Nurulloh Muhammad Raufxon

Ҳитлер жуҳудларни ёмон кўрган ва Иккинчи жаҳон уруши даврида уларни оммавий қирган. Ушбу қирғин ҳодисасини улар "холокост" деб аташади. Гарчи 50-60 милён умумий қурбон орасида жуҳудлар озчиликни ташкил этса-да, улар ўзларини урушнинг энг катта ва асосий қурбони этиб кўрсатиб, мана, 80 йилдан бери айюҳаннос солиб йиғлаб келишади ва, бунга худди бутун дунё айбдордек, ҳалигача товон тўлатишади.

Лекин бу оммавий қирғин (холокост)ни жуҳудларнинг бошини бир ғоя теварагида қовуштириш ва охир-оқибатда ўзларининг давлатларини қуриш ниятида Ҳитлернинг қўли билан сиончилар атай уюштирган, деган қараш ҳам бор.
Чиндан ҳам, ўшандан кейин жуҳудларда бирлашиш юз берди.

Аммо биз...
Дашноқ арманилари ва болшавойларнинг 1918 йилги оммавий қирғини ҳам, 1937 йилги қатли омлар ҳам, 80-йиллардаги "ўзбеклар иши" ҳам... бизни бирлаштира олмади ва охирги 25-30 йилдан бери ўрис шовинист-миллатчиларидан кўраётганимиз хўрликлар, эшитаётганимиз ҳақоратлар ҳам бирлаштира олмаяпти.
"Баран" деди, "чурка" деди, ҳатто "ит" деди! Нима қипти, ит деган билан ит бўпқолармидик, деб ётибмиз айримларимиз.
Улар у ёқда бизни ит деяпти, айни шу кунлари биз бу ёқда улар билан "ҳарбий стратегик шериклик" битимини тузяпмиз! Уят!
Бир ёқадан бош чиқаришимиз, бир мушт бўлиб бирлашишимиз учун улар бизни яна нима деб ҳақоратласин, бизга яна нималар қилсин?!

ХАЛҚИМГА ВА ДАВЛАТИМГА БИР ТАКЛИФ

Юз эллик йилдан бери ўрислардан шаънимизга лойиқ бўлмаган ҳақоратлар эшитиб келамиз.

Айниқса, "мустақил"ликка эришганимиздан кейин ва давлат халқини иш билан таъминлай олмай тирикчилик учун Ўрисияга бора бошлаганимиздан бери бошимизга "баран", "чурка", "черномазый", "черножопый" каби ҳақоратлар ёғилади.

Ғинг демаймиз, дея олмаяпмиз, топиб турган бир бурда нонимиздан ҳам қуруқ қолмайлик деб, нафақат миллий, балки инсоний шаънимизни ҳам бир бурда нонга сотиб келяпмиз.

Бунга сари улар ҳаддан ошаверди, ҳамиятимизга тегаверди ва охири келиб одам ўрнида кўрмайдиган бўлди. Мана, "ит" деган тавқилаънатни ҳам олдик. Дунёда ҳам, яқин қардошлар кўзи ўнгида ҳам шарманда бўлдик.

Миллат ўз шаънини ҳимоя қила олмайдиган ҳолга тушиши энг оғир хўрлик ва хорликдир.

Бу ҳолга тушишимизга бош айбдор Ислом Каримов ва у қурган жиноятчи "давлат"(тўда)дир. Миллатнинг белини синдириб, руҳини ўлдириб кетди! Асл ит у эди, ўзбек халқи эмас! Афсус, давлатимиз ҳалигача у "очиб берган" йўлдан боряпти.

ТАКЛИФИМ:
1. Бундан кейин иш излаб Ўрисияга битта ҳам одам бормасин.
2. Ҳозирда у ерда ишлаб турганлар оммавий равишда уйга қайтсинлар.

Ризқни Ўрисия эмас, Оллоҳ беришини унутмайлик. У ердан бўлмаса, бошқа ердан беради, лекин албатта БЕРАДИ!

Ўрисияни байкўт қилиш билан учта катта натижага эришамиз:
1. Ўз шаъни ва қадри учун кураша оладиган миллат эканимизни кўрсатамиз ва обрўйимизни кўтарамиз.
2. Ўрисиянинг айрим соҳаларини танг ҳолга туширамиз, то тавбасига таянсин.
3. Ўзимизнинг давлат ҳам "ортиқча ишчи кучи" муаммоси устида бош қотиришга мажбур бўлади.

Агар бундай кескин чорага журъат қилмасак ёки кўнмасак, демак, тепада саналган ҳақоратларга лойиқ миллат бўлиб қолаверамиз.
Танлайлик.

Ўрисия мудофаа вазирининг Ўзбекистонга келгани ва ҳарбий соҳада "стратегик шериклик" масаласида бизнинг вазирлик билан битим имзолагани негадир шубҳали туғилди.
Биз Турк давлатлари ташкилоти доирасида ҳарбий бирлик сари юришимиз керак эмасмиди? Юзимизни яна Ўрисия томон буряпмизми? Ўзбекистонда (Марказий Осиёда) хавфсизликни таъминлашнинг бошқача ғоясини ишлаб чиққанимиз яхши эмасмиди?
Тўғриси, унча англамадим. Мустақил сиёсатшуносларимиз бу "шериклик"нинг сабаб ва оқибатларини чуқур ўрганиб, тез шарҳлаб беришса, яхши бўларди. Чунки бу масала жуда жиддий масаладир.

Давлатимиз ўз қадрини билганида, Ташқи ишлар вазирлигимиз бир-икки жиноятчи билмасдан ёки қасд қилмасдан ўлдириб қўйган бир жуҳуд учун элчи тимсолида "Исроил" давлатига таъзия билдирмас эди!
Агар у жуҳуд давлатнинг айби билан ўлиб қолса, бу бошқа масала. Ҳолбуки, эшитишимизча, можаро у раввин жуҳуд бўлгани учун эмас, дўкони борлиги, бой бўлгани учун талон мақсадида чиққан.

Ўз қадрини билган давлат чет элларда халқ хўрланганида, ҳақоратланганида, камситилганида, миллат ва давлат шаъни ерга урилганида, мамлакат мустақиллигига таҳдид этилганида дарҳол орага киради ва тегишли тартибда тегишли чораларни кўради!

Бир ёқда қанақадир жиноятчиларнинг тасодифий қотиллиги учун катта бошимизни кичик қилиб, қаддимизни букиб узрнамо таъзия билдирсак-да, бу ёқда бутун бошли миллат итга чиқарилганида миқ этмай тураверсак, нафақат давлатнинг, балки бутун бошли халқнинг боши эгилади.

Биттаси биз ўзбекларни ит деб атабди.
Бундай дейишлари янгилик эмас. Бу исқиртлар бизни илгари ҳам ит деган, ҳозир ҳам шундай дебди, бундан кейин ҳам айтаверади.
Тўғри, илгари, яъни бундан юз йигирма беш-юз ўттиз йил бурун айни "ит" демаган, "ит" сўзини ишлатмаган, бироқ итга тенглаштирган, ит ўрнида кўрган! Яна ҳам тўғрироғи, ит ўрнида ҳам кўрмаган!
Ўрисия Туркистонни босиб олганидан кейин Тошкентда бир боғ қуриб, дарвозаси пештоқига кўрга ҳассадай қилиб: "САРТАМ И СОБАКАМ ВХОД ЗАПРЕЩЁН!" деб ёзиб қўйишган эди. Ўша замонда босқинчилар маҳаллий ўзбекларни "сарт" деб атаганини эсласак, дарвозадаги ёзув: "БУ БОҚҚА ЎЗБЕКЛАР ВА ИТЛАР КИРИШИ ТАҚИҚЛАНАДИ!" дегани бўлади.
Бугун улар ўзгарган, муносабатлари яхши бўлиб қолган деб ўйлайсизларми?!
Нима дейишларини кутяпмиз улардан?
Шер десинларми? Арслон десинларми? Ёки, ҳеч бўлмаса, бўри десинларми?
Биз у исқиртларга шерлигимизни, арслонлигимизни, бўрилигимизни кўрсатиб қўйибмизми, улардан буни кутсак. Аксинча, илгари ҳам, ҳозир ҳам итдай хизматларини қилиб юрибмиз: ҳовлиларини супуриб, ҳожатхоналарини тозалаб!
Мамлакатда қолганлар ҳам мардикорлардан қолишмаймиз: қаршиларида қаддимизни букиб, тилимизни осилтириб, думимизни ликиллатиб, ўлиб-тирилиб уларга ёқишга, кўнгилларини овлашга тиришиб ётибмиз.
Эй юртдошлар! Жазавага тушмайлик, ўзимизнинг аҳволимизга боқайлик. Бизни бошқалар шер, арслон, бўри дейишларини истасак, ШЕР БЎЛАЙЛИК, АРСЛОН БЎЛАЙЛИК, БЎРИ БЎЛАЙЛИК! Шаънимизни ўзимиз кўтарайлик!

Охирги уч-тўрт йилда жаҳонда энг йирик уч воқеа юз берди:
1. Афғонистон халқи деярли йигирма йиллик урушдан кейин мамлакатни Амрика бошлиқ Ғарб давлатлари ишғолидан озод қилди!
2. Сурия халқи мамлакатни деярли олтмиш йил давом этган золим ота-бола Ҳафиз ва Башар Асадларнинг мустабид тузумидан озод қилди!
3. Ғазо халқи нақ бир йилу уч ой сурган қирғинбарот урушда, катта қурбонлар бериш ҳисобига бўлса ҳам, қотил ва террорчи "Исроил" давлатини тиз чўкишга мажбур қилди!

Бу уч ҳодиса бундан кейин жаҳонда бўладиган катта ўзгаришларнинг даракчисидир ва энди, мана кўрасизлар, дунё эскиси каби қолмайди.

https://youtu.be/tlfyw2W4ywI

Икки нуқтага диққатларингни тортаман:

1-нуқта. Ғазодаги бу уруш 2023 йил ўктабирининг 7-куни бошланмади. Ва уни ғазоликлар бошламади!
Бу уруш 1947 йили Фаластин тупроқларида ясама "Исроил" давлати ташкил этилиши ва жуҳудлар ишғоли билан бошланган. Балки ундан ҳам олдин — бундан 100 йил илгари Ғарб давлатларининг фитнаси билан Фаластинни жуҳуд сионистларига "тортиқ" қилиб юборилишидан бошланган!
Демак, ҳозир бўлаётган бу урушни ҳам сионист жуҳуд "давлат"и бошлаган! Саксон йилдан бери фаластинликларга қарши олиб бораётган генотсиди, оммавий қирғини, уй-жойларини ва тупроқларини тортиб олиши билан давом эттириб келаётган ирқчилик сиёсатининг натижасидир. Фаластинликлар ўз ерларини ишғолчилардан озод этишга ҳаракат қилишяпти, холос. Бу нозик нуқтани ажратиб олмасак, айрим калтаўй, орқаси шилталар каби, "Фаластинликлар ўзи бошлади, демак, қирғинбаротга ўзлари айбдор!" деб юраверамиз.
Мантиқан ўйлаб кўринг: биронтаси эшигингизни тақиллатиб келиб: "Бола-чақам билан кўчада қолдим, вақтинча бошпана бериб тур", деб ялиниб-ёлвориб уйингизга кириб олса-да, сўнг ўзингизни у уйдан зўрлик билан ҳайдаб чиқариб: "Бу менинг ўз уйим!" деб туриб олса, индамай чиқиб кетаверасизми?! Эркакнинг иши бўладими шу?!
Яъни 2023 йил 7 ўктабир ҳаракати ўз уйини босқинчидан қайтариб олиш йўлида 80 йиллик тўхтовсиз курашнинг давомидир, холос.

