پس از ظهور تجدد در ایران از شش مدل الگوی برای تیپهای اجتماعی زنان ایرانی میتوان سخن گفت. پیشتر درباره دو گروه وابسته به سنت و تجدد یعنی دو الگوی زن دگرسالار، زن سنتی مرتجع و زن شبهمدرن مبتذل به نقل از شریعتی سخن گفته شد.
زن در نظام سنت و نظام سرمایهداری یک کالا است. دگرسالار است. در نظام سنت چون کالایی به مردان فروخته میشود و به مالکیت مرد درمیآید و در نظام تجدد نیز یک کالای ویترینی صنعتبدن است که کیم کارداشیان در آن به بتواره تبدیل میشود. زن شبهمدرن مصرفزده که از درون پوک است و مهرهای است در ماشین نظام سرمایهداری. اسیر صنعت پورن، مد، فشن، فیتنس، تبلیغات، زیبایی و.. تا سرمایهداران را پروارتر کند.
در مقابل این نگاه زن پستونشین و پرورش دهنده، در عصر مدرن نگاه نظام سرمایهداری به زن شکل گرفت و اسارتی جدید پدید آورد. نگاهی که زن را از پستو به اجتماع آورد اما به جای پستو در جامعه اسیر کرد.
در کنار دو الگوی زنان دگرسالار سنتی و شبهمدرن، از دو الگوی دیگر زن مذهبی صورتی و زن موفقیتجوی سکولار نیز میتوان صحبت نمود.
بنیادگرایان برای طیف مذهبی جدیدی که سبک زندگی مدرن داشته و با سبکهای زندگی عرفی دیگران مشکلی ندارند، کثراتگرا بوده و مخالف اعمال خشونت و اجبار دین هستند برچسب مذهبی صورتی را ساختهاند. این گروه از نظر سیاسی و دینی نواندیش هم نیستند، سنتی هستند اما در ماجرای جنبش مهسا از بنیادگرایان حمایت نکردند و مورد حمله و اتهام گسترده ایشان قرار گرفتهاند.
زن میتواند پستونشین نباشد، مستقل زندگی کند، وارد جامعه شود اما آگاهی و کنشگری اجتماعی سیاسی نداشته باشد و تنها در پی منافع شخصی خود باشد. یکی دیگر از الگوهای نامناسب جهان مدرن چنین الگویی است. زن مدرن منفعتطلب که تنها در پی موفقیت شغلی و تحصیلی خود است و نسبت به محیط پیرامونیاش بیتفاوت میباشد.
این چهار الگوی زن در تفکر مدرن نیستند، دو مدل نخست کاملا ارتجاعیاند و دو مدل دوم نیز مدرن بودنشان در سبک زندگی یا زندگی تحصیلی و شغلی است و نه در تفکر. کمتر ارزشی برای حقوق بشر، آزادی بیان، دموکراسی و سایر ارزشهای جهان مدرن قائلند.
اما دو الگوی دیگر نیز وجود دارند که خودسالارند و در تفکر مدرن. زن متجدد سکولار خودآگاه و داری تعهد اجتماعی و زن متجدد مذهبی خودآگاه و دارای تعهد اجتماعی که نیمی سنتی و نیمی مدرن زندگی میکند و رویکرد بومیگرایی گزینشگرانه به تجدد دارد. این دو از نظر تفکر نیز مدرن هستند و دغدغه و فعالیت اجتماعی سیاسی دارند. برابر چهار الگوی پیشین باید این دو الگو را تبلیغ و ترویج نمود.
https://www.instagram.com/p/DCRXtqCOIMZ/?igsh=MThqMW9mMWtkMHE1