یدالله موقن

⭕️ پادکست ۲۰

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

    📂 فصل هشتم کتاب:
   «نقد خوانش لیبرالیسم
      محافظه‌کار فقهی»

⚜نقد مواضع تئوریک
قوچانی (حزب کارگزاران)
  و نقد راهکارهای‌شان
    برای آینده ایران
      (بخش سوم)
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۵ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌هایی از سخنرانی محمدامیر قدوسی و سخنرانی سارا شریعتی

پیوست‌ها 📎  ➖➖🔻

۱) کتاب الهیات سیاسی اثر محمد قوچانی

۲) کتاب چهار نظریه درباره حکمرانی اثر محمدامیر قدوسی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۹

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

    📂 فصل هشتم کتاب:
   «نقد خوانش لیبرالیسم
      محافظه‌کار فقهی»

⚜مواضع تئوریک قوچانی
(عضو هیئت سیاسی
حزب کارگزاران)
و راهکارهایش
برای آینده ایران
           (بخش دوم)
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۲ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌هایی از سخنرانی محمد قوچانی و نظام بهرامی کمیل

پیوست‌ها 📎  ➖➖🔻
۱) کتاب الهیات سیاسی محمد قوچانی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

وائل حلاق (Wael Hallaq)، یک اسلام‌پژوه سرشناس در دانشگاه کلمبیاست که در زمینه حقوق اسلامی تخصص دارد. پژوهش‌های حلاق معطوف به تمایزات فی‌مابین مبانی دولت مدرن با احکام شریعت است. یدالله موقن در این مقاله، به بررسی و تشریح دیدگاه‌های حلاق پرداخته است و چارچوب‌های تئوریک نظرات حلاق را روشن ساخته است. خواندن این اثر ارزشمند را از دست ندهید‌.
@ArchiveOfLiberalism

« سرشت دین های کهن »

درباره ارنست کاسیرر
درباره ارنست کاسیرر
ارنست‏ کاسیرر زادهٔ ۲۸ ژوئیهٔ ۱۸۷۴ ، درگذشتهٔ ۱۳ آوریل ۱۹۴۵ ، فیلسوف نوکانتی آلمانی و تاریخ‌نگار فلسفهٔ غرب بود. او از شاگردان گئورگ زیمل و هرمان کوهن و استاد فیلسوفانی چون لئو اشتراوس و هانری کربن بود. او در بریسلاو آلمان متولد شد. در ۱۸۹۲ هنگامی که ۱۸ سال داشت، وارد دانشگاه برلین شد. در آنجا به درخواست پدر به تحصیل حقوق پرداخت ولی پس از چندی آن را رها کرد و فلسفه و ادبیات آلمانی خواند. وی سال ۱۹۸۴ در کلاس درس کانت زیمل حاضر شد، جایی که او با نوشتارهای کوهن دربارهٔ کانت آشنا شد. ازآن پس به دانشگاه لایپزیگ و سپس هایدلبرگ رفت، ولی دوباره به دانشگاه برلین بازگشت. کاسیرر زان پس به دانشگاه ماربورگ رفت - جایی که بلندآوازه‌ترین نوکانتی یهودی قرن نوزدهم - تدریس می‌کرد و از ۱۸۹۶ تا ۱۸۹۹ زیر نظر کوهن به تکمیل رسالهٔ دکترای خود دربارهٔ تحلیل دکارت از دانش علمی ریاضی و طبیعی پرداخت. این کار به‌عنوان مقدمهٔ اولین اثر کاسیرر تحت عنوان نظام فلسفی لایبنیتس در ۱۹۰۲ به چاپ رسید.

معرفی کتاب فرد و کیهان در فلسفه رنسانس
این کتاب «فرد و کیهان در فلسفه رنسانس» تحریک‌آمیز که یکی از مهم‌ترین آثار تفسیری درباره اندیشه فلسفی رنسانس است، مدت‌هاست که به عنوان یک اثر کلاسیک در حوزه خود تلقی می‌شود. ارنست کاسیرر در اینجا تغییرات ایجاد شده در مراحل اولیه رنسانس را بررسی می کند و وابستگی متقابل فلسفه، زبان، هنر و علم را دنبال می کند. شناخت جدید آگاهی فردی؛ و متفکران بزرگ آن دوره - از داوینچی و گالیله تا پیکو دلا میراندولا و جوردانو برونو را به دقت بررسی میکند. فرد و کیهان در فلسفه رنسانس اهمیت فیلسوف قرن پانزدهم نیکلاس کوسانوس، مفاهیم آزادی و ضرورت، و موضوع-ابژه در اندیشه رنسانس را مورد بحث قرار می دهد. ارنست کاسیرر در این کتاب ارزشمند به بررسی وابستگی متقابل فلسفه، زبان، هنر و علم به همراه متفکران بزرگ آن دوره- از لئوناردو و گالیله تا پیکو دلا میراندولا و جووردانو برونو می پردازد.
ارنست کاسیرر (1874-1945) فیلسوف و مورخ فلسفه بود. او قبل از فرار از آلمان نازی در سال 1933 در دانشگاه فردریش ویلهلم و دانشگاه هامبورگ، جایی که مشاور پایان نامه لئو اشتراوس بود، تدریس کرد. او در تبعید، در آکسفورد، دانشگاه گوتنبرگ سوئد، ییل و کلمبیا سخنرانی کرد. از آثار شناخته شده‌تر او می‌توان به سه جلد فلسفه فرم‌های نمادین و اسطوره دولت اشاره کرد.

فرد و کیهان در فلسفه‌ی رنسانس
نویسنده:‌ ارنست کاسیرر
مترجم:‌ یدالله موقن
چاپ اول:‌ تابستان ۱۳۹۱
نوبت چاپ: سوم
تعداد صفحات:‌ ۳۵۶صفحه
قطع:‌ رقعی
نوع جلد:‌ شومیز
شابک: ۹۷۹-۹۶۴-۲۰۹-۰۵۶-۳

چون کتاب " ارنست کاسیرر : فیلسوف فرهنگ " نایاب است فایل پی.دی.اف . آن را در زیر می گذارم:

کتاب " لوسین لوی - برول و مسئله ذهنیت ها " نوشته خودم چون نایاب است فایل پی.دی.اف. آن را در زیر می گذارم:

عقلانیت و آزادی گزیده‌ای از بهترین مقالات از ماکس وبر و دربارهٔ ماکس وبر است که نخستین‌بار در سال ۱۳۷۷ توسط انتشارات هرمس منتشر شد. این مجموعه مقالات با تمی واحد دربارهٔ «عقلانیت و آزادی» در میان آرا وبر جمع‌آوری، و توسط دو مترجم برجسته، یدالله موقن و احمد تدیّن، تلخیص و ترجمه شده‌اند.
ماکس وبر (۱۹۲۰ – ۱۸۶۴)، جامعه‌شناس و اقتصاددان آلمانی، تحلیل عمیق و گسترده‌ای دربارهٔ عقلانیت و آزادی داشته است. وبر عقلانیت را به‌عنوان یک فرایند مهم در مدرنیته می‌داند که براساس معیارهای کارایی و محاسبه‌پذیری تعریف می‌شود. او عقلانیت را به چهار نوع اصلی تقسیم می‌کند: عقلانیت ابزاری: مرتبط با اهداف عملی و محاسبه هزینه-فایده در تحقق آن اهداف؛ عقلانیت عملی در ارتباط با رفتار عقلانی افراد در زندگی روزمره؛ عقلانیت نظری: مرتبط با فهم و تبیین واقعیت‌ها از طریق مفاهیم و مدل‌های علمی؛ عقلانیت محتوی: مبنتی بر ارزش‌ها و اصول اخلاقی.
او معتقد است که فرایند عقلانیت‌بخشی و بوروکراسی ممکن است آزادی فردی را محدود کند چرا که ساختارهای بوروکراتیک و عقلانی باعث کاهش خلاقیت و خودانگیختگی فردی می‌شوند. به عبارتی، وبر بر این عقیده است که در عین حال که عقلانیت باعث پیشرفت و کارآمدی می‌شود، ممکن است منجر به کاهش آزادی‌های فردی و شکل‌گیری نوعی «قفس آهنین» گردد که افراد در آن گرفتار قوانینی سفت و سخت و بی‌انعطاف می‌شوند.

