bakiroo @the_bakiroo Channel on Telegram

bakiroo

11 Jan, 04:00

Ўзбекнефтегаз ҳамкорига АҚШ санкциялари жорий қилинди

Кеча АҚШнинг ваколатларини тугатаётган маъмурияти Россиянинг Украинага агрессиясига қарши навбатдаги санкцияларини эълон қилди. Санкциялар асосан босқинчиларнинг энергетика секторини қамраб олган ва биринчи марта рўйхатга якуний бенефициарлиги Кремлга тақаладиган Газпром нефть ва Сургутнефтегаз, уларнинг раҳбарлари, ўнлаб шўъба тузилмалари ҳам қўшилган.

Эътиборлиси, санкцияга тортилган Газпром нефть ва унинг бурғуловчи шўъбаси Газпромнефть-Ноябрьскнефтегаз Ўзбекнефтегазнинг яқин ҳамкорларидан ҳисобланади.

Яна бир қизиқ жиҳат, қўшма штатлар бир нечта нефтесераис компанияларини ҳам қора рўйхатга қўшган. Уларнинг орасида Ўзбекистондаги нефть ва газ конларини таъмирлаш, қазиш ва бурғулаш шартномаларини эгаллаганлари ҳам бор.

Санкциялар рўйхатига шунингдек, Ўзбекистонда АЭС қурмоқчи бўлаётган Росатом бош директори Лихачев ва унинг еттита ўринбосариям киритилган.

Мазкур пакетнинг алоҳида аҳамияти шундаки, эндиликда санкцияларга тушган компаниялар билан ҳамкорлик қилган субъектлар ҳам такрорий санкцияларга тортилиши мумкин.

АҚШ санкциялари ортидан Буюк Британия ҳам мақсади ва мундарижасига кўра Россия энергетика секторига қарши санкциялар киритган.

15,389

bakiroo

10 Jan, 16:01

Тўлиқ картина шундайми?

Ўзбекистон йил давлати деб топилган 2019 йилда кейин нима бўлишига кафолат йўқлиги айтилганди.

Тўлиқ картина шундаймиди?

19,082

bakiroo

10 Jan, 15:27

Қўрқаманки, мотоцикл (скутер ва мопедлар) импортиниям чеклашади

Божхона қўмитасига кўра, 2024 йилда 32,3 млн.долларлик 211 876 дона мотоцикл (скутер ва мопедлар) импорт қилинган. Бу 2023 йилга нисбатан қарийб 1,4 баробар кўп дегани.

Албатта, 211 876 та мотоцикл бу юзминглаб курьерлар, деҳқонлар, техник касб эгалари учун ишчи ўрни, кичик бизнес ривожи дегани.

Лекин зараркунанда ўзбек чиновниги буни тушунадими? Унинг кўзига ўсаётган импорт ҳажми келади, импортни ойболта билан қисқартириш ва қайсидир муттаҳамнинг каррасига қимматлаштирилган “маҳаллийлаштириш” лойиҳалари 30 йиллик моғор босган кабинет қоровуллари учун асосий KPI.

Қолаверса, скутерлар ва мопедлар учун улар нархининг ярмига етадиган номер тўловлари жорий қилиб олишди.

Бу ишни ҳатто совет босқинчилариям қилишмаганди.

21,117

bakiroo

10 Jan, 14:48

Сунъий тўсиқлар билан автомобиллар импорти қисқартирилган, лекин бу айсберг учи холос

2024 йилда Автомобиллар импорти пул қийматида 1,9 млрд.доллардан 1,3 млрд.долларгача қисқартирилган.

Бутун 2024 йил бошидан охиригача автомобиллар импортга турли кўринишда тўсиқлар ва тақиқлар қўйиш ҳаракатлари билан ўтди.

Албатта, бу статистикада акс этмаслиги мумкин эмасди.

Лекин импорт статистикаси ҳам сизни аҳволнинг нақадар оғир ва аянчли эканидан чалғитади. Чунки автомобиль қилинди дегани у сотилди ёки эксплуатацияга олинди дегани эмас. Автомобиль учун импорт чекловларидан кейинги навбатдаги тўсиқ сертификация. Сертификациядан эса охирги ойларда ҳар учта импорт автомобилдан биттасигина ўта олиши мумкин. Сунъий равишда шундай бутилка бўғзи ҳосил қилинган. Мақсад: ўзбекистонликлар импорт қилмасин, безсин, қўл силтасин, автомобиллар опкелмасин, рақобат бўлмасин.

Газета ўтган йили электр ва гибрид автомобиллар импорти биринчи марта анъанавий бензинли машиналар импортидан ошгани ҳақида ёзмоқда. Афсуски, бу тенденция 2025 йилда давом этмаслиги эҳтимоли юқори. Чунки электромобиллар бозорини бир қўлли қилиш ҳаракатлари тобора кучайиб бормоқда. Ўзбек истеъмолчисини автомобиль масаласида 30 йил танловсиз талашган бўлса, энди буёғига электромобиль борасида танловсиз қақшатиш режалари амалга оширилмоқда.

21,033

bakiroo

10 Jan, 08:30

Декабрда ва умуман 2024 йилда пул массаси юқори даражада ўсган

2024 йилнинг охирги ойида Кенг маънодаги пул массаси (М2) 14,4 трлн.сўмга ўсган ва 277,1 трлн.сўмга етган. Миллий валютадаги пул массаси 13,0 трлн.сўмга ўсиб, 220,1 трлн.сўмдан ошган.

Ой давомида пул массасининг барча агрегатлари сезиларли тарзда кенгайган. Хусусан, муомаладаги нақд пуллар 1,9 трлн.сўмга кўпайиб, 53,3 трлн.сўмни ташкил этган.

Йиллик ҳисобда М2нинг ўсиши 30,6%ни, миллий валютадаги пул массасининг ўсиши 33,9%ни ташкил қилган (ЯИМ номинал ўсишидан кўра анча юқори). Солиштириш учун, 2023 пул массаси анча секин, М2 12,1%, миллий валютадаги пул массаси эса 18,4% даражасида кенгайганди.

Пул массасининг кескин ўсиши йилнинг охирида вакиллик ҳисобварақларидаги қолдиқларда ҳам акс этган, қолдиқлар бирданига 7,1 трлн.сўмга ўсиб, 22,7 трлн.сўмга етган. Банклар мавсумий тарзда январь ойида ликвидлик билан боғлиқ муаммоларни ҳис қилмайдилар.

21,756

bakiroo

10 Jan, 04:00

Ўзбекистон йил давлати деб топилгани эсингиздами?

Тўғриси, менинг эсимдан чиқиб кетган экан.

Европа Иттифоқига аъзолик томон илк қадамларни ташлаётган Арманистон ҳақида мақолалардан бирида Пашинян ҳокимиятга келган 2018 йилда Арманистон йил давлати деб эълон қилингани эслатилган. Шу қаторда Арманистондан олдин ё кейин биз ҳам йил давлати деб топилмаганмидик, деган савол чиқди.

Ҳа, ростан. Буни ҳозир эслаш ва ҳатто ишониш сизга ҳам қийиндир, лекин The Economist нашри 2019 йилда Ўзбекистонни йил давлати деб эълон қилганди.

Ўшанда, 5 йил аввал, биз учун ҳам ҳозир ёқимли туш кўринадиган 2019 йилда The Economist ёзган экан:

“Мамлакатда йил давомида эришилган демократик ютуқлар унинг келажакда тараққиёт йўлидан қайтмаслигини кафолатламайди”.

Журналнинг ўша сонига тиркалган картинага қаранг.

23,764

bakiroo

09 Jan, 14:13

2025 йилда қуёш панелига мажбурлашнинг янги кампанияси бошланадими?

2025 йил Дастури лойиҳаси гарчи аввалги йиллардагиларга нисбатан кам сонли ташаббуслар билан шакллантирилган бўлсада, лойиҳанинг 3-банди қўрқитади.

Унга кўра, 2025 йилда 27 мингдан зиёд ижтимоий ва хусусий объектларга ҳамда 35 мингта хонадонларда кичик қуёш панеллари ўрнатиш дастурини киритиш топширилмоқда.

2023 йил баҳордан бошланган панелга мажбурлаш кампанияси ўтган йили ҳам авжига чиққанди. Гарчи шонли энергетиклар "панелга мажбурлаш йўқ" дея қасам ичишганига қарамай, юзлаб, минглаб тадбиркорлар қуёш панели ўрнатмагани важи билан тармоқдан узилганди.

Ўтган йили панелга мажбурлаш яширин қарор орқали амалга оширилганди. Агарда ўнминглаб тадбиркорлар ва аҳолига панель ўрнатиш рақамларини дастурга киритиб олишса, урди худо дегани.

Бутун йил давомида ўқитувчидан тортиб дўкондоргача, дўхтирдан тортиб фермергача бўлганларни қон қақшатишади.

Шунинг учун лойиҳанинг "яшил иқтисодиёт" мазмуни ва моҳиятини обрўсизлантирувчи мазкур банди бутунлай чиқариб ташланиши керак.

Қуёш панелини ўрнатиш тадбиркорларда ҳам, аҳолида ҳам мутлақо эркин танлов бўлиши лозим. Давлатнинг вазифаси қуёш панели импорти, ишлаб чиқариш, сотуви, ўрнатиш ва хизмат кўрсатишгача барча жараёнларда тенг имкониятлар ва соғлом рақобат устунлигини таъминлашдан иборат бўлиши керак. Танлов, тенг имкониятлар ва рақобат сўзлари энергетиклар учун ғирт бегона қадриятлар. Бу чақириқлар соғлом ақл эгалари учун.

24,632

bakiroo

09 Jan, 11:29

Яшил иқтисодиёт йилида қуёш панели импортига тақиқлар ва камситувчи божлар бекор қилинадими?

Оксюморон шундаки, "Яшил иқтисодиёт йили" деб эълон қилинган 2025 йилнинг биринчи куниданоқ қуёш панеллари импортига тақиқлар кучга кирди. На Энергетика вазирлиги, на Божхона қўмитаси ҳалигача очиқ
эълон қилинмаган фармон (2024 йил 11 сентябрдаги ПФ 139) бўйича бирон бир изоҳ беришгани йўқ.

Умид қилгандимки, катта эҳтимол билан шонли энергетиклар ва уларга чатишиб кетган олигархик гуруҳларнинг бузғунчи лоббиси билан тиқилган бу тақиқ бошқа соғлом минораларнинг таъсири остида бекор бўлади ва бу давлат дастурида акс этади. Афсуски, бу дастур лойиҳасидан ўрин олмаган.

Яна шунингдек, Қуёш панелларини инвертор ва (ёки) аккумулятор билан биргаликга олиб келаётган бўлсангиз, камситувчи бож тўлашга мажбурсиз (иккита чўнтак оқхўжалар учун божсиз истисно қилиб берилган). Бу абсурд бўйича Давлат раҳбари билан тадбиркорларнинг учрашувига тайёргарлик доирасида ҳам бир неча бор айтилди. Лекин шу муаммога эга тадбиркорларнинг муаммоси Давлат раҳбарига етказилмади. Савдо саноат палатасиям секингина эсдан чиқарган бўлди.

Кичкина бўлсаям илинж бор эдики, яшил иқтисодиёт йилида энергосамарадорликни таъминлаш мақсадларида маиший техниклар учун аждарҳо божлар ва нотариф тўсиқлар бекор қилинади деган.

Ўйлагандимки, бу бир қарашда оддий бўлган ишлар дастурда акс этади деб. Чучварани хом санапман.

Ўзбек иқтисодиёти учун яшиллик ва самарадорлик принципларидан қанақадир олигархик тўдаларнинг тор манфаатлари устун қўйилган.

23,484

bakiroo

09 Jan, 09:30

Ташаббусли бюджет ғолиблари Наврўз ва Мустақиллик байрамларида эълон қилинади

2025 йил учун Очиқ бюджет лойиҳалари тақвими очиқланди.

Унга кўра, Ташаббусли бюджетнинг биринчи мавсумига 1 февраль куни старт берилади. Биринчи мавсум ғолиблари энг азиз байрамимиз Наврўз куни эълон қилинади.

Иккинчи мавсум эса 15 июлда бошланади. Ғолиб лойиҳалар энг улуғ байрамимиз Мустақиллик куни маълум бўлади.

31,383

bakiroo

09 Jan, 09:00

🪖Yugur.uz платформасида январь ойининг энг кутилган оммавий югуруш мусобақаларидан бири - "Мен Ғолиб" мусобақасига рўйхатдан ўтиш амалга ошмоқда!

"Мен Ғолиб" ҳарбий-ватанпарварлик оммавий югуриш мусобақаси Ватан ҳимоячилари куни ва Ўзбекистон Республикаси Қуролли кучлар кунини нишонлашга бағишланган. Тадбир 12 январь куни соат 10:00 да "Янги Ўзбекистон" боғида бўлиб ўтади. Ҳаваскор югурувчилар ва оилавий гуруҳлар 3 км масофани танлашлари мумкин, ўзини чинакамига синаб кўрмоқчи бўлганлар учун - 10 км масофа мавжуд 🤓!

Старт пакетларининг нархи:
✔️3 км - 149 минг сўм
✔️10 км - 199 минг сўм

⏰Рўйхатдан ўтиш 10 январь куни охирида тўхтатилади! Старт пакетлари 10-11 январь кунлари соат 10:00 дан 18:00 гача, Енгил атлетика федерациясининг ушбу манзилдаги биносида берилади: Ислом Каримов кўчаси, 98 А (мўлжал — "Пахтакор" стадиони).

🥇Байрам муносабати билан финалга етиб борган ҳар бир иштирокчи медал билан тақдирланади.

Иштирокчининг старт пакетига: рақам, My Laps чипи, замонавий услубдаги бафф, узун енгли футболка, ҳамда рақамни маҳкам илиб қўйиш учун 4 та тўғноғич киради.

🪖Юртимиз ҳимоячиларининг жанговар руҳини қўллаб-қувватланг ва "Мен Ғолиб" мусобақасида иштирок этинг!🫡

☎️Боғланиш учун: (+998)97 745-37-08

Реклама

22,149

bakiroo

09 Jan, 06:37

80 шиптирдан воз кечса бўладими?

2025 йил якунигача Ўзбекистонда яна бир бор 80 бензин сотиш ва ишлатишни чеклаш таклиф этилмоқда. 80 шиптир лақабли бензиндан воз кечиш бўйича ваъдалар 2020 йилдан буён ҳар йили қишда янграб келади ва ҳар сафар муддати узайтирилади.

Ўзи 80 бензиндан воз кечса бўладими ва бу имконлими? Бўлади ва имконли. Бунинг учун:

Биринчидан, монополист Ўзбекнефтегаз қайта ва қайта бераётган ёлғон ваъдаларини амалда бажариши керак. Яъни 80 ишлаб чиқариш тўхтатилиб, ўрнига юқори октанли бензин ишлаб чиқариш кўпайтирилиши зарур.

Иккинчидан, олигархияга совға қилинган Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи “хусусийлаштириш” шартларида белгиланганидек, замонавий ва экологик тоза бензин, «Евро-5» талабларига жавоб берадиган дизел ёқилғиси, Жет А-1 реактив ёқилғиси, суюлтирилган табиий газ ишлаб чиқаришни кўпайтириш, нефт агрегатларини модернизация қилиш, шунингдек, ишлаб чиқариш қувватини камида 2 миллион тоннага ошириши керак.

Учинчидан, ёқилғи импортидаги темир йўл ва логистикадан тортиб сақлаш омборларигача монопол ва камситувчи режимлар таг-томири билан тугатилиши, импорт манбалари ва сотув занжирлари диверсификацияланиши, рақобат рағбатлантирилиши зарур.

Тўртинчидан, газ экспорти тақиқланиши ва мазасини олигархлар сўраётган 3 млрд.куб газ ички бозорга, хусусан 4 млрд.долларга тушган ва борган сари космосдан кўринадиган металломга айланаётган GTL заводнинг тўлиқ қуввватда ишлашига йўналтирилиши зарур. Шунда пропан таклифи кескин кўпайиб ва барқарорлашиб, 80 бензиннинг иккинчи муҳим муқобили пайдо бўлади.

Бешинчидан, электромобиллар импорти ва сотувига тақиқлар, қувватлаш станцияларига қарши репрессив қарор ва бузғунчи ҳаракатлар тўхтатилиши лозим. Шунда ҳар йили бозорга кирадиган 60-100 минг электромобиль ёқилғига юкламанинг катта қисмини ўзига олади.

Бу ишларнинг ҳаммаси осондек туюлгани билан ҳозирги Ўзбекистонда жуда қийин иш ва амалда имконсиз. Чунки энергетиклар билан бузуқ статус-квони сақлаб қолишни истаган тор манфаатли олигархик доиралар чатишиб кетган. Уларни сиам эгизакларидек хирургик йўл билан кесиб ажратиш ва тор манфаатларни энергетикага зиёнли таъсирини узоқлаштириш катта куч ва хоҳиш талаб қилади. Ўзингиз ўйланг, ким ўз хоҳиши билан 3 млрд.куб газ экспортини тўхтатади, ким тилла туғаётган 50% рентабелли 80 шиптирдан воз кечади? Ким ёқилғи импортидаги монопол ҳуқуқларини ўз ихтиёри билан топширади? Ким электромобиль бозорини бир қўлли қилиш ҳаракатларини тўхтатади?

Дарвоқе, дастур лойиҳасида 80 шиптирдан воз кечиш таклифини айиққа ошна энергетиклар минораси эмас, экологлар минораси берган бўлиши эҳтимоли юқори. Экологларнинг етарли вазни йўқлиги (афсуски), маъмурий ресурслари чеклангани ҳисобга олинса, натижа қандай тугашини ҳозирдан прогноз қилса бўлади.

22,853

bakiroo

08 Jan, 14:04

Автомактаб монополияси яратилаётгани бўйича сенатор сўрови юборилган

Сурхондарё вилоятида автодромга қўйилган янги талаблар сабаб автомактабларга лицензия бериш тўхтатилган.

Бунинг оқибатида илгари автомактабларда ўқиган ёки ҳайдовчилик гувоҳномасини олиш учун қайта имтиҳон топшириши лозим бўлган фуқаролар имтиҳонларни топшириш учун Қашқадарё вилоятига боришга мажбур бўлмоқда.

Бу муаммо бўйича сенатор ЙҲХХга сўров юборган. Афсуски, халқпарварвар сенаторнинг номи кўрсатилмаган (қўмита раиси Абдуҳакии Эшмуратов бўлса керак). Нима бўлгандаям сенаторга раҳмат. Автомактаб қиролини яратишга уринишларни ёритишда давом этаётган Газетага ҳам ташаккур.

Сурхондарёдан ташқари яна камида тўртта ҳудудда , хусусан Тошкент шаҳрида ҳам худди шунақа сунъий муаммо юзага келтирилган.

Шу ҳудудларнинг сенаторлари ва депутатлари, агар ростанам мандатни халқдан олишган бўлса, халқпарварликни намоён этишнинг айни вақти.

27,831

bakiroo

08 Jan, 08:15

Захираларимиз декабрда ҳам камайган

Декабрь ойида олтиннинг арзонлашуви фонида халқаро захираларимиз қолдиғи 290,2 млн.долларга қисқарган ва йил 41 181,6 млн.доллар билан ёпилган.

Захираларнинг валюта қисми 413,9 млн.долларга кўпайган ва 8 597,7 млн.долларни ташкил этган.

Захираларнинг олтин қисми, гарчи унинг физик ҳажми бироз ўсган бўлсада, 704,4 млн.долларга қисқарган ва 32 036,7 млн.доллардан иборат бўлган. Юқори эҳтимол билан декабрда ишлаб чиқарилган физик ҳажм (~300 минг унция) даражасида олтин экспорт қилинган.

Айтиш керакки, 2024 йилда халқаро захираларнинг йиллик кўпайиши олтин нархи омилига боғлиқ бўлди. Агарда 2024 йил бошидаги котировкалар сақланиб қолганида, захиралар қолдиғи йиллик камайиши тўхтамаган бўларди.

27,394

bakiroo

08 Jan, 05:47

Миллионлаб ўзбекистонликларга тааллуқли талаблар ХДФУ мақомида яширилмаслиги керак

Кеча тармоқлар “битта банкда 5 тагача, барча банкларда 20 тагача карта” талаблари ХДФУ мақомида тижорат банкларига юборилганидан ва банклар талабларнинг ижро учун қабул қилганидан хабар топди. Талабларнинг тўлиқ мазмуни ва мундарижаси маълум эмас. Фақат узуқ-юлуқ очиқламаларда
карталарда 12 ой давомида ҳеч қандай амалиёт бажарилмаган бўлса, ушбу карталар блокланиши айтилмоқда. Қонунга кўра, эълон қилинмаган норматив-ҳуқуқий ҳужжат асосида ҳуқуқлар чекланиши мумкин эмас. Вақтинчалик дейилаётган, Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтмаган талаб айнан мижозларнинг ҳуқуқларини чеклайди, яна орқа сана билан.

Афсуски, расмий ва норасмий мулоқотларда кўтарилган муаммолар талабларда қанчалик ўрин топган, биз билмаймиз.

Энг ёмони, Марказий банк
талаблар тўлиқ тайёр бўлгандан кейин журналистлар ва кенг жамоатчилик муҳокамасига ҳавола этилишини ваъда қилганига қарамай, амалда ғирт тескари иш тутган.

Марказий банк учун жамият билан коммуникация ва ўзаро ишонч ҳаддан зиёд муҳим аҳамиятга эга. Марказий банк масалан, Энергетика вазирлиги эмас, сўзда, амалда ва ҳаракатда турлича иш тутадиган, бугунги ваъдасини эртага унутадиган, иррационаллигини янги иррационаллик билан хаспўшлайдиган.

Шунинг учун, вақтинчалик дейилаётган (лекин доимийга айланадиган), ХДФУ мақомидаги яширин ва ойболта тартибнинг бекор қилиниши адолатли иш бўлади. Тартиб жамоатчилик муҳокамасига қўйилиши, таклиф ва эътирозлар эшитилиши ва шундан кейингина, очиқ кўринишда қабул қилиниши лозим.

Зеро, “Жамият қабул қилмаган қарор бу нотўғри қарор”.

26,545

bakiroo

07 Jan, 15:55

Банкларнинг кредитлари ва қарзлари мажбурий резервга тортилади

Марказий банк мажбурий резервлар шакллантирилиши билан боғлиқ низомга навбатдаги (рақами 3002-4) ўзгартириш ва қўшимчалар киритган (lex.uz базасида ҳали йўқ). Янгиланишлар расмий эълон қилингач, 3 ой ўтиб кучга киради.

Асосий ва радикал ўзгариш шуки, эндиликда банкларнинг депозит характерига эга бўлмаган кредит ва қарзлари (субординар қарзлар ҳам), бошқа банклар ва молиявий ташкилотлар олдидаги мажбуриятлари ҳам резервга тортилади.

Аввалроқ бу ўзгаришлар рўй бериши ҳақида ва бунга ўзбек чиновниклари босими остида кредит ва қарзларга ботган давлат банклари тайёргарлик кўриши лозимлиги ҳақида ёзган эдик.

Яна бир ўзгариш резервларни энди нафақат сўмда, хорижий валютада ҳам шакллантирилиши мумкинлиги билан боғлиқ.

Мазкур янгиланишлар ортидан мажбурий резерв нормаси кескин пасайиштирилишини, ўтиш даври жорий этилишини кутиш мумкин ва бу адолатдан бўлади.

Йил ўзи ҳаддан зиёд ижтимоий юкламалар ташланаётган давлат банклари учун оғирроқ келди.

28,147

bakiroo

07 Jan, 11:53

Бой Тошкент бюджети. Харажатлар

Туманлар ҳисобисиз Тошкент шаҳри бюджетининг 2025 йилдаги харажатлари 9,7 трлн.сўмни ташкил этади.

Афсуски, бу йил ҳам пойтахт бюджетининг энг катта харажати қора ўпқонга айланган иссиқлик таъминотини субсидиялаш билан боғлиқ. Иссиқлик таъминоти хизмати учун зарарларни қоплашга 2,7 трлн.сўмдан ортиқ маблағ ажратилган. Бу шаҳар бюджети харажатларининг 28%и дегани. Солиштириш учун, 2024 йилда бу мақсадларга 1,97 трлн.сўм йўналтирилганди. Тарифлар ўтган йили 2 марта (32,25%га), бу йил яна 2 марта (камида 32,25%га) оширилишига қарамай, субсидиялар камайиш ё барқарорлашиш ўрнига, 37%га кўпайган. Бу остиданам ўпириб, устиданам тиқволиш дегани (энергетиклар бошқача ишлайдими ўзи). Қизиқ, кенгашнинг биронта депутати бу бўйича савол бердимикан?

Шаҳар бюджетининг иккинчи энг йирик харажати жамоат транспорти учун субсидиялар - 1,2 трлн.сўм (ўтган йили 1,0 трлн.сўм ажратилган эди). Яна шунингдек, талатўп ва тиқилинчлигидан тиғиз пайтда тушишга қўрқиб қолган Метрополитен зарарларини қоплашга 683,2 млрд.сўм (ўтган йили 575,7 млрд.сўм) йўналтирилади. 2023 йилда янги автобуслар туфайли бир марта яхшиланганидан кейин жамоат транспортидаги аҳвол фақат ёмонлашиб бормоқда.
Тошкентликлар ва пойтахт меҳмонлари транспорт учун субсидиялар нима учун оширилаётгани ва эвазига нима олаётганини билишга, ҳисоб сўрашга ҳақли.

Учинчи энг катта харажат бу ташқи ва ички қарзларни сўндириш билан боғлиқ - 911,9 млрд.сўм. Ўтган йили қарзларни сўндириш учун 480.4 млрд.сўм ажратилганди. Бир йил ичида қарз юки 2 баробар ошдими, ошган бўлса қайси лойиҳалар бўйича? Шаҳар маъмурияти ўзи бевосита қарз жалб қилишга ҳақли эмас. Шу пайтгача қарз ёпиш бу асосан шўрпешона халқнинг жамғарилган пенсия пулига қурилганига қарамай, ўғри олигархларнинг шайтонбазми ўтадиган Hyatt меҳмонхонаси қарзларини ёпиш билан боғлиқ эди. Hyatt совға қилиб "хусусийлаштирилган" бўлса, қарз харажатлари нега ошди?

Тиббий суғурта учун мўлжалланган 2,2 трлн.сўмни алоҳида қайд этмадик, чунки бу харажатлар ўзи бусиз ҳам мавжуд бўлган ва соғлиқни сақлаш учун тақсимланган харажатлар ичида ўтирар эди. Тиббий суғурталашга ўтилиш қандай самара беришини ҳали синов даврида кўришга ва танамизда синашга тўғри келади.

30,007

bakiroo

07 Jan, 08:15

Бой Тошкент бюджети. Даромадлар

Иқтисодиёти қўшни-қардош Тожикистон ва Қирғизистонникидан 1,5 баробар катта Тошкент шаҳрининг бюджети маҳаллий бюджетлар орасида энг катта аҳамиятга эга.

Прогнозга кўра, пойтахт Ялпи ҳудудий маҳсулоти 2025 йилда 8,0%га ўсиб, 302,3 трлн.сўмга ёки ўртача йиллик курсда ҳисоблаганда 22,5 млрд.долларга етади.

Пойтахт маҳаллий бюджетининг 2025 йилдаги даромадлари жами 9,4 трлн.сўм миқдорида белгиланган. Тартибга солувчи трансфертлар ва туманлар бюджети билан ҳисоблаганда жами даромадлар 11,4 трлн.сўмни ташкил этиши керак.

Пойтахт бюджетининг энг катта тушумини жисмоний шахслардан даромад солиғи бериши керак. 1,8 трлн.сўм (ўтган йили 1,5 трлн.сўм эди, ўсиш 18,2%).

Иккинчи тушум манбаи юридик шахсларнинг мол-мулк солиғидан тушумлардан - қарийб 1,6 трлн.сўм (ўтган йили 1,2 трлн.сўм). Мол-мулк солиғидан тушумлар охирги йилларда юқори суръатларда ўстириб борилмоқда ва 2025 йилда ҳам бу тенденция сақланган (27,6%)

Учинчи муҳим тушум манбаи фойда солиғи - қарийб 1,1 трлн.сўм (ўтган йили 796,2 млрд.сўм эди). Фойда солиғидан тушум режаси ҳам юқори даражада оширилган (34,4%).

Юқори суръатда ошган тушумлардан бири бу ёқилғи учун акцияз солиғи тушумлари - 665,6 млрд.сўм. Ўтган йилга нисбатан мазкур тушумлар 55,9%га ўсиши керак.

Пойтахтликлар ва меҳмонлар 2025 йилда жами 821,0 млрд.сўм жарима тўлашлари мўлжал қилинган (ўсиш 48,9%).

Бу йил хусусийлаштиришдан даромадлар алоҳида кўрсатилмаган (балки қайсидир моддага қўшиб юборилган).

Яна бир эътиборли жиҳат йиғимлардан даромадларнинг камайиши билан боғлиқ. 2025 йилда йиғимлардан 460 млрд.сўм даромад олиниши керак (ўтган йили 487,8 млрд.сўм эди). Бу балки бозорларнинг садоқатлиларга топширилиб, "хусусийлаштирилаётгани" билан боғлиқ бўлиши мумкин.

Давлат компаниялари ва улушларидан даромадлар ўтган йилги 394,4 млрд.сўмдан 341 млрд.сўмгача қисқарган. Маълумот учун пойтахт ҳокимияти яширин қарор билан ишончли бошқарувга берилган Технопаркдан тортиб ва яна Тошкент инвест орқали кўплаб лойиҳаларнинг улушдори ҳисобланади.

29,256

bakiroo

07 Jan, 05:45

byudjet, budjet, budget, бюджет

Тасдиқланган Маҳаллий бюджетларни e-qaror тизимидан қидириб топиш мумкин бўлмоқда. Кеча ва аввалги дам олиш кунларида турли йўллар билан, масалан, ҳудудни ажратиб олиб ёки калит сўзлар билан (byudjet, budjet, budget, бюджет) 2025 йил учун ҳудудларнинг маҳаллий бюджетларини тизимдан топиб бўлмаганди.

Мана бу постдан кейин қашқадарёлик ҳокимиятга яқин дўстимиз вилоятнинг тасдиқланган бюджетини юборди. VII-5-035-4-0-K/24 сон билан тасдиқланган бюджетни, кеча масалан, фақат шу рақам билан ёки фильтрсиз орқа санага қараб саҳифалараро ҳужжат излаб қидириш керак бўлди.

Нима бўлгандаям, энди тасдиқланган маҳаллий бюжет параметрларини ўрганиш ва таҳлил қилиш, керак бўлганда, эътироз ва саволларни бериш мумкин.

Афсуски, маҳаллий бюджет лойиҳаларини уларни тасдиқланмасдан туриб, муҳокамага қўйиш талаби ва тажрибаси деярли унутилди.

28,778

bakiroo

06 Jan, 15:21

Келишиб олдингларми? Энди авиачипталар нархи ошадими?

Ўзбекистонда 15 ой ичида темир йўл чипталари нархи тўртинчи марта ошмоқда.

Агар умумлаштирилса, охирги 15 ойда темир йўл чипталари нархи 2,7 баробаргача ошди. Лекин ўзбекистонлик истеъмолчи эвазига нима олди, деган саволга ижобий ё таскин жавоб йўқ.

Лаънатлар бўлсинки, биз ҳеч қурса қаноатли танлов ҳам олмадик.

Афросиёб чипталари ҳалиям имконли эмас, юқори тезликда ҳаракатланувчи поездларга чипта олиш учун бюрократик ёки коррупцион каналлардан фойдаланишга тўғри келади.

Унданам ёмони, темир йўл чипталари ошиши ортидан худди шунақа пропорцияда сунъий монополлаштирилган маҳаллий авиақатновларга чипталар нархи ошмоқда. Чунки нормал ва соғлом дунёдан фарқли равишда Ўзбекистонда темир йўл ва маҳаллий авиақатновлар рақобатлашувчилар эмас. Уларнинг ўқ илдизи, чўнтаги ва бюрократик калласи бир.

Шундай экан, аввалги уч ошишда бўлгани сингари темир йўл чипталари ортидан авиачипталар нархи ошади.

Энг ёмони, ҳаводаги ва темир йўллардаги боқимандаларни биз солиқ тўловчилар субсидиялашда ҳам давом этмоқдамиз. Транспорт соҳаси Ўзбекистонда энергетикадан кейинги ҳам остидан, ҳам устидан ўзбекистонликлар қонини ичувчи иккинчи паразитга айланган.

32,871

bakiroo

06 Jan, 11:00

Янги ва янги Ўзбекистон: маҳаллий бюджет ёпиқ, шахсий маълумотлар эса очиқ

Бюджетга оид ёки иқтисодий маънога эга қарорлар шахсий маълумотлар мавжудлиги важи билан ёпиқ ҳолда қолаётган бир пайтда, ростанам шахсий маълумотлар киритилган қарорларда шахсий маълумотларнинг яширилмаслиги (ҳеч бўлмаса блюрлаган ҳолда) бу борадаги маъқулланган иккиюзламачилик даражасини кўрсатади.

Олмазор тумани Кенгашининг 2025 йил 4 январдаги мана бу қарорида Аёллар дафтарига киритилган ўнлаб аёлларнинг шахсий маълумотлари, ФИШ, туғилган санаси ва ҳатто паспорт рақамлари ошкор этилган.

Аввалроқ пойтахт ҳокимияти етим болаларнинг шахсий маълумотларини яширмай, очиқ эълон қилиб юборганди. Бунинг учун на узр сўралди, на муаммо бартараф этилди. Адлия вазирлиги ҳатто муносабат билдиришни лозим кўрмади.

Ўзбек чиновниклари болалар ва аёлларни одам ўрнида кўрмагани учун шунақами?

31,888

bakiroo

06 Jan, 06:56

Маҳаллий бюджетлар очиқланмади ёки ёпиқ ҳолда қабул қилинди

2025 йилнинг биринчи ҳафтаси тугаб, иккинчиси бошланди. Янги йил учун бюджетдан молиялаштириш аллақачон очилган. Лекин Тошкент шаҳри ва вилоятларнинг 2025 йил учун тасдиқланган бюджети эълон қилингани йўқ ёки яширин тарзда қабул қилинган. Туманлар бюджети ҳақидаку гапирмасаям бўлади.

Бунақаси янги ва очиқ дейилган даврда биринчи марта рўй бермоқда.

2 йилдан бери маҳаллий бюджетлар лойиҳалари Бюджет кодекси талабларига зид равишда жамоатчилик муҳокамасига қўйилмай қўйганди. Бунга кўниктиришди.

Энди тасдиқланган маҳаллий бюджетларни очиқламасликка ёки яширинча қабул қилишгаям кўниктиришмоқчига ўхшайди.

29,922

bakiroo

05 Jan, 05:40

Молдова тиз чўкмади

Постсовет маконида ўтаётган ҳафтанинг энг эътиборли жараёнларидан бири Молдовада рўй берди. Днестрбўйи ҳудуди Россия томонидан босиб олинган Молдова 31 декабрь тунида газдан узилди.

Лекин Молдовага нисбатан энергошантаж иш бермади, мамлакат энерготизими кутилганидан кўра анча барқарор қолди. Бугун 5 январь ҳолатига Молдова назоратидаги ҳудудлар бўйлаб энергия таъминоти 100 фоиз тикланган.

Молдова ўзи учун (яъни ўз назоратидаги ҳудудлар учун) газни Европа бозоридан олаётганига анча бўлган.

Шимол газини босиб олинган Днестрбўйи бевосита истеъмол қилган (Молдова фақат Днестр ИЭС ишлаб чиқарган электр энергиясидан фойдаланган). Яъни, бошқача айтганда, газни қурол деб билувчилар энергошантажи билан аслида ўзлари босиб олган Днестрбўйини жазолаган.

Қишнинг қоқ ўртасида рус дунёсига алданган Днестрбўйи газсиз, электрсиз ва сувсиз қолган (худди шундай аҳвол Абхазияда ҳам).

Энергошантаж модели 30 йилдан буён ўзгармаган. Аввалига алдов учун арзон ва ҳатто текинга газ берилади, газ игнасига ўтказиб қарам қилинади, кейин сизларни биз боқаяпмиз, дейишга ўтишади, бир муддат ўтиб бозордан каррасига қиммат ўлчовларда коррупцион счет берилади: ё ҳозир тўлайсан ё ерингни, бойлигингни, демакки суверенитетингни бизга берасан қабилида.

Шунинг учун ҳам энергохавфсизлик миллий давлатчилик ва мустақиллик учун ҳаддан зиёд муҳим масала. Энергохавфсизликни аутсорсингга топшириб бўлмайди. Энергохавфсизликни хатар яратувчилар қўлига қолдириб бўлмайди.

Молдова навбатдаги шантаж олдида тиз чўкмади. Чунки энергетикани товар эмас, қурол деб биладиганларнинг кейинги ҳаракатларини олдиндан кўра билди, шунга яраша фавқулодда чоралар кўрди, бозорини диверсификациялашни бошлади.

36,437

bakiroo

04 Jan, 16:41

Эсдан чиқиб қолмасин!

Газета энергомашҳурларимизнинг ваъдаларини, эсдан чиқиб кетмаслиги учун, қовун-қанотли Тестга ҳам қўшибди.

Бу кетишда дарсликларгаям киради.

37,706

bakiroo

04 Jan, 14:04

Газлаштирилмаган ҳовлиларда яшовчиларга электр энергияси учун 50% чегирма нима бўлди?

Тармоқда яна шу ҳақда сўрашмоқда.

Тўғриси, бу саволга жавобим йўқ. Масала ижобий ҳал бўлишига ишончим ҳам йўқ.

Энергетика вазири газлаштирилмаган ҳовлилар учун ҳам электр энергия тарифларига 50 фоизлик чегирма бериш ҳақида эълон қилганига бугун роса 3 ой бўлди. Чегирма тизими 1 январдан ишга тушиши керак эди.

Кейинроқ Кунўз яна вазирликка мурожаат қилганида, табиий газ билан таъминланмаган ҳудудларда аҳолига электр энергияси учун тўлов қилишда енгиллик яратишга қаратилган қарор лойиҳаси ишлаб чиқилгани айтилган эди.

Шу билан жимлик.

47,768

bakiroo

04 Jan, 13:32

Энергетикларнинг биронта сўзига ишонч йўқ

Тошкентда бир нечта электромобилларни қувватлаш станцияси электрдан узилганича қолмоқда. Станциялар мажбурий тартибда электрдан узилганича қайта уланмаган. Spot нашри билан мулоқотда бўлган тадбиркорлар Энергосавдо муҳрлаб кетган станцияларни тармоққа улашга уринишмоқда.

Икки кун аввал Энергетика вазирининг ўринбосари Умид Мамадаминов Тошкентда ўчирилган биронта ҳам қувватлаш станцияси йўқ, деб баёнот берганди.

Кўриб турипсизки, энергетикларнинг биронта сўзига ишонмаслик керак.

Худди шу энергетиклар электромобилларни зарядлаш станцияларини тармоқдан узиш бўйича ҳеч қандай топшириқ бермаганмиз, дея нечанчидир марта қасам ичишганди.

34,140

bakiroo

04 Jan, 08:08

333 долларга ишчи ўрни яратиш

Аҳоли бандлигини таъминлашга қаратилган «маҳалла лойиҳаси» дастури доирасида ажратиладиган 1 миллиард доллар кредит ресурслари банклар ва ҳудудлар кесимида тақсимланади. 2025 йилда жами 5,2 миллион, хусусан, банклар томонидан 3 миллиондан зиёд аҳолини банд қилиш режалаштирилган. Бу битта ишчи ўрни яралиши учун ўртача 333 доллар кредит тўғри келади, дегани.

Солиштириш учун, ўтган йили жами 5 миллион аҳолини, шундан биргина Миллий банкнинг ўзи 2,5 миллион нафар аҳоли бандлигини таъминлашни эълон қилинганди. Миллий банк лойиҳаларида битта ишчи ўрни яратишга ўртача 1,3 минг доллар атрофида кредит ажратиш мўлжалланганди.

Аҳолини банд қилиш бўйича 2024 йилдаги режалар ижроси ва бунда Миллий банкнинг тажрибаси қандай якунлангани ёки жорий натижалари ҳозирча айтилгани йўқ.

36,109

bakiroo

04 Jan, 07:36

7SABER БАРЧА ДЎКОНЛАРИДА -60% гача КАТТА ЧЕГИРМАЛАР

Маълумот учун:
☑️ Instagram
☑️ WWW.7SABER.UZ
☑️ +998(99)010-77-77
Реклама

29,098

bakiroo

03 Jan, 15:33

Хатоларнинг тўғирланиши

Апелляция суди Ғайрат Дўстовга нисбатан тайинланган биринчи инстанция қарорини бекор қилди — жазо 15 суткадан 8 суткага қисқартирилди. Фуқаро суд залидан озод қилинди.

Ўзбек жамияти ўз хатоларини ўзи тўғирлаши хусусиятини ҳали йўқотиб улгурмаган.

34,666

bakiroo

03 Jan, 09:00

Қирғиз қардошлардан ўрганайлик ҳеч қурса

Доим айтадиган гапим: эркин бозор яратиш ва рақобатни қўллаб-қувватлашда қирғиз қардошлардан ўрнак олсак ҳам анча олдинга қадам ташлаган бўлардик.

Гап ҳозир Қирғизистонда бензин Ўзбекистонга нисбатан 20 фоизгача арзонлигида эмас (ваҳоланки, қўшнилар ҳам импортга боғлиқ). Масала оддий ёндашувларда.

Масалан, бензин нархлари бўйича Қирғизистонда 18та шаҳар қирқимида кундалик мониторинг юритилади ва очиқланади. Бу бизнес учунам, жамоатчилик учун ҳам доимий жонли ахборот бўлиб хизмат қилади. Шунинг учунам нархларда Ўзбекистондаги каби катта фарқлар йўқ (Андижондаги нархлар Тошкентдан 15 фоизгача фарқланади). Қирғизистонда сифатли ахборот таъминотининг ўзи (ва албатта рақобат) бундай фарқликларга йўл қўймайди. Ахборот доимий бўлгани учун қанақадир кичик фоизларга нарх тебранишига ҳам ОАВ ва жамоатчилик реакция қилади. Табиийки, ҳукуматнинг ҳам, бозорнинг ҳам рефлексияси юқори даражада.

Шунинг учун 95 бензин 10 800 сўм, 92 бензин 9600 сўм эканига ҳайрон бўлмасангиз бўлади. Яна қанақадир энергоинспекциясиз ҳам 92 бензин ростанам 92, 95 бензин ростанам 95. Чунки бозорнинг ўзи ва рақобат инспекция функциясини бажаради.

Бу гапларни тебса-тебранмас энергочиновниклар ўқиши учун эмас. Улар тўлиқ алмашмагунча, ҳеч нарса ўзгармайди. Улар учун эркин бозор керакмас, рақобат уларнинг қадрияти эмас. Уларга апелляция қилиш бефойда ва беҳуда.

Лекин умид қиламанки, Ўзбекистонда бозорга ва рақобатга ишонадиган соғлом ақл эгалари ва институтлар бор. Умид шулардан.

32,780

bakiroo

03 Jan, 07:00

Лукойл бензинига тилла қўшиб сотадими ё ўлпон қўшиб?

Вазир ва олигархларимизнинг севимли заправкаси бўлган Лукойлда 92 бензин 13 300 сўм.
Лукойлнинг, масалан, Тошкентга энг яқин бўлган Челябинскдаги заправкаларида 92 бензин 45,15 рубль ёки 5 712 сўм (бу чакана нарх, улгуржи нархлар бунданда арзон).

Ёки гўёки эксклюзив дейиладиган ЭКСТО 100 бензинини олайлик. Айрим пўрим вазир ва ўзбек халқини қақшатиб топган пулига бизнес-джетда учадиган олигархлар жуда хуш кўришади 100 бензин билан мерседеслари бакини тўлдиришни (ўзбек камбағалининг 2 ойлик даромадига). Шу 100 бензин Лукойлнинг Тошкентда заправкасида 19 000 сўм, Челябинскдаги заправкасида эса 8 185 сўм.

Мен билмайман, санкциялар остидаги Лукойл Россиядаги нархлар устига 2,3 баробар қўшиб сотиши учун қандай харажат қилади? Бензинга тилла қўшадими ё қанақадир яширин ўлпон борми?

Шунчаки солиштириш учун, чекка туманлардаги хусусий заправкалар ўзи 8 500 сўмга тушаётган 80 шиптирни 9 000 сўм сотишни бошласа, асоссиз қимматлаштирдинг, давлат сиёсатига қаршимисан, деб Ўзэнергоинспекция чопиб келади, эртасига биржадан узади. Охирида барибир истеъмолчи жазоланади.

Ўзи Лукойлни бензин бозорида рақобат яратиш учун жалб этилганмиди ё нархларни ўзаро келишилган янги марраларгача шишириб бериш учун?

Рақобат қўмитаси нима дейди?

35,139

bakiroo

02 Jan, 11:15

Энергетик товарлар ортидан инфляция ошмагани иллюзияси хато қарорларга етаклайди

Миркомил Холбоев “энергия товарлари нархи ўзгаришининг бошқа товарлар нархига сезиларли таъсир қилмаганлиги чуқур ўрганилиши керак бўлган мавзу” деб ёзмоқда.

Миркомилнинг муаммони чуқур ўрганиш тўғрисидаги чақириғига тўлиқ қўшилган ҳолда, энергия товарлари нархи ўзгаришининг бошқа товарлар нархига сезиларли таъсир қилмаганлиги ҳақидаги иддаосига рози бўлиш қийин.

Чунки,

а) энергетика товарларининг нархи ўсиши расмий инфляцияда тўлиқ акс эттирилмаяпти;
б) бошқа товарларнинг нархидаги ўсиш (таъсир) кечикиб акс эттирилмоқда.

Оддий мисол, расмий статистикага ишонилса, 2024 йилда бензин атига 5,9%га ошган. Табиийки, сиз ишонаётган ва тадқиқ этмоқчи бўлган инфляция ҳисобига шу рақам қўшилган. Августдан октябргача потираб ошган пропан нархини кўришни истагани йўқ, ваҳоланки мана шу ошиш бошқа товарларда аллақачон акс этиб бўлганди.

Шундай экан чуқурроқ ўрганишларни қийшиқ ойнага ёки қулф сандиққа қараб амалга ошириб бўлмайди.

2025 йилдаям инфляция ясовчи асосий омил энергетика товарлари бўлади. Рақобатни чекловчи, тор манфаатларга хизмат қилувчи яширин қарор ва ёпиқ схемалар инвентаризация қилиниб бекор қилинмас экан, қарор қабул қилиш жараёнига бузуқ энергетика моделини ишлаб чиққанлар таъсири ноллаштирилмас экан, қадриятлар ўзгармас экан, қоғозда чиройли инфляция рақамларини ясашда давом этилади. Реалликлар эса, сиз айтганингиздек, яна чуқурроқ ўрганишларга муҳтож бўлиб қолаверади.

Икки карра икки тўрт дейиш эса, ҳар доим қийин бўлади.

32,541

bakiroo

02 Jan, 07:13

Эслатамиз: “80 бензин юқори нархи 8 минг сўмдан ошмайди; 92 бензин нархи эса 9,5 минг сўмга туширилади”

Роппа-роса бир йил аввал, Энергетика вазирлиги Ўзбекистондаги барча «заправка»ларда Аи-80 бензинига 8 минг сўмлик юқори нарх чегарасини белгилаш режаси билан бўлишганди.

Шунингдек, 92 маркали бензин ишлаб чиқариш ва импортини кўпайтириш орқали нархини 9 500 сўмгача пасайтириш ва уни истеъмолчилар учун имконли қилиш кўзда тутилганди.

Амалда нима бўлди? Албатта, ғирт тескариси рўй берди. Ўтган 8 йилда энергетикларнинг қайси бир сўзи амалда бажарилгандики, бензин нархлари арзонлашса?

Демак, бир йил ўтиб Ўзбекистонда кўзни алдаш ва пропоганда учун бўлса ҳам 8 минг сўмдан арзон бензин қолгани йўқ. Энг арзон 80 бензин 8 150 сўм. Ҳудудларда имконли 80 бензин нархи 9000 сўмга етган.

92 бензин энг арзони 10 500 сўм. Лекин 10 500 сўмлик 92 бензин, катта эҳтимол билан тушгача 80 деб сотилган бензиннинг айнан ўзгинаси. Моторни эритиб юбормайдиган нормал 92 бензин аллақачон 1 доллардан қиммат.

Албатта, аввалбошданоқ рақобатни кучайтириш орқали бензинни арзонлатиш ва имконли қилиш нияти бўлмаган. Асл мақсад вақти-вақти билан сунъий дефицитлар уюштириш, чекловлар баҳонасида нархларни тўхтовсиз оширишда давом этиш, бензин бозорини илдизи бир ва ўзаро аффилланган ўлпончи шимол компаниялари назоратига ўтказиш бўлган [Йирик компанияларнинг пайдо бўлиши …ва бозордан …ёнилғи қуйиш шохобчаларини сиқиб чиқариши].

Орадан бир йил ўтиб, билингки, энди шўрпешона ўзбек истеъмолчилари ўзимизнинг очофат монополистларимизга қўшиб, шимол олигархлариниям боқишга мажбур бўлмоқда.

36,009

bakiroo

02 Jan, 04:00

80 шиптир UNG Petro заправкаларида 8 150 сўмгача кўтарилган

Кеча, янги йилнинг биринчи кунида 80 шиптир лақабли бензин яширинча хусусийлаштирилган UNG Petro шохобчаларида 6 900 сўмдан 8 150 сўмгача қимматлаган.

Компания нархларнинг бирданига 18,1 фоизга оширилишини изоҳламаган.

Эҳтимолки, нархларнинг кескин ошиши 2025 йил 1 январдан эътиборан “Бухоро НҚИЗ” МЧЖ томонидан ишлаб чиқарилаётган барча турдаги нефт маҳсулотлари, шу жумладан, автобензин ҳам фақат биржа савдолари орқали сотилиши билан боғлиқ бўлиши мумкин.

Маълумот учун, бир йил аввал “хусусийлаштирилганига” қарамай UNG Petro бензинни биржадан ташқари, яъни тўғридан-тўғри ва имтиёзли нархларда сотиб олиш имконига эга бўлган.

Қизиғи, ҳали 2025 йил ҳисобидан биржа бирон кун ишлагани йўқ ва илк савдолар 3 январь куни ўтказилади. Бу дегани биржадан олинган бензин UNG Petro заправкаларида фақат келаси ҳафтадан сотилиши мумкин. Демак, ҳозирги 8 150 сўмдан сотилаётган бензин имтиёзли нархларда ва ўтган йили тўғридан-тўғри олинган арзон бензиннинг қолдиғи.

Шу пайтгача яширин имтиёзларга эга бўлиб келган ва “хусусийлаштирилганидан” кейин ҳам “шохи борлигича” қолган компанияга бу мумкинми?

Рақобат қўмитаси нима дейди? Солиқ қўмитаси нима дейди?

P.S. Роппа-роса бир йил аввал 80 шиптир UNG Petro шохобчаларида 6 050 сўмдан 6 800 сўмгача кўтарилган эди, бошқача айтганда 80 шиптир бир йил-у бир кун ичида нақ 34%га қимматлаган.

35,291

bakiroo

01 Jan, 13:30

Хатолар ва хулосалар ҳақида

Ғайрат Дўстовнинг ўрнида навбатдаги совуқ тўлқин кириб келиши билан исталган бошқа ўзбекистонлик бўлиши мумкин, агарда заправкаларда газ таъминоти чеклови вақтида оддий ахборотлар билан таъминлаш йўлга қўйилмаса.

Эплаб газ берилмаяптими, етарли ва жонли ахборот бер, барака топгур. Ҳокимиятларга тўнкаб, ўзларингни соқит қилманглар.

Халқ 3 йилдан бери сўраётган ва ваъда қилинган Иловани эплай олмадингизми, Энергетика вазирлиги ёки Ҳудудгазтаъминот сайтида:

а) Очиқ ва ишлаётган газ заправкалар рўйхати ҳудудлар қирқимида реал вақт режимида кўрсатиб турилиши зарур.

б) Очиқ газ заправкаларнинг иш вақти аниқ кўриниб туриши лозим.

Наҳотки, шу иш шунчалар қийин?

Газ учун боришдан олдин заправка очиладими, йўқми, очилса, неча соат ишлайди, билмай туриб, ҳайдовчи таваккалига навбатга туриши юқори эҳтимол билан камида асабийлашишга, кўпи билан жанжаллашишга олиб келади.

Ноаниқ вақтда очилиб, исталган вақтда ёпиладиган газ заправкалар ҳайдовчиларнинг қонини қайнатиши, ғазаблантириши турган гап.

Очиғини айтиш керак, бу салбий оқибатларини била туриб мақсадли провокация қилишга ўхшайди.

Ҳамма жамиятларда хатолар рўй бериб туради. Фозил жамиятлар хатолардан доим тўғри хулосалар чиқаради, хатога етаклаган сабабларни бартараф этади, оқибатларини хаспўшлаш ёки жабрдийдаларни айбдор деб эълон қилиш билан машғул бўлмайди.

37,433

bakiroo

01 Jan, 13:00

“Инсон қадри учун, инсон бахти учун биргаликда ҳаракат қиламиз”

Мен 2025 йил кириб келиши арафасида яна бир бор янграган юқоридаги шиорга, унинг амалга ошишига ҳам ишонаман.

Ғайрат Дўстовга кафолат бериб олиб чиқилиши тўғри бўлади. Туман, шаҳар кенгаши депутатлари бор. Маҳалла бор. Уйида қарамоғида бола-чақаси кўз тикиб ўтиргандир.

Давлатнинг Куч пропорцияси бор, Меҳр пропорцияси ҳам. Ўз кучига ишонган давлат меҳриниям аямайди.

32,735

bakiroo

01 Jan, 11:30

2024 йилда палов нархи 28,9%гача қимматлаган

Янги давримизнинг ислоҳотпарвар раҳбарларидан бир айтганидек, Ўзбекистонда камбағал ҳам палов ейди, ёш ҳам палов ейди, қари ҳам, аёл ҳам палов ейди, эркак ҳам.

Шу маънода, расмий инфляцияга ишонч баланд ё пастлигидан қатъий назар йил давомида нарх ошиши чўнтакларимизга қандай таъсир этганини белгилайдиган индикаторларидан бири бу палов индексидир.

2023 йил декабридан 2024 йил декабригача бўлган муддатда бир порция палов нархи ошсеварликдаям пешқадам бўлган Андижонда энг кўп қимматлаган: 28,9%. Сирдарёда палов нархи атига 2,1%га ошган.

Ҳозирда энг қиммат палов Тошкент шаҳрида: 35 744 сўм (йил давомида 20,5%га қимматлаган).

Энг арзон палов ейиш учун шу кунларда Наманганга бориш керак. Гуллар шаҳрида 22 201 сўмга бир порция палов оласиз (йил давомида 11,0%га қимматлаган).

33,130

bakiroo

01 Jan, 07:15

Йиллик инфляция кутилмалардан юқорироқ бўлди

2024 йил якунлари бўйича расмий инфляция 9,8%ни ташкил этган. Бу Марказий банкнинг кутилмаларидан (9,5%) бироз баландроқ. Йил охирида инфляцияни прогноз даражасидан паст кўрсатишга уринилмаганлиги хурсанд қилади.

Нима бўлгандаям, 2024 йил апрелдан буён инфляция яна бир хонали даражага қайтди. Ўтган йилнинг январь-февраль ойлари паст базаси ҳисобига ва келаётган апрелдаги навбатдаги тариф ошишлари оқибатида ёзгача инфляция яна икки хонали даражага қайтиши эҳтимоли йўқ эмас. Инфляцияни тезлаштирувчи асосий катализатор яна рақобат йўқлиги шароитида ёқилғи нархлари ва ёқилғи дефицити бўлиши мумкин.

Демак, ўтган декабрда ойлик инфляция 1,0%дан иборат бўлган. Бунда озиқ-овқатлар 1,8%, ноозиқ-овқатлар 0,4% ва хизматлар 0,7%га қимматлаган.

Ўтган ойда кам таъминланганлар корзинасидаги муҳим озиқлардан тухум 19,5%, пахта ёғи 9,2%, картошка 6,3%, пиёз 5,7%, сут 1,6%, товуқ гўшти 1,1%, мол гўшти 0,7%, қўй гўшти 0,6% қимматлагани қайд этилган.
Маъмурий аралашув оқибатида пахта ҳосили тўлиқ териб олинмагани ва глобал конъюнктура таъсири сабабли ёғ, гўшт ва сут қимматлашишда давом этишини кутиш мумкин.

Шунингдек, статистика энергетик кризисни феълан тан олиб, энергокризис индексига айланган бодринг нархи 52,7%, помидор 22,4%га ошганини ҳисобга қўшган.

Статистикага кўра, декабрда бензин 0,7%га (таркиби яна кўрсатилмаган), пропан 10,3%га арзонлаган. Айни вақтда автомобилда йўловчи ташиш нархлари 3,7% қимматлаган.

Дори воситаларининг қимматлашиши тўхтамай давом этмоқда (ойлик 0,9%, йиллик 26,2%). Камбағаллар чўнтагига юқори таъсирли бу сегментда ҳам асосий муаммо рақобат (импортда) ва шаффофликнинг (чакана сотувда) йўқлигида. 2025 йилда солиқчиликдаги ўзгаришлар дори-дармон нархларнинг ошишини янада тезлаштириши мумкин.

32,982

bakiroo

31 Dec, 19:00

2025

2025 йил Ўзбекистонликларга қутлуғ бўлсин!

Даромадларингиз кўпайсин, эркинликлар кенгайсин.

29,115

bakiroo

31 Dec, 07:00

Кичик бизнесга алоҳида эътибор ва қўллов керак

Йил якунида Президент ҳузурида Тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш бўйича жамоатчилик кенгаши таркибида 9 та экспертлик гуруҳлари ташкил этилди.

Эксперт гуруҳлари таркибидаги 49 аъзосидан 46 нафари тадбиркордир.
Бошқача айтганда, бизнеснинг турли тармоқ, соҳа ва сегментларидаги хос муаммоларни тадбиркорларнинг ўзлари аниқлайди ва ўзлари ечимлар таклиф этади. Бу жуда тўғри қадам.

Айни пайтда, экспертлик гуруҳлари таркибида кичик бизнес вакиллари йўқлиги ёки кичик бизнесга оид муаммоларни ўрганадиган ва Кенгашга очиқ айтадиган гуруҳ ташкил этилмагани бироз таажжубга солади. Ахир охирги йилларда ва айниқса 2024 йилда муаммоларнинг аксари айнан кичик бизнесга оид бўлмаяптими? Маъмурий босим ва юкламалар ҳимоятсиз кичик бизнес гарданига тушмаяптими? Кичик бизнеснинг каналлаштирилган овози ва вакиллиги йўқлиги учун қарорларда уларнинг манфаати четда қолмаяптими?

Йирик бизнес эгалари, хусусан, эндиликда чемпион дейилаётган юқори вазнли тадбиркорлар ўз муаммоларини олий кабинетларга олиб чиқишни ва жойида ечишни ўрганиб олишди. Лекин бундай имконият юзминглаб кичик бизнес вакилларида йўқ.

Шундай экан, кичик бизнесга алоҳида эътибор ва қўллов керак бўлади. Бу қўллов институционал ва вакиллик даражасида бўлиши керак.

32,400

bakiroo

30 Dec, 14:43

Экспортчиларнинг транспорт харажатларини субсидиялаш тўхтатилади

2024 йил 27 декабрдаги ПФ-228 сон Фармон билан экспорт қилувчиларнинг автомобиль, ҳаво ва темир йўл транспортида экспортга ташиш ҳаражатларини компенсация қилиш амалиёти бекор қилинмоқда.

Бу экспортчиларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш чора-тадбирларининг Жаҳон савдо ташкилоти битимларига мувофиқлаштириш йўлидагидаги навбатдаги қадамдир.

Охирги беш йилда маҳсулотларни экспорт қилишда ташиш харажатларининг 50 фоизигача қисми экспорт қилувчиларга бюджет субсидиялари ҳисобидан компенсация қилиб бериб келинган. Маълумот учун, масалан, 2024 йилда бу мақсадлар учун 133,8 млрд.сўм ажратилган эди. 2025 йилда бу мақсадлар учун субсидиялар кўзда тутилмаган.

30,495

bakiroo

30 Dec, 13:29

Байрамга тайёргарлик авжида!

Алишер Навоий номидаги давлат академик катта театри ҳудида Янги йилга бағишланган кичик ярмарка ташкил қилинибди.

У ерда сиз овқатланишингиз, оила аъзоларингиз билан маданий ҳордиқ чиқаришингиз, безатилган катта арча ҳамда ёрқин чироқлар остида расмга тушишингиз мумкин.

Бу йил байрамга алохида тайёргарлик кўрилибди. Ҳар қадамда байрам шукуҳни сезишингиз мумкин. Фарзандларингизни хурсанд қилиб оила даврасида вақт ўтказишнинг айни вақти.

32,289

bakiroo

30 Dec, 10:41

Электр учун тўловни бир ойда иккига бўлиб тўлашга рухсат бериладими?

Тадбиркорлик рейтингида “юқори”, “ўрта” тоифадаги корхоналарга электр учун олдиндан тўловни бир ойда иккига бўлиб тўлашга рухсат бериш бўйича топшириқ берилганди.

Бюджетдан, кредитдан ва бошқалардан қарзи бор тадбиркорларни ҳисоб рақамига “инкассо” қўйилгани учун, улар электр, газ ва сувга тўлов қила олмаётгани, ишлаб чиқариш тўхтамаса, қарздорлик тезроқ узилишини ҳисобга олиб, “инкассо” бўлганда ҳам, коммунал хизматларга тўловлар тўхтатилмаслиги қайд этилганди.

Давлат раҳбарининг мазкур топшириқлари ҳали норматив ҳужжатларда акс этгани йўқ ёки акс этган бўлса ҳам очиқ эълон қилингани йўқ.

24,742

bakiroo

30 Dec, 10:01

Яна бир йирик лойиҳа – BirBir
хизмати ишга туширилибди. Бу классик e-com, эълонлар ва маркетплейсни жамлаган ўзига хос «гибрид» лойиҳа. Иловадан фойдаланиб кўрган одам кенг масштаб ва қулайликн ҳис қилади.

Эътиборлиси, булар ҳеч қандай ваҳима ва шов-шувларсиз бозорга кириб келишди, ўзим ҳам яқинда билдим. Шунга қарамай аллақачон 300 мингдан ортиқ фойдаланувчи платформада рўйхатдан ўтган, ўнлаб миллион долларлик товарлар сотилган.

