቅ ፕሮጀክት እንደሚሆን ካሁኑ በብዙዎች ዘንድ ተቀባይነት እና አመኔታን አግኝቷል፤ ምክንያቱም Binance Exchange ነው። ቀድሞ መጀመር ዘርፈ ብዙ ጥቅም አለው። አንደኛ እስከሚያበቃበት ዕለት ድረስ ብዙ ኮይን ትሰበስባላችሁ። ሁለተኛ የሚሰጠው ጊፍት እና ሪዋርድ መጀመሪያ ላይ ዳጎስ ያለ ነው። እናም እላችኋለሁ ይሄን ጨዋታ በትዕግስት እስከመጨረሻው ሳትሰለችሁ ተጫወተቱ ምክንያቱም ባይናንስ በጣም ሚታመን ነው። ለመጀመር…

👇👇👇

https://t.me/Binance_Moonbix_bot/start?startApp=ref_1067310339&startapp=ref_1067310339&utm_medium=web_share_copy

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

17 Sep, 19:27


ለማንኛውም በግሌ ከጠየቅከኝ፣ ሰው ለፈጣሪው ጊዜ እንደሚሰጠው፣ ለመፅሐፍም፣ ለማንበብም የተወሰነ ጊዜውን መስጠት አለበት ባይ ነኝ። ለነፍሱ ሲል።

ግን "ማንበብ ምሉዕ ሰው ያደርጋል"፣ ወይም "የለም አያደርግም ያነበቡትንኮ አየናቸው.." ወደሚለው አተካሮ ውስጥ መግባት አልፈልግም።

በእርግጠኝነት ግን፣ ቢያንስ፣ ሌላው ሁሉ ቢቀር፣ ማንበብ (ከተቻለ) ጥሩ ጊዜ ማሳለፊያ ነው። ዋጋዎቹን ሳትፈራ (ደፈር ብለህ) ሞክረው። ከመፅሐፎቹ የተሻለ እንደምታስብ ማረጋገጫ ይሆንህም ይሆናል። ማን ያውቃል? ግን ማንበብን አትሽሸው። አንብብ።

በገፆች በኩል ከሰው ጋር ተነጋገር። በመፅሐፍት ዓለምህን አብዛው። ሰው የተፈጠረው አንድ ሆኖ ሳይሆን ብዙ ሆኖ እንደሆነ ተረድተህ ሙት። ሰው ጊዜና ዘመን እንደማይወስነው በመፃሕፍቱ በኩል አስመስክረህ እለፍ።

ስለ ዛሬ ሺህ ዓመቱ ነገር አንብቦ መረዳት የሚችለው የሰው ልጅ ብቻ ነው። ይህን በሁሉም ዘመን፣ በሁሉም ሥፍራ የመገኘት (የOmnipresence) ለሰው ልጅ ብቻ የተሰጠ አምላካዊ ፀጋ፣ በመፅሐፍት በኩል ተላበሰውና ሙት።

የምመሰክረው ይሄም አለ፣ ይሄንንስ አይተኸዋል ወይ? ነው። እንጂ ማንበብ ሙሉ ሰው ያደርጋል፣ አያደርግም አይደለም። አንብብና ሞክረው። መጉደልም፣ መሙላትም አለ። ካልጎደልክ አትሞላም ወዳጄ። ራስህ ሞክረውና መስክር። አንተ ምናለብህ? መች ደላኝ? ካልክም መብትህ ነው። ግን ስንት አሪፍ አሪፍ ነገር ቀረብህ! እልሃለሁ!🙂🤓🙏🙏

አንባቢን አመስግኜ አበቃሁ።
መልካም ጊዜ።

© Assaf Hailu

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

17 Sep, 19:27


የመፅሐፍ ዋጋ ስንት ነው?
______

በማንበብ ብዙ ነገር ይገኛል አዎ። ግን ስታነብ ደግሞ ብዙ ነገርም ያመልጥሃል። የምታነብበትን ጊዜ ሌላ ነገር ልትሠራበት ትችል ነበር። ይህን አስበኸው ታውቃለህ?