جزئیات کتاب
نوبت چاپ:
6
قیمت ۱۷۰,۰۰۰ تومان


تعداد صفحات:
169صفحه

نوع جلد:
شومیز

نوع کاغذ:
تحریر

قطع:
رقعی

شابک:
978-964-6641-47-1

سال چاپ:
1403

⭕️ پادکست ۱۵

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

 📂 مطالعه «فصل ششم»
         از پاره دوم کتاب:
         طباطبایی چگونه
      «خط تولید پیکان» را
     با «اجتهاد در مدرنیته»
       و «فلسفه سیاسی»
          پیوند می‌زند؟
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۰ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌هایی از یک مصاحبه قدیمی با صادق زیباکلام (در نخستین روزهای پس از انقلاب ۵۷)

پیوست‌ها 📎  ➖➖🔻
۱) توسعه، فرایند تجدد
۲) بار دیگر درباره تجدد و توسعه
۳) کتاب فلسفه و سیاست
۴) کتاب پیکان سرنوشت ما

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۴

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

 📂 مطالعه «فصل ششم»
         از پاره دوم کتاب:
      محاکمه «روشنفکران
          و نهاد دانشگاه»
      و تبرئه «نهاد سیاست»
      و «نهاد روحانیت» و ...
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۶ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌هایی از سخنرانی‌های ابراهیم صحافی و رحمت‌الله بیگدلی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۳

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

 📂 مطالعه «فصل ششم»
         از پاره دوم کتاب
      «اجتهاد در مدرنیته»
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۸ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌ای از درسگفتارهای ابراهیم صحافی و جواد طباطبایی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۲

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 پاره دوم کتاب:
«خوانش محافظه‌کاری»
و فصل پنجم:
«منتقدان،راویان‌وپیروان»
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۱ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌ای از سخنرانی مهدی تدینی درباره ایرانشهری

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۱

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل چهارم»
       از پاره اول کتاب
دسته‌بندی نظریه‌های توسعه
و مکان‌یابی طباطبایی
در میان آن‌ها
             
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۳ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی


@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱۰

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
      از پاره اول کتاب
    «اکنون و آینده ایران»
             
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۷ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌ای از درسگفتار نظام بهرامی کمیل

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

نمایش نمایشنامه دهخدا از ۱۹ تا ۳۰ آذر تمدید شد.

https://cinematicket.org/movie/detail/7127

⭕️ پادکست ۹

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
      از پاره اول کتاب
   «گذشته ایران»
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۴۸ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
(۱) گزیده‌ای از درسگفتارهای جواد طباطبایی، (۲) گزیده‌ای از نقد یدالله موقن به تفسیر طباطبایی از هگل و ایرانشهری، (۳) گزیده‌ای از روایت سروش سیدی از سرچشمه‌ دعاوی «ایرانشهری» در ایران.

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۸

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
       از پاره اول کتاب
   «مواضع روش‌شناسی»
         انسان و تاریخ

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۸ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
نهاد بشر در نزد شاعران ایرانی: فریدون مشیری

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

چاپ سوم کتاب "نقش بازدارنده‌ی عرفان در رشد اندیشه در ایران" (انتشارات فروغ) با ویرایش جدید منتشر شد. برای این چاپ، پیشگفتار تازه‌ای نوشتم تا درباره‌ی چگونگی برخی از واکنش‌ها و برخوردها نسبت به این کتاب توضیح بدهم و به برخی نکات مشخص و ناروشنی‌های احتمالی بپردازم. خواننده‌ی علاقه‌مند می‌تواند متن کامل (پی دی اف) این نوشته را در اینجا بخواند: 👇

حدود ده سال پیش مقاله‌ای زیر عنوان "رؤیاهای ایرانی" نوشتم که در آن به برخی توّهم‌ها و معضلات فرهنگی، از جمله به ناآگاهی و بزرگنمایی‌های کاذب از گذشته‌ی تاریخی و فرهنگی پرداختم که در نشریه‌ی "ایران امروز" منتشر شده است. در این مدت، در نتیجه‌ی رشد ناسیونالیسم افراطی، این نوع معضلات تشدید شده است. برای طرح دوباره‌ی این موضوع، پی دی اف بخشی از آن مقاله در مورد واقعیت دین زرتشتی و افسانه‌ی "لغو بردگی" توسط کورش و دیگر مواردِ مربوط به ایران باستان را با ویرایش جدید و افزودنِ نکاتی تازه در اینجا می‌آورم. 👇

⭕️ پادکست ۷

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
       از پاره اول کتاب
  ماجرای «سکولاریسم» (۳)
سخنرانی موقن و جمع‌بندی

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۷ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
سخنرانی یدالله موقن از 00:01:05 تا 00:21:13 و گزارش پیمایش ایرانیان از 00:24:40 به بعد.

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۶

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
       از پاره اول کتاب
  ماجرای «سکولاریسم» (۲)
   تفاوت میان «امر سکولار»
با «امر عرفی» و «امر دنیوی»
تفاوت‌ها و شباهت‌ها میان
یهودیت✡ / مسیحیت✝
و اسلام☪

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۲ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی


@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۵

«چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل سوم»
       از پاره اول کتاب
ماجرای «سکولاریسم» (۱)
تعاریف و نابسامانی‌ها

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۶ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
اظهار نظر جواد طباطبایی درباره یدالله موقن

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

تاثیر لوسین لوی - برول بر سور رئالیسم و به ویژه ژانر ادبی مدرنیسم.

ژانر های ادبی مدرنیسم و سور رئالیسم تحت تاثیر نظریات انسان شناختی لوی- برول بوده اند. بنگرید به مقاله زیر : " تاثیر لوسین لوی - برول بر سور رئالیسم و به ویژه ژانر ادبی مدرنیسم."

مقاله فوق در کتابم : " شیوه های اندیشیدن " تجدید چاپ شده است.

لوکاچ و ژانر ادبی مدرنیسم.

کارگردان محترم جناب محمد رضا بزرگزاد ارباب شخصا مرا برای دیدن نمایشنامه " دهخدا " دعوت کردند. من هم دعوت ایشان را با کمال میل پذیرفتم و در معیت جناب دکتر علی نور صبحی به دیدن نمایشنامه رفتم. با تماشای اوایل نمایشنامه این اندیشه به ذهن من خطور کرد که متن نمایشنامه متاثر از ژانر ادبی مدرنیسم یا ادبیات آوانگارد است. جریان زمان در نمایشنامه ذهنی بود و دهخدا همیشه در خاطرات خود به سر می برد . چند دقیقه در زمان محمد علی شاه قاجار و به توپ بستن مجلس به سر می برد و چند دقیقه در زمان نخست وزیری مصدق . نمی دانم آیا تماشاچیان متوجه جریان سیال ذهن قهرمان نمایشنامه شده اند یا نه. در زیر مقاله ای را می گذارم که سال ها پیش با عنوان : " لوکاچ و ژانر ادبی مدرنیسم " نوشته ام :

رساله‌ای در باب انسان: درآمدی بر فلسفهٔ فرهنگ
نویسنده: ارنست کاسیرر
مترجم: بزرگ نادرزاد
ویراستار: مراد فرهادپور
https://t.me/morad_farhadpour

⭕️ پادکست ۴

«چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل دوم»
      از پاره اول کتاب
«آناکرونیسم» و طباطبایی

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۶ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۳

«چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل دوم»
      از پاره اول کتاب
خلاصه‌ نظرات‌ طباطبایی

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۸ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۲

«چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 مطالعه «فصل اول»
      از پاره اول کتاب
    «خوانش» یعنی چه؟

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۵ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
اظهار نظر ابراهیم صحافی درباره کتاب چهار خوانش

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

⭕️ پادکست ۱

«چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

📂 «سخن‌آغازین‌و‌مقدمه»
       و ماجرای انتشار کتاب

🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۲۲ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism
.

