Davronbek Tojialiyev sahifasi @davronbekt Channel on Telegram

Davronbek Tojialiyev sahifasi

@davronbekt


Давронбек Тожиалиев — журналист. Ziyouz.com портали асосчиси

Блог: davronbek.ziyouz.com
Facebook: https://www.facebook.com/davronbekt
Twitter: https://twitter.com/ziyouz
Youtube: https://www.youtube.com/@davronbekt

Davronbek Tojialiyev sahifasi (Uzbek)

Давронбек Тожиалиев саҳифаси сизга журналист Давронбек Тожиалиевнинг аккаунтидан маълумотларни топиш учун янгиликлар ва тадқиқотларни кўриш имконияти беради. Тожиалиевнинг блоги веб-сайти davronbek.ziyouz.com давлатимизни баҳс қилади ва унинг фаолияти Ўзбекистондаги маданият сўзида мухим плацда турмоқда. Тожиалиевнинг Facebook саҳифаси https://www.facebook.com/davronbekt га кириб, ундан янги янгиликларни ва тадқиқотларни кузатишингиз мумкин. Унинг Twitter саҳифаси https://twitter.com/ziyouz ва Youtube канали https://www.youtube.com/@davronbekt орқали у муаллифнинг ишлари билан танишишингиз мумкин. Сизга журналистик хабарлар ва маълумотлар кўрсатиш учун Давронбек Тожиалиевнинг саҳифасига обуна бўлинг ва унинг ишлари билан танишинг.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

20 Jan, 12:43


Узоқдан шаршаранинг овози эшитилмоқда. Икки тарафи 50 метрли тик канъон, канъон ўртасини ёриб Палтов шаршараси тушади. Угом-Чотқол давлат қўриқхонаси ҳудудида жойлашган Палтов (Палтау) шаршараси баландлиги 35-40 метрни ташкил этади. Суви лойқа. Шаршаранинг ён ва ост тарафлари музлаган. Шаршара остида 2 метр қалинликдаги музлик юзага келган.

Палтовнинг маъноси ҳақида икки хил фикр бор. Биринчи версияга кўра, Палтов “пўлат тоғ” сўзларидан олинган бўлиб, кейинчалик Палтов, Палтау дея ўзгаришга учраган. Иккинчи версияга кўра “бол тоғ” Полтоғ-Полтов-Палтов-Палтау тарзида ўзгарган.

Шаршара олдида нафас ростлагач, юқорига кўтарила бошладик. Асосий сўқмоққа чиқиб олгунча кескин кўтарилиш талаб қилинади. Палтов водийси булут билдан қопланган. Айрим булут қатламлари биздан пастда бўлса, айримлари юқорида парвоз қилмоқда.

Кечаси қор ёққани учун кунгай тарафдаги сўқмоқдан юриш осон кечди. Палтов қишлоғига етганда шу ерлик қирғиз киши билан гаплашиб қолдим. Биз чиқаётган Додекатим чўқисининг маъноси ҳақида сўрадим. Ривоят қилишларича, бир замонлар Палтов қишлоғига душманлар ҳужум қилганда, эркаклар ҳимоя учун пастда қолган, аёллар тўдалашиб, шу чўққига чиқиб олишган экан. Шундан бу чўққи "тўда хотин" деб ном олган экан. Кейинчалик рус топографлари чўққи номини Додекатим деб харитага туширишган.

Қишлоқдан ўтаётганимизда бўриларнинг увиллаган овозини эшитдик, лекин ўзини кўрмадик. Чўққигача икки йўл мавжуд: нисбатан тикка, кескин кўтарилиб бориладиган қисқа йўл; айланиб ўтиб бориладиган, лекин нишаблик пастроқ бўлган узун йўл. Биз узун йўлни танладик. Тоғнинг терскай тарафларида қор қалинлиги 1 метрга етади. Айрим жойлар музлагани учун йўл очиб бориш осон эмас.

Соат 13 ларда денгиз сатҳидан 2015 метр баландликдаги Додекатим (Тўдахотин) чўққисига етиб бордик. Чўққи усти яссироқ бўлиб, бемалол ўтириш мумкин. Ўновлон шу ерда тушлик қилдик. Тушишда тикроқ, лекин қисқароқ йўлдан ҳаракатландик. Айрим жойларда сирпаниб тушдик.

Кейинги манзилимиз Обираҳмат қишлоғи бўлди. Аввал Обираҳмат шаршараси олдидаги археологик қазишмалар ўтказилган жойни кўрдик. Сўнг юқорига кўтарилиб, асосий ғорни қидирдик.

Офлайн харитада ғор ўрни бироз нотўғри кўрсатилган экан. Лекин ғорнинг оғзи кўринмайди. Мен бир тарафдан, шериклар иккинчи томондан ғор оғзини қидириб топдик. Пастдан қараганда ғор оғзи умуман кўринмайди. Ғор пастга қараб кетгани учун яқинига бормагунингизча топиш қийин.

Обираҳмат ғори кенг ёйсимон шаклда бўлиб, эни 20 метрча келади, чуқурлиги 5 метрга яқин. Тепада туйнуги бор. Айрим пайтлари ғор қиясидан чучук сувли шалола оқиб тушади. Ғор ичкариси тупроғи нам. Ҳозир ташқарида ҳарорат -5 даража бўлса, ичкарида 10-15 даражани ташкил этади. Ғорга кираётганимизда унинг ичидан кўршапалак ва каптарлар учиб чиқди. Ғор остида ҳам бир туйнук бўлиб, кейинги залга олиб чиқади. У ерга махсус жиҳозлар билангина тушиш мумкин.