BirBir иловасида асосий урғу Telegram чатлари ва Facebook гуруҳларидаги тартибсиз олди-сотди ўрнига ишончли савдони таклиф қилишга берилган. Бу Telegram, Facebook ва Instagram’да савдо қиладиган аудитория учун жуда қулай. Бундан ташқари, илова янатувчилари сунъий интеллектни фирибгарлик билан шуғулланишга ўргатишмоқда. Бу хавфсиз келишув ва битмларни таъминлашга ёрдам беради. Ўйлайманки, BirBir иловаси ўзида мавжуд афзалликлар билан тез орада катта аудиторияни жалб қила олади.

👉 https://birbir.onelink.me/seif/tgbakirov

Реклама

23,504

bakiroo

30 Dec, 09:00

Юқори ва ўрта рейтингга эга тадбиркорлар сони каррасига ортган

Солиқ қўмитаси маълумотларига кўра, барқарорлик рейтинги жорий қилингач, юқори рейтингдаги тадбиркорлар сони 14,6, ўрта 2,5, қониқарли 1,2 бараварга ошиб, қуйи рейтингдагилар сони 1,4 бараварга камайган.

Тадбиркорлик субъектларининг барқарорлик рейтинги қонунчилик талабларига риоя этган ҳолда фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектларини аниқлаш ва рағбатлантириш назарда тутилган.

22,152

bakiroo

30 Dec, 06:27

Энергоқароқчилик ниҳоят расман бекор қилинди

Давлат раҳбари августдаги учрашувда тадбиркорлик субъектлари учун электр ва газ истеъмоли лимитдан 20 фоизгача ошиб кетса ҳам базавий тариф сақланиб қолишини, агар истеъмол 20 фоиздан ўтиб кетса, ошган қисмига тўлов фақат 20 фоиз қимматлашишини эълон қилганди.

Ундан аввал энергетиклар бизнес учун лимитдан ортиқча газ ва электр энергияси истеъмоли учун 2-3 карра қўшимча ҳақ ундириш билан боғлиқ энергоқароқчилик қоидаларини жорий этиб олишганди ва ҳатто ўзбек бизнесига қарши бу бузғинчи ишларини нормал давлатлар узоқроқ бўлишни истайдиган Россия тажрибаси билан оқлашганди ҳам.

Ёзилишича, Ҳукуматнинг 27.12.2024 йилдаги 894-сонли қарори билан ўзбек бизнесига қарши энергоқароқчилик расман бекор қилинган ва энди электр энергияси ва табиий газ истеъмоли шартномавий миқдордан 20 фоиз ва ундан ортишига йўл қўйилган тақдирда, мазкур миқдордан ортиқча истеъмол қилинган электр энергияси ва табиий газ учун белгиланган тарифнинг 1,2 баравари миқдорида тўлов ундирилади.

Ҳукумат қарори lex.uz базасига жойлаштирилмаган.

36,163

bakiroo

29 Dec, 09:50

Ўзбекистонда нафақат бензин, метан ҳам қиммат [ва дефицит]

Autostrada йил охирида яна кайфиятимизни синовга қўйиб, Ўзбекистон ва қолган дунё билан ёқилғи нархларини солиштирган.

Демак, рақобат сунъий равишда ўлдирилган ва мақсадли равишда шимолга қарам қилинган Ўзбекистонда 92 ва 95 маркали бензин Россиядан 1,8 каррагача ва Қозоғистондагидан 2 каррадан кўпга қиммат.

Ўзбекистонда бензин дунёнинг энг бой мамлакати АҚШдан деярли 10 фоизга қиммат. Шонли энергетикларнинг каромати билан бу антиқа мақомга эришганимизга анча бўлганини кўпчилик ёдидан чиқармаган бўлса керак.

Яна бир жиҳат: Ўзбекистонликлик ойига ўртача иш ҳақисининг учдан бирини ёқилғига сарфласа, АҚШда бензинга маошининг 2 фоизини ишлатади.

Бу сафарги чоғиштирмага метан ҳам қўшилгани эътиборли. Ўзбекистонда ўзи йўқ ёки дефицит метан қўшни Қозоғистондан 1,5 карра қиммат, Россиядагидан 1,2 баробар. Лекин АҚШдагидан арзонроқ. Бу вақтинча, келаси йил апрелдаги ошишдан кейин метан АҚШдагидан ҳам қиммат бўлади. Лекин шундаям метан эркин бўлади, деб хомтама бўлманг.

40,938

bakiroo

29 Dec, 09:19

Yandex Plus янги йил ютуқли ўйинини бошлади

Обунани уланг, ғилдиракни мағлубиятсиз айлантиринг ва қуйидагиларни ютиб олинг: ҳар ҳафта 25 000 000 Plus баллари ва бошқа совғалар.
Финалда эса бош соврин — автомобиль ўйини бўлиб ўтади!
Yandex Plus — барча завқ бир обунада

plus.yandex.uz сайтига ўтинг

Реклама

21,164

bakiroo

29 Dec, 04:32

Янги йил олдидан ўзбекистонликлар учун яхши хабар

Кечаги фармон билан бир қатор ҳужжатларга ўзгартиришлар киритилган. Хурсанд қиладигани бу ўзгартиришларнинг иккитаси муҳим озиқ-овқатлар учун ноллаштирилган божлар учун тугаётган муддатларнинг яна узайтирилгани билан боғлиқ.

Демак, мана бу ва мана бу
Фармонлар билан ноль ставкали божхона божи қўлланиладиган муддат 2026 йил 1 январгача узайтирилди.

Рўйхат бўйича муҳим озиқ-овқатлар ва кенг истеъмол товарлари учун божларнинг ноллаштирилган муддати шу билан тўртинчи марта узайтирилмоқда.

Шуни ҳар йили узайтирмай, бира тўла божларни бекор қилиб қўя қолиш керак энди. Бу ёқда уфқда Жаҳон савдо ташкилотига кириш истиқболи кўриниб қолганида айниқса.

23,199

bakiroo

28 Dec, 16:13

Тенг шароитлар ва адолатли рақобат учун!

Тадбиркорлик мамлакат иқтисодиётининг ривожланиши учун жуда муҳим соҳа. Барча учун тенг имкониятлар яратиш, инновацион ғояларни амалиётга татбиқ қилиш ва маҳаллий бозорни ривожлантириш орқали тадбиркорлар жамиятда сезиларли ижобий ўзгаришларга сабаб бўлиши мумкин. Шу жиҳатдан, уларнинг муаммоларига эътибор қаратиш давлат сиёсатида долзарб вазифа дейиш мумкин.

20 декабрь куни Президентнинг тадбиркорлар билан ўтказган учрашуви ана шундай мулоқотлардан бири бўлганди. Унда тадбиркорлар соҳага бўлган қарашларини очиқ баён қилиб, таклифларини билдиришди. Қувонарлиси, аввалларидай имтиёз эмас, барча учун тенг шароитга доир таклифлар янгради. Кўтарилган масалаларни атрофлича ўрганиш натижасида 27 декабрь куни “Тадбиркорлар учун тенг шароитлар ва адолатли рақобат муҳитини таъминлаш бўйича навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПФ-229-сонли Фармон имзоланди.

Бу фармон рақобат муҳитини соғломлаштириш, тадбиркорларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш ва уларнинг иш фаолияти учун қулай шарт-шароитлар яратишга асос бўлиши мумкин. Тадбиркорлар билан мулоқот орқали давлат ва хусусий сектор ўртасидаги ўзаро алоқаларни мустаҳкамлашга қаратилган бундай ишлар келгусида тадбиркорлик муҳитини янада яхшилашга хизмат қилади.

23,325

bakiroo

28 Dec, 06:45

Ўзлаштирилаётган миллиардларни халқдан яшириш керак, етимларга оид шахсий маълумотларни эса ошкор қилса бўлаверади

Янги Ўзбекистон учун яширин ва ёпиқ қарорлар бюрократик иллатга айланиб бўлди. Миллий бойликлар ва активларга оид коррупцион қарорлар, триллионларни бебилиска ўзлаштириш, хусусий имтиёз ва преференциялар, ўғри олигархия ва очофат монополистларни дастаклаш, хуллас, ўзбекистонликлар билиб қолмаслиги керак, дейилган нимаики қарор бўлса, ё яширин ё ёпиқ.

Бюрократик иллатга айланган бузуқ жараённи тўхтатиш бу кетишда ушалмас орзу бўлиб қолаверади.

Яширин ва ёпиқ қарорларнинг яна бир жиҳати бу “шахсга доир маълумотлар важи дейилган иккиюзламачилик ёлғони билан боғлиқ.

Биттагина мисол: Тошкент шаҳар ҳокими Шавкат Умрзоқов 2024 йилнинг 10 октябрь куни 709-14-0-Q/24 сонли қарорни қабул қилиб, яшириб қўйган. Яширилган ҳужжатга “ушбу ҳужжат шахсга доир маълумотлар, васийлик ва ҳомийлик ёки амалдаги қонунчиликка мувофиқ бошқа турдаги фойдаланиши чекланган ахборот мавжудлиги туфайли яширинган”лиги ҳақида изоҳ ёзилган. Лекин бу қарор республика бюджетидан иссиқлик энергияси ва иссиқ сув таъминоти харажатлари учун Тошкент шаҳар маҳаллий бюджетига ажратилган 100 миллиард сўм мавжуд қарздорликлар ва кутилаётган харажатларни қоплаш билан, яъни бюджет пулини ўзлаштириш билан боғлиқ.

Энди пойтахт ҳокимининг бошқа қарорига юзланамиз. 2024 йил 7 сентябрдаги 617-14-0-Q/24 “Ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларга уй-жой ажратиш тўғрисида”ги қарорни очиб кўрамиз. Не ажабки, бу қарор очиқ. Нафақат очиқ, ҳимояланиши лозим бўлган болаларнинг шахсий маълумотлари ошкор этилган, қарорда етимларнинг фамилияси, исми, шарифи, туғилган куни, уй манзили ва квартира рақамигача очиқ қолдирилган (биз қуйида шахсий маълумотларни суваб илова қилдик).

Яъни, ўзбек чиновникларининг моралига кўра, ўзлаштирилаётган триллион ва миллиардларни яшириш керак, етим болаларга оид шахсий маълумотларни эса ошкор қилса бўлаверади.

Қўрқаманки, бу сафар ҳам ҳеч ким жазоланмайди. Адлия вазирлиги елка қисади. Ошиб борса, узр сўраб қўйишади. Очиқ бўлиши керак бўлган қарорлар ёпиқ, ҳимояланиши зарур ахборотлар мавжуд қарорлар эса ошкор этилаверади.

P.S. Етимларга оид шахсий маълумотлар очиқ турган қарорни бу постдан кейин ёпиб қўйиб, мана ўзи “ёпиқ эди” дея навбатдаги ёлғонни ишлатилмаслиги учун тегишли скрин ва нусхалар олинди.

24,294

bakiroo

28 Dec, 04:07

Давлат қарзи 60 млрд.доллардан ошгани йўқ

Кеча ва ўтган куни тармоқларда “давлат қарзи 60 млрд.доллардан ошди” қабилидаги оддий ўқувчини чалғитадиган сарлавҳали материаллар пайдо бўлди. Ваҳоланки, давлат қарзи эмас, ялпи ташқи қарз 60 млрд.доллардан ошди.

Албатта, зийрак манбалар ва доимий фойдаланувчилар давлат қарзи ва ялпи ташқи қарзнинг фарқи ва узвийликларини яхши ажрата олишади. Шундай бўлсада, яна бир бор эслатиб кетишга тўғри келади.

Давлат қарзи таркиби бўйича ички ва ташқи қарздан иборат. 2024 йил 1 октябрь ҳолатига давлат қарзи қолдиғи 39,1 млрд.доллардан иборат. Шундан, 32,2 млрд.доллар ташқи қарз, 6,9 млрд.доллар ички қарз.

Ялпи ташқи қарз эса таркибига кўра, давлат ташқи қарзи ва корпоратив (хусусий) ташқи қарздан ташкил топган. 2024 йил 1 октябрь ҳолатига ялпи ташқи қарз 60,2 млрд.долларни ташкил қилиб, шундан давлат ташқи қарзи ҳажми қарийб 32,5 млрд доллар ҳамда корпоратив ташқи қарз ҳажми 27,7 млрд.долларга тенг бўлган.

Демак, давлат ташқи қарзи ялпи ташқи қарзнинг бир қисми. Унда нега бироз фарқ бор, давлат қарзи ҳисоботида 32,2 млрд.доллар, ялпи ташқи қарз ҳисоботида эса 32,5 млрд.доллар дейишингиз мумкин.

Масала шундаки, ялпи ташқи қарз ҳисоботида методология бўйича ҳисобланган, лекин тўланмаган фоизлар ҳам ҳисобга киритилади.

Ўйлайманки, келгусида бу каби англашилмовчиликлар камаяди, агарда айтайлик, ялпи ташқи қарз ҳисоботи таркиби кенгроқ ва чуқурроқ тақдим этиш бошланса. Балки давлат қарзи ҳисоботи ва ялпи ташқи қарз билан боғлиқ маълумотлар бир вақтда, синхрон берилса, инфографика ва шарҳлар билан тақдим этилса, эҳтимолий спекуляцияларга ўрин қолмайди.

25,571

bakiroo

27 Dec, 16:58

АҚШ россияпараст олигарх Иванишвилини санкцион рўйхатга киритди

Қўшма штатлар “Грузия орзуси” партияси етакчиси, амалда Грузияни ўз сиёсий ва иқтисодий назоратига олган россияпараст олигарх Бидзина Иванишвилига қарши санкциялар эълон қилди.

SDN рўйхатга киритилган Иванишвили 2012 йилда ҳокимиятга келган “Грузия орзуси” партиясининг раиси, 2011 йилгача Россия фуқароси бўлган, 7 млрд.долларлик бойлигини Россияда тўплаган.

Иванишвили ва қўл остидаги жамоа Грузияни Россия орбитасига қайтариш ҳаракатларини аввалига яширинча амалга ошириб келган бўлса, 2024 йилдан бу ҳаракатлар очиқча эълон қилина бошланди ва ҳатто охирги тан олинмаган сайловлардан кейин Грузиянинг Европа иттифоқига кириши жараёнлари тўхтатилиши эълон қилинди.

25,536

bakiroo

27 Dec, 13:41

“Насия савдо”нинг тўлиқ қиймати очиқланиши керак

Ўтаётган 2024 йилда насия характерига эга ва муддатли бўлиб тўлашга боғланган, ҳуқуқий жиҳатдан олганда товар кредитлари гуркираб ривожланди. Эътиборлиси, мазкур бизнес тобора офлайндан онлайнга кўчмоқда ва янги қатламларни қамраб олишда давом этмоқда.

Тан олиб айтиш керакки, насия савдосининг гуркираб кенгаётгани нафақат фундаментал омиллар, балки кенг аҳоли қатламларида молиявий саводхонлик муаммолари билан ҳам боғлиқ.

Насия савдо тармоқларда тез-тез муҳокама мавзусига ҳам айланиб туради, йирик нашрлардаям қатор чиқишлар қилинади, лекин афсуски, бу муҳокамалар ҳали ҳукумат ёки парламент кун тартибига чиқиб улгургани йўқ.

Айтиш керакки, ҳеч ким насия ё бўлиб тўлаш деб ном олган ҳисоб-китоб асосидаги савдо шаклларига қарши эмас. Фақат истеъмолчилар уларга ўтказилаётган товар пул нархи нуқтаи назаридан қиймати қанчага айланаётганини билишга ҳақли бўлишлари керак.

Яъники, 1000 сўмлик товарни “насия савдо” орқали 6 ойга бўлиб тўлашга 1500 сўмга сотилаётганида истеъмолчи йиллик ҳисобда 100%дан қиммат кредит олаётганини билиши зарур.

Ҳа, айрим платформалар ўз ихтиёри билан насия савдонинг пулдаги фарқини кўрсатмоқда. Лекин улар бармоқ билан санарли. Насиячиларнинг мутлақ катта қисми пулдаги фарқни очиқлашмайди, чунки очиқлашса, мижоз йўқотишини, савдоси тушиб кетишини билишади.

Шунинг учун ҳам қонунчилик талаблари киритилиши керак. Билмадим, ким буни олиб чиқади. Балки 2024 йилда росмана фаоллашган ва биз истеъмолчилар ҳақлари учун кураша бошлаган Рақобат қўмитасидан ташаббус кутармиз?

29,590

bakiroo

27 Dec, 08:40

Муқобил сценарий

Муқобил сценарийда 2025 йил якуни билан тўлов балансининг жорий операциялари ҳисоби ЯИМнинг 6,5-8 фоизига тенг манфий сальдо билан шаклланиши тахмин қилинмоқда.

Муқобил сценарийда, тўлов баланси кўрсаткичларининг
шаклланишига қуйидаги омиллар таъсир қилиши мумкин:

1. Геосиёсий вазиятнинг кескинлашиши ва ташқи савдода фрагментация жараёнларининг кучайиши оқибатида Ўзбекистоннинг
асосий савдо ҳамкорларида иқтисодий фаолликнинг кутилмаларга
нисбатан паст даражада бўлиши ва ялпи талабнинг қисқариши;

2. Халқаро бозорларда Ўзбекистоннинг асосий экспорт товарлари
(рангли ва рангсиз металлар, пахта хомашёси, озиқ-овқат маҳсулотлари) нархларининг пасайиши;

3. Глобал инфляцион жараёнлар кучайиши фонида пул-кредит
шароитларининг қатъий даражада сақланиб қолиши натижасида ташқи
қарз маблағларига хизмат кўрсатиш харажатларининг ортиши ва хорижий инвестициялар оқимининг камайиши;

4. Санкцияларнинг кучайтирилиши оқибатида меҳнат муҳожирларини қабул қилувчи анъанавий мамлакатларнинг валюта
курсларидаги юқори тебранишларнинг кузатилиши ва тўлов
тизимларидаги узилишлар ортидан трансчегаравий пул ўтказмалари ҳажмининг камайиши;

5. Якуний истеъмол харажатлари кўпайиши ва инвестициявий фаолликнинг жадаллашиши натижасида ялпи талабнинг ошиши машина-ускуна ва транспорт воситалари (давлат ва хусусий инвестиция дастурлари доирасидаги йирик ҳажмдаги товарлар), энергоресурслар
ва бошқа хомашёлар импорти ўсишида ўз аксини топиши мумкин.

27,038

bakiroo

27 Dec, 05:30

Ўзбекистон тўлов баланси бўйича 2025 йил кутилмалари: Асосий сценарий

Глобал геосиёсий вазият ва иқтисодий ноаниқликлар фонида кейинги йил давомида рангли ва рангсиз металлар (олтин, кумуш, мис, уран) нархи кескин ўзгаришларсиз нисбатан юқори даражада шаклланиши, пахта нархи 2024 йилдаги пасайишдан сўнг ялпи таклиф камайиши ортидан бироз кўтарилиши тахмин қилинмоқда.

2025 йилда жами экспорт ҳажми 2024 йилга нисбатан 9-11 фоизга ўсиши кутилмоқда.

Ҳукуматнинг фискал тақчилликни камайтириш (фискал консолидация) бўйича режаларини инобатга олиб, 2025 йилда жами импорт ҳажми 2024 йилга нисбатан 8-10 фоизга ўсиши прогноз қилинмоқда.

Келгуси йилда Ўзбекистонга халқаро пул ўтказмалари ҳажмининг 10-12 фоизга ошишини таъминлаши кутилмоқда.

Глобал молиявий шароитларнинг босқичма-босқич юмшатиб борилиши натижасида фоиз ставкаларининг пасайиши (жорий йил бошидан SOFR ставкаси камайиши ўртача 0,7 фоиз банд) норезидентлардан сузувчан фоиз ставкаларда жалб қилинган кредитлар ва қарзларга хизмат кўрсатиш харажатларини қисқартиради.

2025 йилда савдо баланси манфий сальдосини қоплашга хизмат қилувчи бирламчи ва иккиламчи даромадлар компонентининг ижобий сальдоси 2024 йилга нисбатан 8-10 фоизга кўпайиши тахмин қилинмоқда.

Дастлабки таҳлилларга кўра, юқоридаги омиллар таъсирида
2025 йил якуни билан тўлов баланси жорий операциялари ҳисобининг манфий сальдоси ЯИМнинг 5-6,5 фоизи атрофида бўлиши прогноз қилинмоқда.

2025 йилда жорий операциялар ҳисоби тақчиллиги асосан хорижий тўғридан-тўғри инвестицияларнинг соф киритилиши, портфель
инвестициялар ва ташқи қарз маблағлари жалб қилиниши ҳисобига молиялаштирилиши кутилмоқда.

27,168

bakiroo

26 Dec, 13:05

Метан заправкалар ғарбдан шарққа қараб очила бошлаган

Бугун кун давомида Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятидаги декабрь бошидан шу кунгача ёпиқ бўлган метан заправкалар очила бошлаган.

Ҳайдовчилар Қамчиқ довонига етгунча ва довондан тушишдан кейин халқ тилида Садоқат дейиладиган чорраҳагача йўналишда метан заправкалар ишлаётганини қайд этишмоқда (навбатлар узун).

Водий ичкарисида эртадан метан заправкаларнинг очилиши кутилмалари мавжуд.

Қуёшнинг қизитаётгани ва илиқ ҳаво янги йил байрами олдидан миллионлаб ўзбекистонликларга очилаётган газ заправкалар орқали яхши кайфиятни қайтараётгани хурсанд қилади.

Бобо қуёшга раҳмат.

51,577

bakiroo

26 Dec, 11:17

Ялпи ташқи қарз 60 млрд.доллардан ошган

2024 йил 9 ойи якунлари билан умумий ташқи қарз ҳажми 60,2 млрд.долларни ташкил қилиб, шундан давлат ташқи қарзи ҳажми қарийб 32,5 млрд доллар ҳамда корпоратив ташқи қарз ҳажми 27,7 млрд.долларга тенг бўлган.

Йил бошидан буён умумий ташқи қарз ҳажми 7,2 млрд.долларга ошган. 2023 йил якунларига кўра, умумий ташқи қарз ҳажми 53 млрд.долларни ташкил қилиб, давлат ташқи қарзи ҳажми 29,7 млрд. доллар ҳамда корпоратив ташқи қарз ҳажми 23,3 млрд.доллардан иборат эди.

Таснифига кўра Корпоратив дейилган, лекин аксарида давлат банклари ва компанияларининг ташқи қарзи охирги йилларда тезроқ ўсмоқда (охирги 2 йилда ялпи ташқи қарз ўсиши тезлашганининг асосий компонентига айланган).

Ялпи ташқи қарз таркиби ва динамикаси тўғрисидаги батафсил ахборот охирги марта бундан 2,5 йил аввал, 2022 йилдаги Марказий банк ҳисоботида очиқланган.

26,754

bakiroo

26 Dec, 08:30

Депутатлик сўрови етарлими?

Кейинги ҳафталарда қатор депутатларнинг жамоатчиликнинг ҳақли эътирозларига сабаб бўлаётган ижтимоий ва иқтисодий муаммолар бўйича вазирлик ва идораларга депутатлик сўрови билан мурожаат этаётганликлари хурсанд қилмаслиги мумкин эмас.

Лекин бу сўровларга қандай жавоб берилгани, қандай кўринишда берилгани, сўровдан кейин нима ўзгаргани бюрократик пардалар ортида қолиб кетаверади. Шу билан қарабсизки, қачонлардир кўтарилган оғриқли муаммо ижтимоий хотирадан сўнади. Вақт ўтиб актуаллиги йўқолмасада, жамоавий қўл силтанади. Бюрократия буни жуда яхши билгани учун кўп фойдаланади ҳам.

Парламентнинг аввалги таркибида ҳам айрим депутатлар резонансли масалаларда кўп марта сўров юбориш ҳуқуқидан фойдаланишган. Лекин жавоблар кўп ҳолатларда айниқса масалан, энергетика, транспорт, солиқ имтиёзлари ва преференцияларига тааллуқли бўлганида ХДФУ кўринишида берилади (энергетикага, транспортга, имтиёз ва преференцияларга оид қарорлар яширин ва ёпиқ кўринишда қабул қилиниши туфайли). Табиийки, бундай жавоблар очиқланмайди. Баъзида депутатларнинг ўзлари ҳам махсус конвертда келадиган бу кўринишдаги хатларни, ахборот жавобгарлиги оқибатларини ҳисобга олиб очишмайдиям. Депутатлик сўровига жавоб бериш мана шунақа айёр-тайёр “отписка”га айланиб қолган.

Қачонлардир, янги давримизнинг халқда эркинлик атри ва бюрократияда мулоқот ва ҳисобдорлик масъулияти мавжуд бўлган 2019 йилда депутатлик сўровлари Бош вазир ҳузурида муҳокама этилиши, сўровда қўйилган масалаларни ҳал этиш чораларини кўриш устувор масала сифатида кўрилиши ҳам эълон қилинганди. Ҳозир, 2024 йилнинг туманли даврида буни ким ҳам эсларди.

Шу маънода депутатларимиз сўров юбориш билан чекланмай, резонансли ва оғриқли муаммолар кўтарилганида масъул вазир ва раҳбарларни парламентга чақириш, жонли эфирда савол қўйиш, ҳисоб ва ҳисобот сўрашни бошлаш самаралироқ бўларди. Конституция сиз депутатларга шундай ваколат берган.

22,989

bakiroo

26 Dec, 07:50

«Ўзбекнефтгаз» АЖ бошқарув раисига тайинланган янги ўринбосар аввал қаерда ишлаган?

23 декабрь куни Юлдашев Гайрат Абдуллаевич «Ўзбекнефтгаз» АЖ бошқарув раисининг қурилиш ва транспорт бўйича ўринбосари лавозимига тайинланди.

Г.Юлдашев бунгача қаерда ишлагани, нима фаолият билан шуғуллангани ҳақида интернет кенгликларида жуда кам маълумотлар бор. Лекин, бор.

2011 йил 7 апрелда «KQB Budyodkor» шўба корхонаси ташкил этилган. 21.07.2023 санасига актуал бўлган маълумотга кўра, камида шу санагача ушбу корхонанинг 100% улуш билан таъсисчиси «ФК Будёдкор» АЖ бўлган. Директор эса Юлдашев Гайрат Абдуллаевич экани кўрсатилган.

20.12.2023 санасида эса «KQB Budyodkor» шўба корхонасининг фаолияти тугатилган, қизиқ томони корхона тугатилаётган пайтда унинг 100% улуш билан таъсисчиси ҳам, директори ҳам Юлдашев Гайрат Абдуллаевич бўлиб қолган. Корхона таъсисчилиги «ФК Будёдкор» АЖдан Г.Юлдашевга қачон ўтгани маълум эмас.

Масаланинг жуда нозик жойи энди келди. «KQB Budyodkor» шўба корхонасининг юридик манзили сифатида Чилонзор тумани, Бунёдкор шох кўчаси, 47-уй манзили кўрсатилган. «Yandex Maps»нинг кўрсатишича, айни шу манзилда «Eriell», «Saneg» ва унинг «болалари» ҳам жойлашган.

@xojayinuz

20,105

bakiroo

26 Dec, 07:04

💥Santa Claus Паркига хуш келибсиз!

Орзулар рўёбга чиқадиган сеҳрли дунёга саёҳат қилинг!❄️
Бу ерда сиз Финляндиядан келган ҳақиқий 🤭Санта Клаус билан учрашасиз!
Ажойиб муҳит ва ҳаяжонли томошалар болаларга байрам шукуҳини беради!🚩

Паркда сиз янги йил совғалари 🎁 ва Лапландия сувенирларини☃️харид қилишингиз мумкин!🎄

Ташриф буюринг ва ажойиб Лапландия муҳитини ҳис этинг!🏠

Кириш чипта нархи - 125 000 сўм.

Тўлиқ маълумот учун:
📞 | +998 504 000 777
📱 | @park_santaclaus

Реклама

21,771

bakiroo

26 Dec, 05:30

Чиқинди қарзларини электр тўловларига боғловчи баҳсли қонун қабул қилинди

Эътироз ва саволларга қарамай, қуйи палата қабул қилишга улгурган ўзгартиришларга оид айрим фикр ва жиҳатларни Газета ўрганган:

Ўзгартиришлар «Истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида»ги қонуннинг 21-моддаси (Шартноманинг истеъмолчи ҳуқуқларини чеклаб қўядиган шартлари ҳақиқий эмаслиги), Уй-жой кодексининг 134-моддаси (Кўп квартирали уйдаги мол-мулкни сақлаш харажатларини ва коммунал хизматлар учун мажбурий тўловларни тўлаш муддатлари), «Рақобат тўғрисида»ги қонуннинг 18-моддаси (Устун мавқени ва устун музокара кучини суиистеъмол қилишни тақиқлаш), «Электр энергетикаси тўғрисида»ги қонун ҳамда Фуқаролик кодексини қамраб олган.

Янги тизим эски қарзга нисбатан қўлланилмайди.

“Янги биллинг тизимида биз янги қарз билан ишлаймиз. Эски қарзлар билан алоҳида ишлаймиз…
Кўрсатилмаган хизматлар ҳақида гапирганда, тўғри гапиряпсиз… бу оғир масала. Агар буни исботлай олсак, ҳеч қандай муаммосиз ҳисобдан чиқарилиши мумкин бўлган сумма, деб ўйлайман”.

Истеъмолчига чиқиндиларни олиб чиқиб кетиш бўйича қарздорлик ҳақида SMS-хабарнома юборилган санадан бошлаб 5 кун муддат берилади. Фақат шу муддат тугагандан сўнг истеъмолчига электр энергияси учун тўловни амалга ошириш имконияти вақтинча чекланади.

Қарзни тўлагандан сўнг электр энергияси учун тўловлар бўйича чекловларни автоматик равишда бекор қилиш қоидаси ҳам жорий этилди.

Экология ва Энергетика вазирликлари ўртасида шартнома бўлади. Бунинг учун Энергетика вазирлиги тўлов суммасининг 5 фоизини олади.

Аввалроқ истеъмолчи манфаатлари ҳимояланмаса, чиқинди қарзларини электр тўловига боғлаш навбатдаги ёмон тажриба бўлиши ҳақида ёзган эдик.

25,879

bakiroo

25 Dec, 13:30

ОТМК учун (балки НКМК учун ҳам) газ тарифлари 2022 йилдаёқ оширилган

Баъзида мутлақо тасодифий ҳужжатлар яқин ўтмишимизда рўй берган антиқа чора ва ғалати ҳаракатларнинг ёпиқ қисмига ойдинлик киритиб беради. Рақобат қўмитасининг мана бу иш бўйича очиқламалари ҳам шу жумладан.

Эсингизда бўлса, энергетика тарифларини оширилиши бўйича 2022 йил 15 июлдан кучга кириши керак бўлган қарор тўсатдан тўхтатилган эди.

Лекин маълум бўлишича, қарор талаблари тўлиқ тўхтатилмаган. Хусусан, Олмалиқ кон-металлургия комбинати (ва унинг шўъбаси Шеробод цемент заводи) учун газ тарифлари 1000 сўмдан 1300 сўмгача оширилган (348- қарор 1-иловаси 2.5 банди).

Аввалроқ Олмалиқ кон-металлургия комбинати ва Навоий кон-металлургия комбинати учун газ ва электр тарифлари ўша 2022 йилдаёқ оширилгани бўйича бошқа нисбий ишораларга ҳам дуч келинган эди, лекин бунинг расмий давлат органи томонидан тасдиқланиши илк марта юз бермоқда.

Шундай қилиб, бизнес учун тарифларнинг оширилиши 2023 йил октябрдан эмас, 2022 йил июлданоқ бошланган ва эҳтимолки, 2025 йилда ҳам охиргиси бўлмайди.

23,549

bakiroo

25 Dec, 13:01

Халқ банкининг ижтимоий масъулияти ва китобхонлик тарғиботи

Кеча Халқ банкида китобхонларни бир жойга тўплаган тадбир бўлиб ўтгани ҳақида кўп жойда ёзилди. Қайд этилишича, банк шу кунга қадар "Mutolaa" лойиҳаси, "Asaxiy Books" ва шу йўналишдаги бошқа лойиҳалар билан ҳамкорлик қилади.

Эътиборлиси, банк шундоқ ҳам чекланган имкониятлар ва ресурслар шароитида юқоридаги каби ижтимоий лойиҳаларни қўллаб-қувватлашни давом эттирмоқда. Бу каби йирик инфратузилмага эга, бунинг устига давлатнинг ижтимоий агенти ҳисобланган банк учун мазкур ечим — энг самаралиси бўлса керак.

Ижтимоий масъулият қоришмасидан иборат уникал лойиҳалар кўпаяверишини, китобхонлик эса банкларимиз ва умуман бизнес эътиборидан четда қолмаслигини тилаб қоламиз.

23,461

bakiroo

25 Dec, 08:15

Биржада сотилаётган 80 бензин ҳажми иккинчи ҳафта қисқармоқда

Учинчи савдо сессиясидан бери биржада сотилаётган 80 бензин ҳажми 3 минг тоннага етмаяпти. Солиштириш учун 12 декабрь куни 8,1 минг тоннадан ортиқ 80 бензин сотилганди.

80 бензин сотув ҳажмининг оширилгани (балки давлат захиралари ҳисобидан) метан заправкалар ёпилган ва чеклов ўрнатилган кунларда юз берганди, лекин метан заправкалар тўлиқ очилмай ёки чеклов ҳали бекор бўлмасидан шиптир лақабли ёқилғининг сотуви яна қисқара бошлаган.

Шу кунларда бутун Ўзбекистон бўйлаб чакана шохобчаларда 80 бензин йўқлиги, танқислиги ёки узундан-узун навбатларни кузатиш мумкин.

24,465

bakiroo

25 Dec, 04:14

Протокол бошқаруви

Ўзбекистонда энг кучли ҳужжат ~ протокол, деган латифа реал асосларга эга. Конституция ишламаслиги мумкин, қонунлар ишламаслиги мумкин, фармон ва қарорлар талабларига кўз юмилиши мумкин. Лекин протокол куч, кимнинг қўлида протокол бўлса ўша ҳақ. Эртаклардаги жин чироқнинг қули бўлса, ўзбек номенклатураси протоколнинг қули.

Юлий ака Юсуповнинг Республика олий таълим кенгашининг университетларга контракт тушумлари қолдиғидан 4 фоизлик солиқ жорий қилиш тўғрисидаги “махфий протоколи” ҳақидаги очиқламаси кеча оқшом энергетика муаммолариниям ортда қолдириб, тармоқларнинг асосий муҳокамасига айланди. Яъни протокол эгалари Конституция нормаларини четлаб ўтиб, янги солиқ жорий қилишга қўл уришган.

Мазкур протокол университетларга антиконституциявий солиқ солиш билан чекланмаган.

Протокол билан университетлар ўқитувчиларига бир кунлик иш ҳақини Яшил макон лойиҳаси учун ушлаб қолиш ҳам кўзда тутилган. Меҳнат кодекси, Қонунларимизда ходим розилигисиз маошдан ушлаб қолиш тақиқланганига қўл силтаб қўя қолишган.

Бу ҳаммаси эмас.

Протокол билан ҳукумат қарори билан тасдиқланган Республика олий таълим кенгашининг таркиби ҳам ўзгартириб юборилган.

Бошқача айтганда, протоколни ёзишаётганда Конституциянггаям, Кодексинггаям, Қонунларинггаям, Қарорларинггаям дейишган. Ахир “ўғил бола протокол” шунақа бўладида.

Бунақа протоколлар истиснодир, деб ўйласангиз қаттиқ адашасиз. Бош вазир ўринбосарларидан тортиб, турли ишчи гуруҳ ва комиссияларгача ясайдиган Протоколлар тузишдан мақсад ҳам ўзи чиновниклар фойдасига айнан қонун талаблари ва қонун нормаларини тез ва осон айланиб ўтишдан иборат. Зеро Қонунларни бузмаса, рад этмаса, у протокол эмас.

26,479

bakiroo

24 Dec, 13:35

Декабрда нархлар қандай ошди?

Охирги 12 ойда сиз ҳис қилган инфляция қандай бўлди? Сизни қайси товар ва хизматлар нархининг ошиши кўп ташвишга солди?

Келгуси 12 ойда нарх ўсиши кутилмаларингиз қандай? Инфляция бўйича хавотирларингиз қайси товар ва хизматлардан?

Бу бўйича Марказий банкнинг 2024 йилдаги охирги сўровларида иштирок этинг. Сизнинг фикрингиз ва овозингиз муҳим!

Сўровнома боти:

@kutilmalar_dekabr2024_bot

27,619

bakiroo

24 Dec, 12:39

Депутат Энергетика вазирлиги ва Кадастр агентлигига "Депутат сўрови" юборди

Тошкент шаҳрида ўрнатилган электромобилларни қувватлаш станцияларини электрдан узиб қўйиш ҳамда уларни қувватлаш станцияларини демонтаж қилиш билан боғлиқ ҳолатлар кенг муҳокамаларга сабаб бўлмоқда.

10 ойда мамлакатга 20 мингдан ортиқ электромобиллар импорт қилинган ҳамда электромобиллар ишлаб чиқариш йўлга қўйилган бир вақтда бу ҳолат кузатилаётгани ғалати албатта.

Маълумки, кўплаб хизмат кўрсатиш объектлари атрофида тадбиркорлар томонидан электромобилларни қувватлаш станциялари ўрнатилди ва аҳолига хизмат кўрсатиш жорий қилинди. Савдо ва бизнес марказлари, кўнгилочар ва дам олиш масканлари, автомобилларга ёқилғи қуйиш шохобчалари, меҳмонхоналар, халқаро ва давлат аҳамиятидаги автомобиль йўллари бўйидаги инфратузилма объектларининг лойиҳаларига мажбурий тартибда электромобилларни қувватлантириш станцияларини киритиш талаби ҳам белгиланган.

Бироқ, Тошкент шаҳрида ўрнатилган, хусусан субабонент сифатида электр тармоқларига уланган ва электрдан қарздорлиги мавжуд бўлмаган электромобилларни қувватлаш станцияларини электрдан узиб қўйилаётгани тадбиркорлар томонидан эътирозларга сабаб бўлмоқда.

Шу сабабли, Қонунчилик палатаси депутати Нуриддин Султонов Энергетика вазирлигига электромобилларни қувватлантириш станциялари фаолияти чекланиб, уларни электр токидан узиш бўйича ишлар амалга оширилаётганлик ҳолати юзасидан асослантирилган тушунтириш бериш ҳамда Кадастр агентлигига Тошкент шаҳрида электромобилларни қувватлаш станцияларини демонтаж қилиш билан боғлиқ ҳолатларнинг қонунийлиги юзасидан ўз нуқтаи назарини баён этишини сўраган.

26,496

bakiroo

24 Dec, 08:15

Энергокризис фонида нархлар ошишда давом этмоқда

Энергокризис оқибатлари ўлароқ нархлар ошишини газдан узилган иссиқхоналарда етиштирилувчи бодринг мисолида яққол кўринаётгани учун шартли равишда “бодринг индекси” деб атаса ҳам бўлади.

Охирги ҳафтада бодринг улгуржи нархи 24 минг 40 минг сўмгача кўтарилган.

24 декабрь ҳолатига 17 декабрь билан солиштирганда мониторинг қилинаётган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари нархида, хусусан:

Сабзи 2,5 минг сўмдан 3 минг сўмга;
Лавлаги 2,7 минг сўмдан 3 минг сўмга;
Саримсоқ 30 минг сўмдан 32 минг сўмга;
Помидор 19 минг сўмдан 20 минг сўмга;
Бақлажон 23 минг сўмдан 24 минг сўмга;
Мандарин 25 минг сўмдан 30 минг сўмга;
Ананас 21 минг сўмдан 30 минг сўмга;
Тарвуз 30 минг сўмдан 35 минг сўмга;
Қовун 35 минг сўмдан 40 минг сўмгача ошиши кузатилган.

26,752

bakiroo

24 Dec, 04:37

Ҳафта охирида метан заправкалар очилади

Бунинг учун фақат ва фақат қуёшга раҳмат айтиш керак бўлади. Энергетикларга раҳмат айтиш учун магистрал трубаларда босим барқарорлигини таъминлайдиган бир неча юз миллион куб газ доимий бўлиши, триллионлаб пулга олинган ва таъмирланган компрессорлар ишлаши ва ҳарорат -25даям газ узилмаслиги керак.

Тунги ҳароратнинг нолга яқинлашиши, кундузги ҳароратнинг +10 дан ўтиши газ трубаларида босимни ошириши табиий.

36,340

bakiroo

23 Dec, 13:48

Соғлом ақлга мулоҳаза қилиш учун: бу хусусий чўнтакка тушадиган янги аждарҳо солиқ

Мопед ва скутерларга давлат рақами олиш ва рўйхатдан ўтказилиши учун ўрнатилган фавқулодда қиммат тўловлар бу аввало янги аждарҳо солиқ. Тасаввур қилишингиз учун, тўловлар янги скутерлар учун 40 фоизлик солиққа айланади. Эски ва фойдаланилган скутерларнинг нархига тенг қўшимча тўлов.

Бу ҳаммаси эмас. Тошкентда курьерлик қилаётган хоразмлик ё сурхондарёлик мопед ёки скутерини рўйхатдан ўтказиши ва давлат рақами олиш учун Хоразм ва Сурхонга бориб келиши керак. Бу яна камида бир миллион харажат дегани.

Янада чуқурроқ тасаввур қилишингиз учун, скутер миниб доставкада ишлаётган талаба бўйнига тушган тўлов бу учта стипендияси дегани (ўзбек чиновниклари стипендияни оширишни эсдан чиқариб қўйишганига 3 йилдан ошди).

Баъзи-баъзида, ҳадеб олигарх ва корчалонлар билан ош-қатиқ бўлавермай, халқ бўйнига илинадиган тўловларни кўз юмиб тасдиқлаб юборишдан олдин, солиқ тўловчилар ҳисобидан минилаётган мерседесдан тушиб ёки ялтироқ сарой ва пўрим кабинетлардан ташқарига, Ўзбекистонга, Ўзбекистон халқи яшаётган маконга чиқиб ҳам туриш керак.

30,536

bakiroo

23 Dec, 12:21

Велосипед, болалар велосипеди, ногиронлар аравачаси ва болалар коляскасигаям қиммат номер тақишни мажбурлашга ўтинглар.

Ахир шунча хусусий шерикларни, охурга шерик шотир чиновникларни бойитиш керак. Ҳар бири миллион, миллиард, триллион истайди. Ким ўзарга таланглар. Сизлар учун халқни талаш бойишнинг ягона манбаи.

28,297

bakiroo

23 Dec, 11:23

Камбағални талаб бойлик орттиришнинг жирканч моделими?

Мопед ва скутерларга давлат рақами олиш ва рўйхатдан ўтказилиши учун фавқулодда қиммат тўловлар қачондан кучга кириши номаълум. Ҳужжатнинг тўлиқ матни очиқланмаган ва lex.uz базасига жойлаштирилмаган.

Шунингдек, мопед ва скутерлар учун давлат рақами олиш ва рўйхатдан ўтиш қачондан мажбурий бўлиши ҳам номаълум. Баҳордаги лойиҳага кўра, 2025 йил 1 январдан бошлаб рўйхатга олинмаган бу турдаги транспорт воситаларидан фойдаланиш амалдаги қонунчилик талаблари асосида тақиқланиши белгиланган эди.

Ўзбекистонда ҳозирда аҳоли юзминглаб мопед ва скутерлардан фойдаланиб келишади. Улар етказиб бериш хизматида ўзини банд қилганлар, курьерлар, дурадгорлар, ҳунармандлар, ўқитувчилар, ҳамширалар, деҳқонлар, қўйингки, камбағал ва кам даромадли қатлам вакиллари. Мана шу юзминглаб камбағаллар энди қарийб 1,4 млн.сўмдан харажат қилиши керак. Буйруқни рўйхатдан ўтказишдан олдин Иқтисодиёт ва молия вазирлиги калькуляция олганми, бу қанчалик асосланган, мен билмайман. Лекин давлат рақамининг қўшни Қозоғистондан каррасига қиммат бўлиши бу абсурд даражасидаги талончилик. Нима бизда рақам таркибига тилла қўшиладими? Рўйхатдан ўтказиш жараёнида нима каромат борки, шунчалар қиммат? Давлат хизмати шунчалар қиммат бўлиши қайси конкрет харажатлар ёки товонлар билан боғлиқ?

Айтинглар, асосланглар, очиқланглар.

Агар айтилмаса, асосланмаса, очиқланмаса хулоса қилса бўладики, бу камбағалларни талаб бойлик орттиришнинг навбатдаги жирканч модели.

Газетанинг ёзишича, мопед ва скутерларга давлат рақами олиш ва рўйхатдан ўтказиш ташаббускорларга йилига 140 млрд.сўмдан ортиқ қўшимча даромад келтиради.

29,068

bakiroo

23 Dec, 10:23

Рақам бизнеси: мопед ва скутерлар учун фавқулодда қиммат тўловлар жорий қилинмоқда

Транспорт воситаларининг давлат рақамини олиш ва рўйхатга қўйиш билан боғлиқ тўловларнинг оширилиши ва гибрид кенгайтирилиши давом этади.

Демак, энди мопед ва скутерлар давлат рақами учун БҲМнинг 1,5 баробари, рўйхатга олингани учун яна БҲМнинг 1,5 баробари миқдорида, гувоҳнома (техпаспорт) учун 0,7 БҲМ, жами 3,7 БҲМ ёки 1 387 500 сўм тўлов тўлашлари керак бўлади.

Ставкаларнинг шу пайтгача амал қилган жорий таҳририда мопед ва скутерлар учун тегишли тўловлар кўзда тутилмаган эди.

Автотранспорт воситаларининг Давлат рақамини ишлаб чиқариш ва рўйхатга олиш жараёни хос бизнесга айланиб қолгани, хусусий шерик жалб қилингач, тўловлар каррасига ошгани ҳақида кўп ёздик. Тўловларнинг биздан 6 карра бой Қозоғистондан 13 карра қиммат экани, рақам бизнеси ўзбекистонликларни талаш орқали бойлик орттириш моделига айланиб қолганини кўрсатади (хусусий шерик чемпион тадбиркорлар орасида бормикан?).

Хусусий шериклар автомобиль, электробиль ва мотоцикллардан ундирилаётган триллионларга қаноат қилмай, энди мопед ва скутерлардан ҳам фавқулодда қиммат тўловларни истаб қолишган.

Ўзгаришлар киритилишидан олдин ставкалар худди аввалги оширилишларда бўлгани сингари жамоатчилик муҳокамасига қўйилмаган ва иқтисодий асослантирилмаган.

Ўзбекистонда тобора авж олаётган хусусий шерик лейблли конторалар чўнтаги учун солиқ ундириш моделидан воз кечилиши керак. Бу кетишда очофат корчалонлар ҳавони сотиб чўнтаклардан пул шилиш босқичигача етиб боришади.

27,188

bakiroo

23 Dec, 08:15

Қуёш панеллари импортига тақиқ кучга кирадими?

8 кундан кейин кучга кириши керак бўлган, лекин феълан осилиб қолган ўзгаришлардан бири қуёш панеллари билан боғлиқ. 2025 йил 1 январдан бошлаб BNEF Tier-1 рўйхатига кирмаган компаниялар томонидан ишлаб чиқарилган қуёш панеллари, инверторлар ва электр энергиясини сақлаш тизимларини импорт қилиш тақиқланиши белгиланган. Лекин бу тўғридаги 11 сентябрда имзоланган Фармон ҳали бирон жойда эълон қилинмаган. Фармондан кейин қонун ва қонуности актларига тегишли ўзгартиришлар киритилганиям номаълум.

Шонли энергетикларнинг рақобатни ўлдириш орқали қайсидир тўда фойдасига ишлайдиган навбатдаги бузғунчи ташаббуси бўйича тадбиркорларнинг эътироз ва норозиликларини кимдир эшитдими, инобатга олдими, буям номаълум.

Энг қизиғи, бундай шарманда тақиқ 2025 йилни "Атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиёт йили" деб эълон қилиниши фонида юз бермоқда.

Энергетика вазирлиги бу яширинча киритилган ва расман очиқланмаган тақиқ бўйича ҳали бирон марта муносабат билдиргани йўқ.

Рақобатни ўлдиришга ва қуёш панеллари импортини бир қўлли қилишга қаратилган навбатдаги бузғунчи тақиқ бўйича Адлия вазирлиги, Савдо саноат палатаси ва Рақобат қўмитасининг ҳам позицияси очиқланмаган.

25,413

bakiroo

23 Dec, 05:41

Карталар сонини битта банкда 5 тагача, барча банкларда 20 тагача чеклаш қоидаси кун тартибидан олиндими?

2024 йилнинг охирги иш ҳафтаси бошланди. Лекин янги йилдан амал қилиши мўлжал қилинган бир қатор ўзгартиришлар ҳақида аниқлик йўқлигича қолмоқда.

Шулардан бири жисмоний шахсларга карталар сонини вақтинчалик битта банкда 5 тагача, барча банкларда 20 тагача белгиланиши билан боғлиқ.

Биринчидан, ҳалигача биз билмаймиз, қоидалар кучга киришидан олдин жисмоний шахсларга ўзларининг номига очилган карталар ҳақида, айтайлик, давлат хизматлари портали орқали тўлиқ ахборот олиш имконияти тақдим этиладими ёки йўқми? Ахир фирибгарликнинг илдизи фирибгарлар номимизга бизнинг хабаримизсиз карта очаётгани билан боғлиқ эмасми? Ўзи идеалда шундай ахборот олиш имкони яратилса, чекловларга ҳам зарурият қолмаган бўларди (худди масалан, UZIMEI рўйхатда ўтказиш учун ишлатилган шахсий ахборот бўйича ахборот олиш имкони бўлса, UZIMEI доирасида фирибгарликлар профилактикаси юзага келишидек).

Иккинчидан, чекловлар ўтиш даври жорий қилинмасдан дабдурустдан жорий қилинса, бу аввал очилган карталарга тааллуқли бўладими ёки фақат қоидалар кучга кирган янги даврга? Буям ноаниқ.

Учинчидан, айтайлик, чекловлар аввал очилган карталарга ҳам ишлатилса, 5/20 лимитидан ортиқ карталар қандай ўчирилади? Мажбурий тартибдами ёки ихтиёрий? Мажбурий тартибда бўлса, бу қандай ишлайди? Масалан, 30 та картаси бор мижознинг айнан қайси 10 та картаси ўчирилади? Биринчи 10тасими, охирги 10тасими? Ё исталган 10тасими?

26,564

bakiroo

22 Dec, 13:00

Канададаги ўзбек овози

Lolazor’нинг навбатдаги сонида 2016 йилдан буён Канадада истиқомат қилаётган Фарҳод Файзуллаев билан суҳбат қурдик.

Фарҳодни фаол ўқувчиларимиз “Замбаракнинг ўқи” канали орқали яхши билишади.

Меҳмон билан асосан Канада ҳақида гаплашган бўлсакда, ҳар бир савол, мисол ва муаммода Орзудаги Ўзбекистон проекциясини осонгина илғайсиз, деб ўйлайман.

25,779

bakiroo

22 Dec, 09:01

Электромобилларни қувватлаш станцияларининг оммавий демонтажи бошланиши мақсадли ва маъмурий рейдерликка ўхшайди

Ўтаётган ҳафтанинг энг катта иккиюзламачилиги яна энергетиклар билан боғлиқ бўлди. Энергетика вазирлиги электромобилларни зарядлаш станцияларини тармоқдан узиш бўйича ҳеч қандай топшириқ бермаганмиз, дея навбатдаги қасамини ичганига қарамай, Вазирлик илкидаги Ҳудудий электр тармоқлари (ҲЭТ) газ ва бензин тақчиллиги фонида электромобилларни қувватлаш станцияларини қақшатиб, токдан узишда давом этмоқда (зўравонлар тирик ва ўликларни нима қилиши ҳақидаги, ёзишга уят йўл қўймайдиган мақол эсга тушади). Қизиғи, бу орада токузарманларнинг каттаси, ҲЭТнинг раиси Жиззах вилоятига ҳоким в.б. бўлиб кўтарилиб ҳам кетди.

Токдан узилаётган станцияларнинг субистеъмолчи сифатида токдан қарзи йўқлиги, токдан узиш етмагандек, энди жараёнга станцияларни бузишни талаб қилаётган Кадастр агентлиги фаол қўшилаётгани, станцияларни тармоқдан узиш жараёнида норасмий равишда яна бошқа давлат идоралари ҳам ҳамкорлик, уюшқоқлик ва ташкилотчилик кўрсатаётгани кампания мақсадли ва ҳатто маъмурий рейдерлик тусини олганини кўрсатади.

Шу ўринда кадастрчиларнинг ижара жойларда ўрнатилган станцияларга қарши даъволари ўринли, деб топилса, унда ҳудди шунақа ҳуқуқда жойлаштирилган ўн минглаб банкомат ва инфокиоскаларни ҳам демонтаж қилиш кераклигини эслатиб кетишга тўғри келади. Кадастрчиларнинг ҳозирча худди юқоридан “фас” дейилгандек фақат станцияларга даъволари бор.

Станцияларга қарши кампания учинчи ҳафта тўхтамай давом этмоқда. Бу ҳақда Кун ва Газета қатор суриштирувлар эълон қилганидан кейин ҳам расмийларнинг реакцияси ноль. Кампания тўхтагани йўқ.

Айтайлик, ўзига ўзи тадбиркорлар партияси дегувчи ва ўтган ойда ҳукумат тузган ғолиб “либераллар”дан бирон сас чиққани йўқ. Параламентдаги бошқа чўнтак партияларни-ку гапирмасаям бўлади.

Қаерлардадир ўз ёғида қовурилаётган масъум ва ҳимоятсиз кичик ва ўрта бизнес борлиги, Ўзбекистоннинг эртаси, эркинлиги ва фаровонлигини акула ва аллигаторлар эмас, шу кичик ва ўрта қатлам белгилашини ҳамма эсдан чиқаргандек.

Дарвоқе, эл оғзига элак тутиб бўлмайди. Эмишки, энг ликвид жойларда, бозорлар, савдо марказлари ва ресторанлар ёнида жойлашган, ёпилган, бузилаётган ва кўчирилаётган станциялар жойини янги чемпион ўйинчи эгаллармуш. Кампания доирасида чемпион учун тайёр мижозлар ўрганган локациялар тайёрланаётганмуш.

37,728

bakiroo

21 Dec, 13:38

Метанга навбатда турганингизда ёки иссиқхонангиз газдан узилган бир пайтда газ экспорти ошишда давом этмоқда

Иссиқхоналардан тортиб цехлар, маиший хизмат ва умумий овқатланиш корхоналари ва ҳатто бутун бошли улкан заводлар газдан узилган ноябрь ойида газ экспорти тўхтамай давом этган.

Нафақат давом этган, ўтган йилнинг тегишли даврига нисбатан оширилган ҳам.

Демак, ноябрда 53 млн.долларлик газ экспорт қилинган, бу ўтган йилнинг ноябридаги экспортга нисбатан 1,8 млн.долларига кўп. 11 ойда 593,4 млн.долларлик газ экспорт қилинган, бу ўтган йилга нисбатан 84,0 млн.долларга ёки 16,5%га кўп.

Ишончлироқ бўлган Хитой статистикаси бўйича Ўзбекистон экспорт қилаётган газ экспорти янаям кўпроқ - 667,3 млн.долларга етган (ноябрда 79,4 млн.долларлик).

Ҳажм ҳисобида яширин қарорлар билан олигархик структуралар экспорт қилаётган ва катта эҳтимол билан солиқ тўловчилар ҳисобига субсидияланган бу газ камида 3 млрд.куб ёқилғи дегани. 3 млрд.куб газ ички эҳтиёжга ишлатилганида, масалан, GTL заводи йил давомида узлуксиз ва тўлиқ қувватда ишлаган, пропан ва дизель бўйича умуман муаммолар бўлмаган, иссиқхоналар газдан узилмаган ва шундан кейин ҳам бир неча юз миллион куб газ ортиб қолган бўларди.

Ўзимизнинг газни четга сотиб, бунинг ўрнига шимолдан каррасига қиммат нефть ва нефть маҳсулотларини (шунинг ичида пропан ва дизель ҳам бор) келтирмоқдамиз. Бу ўзбек халқи ва миллий иқтисодиётга қарши пухта ўйланган энергодиверсиями?

32,341

bakiroo

21 Dec, 09:50

Ғалвирни кўтариш фурсати: Ёқилғи энергетикаси қишга чуқур чўкиш билан кирган

Энергетиклар газ қазиб олиш ошгани ҳақида Ўзбекистон 24 орқали тепаниям, халқниям алдашга уринаётганига қарамай, статистика тубга қулаш тўхтамаганини кўрсатмоқда.

Ноябрда газ қазиб олиш 3 666,9 млн.кубгача ёки ўтган йилнинг ноябрига нисбатан 125,7 млн.кубга қисқарган.

Нефть қазиб олиш 55,6 минг тоннагача тушган (-5,3 минг тонна).

Шонли энергетиклар қўли остида газ ва нефть қазиб олиш бир неча йилдан бери давом этаётгани ҳайратга солмаётгани аниқ.

Лекин бензин ва дизель ишлаб чиқаришнинг қишга кириш арафасида кескин қисқаргани, уларнинг ўзини ўзи асраш инстинкти ҳам йўқ бўлиб улгурганини кўрсатади (гўёки шонлилар алмаштириб бўлмасдек).

Ноябрда бензин ишлаб чиқариш 95,7 минг тоннагача пасайиб кетган (-13,6 минг тонна). Қизиғи, бензин ишлаб чиқариш қисқариши тенденцияси ва тренди ўзгараётгани йўқ. Ахир Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи олигархларга совға қилинаётганида бензин ишлаб чиқариши кескин оширилиши ваъда қилинмаганмиди? Кимдир инвестиция шартларини кўтариб бажарилганини текширадими? Шунча имтиёзлар билан, фақат текин олишга ўрганган олигархия қўлидан ҳеч бир иш келмаяптими, заводни национализация қилиш кун тартибига чиқарилар балки?

Дизель ёқилғиси ишлаб чиқариш бирдан 31,4 минг тоннага, 53,6 минг тоннагача тушиб кетгани эътиборсиз қолиши қийин. Катта эҳтимолки, 4 млрд.долларлик GTL заводга ноябрдаёқ газ етказиш кескин қисқартирилган. Ўзбек халқининг 4 млрд.доллари совурилган заводни аввал бошдан самарасиз эканини била туриб лойиҳалаштирган, қурган ва каррасига қимматлаштирилган пудрати орқали пул ўзлаштирганларгача сўроқ-савол қилиш пайти аллақачон келган.

26,013

bakiroo

21 Dec, 05:00

Фоизлар юқорилигича қолмоқда

Йил якунига бир ой қолганида кредитлар бўйича фоиз ставкалар 0,2 фоиз бандига кўтарилиб, 23,5%ни ташкил этган. Бунда чакана кредитлар ўртача тортилган ставкаси 24,3%гаач кўтарилган (+0,4%) бўлса, корпоратив кредитларнинг ўртача ставкаси тўртинчи ойдирки 22,7% даражасида қолмоқда.

Муддатли депозитларнинг ўртача тортилган ставкаси 19,4%дан иборат бўлган (-0,3%). Аҳоли омонатлари бўйича ставкалар тарихий максимум 22,1% даражасида қолмоқда. Корпоратив депозитларнинг ўртача тортилган ставкаси эса бу ойда пасайиш фазасида бўлган (7 ойдан буён корпоратив депозитлар ставкаси навбати билан бир ой кескин пасаяди, кейинги ой кескин кўтарилади).

Йилнинг охирги ойларидаги юқори фаоллик туфайли одатда кредитлар ва депозитлар бўйича фоизларнинг мавсумий кўтарилиши кузатилади.

27,080

bakiroo

20 Dec, 17:15

Пул массаси 9 ойлик ўсишдан кейин қисқара бошлаган

Пул массасининг февралдан бошланган узлуксиз ўсиши ноябрь ойига келиб тўхтаган.

Ўтган ойда Кенг маънодаги пул массаси (М2) 2,3 трлн.сўмга камайиб, 262,6 трлн.сўмни ташкил этган. Шундай бўлсада, пул массасининг йиллик ўсиши 30%дан юқори кўрсаткичда қолмоқда.

Пул агрегатлари таркибида энг катта қисқариш муомаладаги нақд пуллар ҳисобига тўғри келган. Нақдликлар ноябрда 2,6 трлн.сўмга, 51,4 трлн.сўмгача камайган.

Вакиллик ҳисобварақларидаги қолдиқлар бирдан 2 трлн.сўмга, 15,6 трлн.сўмгача қисқаргани эътиборли (15 ойлик минимум).

28,266

bakiroo

20 Dec, 16:44

Фарғона шаҳридаги АЁҚШда содир бўлган ёнғин бир қатор жиддий саволларни кун тартибига олиб чиқди. Нега бундай авариялар ҳали ҳам содир бўляпти? АЁҚШларни қуриш ва уларнинг фаолияти давомида хавфсизлик қоидаларига тўлиқ риоя қилиняптими? Бу каби объектларнинг жойлашуви, техник ҳолати ва стандартларга мувофиқлиги қанчалик назорат қилинади?

Бу ҳодиса юзасидан депутат Жавлон Абдуллаев Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Саноат, радиация ва ядро хавфсизлиги қўмитасига депутат сўровини юборибди. Сўровда объектнинг лойиҳалаштирилиши, қурилиши ва реконструкция қилиниши қонун талабларига қай даражада мос экани ва бу каби ҳодисаларнинг олдини олиш учун амалга оширилиши зарур бўлган чора-тадбирлар ҳақида маълумот сўралган.

Бу ҳолат тизимли ёндашув зарурлигини бизга яна бир бор кўрсатиб қўйди. АЁҚШлар фаолиятини тўлиқ назорат қилиш, хавфсизлик талабларига тўлиқ риоя этилишини таъминлаш, техник кўрикларни ўз вақтида ўтказиш, шунингдек, аҳолига яқин жойларда бундай объектларни жойлаштиришга йўл қўймаслик долзарб масалалардан бири бўлиб қоляпти. Инсон хавфсизлигини таъминлаш ҳамма нарсадан устун эканлигини унутмаслигимиз керак.

37,494

bakiroo

20 Dec, 13:30

S&P Global газ тарифларини 2025 йилдан кейин ҳам оширилишини истисно этмаяпти

Газ қазиб олишни узлуксиз қисқартиришда давом этаётган Ўзбекнефтегаз бўйича S&P Global рейтинг ҳисоботига кўра, компаниянинг ликвидлилиги ҳукумат қўлловига ва мавжуд мажбуриятларни қайта молиялаштириб (қарзлар муддатини узайтириб ёки эски қарзларни янгиси билан ёпиб) туришига боғлиқ. Яъни бўғзигача қарзга ботган ва келаси йилда яна 2 млрд.доллар қарз олишни режалаштираётган монополист севимли пудратчилари ва самарасиз схема лойиҳалари учун солиқ тўловчиларни товон тўлаттиришда давом этадиган кўринади. Афсуски, бу ҳаммаси эмас.