2-нуқта. "Исроил" эллик мингга яқин тинч аҳолини қириб юборганига қарамай, фаластинликлар ватанини ташлаб қочмади ҳамда йўлбошчиларини биздаги айрим тушунчасиз кимсаларга ўхшаб: "Агар сенлар шу урушни бошламаганингда бошимизга шунча кулфат тушмас эди", деб маломат ҳам қилмади. Аксинча, ХАМАС теварагида янада жипслашди. Ғазоликларнинг матонатига, сабрига ва енгилмас руҳига қойил қолмасдан иложимиз йўқ!

Кўзимизни сал очайлик. Асл ҳақиқатларни билайлик. Босқинчининг эмас, мазлумнинг ёнида турайлик.

"Исроил" деб аталмиш давлатнинг Ғазодаги босқинчилик уруши бир йилу тўрт ойдан ошганида ўзора оташкес келишувига кўра кеча тўхтади.
"Исроил" 50 мингга яқин тинч аҳолини (аёллару болалари билан бирга) ўлдирди! Ғазо бўлгасини вайронага айлантирди. Касалхоналар, мактаблар, мачитлар, черковларни ер билан битта қилди. Лекин... урушни бошлаганда ўз олдига қўйган мақсадлардан биронтасига эришмади!
1. ХАМАСни ва унинг ҳарбий қанотини таг-туги билан йўқотмоқчи эди. Йўқотолмади! Қайтага руҳан уларни янада кучлантирди.
2. Ғазони тўла эгалламоқчи эди. Эгаллай олмади!
3. Ғазоликларни қириб, қувғин қилиб, бу бўлгани тўла ишғол қилмоқчи эди. Эплай олмади!
4. Қуруқликдаги жанглар ёрдамида асир ватандошларини қутқармоқчи эди. Биттасини ҳам қутқара олмади (ғазоликлар ўз ихтиёрлари билан ёки келишувга кўра озод қилганлари бу ҳисобга кирмайди)!
Бундан ташқари:
1. Дунё халқлари кўзида "Исроил"нинг обрўси тушди.
2. "Исроил" аёллар, болалар, гўдаклар қотили деган тавқи лаънат қозонди.
3. Ғазодаги уруш, қатли ом ва оммавий қирғин Ғарб давлатлари иккиюзламачи эканини дунёга яна бир кез очиб ташлади.

Натижа:
Катта ва оғир йўқотишлар эвазига бўлса ҳам, кучлар нисбати мингга бир бўлса ҳам, ХАМАС "Исроил"ни тиз чўктирди!

Раъно Абдуллаева ўлибди.
Мен уни қандай эслайман?
"Маънавият жаллоди" деб оти чиққан бу аёл:
1. Дин душмани эди:
— "Оллоҳ", "тангри", "худо" сўзларига қарши уруш эълон қилган, уларни ҳатто эски китоблардан (Алишер Навоий, Бобур ва бошқалар асарларидан) ҳам ўчиртирган;
— оналар айтадиган аллани ҳам "Оллоҳ" сўзини эслатади деб қатағон қилган;
— "Ялла" ансамблининг оти ҳам "оллоҳ"дан деб танқид қилган;
— диний маросимларни ҳаётдан сиқиб чиқариш сиёсатини юритган;
— ҳатто отаси ё онаси жанозасида қатнашган, дуо чоғи билмасдан қўлини очиб қўйган амалдорларни ишдан олдирган;
— Жаҳонгир Муҳаммаднинг бугунги жонли ёйинида эшитиб қолдим: отаси НКВДнинг зобити бўлган экан. Яъни отаси ўз даврида миллат гулларини қатағон қилган бўлса, қизи миллат маънавиятини қатағон қилди.
2. Миллийлик душмани эди:
— миллий кийимларга қарши мафкуравий кураш очган;
— эскилик сарқити деб аёл-қизларнинг иштонини ечтирган;
— наврўз байрамини диний деб бекор қилган, ўрнига "навбаҳор" номида ўзича янги "байрам" жорий этган, бунинг учун Абдулла Ориповга буюртма бериб, "Навбаҳор" деган шеър ёздирган;
— миллатни ўзлигидан чиқариш ва ўрислаштириш сиёсатини юритган.
3. Аҳмоқ эди:
— "қабристон" сўзини "оромгоҳ" деб ўзгартирган, ҳалигача айрим қабристонлар дарвозасида шу ёзув турибди...

Ҳозирча эслаганларим шулар. Балки бу каби маълумотларни аллақачон бошқалар айтгандир, ижт. тармоқлардан чиқиб кетганим учун мен кўрмагандирман, шундай бўлса ҳам ёзиб қўявердим.
Агар кечмишдаги гуноҳлари учун чин юракдан надомат чекиб тавба қилган бўлса, охиратини Оллоҳга ҳавола этамиз ва тўхтаймиз. Лекин тарих илми барибир ўтмишдаги қилмишларини борича қайд этишга мажбур.

Тошкент шаҳар прокурори Эркин Йўлдошев 2024 йили пойтахтда содир этилган жиноятлар ҳақида жамоатчиликка ҳисобат берибди. Гапининг мазмунига ва рақамларга қарасак, пойтахтда ўғриликдан тортиб босқинчиликкача, жинсий тажовуздан тортиб гиёҳвандликкача, хуллас, жиноятнинг барча тури бўйича ўсиш бор. Бу жиноятларни асосан ёшлар қилаётганига алоҳида урғу берди. Мактаб ўқувчилари ва, айниқса, олий таълим талабалари орасида гиёҳвандлик кучайиб бораётганини таъкидлади. Ҳатто бир талаба йигит қандайдир кимёвий моддани керагидан ортиқ истеъмол қилгани учун ўлганини айтди. Сўзининг охирида шаҳар прокуратураси ўлароқ жиноятчиликнинг олдини олиш бўйича шу пайтгача қандай жиддий чора-тадбирлар кўриб келган бўлсак, бундан кейин ҳам шу тартибда ишларни давом эттираверамиз, деб жамоатчиликни ишонтирди.

Мантиқий саволлар туғилди:
— жиноятчилик тобора ошиб кетаётган бўлса, бу ҳолат сизлар ишлаётганларингни кўрсатадими ё ишламаётганларингними?
— агар ишлаган сариларинг жиноятчилик йилдан-йилга янада кўпайиб бораётган бўлса, демак, ишни тўғри ташкил қилмаганларингдан эмасми?

Қулоқ солдим, ҳисоботда асосий гап айтилмади: пойтахтда (демак, мамлакатда ҳам) жиноятчилик ортиб кетаётганининг, хилма-хил янги турлари пайдо бўлаётганининг САБАБЛАРИ НИМАДА?!

Сабаб кўп, бу ерда ҳаммасини санасак, гап узайиб кетади, шу учун улардан биттасини, балки энг асосийсини айтақолайлик: тарбиянинг ўчоғи бўлмиш динга нисбатан юритаётган янглиш сиёсатларингнинг натижаси бу!
Бутун куч-ғайратларингни, вақтларингни, давлат(халқ)нинг маблағини "диний фонни камайтириш"га, диний таълимни чеклашга, соқолга, ҳижобга қарши курашга сарфлаяпсизлар, бу ёқда жиноятчилик болалаб ётибди, уларга қарашга на вақтларинг, на хафсалаларинг етяпти.
Тарбиячи таъқибда, тарбиячи сиқувда, тарбиячи қувғинда, тарбиячи сургунда, тарбиячи қамоқда бўлганидан кейин, жамият, айниқса ёшлар тарбиячисиз, тарбиясиз қолади-да! Бундан бошқача натижа кутганмидиларинг?
Бу хатолар тан олиниб, ишлар тўғри йўлга қўйилмаса, жиноятчиликнинг олдини олиш тугул, орқасини ҳам ололмай қоласизлар. Рақамлар эса, ошиб бораверади.

Менга етиб келган хабарга кўра, хотинлари ҳижобда бўлган айрим зобит укаларимизга бошлиқлари таҳдид қилишяпти экан.
— Ё хотинларинг рўмолини ечсин, ёки ишдан кетинглар! — деб шарт қўйишибди.
Албатта, бунақа талаб қўйиш жуда ачинарли. Ҳар кимнинг диний эркинлиги ҳурмат қилинса, яхши бўларди. Қачон маданиятли халқ бўламиз?!
Лекин бу хабар бошқа томондан мени хурсанд қилди: ҳарбий соҳамизда хотинлари ўранган зобитларимиз бор экан! Қандай яхши!

Кимнидир юқори лавозимга олиб келишдан олдин оила қаттиқ текширилиши, икир-чикиригача кўздан қочирилмаслиги керак. Айниқса, давлат бошлиғи бўлишга номзод оиласи!

Суриянинг ағдарилган президенти Башар Асаднинг хотини Асмо Асад АҚШ ва Британия жосуслик идораларининг айғоқчиси бўлиб чиқди! Бу дегани жосус давлатнинг ҳар олган нафасини билиб турганини қўйинг, президентнинг кўрпаси ичигача кириб борди деганидир. Эр президент, хотин халқ сотқини, ватан сотқини, давлат сотқини! Давлат қандай бошқарилганини тасаввур қилаверинг!

Бу эр-хотинни ўлмасидан бурун Сурияга олиб келиб маҳкамага тортиш керак. Ўлса, гўридан чиқариб маҳкама қилиш лозим. То бошида кимлар турганини халқ билсин.

Невараларим — XXI аср авлоди!

https://youtu.be/K5dfE3up3Us?si=ExZyCOr2uCHp2JRz

#Тилдан_сабоқлар

ЎЗБЕКЧА ГАПИРАЙЛИК

"Приз" эмас, соврин, совға.
"Замҳоким" эмас, ҳоким ўринбосари.
"Министр" эмас, вазир.
"Замминистр" эмас, вазир ўринбосари.
"Сохранить" эмас, сақлаш.
"Поделиться" эмас, улашиш.
"Локация" эмас, қўним.
"Геолокация" эмас, жойлашган ери, қўними.

"Уйингизнинг геолокацияси яхши экан" деди бир ўзбек.
"Геолокация" сўзининг ўзигинамас, балки гапнинг қурилиши ҳам, ифода йўсини ҳам ўзбекчага бегона!!! Яъни битта ёт сўз тилимизга шунчаки кириб келмади, балки фикрлаш тарзимизни, тилимизнинг табиатини, қурилишини, ифода йўсинини ҳам бузиб юборди!
Ўзбекчаси бундай бўлади: "Уйингиз яхши ерда жойлашган экан"!

Тилимизга озгина ҳамиятли бўлайлик, миллатдошлар!
Агар ҳамият қолган бўлса, албатта...

#Нафсимга_ўгитлар

Ислом сизнинг, менинг ақлимиздан устундир, сизнинг, менинг қамровимиздан кенгдир, сизнинг, менинг тасаввуримиздан мукаммалдир, сизнинг, менинг талқинимиздан тўғридир.
Сиз билан мен Исломдамиз, Ислом бизда эмас.
Исломнинг зарраларимиз, бутунисича ўзи эмасмиз.
Зарралар бутунга сиғади, бироқ бутун заррага сиғмайди.
Оллоҳ таоло Исломни камчиликсиз ва нуқсонсиз туширди, сиз билан мени эса камчиликли, нуқсонли қилиб яратди.
Ҳол бундай экан, сал камтарроқ бўлайлик, сиз билан мендай ўйламаганни дарров Исломдан чиқариб ташламайлик, ўзимизнинг қарашимизни мутлақ ҳақиқат деб даъво қилмайлик, фақат мен тўғри йўлдаман ва фақат менга эргашинглар демайлик. Улуғ пайғамбарлардан Мусо (алайҳиссалом), мендан олимроқ киши бўлмаса керак, деб ўйлаб қолганида Оллоҳ таоло унга ундан олимроқ зотни рўпара қилиб, ўзига хос бир танбеҳ берганини эсимиздан чиқармайлик. Шу воқеага солиштирганда сиз билан мен ким бўлибмиз?! Билган нарсаларимиз ҳам ниҳоятда тор эканини ва ҳар қадамда, ҳар нафасда хато қилишимиз мумкинлигини тан олайлик.
Оллоҳдан, охират ҳисоб-китобидан, дўзах оловидан ҚЎРҚАЙЛИК!!!