🔰 کتاب «چهار خوانش از طباطبایی»
✍ اثر شهرام اتفاق

کتاب «چهار خوانش از طباطبایی» در قالب یک مجموعه شنیداری تدوین شده است و از این پس، هر شنبه، یک یا دو فایل صوتی آن‌ به‌ صورت‌ منظم منتشر خواهد شد. در این منظومه شنیداری، بخش‌هایی از متن کتاب خوانده شده و در اغلب اوقات، مطالبی افزون بر محتوای کتاب نیز در آن گنجانده شده است. در نتیجه، این مجموعه شنیداری حاوی محتوایی افزون بر متن کتاب است.

👈 دسترسی به خود کتاب
👈 دسترسی مراسم رونمایی کتاب
👈 نقد اندیشه ایرانشهری به‌قلم کاظم علمداری
👈 دسترسی به فایل‌های صوتی: بزودی

@ArchiveOfLiberalism

کشور‌های بزرگ جهان اکنون بر سر تسخیر سیارات منظومۀ شمسی با یکدیگر رقابت می‌کنند ولی بعضی‌ها در ایران می‌خواهند زندگی عشیره‌ای ایرانیان دوران باستان را الگو قرار دهند. تفاوت ره از کجاست تا به کجا؟
گویی بویی از روشنگری و اعلامیه حقوق بشر به مشام مرحوم طباطبایی و پیروانش و نیز به مشام مرحوم علی شریعتی و مریدانش نر‌سیده است. این گروه را باید کهنه‌پرستان و گذشته‌گرایان و مرتجعانی دانست که به قدرت تفکر و خلاقیت اندیشۀ ایرانیان امروزی اعتقادی ندارند.

در اندیشۀ سید جواد طباطبایی سنت نقش برجسته ای دارد. همین موضوع می تواند دلیلی بر ذهنیت اسطوره ای او باشد.
کاسیرر در کتاب : " اسطوره دولت " صفحه 150 --149 می نویسد :
" در همه ی جوامع بدوی، سنت قانون نقض ناشدنی و لازم الاجرایی است؛ و اندیشه ی اسطوره ای نیز جز سنت هیچ مرجع دیگر یا عالیتری نمی شناسد.
آنچه در اسطوره بالاترین مقام را دارد و بسیار محترم است، به سخن والنشتاین یکی از قهرمانان شیلر، «دیروز جاودان» است:
آنچه هماره بوده است
هماره باز میگردد
آنچه را تا امروز اعتبار بوده است
فردا هم اعتبار است.
شکستن قدرت «دیروز جاویدان» از نخستین و اصلی ترین وظایف نظریه ی سیاسی افلاطون شد. اما در این جا افلاطون میبایست قوی ترین مقاومت را درهم شکند، حتی در فلسفه ی جدید و حتی به وسیله ی مدافعان بزرگ خردگرایی، غالباً گفته میشود که رسم و عادت، سازندگان واقعی زندگی سیاسی و شرایط ضروری آن هستند. هگل در رساله ی تحقیقی خود که درباره ی روشهای علمی در بررسی حقوق طبیعی است میگوید:
" تلاش فرد برای رسیدن به اخلاقی از آن خود، عبث و بیهوده است و بنابر سرشت واقعی اخلاق دست نیافتنی. درباره ی اخلاق، تنها گفته ی درست، گفته ی داناترین مردان باستان است: اخلاقی بودن، یعنی زندگی کردن طبق سنت های اخلاقی کشور خویش."
اگر این گفته درست می بود، نمیتوانستیم افلاطون را جزو داناترین مردان باستان محسوب کنیم؛ زیرا وی همواره این نظر را رد میکند و به آن حمله می برد. وی اعلام می دارد که بنا نهادن زندگی سیاسی و اخلاقی بر پایه ی سنت به معنی برپاداشتن آن بر ریگ‌های روان است. افلاطون در کتاب خود، فیدروس میگوید: هر کسی که به قدرت سنت اعتماد کند و فقط با عمل و رسم پیش برود، مانند کوری عمل میکند که باید با دست ساییدن راه خویش را بیابد."
اما نباید از حق گذشت که مرحوم طباطبایی روانشناسی بعضی از ما ایرانیان را خوب شناخته بوده است. حرف‌های گنده گنده و تو خالی ولی دل خوش کنک زدن تا تخیل را تحریک و شخص را مجذوب گوینده‌اش کند.
طباطبایی می‌نویسد: «در اندیشه سیاسی تُماس قدیس، سیاست، به عنوان حوزه تامین مصالح مرسله، اگر به درستی فهمیده شده باشد، عین دیانت است...در واقع، پادشاه خدای روی زمین است و چنانکه گفته خواهد شد، در تدبیر امور دنیا اقتدار یا ولایت مطلقه دارد و این ولایت را خداوند از طریق مردم به او تفویض کرده است تا آنان را به کمالی که برای زندگی در دنیا مقدر شده، هدایت کند.» (طباطبایی : مفهوم ولایت مطلقه در اندیشۀ سده های میانه ، نشر نگاه معاصر ، ، 1381صفحات 38 و 39 )
ونیز می گوید :
" از نظر آکویناس پادشاهی مطلقه بهترین نوع حکومت است که در آن «یک فرد ، فرمانروا و او شبانی باشد که در جستجوی خیر عمومی جمع است و نه نفع خصوصی خود.»(طباطبایی : ماخذ پیشین صفحۀ 33)
مرحوم طباطبایی طبق معمول سخنان توماس آکویناس را تحریف و مسخ کرده است. اصطلاح " ولایت مطلقه " اصطلاحی مختص تشیع است نه مسیحیت. از اینرو به کار بردن آن در مورد اندیشه سیاسی توماس آکویناس خلط مبحث کردن است.کاسیرر در کتاب " اسطوره دولت " صفحه 189 در باره اندیشه سیاسی توماس آکویناس می نویسد :

"توماس آکویناس اعلام کرد که مردمان ملزم به اطاعت از فرمانروایان اند؛ اما این اطاعت مشروط به جاری بودن قوانین عدالت است، بنابراین افراد ملزم به اطاعت از فرمانروایان ظالم یا غاصب نیستند. گرچه قانون الاهی فتنه را منع کرده است اما ایستادگی در برابر فرمانروایان ظالم یا غاصب، یعنی سرپیچی از فرمان «ستمگر»، قیام یا فتنه محسوب نمی شود بلکه عملی قانونی [یا مشروع] است. "