Обираҳмат ғорини тарихчи олимлар мустье маданиятига доир қадимги манзилгоҳ сифатида баҳолашади. Ғор ичида узоқ вақт давомида ҳосил бўлган 21 маданий қатламнинг умумий қалинлиги 10 метрни ташкил этади. Ғорни 1962 йили A. Муҳаммаджонов ва С. Насриддинов топган. Ғордан найзасимон қуроллар, нуклеуслар, турли хилдаги тош кесгичлар, понасимон қуроллар, бигизлар топилган. Топилмалар Ўрта Осиёда тош даврининг энг бой коллекцияларидан бирини ташкил қилади. Шунингдек, ғордан бир неча ҳайвон, жумладан ғор шери суяклари топилган.

Ғордан чиқиб, Палтовсой тарафга тушдик. Сойдан ўтиб, яна бироз кўтарилиб, эрталаб юрган сўқмоғимизга тушиб олдик.

Шу куни жами 18 км йўл юриб, 1156 метр кўтарилдик.

Тошкент – Бурчмулло – Палтов – Тўдахотин – Обираҳмат
19 январь 2025 йил


@davronbekt

Видеоси: https://www.youtube.com/watch?v=8FGE4j3LDQk

Davronbek Tojialiyev sahifasi

20 Jan, 12:42


Қиш мавсумида Палтов (Палтау) шаршараси, Додекатим (Тўдахотин) чўққиси ва Обираҳмат ғорига сафаримиз жуда сермаҳсул бўлди.

Палтовсой дарасига Чорвоқ сув омборининг жанубий қирғоғи бўйлаб, Бурчмулло қишлоғигача бориб, кўприкдан ўтилади, тахминан 500 метр ўтгандан сўнг чапга грунт йўлга бурилади. Йўлнинг охири чегара ва қўриқхона постига олиб боради. Бу жойлар Ўзбекистон ва Қирғизистон давлат чегараларига яқин бўлгани учун шу постда паспортлар регистрация қилинади. Сўнг қўриқхона ҳудудига кирилаётгани учун 18000 сўм тўланади. Ичкарига машинада ҳам кирса бўлади.

“Тўпаланг”чилар қурган цемент минизаводи олдига машинани қўйиб, шаршара томон йўл олдик. Шаршарагача тоғ йўлини кенгайтиришгани учун 3,5 километрлик масофани бир соатга қолмасдан босиб қўйдик.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

13 Jan, 11:42


Бу сафар ҳам махсус кийим ва жиҳозларни олиб, ҳеч бўлмаса шу масофани босиб ўтишни, агар Аллоҳ йўлимизни осон қилса, чўққигача чиқишни ният қилиб йўлга чиқдим. Саҳар соат 6:00 да Чимёндаги дор йўли олдидан сафарни бошладик.

Денгиз сатҳидан 1650 метр баландлик. Чанғичилар йўлни текислаб қўйишгани боис дор йўли остидан юқорига осон юрдик. 1850 метр баландликдан у ёғига 50-70 сантиметр қор устидан ўзимиз йўл очишимизга тўғри келди.

Узоқдан, юқорида чироқ ёғдулари кўринмоқда. Яхши бўлди, ёлғиз эмас эканмиз, биздан олдин чиқаётганлар бор экан. Улар нисбатан тикроқ бўлган ён қир орқали кўтарилишган экан. Хайрият, 2100 метр баландликда асосий сўқмоққа чиқиб олдик.

Биздан олдингилар юриб, йўл очиб қўйишган экан, изма-из кўтарилдик. Эрталаб бўлгани учун қорлар қаттиқ, юриш нисбатан қулай. Бу ёғига тоғнинг қирраси бўйлаб юқорига кўтарилаверамиз. 2300 ва 2500 метр баландликда тоғнинг бел қисмида текис жойлар мавжуд. Ёзда чўпонлар шу ерга қароргоҳ қилади.

2700 метр баландликда қорни эритиб, чой қайнатдик. Чўққигача тахминан 600 метр кўтарилишимиз ва 2,5 км масофани босиб ўтишимиз керак. 2850 метр баландликда тикроқ қоя чиқди. Қоя қор билан қопланиб, музлагани сабаб унга чиқиш муаммо. Қоянинг ўрта қисмига юпқароқ арқон боғлашибди, лекин оғирроқ одамни кўтармайди. Бир-биримизга кўмаклашиб, қояга чиқиб олдик.

Қоядан 30 метр юрилганда кичик грот мавжуд. Бу ерда альпинистлар учун ёдгорлик тахталари ўрнатилган. 3000 метр баландликдан чўққи сари йўлнинг энг хавфли қисмлари - «жандарм» — қоядор йўлак бошланади. Эҳтиёткорликни максимум ошириш керак. Бу жойларни акрофобларга (баландликдан қўрқувчилар) тавсия этмаган бўлардим.

Гротдан 200 метрча ўтгандан сўнг 70 даражали тик қоядан ўтадиган йўл чиқади. Сўқмоқнинг эни 20-30 см, узунлиги 15 метр. Бу ердаги қояга арқон қоқиб қўйилган. Арқонни ушлаб нариги томонга ўтиб оласиз. Оёқ остингиздаги қор музлаган бўлиши мумкин. Иложи борича пастга, жар тарафга қарамасликка ҳаракат қилинг.