Кибр шу қадар алангаланди, теваракка ўт кетмаса гўргайди...

Амрикалик Илон Маск Марсга бир милён кишини қандай жойлаштириш ҳақида бош қотира бошлади.
У ёққа йўлкира учун ҳамда Марснинг бирон манзарали ерига биронта вилла қуриб олиш (ё сотиб олиш) учун ҳозирдан пул тўплаб бораверишимиз керакка ўхшаб қолди.

Бугун Ўрисия осмондаги ракетаси ердан туширган расмларини эълон қилди. Тиниқлиги 1 (бир) метргача экан! Қаерда нима бор, ким нима қиляпти — бир метр яқинидан кўриб тургандек бемалол кузатиш имконига эга бўлибди!
Бу хабарни эълон қилиш билан дунёга, мендан беркитадиган сиринг қолмади, истаган вақтимда истаган ҳудудингга ракетамни учиришим мумкин, демоқчи.

Бу ёқда Хитой ҳам қараб тургани йўқ — ернинг ҳам, ойнинг ҳам деярли ярмини эгаллаб бўлди, ҳисоб.

Биз бу тараққиётнинг қаерида турибмиз?
Умуман, биз бу пайтда нималар қиляпмиз?

#Ўйлар

Болалигимда қабристонимизда тайёр тобут бўлмасди. Ҳар ўлган кишига тол шохларидан бир-бирига боғлаб дарров янги тобут ясаларди. Ўлик кўмиб бўлингач, тол таёқлар дарҳол бузилиб, ҳассакашлар қўлидаги ҳассалар (улар ҳам асосан тол шохларидан бўларди) билан бирга дўмпайган қабрнинг бир четига узунасига ётқизиб ташлаб кетиларди.
Кейин билсам, охирги ўлик шу бўлсин, дегани экан бу. Тобут ясаб қўйилса, у ўлик чақиради, деб ирим қилинаркан.
Ирим ўз йўлига, у ботил ишонч бўлиши мумкин, лекин муҳими — дабдаба йўқ эди!
Бугун ҳамма қабристоннинг ўз тобути бор. Ва қанақа тобутлар чиқиб кетди! Ёғочдан ўймакор қилиб ишлангани, ёнғоқдан ясалгани, локланган ё нақш солиб бўялгани, зангламас ялтироқ темирдан ясалгани, ясси ёки гумбазсимон қопқоқли, бу қопқоқлар ҳам ҳар хил — айримлари икки ёнга очилади, айримлари сурилиб очилади.. ҳашаматли ва оғир...
Одам дунёда яшаб турганида "запорож"и бўлса, "москвич"ни, "москвич"и бўлса, "жигули"ни, "жигули"си бўлса, "вўлга"ни, "вўлга"си бўлса "тайота"ни, "мерседес"ни, "киа"ни, "бмв"ни, "жип"ларни мингиси келган бўлиши мумкин. Аммо...
Билакдек-билакдек келадиган таёқлардан ясалган ўша эски содда тобутлар яхшимасмиди дейман!
Ҳам енгилгина, ҳам камтар...

https://www.youtube.com/watch?v=eHY9UDSd3Aw

Диққат! Тепадаги битик бир оз катталигидан иккига бўлиниб қолди. Ҳолбуки, биринчи қисми ўқилмаса, иккинчи қисми тушунилмайди.

“Домла, Рамзан Қодировнинг Ўзбекистон ички ишларига аралашгани ҳақида нимага индамаяпсиз, муносабатингиз қанақа?” деб бир неча марта мендан сўрашди. Бир нарса деб қўймасам, ватанпарвар бўлмай қоладиганга ўхшаб қолдим. Бу ҳақда гапирмаган, ёзмаган одам қолмади, масала долзарблигидан тушди, деб турган эдим, куни кеча Озарбойжонга ҳам таҳдид қилиб қолибди. Ҳечдан кўра кеч, дедиму билса – чин, билмаса – ҳазил қабилида ушбуни қораладим.

Кимдир Рамзан Қодировга унинг услубида жавоб қилса, бундай ёзган бўларди:
"Ҳой Рамзан, ўзингни ким деб ўйлаяпсан?! Сен чечен халқи номидан гапирма! Чеченлар тоғ бўриси, осмон бургути, ўрмон шеридир! Сен уларни (ўзингга ўхшаган айримларини албатта) путиннинг лайчаси, осмоннинг калхати, ўрмоннинг шоқолига айлантирдинг!
Дудаев, Масҳадов, Яндарбиев чеченлари қандай чеченлар эди! Улар ватан озодлиги йўлида ўлимни бўйнига олиб, ўзидан юз баравар катта бўлган халқдан қўрқмай жангга кирган қаҳрамон миллат эди!
Сен бўлсанг, Ватан озодлиги учун курашдек шарафли ишни ташлаб, путиннинг — кечаги душманингнинг қўлидаги тўппонча бўлиб қолдинг: от деганини отяпсан, ўлдир деганини ўлдириб беряпсан. Нақадар ачинарли, нақадар аянчли, нақадар чиркин ҳолат! Ўқинг тугагаб қолса ёки сени тутиб турган қўл ҳокимиятдан кетса, ўша заҳоти ахлатга улоқтирилишингни билмайсанми?!
Чинакам эркак, чинакам мард ўқ отса, Ватан ва дин учун отади, ўлдирса, душманини ватан ва дин учун ўлдиради. Пулга ёлланиб орқадан одам ўлдириш олчоқлик, қўрқоқлик, зиллатдир!
Сенда мусулмон чеченларга хос ОР, НОМУС, ЙИГИТЛИК, МАРДЛИК деган фазилатлар қолмабди. Ҳатто сенда исломий туйғу бор-йўқлиги ҳам гумон. Ўрисиянинг ҳаром оёғи етиб борган ҳамма ерда сен борсан, олакишласа, ўйлаб ўтирмай ташланяпсан. Ҳатто Сурияда аҳли сунна мусулмонларини қиришда ҳам қатнашдинг!
Энди Ўзбекистонга таҳдид қила бошладингми?
"Мен аралашсам, ишни охиригача етказаман!" деб мақтанибсан. Бу билан "Мен профессионал қотилман, ўз ишининг устаси киллерман!" демоқчимисан?
Шундай десам, ўзбеклар қўрқади деб ўйладингми?! Ўзбекни танимас экансан! Тўғри, ўзбек андишали халқ, лекин андишасига яраша чапани ҳамдир! Фарқи сенга ўхшаб мақтанчоқ-бетгачопар эмас, орқадан ҳанжар санчмайди, очиқ майдонда юзма-юз солишади.
Сўзим охирида сенга бир маслаҳатим: эганг путинга орқа қилиб кўп кучанма, хўпми?! Унга кўп ишонма ҳам! Эртага пақ этиб ўлиб қолса ё тахтдан тушса, сен ким бўласан ‒ шуни ўйла!
Ва ҳоказо...

Бир киши Рамзанга ўзининг услубида жавоб қилса, тахминан шундай ёзади. Аммо мен бунақа қўпол ва дағал услубда ёзмайман. Бурнимни кўтариб ҳам гаплашмайман. Ҳақорат, дўқ-пўписа ва калондимоғлик фойдасиз деб биламан. Мен ўзбекман, андиша қиламан, менинг ахлоқим бунақа мақтанчоқликка йўл бермайди. Бунинг устига, чечен халқини ғойибона қаттиқ ҳурмат қиламан, битта-иккита ахлоқсизини деб бутун чечен халқи шаънига тегадиган гап қилмайман. Тепада ёзилганлари Рамзаннинг услубида эди. Менинг услубим мана бундай:

Муҳтарам Рамзан Қодиров! Ўпкангизни сал босиб олинг. Ўзбек кўчада эгасиз қолгани йўқ. Дуч келган одам сўкиб, ҳақоратлаб, камситиб, дўқ-пўписа қилиб кетаверса бўладиган миллат эмас! Жуда қадим, шаън-шавкатли тарих яратган миллатдир!
Миннат бўлмасин-у, эслатгим келди: ўзбек хоссатан сиз учун, оилангиз учун, умуман кўп чечен уламолари учун УСТОЗ МИЛЛАТдир, Ўзбекистон УСТОЗ МАМЛАКАТдир! Сиз буни жуда яхши биласиз. Ўтмишда ота-боболарингизни бизнинг ота-боболаримиз (Амир Темур ва унинг лашкари) мусулмон қилган, Ислом билан шарафлантирган бўлса, кейинги замонларгача бу анъана давом этди ва энг яқин даврда, масалан, отангизни ва бошқа чеченларни шу Ўзбекистон ўқитиб берди; олимларимиз мадрасаларингизга бориб, халқингиз ёшларига илм ўргатди. Бир мусулмон ўлароқ, ҳурматимизни ўрнига қўйишингиз керак эмасми, ука!
Ҳай, майли, гапни чўзмаймиз, лўндасинии айтақоламиз. Лўндаси эса бу: марҳамат қилиб, халқимиздан, ватанимиздан кечирим сўранг, ҳиссиётга берилиб сал ўзимдан кетиб қолибман, денг. Ва бундан кейин Ўзбекистонга киллер ҳам йўлламанг, тилингизни ҳам тийинг, хўпми!
Биз бағрикенг халқмиз, дарров кечирамиз ва ҳеч нарса кўрмагандек эски қадрдонлигимизни сақлаб қолаверамиз, иншаоллоҳ.
Яна бир гап: ким ёки қайси давлат бўлишидан қатъи назар, агар у оримизга, номусимизга, ҳамиятимизга тегадиган гап қилса, чидаб туролмаймиз ва: "Мард бўлсанг, бирга-бир чиқ!" деймиз, эркакчасига олишамиз.
Шунақа.

https://youtu.be/B6Pjok4Pg9A

Бугун Истанбулда.

Миллат, жамият камида шундай бўлиши керак!
Шунда, шубҳасиз, давлат ҳам кучли бўлади!

Камида ўттиз олти йиллик одатимизга кўра, ҳар йили 31 декабир куни уйқуга эрта ётамиз. Болаларим туғила бошлаганидан бери шундай тартиб ўрнатганман уйимизда. Оилавий анъанага айланиб кетган яъни.

Ёш ўтгани сайин одам уйқусизроқ бўлиб қоларкан. Охирги йиллари мен кечаси ўн икки, бир, ҳатто иккидан кейин ухлайдиган, бомдодга турганимдан сўнг ҳам уйқум келмайдиган бўлиб қолганман.

Шунда ҳам, Оллоҳнинг қудрати билан, ҳар йили 31 декабир куни шомдан кейиндан бошлаб ўзидан-ўзи уйқу босиб келади, аранг чидайман ва хуфтонни ўқибоқ кўрпага кириб кетаман. Уйқусизлигим бу кунга кучи етмайди.

Бугун ҳам шундай бўлди. Ҳатто 31 декабир экани ҳам эсимда йўқ. Шунақа келди... шунақа келди... Хуфтонни аранг ўқидиму соат 20:00 га етар-етмас ётдим ва нақ ўн соат ухлабман! Шунақа маза қилдим!.. шунақа маза қилдим!.. Оллоҳга шукр! Оллоҳга шукр!

Нимага ёздим буни? Билмадим. Кампутирда ишлаб ўтириб, бирдан эсимга тушиб қолди, нимагадир ёзгим келди ва сизларга ҳам илиндим.

Бу йигитни танимайман. Айримлар менга юборишибди. Ўқиб, хурсанд бўлдим. Фикрлари ёқди. Ҳам саводли ёзилган, ҳам тутган ўрни тўғри. Миллий ва сиёсий зеҳниятимиз, ҳамиятимиз камида мана шунақа бўлиши керак, менимча.

Жавоб. Умид қилса бўлади. Мақсад ўзи шу! Бунинг учун Туркистон давлатлари ички ва ташқи сиёсатларини белгилашда, ўтмишга, бугунга ва келажакка боқишда ниҳоятда донолик кўрсатишлари, узоқни кўзлашлари, бир-бирларининг кўнгилларини инжитмасликка тиришишлари лозим бўлади.


