አረቦን

እመጓን በተመለከተ ያደረግነው ውይይት እነሆ ፦ https://youtu.be/Y1sFLZRDkVI?si=mwIq60OH91dNp-1W

https://youtu.be/aro1RVzPKb4?si=o9vxZTgYsGDwulTX

ስለ ተዋሥኦቻችን አንዳንድ ሀሳቦች ...

በአልዐዛር አወቀ

ሰሞኑን በኤማሁስ ሚዲያ አዘጋጆች እና በምናከብራቸው መምህራን መካከል የተደረጉትን ተዋሥኦዎች እንደማንኛውም ሰው ለመታዘብ ሞክሬ ነበር ። በጥቅሉ በእኔም ሆነ ስለ ተዋሥኦ መሠረታዊ መረዳት ያለው ሰው ሁሉ የሚታዘበው አንድ ነገር ቢኖር ተዋሥኦ በቤተ ክርስቲያናችን ውስጥ ያልነበረ እስኪመስል ድረስ እንደእንግዳ ደራሽ ፣ እንደውሃ ፈሳሽ አዲስ ክስተት ሆኖ የመገለጡን ነገር ነው ። ፍፁም የሆነ " ተዋሥኦ "ን የተመለከተ ዘለግ እና ጠለቅ ያለ ተዋሥኦ የሚያስፈልገው ክስተት ታዝበናል ለማለት ተገድጃለሁ ።

" ተዋሥኦ " በኤማሁሳውያኑ ዘንድ መሠረታዊ አቋም ሆኖ እንደተያዘ በሚያሳብቅ መልኩ በተለያዩ መሠረታዊ ጉዳዮች ላይ ሀሳባቸውን እያንጸባረቁ ቢሆንም በአንጻሩ ከምናከብራቸው መምህራን ዘንድ ያለው ግብረ መልስ ግን ኤማሁሳዊያኑ እያደረጉት ላለው ነገር - " በእንቅርት ላይ ጆሮ ደግፍ " እንዲሉ ! -  ባሉብን ነባራዊ ዘርፈ ብዙ ቤተ ክርስቲያናዊ ችግሮች ፣ ፈተናዎች እና መከራዎች ላይ ሌላ እንቅፋት የሚሆን ነገርን መፍጠር እንደሆነ በሚያሳይ መልኩ እና አቅራቢያኑን ቁጣ እና ኃይል በተቀላቀለባቸው ቃላት ማሸማቀቅ በተሞላበት ሁኔታ መልስ መስጠትን መምረጣቸውን ነው ። እውነቱን ለመናገር የአደባባይ ተናጋሪዎቹ እና ጸሐፍቱ የኤማሁሳውያኑን ሀሳብ አለመቀበል አንድ ነገር ሆኖ ሳለ በቅርበት የማያቁትን ሰብእናቸውን የተመለከተው ንግግራቸው ግን እጅጉን አሳዛኝ እና የማይጠበቅ ነገር ሆኖ አግኝቼዋለሁ ። ይህ ክስተት የሚያሳየው ለ " ተዋሥኦ " ያለንን ስሑት እንዲሁም አሳዛኝ መረዳት ነው ። ለመሆኑ ግን " ተዋሥኦ ምንድነው ? " ፣ " የተዋሥኦ መሠረታዊው ጉዳይስ ምንድነው ? " ፣ " ተዋሥኦ በኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን እንዴት ይታያል ? " የሚሉትን እስኪ በጥቂቱ እንቃኝ ።

ተዋሥኦ (Discourse or Dialogue) በተመረጡ ጉዳዮች ላይ ወደእውነታው መድረስን ዓላማው አድረጎ - የሚደረግ የሀሳብ ልውውጥ ነው ። ተዋሥኦ መሠረታዊ ማጠንጠኛው በተመረጠው ጉዳይ ላይ ሀሳቦችን በመስጠት ስለጉዳዩ የሰፋ እውቀት ፣ ጥልቅ መረዳትን ገንዘብ ማድረግ ላይ ነው ። ተዋሥኦ ከሚጠይቃቸው መሠረታዊ ጉዳዮች አንዱ ደግሞ ሀሳብን ከሀሳቢው የመለየት ብስለት ነው ። አንድ ሰው የፈለገውን ሀሳብ መያዝ የራሱ አመክንዮአዊ ፣ ሰብአዊ (Anthropologic) ነጻነት እንደሆነ የታወቀ ነው ። ማንም ምንም ዐይነት ሀሳብን ይያዝ ከእርሱ የተለየ ሀሳብ ካለው ሰው ጋር በሚያደርገው ምልልስ ውስጥ ትኩረቱ መሆን ያለበት ከእርሱ በተለየ ሀሳብ ያለውን ሰው እንዴት ብዬ በሚያሳምኑ አመክንዮአዊ መሠረት ያላቸው (አመክንዮአዊ ሕጸጽ በሌለባቸው - ከLogical Fallacy በጸዱ) ነጥቦችን በመጠቀም ማሳመን እችላለሁ የሚለው ላይ ነው ፤ ስለዚህ በዚህ ሂደት ውስጥ የሰውዬው ማንነት ፣ ሥነ ምግባራዊ ዳራ ፣ የአስተዳደግ ሁኔታ  - እነዚህ ነገሮች ዐሳቢው ላይ የራሳቸው ተጽእኖ ያላቸው መሆኑ የተወሰነ ነገር ስለ እነዚህ ጉዳዮች ማወቅ እንዲያስፈልግ ቢያረግም ቅሉ -  እንደዋና ማዕከላዊ መነሾ ሆነው ዐሳቢው ከሚያነሳቸው መሠረታዊ ነጥቦች ጋር ግን መምታታት የሌለባቸው መሆኑ አመክንዮአዊነትን ለተረዳ ሰው ሁሉ የታወቀ ነገር ነው ። ለምሳሌ አንድ ክርስቲያን ከአንድ ሙስሊም ጋር በ" ምስጢረ ሥላሴ " ጉዳይ ተዋሥኦ ቢያደርግ ትኩረቱን የሚያደርገው ምስጢረ ሥላሴን የሚያስረዳለትን አመክንዮአዊም ሆነ ምሳሌያዊ ነጥቦች ላይ እንጂ የሙስሊሙ ማንነት ፣ ሕይወት ወይም አስተዳደግ እንዳልሆነ መቼስ ግልጽ ነው - በዚህም የሙስሊሙ ሰው ጥቅል ሕይወት ከሚያደርጉት የተዋሥኦ ርእሰ ጉዳይ - ምስጢረ ሥላሴ - ጋር ምንም ዐይነት ግንኙነት ሊኖረው እንደማይችል እርግጥ መሆኑ የታወቀ ነው ። ከአደባባይ ጸሐፍት ዘንድ በሰሞኑ ተዋሥኦ ያስተዋልነው እውነት ግን ከዚህ በተቃራኒው ነበር ። ኤማሁሳውያኑ ለተዋሥኦ በመረጧቸው ርእሰ ጉዳዮች ላይ የሚያነሱትን መከራከሪያ ነጥቦች ከመሞገት ይልቅ ጨርሶ የማያውቁትን የኤማሁሳውያኑን ማንነት ፣ ሕይወት እና የዕድሜ ደረጃ መግለጥ እና በዚህም ለሚያነሱት ተዋሥኦዋዊ ጉዳዮች በሕይወትም በምግባርም ገና ናቸው ብሎ ለማሳጠት የሞከረ ነበር ። አንደኛ ስለማያውቁት ሰው እንደዚህ በድፍረት መናገር ምንም ተገቢነት የለውም። ሁለተኛ ደግሞ እነርሱ እንዳሉት (በእድሜ ገና ፣ ትዕቢተኛ ፣ ጥላቻ ያለባቸው) ቢሆኑ እንኳን ቁምነገሩ ያነሷቸው አንኳር ነጥቦች ጋር እንጂ ከእነርሱ ማንነት ጋር ሊገናኝ የሚችልበት አመክንዮአዊ አግባብ የለም። በዚያ ላይ ያነሱትን ነጥቦች አንድ በአንድ መርታት (debunk) ማድረግ ቀርቶ የተቀራረበ ሙከራ እንኳን በሌለበት ሁኔታ። ስለዚህ ሃሳቡን መሞገት ሲያቅት ማንነትን ወደ ማጥቃት (character assassination) መሄድ ምንም ፋይዳ የለውም።