سخن از افراد یک جامعه در وضع طبیعی است نه جنگ میان ملت ها. هابز می خواهد با این فرضیه که در وضع طبیعی - یعنی پیش از تشکیل حکومت - افراد با هم می جنگند پس باید حکومتی بر قرار شود تا جلو تجاوز افراد را به یکدیگر بگیرد قرار داد اجتماعی خود را مطرح کند. مرحوم طباطبایی گویا ذهیت جهادی داشته و این عبارات را جعل کرده است.
سخن آخر . آیا این نقد ها بر ذهن پیروان مرحوم طباطبایی اثری دارند ؟ من به شخصه گمان نمی کنم. با نقل قولی از کتاب ارنست کاسیرر : " اسطوره دولت " صفحه 422 بحث را پایان می دهم :
" از میان بردن اسطوره های سیاسی فراسوی توان فلسفه است ؛ زیرا اسطوره از لحاظی آسیب ناپذیر است . استدلال های عقلی بر آن بی اثرند و نمی توان آن را با قیاس های منطقی ابطال کرد. اما فلسفه می تواند خدمت مهمی دیگری انجام دهد . فلسفه می تواند به ما کمک کند تا خصلت دشمن را بفهمیم. برای نبرد با دشمن باید او را شناخت. شناختن دشمن یکی از نخستین اصول یک استراتژی منسجم است. شناختن دشمن فقط دانستن ضعف ها و نقایص او نیست بلکه شناختن نیروی او نیز هست.
همه ی ما دچار این خطا بوده ایم که نیروی اسطوره را دست کم بگیریم. هنگامی که برای نخستین بار اسطوره های سیاسی را شنیدیم آنها را آن قدر پوچ، ناهمساز، تخیلی و مضحک یافتیم که به دشواری توانستیم بر ارزیابی خود غلبه کنیم و آنها را جدی بگیریم. اکنون برای همه ما روشن شده است که ناچیز گرفتن نیروی اسطوره، اشتباه بزرگی بوده است. این اشتباه را نباید دوباره تکرار کنیم. بلکه باید منشأ، ساختار و روش ها و فن اسطوره های سیاسی را به دقت مطالعه کنیم و دشمن را رو در رو ببینیم تا دریابیم که چگونه باید با او بجنگیم."

بعضی ها معتقدند که طباطبایی سلطنت طلب بوده اما نه یک سلطنت طلب معمولی بلکه سلطنت طلبی که به فره ایزدی شاهان اعتقاد داشته و برای آنان مقام ولایت مطلقه قائل بوده است. به قول هگل در ایران باستان نوع حکومت " پادشاهی تئوکراتیک " بوده است. در پادشاهی تئوکراتیک دین و حکومت در هم تنیده شده اند و از یکدیگر جدا شدنی نیستند . طباطبایی هم هوادار چنین حکومتی بوده است. و باز هم به قول هگل "در شرق فقط یک نفر آزاد بوده و هست." طباطبایی هم خواهان چنین پادشاهی بوده است. پس ادمی بوده است سنت پرست و گذشته گرا با ذهنی پیش مدرن و ضد روشنگری.
کاسیرر در کتاب " فلسفه روشنگری " ( صفحات ۲۷۷ و ۲۷۸) می نویسد :


"ولتر میگوید در عصری زندگی میکنیم که خرد هر روز بیشتر از روز پیش هم در کاخ های مجلل بزرگان مهمان است و هم در فروشگاه های شهروندان و حجرۀ بازرگانان. این پیشرفت توقف ناپذیر است و سرانجام میوه های خرد خواهند رسید و باید هم برسند. احترام به گذشته و سنت نباید مانع چیدن این میوه ها شود، زیرا قانون اساسی جهان عقلی این است که این جهان تنها هنگامی وجود پیدا میکند و مستقر میشود که هر روز آن را از نو بیافرینیم. «زمان های گذشته چنان اند که گویی هرگز وجود نداشته اند. همیشه ضروری است که از نقطه ای که در آن ایستاده ایم و ملت ها بدان رسیده اند آغاز کنیم.»
این گفته برخاسته از اندیشه‌هایی است که فقط ولتر می‌توانست آن را با چنین ایجاز و وضوحی بیان کند. این جمله گویای تمام اعتقادات و گرایش‌های عقلی عصر روشنگری است."


سید جواد طباطبایی می نویسد : " از سده ها پیش ، نویسندگان بنیاد گذار سیاسی جدید از هابز تا روسو و بسیاری پس از آنان گفته اند که در مناسبات میان ملت ها وضع طبیعی هرگز از میان نمی رود ." ( طباطبایی : ملت ، دولت و حکومت قانون ؛ جستار در بیان نص و سنت ، تهران ، ، مینوی خرد ، 1398 ، صفحات 312 - 313 ).
در اینجا وضع طبیعی یعنی "ملت ها گرگ یکدیگرند."

این نقل قول کاملا نادرست است. نخست این که روسو هیچ گاه سخن از این که " انسان در وضع طبیعی گرگ انسان است" نزده است. فقط هابز گفته است که : " در وضع طبیعی انسان گرگ انسان است " یعنی پیش از تشکیل حکومت. طباطبایی می گوید هابز و روسو و نیز بسیاری دیگر از نویسندگان سیاسی گفته اند : " ملت ها گرگ یکدیگرند. " در عصر اینترنت می توان به سایت گوگل رفت و پرسید آیا هابز گفته که : ملت ها گرگ یکدیگرند ؟ پاسخ گوگل به من :
“There are three reasons for conflicts appear in Thomas Hobbes' state of nature: competitiveness, diffidence, and glory. These characteristics lead people to fight one another for material gains, safety, and reputation. Ultimately, people need to create a government to protect themselves from one another.”
ونیز
“Hobbes also considers humans to be naturally vainglorious and so seek to dominate others and demand their respect. The natural condition of mankind, according to Hobbes, is a state of war in which life is “solitary, poor, nasty, brutish, and short” because individuals are in a “war of all against all.”

شهرام اتفاق گرامی در حال تهیه فایل‌های صوتی برای کتابشان : " چهار خوانش از طباطبایی" هستند. از من هم دعوت کردند که اگر نقد و نظری در مورد نظرات مرحوم طباطبایی دارم به صورت فایل صوتی در آورم و برایشان بفرستم. در زیر متن خوانده شده در فایل یا فایل های صوتی را می گذارم :

ترجمه عبارات فوق : "هنگامی که در باره مبارزۀ یونانیان با پارس ها می اندیشیم یا به فرمانروایی سترگ اسکندر می اندیشیم کاملا آگاهیم که دلبستگی ما در کدام سوست: ما ارزومندیم که یونانیان از دست بربر ها رهایی یابند و احساس علاقه می کنیم که دولت یونان پابر جا بماند و هم چنین برای فرمانروایی احساس علاقه می کنیم که در مقام فرمانده ارتشی یونانی آسیا را منقاد خویش کرد. "
هگل در بارۀ شیوۀ جنگ ایرانیان با یونانیان در همان کتاب : عقل در تاریخ " صفحات 314 -313 می نویسد:
"چون سراسر سپاه ایران( ... ) می‌خواست رهسپار نبرد شود، نخست فرمان احضار همۀ مردمان آسیایی داده می شد. هنگامی که همۀ جنگنجویان گرد می‌آمدند، لشکرکشی با آن حالت ناآرامی و خوی کوچ‌نشینی که ویژۀ پارسیان بود آغاز می‌شد. بدینسان بود که ایرانیان بر سرزمین سکاها و تراس و سرانجام یونان، که مقدر آن بود که در آنجا نیروی شگرف ایشان در هم شکسته شود، تاخت بردند. این‌گونه لشکرکشی بیشتر به کوچ کردن می‌مانست، زیرا خانواده‌های سربازان با آنان به راه می‌افتادند. هر قومی ویژگی‌ها و ساز و برگ قومی خود را نمایش می‌داد و به صورت گروهی رهسپار کارزار می‌شد. هر یک نظم و شیوۀ پیکار ویژۀ خود را داشت. هر‌دوت از این چشم‌انداز رنگارنگ بدان‌گونه که در لشکرکشی بزرگ ملت‌ها در زمان خشایارشا نمایان بوده پرده‌ای استادانه کشیده است [گویا دو میلیون تن در لشکرکشی همراه او بوده‌اند] با این حال چون این اقوام از حيث نظم و نیز نیرو و دلاوری، نابرابر بودند، به آسانی می‌توان دریافت که چگونه سپاه اندک ولی آزمودۀ یونانیان که از همان روحیۀ (میهن‌پرستی) الهام می‌گرفتند و رهبری بی‌مانند داشتند توانستند در برابر آن سپاهیان پرشماره ولی آشفته ایستادگی کنند. ایالات می‌بایست ساز و برگ اسوران پارسی را که در مرکز شاهنشاهی می‌زیستند فراهم کنند. بابل می‌بایست یک سوم ساز و برگ را بدهد و از این رو به ظاهر توانگرترین ایالت بوده است. و اما دربارۀ درآمدهای دیگر نیز هر قوم می‌بایست که بهترین فرآوردۀ سرزمین خود را به پارس بفرستد: بدینسان عربستان عود می‌فرستاد، شام پارچۀ ارغوانی و جاهای دیگر، چیزهای دیگر."