Биринчи арқон йўлдан ўтиб, 50 даражали қияликдан тепага кўтарилади. Ушбу қорли йўлакда ҳар бир қадамни ўйлаб босиш керак. Иккинчи арқон йўли узунлиги 50 метр бўлиб, тахминан 70 даража юқорига кўтарилишда ёрдам беради. Ҳозир қор қоплангани учун бу ерда сирпаниш хавфи ҳам бор. Шунинг учун жуда эҳтиёт бўлиш ва қўшимча арқон билан ҳимояланиш талаб қилинади.

«Жандарм»лардан ўтиб олдингизми, марра сизники. Гарчи чўққигача ҳали 150 метр кўтарилиш ва 500 метр ошиб бориш талаб қилинса-да, асосий хавфли ҳудуддан ўтиб олганингиз учун кўнглингизга хотиржамлик кириб келади.

Биздан икки соат олдин йўлга чиққан альпинистлар жамоасига раҳмат. Агар улар йўлни очиб келишмаганида бу жойгача кўтарила олишимиз савол остида қоларди. Альпинистлар билан чўққига 20 метр қолганда тўқнашдик. Раҳмат айтиб, бирга чўққига кўтарилдик.

Соат 14:30. Алҳамдулиллаҳ. Бу ердаги манзарани сўз билан ифодалаб, қалам билан чизиб беришнинг имкони йўқ. Ҳаво очиқлиги боис Чотқол, Угам, Пском, Қоржонтов тизмаларининг баланд чўққилари билан бирга Қозоғистон ва Қирғизистон тоғлари ҳам яққол кўриниб турибди.

Чўққида ярим соатча қолиб, фото ва видео лавҳаларни олиб, қайтишга чоғландик. Соат 16:00 да гротга тушиб, жамоани пойлаб турдик. Шомни шу ерда ўқиб, навбатдаги тик қоядан арқон билан тушиб, йўлни давом эттирдик.

Ой тўлишгани учун тун бўлса-да, атроф ёруғ, ҳатто чироқсиз ҳам юриш мумкин. 2400 метрга тушганимизда кун қуёшли бўлгани сабаб қорлар анча юмшаб қолган экан. Баъзи жойлардан ёшликни эслаб, сирпаниб тушдик.

Шу куни жами 16 километр йўл юриб, жами 1714 метр кўтарилдим. 5115 калория йўқотдим. 14 ярим соатлик сафарнинг 7 соату 20 дақиқаси юриш билан ўтди.

Катта Чимён
12 январь 2025 йил


Видеоси: https://youtu.be/llWBLiBn3HY

Davronbek Tojialiyev sahifasi

13 Jan, 11:41


Қишда баланд чўққиларга чиқиш осон иш эмас. Ўзбекистонда тоғ туризми учун қишда 2500 метргача бўлган чўққиларга чиқиш мумкин. Ундан юқорисига эса яхшигина тажриба, махсус экипировка ва жиҳозлар талаб қилинади.

Қиш мавсумида Катта Чимён (3309 метр) чўққисига кўтарилиш одатда ҳаво яхши бўлган кунларда икки кунлик режалаштирилади. Чунки, тоғда қор қалинлиги 2 метргача етади. Айрим жойларда қалин қор оралаб йўл очиш катта қийинчилик туғдиради. Шунинг учун биринчи кун 3000 метргача бўлган жойгача кўтарилинади ва ўша ерга қорни қазиб, текислаб палатка ўрнатилади. Шу ерда тунаб, эртаси куни саҳарлаб чўққига кўтарилиш бошланади.

Бунгача қиш мавсумида Катта Чимённинг ғарбий ён бағридан кўтарилиб, қарийб 2900 метр, грот ёнидаги тик қоягача чиққан эдим. Ундан уёғига қор жуда қалинлиги сабаб ўта олмагандим.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

06 Jan, 13:02


Чўққидан Чотқол тизмасининг Ҳавла, Учтош, Оқтош, Суренота, Кўкбет, Мойғашқон чўққилари салобат билан кўринади.

Тушишда бошқа тарафдан қайтдик. Биздан олдинги чиққанлар йўлни очиб қўйишгани боис жуда тез тушдик. Чўққидан Паркентсойга 1 ярим соатда тушдик.

Батафсил видеоси: https://www.youtube.com/watch?v=qnihXyrNgnQ

Davronbek Tojialiyev sahifasi

06 Jan, 13:01


Йилнинг илк сафарини Паркент тумани, Кумушкон қишлоғи, Ҳазрати Али бува масжиди олдидан бошладик. Масжиднинг юқори қисмигача асфальт йўл барпо қилишибди. Ана шу асфальт йўл бўйлаб, юқориладик. Тепароқда 20 га яқин икки қаватлик дам олиш коттежлари қурилибди.

Шу ердан Олтинбел довони тарафга бурилиб йўлни давом эттирдик. Бу ёғига арчазорлар бошланди. Тоғнинг кунгай тарафида қор қалинлиги 10-20 см, терскай тарафда эса 1 метргача етади.

Биз бу йўлдан баҳорда Учтош чўққисига чиқишда ўтгандик. Биз боражак Номсиз чўққи ажойиб локацияда жойлашган. У ердан атрофдаги барча тоғ ва чўққилар яққол кўриниб туради. Шу боис чўққини Обзорный деб ҳам аташади.