ማንበብ ልክ እንደ ፍቅር የጊዜ ፀር ነው። ጊዜህን እነድትሰጠው ይፈልጋል። መላ አትኩሮትህን እንድትሰጠው ይሻል። ችለህ 10 ገፅ ለማንበብ እንኳ፣ በጣም ትዕግሥተኛ ሰው መሆን መቻል አለብህ።

ደሞ ከራስህ egoistic ዓለም የወጣህ ሰውም መሆን አለብህ። ዓለም ስላንተ ብቻ አያወራም። እንዲያውም 99.9 ፐርሰንቱ የዓለም ህዝብ ከነመፈጠርህም አያውቅህም።

ግን ሁሉም ሰው የሚናገረው የየራሱ ታሪክ አለው። የየራሱ ገጠመኝ አለው። የየራሱ ትዝብት አለው። የየራሱ ዓለምን ያሳለፈበትና የሚረዳበት መነፅር አለው። ሁሉም ሰው የሆነ የሚናገረው ነገር አለ።

ሲበዛ ናርሲሲስት፣ ሲበዛ በራስህ ጩኸትና በራስህ ነገር ብቻ የተጠመድክ ሰው ከሆንክ፣ ዓለምህን በራስህና በራስህ ዛቢያ ላይ ብቻ ወስነህ የምትሽከረከር ሰው ከሆንክ፣ መፅሐፍ አንባቢ ልትሆን አትችልም። ምክንያቱም መፅሐፍ ሰዎች ስለሌሎች ሰዎችና ነገሮች የሚናገሩትን መስማት ይጠይቃል።

ሰዎች ስላንተ ሳይሆን ስለራሳቸው የፃፉትን ለመስማት ጆሮህን ማሠልጠን አለብህ። ሌሎች ስለራሳቸው ወይም ስለመሰጧቸው ነገሮች ሲናገሩ ለመስማት እጅግ ከፍ ያለ ትዕግሥት ሊኖርህ ይገባል።

በራስህ ላይ ብቻ የተጠመድክ ሰው ከሆንክ፣ በፍፁም አንባቢ ልትሆን አትችልም። ተገደህ ለትምህርት ወይም ለሌላ ፈተናህ ልታነብ ትችላለህ፣ አንባቢ ግን ልትሆን አትችልም። አንባቢነት ልክ እንደ ፍቅር ግንኙነት ነው ብዬሃለሁ። በፈቃደኝነት የምታደርገው። ያለፈቃድህም ከሆነ፣ ተወስውሰህ የምትገባበት ነው።

ለመፅሐፍ የሚከፈለውም ትልቁ ዋጋም ይኸው ነው። ለሌላ የምታውለውን ጊዜ መስጠት። ሌሎች ሰዎች የሚሉትን ለመስማት ፈቃደኝነት። የበዛ ትዕግሥት። ከራስ ያለፈ ሰፋ ያለ ሌሎችን ለመረዳት የጓጓ መንፈስ ይፈልጋል። ቀልብህን መስጠት ይፈልጋል።

ማንበብ ረዥም attention spanም ይፈልጋል። ችለህ 3 ገፅ ታነብባለህ? ችለህ 13 ገፅስ ታነብባለህ? 130 ገፅስ? 1,300 ገፅስ? አየህ? ማንበብ ልክ ዳምፔል (ክብደት) እንደማንሳት ነው። በትንሽ በትንሹ ራስህን እያለማመድክ፣ ዳጎስ ወዳለው፣ የበለጠ ክብደት ወዳለው ንባብ የምትሸጋገርበት በልምምድ የሚዳብር ችሎታ ነው።

ማንበብ ደግሞ ከራስህ አመለካከት፣ ካለህበት ሥፍራና፣ ከምታነብበት ጊዜ ወጣ ብለህ፣ በፀሐፊው ቦታ ራስህን ማስቀመጥንም ይጠይቃል። እሱ ባየበት መነፅር ለማየት መፍቀድን ወይም መቻልን ይጠይቃል።

ፀሐፊው ያየውን እያየህ፣ ያሰበውን እያሰብክ ለማንበብ፣ በቀን ውስጥ ለተወሰኑ ሰዓቶች ራስህን መሆንህን ማቆም፣ ወይም ራስን መርሳትን ይጠይቃል። ከራስህ ቤት ወጥተህ፣ በፀሐፊው ቤት፣ በፀሐፊው ሰፈር፣ በፀሐፊው ምናብ ውስጥ ለመቆየት መቻል አለብህ።

ደሞ በንባብ የሚገለፁት ሃሳቦችና ታሪኮች ብዙ ጊዜ በቃላት ብቻ የሚነገሩህ ናቸው። ደጋፊ ምስል፣ ወይም ደጋፊ ቪዲዮ፣ ወይ አጃቢ ድምፅ የላቸውም። በቃላት የፃፉልህን እያነበብክ፣ ሁሉንም ነገር በጭንቅላትህ ማውጠንጠን፣ በምናብህ መሣል ይኖርብሃል።

