Aziz Rahimov

Yozishga undov

-Meni ishga olmaysizmi?
-Nima yutug’ingiz bor?
-IELTS writingdan 8.0 olganman.
-Ertadan ishga chiqavering.

Bir yil avvalgi suhbat.

Serial ko’rib, podkast eshitib listeningdan baland olish mumkindir.

So’z yodlab, maqola o’qib, readingdan baland olish mumkindir.

Yozmadan baland olish uchun esa jurnalist darajasida yoza olish kerak.

Writingdan 8.0 olish qiyinligini his qilmoqchi bo’lsangiz, o’zbek tilida insho yozishga harakat qilib ko’ring. 40 daqiqa vaqtingiz bor.

Yozma nuqtning zo’rligi faqat yozma nutq zo’rligini ko’rsatmaydi. Yozuvchida fikrlash, sabr, eruditsiya borligini ko’rsatadi.

Yozma ishlarini sun’iy intellektga to’liq yozdirayotganlar zalga chiqib, yukini damkratga ko’tartirayotganlarga o’xshaydi.

Shaxmatda yutish uchun o’z o’rniga kompyuterini o’ynatayotganlarga o’xshaydi.

Yozishdan maqsad matn emas. Ijodiy o’sish. Fikrlarni tartiblash. Ishontirishni o’rganish.

Bular bor bo’lsa, matn o’zi chiqaveradi.

Bitkoin narxi 100 000$ ga chiqdi.

2017 yilda 6k$ga 2ta olib qo’yganingizda, hozir 200k pulingiz bo’lardi.

Yoki bo’lmasdi. Balki 90% investorlarga o’xshab 10k$ga chiqqanda sotib yuborardingiz.

2017-yilda blog boshlab, to’xtatmaganingizda - sohangizda eng kuchli blog bo’lardingiz.

2017-yilda bitta sohani ushlab, kuniga 20 daqiqa o’rganganingizda - top 1% mutaxassis bo’lardingiz.

2017-yilda kichkina xobbi biznes boshlab, haftasiga bitta mijoz qo’shganingizda - o’rta biznes darajasiga chiqardingiz.

Oxirgi uchta holatning hammasida 200kni bir yilda topib qo’yardingiz.

Orzu qilishni to’xtating. Ishni bosing.

Qasos haqida

-Qo’pol gapirdi. Gaplashib olishga bordik. Ko’pchilik bo’lib bizni do’pposlashdi. Endi nima qilaylik? Biz ham uraylikmi?

Shogirdlar maslahat so’rashdi. Javobini hamma bilishi kerak deb o’yladim.

Eng kuchlilar ham bir vaqtda 7ta odamga qarshi chiqolgan xolos. (Jack Dempsey). Kuchning chegarasi shu. Kuchi bilan tanilganlar pichoqlanish ehtimoli katta bo’ladi. Buni rahmatli sportchilarning oilalari tasdiqlaydi.

Aql va axloq bilan minglab odamga qarshi chiqish, ergashtirish mumkin. Bunga olimlar-u, bloggerlar yaqqol misol bo’ladi.

Qasos olmoqchi bo’lsangiz - zolimga o’xshamaslikka harakat qiling. Eng yaxshi qasos shu bo’ladi.

Qasos olmoqchi bo’lsangiz - yaxshi yashang. E’tibordagi odam bo’ling. Bitta shapaloq o’tadi, ketadi, bu qasos esa doimiy shapaloq bo’ladi.

Qasos olmoqchi bo’lsangiz - uni kechirib yuboring. O’zini yutgan hisoblayversin. Yutqazganini yillar o’tib tushunib yetadi.

Tushunganida - kech bo’ladi.

Ish qurollari haqida

Telefon. Telefondan ishlash - xato. Faqat majbur bo’lganda. Safarda. Shoshib turganda. Telefonda matn sekinroq o’qiladi. Sekinroq yoziladi. Bir xil ish uchun ikki barobar ko’proq vaqt ketadi. Odamlar kun bo’yi telefondan ishlaydi - yana vaqtim yetmayapti deb hayron bo’ladi.

Noutbuk. Ish uchun eng qulay. Hamma joyda ishlatsa bo’ladi - kutubxona, kafe, ishxona, sohil bo’yi. Bitta ekran qo’shsa kompyuterga aylanadi. Noutbukni ochib ishlamaslik qiyin. Ayniqsa makbuk bo’lsa. Batareya ikki kunga yetadi.

Planshet. Ishlab bo’lmaydi. Sotuvchi va reklama sizga teskarisini aytadi. Ruchkasi bilan qiziqtiradi. Sensor ishlash uchun emas. O’ynash uchun qulay. Balki shunga video ko’rish va o’ynash planshetlarda ishlashdan 6 barobar keng tarqalgandur. Planshetga ishlash uchun har safar o’tirganimda, chalg'iyman. Youtubega ulanib ketadi.