Денгиз сатҳидан 2169 метр баландликда жойлган чўққигача қарийб 8 километрлик масофани йўлда тўхташлар билан 4 соатда босиб ўтдик. Жами 900 метр кўтарилдик.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

23 Dec, 11:35


Сурат ва видеога туширишларни якунлаб, арчазор ўрмон бўйлаб, яна юқориладик. Аввалига катта сўқмоқдан юрдик, сўнг сўқмоқ тугаб, қорда ёпилиб кетган йўлакларни харита орқали топиб, бошқа шаршаралар томон йўлга тушдик. Йўлнинг маълум қисмида ҳамроҳ итимиз олдинга ўтиб, бизга сўқмоқларни топиб берди.

Лашкарак дарёсига қуйиладиган кичик ирмоқларда ҳам бир нечта шаршаралар бор экан. Кичик шаршараларнинг ҳаммаси музлаган. 6 километр йўл босганимиздан сўнг Катта Лашкарак шаршарасига етиб келдик. 20 метр баландликдаги шаршаранинг ташқари қисми тўлиқ музлаган, ичкари қисмидан сув оқмоқда. Музлаган шаршаранинг ҳам такрорланмас гўзаллиги бор.

Қайтишда сой ёқалаб тушдик. Олапар ҳам сафарнинг охиригача бизга ҳамроҳлик қилди.

Батафсил видеоси: https://youtu.be/Qu36r1KMu9Q

Davronbek Tojialiyev sahifasi

23 Dec, 11:35


Тошкент вилоятининг Оҳангарон туманида, Қурама тизмаси бағрида бир қанча гўзал шаршаралар бор. Лашкарак қишлоғи яқинида эса 10 дан ортиқ шаршаралар мавжуд бўлиб, қиш пайтида уларнинг деярли барчаси музлайди.

Сафаримиз аввалида Кичик Лашкарак шаршараси ва арчазор ўрмонни кўришни режа қилдик. Йўл-йўлакай туристларнинг ёқимтойига айланиб қолган ит бизга ҳамроҳлик қила бошлади. Пастдаги қоровул амакининг айтишича сайёҳлар унга “колбаса бериб ўргатиб қўйган”, шу боис эргашиб кетаверади.

Кичик шаршара тоғнинг терскай тарафида жойлашган. Бу ерларда қор то март ойларигача эримайди. Арчазор ўрмон бағридан нафасни тўлдириб-тўлдириб олиб, шаршарага етиб келдик. Шаршара ва унинг атрофи тамоман музлабди. 10 метр баландликдаги бу шаршаранинг аслида суви кам, лекин сув тушиб музлайвергани учун шаршара баҳайбат ҳолатга тушган.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

09 Dec, 11:18


Денгиз сатҳидан 1500 метр баландликдан қуюқ ўрмон ичидан ўтдик. Қорнинг қалинлиги 30-40 см. Ўрмонда дарахтлар орасидан ўтаётиб, ўзингизни эртаклар оламига тушиб қолгандай ҳис қиласиз. Орада қушларнинг майин овози сизни маст қилса, баъзида какликларнинг бирдан ҳуркиб қочишига гувоҳ бўласиз.

Сафарнинг бошиданоқ булут пастга тушиб олган, узоқларни кўришнинг имкони йўқ. Қор тинмай ёғиб ётибди. Қорнинг ёнбош қисмларида совуқ шамол ҳам эсади. Чўққимизнинг юқори қисми кескин кўтарилиш. Бироз қийин, жиддий ҳаракат талаб қилади. Янги ёққан қорда юриш осон эмас – оёқ кийими тишли бўлмаса тойиб кетасиз.

Мингтухум чўққиси усти анча ясси, бемалол юриш мумкин. Денгиз сатҳидан 1952 метр баландликда жойлашган чўққига етиб бориб, шу ерда тушлик қилдик. Ҳаракатдан тўхташимиз билан совуқ ўз кучини кўрсатди. Қўлсоатимдаги термометр -10°C ни кўрсатди.

Бирдан ҳаво очилиб, қуёш кўринди. Кун бўйи булут оралаб юрган шериклар тушликни шартта ташлаб, бу нодир ҳолатни камерага муҳрлашга киришди. Жуда гўзал манзара – биз булутлардан тепада, оппоқ ҳаво уюмини томоша қиляпмиз. Қуёш нурлари қор ва оппоқ кийинган дарахтларни ёритиб, кўзларимизни қамаштиряпти. 20 дақиқача давом этган бу ҳолат ичимизга илиқлик киритди.

Батафсил видеоси: https://youtu.be/GfTQEl2YQco

Davronbek Tojialiyev sahifasi

09 Dec, 11:18


Тошкентдан соат 5:30 да йўлга чиққанимизда шаҳарда паға-паға қор ёғар, ҳарорат -3°C эди. Борадиган манзилимиз Чимён қишлоғига яқин. Тоққа кўтарилганимиз сайин қор қалинлаша борди. Машинамиз ёзги ғилдиракда бўлгани учун пиёда йўлни бошлайдиган жойимизга 6 км қолганида қорга ботиб қолдик.

Машинани йўл четида қолдириб, пиёда йўлга тушдик. Қор шиддат билан ёғар, бизникига ўхшаган машиналар қорда юролмай қийналарди. Бироздан кейин қор тозаловчи машиналар ишга тушди. Йўлчилар туз соча бошлади. Биз эса гўзал қорлар оғушида, ажойиб манзараларни томоша қилганча пиёда манзилимиз сари пиёда равона бўлдик.