پس به گفته هگل هنگام لشکر کشی ایرانیان تمامی ایل و عشیره ظاهرا به جبهه می‌رفته‌اند. گویا چیزی مانند ارتش یا نیروهای مسلح وجود نداشته است.
این اظهار نظرهای هگل با آنچه طرفداران «نظریۀ اندیشۀ ایرانشهری» از او نقل می‌کنند از زمین تا آسمان تفاوت دارند. هگل شیوۀ زندگی ایرانیان باستان را ایلاتی و عشایری می‌داند. آیا ساختار جامعه ایران در قرن بیست و یکم ایلاتی و عشایری است؟

"شهرام اتفاق گرامی در حال تهیه فایل‌های صوتی برای کتابشان : " چهار خوانش از طباطبایی" است و من هم این فایل را، با عنوان "دربارۀ اندیشۀ ایرانشهری" برای افزودن به فایل‌های مذکور تهیه کرده ام.
این روزها سخن از "ایرانشهر " و " اندیشۀ ایرانشهری " می‌رود، گویی، این هم افیون جدیدی برای بعضی‌ها شده است. شخصی به نام حسین کاظم زاده که در زمان حکومت هیتلر در برلین بود مجله ای منتشر می کرد به نام "ایرانشهر". او واژه ایرانشهر را مصطلح کرد و حتی آن را به نام خانوادگی خود افزود یعنی شد حسین کاظم زاده ایرانشهر. مرحوم سید جواد طباطبایی این اصطلاح را از حسین کاظم زاده ایرانشهر اقتباس کرده و دومین نظریه نظریه‌پرداز «ایرانشهری» شد.. کاظم زاده ایرانشهر در برلین تحت حاکمیت نازیسم می زیست و سید جواد طباطبایی هم تحت تاثیر کارل شمیت حقوقدان نازی آلمانی بود.
طباطبایی در یک «سخنرانی در سلسله نشست های اندیشه و تمدن ایرانشهری ، تهران ، خانۀ گفتمان شهر و معماری ، نشست بیست و چهارم 11 مهر 1396» می‌گوید:
“هگل در سال 1820 میلادی گفته است : تاریخ جهان با ایران آغاز می شود ، چون اولین دولت را ایرانیان تشکیل داده اند . بنابر نظریۀ هگل، «دولت جدید نطفه‌اش در ایران بسته شده است و سایر کشورها، مانند چین و مصر، در آن دوران گرفتار نظام‌های استبدادی مبتنی بر یک فرد بودند. این کشورها وحدتشان کثرتشان را نمی‌پذیرفت.»
من معتقدم که مرحوم طباطبایی به هنگام گفتن سخنان بالا مطالب زیر را از کتاب " عقل در تاریخ " هگل ترجمه حمید عنایت ( تهران ، چاپ دانشگاه صنعتی ، صفحه 311) مد نظر داشته است :

" امپراتوری ایران ، همچون امپراتوری گذشتۀ آلمان و مملکت پهناور زیر فرمرمان ناپلئون ، امپراتوری به معنای امروزی این واژه بود؛ زیر از کشور های گوناگون فراهم می امد که هر چند ( به شاهنشاهی ایران ) وابستگی داشتند ، لیکن فردیت و عادات و قوانین خود را حفظ می کردند ."
و نیز در صفحه 272 همان کتاب آمده است :
"( ...) در ایران، یگانگی جوهری به صورت ناب در آمده است. مظهر طبیعی آن روشنائی است و (مظهر) روحانیت، نیکی است. این شکل (حکومت) را می‌توانیم پادشاهی خداسالارانه بنامیم. وظیفۀ شاه آن است که نیکی را به کار بندد. ایرانیان مردمان بسیاری را به زیر فرمان خود درآورده‌اند، ولی همه آن‌ها را آزاد گذاشته‌اند تا ویژگی‌های خویش را نگاه دارند؛ از این‌رو حکومت آنان را می‌توان همانند امپراتوری دانست. در حالی‌که چین و هند در اصول خود بی‌حرکت مانده‌اند، ایرانیان (نمایندۀ) انتقال راستین (تاریخ) از شرق به غرب‌اند. هم‌چنان‌که ایران نمایندۀ انتقال به بیرون است، مصر نمایندۀ انتقال آزادی یونانی به درون است. در مصر به آن تضادی که رسالت رفعش به عهدۀ غرب است بر می‌خوریم." [پادشاهی خداسالارانه ترجمه پادشاهی تئوكراتيك است.]
بنابراین سخنی از این که " دولت جدید نطفه اش در ایران بسته شده است " در میان نیست و برداشت سید جواد طباطبایی نادرست بوده است.

If you have read & enjoyed Ernst Cassirer's smaller to the point book "Language & Myth", this is the Next Step! "Essay on Man" is the fuller more advance version, with greater philosophical & historical detail than the pervious gem of a book. Don't worry, it's still easy to read. Maybe a little harder to read than Karl Jasper, but this is not Hegel's Outer Limits of personal idealist words. The most important historical highlights of human expression in language is written with clear insight that only Ernst Cassirer can do. I would consider this Ernst Cassirer's intermediate book with the classic "Philosophy of Symbolic Forms" being his Opus. If I may suggest: start with "Language & Myth", than "Essay on Man", & finish with "Philosophy of Symbolic Forms".

Mentioning Ernest Cassirer the first thing comes to our mind is 'symbolic form'. This concept has been widely quoted and variously explained, particular after publication of Professor Wood's translation of Panofsky's essay on perspective. However the concept of symbolic form remains illusive. Very few had the courage to tackle Cassirer's three volume treatise. This little gem, an essay on man, is quite readable and give a wonderful introduction to Cassirer's philosophy.

This book is for anyone who wants a 30,000 foot view of human thought and being. One of the most important books you will ever read.

“The best and most mature expression of [Cassirer's] thought.”—Journal of Philosophy

"No reader of this book can fail to be struck by the grandeur of its program or by the sensitive humanism of the author."—Ernest Nagel, The Humanist

One of the twentieth century’s greatest philosophers presents the results of his lifetime study of man’s cultural achievements. An Essay on Man is an original synthesis of contemporary knowledge, a unique interpretation of the intellectual crisis of our time, and a brilliant vindication of man’s ability to resolve human problems by the courageous use of his mind.

What the thinkers of the past have thought of the human race, what can be said of its art, language, and capacities for good and evil in the light of modern knowledge are discussed by a great philosopher who had a profound experience of the past and of his own time.

Publisher ‏ : ‎ Yale University Press; Reprint edition (September 10, 1962)
Language ‏ : ‎ English
Paperback ‏ : ‎ 250 pages
ISBN-10 ‏ : ‎ 0300000340
ISBN-13 ‏ : ‎ 978-0300000344

by Ernst Cassirer (Author)

An Essay on Man: An Introduction to a Philosophy of Human Culture

فلسفه و فرهنگ. ارنست کانسیرر. ترجمه  بزرگ نادرزاد. تهران: مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها. وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی، 1360.

یکی از دوستان لطف کردند و فایل پی.دی.اف. ترجمه فارسی کتاب ارنست کاسیرر : " رساله ای در بارِ ۀ انسان : مقدمه ای بر فلسفه انسانی " را برایم فرستادند . مترجم عنوان : "فرهنگ و فلسفه" را که برای ترجمه فارسی برگزیده کرده است که به نظر من گویا نیست. ترجمه فارسی می توانست بهتر از این باشد.

