Buxoro amirining bir kun ham yashamagan Sankt-Peterburgdagi uyi
1910-yil boshida Buxoro amiri Sayid Abdulahadxon Kamennoostrovskiy prospektidan yer sotib oldi. 1913-yil aprel oyida bino loyihasi tasdiqlandi. Uning qurilishi darhol boshlandi va 1914-yilda yakunlandi.
Loyiha muallifi sharqona naqshlardan foydalanish mahorati bilan tanilgan me’mor Stepan Krichinskiy edi.
Uy amirning vorisi Sayid Olimxon uchun qurilgan edi. Ammo, afsuski, na amirning o‘zi, na uning merosxo‘ri bu ajoyib uyda yashay olmadi. Abdulahadxon 1910-yilning dekabrida buyrak kasalligidan vafot etgan.
Ushbu noyob me’moriy ob’yekt sharqona me’morchilik elementlarini rus modern an’analari bilan uyg‘unlashtirib, Petrograd rayoni qiyofasiga yorqin rang bag‘ishlagan.
Uy daromad keltirish niyatida qurilib, ijaraga beriladigan hashamatli kvartiralari bo‘lgan.
1917-yildagi inqilob va keyinchalik Buxoro amirligining qulashi uni mamlakatni tark etishga majbur qildi.
Bino Shishim marmari bilan bezatilgan jabhasi va o‘yilgan bezak elementlari, jumladan, Sharq madaniyatiga ishora qiluvchi yarim oy va bezaklar bilan hayratga soladi.
Markaziy arkadan kiruvchi yo‘l sokin muhitli hovliga olib boradi. Hashamatli zinapoyalar, koshin bilan qoplangan pechlar va panjarali terrasalar murakkab sharqona did va texnik mukammallikning uyg‘unligini namoyish etadi.
Inqilobdan keyin amirning uyi davlat tasarrufiga olingan. Unda kommunal kvartiralar joylashgan va hashamatli bezakning ko‘pi yo‘qolgan bo‘lsa-da, uyning peshtoqi saqlanib qolgan. Uyni Buxoro amirining Peterburgdagi yana bir qurdirgan inshooti – jome masjidi bilan bog‘laydigan yer osti yo‘llari haqidagi turli mish-mishlar bu uyga bo‘lgan qiziqishni yanada kuchaytiradi.
Bugungi kunda Buxoro amirining uyining yarmida qimmatbaho apartamentlar joylashgan bo‘lsa, qolgan yarmidan haligacha kommunalka sifatida foydalanilmoqda.
Qiziqarli faktlar
Sayid Olimxon qochganiga qaramay, moliyaviy aktivlarining katta qismini Yevropa banklariga sarmoya kiritish orqali saqlab qolishga muvaffaq bo‘lgan. Masalan, Buxoro amiri Banque de France va boshqa xorijiy banklarda katta miqdorda naqd pul omonatlariga ega bo‘lgan. Jumladan, 1917-yilning yozida Buxorodagi rus rezidenti va sanoatchi I.Staxeyev vositachiligida fransuz va ingliz banklariga 150 million rubl, keyinroq esa yana 32 million rubl o‘tkazib beradi.
Amir uyining me’mori Krichinskiy uyda bir muncha vaqt yashagani ham bu uyning qiymatini bir muncha oshiradi.
Uyning devorlariga yashiringan xazinalar haqida afsonalar hali ham mavjud.
Buxoro amirining uyi nafaqat Sankt-Peterburgning me’moriy inshooti, balki o‘zbek xalqining tarixi, uning davlatchiligini eslatib turadigan yodgorlik hamdir.
Yoqub Umar
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
1910-yil boshida Buxoro amiri Sayid Abdulahadxon Kamennoostrovskiy prospektidan yer sotib oldi. 1913-yil aprel oyida bino loyihasi tasdiqlandi. Uning qurilishi darhol boshlandi va 1914-yilda yakunlandi.
Loyiha muallifi sharqona naqshlardan foydalanish mahorati bilan tanilgan me’mor Stepan Krichinskiy edi.
Uy amirning vorisi Sayid Olimxon uchun qurilgan edi. Ammo, afsuski, na amirning o‘zi, na uning merosxo‘ri bu ajoyib uyda yashay olmadi. Abdulahadxon 1910-yilning dekabrida buyrak kasalligidan vafot etgan.
Ushbu noyob me’moriy ob’yekt sharqona me’morchilik elementlarini rus modern an’analari bilan uyg‘unlashtirib, Petrograd rayoni qiyofasiga yorqin rang bag‘ishlagan.
Uy daromad keltirish niyatida qurilib, ijaraga beriladigan hashamatli kvartiralari bo‘lgan.
1917-yildagi inqilob va keyinchalik Buxoro amirligining qulashi uni mamlakatni tark etishga majbur qildi.
Bino Shishim marmari bilan bezatilgan jabhasi va o‘yilgan bezak elementlari, jumladan, Sharq madaniyatiga ishora qiluvchi yarim oy va bezaklar bilan hayratga soladi.
Markaziy arkadan kiruvchi yo‘l sokin muhitli hovliga olib boradi. Hashamatli zinapoyalar, koshin bilan qoplangan pechlar va panjarali terrasalar murakkab sharqona did va texnik mukammallikning uyg‘unligini namoyish etadi.
Inqilobdan keyin amirning uyi davlat tasarrufiga olingan. Unda kommunal kvartiralar joylashgan va hashamatli bezakning ko‘pi yo‘qolgan bo‘lsa-da, uyning peshtoqi saqlanib qolgan. Uyni Buxoro amirining Peterburgdagi yana bir qurdirgan inshooti – jome masjidi bilan bog‘laydigan yer osti yo‘llari haqidagi turli mish-mishlar bu uyga bo‘lgan qiziqishni yanada kuchaytiradi.
Bugungi kunda Buxoro amirining uyining yarmida qimmatbaho apartamentlar joylashgan bo‘lsa, qolgan yarmidan haligacha kommunalka sifatida foydalanilmoqda.
Qiziqarli faktlar
Sayid Olimxon qochganiga qaramay, moliyaviy aktivlarining katta qismini Yevropa banklariga sarmoya kiritish orqali saqlab qolishga muvaffaq bo‘lgan. Masalan, Buxoro amiri Banque de France va boshqa xorijiy banklarda katta miqdorda naqd pul omonatlariga ega bo‘lgan. Jumladan, 1917-yilning yozida Buxorodagi rus rezidenti va sanoatchi I.Staxeyev vositachiligida fransuz va ingliz banklariga 150 million rubl, keyinroq esa yana 32 million rubl o‘tkazib beradi.
Amir uyining me’mori Krichinskiy uyda bir muncha vaqt yashagani ham bu uyning qiymatini bir muncha oshiradi.
Uyning devorlariga yashiringan xazinalar haqida afsonalar hali ham mavjud.
Buxoro amirining uyi nafaqat Sankt-Peterburgning me’moriy inshooti, balki o‘zbek xalqining tarixi, uning davlatchiligini eslatib turadigan yodgorlik hamdir.
Yoqub Umar
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