Учтерак қишлоғидан пастга тушиб, Ғалвасой кўпригидан ўтиб, яна юқориладик. Йўлимизда отлар уюри учради. Бечора жониворлар ҳам қорда сирпаниб-сирпаниб юрибди. Яна озроқ кўтарилишимиз билан дўланазор, олчазорлар, сал тепада арчазорлар бошланди. Дарахтлар қишки либосларини кийиб, шу қадар гўзаллашганки, кўзингиз тўймайди.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

02 Dec, 11:22


Сафарнинг шу қисми қуюқ олмазор, олчазор ва дўланазор оралаб ўтади. Куни кеча ва тунда ёққан қор дарахтлар бағрини ўзининг момиқ кийимлари билан шу қадар гўзал суратда бўяганки, кўзингиз тўймайди.

Юқорига кўтарилган сари қор қалинлиги ортиб боради. 1800 метр баландликда 40 сантиметрлик қорни босиб ўтдик. Ора-орада булут тарқаб атрофдаги оппоқ тоғларнинг маҳобати кўзни қамаштиради. Яна булут ёпирилиб, гуппа-гуппа қор ёға бошлайди.

Чўққида қор тезлашиб кетди. Янги ёққан қорни эритиб, қайнатиб чой қилиб ичдик. Ичимизга бироз иссиқ кирди. Бирдан, булут очилиб, қуёш кўринди. Кун бўйи булутлар оралаб юрган бизлар учун шу 5 дақиқалик илиқлик қанчалар қувонч келтирганини тасаввур қилишингиз қийин.

Яхшиси, батафсил видеони томоша қилинг: https://www.youtube.com/watch?v=T4YPPUjZzlI

Davronbek Tojialiyev sahifasi

02 Dec, 11:22


Қишнинг илк кунини тоғлар бағрида қор билан нишонладик. Чорвоқ жануби-шарқий тарафидаги Янгиқўрғон қишлоғидан Патандозбоши чўққиси томон кўтарилдик. Эрталабда туман, булутлар жуда пастдан ҳаракатланмоқда.

Йўлнинг дастлабки километрига шағал ётқизилгани учун осон ўтдик. Иккинчи километрда лойли участкалардан ўтишга тўғри келди. Денгиз сатҳидан 1200 метр баландликдан қорли ҳудуд бошланди.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

25 Nov, 11:59


Кеча Сўқоқдаги ўрмонзор орқали Бигизшох (2020 метр), Шохқўрғон (2025 метр) ва Оқтош (2510 метр) чўққиларига сафар қилдик. Тоғнинг терскай тарафларида 2000 метрдан бошлаб қор мавжуд. 2500 метр баландликда қор қалинлиги ярим метрга етади.

Тоққа чиқиш билан Тошкент тарафнинг қуюқ сариқ-қорамтир смог билан ўралгани кўзга ташланади. Мана шундай заҳар остида яшаётган пойтахт аҳлига ҳукумат текин қатиқ тарқатиши керак )). Юқорига кўтарилишимиз билан тоғ даралари ичидан ҳам булутга ўхшаш, лекин ранги кулранг-сариқ туман кўтарилганини кўрдим. Афсуски, бу ҳам ўз уйини ўтину кўмир билан иситаётган ва кузги хазонларни ёқаётган аҳолидан чиқаётган заҳарли газ эди.

Шом пайтида тоғдан қуёшнинг ботишини томоша қилиш, уфқ қизиллигининг пастдаги қишлоқлар устида намоён бўлиб, кўккача чўзилишини завқ билан кузатишнинг гашти ўзгача.

Видеоси: https://youtu.be/AhCabSJzsCE

Davronbek Tojialiyev sahifasi

01 Nov, 13:28


Антарктидага биринчи борган ўзбек ким?

Ўзбек блогерларидан Абдураҳмон Фозилов Антарктидага йўлга чиқибди. Респект. Табриклайман! Шу муносабат билан ўзбек блогосферасида фахр ва ифтихор ила “Абдураҳмон Антарктидага бориб, Ўзбекистон байроғини ўрнатган биринчи ўзбек” бўлади, деган маълумотлар айланмоқда. Ҳақиқатан ҳам шундайми?

Ундай эмас. Ўзбеклар орасида Антарктида қитъасига биринчи марта қадам босиб, Ўзбекистон Республикаси байроғини ўрнатган киши халқаро спорт журналисти Санъат Шариповдир. У 2014 йилнинг февраль ойида Антарктидага борган.

Аёллар орасида илк бор Антарктида қитъасига бориб, байроқ қадаган ўзбек Шаҳноза Низамовадир. У 2020 йил февраль ойида Антарктидага борган.

@davronbekt

Davronbek Tojialiyev sahifasi

28 Oct, 12:33


Батафсил видеоси: https://www.youtube.com/watch?v=X9oEd6iGLhM

Davronbek Tojialiyev sahifasi

28 Oct, 12:33


Кеча Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ тумани туманида жойлашган сўлим масканлардан бири Кўксув дарасига сафар қилдим. 33 километрлик сайр давомида кўрган манзараларим 33 йилга татирлик бўлди.

Кўксув дараси кузда ҳам яшнайди. Кўксув ёриғигача бўлган сафар давомида олинган суратлар ва видеодан баҳра олинг.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

21 Oct, 03:52


Сафедшох чўққисига Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ туманидаги сўлим қишлоқлардан бири Нанайдан чиқилади. Чўққининг мағрур қоялари қишлоқдан кўриниб туради. Аввалига Аксарсой дарёси бўйлаб 3 км юрилиб, ўрмончилар постидан ўнгга бурилиб, тоққа кўтарилади. Дастлабки кўтарилиш анча кескин, лекин олмазор, ёнғоқзор боғ ичидан ўтади. У ёғига тоғнинг қирраси бўйлаб фақат юқорига юрилади. Кўтарилишнинг аксар қисми тиканакзор, бутазор, одам бўйи ўтлар ичидан ўтади.