اسپینوزا، یکی از شخصیت‌های مطرح در کتاب «مدرنیته سیاسی»، اثر موریس باربیه است. شخصیتی که باربیه او را در زمره مژده‌رسانان «مدرنیته سیاسی» معرفی می‌کند. (فصل نخست از بخش دوم: «مژده‌رسانان مدرنیته سیاسی: اسپینوزا، لاک، مونتسکیو»، از ص ۱۳۹ تا ۱۵۷ )

اما یادآوری این نکته مهم است که بدانیم،  اسپینوزا بسیار ملهم از کشیش دگراندیشی به نام‌ جوردانو برونو (Giordano Bruno) بوده است. دگراندیشی که پیش‌تر با او آشنا شدیم و می‌دانیم که در دادگاه‌های تفتیش عقاید به مرگ محکوم شد و زنده در آتش سوزانده شد.

در حقیقت، آزاداندیشی و شهامت برونو، الهام‌بخش اندیشمندان بزرگی مانند گالیله، اسپینوزا، شکسپیر و لایبنیتس بوده است.

@ArchiveOfLiberalism
.

Video from Yadollah Moughen

دوستان محبت کرده اند و قطعه ای را که با ویلن نواخته بودم روی یوتیوپ گذاشته اند.

تلاقی فلسفه و موسیقی

ویلن: یدالله موقن
تنبک: هدایت‌الله موقن
خواننده: فرهاد اسماعیلی.

👈 اینجا ببینید و بشنوید

@ArchiveOfLiberalism
.

🎵ای وطن من

🎼 خواننده: کوهسار کلباسی

نوازنده تار: تارا رودگریان

نوازنده دف و تنبک : کیهان شریفی

شاعر: ملک‌الشعرا بهار

به یاد زنده‌یاد پرویز مشکاتیان

ای خطّهٔ ایران مهین‌، ای وطن من
ای گشته به مهر تو عجین جان و تن من

تا هست کنار تو پر از لشکر دشمن
هرگز نشود خالی از دل محن من

دردا و دریغا که چنان گشتی بی‌برگ
کاز بافته‌ی خویش نداری کفن من

و امروز همی گویم با محنت بسیار
دردا و دریغا وطن من‌، وطن من

#نوا
♦️♦️♦️

t.me/nutqiyyat

Instagram.com/Nutqiyyat

بعضی دوستان می گویند با موبیل تصویری دیده نمی شود. فایل زیر با موبیل هم تصویری دیده می شود. از آقای مجید تولا که فایل زیر تهیه کردند سپاسگزاری می کنم.

ویلن : یدالله موقن . تنبک : هدایت الله موقن . خواننده : دکتر فرهاد اسماعیلی.

قطعه زیر را شاید بیش از یک دهه پیش نواخته ام. پس از آن دیگر دست به ویلن نبرده ام. برادرم هدایت موقن با تنبک مرا همراهی می کند.

درباره سکولاریسم
فیلم سخنرانی یدالله موقن

جلسه رونمایی از کتاب
«چهار خوانش از طباطبایی»
به میزبانی صدانت
📖 دسترسی به کتاب
🎧 سایر فایل‌های جلسه

#سکولاریسم

@sedanet
@motochaker
@ArchiveOfLiberalism
.

فایل تصویری سخنان من به مناسبت رو نمایی کتاب " چهار خوانش از طباطبایی :

☺️ رونمایی از کتاب «چهار خوانش از طباطبایی» نوشته‌ی شهرام اتفاق

👤 سخنرانان: کاظم علمداری، یدالله موقن، نظام بهرامی کمیل ، محمد امیر قدوسی

در این اثر نویسنده کتاب ما را با مبانی تئوریک چهار جریان فکری و سیاسی و زیرشاخه‌های آن‌ها در سپهر سیاسی ایران آشنا می‌کند. برخی از این جریان‌ها در ساختار قدرت سهم داشته‌اند و اثر گذار بوده‌اند؛ و برخی دیگر، در داخل یا بیرون مرزهای کشور در انتظار فرصت مناسبی برای نقش‌آفرینی هستند.

یکی از سرچشمه‌های تئوریک این جریان‌ها، آموزه‌های «سید جواد طباطبایی» است و وجه مشترک آن‌ها به حساب می‌آید.

این چهار جریان عبارت هستند از «محافظه‌کاران»، «لیبرال‌های محافظه‌کار فقهی»، «پادشاهی‌خواهان مشروطه‌طلب» و «ناسیونالیست‌های افراطی».

نویسنده بر این گمان است که کشور ما طی چند دهه اخیر، از امر خطیر «توسعه» غافل مانده است و دیگر مجالی برای آزمودن مسیرهای نامکشوف ندارد و تأکید دارد که باید بکوشیم تا قطار کشورمان، دوباره بر روی ریل توسعه بازگشته و مترصد حرکت به سوی نظمی لیبرال-دموکراتیک باشد و در آن مسیر گام‌ بردارد.

به این اعتبار، این کتاب، کوششی برای تحقق این هدف بوده است: معرفی بیراهه‌ها و کوچه‌های بن‌بستی که از ناکجاآبادهای جدیدی سر در خواهد آورد و مقایسه آن‌ها با برخی تجربیات جهانی که به «توسعه‌» رهنمون شده‌اند.

📎 برای دریافت صوت جلسه و PDF کتاب این‌جا کلیک کنید

🙂 @sedanet
🔵 @ArchiveOfLiberalism

💠 جلسه مجازی
رونمایی از کتاب
«چهار خوانش از طباطبایی»
اثر شهرام اتفاق
انتشارات ایران آکادمیا
لاهه - هلند - جولای ۲۰۲۴

3⃣ بخش سوم

🔸سخنرانان:
کاظم علمداری
یدالله موقن
نظام بهرامی کمیل
محمدامیر قدوسی

تاریخ برگزاری:
چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳
۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴
ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران
ساعت ۱۰ به وقت کالیفرنیا
ساعت ۱۹ به وقت آلمان

میزبان رویداد:
موسسه صدانت

📖 دسترسی به کتاب

🎧 دسترسی‌ها در تلگرام:
بخش۱ / بخش۲ / بخش۳
مجموع هر سه بخش

🎧دسترسی در جی‌پادکست
🎧دسترسی در کست‌باکس
🎧دسترسی در اسپاتیفای

🎥 فیلم سخنرانی موقن

@sedanet
@motochaker
@ArchiveOfLiberalism
.

💠 جلسه مجازی
رونمایی از کتاب
«چهار خوانش از طباطبایی»
اثر شهرام اتفاق
انتشارات ایران آکادمیا
لاهه - هلند - جولای ۲۰۲۴

2⃣ بخش دوم

🔸سخنرانان:
کاظم علمداری
یدالله موقن
نظام بهرامی کمیل
محمدامیر قدوسی

تاریخ برگزاری:
چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳
۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴
ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران
ساعت ۱۰ به وقت کالیفرنیا
ساعت ۱۹ به وقت آلمان

میزبان رویداد:
موسسه صدانت

📖 دسترسی به کتاب

🎧 دسترسی‌ها در تلگرام:
بخش۱ / بخش۲ / بخش۳
مجموع هر سه بخش

🎧دسترسی در جی‌پادکست
🎧دسترسی در کست‌باکس
🎧دسترسی در اسپاتیفای

🎥 فیلم سخنرانی موقن

@sedanet
@motochaker
@ArchiveOfLiberalism
.