2024 йилда тарифлар каррасига оширилгани ва 2025 йил апрелдан яна оширилиши охиргиси бўлмайдиганга ўхшайди. S&P Global тарифларнинг 2025 йилдан кейин ҳам ошириш бўйича музокаралар кетаётганини қайд этмоқда. Агентлик 2025 йилдан кейинги йилларда (ҳар июнда) тарифлар инфляцияга мувофиқ оширилиб борилишини ҳисобга олмоқда.

Ҳукумат ўзбек иқтисодиётини тубга индираётган зараркунанда энергетикани субсидиялаш 2028 йилгача давом этишини тан олган ҳолда, 2025 йилдан кейинги даврда тарифларнинг ўзгаришсиз қолиши бўйича кафолат тугул, бирон-бир ишора бергани йўқ.

26,178

bakiroo

20 Dec, 12:48

Марказий банк огоҳлантиради!

Банк ходимлари сизга телефон қилиб, шахсий маълумотларингизни сўрашмайди. Мессенжерлар орқали суҳбатни таклиф этишмайди ва Марказий банк муҳри туширилган ҳужжатларни юборишмайди!

https://t.me/centralbankuzbekistan/10717

35,226

bakiroo

20 Dec, 08:51

[Ёлғонга] Шерик қилиш стратегиясими?

Ўзини ўзи Антиутопия қаҳрамонига айлантирган Ўзбекнефтегаз яна янги Стратегия ясамоқчи, бу сафарги стратегияси 2 йил аввал очиқланиши ваъда қилинган Стратегиядан қандай фарқ қилиши номаълум. Нима бўлгандаям, янги Стратегия олигархияга совға қилинган ва бегоналаштирилган конлар, улушлар ва активларни компания назоратига қайтариш (миллийлаштириш) ёки каррасига қимматлаштирилган пудратлар ва иқтисодий самарасиз лойиҳалар орқали кэптив ўзлаштиришдан воз кечишни назарда тутмаса керак.

Антиутопик томошада бир нарса росмана ҳайрон қолдиради. Йўқ, энергетиклар ўзларини ўзлари фош қилишлари, ўзлари 7 йилдан бери қайта ва қайта ясалаётган режа ва стратегияларда ваъда қилишган мақсадларга эришилмагани, қайтанга чуқур энергетик инқирозга олиб келишгани учун ўзбек халқидан тиз чўкиб узр сўрашлари ёки қанақадир инсофи қолган бўлса бутун ёпиқ клуби билан истеъфога кетишларини ҳеч ким кутгани йўқ.

Глобал суриштирувларга сабаб бўлган аввалги бажарилмаган мегадастурларни қўя турайлик. Ҳайратга солгани шуки, охирги 2 йилда газ қазиб олишни 34 млрд.куб даражасида барқарор ушлаш ва янада кўпайтириш учун триллион-триллион (долларда миллиард-миллиард) маблағ йўналтирилганига қарамай, тескари натижалар учун ҳам ҳеч ким жавоб бермаётгани қизиқ. Қарор қабул қилувчилар орасида ҳеч ким, масалан, иқтисодий блокда, оқибатлар тасвирини ҳисоблаб, кўра била туриб очиқ савол берилмаётгани, маъмурий эътироз қилинмаётгани, схема ва авантюралар блокланмаётгани унданам қизиқ.

Машойихлар таъбири билан айтганда, икки марта алданиш мумкин, лекин учинчи марта алданишга розилик бу шериклик ёки тентаклик гумонини туғдиради.

Сиёсатда ҳам, бизнесда ҳам, қўйилган вазифалар бажарилмаса, вазифани бажармаган менежерлардан, бутун жамоаси билан воз кечилади, янги менежерлар билан алмаштирилади. Воз кечилмаса, алмаштирилмаса, шу тубга қулатаётганлар жамоаси билан биргаликдаги масъулият ва жавобгарлик қабул қилинди, дегани бўлади.

25,736

bakiroo

07 Dec, 08:30

Энергетикага оид хавотирлар инфляцион кутилмаларни 6 ойлик максимумга кўтарган

Ноябрь ойи сўровларида инфляцион кутилмалар аҳоли кўзқарашида 13,7%гача (+0,9%), бизнес наздида 12,7%гача (+0,7%) кўтарилган. Бу энергетика тарифлари оширилган май ойидан буён кузатилган янги максимум.

Ëқилғи ва энергия, коммунал хизматларнинг қимматлашувидан хавотирланаётган аҳоли улуши мос равишда 4 ва 5 фоиз бандига ошиб 51%га етган. Бизнес вакиллари орасида айни шу хавотирларни билдирганлар улуши мос равишда 6 ва 7% бандига ошиб, 48% ва 49%ни ташкил қилган.

Ҳудудлар орасида энг юқори инфляция хавотири яна Тошкентга қайтган. Пойтахтликлар 17,7%лик инфляция кутишмоқда (ўтган ойдаги аномал кутилма 11,6% эди). Тошкентликларнинг деярли ярми, аниқроғи 48%и келгуси 12 ойда 17% ва ундан юқори инфляция кутмоқда.

Бизнес наздида энг юқори инфляцион кутилма Навоийда шаклланмоқда - 14,7% (+0,3%).

Даромадга эга бўлмаганлар ва 4-5 миллион сўм даромадга эга бўлганлардан ташқари барча тоифанинг кутилмалари ёмонлашган. 15 миллион сўмдан юқори даромадга эга бўлган қатламнинг инфляцион кутилмалари бирдан 17,1%гача кўтарилган (+4,2%)

8,655

bakiroo

07 Dec, 05:54

Ўзбекистонликларга 10 минг доллардан қиммат бўлмаган автомобиль/электромобиль керак

Монополист ўта қимматлиги учун сотилмаётган ва талабгир бўлмаган Onix ва Tracker учун навбатдаги акция эълон қилмоқда. Унга кўра, хусусан Onix учун 19 миллион сўмгача чегирмалар берилган.

Акция доирасида Onix’нинг энг арзон механика позицияси 157,9 млн.сўмга ёки 12 250 долларга тушади. Бу жуда қиммат. Onix’нинг топ позицияси нархи янаям чақадиган: 211,6 млн.сўм ёки 16 450 доллар.

Монополистнинг манипуляцион марҳаматига учмаслигингиз учун эслатиб ўтаман: Onix’нинг аслида қизил нархи 9 минг доллардан бошланиши керак. Буни мен эмас, монополист компаниянинг ўзи эълон қилган.

Монополист 146 марта презентация қилиши-ю, миллион долларлик хорижий консультантларни ёллаши бефойда. Ўзбекистонликлар учун 10 минг долларгача қийматдаги электромобиль/автомобиль керак.

Буни 5 йил аввал монополист компаниянинг ўзи ҳам тан олган. Хотираларни титкилаш учун яна бир бор эслатиб ўтамиз:

2019 йил 7 июнь санасида "Ўзавтосаноат" Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигида "Ўзбекистонда автомобилсозликни ривожлантириш стратегияси" тақдимотини ўтказган. Унда хусусан, биринчи 5 йилликда нархи 10 000 АҚШ доллари атрофида бўлган арзон автомобиллар ишлаб чиқарилишига эътибор қаратилиши эълон қилинган.

Худди шу стратегия бир кун ўтиб Давлат раҳбарига ҳам тақдим этилган. Раҳбар автомобиллар нархини барқарор сақлаб, сифатини ошириш, янги ҳамёнбоп моделлар ишлаб чиқариш ва маҳаллийлаштиришни кенгайтириш орқали маҳсулотларнинг бозордаги ўрнини мустаҳкамлаш муҳимлигини таъкидлаган.

Мана бу ҳаволада “2025 йилгача Ўзбекистон Республикаси автомобиль саноатини ривожлантириш концепцияси” лойиҳасини кўришингиз мумкин.

Шундай экан, ўзбекистонликларга нархи 10 минг доллардан ошмайдиган Onix ва шартли Seagull' керак. Ëки ёпиқ бозорни очиб, бизга эркин танлов беринг.

13,685

bakiroo

06 Dec, 14:00

Нима учун янги ДХШ лойиҳалари қийматига лимит киритилмоқда?

2025 йил бюджети учун тақдим этилган асослантиришга кўра,
2024 йилнинг 20 август ҳолатига давлат реестрига олинган умумий қиймати 2 млрд АҚШ долларлик 990 та ДХШ лойиҳалари амалга оширилмоқда.

Давлат бюджети олдида шартли мажбуриятларни келтириб чиқариши мумкин бўлган 18,5 млрд АҚШ долларлик 48 та инвестицион лойиҳалари амалга оширилмоқда. Ушбу лойиҳаларда давлат томонидан қарз берувчи молиявий ташкилотга шунингдек инвесторга турли хил кафолатлар берилган.
Жаҳон банки, Халқаро валюта жамғармаси, Осиё тараққиёти банки ва бошқа халқаро молиявий ташкилотлар давлатнинг молиявий мажбуриятларини ҳисоблашда энергетика соҳасидаги ушбу инвестиция лойиҳаларини ДХШ лойиҳаларига тенглаштирган ҳолда ҳисоб-китоб қилади.

ДХШ лойиҳалари ва энергетика соҳасидаги инвестицион лойиҳаларнинг умумий қиймати 20,5 млрд АҚШ доллар бўлиб, 2024 йилдаги ЯИМининг қарийб 20% ни ташкил этади.
Халқаро молия ташкилотларига кўра ушбу кўрсаткич ўта юқори ҳисобланади.

Шу муносабат билан, Давлат бюджети олдидаги хатарларни камайтириш мақсадида 2025 йилда амалга оширилиши режалаштирилган ДХШ лойиҳалар учун 6,5 млрд АҚШ долларлик лимит белгилашга қарор қабул қилинган.

Энди шу қоидага яна йил тугамай, ўзгартирмасдан амал қилинса бўлгани (айниқса шонли энергетиклар янги ва янги, каррасига қимматлаштирилган, патрон хўжаларига кафолатланган пудрат яратадиган самарасиз лойиҳаларни туғишда давом этаётгани ҳисобга олинса).

17,272

bakiroo

06 Dec, 11:30

Китоб жамғармаси қани?
Дарслик ижараси пуллик бўладими?

Депутатлар юмалоқ-ёстиқ қилиб 2025 йил учун тасдиқлаб берган бюджетида бир нечта давлат мақсадли жамғармалари рўйхатдан тушиб қолган. Яъни уларнинг даромад ва харажатлари бюджетда акс этмаган ёки шунчаки ёпиб қўйилган (ёпиқлик Янги Ўзбекистоннинг янги пардозига айланмоқда).

Бюджетда маълумотлари акс этмаган жамғармалардан бири бу Республика мақсадли китоб жамғармаси.

Бу нима учун муҳим?

Муҳимлиги шундаки, келаси йилда дарсликлар ижараси пулли бўладими ёки бепул қоладими, билиш учун Китоб жамғармаси даромад ва харажатларига қараш керак.

Лекин Китоб жамғармаси 2025 йил бюджети мундарижасида акс этмаган ёки шунчаки ёпиб қўйилган.

Хўп, бюджетда кўрсатмапсизлар, ҳеч қурса айтинглар: 2025 йилда дарсликлар ижараси бепул қоладими ёки пулли қиласизларми?

19,171

bakiroo

06 Dec, 08:25

Рубль мустаҳкамлана бошлади

Йил охирида шимолдан ватанга қайтадиган меҳнат мигрантларимиз бироз енгил тортса бўлади. Рубль курси мустаҳкамлана бошлади ва бугунги савдоларда бир доллар 20 ноябрдан бери биринчи марта 100 рублдан пастлаган ва ҳатто 98,5 рублгача арзонлашган. Ўтган ой максимумларида доллар курси 115 рублдан ошганди.

Рублнинг мустаҳкамланишини ўтаётган ҳафта Россия Марказий банки 2024 йил охиригача ички валюта бозорида валюта сотиб олишни тўхтатишини эълон қилгани бошлаб берган бўлса, кечадан Россия гази учун тўловлар энди фақат Газпромбанк ва рублга боғлангани талаби бекор қилиниши кучли омил бўлган.

Ўрта муддатли истиқболда рублнинг 1 доллар учун 97-98 рублгача мустаҳкамланиши ҳақида расмий ишоралар берилган.

P.S. Юқори волатиллик ва хатарлар сабабли пул ўтказмалари тизимларида доллар курсининг пасайиши секинроқ юз бериши мумкин. Лекин шу кунларда бу тизимларда ҳам доллар нисоби 103-105 рублгача пасайишини кутса бўлади.

38,557

bakiroo

06 Dec, 06:12

Ëмон хабар: Айланмадан олинадиган солиқни қатъий суммада тўловчилар дивиденд солиғи ҳам тўлайди, ҳисобот ҳам топширади

Давлат раҳбарининг ўзи кичик бизнес вакиллари фаолликни бошлаши ва мавжуд фаолиятни оқартиришлари учун таклиф этган ушбу механизмнинг иккита асосий афзаллиги қирқиб ташланмоқда.

Демак, 2025 йилдан бошлаб қатъий белгиланган суммада солиқ тўловчилар қўшимчасига дивиденд солиғи ҳам тўлашади, солиқ органларига ҳисобот ҳам топшириш мажбурий бўлади.

Афзаллигини йўқотаётган ушбу солиқ механизми 2026 йилдан бутунлай бекор бўлади.

Солиқ кодексининг 470-1 моддаси бутунлай чиқариб ташланишини ким сайлаганини ва кимларнинг вакиллари эканини аниқлаштириш керак бўлган параламент биронта савол бермай тасдиқлаб берган. Кичик бизнес манфаати учун эътироз билдирадиганлар топилмаган.

Ҳеч бўлмаса, ушбу содда механизмни кичик бизнесга киришилаётган фаолиятнинг илк йили ёки 2 йили учун қолдириш ҳақида ўйлаб ҳам кўришмаган. Нима учун ўйлашлари керак? Ахир параламентда ёки ҳукуматда кичик бизнес вакиллиги бормидики, ўйлашса?

Энди ҳокимлар ва оқсоқоллар ўтирадиган сенат ушбу кичик бизнесга қарши уртўқмоқ қонунни тасдиқлаб беришини кутамиз. Мўъжиза рўй бериб қайтариб юборишмаса керак.

22,864

bakiroo

05 Dec, 13:44

UzGasTrade ўртамчи Topcon limited’дан газ сотиб олган

Табиий газ учун акциз солиғини 20%дан 12%гача пасайтиришни асослаш учун депутатларга тақдим этилган тушунтиришда UzGastrade 2023 йил октябрь-декабрь ойларида Россиянинг Topcon Limited компаниясидан 921 млн.куб газ сотиб олгани кўрсатилган.

Яъни, шимол гази бизга 2 йилдан бери таъкидлашаётганидек, Газпром ёки унинг шўъбаларидан эмас, қанақадир дордан қочган ўртамчилар орқали сотиб олинмоқда.

Ўзбекистонга газ сотаётган Topcon limited тўғрисида очиқ манбаларда бирон бир маълумот йўқ, ўзи бу шимолники дея сотиб олинаётган газ жисмонан кимники ўзи деган савол ҳам туғилади (туркманникими, ўзбекникими ё русникими).

Маълум бўлишича, UzGasTrade 2022 йилда 4,2 млрд.куб, 2023 йилда 6,0 млрд.куб, 2024 йилнинг биринчи чорагининг ўзида 4,3 млрд.куб газ импорт қилган.

Ташкил этилганидан буён ҳукуматнинг ёпиқ бассейни бўлиб қолаётган UzGasTrade молиявий натижаларини очиқламайди, импорт ва экспорт нархларини жамоатчиликдан яшириб келади.

Дарвоқе, асослантирувчи ҳужжатда импорт ва маҳаллий газ битта трубага тушгач, амалда қайси газ ва ким учун етказилаётган газ субсидияланаётганини аниқлаб бўлмаслиги тан олинган. Биз кўп бор таъкидлаётганимиздек, олигарх чўнтаклар яширин қарор билан экспорт қилаётган газ аслида субсидияланаётган импорт газ бўлиши мумкин. Триллионлаб бюджет субсидияси олигарх чўнтакларга оқаётган бўлиши мумкинлигини аниқлаш учун шонли энергетиклардан мустақил аудит ва суриштирув керак.

Ирода ҳам.

22,288

bakiroo

05 Dec, 12:26

Давлат ташқи қарзининг йиллик лимити 5 млрд.доллардан 7,3 млрд.долларгача оширилган

Параламент депутатлари уч ўқишда битта савол бермай, юмалоқ ёстиқ қилиб тасдиқлаб берган масалалардан бири давлат қарзининг чекланган ҳажмини ошириш билан боғлиқ бўлган.

Демак, 2024 йил учун ташқи қарзларни жалб қилиш бўйича йиллик имзоланадиган
янги битимларнинг чекланган ҳажми 7,3 млрд АҚШ доллари, шундан Ўзбекистон Республикасининг Давлат
бюджетини қўллаб-қувватлаш, шу жумладан
Ўзбекистон Республикасининг Давлат бюджети тақчиллигини молиялаштириш учун —
3,2 млрд АҚШ доллари, инвестиция лойиҳаларини
молиялаштириш учун — 4,1 млрд АҚШ доллари
миқдорида белгиланган.

Тасдиқланган қарз лимити жами 5 млрд.доллар эди, бюджетга 2,5 млрд.доллар, инвестиция лойиҳаларига 2,5 млрд.доллар.

Демак, Ҳукумат ўзи йил бошида белгилаган 5 мдрд.долларлик қарз лимитига сиғмаган ва лимитни 7,3 млрд.долларгача оширган. Бу лимит доирасида аллақачон қарзлар олинган, шунчаки йил тугашига 3 ҳафта қолганида орқа сана билан тасдиқлаб қўйишмоқда.

Ташқи қарз йиллик лимитининг бундай кескин оширилиши 2020 йилдан бери биринчи марта кузатилмоқда.

Параламентда чиқиш қилган Ҳукумат вакили ташқи қарз лимити оширилиши бўйича асослантирилган тушунтириш бермаган. Эҳтимолки, қарз лимитининг оширилиши ташқи қарз ҳисобидан молиялаштирилаётган лойиҳалар қиймати ошгани билан боғлиқ бўлиши мумкин (айнан қайси?).

Ички қарз лимити 25 трлн.сўмдан 30 трлн.сўмгача кўтарилган.

P.S. Яширин иқтисодиётни ЯИМга қўшиб кўрсатиш муддаоларидан бири оқартиришдан ҳам янада кўпроқ қарз олишга имкон яратиш бўлиши мумкин.

Хусусан, 2030 йилда ЯИМ 150 млрд.доллар эмас, 200 млрд.доллар кўрсатилса, бюджет қоидаси бўйича бемалол қарз қолдиғини 100 млрд.долларгача кўпайтирса бўлаверади.

21,962

bakiroo

05 Dec, 11:15

Дарслик ижарасини қоплашга бюджетда 376 млрд.сўм пул йўқ, лекин зараркунанда давлат банкига 600 млрд.сўм (жами 4 трлн.сўм) топилади

Алишер Қодир ва компания дарслик ижарасини пулли қилиш ва 376 млрд.сўм “тежаб қолиш”, аёллар ва болалар учун ижтимоий нафақалардан 2 трлн.сўм иқтисод қилишни муҳокама қилаётган шу кунларда Иқтисодиёт ва Молия вазирлиги ҳамда ФРРУ икки йилдан бери зарардан ўтирган ва бу йил ҳам зарарда чиқадиган Бизнесни ривожлантириш банки акцияларини сотиб олишга 600 млрд.сўм йўналтиришга пул топган.

3 йиллик тўпланган зарари триллион сўмдан ошадиган зараркунанда банкнинг акциялари бозор нархидан 1,5 баробар қиммат нархда, 119,25 сўмдан сотиб олинган. Бир кун аввал ва бир кун кейин акцияларнинг бозор нархи 71 сўм атрофида бўлган.

Бу фақат бошланиши, 3 йилда триллион зарар тўплашдек мўъжизавий натижага эришган банк учун жами 300 млн.доллар, яъни 4 триллион сўм йўналтирилиши керак (акциялар сотиб олиш ва суборд кўринишида). Бундай қарорга келганларнинг ҳеч бири хусусийлаштирилиши керак бўлган бу банкни ҳеч қурса биронта аҳмоқ инвесторга 50 млн.долларга сотса бўладими, деган саволни қўйишмагани аниқ.

Нима бўлгандаям бузуқ приоритетлар тушунарли. Дарслик ижарасига пул йўқ, аёллар ва болаларга пул йўқ. Зараркунанда банкларга пул доим топилади.

Исталган нормал мамлакатда бундай битим учун вазир парламент гиламига чақирилиб роса пўстаги қоқилган ёки парламентдаги сиёсий кризис туфайли жамоатчилик талаби билан муддатидан олдин сайловларга сабаб бўлган бўларди. Лекин фақат янги Ўзбекистонда эмас. Параламентимизда худди мозористон каби жимлик.

22,158

bakiroo

05 Dec, 09:08

“Ҳаммага тенг рақобат бўлиши шарт”

Хорижий маркетплейсларга давлатнинг муносабати қандай, рўйхатдан ўтиш, солиқчилик, истеъмолчилар олдидаги масъулият нуқтаи назаридан муносабат қандай бўлиши керак?

Дарё нашрида бозор иштирокчилари билан шу мавзуда мулоқот қилдик.

Аввалроқ Ўзбекистон бозорини жадал эгаллаётган TEMU мисолида мавзу кўтарилган эди.

Мулоқот давомида янграган айрим мулоҳазалар:

“Гап фақат мен каби истеъмолчининг ёки тадбиркорларнинг саволида эмас, бу ўринда рақобат масаласи ҳам бор-да. Тенг рақобат, тенг имкониятлар бўлиши лозим. Тенг рақобат бўлмайдиган бўлса, тадбиркор жуда катта маблағ, вақт, ресурс сарфлайди, кутилган натижага эга бўлолмайди, бозор синади.
Қайсидир тадбиркор ёки қайсидир платформа қатъий қоидалар йўқлиги туфайли тирқишлардан фойдаланиб бозорни эгаллаб олади, бундан давлат ҳам ютмайди, истеъмолчи ҳам ютмайди, чунки истеъмолчининг олдидаги жавобгарлик мавжуд эмас”.

“Аввало, уларнинг вакиллиги бўлсин, Ўзбекистонда юридик шахс кўринишида ваколатхона ташкил этилиши керак. Шунингдек, истеъмолчи билан икки томонлама муносабатлар бўлиши керак. Шу каби муносабатларни тартибга солиш учун регулятор керак. Рақобат қўмитаси бўладими ёки Истиқбол лойиҳалар бўйича миллий агентлик бўладими... Мен ҳозир саволларимни кимга йўналтиришни ҳам билмайман”.

“Шундай яратилиши керакки, истеъмолчилар ютқазмасин. Биз танловга эга бўлишимиз, лекин танловимиз қонун қоидаларига бўйсуниши керак. Хоҳласа ушбу компаниядан фойдаланиши, хоҳласа бошқасидан. Мана шу манфаатлар ҳимоя қилиниши керак ва тенглик яратилиши керак”.

20,414

bakiroo

05 Dec, 05:51

Битта бўлсаям депутат керак

Параламент анъанасига содиқ қолиб, йил давомида аллақачон ортиғи билан ишлатиб бўлинган бюджет харажатларини 9 минутда тасдиқлаб берган.

Қонунчилик палатаси залида қўр тўкиб ўтирган биронта пўрим мавжудот 10 трлн.сўмга ошган бюджет харажатлари ҳақида биронта савол беришни лозим кўрмаган. шунинг учун ҳам бизга, ўзбекистонликлар иродаси ва манфаатларини ҳеч қурса эслатиб туриш учун Параламентда росмана сайланган битта бўлсаям мустақил депутат керак.

Нархи ошган олтиндан бебилиска тушумларни совураётган ФРРУ, зараркунанда ва паразит банкларга берилаётган триллионлар ёки сингапур-сомали дарсликлари учун ажратилаётган триллионлар ҳақида сўрашга уларнинг ақли етмас ёки қўрқишар.

Лекин келиб келиб, кам таъминланганлар ва болалар нафақасидан тежаб қолинган 2 трлн.сўм ҳақида икки оғиз сўров беришга битта инсофли топилмагани қизиқ. Ахир шу икки триллион ночорлардан олиниб, бошқа мақсадларга сарфланмоқдаку. Наҳотки, аёллар ва болалардан қисиб олинган 2 трлн.сўм қаёққа йўналтирилиши қизиқ бўлмаган бўлса? Сизлар ўзи кимсизлар?

Нима бўлгандаям, бир таскин бор: буларни мен сайламаганман, ким буларни тайинланганининиям билмайман, булар менинг хоҳиш иродаларимни, қадриятларимни ифода етмайди.

46,749

bakiroo

04 Dec, 13:45

4 млрд.долларлик GTL заводи “таъмирлаш учун” ёпилган

Ишлаб чиқаришни бошлаганига 2,5 йил тўлмаган, пудрат қироллари қийматини 4 млрд.долларгача шиширган Uzbekistan GTL заводи 1 декабрдан яна фаолиятини тўхтатган. Очилганидан буён ҳали бирон марта 50 фоиз қувватига чиқмаган, газ йўқлиги учун ўтган икки қишда ишламаган гигант завод бу сафар гўёки “ремонт учун” ёпилган.

Завод яна қачон ишга туширилиши номаълум. Нима бўлгандаям, GTL заводининг газ йўқлиги учун ёпилиши ўтган йилдагидан 15 кун, аввалги йилдагидан бир ой аввалроқ юз бермоқда (газ омборларида ҳар йилдагидан кўпроқ, 5.1 млрд.куб газ “йиғилгани” эсингиздами?).

Қизиғи, ўтаётган ҳафтада рўйхатга тушган 15 минг тадбиркорлик субъекти газдан ўчирилган, мана энди GTL завод ҳам тўхтатилгани қарамай, газ экспорти тўхтагани йўқ. Шимолдагилар таъбири билан айтганда, “кому война, кому мать родна”.

GTL заводнинг ёпилиши пропан ва дизель нархларини яна қимматлаша бошлаши, шимолдагиларга ёқилғи импорти бўйича қарамликни янада кучайтириши мумкин (балки “многоходовочка” мақсад ҳам шудир).

Дарвоқе, шонли энергетиклар очиқламай, яшириб ётган пессимистик сценарий хусусан, GTL заводига газ беришни тўхтатишни ҳам назарда тутган. Балки, ҳали ҳарорат суткалик нолга тушмай, пессимистик сценарий ишга тушгандир?

25,982

bakiroo

04 Dec, 11:58

Нони туя қилинган фермерларнинг туя қилинган нониям берилмаяпти

Фьючерс шартномасига асосан етиштирувчилардан қабул қилинган пахта хом ашёси учун тўловларнинг 80 фоизи пахта хом ашёси қабул қилиб олинган кундан бошлаб уч иш кунидан кечиктирмасдан, қолган қисми молия йилининг 31 декабрь кунига қадар амалга оширилиши белгиланган.

Фьючерс битимларидаги нархни мажбурий босим билан 6 800 сўмга туширганлар қани? Пулингни 3 кунда оласан, деб фермерларни алдаган кластерларнинг де-юре жиноий шериклари ҳокимтўралар, жавоб деб оғиз йиртган шотиртўралар қани?

Бугун 4 декабрь.

Ўзбекистон бўйлаб минглаб фермерлар топширган пахтаси учун 80 фоиз тўловни ололгани йўқ. Кредитлар учун оширилган фоизлар, пенялар ҳисоблаш бошланган. Фермерларнинг тракторлари, автомобиллари, бошқа мол-мулклари тақиқ ва ҳисобга тушмоқда.

Фермер ўзининг ҳақини ундириш учун кластерни судга берса, ютса, ижро йўқ. Лекин фермернинг ҳақи бўла туриб, фермер мажбурияти бўлса, “шессекундда” ижро бор.

Барака топгурлар, фермернинг ҳақини туя қилдинглар, ўша туя қилинган ҳақини беринглар ҳеч қурса. Муттаҳам кластерларга келганда, 3 соатда қарор тердириб имзога киритганлар, фермерниям бир эслаб қўйинглар.

Келаси йил бор ҳали, пахтани қамчи ва ойболта билан ҳам экмайди фермерлар бу кетишда.

32,420

bakiroo

04 Dec, 07:27

Пахта ҳосили 5 йиллик минимумда: сабаб об-ҳавода эмас, зараркунанда ўзбек чиновнигида

Ҳосил айни пишган вақтда бюрократик йўл билан фьючерс битимлари бўйича пахта нархини мажбурий пасайтирилгани, фермерларга нисбатан кучайиб бораётган зўравонлик, теримга нисбатан рағбатнинг ўлдирилиши ва кечиккан тузатишлар натижасиз қолмаслиги аниқ эди.

Ўзбекистонда 2019 йилдан бери энг кам миқдорда, 3,1 млн.тонна пахта хом-ашёси йиғиб олинган. Бу келгуси йил давомида тўқимачилик, ёғ-мой ва озуқа ем ишлаб чиқариш кўрсаткичларида ҳам пасайиш юз беради дегани. Чорвачиликда ем таклифи ва дефицити доим гўшт ва сут нархларини белгилаб келган.

Эркин Абдулахатов ёзмоқда:

“Агарда, ҳосилдорлик кам бўлса, унинг сабаблари ҳам айтилиши керак эди. Жорий йил пахта толаси бўлиқ-бўлиқ етилишида жорий иқлим пахта физиологияси учун жуда ҳам комфорт бўлди. Жорий Эль-Ниньо даврида ёзда пахтанинг кўсакчаларидан тортиб, гулигача тўкиб ташлайдиган иссиқ, қурғоқчил ҳаволи гармсел кузатилмади ҳисоб, сув ресурслари билан боғлиқ вазият ҳам сезиларли барқарор кузатилди. Йил пахта учун зўр келди.

Аммо, пахта сиёсати билан боғлиқ муаммолар сабаб, минглаб тонна пахта толалари далаларда қолиб кетди. Аслида, биз жорий йил ўтган ва ундан олдинги йилларга нисбатан кўпроқ ҳосил яратишимиз мумкин эди”.

Энди келаси йилга нима бўлади, ҳеч ким билмайди. Кайфиятлар сўнган. Қоидалар ҳар йили ўзгартирилмоқда, ўзгартирилгани майли, ҳеч бўлмаса мавсум охиригача амал қилинаётгани йўқ. Фермерларнинг овози, ҳимояти ва вакиллиги йўқ, на параламентда, на ҳукуматда.

26,010

bakiroo

03 Dec, 15:15

Ноябрда ҳам давлат бюджети плюсда чиққан

Ўтган ойда давлат бюджети даромадлари ўсишда давом этган ва 27,5 трлн.сўмни ташкил этган. Харажатлар эса 23,6 трлн.сўм миқдорида барқарорлашган.

Даромадлар ва Харажатлар фарқи иккинчи ой кетма-кет ижобий шаклланмоқда. 11 ойда йиғилган дефицит 31,1 трлн.сўмгача қисқарган.

Мазкур тенденциялар Консолилациялашган бюджетнинг таркибий қисмлари ўртасидаги трансфертлар ҳисобига юз бераётган бўлиши мумкин.

24,289

bakiroo

03 Dec, 14:39

Ҳар йили 3 декабрь куни дунё бўйлаб ногиронлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва уларнинг жамиятдаги ўрнини мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратилади. Ўзбекистонда ҳам сўнгги йилларда ногиронлиги бор шахсларни қўллаб-қувватлаш, уларнинг таълим олиши ва меҳнат бозорига қўшилиши учун кенг имкониятлар яратишга жиддий эътибор қаратилаётгани аҳамиятли.

Мисол учун, “Ўзчармсаноат” уюшмаси ҳам ногиронлиги бўлган шахслар учун иш ўринлари яратиш ва уларни ижтимоий ҳаётга интеграция қилиш йўналишида қатор лойиҳаларни амалга ошириб келмоқда.

Халқаро ногиронлар куни нафақат уларга ҳурмат ва эътибор билдириш, балки жамиятда ҳар бир инсон учун тенг имкониятларни яратиш муҳимлигини уқтирадиган сана сифатида катта аҳамиятга эга.

23,011

bakiroo

03 Dec, 10:11

Дарсликлар табудаги мавзу, ижара эса ҳозирча йўқ

2019 йилдан кейин пайдо бўлган, кейин фақат кенгайиб бораётган табу мавзулардан бири бу —ҳар йили бюджетдан триллионлар йўналтириб “янгиланаётган”сингапурми ё сомалими стандартларидаги дарсликлар муаммоси.

Ўтган йилдан бери биронта катта нашр бу мавзуга қўл уришни истамайди. Балки шуниси тинчдир. Балки триллионлар ишлаш учун болаларимиз устида ўтказилаётган соққа эксперимент оқибатлари саксон тўртинчи ренессанс вақтида кўтарилар. “Оғир дамлар эди” қабилида ҳеч қурса.

Нима бўлгандаям, дарсликлар ижарасининг пулли бўлиши ҳақида ёзиш ҳозирча тақиқда эмас, шунинг учун савол қўйса, қўйишда давом этса бўлади.

Айтиш керакки, сайлов-палов кампанияси пайтида на бир мандатли, на рўйхат бўйича номзодлар дарслик ижараси пулли бўлиши масаласини кўтармаган (Агар Алишер Қодир кўтарган бўлса, айтсин). Яъни, бунинг учун халқдан мандат олинмаган. Халқ ҳам дарслик ижараси пуллик бўлсин деб уларга мандат бермаган. Шундай экан, дарсликлар ижараси пуллик бўлиши ҳақида қарорга келинса, бу қарорнинг легитимлиги савол остида бўлади.

25,627

bakiroo

03 Dec, 05:04

Дарсликлар ижараси учун тўлов тикланса, тежалган 376 млрд.сўм нима мақсадда ишлатилади?

Балки ҳукуматнинг айта олмаётган истакларини овоза қилаётган Алишер Қодир яна дарсликлар ижараси масаласини кўтарган.

Лекин на Алишер Қодир, на бошқаси шу тежамоқчи бўлишаётганинг 376 млрд.сўмни нимага ишлатасизлар, деган саволни қўйган. Мақсад шунчаки тежашми ё қайсидир ўғри олигархнинг чўнтаги учун 376 млрд.сўм пул топиб беришми?

Худди тарифлар каррасига ширилганидан кейин энергетикани субсидиялаш тўхтамагани сингари навбатдаги алдовми?

Буям майли, агар гап тежашда бўлса, биронта депутат оддий альтернатива таклиф қилмаган. Масалан, давлат бюрократиясини шишириш, коррупция ва самарасизлик намунасига айланган ҳоким ёрдамчилари институтини тугатсак, ажратилаётган 430 млрд.сўм тежалади деган таклиф киритмаган. Ëки бўлмасам Нуроний жамғармасига 504 млрд.сўм нима учун ажратилаётгани мақсади ва самараси билан қизиқиб кўрмаган (маҳалланинг ўзбек чиновникларини қўллайдиган чолларига камбағалликдан чиқаришдаги иштироки учун рағбатлантирилармуш, шу пулни камбағалнинг ўзига бер дейдиган мард йўқ).

Нима бўлгандаям, шаклланаётган кун тартиби Ўзбекистон ижтимоий давлат эмаслиги, қанақадир ҳоким ёрдамчилари ва ҳар доим амалдорларнинг дуосидаги штатдаги чоллар мактаб ва мактаб ўқувчиларидан устунроқ эканига яққол ишора беради.

28,406

bakiroo

02 Dec, 16:56

Алишер Қодир чақириқларига амал қилиш бошландими?

Қуёш панелларига мажбурлаш янги Ўзбекистондаги энг ҳимоясиз ва ҳуқуқсиз қатлам ўқитувчилар гарданига ҳам етганига анча бўлди. Панелга ойлигидан ушлаб қолинаётганлар номини айтмасликлари, ҳатто мактаб рақамини айта олмасликлари тушунарли, ҳақини сўраган ўқитувчи қийшиқ ва бузуқ тизимга қарши кураша олмайди, уни камида моховга айлантиришади ёки дарсини қирқиб эзишади. Деградациялашган қишлоқ туманларида давлат ягона иш берувчи, қашшоқлаштирилган, ҳуқуқсизлаштирилган ўқитувчи шаҳарга кўчиб кетадими? Яна ўқитувчиларнинг аксари аёллар бўлса.

Албатта, Энергетика вазирлиги яна бир бор “панелга мажбурлаш йўқ” дея баёнот тўқиши ва навбатдаги марта ишонч телефонларини бериши мумкин. Бу билан моҳият бойимайди ва ўзгармайди.

Ўйлаб қолдим, балки бу сафар Алишер Қодирнинг ноябрь чақириқларига амал қилишни бошлашгандир? Ҳам ўқитувчини жазолаш, ҳам соққа ишлаш дегандек.

50 трлн.сўмнинг 6%и 3 трлн.сўм бўлади. Бизнесни ё фермерни панелга мажбурлашдан ўқитувчини бўйнига илиш осонроқ ва жозибалироқ кўринади.

Қуёш панелиниям бир қўлли чўнтакларга айлантираётган муттаҳамлар учун йил бўйи кафолатли тушум. 10 минг мактаб, қарийб бир миллион ўқитувчи. Ўқитувчи - бойиш манбаи.

Шундай эмасми?

30,831

bakiroo

02 Dec, 13:30

Инфляция статистикаси реалликдан ортда қолмоқдами?

Ўзбек статистикасига ишонилса, ноябрь ойида пропан 11,1%га, бензин эса 4,7%га қимматлаган. Пропан ва бензин (80 шиптир) биржа ва чакана нархи ноябрнинг биринчи ҳафтасида потолок спред ўрнатилгач, ўсишдан тўхтаган эди. Ажабланарлиси, пропан ва бензин нархи икки хонали фоизда потираб ошган октябрь ойида расмий статистика бензининг 1,5%лик, пропаннинг эса 1,2%лик қимматлаганини кўрган эди холос.

Статистиканинг ойлик ҳисоби ой давомидаги нарх сакрашларини гўёки бўлмагандек ўтказиб юбораётгани алоҳида муаммо. Инфляция статистикаси нормал давлатлардагидек ҳафталик ўлчовга (ва йиғма ойлик) ўтказилиши керакка ўхшайди.

Яна бир жиҳат, статистикамиз наздидаги бензиннинг таркибий вазни қанақа эканлиги. Расмий статистикага кўра бензин йил давомида 10%га қимматлаган. Шунчаки маълумот учун, Ўзбекистондаги энг арзон 80 шиптир лақабли бензиннинг энг арзони ўтган йил ноябрида 5700 сўм бўлган, ҳозирда 6900 сўм (совға қилинган UNG Petro шохобчаларида). Яъни, энг катта истеъмолдаги 80 шиптир нисобида олинса ҳам бензин бир йил ичида 21,0%га ошган (бошқа шохобчалардан янаям кўпроқ).

Шу маънода ноябрда ойлик инфляция 13 йиллик минимумга тушгани (0,9%), озиқ-овқат инфляцияси йиллик 2,0%гача пасайгани ҳеч кимни, айниқса Каримов даврида йиллик 3,7%лик инфляция кўрганларни ҳайратга солмайди.

Декабрда ойлик инфляция 0,8%дан паст бўлишини, инфляция плани 9,5% даражасида бажарилишини кутиб қоламиз.

23,257

bakiroo

02 Dec, 10:08

Яна бир яхши хабар

"Аниқ бюджети ҳалигача номаълум, қурилишига бир неча юз миллион кетадиган «Тошкент — 2025» ёзги Осиё ўйинлари мезбонлигидан воз кечиш керакми", дейилган икки йил аввалги твит сўровга 77,7% овоз берганлар "Ҳа" деб жавоб беришган эди.

2025 йилда бўлиб ўтиши керак бўлган ёшлар ўртасидаги Осиё ўйинлари мезбонлиги Ўзбекистондан олиниб, Баҳрайнга топширилган.

Тежаладиган миллиардларни, балки юзлаб миллиардларни ижтимоий муаммоларни ечишга, инсон сифатини оширишга ва инклюзивликни таъминлашган сарфлаш тўғри бўлади.

25,116

bakiroo

02 Dec, 07:08

Қилса бўлар эканку

Пропаннинг биржадаги нархи 5 ой ўтиб, ниҳоят тоннасига 7,5 млн.сўмдан пасайди. Бу агар котировкалар яна сакраб кетмаса, бир неча ҳафтадан кейин пропаннинг литри 6 минг сўмгача пасайишига туртки беради.

Охирги марта бундан пастроқ нархлар 29 июлда қайд этилганди.

5 ой давомида олигархик ва монополистик тузилмаларнинг тил бириктириши натижасида пропаннинг тоннаси 10 млн.сўмдан ҳам ошиб кетди. Афсуски, бу нафақат пропан, бошқа товар ва хизматлар нархида аллақачон ортга қайтмас бўлиб акс этиб бўлди.

Кечикиб бўлсада, ўрнатилган потолок спред аввалига нархларни барқарорлаштирди ва аста-секин пасайишига имкон яратди.

Ўша гап: хоҳиш бўлса, қилса бўлади.

27,102

bakiroo

02 Dec, 05:36

Газлашмаган уй хўжаликлари учун электр энергиясига 50 фоизлик чегирма 1 январдан кучга кирадими?

Энергетика вазири газлашмаган уй хўжаликлари учун ҳам худди газлаштирилмаган кўп қаватли уйлардаги хонадонларда бўлгани сингари электр энергиясига 50 фоизлик чегирма берилиши ҳақида
эълон қилганди.

Бу, масалан, газлашмаган қишлоқ жойларда ойига 200 кВт.соат электр энергияси ишлатадиганлар кВт.соатига 225 сўм, 200-1000 кВт.соат электр энергияси ишлатадиганлар кВт.соатига 450 сўм ҳақ тўлаш мумкин дегани.

"Буни 1 январдан жорий этишга ҳаракат қиламиз", — дейилганди ўшанди. Ваъда айтилганига деярли 2 ой бўлди, ижро қилиниши керак бўлган муддатгача 29 кун вақт қолди. Агар масала ўзбекистонликлар учун қанақадир янги тақиқ ёки ўғри олигархлар учун имтиёзларга оид бўлганида аллақачон қарор қабул қилиб бўлинган бўларди.

Газлашмаган ҳудудларда ҳар бир хонадонга 35 кунда битта пропан балони етказилиши тартиби узлуксиз ишлаётгани йўқ. Пропан балони етказиш даврийлиги 2-3 ойга чўзилиб кетиши, бунинг устига нархлардаги фарқлар туфайли коррупциялашгани муаммога айланган.

Биратўла 50 фоизлик чегирма билан бирга, масалан энергосамарадорлиги А тоифадаги электр плиталар учун аждарҳо божлар ҳам бекор қилиниши керак.

31,563

bakiroo

01 Dec, 05:54

Хато қарорларни хато қарорлар билан тузатиб бўлмайди

Ўзбекистонда банклар балансидаги иссиқхоналар, қайта ишлаш цехлари ва музлаткичли омборларни ишончли бошқарувга беришмоқчи. Бу жудаям хато қарор, шунчалик хатоки ўзи хато бўлган аввалги хато қарорларнинг товони ва зарарини янада кўпайтиради.

Муаммодан бехабар одам банклар балансида иссиқхона, цех ва омборлар қаердан келиб қолди, дейиши мумкин. 2017-2020 йилларда Ўзбекистон банклари оммавий равишда иссиқхоналар ва бу билан боғлиқ бўлган инфратузилма учун мажбурий равишда, ҳукуматнинг ва ҳокимтўраларнинг маъмурий босими остида юзлаб миллиард (ҳозирдаги қарздорлик триллионлаб) кредитлар ажратган. Кредитлар арзон бўлган, бюрократия бор жойда, табиийки ўғирлик бўлади, иссиқхона учун йўналтирилиши керак бўлган кредитларнинг анча мунча қисми меҳмонхона, кўп қаватли уйлар, савдога ҳам йўналтирилган. Келтирилган ускуналар, қурилиш, монтаж ишлари каррасига қимматлаштирилган. Бундай ҳолатда кредитни ўз вақтида сўндириб бўладими? Миллион долларлик кредитнинг амалда ярми иссиқхонага йўналтирилган бўлса, де факто 500 минг долларлик иссиқхонадан чиққан маҳсулот 1 миллион долларлик кредит мажбуриятларини ёпа оладими? Йўқ, албатта. Арзон ва деярли текин кредит берилаётганда биринчи навбатда ўғри муттаҳамлар пашшадек ёпирилади, иссиқхонани умрида кўрмаган фирибгарлар айниқса. Чиновниклар билан чатишиб кетган айрим лойиҳа ташаббускорлари, давлат мажбурлаб бераяптими, давлат ўзи воз кечворади қабилида иш тутган. Пандемия даврида ва ундан кейин иссиқхоналарнинг кредитлари камида уч марта реструктуризация қилинди. Натижаси бўлмади (фойдаси бўлмаслиги аниқ эди, шунчаки вақтдан ютишмоқчи бўлишди). Кейин бу аллақачон шалағи чиққан иссиқхоналарни банклар балансига олди (яна ихтиёрий мажбурий равишда). Орада шонли энергетикларнинг яратган газ муаммолари қўшимча баҳона бўлди (ҳамма ўғирликларни "списать" қилишга)

Энди шу иссиқхоналарни "ишончли бошқарув"га топширишмоқчи. Ўзбекистонда ишончли бошқарув нима эканини ўғри олигархияга топширилган металлургия заводлари, ИЭСлар мисолида кўрган бўлсангиз керак. "Ишончли бошқарувчи" активнинг қолган қутган сувиниям сиқиб ичади, қарзларини оширади, таннархини шиширади ва уч йилда сўрилган, бир тийинга қимматга айлантирилган вайронани давлатга (бу ўринда банкка) қайтаради. Бу қийшиқ қарор ишга тушса, яна камида 3 йил вақт йўқотиш ва активларнинг нархини янада пасайтириш дегани.

Шунинг учун, энг тўғри йўл банклар балансидаги иссиқхоналарни ва уларга боғлиқ инфратузилмани (цехлар ва омборхоналар) қанчага кетса шунчага аукцион орқали сотиш бўлиш керак. Бунда иссиқхона фаолиятини давом этиш мажбурият бўлмаслиги керак. Чунки бу талаб активнинг нархини туширади, жозибадорлигини ўлдиради. Бугунги энергетика посангиси бузилган реалликларда иссиқхона бизнеси умуман самарасиз, истиқболли ва рентабелли эмас.

24,211

bakiroo

30 Nov, 16:52

Тошкент тумани ҳокими ҳайфсан олиши эмас, мукофотланиши керак

Тўғриси, кулишниям, йиғлашниям билмайсан.

Шонли энергетикларга кўра, бошқа бир неча туман ҳокимлари қаторида Тошкент тумани ҳокими С.Эргашевга электр энергияси ва табиий газни иқтисод қилиш бўйича белгиланган режага амал қилмагани учун ҳайфсан берилган.

Товба, Тошкент ва унинг атрофида свет ва газ энг кўп ўчирилиши Тошкент туманида бўлса, яна қанақа тежаш керак?Бирон бир кун йўқки, туманнинг қайсидир мавзесида ё свет, ё газ ўчирилмаса. Масалан, индингаям Ҳасанбой тарафда газ ўчирилади.

Туманда 99 фоиз иссиқхона, цехлар газдан узилган бўлса. Бузуқ режангизни бажариш учун яна нима қилиши керак, айтинглар. Балки ҳокимимиз (ўлай агар танимайман) кўпроқ халқпарварлик қилвораяптими, наздингизда?

Ўрнатган KPIларинг тарих китобларига киради. Латифалар тўқилади ҳали.

23,710

bakiroo

30 Nov, 12:00

Танлов ойболта билан чопилмаслиги керак

Банклар томонидан битта жисмоний шахсга карталар сонини (виртуал ва кобейджинг карталарини инобатга олган ҳолда) вақтинчалик битта банкда 5 тагача, барча банкларда 20 тагача белгилаш таклифи жудаям ёқимсиз ва деструктив.

Айниқса, бу таклиф доим танлов кенглиги ва чуқурлиги тарафдори бўлиб келган, иқтисодий эркинликларни дастакловчи Марказий банк томонидан янграётган бўлса.

Биринчидан, карта бизнеси бўйича хатарларни қабул қилиш ва бошқариш энг аввало тижорат банкларининг вазифаси бўлиши керак. Карта сони бўйича регуляторнинг Миқдорий чекловлари банклар ўртасидаги кучайиб бораётган рақобатни ўлдиради (ва биздан илғорроқ бўлган бирон нормал давлат тажрибасида мавжуд эмас).

Иккинчидан, айтилаётганидек мақсад шубҳали (фрод) операцияларнинг олдини олиш, фирибгарлик схемаларида жисмоний шахсларга тегишли ҳисобварақлар ва банк карталари иштирокини камайтириш бўлса, қанақадир етти мингта гумондорни деб миллионлаб мижознинг танловини чеклаш йўлидан юриш шарт эмас. Айтайлик, бир ой ичида 20тадан ортиқ банк картаси орқали базавий ҳисоблаш миқдорининг 1000 баробаридан ортиқ миқдорда транзакция ўтказишни шубҳали операциялар деб топиш ёки шундай тоифадаги мижозларни лозим даражада текширилиши талаб қилинадиган юқори рискли тоифага қўшиш кифоя.

Учинчидан, агар регулятор ўз таклифини яна қанақадир ҳозир очиқланмаётган омиллар билан далиллаган тақдирда, карта чеклови киритилса, фуқароларнинг ўз карта ва омонатларидан бошқа банклардаги ўзининг карта ва омонатларига пул маблағларини бепул ўтказиш имконияти тақдим этилиши керак. Шунда ҳам тўртта банкка боғлиқлик, ҳам "иш ҳақи" лойиҳалари бўйича банкка "картақуллик" бекор бўлади. Рақобат ўлмайди. Мижозлар хизмати қониқтирмаган ёки маҳсулот нархлари ёқмаган банкдаги карталарини ёпиб пул маблағларини йўқотишларсиз бошқа танлаган банкига кўчириб олиб кета олади.

Нима бўлгандаям, ўтган ёмон замонда қолиб кетган ойболта усулида бозорни ўлдириш йўлидан юрилмайди, деб умид қиламиз.

22,895

bakiroo

30 Nov, 05:00

Пул ўтказмалари йиллик ҳисобда ўсмоқда, лекин ойлик ҳисобда камаймоқда

2024 йилнинг январь-октябрь ойлари давомида Ўзбекистонга келиб тушган пул ўтказмалари 12,6 млрд долларни ташкил қилиб, ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 34 фоизга кўпайган.

Лекин июлдаги максимумдан кейин пул ўтказмалари ҳажми ойма-ой камайишни бошлаган. Россия ва Қозоғистон валюталари курси пасайиши тезлашгани ҳисобга олинса, ноябрда ҳам камайиш давом этган бўлиши мумкин.

Ўзбекистонлик меҳнат мигрантлари ўзлаштираётган юқори даромадли бозорлардан ўтказмалар юқори ўсаётгани эътиборли. Трансчегаравий пул
ўтказмалари ҳажмида ўтган йилнинг мос даврига нисбатан АҚШдан 37 фоизга, Жанубий Кореядан 71 фоизга, Буюк Британиядан 76 фоизга ҳамда Европа Иттифоқи мамлакатларидан 41 фоизга ўсиш кузатилган.

2024 йил бошидан ишлаш истагида бўлган 113 минг нафардан зиёд фуқаролар, асосан, ривожланган мамлакатларга расмий, хавфсиз ҳамда уюшган ҳолда ишга юборилган, бу ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 3,6 баробарга ошган.

Пул ўтказмаларини Р2Р ёки SWIFT орқали юбориш тобора оммалашмоқда.

Ўзбекистондан чет элга юборилган пул ўтказмалари ҳажми 2,3 млрд.долларни ташкил қилган (ўтган йилнинг тегишли даври маълумотлари келтирилмаган).

23,042

bakiroo

29 Nov, 13:24

5,1 млрд.куб газ қани?

Пессимистик Сценарийлар мундарижаси очилмаётганиям майли, қачон шонли энергетиклар ваъдасида турганки, бу сафар амал қилса.

Газдан ўчирилаётган тадбиркорлик субъектлари рўйхати ва мезонлари эълон қилинмаётганигаям кўз юмайлик. Қачон ўзи шонли энергетиклар шаффоф ишлаган? Уларнинг бўлиши ёпиқлик, ўзбилармонлик ва махфийликдан иборатку.

Лекин шу шонли энергетикларнинг ўзи ўтган йилдагидан кўра 1,1 млрд.куб кўп газ йиғилгани билан мақтанишмаганмиди?

Ўтган йилдагидан 1,1 млрд.куб кўпроқ газ жамғарилган бўлса, тадбиркорларни газдан узиш ҳам камида 15-20 кун кечроқ юз бериши керак эмасмиди? 2023 йилда газдан узиш декабрнинг иккинчи декадасида юз берган. Демак, тадбиркорлик субъектлари декабрдаям узлуксиз газ олиши керак эди.

Ё қўлдан кетган омбордаги газ ҳам фақат қоғоздами? Омборга кирган газни кимдир холис ўлчаганми? Чиқаётганини-чи? Мустақил мониторинг борми? Ё “газ кирди, газ чиқди” деган гапига ишонаяптими ҳамма?

Эслатиб ўтамиз, октябрь ойи бошига Энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов қиш мавсуми учун «Газли» ва «Хўжаобод» ерости газни сақлаш омборларига 5,1 млрд куб метрдан ортиқ газ захираси тўпланганини айтганди.

5,1 млрд.куб газ 4,5 ойлик куз-қиш мавсумида ҳар ойда қазиб олинадиган 3,6 млрд.кубга қўшимча ўртача 1,2 куб газ ишлатиш мумкин дегани (импорт умуман йўқ деб ҳисоблагандаям).

Газ қазиб олиш умуман тўхтаб қолган ҳолатдаям бу газ 40 кунга етиши керак.

23,612

bakiroo

29 Nov, 12:41

«Bloomberg»да Ўзбекистон республика валюта биржаси маълумотлари бериб борилади

АҚШнинг молиявий-иқтисодий янгиликлар бўйича нуфузли «Bloomberg» агентлиги энди Ўзбекистон республика валюта биржаси бозор маълумотларини ҳам эълон қилиб боради.

Эндиликда сайт фойдаланувчилари Ўзбекистоннинг валюта ва пул бозорлари, шунингдек, давлат қимматли қоғозлари ҳамда деривативлар бозорларидаги нархлар ва кўрсаткичларидан фойдаланиш имкониятига эга бўлди. Бу айниқса чет эл инвесторлари учун қулайлик яратади. Чунки Ўзбекистон молия бозорини чуқурроқ тушуниш ва ундаги тенденцияларни таҳлил қилиш имконияти яратилди.

Бунинг ортидан бутун дунё инвесторлари Ўзбекистонда ўз инвестиция ғояларини самарали шакллантириши ва баҳолаши мумкин бўлди.

Бугунги кунда ЎзРВБ иштирокчилари 35 та маҳаллий тижорат банки, 6 та брокерлик компанияси ва 1 та хорижий кастодиан банкдан иборат. Биржа Ўзбекистон молия бозорида етакчи ўрин тутиб, ликвидликни жалб қилиш учун асосий платформа ҳисобланади.

Бундан ташқари, биржа савдо, клиринг ва ҳисоб-китоблар учун халқаро стандартларга жавоб берадиган, операцияларнинг ишончлилиги ва хавфсизлигини таъминлайдиган ўз инфратузилмасига эга.

23,392

bakiroo

29 Nov, 12:00

ARTON компанияси Андижонда автоклавланган газобетон чиқарадиган завод қурилиши бошланганини маълум қилди. Лойиҳа 2025 йилнинг 4-чорагида фойдаланишга топширилади ва йилига 600,000 м³ газобетон ишлаб чиқариш қувватига эга бўлади. Завод ишга тушгач, нафақат Марказий Осиё, балки бутун МДҲ мамлакатлари орасида энг йириги бўлиши кутиляпти.

Янги заводнинг қурилишида Германиянинг Wehrhahn GmbH компаниясининг илғор технология ва ускуналари қўлланилмоқда ва у Фарғона водийси бўйлаб сифатли қурилиш материалларига ортиб бораётган талабни қондириши, йирик инфратузилма ва уй-жой қурилиши лойиҳаларини амалга оширишга ёрдам бериши айтиляпти.

ARTON илк марта 2019 йилда Оҳангаронда ўз заводини ишга туширган ва қурувчи ташкилотлар ишончини оқлаган эди. Компания қурилиш учун экологик тоза ва инновацион ечимларни таклиф қилиш орқали барқарор ўсишга эришиб, бозорда мустаҳкам ўрин эгаллади. Андижондаги завод қурилишида ҳам ARTON Wehrhahn GmbH (Германия) компаниясининг илғор технология ва ускуналарини қўллаяпти.

+998712002006
Telegram | Instagram | Web-site | YouTube

Реклама

23,884

bakiroo

29 Nov, 08:25

Бизнесни газдан ёппасига узиш бошланди

Энергетика вазири ҳарорат масалан, минус 10, 20 даражага тушиб кетса, пессимистик сценарийлар ишга тушиши ҳақида гапирганди (лекин бу сценарийлар пайтида нима иш қилиниши, қандай истеъмолчилар тармоқда узилиши ёки чекланиши ҳақида айтилмаган ва режимлар мундарижаси очиқланмаган).

Шу кунларда кундузги ҳарорат плюс 10 даражадан, тунги ҳароратлар плюс 1 даражадан пасайгани йўқ (яқин уч кунликда ҳам нолга тушмайди). Лекин бутун Ўзбекистон бўйича бизнес субъектлар ёппасига газдан узилиши бошланган.

Пессимистик сценарий очилмаганини (у борми ўзи) қўя турайлик. Газдан узилаётган бизнес субъектлар қайси мезонлар асосида танланаётгани номаълум (худди ўтган йили минглаб иссиқхоналар газдан узилган пайтда ўнлаб чўнтакларга яқин иссиқхоналар газдан фойдаланишда давом этгани ва этаётгани сингари). Нима учун Баҳодир ва Бахтиёр газдан узилса, Жўрабек ва Алишер газ ёқишда давом этиши керак? Чиройи учунми? Вазирликка ё маҳаллий газчиларга яқинлиги учунми?

Кимлар қайси кабинетларда тузган ўзи бу рўйхатни? Ким тасдиқлаган бу рўйхатни? Қаерда очиқланган бу рўйхат?
Ўчириш неча кун, неча ҳафта давом этади? Ë худди иссиқхоналар, ғишт ва оҳак заводлари билан бўлгани сингари ўчирилгани бўйича қайтиб тикланмайдими? Бизнес субъектлар билишга ҳақли. Шунга қараб чорасини кўради: ё фаолиятини тўхтатади, ишчиларини Россияга мардикорчиликка жўнатади ё газ бор қўшни мамлакатга ишлаб чиқаришини кўчиради.

Айтинглар.

Олигарх акаларингиз олдида эмас, халқ олдида ҳисобдорсизларку. Қонун бўйича.

26,193

bakiroo

29 Nov, 07:09

Қозоқ тенгесини қувватлаш учун 10 кунда 1 млрд.доллар интервенция қилинган

Қозоғистон Миллий бакни раиси Тимур Сулаймоновнинг маълум қилишича, валюта бозорида тенгени қўллаб-қувватлаш учун фаол интервенциялар 16 ноябрда бошланган. 10 иш кунида жами қилинган интервенциялар ҳажми 1 млрд.доллардан ошган (бу мамлакат валюта захираларининг 2,5%ини. ташкил этади).

Ҳозирда регулятор интервенцияларни тўхтатгани қайд этилмоқда.

24,127

bakiroo

29 Nov, 05:36

Тенге курси пасайиши фонида Қозоғистон Миллий банки асосий ставкани оширди

Қозоғистон Миллий банки асосий ставкани бир фоиз бандига, 15,25%гача оширди. 2024 йил учун инфляция прогнози 8-9%гача, 2025 йил учун эса 6,5-8,5%гача кўтарилган.

Регулятор инфляция хатари ортиб бораётгани, Россиядаги курс ўзгаришларининг босими, нефть нархи бўйича пасайиш прогнозларини қайд этган.

Қозоқ тенгеси охирги ҳафталарда кучли босим остида қолмоқда. Сезиларли интервенцияларга қарамай, доллар курси кўтарилишда тўхтагани йўқ. Бугунги қарор тенге курсини барқарорлаштиришга ёрдам берилиши кутилмоқда.

Қозоғистон Ўзбекистоннинг учинчи савдо ҳамкори ҳисобланади.

24,547

bakiroo

28 Nov, 14:58

Рақобат қўмитаси ва Антикоррупцияга вето ҳуқуқи керак

Хос ўқувчилардан бири ёзмоқда:
“тийиб турувчи органлар қаерга қараган, деб савол қўйилибди, жавоби: улар кўрмаган ҳам, қарор тўғри …имзога кирган, … телефон қилиб имзолатилган”.

Бизнес билан чатишиб кетган амалдор корчалонлар, олигархлар тақиқ ва чекловлар қўйиш ёки преференциялар олиш учун қарорларни ошкора ёки яширинча имзолатиб олишда давом этар экан, Ўзбекистонни талаётган олигархиянинг қарор қабул қилишга бевосита ва билвосита босими тўхтатилмас экан, демак, тийиб турувчи органларга ҳам фавқулодда ваколатлар керак.

Давлат раҳбарига ҳисобдор бўлган Рақобат қўмитаси ва Антикоррупция агентлиги рақобатни бузадиган, коррупция анқиб турган ижро ҳокимияти қарорларини хоҳ лойиҳа босқичида, хоҳ имзоланганидан кейин, агар ҳужжат яширинча имзоланган бўлса, ошкор бўлиб қолганида вето қўйиб, тўхтатиб туриш ваколатига эга бўлиши керак.

Бўлмаса, йилдан йилга, ойдан ойга, кундан кунга авж олаётган деструктив жараённи тўғирлаб бўлмайди. Олигархик тўдалар энди “сендан нимам кам қабилида” кимўзарга талашни бошлашди.

25,012

bakiroo

28 Nov, 14:01

Квартира ҳали ҳам яхши сармоями?

UZ24.uz берган маълумотларга кўра, бу йил уй-жой нархлари кескин ўсишдан тўхтаб, мўътадил суръатларга қайтди. Унгак кўра, январ-сентябр ойлари оралиғида янги уйлар нархи 7,9 фоизга, эски уйлар нархи эса 5 фоизга қимматлашган (долларда эса ушбу кўрсаткичлар атиги 1,9 фоиз ва 4,7 фоизни ташкил қилади). Солиштириш учун, 2023 йилнинг шу ойлари давомида нархлар ўсиши 21,5 фоиз ва 22,8 фоизни ташкил этган.