Денгиз сатҳидан 2300 метр баландликдан қорли ҳудуд бошланади. Ўтган ҳафтадаги ёғингарчилик бу жойларга қалин қор шаклида тушибди. 2500 метр баландликда қор қалинлиги 50 сантиметрга етади. Бу сафар 2555 метр баландликкача кўтарилдик. У ёғига кескин қияликдаги кулуар орқали кўтарилиш жуда хавфли.

“Сафедшох” тожикча сўз бўлиб, оқ шох, оқ қоя деган маъноларни билдиради. Дарҳақиқат, қор тушиб, чўққи янада чирой очибди. Уни яқиндан томоша қилиш эса ўзгача завқ: мудҳиш гўзалликни ҳис қиласиз. Маҳаллий туристлар чўққини “Красотка” (соҳибжамол) деб ҳам аташади.

Батафсил видеоси: https://www.youtube.com/watch?v=nS_n-0WG7qw

Davronbek Tojialiyev sahifasi

14 Oct, 12:45


Полвонак қишлоғига икки километр етмасдан машинани жойладик. Чунки қайтишда Обипар дараси бўйлаб тўғри машинага тушамиз. Асфальт йўл бўйлаб, юқориладик. Ҳозир саёҳат мавсуми бўлмагани боис машиналар деярли йўқ. Пастда оқаётган Пском дарёсининг шарқироқ овозию, қушларнинг чуғур-чуғури билан сердарахт Полвонак қишлоғига пиёда кириб бордик. Бирин-кетин ёққан ёмғирлар сабабми, худди баҳор қайта келганга ўхшайди – боғлар орасидаги тупроқ кўм-кўк барра ўт билан қопланган.

Биринчи манзилимиз – Полвонак шаршараси. Маҳаллий саёҳатчилар “яшил шаршара” деб ҳам аташади. Шаршарага олиб тушадиган сўқмоқ бир онахоннинг боғ-ҳовлисидан ўтаркан. Онахондан рухсат сўраб, йўл сўрадик. Тоғ одамлари жуда бошқача-да, онахон уйига таклиф қилиб чой тайёрлигини, боғдаги олмалардан олишимизни айтди. Ўғлини чақириб, йўлни кўрсатиб қўйди. Пском дарёсининг нариги қирғоғида яна 3 та шаршара кўринди.

Полвонак шаршарасига йўл дарахтзор оралаб ўтаркан. Йўлда олча, дўланалар ғарқ пишибди. Ёнғоқзор орасидан шаршаранинг ёқимли овози эшитилди. Бекорга яшил шаршара дейишмас экан – салқин дарахтзор орасида кўм-кўк сувўтлари бағридан сокин тушаётган сувлар ҳар қандай одамнинг баҳри дилини очади. 15 метр баландликдан тушадиган уч поғонали ушбу шаршара ҳақиқий мўъжизанинг ўзи. Шериклар кетгиси келмай қолди. Бу ҳали бошланиши, олдинда ҳали бунданам гўзал шаршаралар кутаётганини айтдим. Қайтишда онахонга икром қилиб, дуоларини олдик. Онахон қўярда қўймай, бир халтага олма, олхўри, ёнғоқларни тўлдириб берди.

Онахоннинг ҳовлиси қаршисида қабристон бор. Шу ердан юқорига, дарага йўл кетган. Одамларнинг ҳовлилари тугаб, аввал ўнг, кейин чап тарафга дара бўйлаб сўқмоқ кетган. Шу йўл билан юқорига кўтарилишни бошладик. Бу ёғига тупроқ йўлнинг ўзи йўқ. Тош ва шағал уюмлари бўйлаб кўтариламиз. Қаршимизда Угом тизмасининг баланд, мағрур қоялари. Узоқдан шаршара сувлари қорайтирган доғ кўринади. Шериклар “бу намунча тепада, тик жойдан қандай чиқамиз” дея хавотирланишади. Мен пастдан шундай кўринишини, борар йўл мавжудлигини айтаман.

Бундай тошлоқ йўл аввалига зерикарли туюлади, лекин Яратганнинг бу яратиқларини томоша қилиб, тафаккур қилиб борсангиз, ғайратингиз янада жўшади. Яхши ҳамроҳларнинг суҳбати эса йўлни яқин қилади. Дарадаги бу тошлар неча минг йиллик тектоник ўзгаришларнинг натижасидир. Бир замонлар бу ерда вулқон отилган, унинг лаваси шу дара бўйлаб оққан. Бундан ташқари, турли зилзилалар, емирилишлар, кўчкилар сабаб юқоридан тошлар ажралиб, шу дарага тушган. Шу боис ҳам эрта баҳор пайтлари бу дарада юриш хавфли, исталган пайт қор кўчиб, ўзи билан тошларни ҳам юмалатиши мумкин. Ёз-куз мавсумида бундай хавф кам, лекин барибир эҳтиёт чораларини кўриш зарар қилмайди.

Тахминан 3 километр юриб, 500 метр кўтарилганимиздан кейин, денгиз сатҳидан 1480 метр баландликда кичикроқ шаршарани учратдик. 5 метр баландликдаги шаршара остида нонушта қилдик. Бу ёғига дара янада торайиб, нишаблик баландлашиб борди. Опар шаршарасига яқинлашганимизда пастроқда кичик шаршараларни ҳам кўрдик. Юқоридаги шаршаранинг маҳобати муҳташам.