9. Turkiy хalqlar to’laqoni birlashishiga qancha vaqt ketishi mumkin deb o’ylaysiz?

ЖАВОБ. Бу нарса аъзо давлатлар бошлиқларининг сиёсий иродалари ва халқларнинг бир-бирларига талпиниш истакларига боғлиқ. Биз оддий туркистонликлар бирлашишни истаймиз ва бу иш қанча тез юз берса, шунча яхши.


10. O’zbekistonning bu tashkilot doirasida olib borayotgan ishlari sizni qoniqtiryaptimи?

ЖАВОБ. Бу саволингизга бир-бирига қарама-қарши икки хил жавоб бериш мумкин: ҳам қониқтиряпти, ҳам қониқтирмаяпти!
1. Ўзбекистоннинг бу ташкилотга тўлақонли аъзо бўлиб киргани энг катта ютуғимиз. Кўп масалаларда давлатларимиз фикри бир ердан чиқаётгани ҳам қувонарли ҳол. Аъзо бўлганимиздан бери ўтган барча йиғилишларда Ўзбекистон қатнашди, янги-янги ташаббуслар кўрсатди. Бу томонлардан қониқиш ҳосил қилаётганимни айтсам бўлади. Бироқ...
2. Жаҳонда сиёсий воқеалар кейинги йилларда, айниқса, 2024 йили жуда тезлашиб кетди. Йирик давлатлар аллақачон дунёни қайта тақсимлаш ишига киришган. Бу жараёнда майда ва кучсиз давлатлар осонгина ем бўлиб қолиш хавфи кучайди. Мавзумизга шу ҳолатдан чиқиб келиб боқсак, Ўзбекистонимиз Турк давлатлари ташкилоти ичидаги ишларини янада тезлатиши ва чуқурлаштириши керак. Шу нарса унча сезилмаяпти, хоссатан, охирги ойларда бу ишлар тўхтаб қолганга ҳам ўхшаяпти. Масалан, ёзув бирлиги масаласига Ўзбекистон (Қозоғистону Қирғизистон ҳам) ҳалигача бир тўхтамга келолмаётганга ўхшайди. Ва яна ҳарбий, иқтисодий бирлик сари одимларимиз жуда суст. Пул бирлиги ҳақида ҳали сўз ҳам очилмаяпти. Бу томонлардан қониқмаяпман десам бўлади.
 
Шу муносабат билан бир мулоҳазамни билдирмоқчиман.
Тўғри, Туркистон тупроқларининг ўз сиёсий ва иқтисодий қучоғидан чиқиб кетишини ҳеч ҳам истамайдиган Ўрисия, тарих бўйича туркийлар бирлашишидан доим хавфсираб келган Хитой ва яна бошқа давлатлар жаҳонда янги сиёсий-ҳарбий-иқтисодий куч бўлиб туғилишга ҳозирлик кўраётган Турк давлатлари ташкилотига она қорнидаёқ зарар бериш, ҳатто у қориндан чиқариб ташлаш пайидалар. Бундай шароитда Ўзбекистондек, Туркистонимизнинг бошқа давлатларидек янги, ёш давлатлар шу каби йирик давлатларнинг қаттиқ босимига учраётган бўлиши эҳтимоли кучли, шунинг учун ниҳоятда эҳтиёткорона ҳаракат қилаётгандир.
Аммо эҳтиёт учун ҳам тезроқ бирлашишимиз лозим. Энг муҳими ‒ Турк давлатлари ташкилоти нақадар зарурат эканини халқларимиз теран ҳис этсалар ва давлатларимиз орқасида туриб берсалар, теваракдаги хавфлардан қўрқмасак бўлади.

2024 йил декабирининг 17-куни,
сешанба, соат 18:32.

Turkiy davlatlar tashkilotida O’zbekistonning o’rni

(Бир талаба йигитнинг саволларига жавобларим)

1. TDTning jahon hamjamiyati oldidagi tasiri haqida nima deb o’ylaysiz?

Жавоб. Турк давлатлари ташкилоти агар оёққа туриб олса ва орзудагидек мақомга эришса:
а) жаҳон ҳамжамиятида геосиёсат посангилари ўзгаради;
б) манфаатлар чегараси янгидан кўриб чиқилади;
в) сиёсий майдон кенгаяди;
г) айрим нафси наҳанг давлатларнинг иштаҳаси пасаяди;
д) мазлум халқларда ҳам ўзига ишонч уйғониб, кўксини кўтара бошлайди.
Яна кўп ўзгариш бўлади, аммо мен энг муҳим ва глобал миқёсдаги ўзгаришлардан айримларини айтдим.


2. Sizningcha, TDT jahon siyosatida кuchga aylana oladimi?

ЖАВОБ. Ёзув бирлиги йўлида одим отилди. Яна бошқа соҳаларда ҳам бирликка қараб юриляпти. Энди агар ўзора борди-келдилар учун худди шенгенга ўхшаб чегаралар очиқ бўлса, аъзо давлатларнинг иқтисоди бир-бирига мувофиқлаштирилса, пул бирлиги ва ҳарбий бирликка эришилса, жаҳон сиёсатида ТДТ албатта катта кучга айланади.


3. Бu tashkilot O’zbekistonga foydasi tegadi deyа olasizmi?

ЖАВОБ. Турк давлатлари ташкилоти тўла шаклланиб иш бошласа, унга аъзо давлатларнинг ҳаммаси бирдай ютади. Ҳозирча бу давлатлар ривожланишда турли поғоналарда турибди. Тенглаштиришга қараб юриш керак. Шунда халқларнинг турмуш тарзлари ҳам бир-бирига яқинлашади, бунга сари нафақат сиёсий, нафақат иқтисодий, нафақат ҳарбий томондан, балки руҳий, маънавий ва миллий бирлик ҳам қарор топади, иншаоллоҳ.


4. Bu tashkilot O’zbekistonning jahon sahnasidagi o’rnini oshiradimi?

ЖАВОБ. Шубҳасиз, оширади. Тажрибадан биламиз, давлатлар таянч кучига қараб сиёсат юритади. Орқамизда Турк давлатлари ташкилотидек, умумтурк халқидек мустаҳкам ва ишончли куч турса, албатта тилимиз узунроқ бўлади, ўзимизнинг манфаатларимиз учун бемалолроқ курашамиз ва нонимизни бировга бериб қўймасликка ҳаракат қиламиз.


5. Bu tashkilot xalqlari bir-biriga yaqinlashuvi va jipslashuvida о’zbeklarning ro’li qanday bo’lishi haqida aytib berolasizmi?

ЖАВОБ. Ташкилотга аъзо давлатларнинг ҳеч бирини камситмаган ҳолда, тарихга, илмий ва адабий меросга боқиб бир нарсани ишонч билан айта оламан: Ўзбекистон Турк давлатлари ташкилотида марказий давлатлардан биридир, халқимиз ҳам етакчи халқлардан бири ҳисобланади. Ўтмишда деярли шундай бўлган, келгусида ҳам, иншаоллоҳ, шундай бўлади. Бу ҳол ҳамма учун фойдалидир.
Биргина мисол келтираман: эсингизда бўлса, ТДТ тузилганида (унда ташкилот оти сал бошқача эди) эски иқтидор пайти давлатимиз унга аъзо бўлиб кирмади, аъзо бўлиш тугул, ўзини олиб қочиб юрди, бу билан ташкилот тўлақонли шаклланишига тўсиқ бўлиб турди. Янги иқтидор сиёсатни тўғри белгилаб, Ўзбекистон ҳам бу ташкилотга аъзо бўлиб кирди ва ишлар бирдан жонланиб кетди. Шу бир мисолнинг ўзи Ўзбекистон ва ўзбек халқи бу ташкилот учун қандай қийматга эга эканини кўрсатади.


6. Bu tashkilot doirasida O’zbekistonning qanday ustun jihatlarini bilasiz?

ЖАВОБ. Ажратиб кўрсатмайман, жуғрофий ўрни, буюк ўтмиши, бой мероси, турк давлатчилиги тарихида жуда катта ва шонли тажрибага эгалиги, тарих давомида бир неча марта кучли тамаддун яратгани, ҳозирда ҳам иқтисодий, ҳарбий, илмий салоҳиятларда жуда улкан имкониятларга эгалиги билан бутун Туркистон халқлари Турк давлатлари ташкилотида муносиб ўрни бўлади, деб ўйлайман.


7. 20 yildan keyin bu tashkilotda Vatanimizning holatini qanday tasavvur qilasiz?

ЖАВОБ. Мен башоратчи эмасман, лекин икки шарт билан ҳолатимиз яхши бўлишини тахмин ва умид қиламан:
1) қонун-қоидаларни ўзларининг манфаатларига кўра тузиб олиб, шунга кўра дунёга ҳукмини юргизиб келаётган йирик давлатлар жаҳон саҳнасига яна бир янги сиёсий куч чиқишини истамай, Турк давлатларии ташкилоти оёққа туришига ҳартомонлама қарши уруш очмаса;
2) ташкилотга аъзо давлатлар ичидан сотқин, ғаламис тоифалар, гуруҳлар (давлатлар дейишга тилим бормаяпти) чиқиб, ТДТни ичдан емиришга киришиб кетмаса.


8. Bu tashkilot orqali Turkiston davlatlari va xalqlari oʻzora birlashishlariga umid qilsa boʻladimi?

#Гўзал_ўзбекчам

Югуриш фарқлари ва атамалари

1. Югуриш.
а) бир маромда югуриш;
б) оёғини қўлга олиб югуриш;
в) оёғи ерга тегмай югуриш;
г) нафаси ўпкасига тиқилгудек югуриш;
д) ...
2. Чопиш.
3. Ҳаллослаш.
4. Лўкиллаш.
5. Зипиллаш.
6. Ғизиллаш.
7. Учиш (Учиб бориб, учиб келди).
а) елиш;
б)
8. Зинғиллаш.
9. Йўрғалаш.
10. Чопқиллаш.
11.
12.
...

Яна борми, ким билади?
Сизлар ёзинглар, мен тўлдириб қўяман.

https://youtu.be/gmKY6QqjE2Y?si=wguCyWfacwZoIo4l

https://youtu.be/0623Da0COv4?si=r74yyBVPq7qhg8ou

Яёв бўлсангиз, теварак-атроф ва одамлар кўзингизга бир турли кўринади.
Қиммат мошинанинг орқа ўриндиғидан боққанингизда, бошқача кўринади.
Олдинги ўриндиғидан янада бошқача кўринади.
Энди, ўша мошина сизники бўлиб, рўлда ўтириб кетаётган бўлсангиз, теварак-атроф ва одамлар бом-бошқача кўринади.
Ҳолбуки, теварак ҳам, одамлар ҳам ўзгармаган, ўша-ўшадир.

#Нафсимга_ўгитлар

Эй нафсим!
Буларга қўйиб берсанг, сени борлиқ дунёнинг энг буюк ҳақиқати бўлмиш "Аллоҳу акбар!" (Оллоҳ буюк!)ни очиқ ва баралла айтишдан қўрқадиган, ҳеч бўлмаганда, хижолат бўладиган қилиб қўйишади.
Ҳолбуки, Оллоҳ чиндан ҳам буюкдир! Ундан буюк ҳеч нарса, ҳеч кимса йўқ! Ундан бошқа ҳеч қанақа илоҳ йўқ! Оллоҳ буюкдир!
Бу ҳақиқатга ҳақиқати билан ишонсанг, сенда хижолатлик бўлмайди, ҳеч нарсадан қўрқмай қўясан, сен кучли бўласан. Қисилиб-қимтиниб, пана-пастқамларда, бошингни эгиб, товушингни чиқаролмай юрганингдан кўра, бошингни тик кўтариб, кўксингни кериб, йўлнинг қоқ ўртасида, теваракка бургутдай қараб юрганинг яхши эмасми?!
Бу буюк ҳақиқатни очиқ ва баралла айтишдан ҳеч хижолат бўлма, асло қўрқма, бошингни кўтариб, дунёнинг кўзига тик қараб ҳайқир:
АЛЛОҲУ АКБАР! АЛЛОҲУ АКБАР! АЛЛОҲУ АКБАР!
Хижолат бўлса, бу буюк ҳақиқатни тан олмаганлар хижолат бўлсин! Қўрқса, улар қўрқсин! Қисилиб-қимтинса, Оллоҳнинг буюклиги ҳамда сенинг имонинг қаршисида улар қисилиб-қимтиниб юрсин!