Уй-жойдан сармоя сифатида фойдаланадиганлар учун квартира ҳали ҳам яхши сармоями? Мақолада бу саволга жавоб бор. Кириб ўқиб олишингиз учун линк.

Ҳа, айтганча, @uz24uzb каналига обуна бўлиб қўйинг, зиён қилмайди. Бунга ўхшаш яхши материаллар кўп чиқади.

Реклама

24,678

bakiroo

28 Nov, 13:16

3 кун қолди

Anhor.uz сайтида “Рақамли маркировка нима учун керак?” мазмунидаги савол қўйилган материал эълон қилинибди. Аслида, товарларни агрегациялаш комплекс маркировкалаш тизимини жорий этишнинг навбатдаги босқичи сифатида одамларнинг соғлиғига бевосита таъсир кўрсатиши мумкин бўлган дори воситалари, алкоголь ва тамаки маҳсулотлари каби истеъмол товарлари учун айниқса зарур. Бироқ, биз бугун кузатаётган вазият мутлақо мантиқсиздек кўриняпти. Яқинда Давлат солиқ қўмитасининг тадбиркорлар билан ўтказилган йиғилишида ҳам бу масала кўтарилиб, алкоголсиз ичимликлар саноатида тизимни жорий этиш учун зарур шарт-шароитлар яратилмагани қайта-қайта таъкидланган эди.

Гарчи алкоголсиз ичимликлар учун рақамли маркировкалашни жорий этиш мақсадга мувофиқ бўлмаса-да, UzBev бор-йўғи янги тизимни жорий қилиш муддатини узайтириб беришни сўраганди холос, уни мутлақо бекор қилишни эмас. Қизиқ, Солиқ қўмитаси UzBev’нинг талаби юзасидан Вазирлар Маҳкамасига қандай форматда сўров юборди экан. Вазирлар Маҳкамаси томонидан ҳалигача бирон-бир расмий жавоб эълон қилингани йўқ. Агрегациялаш бошланишига эса 3 кун қолди.

Мана шунақа пала-партиш, шошилинч қабул қилинган қарорлар туфайли, бизнес эгаларининг давлат органларининг қарорлари қабул қилиш тизимига бўлган ишончини пасайтириб юборяпмиз.

22,191

bakiroo

28 Nov, 10:42

Тийиб турувчилар қаёққа қараган

Корчалонларнинг монополия ёки коррупциялашган каналлар яратиш манфаатлари ҳамма вақт бўлган, бундан кейин ҳам бўлади. Шунинг учун ҳам тор манфаатларни тийиб туриш органлари ташкил этилган.

Автомактаблар учун “автомототранспорт воситаларининг тоифа(лар) йўналиши бўйича амалий имтиҳонларни ўтказиш учун камида 10000 м2 ер майдонига эга бўлган, автоматлаштирилган автодром ва махсус жиҳозланган автомототранспорт воситаларининг мавжудлиги” талаби акс этган қарор ҳукуматга киритилган экан, нега рақобат ва тенг имкониятларни йўққа чиқарадиган бу бузуқ талабга Рақобат қўмитаси вето қўя олмаган? Нега Антикоррупция агентлиги коррупцион экспертизадан ўтказмаган? Адлия вазирлиги нега тартибга солиш тамойилини қўлламаган? Савдо саноат палатаси нега бу қарор ишга тушса, минглаб бизнес субъектлар тугатилишини айтиб қарши чиқмаган?

Нимага? Бу органлар шунчалар заифми? Ё атайин заифлаштирилганми?

20,332

bakiroo

28 Nov, 10:02

🟦 “Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси” АЖ тадбиркорларга имтиёзли шартларда қуйидаги молиявий хизматларни таклиф этмоқда:

➖ Тадбиркорнинг лойиҳаларини амалга оширишда фоизларсиз ва гаров таъминотисиз 5 млрд сўмгача бино-иншоот ва ускуналар кўринишида капиталга улуш киритади;

➖ 20 млрд сўмгача бўлган бино-иншоот ва ускуналарни хизматлар ипотекаси орқали йиллик 17,5% ҳисоблаш ёки бўлиб тўлаш шарти билан гаров таъминотисиз тадбиркорга тақдим этади;

➖ Хизмат кўрсатиш ва ишлаб чиқариш лойиҳаларини амалга оширишга 20 млрд сўмгача қарз молиявий ёрдамларини имтиёзли ставкада тақдим этади.

➖ Тижорат банклари, лизинг компаниялари ва микромолия ташкилотларига тадбиркорларнинг лойиҳаларини молиялаштириш учун 7 йилга 5 млрд сўмгача кредит (лизинг) учун ресурс жойлаштиради;

➖ Тадбиркорга кредит ажратилишида гаров тақчиллиги юзага келганда 5 млрд сўмгача кафил бўлади;

➖ Кредит фоизининг 5,4 фоизгача бўлган қисмини компенсация қилиб беради;

➖ Кичик тадбиркорларга ажратилган микрокредитларнинг 100 млн сўмгача қисмини қайта молиялаштиради.

Батафсил:📱@edcomuz ☎️ 71-205-57-57 | Реклама

20,375

bakiroo

28 Nov, 05:40

Автомактаблар қиролини яратишга навбатдаги уриниш

Ўзбек чиновниклари бозор ишлаётган соҳага бурнини ва қўлини тиқиши билан туппа-тузук ишлаётган бозор ўлдирилади ва бирқўлли қилинади. Кулгулиси, бу бузғунчилик шунчалар нопрофессионал амалга оширилганидан буюртмачи корчалонларнинг қулоғи кўриниб ҳам қолади.

Ўзбекистонда юзлаб хусусий автомактаблар фаолияти тўхтаган. Сурхондарё, Навоий, Жиззах вилоятлари, Тошкент шаҳри ва Қорақалпоғистон Республикасида «права» олишга тайёрловчи бирор хусусий муассаса ишламаяпти.

Автомактаблар ёпилаётганига сабаб имтиҳон марказларига мўлжалланган «оғир талаблар»нинг қўлланила бошланганига бориб тақалади. Энди хусусий автомактабларнинг худди имтиҳон марказларидагидек жиҳозланган 1 гектарлик автодроми бўлиши ёки шундай автодромни ижарага олиши керак.

Автодром ҳам ҳазилакам автодром бўлиши талаб қилинган. Биринчидан, автодром майдони 1 гектардан кам бўлмаслиги керак. Иккинчидан, автодром автоматлаштирилган тизимларга эга бўлиши керак — бу бутун автодром ҳудудида кузатув камералари, махсус датчиклар ва бошқа техник воситалари билан тўлдирилиши керак, дегани. Учинчидан, у нафақат енгил автомобилларни бошқариш, балки юк машиналари ва автобусларни ҳайдаш бўйича имтиҳонларни топширишга имкон берадиган бўлиши керак.

Бу талабларга қайси корчалоннинг “бизнеси” жавоб бера олишини ва нега айни шу мезонлар киритилганини тушунгандирсиз?

Асл мақсад ва муддао нимадалигини мана бу иқтибос тўлиқ очиқ беради:

“Бир кулгили муаммо бор. Биз фақат «Б тоифа (енгил автомобиллар) бўйича ҳайдовчилик гувоҳномасини олишга ўқитамиз. Лекин республика ЙҲХХ бизнинг ихтиёримиздаги автодромда қолган тоифадагилар учун шароит бўлиши кераклиги ҳақида буйруқ чиқариб қўйди. Биз бу масалада шаҳар ЙҲХХга бордик, улар бу масалани ҳал қилолмаслиги айтди. Кейин республика ЙҲХХга бордик, улар эса бир гектардан кам бўлмасин ва ҳамма учун шароит бўлсин, деб турибди. Биз фақат битта тоифа бўйича ўқитадиган бўлсак, нега автодромимизда қолган тоифалар бўйича ҳам шароит қилишимиз керак ахир?», — дейди Тошкентдаги яна бир автомактаб вакили.

Ўзини қандай намоён этишидан қатъий назар оқ ит, қора ит, ҳаммаси ит. Ўзбекистонни талаётган олигархия у исми ва “бизнес”и қандай бўлишидан қатъий назар, халқни талаш модели битта: муаммо яратилади, тўсиқ ва чеклов қўйилади, нархлар сунъий равишда оширилади ва пул оқими бир чўнтакка қараб каналлаштирилади. Бўлди.

24,430

bakiroo

27 Nov, 16:04

Россия Марказий банки вазиятга аралашди: рубль мустаҳкамлана бошлади

Россия Марказий банки 2024 йил охиригача ички валюта бозорида валюта сотиб олишни тўхтатишини эълон қилди.

Бюджет қоидаси бўйича Марказий банк Молия вазирлиги сотадиган валютани сотиб олиб келади. Мана шу қоидалар йил охиригача тўхтатиб турилади. Натижада бозорда валютага талаб кўпроқ қондирилади.

Регуляторнинг баёнотидан кейин рубль мустаҳкамлана бошлаган. Ҳозирда доллар/рубль жуфтлиги бўйича битимлар 105 рублдан ўтмоқда.

22,347

bakiroo

27 Nov, 13:56

Рубль ортидан қозоқ тенгеси ҳам қадрсизланмоқда

Бугунги савдолар давомида халқаро платформаларда бир доллар учун 114 рублгача таклиф этилган. Москва биржасида юань курси 15 рублгача етган (санкция остидаги Москва биржасида долларда савдо қилинмайди).

Ҳозирча Россия Марказий банки ҳам, ҳукумати ҳам жиддий чораларга ўтгани йўқ. Кузатувчилар валюта тушумини сотиш ва назорат қилиш билан боғлиқ талаблар янада кучайтирилиши мумкинлигини айтишмоқда. Марказий банк асосий ставкани фавқулодда юқори даражага кўтариши ҳам мумкин.

Рублнинг қулаши ЕОИИдаги давлатлар валюталарига таъсир этишни бошлаган. Бугун учинчи савдо ҳамкоримиз Қозоғистонда доллар курси 502 тенгедан ошган. Айирбошлаш шохобчаларида доллар 510 тенгегача қийматда сотилмоқда.

Рубль ортидан тенгенинг ҳам қадрсизлана бошлагани, агар тенденция бирмунча муддат сақланиб қолса, экспортчилар рақобатбардошлигига салбий таъсирини ўтказади, шунингдек, импорт ва пул ўтказмалари каналлари орқали сўм курсига босим яратишни бошлайди.

22,130

bakiroo

27 Nov, 12:26

Умумий тизимнинг самараси ҳақида

Президентнинг тегишли қарори билан Савдони ривожлантириш АЖ ташкил этилиб, бошқарув Савдо-саноат палатасига топширилганди. Келтирилишича, Компания томонидан 2024 йилда 798 та экспорт қилувчи корхоналарга 311,4 млрд сўм миқдорида молиявий ёрдам кўрсатилган ҳамда 248 та корхонага экспортолди молиялаштириш кредитлари учун тижорат банкларига 241,2 млн доллар миқдорида молиявий ресурслар ажратилган бўлиб, мазкур корхоналар томонидан жами 1953,1 млн доллар миқдорида экспорт амалга оширилишига эришилди.

Шунингдек, 2023 йилнинг мос даврида 1340 та экспорт қилувчи корхоналарга 409,5 млрд сўм миқдорида молиявий ёрдам кўрсатилган ҳамда 304 та корхонага экспортолди молиялаштириш кредитлари учун тижорат банкларига 262,3 млн доллар миқдорида молиявий ресурслар ажратилган бўлиб мазкур корхоналар томонидан жами 1661,6 млн доллар миқдорида экспорт амалга оширилишига эришилган.

Таҳлиллар натижаси Компания томонидан 2023 йилда сарфланган ҳар 1 долларга нисбатан ўртача 5,6 доллар экспорт амалга оширилган бўлса, 2024 йилда ушбу кўрсаткич 7,4 долларни ташкил қилганини кўрсатяпти. Бунда кўринадики, кўрсаткич 32 фоизга ўсган.

Савдо-саноат палатасида ягона ва умумий тизимнинг жорий этилиши натижасида маблағлар ўз мақсадларига кўпроқ хизмат қилмоқда ва иқтисодиётдаги ўзгаришларда ижобий тенденцияларни намоён этмоқда. Бу нафақат корхоналар балки, бутун жамият учун фойдали бўлиб, иқтисодий тараққиётга хизмат қилиши тайин.

20,380

bakiroo

27 Nov, 11:30

Октябрда фоиз ставкалар яна кўтарилган

Сўмдаги кредитларнинг ўртача тортилган ставкаси 23,3%ни ташкил этган (+0,1%). Бунда чакана кредитларнинг нархи 23,9%гача (+0,1%) кўтарилган бўлса, корпоратив кредитларнинг нархи 22,7% даражасида, ўзгаришсиз қолган.

Муддатли депозитларнинг ўртача тортилган ставкалари сезиларлироқ, 19,7%гача (+0,5%) кўтарилган. Чакана депозитлар ставкаси яна тарихий максимумга, 22,1%га (+0,1%) қайтган бўлса, корпоратив депозитлар бирдан 0,9 фоиз бандига, 17,1%гача қимматлаган.

19,257

bakiroo

21 Nov, 11:00

Бу сизга ҳам фойдали бўлади

ПҚ-4611га мувофиқ Бухгалтерия ва Молия йўналишидаги кадрлар Халқаро стандартларни билиши шарт, буни кўпчилик билиб бўлди ва айнан бу стандартлар асосида курсларда корпоратив ва индивидуал тарзда таълим ҳам олишмоқда.

Шундай марказлардан бири FBA Academy Халқаро стандартлар асосидаги АCCА, МСФО, DipIFR курслари бўйича дарс ўтади.

Дарсларни соҳадаги амалий тажрибага эга, халқаро ва маҳаллий компанияларда фаолият олиб борадиган, хусусан АCCА Member ўқитувчилари олиб боришади.

Марказ статистикаларини ўзингиз ҳам ижтимоий тармоқлари орқали кўриб олсангиз бўлади, анча юқори натижалар.

FBA Academy контактлари:

Телефон: 78 113 80 90
Мурожаат учун: @fbaacademy_admin

Реклама

6,016

bakiroo

21 Nov, 08:40

Ипотека қачон арзон бўлади?

Dialog’нинг навбатдаги сонида Ўзбекистон Ипотекани қайта молиялаш компанияси бош директори Муроджон Фармонов билан суҳбатлашдик.

Суҳбат давомида ипотекани қайта молиялаш манбалари, фоиз ставкалар, ипотека ва уй-жой бозоридаги тенденциялар ва албата қачон ва нима қилса ипотека арзонлашиши масалаларига ҳам тўхталдик.

Ўтказиб юборманг.

P.S. Овоз сифати билан муаммо юзага келгани туфайли, суҳбат қайтадан жойлаштирилди.

11,040

bakiroo

21 Nov, 08:25

"Иссиқхоналарга табиий газ етказиб бериш бўйича ҳеч қандай чекловлар мавжуд эмас"

Оруэллнинг 1984 романида Ҳақиқат вазирлиги бўлса, Ўзбекистонда Энергетика вазирлиги бор.

Хўп, уларга ишонилса, иссиқхоналарга табиий газ етказиб бериш бўйича ҳеч қандай чекловлар мавжуд эмас.

Вазирлигимиз аввалроқ панелга мажбурлаш йўқлиги, қишда эса метан заправкаларни ёпмаганлиги каби антиҳақиқатлари билан шўҳрат қозонганди.

Майли, нима бўлгандаям, Тошкент туманидаги 38та иссиқхонадан 9таси ишини тўхтатган (нега тўхтатади, газ борку, чеклов киритилмаганку), 26таси газ бўлишига қарамасдан, кўмир, ўтин ва ҳашак ёқмоқда.

10,973

bakiroo

21 Nov, 07:42

Иссиқхоналарга газ октябрдан узлуксиз берилиши керак эди-ку, жаноб Мирзамаҳмудов

Мухбирга қойил, репортажда бирон марта “газ” деган сўзни ишлатмай, муаммо нимада эканини очиб бера олипти.

Лекин ҳар йили чиқадиган ва бу йил ҳам чиққан навбатчи қарорга кўра, иссиқхоналарга газ узлуксиз етказилиши керак эмасмиди? Ижро хусусан, вазир Мирзамаҳмудовга юклатилмаганмиди?

Нега унда иссиқхоналар ўтин ёқаяпти, чиқинди ёқаяпти, шина ёқаяпти? Газ эмас?

Иссиқхоналарга мўлжалланган ва ваъда қилинган газ қани? Олигархларга кетдими? Пули қаёққа оқди? Кипргами? Швейцариягами ё Гонконгга?

12,385

bakiroo

21 Nov, 06:40

Газдан узилган иссиқхоналар ҳашак ва шина ёқмоқда, пропан ишлаб чиқаришга газ йўқ, газ экспорти эса потираб ошмоқда

Бундай қийшиқ манзара энергетикада миллий иқтисодиёт манфаатлари эмас, чўнтак ва олигархия доминацияси устун келгандагина юзага келади.

Октябрда 60,9 млн.долларлик газ экспорти амалга оширилган, бу ўтган йилнинг октябрига нисбатан 1,3 баробар кўп. Йил бошидан буён 540,4 млн.долларлик ёки минтақадаги нархлардан келиб чиқилса, 2,8 млрд.куб газ экспорт қилинган. Газ экспортининг бенефициарлари ёпиқ қарорлар асосида иш юритишни қойилмақом давом эттираётган олигархик гуруҳлар ҳисобланади.

2,8 млрд.куб газ нафақат ҳашак ва шина ёқаётган исссиқхоналарга, ишга тушганидан буён ярим қувватига чиқмаган Uzbekistan GTL, чорак қувватида ишлаётган Шўртан ГКМ, Муборак ГКМ учун ҳам етган бўларди. 3000 кмдан пропан ташимаган бўлардик, нархлар икки карра ошмаган бўларди.

Қайсидир тўда бир неча юз миллион доллар ишлаб олиши учун бутун мамлакатга миллиардлаб зарар етказишга борилмасди. .

Ҳалиям кечмас, газ экспорти қонун билан тақиқланиши керак!

14,344

bakiroo

21 Nov, 05:00

Энергетикадаги "тарихий ишлар" ёки тарихий чўкиш тўхтамай давом этмоқда

Октябрда 3,6 млрд.куб ёки ўтган йилнинг октябрига нисбатан 189,7 млн.куб кам газ қазиб олинган. Йил/йил қирқимидаги қулаш 1,9 млрд.кубга етган.

5 йил аввалги кўрсаткичлар билан солиштирганда газ қазиб олиш қисқариши 12 млрд.кубдан ошган. Бу бутун Ўзбекистон аҳолисига бир йилга етиб ортадиган газ. Мана буни ростанам шонли энергетикларнинг ҳеч ким унутмайдиган "тарихий иши" деса бўлади.

"Қазиб олишни оширади" деган тўқима ҳисоботлар билан Saneg назоратига ўтказилган нефть конларида нефть қазиб олиш ҳам тўхтамай қисқармоқда. Октябрда 59,8 минг тонна нефть қазиб олинган, бу ўтган йилнинг октябрига нисбатан 3,5 минг тонна кам.

Бензин ишлаб чиқариш ҳам навбатдаги тубга 94,9 минг тоннагача тушган (-5,4 минг тонна).

Энергосеҳргарлар қулашни ўсиш деб кўрсатмасликлари ва яна Тарих учун уларнинг газ ва нефть қазиш бўйича берган ваъдаларини эслатиб туриш мақсадида, шу ойдан тескари ҳисоб юритишни бошлаймиз:

62 млрд.куб газ қазиб олинади, дейилган ваъда учун белгиланган муддатгача 5 йил-у 2 ой қолди.

Ўзбекистон нефть мустақиллигига эришишини ваъда этишган муддатгача роппа-роса 2 йил вақт қолди.

15,107

bakiroo

20 Nov, 15:21

Кредитларни акцияга конвертациялаш схемаси ОКМКда (Ёшлик 1 кони) ҳам бошланди

ОКМКнинг ФРРУ олдидаги қарийб 1 млрд.долларлик қарзи акцияларга конвертация қилинган. Акциялар учун ҳисоб-китоблар 69 499 сўмдан ёки номиналига нисбатан 17,7 карра қиммат нархдан ўтган (Ўзбекистон тарихидаги рекорд битимда акцияларни бу нархда ким ва қандай баҳолаган?). Мазкур схемадан ОКМКга не наф, ликвидлиги тугаётган ФРРУга не наф, дея савол қўйилмаслиги керак, мазкур битим кипрликми, швейцарияликми ё гонконглик пудратчининг навбатдаги қимматлаштирилган пудратларини ясашда давом этишига йўл очади.

Моҳиятига кўра, бу схема ОТМКга берилган ФРРУ кредитини формал равишда акцияга алмаштириб қўйиш билан баробар. Худди шундай схема ФРРУ олдидаги қарзларини қайтариши керак бўлган давлат банклари билан охирги 2 йилда тез-тез амалга оширилмоқда.

Жамоатчилик томонидан Ёшлик 1 кони ва ўтган йили сентябрда ишга тушиши керак бўлган 3- фабрикани қуриш учун ажратилган 1 млрд.долларлик кредит нима учун қайтарилмагани саволи барибир қўйилиши керак. Каррасига қимматлашган 3- фабрика ишга тушмагани етмагандай, пудрат қироллари яна 4- фабрика қурилишини бошлашган, буям етмагандай 5- фабрика лойиҳасини ясашга ўтишган.

Ўзбекистоннинг иккинчи солиқ тўловчиси ОКМК шиширилган лойиҳа ва пудратлар орқали таланган, жозибали активлари бегоналаштирилиб, бўғзигача қарзга ботирилган Ўзбекнефтегаз тақдирини такрорламаслиги керак.

18,199

bakiroo

20 Nov, 14:17

Октябрь ойи охирида Алкоголсиз ичимликлар ва шарбатлар ишлаб чиқарувчилар уюшмаси (UzBev) Солиқ қўмитасидан 1 ноябрдан кучга кирган ёрлиқли товарларни агрегациялаш босқичини жорий этишни кечиктиришни сўраганди.

Бунга жавобан, Солиқ қўмитаси 18 ноябрь куни бизнес вакиллари билан ўтказилган йиғилишда ёрлиқланган товарларни агрегациялаш тизимини жорий этиш 1 декабрга кўчирилганини маълум қилган. Айни пайтда Вазирлар Маҳкамасига уни 3 йилга кечиктириш бўйича соҳа таклифини киритилиши, бироқ декабр ойидан онлайн текшириш бошланиши маълум қилинган.

Йиғилишда қатнашган Солиқ қўмитаси раиси ўринбосари Алимжон Файзибоев рақамли маркалашни жорий этиш билан боғлиқ харажатлар бозорни тозалаш орқали ишлаб чиқарувчиларга қопланишини таъкидлаган. Файзибоев солиқ идоралари жазолаш учун эмас, қонунбузарликларнинг олдини олишга интилаётганини ҳам қўшимча қилиб ўтган.

18,008

bakiroo

20 Nov, 13:07

Hududgaz иловасига киришга муваффақ бўлинди

Лекин ҳозирча муҳим функциялардан истеъмол тарихи (кун ва ой қирқимида) ва амаллар бўйича маълумотлар кўрингани йўқ. Фақат ой бошидан ишлатилган газ ҳажми ва ҳисобрақам қолдиғи акс этган.

Avto24 иловаси бўйича ҳали бирон ижобий ўзгариш йўқ (функционаллиги ва маълумотлар актуаллиги ҳақидаку умуман фикр билдириш мумкин эмас).

18,918

bakiroo

20 Nov, 12:12

Симулякр. Кун сўзи

Йўқ нарсани бор, қалбакиликни ҳақиқий қилиб кўрсатишга уринишдан иборат ҳаракатнинг (бу ўринда пиар акция) номи симулякр дейилади.

19,013

bakiroo

20 Nov, 12:01

Hududgaz иловасига One ID билан ҳам кириб бўлмаяпти

Пишмаган иловани галочка учун тақдим этмаслик керак. Ўзи йўқ репутацияни йўқ қилиб бўлмасада.

Шонли энергетиклар шу пайтгача нимани қойиллатганки, истеъмолчи билан тескари алоқа учун оддий илова яратишни уддалашса.

18,918

bakiroo

20 Nov, 11:43

Ҳозирча рўйхатдан ўтишга уринишлар самара бермади

Android қурилмаларда Avto24 иловаси учун киритилган телефон рақамга смс тасдиқ ва рўйхатда ўтиш босқичидан ҳали ўтиш имкони бўлмади.

IOS’да экран ярқираб турипти холос.

Ҳали илованинг қўйилган вазифаларга қанчалик мослиги ва функционаллиги номаълум.

Илк хулоса: илова хом, жуда хом

18,630

bakiroo

20 Nov, 10:13

“Заправкалар” бўйича ҳам илова ишга туширилган

Маълум қилинишича, ниҳоят, ёқилғи қуйиш, газ тўлдириш ва электр қувватлаш шохобчалари ҳақида маълумот берувчи Avto24 иловаси ҳам ишга туширилган.

Ёқилғи, айниқса метан газидан фойдаланувчилар иловадан фойдаланиб кўринг, унинг қанчалик актуаль, тўғри ишлаши ва самарадорлигига баҳо беринг.

28,303

bakiroo

20 Nov, 09:59

10 кундан кейин метан заправкалар бўйича илова ҳам ишга тушадими?

Газ сарфи ва харажатларини онлайн режимда кузатиш имконини берувчи мобиль илова тест синовида ишга туширилгани маълум қилинди.

Демак, истак бўлса, қилса бўлади.

Ваъда бўйича, метан «заправка»лар ишлаётгани ва навбатларни кўрсатувчи мобиль илова 1 декабргача тайёр бўлиши керак.

19,903

bakiroo

20 Nov, 07:17

Янги ҳукумат яширин ва ёпиқ қарорлар қабул қилишда давом этадими?

Давлат раҳбари қонуности норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини жамоатчилик билан маслаҳат қилишда қонунларимизда белгиланган талабларга ҳамиша ҳам риоя этилмаётганига эътибор қаратмоқда.

Бу ачинарли ҳолат охирги йилларда нормага айланиб қолгани ҳақида жуда кўп ёзилди. Афсуски, ҳукумат ва вазирликлар жамоатчилик фикри ва турли муқобил ёндашувларни ҳисобга олиш масъулиятини деярли унутиб бўлган.

Бунданда оғир масала яширин ва ёпиқ қарорларга тааллуқли. Ўзбекистонликлар уларнинг иштирокисиз қарор қабул қилинишига аста-секин кўниктириб бўлинди ва энди қабул қилинган қарорларни яшириш ва эълон қилмаслик одати шаклланиб, керак бўлса, ҳукуматнинг визит карточкасига айланмоқда. Бунинг учун қонунларимизда на чеклов, на жазо ва на мажбурият бор. Ҳукуматнинг қарорларни яшириши ва эълон қилмаслигини маҳаллий ҳокимликлар ўзларига намуна деб билишмоқда. Жойларда айрим ҳокимларнинг 80 фоизгача қарорлари ёпиқ ҳолда қабул қилинмоқда.

Яширин ва ёпиқ қарорларнинг мутлақ катта қисми бизнесга ва иқтисодий соҳаларга оидлиги, бундай қарорларнинг аксари тор олигархик манфаатлар учун дарча ва истиснолар, рақобатни йўққа чиқарадиган, тенг имкониятларни бузадиган имтиёзлар, ўзбекистонликларни танловдан маҳрум қиладиган ва камбағаллаштирадиган мазмунга эгалиги жиддий ташвишга солади.

Ўзбекистонда йирик бизнеснинг, айниқса турли олигархик гуруҳларнинг ҳукумат қарорларига бевосита босими ва зарарли таъсирини камайтириш бўйича қонунчилик чекловларини киритиш вақти аллақачон келган.

19,956

bakiroo

20 Nov, 06:16

“Тарихий ишлар”: Уч йилда помидор экспорти икки карра қисқарган

Шонли энергетикларнинг "тарихий ишлари" яққол кўринадиган натижалардан бири қачонлардир ўзбекистонликларнинг доминант бозори ҳисобланган маконларда ҳам ютқаза бошлагани бўлса керак.

Статистика агентлигига кўра, Ўзбекистон 2024 йил 9 ойида 37,9 минг тонна помидор экспорт қилган. Ёмонмас дейишга шошилманг.

3 йил аввал Ўзбекистон 9 ойда икки баробар кўпроқ, 72,9 минг тонна, 2020 йил 9 ойида экспорт 80,2 минг тоннани ташкил этган.

9 ойлик маълумотлар янаям тубнинг реал картинасини тўлиқ намоён этмайди. Чунки олигарх чўнтаклар газ экспорти устуворлиги, иссиқхоналарнинг газдан узилиши оқибатлари ўлароқ октябрь-апрель ойларида помидор экспорти деярли тўхтаб қолади.

Ўзбекча статистика помидор импорти бўйича маълумотларни очиқламайди. Лекин куз-қиш мавсумида аллақачон помидор импортчисига айланиб бўлганмиз.

Помидор бу бир қип-қизил мисол холос. Олигархия манфаатларига бўйсундирилган аксилмиллий энергетика сиёсати билан ўзбек товарлари нафақат узоқ ташқи бозорларда, минтақамизнинг ўзида ва Ўзбекистоннинг ичида ҳам ютқазишда давом этаверади.

Балки кейинги қадамда бу “тарихий ишлари” учун шонли энергетикларнинг лавозими ҳам оширилар.

21,051

bakiroo

19 Nov, 15:17

Маданий мерос агентлиги Бобур ҳайкали теграсида кўприк қуриш бошлашганини билмасмиди?

Ўзбек номенклатураси жамоавий ҳимояда ажойиб ёки жамоавий амнезияни зўр ўйнашади. Ҳамма эшитган, билган, гувоҳи бўлаётган нарса ва ҳодисаларни худди биринчи марта кўраётгандек тутишади улар.

Маданий мерос агентлигига кўра, Андижондаги Бобур ҳайкалини шаҳарнинг бошқа қисмига кўчириш юзасидан тегишли ташкилотларга илмий-эксперт кенгаши хулосасини олиш зарурлиги тушунтирилган. Демак, тушунтириш берилган бўлса, Моддий маданий мерос ҳисобланадиган Бобур ҳайкалини кўчириш бўйича Агентликка ёки унинг Ўзбекистон қонунлари ишламайдиган Андижон вилоятидаги бошқармасига аллақачон мурожаат бўлган.

Кейинги абзацни ўқиймиз. Моддий маданий мероснинг кўчмас мулк объектларида, алоҳида муҳофаза қилинадиган тарихий-маданий ҳудудларда, Умумжаҳон мероси рўйхатига киритилган ҳудудларда ва уларнинг қўриқланадиган теграларида объектларни қуриш, бузиш ва ободонлаштириш ишларининг лойиҳалари Агентлик билан мажбурий тартибда келишилиши белгилаб қўйилган.

Нима, Агентлик ва унинг Ўзбекистон қонунлари ишламайдиган Андижон вилоятидаги бошқармаси Бобур ҳайкали теграсида аллақачон ковлаш, бузиш, қуриш ишлари бошланиб юборилганидан бехабармиди?

Ва энг асосий савол: агентлик Бобур ҳайкали кўчирилишини (ёнига кўприк, ўрнига дом қуриш учун) оқламоқдами ёки қораламоқдами?

21,100

bakiroo

19 Nov, 13:30

Ўзбекнефтегаз ва унинг шўъбалари солиқ тушумлари улуши қисқаришда давом этади

2025 йил Давлат бюджети тушумларида қачонлардир Ўзбекистоннинг биринчи рақамли солиқ тўловчиси бўлган Ўзбекнефтегаз ва унинг шўъбаларидан солиқ тушумлари улуши қисқаришда давом этади.

2024 йил кўртсаткичлари билан солиштирганда, Давлат бюджети тушумларида Ўзбекнефтегаз улуши 2,5%дан 1,5%гача, Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи улуши 0,4%дан 0,2%гача, Ўзбекистонни 10,0 трлн.сўмга қарз қилиб қўйган Uz-Kor Gas Chemical МЧЖ улуши эса 0,3%дан 0,1%гача пасаяди.

4 млрд.долларгача шиширилган ва йилига 2 трлн.сўм солиқ тўлайди, дейилган Uzbekistan GTL заводи йирик солиқ тўловчилар рўйхатида йўқ (бўлмаган, бўлмасаям керак).

Қазиб олишни оширамиз, дея нефть конларини эгаллаб олган Saneg ҳам, Saneg учун сопи ўзидан чиқарилиб "хусусийлаштириб" берилган Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи ҳам, газ конлари ва Газли омборини эгаллаб олганлар ҳам йирик солиқ тўловчилар рўйхатида йўқ (улар солиқ тўлайдими ўзи?).

Ҳозир шонли энергетикларнинг эслагилари келмайди, 2022 йилдан конларимиз қўшқўллаб топширилган "хусусий" ва чўнтак компанияларга табиий газ бўйича солиқ ставкалари 3, нефть ва газ конденсати учун 2 баравар пасайтириб берилган эди. Кимдир бунинг сўровини қиладими? Ташаббус кўрсатганлардан сўраладими? Нега қазиб олиш қисқариши ваъда қилинганидек тўхтамади? Нефть ҳам йўқ, Газ ҳам йўқ, Солиқ ҳам йўқ. Триллионлаб имтиёзлар қаёққа оқди унда?

20,913

bakiroo

19 Nov, 12:24

Бобуршунослар бехабар

“Дарё” мухбири муҳокамада иштирок этгани айтилаётган андижонлик Бобуршуносларнинг бир нечтаси билан боғланди. Улар бу ҳақда тармоқлардан эшитганини, муҳокама ўтказилгани ҳақида бехабарлигини айтишган.

Бобур номидаги халқаро жамоат фонди раисининг ўринбосари Рустамжон Мамасолиевнинг маълум қилишича, қарор лойиҳаси ва муҳокамадан фонд ва бошқа Бобуршуносларнинг хабари бўлмаган.

“Дастлаб ушбу муносабатни ўқиб, Telegram’даги Бобуршунослар гуруҳига юбориб, бирортасининг хабари бор ёки йўқлигини сўрадик. Бироқ ҳеч кимдан тасдиқловчи хабар олмадик. Агар хабарлари бўлганида, биринчи маълумот улардан чиққан бўларди.

Фонд раиси билан бу ҳақда ҳали гаплашмадик. Лекин бу бўйича гаплашамиз, балки муносабат ҳам билдирармиз".

"Фондимиз раиси Зокиржон Машрабов вилоят ҳокимлигига агар кўприк қуриладиган бўлса, майдон кўринмай қолишини, туннелнинг тепасида ёки кўприкнинг тагида қолиб кетишини билдириб, орқадаги биноларни бузиш ҳисобига кенгайтириш ёки сал четроққа жойлаштириш таклифи билан хат берган эди. Аммо масъуллар томонидан эътибор қилинмасдан шундай ҳолатда қолиб кетган”.

Қизиқ, вилоят ҳокимлиги қайси бобуршуносларнинг хулосасини олган экан? Дуо берган оқсоқоллар ким экан? Анову Бойсундаги каби оқсоқолларми?

20,760

bakiroo

19 Nov, 06:30

Табиий газ бўйича акциз солиғидан тушумлар камайишда давом этмоқда

2025 йил учун Фуқаролар учун бюджет лойиҳаси эълон қилинди. Лойиҳада келаси йил учун Бюджет лойиҳаси ва Бюджетномада акс этмаган айрим жиҳатлар қайд этилган.

Шулардан акциз солиғи бўйича тушумларнинг ижроси билан боғлиқ вазият эътиборни тортмаслиги мумкинмас. Айниқса, табиий газ бўйича акциз солиғидан тушумларнинг кескин қисқариб бораётганини бир қарашда илғаш қийин. Лекин бунинг учун аввалги йиллардаги маълумотлар билан солиштиришга тўғри келади.

Демак, 2025 йилда табиий газдан 6,2 трлн.сўмлик акциз солиғи ундириш режа қилинган. Бу 2024 йилда кутилаётган тушум 5,7 трлн.сўмдан 8,1% кўп. Бир қарашда ҳаммаси жойидагидек. Лекин бу алдамчи таассурот. Чунки 2024 йилда табиий газ бўйича акциздан 8,7 трлн.сўмлик тушум прогноз қилинган эди.

Яъни 2024 йилда табиий газдан акциз солиғи тушумлари газ нархлари каррасига оширилганидан кейин ҳам режа қилинганидан 3,0 трлн.сўм кам ундирилмоқда. Бу ҳазилакам пул эмас (камида 100 та мактаб қуриларди бу пулга). Шонли энергетиклар ва уларнинг олигарх шериклари етовида газ соҳасида қанчалик жарга қулаганимизнинг яққол тасвири бу (солиқ тушумлари доим реал аҳволни очиб қўяди).

Бундай ҳолат биринчи йил эмас. 2023 йилда аҳвол қандай бўлган дерсиз? 2023 йилда газ бўйича акциздан 7,0 трлн.сўм тушум прогноз қилинган. Амалда 5,5 трлн.сўм тушум бўлган.

Маълумот учун, 2024 йилда Акциз солиғидан жами 22,8 трлн.сўмлик тушум прогноз қилинган. Амалда 19,4 трлн.сўмлик тушум кутилмоқда

21,441

bakiroo

19 Nov, 04:15

Бобур ҳайкалини кўчириб “дом” қуришни Бобуршунослардан сўрашипти

Андижон вилоят ҳокими сўзчининг маълум қилишича, Бобур ҳайкалини кўчириш ва майдонга “дом” қуриш таклифига Илмий кенгаш вакиллари, Бобуршунослар ҳамда Андижон оқсоқоллари бошчилигида ушбу мавзу муҳокама этилиб, керакли хулоса олинган. Демакки, оқсоқолларни қўя турайлик, бобуршунослар (исмлари келтирилмаган) ҳам ҳокимга ва домқурар инвесторларга йўқ, бу хато, уят иш дея олишмаган. Балки майдон майдонлигича қолсин, дом қуришга не ҳожат, деган фикрни ҳам амалдор ва пулдор тўраларга етказа олишмаган.

Ҳоким сўзчиси Навоий боғининг 10,7 гектар қисми ўрнига сити қурилишига тўхталмаган. Балки вилоят экологларининг ўзлари боғни қийратиб сити қуришни сўраган бўлиши мумкиндир, балки навбатчи оқсоқоллар ўзи дуо қилиб беришган.

Дарвоқе, сўзчининг эътирозига кўра Бобур ҳайкали ўрнига тушадиган “дом” эмас, замонавий бино экан. “Дом” бўлмаган ўша замонавий бино суратда.

21,264

bakiroo

18 Nov, 17:28

Андижонда Бобур ҳайкалини кўчириб ўрнига дом қуришмоқчи

Ўзбекистон вазирлик ва идораларига келишиш учун юборилган "Андижон вилоятини ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш ва тадбиркорлик муҳитини янада яхшилаш чора-тадбирлари тўғрисида"ги қарор лойиҳасининг 16-бандида шундай таклиф акс этган:

"Захириддин Муҳаммад Бобур" ҳайкалини Андижон шаҳридаги "Регистон" майдонига кўчириш, бунинг ҳисобига бўшайдиган 1,2 гектар ер участкасида 2та 20 ва 16 қаватли турар-жой мажмуаси барпо этилишини ҳамда 90 млн.АҚШ доллари миқдорида инвестиция маблағлари киритилиши таъминлаш".

Ўзингизга тасаввур қилишингиз учун бу худди пойтахт қоқ марказидаги Амир Темур ҳайкалини кўчириб, ҳиёбонда дом қуриш билан баравар қадам бўлади.

Шунингдек, вилоят ҳокимлиги таклифи билан Алишер Навоий номидаги истироҳат боғининг 10,7 гектар қисмида Andijon city ишбилармонлик маркази, 19та 18 қаватли ва 7та 28 қаватдан юқори турар-жой ва хизмат кўрсатиш мажмуалари барпо этилиши кўзда тутилган.

Яна солиштириш ўринли бўлса,Андижонда Алишер Навоий боғи бу Тошкентнинг юраги Миллий боғи сингари.

Тўғриси, менда бу ғаройиб таклифларга изоҳ ва шарҳ беришга заррача кучим қолмади. Биз қаерда ва нима учун тескари оғиб кетдик, буни ўнглашнинг қандайдир иложи борми, билмайман.

38,008

bakiroo

18 Nov, 13:30

Ўзбекнефтегаз ФРРУ ва ўзбек банкларидан қарз жамғаришни бошлаган

2024 йил учун Ўзбекнефтегаз молиявий ҳисоботлари аудитдан ўтказиш KPMG'га ўтган.

Қайд этилишича, 2024 йил июль-октябрь ойларида Ўзбекнефтегаз ўзбек банклари билан 2,5 трлн.сўмлик кредит битимлари тузган. Шунингдек, монополист ФРРУдан 100 млн.долларлик кредит маблағлари олган. Кредитларнинг нархи ва қайси лойиҳа ва мақсадларга йўналтирилгани очиқланмаган. ФРРУдан олинган 100 млн.долларнинг Афғонистондаги лойиҳалар учунми ё пудрат қиролига боғланган навбатдаги бошқа лойиҳани молиялаштириш учунми, номаълум.

Эҳтимолки, ўзбек банкларидан олинаётган кредитлар хорижий кредиторлар олдидаги мажбуриятларни сўндириш учун йўналтирилмоқда. 2024 йилнинг 6 ойида 3 трлн.сўмлик қарз жамғарилган бўлса, 4,9 трлн.сўмлик қарз қайтарилган. Июлдан октябргача яна 2,7 трлн.сўмлик қарз қайтарилган (маълумот учун Ўзбекнефтегаз яна ташқи қарз бозорига чиқмоқчи).

Ўзбекнефтегазнинг 1,2 трлн.сўмли капитал характерига эга мажбуриятлари шакллангани кўрсатилган. Қудуқларни бурғулаш учун, хусусан ХК «ENTER ENGINEERING», ХК «ERIELL OILFIELD SERVICES MIDDLE EAST DMC" компаниялари олдида мажбуриятлар пайдо бўлган (суммалари алоҳида кўрсатилмаган).

Аудитор монополистнинг энг қиммат активи Uzbekistan GTL'да амортизация ҳисоблаш тўғри чизиқлидан ишлаб чиқариш усулига ўзгартирилганини кўрсатган. Бу куз ва қиш даврида газдан узиладиган ва 30% қувватда ишламаётган 4 млрд.долларлик заводнинг зарардан фойдага чиққан қилиб кўрсатиш учун амалга оширилган бўлиши мумкин. Каррасига қимматлаштирилган Uzbekistan GTL'нинг молиявий натижалари у очилган пайтдан буён бирон марта очиқланмаган (ҳатто аудит ҳисоботлари орқали ҳам).

Компаниянинг ликвидлиги оғирлигича қолмоқда. 2024 йилнинг 6 ойида пул маблағлари ва эквивалентлар 960 млрд.сўмдан 636 млрд.сўмгача қисқарган.

Ишлаб чиқариш харажатлари кескин, 1,9 трлн.сўмдан 2,8 трлн.сўмгача ошган. Ремонт ва техник хизмат кўрсатиш харажатлари 2 каррадан кўпга, хизматлар харажати 1,5 карра ошган.

138 млрд.сўмлик ҳомийлик ёрдами кўрсатилган (ўтган йили шу даврда 174 млрд.сўм).

Компаниянинг фойда солиғи бўйича самарали солиқ ставкаси 8,4%гача пасайган.

Ўзтрансгазнинг Uz-Ког Gas Chemical олдидаги 10,0 трлн.сўмлик (812,3 млн.долларлик) қарзини Ўзбекнефтегазга илиш бўйича схемага боғлиқ яна бир битим ўтказилган. Uz-Ког Gas Chemical'га берилган 344 млн.долларлик (ва ҳисобланган фоизлари 244,3 млн.долларлик) субординар қарз бўйича талаб қилиш ҳуқуқи Ўзтрансга ўтказилган. Компания учун иқтисодий маънога бўлмаган мазкур битим ҳақида бирон марта расмий баёнот берилмаган. Ўзбекнефтегаз, яъни ўзбекистонликлар бўйнига осилган 10 трлн.қарз қаердан шакллангани ҳақида мана бу ерда ўқишингиз мумкин.

Эътиборлиси, монополист маҳсулотлари 100% Ўзбекистон ичида сотилган (махфий қарор билан ташқарига дисконт билан сотилаётган GTL дизели қаёққа экспортга кетаяпти унда ёки ўртамчилар орқали сотилаяптими?).

Ҳисоботнинг инглиз тилидаги варианти эълон қилинмаган.

21,324

bakiroo

18 Nov, 10:45

"Парламент назорати, аввало, сиёсий назоратдир"

Давлат раҳбарининг Қонунчилик палатаси янгиланган таркиби илк мажлисида сўзлаган маърузасида иқтисодий ва ижтимоий йўналишларга оид қатор муҳим таклифлар билдирилди.

Хусусан, бизнес муҳитини яхшилаш мақсадида Парламентда Тадбиркорлик, рақобат ва саноат қўмитаси тузилгани маълум қилинди.

Бундан ташқари:

Ҳар бир қўмита қошида фуқаролик жамияти институтлари вакилларидан иборат жамоатчилик кенгашларини тузиш;

“Реновация тўғрисида”ги қонун ҳамда фуқароларимизнинг уй-жой қурилишига жалб этилган маблағларини кафолатли ҳимоя қилишга қаратилган қонунни қабул қилиш;

Электр энергияси онлайн улгуржи бозори механизмларини жорий қилишнинг ҳуқуқий асосларини яратишни тезлаштириш;

Сунъий интеллектни қўллаш орқали юзага келадиган муносабатларни тартибга солишнинг ҳуқуқий асосларини яратиш;

Истироҳат боғлари, сайилгоҳ, хиёбонларни хусусийлаштиришни тақиқлаш, дорилар устидан назоратни кучайтириш, нархлар сунъий ошишини олдини олиш, рецептсиз дорилар рўйхатини қисқартириш;

Ҳукуматнинг давлат бюджетига доир барча ҳисоботларини палатага фақат Бюджет кодексида белгиланган аудит хулосаси билан биргаликда киритиш амалиётига ўтиш;

Биринчи даражали бюджет маблағлари тақсимловчиларнинг харажатлари устидан парламент назоратини яратиш;

Қонунчилик палатаси ҳузурида Жамоавий ташаббуслар бўйича парламент комиссиясини ташкил этиш;

Қонунларимизни Жаҳон савдо ташкилоти қоидаларига тўлиқ мослаштиришни келгуси йилда якунига етказиш таклифлари янгради.

19,891

bakiroo

18 Nov, 10:13

«Камбағаллик тамғаси бор эди бизда» — уч ойда камбағалликдан чиқа олган Шарофат Нориева

Жиззах вилояти Шароф Рашидов туманидаги «Гулчи опа томорқа хизмати» кластери раҳбари Шарофат Нориева ўз фаолияти, қандай қилиб камбағалликдан уч ойда чиқа олгани ва президент билан тасодифий учрашуви ҳақида гапириб берди.

Шарофат Нориевага «Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган тадбиркор» фахрий унвони берилган. У гул етиштиришдан ташқари, хотин-қизларга 12 йўналишда билим берувчи ўқув маркази асосчиси ҳам ҳисобланади.

«Аёлларимизнинг қўллари пул кўрса, албатта, камбағалликдан чиқиб кетиб, меҳнатга ўрганади. Жуда кўп кредит олиб, мақсадли ишлатишни билишмаган экан. Ҳозир улар мақсадли фойдаланишни ўрганяпти», — дейди тадбиркор аёл.

Дастурнинг ушбу сонини ҳавола орқали тўлиқ томоша қилишингиз мумкин.

20,300

bakiroo

18 Nov, 08:18

Бозорларни эгаллашга ўтишди: Аския бозори сотиладими ёки совға қилинадими?

Яккасарой тумани ҳокимлиги ёйинлаган маълумотга кўра, қанақадир инвестор шаҳар ҳокимиятига ва давактивга Аския деҳқон бозори ўрнида экобозор, омборхона ва автотураргоҳ ташкил этиш таклифи билан чиққан. Инвестор номи доимгидек очиқланмаган (бегона бўлмаслиги аниқ).

Номи келтирилмаган инвестор яна бозор ўрнида меҳмонхона ҳам қурмоқчи эканлиги айтилган.

Берилган маълумотлардан 96%дан ортиқ улуши давлатга тегишли бозорни сотиш бўйича кенг инвесторлар ва талабгорни жалб қилиб аукцион ўтказиш англашилмайди. Яъни ёпиқ кабинетларда, ҳокимият ва ўзбекча хусусийлаштириш отаси давактив номи келтирилмаган инвестор фойдасига аллақачон қарор қабул қилиб бўлинган кўринади.

Таклиф этилаётган схемадан на давлат бюджети, на маҳаллий бюджет бир сўм ҳам олмайди.

Марҳамат, бозорни сотишмоқчими, очиқ аукцион ўтказишсин, исталган талабгор минимал шартлар билан савдога киритилсин. Ўша 150 миллион долларлик инвестиция киритмоқчи бўлган Мистер Икс инвестор ҳам қатнашсин, гар шунчалик зўр бўлса (фалон миллион инвестиция киритмоқчи бўлган шалаш конторалар нега ўзларини, манбларини, келиб чиқишини яширишади). Очиқ савдода бозор учну ким кўп тўласа ҳалоли бўлсин.

Аския бозори, маълумот учун Тошкентнинг энг қиммат локациясида, 1,8 гектар ҳудудда жойлашган. Ҳозир бориб сўрашингиз мумкин, бозор атрофидаги ер майдонлари, агар топа олсангиз, сотихи 150 минг доллар атрофида. Бозор қуп-қуруқ ернинг ўзида баҳоланса ҳам 27 млн.доллардан кам эмас. Бу пулга Яккасаройда камида икки ва уч сменада ўқиётган боллар учун 15та энг қойилмақом мактаб қурса бўлади. Ҳеч ким сайламаган ҳокимият пул йўқ деб 3 йилдан бери саратондан ўлаётганлар учун битта хоспис қуриб бера олмайди. Қанақадир уят ва шармандалик.

Яккасарой ўзи борган сари аномал туманга айланиб бормоқда. Туманнинг энг машҳур парки ҳокимиятнинг кўз қисиб туриши остида мистер икс инвесторлар томонидан маҳв этилиши тўхтагани йўқ. 4 гектар ер бир тийин тўламай аллақачон эгаллаб бўлинган (камида 50 миллион долларлик ер). Паркнинг қолган қутган қисми учун бефарқ бўлмаган фуқаролар курашишни давом эттирмоқда. Ҳокимият шу мистер икслар тараф, суд шулар тараф.

Айтиш керакки, Яккасарой бу Сўх эмас, Мўйноқ ёки Шеробод эмас. Чекка туманлардаги ер майдонлари ёки объектлар инвестиция киритиш шарти билан инвесторларга топширилишини тушунса бўлади. Лекин чўнтакларга совға қилинаётган бу жойлар Тошкентнинг қоқ маркази.

Энг ликвид, энг қиммат локацияларни "инвестиция киритиш" шаблони билан совға қилишни ва чўнтаклар фойдасига тақсимлашни бутунлай тўхтатиш керак. Антикоррупция агентлиги нима дейди, янги параламент нима дейди, деган риторика энди бефойда. Жамиятнинг ўзи рад этиши зарур бундай бузуқ, заракунанда ва коррупциоген практикани.

21,319

bakiroo

18 Nov, 05:42

Яширинча "хусусийлаштирилган" UNG Petro CARVON'га айланмоқчи

Деярли 1 йил аввал яширинча ва балки сопини ўзидан чиқариб "хусусийлаштирилган" (бу ҳақда 2024 йил март ойида маълум бўлиб қолган) ва ҳалигача собиқ отаси Ўзбекнефтегазнинг бренд ва корпоратив атрибутикаларидан фойдаланиб келаётган заправкалар тармоғи ўзини CARVON деб қайта брендлаштирмоқчига ўхшайди.

Дам олиш кунлари тармоқларда бу ҳақдаги реклама материаллари айланган.

Янгича номланган заправкалар тармоғи ҳамма қатори 80 шиптирни биржадан оладими ёки ҳалигача қўлланилиб келаётган тирқишидан имтиёзли фойдаланишда давом этадими, шу кунгача аниқлик киритилгани йўқ. Рақобат қўмитаси рақобатни намойишкорона бузаётган бу ҳолат бўйича суриштирув ва ўрганиш ўтказгани ҳақида ҳам маълумот мавжуд эмас.

Эслатиб ўтамиз, имтиёзли тирқишлар қўлланиб сотилаётган 6900 сўмлик шиптир вилоятларда умуман йўқ. Витринага айланган Тошкентда фақат бир неча соатга сотувга чиқарилади.

22,040

bakiroo

17 Nov, 16:38

Ана "ислоҳот", ана "рақамлаштириш"

Чўпни тиқиб юришдан воз кечиш эмас, чўп тиқиб юришни янада такомиллаштириш. Чўп тиқишга навбат олиш

23,883

bakiroo

17 Nov, 08:15

"Ҳарорат -10, -20 даражагача пасайганда ойлар ва туманлар кесимида ҳаракатлар режаси тайёрланган"

Энергетика вазири Мирзамаҳмудовга кўра, ҳарорат -10, -20 даражагача пасайганда ойлар ва туманлар кесимида ҳаракатлар режаси тайёрланган. Вазир аввал ҳам куз-қиш мавсумига тайёргарлик доирасида базавий ва пессимистик сценарийлар ишлаб чиқилганини маълум қилган эди (лекин сценарийлар ҳалигача очиқланмаган).

Ўзбекнефтегаз раиси Баҳодир Сидиқов операцион самарадорликни таъминлаш, харажатларни камайтириш, рақамлаштириш ва захираларни ошириш ҳақида тўхталган.

Ҳудудгазтаъминот раиси Маъруф Хўжаев куз-қиш мавсумини муаммосиз ўтказишга ҳаракат қилишини қайд этган.

Баҳордаги схемадан кейин солиқ тушумлари камайишда давом этаётган Ўзтрансгаз ва ташкил этилганидан буён ёпиқ бассейнлигича қолаётган, бюджет субсидияларининг энг катта ўзлаштирувчиси бўлган UzGasTrade раҳбарлари микрофон олдида кўриниш бермаган.

25,016

bakiroo

16 Nov, 13:57

Иқрорнома

UzTest тан олишича, 1 ноябрдан 12 ноябргача марказ 600 дан ортиқ автомобилни синовдан ўтказди. Полигоннинг қуввати кунига 50−60 та — йилига 22 мингта автомобилни текшириш имконини беради.

Ўтган йили 62 минг ортиқ автомобиль импорт қилиниб, тахминан шунча мувофиқлик сертификати берилган. 2024 йил 8 ойида 48 минг автомобиль импорт қилинган.

Бу тайёр иқрорнома. Исталган нормал давлатдаги маҳкамада ва нормал судда Uztest'га қарши даъво беришга ва етказилган зарарларни қоплашга асос бўлади. Тасаввур қилаяпсизми, UzTest полигонида синов ўтказиш имконияти 3 карра камлигини била туриб, синовларни бошлаш қанақа оқибатлар яратишини тасаввур этган ҳолда, шу ишга қўл уришган. Бу синовлар ўтказишдан мақсад истеъмолчилар учун таваккалчиликни камайтириш ҳам эмас, электромагнит мослик синовидан ўтказиш ҳам эмас, йўқ жойдан муаммо ясаб, импортчи мокки ва истеъмолчиларни бездириш бўлган. Ва Uztest бунинг уддасидан чиқди. Ўнлаб тадбиркорлар “энасини эмсин” дея қўл силтади ва ишини тўхтатди. Яна тўхтатишади. Ўзи учун четдан автомобиль олиб келган одамлар ҳам қайтиб бу ишга қўл урмайди.

Худди шу методичка маиший техника импортини чеклаш учун февраль ойида “Eltech-Lab” МЧЖ воситасида қўлланган эди. Энергесамарадорлик тестини ўтказиш бўйича ҳеч қанақа ускунаси бўлмай туриб, ҳукумат энергосамарадорлик бўйича тест ўтказиш мажбуриятини киритган. Шу протоколни олигархлар дастёри агентлик тайёрлаган, бош вазир ўринбосари имзо чеккан. Синов учун биронта асбоби йўқ бўла туриб “Eltech-Lab” МЧЖ тадбиркорлардан миллионлаб долларлик совиткич, музлаткич ва кондиционер қабул қилаверган. Навбат кўп дея ойлаб чўзиб юраверган. Тадбиркорлар синган, миллионлаб зарар кўрган.

Сиз нима деб ўйлайсиз, “Eltech-Lab” МЧЖга бирон чора кўрилдими? Йўқ. Етказилган зарарлар қоплаб берилдими? Йўқ. Бош вазир ўринбосари ва агентлик раҳбарига ҳеч қурса сиёсий жавобгарлик эълон қилиндими? Йўқ.

Чунки мақсад ҳеч қанақа синовлар ўтказиш ва шу орқали сифатни таъминлаш эмас, маиший техника импортини чеклаш бўлган. Бўлди.

Бу сафар ҳам шундай бўлади.

28,264

bakiroo

16 Nov, 10:46

Uztest билан боғлиқ абсурднинг давоми ҳам бор

Ўзи регулятор бўлган Техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги «UzTest» давлат корхонасининг таъсисчиси ҳам.

Яъни регулятор бир қўли билан мувофиқлик ва синовлар ўтказишга боғлиқ қоидаларни белгилайди. Иккинчи қўли билан (ёки бошқа қайсидир аъзоси билан) ўша бузуқ қоидалардан фойдаланиб бизнес, яъни соққа қилади. Зўр-а!

Лицензия пицензия деган нарса йўқ.

Агентлик директори Жуманазаров UzTest раҳбари Каттаходжаевнинг раҳбари, шундайми? Бюрократик вертикал бўйича ҳам, қўнғироқ ҳуқуқи бўйича ҳам.

Айтайлик, бозорни монополлаштириш орзусидаги BYD ёки бож киритишни сўраб ётган ADM Jizzakh'дан Жуманазаровга импортчиларни қўл силтагунча сиқиб туришга оид топшириқ ёки илтимос бўлса, Каттаходжаев бажармайди деб ўйлайсизми? Ёки Artel/Texnopark гуруҳи ёзнинг қоқ ўртасида масалан, 2 ойгина импорт кондиционерларнинг синовини чўзиб туришни сўраса?

Бу қанақа Спрут эканини тасаввур қилдингизми?

Унданам қизиғини айтайми, маиший техника учун турли синов ва тўсиқлар яратишга, электромобиллар учун рақобатчиларга қарши нотариф чекловлар яратишга билвосита (аслида бевосита) сабабчилар ҳисобланган, бозор устидан юқори кабинетлардаги аёнлар ва аффилинган ваколатлар воситасида устуворлиги таъминланган Artel/Texnopark гуруҳи ёки электромобиллар бозори устидан ҳукмронлигини ўртанаётган BYD гуруҳи ҳалигача монополист деб топилмаган.

Бу абсурд ҳақда вақти келиб (Саксон тўртинчи ренессанс пайти), балки китоблар ёзилар.

Ҳозирча эса ўша калит сўз ёдга тушади:

Спрут.

60,971

bakiroo

16 Nov, 07:12

UzTest нима учун монополист деб эълон қилинмаган?

Олигархлар ва Монополистлар дастёрига айланган Техник тартибга солиш агентлиги қошидаги UzTest мокки тадбиркор ва истеъмолчиларни қоқиштираётгани масаласига ҳукумат вакиллари томонидан бирон бир расмий муносабати билдирилгани йўқ. Билдирилмасаям керак. Ўзбекистонда кичик бизнес ва истеъмолчи ким? На параламентда, на ҳукуматда вакиллиги ва овози йўқ ҳеч ким.

Лекин қонунларимизга қарасангиз, истеъмолчиларнинг ҳақлари ҳимоя қилиниши керак, рақобат муҳитини бузаётганлар жазоланиши, ҳеч бўлмаса тийиб турилиши керак.

UzTest DM деган мисоли аждарҳо автомобиллар ва электромобиллар мувофиқлигини текшириш (аслида электромагнит мослашувчанлиги бўйича текширув баҳонасида импортни чеклаш) Ўзбекистонда ягона синовчи. Қорақалпоғистонлик, сурхондарёлик, анджижонлик истеъмолчи ва тадбиркорлар ҳам 1 ноябрдан бошлаб ҳеч бир олдидан огоҳлантиришсиз шу аждарҳонинг Пискентдаги уясига келиб синовидан ўтмаса бўлмайдиган қилиб қўйилган. Синов тўловини истаса 6 млн.сўм, истаса 9 млн.сўм қилиб белгилайди. На калькуляция, на таннарх деган ўлчовлар бор. Истаса 2 соат, истаса 2 кун, ёқмасангиз 2 ҳафта куттиради. Ҳеч қандай процедуравий чекловлар ҳам йўқ бу ўзбилармонларга.

Бу ҳаммаси эмас. Мисоли аждарҳолар май ойида буён маиший техникаларнинг энергосамарадорлик тестини ҳам ўтказишади (бунгача яна бир моночўнтак “Eltech-Lab” МЧЖ ҳам тадбиркорларни пулини олиб, ҳам ҳеч нарса қилмай ойлаб сарсон қилган). Совиткич, музлаткич ва кондиционерлар энергосамарадорлик тестларини ўтказиш ҳам ҳафталаб, ойлаб чўздирилади. Пулини тўладинг, сертификатингни олдинг эмас. Чунки буларнинг мақсади олигарх валийнеъматлари учун импортни чеклаб бериш ва шу баҳона йўл-йўлакай миллиардлаб бебилиска соққа ишлаб қолиш.

Ўзи буларнинг тарифлари қанақа, шартлари қанақа, қайси асосда иш юритишади деб сайтига кирмоқчи бўлсангиз, ишламайди. Неча марта уринган бўлсам, ҳеч қачон ишламаган. Кунўз ҳам шунча уриниб, 503 рақамли сайтга кира олмаган.

Энди савол: Рақобат қўмитаси UzTest'ни автомобиллар ва маиший техника маҳсулотларини сертификатлаш хизматлари бўйича монополист деб тан олиши керакми? Аждарҳо монополистлар рўйхатига қўшиши керакми? Аждарҳо монополистлардан талаб қилинадиган тартиб ва процедураларни UzTest'дан ҳам сўраши керакми?

Ё UzTestнинг валийнеъматлари шонли энергетикларникидан ҳам қўрқинчлироқми?

24,752

bakiroo

16 Nov, 06:39

Ишора

Ўзбекистонда хусусийлаштириш қандай амалга оширилиши,инвестицион муҳит туби ва қоронғулиги ҳақида бошқа инвесторларга ҳам яққол ва тушунарли ишора бу.

22,827

bakiroo

15 Nov, 13:46

"Ҳаммаси аён бўлса, гумон қилиш яхшимас"

Ежи Лецнинг ушбу қанотли ибораси охирги пайтда янги Ўзбекистонда халққа товон юклаб катта пул ишлаш воситаларининг кўпайиб бораётгани сабабларини тушунтирмайди.