-ይህን የመሰለ የመምህራኑን ሀሳብ በሌላ ምሳሌ እንመልከት ። በ19ኛው መ/ክ/ዘ ገደማ የተነሳውን ዕውቅ ጀርመናዊ ፈላስፋ ፍሬድሪክ ኒቼን ብንወስድ - ምንም እንኳን የኒቼ ማንነት ፣ ሕይወት ፣ የአስተዳደግ ሁኔታ ጥሩ ያልነበረ ቢሆንም ያነሳቸውን ፍልስፍናዊ መከራከሪያዎችን መሞገት ትተን ሕይወቱ ፣ ማንነቱ መጥፎ ስለነበር ብቻ ያነሳቸውን ፍልስፍናዊ መከራከሪያዎች እንዲሁ እንደዋዛ ዐይተን ልናጣጥልና ስህተት ነው ልንል አንችልም ። ፍልስፍናዊ መከራከሪያዎቹ ራሳቸውን ችለው አመክንዮአዊ በሆነ መንገድ የሚሞገቱ በራሳቸው ተዋሥኦዋዊ ሀሳቦችን የሚሹ እንጂ የኒቼን ሕይወት ፣ ማንነት አስታከን እንዲሁ አደባብሰን የምንተዋቸው ሀሳቦች አይደሉም ፤ በዚህም ፍልስፍናዊ መከራከሪዎቹ በኒቼ ስለተነገሩ ብቻ በእርሱ ሕይወት ተመዝነው ውድቅ መሆን አይችሉም እያልን ነው ማለት ነው ፤ ስለዚህ የኒቼን ማንነት ፣ ሕይወት በማጥላላት ለፍልስፍናዊ መከራከሪያዎቹ መልስ እንደሰጠን ልናስብ ፈጽሞ አንችልም ካሰብንም ከባድ የሆነ አመክንዮአዊ ሕጸጽ እየፈጸምን መሆኑ የተረዳ ነው ። (ይህንን ስንል ግን የኒቼ ፍልስፍናዊ መከራከሪያዎች ላይ የኒቼ ማንነት ፣ ሕይወት እና አስተዳደግ የራሱን ተጽእኖ ማድረጉ የማይቀር መሆኑ ሳይዘነጋ ነው ።) ከክቡራን መምህራን ያየነው ግን ይህን የመሰለ የማይጠበቅ አጸፋ ነው ።

ቤተ ክርስቲያን በዓለም ዓቀፍ ደረጃ የነበራትን በታሪክ ውስጥ ያሳለፈችውን ሕይወት ትተን በኢትዮጵያ ክርስትና ከገባ ጀምሮ የነበራትን ታሪክ ብንቃኘው በነበሩባት ውጣ ውረዶች ፣ መከራዎች ፣ ፈተናዎች ውስጥ ተዋሥኦ አንዱ አካል ሆኖ የምናስተውለው ሐቅ ነው ።  ለአብነት ያክል በቢቱ እና በአባ ጊዮርጊስ ዘጋስጫ ፣ በቤተ ተክለሃይማኖት እና በቤተ ኤዎስጣቴዎሳዊያን እንዲሁም  በተዋሕዶ እና ቅባት አማኞች መካከል የተደረጉ ተዋሥኦዎችን መጥቀስ በቂ ነው ። የአብነት ትምህርት ቤቶቻችንን ብንቃኘው በተለይም የትርጓሜ መጻሕፍት እና የቅኔ ጉባኤ ቤቶቻችን በተዋሥኦ ያሸበረቁ ናቸው ። እንደመልአከ ብርሃን አድማሱ ጀምበሬ ያሉትንም ሊቃውንት ከሊቃውንቱ መካከል ተዋሥኦን በአደባባይ በበሳል ጽሑፍ እና በትሑታዊ አቀራረብ ሲያበሩበት የነበረ እውነታ ነው  ።

ይህንን መንፈስ አሁናዊ በሆነው ብዙ ዐይነት ትምህርተ ሃይማኖታዊ ጉዳዮች እዚህም እዛም በስብከትም በጽሑፍም በሚሰራጩበት እና ምዕመናን ተደራሽነታቸው በጨመረበት ወቅት ይበልጡኑ የቤተ ክርስቲያንን ተልእኮአዊ ማንነት ለማስጠበቅ ተዋሥኦ ምን ያህል ሊያስፈልግ እንደሚችል መገመት የሚቻል  ብቻ ሳይሆን ከቤተ ክርስቲያን ጋር የነበረ ቤተ ክርስቲያንም - ኩሉ አእምሩ ወዘሠናየ አጽንኡ !የሚለውን ለሁሉ አማኝ የሰጠቺውን የሁሉ ጊዜ ስብከቷን በእጅጉ የሚገልጥ እውነታ መሆኑ መታወቅ አለበት ።

- በአጠቃላይ ክቡራን መምህራን " ተዋሥኦ " አሁን ላይ የሚያስፈልግበትን አግባብ በማጤን ፍፁም ከሆነ ቁጣ ፣ ኃይል አዘል ንግግሮች በመለየት ወደሀሳብ እና ቤተ ክርስቲያንን ወደሚጠቅመው በሳል ፣ አመክንዮአዊ ፣ ጥልቅ እና ረብ ወዳለው  " ተዋሥኦ " ትመጡ ዘንድ ሀሳቤ ነው ። ከአንድ ሰው ጋር በሃሳብ አለመስማማት ወዲያው በጥላቻ የሚያስፈርጅበት የተዋስዖ ከባቢ ፍሬያማ ይሆናል ብሎ ማሰብ አስቸጋሪ ይሆናልና።

መልእክት የሚነግረን ጌታ የሄደበት ምክንያት ሌላ ትልቅ ነገረ መለኮታዊ ፋይዳ ያለው ነገር መሆኑን ነው። ይህም ከላይ የጠቀስነው የሐዲስ ኪዳንን ሥርዐተ አምልኮ መሠረታዊ ጭብጥ የተመለከተ ነው።

- ለማጠቃለል ያህል ውይይቱ መነሳቱ መልካም ነው። የምንፈልገውም እርሱን ነበርና። ነገር ግን ሲሰነዘሩ ከነበሩ ብዙ አስተያየቶች መረዳት እንደቻልሁት በትክክል የተባለውን ነገር የመረዳት ፍላጎት ችግር መኖሩን ፣ የተባለውን ነገር ጨርሶ ለማዳመጥ የትዕግስት እጦት መበርከቱን ፣ ብሎም ከጭብጡ ይልቅ ሌሎች አይረቤ ጉዳዮች ላይ የመመሰጥ ዝንባሌ መኖሩን ነው። እውነቱን ለመናገር ውይይታችን ጭብጥ ተኮር ቢሆን ሁላችንም እንማማር ነበር። ጉዳዩን personal በማድረግ ወይም prejudiced ሆኖ በመናገር ምንም የምናተርፈው ቁም ነገር የሚኖር አይመስለኝም። እየተባለ ያለውን ነገር በቅጡ እንረዳ ፥ Fact ከኪሳችን አንምዘዝ ፣ ለምንለው ነገር ማስረጃ አምጥተን እንነጋገር ፣ በሃሳብ ፈንታ ግለሰብን በማጥቃት Ad hominem fallacy አንፈጽም። በተለይ ደግሞ እንደ አረጋ ካሉ ታላላቅ ወንድሞቻችን ብዙ ቁምነገር እንደምናገኝ የምናምን በመሆኑ እንዲሁ በጨበጣው በመተቸት የምናገኘውን ቁምነገር ባያሳጡን እንወዳለን። ነገር ግን ስለሰጠውም አስተያየት ፥ እርሱ የሰጠውን አስተያየት መሠረት አድርጌ ሃሳቤን በደንብ እንዳፍታታ ለፈጠረልኝ ጥሩ አጋጣሚ ወዳጄ አረጋን አመሰግነዋለሁ።