Денгиз сатҳидан 1650 метр баландликда жойлашган Опар шаршараси қарийб 70 метрлик тик қоядан тушади. Шу ердан йўлнинг энг қийин участкаси бошланади. Жуда тик бўлган тоғ йўли бўйлаб қояни айланиб ўтишга тўғри келади. Ниҳоят, юқоридан нисбатан яхшироқ сўқмоқ йўли кўринди. Шу билан кейинги дарага, навбатдаги шаршаралар томон йўлга тушдик.

Орқамиздан Пском тизмасининг Тавалган, Пиёзак, Падар ва Чадак чўққилари кўринади. 3000 метрдан баланд бу чўққиларга қор тушибди. Тошлоқ йўл бўйлаб яна юқорилаймиз. Денгиз сатҳидан 1760 метр баландликда уч шохли шаршарага дуч келдик. Юқорида катта шаршара ҳам кўриниб турибди. Яна 200 метрча юқориласак, бас – бугунги энг юқори манзилга етамиз, уёғи пастга тушиш.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

14 Oct, 12:45


Қўшопар шаршаралари – бир-биридан 100 метр масофада жойлашган икки шаршара. Улар худди бир кишининг икки гўзал қизи бору, қайси бири чиройлилигини ажратолмайдиган даражада. Мен уларни опа-сингил шаршаралар деб атадим. Аввал юқоридаги опа шаршарага кўтарилдим. Денгиз сатҳидан 1950 метр баландликда жойлашган ушбу шаршара икки поғонали, баландлиги тахминан 40 метр атрофида. Шаршара атрофида камалак жилваланади. Ошиқиб кетиб, шаршара ичига кириб чўмилиб ҳам чиқдим.

Сингил шаршара денгиз сатҳидан 1870 метр баландликда жойлашган бўлиб, 4 поғонали, баландлиги 50 метрдан ошади. Шаршара остида тушлик қилдик. Шаршара остига киргандан кейин қуёшда исинайлик деб пастроққа тушгандик. Бир пасда соя етиб келди. Демак, бироз шошилиш керак, кейинги шаршарагача куннинг ёруғ қисмида етиб олиш керак.

Бу ёғига йўл тоғнинг қияликлари бўйлаб ўтади. Қарасангиз йўл кўринмайди, лекин тор сўқмоқ мавжуд. Шу сўқмоқ бўйлаб, бир неча қир ошиб, Обипар шаршараси устидаги довонга етиб келдик. Йўлда қоялар орасида яна кичик шаршараларни кўрдик. Довондан пастга – шаршарага тушиш бироз ноқулай: одам бўйи тиканаклар орасида ўтишга тўғри келади.

Юқоридан Обипарнинг бир шохи кўринади. Тахминан 60 метр баландликдан оппоқ сув томчилари пастга тушмоқда. Пастга тушганимизда шаршаранинг иккинчи шохи ҳам кўринди. Икки шох бирлашиб, ягона шаршарани ҳосил қилмоқда. 1750 метр баландликда жойллашган, тахминан 75 метрлик шаршаранинг ости сирли қўрғонни эслатади: чор атрофи баланд қоялар, ўртада шаршара, ва сув чиқадиган тор йўлак. Шаршара ҳосил қилган парлар ажиб эртакмонанд манзарани ҳосил қилади. Шу боис ҳам Обипар деб номоанган бўлса керак.

Шаршаранинг дилгир сувларида таҳорат қилиб, намозни ўқиб олдик. Бу ёғига яна тошлоқ йўллар билан пастга йўналдик. Йўл-йўлакай пишган қорағат, дўлана, тоғолма, олчалардан еб кетдик. Кийикўт, ялпиз, наъматак, майда дўлана тердик ва сой бошида ҳақиқий тоғ чойини дамладик. 14 километрлик бу осон бўлмаган сафардан сўнг тоғ чойи кўнгилга малҳам бўлди. Шом маҳали машинамизга тушиб келдик.

2024 йил 12 октябрь,
Тошкент – Бўстонлиқ – Полвонак

Батафсил видеоси: https://youtu.be/KAGLmC1iTHc

Davronbek Tojialiyev sahifasi

14 Oct, 12:45


Бўстонлиқ туманининг Қозоғистонга туташ Угом тоғлари ўзининг баланд чўққилари, кўлу шаршаралари билан ажралиб туради. Аввалроқ икки баланд шалола қўшилиб, гўзал манзара ҳосил қилган Обипар шаршарасига бориб, маза қилгандим. Ўшанда Обипардан юқорида янаям гўзал бир нечта шаршаралар мавжудлиги, лекин уларга етиб бориш қийин ва хавфли эканини айтишганди.

Шанба куни Угом тизмасидаги ана шу гўзал шаршараларни ўзимиз учун кашф этиш мақсадида йўлга тушдик. Чорвоқ сув омборининг юқоридан Сижжак, Нанай ва Қорабулоқ қишлоқларидан ўтиб, Полвонакка яқинлашдик. Эрталабда Чорвоқнинг суви тўқ ложувард рангга бурканибди. Пском дарёсининг сув омборга қўшилган жойида балиқчи қушлар, ўрдаклар базм қилмоқда.

Davronbek Tojialiyev sahifasi

07 Oct, 13:14


Шанба куни Тошкент вилоятининг Оҳангарон тумани Янгиобод шаҳарчаси атрофидаги тоғларга сафар қилдим. Янгиобод сайёҳлар базасидан бошланган сафар давомида 2335 метр баландликдаги Пионерлар (Пионерский) ва 2502 метр баландликдаги Номсиз чўққига чиқиш насиб эди. Жами 10 км юриш ва 1200 метр кўтарилиш бўлди. Қайтишда Чилтонсой шаршарасига тушдик.