«Она сўзи ҳуқуқимизни камситади дейишмоқда». Гендер тенглиги ниқоби остидаги фитналар

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 46-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/WRnjNzyvZtE

©️Azon Global

#Нафсимга_ўгитлар

Оллоҳ таолога хато (гуноҳ) қилмайдиган қул керак эмас, балки хато (гуноҳ) қилганидан кейин тавба этадиган қул керак. Аксинча бўлганида қулларининг ҳаётини яшаб бўлмайдиган даражада ўта оғир қилиб қўйган, умид йўлини буткул кесган бўлар эди.
Қуйидаги ҳадисда баён қилинган қонун мусулмонлар ҳаётини жуда енгиллаштиради, беҳуда ғам-аламлардан қутқаради ва суюнтиради.
Оллоҳнинг элчиси (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бундай деганлар:
«Агар сизлар хато қилмасаларинг, Оллоҳ таоло сизларни ўртадан кўтаради ва ўрниларингга хато қиладиган, аммо бу хатоси туфайли Оллоҳ таолонинг кечиришини тилайдиган қулларини яратади. Улар Оллоҳга ёлворади, кечиришини сўрайди, Оллоҳ ҳам уларни кечиради». (Муслим ривояти.)

Эй нафсим, сенга Оллоҳ ва расулидан буюк мужда бу: билиб ё билмаган ҳолда хато (гуноҳ) иш қилиб қўйсанг, асло ўкинма, ўксинма, дод-вой солма, юрагингни ҳам сиқма, чунки тавба эшиги доим очиқ, тавба қил ва ҳаётингни қолган еридан давом эттириб кетавер.

Обуначиларим сони 1800 га етишига икки киши қолибди.

Ёзувчига ўқувчиси қанча кўп бўлса, шунча яхши. Ўзи ёқтирган нарсани бошқаларга ҳам илиниши кераклиги тўғрисидаги тамойилимиздан чиқиб келган ҳолда, кимгадир ниманидир етказмоқчи бўляптими, иложи борича кўпчиликка етиб боришини, ўзи тўғри деб билган ва жамиятга ҳам фойдали деб ўйлаган фикри бутун элга ёйилишини истайди.

Лекин ҳозирда, айниқса ижтимоий тармоқлар асрида ким кўп, ёзувчи кўп, ёзувчидан ҳам гапирувчи кўпайиб кетди. Қаерда қанақадир уч киши тўпланса, тўртинчиси уларга бирнималар деб ётганини кўрасиз. Бугун обуначи, ўқувчи, тингловчи, кўрувчилар ўртада талаш, ёзувчи, гапирувчи, блогчи, влогчилар уларни ўзига оғдариш учун омонсиз кураш олиб боряпти. Шафқатсиз жанг кетяпти деса ҳам бўлади! Энг замонавий қуроллар ишга солиниб, нималар қилиб юборилмаяпти!

Бу ёқда, қайси бирига қулоқ солсам экан буларнинг, деб обуначи ҳайрон. Ҳамма ҳаммага нималардир дегиси келаётган, имкон топди дегунча бир-бирига ёзиб-гапириб ташлаётган бу замонда қаршингиздаги ёзувчи, гапирувчи, блогчи, влогчи, яна алламбало ...чи киши ўзи ким ва у қанақа эканини билиб бўлмай қолди-да, ахир.

Ҳай, майли, ўзимизнинг ишимизга боқайлик.
Ўзи мен тепадаги биринчи жумлани ёзганимдан кейин давомида бошқа гапларни ёзмоқчи эдим, ўртада бошқа гаплар ёзилиб кетди. Айтмоқчи бўлганим эса, обуначиларим сони масаласида шу охирги бир йилдан бери қизиқ ҳолатни кузатяпман: бир 1790 га чиқиб кетади, бир 1750 га тушиб қолади. Яна чиқади, яна тушади. Беш-олти марта шунақа бўлди. Ҳозир ҳам шундай: яқингинада энг кам кўрсаткич (1752)га тушиб кетган эди, мана энди бир ҳафта ичида энг юксак кўрсаткич (1798)га чиқиб олди!!!

Оллоҳга шукр! Раҳмат сизларга!
Лекин энди яна хавфсирай бошладим: тағин тушиш бошланиб кетмайдими ишқилиб?

#Ўйлар

Адолатли давлат қонунларида кўпроқ ҳақларга урғу берилади, кўпроқ халқнинг ҳақ-ҳуқуқлари, давлатнинг бурч-вазифалари белгиланган бўлади. Тақиқлар ҳам ҳақ-ҳуқуқнинг ҳимояси учун қўйилади. Бир жумла билан айтганда:
Адолатлилик ўлчови — қонунларда тақиқдан кўра РУХСАТ кўпроқ бўлади.

Золим давлат қонунларида кўпроқ бурчларга, жиноят ва жазоларга, солиқ ва жарималарга урғу берилади, кўпроқ халқнинг бурч-вазифалари, давлатнинг ҳақ-ҳуқуқлари белгиланган бўлади. Бир жумла билан айтганда:
Зулмнинг белгиси — қонунларда рухсатдан кўра ТАҚИҚ кўпроқ бўлади.

Менимча, бугун дунёда том адолат билан бошқарилаётган давлат йўқ. Том адолатнинг ҳеч бўлмаганда ярми бор бўлса, бундай давлатнинг ватандошлари аҳволини ёмондан яхши деса бўлади. Қанийди ундан ортиқ бўлса!
Яъни юздан етмиш беш фоиз адолат ўрнатилган мамлакат ҳаётини орзудаги ҳаёт деса бўлади.

https://youtu.be/roYSuX55OZA?si=pZaQ43w20ua9Zfap

#Ўзбекча_ўрганамиз

Тилимизда "бесўнақай" деган сўз бор. Қўшимча ва ўзак сўз қўшилиб ҳосил бўлган: бе+сўнақай.
"Бе..." қўшимчаси форсча бўлиб, у қўшилса, ўзак сўз маъноси тескарисига ўзгаради. Ўзбекчада сўз охирига қўшиладиган "...сиз" қўшимчаси ўрнида ишлатилади:
1) "беихтиёр" — "ихтиёрсиз";
2) "беўхшов" — "ўхшовсиз"... каби.
Шу тартибда давом этсак, "бесўнақай" — "сўнақайсиз" бўлиши керак, тўғрими? Аммо тилимизда ҳозир "сўнақай" деган мустақил сўз йўқ, "бе..." қўшимчасисиз қўлланмайди. Ҳарҳолда, мен учратмадим.
"Бесўнақай" сўзи қоматгами, хатти-ҳаракатгами, дарахтгами, биногами — нимага нисбатан ишлатилса ҳам, қўпол, келишмаган, қийшиқ-сийшиқ, ўхшовсиз... каби салбий маъноларни билдиради.
Модам шундай экан, мантиқан қараганда, агар сўз олдидан салбийлик қўшимчаси "бе..." олиб ташланса, маъно ижобий томонга ўзгариши, "сўнақай(ли) одам" — қомати келишган одам; "сўнақай(ли) юриш" — текис, чиройли юриш; "сўнақай(ли) дарахт" — тик, тартибли ўсган дарахт; "сўнақай(ли) бино" — чиройли, жиримсиз (бежирим) қурилган бино... маъноларини бериши керак. Аммо, афсус, бу ўзак сўз тилимизда қўлланмайди, тушиб қолган, унутилган.
Балки "сўнақай" ўзак сўз эмасдир, охиридаги "...қай" ҳам қўшимчадир, худди "чапақай" сўзидаги "...қай"га ўхшаб. Билмадим. Лекин чинакам туркий сўз экани шундоқ билиниб турибди. Эски замонларда фаол қўлланган, албатта. Эҳтимол ҳозир ҳам айрим шеваларда ёки туркий қавмларда яшаётгандир. Биладиганлар бўлса, айтиб юборсалар, яхши бўларди.
Ҳарҳолда, изланишга арзирли, ниҳоятда чиройли, келишган сўз экан — СЎНАҚАЙ!

#Ибрат

Сурия воқеалари каби ҳодисалар дунё давлатлари бир-бир ўзини тозалаб олиши лозимлигини яна бир марта (нечанчи марта!) кўрсатди.

Дунёда Асад ўз халқига қилган зулм каби, балки ундан ҳам ошириб халқига зулм қилаётган давлатлар йўқми?!

Асаднинг даҳшатли қамоқхоналари каби қамоқхоналар, айбсиз зиндонларга ташланиб, у ерларда ўн-йигирма йиллаб қон қусиб ётган бегуноҳ инсонлар бошқа давлатларда йўқми?!

Асад ҳокимият учун, тахт учун беш юз мингдан ортиқ ватандошини ўлдирибди, аммо барибир ҳокимиятини ва тахтини сақлаб қололмади — бошқа золим давлатларга бундан очиқ, бундан ёрқин ўрнак борми?!

Давлатлар зулмдан қайтиши керак. Адолатни бош ўлчов қилиб олиши керак. Ичларини порахўрлардан, золимлардан, ўғрилардан муттасил тозалаб туриши керак. Акс ҳолда, зулмга учраганларнинг оҳи ёмон, қарғиши етадиган Ерга етади, урадиган одамини уради.

Бу гаплар дунё давлатларига хитобдир. Айниқса, бутун бошли халқларни бор-йўғи улар мусулмон бўлгани ёки миллати бошқа бўлгани учунгина аямай қириб юбораётган "Исроил"дай, Миянмадай, Хитойдай... давлатлар кўзини очсин!

Энди ўзимизга келсак, Ўзбекистонимиз ҳам Сурия воқеаларидан ўзига тегишли хулосани чиқаради ва баҳонада бир тозаланиб олади деб ўйлайман. (Сал олдинроқдан ўзи тозалов бошланди ҳам шекилли.)

Ўзбекистон золим Каримов ўлимидан кейин тубдан бир тозаланишга кучли эҳтиёж сезган эди. Янги иқтидор бу йўлда жиддий одимлар отди ҳам. Чорак аср адолатга ташна бўлган юракларга сув сепилгандек, чанқоқлар қондирилаётгандек бўлди. Ўзгариш шабадалари эса бошлади.

Аммо... афсус, 2018 йил ярмиларидан бошлаб адолат, инсон ҳақлари йўлидаги ислоҳотлар секинлади. Кейинроқ тўхтади. Кейинроқ орқага кета бошлади. Бугунга келиб ижтимоий тармоқларда айримлар: "Каримов даври бундан яхши эди..." деб баралла айтиб ётибди. Бу яхши сигнал эмас.

Ҳозирги иқтидор ўзи бошлаган ўша эзгу ислоҳотларни тўхтаган еридан давом эттириши керак. Ўтган даврда давлатнинг юзини қора қилган жуда кўп амалдор бугун ҳам юмшоқ қўлтиқларда ўтиргани чатоқ ва хато қарор.

Давлатимиз бугун ҳар қачонгидан ҳам ички тозаловларга муҳтож. Бошқарув идораларидан золимлар, порахўрлар, ўғрилар битта-битта йўқотилаётганини, адолат ўрнатилаётганини халқимиз кўзи билан кўриб, юрагида ҳис қилсин. Давлатини қайтадан севсин. Ишонсин. Орқасидан эргашсин.

Давлатимиз билан халқимиз бир бўлсин. Халқ давлатим десин, давлат халқим десин — ўртада жарлик тугул, тирқиш ҳам очилмасин, ҳеч қанақа душман орага суқилиб кира олмасин.