ቸር ጊዜ
3/3/2017

The elephant in the room

አረጋ ወዳጄ ነው። በፌስቡክ ቆይታዬ እርሱም እንደተናገረው ሃሳቦች እንለዋወጥ ነበር። የተለያዩ መጻህፍትና አርቲክሎች አንዳችን ለአንዳችን በኢሜይል እንላላክም ነበር። እናወራ የነበረው ፌስቡክ ላይ ስለነበር ከፌስቡክ ከወጣሁ በኋላ ግን ከአረጋ ጋር ሙሉ በሙሉ ተጠፋፍተናል። ከረጅም ጊዜ በኋላ አረጋን ያነበብሁት ከላይ ያያያዝሁት ውይይታችንን ያሄሰበትን ጽሑፍ ፌስቡክ ላይ ያሉ ወዳጆቼ ሲያጋሩኝ ነው። ጽሑፉን አነበብሁት። በአብዛኛው ነገር አልስማማም። ምንም እንኳን ከአብዛኞቹ ሃሳቦቹ ጋር ባልስማማም ቅሉ ወዳጄ አረጋ ጊዜ ወስዶ ውይይታችንን ተመልክቶ አስተያየት በመስጠቱ ደስ ብሎኛል። አንድም የምንሻው ውይይት ማጫር የነበረ በመሆኑ አንድም ደግሞ በዚሁ አጋጣሚ ብዙ የተሳሳቱ አረዳዶችን ለማጥራት እድል የሚፈጥር በመሆኑ ነው። በብዙ ጉዳዮች ቢነቅፈንም እኔንም ሆነ ኤማሁስን በተመለከተ ስለሰጠው አድናቆትም እጅግ ላመሰግነው እወዳለሁ። በሂሱ ግን መሠረታዊ ሃሳቡን ስቶታል ብዬ ነው የማስበው። መጣጥፌ ከአረጋ ጽሑፍ ውስጥ ሃሳብ የሆኑት ላይ ብቻ ትኩረት ያደርጋል።

- ለመጣጥፌ The elephant in the room የሚል ርእስ የሰጠሁበት መሠረታዊ ምክንያት ይህ ነው። እርሱም አረጋ የክርክሩ ሰበዝ የሚመዘዝበትን መሠረታዊ መነሻ ጨርሶ የዘነጋ አስተያየት የሰጠ በመሆኑ የተነሳ ነው። ይህም ሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ ናት የሚለው ክስ ይገባታል ወይንስ አይገባትም የሚለው መነሻ ነው። ሌሎቹ ሃሳቦች ይህንን መነሻ በተመለከተ የሃሳብ ጥራትና መግባባት ሲኖር የሚቀጥሉ ናቸው። የትችታችን መሠረታዊ ማጠንጠኛ "አንተ አይሁዳዊ ስትሆን ሣምራዊት ከምሆን ከእኔ እንዴት ውሃ ትጠይቃለህ" ማለቷ ዘረኝነት ነው መባሉን በተመለከተ ነው። አረጋ ይህንን ዋና ጉዳይ ፈጽሞ ዘንግቶታል። ያቀረብናቸውንም መከራከሪያዎች እንዳላየ አልፏቸዋል። እዚህ ጉዳይ ላይ አቋሙን ግልጽ ካላደረገ ወደ ሌሎች ጉዳዮች መሄዱ ፋይዳ ቢስ ነው። የክርክሩን ፍሰት በአጭሩ ለማስቀመጥ ያህል ፦

1) ሣምራዊቷ ሴት "አንተ አይሁዳዊ ስትሆን ሣምራዊት ከምሆን ከእኔ እንዴት ውሃ ትጠይቃለህ" ማለቷ ዘረኝነት ነው "ውሃ ሲጠይቃት ዘር መጠየቅን ምን አመጣው ፥ ሳምራዊቷ ሴት ዘረኛ ናት" የሚል ሰፊ ተቀባይነት ያለው ሃሳብ አለ።
2) ይህ ሃሳብ ከታሪክና ከአበው ድጋፍ አለው ወይ የሚለውን አጠየቅን።
3) ታሪክም አበውም የሚነግሩን በተቃራኒው መሆኑን demonstrate አደረግን።

- በዋናነት የክርክራችን ፍሰት ከላይ በጠቀስኋቸው 3 ነጥቦች ይጠቃለላል። ስለዚህ እኛ ያነሳነውን ሃሳብ ለመተቸት መጀመርያ ሣምራዊቷ ሴት በዘረኝነት የምትወነጀል ናት ወይ የሚለው ላይ አቋም መውሰድ ግዴታ ነው። በቤቱ ውስጥ በገሃድ ሲንጎማለል ቢታይም አረጋ የዘነጋው ትልቁ ዝሆን ይሄ ነው። ይህንን በተመለከተ ምንም አቋም ያልወሰደው አረጋ የሚከተለውን ይለናል።

"ቃላቱና እጠቃቀሙ ይለያይ እንጂ በጥንት የነበረን ክስተት ከአሁኑ ጋር አገናዝቦ መልእክት ማስተላለፍ አንዲያውም ጎብዝ የሚያሰኝና ትርጉም የሚሰጥ ነገር ነው፡፡ ችግር የሚሆን የነበረው ብቸኛ ትርጉም ይኸ ነው፣ ያኔ የተነገረው ለዛሬው ለእኛ ጠብና ልዩነት አስተማርያ ነው ቢባል ነበር፡፡ የሳምራውያን እና የአይሁዳውያንን ያሚያክል መናናቅና መንገድ እሰከመቀየር የሚያደርስ ንቀት ጌታችን አፍርሶ ማኅበረሰባዊ ሐፍረቷ በጠራራ ጸሐይ ብቻዋን ወደ ውኃ ጉድጓድ እስከመሄድ ያደረሳትን ሣምራዊት ቦታዋ ድረስ ሄዶ ማግኘቱ የዛሬውን የዘር ልዩነት ከንቱነት ማስተማሪያነት ሆኖ መቅረቡ እንዲያውም ድንቅ ማንጻጸሪያ እንጂ የሚያስነቅፍ ሊሆን አይችልም፡፡"

- አረጋ የክርክራችን መነሻም ሆነ መድረሻ ፈጽሞ እንዳልገባው የሚያሳብቀው ይህ አስተያየቱ ነው። ትችቱ ሙሉ በሙሉ dislocated የሆነ ትችት ነው። ምክንያቱም እኛ የተቸናቸው ጸሐፍያን ነጥብ ጌታ ይህችን ሴት አድካሚ የሦስት ቀን መንገድ ተጉዞ የውሃ ጉድጓድ አጠገብ ማግኘቱ የዘር ልዩነትን ሲሽር ነው የሚለው ፈጽሞ አይደለም። ይልቁንም ከላይ የጠቀስነውን የሣምራዊቷን ሴት "አይሁዳዊ ስትሆን ሣምራዊት ከምሆን ከእኔ ውሃ እንዴት ትጠይቃለህ" የሚለውን አነጋገር ነው።