💠 جلسه مجازی
رونمایی از کتاب
«چهار خوانش از طباطبایی»
اثر شهرام اتفاق
انتشارات ایران آکادمیا
لاهه - هلند - جولای ۲۰۲۴

1⃣ بخش اول

🔸سخنرانان:
کاظم علمداری
یدالله موقن
نظام بهرامی کمیل
محمدامیر قدوسی

تاریخ برگزاری:
چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳
۲۵ سپتامبر ۲۰۲۴
ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران
ساعت ۱۰ به وقت کالیفرنیا
ساعت ۱۹ به وقت آلمان

میزبان رویداد:
موسسه صدانت

📖 دسترسی به کتاب

🎧 دسترسی‌ها در تلگرام:
بخش۱ / بخش۲ / بخش۳
مجموع هر سه بخش

🎧دسترسی در جی‌پادکست
🎧دسترسی در کست‌باکس
🎧دسترسی در اسپاتیفای

🎥 فیلم سخنرانی موقن

@sedanet
@motochaker
@ArchiveOfLiberalism
.

فیلم سخنرانی یدالله موقن در جلسه رونمایی از کتاب «چهار خوانش از طباطبایی» به میزبانی صدانت

👈 اینجا ببینید

📖 دسترسی به کتاب

دسترسی به سایر بخش‌های جلسه:
🎧 دسترسی‌ها در تلگرام:
بخش۱ / بخش۲ / بخش۳
مجموع هر سه بخش

🎧دسترسی در جی‌پادکست
🎧دسترسی در کست‌باکس
🎧دسترسی در اسپاتیفای

@sedanet
@motochaker
@ArchiveOfLiberalism
.

فایل های سخنرانی های جلسه رونمایی کتاب " چهار خوانش از طباطبایی " در زیر گذاشته می شوند :

پس بر خلاف ادعای مرحوم طباطبایی مسیحیت بر خلاف اسلام از همان آغاز قلمروی را به نام قلمرو امور سکولار می‌ شناخته است. کازانووا در ادامه می گوید با سکولار شدن جوامع غربی :
«برای نخستین بار قلمرو دینی، کاملاً درون کارکرد دینی خودش قرار می‌گیرد و بسیاری از کارکردهای غیردینی را که در خود انباشته بود و دیگر نمی‌توانست به طور مؤثر انجام دهد، از دست می‌دهد یا رهایشان‌ می‌کند. نظریۀ سکولاریزاسیون نیازی ندارد که وارد جستجوی مجادله‌انگیز علت نخستینی شود که فرایند متمایزسازی را به حرکت درآورد. از چشم‌انداز ویژه‌اش، بسنده است که نقش چهار تحول همزمانی را مورد تأکید قرار دهیم که در متزلزل کردن نظام دینیِ طبقه‌‌بندی‌‌کننده نقش داشتند: ا- اصلاح دینِ پروتستان ۲- شکل‌گیری دولت‌های مدرن ۳- نظام سرمایه‌داری مدرن و ۴- انقلاب علمیِ اوایلِ دورۀ مدرن؛ هر یک از این چهار تحول، به پویاییِ فرایندِ مدرنِ سکولاریزاسیون کمک کردند.»
او هم از سکولار شدن جامعه سخن می گوید.
کازانووا تاثیر نظریه تکامل داروین را بسیار موثرتر از اندیشه دیگر دانشمندان در روند سکولاریزاسیون می داند. و از پیش از داروین و پس از داروین سخن می گوید.

می بینیم که موضوع سکولاریسم بسیار پیچیده است و صرفا به معنای توجه به امور دنیوی نیست؛ بلکه بخشی از فرایند های پیچیده متمایزسازی در درون جامعه است.

با درود به بیندگان محترم و همکاران گرامی جنابان علمداری ، دکتر بهرامی ، محمد امیر قدوسی و همچنین با درود و تشکر از جناب شهرام اتفاق و جناب پرهام که مرا برای حضور در این جلسه دعوت کردند و نیز با تشکر از خانم مهناز آزاد مسؤل فنی سخن خود را در باره سکولاریسم که موضوع بحث یکی از فصل های کتاب ارزنده " چهار خوانش از طباطبایی " است آغاز می کنم.

آقای دکتر طباطبایی همچون عده ای دیگر به جای سکولاریسم واژه ی عربی «عرفی» را به کار می برد که به دلایل زیر آشکارا نادرست است.
برنارد لوئیس که اسلام شناس مشهوری بود در کتابش: "چه چیزی به کژراهه رفت؟" می نویسد :
«نخستین برخورد مسلمانان با سکولاریسم در انقلاب فرانسه بود که آنان آن را نه به منزله ی انقلابی سکولار (واژه و مفهومی که در آن زمان برایشان بی معنی بود)؛ بلکه انقلاب فرانسه را به منزله ی انقلابی مسیحیت زدا می دیدند که برایشان جالب بود. زیرا پیش از آن، همه‌ ی جنبش های فکری و اجتماعی در اروپا خود را در قالب اصطلاحات مسیحیت بیان میکردند.»
لوئیس در ادامه مینویسد: «همه ی اندیشه ها و نظریه های سکولار مورد مخالفت مسلمانان قرار نمیگرفت؛ فقط نادیده گرفته می شد. فقط در این اواخر بعضی از سنت گرایان اسلامی و فقها ایده های سکولار را نه فقط خطری برای مسیحیت بلکه خطری برای اسلام هم می دیدند و به مخالفت با آنها برخاستند.».
برنارد لوئیس در ادامه مینویسد:
«بیگانگی مسلمانان با سکولاریسم در چارچوب تلاش برای یافتن معادلی برای آن دیده می شود. ترک های عثمانی نخستین مسلمانانی بودند که درصدد مطالعه ی غرب و ساختن یا اقتباس اصطلاحاتی برای اندیشه ها و مصنوعات غربی برآمدند. در اولین بحث های ترکان درباره ی سکولاریسم در برابر آن اصطلاح "لادینی" را گذاشتند، که معنای تحت اللفظی آن "غیردینی" است. اما ترکان دریافتند که اصطلاح "لادینی" تحریک آمیز است؛ چون معنای بی دینی هم میدهد (...) بنابراین واژه ی لائیک را به کار بردند که واژه ای فرانسوی است.»
اما عرب ها در برابر واژه ی سکولاریسم چه اصطلاحی را گذاشتند؟ اگر واقعاً واژه ی «عرف» که عربی است همان معنای سکولاریسم یا لائیسیته را دارد، پس باید به آسانی واژه های «عرف» و «عرفی» را در برابر سکولار و سکولاریسم به کار میبردند؛ اما این کار را نکردند؛ چون می دانستند میان اصطلاح سکولاریسم و اصطلاح «عرف» دنیایی فاصله است. عرف به معنای رسم است و با سنت پیوند عمیقی دارد. مثلاً قانون عرفی را در برابر Customary law یا traditional law گذاشته می‌شود و نه secular law.
برنارد لوئیس در همین رابطه می نویسد:
"«عالَمانی» به معنای تحت اللفظی «این‌جهانی» یا «دنیوی» بود که معادل سکولار، ناسوتی و غیردینی به یکسان به کار گرفته شد (...) سپس واژه «عِلمانی» برگرفته از «عِلم» به معنای دانش [معادل سکولار] به کار رفت.
پس عرب ها «عِلمانی» یا «عالَمانی» را در برابر سکولاریسم وضع کرده اند؛ نه «عرف» و «عرفی» را."
پس واژه عرف به هیچ وجه معادل مفهوم سکولار نیست..
آقای طباطبایی می نویسند:
«اسلام به خلاف مسیحیت دین دنیا هم بود. میتوان گفت که کوشش برای سکولار کردن اسلام، که دست کم صد ساله است، اگر بتوان گفت سالبه به انتفاء موضوع است. زیرا سکولار کردن اسلام در درون اوست و اسلام نیازی به آن نداشته است. این دین ، "دنیا" و قلمرو "عرف" را به رسمیت شناخته است. اسلام از همان آغاز سکولار بوده است.»
این سخنان در حالی گفته می شود که گوینده اش تحت یک حکومت تئوکراتیک شیعه به سر می برده است و در همسایگی ایران افغانستان نیز یک حکومت تئوکراتیک سنی وجود دارد.
در مقاله ای که درباره ی کتاب دولت ممتنع تالیف وائل بن حلاق نوشتم و در مجله قلمیارن به چاپ رسید از قول حلاق آورده بودم که "مسلمانان نمی توانند سکولاریسم حاکم بر دولتهای مدرن را بپذیرند؛ چون در اسلام فقط خدا می تواند قانون وضع کند نه انسان و قوانینی که خدا وضع کرده است قوانین شرع‌اند."
پس آیا اسلام یک تئوکراسی است ؟ برنارد لوئیس نیزهمین پرسش را مطرح می کند:
” آیا دولت کلاسیک اسلامی یک تئوکراسی [= حکومت دینی] بود؟(…) پاسخ قطعا مثبت است. یعنی این که به اعتقاد مسلمانان، خداوند حکمران حقیقی است؛ سرچشمه ی غایی قدرت و یگانه منبع قانونگذاری است . و در جای دیگری لوئیس می نویسد: ” اسلام در اصل، اگر نه در عمل، به معنایی دیگر و عمیق تر تئوکراسی است. تئوکراسی به طور تحت اللفظی به معنای حاکمیت خداست. و در این معنا در تئوری، اسلام همیشه یک تئوکراسی بوده است. در رم باستان سزار، خدا بود، در مسیحیت هم سزار وجود دارد و هم خدا. ولی در اسلام خدا هم خداست و هم سزار؛ به این معنی که خدا عالی ترین مقام در حکومت است؛ منبع حاکمیت است؛ و از اینرو منبع قدرت و قانون. دولت، دولت خداست، قانون، قانون خداست، ارتش، ارتش خداست و البته دشمن هم ، دشمن خداست.”