Monoblok. Kompyuter. Katta ekran. Bitta qaraganda qulay ko’rinadi. Aslida kompyuter uchun doimiy joy kerak. Shunga yarasha og’ir ishlarni qiladigan kompyuter bo’lmasa - faqat chang yig’ib yotadi. Odam doim ham bir joydan ishlayvergisi kelmaydi. Toza havoga ko’tarib olib chiqib keta olmaydi. Bunga noutbuk qulayroq.

Oxirgi to'rt yilda 30 000 yoshlarimiz IELTS 7.0+ olishibdi.

Yiliga topshirayotganlar esa 35 000 dan oshibdi.

Aholi soniga test topshirish bo’yicha dunyoda top 15 talikka kirib bo’libmiz.

Navoiy Muhokamatul Lug’ataynda yozgandilar: Turklar (hozirgi o’zbeklar) fors tilini o’rgansa, forslardek gapiradi, sezmaysan. Forslar turkcha gapirsa, bitta jumlasidan bilasan.

Bizning tilga iqtidorimiz bor.

Shu ko’rsatgichlarni uch barobar oshirsak Vietnamdan, besh barobar oshirsak Singapurdan til bilishda o’tib ketamiz.

Til o’rganing, bo’shashmang.

Va yana,

Til o’rganish bilan to’xtab ham qolmang, azizlar.

2003 - yilda Fransiyada issiqlik bo’ronidan 14 ming odam o’ldi.

Issiqroq va zichroq bo’lgan Saudiyadagi bo’ron esa 1300ta o’limga olib kelgan.

Saudiyaliklar issiq bilan doim kurashadi. Uylarning 80%ida konditsioner bor.
Fransuzlar issiqqa o’rganmagan. Uylarning 5%ida konditsioner bor.

O’limga sabab issiqlik emas, uning kelishiga tayyor bo’lmaganlik.

Xiyonat ham shunday.

Kutmagan joyingizdan keladi. Tayyor bo’lmaysiz. Og’ir ahvolga solib qo’yadi.

Sezar, Abdulhamid II, Avrangzeb, Doro III - xiyonatdan yiqilganlar ro’yxati cheksiz.

Xiyonat qilmang. Xiyonatni kechirmang. Uzoqlarga borasiz.

@azizrakhimov_blog

Hech kim sizga ishonmaganda, u ishongan edi.

Pul olib o’qitsa bo’ladigan faniga, bepulga o’qitgan edi.

Nafaqat fanini o’rgatgandi, hayotda ham ustozlik qilgan edi.

Ustoz bo’laman deyishingizga uni yaxshi ko’rganingiz sabab edi.

Maqtagandi, urushgandi, qo’rqitgandi, kuldirgandi, nima qilib bo’lsa ham o’qitgandi.

Hammamizda tepadagi ta’riflarning bittasiga bo’lsa ham tushadigan ustoz albatta topiladi.

Bayramingiz muborak bo’lsin ustozlar! Hamma ishlarning boshida sizni ishlaringiz turadi!

@azizrakhimov_blog

Maktabimiz ochilishi bilan ikki haftadan beri Farg’onadaman.

Joyni mehmon bo’lganda emas, yashaganda his qilasiz.

Kuzatuvlarim:

Shaharda vaqt barakali - 10 daqiqada istalgan joyga yetib olasiz.

Daraxtlar ko’pligidan bog’da yuribman deb o’ylaysiz. Hamma yer chinor.

Mashina kam. Velosiped, moped ko’p.

Ota-onalar bolalarini sizlab chaqirishadi. Men ham sizlay boshladim.

Sheva chiroyli. Adabiyga o’ta yaqin. Ba’zi tumanlarni shevasidan bilib olsa bo’ladi (Bog’dod, Buvayda)

Bir nechta odam bilan quyuq so’rashdik. Tanishimmikan debman.

Filialni Farg’onada qilib to’g’ri qilgan ekanmiz. Ta’limga e’tibor baland.

Ertaga 10.00 da Farg’ona maktabimiz ochilishi. Mehmon bo’lib keling. Kutamiz.

72 yoshli amaki 6 va 3-sinf bolalarni maktabimizga olib keldilar.

Amaki - universitet turlarini, kortizol gormoni ishlashini, bolalar motivatsiyasini tushunyaptilar.

Quvvatlari, kórinishilaridan 60 yosh berasiz.

-Nevaralarni o’qitaman debsiz-da.
-Bular mening farzandlarim! Ótib ketgunimcha ilm-kasblik qilib olishim kerak.