እዚህም ላይ የሃሳባቸውን ፍሰት በቅደም ተከተል ለማስቀመጥ ልሞክር።

1) ሣምራዊቷ ሴት ውሃ ስትጠየቅ "አይሁዳዊ ስትሆን" ብላ የዘር ጥያቄ ውስጥ የምትገባ ዘረኛ ናት።
2) ጌታም ጥያቄዋ የዘር ስለነበረ ምንም አስተያየት ሳይሰጥ አለፋት።
3) እኛም በዚህ ዘመን "አንተ አማራ ስትሆን ኦሮሞ ከምሆን ከእኔ ፣ ጉራጌ ስትሆን ወላይታ ከምሆን ከእኔ ፣ ትግሬ ስትሆን አማራ ከምሆን ከእኔ እንዴት ውሃ ትጠይቃለህ ወዘተ" የምንለው ነፍሳችን በዘረኝነት ስለቆሰለች ነው።

- ከላይ በቅደም ተከተል መነሻውንና ድምዳሜውን ተቀምጧል። ስለዚህም በዘመናችን ያለውን ዘረኝነት ከሣምራዊቷ ሴት አነጋገር አንጻር ለመናገር (ውሃው ሣምራዊ ነው ወይስ አይሁዳዊ? የቆሰለች ነፍስ ስለዘር ታወራለች የሚል ድምዳሜ ላይ ለመድረስ) መጀመርያ ሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ ናት የሚለውን መነሻ መቀበል የግድ ነው። ይህንን መነሻ ካልተቀበልን ከድምዳሜው ጋር ጨርሶ ልንስማማ አንችልም። ወዳጄ አረጋ የዘነጋው መሠረታዊ ቁም ነገር ይሄ ነው። ከላይ የጠቀስሁት ይህ አስተያየቱ እውነት ውይይታችንን በደንብ ተከታትሎታል ወይ? ወይስ እስቲ የሚሉትን ብለው ይጨርሱና እተቻቸዋለሁ እያለ ነው የሰማን አሰኝቶኛል። ምክንያቱም እኛ እየተቸን ያለነው ሣምራዊቷ ሴት ያለ በደሏ በዘረኝነት መከሰሷና ይህ ታሪክ ሊል ያልፈለገውን ነገር በግድ ቆንጥጦ የማናገርን ስሁት አካሄድ እንደነበረ ደጋግመን አንስተናልና። ጥንት የነበረን ክስተት ከዛሬ ጋር አገናዝቦ መተረክ ችግር አለው የሚል ነገር ፈጽሞ አልተናገርንም። ይልቁንም የዛሬን ሁነቶች እንዲደግፉልን ያመጣናቸው ጥንታዊ ምሳሌዎች ዛሬ ካለው ሁኔታ ጋር በትክክል የሚገጥሙ መሆናቸውን ማረጋገጥ ከዚህም ሲሻገር መሠረታዊ መልእክታቸው ምን እንደሆነ መረዳት ያስፈልጋል የሚለውን ደጋግመን ስናጸና ነበር። የዛሬን ሁነቶች መሠረት አድርጎ ታሪክን ወደ ኋላ ለመተርጎም መሞከር Anachronism ይባላል። ይህም ታሪክ Anachronize ተደርጓል የሚል ሙግታችንን በውይይቱ ላይ አቅርበናል። አረጋ ግን መነሻውን ሙሉ በሙሉ ላለማየት እየጣረ የነበረ በመሆኑ ዋናውን ቁም ነገር ሳይነካው ነው የቀረው።

- ከላይ ባቀረብሁት ኃተታ መሠረት ይህንን ታሪክ የዘረኝነትን እኩይነት ለማስተማር ሣምራዊቷ ሴት የጠየቀችው ጥያቄ የዘረኝነት ነው እርሷም ደንበኛ ዘረኛ ናት የሚለውን መነሻ (premise) መቀበል ያስፈልጋል። አረጋ እዚህ ጉዳይ ላይ ቁርጥ አቋም አልወሰደም። ስለዚህ ታሪክ ከዘረኝነት አንጻር መጠቀስ ይገባዋልም ፣ አይገባውምም ለማለት ምንም መሠረት የለውም። ምክንያቱም የመነሻው/premise (ሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ ናት የሚለውን ማለት ነው) ትክክል መሆን አለመሆን ላይ ምንም ሳይሉ መደምደሚያውን (Conclusion) መደገፍ ምንም ስሜት ሊሰጥ አይችልምና።

- መጣጥፉን ከማገባደዴ በፊት ወንድሜ አረጋ አቋም ያልወሰደበት መሠረታዊ ጉዳይ ላይ ጥቂት ልበል። ሣምራዊቷ ሴት እውነት እንደተባለችው ዘረኛ ነበረች ወይ? እዚህ ጉዳይ ላይ ከ4 አመት ገደማ በፊት የወንድሜን የዲያቆን ሄኖክ ኃይሌን ኃተታ ተቃርኜ ሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ መባሏ ስህተት መሆኑን በማስረጃ ያሳየሁበትን መጣጥፍ ፌስቡክ ላይ አጋርቼ ነበር። ይህንን ሃሳብ አሁንም መልሼ በማስረጃ substantiate ለማድረግ ተገድጃለሁ። በውይይቱ ውስጥ አይሁዳውያንና ሣምራውያን ያላቸው በቁርሾና በጥላቻ የተሞላ ታሪክ ምን እንደሚመስል በስፋት ተወያይተንበታል። የነበራቸው ልዩነት በዋናነት ነገረ መለኮታዊ / Theological እንደነበርም አንስተናል። ሣምራዊቷ ሴት ከጌታ ጋር በነበራት ውይይት ውስጥም አንዱ አቢይ መነጋገርያ ጉዳያቸው የነበረው የአምልኮ ቦታን (በገሪዛንና በኢየሩሳሌም አምልኮ መፈጸምን) ማዕከል ያደረገ የነበረው ለዚህ ነው። ይህች ሣምራዊት ሴት "አንተ አይሁዳዊ ስትሆን ሣምራዊት ከምሆን ከእኔ እንዴት ውሃ ትጠይቃለህ" ማለቷን በተመለከተ ግብጻዊው የነገረ መለኮት ሊቅ ታድሮስ ማላቲ እንዲህ ይላሉ ፦

"አይሁዳውያን ሳምራውያንን ምን ያሕል እንደሚጠሉ ታውቃለች...ሣምራዊቷ ሴት በጌታችን ጥያቄ በእጅጉ ተደንቃለች። ለአንድ አይሁዳዊ ከሣምራዊት ሴት ውሃ መጠየቅ ፈጽሞ የማይታሰብ ነገር ነውና። አይሁዳውያንና ሳምራውያን ጠላቶች ናቸውና ለጥያቄው እንድትመልስለት መጠበቁም ደንቋታል። በአይሁዳውያንና በሣምራውያን መካከል ምንም አይነት ግብይት የተከለከለ ነበርና ምንም የንግድ ግንኙነት የላቸውም። ከሣምራውያን እቃ መዋስና ከእነርሱ ጋር አንድ ማእድ መጋራት በአይሁዳውያን ዘንድ በጥብቅ የተከለከለ ነበርና።>> Fr Tadros Malaty, The Gospel according to St John, Chapter 4, The conversation with the Samaritan woman

- ከላይ ከምናነበው የታድሮስ ማላቲ ኃተታ ቢያንስ ሁለት መሠረታዊ ቁም ነገሮች እንረዳለን።

1) የሴቲቱ ጥያቄ አይሁዳዊ ሣምራዊት ስሆን ሳይንቀኝ ፣ ሳይጸየፈኝ እንዴት ውሃ ይጠይቀኛል ከሚል ግርምት የመነጨ መሆኑን ነው።
2) ሌላው ቁም ነገር ታድሮስ "ለአንድ አይሁዳዊ ከሣምራዊት ሴት ውሃ መጠየቅ ፈጽሞ የማይታሰብ ነገር ነውና" ያሉት ነው። ይህም ማግለልና መጸየፍ በዚህ የታሪክ ዐውድ ብንመለከተው አይሁዳዊ የሚያደርገው እንጂ ሣምራውያን የሚያደርጉት አለመሆኑ ነው። ሰፊውን ታሪክ ስንመለከት የምንረዳው ሠማርያውያን ጽዩፋን ፣ አይሁድ የሚጸየፉ እንደሆኑ በቀላሉ እንረዳለን።