Батафсил видеода: https://www.youtube.com/watch?v=42VKv1m0uKw&ab_channel=DavronbekTojialiyev

Davronbek Tojialiyev sahifasi

09 Sep, 15:12


2000 метр баландликда йўлимиз арчазор оралаб ўтди. Куз бўлгани учун атрофдаги ўт ўлан ва буталар аллақачон сариқ рангга бурканган, лекин арчаю қарағайларнинг яшиллиги кайфиятингизни кўтаради. Об ҳаво ҳам айни сафарбоп: 13 18 градус. Тоғнинг довонли жойларида шабада, айрим жойларида ёқимли шамол эсади.

Оқкўл чўққисигача фақат бир жойда қияроқ кўтарилиш бор, қолган қисмида кескин кўтарилишлар йўқ, бир маромда бемалол чиқиш мумкин. Соат 10:30 да чўққига кўтарилдик. Денгиз сатҳидан 2886 метр баландликдаги бу чўққи худдики Чотқол тизмалари орасига яширинган жавоҳирдек – чор атрофи Чотқолнинг баланд тоғлари билан ўралган.

Чўққининг этагида узоқдан худди пичоқ билан кесилгандек оқиш вертикал участка кўзга ташланади. Оқтошнинг ости ҳовуз. Ҳозир бу ерда сув қуриган. Баҳор пайтлари юқоридаги қорлар эриб, шу ерга тўпланади ва кичик кўл ҳосил бўлади. Чўққининг номи ҳам ана шу кўлдан олинган: Оқкўл.

Соат 11:00 да кейинги чўққи – Иметей томон йўлга чиқдик. Иметей Оқкўлдан бироз пастда жойлашган, лекин орада кўтарилишлар ҳам учрайди. 2830 метр баландликдаги супада чўпонлар манзилига дуч келдик. Куз келиб, қўйларни олиб тушишган, шекилли, ҳеч бир жон кўринмади. 2800 метрлик яна бир номсиз чўққидан тушганимизда қаршимизда Иметей чўққиси кўринди.

Тоғлар усти бўйлаб ўтган қарийб 3 километрлик йўлни бир ярим соатда босиб ўтдик. 2731 метр баландликдаги Иметей чўққисида тушлик қилдик, қайноққина қаҳва ичдик. Озгина дам олгач, тушишга қарор қилдик. Дарвоқе, чўққининг номи ажойиб: ўзбекча ҳам, қозоқча ҳам, тожикча ҳам эмас. Қандайдир юнонча, лотинча номларни эслатади. Афсус, бирон манбада бу номнинг этимологиясини топа олмадим.

Иметейга келишда Номсиз чўққининг чап тарафи бўйлаб келгандик, қайтишда ўнг тарафидан қулайроқ сўқмоқдан юрдик. Чўпонлар манзилига чиқадиган довондан пастга иниб, Оқкўлга чиқмасдан йўлни кесиб чиқишга қарор қилдик. Аввалига яхши сўқмоқ йўл билан юрдик, кейин эчки ва қўйлар юрган ноқулай сўқмоқлар билан амаллаб келган йўлимизга тушиб олдик.

Йўлда дам олишлар билан тўрт ярим соатда машинагача тушиб келдик. Қайтишда Оқсоқота шаршараси сафаримизга бонус бўлиб қўшилди. 15 метр баландликдан оқиб тушадиган шаршара худди сочнинг икки кокилига ўхшайди. Шаршара суви муздек. Қуёш чиқиб турганида ичига тушиб чиқардим. Оқсоқотасойда ювиниб, янада салқинлаб, Тошкент сари йўлга тушдик.

2024 йил 8 сентябрь
Тошкент – Кумушкон – Оқсоқота – Оқкўл Иметей


Видеоси: https://youtu.be/t52N2Xa3Q2Q

Davronbek Tojialiyev sahifasi

09 Sep, 15:11


Якшанба куни ўзим учун янги манзилни кашф этдим. Ривоятларда уч қозоқ авлиёси сифатида келган Оқосоқота, Нурекота ва Суренота манзилларининг ўртасида Тошгаза, Иметей ва Оқкўл чўққилари яшириниб туради. Шу бетакрор жойларни кўриш учун саёҳатчи шериклар Ҳамид ака, Аббос, Илдар, Абдурауф билан йўлга чиқдик.

Манзилгача бориш учун Чирчиқ орқали кетиладиган эски асфальт йўлини эмас, Паркентнинг Кумушкон қишлоғидан юриладиган тоғ йўлини танладик – шуниси яқинроқ экан. Лекин йўлтанламас машинаси бўлмаса бу йўлдан юришни тавсия қилмайман: тош, шағал, тупроқ ва қалин чангдан иборат йўл уловингизни қийнаб қўяди, икки учта жойда сойдан ўтилади.

2 соат йўл босиб, Оқсоқотасой дарёсидан ўтиб, яна 8 километрча юриб машинани жойладик. Бомдод вақти бўлган, ҳали қуёш чиққани йўқ, ғира ширада сафарни бошладик. Денгиз сатҳидан 1600 метр баландликда йўлнинг бошланиши бироз қийин кечди. Тоғнинг текисроқ қисмига чиқиб олиш учун қияроқ жойдан кескин кўтарилишга тўғри келди.