Aksar otaxonlar titrab qoladigan yoshda, nega quvvatga tóla ekanliklarini tushundim.

Hayotlarida kuch talab qiladigan ishlar bor. 3ta ósayotgan yigitchaga órnak, tarbiyachi, ta’minotchi bo’lishlari kerak.

Yoshlar quvvat olarmikinman deb - energetik ichimliklar, videolar, treninglar, muvaffaqiyatlilar klublariga yopishishadi.

Kóp quvvat talab qiladigan ishlarni yelkaga olganlar bor. Ular bilishadi. Ishtaha ovqat ustida kelganiga óxshab, katta quvvat - katta ishlar oldida keladi.

@azizrakhimov_blog

Kitob óqishni boshlash, sportni boshlashga óxshaydi.

Qaysidan boshlasangiz ham yutqazmaysiz. Muhimi tóxtamaslik.

Hech qaysi bitta kitob odamni ózgartirmaydi. Kitob óqish ózgartiradi. Kitob óqishni ózi ham aslida odamni ózgartirmaydi. Ózgaradigan odam, bitta gap bilan ham ózgarib qolaveradi. Ko’pincha ózi - ózgarishga tayyorlar kitob óqiydi.

Kitobdagi ma’lumotni bilganingiz uchun o’zgarib qolmaysiz. Ózingizni tanib qolasiz. Yoqmaydi. Ózgarishim kerak deb qolasiz.

Hech qaysi kitob biz haqimizda yozilmagan. Boshqalar orqali o’zimizni taniymiz. Andoza olamiz. Shuning uchun:

Biografiyalar o’qing. (Siyrat, Sahifalar, Musk, Jobs, Franklin, Prinsiplar…)
Tarix o’qing. (Turkiston qayg’usi, Rim tarixi, Yonayotgan Buxoro…)
Maslahatlar o’qing. (Temur tuzuklari, Atom odatlar, Qora oqqush…)
Badiiy asarlar o’qing (Otamdan qolgan dalalar, Moliyachi, Bolalik…)

Boshlanishiga bo’ladi.

@azizrakhimov_blog

Almashtirish vaqti keldi.

U taksida qatnadi, siz issiqda avtobus kutdingiz.

U kuchli domlalarda individual o’qidi, siz kitoblaringiz uchun ham pul yig’dingiz.

Otasi kontraktini oldindan to’lab qo’ydi, siz o’qishdan keyin ishga qatnadingiz.

Sharoiti borligi uchun u aybdor emas. Yo’qligi uchun siz.

Keng imkoniyatlar bizga aqlli daholarni berdi - Musk, Bezos, Bill Geyts.

Siqilmang.

Tor imkoniyatlar bizga harakatchan daholarni berdi - Jensen Huan, Jek Ma, Mendeleev.

Imkoniyat hammasini hal qilmaydi. Harakat hal qiladi.

Shu tufayli biz maktabimizda harakatchanlarga grant e’lon qildik.

Muhitingizni almashtirish vaqti keldi. Topshiring.

@azizrakhimov_blog

Rivojlanishingiz tezlashadi

25% amerikaliklar 40 yoshida ham turmush qurmagan.

Turmush yoshining kattalishi butun dunyoda kuzatilayotgan trend.

Asosiy bahona: yashab olay, hali tayyor emasman. O'rniga - Karyera, katta bo'volish, ko’ngilxushlik, sayohat.

Natijada infantilizm, kattalarning o’zini yosh bolalardek tutishi ortib boryapti.

Odam o’zgarishidagi eng katta to’siq - xohish yetishmasligi bo’ladi.

Eng kuchli xohish esa - farzandlaringiz ishlaringizni qaytarayotganidan keladi.

O’zingizni yaxshilaysiz, bolalaringiz yaxshilanadi.

25-30 yoshdan keyin o’zgarish qiyinlashadi. Neuroplastiklik kamayadi.

Vaqtli turmush qurganlarda - shaxsiy rivojlanishga kuchli motivatsiya + imkoniyat saqlanib qolgan bo’ladi.

Turmushni kechiktiring - o’zgarishingiz kechikadi.

Vaqtliroq qiling - rivojlanishingiz tezlashadi.

@azizrakhimov_blog

Kitob o'qishda tavsiyalar

Elektron qulayroq, arzonroq, kamchiligi - o’qigandek bo’lmaysiz.

Qog’oz - qimmatroq, noqulay, kitobning qayerida ketayotganingiz ko’rinadi. O’qigandek bo’lasiz.

Pulingiz bo’lmasdan pdf o’qiyotgan bo’lsangiz, vaqti kelganda sotib oling.