#Ибрат

Башар Асад қамоқхоналаридан бирида унинг икки-уч жаллоди бир маҳбусни ура-ура, зўр бериб: "Ла илаҳа илла Асад" (Асаддан бошқа илоҳ йўқ) дегиздирмоқчи бўлган видеолавҳани кўрган эдим.
Қурбонларининг қонини ичиб кайфу сафо қиларкан, бугунгача улар: "Асад бизнинг худомиз! Биз учун бирдан-бир худо Асаддир!" деб ҳайқириб келишди.

Мана, бугун "худо"лари тахтини ҳам, "банда"ларини ҳам ташлаб, ўзининг жимитдайгина жонини ҳовучлаб, шаталоқ отиб қочди! Ишониб юрган "худо"лари ҳатто ўзини асрашга ҳам қодир эмаслиги кўринди!

Ўтган иқтидор пайтидаги ўзбекистонлик айрим мўмин-мусулмон маҳбуслар ҳам худди Сурия қамоқхонасида бўлганидек ҳолатни бошдан кечиришган: айрим қамоқхоналарда ура-ура, азоб бера-бера, кўз кўриб қулоқ эшитмаган қийноқларга сола-сола, уларни кўкдаги Буюк Оллоҳдан юз ўгиртириб, ердаги биттасига сиғинтиришга роса уринишди. Ва худди Сурия жаллодлари каби биздаги жаллодлар ҳам маҳбусларга орқа деворларида осиғлиқ турган расмга ишора қилиб: "Мана бизнинг "оллоҳ"имиз! Биз учун "оллоҳ" мана шу одамдир!" дейишган (ҳаммалари эмас, албатта)!

Сўнгра нима бўлди? Еру кўк меники, ҳукм меники, истаганимни яшатаман, истаганимни қаматаман ё ўлдираман деб ишониб қолган у "оллоҳ"лари олган нафасини чиқаришга улгурмай, чиқаришга кучи етмай ўлди. Буюк Оллоҳ тавба қилишига ҳам фурсат бермай жонини олди.
Орқада қолган жаллод "банда"лари бугун нима қиляпти экан?! Энди қайси расмга сиғинишаркин?!

"Оллоҳдан ўзга илоҳ йўқ" ахир!

#Ўйлар

Ўлчов адолат бўлса, салтанат узоқ суради.
Яъни салтанатнинг боқийлиги адолат биландир, золим салтанатнинг орқаси кесикдир.
Халқ фитратида туғилган гўдак кабидир, кейинчалик ҳар хил бошқарув уни ё яхши, ё ёмон йўлга етаклайди.
Халқнинг хизматини қилган икки дунёда ҳам ютади, унинг ҳақини еган, алдаган, зулм қилган икки дунёда ҳам ютқазади.
Гўдак онанинг оппоқ, тоза сутига муҳтож бўлганидек, халқ ҳам фитратан доим адолатга муҳтож. Эҳтиёжи тўғри қондирилса, соғлом ўсади, заҳар билан суғорилса, касалланади ёки ўлади.
Халқ адолат билан халқдир, зулм халқни оломонга айлантиради.
Бошқарув меҳр-шафқатга асосланса, эл-юрт ишбошиларидан рози бўлади. Акси бўлса... акси бўлади.
Қари, оқсоқол, донишманд тарих ҳаммасига гувоҳ. Йўлидан адашган биз инсонлар бу тарихдан сабоқ чиқармаймиз, холос...

https://youtu.be/D-ogFSV1fzs?si=01qjt8dDTtZ7w_vA

"Эй Оллоҳ, кучим озлигини, чорасиз қолганимни фақат Сенга арз этаман, одамлар орасида бу қадар хор бўлганимдан ёлғиз Сенга шикоят қиламан. Эй марҳаматлиларнинг марҳаматлиси Оллоҳ! Эзилганларнинг ва менинг ҳам Раббим Сенсан! Мени кимларга йўлиқтиряпсан? Менинг ишимни кимларга топширдинг – нафрат-ла қаршилайдиган бегоналаргами ёки душманларгами?! Сен мендан ғазабланмаётганингни билсам-ку, бу азиятларга парво ҳам қилмайман. Сендан келадиган офиятга ортиқ даражада интизорман. Ғазабингга йўлиқишдан қўрқиб, Сенинг нурингга сиғинаман, зеро зулматларни зиёга айлантирадиган, дунё ва охират ишларини тартибга соладиган нарса Сенинг ўша нурингдир. То Сен рози бўлгунингга қадар Сендан розилик сўрайвераман. Куч ва қудрат ёлғиз Сендадир".

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Тоифда хўрлик кўрганларидан кейин, узум боғида ўтириб қилган дуолари.

(Аҳмад Лутфий Қозончи. "Саодат асри қиссалари" асаридан.)

#Ўзбекча_ўрганамиз

1. Биз "қишлоқ" деймиз, турклар "кўй" дейди.
"Кўй" сўзи бизда ҳам сақланган, лекин биз уни фақат бир ҳолатда — "маҳалла-кўй" деганда ишлатамиз.

2. Ўзбекчадаги "чанг"ни турклар "тўз" дейди.
"Тўз" сўзи ўзбек адабий тилида ҳам бор, фақат "чанг"га бирикиб "чанг-тўзон" шаклида келади.

3. "Бек" сўзи ҳам қизиқтириб қолди.
Туркча "бекламоқ" сўзининг ўзаги "бек"дир. "Бекламоқ" (beklemek) ўзбекчада "кутмоқ" деганидир. Ўзбекчада бу ўзак сўз "бекат"да ишлатилади. Зотан, биздаги "бекат" сўзи "кутиш"га алоқали ер отидир.
Туркчада "бек" ўзаги "...чи" қўшимчаси билан биргаликда яна бошқа маънодаги сўзни ясашда ҳам қатнашади. Қоровул, қараб турувчилар туркчада "бекчи" дейилади.
Ўйлаб қолдим: биздаги "бек" сўзи ҳам туркларнинг "бек"и билан асли битта сўз эмасмикан? Чунки амал, вазифа ўлароқ "беклик", "бек" ҳам ўзига тегишли ҳудудга — "маҳалла, кўча, қишлоққа қараб турувчи, қўриб турувчи, боқувчи" маъноларини бераётганга ўхшайди.

#Ўзбекча_ўрганамиз

Таклифларимни ҳузурларингизга сунмасдан бурун муҳим бир эслатма

Дунёда тил кўп. Шаклан ҳам, маъно томондан ҳам ҳар бири ўзига хос. Жумладан, ҳар бир тилнинг ўзига, фақат ўзига хос товуш тизими бор. Шу хусусияти билан бир-биридан фарқланади, шуниси билан гўзал!
Тил илмини биладиганлар билади: бирон тилга чеккадан ёт биронта сўз ( у оддий бир сўз бўладими, нарсалар, жой ёки одам оти бўладими — фарқи йўқ) кирадиган бўлса, қабул қилувчи тил ўзининг товуш чиқариш қоидасига кўра ўзининг товуш тизимига мослаб (ўзгартириб-ўзлаштириб) қабул қилади. Масалан, араблар "ъийд" деб айтадиган сўзни бизнинг тилимиз "ҳайит" деб ўзига мослаб қабул қилганидек. Ўрислар "немец" шаклида айтадиган сўз ўзбекчага "немис" бўлиб кирганидек. Ўзбекча айтилишда "Иброҳим" бўлган отни ўрислар ўзининг тилига мослаб "Ибрагим" деб айтаётганидек. "Абу Али ибн Синони Ғарб олами "Авиценна", Ал-Хоразмийни "Алгоритм", Ал-Фарғонийни "Алфраганус" деб қабул қилганидек. Ва ҳоказо.
Дунёнинг ҳамма тиллари мана шу қоида асосида ишлайди ва бу қоиданинг ишлаши ўша тилларнинг мустақил тил эканига далиллардан биридир. Битта биз бу қоидага риоя этмаймиз, афсус. Тўғрироғи, шундай бўлиб қолганмиз. Чунки бизнинг тилимиз тиллар ичида энг қарам тилдир. Бугун ўзбекларимиз орасида айримлар (улар кўпчилик) онгига сингиб қолган "Халқаро сўзлар ўзбекчага ҳеч бир ўзгаришсиз айнан қабул қилиниши керак!" деган янглиш, ўта янглиш тушунча аслида совет даврида юргизилган тилни, онгни, руҳни, юракни... ўрислаштириш сиёсати мевасидир.
Афсус, ҳалигача бу хатарли "қоида"дан ҳеч қутула олмаяпмиз. Ҳолбуки, бу "қоида" тагида ўзбекча товуш (талаффуз) мустақиллигини йўқотиш ҳисобига тил табиатини бузиш, ўрис тилидан сўзлар ва атамалар осон ва тўсиқсиз кириб келишига йўл очиш мақсадида товуш чиқадиган жойларимизни ўрисча талаффузга яқинлаштириш мақсади ётган эди.
Биз "Чеккадан кираётган сўзлар ўзгаришсиз қабул этилиши керак!" деб ёқа йиртаётганимизда, биринчидан, кираётган у сўз ёки атама ўз тилида бутунлай бошқача талаффуз этилиши билан ишимиз бўлмаяпти, иккинчидан, биз у сўз ёки атамаларни улар дунёнинг бошқа-бошқа тилларига тегишли бўлишига қарамай ўрисча айтилиш шаклини олаётганимизни билмаяпмиз ва ҳамон шу касалимиз давом этмоқда. Масалан, немисларнинг ўзлари "Ҳитлер"ни "Гитлер" демайди, ўрислар шундай дейди. Можорларни ўрислар "венгер" дегани учун биз ҳам шунақа дейдиган бўлиб қолдик. Бунақа мисоллар кўп.
Ўзбек тили мустақиллигини шу қадар йўқотди, ҳатто ўз тилимизда аталиб келган жой отларини ўрисча шаклига алмаштирдик. Масалан, ота-боболаримиз Чиннинг ҳозирги пойтахтини "Хонбалиқ" дерди, биз уни ўрисдан "Пекин" деб олдик ва шундай бўлиши керак деб оёқ тираб турибмиз.
Қисқаси, тил мустақиллигига эришиш учун бузилган товуш қўрғонимизни қайтадан тиклашимиз ва уни мустаҳкамлашимиз керак.
Дунёда тиллар бир-биридан таъсирланиб туриши бор гап. Ҳеч бир тил топ-тоза эмас. Бу ерда гап чеккадан кираётган сўз ва атамаларни ўзбекча айтилиш қоидасига мослаб (ўзлаштириб) қабул этиш лозимлиги ҳақидадир.

Бунча тушунтиришдан сўнг айрим отлар тилимиз табиатига хос тарзда қандай айтилиши кераклигига ўрнаклар бермоқчиман.

1. Қосим-Жомарт Тоқаев эмас, Қосимжўмард Тўқаев (ёки: Қосим Жўмард Тўқаев).
2. Абдулла Арипов эмас, Абдулла Орипов.
3. Режеб Таиб Эрдоган эмас, Ражаб Тоййиб Эрдўған.
4. Си Цзиньпин эмас, Ши Жин Пин...
5. Вьетнам эмас, Ветнам.
6. ...

Истасангиз, шу руҳда давом эттиринг ёки сўранг.