ሌላም ምንጭ እንጥቀስ

"The Samaritan woman’s surprise is therefore entirely understandable: Jesus was a Jew and she was both a Samaritan and a woman. From her perspective, she dismisses him as a Jew; later on, Jews will dismiss him as a Samaritan (8:48). But if Jesus cannot be other than alien, he nevertheless wins some Jews and some Samaritans. At this point, however, the woman is not about to be won: she cannot fathom what would possess a Jew to ask her for a drink." D.A carson, The Gospel according to john, [The commentary on the Samaritan woman]

- ይህም ምንጭ ከላይ ያልነውን ቁም ነገር ነው የሚደግምልን። ይህች ሣምራዊት ሴት አይሁዳዊ ወንድ ውሃ ሲጠይቃት ጨርሶ የማትገምተው ፣ ልትረዳውም የሚቸግራት ነገር ነው። ስለዚህም ጥያቄዋ ግርምት ፣ ግራ መጋባት ፣ ጥርጣሬ ወዘተ የተመላበት እንጂ "ደግሞ ብዬ ብዬ ለአይሁዳዊ ውሃ ልስጥ?" የሚል ትዕቢትና ዘረኝነት ጨርሶ አይታይባትም። በዋናነት ሣምራዊት በመሆኗ ሲቀጥል በማህበረሰቡ የተገፋች ምስኪን በመሆኗ ይህ አይነቱ ትዕቢትም ሊኖራትም አይችልም። ዘረኝነት anachronism ነው የምንለው ለዚህ ነው። ሴቲቱ ፍጹም ተገቢና ቅንነት ላይ የተመሰረተ ጥያቄ ነው የጠየቀችው። ቅዱስ ዮሐንስ አፈወርቅ ይህንን ክፍል ሲተረጉም እንዲህ ይላል ፦ " አይሁዳዊ መሆኑን እንዴት አወቀች? ምናልባትም ከአለባበሱና ከንግግሩ ዘዬ (Accent) ይሆናል። ይህች ሣምራዊት ሴት ምን ያህል #ትሑት እንደሆነች ተመልከቱ። ሣምራውያን ከአይሁዳውያን ጋር ኅብረት የላቸውም አላለችም። ነገር ግን አይሁዳውያን ከሣምራውያን ጋር ኅብረት የላቸውም ስትል አደነቀች እንጂ" St John Chrysostom, Homilies 31:4] ዮሐንስ አፈወርቅ በዚህ ኃተታው ሣምራዊቷ ሴት እርሷን ነክቶ ከአይሁዳውያን እንዳይገለል እንደሳሳችለት ጭምር ይነግረናል። ታዲያ ይህችን ሴት ያለ ስሟ ስም መስጠት ፣ በዘረኝነት መክሰስ ትልቅ በደል አይደለምን? ይህንን የሚያጠናክሩ ሌሎችም ምንጮች እየጠቀስሁ ማብራርያዬን መቀጠል እችላለሁ። የተወሰኑትን ውይይቱ ላይ ያነሳናቸው በመሆኑ መድገም አስፈላጊ ላይሆን ይችላል።

- የትችታችን ማጠንጠኛ የነበረውን የሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ ተብሎ የመከሰስ ጉዳይን ወደ ጎን ብለን አረጋ ከላይ "የሳምራውያን እና የአይሁዳውያንን ያሚያክል መናናቅና መንገድ እሰከመቀየር የሚያደርስ ንቀት ጌታችን አፍርሶ ማኅበረሰባዊ ሐፍረቷ በጠራራ ጸሐይ ብቻዋን ወደ ውኃ ጉድጓድ እስከመሄድ ያደረሳትን ሣምራዊት ቦታዋ ድረስ ሄዶ ማግኘቱ የዛሬውን የዘር ልዩነት ከንቱነት ማስተማሪያነት ሆኖ መቅረቡ እንዲያውም ድንቅ ማንጻጸሪያ እንጂ የሚያስነቅፍ ሊሆን አይችልም፡፡" ያለውን እንመልከት። በመጀመርያ ይህ ነጥብ እኛም ሆነ የተቸናቸው ሰዎች ያላሉት ነገር መሆኑን ልብ ማለት ያስፈልጋል። ይህንን ሃሳብ ውይይቱ ላይ የሰማው አረጋ ብቻ ነው። ነገር ግን ይህ ሃሳብ በራሱ ትክክል አይደለም። የጌታ ወደ ሣምራዊቷ ሴት በብዙ ድካም መሄድ የዘር ልዩነትን ከንቱነት ለማሳየት አይደለም። ይህንን ለመረዳት ጌታ ከሣምራዊቷ ሴት ጋር የነበረውን ንግግር በትኩረት ማንበብ በቂ ነው። የንግግራቸው ማጠንጠኛ የነበረው ከላይ የጠቀስሁት የሥርዐተ አምልኮ ቦታ ልዩነት ነበር። ጌታም ሲመልስላት ያላት የሚከተለውን ነበር

²¹ ኢየሱስም እንዲህ አላት፦ አንቺ ሴት፥ እመኚኝ፥ በዚህ ተራራ ወይም በኢየሩሳሌም ለአብ የማትሰግዱበት ጊዜ ይመጣል።
²² እናንተስ ለማታውቁት ትሰግዳላችሁ፤ እኛ መዳን ከአይሁድ ነውና ለምናውቀው እንሰግዳለን።
²³ ነገር ግን በእውነት የሚሰግዱ ለአብ በመንፈስና በእውነት የሚሰግዱበት ጊዜ ይመጣል አሁንም ሆኖአል፤ አብ ሊሰግዱለት እንደ እነዚህ ያሉትን ይሻልና፤
²⁴ እግዚአብሔር መንፈስ ነው፥ የሚሰግዱለትም በመንፈስና በእውነት ሊሰግዱለት ያስፈልጋቸዋል።

- ከዚህ ንግግር በግልጽ እንደምንረዳው የጌታችን መሠረታዊ መልእክት አይሁዳዊም ሆነ ሣምራውያን ያላቸው የአምልኮ ቦታ ልዩነት ፋይዳ እንዳበቃ ፣ አማናዊው መቅደስ እርሱ እንደሆነ እየነገራት ፣ የሐዲስ ኪዳንን ሥርዐተ አምልኮ መሠረታዊ ጭብጥ እያስረዳት ነው። ይህንን በተመለከተ የትኛውንም ትርጓሜ ማጣቀስ ይቻላል። ሁሉም ትርጓሜዎች ይህንን በመመስከር ይተባበራሉ። ስለዚህ ጌታ የዘር ልዩነትን ለመሻር አይደለም ወደ ሣምራዊቷ ሴት የሄደው። በመጀመርያ ልዩነታቸው ነገረ መለኮታዊ እንጂ የዘር አይደለም። ሲቀጥል የወንጌሉም ማዕከላዊ