Лекин ҳеч бўлмаса саволлар берилиши кераклигига ундайди:

1. Ҳукуматнинг 2023 йил 1 июлдаги 224-35-сонли ёпиқ қарори ва бир нечта ХДФУ топшириқлари асосида автотранспорт воситаларига давлат рақамини ишлаб чиқишни хусусий секторга топширилиши ва “Gid License Plate” МЧЖ ўртасида қандай боғлиқлик бор?

2. Агар ҳукумат автомобиль рақамлари билан боғлиқ давлат хизматини кўрсатиш жараёнларига хусусий секторни жалб қилишга қарор қабул қилган бўлса, хусусий шерикни танлашда тендерми, танловми ё аукционми эълон қилинганми, ўтказилганми? Уларда ҳукуматнинг бу қарори чиқишидан 2 ой аввал ташкил этилган “Gid License Plate” МЧЖдан ташқари яна қайси компаниялар иштирок этган?

3. Қоида бўйича қайсидир давлат хизмати ёки давлат функциясини хусусий секторга беришдан мақсад хизмат таннархини арзонлаштириш ёки рақобат яратиш бўлади (булмаса хусусий шерик билан ҳамкорликдан қандай маъно). Унда нега давлат рақами белгиларини бериш учун тўлов ҳукуматнинг хусусий секторни жалб қилишга қарор қилгандан кейин арзонлашиш ўрнига каррасига қимматлашди?

4. Ҳозирда автомобиль рақами учун тўлов 1 312 500 сўмни ташкил этади. Хусусий сектор жалб қилинмасидан олдин тўлов миқдори 450 минг сўмдан иборат бўлган. Давлат рақамларини ишлаб чиқиш таннархи жараёнга хусусий секторга жалб қилингач, каррасига ортдими ёки тўловнинг оширилишини бошқа сабаблари мавжудми?

5. 2023 йил 1 ноябрга қадар автомашина олди-сотдисида илгари шу автомашинага бириктирилган давлат рақамларини яна тўлов тўламасдан, ишлатиш мумкин эди. Нима сабабдан хусусий секторни жалб қилишга қарор қабул қилингач, ушбу қоидалар бекор қилинди. Мақсад янги давлат рақамини кўпроқ ва қайтадан сотиш билан боғлиқми ёки бошқа сабаблар борми?

6. Давлат рақамларини бериш бўйича хизматдан келиб тушаётган маблағлар 2023 йил 1 ноябрдан бошлаб қандай тақсимланмоқда? Ўтган даврда келиб тушган маблағларнинг қанчаси хусусий шерикка, қанчаси давлат бюджетига ва яна қанчаси вазирликнинг махсус жамғармасига ўтказилган?

7. Ҳукумат бошқа давлат хизматларини кўрсатишда ҳам, масалан автотранспорт воситаларини рўйхатдан ўтказишда худди шу каби хусусий шерикларни жалб қилиш амалиётдан фойдаланмоқдами? Бунда давлат хизматлари учун тўлов хусусий шерик жалб қилингач, қимматлайдими ёки арзонлайдими?

26,252

bakiroo

15 Nov, 08:30

Биздан 6 карра бой Қозоғистонда автомобиль олди-сотдисини расмийлаштириш 13 карра арзон!

Келинг, узоққа бормайлик. Қозоғистонда автомобиль олди-сотдисини расмийлаштириш қандай ва қанчага тушади?

Биринчидан, бунинг учун нотариус ва "ГАИ"га бориш ҳам шарт эмас. Уйдан туриб ёки банкларнинг мобил иловаси орқали (kaspi.kz билан масалан) ҳам хизматдан фойдаланиш мумкин.

Иккинчидан, автомобиль рақамингиз ва техпаспортни уйингизга келтириб беришади ёки давлат хизматлари марказидан (ЦОН) бориб олишингиз мумкин.

Учинчидан ва бу энг асосийси, хизматлар учун тўлов Ўзбекистонга нисбатан солиштирганда сув текин:

Давлат рақами 2,8 АЕК (БҲМ);
Техпаспорт 1,25 АЭК;
Рўйхатдан ўтказиш 0,25 АЭК.

Жами 4,3 АЭК, бу 15 876 тенге, сўмда 411 минг сўм.

Яъни, автомобиль олди сотди битимини расмийлаштириш учун қўшнисидан 6 карра бой қозоқ қардошлар ўзбеклардан 13 карра камроқ пул тўлайди. Яна нотариус, ГАИ қилиб овора бўлмайди, навбатда турмайди, вақтини йўқотмайди, асаби ва соғлиғини кетказмайди.

Нимага бизда бу имконсиз? Қайсидир тўда оч қоладими? Ўртамчилар кўчада қоладими?

Балки шунинг учун ҳам камбағалдирмиз?

Балки турли ўйлаб топилган предлоглар билан таланмаётган мамлакатларда халқ бойроқ яшар?

31,950

bakiroo

15 Nov, 05:36

Автомашиналарни худди эски замондагидек "Доверенность" орқали сотилиши кескин кўпайган

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази автотранспорт воситалари савдоси ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 44%га қисқарганини қайд этмоқда. Иккиламчи бозорда йиллик қисқариш икки бараварга етган.

Лекин бу билан иккиламчи автомобиль савдоси қисқараяпти, деган алдамчи хулоса қилиш керакмас. Чунки де-факто сотилаётган автомашиналарнинг ҳар иккитасидан бири "бош ишончнома" ёки халқ тилида айтганда "ишончнома" орқали расмийлаштириб берилмоқда.

Нима учун орадан шунча йил ўтиб, Ўзбекистонда худди "ёмон Каримов" давридагидек одамлар автомашиналарини бир-бирига "ишончнома орқали" сотишмоқда. Сабаби битта: олди сотди шарномасини расмийлаштириш охирги бир йилда каррасига оширилган.

Автотранспорт воситаларини рўйхатдан ўтказиш ва қайта рўйхатдан ўтказиш учун тўлов миқдори 2024 йил апрелдан бошлаб 68,4 бараварга, автомобиль рақамларини бериш учун тўлов эса 2023 йил 1 ноябрдан 2 баравардан кўпга ошган.

Ҳозирда иккиламчи бозорда автомобиль олди-сотдиси учун 5,4 млн.сўмдан кўпроқ харажат қилиш керак.

Бош ишончнома бериш учун эса нотариал харажатлар жами 900 минг сўмни ташкил этади (6 баробар арзон).

Шунинг учун машина бозордами, кўчадами ё танишлар ўртасидами автомобиль олди-сотдисида ёппасига "ишончнома" орқали сотиш авж олган (айниқса, қиймати юқори бўлмаган Матиз, Спарк, Дамас ва Нексия автомобиллари бўйича). Албатта, бунинг рисклари ва йўқотишлари мавжуд, лекин танловсиз ва иложсиз қолган одамлар шунга мажбур бўлишмоқда.

Автотранспорт воситаларини рўйхатдан ўтказиш ва автомобиль рақамларини бериш тўлови нима учун каррасига оширилгани сабаблари ва мотивларига расмий изоҳ берилмаган (балки қанақадир ўртамчи ДХШ лойиҳаси ўйлаб топилгани бўлгани учундир).

24,337

bakiroo

14 Nov, 15:14

Мутлақо тасодифга кўра, панель импорти тақиқланишидан олдин кипрликми, швейцарияликми ё гонконглик инвестор панель ишлаб чиқариш заводи очган

Ўзбекистонда автомобиль ишлаб чиқариш бошланса автомобиль импортига, электромобиль ишлаб чиқариш бошланса, электромобиль импортига чекловлар бошланади. Кондиционер ва шинадан тортиб металл конструкцияларгача бўлган маҳсулотларни гапирмай қўя қолай. Чунки бу "маҳаллийлаштирувчилар" аслида импортчи чайқовчи, бу ёпиқ кабинетлар билан чатишиб кетган олигархларнинг бошқа бизнес модели йўқ, улар том маънода ожиз, заиф ва қўрқоқ. Улар фақат тақиқлаб ва чеклаб, жафокаш ва ҳимояти йўқ ўзбек халқини танловсиз қолдириб ва талаб пул ишлай олишади холос. Исталган очиқ ва рақобатли бозорда улар очидан ўлишади.

Сиз нима деб ўйлагандингиз, ўтган ойда панель ишлаб чиқариш заводини кўз-кўз қилганлар истисно бўлиб қолишадими? Ахир юз миллиардлаб панелга мажбурлашлар бўп турган бўлса, йўқ жойдан янги ва янги триллионлик ДХШ лойиҳалар ўйлаб топилаётган бўлса. Пул оқимларини бегона қилмай ўзлаштириш керак.

Бунинг учун нима қилиш керак? Импортни ёпиш керак? Буни оқлаб кўклаб берадиган, кабинетларга ўтказиб қўйилган энергошотирлар бўлса бор.

Танишинг: Панель ишлаб чиқарувчи Enter Green Solar.

Ҳа, ўша захарланган Бойсунда уйсиз қолдирилганларга яна ойлик бермай азоблаётган Энтер'нинг невара компанияси.

25,022

bakiroo

14 Nov, 13:30

Қуёш панеллари импортига навбатдаги тақиқ киритилмоқда

Фармон билан 2025 йил 1 январдан бошлаб BNEF Tier-1 рўйхатига кирмаган компаниялар томонидан ишлаб чиқарилган қуёш панеллари, инверторлар ва электр энергиясини сақлаш тизимларини импорт қилиш тақиқланади.

Албатта. фармон очиқ эълон қилинмагани учун тадбиркорлар бу ҳақда бехабар. Балки Энергетика вазирлигига апоқ чапоқларга аллақачон бу тақиқ ҳақида айтилгандир (балки тақиқ ташаббуси ўшаларнинг ўзидан ёки панел ишлаб чиқаришни бошлаган гонконглик инвесторлардан чиққандир).

Энди ўзингизга тасаввур қилинг, тадбиркорлар панелларни импорт қилишда, янги шартномаларни имзолашда, пул ўтказишда давом этишмоқда. Уларга 1 январь куни Божхонада нима дейишади? Бўлди, Шонли Энергетиклардан янги тақиқ чиқди, опкелган панелларинга, инверторларингга, тўлаган бўлсанг, пулингга куйдинг дейишадими?

Бу қанақадир янги абсурд? Навбатдаги ўзбилармончилик ҳақида қачон эълон қилишмоқчи? Бу навбатдаги тақиқ қонун талаблари бўйича Адлия вазирлиги, Савдо саноат палатаси, Рақобат қўмитаси билан келишилганми?

Ҳар эҳтимолга қарши, BNEF Tier-1 рўйхати билан бу ерда танишишингиз мумкин, шонли энергетиклар сайтидан топа олмайсиз.

24,336

bakiroo

14 Nov, 08:30

Президент фармонига амал қилинса, Учқудуқдаги шамол станцияси қурилиши мумкин эмас

2024 йил 11 сентябрдаги 139-сонли Президент Фармони (очиқ эълон қилинмаган) билан қайта тикланувчи энергия манбалари ҳисобига ишлаб чиқариш қувватларининг 20 ГВтдан, шамол станциялари қуввати 11,3 ГВтдан, қуёш станциялари 7,1 ГВтдан ошмаслиги белгиланган. Фармондаги вазифа ва топшириқларнинг ижроси Энергетика вазири Мирзамаҳмудовга юклатилган.

Фармон билан янги қувватларни барпо этиш фақат Бош вазир раислигидаги Мувофиқлаштирувчи комиссия қарорига асосан амалга оширилиши кўрсатилган.

Энг қизиғи, Мирзамаҳмудов ўтган куни Masdar билан Навоий вилоятининг Учқудуқ туманида қуввати 1000 МВт бўлган шамол электр станциясини қуриш бўйича имзолаган лойиҳаси фармон билан тасдиқланган станциялар рўйхатида йўқ. Президент фармони талаби ва руҳидан келиб чиқилса, бу станцияни қуриш мумкин эмас (захира қуввати яратиш талабларини бузади).

Учқудуқдаги станция ё шонли энергетикларнинг навбатдаги пиар акцияси ёки бу станция росмана қурилиши учун фармонга қўшилган қайсидир станция чиқариб юборилиши ва бекор қилиниши керак. Билгичларнинг айтишича, шартномаси имзоланган, лекин эълон қилинмаган лойиҳалар анчагина.

ДХШ бўйича лимит қаерда қолди, захиралар бўйича талаблар қайда қолди, дейдиган йўқ. Ё ўнг қўл чап қўл нима қилаётганини билмайди. Ёки энергосеҳргарга ҳамма ишонади.

21,115

bakiroo

14 Nov, 05:49

Қуёш ва шамол станцияларига нисбатан захира қувватлари йўқлиги ниҳоят эсга тушди, янги ва янги ДХШ имзолаб ётилибди

Стратегия тушгача ёки навбатдаги селектор ва қўнғироққача экани айниқса энергетикада яққол намоён бўлади.

Энергетика вазирлиги навбатдаги қуввати 1 ГВт бўлган шамол станцияси қуриш бўйича шартнома имзоланганини эълон қилмоқда. Аввал эълон қилинган лойиҳалардаги қувватлар билан ҳисобланса, 2030 йилга жами 21 ГВт қувватли шамол ва қуёш станциялари бўлади. Зўрку, дейишга шошилманг.

Қайта тикланадиган генерациянинг барқарорлиги доимий эмас, унга нисбатан захиралар паритети керак. Вазир ўринбосари Умид Мадаминовнинг ўзи 2030 йилгача камида 10 ГВт захира қуввати яратиш кераклигини айтаяпти. Лекин қайси манбалар ва маблағлар ҳисобидан эканига, бу бўйича нима иш қилинаётгани ва қандай режалар борлигига тўхталинмаган. 10 ГВт ҳазилакам қувват эмас.

Хўп, стратегик ҳужжатларимизда нима дейилган?

Энергетика вазирлиги ўзи тасдиқлаган Концепцияга кўра, 2030 йилга жами қуёш станциялари қуввати 5 ГВт, шамол станциялари қуввати эса 3 ГВтни ташкил этиши керак бўлган. Барча ҳисоблар шу ўлчовлар асосида олинган. Лекин улар аллақачон эскирган, янгилари балки бордир, лекин очиқланмаган. Қарорларга киритилиб юборилаётган лойиҳаларда рақамлар ҳисоб-китобларга асосланганми?

Энди саволлар: Биз истаётган энергетика бозори учун ўзимиз ўзимизга чуқур хатарлар яратмаяпмизми? Бозорни ҳали бозорга етмаёқ ўлдириб қўймаяпмизми? Ҳозирги ҳолатда узоқ йиллар инвестиция киришига иштаҳа ўлдириб қўйилмадими? Қуёш ва шамол ДХШ лойиҳалари ясашни балки бозорга етгунча ва захиралар барқарорлигини яратмагунча тўхтатиб турармиз? Бу потиратиб тузилаётган ДХШларнинг билвосита юки эртага давлат мажбуриятига ва эҳтимолий қарзига айланиши ҳақида ўйлаш пайти келгандир балки? Ёки лойиҳа шартномалари имзоланмаган бўлсаям, лента қирқиб пиарни давом эттираверамизми?

22,674

bakiroo

13 Nov, 14:00

Монополистлардан навбатдаги шокхабар: Темир йўлда юк ташиш тарифлари кескин оширилади

“Ўзтемирйўлконтейнер” АЖ устав капиталидаги 35,0 фоиз давлат акциялар пакети 200 млрд.сўмга "хусусийлаштирилгани" фонида ўзбек бизнесини ақлини шоширадиган навбатдаги шокхабар эълон қилинди. Балки бугун монополистлар кунидир.

1 декабрдан темир йўлларида юк ташиш тарифлари 30%га кўтарилади.

Монополист хизмат тарифларининг оширилишини харажатларнинг ошгани билан оқлаган. Йил бошида Давлат раҳбари барча давлат корхоналари учун таннархни қисқартириш ва самарадорлик йили эълон қилиниб, таннархни 15 фоизга камайтириш бўйича топшириқ бергани темирйўлчиларнинг эсида бўлмаса керак ёки улар харажатларни ошириб таннархни шишириш ҳадисини шонли энергетиклардан ўрганиб олишган.

Темир йўллари компанияси, шунингдек, турли монополист ва чўнтаклар учун каррасига арзон имтиёзли тарифларни бекор қилиниши ҳақида маълумот келтирмаган. Ахир имтиёзлар бекор қилинса, тарифларни оширишга умуман зарурият туғилмаслиги ҳам мумкин.

Темир йўлларида тарифларнинг қимматлигидан ташқари ношаффоф шаклланиши, тарифларда тенглик йўқлиги, вагон ва контейнерларга доступ бир хил эмаслиги бизнесни доимий қийнайдиган муаммолардан ҳисобланади.

Кескин қимматлашаётган тарифлар истеъмол ва ишлаб чиқариш нархларида қандай акс этиши бўйича ҳисоб-китоблар эълон қилинмаган.

26,830

bakiroo

13 Nov, 10:40

"Олигарх ва монополистлар фойдасига импортни чеклаш агентлиги"

Бу агентлик йил бошидан бери нимаики ишга қўл урган бўлса, ҳаммаси рақобатни чеклаш ва истеъмолчиларни жазолашга оид бўлди. Шунинг учун агентлик номиниям қилаётган бузғунчилик ишларига мувофиқ ўзгартириб қўйиш тўғри бўлади.

Бу лифт ва эскалаторларга оидми,
нотариф чекловларга айланган энергосамарадорлик тестларими, маиший техника импорти учун нотариф тўсиқларми, электромобиллар бозорини бир қўлли қилиш ҳаракатларими ёки электромагнит мослашувчанлик текшируви баҳонасида автомобиллар импортини тўхтатишга уринишми, фарқи йўқ, шиор ва қарорларда қандай ниқобланмасин, ҳаммаси Ўзбекистонни талаётган олигарх ва монополистлар манфаатлари учун хизмат қилади.

Хитой, Корея, Япония, Германия солиқ тўловчилари ҳисобидан биз учун шу мошинларни бизникидан кўра қатъийроқ стандартлар ва сифатлироқ синовлардан ўтказиб бўлинган-ку, деган аргумент буларга ишламайди.

Юқори сифат ва назорат тизимига эга мамлакатлар томонидан сертификатланган импорт қилинадиган товар ва хизматларни яна қўшимча миллий сертификатлаш амалиётини тўхтатиш 2021 йилдаёқ таклиф этилган. Бу олигархсевар қулоқлар рационал таклифни эшитади деб ўйлайсизми? Улар учун Ўзбекистон иқтисодиётига солиқ тўловчилар чўнтагидан пул олиб етказилаётган зиён ҳисобмас. Юз марта айтганимиздек, улар экономика, бизнес ва якунда истеъмолчилар кўраётган зиёнга, харажатга тупуриб қўйишган.

Икки йилдан кейин ЖСТга киришимиз керак. Агентлик экспортчилар учун ташқи бозорларда техник тартибга солиш ва мувофиқлаштириш йўлида нимадир қилдими? Йўқ, уларга импортни чеклаш ва тақиқлаш мазалироқ, осонроқ.

24,858

bakiroo

13 Nov, 10:08

“Трастбанк”дан фойдали ипотека кредити!

Ўзингизнинг шинам хонадонингиз бўлишини орзу қиляпсизми? “Трастбанк” сизга ёрдам беради. Бирламчи бозордан уй-жой харид қилиш учун ипотека кредитини тақдим этади.

Расмий даромадга эга бўлган мижозлар учун:

✅Фоиз ставкаси: 17,5 %
✅Миқдори: Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлар учун – 330 млн сўмгача, Тошкент шаҳрида эса 420 млн сўмгача;
✅Муддати: 240 ойгача;
✅Бошланғич тўлов: 15%.

Ўзини ўзи банд қилган шахсларга:

✅ Фоиз ставкаси: 17,5 %
✅ Миқдори: Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлар учун – 330 млн сўмгача, Тошкент шаҳрида эса 420 млн сўмгача;
✅ Муддати: 240 ойгача;
✅ Бошланғич тўлов: 35%.

Батафсил

Саволларингиз бўлса 1287 рақамига қўнғироқ қилинг.
Телеграм: @trustbankuz

Реклама

23,160

bakiroo

13 Nov, 08:14

Буни аукцион деб атаб бўлмайди, бизга бир қўлли парковка монополияси керак эмас

Тошкент шаҳрида 50дан ортиқ кўчада пулли тўхташ жойларини бошқариш ҳуқуқи учун аукцион эълон қилинмоқда.

Агарда аукцион пойтахт маъмурияти истагандек ўтса, шаҳарда ягона Парковка қироли пайдо бўлади. Ғолиби олдиндан ёпиқ кабинетларда келишилмаган бўлмаса, бу жараённи аукцион дейишга тил бормайди.

Биринчидан, пойтахтдаги 50дан ортиқ энг гавжум ва ликвидли кўчалар битта лотда савдога чиқарилмоқда. Яъни "ғолиб" битта кўча ёки мавзедаги кўчаларни эмас, бутун шаҳарни "қўлга киритади". Нормал аукцион шароитида шаҳардаги бўлажак парковкалар ўнлаб лотларга бўлиниши ва улар ўзаро боғланмаган инвесторларга таклиф этилиши зарур. Бунда масалан, бир ҳудуддаги Шевченко, Чехов, Шаҳрисабз ва Якккачинор кўчалари бита лотда эмас, турли лотларда савдога қўйилиши ва битта қўлда жамланмаслигига урғу берилиши керак.

Иккинчидан, барча кўчалар битта лотга боғлангани учун аукционга кириш шартлари жуда оғир ва қиммат қилинган. Табиийкки, қайсидир аввалдан келишилган ғолибга мослаштирилган бўлиши эҳтимоли мавжуд. 5 миллион долларлик инвестиция шартини бажариш ва бошланғич нархи 57,2 млрд.сўмлик йиллик ижара нархини қабул қилишга журъат этувчи ўнлаб рақобатдош бизнес субъектлар топилмаслиги аниқ (спарринг рақиб ролини ўйнаб берадиганлар доим топилади). Лекин, айтайлик, лотлар 20та бўлса, аукционга кириш инвестициявий шартлари 100 минг доллардан бошланса, иштирокчилар сони кескин ортади. Табиийки, аукцион ҳам кескин рақобатли бўлади, ижара ҳақининг нархи аукционда тезроқ ва кўпроқ ошади, давлат ҳам каррасига ютади.

Учинчидан, аукционлар охирги йилларда амалдорлар қўлидаги ғирт манипуляция воситасига айланиб бўлди. Бу ҳақда ичкарида эмас, четдаги овозлар орқали ҳам очиқ гапира бошлашди. Ер сотишдан тортиб хусусийлаштиришгача қўлланилаётган аукцион жараёнида сунъий равишда қўшилган бюрократик ва коррупцион ғовларни, рақобатни чекловчи қоидаларни доимий инвентаризация қилиб бориш вақти аллақачон келган. Аукционлар шартлари масалан, Антикоррупция агентлиги томонидан коррупциогенлик назоратидан, Рақобат қўмитаси томонидан эса рақобатдошлилик мезонларидан ўтиши мажбурий бўлиши зарур.

Умид шуки, Рақобат қўмитаси ва Антикоррупция агентлиги пойтахтда парковка монополиясини яратиши мумкин бўлган, белгиларига кўра аукцион деб аташ қийин бўлган бу аукционни тўхтатишади.

ОАВ ва фаол жамоатчиликни бефарқ бўлмаслигини сўрайман. Ўзи тепадан ҳам, пастдан ҳам, ортдан ҳам, ёндан ҳам монополист ва олигархлар томонидан таланаётганимиз етмаётгандек, яна битта монополист пайдо бўлишига кўз юмиб қараб туриш мумкин эмас.

23,451

bakiroo

13 Nov, 07:11

Ниҳоят 80 шиптир учун потолок спред ўрнатилди

Рақобат қўмитаси 80 шиптир лақабли ёқилғи учун биржа савдоларида бошланғич нархга нисбатан 5%лик спред ўрнатгани маълум қилинмоқда.

Кечаги савдоларда 80 шиптирнинг тоннаси айрим битимларда қарийб 10,6 млн.сўмдан сотилган эди (ўртача нархлар бешинчи кун кетма-кет рекордини янгилаб, 10 180,5 минг сўмга етган). Бугунги савдоларда эса битимлар 9,3-9,4 млн.сўмдан ўтмоқда (нархлар ўртача 10%дан кўпга арзонлаган).

Аввал ҳам кўп бора таъкидлаганимиздек, потолок спред қоидалари бозор йўқлигида, бир тўда олигархлар ва монополистларнинг ўзбошимчалигига қарши фавқулодда, лекин вақтинча чора сифатида кўрилиши керак. Энергетик тўданинг ўзбекистонликларни талашга қаратилган монополистик занжирлари парчалаб ташланиши ва эркин, рақобатли бозорга етиш асосий мақсад бўлиши зарур.

22,748

bakiroo

13 Nov, 04:36

Синовларни Бойсунда ўтказса бўлмайдими?

Импорт автомобиллар ва электромобиллар учун ўйлаб топган синовларингизни Пискентда эмас, Бойсунда ўтказинглар.

Ахир, импорт мошинлар одам, бетон ва темир дош бера олмаётган Бойсуннинг захарли ҳавосида синовдан ўтиши керак-ку.

Шунда бузуқ мақсадинглар ҳам осонлашади. Шунча яратган тўсиқларингга қарамай, импорт мошин олиб келишда давом этаётган одамлар ва мокки тадбиркорлар охири қўл силтайди. Муттаҳам монополистлар ва ўғри олигархлардан яна бир олқиш ва балки мукофот ҳам оласизлар.

“Ўликни деразадан эмас, мўридан чиқариш” ҳақида фармойиш чиқарилган мамлакат тўғрисида латифа борку. Ўша сизлар ҳақингизда. Сизлар ҳали кўп латифалар қаҳрамонига айланасизлар, чунки қарғашга сўз қолмади.

30,255

bakiroo

11 Nov, 15:24

1,2 млрд.доллардан 8 млрд.долларгача

Номини ошкор этмаган соҳа мутахассисларининг айтишича, ёнувчи сланец лойиҳасини 2013-2014 йилда Ўзбекнефтгаз бошлаган, ўша йилларда нефть нархи кескин тушиб кетганидан кейин, иқтисодий самарадорлик нуқтаи назаридан бир муддат тўхтатилган экан.

Лойиҳа устидаги ишлар 2019 йилда яна тикланган. Йилига 6 млн. тоннагача сланецни қайта ишлаш орқали ундан 400 минг тонна енгил нефт (Бухоро нефтни қайта ишлаш заводида бензин ва керосин олиш учун), 90 тонна нодир металлар (ванадий, вольфрам, олтин, титан, мис ва уран) ажратиб олиш, қолган кулидан 1,5 млн тонна клинкерни Қизилқумцементга сотишни назарда тутган лойиҳанинг умумий қиймати қиймати 1,2 млрд долларга баҳоланган экан.

Яна маълум қилишларича, Оқтов, Сангрантов ва Бойсундаги энг йирик сланец майдонлари ёпиқ қарор билан кипрликми, швейцарияликми ё гонконглик инвесторлар бенефициарлиги ва назоратига ўтказилган.

Газета 2014 йилда айнан Сангрантов конини ўзлаштириш ва сланецни қайта ишлаш бўйича завод қуришни назардан тутган 1 млрд.долларлик лойиҳа ҳақида Ўзбекнефтегаз вакилига таяниб хабар берган экан.

Ўзбекнефтегаздан "Гонконгликлар" ихтиёрига ўтгач, қиймати 8 млрд.долларгача шишган лойиҳа иқтисодий жиҳатдан ўзини қандай оқлаши ва молиялаш манбалари ҳақида маълумот келтирилмаган (бошқа лойиҳалари бўйича ҳам шундай).

13,002

bakiroo

11 Nov, 14:43

Корхонангиз ҳақида телеграмда 50 млн Инстаграмда 100 млн фойдаланувчи билиши мумкин

Қандай қилиб дейсизми? Ўзбекистондаги етакчи реклама агентликларидан бири бўлган Eight Media Maker компанияси бугунги кунда ижтиомий тармоқларда жуда катта аудитория учун реклама кампаниялари ташкил қилиб келмоқда. Агар сиз ўз бизнесингизни, маҳсулот ёки хизматингизни миллионлаб аудиторияга танитмоқчи бўлсангиз бунда сизга айнан Eight Media компанияси ёрдам беради.

Компания бугунги кунда телеграмда жами обуначилари сони 50 миллиондан ошадиган, Инстаграмда 100 миллионга яқин аудиторияни қамраб олган каналлар, ОАВ ва бошқа саҳифаларга реклама жойлаштириш билан шуғулланиб келмоқда. Рекламанинг барча турлари, СММ, копирайтинг, мақолалар тайёрлаш, медиа ечимлар, PR-кампаниялар — Eight Media Maker буларнинг барчасини тақдим этади.
Реклама

13,654

bakiroo

11 Nov, 13:21

Навбатдаги 8 млрд.долларлик лойиҳа ясаётган инвесторнинг компаниялари ходимларига ойлаб маош тўламаслиги бу янги нормами?

Enter Engineering, Eriell, Saneg, Самарқанд халқаро технология университети ишчи ва ходимлари бир неча ойлик маошларини ололмай, натижасиз шикоят қилишда давом этмоқда. Кипрликми, швейцарияликми ёки гонконглик инвесторнинг ўзаро аффилланган компанияларида маошнинг ойлаб кечикиши биринчи марта эмас, бу сурункали ҳолат.

Қизиқ тарафи, ишчи ва ходимларига ойлик беролмаётган инвестор миллиардлаб долларлик янги ва янги лойиҳаларни таклиф этишни тўхтатгани йўқ. Ой бошида 8 млрд.долларлик ёнувчи сланец қазиб олиш лойиҳаси тақдим этилган бўлса, ўтган ойда Ёшлик 1 конида учинчи фабрикани тугатиб топширмай, тендер-пендерсиз тўртинчи ва бешинчи фабрикани (қиймати 12,5 млрд.долларга етган лойиҳа) бошлаб юборишганди. Орада Афғонистонда газ қазиб олиш бўйича 1 млрд.долларлик лойиҳага қўл уришди.

Қарор қабул қилувчилар бу миллиард миллиард долларлик шиширилган лойиҳаларни амалга оширишга кипрликми, швейцарияликми ёки гонконглик инвесторда пул борми ўзи, лойиҳаларнинг иқтисодий самарадорлиги қанақа бўлади, деб ўйлаб ҳам ўтиришмайди. Балки бу миллиардларни сопи қаердан чиқариб берилишини жуда яхши тушунишади.

Худди шундай нима учун ойлаб маош бермаяпсан деган савол кипрликми, швейцарияликми ёки гонконглик инвесторга ҳеч қачон берилмайди (худди Бойсун учун савол берилмагани сингари). Ваҳоланки, Меҳнат кодекси бўйича ойликни кечиктирганлик учун жавобгарлик бор. Маошни кечиктирган ёки бермаётганни жазолаш ва меҳнаткашларнинг ҳақларини тиклаш Меҳнат инспекциясининг тўғридан тўғри вазифаси.

Дарвоқе, бугун Касаба уюшмалари куни. Нормал мамлакатларда касаба уюшмалари меҳнаткашнинг ҳақини туя қилаётган корчалон ва олигархларни обориб опкелади. Бизда бўлса шотир ва бессейн профсоюзлар бадал ушлашда бор, ишчилар ҳимоясига келганида маъмуриятнинг биқинига кирволади.

18,658

bakiroo

11 Nov, 11:00

Банкларга аҳоли томонидан валюта сотиш кўпайган

2024 йилнинг 9 ойида жисмоний шахслар томонидан банкларга жами 11,8 млрд.доллар эквивалентида валюта сотилган. Бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2,8 млрд.доллар кўп.

Аҳоли томонидан сотиб олинган валюта ҳажми эса деярли ўзгармаган ва 6,9 млрд.долларни ташкил этган.

Аҳолидан валюта сотиб олишнинг ўртача қиймати 167,7 доллар, аҳолига сотишнинг ўртачаси эса 419,4 доллардан иборат бўлган.

16,284

bakiroo

11 Nov, 10:26

Гаражда бошланган бизнес ҳозирги пайтга келиб ишчиларига 1 ойда 1 млн доллар маош беради

Ҳамма бирдек севиб истеъмол қиладиган "Safia" бренди остидаги қандолат ишлаб чиқарувчи корхона ўз ишчиларига 1 ойда 1 млн доллар маош беради. Бу чакана маош эмас албатта.

Шунингдек, ҳозирда бренднинг ишлаб чиқариш ва савдо тармоғида 4000 нафар киши меҳнат қилмоқда. Жумладан, 150 нафар “Темир дафтари”да турган, яна 55 нафар ногиронлиги бўлган шахсларнинг бандлиги таъминланган.

Қайд этилишича, 2024 йилда Қозоғистонга 1,5 млн долларлик маҳсулот экспорт қилган корхона 2025 йилда бу кўрсаткични 4 млн долларга етказиб, Қирғизистон, Тожикистон ва Озарбайжонда ҳам ўз савдо нуқталарини очишни режалаштирмоқда. Бу орқали юқори даромадли иш ўринларини кўпайтириш мақсад қилинган.

Тасаввур қилинг, барча тадбиркорлар ҳам шундай йўсинда иш олиб бориб, минглаб инсонларни иш билан таъминласа камбағиллик сони анча қисқариши аниқ.

Ҳозирги ривожланаётган даврда тадбиркорларга жуда кўп имкониятлар берилмоқда. Улардан унумли фойдаланиб ривожланиш вақти келди назаримда.

17,516

bakiroo

11 Nov, 09:36

Янги тизим тажрибадан муваффақиятли ўтди

Февраль ойида президентнинг тегишли қарорига мувофиқ, муҳтож шахслар учун протез-ортопедия мосламалари ва реабилитация воситаларини ваучер асосида электрон тижорат орқали олиш тизими йўлга қўйилганди.

Ушбу тизим муваффақиятли тажрибадан сўнг, 1 октябрдан республиканинг барча ҳудудларида ишлаб келмоқда. 1 ноябрдан бошлаб эса, Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги томонидан муҳтожликни аниқлаш ишлари янада фаоллашди.

Маҳсулотлар ногиронлиги бўлган шахсларга ( Тиббий-ижтимоий экспертиза хулосаси асосида), пенсия ёшидаги ногиронлиги бўлмаган шахсларга (Врачлик маслаҳат комиссиясининг тиббий хулосаси асосида) бепул тақдим этилади.

Бугунги кунда 80 минг одам қамраб олинган, йил охиригача 100 минг кишини қамраб олиш режалаштирилган.

17,075

bakiroo

11 Nov, 04:15

Банкларнинг биржада валюта сотиши кўпайган

Тижорат банклари 2024 йилнинг 9 ойида 5,3 млрд.долларлик валюта сотган. Бу ўтган йилни тегишли даврига нисбатан 1 млрд.долларга кўпроқ.

Айни вақтда банкларнинг биржа орқали валюта сотиб олиши 14,0 млрд.доллардан 12,9 млрд.долларгача камайган.

Тижорат банклари томонидан биржада сотилган ва сотиб олинган валюта ҳажми ўртасидаги фарқ 9,7 млрд.доллардан 7,6 млрд.долларгача тушган.

Мазкур тенденция банкларнинг ўзи ва банк мижозлари кўпроқ валюта сотишни бошлагани, импорт учун камроқ валюта сотиб олишни бошлаганига ишора беради.

17,765

bakiroo

10 Nov, 12:17

Federal Reserve raisi Jerome Pauell, agar prezident Donald Tramp undan iste’foga chiqishini so’rasa, buni rad etishini aytdi.

Unga ko’ra, prezidentning uni lavozimidan bo’shatishga qonuniy vakolati yo’q. Pauell, shuningdek, Trampning qayta saylanishi Federal Reserve siyosatiga yaqin kelajakda ta’sir qilmasligini ta’kidladi.

Bu savolni sababi bor - Trampning ko’pgina maslaxatchilari va siyosiy hamfikrlari, jumladan, Senat yetakchiligini qo’lga kiritmoqchi bo’lgan Senator Mayk Li va albatta Ilon Maskga ko’ra - Federal Rezrv prezidentdan mustaqil bo’lishi yaxshi emas. Menimcha, Tramp prezidentligini ikkinchi qismida - aynan shu narsa - prezidentdan mustaqil ishlaydigan institutlarni kuchi va erkinligi sinaladi. Chunki kongress va senat ham respublikachilar qo’lida - demak qonuniy o’zgarishlarga imkoniyat keng, hatto oliy sud ham to’sqin bo’la olmasligi mumkin. Kuzatamiz. Senatdagi respublikachilarni falsafasi juda muhim bo’ladigan bo’ldi.

17,550

bakiroo

10 Nov, 08:16

Яширин қарорлар ва қиммат пропанни нима боғлаб туради?

Lolazor'нинг навбатдаги сонида яширин қарор ва имтиёзлардан тортиб, қимматлаган, лекин "арзонлашди" деб эълон қилинган пропан, метро ва жамоат транспортида яхшиланмаётган вазият ҳақида гаплашдик. Трамп ва ҳожатхоналар мавзусини ҳам четлаб ўтмадик.

Ўтказиб юборманг.

19,506

bakiroo

10 Nov, 04:15

Пропан ўйинлари: Октябрда 8 минг тоннадан ортиқ пропан "сотилмай қолган"

Пропан ё йўқ ёки тақчил бўлган октябрда биржа савдоларига чиқарилган 8 180 тонна пропан "сотилмай қолган".

Бундай аномалликни тушунтириш учун Рақобат қўмитаси пропани "сотилмай қолган" сотувчилар қирқимида текширувлар ўтказиш керак бўлади. Ўзи бўлганми бу пропан, бўлган бўлса қаерда, Ўзбекистон ичидами, контрактланганми, қайси асосга кўра сотувга қўйилган ё йўқ пропан бўлганми?

Нарх потираб ошган сари "сотилмай қолган пропан" ҳам ошиб борганига эътибор қилинг.

Минглаб тонна пропаннинг "сотилмаслиги" билан боғлиқ ўйинларнинг абсурдлиги шундаки, эркин бозор шароитида мавжуд товар сотилмаса, эртасига арзонроқ нархда сотувга қўйилиши керак. Масалан, 30 октябрь куни 559 тонна пропан сотилмай қолган, эртасига бошланғич нарх тушиш ўрнига яна ошган. 31 октябрь куни 603 тонна пропан сотилмай қолган, 1 ноябрь куни бошланғич нарх тушиши ўрнига ошишда давом этган.

2 октябрь куни ўртача сотилиш нархи бошланғич нархга нисбатан 2 каррадан кўпга ирғиган ва потолок спред ўрнатилмагунча бошланғич нархга нисбатан ўртача нархлар деярли ҳар куни 1,2 - 1,6 каррадан кўпроққа ошиб бораверган.

Биржага қўйилган ва "сотилмай қолган" пропан ҳажми гўёки ошиб борганига қарамай, амалда сотилган пропан ҳажми ҳалигача апрель ойи даражасига чиқмаган. Айнан амалда сотилган пропан ҳажми дефицит сунъий равишда уюштирилганини яққон намоён этади.

Нима деб ўйлайсиз, нархни сунъий ошириш билан боғлиқ бу ғирром ўйинлар бўйича олигарх ва монополистларга қарши "пропан иши" очиладими ё яна ҳаммаси "ўрага сичқон тушди, гулдур гуп" бўлиб ёпиладими?

20,480

bakiroo

09 Nov, 06:20

Марказий банк ўзбек банкларини бино қуриб сотарга айлантирмоқчими?

Банкларнинг кўчмас мулкка инвестициялари (бу нафақат қурилиш ва эгалик, кўчмас мулк ва қурилишга кредитларни, инвестициялар, бошқа қаттиқ харажатларни ҳам ўз ичига олади) молиявий самарадорликни кескин ёмонлаштирадиган омиллардан ҳисобланади.

Бино қуриб сотарга айланган Саноатқурилишбанкнинг авантюрасини тўхтатиш ўрнига Марказий банк бошқа банкларни ҳам кўп қаватли филиаллар қуришга ундамоқда.

Тижорат банкларини тийиш ўрнига хатар ва маъмурий зараркунандаликка мажбурлаш ўтган ёмон замон учун иллат эди, ўша касаллик Янги Ўзбекистонга қайтди, балки Марказий банк ҳукумат идорасига айланиб улгурди.

Эслатиб ўтамиз, Банк фаолияти учун кўчмас мулк ва бошқа мол-мулкларнинг жами қиймати банкнинг 1-даражали регулятив капиталининг бир баробаридан ошмаслиги керак.

37,924

bakiroo

08 Nov, 13:30

Банк завод қурмаслиги керак, бино қуриб сотмаслиги ҳам керак

Албатта, Алоқабанк Тошкент Чинни заводини сотишга қарор қабул қилиб жуда тўғри қилган, гарчи уни қуриш топшириғи-ю, иқтисодий самарасиз ва бозори йўқ бўлишини била туриб, қурилгани ва кўз-кўз қилиб топшириш аввалбошдан хато бўлган бўлса ҳам.

Умид шуки, айнан Тошкент Чинни заводи мисолида банклар, ҳатто давлат банки бўлса ҳам завод қурмаслиги кераклигини ҳукумат аёнлари яна бир марта тушуниб етишди. 100 марта хато бўлган иш, 101-сида тўғри бўлиб чиқмайди.

Алоқабанкнинг Чинни заводини қанақадир Давактивга топширмай, ўзи сотишга қарор қилгани иккинчи тўғри иш. Давактив қиммат активни арзонга ё сувтекинга сотиши мумкин ёки ёпиқ кабинетларда схема ясаб, қайсидир чўнтакка сопини ўзидан чиқариб беради.

Сотилаётган Чинни заводига келсак, бу жойнинг энг қиммат хусусияти ер. Нақ 5,6 гектар. Бошланғич нархи сотихига 23 минг долларданга тушади. Ғолиб харидорнинг пули ўзи билан кетади.

Дарвоқе, ҳалиям кеч эмас, Тошкент ситида ихтиёрий-мажбурий равишда қурилган бинони Алоқабанкнинг ўзи сотгани, ундан ҳам яхшиси, бир қисмидан фойдаланиб, бир қисмини сотиб, қолган қисмини оператив бошқарувга бергани минг афзал. Давактив қиймати 150 млн.доллардан ошган бинони ярим нархига ҳам сотмайди, сотолмайдиям. Асакабанк ва Саноатқурилишбанк ҳам, агар банклар корпоратив бошқарувида озгина бўлса ҳам рационаллик қолган бўлса, ситидаги биноларини ўзлари сотиши (ёки қисман сотиши) керак. Қандай қилиб уларнинг кенгашида ўтирган мустақил аъзолар бу зарарли битимга рози бўлишган, тушунарсиз. Исталган пайт юзлаб миллион доллар қарз ва мажбуриятларга қурилган биноларини тортиб олиб, сотувга қўйвориладиган банкка қайси инвестор қизиқади, қайси инвестор жиддий қарайди, буёғини ўйлаб ҳам кўришмаган бўлишса керак.

21,909

bakiroo

08 Nov, 11:51

"Ўзбекистонда пропандан бўлак ҳеч нарсанинг нархи 5 ойда 2 баробар ошгани йўқ"

Бугунги намуналари Оруэллни уялтирадиган биржанинг эъжоди ҳақида журналист Шокиржонов истеъмолчи сифатида ёзмоқда:

"Айни кунларда Самарқандда ҳамма АГҚШларда ҳам пропан йўқ. Одамлар изиллаб ахтариб юрибди, ўша нархи икки баробарга ошган пропанни ҳам. Биржага ёзда кунига 2000 тонна пропан савдога чиқариларди. Ҳозир минг тоннага ҳам етмаяпти".

Истеъмолчи Шокиржонов биржада октябрда 10 минг тоннадан ортиқ пропан сотилмай қолгани, ноябрда кунига 800-900 тонна пропан сотилмай қайтаётгани ҳақидаги қайноқ лофларга ишонмаяпти.

22,157

bakiroo

08 Nov, 11:25

80 шиптир нархи рекорди энди ҳар куни янгиланмоқда

Пропан учун потолок спред жорий қилингач, ўғри олигархлар ва муттаҳам монополистлар йўқотаётган супердаромадларини энди 80 шиптирдан чиқариб олишаётганга ўхшайди.

Чунки 80 шиптир нархи энди ҳар куни янги рекорд ўрнатмоқда. Кечаги савдоларда 80 шиптирнинг тоннаси ўртача 10.1 млн.сўмдан ошган. Бугунги савдоларда эса, айрим битимларда 80 шиптирнинг тоннаси қарийб 10,5 млн.сўмга етган.

Рақобат қўмитаси 80 шиптирга потолок спред қўллашга шошаётгани йўқ.

21,395

bakiroo

08 Nov, 10:39

Пропан ҳақида тўқилган маълумот ўғри олигарх ва муттаҳам монополистларни оқлаб бериш учунми?

Республика товар-хом ашё биржасининг иддаосига кўра, октябрь ойида биржа савдоларига бир кунда ўртача 1 500 тонна суюлтирилган газ қўйилган бўлса, ноябрь ойининг ўтган даврида ушбу кўрсаткич 2 000 тоннагача етганмуш.

Агар биржа пиарчилари айтаётганидек, савдоларга шунча миқдорда пропан росмана қўйилганида, нарх потираб ошармиди?

Келинг, пропан билан боғлиқ битимлар ҳажмини солиштирамиз.

7 ноябрь куни 1076 тонна;
6 ноябрь куни 1186 тонна;
5 ноябрь куни 1402 тонна;
4 ноябрь куни 1284 тонна;
ва фақат 1 ноябрь куни 2004 тонна.

Қани бу ерда ўртача 2000 тонна? Бу қанақа ҳисоб? Ё кунига 2000 тоннадан пропан савдога чиқарилиб унинг ярми сотилмаётганига ўзбекистонликларни ишонтирмоқчимисиз? Ўзбекистонликлар, назарингизда, гўлми? Ё лўхми? Савдога чиқарилган битимлар ортида ўзи қанча реал маҳсулот борлигини қўя турайлик, ўтаётган битимларнинг қанчаси ҳажмни ошириб кўрсатиш учун фиктив эканини балки текшириб кўриш керакдир?

Октябрда ўртача 1500 тонна пропан савдога чиқарилганмуш. Бутун ой давомида фақат 6 кун 1500 тоннадан ортиқ ҳажмда битим ўтганини нега айтмайсиз? 1500 тонна ўртачани қандай ҳисобладингиз?

Келинг, гўёки "биржага чиқарилган" ва "сотилмай қолган пропан" қайси сотувчиларга тегишли эканини очиқланг. Нарх қайси нуқтага етганида орқага қайтилди ё битимга "ҳеч ким қизиқмай" ўтмай қолди? Ва қайси харидорлар билан бу юз берди?

Биржа мустақил, шаффоф ва холис платформа бўлиши керак эмасми? Ё ўзбекистонликларни талаётган олигарх ва монополистлардан иборат бир тўп тўдани оқлаб бериш ҳам вазифангизга кирадими?

Биржада суюлтирилган газ нархи сентябрь ойида қайд этилган ўртача нарх (бир тоннаси учун 8 800 минг сўм)дан ҳам паст даражага тушганмуш. Сизларнинг кўзқарашингиздан қаралса, нарх арзонлашган гўё. Нега ўртача нархни октябрь билан ё август билан ёки нархлар потираб оша бошлаган июнь билан солиштирмайсиз?

Сизларнинг олдингизда Оруэлл ҳам бошини чангаллаб қолади.

20,331

bakiroo

08 Nov, 08:30

Гўшт ва сут, бензин ва ёқилғи, электр ва табиий газ юқори даражада қимматламоқда

Октябрь ойида нархларида юқори ўсиш қайд этилган товар ва хизматлар учлиги ўзгаришсиз қолган. Сўралганларнинг 51%и гўшт ва сут, 37%и бензин ва ёқилғи, 35%и электр ва табиий газ нархлари юқори даражада ўсганини қайд этишган.

Энг юқори даромадга эга қатламнинг сезган инфляцияси ўтган ойдаги 15,4%дан 13,8%гача туширилган бўлса, даромадга эга бўлмаганларнинг сезган инфляцияси 12,7%дан 13,8%гача кўтарилган. Яъни, энг бойлар ва умуман даромади йўқлар бир даражада инфляция ҳис этишган.

Энг юқори сезилган инфляция Андижон вилоятида деб кўрсатилган (15,0%).

Тошкент шаҳрида сезилган инфляция 15,4%дан 13,3%гача туширилган.

Ҳудудлар кесимида инфляция бўйича жавоблар тақсимоти очиқланмаган (солиштирганда саволлар янада кўпайиб кетмаслиги учун бўлса керак).

Инфляция кутилмалари ва сезилмалари бўйича октябрь маълумотларидан шунақа тасаввур уйғонадики, сўровнома натижалари жиддий фильтрланган ва қайта гуруҳланган, айниқса Тошкент шаҳри бўйича. Марказий банк сўровномаларининг ижро ҳокимияти истакларига мослаштирилиши ва хизмат қила бошлаши жуда хунук ишора.

20,309

bakiroo

08 Nov, 04:15

Қиммат олтин захираларимизни янги максимумга етказди

Октябрь ойида Ўзбекистон халқаро захиралар қолдиғини 2 млрд.доллардан кўпроққа оширган. 1 ноябрь ҳолатига захираларимизнинг умумий қолдиғи тўртинчи бор кетма-кет рекордини янгилаб, 43,1 млрд.доллардан ошган.

Захираларнинг валюта қисми 510,8 млн.долларга ошган ва 9,2 млрд.доллардан кўпроққа етган.

Захираларнинг олтин қисми 1,5 млрд.доллардан кўпроққа қимматлаб (унцияси 2 780 долларгача), 33,4 млрд.доллардан иборат бўлган. Захираларда олтиннинг физик ҳажми 20 минг унцияга камайган ва 12,0 млн.унция даражасида қолган. Октябрда ҳам 300-350 минг унция ёки 800-950 млн.долларлик олтин сотилган бўлиши мумкин.

Захираларимиз таркибида май ойида биринчи марта 35 млн.долларлик қимматли қоғозлар пайдо бўлган эди, октябрда қимматли қоғозлар қолдиғи 100,9 млн.долларга етказилган.

Олтин нархининг пасайишига таъсир кўрсатувчи омиллар жамланиб бораётгани ҳисобга олинса, 1 ноябрь ҳолатига захиралар қолдиғи яқин истиқбол учун тарихий максимум бўлиб қолиши мумкин.

21,600

bakiroo

07 Nov, 13:07

Имтиёз тарқатиш давом этадими?

Кичик бизнес учун соддалаштирилган механизм барбод қилинаётган вақтда яқин, чўнтак ва садоқатли гуруҳларга имтиёз тарқатиш тўхтамайдиган кўринади.

Бюджетномада белгиланган "2025-2026 йилларда солиқ ва божхона имтиёзларини бермаслик, бекор қилинганларини қайта тикламаслик" принципи “Солиқ ва бюджет сиёсатининг 2025-йилга мўлжалланган асосий йўналишлари қабул қилинганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳасида акс этмаган. Яъни, янги ва янги имтиёзларни тарқатиш давом этадиганга ўхшайди.

Лойиҳага кўра, 2025 йил 1 январдан бошлаб йил давомида солиқ ва божхона имтиёзларини бериш ва бекор қилиш ёки бошқа ажратмалар ставкаларини камайтириш ва оширишни назарда тутувчи нормалар кейинги йилдан бошлаб амалга киритилади. Бу дегани, айтайлик, 2025 йил сентябрда берилган имтиёз 2026 йил 1 январдан кучга киради.

Қизиқ, агар имтиёзхўрликни тугатишни қонунчиликка киритиш мақсади йўқ экан, нега Бюджетномада бу принцип акс этди? Ё ўнг минора таклиф этаётганидан чап минорадагилар хабари йўқми?

22,960

bakiroo

07 Nov, 12:30

Йилнинг энг яхши инновацион ғояси эгалари «InnoWeek-2024»да тақдирланади

«Инновацион ғоялар етакчиси» танловидан кўзланган мақсад — инновацион ғоя ва технологияларни қўллаб-қувватлаш, уларни амалиётга татбиқ этишга ҳисса қўшиб келаётган иқтидорли ёшлар, ёш олимлар ва ташаббускор ватандошларимизни рағбатлантириш ва эришган ютуқларини муносиб тақдирлаш ҳисобланади.

14-16 ноябрь кунлари пойтахтимизда «InnoWeek-2024» бўлиб ўтади. Танлов ғолиблари айнан шу тадбир доирасида аниқланади. Бу йил унда қатнашиш учун мамлакат бўйлаб 100га яқин номзодлар ариза топширган. Якуний натижалар бўйича, энг юқори балл тўплаган 14 нафар номзодга «Инновацион ғоялар етакчиси» кўкрак нишони топширилади. Бундан ташқари, ғолиблар базавий ҳисоблаш миқдорининг 20 баравари миқдоридаги бир марталик пул мукофотига ҳам эга бўлишади.

22,079

bakiroo

07 Nov, 11:02

Давлат раҳбари ўзи таклиф этган содда солиқ механизмини барбод қилишмоқчи

Солиқ кодексининг 266, 269, 343, 470 ва 470-1-моддаларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш орқали 2025 йил 1 январдан бошлаб айланмадан олинадиган солиқнинг қатъий белгиланган ставкалари товар айланмаси 500 миллион сўмгача бўлган тадбиркорлар учун йилига 30 миллион сўм, 500 миллион сўмдан юқори бўлганда – 40 миллион сўм миқдорида белгиланмоқда. Бунда ушбу солиқ режимининг амал қилиш муддати 2026 йил 1 январгача этиб чекланмоқда.

Бу жудаям ёмон. Агар антибизнес қонуни кучга кирса, тадбиркорликни бошлаш ва мавжудини оқартиришга бўлган барча мотивацияни ўлдиришга хизмат қилади.

Мазкур механизмни шахсан Давлат раҳбарининг ўзи кичик тадбиркорлик оёққа туриши учун таклиф этгани ва жорий қилганиям ўзбек чиновникларини тўхтатиб қолмаётган кўринади.

Чиновниклар эшигини тепиб кирадиган катта пулдорлар учун имтиёзлар қоп-қоп, яширин, очиқча, махфий керак бўлса. Кичик бизнеснинг фиғонини ким эшитади? Уни на параламентда, на савдо саноат палатасида ўрни ва вакиллиги бўлса. Қизиқ, ғолиб "либераллар" кичик бизнесни бўғишга, бўйин эгишга ва вақтини ҳисоботларга сарфлашга мажбурлайдиган қонунни маъқуллаб беришармикан?

Солиқ кодексининг 343, 470 ва 470-1 моддаларига ўзгартиришлар (матни очиқланмаган) киритилаётганига қараганда, эҳтимолки, айланмадан олинадиган солиқнинг қатъий белгиланган механизмида дивиденд солиғи тўлаш қўшилади ва ҳисоботларни тақдим этиш ҳам мажбурий бўлади.

Яъни кичик бизнес учун қулай механизм тугатилишидан аввал унинг афзалликлари барбод қилинади.

21,801

bakiroo

07 Nov, 10:00

10,4 млн сўмдан ошган 80 шиптирга потолок спред қўлланилмайдими?

Пропан учун потолок спред қўлланилиши ортидан олигархлар ва монополистлар уюштираётган нарх пойгасида 80 шиптир яна илгарилаб кетган. 1 тонна шиптирнинг нархи ўртача 10 050,7 минг сўмни ташкил этган. Бу навбатдаги янги рекорд.

Бугун ҳам 80 шиптирнинг нархлари ўсишда давом этган. Айрим битимларда Курбанов "миллий ғурур" (ҳам миллатни қоқиштирадиган, ҳам захарлайдиган восита бўлгани учун бўлса керак) деб атайдиган, табиатимиз ва ўзбекистонликлар соғлиғи кушандасининг тоннаси 10,4 млн.сўмдан ошган. Тоннаси 10.4 млн.сўмдан ошган 80 шиптирнинг шохобчалардаги нархи солиқ ва харажатлар билан литрига 9,2 млн.сўмдан камга сотилмайди.

Қизиқ, нима учун пропан учун нарх спреди ўрнатилди, 80 спредга йўқ? Ахир 80 шиптирниям тил бириктириб, сунъий қимматлаштираётган тўда ўша-ўшаларку.

19,499

bakiroo

07 Nov, 07:20

Пропан учун потолок спред ўрнатилган ва нархлар ниҳоят пасайган

Рақобат қўмитаси биржага чиқарилаётган пропан учун бошланғич нархга нисбатан 20%лик спред ўрнатган. Бу ҳақда Spot хабар бермоқда.

Рақобат қўмитасидан узоқ кутилган мазкур дадил қадам дарҳол нархларга таъсир ўтказган. Кеча пропаннинг ўртача нархлари тоннасига 1,2 млн. сўмдан кўпроққа пасайган ва 8,9 млн.сўмгача тушган.

Бу бозорга қарши ҳаракат эмас. Бу бозор йўқлигида, бир тўда олигархлар ва монополистларнинг ўзбошимчалигига қарши фавқулодда, лекин вақтинча чора сифатида кўрилиши керак. Бир қўлли қилинган пропан бозорига шонли энергетиклар тўдасига алоқадор бўлмаган янги мустақил ўйинчилар киритилиши ва нафақат ишлаб чиқарувчилар, ўзаро аффилланган импортчиларга нисбатан ҳам антимонопол чоралар қўлланилиши лозим.

Бундан ташқари биржадаги битимларнинг ҳақиқатда амалга оширилаётганини чуқурроқ ўрганиш керак бўлади. Чунки манипуляциялар нафақат сотувчилар, сотувчилар билан тил бириктирган айрим харидорлар иштирокида ҳам рўй бераётгани белгилари бор.

21,095

bakiroo

07 Nov, 05:12

Инфляцион кутилмалар бўйича сўровлар қийшиқ ойнага айланмаслиги керак

Валюта курсининг ўзгариши, Коммунал хизматларнинг қимматлашиши, Ёқилғи ва энергия нархининг қимматлашиши ўзбекистонликларнинг инфляция бўйича 12 ойдан бери ўзгармай қолаётган энг асосий уч хавотири бўлиб қолмоқда (бизнеснинг 11 ойдан бери).

Октябрдаги сўровларда аҳолининг инфляцион кутилмалари 12,8% (-0,5%), бизнесники эса 12,0%гача (-0,6%) туширилган.

Аҳоли орасида энг юқори инфляцион кутилма Тошкент вилоятида —14,8% (+1,1%). Тошкент шаҳрида эса инфляцион кутилма ўтган ойдаги 15,2%дан бирданига 11,6%гача пасайтирилган. Тошкент вилояти ва инфляцион кутилмалар бўйича энг катта иштирокчилар вазнига эга пойтахтдаги бундай ҳалинчак кўрсаткичларга, нарх ва кутилмалар энг юқори суръатларда ошаётган пойтахтда қайси сабаблар билан оптимизм пайдо бўлганига қанақадир изоҳ бўлиши керак.

Бизнес орасида энг юқори инфляцион кутилма Навоий вилоятига кўчиб ўтган — 14,4% (+1,5%). Бу сегментда ҳам Тошкент шаҳрига оид кутилмалар 13,3%дан 12,6%гача, ўтган ойдаги пешқадам Тошкент вилоятидаги кутилмалар эса 14,4%дан 12,7%гача пасайтирилган.

Даромадлар гуруҳида барча гуруҳларда кутилмалар пасайган ёки ўзгартиришсиз қолдирилган. Айниқса, 15 млн.сўмдан кўп даромад олувчиларнинг кутилмалари 15,8%дан 13,9%гача туширилгани эътиборли.

Ўтган ойда 17% ва ундан ундан юқори инфляция кутган тошкентликлар улуши 36%дан 22%гача туширилган, 8% ва ундан кам инфляция кутаётган тошкентликлар улуши эса 21%дан 42%гача кўтарилган.

Қийшайтирилган ойна қарор қабул қилувчилар учун қанчалик ёқимли тасвир яратмасин, доим хато ва зарарли қарорларга туртки беради. Шунинг учун расмий инфляция рақамини яратиш бўйича қандай манипуляциялар қўлланилаётганидан қатъий назар, инфляцион кутилмалар бўйича сўровлар қийшиқ ойнага айланмаслиги керак.

19,410

bakiroo

07 Nov, 04:42

Бугун — Асакабанк ташкил топганига 29 йил тўлди. Ўтган салкам 30 йиллик ривожланиш тарихида банк ихтисослашган банкдан универсал банкка айланиб, ҳам чакана, ҳам корпоратив сегментда бозорда ўз ўрнига эга бўлди.

Биз Асакабанкка трансформация жараёнларини муваффақиятли якунлаб, тезроқ хусусийлашишини ҳамда салоҳиятли инвесторлар қўлига ўтишини, очиқ ва рақобатли бозорда янада муваффақиятли банкка айланишини тилаймиз.

20,071

bakiroo

06 Nov, 15:04

Олтин ва евро кескин арзонлашмоқда

Сайлов натижалари аниқ картина ҳосил қилгач, олтин котировкалари ва евро курси пссайишни бошлаган.

Олтин иккиланувчи штатларда натижаларнинг жуда тез ва катта фарқ билан ҳал бўлиб улгургани ҳисобига эрталабки 2 755 доллардан 100 доллардан кўпга, 2 653 долларгача арзонлаган. Евронинг долларга нисоби 1,094дан 1,068гача тушган. Трампнинг қайтиши ва Европа Марказий банки ставкасининг тезроқ пасайиши эҳтимоллари йил охирига евро ва доллар паритетини тиклаши мумкин.

22,283

bakiroo

06 Nov, 14:32

CAEx Uzbekistan кўргазма марказида учта йирик халқаро кўргазма ўтказилади

Тошкентда 6-8 ноябрь кунлари Heimtextil Uzbekistan, Texworld Tashkent ва Apparel Sourcing Tashkent кўргазмалари бўлиб ўтади.

Тадбирда дунёнинг турли мамлакатларидан 10,000 га яқин меҳмон келиши кутилмоқда.

Кўргазмаларда Accessories Sourcing Club, Futura Leathers Spa, Ziyaoğlu, Uztex Group, Bunyodkor LLC, Urganch Bahmal, Navbahor Tekstil, Terry Jar Textile, Mark Formelle IT, Zelal Tekstil, Nil-Granit ва бошқа кўплаб компаниялар иштирок этади.

Бундай кўргазмалар экспортни ривожлантиришга, мато саноати халқаро бозорларини кенгайтиришга ёрдам беради.

21,358

bakiroo

06 Nov, 13:45

Ўзбекистонга пул ўтказмалари ҳажми 2027 йилда 20 млрд.долларгача етиши мумкин

Асосий сценарий бўйича:

Жорий йилда пул ўтказмалари ҳажмининг 25-30 фоиз атрофида (14,5-15,0 млрд.доллар) ўсиши, 2025-2027 йилларда эса фундаментал тренд доирасида йиллик 10-15 фоизга ошиб бориши прогноз
қилинмоқда.