Черковнинг чекланиши, коммунизм жиноятлари ва демократия

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 43-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/6FwFSM8v9io

©️Azon Global

#Ғалвирни_сувдан_кўтарсак

2. МАЧИТЛАР ВА ЁШЛАР

Диққатимни тортган ва энг кўзга кўринган ўзгаришлардан бири мачитларимиз ободлиги бўлди.
Ҳарёқлама обод бўлибди: а) эскилари бузилиб замонавий мачитлар қурилибди; б) эскилари жиддий таъмирланиб замонавий ҳолга келтирилибди; в) энг асосий ободлиги — мачитлар намоз ўқийдиганлар билан тўлибди! (Кўз тегмасин, ишқилиб.)
Маҳалламдаги мачит беш вақт намозга ҳам анча гавжумлашган. Айниқса бомдод кўзимни қувонтирди. Пешин, аср, шом ёки хуфтон (яъни кундузги) намозларида одам қанча бўлса, бомдодда ҳам деярли шунча одам бор! Ва яна, кўпи ёшлар! Одатда ва кўпинча бомдодга ёши катталар, кексалар чиқарди, энди қарасам, қарилардан ёшлар кўп. Ўн етти-ўн саккиз ёшли йигит ёзнинг қисқа кунида уйқусини тарк этиб тонг-саҳарлаб мачитга чиқаётгани албатта одамни суюнтиради ва ҳайратлантиради!
Масалан, Туркия билан солиштирсак, у ёқда беш вақт намозда ёшлар озчиликни ташкил этади. Асосан ўрта ёш ва кексалар. Бизда эса, аксинча: ҳам кўп, ҳам асосий қисми ёшлар! Ҳолбуки, Туркияда дин ҳавас қилгулик даражада эркин.
Сабаб нима бўлса экан, деб ўйлайман. Динимиз сиқувда яхши ривожланадиганга ўхшайди. Яна, билмадим...

#Ғалвирни_сувдан_кўтарсак

Бугундан бу янги устунни бошладим. Яъни ғалвирни сувдан кўтариб, унда қолган айрим хулосаларимни ёзишга киришдим.

1. ЖАРИМАЛАР

Ойига камида икки мартадан жаримага тушибман.
Нафақа пулим кўпи жарима тўлашга кетди.
Айниқса охирги мартаси жуда оғир ботди. Бир ойда икки милёндан ошиқ жарима тўладим! Тўғрисини айтсам, ачитди роса.
Ҳаммаёқда камера, радар. Булардан кўра ДАН ходими тургани яхши эди, деб юбордим. Ҳеч бўлмаганда уларга сабабини тушунтирасан. Камера гапга тушунмаса! Уйингга хат келади, тамом, тўлашга мажбурсан.
ДАН ташкилоти битта менинг нафақамга қараб қолган бўлса, майли, ўшаларнинг хазинаси тўлсин, деб қанча ачитса ҳам, тўладим албатта.
Лекин, бошқа ёқдан қаралса, жарима шунинг учун жарима — у ачитиши керак! Бундан кейин ачитмасин десангиз, қоидани бузмасликка ҳаракат қиласиз. Ачитмаса, жарималар миқдори озгина бўлса, бемалол қоида бузиб юраверасиз-да.
Ишқилиб, шу келишимда мамлакатим хазинасига анча-мунча сармоя (инвеститсия) киритдим, шунга хурсандман.

https://youtu.be/37U-ByQpYR4?si=r8V7nEKOZEq7Z-bx

#Янги_мақол

Узоқ юрсанг, яқин бўласан, яқинлашсанг, узоқлашасан.

«Тарих мустақиллигига эришишимиз керак»

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 40-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/R9yuG010oOY

©️Azon Global

Toshkentdagi avtobusga noma’lum shaxslar salon ayol va erkaklar uchun ajratilgani haqidagi posterni yopishtirib ketdi https://kun.uz/news/2024/11/06/toshkentdagi-avtobusga-nomalum-shaxslar-salon-ayol-va-erkaklar-uchun-ajratilgani-haqidagi-posterni-yopishtirib-ketdi

Худди даҳшатли жиноят содир этилгандек оҳангда ваҳима билан ёзилибди.
Автобуснинг биринчи ярмида аёллар, иккинчи ярмида эркаклар кетса, нима қипти!
Эркак-аёл бир-бирига қапишиб-ишқаланиб кетгандан яхши-ку!

«Тилни энг кўп бузаётганлар - тилшунослар»

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 39-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/QGoYrnc3cmk

©️Azon Global

#Тилдан_сабоқлар

ЎЗБЕКЧА ГАПИРАМИЗ

Прогноз эмас, тахмин.
Оптом эмас, улгуржи.
Концепция эмас, ғоя.
Тиктокер эмас, тиктўкчи.
Спортсменка эмас, спортчи қиз ёки аёл.
Тем более эмас, маънога қараб: аслида, боз устига, қолаверса... в.ҳ.
Домашний эмас, уйники, қўлбола, хонаки, қўл иши,
Провакация эмас, фитна,
Финиш эмас, марра.
Велогонка эмас, велопойга.
Конфликт эмас, зиддият, можаро.
Скамейка эмас, ўриндиқ.
Аренда эмас, ижара.
Рюкзак эмас, қопчиқ.
Пробка эмас, тиқин.
Полоса эмас, йўл; чизиқ.
Ньюанс эмас, нозик нуқта.

Энг катта ҳужумлар бизга бўлди...

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 38-қисм

Томоша қилинг 👉https://youtu.be/HQilu06GQCs

©️Azon Global

(Давоми)

Жанубий Қурия ўз тилини ҳурмат қиладиган мамлакат экан.
Буни мен қаердан билдим?
Қизим оиласи билан беш-олти йилдан бери Жанубий Қурияда яшайди. Невараларим мактаб ёшига етгунча карисчани пухта ўрганиб олди. Тўғрироғи, невараларимга ва онасига карис тилини Қурия давлати ўргатди. Текинга. Ҳа-ҳа, янглиш ўқимадингиз: буткул текинга! Бунинг устига, уйига келиб! Тегишли ташкилотга “Бизга тил ўргатувчи керак”, деб мурожаат қилиш етарли экан!
Бир йил давомида бир кўнгилли жувон икки бола ва онаси учун атай қизимнинг уйига келди ва ҳар келганида икки-уч соат шуғулланди. Ҳар хил ўйинлар ўйлаб топиб... болалар билан бирга ўзи ҳам ўйнаб туриб... тил ўргатаркан.
Мамлакатда вақтинча яшаб турган чет элликларга карис тилини ўргатиш бўйича ишлаб чиқилган махсус дастурга кўра, бу ишга кўплаб кўнгилли ёшлар жалб этиларкан. Давлат уларга отнинг калласидек ойлик тўларкан, мижозлардан эса бир тийин ҳам олмаскан.
Яъни, давлат ўз тилини чет элликлар билишини жуда-жуда истайди, шундан манфаатдор, шунга тарғиб қилади ва бу ишга жуда катта маблағ ажратади!
Ўзбекистонимиз ҳам ўз тилига муносабатда, бошқа тилли ватандошларимизга ёки юртимизда вақтинча яшаб турган чет элликларга ўзбек тилини ўргатиш масаласида карислардан, Жанубий Қурия давлатидан ўрганса арзийди.

«Бу мамлакатда яшаётганлар миллатидан қатъи назар ўзбек тилини билишлари шарт!»

©️Azon Global

Ўрислар (ўристиллилар) юртимизда юз йилдан ортиқ яшаб келяпти, лекин ўзбек тилини билмайди, деб хафа бўламиз. Ҳатто уларни ёмон кўрамиз. Аммо ўзимизга бир савол берайлик:
ТИЛИМИЗНИ УЛАРГА ЎРГАТИШ УЧУН БИЗ ЎЗИМИЗ НИМАЛАР ҚИЛДИК? АЙНИҚСА МУСТАҚИЛЛИКДАН КЕЙИН БУ ЙЎЛДА ДАВЛАТИМИЗ ҚАНАҚА ҚАДАМЛАР ТАШЛАДИ?!
Жавоб ачинарли бўлади: деярли ҳеч қанақа иш қилинмади!
Шундай бўлганидан кейин улардан хафа бўлишга ҳаққимиз борми?!
Йўқ, албатта.
Бугун Ўзбек тили байрами муносабати билан Podrobno.uz сайти бир мақола-суҳбат қўйди. Унда Тошкент Давлат техника университети Олмалиқ бўлими дотсенти филология фанлари дўктўри Вазира Аҳмедова масалани жуда тўғри қўйган, муаммоларни тўғри белгилаган ва ечимни ҳам, менимча, тўғри кўрсатган. Ўқиб қўйсаларинг, фойдадан холи бўлмайди.
Эртага худди шу масала Жанубий Қурияда қандай ҳал этилгани тўғрисида қисқача билги бераман, иншаоллоҳ.


https://podrobno.uz/cat/obchestvo/nedostatok-kursov-otsutstvie-motivatsii-i-mnogoyazychnost-naseleniya-pochemu-my-ne-govorim-na-uzbeks/
Недостаток курсов, отсутствие мотивации и многоязычность населения. Почему мы не говорим на узбекском языке

Kelinglar, bu galgi "Til bayrami"ni boʻlakcha nishonlasak:
Kun boʻyi toza oʻzbekcha gapirishga urinsak, soʻzlashuvimizga bironta oʻrischa va boshqa chetcha soʻz qoʻshmasak.
Hech boʻlmaganda bir kun...
Hech boʻlmaganda bir kun...
Nima deysizlar?

«Қул бўлмаслик учун тезак ёқишга розиман»

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 37-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/_cmD0on_OHs

©️Azon Global

Диндорликдан бузуқлик, динга чақириқдан бузуқликка чақириқ яхшими деб қолдим.

Чунки диндор ёки динга чақирган киши қамалса, биратўла 15 (ўн беш) йилга кетади ва юқори суд идораси ҳукмни ўзгартирмайди.
Бузуқлар ёки бузуқликка чақирганлар нари борса 15 (ўн беш) кунга ҳукм қилинади, ўшани ҳам юқори суд идораси дарров бекор қилиб, "бечора бузуқи"ларни озод этиб юборади!

Ё бизлар тентак, ё ўлчовларимиз телба-тескари.

https://azon.global/2203

Тузумлар ўзгариши мафкуравий курашдан бошланади.
Мафкуравий кураш тузумлар ўзгариши учун ҳам, ўзгариб олганидан кейин жамиятда қарор топиши учун ҳам керак. Бусиз бўлмайди.
Буни билган мустамлакачи давлатлар биринчи галда ўзлари босиб олган мамлакатларнинг миллий мафкурасини ўзгартиришга, маҳаллий халқлар фикрини, дунёқарашини, ўлчовларини ўзлариники билан бирхиллаштиришга, ҳеч бўлмаганда, яқинлаштиришга тиришади. Жанг майдонида енгишнинг ўзи ҳали ҳеч нарса эмаслигини жуда яхши билади улар.
Бу ҳолни яқин тарихимизда бошимиздан ўтказдик. Олдин Чор Ўрисияси, сўнгра совет коммунистлари Туркистон халқларини ўзларига тўла ва узил-кесил бўйинсундириш учун маҳаллий халқларнинг миясини ювиш билан жиддий шуғулланди, ўзларининг тили билан айтганда, “ўтмиш сарқитларидан тозалаб, янги совет кишисини яратиш” йўлида жидду жаҳд кўрсатди. Бу иш тизимли равишда, узоқ ва муттасил олиб борилди. Натижада минг йиллар давомида сиёсат бобида ҳам, давлатчилик бобида ҳам, илм-фан бобида ҳам, адабиёт бобида ҳам тирих саҳифаларида шон-шавкатли из қолдириб келган туркистонликлар охирги юз йил ичида ўзининг ўтмишига босқинчи хўжайинларининг кўзи билан боқадиган, ҳар ҳолини уларнинг ўлчови билан баҳолайдиган, мустақил фикрлай олмайдиган қип-қизил манқурт-қул бўлиб қолди. Ўз йўлини йўқотди, ўзига, ўзлигига ишонмай қўйди.
Оллоҳнинг инояти билан бундан ўттиз уч йил бурун мустақил бўлган эканмиз, мустақиллик арафаларида мафкура майдонларида бошланган курашни янада кучайтириб, тезда миллий мафкурамизни, ўз кўзқарашларимизни тиклаш ишига жиддий киришишимиз, ўз ўлчовларимизни қайтадан қўлга олишимиз лозим эди. Афсус, бу ишга ё жиддий диққат қилмадик, ё атай диққат қилдиришмади. Бугун жамиятнинг катта бир бўлаги кечаги хўжайинини қўмсаётганининг, мустақилликни ёмон кўраётганининг бош сабаби шу нуқтада.
Миллий мафкурани яратиш ва оёққа турғазиш учун эса, ишни кечаги совет адабиётини қайтадан синчиклаб таҳлил қилишдан, қайтадан, энди ўзимизнинг элагимиздан ўтказишдан бошлаш керак. Чунки адабиёт фикр ўчоғи бўлиб, совет мафкурасини эл миясига, юрагига, вужудига сингдиришда асосий қурол қилинган ва бу йўлда жуда катта жонбозлик кўрсатган.
Университетларда виждонли адабиётшунос олимларимиз бу ишни балки қилишаётгандир, синф хоналарида ўтирмаганимиз учун бу бизга қоронғи, аммо мафкура майдонларида, расмий ОАВларда бу кураш жуда суст олиб борилаётгани кўз ўнгимизда.
Шу маънода ёш тадқиқотчи Одилжон Содиқ ўғли махсус телеграм канал очиб бу курашга бел боғлагани таҳсинга сазовор. Каналига кириб, мақолаларини кўриб чиқдим. Тўғри, ҳали жуда оз. Тўғри, таҳлиллари ҳозирча бир оз саёз. Бироқ йўлни тўғри танлагани одамни қувонтиради. Тажриба ортгани сари куч ҳам, салмоқ ҳам ортиб боради деб умид қиламиз. Чунки бу иш одам умрини бағишласа арзийдиган ишдир.
Укамизга бу йўлда собитқадамлик тилайман.