ነገረ ቤተክርስቲያን በሣምራዊቷ ሴት" በሚለው ውይይታችን ላይ የተሰጡ አስተያየቶችን ስለመቃኘት ፦

- ከአንድ ወር ገደማ በፊት በዮሐንስ ወንጌል ምዕራፍ አራት ላይ ያለውን ሣምራዊቷ ሴት ከጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ጋር ያደረገችውን ተዋስዖ ያተትንበት ውይይት በኤማሁስ በኩል ቀርቦ የነበረ መሆኑ ይታወሳል። ውይይቱ አየር ላይ ከዋለ በኋላ ከዚህም ከዚያም የተለያዩ አስተያየቶች ሲሰነዘሩ ይስተዋላል። ደጋግመን እንደምንለው አስተያየቶቹ መሰረታዊ ጭብጡን ወደ ጎን ያደረጉና ፣ የተባለውን ነገር ትተው ባልተባለ ነገር ላይ የሚያተኩሩ ሆነው ይገኛሉ። ይህ መሆኑ ደግሞ ጭብጥ ተኮር የሆነ ፣ በቅንነት ሃሳቡን ለመረዳት የሚሞከርበትና substance ያለው ተቃራኒ ሃሳብ አምጥቶ የሚሞገትበት ጠቃሚ ውይይት እንዳይደረግ ያግዳል። ስለዚህም እዚህና እዚያ ያሉ ጉንጭ አልፋ ጉዳዮች ላይ በከንቱ መጠመድና መባከን ይፈጠራል። ውይይት ምንጊዜም ቢሆን ጭብጥ ተኮር መሆን አለበት። ወደ ሁነቶችና ወደ ግለሰቦች ከተቀነሰ ውይይት ሳይሆን ተርታ ሃሜት ነው የሚሆነው። በቅርቡ የውስጣዊ ተዋስዖን አስፈላጊነት በተመለከተ ባደረግነው ውይይት ላይ ይህንን ነጥብ በስፋት የሄድንበት በመሆኑ እዚህ ላይ ልደክምበት አልሻም።

- ሣምራዊቷን ሴት በተመለከተ የተወያየነው ውይይት በሦስት መሠረታዊ ሃሳቦች የተዋቀረ ነው። የመጀመርያው ክፍል ይህንን የወንጌል ክፍል ለመረዳት እጅግ አስፈላጊ የሆነው የሣምራውያንና የአይሁዳውያንን ማንነት ፣ በመካከላቸውም የነበረው ታሪካዊ ግንኙነት ምን ይመስል እንደነበረ ያነሳንበት ክፍል ነው። ሁለተኛው ደግሞ የዚህ ታሪክ ትርጓሜና ፋይዳ ምን እንደሆነ ያተትንበትና የወንጌሉ መሠረታዊ ጭብጥ ምን እንደሆነ በስፋት ለማብራራት የሞከርንበት ክፍል ነው። ሦስተኛው ክፍል ደግሞ ይህን ታሪክ በተመለከተ ከታሪክ መዛግብትም ሆነ ከአበው ትርጉም አንጻር አድራሻ የማይገኝላቸውን አተያዮች ያሄስንበት ክፍል ነው። የውይይቱ መሠረታዊ መዋቅር ይህን ይመስላል።

- የወይይቱ አወቃቀር ምን እንደሚመስል ያነሳሁበት መሠረታዊ ምክንያት ብዙ አስተያየት ሰጪዎች የውይይቱ ማዕከላዊ ጭብጥና ማጠንጠኛ ምን እንደሆነ ፈጽሞ የዘነጋ አስተያየት ሲሰጡ ስለታዘብሁ ነው። ይህ ታሪክ የዘረኝነትን መጥፎነት ከማስተማር አንጻር ዋቢ የመሆኑ ነገር ለምን ትክክል እንዳልሆነ ያነሳንበት ክፍል ከውይይቱ አስር ደቂቃ እንኳን ያልወሰደና እንደ ኅዳግ ማስታወሻ የታከለ ነገር እንጂ የውይይቱ ማዕከላዊ መልእክት እርሱ እንዳልሆነ ተስቷል።
በርግጥ ይህን ጉዳይ በራሱ ጉዳይ ብናደርገውም በራሱ ምንም ነውር የለበትም። (ይህንን ጉዳይ ጉዳይ አድርጌ ወንድማችን ዲያቆን ሄኖክ ኃይሌ የኤፍራጥስ ወንዝ በሚል ርእስ ባሳተመው እስትግቡዕ ውስጥ ሣምራዊቷን ሴት በሚመለከት የጻፈው ላይ ያቀረብሁት ሂስ እዚሁ ቻነል ላይ ይገኛል። ፍላጎቱ ያለው ሰው ወደ ኋላ ሄዶ ሊመለከተው ይችላል) ነገር ግን የውይይቱ ዋና ማጠንጠኛ ሳምራዊቷ ሴት የቤተክርስቲያን ምሳሌ መሆኗ ፣ ጌታም በውሃ ዳር ያጫት መሆኑ በአበው ዘንድ ትልቅ ትኩረት የተሰጠው መሆኑን ማውሳት መሆኑ ውይይቱን በደንብ የተከታተለ ሁሉ በቀላሉ የሚገነዘበው ነገር ነው።

ሣምራዊቷ ሴት ዘረኛ ናት የሚለው ፍጹም ሃሳዊ ውንጀላ ለምን ተገቢ እንዳልሆነ በውይይቱ ውስጥ አንድ ፥ ሁለት ተብለው የሚቆጠሩ መከራከሪያዎች አንስተን ሞግተናል። ምንም እንኳን ቀዳሚው የውይይታችን አጀንዳ እርሱ ባይሆንም ሣምራዊቷ ሴት ይህ ውንጀላ ይገባታል የሚል ቢኖር ማስረጃ ጠቅሶ ይሞግተን ብለን challenge አድርገን ነበር። ነገር ግን ይህን በማድረግ ፈንታ ከጀርባ ያላችሁ ፍላጎት ሌላ ነው ፥ እገሌን ለማጥቃት ነው ወዘተ የሚሉ ከጭብጡ ጋር ግንኙነት የሌላቸው ነገሮች ይነገራሉ። ይህም ቀድሜ እንዳልሁት ስልጡን የሆነ ፣ ሃሳብና ማስረጃ ላይ ያተኮረ ውይይት ላለመዳበሩ ትልቅ ምክንያት ይመስለኛል። ስለዚህም አንደኛ ውይይቱ በተደረገበት ዐውድ ይደመጥ። ማዕከላዊ መልእክቱን ያገለለ አረዳድ ትክክል አይደለምና። ሁለተኛ ያነሳችኋቸው ነጥቦች ትክክል አይደሉም የሚል ቢኖር አንድ ሁለት ብለን ላነሳናቸው መከራከርያዎች አንድ ሁለት ብሎ ይሞግተን።

ብዙዎች የማይስማሙት ያለመስማማት መብታቸውን ለመጠቀም ያህል ብቻ ይመስላል። ምክንያቱም አልስማማም ያለ ሰው አልስማማም የሚል አቋም ሳይሆን የማይስማማባቸውን ነጥቦች ማቅረብ ነው ያለበት። ከሃሳብ ጋር እንጂ ከአቋም ጋር ሙግት አይገጠምምና። ሦስት በተዋስዖዎቻችን ውስጥ ቀናነት (good faith) ይኑር። አንድ ሰው አለመስማማቱን ሲገልጽ ቢያንስ ውይይቱን አዳምጦ መሆን መቻል አለበት። ውይይቱን ፈጽሞ ሳያዩ አስተያየት መስጠት በጣም አሳፋሪ ነው። ባጭሩ ጭብጥ ላይ በማተኮር ፍሬያማ ውይይት ለማድረግ እንሞክር።

ለዝግጅት የተጠቀምንባቸው ይህንን ታሪክም በስፋት ለመረዳት ለሚሻ እጅግ ጠቃሚ የሆኑ ማጣቀሻዎች ፦

1) ወንጌል ቅዱስ ንባቡና ትርጓሜው
2) አባ ምሥራቅ ጥዩ - የዮሐንስ ወንጌል ማብራርያና አስተንትኖ
3) Raymond E. Brown, The Gospel according to john, a new translation with introduction and commentary
4) Tadros Malaty, The Gospel according to St John, part one, chapters 1-8
5) D.A carson, The Gospel according to john
6) John Behr, John the theologian and his paschal gospel, a prologue to theology
7) David H. Stern, Jewish new testament commentary
8) Sister Thomas Aquinas Goggin, S.C.H (Translator), Saint John Chrysostom, commentary on saint John the apostle and the evangelist, homilies 48-88
9) Saint Ephrem's Commentary on Tatian's Diatessaron: An English Translation of Chester Beatty Syriac MS 709 with Introduction and Notes (Journal of Semitic Studies Supplement)
1st Edition