ቃላቱን ከመፅሐፍ እያነበብክ፣ ልክ በሚተረከው ቦታ ላይ እንዳለህ አድርገህ ምስሎቹን በአንጎልህ መከሰት መቻል አለብህ። አለዚያ ከገፅ ወደ ገፅ ለመሻገር እጅግ አሰልቺ ይሆንብሃል።

እኔ ለምሣሌ፣ የሙሶሊኒ ልጅ ኤዳ፣ ስለ ፋሺስቷ ዘመን ሮማ ቅልጥ ያሉ የሀብታምና የባለሥልጣናት ልጆች የተጫጫሰ ህይወት ስትፅፍልኝ፣ ያገኙትንና ያመለጣቸውን፣ ያስቡና ያደርጉ የነበረውን፣ ሰዎቹንና ቤቶቹን፣ መንገዶቹን ስታወራልኝ... በመፅሐፉ ቃላት ውስጥ ገብቼ በጭንቅላቴ እንደ ፊልም እያሰብኩ ነው የማነበው። ስለዚህ አያሰለቸኝም።

ራሴ በአካል ወደ ጣልያን ሄጄ፣ መካከላቸው ተቀምጬ፣ አብሬ ካርታ እየተጫወትኩ፣ ውስኪ እየቀዳሁ፣ ቀሚስ እያወለቅኩ፣ ሲጋራ እያንቦለቦልኩ፣ በመካከላቸው ኤዳ ባለችበት ቦታ ሁሉ እንደ ተደራቢ ነፍስ ሆኜ አየዋለሁ በሃሳቤ ሁሉንም። ልክ ራሴ በመቶ ዓመት ወደ ኋላ ሄጄ ያየሁት ሁሉ ይመስለኛል። ማንበብ ከፍ ያለ ሃሳባዊነትን፣ ወይም ምናባዊነትን፣ ህልመኛነትን ይጠይቃል የምለውም ከነዚህ ተነስቼ ነው።

ማንበብ ቀላል ነው። ለተወሰነች ሰዓትም ቢሆን ግን፣ ከራስህ ዓለም ፈቀቅ ብለህ፣ ብዙ ነገሮችህን ለፀሐፊውና ለሚነገግርህ ርዕሰ-ጉዳይ መስጠት መቻልን ይጠይቃል። ትልቁ ለአንባቢነት የሚከፈለውም ዋጋ ይህን የመሣሰለው ነው። እንጂ የመፅሐፍ ዋጋ ማለት፣ መፅሐፉን ለመግዛት ከኪስህ የምታወጣት ብር አይደለችም። በፍፁም!

አስበኸዋል? ቁጭ ብለህ የምታነብበትን ጊዜ፣ ብዙ ወርቃማ ነገሮችንምኮ ለመሥራት ልታውለው ትችል ነበር። ከከበረ ጊዜህ ቆርሰህ፣ ከዕድሜህ ላይ ሰውተህ፣ ለምትወዳቸው ሰዎችና ነገሮች ሁሉ ልትሰጠው የሚገባህን ወይም የምትፈልገውን ጊዜ ነው ለመፅሐፉ የምትሰጠው።

ይሄ ዋጋ ትልቁ ለንባብ የምትከፍለው ዋጋ ነው። ይሄንን ትልቅ ዋጋ ለመክፈል የሚችሉትም ጥቂቶች ብቻ ስለሆኑ ነው፣ ሁሉም ሰው አንባቢ ሆኖ የማታገኘው።

ማንበብህ የሚያሳየው፣ ከመፃሕፍቱ ለምታገኛቸው ታሪኮች፣ ባለታሪኮችና ዕውቀቶች ትልቅ ዋጋ መስጠትህን ነው። እና ለዚያም ትልቅ ዋጋ ለሰጠኸው ነገር፣ ከራስህ ጊዜና ገንዘብ አጉድለህ፣ ከራስህ ሃሳብና ቀልብ ሸርፈህ፣ ከራስህ የኑሮ ልፋትና ትግል መሐል የተወሰነች ፋታ ሰጥተህ፣ መፅሐፍን ያክል ሁለመናህን የሚጠይቅን ነገር ማንበብ መቻል ትልቅ self-sacrifice ይጠይቃል።