Миграция оқимида давлатлар диверсификациясининг кучайиб бориши давом этади. Бунда, юқори даромадли давлатлар улуши ортиши ҳисобига ушбу давлатлардан пул ўтказмалари ҳажми ўсиши кутилмоқда.

Эътиборлиси, доллар/рубль курсининг ва шимолдаги босқинчи мамлакат иқтисодиётининг пул ўтказмалари ҳажмига таъсири камайиб боради (прогнозларда шоклар инобатга олинмаган).

"Пул-кредит сиёсатининг 2025 йил ва 2026-2027 йиллар даврига мўлжалланган асосий йўналишлари"нинг дастлабки концептуал лойиҳаси.

20,663

bakiroo

06 Nov, 13:02

Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси бизнесни тўғридан-тўғри молиялаштиришни бошлади

Компания молиявий инструментларни мустақил жорий қилиш ҳуқуқидан фойдаланган ҳолда, тадбиркорлар учун янги қулай хизматларни жорий қилишда давом этмоқда. Эътиборлиси, таклифлар айни вақтда бозорга қараганда анча-мунча мақбулроқ шартларда.

Кечадан бошлаб компания 20 млрд сўмгача бўлган миқдорда қарзларни йиллик 17,5% устама билан беришни бошлаган. Яна бир муҳим жиҳат — бу шунчаки тадбиркорликни ривожлантириш учун маблағ ажратиш эмас, аввал текширилган, самарали, эртаси бор лойиҳаларни молиялаштириш орқали Ўзбекистондаги бизнес муҳитни янада ривожлантириш учун инвестиция киритиш демак. Айнан шунинг учун ҳам қарзни олиш шартлари бирмунча қатъийроқ.

Масалан 15 та иш ўрни яратган ва йиллик даромади 6 млрд сўмдан кўп кичик тадбиркорлар 5 млрд сўмгача, 25-50 та иш ўрни яратган ўрта бизнес эгалари эса, 5 млрд сўмдан 20 млрд сўмгача ёрдам ола билади. Олинган маблағларни кўчмас мулк, асбоб-ускуна ёки айланма маблағларни тўлдириш учун сарфлаш мумкин. Ушбу ёрдамдан фойдаланиш бўйича биринчи очиқ танлов бошланиб бўлган.

Мазкур инструмент олдин жорий қилинган хизматлар — "Хизматлар ипотекаси" ва "Улуш киритиш"дан кейинги молиявий ресурслар бозорида оммабоп маҳсулот бўлишини кутиш мумкин.

20,314

bakiroo

06 Nov, 10:15

Давлат ва давлат иштирокидаги корхоналарни тузиш қонун билан тақиқланиши керак

Рақобат қўмитаси учинчи чоракда монополияга қарши органнинг олдиндан розилигини олинганлиги масалалари юзасидан ўрганишлар ўтказиб 4 та ҳолатда давлат иштирокидаги корхоналар ва уларнинг аффилланган шахслари ташкил этилганини аниқлаган.

Ушбу давлат иштирокидаги корхоналарни ташкил этиш бўйича қабул қилинган қарорлар бозорда рақобат муҳитига таъсир кўрсатмаганлиги сабабли ўз кучида қолдириш мумкин, дея хулоса қилинган.

Назаримизда, бу тўлиқ бўлмаган ёндашув. Давлат иштирокидаги корхоналарни тузиш нафақат рақобат нуқтаи назаридан, балки уларнинг зараркунандалиги, самарасизлиги ва коррупциогенлиги нуқтаи назаридан ҳам чекланиши керак.

Охирги 8 йилда давлат бир қўли билан давлат корхоналарини хусусийлаштираяпти (кўпинча ёпиқ кабинетларда ва садоқатли чўнтаклар иштирокида), иккинчи қўли билан эса давлат корхоналарини тузишда давом этмоқда. Ўзбек чиновникларининг бу зараркунанда методичкаси тўхтамай ишлаяпти: Давлат органи, давлат компанияси, давлат банки давлат иштирокида ёки шўъба корхона тузади. Бир неча йил давомида зарарларни йиғади, қиммат пудрат ва шартномалар, чўнтак экотизим орқали миллиардлаб пул ўзлаштирилади, кейин ҳеч нарса бўлмагандек, хусусийлаштириш дастурига тиқиб сувтекинга биронта чўнтакка топширилади. Ачинарлиси, бу схема нафақат миллиардларни ўзлаштириш учун, Тошкент металлургия заводигача бўлган триллионлаб қарз ва давлат захиралари тиқилган гигант компаниялар мисолида ҳам қўлланилмоқда.

Қизиқ томони, давлат компанияларини тузиш бўйича амалдаги мавжуд чекловлар ҳам ишлаётгани йўқ. 2020 йилда қабул қилинган фармонга кўра битта товар бозорида бешта ва ундан ортиқ хусусий тадбиркорлик субъектлари фаолият юритиб келаётган соҳаларда давлат иштирокидаги хўжалик юритувчи субъектларнинг, шунингдек уларнинг аффилланган шахсларининг ва хўжалик фаолиятини амалга ошириш ваколатлари берилган давлат муассасаларининг таъсис этилишига йўл қўйилмаслиги белгиланган. Лекин Президент фармонида кўрсатилган бу талаблар амалда умуман ишламаяпти.

Балки, давлат компаниялари ташкил этишни қонун билан тақиқлаш керакдир? Ахир зараркунанда ўзбек чиновнигини иқтисодиёт ва бизнесдан ҳайдаб чиқаришнинг бошқа чораси қолаётгани йўқ.

19,749

bakiroo

06 Nov, 07:48

Ўғри олигархлар ва муттаҳам монополистлар уддалашди: Пропан энди 80 шиптирдан қиммат

АҚШдан ўзимизнинг битмас оғриқларимизга қайтамиз.

Янги Ўзбекистонда дунё кўрмаган ғаройиб мўъжиза рўй берди. Мамлакатимиз ва халқимизни талаётган ўғри олигархия ва муттаҳам монополистлар пропан нархини 80 шиптир нархидан қимматлаштиришнинг уддасидан чиқишди.

Кечаги савдоларда пропаннинг тоннаси яна қарийб 600 сўм қимматлаб, 10,2 минг сўмга (навбатдаги рекорд), 80 шиптирники эса 10,0 млн.сўмга етган. Кеча рекорд нархда пропан олган шохобчалар пропаннинг литрини солиқ ва харажатлар ҳисобга олинса, зарарга кирмаслик учун 8500 сўмдан сотишлари керак.

Олигархлар ва монополистларнинг ўйинларига қарши Рақобат қўмитаси заифлигича қолмоқда. Олигархия ва монополистлар палласи тарафда улар билан чатишиб кетган боқувдаги шонли энергетиклар, махфий қарорлар, маъмурий ресурслар, бузиб бўлмас зараркунанда схемалар. Рақобат қўмитасининг палласида эса мутлақ ваколатсизлик, бюджетсизлик ва қўли боғлиқлик.

Ёқилғи нархларининг сунъий ошириш бўйича пойга давом этадими ё фавқулодда чоралар қўлланиладими? Параламент тасдиғидан ўтадиган янги ҳукумат ким тарафда бўлади? Халқ тарафидами?

27,885

bakiroo

05 Nov, 15:53

Йилнинг энг асосий сайлови ҳақида

Беҳзод Ҳошимов ва Ботир Кобиловларнинг Uzbekonomics подкасти навбатдаги сони бугун бўлиб ўтаётган АҚШ президенти сайловларига бағишланган.

Эртага эрталабдан сайловларнинг натижалари эълон қилинишда бошланади, балки айрим иккиланувчи штатларда бюллетенларнинг қўлда санашга тўғри келиши ёки якуний картинани суд ҳам белгилаши ҳам мумкин.

Унгача Ҳаррис ва Трампнинг сайлов кампанияси, дастурлари, иқтисодий платформалари ҳақида қизиқарли суҳбатдан баҳраманд бўлиб туришингиз мумкин.

11,299

bakiroo

05 Nov, 13:30

Давлат банклари тайёргарлик кўрсин: мажбурий захиралаш талаблари қатъийлаштирилади

Банк тизими мажбуриятларининг долларлашуви даражасини пасайтиришга қаратилган чора-тадбирларни давом эттириш ва тижорат банклари учун мажбурий захиралаш меъёрини халқаро тажриба асосида такомиллаштириш мақсадида 2025-2030 йилларда тижорат банклари мажбуриятларини мажбурий захиралаш талаби билан қамраб олиш даражасини босқичма-босқич ошириб бориш, тижорат банкларига қўшимча юкламани пасайтириш мақсадида хорижий валютадаги мажбуриятлар бўйича мажбурий захиралаш талабини мос равишда пасайтириш, хорижий валютадаги мажбуриятлар бўйича мажбурий захиралаш талабини банкларнинг ихтиёрига кўра миллий ёки хорижий валютада шакллантириш имкониятини яратиш кўзда тутилмоқда.

Бугунги кунда, мажбурий захиралаш талаби доирасидаги маблағлар тўлиқ вакиллик ҳисобварағида шакллантирилмоқда. Яъни мажбурий захиралар ҳажми ўртачалаш коэффициентини 100%га етказилиши орқали тўлиқ банкларнинг ўз ихтиёрига қайтариб берилган.

2024 йил ярим йиллиги ҳолатига банк тизими мажбуриятларининг 56%и мажбурий захирага тортилмаган. Хорижий валютадаги депозитлар бўйича меъёрнинг юқори бўлишига қарамасдан мажбурий захиралаш базасига фақат депозитлар кириши ҳамда бошқа банк мажбуриятлари мажбурий захиралашга тортилмаслиги меъёрнинг самарадорлик даражасини пасайтиради. Барча банк мажбуриятларининг мажбурий захиралаш базасига қўшилиши мажбурий захиралаш талабини жорий ҳажмда сақлаб қолган
ҳолда хорижий валютадаги мажбуриятлар бўйича меъёрни 6 фоизгача пасайтириш имконини беради (ҳозирда 14%).

Марказий банк томонидан халқаро молия институтлари ва хорижий марказий банклар экспертлари билан биргаликда мажбурий захиралаш инструментини жаҳон стандартларига мувофиқлаштириш чоралари ишлаб чиқилмоқда.

Тижорат банклари, айниқса ташқи кредит линиялари ҳамда давлатнинг марказлашган ресурсларига (ФРРУ ва Молия вазирлиги) қарам бўлиб қолган давлат банклари захиралаш талаблари ушбу мажбуриятларга ҳам жорий қилинишига тайёр бўлишлари керак.

Турли ташқи ресурслар, кредитлар ва депозитлар кўринишидаги мажбуриятларнинг баравар захирага тортилиши рақобат муҳитига ҳам ижобий таъсир кўрсатади. Ўзбек чиновникларининг охурига айланган боқиманда ва зараркунанда давлат банкларининг нархи ва самарадорлигига қарамасдан ташқи қарз ва кредитларга муккасига кетишини тийиб туради.

13,915

bakiroo

05 Nov, 10:20

"Электр энергияси ва газ таъминоти аввалги йилларга нисбатан яхшироқ бўлади"

Анъанага кўра, энергетика соҳаси ва корхоналари менежменти қишки мавсумга кириш олдиган соҳанинг тайёргарлиги масаласида камера олдида ҳисоб берган.

Асосий месседж, аввалги йиллардагидан фарқли равишда умумий гаплар билан чекланиб, аниқ тафсилот ва рақамларсиз бўлган ҳамда "Электр энергияси ва газ таъминоти аввалги йилларга нисбатан яхшироқ бўлади" қабилида янграган.

Ҳисоб берганлар орасида вазирнинг биринчи ўринбосари, Энергорегулятор, МЭТ, ИЭС ва ҲЭТ раҳбарлари кўриниш берган. Шонли газчилар ва вазирнинг ўзи бу сафар кўринмаган (Ўзтрансгаз, Ўзбекнефтегаз ва Ҳудудгазтаъминот балки алоҳида ҳисоб беришар).

Шонли энергетикларнинг ўтган йилги ваъдалари билан мана бу жойда танишишингиз мумкин.

16,457

bakiroo

05 Nov, 08:40

Помидор 5 кунда 20%га қимматлаган

Ўзбекистонда ўғри олигархия ва монополистлар фойдасига ишлаётган ва энергочиновникларнинг тақсимлаш ваколатларини кучайтирган антиислоҳотлар нафақат ёқилғи нархлари ва перманент тақчилликда, помидор нархларида ҳам яққол намоён бўлмоқда.

Октябрда икки карра қимматлаган помидор нархлари ноябрда ҳам потираб ошмоқда. 1 ноябрдан 5 ноябргача помидор яна 20%га қимматлаб, 18 минг сўмга етган.

Куз бошида экилган помидорлар октябрь ойи ҳарорат ҳалинчаклари фонида пишиб улгурмаган. Етилтириб олиш учун ҳашакдан тортиб шиналаргача ёқилган. Гарчи шонли энергетиклар иссиқхоналарга навбатдаги марта газ етказиб бериш кафолатини беришган бўлишсада (уларнинг ваъда ва ёлғонига ишонган тадбиркор хонавайрон бўлади).

Олдинда ноябрь ва декабрнинг совуқ ва изғиринли кунлари кутмоқда. Деструктив энергетик сиёсат ўзгармаса, ўзбек газини эгаллаб олган ўғри олигархларнинг эмас, миллий иқтисодиёт ва истеъмолчилар манфаатлари инобатга олинмаса, қишга бориб ананас нархида помидор нархларини кўрамиз.

17,860

bakiroo

05 Nov, 06:57

Пропан нархи янги рекордга етди

Кеча, олигарх ва монополистлар методичкаси бўйича пропан таклифи 720 тоннага камайтирилган (реал битимлар бўйича янада кўпроқ). Натижада пропан нархи тоннасига бирданига 800 сўмга қимматлаб, 9,6 млн.сўмдан ошган. Бу янги рекорд нарх.

Ҳудудларда шохобчаларда пропан ё жисмонан йўқ ёки ўта қиммат нархда сотилмоқда (7500-8000 сўм). 80 шиптир билан ҳам шу аҳвол (8200-8800 сўм). Биржадаги охирги сунъий ошишлар ҳисобга олинса, пропан ва 80 шиптир чакана нархи янада қимматлашади. Фақат пойтахтда кўзкўрсин учун UNG Petro шохобчаларига чиқарилаётган 6900 сўмлик 80 шиптир бир соатга қолмай тугамоқда.

Эртадан бошлаб ҳавонинг кескин совуши фонида ёқилғи таъминотидаги тақчиллик ва қимматчилик янада кучайиши мумкин.

Биржа биринчи марта 92 маркали бензин (қиммат бўлсада, ҳозирча тақчилликдан ташқари ягона ёқилғи) нархи бўйича кунлик ўртача маълумотларни бера бошлаган.

19,773

bakiroo

05 Nov, 05:00

Сузувчи ёки эркин сузувчи?

Ўзбекистонда валюта курси қайси режимга оидлиги баъзида кичик баҳсларга сабаб бўлади.

Маъқулланган "Пул-кредит сиёсатининг 2025 йил ва 2026-2027 йиллар даврига мўлжалланган асосий йўналишлари"нинг дастлабки концептуал лойиҳасига кўра, Марказий банк валюта сиёсатини сузувчи валюта курси режимида амалга оширади.

Сузувчи валюта курси инфляцион таргетлаш доирасида самарали пул-кредит сиёсати юритишнинг зарур шартларидан ҳисобланади. Марказий банкнинг ички валюта бозоридаги иштироки нейтраллик тамойилига асосланади. Яъни, Марказий банк интервенциялари йил давомида сотиб олинган монетар олтин ҳажми доирасида амалга оширилади ва алмашув курсининг фундаментал трендига таъсир кўрсатмайди. Сўм алмашув курси ички валюта бозоридаги хорижий валютага бўлган талаб ва таклиф мутаносиблигига нисбатан белгиланади. Марказий банк сўм алмашув курси бўйича ҳеч қандай мақсадни белгиламайди. Бозордаги талаб ва таклиф асосида эркин шаклланувчи алмашув курси ташқи хатарларнинг ички иқтисодиётга ўтишини чекловчи (“shock absorber”) функцияни бажаради ва макроиқтисодий барқарорликни таъминлашнинг муҳим шартларидан ҳисобланади.

2023 ва 2024 йиллар учун сиёсатларда “эркин сузувчи” валюта курси режимида алмашув курси шаклланиши ҳақида гап кетганди.

18,366

bakiroo

04 Nov, 13:30

Электромобиллар импорти учун навбатдаги сунъий тўсиқ кўтарилмоқда

Якка тартибда ёки хусусий тадбиркорлар томонидан импорт қилинадиган электромобиллар учун Электромагнит мослашувчанлик текшируви ҳам айнан шу мақсадга хизмат қилади.

Олигархия ва монополистлар боқувидаги ўзбек амалдорлари ҳечам уялмасдан ўзларининг патронлари фойдасига янги ва янги нотариф чекловларини ўйлаб топишда давом этишмоқда.

Эсингиздами, Ўзбекистондаги энг катта имтиёзхўр электромобиллар импорти учун бож киритиб беришни сўрашгани? Ҳаммаси шунга қараб кетмоқда.

Техник тартибга солиш агентлиги деб номланган лаббайчилар бутун йил давомида фақат олигархлар ва монополистлар фойдасига бозорни ёпиб бериш йўлида жавлон уришди. Келаси йил ҳам улар фаолликни секинлаштиришмоқчи эмас.

Мана энди электромагнит мослашувчанлик талабини киритиб беришса, хусусий моккилар ва ўзи электромобиль импорт қилиб олиб келаётганлар яна қўшимча 400-500 долларгача харажат қилишига мажбур бўлади дегани.

Хусусий тадбиркорлар Ўзбекистон ҳукумати сунъий равишда яратган ва яратаётган мингта чиғириқдан ўтиб, олиб келаётган электромобиль BYD расмий дилери таклиф этаётганидан ўртача 3000 доллар арзонроқ чиқаётгани олигархлар ва уларнинг ҳукуматдаги дўстларига ҳеч тинчлик бераётгани йўқ.

Аввалроқ, электромобиллар аккумуляторлари учун утилизация йиғими жорий этиш чақириғи анграган эди (BYD Uzbekistan Factory ва BYD Central Asia камида 2 йил давомида божхона божи ва утилизация йиғимидан озод қилинган).

Бензин, метан ва пропан сунъий тақчиллиги ва монолистлар/олигархлар тил бириктириши оқибати ўлароқ қимматлигидан безиб электромобиллар танловини маъқул деб билаётган ўзбекистонликларни қўллаб-қувватлаш ўрнига янги ва янги тўсиқларни қўяяётган ўзбек амалдорлари ким учун дўстлигини аниқ айтиш қийин.

Лекин бир нарса аниқ: уларни том маънодаги энергосамарадорлик ва Ўзбекистоннинг ёппасига электромобиллаштирилиши заррача қизиқтирмайди.

22,386

bakiroo

04 Nov, 10:30

2025 йилда импорт қанчага “мақбуллаштирилади”?

2025 йил учун Давлат бюджети даромадлари прогнозини ишлаб чиқишда импорт ҳажмининг ошиши (41,3 млрд АҚШ долларидан 46,2 млрд АҚШ долларигача) кўзда тутилган.

Бюджетномага 1-иловада эса импорт ҳажми 2024 йилдаги 39.1 млрд.доллардан (кутилма) 2025 йилда 40,8 млрд.долларгача (прогноз) ўсиши қайд этилган.

Муаммо Давлат бюджети даромадлари прогнози ва Бюджетномага 1-иловасидаги импорт кўрсаткичлари бўйича улкан фарқда эмас (албатта, буям саволли), ҳукуматнинг турли миноралари ясаган рақамларда фарқликлар доим бўлади.

Муаммо ва тўғрироғи, ҳадик шундаки, ҳали янги даврда импорт ҳажми бунчалик секин ўсмаган ва импортнинг ўсиши секинлашиши бунчалар паст суръатгача туширилиб прогноз қилинмаган. Ўтган ёмон замонда, импортнинг маъмурий чекланиши (прогнозларда, амалдаям), ҳатто бутун бошли товар позициялари бўйича норасмий тақиқлаб қўйилиши конвертация ёпиқлигида нормал ҳолат бўлганини эслатиш шарт бўлмаса керак.

Импорт ўсишининг 2024 йилда 1,2%гача пасайиши кутилмаси, келаси йилда 4,3%гача секинлашиши прогнози қандайдир изоҳланиши керак. 6%лик иқтисодий ўсиш шароитида бу қайси омилларнинг қўлловчи ёки секинлаштирувчи таъсирида юз беради? Протекционизм янада кучайтириладими? Нотариф тўсиқлар яна авж оладими? Қайси соҳаларда? Бизнес қандай сюрпризларга тайёр бўлиши керак?

19,125

bakiroo

04 Nov, 06:40

Марказлашган иситиш тизими ниҳоят ёқилади

Пойтахт ҳокимиятига кўра, Тошкент шаҳрида иситиш мавсуми 7 ноябрдан босқичма-босқич бошланади. 5 ноябрь соат 00:00 дан бошлаб иссиқлик манбаларидан иссиқлик муҳитининг айланма ҳаракати йўлга қўйилади.

Муҳтарам фуқароларнинг
кўплаб мурожаатлари ниҳоят инобатга олинди.

20,260

bakiroo

04 Nov, 04:48

Навбат АИ-92 бензинини қимматлаштиришга келдими?

Аввалги ҳафтада монополист Ўзбекнефтегаз АИ-92 русумли бензин нархини босқичма-босқич пасайтириш ишлари олиб борилаётганини эълон қилганди.

Юқори октанли ёнилғи нархларини босқичма-босқич пасайтириш стратегиясига амал қилишини эълон қилган монополистга кўра, И-92 русумли автомобиль бензини тоннасига:
- Бухоро НҚИЗ нархи: 11 538 428 сўм;
- Нефть базаси нархи: 11 789 678 сўмдан бўлиши керак.

Бир тўда монополист ва олигархларнинг 80 шиптир ва пропан нархларининг сунъий равишда ошириши "махсус операцияси" тўхтамай давом этаётган бир вақтда 92 бензин ихтиёрдан ташқари ягона танлов бўлиб қолаётгани сир эмас.

Лекин амалда 92 бензин нархи ошишда давом этмоқда. 1 ноябрь кунги савдоларда 92 бензин айрим битимларда 12,1 млн.сўмдан қимматга сотилган (биржа ўртача нархларни эълон қимлиб бормайди).

Кеча ёпиқ кабинетларда яширинча хусусийлаштирилган UNG Petro шохобчаларида 92 бензин нархи 10 700 сўмгача кўтарилган (+200 сўм). 95 маркали бензин учун 13 900 сўм нарх қўйилган (+1 400 сўм).

80 шиптир эса доимгидек йўқ.

19,732

bakiroo

03 Nov, 16:54

Қудратхўжа "Газ экспорти тақиқланиши ва ўзбек гази иссиқхоналарга берилиши керак" демоқчи бўлган бўлса-чи?

Махфий қарорлар билан ўзбек газ конлари ва ўзбек газ инфратузилмасини эгаллаб олган олигархия ўтган 10 ойда 2,6 млрд.кубдан ортиқ, ўзбек иссиқхоналари эҳтиёжи учун камида 2 йилга етадиган ўзбек газини экспорт қилган ва ноябрдаям газ экспортини қасиратиб давом эттирмоқда.

Албатта, кипрликми, швейцарияликми ёки гонконглик олигархия билан эти ва тирноғини ажратиш имконсиз даражага етган шонли энергетиклар қаторида Бойсунга борганда Бойсун ҳавосидан тўйиб-тўйиб нафас олган Шерзодхон Қудратхўжанинг Юнусобод ҳавосидан нафаси бўғилаётганини тушуниш керак. (40 кунда фалак шунақа айланишини ким туш кўрипти?).

Мен яхши гумондаман барибир. Шерзодхон ака газсиз қолиб, шина ва ҳазон ёқаётган Ҳасанбойдаги иссиқхоналарни дрон билан йўқ қилишни назарда тутмаган. Келаси ҳафта пойтахт қозонхоналарида газ ўрнига мазут ёқилиб, нафақат Юнусобод, бутун шаҳарни тутун қопласа, Шерзодхон ака мазут ёқилаётган қозонхоналарни дрон билан уриб тушириш керак демайдику!

Келинг, соғлом ақлга бир ўйлайлик, Қудратхўжа "Газ экспорти тақиқланиши ва ўзбек гази иссиқхоналарга берилиши керак" демоқчи бўлган бўлса-чи?

"Виждон борми", дея шонли энергетиклар ва олигархияга мурожаат қилган бўлса-чи?

23,210

bakiroo

03 Nov, 12:40

ДХШ лойиҳалари давлат қарзи ва бюджет мажбуриятлари ўсишига олиб келадими?

2025 йил учун биринчи марта давлат томонидан қабул қилинадиган мажбуриятлар, кафолат ва тасдиқлаш талаб қилинадиган давлат хусусий шериклиги (ДХШ) бўйича янги лойиҳаларнинг йиллик чегараси 6,5 млрд.доллар миқдорида белгиланди.

Шунингдек, ДХШ асосида амалга ошириладиган лойиҳаларнинг даромадлилиги ва давлат бюджетига юкини инобатга олиб, уларни таснифлаш ҳамда бошқариш тизимини жорий қилиш мўлжалланмоқда.

Тасаввур қилишингиз учун, 2024 йил бошига умумий қиймати 233 трлн.сўмлик 978та ДХШ лойиҳаси мавжуд бўлган. Лойиҳалар қийматининг 90%и энергетикага оид (худди қарзларнинг энг катта қисми энергетика оид бўлгани сингари).

Қиймати 1 млн.доллардан ортиқ 182та лойиҳа бўйича 2025 йилда 10,8 трлн.сўмлик давлатнинг бевосита мажбурияти юзага келади. Шунинг 8,5 трлн.сўми энергетикага оид.

Бундан ташқари ДХШ лойиҳалари бўйича давлатнинг шартли мажбуриятлари (қарз кафолатлари ҳам мавжуд, бу ноаниқликлар билан боғлиқ эҳтимолий молиявий мажбуриятлар ва хатарларни ўз ичига олади.

21,240

bakiroo

03 Nov, 12:04

Ҳоким қандай жазо олади?

Сирдарё вилояти Боёвут тумани ҳокими Дилфуза Уралова пахта «план»ини бажармаган фермерни ҳақоратлагани ҳақидаги тарқалган хабарга ЎзЛиДеП муносабат билдирган.

Партиянинг қайд этишича, содир этган хатти-ҳаракатлар Сирдарё вилояти ҳокимлиги Одоб-ахлоқ комиссияси йиғилишида кескин танқидий муҳокама этилган ва Боёвут тумани ҳокими Дилфуза Ураловага нисбатан тегишли тартибда интизомий жазо чораларини кўриш учун вилоят ҳокимига тақдимнома киритилган.

Шу билан бирга, партия ҳудудларда фермерлар фаолиятига ноқонуний аралашув, уларга зўравонлик қилиш, мол-мулкларини эркин тасарруф этишга тўсқинлик қилиш ҳолатларини кескин қоралашини таъкидлаган.

Шунингдек, мансабдор шахсларни қонунларга риоя этишга, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасини бу борада қатъий назорат ўрнатишга чақирган.

Ҳар қандай мансабдор қонун олдида фуқаролар билан тенг бўлиши ва ҳуқуқбузарликлар учун енгиллаштириш ва истиноларсиз жавобгарликка (фақат интизомий эмас) тортилиши зарур.

24,400

bakiroo

03 Nov, 05:00

Давлат қарзи ва бюджет

2025 йилда Давлат кафолати остида ташқи қарзларни жалб қилиш бўйича йиллик имзоланадиган янги битимларнинг чекланган ҳажми 5,5 млрд.доллар этиб белгиланмоқда (2024 йил 5,0 млрд. доллар эди).

Шунинг 3,0 млрд.доллари бюджетни қўллаб-қувватлашга йўналтирилади (2024 йилда 2,5 млрд.доллар)

Ички қарз — Давлат қимматли қоғозларининг чекланган соф ҳажми 30 трлн.сўм (2024 йилда 25 трлн.сўм).

Давлат қарзларини сўндиришга бюджетдан 46,1 трлн.сўм йўналтирилади, шундан 21,1 трлн.сўм фоиз харажатлари (2024 йилда 32,3 трлн.сўм, фоиз харажтлари 16,4 трлн.сўм).

Давлат қарзларини сўндириш учун йўналтириладиган маблағларнинг Консолидациялашган бюджетдаги улуши 9,6%га етган (2024 йилда 7,5%).

Ташқи қарз ҳисобидан давлат дастурларига харажатлар 18,8 трлн.сўмга етади (2024 йилда 11,8 трлн.сўм).

Ўрта муддатда консолидациялашган бюджет тақчиллиги бўйича киритилган
бюджет қоидасига амал қилиш орқали бюджетни қўллаб-қувватлаш учун жалб қилинадиган ташқи қарзлар ошишининг олдини олиш, бунда ташқи қарзларни, асосан, юқори самарали инвестиция лойиҳаларига жалб қилиш орқали давлат қарзининг ЯИМга нисбатан ўсиш суръатини секинлаштириш чоралари кўрилиши белгиланган.

2024 йил якунида давлат қарзи ЯИМга нисбатан 35,5 фоиз, 2025–2027-йилларда 36,7-37 фоиз оралиғида шаклланиши прогноз қилинмоқда.

20,539

bakiroo

02 Nov, 11:00

2025 йилда иш ҳақи, пенсия, нафақа ва стипендиялар қандай ўзгаради?

Келаси йилда бюджет ташкилотлари ходимларининг иш ҳақи, пенсия ва нафақалар миқдорлари инфляция даражасидан (7,0%) кам бўлмаган миқдорда ошириб борилиши кўзда тутилган.

Иш ҳақи миқдорининг бюджет параметрларида кўзда тутилган миқдорлардан қўшимча равишда 1 ф.б.га оширилиши йилига 1,5 трлн сўм атрофида, пенсия миқдорининг 1 ф.б.га оширилиши эса 730 млрд.сўм, нафақа олувчилар сонининг
10 фоизга оширилиши 740 млрд.сўм миқдорида қўшимча харажатлар талаб етиши қайд этилган.

Бюджет харажатлари таркибида иш ҳақи (ижтимоий солиқлар билан) улуши келаси йилга бироз ўсиши (9,0%дан, 9,5%гача) кўрсатилган. Эҳтимолки, иш ҳақи бу йилгидек йилнинг тўртинчи чорагида эмас, биринчи ярмида индексация қилинади.

Пенсия олувчилар сони 4,1 млн.дан 4,3 млнга етади (300 минг қўшилиш, 100 минг айрилиш). Пенсиянинг ўртача миқдори 11,7%га ошишини кўриш мумкин.

Ижтимоий нафақа олувчилар сонини мақбуллаштириш давом этади. Нафақалар миқдори эса пенсиялар индексацияси жаражасида оширилишда давом эттирилса керак.

Стипендиялар миқдори юқори эҳтимол билан яна индексация қилинмаса керак (тўртинчи йил кетма-кет), стипендия жами харажатларнинг ўсиши талабалар сони ўсиши билан боғлиқ.

21,222

bakiroo

02 Nov, 10:27

Чорсу майдони реконструкция қилиниб, янги кўринишга келтирилади

2 ноябрь куни Тошкентда бўлиб ўтган матбуот анжуманида Чорсу майдонини реконструкция қилиш бўйича якуний лойиҳа тақдим этилган. Лойиҳа доирасида Чорсу майдонида янги меҳмонхона, бизнес-марказ ва турар-жой бинолари барпо этилади. Лойиҳа Германиянинг Tchoban Voss Architekten компанияси томонидан ишлаб чиқилган, қурилиш ишлари 2025 йилда бошланиши ва 2029 йилгача якунланиши режалаштирилган. Лойиҳа қиймати 170 миллион АҚШ долларидан ортиқ деб баҳоланмоқда.

Реконструкция ишлари давомида 1982 йилда архитектор Владимир Спивак томонидан қурилган ва 2000 йиллардан буён ишламаётган “Чорсу” меҳмонхонаси демонтаж қилинади.

Янги қуриладиган мажмуа Чорсунинг умумий меъморий шакл-шамойилини сақлаб қолган ҳолда шаҳарнинг муҳим арxитектура марказларидан бирига айланиши айтилмоқда. Янги мажмуада замонавий офислар, меҳмонхоналар ва турар жой бинолари билан бирга “Чорсу” меҳмонхонасига бағишланган кичик музей ҳам очилиши режалаштирилган.

23,760

bakiroo

02 Nov, 05:48

2024 йил бюджети қайта кўриб чиқилади: тақчиллик яна 4,5 трлн.сўмга ошади

Бюджетномага кўра, 2024 йилги
Давлат бюджети харажатлари қайта кўриб чиқилиб, харажатлар тасдиқланган бюджетга нисбатан ошиши кутилмоқда.

Очиқланган маълумотларга кўра, Консолидацияланган бюджет харажатлари тасдиқланганига нисбатан 7,2 трлн.сўмга ошиши мумкин, даромадлар эса 2,7 трлн.сўмга.

Бюджет мундарижасида таркибий ўзгаришлар Давлат бюджети ва Давлат мақсадли жамғармалари билан боғлиқ бўлади.

Ташқи қарз ҳисобидан давлат дастурларига харажатлар 11.8 трлн.сўмдан 16,5 трлн.сўмгача кўпайиши қайд этилган.

Консолидацияланган бюджет тақчиллиги 4,5 трлн.сўмга, 57,1 трлн.сўмгача ошиши мумкин.

ЯИМ ҳажми норасмий ва яширин иқтисодиёт ҳисобига қайта баҳолангани ва кўпайтирилгани (оқартирилганмикан?) туфайли тақчилликнинг ЯИМга нисбати 4% даражасида сақланиб қолади.

21,123

bakiroo

01 Nov, 16:45

80 шиптир ва пропан нархлари пойгаси тўхтагани йўқ

Октябрнинг охирги кунида 80 шиптирнинг тоннаси яна 10 млн. сўмдан ошган, пропан нархи эса 9,5 млн.сўмга яқинлашган. Яьни ҳар икки монопол ёқилғи ой охирида яна рекорд нархлар чегарасида сотилган.

80 шиптир ва пропан билан боғлиқ яна бир ғирромлик - ахборот манипуляцияси қўлланилмоқда. Унга кўра, муттаҳам монополист ва олигархлар котировкаларни оширворган кунлари нархлар тўғрисида маълумот берилмаяпти. Нархлар тушган куни эса, гўёки ҳаммаси рисоладагидек, берилмоқда. Масалан, нархлар кўтарилиб кетган 31 октябрь куни маълумот очиқланмаган, 1 ноябрь куни нархлар пасайгач, шу кунга қўшиб берилган.

Яна бир ярамас манипуляция биржага чиқарилиб, савдолар ўтгач, битимларни аннуляция қилиш билан боғлиқ бўлмоқда. Яъни, бу билан гўёки биржага чиқарилган пропан ҳажмини кўпроқ, дея кўрсатишмоқчи бўлишмоқда.

Шунингдек, номини ошкор қилмаган биржа иштирокчилари ўзи йўқ, мавжуд бўлмаган пропанни биржага чиқариш бўйича ҳаракатлар мавжудлигини айтишмоқда.

Хуллас, ўйинлар тўхтамай давом этмоқда.

20,467

bakiroo

01 Nov, 14:08

Яхши хабарлар ҳам бор: октябрда давлат бюджети ойлик "плюс"га чиққан

Октябрда давлат бюджет даромадлари (27,3 трлн.сўм) ортишда давом этгани, харажатлар (24,9 трлн.сўм) эса қисқаргани сабабли, 2,4 трлн.сўмлик ойлик профицит шаклланган. Ойлик профицит кунлик ва ойлик бюджет маълумотлари очила бошлагандан бери биринчи марта юз бермоқда.

Октябрда давлат бюджети харажатлари қисқаргани сабаб ва омиллари келтирилмаган. Эҳтимолки, бюджетимизни ўпириб кетаётган энергетикани субсидиялаш вақтинча тўхтатилган.

Октябрдаги ижобий тенденция туфайли давлат бюджетининг 10 ойлик йиғилган дефицити 35,0 трлн.сўмгача қисқарган (ўтган йили шу даврда 41,8 трлн.сўм).

Маълумотлари очиқланмаётган консолидациялашган бюджет дефицити ортишда давом этаётган бўлиши мумкин.

20,483

bakiroo

01 Nov, 13:38

Ғолиб "либераллар" овоз чиқарадими?

Боёвут ҳокими Дилфуза Уралова пахта «план»ини бажармаган фермерга куч ишлатган, ҳақоратлаган. Ҳокима хоним ИИБга айтишни, фермерни оёқ-қўлини боғлаб олиб кетиб, қамаб қўйишни буюрган. Доимгидек сўконғич ўзбек амалдорига ҳеч қандай чора кўрилмаган, ҳозирча вилоят ҳокимлигига тақдимнома киритилган. Эҳтимолки, қанақадир сохта узр билан иш яна ёпди-ёпди бўлади.

Беихтиёр фермер аччиқ устида ҳокимни сўкканида нима бўларди, деган қўрқинчли ўй келади.

(Ит одамни тишлаши мумкин, лекин одам итни тишлашини тасаввур қилиш қийин).

Куни-кеча якунига етган параламент сайловларида ғолиб деб эълон қилинган "либераллар" фермерларни зўравон ҳокимлардан ҳимоя қилиш ваъдаси билан кампанияга киришишганди.

Бунинг устига "либераллар"нинг рўйхатдаги сарбони Фермерлар кенгаши раис ҳам.

Ҳа, айтгандай, Дилфуза Ўралова сизларнинг партиянгиздан депутат бўлиб ҳам сайланган, балки партиядошларингиз ҳам чиқар.

Шиорингизни эслатиб кетай дедим:

Ваъда эмас натижа, эртага эмас бугун!

19,916

bakiroo

01 Nov, 13:01

Ўзбекистоннинг аномал ҳудуди ҳақида

19,338

bakiroo

01 Nov, 12:10

Палов нархидаги ўзгаришлар ва расмий инфляция кўрсаткичи кескин фарқланади

Албатта, расмий инфляция 10,2%гача пасайгани ва йил охирида 9,5%га тушиши ҳақидаги чиройли прогнозлар расмийларнинг кўзини қувонтирмаслиги мумкинмас.

Лекин ўзбекистонликлар яшаётган реалликлар рақамлари сувалганидан бутунлай бошқа тасвирларни тақдим этаётган бўлса, нима қилиш керак?

Помидор, пропан, бензин каби нарх ўзгаришлари жуда оғриқли қабул қилинадиган, балки кенг истеъмолчилар учун репрезентативлик бермайдиган маҳсулотларни қўя турайлик.

Мана, паловни олайлик. Паловнинг ўзбекистонликлар учун алоҳида хусусияти шундаки, уни ҳамма ейди. Бой ҳам, камбағал ҳам, ўртаҳол ҳам. Тўнғиз қўпгур ўғри олигарх ҳам, ўғри олигарх томонидан таланаётган бечора ҳам. Паловнинг мундарижасида корзинадаги энг муҳим озиқ-овқатлар, иш ҳақи, ёқилғи, транспорт ўтиради. Палов таъбир жоиз бўлса, Ўзбекистонда энг рақобатли маҳсулот, ҳатто исқирт советлар пайтидаям ош вазирлиги бўлмаган, ош давлат назоратида турмаган.

Мана шу паловимиз ўтган 1 йил давомида ҳудудларимиз бўйлаб 23,7%гача қимматлаган (2023 йил октябрдан 2024 йил октябргача). Яъни палов нархи расмий инфляциядан юқори суръатларда, Ўзбекистоннинг ярмида каррасига юқори суръатларда ошган (Сирдарё аномалиясидан ташқари). Девзиранинг кони Андижонда 23,7%га, қолган гуручларнинг ватани Хоразмда 21,0%га, республиканинг барча ошлари жамланган ва энг кўп ош ейиладиган пойтахтда 19,1%га.

Қайтараман, бу расмийларнинг ўзларининг рақамлари (бу рақамларгаям ўзи анча савол бор).

Шундай экан, ҳурматли инфляция рақамларининг ижодкорлари, ҳар куни қийшиқ ойнага разм солиш билан бирга ош-пош еб туринглар, ошга борганда нархини сўранглар, солиштиринглар.

19,660

bakiroo

01 Nov, 11:09

Ҳарвард профессоридан муҳим мавзуда ажойиб китоб энди ўзбек тилида.

Қашшоқликдан қутулиш мумкин. Савол эса — “қандай қилиб?”

Қандай қилиб мамлакатлар фаровонликка эришиши мумкин? Фаровонликнинг асл калити нимада?
Кўплар бу саволларга турли жавобларни таклиф қилса-да, дунёдаги энг таниқли университет - Ҳарвард профессори Клейтон Кристенсон бошчилигидаги тадқиқотчилар "Фаровонлик парадокси. Қандай қилиб инновациялар халқларни қашшоқликдан қутқара олади?" китобида бошқалардан фарқ қиладиган, лекин далилларга асосланган амалий ечимларни тақдим этишган.

Китобда муаллифлар нафақат АҚШ ёки Европа мамлакатлари, балки Мексика, Япония, Жанубий Корея ва ҳатто Нигерия каби турли давлатлар мисолида инновациялар қандай қилиб миллионлаб инсонларнинг турмуш тарзини ўзгартирганини очиб беради. Улар реал ҳаётий мисоллар орқали кўрсатади: нима учун баъзи мамлакатлар тез ривожланади ва бу ривожланишга нима сабаб бўлади?

Китоб сизни нафақат иқтисодиёт ва инновациялар билан таништиради, балки кенгроқ саволларни қўяди: нимага аҳоли фаровонлигини оширишга қаратилган кўплаб қарорлар муваффақиятсизликка учрайди? Бу саволлар, Кристенсоннинг илмий тадқиқотлари билан бирга, глобал ривожланишнинг замонавий муаммоларини янада тушунишга ёрдам беради.

Китоб сиёсатчилар, давлат хизматчилари, иқтисодчилар, тадбиркорлар, талабалар ва умуман мамлакат тақдирига беэътибор бўлмаган барчага тавсия қилинади.

Китоб "Asaxiy Books" томонидан "Xalq banki" билан ҳамкорликда тайёрланган.

Китоб ҳақида:
Муқова: Қаттиқ
Бетлари сони: 375 бет
Нархи: ~~99 000~~ 80 000 Сўм

Буюртма бериш: asaxiy.uz/u/tgfparadoks

Реклама

19,029

bakiroo

01 Nov, 08:30

2025 йил параметрларида доллар курси ўртача йиллик 13 250 сўмдан ҳисобланган

2025 йилда ЯИМ ҳажми 1 629 765 млрд.сўмга ёки доллар эквивалентида 123 001 млн.долларга етиши мақсад қилинган. Бу ва бошқа ҳисоб-китобларда АҚШ долларининг сўмга нисбатан ўртача йиллик қиймати 13 250 сўмдан киритилган (2026 йил учун 13 725 сўм, 2027 йил учун 14 150 сўм).

Дарвоқе, 2023 йил учун норасмий ва яширин иқтисодиёт қўшилиб қайта баҳоланган ЯИМ ҳажми (101 572 млн.доллар) кўрсатилган, 2022 йил учун ҳам қайта ҳисобланган.

18,348

bakiroo

01 Nov, 05:46

Олтин нархининг пасайиши хатари муқобил сценарийлардан бири сифатида

2025 йил учун Бюджетнома маълумотларига асосланилса, олтиннинг унцияси консерватив қарашлар билан 1 900 доллардан ҳисобга олинганлиги маълум бўлади (ҳозирда 2 750 доллар атрофида). Аввалги йиллардагидек, олтин нархининг 100 долларга ўзгариши бюджетга пул қийматида қандай таъсир этиши очиқланмаган.

Олтин нархининг базавий сценарийга нисбатан 1 унция учун 200 АҚШ долларига
арзонлашиши (11 фоизга) тушиши борасидаги ташқи шокнинг юзага келиши ЯИМ
ўсиш суръатини 0,1 ф.б.гача секинлаштирса, бюджет даромадлари тушумларини мос
равишда қисқаришига ва фискал тақчилликни ЯИМга нисбатини 0,2 ф.б.гача ошириши
мумкинлиги қайд этилган.

Олтин нархларининг прогноздан ортиқ даражада сақланишидан тушумлар қандай жамланиши ва ишлатилиши борасидаги тамойиллар кўрсатилмаган (амалда ва охирги 6 йилда дивиденд ва солиқ сифатида бюджет даромадларига қўшилмоқда ва ишлатилмоқда).

18,119

bakiroo

01 Nov, 02:00

Ўзбек статистикаси: октябрда бензин 1,5%га, пропан 1,2%га қимматлаган, инфляция 0,8%га тушган

Ўзбек статистикасига кўра, октябрь ойида 0,8%лик ойлик инфляция қайд этилган. Бу янги дейилган даврда октябрь ойларида кузатилган энг паст инфляция (Охирги 8 йилда октябрь инфляцияси 1,0%дан пастга тушмаганди).

Йиллик инфляция 10,2%гача туширилган.

Октябрь ойида озиқ-овқатлар 1,1%га, ноозиқ-овқатлар 0,7%га, хизматлар эса 0,8%га қимматлагани кўрсатилган.

Ой давомида ёғ 2,3%га, тухум 1,0%га, сут 0,9%га, қўй гўшти 1.2%га, мол гўшти 0.8%га қимматлаган.

Бодринг нархи 33,2%га, помидор нархи 16,5%га ошган (бу бўйича Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг кузатувлари бу ерда).

Энг қизиғи ёқилғи нархлари билан боғлиқ. Статагентликка кўра, октябрда бензин нархи 1,5%га, пропан нархи эса 1,2%га кўтарилган холос. Агентлик бензин ва пропан нархларини қайси ҳудудларда ва қайси шохобчаларда кузатаётгани эълон қилиб қўйса бўларди (ўзбекистонликлар ҳам ўша арзон шохобчалардан ёқилғи олиш имкониятларига эга бўлишлари учун).

18,015

bakiroo

31 Oct, 17:10

Солиқ қўмитаси маркировкаланган товарлар агрегацияси босқичига оид масалаларга аниқ ва асосланган жавоб ва тушунтиришлар бериш мақсадида тайёргарлик кўриш лозимлигини қайд этган ҳолда, бизнес вакиллари сўраётган учрашув ноябрь ойининг иккинчи декадасида ўтказилиши режалаштирилаётгани маълум қилмоқда.

Қўмита ушбу учрашув бўлгунига қадар ҳамда Солиқ органлари маълумотлар базаси кўчирилаётганини инобатга олган ҳолда сув ва салқин ичимликларни агрегациялашга мажбурий талаблари қўлланилмаслигини билдирган.

17,662

bakiroo

31 Oct, 15:43

Бизнес мулоқот сўрамоқда

Сув ва салқин ичимликлар ишлаб чиқарувчилар уюшмаси Солиқ қўмитасидан маркировкаланган товарлар агрегацияси босқичини кечиктириб туришни сўрамоқда. Эртага, 1 ноябрдан Сув ва салқин ичимликларни ишлаб чиқарувчи ташкилотлар томонидан мажбурий рақамли маркировкалаш тизимини босқичма-босқич жорий қилиш графиги бўйича Тайёр маҳсулотларни агрегациялаш тизимини йўлга қўйиш босқичи ишга тушиши керак.

Уюшма ўз илтимосини аниқ аргументлар билан далилламоқда ва учрашувга манфаатдор вазирлик, идора вакиллари ва оператор CRPT Turon’ни ҳам таклиф этишни сўраган.

Ҳозир гап маркировкалаш манфаатдорлиги ва унинг қанақа оқибатлар яратгани ҳақида эмас. Чуқур ўйланмаган қарорлар туфайли Ўзбекистонда бизнес мураккаб шароитга тушмаслиги ва боши берк кўчада қолдирилмаслиги керак. Масъуллар бизнесни эшитишлари зарур.

17,460

bakiroo

31 Oct, 13:42

Энерготақчиллик инфляцияни алоҳида, қўшимчасига оширади

Заправкада 80 шиптир 6 900 сўм, лекин йўқ. Ҳайдовчи 10 500 сўмдан 92 бензин қуйди.

Метан заправкада метан 3 950 сўм, лекин лимит тугаган, заправка ёпиқ. Ҳайдовчи 3 соат, 1 сутка навбатда туриб метан тўлдирди ёки қўл силтаб 10 500 сўмдан бензин қуйди.

Свет 900 сўм, лекин ўчирилган, тадбиркор 12 500 сўмдан дизель олиб генератор ишлатаяпти.

Газ 1 500 сўм, лекин ўчирилган, иссиҳхона ё ресторанда 8 500 сўмлик пропан ёқилаяпти.

Ўзбекистонда ноябрдан мартагача шу аҳвол. Ҳар йили.

Бу энерготақчилликларнинг ҳаммаси товар ва хизматлар нархини алоҳида оширади. Бензин, метан, пропан в аэлектр тарифлари оширганидан ташқари яна кўпроқ оширади.

Афсонавий 1,5 -1,8 фоиз бандига эмас.

Айнан шу омилнинг инфляцияга ва кутилмаларга таъсири умуман ҳисобга олинмаяпти. Чунки 10 500 сўмдан бензин қуйган ёки бир кунини йўқотиб навбатда турган ҳайдовчи энди йўлкирани 15% эмас, 30% оширади. Қаҳратонда пропан ёқиб помидор етиштираётган помидорининг нархида қиммат пропан ҳам ўтиради. Рестораннинг овқатида ҳам. Генератор ишлатаётган дўкондорнинг сотаётган ҳар бир товарида генераторга кетаётган дизель харажати қўшилади.

Одамлар 9,5%лик инфляцияга ишонмаяптими, муаммо одамлардамас.

21,551

bakiroo

31 Oct, 11:01

Бир қарамликдан қутулмоқдами, иккинчисига тутилмоқдамиз

Бугун эълон қилинган рақамлардан хурсанд қиладигани жами пул ўтказмаларида Россиядан пул ўтказмаларининг улуши 75%гача пасайгани бўлди. Уруш бошланишидан олдин бу кўрсаткич 90% атрофида эди.

Шимолда ишлаётган меҳнат мигрантлари масаласи ўтган эпохада ҳам, янги даврда ҳам шимолликлар олдида тилимизни доим қисиқ қилиб келган, доимий босим ўтказган, сиёсатда ҳам, иқтисодиётда ҳам, бизнес масалаларида ҳам.

Қарамлик ҳар йили ўртача 10 фоиз бандига пасайиб бормоқда ва тенденция ўзгармаса, 2027 йилга бориб шимолдагиларга бу бўйича боғлиқлик 50%дан пасаяди.

Лекин шунча дастурлар, вазифалар ва амалий ҳаракатлар, асосийси меҳнаткаш халқимизнинг интилишлари орқали бир қарамликдан чиқаётган вақтимизда бир тўда манфаатларини деб энергетика бўйича иккинчи қарамликка тушаётганимиз жуда ёмон. Уруш бошланганидан кейин шимолдан нефть, газ, бензин ва умуман ёқилғи импорти икки карра ортди ва ортишда давом этмоқда. Ўтган даврда энергетика соҳасида қарор қабул қилувчи сеҳргар устозилардан ижродаги корчалонларигача бу бўйича қанақадир хавотири мавжудлиги ҳақида фикр чиққани йўқ. Улар қайтанга Ўзбекистон яна худди совет мустамлакаси давридагидек марказга қарамлиги ошаётганидан хурсанд бўлиши мумкин, балки уларнинг вазифалари шундайдир.

Бугунги анжуманда ёқилғи бўйича фақат бир мамлакатга — Россияга қарамлик ошиб бораётгани хатар сифатида инобатга олинаётгани ёки олинмаётгани бўйича савол берилди (Газета мухбири Баҳодир Абдуллаевга раҳмат). Тўғри, аниқ жавоб эшитганимиз йўқ.

Энергоқарамлик масаласи балки ўзбек чиновникларини ташвишга солмас, лекин бунинг товонини тўлаётган фаол жамоатчиликни, оддий ўзбекистонликларни доим қайғуга солади ва ўйлантиради.

Қарамликни камайтириш ва қутулиш йўлида чиновниклар ечимлар қидиришга ва амалий ҳаракатларга ўтишлари учун бу савол яна ва яна такрорланавериши керак. Коридорда тутволинса, коридорда берилиши керак, кўчада учратилса, кўчада, анжуманда бўлса, анжуманда.

18,804

bakiroo

31 Oct, 10:24

Ўзбек компанияларининг санкцияларга тортилиши бўйича хавотирлар бор.

17,508

bakiroo

31 Oct, 10:23

Кредит ва активлар бўйича резерв шакллантириш юзасидан талабларни бажармаган 8та банк қолди.

16,089

bakiroo

31 Oct, 10:22

Устав капиталини шакллантириш бўйича минимал талабларни бажармаган банкларнинг актив ва пасив операциялари тўхтатилган, агар улар устав капиталини оширишмаса, ёпилиш шароитига бориб қолади.

16,410

bakiroo

31 Oct, 10:14

Олтин-валюта захиралари таркибида ФРРУнинг ташқи активларини алоҳидалаштириш ёки алоҳида кўрсатиш бўйича ҳам савол берилди.

16,567

bakiroo

31 Oct, 10:05

Ёқилғи бўйича фақат бир мамлакатга — Россияга қарамлик ошиб бораётгани хатар сифатида инобатга олинаётгани ё олинмаётгани ҳақида савол берилди.

16,881

bakiroo

31 Oct, 10:01

Валюта курсининг 1%га қадрсизланиши инфляцияни 0,3%га оширади.

16,808

bakiroo

31 Oct, 09:59

2025 йил параметрларида табиий газ нархлари 36%, суюлтирилган газ нархлари 25%, метан газ нархлари 39%га ошиши инобатга олинган.

18,765

bakiroo

31 Oct, 09:57

Суюлтирилган газ бўйича биржадаги аҳвол нархларга таъсир қилмоқда

16,819

bakiroo

31 Oct, 09:39

Микроқарзлар бўйича қўшимча макпропруденциял чоралар киритилиши режалаштирилмаяпти.

17,061

bakiroo

31 Oct, 09:37

Пул ўтказмалари бўйича Польшадан 97%, Кореядан 76%, Улуғ Британиядан 67% ва БААдан 66% ўсиш кузатилмоқда.

17,378

bakiroo

31 Oct, 09:28

Халқаро пул ўтказмалари ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 35%га, 11,3 млрд.долларгача ошган.

16,964

bakiroo

31 Oct, 09:26

Октябрда инфляция секинлашгани айтилмоқда

Марказий банк Раисига кўра, октябрь ойида нархлар ўсиши секинлашган (расмий инфляция маълумотлари бугун кечки пайт эълон қилинади). Йил якуни бўйича йиллик 9,5%лик инфляция кутилмоқда. Бу расмийлар томонидан, айтайлик, октябрь, ноябрь ва декабрда ойлик 1%дан кам даражада инфляция юз бериши кутилаяпти дегани.

Олигархлар ва монополистлар томонидан тил бириктирилган ҳолда ёқилғи-энергетика товарлари нархларининг сунъий равишда ошириб борилаётгани ва таклиф тақчиллигининг инфляцияга таъсири қандай бўлиши ҳақида саволлар бўлиши мумкин.

Матбуот анжумани жонли эфирда берилмоқда.

16,956

bakiroo

31 Oct, 05:26

Яширин қарорлар билан имтиёз бериш ҳам тўхтатиладими?

Келаси йилги бюджетнинг энг самарали принципларидан бири айнан 2025-2026 йилларда солиқ ва божхона имтиёзларини бермаслик, бекор қилинганларини қайта тикламаслик билан боғлиқ бўлади.

Албатта, бу вазифа амалда қандай ишлайди, реалликларда кўрамиз. Қўрқув шуки, солиқ ва божхона имтиёзларини бериш яширин қарорлар билан давом этади. Ахир имтиёз бўлмаса, очдан ўладиган ва бутун бизнес модели солиқ тўламаслик, бошқалар отнинг калласидек бож тўлаган вақтда божсиз импорт орқали чайқовчилик қилишга кўниккан олигарх ва монополистик гуруҳларнинг қарор қабул қилувчиларга улкан таъсири сақланиб қолмоқдаку.

7,809

bakiroo

30 Oct, 15:52

Пропан 9,5 млн.сўмдан ошди. Олигархларни тўхтатадиган орган эса фалажлантирилмоқда

Биржа савдоларига пропан чиқариш кеча аввалги кунга нисбатан 200тоннадан кўпга камайтирилган ва яна профит! Атига 971 тонна пропан сотувга қўйилган (талаб 2-3 карра юқори) учун нархлар 318,7 минг сўмга қимматлаб, навбатдаги рекорд 9 509,5 минг сўмга етган. Чакана шохобчаларда тез орада пропан нархи 80 шиптир нархига етиб олса керак.

Тил бириктириш ва манипуляциялар учун ҳеч қанақа жазо йўқлигини билган ҳолда, шонли энергетиклар қаноти остидаги олигарх ва монополистлар пропанни қимматлаштириш методичкасидан намойишкорона фойдаланишмоқда.

Мазкур картинани Олигарх ва монополистларга қарши курашиши, истеъмолчилар ҳақларини ҳимоя қилиши керак бўлган Рақобат қўмитаси учун 2025 йилда бор-йўғи 12,6 млрд.сўм ажратилгани тўлдирса керак. Олигархлар ва монополистлар билан курашма, улар билан келишиб ишла, деган ишорами бу?

Балки олигархат ва монополияга қарши курашиш мақсади йўқдир Ўзбекистонда?

19,436

bakiroo

30 Oct, 14:25

2025 йил бюджетида "Суюнчи пули"дан 350 млрд.сўмдан кўп тежаб қолинади, тежалган пулларни қайси олигарх ўзлаштиради?

2025 йилда бола туғилиши учун бериладиган нафақалар (суюнчи пули)ни тўлаш учун 275,1 млрд.сўм ажратилган. Йил давомида жами 372 624 нафар бола учун суюнчи пули тўланади.

Агарда 2025 йилда туғиладиган 900 минг атрофидаги болаларнинг ҳаммаси учун суюнчи пули берилганида 2025 йилда бу мақсадлар учун 730 млрд.сўм сўм маблағ сарфлашга тўғри келарди.

Шу йил 1 апрелдан бошлаб бир марталик нафақа пулини фақат биринчи фарзандга бериш тартиби кучга кирган. Шу сабабли, суюнчи пулидан 2025 йилда 358 млрд.сўм атрофида бюджети пули тежаб қолинади.

Конституциясига "ижтимоий давлат" деб ёзиб қўйилганига қарамай, тоифаларга ажратилган Ўзбекистон болаларидан тежаб қолинган пуллар қайси мақсадларга йўналтирилиши номаълум (баҳордаям айтилмаганди). Тежалган пул бор жойда тақсимлаш учун сабаб, ўзлаштириш канали ва бенефициар олигарх доим топилади.

18,236

bakiroo

30 Oct, 13:21

Жозибадорлиги пасайтирилган механизмни бекор қилишга не ҳожат?

Абсурд шундаки, ўзи АОСнинг қатъий белгиланган суммада тўлаш 25/34 млн.сўмдан 30/40 млн.сўмгача оширилмоқда, яъни 500 млн.сўмгача айланма қилганлар 6% ва ундан кўп, 1 млрд.сўмгача айланма қилганлар эса 4% ва ундан кўп солиқ тўлашади, механизм жозибадорлигини ўлдирилмаган бўлса ҳам, кескин пасайтирилган.

2025 йилда асосий солиқлар ставкалари ўзгаришсиз қолдирилган, деган шаблон тезис ва сарлавҳалар ўринсиз. Чунки айнан кичик бизнесга тааллуқли АОСнинг қатъий белгиланган суммада тўлаш ставкалари 20%гача оширилган.

Энди кичик тадбиркорларни ушбу механизмга ундайдиган ягона сабаб айланмадан олинадиган солиқни қатъий белгиланган солиқ ставкаси бўйича тўлайдиган тадбиркорлик субъектлари йиллик молиявий ҳисоботларни солиқ органларига топшириш мажбуриятидан озод этилгани билан боғлиқ холос. Лекин жойларда шуям ишламаяпти, тадбиркорлардан айб тополмаса, қатъий белгиланган солиқ тўловчи кичик бизнес субъектларидан бухгалтерия ҳисоботларини сўраш навбатчи практикага кириб улгурган.

16,999

bakiroo

30 Oct, 12:31

Айланмадан олинадиган солиқнинг қатъий белгиланган суммада тўлаш тартиби 2026 йилдан бекор қилинадими?

2025 йил учун бюджетномада бекор қилиниши кўзда тутилган имтиёзлар қаторида айланмадан олинадиган солиқнинг қатъйи ставкалари тартибини қўллаш 2026 йил 1 январгача этиб белгиланаётгани кўрсатилган.

Формулировка шаклига кўра, айланмадан олинадиган солиқнинг қатъий белгиланган суммада тўлаш тартибини бекор қилиш кўзда тутилаётгани маъноси англашилади.

Кичик бизнес субъектлари учун энг оммабоп бўлган мазкур солиқнинг бекор қилишга уриниш биринчи марта рўй бераётгани йўқ. Эсингизда бўлса, шу йил баҳорда ҳам яширин иқтисодиётга қарши кураш чоралари баҳонасида тадбиркорлар учун энг қулай солиқ механизмини тугатишга уриниб кўрилганди. Ўшанда ташаббускорларнинг уриниши жамоатчиликнинг эътирозлари туфайли чиппака чиққанди.

Эслатиб ўтамиз, бизнес фаолликни бошлаш ва мавжуд фаолиятни оқартириш учун кўприк вазифасини бажараётган ушбу механизмни 2 йил аввал Давлат раҳбарининг ўзи таклиф этган эди.

16,838

bakiroo

30 Oct, 09:29

Мақсад пулни иқтисод қилиш бўлса, қанийди

"Давлат пул иқтисод қилиш ва орттириш учун мактабдан бошқа соҳани тополмаётган бўлса, ҳай, ишни бирдан ўқувчиларга дарслик солиғи солишдан эмас, шу дарсликларни чиқараётганларнинг ишини тафтиш қилишдан бошлагани маъқул".

Тарифлар каррасига оширилишидан кейин ҳам зараркунанда энергетика қозонида триллионлаб субсидиялар ўзлаштиришда давом эттирилар экан, ислоҳотлар мазмуни ва мақсади бўйича бўшаган маблағлар инсон сифатини оширишга, таълимга, тиббиётга сарфланмаган экан, бундан буёғига биронта соғлом ақли бор ўзбекистонлик ҳукуматнинг "бюджет маблағларини тежаш мақсадида" деган афсонасига ишонмайди.

Дарсликлар ижараси билан ҳам худди шундай. Ижара тўловлари бюджет маблағларини тежаш учун эмас, бу маблағларни бошқа каналлар орқали совуриш учун тикланмоқда.