دکتر سید جواد طباطبایی می نویسد :
" (...)در مورد اسلام باید گفت که در واقع، از زمانی که احکام شرع به نظام حقوقی مدونی تبدیل شد، سکولاریزاسیون آن عملی شده است. در ایران، این اتفاق با پیروزی جنبش مشروطه خواهی و شروع کار مجلس برای تدوین قانون‌های جدید - برپایه فقه شیعی - افتاد.» (طباطبایی، فصلنامه ناقد سال اول، شماره دوم ، 1383 ، صفحۀ 41)
ببینیم نظر یکی از برجسته ترین اسلام شناسان و خاور شناسان در باره قوانین شرع یا فقه چیست ؟ کریستیان سنوک -اورک رونج اسلام شناس و خاورشناس هلندی در مورد فقه چنین اظهارنظر کرده است:
” فقه از قانون مدرن و قانون رمی متمایز است. چون آموزه ای درباره ی تکالیف، به گسترده ترین معنای واژه است و نمی توان آن را به مولفه های دینی، اخلاقی و حقوقی تجزیه کرد. فقه با تکالیف ”برونی” سر و کار دارد، تکالیفی که از سوی انسان قابل عمل است و خدا آن ها را نهادینه کرده است. اما این تکالیف، بدون استثناء، تکالیف نسبت به خدا هستند و متکی به اراده ی لایزال او. همه ی تکالیفی که انسان می تواند تصور اجرای‌شان را بکند در نظر گرفته شده اند، همه تکالیف انسان در هر شرایطی و در ارتباط با هر کسی. "

طبق نظر ماکس وبر که خود حقوقدان و جامعه شناس حقوق بوده است، قانون شرع ، قانونی است شکلی و غیرعقلانی و قانون سکولار قانونی است شکلی و عقلانی. بنابراین تصویب قوانین شرع توسط مجلس آنها را تغییر ماهیت نمی دهد. فقط با این کار نفوذ سنت و روحانیون بیشتر می شود.

ماکس وبر در باره این موضوع تحقیق کرد که چرا فقط در غرب مناسبات سرمایه داری رشد کرد . او دین های هندی ، چینی ، اسلام و مسیحی را مطالعه کرد و در مورد اسلام به این نتیجه رسید :
: "اسلام به منزلۀ اعتقادی شخصی، مانعی در راه فعالیت اقتصادی نیست (...) اما دولتی که در چارچوب اسلام شکل می گیرد، و تشکیلات آن و نیز نظام قضایی محصور در قوانین شرع و اجرای احکام و حدود، سبب ایجاد نوعی پاتریمونیالیسم شرقی می گردد؛ که این پاتریمونیالیسم، مانع پیدایش و رشد مناسبات سرمایه داری صنعتی و در نتیجه پیدایش جامعۀ مدرن می شود". ولی آقای طباطبایی بر عکسِ نظر ماکس وبر معتقدند که قوانین شرع باید اجرا شوند؛ چون مجلس اول یا دوم آنها را تایید کرده است.
اما ببینیم نظر صاحب نظران در باره سکولاریسم چیست ؟
مطلب زیر پشت جلد ترجمه فارسی کتاب "عصر سکولار" تالیف چارلز تیلور آمده است : «این کتاب روایتی است تاریخی از روند پدیدار شدن جوامع سکولار غربی. تیلور در این کتاب با متمایز کردن مفاهیم متفاوتی از سکولاریسم، یعنی جدایی نهاد دین از حکومت (مفهوم اول) و کم رنگ شدن سلوک مذهبی و شرکت در مراسم کلیسا (مفهوم دوم)، به مفهوم سومی از سکولاریسم می پردازد که حاکی از این است که جامعه سکولار، جامعه ای است که در آن طیف گسترده ای از رویکردهای مذهبی، غیرمذهبی یا ضدمذهبی دارای اعتباری یکسان می گردند. به عبارت دیگر تیلور به شرح این روایت می پردازد که چه تغییراتی در بنیان اندیشه و تصورات اجتماعی مردمانی که در این ناحیه زندگی می کردند صورت گرفت، که اجازه داد مواضع معنوی گوناگون بتوانند به صورتی مسالمت آمیز همزیستی داشته باشند. از این منظر، عصر سکولار می تواند پادزهری برای مقابله با جزم اندیشی و انحصارطلبی مذهبی و همچنین مقابله با مذهب ستیزی تندرو تلقی شود.»
می بینیم که چارلز تیلور از سکولار شدن جامعه سخن می گوید نه سکولار شدن دین.
آیا در جوامع اسلامی این سه مفهوم از سکولاریسم حاکم اند ؟ به هیچ وجه .
چادویک نویسنده کتاب "سکولار شدن ذهن انسان اروپایی در قرن نوزدهم" مدعی است که سکولارشدن ذهن اروپاییان در قرن نوزدهم نتیجه تاثیر نوشته های مارکس ، داروین ، جان استوارت میل و آگوست کنت است. او سست شدن سلطه کلیسا و تعالیمش را بر جوامع اروپایی تغییری بزرگ در زندگی و اندیشه انسان غربی می داند. پی آمد سکولار شدن ذهن انسان اروپایی سکولار شدن جامعه است و نتیجه اش سکولار شدن حکومت. این کتاب در سال 2008 توسط دانشگاه کمبریج به چاپ رسیده است.
خوزه کازانووا در کتاب "سکولاریزاسیون ، روشنگری و دین مدرن " می نویسد : «از لحاظ شرعی، کشیشان میتوانستند هم دینی باشند و هم سکولار. آن کشیشانی که تصمیم می گرفتند از جهان سکولوم بیرون بیایند و خود را وقف زندگی کمال مطلوب کنند "کشیشان دینی" را تشکیل میدادند؛ اما آن کشیشانی که در دنیا زندگی میکردند، "کشیشان سکولار" بودند.»

متن سخنان خود را به مناسبت رونمایی کتاب " چهار خوانش از طباطبایی " در زیر برای علاقمندان می گذارم :