https://t.me/odiljon_sodiq

Ғоясиз партиялар халқ учун курашмайди

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 36-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/a0Pxlab-3UI

©️Azon Global

#Тилдан_сабоқлар

Ўзбекча сўзлаймиз (бу гал сиз азизлардан келган таклифлардан ҳам фойдаланилди):

“Коммент”, “комментарий” эмас, балки “ШАРҲ”, “ИЗОҲ”!
“Поделитса” эмас, балки “УЛАШИШ”!
“Ностальгия” эмас, балки “СОҒИНЧ”, “ҚЎМСАШ”!
“Отказ” (Атказ) эмас, балки “ҚАЙТАРИЛДИ”, “ҚАЙТДИ”, “РАД ЭТИЛДИ” в.ҳ.
“Администрация” эмас, балки “ДЕВОН”!
“Зубачистка” эмас, балки “ТИШЧЎП”!
“Контент” эмас, балки “МАЗМУН”!
“Цивилизация” эмас, балки “МАДАНИЯТ”, “ТАМАДДУН”!
“И” эмас, балки “ВА”!
“Уже” эмас, балки (гап маъносига қараб) “АЛЛАҚАЧОН”, “ҲАЛИТДАН” в.ҳ.!
“Зато” эмас, балки (гап маъносига қараб) “ЛЕКИН”, “АСЛИДА”, “
“Наоборот” эмас, балки “АКСИНЧА”, “УНДАЙ ЭМАС, БУНДАЙ” в.ҳ.!
“Вопшем” эмас, балки “Умуман олганда”!
“Вапше” эмас, балки (гап маъносига қараб) “ЖУДА”, “УМУМАН” в.ҳ.!
“Мотивация” эмас, балки “РУҲЛАНИШ”, “КУЧ ОЛИШ”, “ИЛҲОМЛАНИШ” в.ҳ.!

Давоми бор, тугамайди.

#Тилдан_сабоқлар

Ўзбекча сўзлаймиз:

“Депортация қилинди” эмас, балки “ЧИҚАРИБ ЮБОРИЛДИ”!
“Эвакуация қилинди” эмас, балки “КЎЧИРИЛДИ”!
“Сунъий интелект” эмас, балки “СУНЪИЙ АҚЛ”, "ЯСАМА ЭС"!
“Ответ (Атвет)” эмас, балки “ЖАВОБ”!
“Дебат” эмас, балки “ТОРТИШУВ”, “БАҲС”, “МУНОЗАРА”!
“Неотложка” эмас, балки “ТЕЗЁРДАМ ШИФОХОНАСИ”!
“Кредит” эмас, балки “ҚАРЗ”!
“Варикоз” эмас, балки “ҚОНТАЛАШ КАСАЛЛИГИ”!
Ва ҳоказо...
Чексиз давом этади.

ДУНЁНИНГ ИШЛАРИ

Бир университет (қайсилигини айтмай қўяқолай) бўлғуси Тил байрами муносабати билан учрашувга таклиф этди. "Бу кунлар" китобим орқасидан бошимга келган кулфатлардан буён биринчи марта расмий бир давлат ташкилоти мени учрашувга таклиф этиши эди.
Табиий, хурсанд бўлдим. Айни чоқда, ҳайроналигим ҳам йўқ эмасди. Ажабо, билибми таклиф этишди ёки билмасданми, деб ўйладим.
Билмасликлари мумкин эмасди, албатта. Демак, отим қора рўйхатдан ўчибди-да, деб икки карра қувондим.
Рози бўлдим. Кунини тайин этдик. Учрашувнинг шиорини ҳам ўзимдан сўрашди. "Тилсиз миллат, миллатсиз давлат бўлмас" деб айтдим. Ташкилотчи инсонга маъқул келди. Ўша кунни кута бошладим.
Учрашувга ўн кун қолганида, яъни кеча, ташкилотчи олим тилпон қилиб қолди...
Хуллас, бу ёғини тушунган бўлсаларингиз керак: қанақадир... нимадир сабаблар туфайли...
"Бу кунлар" китобим уч-тўрт йилдан бери "Тақиқланган адабиётлар" рўйхатига киритилмаяпти, Оллоҳга шукр. Қўналғадан ҳам бемалол олиб ўтдим. Очишди, у ёқ-бу ёғини варақлаб кўришди ва қайтиб жомадонимга солиб, оқ йўл тилаб чиқариб юборишди. Аммо отим?..
Демак, ҳали ҳам истанилмаган шахс мақомидаман шекилли. Инсоний ҳуқуқларим деярли тикланди - паспортим 2017 йил ўктабиридаёқ қайтариб берилган, нафақам тикланган, бир йилдан кейин ҳатто чеккага чиқиш ҳуқуқи ҳам берилди, сўнгра қизил паспорт ҳам беришди, биров мушугимни пишт деяётгани йўқ, нима десам ва нима ёзсам эътироз билдиришмаяпти.
Аммо ижтимоий ҳуқуқларим...
Адабий жамиятдан буткул узиб қўйилганман. Адабиёт оламида мен йўқман гўё. Расмий адабиётшунослар тилга олмайди, расмий ОАВ ҳам мен ҳақимда мум тишлаган. Ҳатто бир йили "Жарчи" ҳикоямга Туркия Овроосиё Ёзувчилар бирлиги эълон этган Маҳмуд Қошғарий номидаги халқаро танловнинг республика босқичида юздан ортиқ асар ичида биринчи ўрин берилганида ҳам на "Ўзбекистон адабиёти..." газетаси ғинг деди, на биронта адабиётшунос!
Гарчи мамлакат ва халқаро жамоатчилик шов-шуви орқасидан шахсан президент аралашуви билан қамоқдан озод этилган бўлсам ҳам, мен ҳалигача гўё уй қамоғида қолмоқдаман. Руҳим қамоқда, отим қамоқда, асарларим қамоқда!
Орадан эллик йил, юз йил ўтишини кутишяптими?!
Давлатнинг назарида мен ким эканимни, мана, яна бир марта эслатишди — олдин таклиф этиб қўйиб, орқасидан қўрқиб кетишди ва чиройли қилиб "жавобимни беришди"! Бундан олдин ҳам бирилари китобхонлик учрашувига эл кўзида таклиф этиб қўйиб, сўнгра "ҳушёр тортган" эди. Буниси иккинчи ҳодиса бўлди.
Ҳолбуки, шу юртда тил масаласида гапиришга ҳақли ўн-ўн беш киши бор бўлса, шулардан бири менман деб ҳисоблайман ўзимни. ОАВ ларда, майдонларда, минбарларда, сўнгра ижтимоий тармоқларда жон куйдириб келганимни айтмаган тақдиримда ҳам, ҳеч бўлмаганда, ўзбек тилига Давлат тили мақомини бериш ҳақидаги қонун (муқобил нусхаси)ни ёзган муаллифлардан бириман , ахир! Яъни қабул этилган кунини бугун умумхалқ байрами қилинаётган ўша қонунда каминанинг ҳам озми-кўпми ҳиссаси бор эди шекилли?! Дунёнинг ажойиботларини кўрингки, ўша замонларда тил ҳақида ғинг демай, оғзини ҳам, бошқа ерини ҳам юмиб-қисиб юрган махлуқлар бугун минбарларда жавлон уряпти, кўкрагига муштлаяпти, бу байрамнинг эгаси бўлиб ўтирибди!
Мен бу гапларни миннат учун демаяпман, гина ҳам этмаяпман, бўлғуси учрашувим "қора отим" туфайли бекор қилинганига алам ҳам қилаётгани йўқ. Мен бу ўйларимни дунё ишларидан ажабланганим учун сизлар билан ўртоқлашгим келди, холос.

Oʻris bosqinining mohiyati haqida eng qisqa, lekin eng yorqin taʼrif ekan.

#кўчадагигурунгичкалардан...

**** ака автобусчини гурунги:

бир умр коммунистик партияга хизмат қилганман

сссрни охирида, ўрис бошлиғимиз, "эндииии биз россияга кетамиз", деди, "нега кетасиз, юраверингда шу ерда, биров пишагингизни пишт деяпдими", десам, "бизни бу ерларда қиладиган ишимиз қолмадида", дейди, "қанақа иш", десам, "эркакларни тик туриб сийишга ўргатдикми, ўргатдик... аёлларни паранжисини ечдикми ечдик... одамларни ароқ ичишга ўргатдикми, ўргатдик... бўлди, бизни қиладиган ишимиз қолмади, бу ёғига шундай кетаверади", дейди ўрис бошлиғим 👀 🤷🏽‍♂️

прикол қилган бўлса керак, деб ўйлаб қоламан баъзида

пс рухсатимсиз ҳикояларимни интернетда ўзингизни номингиздан тарқатманг, рози эмасман

Besh yillik olma koʻchatim turib-turib fasllarni almashtirib qoʻydi.
Chanqab yotgan ekan, yaxshilab sugʻorsam, kuzning oʻrtasida gullab yubordi! Gulini tashlab ham ulgurdi azamat.
Meva ham tugarmikan?

https://youtu.be/DPYJq0B0ANw?si=McIcMamY8YpIkBe_

Кечаги суҳбатнинг тўлиғи бу. Бир соат бурун ўзимнинг ютуб каналимга қўйилди.
Қайтадан кўришда албатта фойда бор.

https://youtu.be/URP9De-nLkE?si=UETbeBd5sgYEEP3H

Кечаги суҳбатнинг тўлиғи бу. Бир соат бурун ўзимнинг ютуб каналимга қўйилди.
Қайтадан кўришда албатта фойда бор.

https://youtu.be/2dbgzca55uo?si=VzaM0bGN3G7rNPVe

Maktabda, universitetda taʼlim bergan, hayotda, kasbda doim yoʻl-yoʻriq koʻrsatgan, parvarishlagan, suyagan barcha-barchani Ustozlar Kuni bilan chin yurakdan qutlayman!

Bayram muborak boʻlsin, azizlar!

Mening birinchi va eng mukammal ustozlarim ota-onamdirlar, albatta. Soʻngra hali maktabga bormasimdan oʻqish-yozishni oʻrgatib qoʻygan kichik opamdirlar. Har bandaning taqdirida bor ekan, hammalari oʻtib ketishdi. Olloh rahmatiga olsin, jannati ila siylasin.

Сиёсий партиялар нима, улар нима учун керак? Ўзбекистондаги партиялар қандай ишламоқда?

«Аср шоҳиди» кўрсатуви, 34-қисм

Томоша қилинг 👉 https://youtu.be/kQgPq9FbNCs

©️Azon Global