በህይወትህ ሊገጥምህ የሚችለው ትልቁ ክፍያ፣ ትልቁ ሥጦታ፣ ትልቁ ምፅዋት፣ ትልቁ መስዋዕትነትም ነው መፅሐፍትን ለማንበቢያ የምታውለው ጊዜና ኃይል።

ሳስበው ብዙው ሰው ይህን ይረዳው ይሆን? እላለሁ። አንዳንዴም ብዙ መፅሐፍ ማንበብ አልወድም የሚሉኝን ሰዎች ጠለብዬ ሳጤን ሳጤን፣ አባባላቸው በሌላ አነጋገር፣ እነዚህን ሁሉ ነገሮቼን ለአንድ ለማይናገር፣ ለማይጋገር መፅሐፍ አሳልፌ ለመስጠት ዝግጁ አይደለሁም። መች ደላኝ እኔ?! የሚሉ ሆነው አገኛቸዋለሁ።

በማያነቡ ሰዎች አልፈርድባቸውም። በማንበቤም አልመፃደቅም። ምናልባትም ከማንበብ የተሻሉ ሚሊዮን ነገሮች አሉ በዓለም ላይ። የምርጫና የዝንባሌ ጉዳይ ነው። የነገሮች መመቻቸትና አለመመቻቸት ጉዳይ ነው። ሌላ ተዓምር የለውም።

አንድ ነገር ግን በእርግጠኝነት እናገራለሁ። ማንበብ ፈልጎ፣ ለማንበቢያ የሚሆን ጥቂት ጊዜውን ሰጥቶ፣ በፈቃዱ የመጣ ሰው፣ በፍፁም፣ በምንም ተዓምር አንድ የተለየ ነገር፣ ወይም አንድ ተጨማሪ ነገር ሳይይዝ አይመለስም።

"Every time I turn a page, there's some kind of knowledge." የሚሉትም ለዚህ ነው። አንድ ገፅ ለመግለፅ ፈቃደኝነቱ ካለህ፣ በእርግጠኝነት አንድ ዕውቀት ይጠብቅሃል።

ግን በአራቱም ግድግዳ ላይ የራስህን ፎቶ ለጥፈህ፣ በሞባይልህ ላይ የራስህን ፎቶ ስክሪን-ሴቨር አድርገህ፣ ራስህን ስታመልክ ውለህ የምታድር ሰው ከሆንክ ንባለአንተ አይሆንም።

የራስህን ጨላ፣ የራስህን ጣሪያ፣ የራስህን እንጀራ፣ የራስህን ሚስትና የራስህን ልጅ ብቻ እያሰብክ፣ እየተብሰከሰክህ 24 ሰዓትህን የምታጠፋ "ኃላፊነት የሚሰማው ሰው" ከሆንክም፣ አንዲት ገፅ ለመግለጥ ጊዜ ከሌለህም፣ ወዳጄ ንባብ ላንተ አልተፈጠረም። ብዙ አሪፍ ነገርም አምልጦሃል። እልሃለሁ። አፌን ሞልቼ🙂😃!

ከመጻሕፍት ዓለም - Book shelf 📗📚📖

16 Sep, 18:19


የተከፈለበት ማስታወቂያ

ከብዙ ጊዜ ጥበቃ እና መታከት እንዲሁም ግራ መጋባት በኋላ Hamster Kombat ዋጋ ሊወጣለት (list) 9 ቀናት ቀርቶታል። ብዙ ሰው የደከመት፣ የለፋበት ብሎም ተስፋም የጣለበት token ነው፤ እንዲሁም ብዙ ሰው ተስፋ ቆርጦ የተወውም ነው፤ ሐምስተር። በተስፋ ለጠበቁት ውጤቱ ምን እንደሚሆን በቅርቡ በጋራ የምናየው ይሆናል። ነገር ግን ይሄን በCryptocurrency ታሪክ ከፍተኛ ግምት የተሰጠውን ኤርድሮፕ ያልጀመራችሁ በቂ ጊዜ አላችሁ። Daily Combo እና Cypher ብቻ እየወሰዳችሁ PPH (Profit per hour) ካሳደጋችሁ ባለችው ጥቂት ጊዜ ከስጦታው መቋደስ ትችላላችሁ።
መልካም ዕድል። ለመጀመር…

👇👇👇

https://t.me/hAmster_kombat_bot/start?startapp=kentId1067310339