Бу бюджет маъно мазмуни бўйича инклюзив иқтисодий ўсишни таъминлаш, тенг имкониятлар яратиш, инсон сифатини яхшилашга хизмат қилмайди. Афсуски, биз учун бюджетни муҳокама қиладиган, самарали бюджет учун тортишадиган парламентимиз йўқ.

17,961

bakiroo

30 Oct, 08:30

Дарсликлар ижараси учун тўловлар тикланади, бюджетда антиқа харажатлар пайдо бўлади

2 йил аввал дарсликлар яратишни бир қўлли қилиш кампанияси фонида "бепул" деб эълон қилинган дарсликлар ижараси учун 2025 йилдан бошлаб ҳақ ундириш бошланиши мумкин. Шу орқали 376,6 млрд.сўм тежаб қолишмоқчи.

Дарсликлар ижараси учун тўлов тикланиши фонида бюджетда биринчи марта пайдо бўлган мана бу харажатлар эътибор қаратмаслиги мумкин эмас:

"Нуроний" жамғармаси маблағлари (Камбағалликдан чиқариш дастури харажатлари) - 504,0 млрд.сўм.

Умумтаълим мактабларида тўгаракларни ташкил этиш ва уларга “Камбағал
оилалар реестри”га киритилган оилалар фарзандларини жалб қилиш учун 500 млрд.сўм;

Футболни аҳоли ўртасида кенг
тарғиб қилиш мақсадида футбол кўчма телевизион станциясини харид қилиш 108,0 млрд.сўм;

Давлат мактабгача таълим ташкилотларида FACE-ID технологияси орқали
амалга оширишни жорий этиш - 64,6 млрд.сўм;

"Тирик тарих" дастури доирасидаги филмларни яратиш учун харажатлар - 50,0 млрд.сўм;

Самарқанд шаҳрида йўқ бўлиб кетиш хавфи остидаги ёввойи фауна ва флора
турларининг халқаро савдоси тўғрисидаги конвенсияси бўйича томонлар конференциясининг 20-йиғилиши тадбирларини ўтказиш харажатлари - 20,0 млрд.сўм;

Ёшлар ўртасида ошпазлик, кондитерлик, стилистлик, дизайнерлик, ҳунармандчилик йўналишларида “Касб-ҳунар олимпиадалари”ни ҳар йили ташкил қилиш ва ғолибларига устахоналар қуриб бериш,
зарур дастгоҳлар олиб беришни йўлга қўйиш харажатлари - 10 млрд.сўм;

Мукофот жамғармаси 2 миллион АҚШ доллари бўлган Халқаро “Ўзбекистон ипак матолари” мода ҳафталигини ўтказиш харажатлари - 10,0 млрд.сўм.

17,523

bakiroo

30 Oct, 06:45

2024 йилда Сўхга субсидияланган авиарейсларда учганлар борми?

3 йил аввал давлат бюджетидан 6,8 млрд.сўм сарфланиб қайта қурилган Сўх аэропортига Фарғонадан ҳар куни авиарейслар ташкил этилиши керак эди. Бу орада айнан шу мақсадларда ташкил этилган Humo Air авиакомпанияси илк рейсларини ҳам амалга оширган. Кейин бу авиарейс нима бўлди, билмадиму, лекин бир йил ўтмай, Humo Air'ни швейцариялик инвесторлар "хусусийлаштириб" олишди. Орадан яна бир йил ўтиб, Humo Air ички парвозларни тўхтатди, ҳатто сотилган чипталар пулини қайтариш ҳам муаммога айланди.

Бу авиакомпания фаолияти ҳақида ўтган 9 ойда бирон бир бошқа янгилик пайдо бўлмади.

Нима бўлгандаям, 2024 йилда Сўхга парвоз қилувчилар учун 5,7 млрд.сўмлик субсидия ўзлаштирилиши кутилмоқда экан. Тармоқда ёзишлари бўйича, киши бошига 50 минг сўмдан субсидия берилган бўлсаям, 114 минг йўловчи Сўхга ёки Сўхдан учган бўлиши керак.

Сиз бу йил Сўхга учдингизми?

16,770

bakiroo

30 Oct, 05:00

Транспорт соҳаси ҳам субсидияхўрга айланмоқда

2025 йилда жам 28,3 трлн.сўмлик бюджет субсидиялари ажратилиши режалаштирилган. Албатта, энг катта субсидияхўрлар бу тузалмас энергетика соҳаси, улар 12,3 трлн.сўмни ўзлаштирадилар.

Соф ижтимоий харажатларни ҳисобга олмаганда, Ўзбекистонда қайси иқтисодий сегментида аҳвол оғирлашаётган бўлса, ўша соҳага субсидия ажратиш оша бошлаётганга ўхшайди. Масалан, келаси йилда транспорт соҳасига ажратиладиган субсидиялар ҳажми 2,7 трлн.сўмдан ошади, шундан:

Брутто шартномалар учун 1,7 трлн.сўм;
Темир йўл маҳаллий йўналишлари учун 500 млрд.сўм;
Метрополитен учун 405 млрд.сўм;
Маҳаллий авиақатновлар учун 63,7 млрд.сўм;
Шаҳар атрофи қатнови учун 56.1 млрд.сўм;
Сўхликлар учун 1,7 млрд.сўм (2024 йилда 5,7 млрд.сўм ўзлаштирилипти. Сўхга учганлар борми?);
Қорақалпоқ ва Хоразм учун имтиёзли тарифларга 20 млрд.сўм.

2023 ва 2024 йилда тарифлари каррасига ошган (ва бозорга бир қадам ҳам яқинлашмаган) темир йўл маҳаллий йўналишларига нима учун субсидия ажратилаётгани қизиқ. Монополлигича қолаётган маҳаллий авиақатновларга қайси мезонлар билан субсидия ажратилаётгани тушунтирилиши керак, авиачипталар Европа бозори нархларидан қиммат бўлгани учунми? Ё отасининг хунини сўраётган лоукостерлар учунми?

Нима учун, брутто-шартномалар ва метро учун субсидиялар оширилиши ҳам изоҳланиши зарур. Жамоат транспортида йўл ҳақини ошириш ва харажатларни камайтириш режалари қандай?

18,619

bakiroo

29 Oct, 16:09

Газ билан боғлиқ ўзгаришлар

2025 йилда:

Газ қазиб олиш 42,4 млрд.кубгача қисқаради;

Импорт қилинган табиий газ учун акциз солиғи тикланади;

Газ учун акциз солиғи 20%дан 12%га туширилади;

2025 йил 1 апрелдан сиқилган ва табиий газ учун акциз солиғи ставкалари 10%га оширилади.

19,653

bakiroo

29 Oct, 13:35

Шонли энергетикларнинг субсидияхўрлиги тугатилмаган бюджет самарали бўла олмайди

2025 йил бюджети лойиҳаси ва бюджетнома эълон қилинди. Кўзга яққол ташланадиган жиҳат бу самарасиз, ўзлаштиришга асосланган, олигархик доиралар манфаатлари учун кэш жамлаш каналига айланган ва ўзбек иқтисодиёти рақобатбардошлигини ўлдиришга, собиқ метрополияга қарам қилишга моделлаштирилаётган энергетикани бюджет субсидиялари билан молиялаштиришнинг давом эттирилиши билан боғлиқ.

Демак, каррасига ошган ва яна ошадиган тарифларга қарамасдан энергетика учун бюджетдан 12,3 трлн.сўмлик субсидиялар ажратилади. Бу ҳали ҳаммаси эмас, энергетикани субсидиялаш 2026 йилдаям, 2027 йилда ҳам давом эттирилади.

Табиийки, савол туғилади. Тарифлар каррасига ошган экан, яна ошар экан, нима учун энергетика субсидияланиши керак? Субсидиялаш тўхтамай, давом этар экан, тарифлар нима учун оширилди?

Ҳам чўнтагимиздан, ҳам солиғимиздан товон тўлашга асосланган, рақобат ва танлов йўқ, таннархни тўхтамай шиширишга, монополистлар ва олигархлар манфаатларига ишлайдиган ёпиқликни мақсад қилганмиди энергетика ислоҳоти?

Бу ислоҳот эмас, алдовку!

21,549

bakiroo

29 Oct, 10:35

Ўзбек чиновниклари бошқа сайёрада яшашадими?

"Отопление" ёқилсин, деб буйруқ чиқарадиганлар ҳовлида яшайди, иситиш тизими ичида, шунга улар совуқни танасида ҳис қилмайди, тўғри тушунинглар", деб ёзишмоқда.

Бу киноя эмас, бугунги кунимизнинг реалликлари. Агарда ҳоким Умрзаков, айтайлик, ҳеч қурса Алмати, Бишкек, Душанбе, бор ана шундоқ биқинимиздаги Чимкент ҳокимлари сингари пойтахтликлар олдида масъул ва ҳисобдор бўлганида, иситиш тизимини ишга туширтирган бўларди.

Балки марказий тизимдан иссиқлик оладиган тошкентликлар хонадонларида, туғруқхона, мактаб ва боғчаларда қалтираб ўтиришгани, болалар касал бўлишаётгани, қариялар озор чекишаётгани ҳақида ҳокимтўрага айтадиган атрофида бирон мард йўқдир.

Ҳурматли Танзила опа, сизга яна бир бор юзланамиз, сизга тошкентликлар шаҳар кенгашига яна бир марта мандат беришди. Балки мандат ҳаққи сиз эслатарсиз бу ўзга сайёраликларга.

22,647

bakiroo

29 Oct, 10:05

Шонли энергетиклар ўзгача ақл эгалари

Эртага, бутун бошли туманда газ ўчирилиши бу ҳали ҳолва. Кузнинг энг совуқ кунида газга қўшиб, шонли энергетиклар светни ҳам ўчиришадиган бўлаяпти (свет бўлмаса, сув ҳам бўлмайди).

Бу шонли энергетикларнинг ўзбекистонликлар устидан садо-мазохистик тажрибаси эмас, уларнинг ақли шундай. Ўзгача. Аномал.

Кўп бора таъкидлаганимиздек, ўзбек энергетикасининг муаммоси аномал қиш, аномал куз, аномал ёз, аномал баҳор ё аномал ёғинлар эмас, аномал энергетиклар. Улар алмашмагунча, очиғини айта қолай, сеҳргар устозларидан тортиб югурдак шогирдларигача даф бўлмагунча, аномаллик сақланиб қолаверади.

22,615

bakiroo

29 Oct, 09:42

💸 Octobank'нинг Octo-Mobile иловасида халқаро пул ўтказмалари

Octobank'нинг Octo-Mobile иловаси халқаро пул ўтказмаларининг иккита қулай усулини таклиф қилади — Visa Direct ва SWIFT орқали.

— Visa Direct — 180 мамлакат Visa карталарига тезкор пул ўтказмалари. Валюта карталарини очмасдан яқинларга тезкор пул ўтказиш учун қулай. Ўтказмаларни Humo ва Uzcard карталаридан юбориш мумкин.

— SWIFT — чет элдаги ўқиш, даволаниш ва йирик харидлар учун тўлов қилишнинг ишончли усули. Дунёнинг деярли исталган банкидаги ҳисоб рақамига пул ўтказиш. Юқори даражадаги хавфсизлик.

Батафсил маълумотни Octobank сайти орқали билиш мумкин: https://octobank.uz/uz/matbuot-markazi/yangilik-visa-direct-va-swift-orqali-xalqaro-otkazmalar-octobank

Реклама

18,332

bakiroo

29 Oct, 09:18

Шонли энергетиклар ўзбекистонликлар учун дўст эмасми?

Қайси соғлом ақл ҳарорат нолга яқинлашган аёзли кунларда қишга тайёргарлик кўриш баҳонаси билан бутун бошли туманда газни ўчиради?

Хўп, ёзги диафраграмани қишгисига алмаштиришмоқчи экансизлар, шу пайтгача, масалан, ўтган ҳафта, ҳарорат 20дан юқори кунларда нима қилдинглар? Нега айнан кузнинг энг совуқ кунини танладинглар?
Хўп, майли улгурмади, деб яхши гумон қилсак, шу ишни масалан, ҳарорат 20 даражадан юқорига кўтариладиган шанба ё якшанбага қолдирса бўлмасмиди?

Сизлар дўстмисизлар ўзи? Кимга дўстсизлар?

20,934

bakiroo

29 Oct, 06:15

Пропан нархини сунъий ошириш билан боғлиқ ўйинлар давом этмоқда

Антимонополия органи эса ҳеч нарса бўлмагандай, ўзбекистонликларни талаш бўйича бу жирканч ҳаракатлар уларга алоқадор эмасдек, сукут сақлашни маъқул деб билмоқда.

Нархлар сунъий равишда, келишилган ва тил бириктирилган ҳолда оширилаётганини кўришингиз учун, ўтган ҳафтада қанақа манипуляциялар амалга оширилганини қисқа тушунтирамиз.

22 октябрь куни биржага 892 тонна, яъни аввалги кундан 561 тонна кам пропан чиқарилган. Натижада ўртача нархлар 430.3 минг сўмга ирғиган.

Эртаси ва индинига биржага чиқарилган пропан ҳажми бироз оширилган ва нархлар гўёки барқарорлашгандек бўлган.

Лекин жума куни яна биржага чиқарилган ҳажм 145 тоннага қисқартирилган ва нархлар яна сакраган ва тоннасига 9 362,8 минг сўмга чиққан. Бу шонли энергетиклар қаноти остидаги бир тўп олигархлар томонидан пропан ўйинлари бошлангандан бери янги абсолют рекорд нарх.

Сиз ўйлашингиз мумкин, фақат ўтган ҳафта шундай бўлгандир деб. Ҳар ҳафта шундай методичка қўлланилади. Ҳажм кескин қисқартирилади, нарх оширилади. Бир икки кун ҳажм оширилади ва нарх туширилиб. барқарорлаштирилгандек алдамчи картина ҳосил қилинади. Лекин нарх оширилиши бўйича умумий мақсадли тенденция ўзгармайди. Масалан, ўтган ҳафта тушиш ва чиқишлар билан пропан нархи 7%га ёки 610,5 минг сўмга қимматлаган.

Бу шохобчаларда яқин кунларда пропан яна 400-500 сўмга, 8 000 сўмгача қимматлайди дегани. Советча ОБХСС ролига кирганлар, аслида олигархларнинг шериклари тепадаги қароқчи муттаҳамлар қолиб, яна шохобчаларда тадбирлар бошлаб қолишса, ҳайрон бўлмайсиз.

25,804

bakiroo

28 Oct, 15:57

Хусусийлаштиришда "имтиёзли ҳуқуқ" деган "тирқиш" қисман ёпилади

Охирги икки йилда МЧЖ мақомидаги қатор компанияларидаги давлат улуши "Масъулияти чекланган ҳамда қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида"ги қонуннинг 20-моддасидаги "тирқиш" воситасида хусусийлаштирилаётган активнинг бошқа иштирокчиларига "имтиёзли ҳуқуқ"ни қўллаш орқали сотилиши, яъни "хусусийлаштирилиши" роса авж олган эди. Бунда давлат улуши бегона қилинмайди, улушга бегона талабгорлар қўйилмайди, олдиндан тайинланган харидор билан ёпиқ кабинетларда келишувлар амалга ошади.

Илк марта бундай методичка “ЯГОНA УМУМРЕСПУБЛИКA ПРОЦЕССИНГ МAРКAЗИ” МЧЖдаги давлатга қарашли улушларни хусусийлаштиришда қўлланилган. Кейинчалик давактив "ўзбекча хусусийлаштириш"нинг бу тирқишидан тайинланган садоқатли мулкдорлар манфаатлари учун кенг фойдаланди (Ўзбекча хусусийлаштириш ва хусусийлаштириш оталари ҳақида ёзиладиган китобларда бу бўйича алоҳида боб бўлади).

Энди мана шу "тирқиш" қисман ёпилмоқда. Бир ҳафта олдин кучга кирган Қонун билан энди "имтиёзли ҳуқуқ" жамият уставида давлат улушини (улушнинг бир қисмини) оммавий савдолар орқали сотиш назарда тутилган ҳолларда қўлланилмайди.

21,504

bakiroo

28 Oct, 15:01

🟦 “Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси” АЖ барча тижорат банкларини ҳамкорликка чақиради!

Сурхондарё вилоятида музлаткич омборхоналарини ташкил этиш лойиҳаларини молиялаштириш мақсадида тижорат банкларига қуйидаги шартларда ресурслар жойлаштирилади:

🟢кичик тадбиркорлик субъектларига — 1,5 млрд сўмгача;
🟢ўрта тадбиркорлик субъектларига — 5 млрд сўмгача;
🟢муддати — 7 йилгача;
🟢фоизи — 17,5%.

Бундан ташқари, Компания тадбиркорларга тўғридан-тўғри ажратадиган — йиллик 17,5% ёки бўлиб тўлаш шарти билан 20 млрд сўмгача бўлган Хизматлар ипотекаси ҳамда фоизларсиз 5 млрд сўмгача Капиталга улуш киритиш хизмати юзасидан ҳамкорлик қилишга таклиф этади.

Ушбу икки хизматдан фойдаланиш бўйича ҳужжатлар 5 ноябргача қабул қилинади.

“Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси” Бизнесингиз ривожини кафолатлайди!

Батафсил: 📱 @edcomuz
☎️ 71-205-57-57 | Реклама

20,093

bakiroo

28 Oct, 13:30

Контрактланмаган туркман газини Ўзбекистон олса бўлмайдими?

Туркмангаз Туркманистон газини Россияга етказиб бериш бўйича шартномани узайтирмаган. Бу жудаям қувончли хабар. Идеалда Марказий Осиёнинг гази шимолга ва шарққа қараб оқмаслиги керак, нуфуси ва экономикаси ўсиб бораётган Марказий Осиёнинг ўзида қолиши керак.

Гарчи бу ҳақда ҳеч қачон очиқ айтилмаган бўлса ҳам, Ўзбекистонга импорт қилиб келинган газнинг асосий қисми жисмонан туркман гази бўлган. Фақат бу шимолликлар томонидан контрактланган ва фақат молиявий тарафдан уларга тегишли бўлган газ ҳисобланган. Яъни биз ўзи туркманники бўлган газни шимолликлар қўлидан сотиб олганмиз.

Мана энди қарийб 5,5 млрд.куб туркман газини шимоллик воситачиларсиз, тўғридан-тўғри сотиб олиш имконияти юзага келган. Иложи бўлса, бу ҳажмни узоқ муддатга, камида 2030 йилгача контрактлаб олиш керак бўлади.

Самарасиз лойиҳаларга пул ундириш учун тўқилган, 2030 йилда газ қазиб олишни 62 млрд.кубга етказилиши вазифаси бажарилишига энергетикларнинг ўзлари ҳам ишонишмайди. Газ қазиб олиш тўхтамай қисқаришда давом этади. Ҳозирги вазифа экспортни тақа-тақ тўхтатиш, шимолдаги босқинчилардан импортга қарамликни камайтириш ва қардош Туркманистонда бўшаган ҳар бир куб газни кафолатли шартнома билан эгаллаш бўлиши керак. Қуриб бўлган қудуқларни шимолликларга ва пудрат қиролларига каррасига қиммат битимлар билан бурғулатиш орқали триллионларни совуриш ўрнига, Туркманистонда салоҳиятли участкаларни биргаликда ўзлаштириш лойиҳаларига урғу берилиши лозим.

19,704

bakiroo

28 Oct, 12:42

🏦 Асакабанк бизнес учун факторинг хизматини таклиф қилади

Факторинг — маҳсулотларингиз учун тўловларни олдиндан олиш имкони. Сиз етказиб берган маҳсулотларингиз учун дарҳол тўлов олишингиз мумкин, бу эса бизнесингизни ривожлантиришга ёрдам беради.

Факторинг афзалликлари:

▪️Пул оқими тезлашади;
▪️Сотувлар ва даромадлар ошади;
▪️Тўловлар назорати ва самарали бошқарув орқали дебитор қарзлари билан боғлиқ хавфлар сезиларли даражада пасаяди.

Шартлар:

– Дисконт: 30 кун учун 2 %.
– Муддат: 180 кунгача.

Талаб: Корхона асосий ҳисобрақами Асакабанкда бўлиши лозим.

📞 Қўшимча маълумот: 1152 рақамида

Реклама

18,108

bakiroo

28 Oct, 09:01

"Либераллар" ва "Яшиллар" ғолиб

Агар аввалги параламентдаги ўринлар сони билан чоғиштирилса, кеча тугаган кампаниянинг шартли ғолиблари бу "Либераллар" ва "Яшиллар".

Либераллар палатадаги ўринларини 11тага, 64тагача оширишган, "Яшиллар" эса биттага, 16тагача.

Энг катта ютқазиқ "Миллиятчи"ларимизда (бу ким учун ишора, қизиқ). Улар 7та ўрин йўқотишган (29 ўрин). "Қизиллар" 3та кам (21та ўрин), "сўллар" эса 2та кам (20та ўрин) ўрин билан кифояланишади.

"Либераллар"нинг муваффақияти маъмурий ресурслар асосий омил ҳисобланган бир мандатли округларда таъминланган, улар бир мандатли округлардаги ўринларнинг ярмидан кўпини ўзини қилиб олишган. Агар бир мандатли ва рўйхат бўйича пропорционаллик таъминланганида "Либераллар" 2019 йил даражасида ўринларга эга бўлишган бўларди.

Ҳукумат тузиш учун "Либераллар" "миллиятчилар" билан эмас, масалан, "яшиллар" билан коалиция тузиши мумкин (биргаликда 80 ўрин).

Кампания пайтида бирон номзод ё партия АЭС қурилишига қарши чиқмади, Ўзбекистонни талаётган олигархларни қонун билан чеклаш, энергетик активларни бегоналаштиришни тўхтатиш ва илгари бериб юборилганларини миллийлаштириш, газ экспортини бутунлай тақиқлаш, энергетикадаги битимларни очиқлаш ва шаффофлаштириш, Ҳукумат тарафидан олигархия ва монополистлар фойдасига яширин қарорлар қабул қилишни тақиқлаш, яширин хусусийлаштиришни тўхтатиш, антимонополия органини кучайтириш, амалдорлар харажат ва даромадларини декларациялаш, Россиянинг Украинага босқини, Россиядаги меҳнат мигрантларига бўлаётган босим ва таҳдидлардан ҳимоялаш, пенсия реформаси, пахта нархи, қишлоқ хўжалиги ерларини хусусийлаштириш каби муҳим масалалар кун тартибига олиб чиқилмади.

Ҳа, дарвоқе. Худди аввалги йиллардагидек, сайлов натижалари бўйича "чуқур" маълумотлар, хусусан, ҳудудлар, округ ва участкалар сеткасидаги батафсил маълумотлар (протоколлар қирқимида) эълон қилинмади.

21,488

bakiroo

28 Oct, 07:28

Даққисоветлардан қолган "5 кунлик 8°С" қоидасини бекор қилишга нима ҳалақит қилади?

Марказий иситиш қачон ёқилади деган саволга, ўзбек чиновникларидан тортиб, оператор Veolia'гача навбатчи жавоб тайин:

"Иситиш даври ташқи ҳавонинг ўртача суткалик ҳарорати 8° С дан паст бўлган 5 кунлик давр
тамом бўлган кундан кейинги кундан бошланади".

Лекин бу аксилинсоний қоидалар одам одам ўрнида кўрилмаган советлар пайтида ўрнатилган. Ишонмасангиз, мана солиштириб кўринг: Бу совет мустамлакаси даври қоидалари. Бу Ўзбекистон қоидалари. Совет босқинчилари Москва ва Ленинграддан туриб қандай ёзишган бўлса, ўзбек чиновниклари миллий иқлим хусусиятларини инобатга олмай, шундоқ кўчиришган.

Энди, об-ҳавога қараймиз. гарчи эртага тунги ҳароратлар минусга тушса ҳам, уч кундан кейин яна ҳаво ҳарорати кўтарилади. Яъни "отопление" ишга тушиши учун "5 кунлик 8°С" қоидаси талаблари юз бермайди. Ер музлайдиган жорий ҳафтани қўйинг, агар даққисоветлардан қолган қоидаларга қаралса, 10 ноябргача ҳам иситиш ёқилмайди.

Янаям ғалати жойини айтайми? Ўзбек чиновниклари охирги 3 йилда бу қоидаларга қараб ҳам ўтирмай, иситишни ёқишган. 2021 йил 14 октябрдан, 2022 йил 24 октябрдан ва 2023 йил 6 ноябрдан иссиқлик таъминоти узатилиш мавсуми бошланган. Лекин шу саналар атрофида кетма-кет 5 кун ҳарорат 8 даражадан пастга тушмаган.

Яъни, иситишни ёқишга одамхўр советларнинг нормалари эмас, тошкентликларнинг талаблари ва бу талабларга қулоқ солиш асос бўлган. Бошқача айтганда, қарор қабул қилишда халқ субъект ҳисобланган. Қизиқ, 2024 йилдан бошлаб халқ субъект эмасми, энди.

Буям майли, даққисоветлардан қолган "5 кунлик 8°С" қоидасини бекор қилишга нима ҳалақит қилади? Қайсидир ўғри олигарх фойдаси учун 3 соатда қарор қабул қилувчилар наҳотки халқ манфаатига келганда жим туришни маъқул кўришади.

Гап пулдами? Гап пулда бўлса, ўтган йили бюджет аҳволи бу йилдагидан ёмонроқ эдику? Ёки кейинчалик балки катта қисми олигархия чўнтаги учун экспортга кетаётган газ импорти учун бюджет субсидияси шақиллатиб берилаяптику.

20,688

bakiroo

28 Oct, 06:08

Ойлик бюджет "плюсга" чиқди

Давлат бюджетининг 25 октябргача бўлган даромадлари 22 159,3 млрд.сўмни, харажатлари эса 22 116,0 млрд.сўмни ташкил этган. 25 кунлик даромад ва харажатлар фарқи мусбат 43,3 млрд.сўмдан иборат бўлган.

Бюджетнинг ойлик қирқимда "плюсга" чиқиши кунлик маълумотлар очиқланаётгандан бери биринчи марта юз бермоқда.

Эслатиб ўтамиз, ўтган 9 ойнинг барчаси дефицитли бўлган ва 9 ойда йиғилган дефицит 37,3 трлн.сўмгача етган.

20,833

bakiroo

27 Oct, 14:45

Ўзбекистон Республикаси ЎзССР мустамлака маъмуриятининг давомчиси эмас

Бу менинг мутлақо хусусий мулоҳазам.

27 октябрь ЎзССР ташкил этилган бўлган тақдирдаям, бу қанақадир эътиборли сана бўлмаслиги керак. Нима учун иккита мустақил давлатимиз (Бухоро ва Хоразм) тугатилиб, совет босқинчилар томонидан нимталанган шаҳар ва ерларимизда мустамлака маъмурият тузилгани муҳим сана бўлиши керак? Босиб олинган ерларимизда оқпошшо томонидан Туркистон генерал губернаторлиги тузилгани муҳим эмаску.

Ўзимиз учун худди грузин ва озарлар каби, эстон ва латишлар каби аниқлаштириб олишимиз даркор. 1924 йилдан 1991 йилгача мустақил давлатчилигимиз узилган. 1924 йилдан 1991 йилгача совет мустамлакачилиги даври. Тамом.

Ўзбекистон Республикаси ЎзССР деб номланган мустамлака маъмуриятининг давомчиси эмас. Давлатчилик илдизлари нуқтаи назаридан Ўзбекистон Республикаси Хоразм ва Бухоро Республикалари, Туркистон мухториятининг давомчиси.

Ўзбекистон давлатчилиги 1991 йил 1 сентябрда тикланган (ўзи шу кунни Мустақил давлатчилигимиз тикланган кун, 20 июнни эса Мустақиллик эълон қилинган кун деб ҳисоблаш ўринлироқ).

22,136

bakiroo

27 Oct, 13:03

Ўзбекистон помидор экспортчисидан помидор импортчисига айлангани бу тарозиси бузуқ энергетиканинг илк оқибатлари холос

Газ бўйича бузуқ ўлчовлар туфайли охирги 3 йилда Ўзбекистон буюк помидор экспортчисидан помидор импортчисига айлантирилгани ҳақида аввал ҳам ёзгандик. 2021 йилда 60 млн.доллар, 2022 йилда 58 млн.доллар, 2023 йилда 57 млн.долларлик помидор экспорт қилинган. 2024 йилда эса помидор экспорт товарлар рўйхатидан тушиб қолган.

Тармоқда туркман помидорлари импорти бошлангани ҳақида ёзилмоқда, бу ҳозирги реалликларда қанчалик ғалати эшитилмасин, бозорнинг табиий реакцияси. Туркман помидорлари ўтган йилиёқ ўзбек помидорларини Россия ва Қозоғистон бозоридан сиқиб чиқарганди. Энди Ўзбекистон бозорини ҳам эгалламоқда, бу бошланиши холос.

Олигархия манфаатларига бўйсундирилган аксилмиллий энергетика сиёсати билан ўзбек товарлари нафақат узоқ ташқи бозорларда, минтақамизнинг ўзида ва Ўзбекистоннинг ичида ҳам ютқазишда давом этаверади.

Туркман қардошларнинг иқтисодиётида саволли ва муаммоли масалалари кўпдир, лекин Туркман дўстларимизни ўз ёқилғи энергетикасини шимоллик босқинчилар ва олчоқ бир тўп тўдага топшириб пароканда қилмагани учун ҳам олқишлаш керак бўлади.

Энди худодан сўрашимиз керакки, аномал ва зараркунанда чиновникларимиз помидорга бож солишмасин ёки бензин, пропан ва газ каби бир қўлли қилишмасин. Ёки биронта ўғри ва муттаҳам помидор олигархи пайдо бўлмасин.

21,329

bakiroo

27 Oct, 11:59

Бугун Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва маҳаллий кенгашлар депутатлиги сайлови бўлиб ўтмоқда. Сайловда ногиронлиги бўлган фуқаролар ҳам қатнашмоқда.

Маълумотларга кўра, Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги томонидан 18 ёшдан ошган, овоз бериш лаёқатига эга бўлган ногиронлиги бор шахсларнинг рўйхати Марказий сайлов комиссиясига тақдим этилган.

Шунингдек, бугун 831 738 нафар ногиронлиги бор шахслар овоз бермоқда.

Шундан:

105 404 нафари овоз беришда кўмакка муҳтож шахслар;

17 309 нафари ўзгалар парваришига муҳтож шахслар.

19,480

bakiroo

27 Oct, 08:12

"Сиёсатчилик қилгандан ёзиш муҳимроқ эканини англадим"

Lolazor'нинг навбатдаги меҳмони ўзбекнинг улуғ шоири Усмон Азим бўлди.

Усмон Азим билан мустақиллик арафасида мафкурабозлар ва марказ босқинчиларига қарши кураш, ўзининг ўрнига биринчи котибликка Ислом Каримов номзодини қўллаган Солижон Мамарасулов, Ватан тараққиёти партияси тузилиши ва албатта, шеърият ҳақида гаплашдик.

19,328

bakiroo

27 Oct, 06:26

Грузия шимолга қараб оғишда давом этади

12 йил аввал популистик ваъдалар билан ҳокимиятга келган, кремлпараст олигарх Иванишвили ҳамёнидаги "Грузин орзуси" партияси Грузиядаги парламент сайловларида 54,24% овоз билан етакчилик қилмоқда.

Грузиянинг Европа истиқболи учун курашаётган "Ўзгаришлар учун коалиция" 10,8% ва "Бирдамлик — миллий ҳаракат" 10,1% овоз йиққан. Яна парламентга "Кучли Грузия" (8,7%) ва "Гахария — Грузия учун" (7,7%) ўтиши мумкин. "Ўзгаришлар учун коалиция", "Бирдамлик — миллий ҳаракат" ва "Кучли Грузия" сайлов натижаларини тан олмаслигини эълон қилган.

Ҳукумат партияси "Грузин орзуси" пойтахт Тбилисида 40% атрофида овоз йиққан ва йирик шаҳарларда (Кутаиси, Батуми, Рустави) 50%дан кам овоз олган.

"Грузин орзуси" сайловдан кейин мухолиф партияларни тақиқлашни, Россия босқини учун "узр сўрашни" ва 2008 йилда "урушни бошлаган грузинлар" устидан суд ўтказишни ваъда қилган.

18,762

bakiroo

27 Oct, 05:00

Ўзбекистонни минтақавий барқарорлик ва тинчликни асрашда муҳим давлат деб биламиз — Туркия элчиси

25 октябрь куни Халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталиги доирасида ўтказилган анжуманларда хорижий экспертлар сўнгги 8 йилда мамлакатда амалга оширилган ислоҳотларни юксак баҳолашди. Хусусан, Туркия Республикасининг элчиси Олган Бекар Ўзбекистондаги ўзгаришларни юқори баҳолаб, қуйидагиларни таъкидлади:

“Президент Шавкат Мирзиёевнинг сиёсий иродаси туфайли сўнгги йилларда Ўзбекистонда катта ўзгаришлар кечмоқда. Бугун биз Ўзбекистонни минтақавий барқарорлик ва тинчликни асрашда муҳим давлат деб биламиз. Туркия ҳам бу жараёнда Ўзбекистонни ҳар доим қўллаб-қувватлайди. Муҳим сайлов жараёнлари олдидан ташкил қилинаётган Халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталиги ҳам мамлакат тараққиёти даражасини дунёга намоён этмоқда”.

18,533

bakiroo

26 Oct, 13:39

Базавий меъёрдан ортиқ истеъмол учун эҳтиёжманд оилаларга компенсациянинг яна бир тури бор

Масъулларимизни эсидан чиқиб қолмаган бўлса керак, ноябрь ойида 270 минг сўм миқдорида бир марталик моддий ёрдамдан ташқари яна бир турдаги компенсация ҳам мавжуд.

Ҳукумат қарори билан, иситиш мавсумида (ноябрь — февраль ойларида) эҳтиёжманд оилаларга электр энергияси ва табиий газ бўйича қуйидаги миқдорлардаги истеъмол учун базавий меъёр доирасидаги ҳамда базавий меъёрдан ошган нархлар ўртасидаги фарқ компенсация қилиб берилади:
табиий газ учун — ойига базавий меъёрдан ортиқ фойдаланилган 250 куб метргача;
электр энергияси учун — ойига базавий меъёрдан ортиқ фойдаланилган 150 кВт соатгача.

Қорақалпоғистон Республикаси ва Хоразм вилоятларидаги эҳтиёжманд оилалар учун тўловлар октябрь ойидан бошлаб амалга оширилиши белгиланган.

Бу дегани, масалан, ноябрда 750 куб газ ёққан ва 350 квт.соат электр энергияси ишлатган эҳтиёжманд оилаларга жами 280 минг сўмгача (250*850 сўм+150*450 сўм) компенсация берилиши мумкин.

20,836

bakiroo

26 Oct, 12:16

Камбағал оилаларга газ ва электр энергияси учун бир марталик компенсация берилади

Энди кам таъминланган оилалар газ ва электр энергияси учун бир марталик автоматик компенсация олади. Бу ҳақида ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги маълум қилди. Айтилишича, шу йилда 1,4 миллион оилага ёрдам бериш учун 370 миллиард сўм маблағ ажратилган.

Компенсациялар 2 та асосий рўйхатга мувофиқ амалга оширилади:

1) “Ягона ижтимоий ҳимоя реестри” орқали болалар нафақаси ва моддий ёрдам олувчи оилалар (1,2 млн);
2) бошқа эҳтиёжманд оилалар (180 минг).

Тўлов 270 минг сўм қилиб белгиланган. Агар оила “Ягона ижтимоий ҳимоя реестри” орқали моддий ёрдам олувчи бўлса, компенсация автоматик равишда уларнинг картасига тушади.

Эҳтиёжманд оилалар компенсацияни 2024 йил 27 ноябрдан бошлаб олса бўлади. Шу билан бирга, “Инсон” ижтимоий хизматлар маркази томонидан тезкор консультация ва ёрдам учун 1140 рақамига мурожаат қилиш мумкин.

24,101

bakiroo

26 Oct, 10:28

Компаниялар антимонополия рухсатисиз бирлашиши учун қулай тирқиш очилдими?

Рақобат қўмитасига кўра, Yandex ва Express24 ўртасидаги битим монополияга қарши орган билан олдиндан келишиш (розилик олиш) талабларига номувофиқ, чунки, корхоналарнинг акциялари (улушлари) сотиб олинмаган ва қўшиб олиш ёки қўшиб юбориш ҳолатлари содир этилмаган.

Яъники, антимонополия органига кўра, бу битим учун фаолиятини бирлаштираётган икки субъект розилик олиш шарт эмас. Бу ажойиб формулировка. Энди, масалан, банклардан тортиб тўлов операторлари ва маркетплейсларгача активларни сотиб олишда бу формал тирқишдан фойдаланишга йўл очилди. Нимага моҳиятга эмас, шаклга эътибор қаратилгани қизиқ.

17,548

bakiroo

26 Oct, 08:52

“YandexGo UB” МЧЖ,“Yandex Eats” МЧЖ ХК ҳамда“Express24 APP” МЧЖлар устун мавқега (монопол) эга рақамли платформа операторлари деб топилди

Рақобат қўмитаси такси агрегатори хизматлари бозорида “YandexGo UB” МЧЖ ҳамда тайёр овқат ва бошқа истеъмол маҳсулотларини буюртма бериш ва етказиб бериш агрегатори хизмати бозорида “YANDEX EATS” МЧЖ ХК, “EXPRESS24 APP” МЧЖ (Express24 хизмати)ларни устун мавқега эга рақамли платформа операторлари деб топган.

Антимонополия органининг бу қароридан келиб чиқилса, етказиб бериш хизмати бизнесларини бирлаштирмоқчи бўлаётган Yandex ва Express24 энди монополист операторлар.

Қўмита Yandex томонидан Express24 сервисини сотиб олиниши бўйича битимга ҳали расмий муносабат билдирмаган.

18,056

bakiroo

26 Oct, 07:46

Даромадлар статистикаси яхшиланган

2024 йилнинг 9 ойида аҳолининг умумий даромадлари реал ўсиши 7,7%ни ташкил этган, жон бошига реал даромадлар эса 5,5%га ўсган (ўтган йили шу даврда мос равишда 3,5% ва 1,5%).

Даромадлар статистикасининг яхшилангани, хусусан норасмий иқтисодиётни ҳисобга олиш эвазига ҳам рўй берган (методологияси эълон қилинса бўларди).

Реал даромадларнинг энг юқори ўсиши Тошкент шаҳрида (10,5%), энг пасти эса Фарғона вилоятида (1,3%) юз берган. Энг бой ва энг камбағал ҳудудлардаги даромадлар ўртасидаги фарқи ўтган йилги 3,13 баравардан 3,32 бараваргача кўтарилган.

Норасмий даромадлар ҳам киритилган ўзини ўзи банд қилганларнинг даромадлари улуши ортишда давом этмоқда ва 35,3%га етган (ўтган йили 34,8%). Айрим ҳудудларда ўзини ўзи банд қилганларнинг жами даромадлардаги улуши атипик тарзда кўтарилмоқда. Масалан, Жиззах вилоятида 52,3%га етган.

Мол-мулкдан олинган даромадлар улуши 3,5%дан иборат бўлган ва асосан Тошкент шаҳрида жамланган (ўтган йили 2,7%).

Четдан пул ўтказмаларининг жами даромадлардаги улуши 16,9%гача кўтарилган (ўтган йили 15,8% эди). Ҳудудлар ичида Андижонда даромадларда хориждан ўтказмаларга қарамлик энг юқори. Вилоятда жами даромадларнинг 28,5%и хориждан пул ўтказмаларига боғлиқ (ўтган йили 23,0% бўлган).

18,599

bakiroo

25 Oct, 14:15

Танзанияга ҳафтасига 21та авиарейс қўйилади, Урганч, Нукус, Бухоро ва Термизга ҳам шундай қилинглар

Ўзбекистон транспортчилари Танзанияга йўловчи ташиш бўйича ҳафтасига 21 марта, юк ташиш бўйича эса чексиз авиақатновларни амалга оширишни йўлга қўйиш юзасидан келишув тузишган.

Ҳафтасига 21та авиақатнов учун қандай талаб мавжудлигини билмайман, чунки Танзания Ўзбекистон каби давлат, тўғри бироз бойроқ. Ўзбекистон каби тилла, пахта сотади. Гази бор. туризмни ривожлантирган. Ҳокимият сайловлар орқали алмашиб турадиган Африканинг кам сонли барқарор давлатларидан. Лекин Танзанияда айтайлик, Корея ва Катардаги каби меҳнат мигрантларимизга эҳтиёж йўқ. Ҳафтасига 21та самолетни тўлдирадиган туристик оқимниям тасаввур қилиш қийин. Лекин нима бўлгандаям, хурсандмиз.

Гап бошқа нарсада. Нима учун талаб ҳаддан ташқари катта бўлган (айниқса туристик мавсумда) Урганч, Нукус, Бухоро ва Термизга ҳам ҳафтасига 21тадан авиақатнов амалга оширилмайди? Муаммо нимада? Нима учун хорижга авиақатновлар доим маҳаллий авиақатновлардан устун кўрилади?

Балки гап маҳаллий қатновлардаги монополия билан бирга яна аэропортларда авиаёқилғи таъминотининг бир қўлли қилингани ва анча-мунча қимматлигидадир?

P.S. Маълум қилишларича, Танзанияга ҳафтасига 21та авиақатнов бу келишилган квота экан.

20,492

bakiroo

25 Oct, 13:35

Ҳавони заҳарлайдиган саноат корхоналарига чеклов қўйиш таклиф этилмоқда

Сиёсий дебатларнинг ҳозир бўлиб ўтаётган сўнгги сони экология, соғлиқни сақлаш, хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш мавзуларига қаратилган. Қизғин кечаётган муҳокамаларда “Адолат” социал-демократик партияси ҳам ўзининг экологик йўналишдаги қатъий позициясини билдирди. Партия вакили Гулруҳ Агзамова табиатни асраш ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш зарурлигини таъкидлаб, қуйидаги фикрни билдирди:

“Табиатга зарар келтирувчи, ҳавони заҳарловчи ҳар қандай саноат корхоналарига чеклов қўйишимиз керак!”

“Адолат”нинг бу таклифи ўринли эканлиги аниқ. Дебатда экологик хавфсизликни таъминлаш учун амалга ошириладиган чоралар ва қонунларнинг самарадорлигига алоҳида эътибор қаратиляпти.

16,702

bakiroo

25 Oct, 12:30

Охирги 3 ойда ўқитувчиларнинг ўртача ойлиги камайган

Октябрь бошига Таълим соҳасида ўртача иш ҳақи 3 484,7 минг сўмни ташкил этган, хусусан, мактаблардаги ўқитувчиларнинг ўртача ойлиги 3 449,9 минг сўмдан иборат бўлган.

Июль бошига Таълим соҳасида ўртача иш ҳақи 3 499,0 минг сўм, мактаб ўқитувчиларининг ўртача ойлиги эса 3 484,7 минг сўм бўлган эди.

Яъни охирги 3 ойда таълим ва шу жумладан, ўрта мактабларда ўртача маош миқдори бироз қисқарган.

Яна бир жиҳат, Таълим ичидаги нотенгликлар билан боғлиқ. Тошкент шаҳри ва Қашқадарёдаги ўртача маошлар ўртасидаги фарқ деярли 2 баробарга етган.

Агар статистикамиз хусусий ва давлат мактаблари, умумтаълим ва ихтисослашган мактаблардаги ўқитувчиларнинг маошлари ўртачасини ҳам тақдим этганида Таълимнинг ичидаги тенгсизликлар даражасини ҳам кўрган бўлардик. Биз мувозанатли жамият яратмаяпмиз.

17,207

bakiroo

25 Oct, 11:48

Иссиқлик қачон ёқилади деган савол қўйилмоқда, газ таъминотига чекловлар киритиладими?

29 октябрь тонгги муддатларда республика шимоли, маркази ва Тошкент, Жиззах, Сирдарё вилоятларида ҳароратнинг -2 даражагача совиб кетиши, шимолда ҳарорат -7 даражагача тушишини қайд этаётган Эркин Абдулахатов иситиш мавсумига қачон старт берилишини сўрамоқда.

Назаримда, савол бунданда кенгроқ қўйилиши керак. Қишки мавсум учун ваъда қилинган энергетика тизимига оид сценарийлар қачон эълон қилинади? Газ заправкаларидан иссиқхоналаргача бўлган тижорий субъектлардан тортиб, оддий истеъмолчиларгача қачон ва қайси ҳолатларда чекловлар бошланишини билишга ҳақли.

Биз худди аввалги йиллардаги каби қишга ташвишли ҳадик ва номаълумлик билан кириб бормоқдамиз.

16,561

bakiroo

25 Oct, 11:15

Россия Марказий банки асосий ставкани бирдан икки фоиз бандига, 21%гача кўтарди

Бунданда юқорироқ ставка 22 йил аввал, 2002 йилда қайд этилган эди. 2,5 йил аввал Россиялик агрессорлар Украинага бостириб кирганида ҳам ставка 20%гача кўтарилган эди.

Россия Марказий банки ўз қарорини инфляцион омиллар кучайиб бораётгани билан изоҳлаган ва ставка янада оширилиши мумкинлигига ишора берган. Гарчи инфляция билан боғлиқ хатарлар мавжудлиги тўғри бўлсада, регуляторнинг бу тушунтириши унчалик етарли эмасга ўхшайди. Чунки инфляция ўсиш динамикасига эгалигига қарамай, бир хонали даражада, 8,4% атрофида қолмоқда ва йил якунлари бўйича кутилмалар 8,5% атрофида.

Эҳтимолки, Марказий банкнинг бу қарори уруш билан боғлиқ навбатдаги эскалацияга нисбатан олдиндан қўйилган чеклов канали бўлиши мумкин. Ёғингарчилик мавсуми тугаши ва ер музлаши билан, иттифоқчилар Украинага ёрдамни сусайтираётган мураккаб шароитда Россия кенг фронт бўйлаб ҳужумга ўтиши ёки ундан даҳшатлироқ қадамни қўйиши, масалан, тактик ядро қуролини ишлатишга боришини истисно қилиб бўлмайди.

Ставкани кескин кўтарилишига рубль курси деярли реакция кўрсатмаган. 1 АҚШ доллари 96,4 рубль, 1 юань 13,5 рубль атрофида қолмоқда.

16,252

bakiroo

25 Oct, 08:30

Иш ҳақидаги фарқликлар ортишда давом этмоқда: ўқитувчилар ва чекка ҳудудлар фойдасига эмас

Ўзбекистонда ўртача иш ҳақи ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 16,4%га ўсиб, 5 151,5 минг сўмга етган (бу ҳисобга кам маош оладиган қишлоқ хўжалиги ва кичик бизнес субъектларидаги иш ҳақи кирмайди). Иш ҳақининг ўсиши секинлашишда давом этмоқда. Сирдарё вилоятидан бошқа барча ҳудудларда иш ҳақининг ўсиши секинлашган.

Яққол кўзга ташланадиган жиҳат иш ҳақининг ҳудудлар ва соҳалар бўйича фарқларнинг кескин ортаётганлигида.

Тошкент шаҳри ва Қашқадарёда ўртача иш ҳақи бўйича фарқ 2,2 баравардан 2,4 бараварга ўсган.

Алоқа ва ахборот соҳасидаги ўртача иш ҳақинининг Таълимдаги ўртача иш ҳақидан фарқи 3,39 баравардан 3,67 бараварга етган.

Таълим соҳасидаги ўртача иш ҳақининг Республика бўйича ўртача иш ҳақидан ортда қолиши давом этмоқда. Бир йил аввал ўқитувчиларнинг ўртача ойлиги Республика бўйича ўртача ойликдан 31% кам бўлган бўлса, энди бу фарқ 32,4%га етган.

Назаримизда, ўқитувчиларга 1000 долларлик маош маррасини унутган ҳолда, реал вазифаларни қўйиш вақти келган. Аввал ўқитувчилар маошини ўртача республикадаги маошидан пасайишига йўл қўймаслик, кейин эса ўқитувчилар маошини ўртача республика маошига етказиш мақсади қўйилиши тўғрироқ бўлади. Шунда қачондир мамлакатда ўртача маош 1000 долларга етса, ўқитувчиларникиям шу кўрсаткичга етиб боради.

18,762

bakiroo

25 Oct, 06:31

Yandex миллий сервис Express24'ни сотиб олишига Антимонополия нима дейди?

Ўзбекистонда етказиб бериш бўйича илк сервислардан бўлган Express24'нинг Yandex томонидан сотиб олиниши ҳақидаги хабар, истеъмолчи сифатида менга ёқимли эмас. Гап фақат Express24 миллий сервис бўлганида, унга нисбатан лояллик мавжудлигида ҳам эмас. Гап ҳозир Yandex сервисларига нисбатан симпатия йўқлиги, унинг узоқ вақт турли рўкачлар билан солиқ тўлашда бўйин товлаб келганида ҳам эмас.

Ҳозир масала ўзи бусиз ҳам агрессив тарзда эгалланаётган бозорнинг бир гигант ва унга ёндош яна бир гигант тарафидан эгалланиб, юқори даражада хавфли концентрациянинг юзага келиши эҳтимолида. Ҳар қандай юқори концентрациядан ёппасига ютқазадиган биринчи навбатда биз, истеъмолчилар бўламиз. Юқори концентрация иштирокчилари осонгина тил бириктира оладилар, осонгина келишиб олиш орқали улар энди рақобатчилар эмас, истеъмолчиларни биргаликда таловчи ҳамкорларга айланишади.

Шунинг учун бугунги кун саволи Yandex Uzbekistan Express24'ни ютиб юбормоқчи экан, Антимонополия нима дейди, тарзида бўлиши керак. Yandex бу битим бўйича Рақобат қўмитасига мурожаат этганми?

Дарвоқе, нега Рақобат қўмитаси Yandex'ни етказиб бериш хизматлари бўйича устувор мавқега эга компаниялар рўйхатига киритмаган?

P.S. шахсий фикрим шунақа, бозорда учинчи йирик ўйинчи пайдо бўлмагунча, бу битимга рухсат берилмаслиги керак.

18,362

bakiroo

25 Oct, 05:36

Туғилиш камайишда давом этмоқда

Сентябрдаги кескин ўсишга қарамай, 9 ой якунлари билан Ўзбекистонда туғилиш 3,2%га қисқарган ва 693 897 нафарни ташкил этган (ўтган йили шу даврда 716 885).

Шаҳарларда туғилиш юқорироқ суръатда қисқармоқда.

Энг юқори туғилиш кўрсаткичи Сурхондарёда, лекин туғилиш коэффициенти 30,8 промилледан 29,0 промиллега тушган. Туғилиш кўрсаткичи энг паст Қорақалпоғистонда, туғилиш коэфффициенти 21,8 промилледан 20,6 промиллегача секинлашган.

Никоҳланишлар сони 179,4 минггача қисқарган. Бу 2016 йилдан бери энг паст кўрсаткич. Никоҳланиш масаласида қишлоқ жойларда камайиш тезроқ юз бермоқда.

Эркакларнинг ўртача никоҳ ёши 27,4 ёшга етган, аёлларники 22,5 ёш даражасида ўзгармай қолган.

Ўлим сони кўпайган. Ажралишлар сони 3 йиллик ўсишдан кейин камайтирилган.

Ўзбекистоннинг доимий аҳолиси 37 355,4 минг нафарга етган.

22,552

bakiroo

24 Oct, 15:09

Ҳайрон бўлманг, Ўзбекнефтегаз яна қарз жалб қилмоқчи

Ўзбекнефтегаз евробондлар ва тижорий кредитлар воситасида қарз маблағларини жалб қилишни муҳокама этмоқда.

Аҳволи тобора оғирлашиб бораётган компания вакиллари Лондонда бир неча ғарб банклари ва евробонд эгалари билан музокаралар ўтказган.

Давлат компанияси 2021 йилда 700 млн.долларлик евробондлар чиқарган. Лекин охирги уч йилда компаниянинг молиявий аҳволи фақат ёмонлашмоқда, газ қазиб олиш тинимсиз қисқармоқда, солиқ тўловлари камаймоқда.

Энг қиммат активлари, кон ва ҳуқуқлари, салоҳиятли лойиҳалари кипрликми, швейцарияликми ё гонконглик инвестор манфаатлари учун "бегоналаштирилиб", мажбуриятлари оширилиб, мақсадли равишда кичрайтириб борилаётган давлат компанияси қайси янги кэптив лойиҳалар билан банклар ва инвесторлар эътиборини қаратгани қизиқ. Янги кредит ва бондлар орқали жалб қилинган қарзлар қайси навбатдаги самарасиз лойиҳалар ва қимматлаштирилган пудратлар учун оқади?

Наҳотки, Ўзбекнефтегазнинг шу аҳволига қарз ва кредит берадиган гардкамчи банклар ва инвесторлар топилса? Қанақа шартларда?

19,454

bakiroo

24 Oct, 12:52

Тутзорликларга Прокуратура ёрдам берадими?

Тошкент тумани Тутзор маҳалласидагилар тоза ҳаво ҳуқуқи учун қонуний нима қилиш керак бўлса, ҳаммасини қилиб кўришди. 1,5 йил давомида ҳокимиятга чиқишди, секторга мурожаат қилишди, экологларни чақиришди, блогерлардан ёрдам сўрашди, судга даъво аризасини киритишди, суд қарориниям олишди. Бир муддат “PAPER PRODUCTION” МЧЖга тегишли цехни муҳрлатиб ёптиришдиям. Лекин суд қароридан кейин орадан бир оз ўтмай, Тутзор ва Ҳалқа йўли бўйлаб шаҳарга ёндош маҳаллалар ҳавосини захарлаётган цех яна ишлаб ётипти. Ўзбекистонда гап пулга тақалганида экологлар ожиз экани, экологияга оид суд қарорларининг ижроси бемалол пайсалга солиниши ва айланиб ўтилиши мумкинлигини улар ўз тажрибаларида кўришди.

Экожабрдийдаларнинг оҳи етиб борганми, Бош прокуратура Тошкент шаҳри ва вилоятидаги атроф-муҳитга таъсири юқори бўлган саноат корхоналарида атмосферага чиқарилаётган зарарли ташланмалар бўйича текширувлар бошлаганини маълум қилмоқда.

Балки тутзорликларга Прокуратура ёрдам берар?

20,160

bakiroo

24 Oct, 12:23

Депозитлар асосан давлат банкларида кўпайган

Сентябрь ойида банклардаги депозитлар қолдиғи 3,8 трлн.сўмга ўсган ва 286,9 трлн.сўмга етган. Шунинг 3,7 трлн.сўм давлат банкларига тўғри келади.

Давлат банклари очиқ бозорда эмас, асосан маъмурий тарзда тақсимланадиган корпоратив депозитларни тўплашда давом этишмоқда (бозор ставкаларининг ошишда ва омонатлар сегментига босим ортишда давом этаётгани сабабларидан бири).

Ой давомида омонатларнинг ўсиши кескин секинлашган ва чакана депозитлар атига 750 млрд.сўмга ўсган. 17та банкда омонатлар ё қисқарган ёки ўсмаган. Шунга қарамай, онлайн банклар омонатлар қолдиғини фаол ўстиришда давом этишмоқда.

17,916

bakiroo

24 Oct, 08:20

"POYTAXT BANK" АЖ хусусий банклар қаторида саналган

Сентябрь ойи якунлари билан эълон қилинган Марказий банк ҳисоботларида "POYTAXT BANK" АЖ хусусий банклар қаторида саналган. Энди рўйхат бўйича 9та давлат бонкаси қолди.

Июнь ойи охирида Давактив банк устав капиталидаги 100 фоиз акциялар пакетини Бирлашган Араб Амирликларининг Bond Investments limited LLC компаниясига 10 млн долларга сотиш бўйича келишувга эришилганини эълон қилганди.

Эҳтимолки, ушбу келишув битими ниҳоят ёпилган. Лекин банк кенгашида Давактив вакиллари ўтиришипти.

Устав капиталини белгиланган 350 млрд.сўмга етказмаган (жами капитали 171 млрд.сўм) "POYTAXT BANK" АЖга нисбатан капитал етарлилиги билан боғлиқ талаблар қўлланилмай келган. Айнан "POYTAXT BANK" АЖ кейси билан боғлиқ равишда давлат улуши мавжуд бўлган банклар норезидентларга давлат улушини тўлиқ сотиш орқали хусусийлаштирилганда истиснолар қўлланилиши қонунчиликка киритилган эди. Энди банк 1 январга қадар устав капиталини 500 млрд.сўмга етказиши керак бўлади.

18,318

bakiroo

24 Oct, 05:17

Сентябрда кредитлаш яна секинлаша бошлаган

Сентябрда икки ойлик фаол ўсишдан кейин банклар кредит қўйилмаларининг ўсиши бироз секинлашган. Ой давомида банкларнинг кредит портфели 5,9 трлн.сўмга ўсиб, 515,6 трлн.сўмга етган. Бунда чакана кредитлар қолдиғи 2,8 трлн.сўм, корпоратив кредитлар қолдиғи 3,1 трлн.сўмга кўпайган.

Чакана кредитлар таркибида фақат микроқарзлар ўта фаол ўсмоқда (+1,7 трлн.сўм). Негизини автокредитлар ташкил этувчи истеъмол кредитлари қолдиғи тўртинчи ой кетма кет қисқаришда давом этган (-492 млрд.сўм). Микроқарзлар қолдиғи тез орада автокредитлар қолдиғини ортда қолдиради. Айрим банкларда микроқарзлар кредит портфелидаги ягона монамаҳсулот ҳисобланиши бу банклар учун етарлича хатарлар яратиши мумкин.

Бир неча ойлик сустликдан кейин ипотека кредити қолдиғининг ўсиши сал тезлашган (+1,2 трлн.сўм).

Сентябрда ҳам кредитлашда давлат бонкалари — Миллий банк (+717 млрд.сўм), Ўзсаноатқурилишбанк (+654 млрд.сўм) ва Микрокредитбанк (+631 млрд.сўм) фаол бўлишган.

1 октябрь ҳисобот санасига бўлгани учун, анъанага кўра, давлат банклари муаммоли кредитларни камроқ кўрсатишни уддалашган. Ёлғонга зарурият камроқ бўлган хусусий банкларда NPL ўсишда давом этган ва Ўзбекистон янги тарихида биринчи марта давлат банкларидаги муаммоли кредитлар улуши хусусий банклардаги муаммоли кредитлар улуши билан тенглашган. Албатта, бу давлат банкларининг кредит қўйилмалари сифатлироқ бўлиб қолганини англатмайди.

17,994

bakiroo

23 Oct, 13:45

Ташқи сиёсат ва ташқи иқтисодий фаолият, иқтисодиёт соҳасидаги маълумотлар давлат сирига айланиши мумкин

Сенат бугунги ялпи мажлисида “Давлат сирлари тўғрисида”ги қонунни маъқуллаган.

Сенатор Толибжон Мадумаровга кўра, янги қонун билан давлат сирлари тўғрисидаги маълумотлар 4 тоифага бўлинади:

Ҳарбий соҳадаги;

Ташқи сиёсат ва ташқи иқтисодий фаолият соҳасидаги;

Разведка ва контр-разведка, тезкор қидирув фаолияти ва бошқа давлат хавфсизлиги йўналишларига оид;

Иқтисодиёт, таълим ва техника соҳаларига оид.

Амалдаги қонунга биноан, давлат сирлари – давлат, ҳарбий ва хизмат сирларини қамраб олади.

Масалан, энди газ импорти ва газ экспортига оид маълумотлар (нархи, ҳажми, экспортчи ва импортчи субъектлар) ёки иқтисодий лойиҳаларнинг параметрлари, иштирокчилари, молиялаш манбалари давлат сири деб эълон қилиниши мумкинми?

Янги таҳрирдаги қонуннинг мундарижаси ва мазмуни лойиҳа босқичида ёки қуйи палатада муҳокама пайтида очиқлангани йўқ. Унинг тафсилотларини қонун эълон қилинганидан кейингина билиб оламиз.

18,238

bakiroo

23 Oct, 13:00

Davr Mobile’да омонат очинг ва электромобиль BYD Seagull ютинг!

Сизнинг пулларингиз сиз учун ишлашини хоҳлайсизми? Давр келди! 😎
Davr Mobile иловаси орқали онлайн омонат очинг ва 1000 дан ортиқ совринлар жамғармасига эга бўлган акция иштирокчисига айланинг.

🏆 Сармоянгиз нафақат ўсади, балки сизга электромобиль BYD Seagull ва яна кўплаб ажойиб совринларни ютуб олиш имконини беради!

Акцияда қатнашиш учун "Davr mobile 2.0" омонатини расмийлаштириш лозим

❗️Акция 22 ноябргача давом этади, шошилинг!

✔️ Шунингдек, Davr Mobile иловасидаги бошқа 8 та шартлардан бирини бажариб ҳам совринларни ютуб олишингиз мумкин.

👉🏻 Davr Mobile иловасини юклаб олинг

Реклама

16,281

bakiroo

23 Oct, 11:35

Тўртинчи уриниш

"Аҳолини рўйхатга олиш" билан боғлиқ миллий сериалимизнинг аввалги қисмлари бу ерда.

Агар муҳокамага қўйилган лойиҳа тасдиқланса, Ўзбекистонда 2026 йилнинг 15 июлидан 21 августига қадар аҳолини рўйхатга олиш ўтказилиши мумкин.

Аҳолини рўйхатга олиш жараёни Жаҳон банкининг имтиёзли кредит маблағлари ҳисобидан сотиб олинадиган планшет қурилмалари ёрдамида ўтказилиши кўзда тутилган.

Жараённи осонлаштириш учун 2025 йил 1 июлга қадар аҳоли пунктлари ва кўчалар ном белгиларини ўрнатиш, хонадон ва уйларни тўлиқ рақамлаш ишларини якунига етказиш мақсад қилинган. Шунингдек, 2025 йил 1 сентябрдан 2026 йил 1 сентябрга қадар республика бўйлаб маъмурий-ҳудудий бирликларнинг чегараларини ўзгартириш, топонимик объектларга ном бериш ва уларнинг номларини ўзгартириш ишларини вақтинча тўхтатиб туриш сўралган.

17,628

bakiroo

23 Oct, 11:02

Сайлов участкаси манзилини карта орқали аниқлаш мумкин

Марказий сайлов комиссияси ўз сайтида яхши хизматни йўлга қўйибди. Энди сайлов участкаси манзилини электрон тарзда картадан аниқлаш мумкин. МСК сайтига кириб, бош саҳифа қисмига ўтишингиз, сўнгра "Сайлов участкаси манзилини аниқлаш" хизматини танлашингиз керак.

Янги очилган ойнада, биринчи навбатда, сайлов тури, яъни парламент сайлови танланади. Сўнгра, паспорт ёки ID карта маълумотлари ҳамда туғилган кун, ой, йил маълумотлари киритилади. Ундан кейин математик амал бажарилиб, излаш тугмаси босилади. Шундан сўнг сайт сайлов участкани аниқлаб беради.