ውስጣዊ ተዋስዖን በተመለከተ ያደረግነው ውይይት እነሆ ፦

https://youtu.be/VYm1SakDhR8?si=mnD3IvCHZTEPIHAR

https://youtu.be/rT2byvf-n1w?si=9jvl8Tvi85n2xLWD

Part five of our article on the Ethiopian revolution

https://emmauspresset.com/1013/

የማርክሳዊ ርዕዮተ ዐለምን ሥረ መሠረት የሚያጠይቅ ገለጻ እነሆ

https://youtu.be/kiG8GWoTlW8?si=y33aOz7tVn62x6pF

https://youtu.be/SXZqXgQFLow?si=UI_pX1YrKl3EEv37

የማርክሳዊነት የገደል ማሚቶዎች
=====================
በ "ያ" ትውልድ የተጻፉ መጻሕፍት እና የተደረጉ ጥናቶች ፣ ውይይቶች እና መጠይቆችም ነበሩ ።  ዳሩ ግን በዚያን ጊዜም ሆነ አሁን በመሠረታዊነት መነሣት የነበረባቸውን ማርክሳዊም ሆነ ተዛማጅ ፍልስፍናዊ ጉዳዮችን በሚገባ አንሥተው  በጥልቀት ተወያይተውባቸዋል ለማለት አያስደፍርም ። አሁንም ቢሆን የደፈረሰው አልጠራም ። ሐሳቦቻችንም ሆኑ ሩጫዎቻችን ቦታ ቦታ አልያዙም - መደምደሚያም ባይሆን መሰብሰቢያ ምዕራፍ አላገኙም ። 

በ "ያ"  ትውልድ ዋና ገዢ ሐሳብ ማርክሳዊነት ነበር ። ከደርግ ዘመን በኋላ ደግሞ በተቃራኒው ማርክሳዊነት እንደ ርእዮት ተቀባይነት ያጣ መስሏል ። ነገር ግን አሁን ያሉ ተዋሥኦዎች የማርክሳዊነትን መነሻዎች በውስጣቸው ያቀፉ ሆነው ይገኛሉ ። ወይም ማርክሳዊነትን አንቀበልም ቢሉም እንኳን ግቦቻቸው ማርክሳዊነት የእኔ ናቸው ከሚላቸው ግቦች እምብዛም ፈቀቅ ያላሉ ሆነው ይገኛሉ ።

እንደምመለከተው ከሆነ ፥ ተዋሥኦዎቻችን - ተዋሥኦ ሊባሉ ከቻሉ - ከመሠረታዊ ጥያቄዎች ተፋትተዋል ። ብዙ ጊዜ ዐቢይ ጉዳያችን “ወቅታዊው” እና “ተግባራዊው” ነገር ነው ። መሠረታዊ እና ሐሳባዊ ፣ ረቂቅ የሆኑትን ጥያቄዎች ጉዳይ ማድረግን ከሥራ ፈትነት ቆጥረነዋል ። ነገር ግን ተዋሥኦዎቻችን ፍሬ ያፈሩ ዘንድ እንዲህ ወዳሉት ጥያቄዎች መመለስ እንዳለባቸው አምናለሁ ። በዚህ አቅርቦትም ለማጠየቅ የምሞክረው ይህን ነጥብ ነው ።
Synopsis by  በርናባስ ሽፈራው
ቀን :- እሁድ በ17/02/2017 ዓ.ም ከቀኑ 8:00 ላይ
ቦታ :- በኢትዮጵያ ብሔራዊ ቤተ መዛግብትና ቤተ መጻሕፍት (ወመዘክር) አዳራሽ

በዚህ ውይይታችን ስለ 'አገልግሎት' ለመነጋገር የመረጥነውን የወንጌል ክፍል ማለትም ማቴ 20÷20-28 ለመረዳት የሚያስፈልገውን መሠረታዊ ዓውድ ከማንሳት በመጀመር ፦

- አገልግሎት (Diakonia) ምንድነው? ዘመናዊ የነገረ መለኮት ምሁራን 'አገልግሎት' ን ከቅዳሴ በኋላ ያለ ቅዳሴ (liturgy after the liturgy) ይሉታል ምን ማለት ነው? የሚለውንና

- አገልግሎትን እውነተኛ አገልግሎት (authentic diakonia) የሚያሰኙት ምን ምን ናቸው? የሚለውን ጨምሮ ሌሎችንም ነጥቦች በብዙ ያይደለ በጥቂቱ አንስተናል። ሃሳብ አስተያየታችሁ አይለየን።

መልካም ቆይታ!

https://youtu.be/S92e2ZjnF5M?si=7souBSHH1vmU4SyX

https://youtu.be/-M_tj2UM-oE?si=793ty6bW_3T2WNN_

በዚህኛው የበእንተ ወንጌል ቆይታችን በዮሐንስ ወንጌል ላይ ካሉ ዐበይት ታሪኮች ውስጥ አንዱ የሆነውን ጌታችን ከሣምራዊቷ ሴት ጋር ያደረገውን ንግግር ቃኝተናል።

በውይይታችን ውስጥ እነዚህን ሦስት መሠረታዊ ነጥቦችን አንስተናል።

1) ይህንን የወንጌል ክፍል ለመረዳት አስፈላጊ የሆነውን አይሁዳውያን ከሣምራውያን ጋር የነበራቸውን ግንኙነት ሰፋ ባለው ታሪካዊ አውዱ ለማንሳት ሞክረናል።

2) የዚህ ታሪክ መሠረታዊ ነገረ ቤተክርስቲያናዊ ጭብጥ ምን እንደሚመስል አንስተናል።

3) በዚህ ታሪክ ላይ ፈጽሞ ታሪካዊ አውዱንም ሆነ የወንጌሉን መሠረታዊ ጭብጥ ያልተገነዘቡ ፣ በዘመናችን ካሉ ሊቃውንትም ሆነ ከአበው ምስክርነት የማይገኝላቸውን ወፍ ዘራሽ "ትርጓሜዎች" ሞግተናል።

መልካም ቆይታ።

https://youtu.be/f2aunKpPPBY?si=NhrzAV9-_TZj6ifC

https://youtu.be/9MpqBWzz4-I?si=eqERmnKr0qM_EfuP

በኤማሁሳውያን ወንድሞች የተደረገ እጅግ ግሩም ነገረ መለኮታዊ ውይይት እነሆ። ስፋት ፣ ዝርዝር እንዲሁም ጥልቀት ያለው ውይይት ነው።


https://youtu.be/JUQJQqQdHhE?si=S3rBpKCnNqmiFS2I

If you want Emmaus press in the form of application, here it is.