Аниқланган маълумотларда сайлов участкангиз рақами, паспорт маълумотлари, ҳудуди, сайлов участкаси манзили ҳамда харитада жойлашуви пайдо бўлади.

Дарвоқе, хизматдан Ягона интерактив давлат хизматлари портали (www.my.gov.uz) орқали ҳам фойдаланишингиз мумкин. Хизматдан фойдаланиш эса бепул.

16,908

bakiroo

23 Oct, 08:20

Қиш яқин: Ҳудудгазнинг истеъмолчилар учун мобил иловаси бўладими?

Ҳаво совуб кетиши билан маиший истеъмолчилар нафақат овқат тайёрлаш, уй иситиш учун ҳам табиий газдан фаол фойдалана бошлайдилар.

1 ноябрдан бошлаб, иситиш мавсумида газ учун ойига 500 кубли ижтимоий норма ишга тушади. Шимолий минтақамиз Қорақалпоқ ва Хоразмда 1 октябрдан ишга тушиб бўлган.

Газ истеъмолчилари ўз истеъмолини кунлик назоррат ва мониторинг қилишлари жуда муҳим. Чунки кубаси 650 сўмлик ижтимой нормадан ортиқ газ истеъмоли учун тарифлар бирдан 2,3 каррага, 1 500 сўмгача ошади.

Қолаверса, газ учун тўлов тугаб, ўчиб қолса, ақлли бўлмаган "ақлли счетчик"ни қайта ёқиш ўртача истеъмолчи учун алоҳида имтиҳон. Кунлик моноринг энергеосамардорлик учун ҳам муҳим. Кўп газ ёқаётганини онлайн кўраётган, ортиқча пули ечилаётгани сезган истеъмолчи ўзи ҳаракатга тушади.

Айни вақтда Ҳудудгазтаъминот сайтида истеъмолчилар учун шахсий кабинети ишламаяпти, ишлаган пайтда ҳам бирдан кўпроқ мижоз кирса осилиб қоларди. Бунинг устига кабинетга кириш оддий фойдаланувчилар учун анча мураккаб.

Шунинг учун балки газ истеъмолини онлайн мониторинг қилиш учун мобил иловани яратиш керакдир? ҲЭТ электр энергияси бўйича қилдику, нега Ҳудудгаз қила олмайди?

Газ истеъмолчилари учун мобил иловага энергетиклар ваъда қилган ҳайдовчилар учун қайси газ «заправка»лар ишлаётганини кўрсатувчи функцияниям қўшиб кетса бўлади. Табиий газ етиб бормаган ҳудудларда суюлтирилган газ истеъмолчилари учун пропан етказиб берилишини ҳам алоҳида функция қилиб киритса бўлади. Шунда хонадонларга 35 кунда пропан тарқатаяпмиз дегувчи ёлғончилар ҳам кимлиги аниқ бўлади.

Қийинми шу? Ё хоҳиш йўқми?

17,309

bakiroo

23 Oct, 07:46

Poytaxt bank мижозлар учун қулай ва замонавий технологияларга асосланган янги веб-сайтини ишга туширди

Барча тоифадаги мижозлар учун алоҳида мўлжалланган саҳифалар, Google юқори кўрсаткичлари – PageSpeed Insights (юклаб олиш тезлиги), қулай мобил версия, 4К катта дисплейларига мослаштирилган миқёс, улуғвор ва жозибали дизайн, банк Telegram-боти билан интеграциялашув, интерактив хизматларнинг кенгайтирилган функционали, хавфсизлик алгоритми даражасининг юқорилиги poytaxtbank.uz сайтининг асосий афзалликлари саналади.

Бундан ташқари, банкнинг янги веб-сайти кўплаб қулай имкониятларни ўз ичига олган.

Батафсил: poytaxtbank.uz

Реклама

15,869

bakiroo

23 Oct, 07:10

Валютадаги кредитлар қимматлигича қолмоқда

Сентябрь ойи якунлари билан чет эл валютасида ажратилган кредитларнинг ўртача тортилган ставкаси 10,6%ни ташкил этган. Қисқа муддатли кредитларнинг ставкаси 11,4%га етган. Бу очиқ маълумотлар мавжуд даврлар учун янги рекорд.

Валютадаги депозитларнинг нархи бироз қимматлаган ва 4,9%ни ташкил этган (+0,2%).

Глобал бозорларда фоиз ставкаларининг пасайиш циклига ўтгани Ўзбекистондаги ставкаларда ҳали сезилаётгани йўқ.

15,810

bakiroo

23 Oct, 06:34

Тошкентдаги халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталиги доирасида Қирғиз Республикаси Аёллар Конгресси раиси Замира Акбагишева жаҳон миқёсида аёллар ҳуқуқларини таъминлаш бўйича Ўзбекистоннинг эришган ютуқларини ҳамда соҳадаги ислоҳотларни муҳокама қилди.

“Жаҳон банкининг ҳуқуқий соҳада гендер тенгликни таъминлашдаги глобал тараққиётни баҳоловчи “Аёллар, бизнес ва қонун” янги йиллик ҳисоботида Ўзбекистон энг юқори натижаларга эришган бешта давлат қаторига кирди,” — деди Акбагишева.

Унинг фикрича, бу ўзига хос натижа, чунки Ўзбекистонда аёлларни муайян соҳаларда ишга жойлаштириш бўйича чекловлар бекор қилинган. Бу ўзгаришлар аёлларнинг иқтисодий фаоллигини ошириш, уларнинг ҳуқуқларини ва имкониятларини кенгайтиришда аҳамиятли ҳисобланади.

16,051

bakiroo

23 Oct, 05:28

Сўмдаги кредитлар арзонлаша бошлаган

Сентябрь ойида миллий валютада ажратилган кредитларнинг ўртача тортилган ставкаси 23,2%гача тушган (-0,3%). Арзонлашувнинг асосий вазни ўртача ставкаси 23,8%гача (-0,7%) пасайган чакана кредитларга тўғри келган. Корпоратив кредитлар нархи 22,7% даражасида ўзгаришсиз қолган.

Сўмдаги депозитларнинг ҳам ўртача тортилган ставкаси пасайган ва 19,2%ни ташкил этган (-0,6%). Чакана депозитлар нархи 22,0% даражасида қолган бўлса, корпоратив депозитлар ўртача тортилган ставкасида тушунарсиз сакрашлар давом этмоқда. Августда 1,1 фоиз бандиган қимматлаган депозитлар, сентябрда 1,6 фоиз бандига арзонлаган ва 16,2%ни ташкил этган.

17,077

bakiroo

22 Oct, 16:24

Жан Тироль билан суҳбат

"Баъзи йирик корхоналар олигархлар ёки шунга ўхшаш инсонлар қўлига топширилди. Бу — муаммо".

"Олдингизда активларни кимгадир сотишингиз керак бўлган босқич бор ва уларни қайсидир олигархга бериш ёки ўз нархидан паст баҳода сотиш — сиз энг хоҳламайдиган нарсалардан бири. Шу боис сиз рақобат муҳитини яратишингиз керак".

"Сизда танлов бор. Айтмоқчиманки, сиз иқтисодиётингизни бутун дунёга очишингиз мумкин ва шунда рақобат ташқаридан келади. Ёки сиз протекционистга айланасиз ва мамлакат ичидаги монополияларга дуч келасиз"

"Агар сизда рақобатбардош харидорлар бозори бўлса, сиз бундай корхоналарни сотишингиз мумкин. Асосан рақобат етарли эканлигига ишонч ҳосил қилиш лозим. Бу фақат битта ёки иккита харидор, дегани эмас. Рақобат баъзан чет элдан кириб келиши мумкин, агар чет элликлар тўғри нархда сотиб олса, савдо яхши бўлиши ҳам мумкин".

Кўп саволларга жавоблар Ўзбекистон ҳақида эмас, лекин худди Ўзбекистон ҳақида гапирилаётгандек.

Кўриш учун.

Ўқиш учун.

18,150

bakiroo

22 Oct, 13:40

Silk avia лоукостер эмас

Рақобат қўмитаси авиаташувчиларнинг истеъмолчиларни алдаётгани билан боғлиқ ҳолатларни ўрганишни бошлаган эка, фокусни танлов ва рақобатсиз маҳаллий қатновлардаги тил бириктиришларга ҳам қаратиши кўпроқ самарали бўлган бўларди, ўйлайман.

Биласизки, галочка учун лоукостер (борми, бор!) бўлган Silk avia авиакомпанияси ташкил этилган. Гўёки шу билан маҳаллий қатновларда истеъмолчиларда танлов ва бозорда рақобат бордек. Лекин бу ерда ҳеч қандай танлов ҳам, рақобат ҳам мавжуд эмас. Чунки биринчидан, Silk avia де юре ҳавошканинг боласига айланган (де факто биринчи кунданоқ шундай бўлган).

Иккинчидан, Silk avia ва ҳавошканинг рейслари учун чипталар синхрон/ўзаро келишилган ҳолда ошириб борилади (антимонополиячиларимиз алгоритмини олса бўлар).

Учинчидан, Silk avia ҳеч қанақа лоукостер эмас, лоукостерлик учун қанақадир имтиёз ва субсидиялар олинаётган бўлса, зудлик билан тўхтатилиши керак.

Суратларда 2 ҳафтадан кейинга, 7-10 ноябрь учун Тошкент-Бухоро-Тошкент авиачипталари нархлари.

19,060

bakiroo

22 Oct, 12:57

Оилавий тадбиркорлик учун ажратилган кредитлар бўйича NPL 20%, деган рақам қаердан чиқди?

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази "Бакиров келтирган 20 фоиз даражасидаги муаммоли кредитлар ҳақидаги даъво расмий манбалар, статистика ёки тадқиқотлар билан тасдиқланмаган", деб ёзмоқда.

Биринчидан, мен келтирган важларда "Норасмий ҳисобларга кўра, ушбу тоифадаги кредитлар бўйича NPL 20% атрофида" деб ёзилган. Агар Марказ мутахассисларининг бу бўйича умумэътироф этилган методология доирасида ҳисоб-китобларни амалга оширишга хоҳишлари бўлса, мен тайёр. Эртагаёқ Халқ банкига, Микрокредитбанкка ёки шу балога рўпара бўлган исталган банкка бориб ҳисоблаш ишларини амалга оширишимиз мумкин.

Иккинчидан, Марказий банк оилавий тадбиркорликка ажратилган кредитлар бўйича муаммоли кредитлар улуши ва ҳажмини алоҳида кўрсатмай келади дея алоҳида таъкидланган. Фақат бир марта, 2023 йил 4 май куни ўтказилган матбуот анжуманида Марказий банк раиси Оилавий тадбиркорлик учун ажратилган кредитларнинг муаммоли қисми 3 трлн.сўм атрофида эканини маълум қилган (жонли эфир материалларини олиб кўриш мумкин). Бу ўша пайтда Оилавий тадбиркорлик учун ажратилган кредитлар бўйича NPL улуши 20% атрофида эканини англатар эди. Ўтган 1,5 йил ичида барча кредитлар бўйича NPL улуши 3,6%дан 4.2%га етди, яъни аҳвол янада мураккаблашди. Банклар кредит портфели ичида энг ёмон маҳсулот бўлган Оилавий тадбиркорлик учун кредитларнинг сифати бунданда ёмонлашган бўлса борки, яхшиланмаган. Шу маънода, ҳатто яхши гумон билан 20% деган рақам келтирилган эди (бу орада оилавий тадбиркорликка ажратилган неча юз миллиард кредитлар "списать" қилингани эслаш шарт эмас, келинг ўзбекистонликларни қўрқитмайлик).

Ва ниҳоят, учинчидан, Оилавий тадбиркорлик учун ажратилган кредитларнинг муаммоли қисми ва улушлари эълон қилинмаслигига асосий сабаби 7 йилдан бери тўхтамай молиялаштиришда давом этаётган бу бузуқ ва зараркунанда воситанинг хато эканини, кўзланган мақсадларга умуман эришилмаганлигини тан олмаслик билан боғлиқ бўлиши мумкин холос.

Дарвоқе, марказ эълон қилган материалда "Ҳоким ёрдамчилари томонидан берилган кредитларнинг ўртача 7,9 фоизи қайтарилмайдиган кредитлар" деб кўрсатилган эди. Кейин "қайтарилмайдиган" сўзи "муаммоли" билан алмаштирилди. Биринчи таҳрир ҳақиқатга яқинроқ эди.

9,589

bakiroo

22 Oct, 10:55

Камбағаллар уйини қандай иситади?

2025 йилда кўп ўлчовли камбағалликни аниқлаш мезонининг янги тизими ишга туширилиши ҳақида гап кетар экан, Оксфорд Камбағаллик билан кураш ва инсон тараққиёти ташаббуси (OPHI) директори, профессор Сабина Алькайрнинг Ўзбекистонда уйни иситиш имконияти камбағалликни муҳим жиҳати эканига эътибор қаратади.

Агар Ўзбекистонда камбағаллик даражаси юқори бўлган ҳудудлар ва қатламлар картинаси чизилса, бу юқори эҳтимол билан газлашмаган, суюлтирилган газ вақтида етиб бормайдиган, электр таъминотида доимий муаммолар мавжуд уй хўжаликлари бўлиб чиқади. Бу уй хўжаликлари куз ва қиш мавсумида иситиш учун тезак, ғўзапоя ва ўтиндан фойдаланишади. Кун давомида уй иситиш ва овқат тайёрлашга бошқа уй хўжаликларига нисбатан кўпроқ вақт сарфланади. Куз ва қиш мавсумида иситишга сафрланадиган харажатлар бошқа уй хўжаликларига нисбатан даромадларнинг катта қисмини ташкил этади. Мазкур Уй хўжаликлари йилнинг қолган қисми давомида ҳам бир неча кундан бир неча ҳафтагача вақтини иситиш мавсуми учун тезак тайёрлаш, ғўзапоя йиғиш ва ўтин жамлашга сарф этади (шу ўринда ўзбек энергоресурсларини эгаллаб олган ҳолда, ўзбек газини махфий қарорлар билан четга сотишда давом этаётган олигархлар ва шу бузуқ тизимни қўллаб-қувватлаётган олигархлар боқувидаги амалдорлар албатта қарғалиши керак).

Камбағаллик шаклланиши ва давом этишида ўзбек чиновниклари эътибор қилмаган жиҳатларларга эътибор қаратгани учун Алькайр хонимга миннатдорчилик билдираман.

15,569

bakiroo

22 Oct, 08:10

Камбағалликни аниқлаш мезонлари ўзгарадими?

Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазири Ботир Зоҳидов:

"Камбағалликни аниқлаш ҳамда аҳолини камбағалликдан чиқариш бўйича иқтисодиётнинг ўзгаришига қараб, янги ёндашувлар жорий этилади. Минимал истеъмол харажатларини ҳисоблашнинг амалдаги усулида камбағал аҳолининг турмушида пул билан акс этмайдиган кўрсаткичлари тўлиқ инобатга олинмайди.
Шундан келиб чиқиб, 2025 йилда кўп ўлчовли камбағалликни аниқлаш мезонининг янги тизими жорий этилади".

14,539

bakiroo

22 Oct, 05:28

Ҳоким ёрдамчилари томонидан берилган кредитларнинг ўртача 7,9 фоизи қайтарилмайди

Халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталиги доирасида спикерлар томонидан одатда расман эълон қилинмайдиган қизиқ рақамлар айтилган.

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази директори Обид Ҳакимовга кўра, Ҳоким ёрдамчилари томонидан берилган кредитларнинг ўртача 7,9 фоизи қайтарилмайдиган кредитлар. Ушбу тоифадаги қайтарилмайдиган кредитларнинг динамикаси (ўсиши, қисқариши) очиқланмаган. Обид Ҳакимовнинг қайд этишича, Кредит ўртача ҳажмининг 1 фоизга ошиши 1000 аҳолига тўғри келадиган муаммоли (ишламайдиган) кредитларнинг 0,25 фоизга ўсишига олиб келади.

Эслатиб ўтамиз, қайтарилмайдиган кредитлар бу NPL ёки 9-стандарт бўйича қадрсизланган кредитлар эмас. Балки, қайтарилмайдиган дея умидсиз, яъни қайтмаслигидан далолат берувчи омиллар ёки аломатлар мавжуд бўлган ҳамда қайтмайдиган ёки қиймати жуда пастлиги туфайли ҳисобини балансда актив сифатида юритилиши мақсадга мувофиқ эмас деб топилган кредитлар назарда тутилмоқда.

Агар ҳоким ёрдамчилари томонидан берилган кредитларнинг ўртача қайтарилмайдиган кредитлар *7,9%ни ташкил этса, унда NPL улуши икки хонали экани эҳтимоли юқори.

Марказий банк оилавий тадбиркорликка ажратилган кредитлар бўйича муаммоли кредитлар улуши ва ҳажмини алоҳида кўрсатмай келади. Норасмий ҳисобларга кўра, ушбу тоифадаги кредитлар бўйича NPL 20% атрофида.

Камбағалликни қисқартириш воситаларидан бири сифатида камбағал оила вакилларини тадбиркорга айлантириш учун имтиёзли кредитлар ажратилиши иқтисодий самарасизлиги, юқори коррупциогенлиги ва қиммат маъмуриятчилиги сабабли танқид қилиб келинади.

P.S. Марказнинг аниқлик киритишича, 7,9% бу муаммоли кредитлар улуши.

15,663

bakiroo

21 Oct, 18:16

Она тилим ҳақида

Олти ёшимда уйимизга энг яқин мактабга борганман. Тумандаги 1-мактаб эди. Ўша пайтлар ҳамма биринчи мактаблар рус мактаблари бўларди. Ота-онам бу мактаб рус мактаби бўлгани учун эмас, уйдан 100 метр масофада бўлгани учун, кўчама-кўча юрмаслигим учун беришган.

Мактабга борганимда рус тилида икки оғиз ҳам сўзлаша олмасдим. Ишкабылова Светлана Петровна исмли биринчи ўқитувчим ўқиш-ёзишни ўргатди. Учинчи синфга бориб русчани яхши ўрганиб олдим; шундан кейин бу тилни яхши билганим менга кўп ёрдам берди.

Инглиз тилини яхши ўрганишимда ҳам шу мактабда ўқиганим сабабчи бўлган. Инглизчани менга илк ўргатган Игланова Юлия Ягудаевна исмли яҳудий ўқитувчимни бир умр миннатдорлик билан эслайман. Сурхондарёнинг кичкина туманида бундай ўқитувчи бўлганлиги биз болалар учун катта бахт бўлганини энди тушунаман.

Бакалаврни битириб, Англияда ўқиб келдим, Тошкентда икки йилча ишладим. Энди ўйлаб қарасам, ишлаган жойларимда ишлаганимнинг асосий сабаби айнан тил билганим эди. Инглизча ва русчада яхши ёза оладиган одам кўп жойда керак эди. Халқаро ташкилот лойиҳаси бўлсада, кундалик иш юритиш ҳаммаси русчада эди. Ҳатто ўша пайтда Тошкентда чиқадиган бир журнал учун рус тилида мунтазам колонка ҳам ёзардим.

Аввал университетда, кейинчалик эса Японияда японча ўргандим. Кўп ўқитувчилардан дарс олдим, буларнинг ҳаммасини ҳозиргидек эслайман. Баъзи ўқитувчиларнинг баъзи дарслари ҳам хотирамда муҳрланиб қолган. Балки тил ўрганишни яхши кўрганим учундир.

Кембриж университети PhD программаларидан бирига қабул қилинишимга сабаб ҳам жуда ақллилигим, ёки ортиқча билимим эмасди. Ҳали мени яхши танимаган илмий раҳбарим японча ва русча манбаларни ўқий олишимни билиб, IELTS натижамни кўриб, қабул қилган.

Қирқ йилдан ортиқ умримда ўрганган нарсаларимнинг катта қисмини аввал русчада, кейин инглиз тилида ўқиганман. Аммо шунча йил ичида уйда ҳамиша ўзбек тилида сўзлашиб, ўзбек тилида китоб ўқиб, ўзбек тилида фикрлаб келганман. Бошқа тилларни ажойиб ўқитувчиларимдан ўрганган бўлсам, ўзбек тилини онамдан, оиламдан ўрганганман. У менинг том маънодаги она тилим.

Тақдир тақозоси билан ҳозир турадиган жойимда мунтазам оиладан ташқарида ўзбек тилида сўзлашиш имконим кўп эмас. Бу каналнинг муҳимлиги ҳам шунда—бу ерда ўқувчиларим учун, ўзим учун ўзбек тилида ёза оламан. Она тилимда тафаккур қилиш имкониятим бор.

Она тилини билиш, яхши кўриш, уни асраш миллатчилик эмас. Инсон ўнта чет тилини ўрганиши мумкин, аммо она тилисини биринчи навбатда билиши керак. Билганда ҳам яхши билиши керак, деб ҳисоблайман. Мен ўзбек тилини ҳали ҳануз яхши биламан деб айта олмайман (масалан, х ва ҳ да адашаман, имло луғатидан текшириб ёзишга ҳаракат қиламан). Шунга қарамай, қўлимдан келганича тўғри ва тоза ёзишга ҳаракат қиламан. Бошқа тилларга қарши эмасман; ўзим шунча вақт сарфлаб бошқа тилларни яхши ўргандим, бундан билим топдим, фойда топдим. Аммо ўз она тилисини билмайдиган одамни ҳурмат қилмайман. Ўзбек тилида бузиб ёзадиганларни, шевада ёзадиганларни жиним суймайди. Твиттерда мени ўқийдиганлар билади, ярим ҳазил-ярим чин қилиб, баъзи тилни булғайдиганларни кулгу ҳам қиламан.

Чунки тил—ўзликнинг ўзагидир. Тил миллат ё элатнинг қалбига калитдир. Чет тилларини ўрганиб, буни тушуниб етдим, чет тилларини ўрганиб, она тилимнинг қадрига етдим. Шу сабабдан ҳам, барча ўзбекистонликлар тилга ҳурмат билан ёндашмагунча, барча ўзбекистонликлар ўзбек тилида сўзлаша оладиган даражада бўлмагунча, ҳужжат ва иш юритиш биринчи навбатда ўзбек тилида юритиладиган бўлмагунча, нафақат тил байрамида, балки ҳар куни тилга эътиборни бир-биримизга эслатиб туришимиз керак.

Тил байрамингиз билан табриклайман, азиз тилдошим.

@profsherzod

16,244

bakiroo

21 Oct, 13:30

Қирғизистон ўқитувчиларининг ўртача ойлиги Ўзбекистон ўқитувчиларининг ўртача ойлигидан баланд

Қирғизистонда ўқитувчиларнинг ўртача ойлиги 3 955 минг сўмдан зиёдни ташкил этади (қирғиз сомида 26 400 сом).

Солиштириш учун, Ўзбекистонда мактаб ўқитувчиларнинг ўртача ойлиги 3 484,7 минг сўмдан иборат.

Қизиқ тарафи, Қирғизистонда ўқитувчиларнинг ўртача маоши қирғизистонликларнинг ўртача маоши билан бир хил. Яъни ўқитувчиликни танлаган қирғизистонликлар бошқа қирғизистонликлардан камбағал эмас.

Ўзбекистонда эса ўқитувчиларнинг маоши ўзбекистонликларнинг ўртача маошидан учдан бирига кам. Жарангдор шиорлар ва чақириқларга қарамай, охирги йилларда ўзбекистонлик ўқитувчилар маоши нисбий камайишда давом этмоқда.

Ўзбекистон ўқитувчиларининг маоши қирғизистонлик ўқитувчилар маошидан сезиларли даражада камлиги қарор қабул қилувчиларни ўйга толдириши керак. Зеро Ўзбекистонда жон бошига ЯИМ (2 700 доллар) Қирғизистонга (1 970 доллар) нисбатан 37% баланд.

Суратда 2019 йилдаги сайлов-палов тарғиботи

22,821

bakiroo

21 Oct, 08:16

Газ экспорти бутунлай тақиқланиши керак

Агарда нормал давлатлардагидек соғлом ва рақобатли сайлов тизими бўлганида, тобора чуқурлашаётган энергетик кризис, шимолга боғланган ўғри олигархия ва очофат монополистлар сунъий равишда уюштираётган тақчиллик ва нарх ўсиши раллиси кабилар бир ойдан бери давом этаётган сайлов кампаниясининг асосий муҳокама мавзусига айланарди. Мустақил номзодлар ва партиялар электорат эътиборини қозониш учун шонли энергетикларни сўроққа чақирган, олигарх ва монополистларга қарши росмана жиддий ва аёвсиз чоралар кўриш, вазиятни ўнглаш учун фавқулодда амалий ҳаракатларга ўтиш талаб қилинган бўларди.

Афсус, биз бутунлай бошқа реалликларда яшамоқдамиз. Кун тартиби сайловчиларниннг хоҳишлари ва сайловларда эмас, ўзбекистонликларнинг манфаатларига терс бўлган ёпиқ кабинетларда ва ёпиқ келишувларда шаклланишда давом этмоқда.

Майли, бир неча дақиқага тасаввур қилайлик, эркин сайловда қайсидир партия ғолиб бўлди. Тасаввуримиздаги Ғолиб партиянинг ва у тузган ҳукуматнинг соғлом ақл билан қиладиган илк чораларидан бири бу газ экспортини бутунлай тақиқлаш бўлади (куф суф чоралар билан вақтинча тўхтатиш эмас).

Чунки ўзи бусиз ҳам қазиб олиш кескин тушиб кетаётган шароитда газ экспортини тўлиқ тўхтатибгини ёқилғи балансида қандайдир мувозанат яратиш мумкин. Метан билан боғлиқ муаммолар туфайли пропанга босим, пропан тақчиллиги бензинга талабни яратаётгани ҳақида кўп ёздик. Буларнинг ҳаммаси бир бўлиб бизни импортга қарам қилмоқда, экспортимизни қисқартирмоқда.

Газ экспортини тақиқлаш ўзбек газининг асл эгаси бўлган ўзбекистонликларга нисбатан адолат масаласи ҳам. Нима учун Ўзбекнефтегаз газини 600 сўмдан сотиши керакку, ўзбек халқига тегишли бўлган газ конларини эгаллаб олган олигархлар яширин қарорлар билан газни четга 200 доллардан сотиши керак? Нима учун ўзбекистонликларнинг солиқлари ҳисобига шаклланган бюджетдан субсидияланган газ экспорт қилиниши, қайсидир чўнтакларни тўлдириши керак? Бу бузуқ посангини чала чоралар билан, ёлғон баёнотлар билан тўғирлаб бўлмайди. Ундан воз кечиш керак.

19,644

bakiroo

21 Oct, 07:28

Сойчага сув келди, бу фақат бошланиши

Ўтган ҳафтанинг росмана қувончли воқеаларидан бири Фарғона водийсининг олис ҳудудларида яшовчи аҳолини ичимлик суви билан таъминлаш ва санитария лойиҳасининг амалга ошира бошлагани билан боғлиқ бўлди.

Ушбу лойиҳа доирасида 2026 йилгача Фарғона, Андижон ва Наманган вилоятларидаги 6 та маҳаллада 20 мингдан ортиқ аҳоли илк бор ичимлик суви билан таъминланади.

Яна шуниси аҳамиятлики, лойиҳа давлат-хусусий шериклик асосида Япониянинг “JTI Global WASH Initiative SA” жамғармасининг ҳомийлик маблағлари ҳисобидан амалга оширилмоқда. Япон компанияси лойиҳани молиялаштириш учун 2 млн доллар ажратган.

Тақдимот якунида йиғилганлар Наманган вилояти Косонсой туманидаги “Сойча” маҳалласига сув етказиб беришни рамзий равишда бошлаб беришди. Ушбу маҳаллада ҳам 5000 дан ортиқ аҳоли илк бор ичимлик сувига эга бўлди.

Таъкидланганидек, агар аҳолини марказлашган ичимлик суви билан таъминлаш даражаси 2030 йилга бориб ҳозирги 77,3 фоиздан 90 фоизга етказилса, бу жуда катта улкан натижа бўларди.

Боиси, сув – аҳолининг бирламчи ҳаётий эҳтиёжи. Ҳар қандай катта ва оламшумул лойиҳалар ҳақида режа қилишдан аввал ана шу бирламчи эҳтиёжларни қондириш ҳақида ўйлаш керак.

19,296

bakiroo

21 Oct, 06:20

80 шиптир нархи 11 млн.сўмдан ошган

80 шиптир бўйича биржа савдолари шанба куни ҳам ўтказилган. Котировкалар ошишдан тўхтамаган. Айрим битимларда 80 шиптир лақабли бензиннинг тоннаси қарийб 11,1 млн.сўмдан сотилган.

Ҳурматли ОБХССчилар, 11,1 млн.сўмдан сотиб олинган бензин заправкада қанчадан сотилиши керак, бир ҳисоб қилиб кўринглар-чи. Литри 8,5 минг сўмдан сотилса, тадбиркор қанча зиёнга киради?

Сохта иллюзия яратиш учун охирги кунларда ҳудудларда 80 шиптир сотаётган ўзи кам сонли заправкаларда ёппасига текширув тадбирлари бошланган. Бу ўзи бусиз ҳам мураккаб аҳволни янада оғирлаштирмоқда. Катта ўғрилар тепада қолиб, қиммат сотаяпти дея хусусий АЁҚШларни ёмонотлиқ қилиб, айбдор кўрсатиб, биржадан четлатиш ҳам шартмас. Бу кетишда тадбиркорлар ўзлари 80 шиптирни сотмай қўя қолишни маъқул кўришади.

Шонли энергетиклар ва уларнинг сув пуркагичларидан фақат бузғунчилик келади, майли, Антимонополия қаёққа қараяпти, нима билан банд, деб кўп куюнманг. Антимонополия ресторан ва кафеларнинг менюсини ўрганиш билан банд.

18,558

bakiroo

21 Oct, 05:02

Энергобузғунчилик: бензин нархи ошганига олигарх ва монополистлар эмас, заправкачи тадбиркорларни айбдор қилиш бошланди

Ўзбекистонликларни талаётган ўғри олигарх ва очофат монополистларнинг ўзаро тил бириктириши, таклифни сунъий камайтириб биржа нархларини манипулятив оширилиши, импорт ва тақсимот каналларини бир қўлли қилиниши каби асосий масалалар четда қолиб, шонли энергетикларнинг қўлтиғига сув пуркаётган “Ўзэнергоинспекция” хусусий заправкачиларнинг додини беришни бошлаган.

Эмишки, хусусий корхоналарга қарашли АЁҚШларда Аи-80 автобензин нархи асоссиз оширилган ҳолда сотилаётган экан.

Энди Ўзбекистон қонунларини очинг-чи, монополист бўлмаган, устувор мавқеи йўқ, потолок нархи белгиланмаган бензин учун хусусий заправкаларда нархни асоссиз ошириш нима дегани? Бу қанақа совок? “Ўзэнергоинспекция” ОБХССми?

Буям майли, ўзи вилоятларда 80 шиптир сотувчи заправкалар сони жуда кам, шу ҳолат етмагандай, гўёки 80 шиптирни қиммат сотди дея АЁҚШларга биржа савдоларида иштирок этишни чеклаб қўйилган. Бу ғирт бузғунчилик. Қилаётган ишларингиз 80 шиптир нархини янада ошишига, дефицит кучайишига, одамларнинг норозилигига сабаб бўлади.

Ўзини ОБХСС дея кўраётган “Ўзэнергоинспекция” шунчалик истеъмолчилвр учну қайғураётган бўлса, UNG Petro заправкаларида 6 900 сўмлик 80 бензин йўқлигини ўргансин. Нима, вилоятликларни эшик қисганми? Нима учун UNG Petro ҳамма қатори 80 шиптирни биржадан олмайди? Уларга қарши бирон товуш чиқара оласизларми? Ё сичқоннинг ини минг тангами?

"Ўзэнергоинспекция” шунчалар назорат тадбирлари билан вазиятни ўнгламоқчи экан, нега водийда тушдан кейин метан заправкалар ёпилиб қолаётганини ўргансин. Нима учун соат 17дан кейин водийдаги метан заправкалар "лимит тугагагани" сабаби билан ёппасига метан сотишни тўхтатмоқда?

Метан заправкаларда чекловлар киритиш бўйича навбатдаги яширин топшириқ берилганми? Ё водийликларни энергожазолаш усулими бу?

Ҳурматли “Ўзэнергоинспекция”, сизлар учун шпаргалка: энергетикадаги ўғри ва муттаҳамларни топиш қийинмас, улар тепада, шу ён атрофингизда, синчиклаб қарасангиз, бу чатишиб кетган энергокабинетлардаги амалдорлар ва энерго олигархларнинг ҳаммасини танисангизлар ҳам керак. Шулардан бошланглар, шунда халқ сизларни қарғамайди, дуо қилади.

19,329

bakiroo

20 Oct, 12:38

Қуёш ва шамол станцияларида навбатдаги 1 млрд.кВт.соат электр энергияси 51 кунда ишлаб чиқарилган

Ўзбекистон қуёш ва шамол станциялари йил бошидан 20 октябрга қадар 4 млрд.кВт.соат элеткр энергияси генерация қилган.

Навбатдаги 1 млрд.кВт.соат 30 августдан 20 октябргача, 51 кун давомида ишлаб чиқарилган. Аввалги 1 кВт.соат 44 кунда ишлаб чиқарилган эди, яъни мавжуд яшил станцияларнинг самарадорлиги куз келиши билан бироз секинлашган.

Ўтган даврда станциялар сони ўзгармаган, 9та қуёш, битта шамол станцияси ишлаб турипти. Лекин станцияларнинг умумий қуввати 2,4 гВтдан 2,7 гВтгача ошган, айнан қайси станциянинг қуввати ошганига аниқлик киритилмаган.

2030 йилгача “яшил” энергетика манбаларининг умумий қуввати 27 гВтга етказилиши керак.

19,324

bakiroo

20 Oct, 07:06

Газ қазиб олиш тўхтовсиз қисқармоқда, пропан дефицит, метан заправкаларда лимит, газ экспорти эса потираб ошмоқда

Ўзбек иқтисодиётининг абсурди тобора чуқурлашмоқда. Сентябрда газ қазиб олиш 220,5 млн.кубга қисқариб кетган ва қисқаришда давом этмоқда. Газ йўқлиги учун бутун бошли заводлар ишламаяпти, пропан ё йўқ ёки отнинг калласидек нархда, метан заправкаларда лимит. Лекин қайсидир энерготўда гўёки Ўзбекистон реалликлари ва муаммолари уларга тааллуқли эмасдек, газ экспортини потиратиб оширишда давом этмоқда. Энди тушунгандирсиз, Коррупцияга қарши кураш агентлиги нима учун ёпиқ қарорларни очиқлаши, ноқонуний ва зарар келтираётганларини бекор қилиши қанчалар муҳим эканини? Улар ўз хоҳиши билан газ экспортини тўхтатмайди.

Шундай қилиб, сентябрь ойида 74,7 млн.долларлик газ экспорт қилинган. Бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2,2 баравар кўп. Йил бошидан бери экспорт қилинган газ 480 млн.долларга етган. Бу ҳажмда камида 2,5 млрд.куб газ дегани.

2,5 млрд.куб газ экспорт қилиниши ўрнига GTL заводга, Шўртанга, Муборакка юборилганида пропан бунчалар дефицит бўлмасди, нархи 2 карра қимматламасди, газсиз қишлоқлардаги одамлар 2 ойлаб пропан келишини кутишмасди.

Пропан дефицит бўлиб, қимматламаса, 80 шиптир нархи ҳам осмон-у фалакка ўрламасди.

Совуқ тушмасидан туриб метан заправкалар лимити тугаб ёпилмасди.

Бу абсурднинг архитекторлари қиммат ёқилғи ўзи рақобатбардошликда етарлича муаммолари бор, барча бозорлардан минглаб километр узоқдаги товар ва хизматларимиз нархини қанчалар қимматлаштираётганини тасаввур ҳам қила олишмайди. Хос чўнтакларни тўлдирган 480 млн.долларлик газ экспорти жами экспортимизни қанча миллиард долларга қисқартирганини ҳисоблайдиган ва ўйлайдиган эмас улар (узоққа борманг, 3 йилда Ўзбекистон буюк помидор экспортчисидан помидор импортчисига айланди қолди, газнинг макони ва учта улкан заводи бор Қашқадарёга шармандаларча 3,5 минг километрдан қонли пропан ташилмоқда).

22,830

bakiroo

19 Oct, 16:34

Сўнгги вақтларда пулли йўллар мавзуси долзарблашиб қолди-ку. Жамоатчилик ўтказувчанлик қобилиятидан шундоқ ҳам тўлиқ ёки деярли тўлиқ фойдаланилаётган ҳудудлараро йўлларга муқобил - пулли бўлса ҳам майли - янги йўллар қурилади, деб кутиб турган вақтда, масалан, тўлиқ куч билан ишлаётган ўша йўлларнинг ўзи пулли бўлиб қолармиш, деган гаплар ҳам тарқалганидан бохабардирсиз балки. Юқори минбарлардан берилган сўнгги баёнотга қараганда, воқеалар, Худо хоҳласа, бу қадар расво ривожланмайди ва пулли йўллар ҳақиқатан ҳам янгитдан қурилади.

Бугун бўлса тармоқда бир қизиқ маълумот тарқалди. Эмишки, Ўзбекистонда 2024 йилнинг февралида йўллар ва шосселар қуришга ихтисослашган “Тошкент Самарқанд автомагистрали” номли корхона рўйхатдан ўтказилган экан. “Пулли йўлни қуриш учун алоҳида махсус компания ташкил этишгандир-да, яхши-ку”, дейишингиз мумкин. Пулли йўл қуриш бўйича қандайдир бўлса ҳам ҳаракат бошлангани ростдан ҳам яхшию, лекин компания муассиси “Саноат энергетика гуруҳи Энера”, ўзбекча айтганда, “Санег” компанияси экан. “Санег” нимаю, эгалари кимлиги ҳақида Отабек акадан сўраган маъқул (уларнинг жавоблари камлик қилса, буёқда яна қўшимча тафсилот).

Отабек аканинг тушунтиришлари ва қўшимча маълумотлардан кейин ҳали, катта эҳтимол билан, ҳеч нарса қилишга улгурмаган бўлса-да, тўйдан аввал чалинган ёқимсиз ноғорадек очилган “Тошкент Самарқанд автомагистрали” компанияси кўзингизга бироз беўхшов кўрина бошлайди. Худди аввалроқ “Санег Атом” номли компания очилганини билган вақтингиздаги каби шубҳаларга кўмиласиз. “Наҳотки... ҳаммаёқ... ҳамма нарса...”, деб ичингизга бир ташвиш киради, афсуски...

Ҳай, ишқилиб, охири бахайр бўлсин!..

18,376

bakiroo

19 Oct, 14:12

Тўртинчи кўчирилиш

Марказий банк раиси ўринбосари Беҳзод Ҳамраевга кўра, Ўзбекистонда 2026 йилнинг иккинчи қисмигача инфляцияни 5 фоизга тушириш прогноз қилинмоқда.

Ҳамраев бу фикрларни “Халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталиги” доирасида Ўзбекистондаги макроиқтисодий вазиятга доир сессиядан кейин медиа вакиллари билан мулоқот пайтида билдирган.

Юқори эҳтимол билан, инфляцион таргетга оид янги муддатлар 31 октябрда бўлиб ўтадиган Марказий банк бошқарувининг навбатдаги йиғилишида муҳокама этилади ва кейин Пул-кредит сиёсатининг асосий йўналишларида акс этади.

Эслатиб ўтамиз, Марказий банк 2020 йилдан бошлаб инфляцион таргетлашга ўта бошлаган. Ўша пайтда доимий инфляция мақсади — 5 фоизга 2023 йилга келиб эришилиши белгиланган. 2022 йилга кнлиб 5 фоизлик таргетга мақсадига эришиш муддатини 2024 йил охирига, ўтган йили эса бу муддат 2025 йил иккинчи ярмига кўчирилган эди. Навбатдаги кўчирилиш тўртинчиси бўлади.

Мутлақо шахсий мулоҳазаларга кўра, агар Ўзбекистонда қатор иқтисодий секторларда, айниқса энергетикада монополистик-олигархик режим таг-томири билан тугатилмас экан, мўлжалдаги инфляцион таргетга ҳеч қачон етилмайди.

18,946

bakiroo

19 Oct, 10:10

Ёқилғи энергетикаси сентябрда янги тубларга қулаган

Қазиш ва бурғулаш учун йилнинг энг мўътадил ойи ҳисобланган сентябрда газ қазиб олиш 3 550,5 млн.кубгача қисқарган. Бу ўтган йилнинг сентябрига нисбатан 220,5 млн.куб кам дегани. Йил бошидан буён қисқариш 1,7 млрд.кубга етган.

Нефть қазиб олиш навбатдаги минимум 57,1 минг тоннагача тушиб кетган (ўтган йилнинг сентябрига нисбатан 7,7 минг тонна кам). Шонли энергетиклар Ўзбекистон нефть мустақиллигига эришишини ваъда этишган муддатгача 2 йил-у, 1 ой вақт қолди.

Бензин ишлаб чиқариш 99,2 минг тоннагача қисқариб кетган (-14,6 минг тонна). Қулаш чуқурлигини тасаввур этишингиз учун бу биржага чиқариладиган тахминан 1 ҳафталик бензин ҳажми.

Сентябрда дизель ёқилғиси ишлаб чиқариш ҳам 72 минг тоннагача қисқарган (-4,4 минг тонна). 4 млрд.долларлик GTL завод сентябрдаёқ газдан узилганми ё бошқа сабабми, аниқ айтиш қийин. Лекин дизелга талаб ошадиган ойлар яқинлашиши билан дефицит яратилиши биринчи марта эмас.

Ёқилғи энергетикасидаги катастрофик қулаш электр энергияси генерациясида акс этмоқда. Эски анъанавий станцияларда электр энергияси ишлаб чиқариш 4 691 млн.кВт.соатгача қисқарган (-527,9 млн.кВт.соат).

Энергетикадаги чўкишга қарамай, саноат ишлаб чиқариш физик ҳажми ўсиши 7,0%гача тезлашган.

19,097

bakiroo

19 Oct, 09:30

Янги тизим қандай ишламоқда?

Муҳтож шахсларни протез-ортопедия мосламалари ва реабилитация қилишнинг техник воситалари билан таъминлаш мақсадида янги тизим ишга туширилган эди.

Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги янги тизим қандай натижалар бераётгани ҳақида ҳисобот берди. Унга кўра, энди муҳтожлик ногиронлик билан бир вақтда ахборот тизими орқали аниқланмоқда. Фуқароларга зарур воситаларни харид қилиш учун онлайн-ваучер шакллантирилди ва уларга СМС ҳамда ижтимоий хизматлар орқали хабар берилмоқда.

Янги тизимнинг жорий этилиши натижасида:

• Таъминот муддати протезлар учун 67 кундан 17 кунга, реабилитация воситалари учун 52 кундан 11 кунга қисқарган.
• Фуқаролар танлов эркинлиги ва яхшиланган ассортиментга эга бўлган.
• Ҳозирги вақтга келиб 57 мингдан ортиқ ваучер шакллантирилиб, 24 минг кишига барча зарур воситалар берилди, 90 дан ортиқ тадбиркор платформада 500 турдаги маҳсулотлар жойлаштирилган.

Шунингдек, фуқароларга олган маҳсулотлари учун 35 та тадбиркорга 30 млрд сўм маблағ автомат тарзда тасдиқлангач 10 кун муддат ичида ўтказиб берилган. Тегишли воситаларга эҳтиёжи бўлсада қаерга мурожаат қилишни билмаган фуқароларга «Инсон» марказлари орқали мурожаатларни қабул қилиш механизми яратилиб, маҳаллалардаги ижтимоий ходим ёки марказдаги операторга мурожаатларни олиш имкони пайдо бўлган.

Бугунги кунда 7 000 та тегишли воситаларни олиш ҳамда 14 мингта ваучери шаклланган фуқаролар буюртма бериши кутилмоқда.

18,246

bakiroo

19 Oct, 08:47

Олтин қимматлашишда давом этмоқда

Олтин котировкалари ўтаётган ҳафтада янги рекорд даражага, 2 722 долларгача қимматлади.

Олтиннинг қимматлашуви тўхтамаётгани долларнинг мустаҳкамланаётгани ва Қўшма штатлар ғазначилиги қоғозлари даромадлиги ошиши фонида юз бераётгани билан ҳайратлантирмоқда.

Айримлар олтиннинг қимматлашувини ҳаммага маълум омиллар билан эмас, номаълумликларнинг вазни юқорилиги билан изоҳлашмоқда. Масалан, Трампнинг эҳтимолий ғалабаси ва бу ҳодиса келтирадиган ноаниқликлар олтин билан боғлиқ "Трамп раллисини" озиқлантираётган бўлиши мумкин.

14,553

bakiroo

19 Oct, 05:38

Ҳукуматнинг ёпиқ қарорлари очиладими?

Коррупцияга қарши курашиш агентлиги директори Акмал Бурханов маҳаллий ҳокимликларда қарорларнинг 30 фоиздан ортиғи ёпиқ ҳолда қабул қилинаётганлиги (баъзи ҳокимларники 80%га етган), кўп қарорлар давлат харидлари ёки давлат бюджети маблағларини сарфлаш билан боғлиқ бўлиб, ноқонуний равишда ёпиқ ҳолга ўтказилаётганини қайд этган.

Агентлик директори маҳаллий ҳокимтўраларнинг ёпиқ қарорларини камайтириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилаётганини маълум қилган.

Лекин, нимагадир ёпиқ қарорлар дейилганда фақат маҳаллий ҳокимликларнинг қарорлари тилга олинган, ҳукуматнинг ёпиқ қарорлари эсланмаган. Уларни нима қилиш керак? Қандай чора кўриш керак?

Биринчидан, ҳукуматнинг чиқараётган ёпиқ қарорлари сонда камроқ бўлсада иқтисодиётга, эркин рақобатга ва тенг имкониятларга ҳокимларнинг ёпиқ қарорларига нисбатан каррасига кўпроқ зиён етказади.

Иккинчидан, пастдаги раҳбарлар юқоридагилардан ранг ва ўлчов олади, юқорида яширин қарорлар чиқариб, тор манфаатларга хизмат кўрсатилаётгани учун ҳеч қандай сўров ва масъулият йўқ экан, нега пастдаги ҳокимлар бу иш билан шуғулланмаслиги керак?

Учинчидан, ҳукуматнинг ёпиқ қарорлари ҳукумат тизимининг ўзида реалликларни тўлиқ тасаввур қилишга ва тўғри қарорлар учун етарли ахборотлар жамлашга тўсқинлик қилади. Узоққа бормайлик, Антикоррупция агентлиги солиқ ва божхона имтиёзларидан фойдаланиш ҳолатларини таҳлил қилганда, яширин қарорлар билан берилган имтиёзлардан фойдаланувчиларга оид рақамлар инобатга олинмаган, зеро агентликка бу яширин қарорлар бўйича имтиёзлар ҳақида маълум қилишмаган.

Тўртинчидан ва энг асосийси, ёпиқ қарорларнинг коррупциогенлик даражаси. Масалан, Антикоррупция агентлиги нега ёпиқ қарорларнинг жуда катта қисми энергетикага оидлиги, яна бунинг устига кипрликми, швейцарияликми ё гонконглик инвесторга бориб тақалишини алоҳида ўрганиб кўрса бўлади. Коррупцияга қарши кураш тўғрисидаги қонунга кўра, Агентлик норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиши керак. Лекин, газ ва нефть конларига оид, экспорт ва импорт ҳуқуқи, энергоактивларнинг бегоналаштирилиши билан боғлиқ қарорлар яширин бўлса, қандай ўрганилади?

Шунинг учун, мен ўйлайман, ёпиқ қарорларни камайтириш қабилидаги куф-суф чоралар борасида эмас, ёпиқ қарорлар қабул қилишни тўхтатиш, эскиларини тўлиқ очиқлаш, қонунга зидларини бекор қилиш ҳақида гапириш керак.

16,250

bakiroo

18 Oct, 16:41

Пулли "парковка"лар ташкил этиш шаффоф ва рақобатли бўладими ёки бюрократик ва бир қўлли?

Ўтаётган ҳафтада пойтахт ҳокими «Тошкент шаҳрида транспорт воситаларининг пулли тўхтаб туриш жойлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора тадбирлари тўғрисида»ги қарор билан "Тошкент шаҳрида транспорт воситаларининг пулли тўхтаб туриш жойлари ташкил этиш" Тартибини, шунингдек, пулли тўхтаб туриш жойларидан фойдаланганлик учун тўловлар миқдорини тасдиқлади.

ОАВ ва жамоатчилик эътибори асосан тасдиқланган тўловлар миқдорига қаратилди. Пулли тўхтаб туриш жойлари ташкил этиш Тартиби эса нимагадир муҳокамалардан четда қолди.

Рақобат қўмитаси мазкур Тартибни рақобатга таъсири, рухсат бериш тартиб-таомиллари ва регуляция мутаносиблиги нуқтаи назаридан кўриб чиқса бўларди.

17,726

bakiroo

18 Oct, 16:08

Мактабларда узайтирилган таълим бериш тизимини йўлга қўйиш ташаббуси илгари сурилмоқда

“Дебат Холл”да “Илм-фан, таълим, ёшлар сиёсати масалалари” мавзусидаги теледебатнинг тақдимотида Халқ демократик партиясидан вакил Феруза Мадраҳимова ёш баркамол авлоднинг сифатли таълим олиши партиянинг бош мақсади эканини таъкидлади.

Шу мақсадда қуйидагилар таклиф қилинмоқда:

• мактабларда узайтирилган таълим бериш тизимини йўлга қўйиш;
• инклюзив таълим беришни янада такомиллаштириш;
• ОТМ шартномаларини давлат томонидан қатъий белгилаш ҳамда 3 йил давомида ушбу белгиланган суммани ўзгартирмаслик.

Шунингдек, Ўзбекистонни ҳар бир бола қаерда ва қайси оилада туғилганидан қатъий назар, ўз орзуларига эриша оладиган, кимнингдир тараққиёти унинг моддий аҳволига эмас, фақат билими, иқтидори, меҳнатсеварлигига боғлиқ бўлган мамлакатга айлантиришга интилиши қайд этилган.

18,493

bakiroo

18 Oct, 15:17

АЭС қурилмаслиги ҳам Ўзбекистон манфаатларига мос келади

Мен бунга ишонаман, бир кун келиб, Акмал ака Саидов ёки эски гвардиянинг янги даврда ҳам фаол бўлган яна бир бошқа фронтменларидан бири "АЭС қурилиши Ўзбекистон манфаатларига мос келмайди, бизнинг ҳудудимизда ҳеч қандай ядровий объектлар бўлмайди" дея баёнот беради.

Агар сиёсий хоҳиш бўлганида эди, Ўзбекистоннинг ҳарбий (ОДКБ) ва сиёсий иттифоқларга кириши (ЕОИИ моҳияти ва мундарижаси бўйича ғирт сиёсий блок) 12 йил аввал қабул қилган қонунимиз билан тақиқланганини 5 йил аввал ҳам айта олган бўлардик.

Дарвоқе, «Ўзбекистон Республикасининг Ташқи сиёсий фаолияти концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги Қонунининг ҳарфи ва моҳияти тўғри ишлатилса, қонун АЭС қурилишини ҳам блоклай олади. Бунга сиёсий хоҳиш керак холос. Чунки АЭС қурилиши давомида ва ишга тушгандан кейин қўриқлаш ва хавфсизлигини шимолдаги босқинчи моховлар ўз қўлига олиши эҳтимоли мавжуд (чизилаётган "махфий" бизнес режада қўриқлаш билан боғлиқ алоҳида шиширилган харажатлар мавжуд). АЭСни қўриқлаш баҳонасида қандайдир хорижий ҳарбий мудофаа тузилмаларининг бўлишини эса қонунчилигимиз тақиқлайди.

18,080

bakiroo

18 Oct, 14:48

Ўзбекистон таълим ислоҳотларини қўллаб-қувватлаш борасида намунали эканлиги айтилди

Бугун, Халқаро ҳамкорлик ташаббуслари ҳафталигининг иккинчи куни давомида таълим ислоҳотлари ҳам муҳокама қилинди. Тошкентда ўтаётган бу тадбирларда халқаро экспертлар педагогика ва таълим соҳасида ҳам фикр алмашишяпти.

Масалан, “Times Publishing Ltd” бош ижрочи директори Сю Пенг Йимнинг таъкидлашича, у Ўзбекистон таълим ислоҳотларини қўллаб-қувватлаш бўйича Марказий Осиё мамлакатлари учун намуна бўлишига ишонар экан. “Педагоглар ва халқаро ҳамкасблар ўртасида илғор амалиётлар алмашинуви амалга оширилиб, ўзбекистонлик педагоглар билан янги ўқув дастурларини яратиш, ўқитувчиларнинг кўникмаларини ошириш бўйича иш жадал давом этмоқда”, — деб таъкидлади Йим. Унинг қўшимча қилишича, бу ҳаракатлар кўзланган марраларга эришишни таъминлайди.

17,436

bakiroo

18 Oct, 13:30

Пул массаси 8-ой узлуксиз ўсмоқда

Сентябрда Кенг маънодаги пул массаси қарийб 6,0 трлн.сўмга ўсган ва 256,2 трлн.сўмни ташкил этган (йиллик ўсиш 27,0%). Миллий валютадаги пул массаси бироз тезроқ, 6,2 трлн.сўмга ўсиб, 201,4 трлн.сўмга етган (йиллик ўсиш 30,0%).

Муомаладаги нақд пуллар 923 млрд.сўмга кўпайган ва 1 октябрь ҳолатига 52,9 трлн.сўмдан иборат бўлган.

Вакиллик ҳисобварақларидаги маблағлар қолдиғи 16,0 трлн.сўмгача камайган (-892,0 млрд.сўм).

18,489

bakiroo

18 Oct, 07:35

Асосий солиқлар бўйича ставкалар ўзгармайди

Иқтисодиёт ва молия вазири ўринбосари Аҳадбек Ҳайдаровга кўра, келаси йилда қатор солиқлар, хусусан ҚҚС ва фойда солиғи бўйича ставкалар ўзгаришсиз қолади (интервьюда бошқа солиқлар бўйича тафсилотлар келтирилмаган).

Харажатларни мақбуллаштириш ва самарадорлигини оширишга урғу берилади.

Бюджет дефицити 2024 йилда тасдиқланган 4% атрофида сақланади, 2025 йил ва кейинги йилларда 3%гача пасайтирилади.

19,247

bakiroo

18 Oct, 06:00

Суверен рейтинг инвестицион даражага олиб чиқилади

Иқтисодиёт ва молия вазирининг биринчи ўринбосари Илҳом Норқулов, яна шунингдек, Ўзбекистон суверен рейтингини инвестицион даражага олиб чиқилиши ҳақида айтиб ўтган.

Ҳозирда Ўзбекистоннинг суверен рейтинги Ba3 (Moody’s), ВВ- (S&P ва Fitch) даражасига эга.

Рейтинг шкалалари бўйича инвестицион тоифа Baa3 (Moody’s) ва BBB- (S&P ва Fitch) даражасидан бошланади. Яъни суверен рейтингни инвестицион тоифагача яхшилаш учун камида уч марта юқорига сакраш керак бўлади.

19,207

bakiroo

18 Oct, 04:53

2030 йилда ЯИМ 200 млрд.долларга етади

Иқтисодиёт ва молия вазирининг биринчи ўринбосари Илҳом Норқуловнинг маълум қилишича, 2030 йилда ЯИМ ҳажмини 160 млрд.долларга етказиш бўйича мақсадли кўрсаткични яхшилаган ҳолда, янги прогнозни 200 млрд.доллар этиб ўзгартириш бўйича топшириқ олинган. Шунда жон бошига ЯИМ 2030 йилга бориб 5 000 долларни ташкил этади.

2024 йил якунлари бўйича ЯИМ ҳажми 111 млрд.долларга етади.

Норқулов, шунингдек, 2025 йилда инфляция 7%дан ошмаслиги, 2026 йилда 5-6% даражасида сақланиши ва 2027 йилдан бошлаб 5% ва ундан паст бўлиши бўйича вазифалар қўйилганини маълум қилган.

Маълумот учун, Марказий банк мўлжалларига кўра, инфляция бўйича 5%лик таргет 2025 йилнинг иккинчи ярмига кўчирилган эди.

19,778

bakiroo

17 Oct, 13:30

Қарз юки ҳар ойда ҳисобланадими?

Аҳолининг қарз юки ортиши хавотирлари Марказий банкни жиддий ташвишга солаётган бўлиши мумкин.

Регулятор ҳисоботига кўра, банкдан қарздор респондентларнинг банкдан ташқари қарз мажбуриятларини ҳам ҳисобга олган ҳолдаги жами ўртача қарз юки даражаси 73 фоизни ташкил этган. Қарз юки даражаси тақсимотига кўра, банкдан қарздор респондентларнинг тўртдан бир қисмида қарз юки даражаси 80 фоиздан юқори шаклланган.

Молиявий заифликлар харитасида банк тизими бўйича жами кредит портфелида чакана кредитлар ҳажмининг доимий ортиб бориши кузатилмоқда ва
аҳолининг кредит мажбуриятларини бажариши бўйича хавотирлар сақланиб қолмоқда. Шунингдек, кўчмас мулк бозорида тўпланиб бораётган хатарлар билан
биргаликда ипотека кредитлари бўйича аҳолининг қарз юки даражасида кузатилган ўсиш молиявий барқарорлик бўйича эҳтимолий хатарлар даражасини ошириб
бораётгани қайд этилган.

Кредит ажратилгандан кейинги даврда қарз юкининг ошиши бу асосан қарздор даромадларининг (қўшимча даромадларининг) пасайиб кетиши ҳисобига юз беради.

1 июлдан кейин амал қилаётган қоидаларга кўра, қарз юки кўрсаткичи ҳар бир қарз олувчига қарз берувчи томонидан кредит (микроқарз) ажратишда, шу жумладан мазкур кредит (микроқарз) бўйича ўртача ойлик тўловлар миқдорини ошириш, кредитлаш лимитини ошириш ҳамда муддатни узайтиришга оид қарор қабул қилинганда ҳисобланиши керак.

Айтишларича, ушбу қоидаларга ўзгартиришлар киритилиши мумкин. Ўзгартиришлар банкларнинг бизнес моделига қандай таъсир кўрсатади, харажатлар ва кредит таннархи ошадими? Ўтиш даври қоидалари амал қиладими?

19,782

bakiroo

17 Oct, 11:05

Геосиёсий хатарлар биринчи ўринга чиққан

Марказий банк томонидан Ўзбекистон молия тизимидаги юзага келиши мумкин бўлган тизимли хатарларни аниқлаш бўйича сўровномалар натижаларига кўра, 5 та энг муҳим тизимли хатарлар тўпламининг 45 фоизи ташқи геросиёсий хатарлар, 37 фоизи валюта курсининг кескин ўзгарувчанлиги, 35 фоизи аҳоли қарз юкининг ортиши, 33 фоизи инфляция суръатининг тезлашиши, 24 фоизи кибер ҳужумлар билан боғлиқ хатарлардан иборат.

Аввалги сўровномада Валюта курсининг ўзгариши энг асосий тизимли хатар деб кўрсатилган эди (бу сафар иккинчи ўринга тушган).

19,260

bakiroo

17 Oct, 10:33

Қийналганларга устозлик қилаётган ҳунарманд аёл

Юқоридаги видео эътиборимни тортди, опа чиндан олқишга лойиқ. Ўзи оддийгина ҳунарманд бўлa туриб, мономарказда қийналган аёлларга устозлик қиларкан. Ҳатто ўз ҳисобидан уларга хомашё берар экан.

Мақсадим шу инсонларни камбағалликдан чиқариш, дейди. Ўзи бу борада дастур ҳам қабул қилинган: “Камбағалликдан – фаровонлик сари”. Дастур ўз йўлига, у бўйича ҳам ишлар бажариляпти. Лекин бу ҳунарманд аёл ўз билганларини ўргатиб, уларни ҳам ҳунарли қилаётгани алоҳида мавзу.

Масалан, эҳсон деганда биз фақат пул беришни ёки овқат тарқатишни тушиниб қолганмиз. Ҳунарли қилиш эса узоқ муддатли эҳсон. Чунки ана шу сиз ҳунар ўргатган инсон билимларингиз ортидан қанчадан қанча даромад топиши мумкин.

Катта-катта тадбиркорларимиз ҳам шу аёлнинг йўлидан борса, қанча одам камбағалликдан чиққан бўларди.

19,486

bakiroo

17 Oct, 09:00

Шонли энергетиклар, олигархия ва монополият уддалашди: 80 шиптир 10 млн.дан қиммат!

80 шиптир лақабли бензинни кескин қимматлаштириш бўйича йил бошида белгиланган энерготўда мақсадларига йил якунланмай эришишди. Қойил, балки бунинг учун валийнеъматлардан мукофот ва бонуслар ҳам олишар.

Кечаги савдоларда 80 бензиннинг тоннаси яна 142,8 минг сўмга ошиб, янги рекорд 10 031,8 минг сўмга етган. Биржада 80 шиптир таклифи 1 768 тоннагача қисқарган. Солиштириш учун, 1 йил аввал шу куни биржага 3 180 тонна бензин чиқарилган. Бир йил ичида котировкалар 38%га қимматлаганини гапирмасаям бўлади.

Биржа нархи тоннасига 10 млн.сўмдан қимматлашган 80 шиптирнинг заправкалардаги нархи солиқ, сақлаш ва ташиш харажатлари ҳисобга олинса, литрига 8 500 сўмдан кам бўлмайди. Шунинг учун кимнидир қарғаш керак бўлса, ўрта ва майда тадбиркорларни эмас, олиш бошидаги ўғри ва муттаҳамларни қарғаш керак.

80 шиптир ортидан 91/92 ва юқори октанли бензин нархлари ҳам потираб ошишда давом этмоқда (лекин ўртача котировкалар эълон қилинаётгани йўқ).

Агар бизда нормал давлатлардагидек антимонополия органи бўлганида тил бириктиришлари яққол кўриниб турган очофат монополия ва ўғри олигархияга маҳкама очилган ва триллионлаб жаримага тортган бўларди. Лекин олигархия ва монополият ўзбекистонликларни талаётганини жимгина қараб кузатиш маъқул, деб билинмоқда.

Яна шуни ҳисобга олиш керакки, токи Ўзбекистонда энергетика, айниқса ёқилғи энергетикасига оид бузуқ бизнес модел шимоллик босқинчилар ва уларнинг шотирлари фойдасига ўзбекистонликларни танловсиз талаш устига қурилган экан, инфляция пасаймайди, кўрилаётган монетар ва фискал чоралар кор қилмайди.

19,989

bakiroo

bakiroo (Uzbek)

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo

bakiroo