ወዳጆች እንዴት አላችሁ? እኔና ወንድም በርናባስ መምህር ያረጋል ለዘነበ ወላ የሰጠውን መልስ ተችተን ጽፈን እንደነበር ይታወሳል። መምህር ያረጋልም ትችታችንን ተችቶ ምላሽ ጽፎ ነበር። እውነቱን ለመናገር ምላሹን ካነበብሁት በኋላ የመገረምም የመደንገጥም ስሜት ሲሰማኝ ሰንብቷል። አግራሞቴ መምህር ያረጋልን ያህል ሰው በዚህ ደረጃ pre logic የሆኑ መከራከሪያዎች ፣ ፈጽሞ ስሜት የማይሰጡ ምሳሌዎች ፣ እርስ በእርስ የሚጋጩ ንጽጽሮች የሞሉበት ጽሑፍ የመጻፉ ነገር ሲሆን ድንጋጤዬ ደግሞ ያገኘው ምርመራ አልባ ተቀባይነትና እጅግ የገነገነው አድልዎን የማጽደቅ (confirmation bias) ዝንባሌን በተመለከተ ነው። የዚህም ምስክር በ wordpress በኩል የተመለከትነው አኃዛዊ መረጃ ነው። የያረጋል መልስ ከእኔና ከበርናባስ ጽሑፍ ሁለት እጥፍ በላይ ተነብቧል (በቅርቡ ከ 3 እና ከ 4 እጥፍ በላይ መድረሱ አይቀርም) የእኛ ጽሑፍ እንዴት ከያረጋል ጽሑፍ ያነሰ ይነበባል በጭራሽ እያልሁኝ አይደለም። ነገር ግን ምላሹን ለማንበብ መጀመርያ ምን ተብሎ ተተችቶ ነበር? ማለት አልቀደመም። ምክንያቱም ይህ አድልዎን የማጽደቅና የአይሳሳቴነትን ድርሻ ለጥቂት መምህራን የመስጠት ጥፉ አካሄድ ነውና። አሁንም ይህንን ምላሻችንን ስንጽፍ ብዙዎች እንደሚጎረብጣቸው ጠፍቶን አይደለም። አቋማቸውን ላለመቀየርና ላለመመርመር የቆረጡም ጥቂቶች እንዳልሆኑ እናውቃለን። ነገር ግን ተዋሥኦውን በቅጡ የሚገነዘቡና የሚመረምሩ ብሩሃን መኖራቸውንም አይተናልና ነው።

መልካም ንባብ።



https://emmauspresset.com/1002/

https://youtu.be/OVeDkYDG4IA

ለመምህር ያረጋልን ጽሑፍ (በቅርቡ ለሰጠን ምላሽ) የመጀመርያው መልሳችን እነሆ።

የሰሞኑን ተዋስዖ በተመለከተ ከሚሰጡ አስተያየቶች በግልፅ እንደሚስተዋለው የአብዛኞቻችን አረዳድ የትኛውንም መንገድና መከራከሪያ ተጠቅመን ዘነበና መሰሎቹ አፋቸውን እንዲዘጉ እናድርግ የሚል እንጂ በቤተክርስቲያን ስም ለዘነበ የተሰጡ መልሶችን ይዘት የማጤን ሙከራ ጨርሶ የለም።

ውስጣዊ ተዋስዖን እንደ ቤተክርስትያን ተልእኮ አካል የማይመለከተው ፣ ይልቁንም እንደ "ተራ መነቃቀፍና ጊዜ ማጥፋት" የሚመለከተውን የመምህር ያረጋልንም ሆነ ይህንን የሚጋሩ እጅግ ብዙ ሰዎች ሃሳብ ኤማሁሳዊው ቀሲስ አባተ አሰፋ እንዲህ ሞግተውታል። በቀጣዮቹ ቀናት ደግሞ reductionismን የተመለከተውን የዲያቆን ያረጋል ብሎም የብዙዎች ጠሊቅ አለመረዳት የተመለከተ ጽሑፍ ይዘን እንቀርባለን።

መልካም ንባብ።


https://emmauspresset.com/942/

https://youtu.be/UVpnWXaFN-Q?si=mA2vgdG4LVNnYEQs

Another contribution from Temesgen Wana. ተመስገን መሠረታዊ ጭብጣችንን ካልሳቱ ጥቂቶች አንዱ ይመስለኛል። መልካም ንባብ።

ማንም የፈለገውን ተናግሮና ጽፎ ስለ ሚያመጣው impact ቤሳቤስቲን ኃላፊነት ለመውሰድ በማይፈልግበት በዚህ ጊዜ እንደ ዲ/ን ያረጋል አበጋዝ ያሉ ለጻፉት ነገር ታምነው በቅንነት መልስ በመስጠት ለተዋሥኦ ክፍት የሆኑ መምህራንን ማግኘት በጣም ጥሩ ነገር ነው ብዙዎቹ መምህራን አልነካ ባይነታቸው ጥሬ ሐቅ እንደሆነ እሙን ነው ይህም ደሞ የመጣው በሆነ መጠን know- it- all እና egomaniac ከመሆናቸው ነው ብዬ አስባለሁ። በዚህ ገጹ የያረጋል መልስ አርዓያነት አለው (በሚጽፈው ነገር የግድ መስማማት እንደማይጠበቅብን እየተጤነ ማለት ነው)። በዚህስ መንገድ ካልሆነ ወደ ነገረ መለኮታዊው ውይይት ( Theological Discussion) እንደምን ይመጣል?

ይህ ማለት ደግሞ አሁንም ያረጋል የጻፈው መጣጥፍ ላይ Fundamental ልዩነት ያለን እንደሆነና ለዚህም ኤማሁስ ሙግት እንዳላት ከማሳወቅ ጋር በዚያውም ላይ ፊት ለፊት ሃሳብ ፣ ኂስ ፣ ሙግት እና ጥያቄ አለኝ ለሚል ሁሉ ኤማሁስ በሯ ክፍት እንደሆነ ከማሳወቅ ጋር  ነው።የያረጋልን ጽሑፍ እንካችሁ!

በብንያም ፈቃዱ

https://emmauspresset.com/829/

እንደምን ሰንብታችኋል ወዳጆች? ባለፈው ዲያቆን ያረጋል አበጋዝ ለዘነበ ወላ የሰጠውን መልስ መሠረት አድርገን "ከጥያቄዎቹ በላይ አደገኛ የሆኑት መልሶች" በሚል ርእስ በኤማሁስ ፕሬስ ላይ ጽሑፍ አትመን የነበረ መሆኑ ይታወሳል። ዲያቆን ያረጋል አበጋዝም ለዚህ ጽሑፍ "ከጥያቄው በላይ አደገኛ ምላሽ ይሆንን" በሚል ርእስ መልስ ሰጥቷል። ይህንንም ምላሽ እንዲሁ በኤማሁስ ፕሬስ አትመነዋል። አላማችን የሁላችንም ስለምትሆን ቅድስት ቤተክርስቲያን ፍሬያማ የሆነ ውይይት ማድረግ ነውና በቅንነትና በእውቀት የሚደረጉ ውይይቶች እንዲደረጁና እንዲሰፉ እንሻለን። ዲያቆን ያረጋልም ጊዜ ወስዶ ለውይይታችን መስፋትና መደርጀት አስተዋጽዖ በማድረጉ እጅጉን እናመሰግነዋለን። እርግጥ ነው ዲያቆን ያረጋል የጻፈው ምላሽ ከመጀመሪያውም ጽሑፍ በላይ በተጣርሶና በዝንፈት የተሞላ ብሎም መሠረታዊ የሆነውን ጉዳይ ሙሉ በሙሉ ያልተረዳ እንደሆነ አምናለሁ። በዚህም ምክንያት በቅርቡ ለዚህ ጽሑፍ ምላሽ ይዘን የምንቀርብ ይሆናል። እስከዚያው ሁለቱን ጽሑፎች (የእኛን ትችት የመምህር ያረጋልን ምላሽ) እያነበባችሁ እንድትቆዩ እጋብዛለሁ።

በኤማሁስ ፕሬስ በኩል ጽሑፎቻችሁ እንዲታተሙ የምትፈልጉ ሰዎች (እኛን የሚያሄስን ጽሑፍ ጨምሮ) ልትልኩልን ትችላላችሁ።


https://emmauspresset.com/829/

https://youtu.be/fXfiLokdPKg?si=JowtAcNVkVf835iE

https://emmauspresset.com/802/

https://youtu.be/lbdWar0_XSU?si=mWFOFEcG4ZF_GdLx

ክፍል አራት

https://emmauspresset.com/791/

እነሆ ክፍል ሶስት
#Emmauspress
#Theethiopianrevolution
#ይወዳጁን

https://emmauspresset.com/783/

እነሆ ክፍል ሁለት

#Emmauspress
#ይወዳጁን

https://emmauspresset.com/754/