Ikki marta o’qishga arzimaydigan kitoblar, bir marta o’qishga ham arzimaydi. (kinolar ham)

Kitob sovg’asini - maslahatdek qabul qilish mumkin. Sassiq odamga dezodorant sovg’a qilgandek.

Kitob do’stga o’xshaydi, deyarli doim, eskilari yangi chiqqanlaridan yaxshiroq bo’ladi.

@azizrakhimov_blog

Yo'lga chiqqaningizni bildiradi.

Ingliz tilini bilish kerak.

Kerak degani, yetarli degani emas.

IELTS olib hamma ishni qotirib qo’ydim deyayotganlarni kundan-kun ko’proq uchratyapman.

Bir nima desangiz - "Meni IELTSim nechiligini bilasizmi?" deb savol berayapti.

Tabriklayman. Siz ingliz tilini bilasiz. Dunyodagi 1,5 milliard(!) odam kabi.

Siz endi butun dunyodan ma’lumot ola olasiz. Til yordam beradi.

Bu ma’lumotlarga qanchalik amal qila olasiz? Bilmadim. Bunda tilni o’zi yordam bermaydi.

Siz endi millionlab odamlar bilan gaplasha olasiz. Til yordam beradi.

Gaplashadigan saviyali mavzuingiz bo’larmikin? Hayotiy tajribangiz? Qiziqarli voqealaringiz? Bunga tilni o’zi yordam bermaydi.

Ishlarni tezroq bitira olasiz. Til yordam beradi.

Qaysi ishlarni qilishingiz kerakligini, sizga qaysilari mosligini tushunib yetarmikinsiz? Bunga tilni o’zi yordam bermaydi.

Til bilmay, yuzlab ishlarni qoyil qilayotganlar bor. Til o’rganib shundan boshqasini eplay olmayotganlar bor.

IELTS manzilga yetganingizni bildirmaydi. Yo’lga chiqqaningizni bildiradi.

Safaringiz bexatar bo’lsin azizlar!

@azizrakhimov_blog

Siz bilan ishlash statusga aylanadi

Yoshligimizda xitoyniki - sifatsiz degani bo’lardi. Original va xitoy so’zlari antonim edi.

Olishimizga yagona sabab narxi bo’lardi.

20 yil o’tdi.

Xitoy telefonlari, mashinalari, texnikalarini butun dunyo olyapti. Ustidan kulmay qo’yishdi.

Ba’zi xitoy mahsulotlari status ham bera boshladi.

Ishingizni endi boshlayotganda siz bilan ham shunday bo’ladi. Sizni tanlashlariga asosiy sabab - “arzon” bo’lasiz.

Boshqalar bilan solishtirib, ustun tomonlarini aytishadi. Ezilgandek bo’lasiz.

Xavotir olmang. Bu tabiiy jarayon. Hamma shundan o’tadi.

Muhimi Xitoyliklar kabi ustingizda ishlashdan to’xtamang.

Yillar o’tib “original” bo’lasiz. Siz bilan ishlash statusga aylanadi.

@azizrakhimov_blog

Bugun Ralf Nader haqida gaplashamiz do’stlar.

Miillionlab sotilgan Chevrolet Corvairning zararli tuzilishi, yadro texnologiyalarini xavflari, Microsoftning monopoliyasi, Boeingning sifatsiz samolyotlariga qarshi kurashib, natijalarga erishdi.

Amerikaning qonli urushlari, bir jinslilar nikohlari, kutubxonalarning xususiylashtirilishiga qarshi gapirib keldi.

Hozir ham G’azodagi qirg’inni qoralab kelayotgan kam sonli mashhur amerikaliklardan.

Millioner bo’lsa ham, kichkina kvartirada, oyiga 2,000$ ishlatib yashaydi.

Missiyasi haqida gapirganini bitta joydagina ko’rdim. Gapirib o’tirmaydi. U missiyasini yashayapti.

Hozirgilar ham o’rgansa bo’lardi, missiyasini doim gapirib yuradi. Bajarishga kelganda, esdan chiqib qoladi.

@azizrakhimov_blog

Zahirani ishlatsa bo’ladi

Telefon zaryadi bir tekis kamayib keladi. 1% qolganda kutganingizdan uzoq ishlab beradi.

Benzin tugayapti deb qizil yonadi. Ippodromga ikki marta borib kelishga yetadigan benzin qolgan bo’ladi.

Tanamiz bilan ham shunday. Charchadim, qila olmayman deysiz. Zahira turgan bo’ladi.

Sport, ish, ijod qilayotganda bu zahirani ishlatsa bo’ladi.

Charchadim deb o’ylagan paytingiz, ozgina davom etib ko’ring. Yana 20% ish qilishga kuchingiz yetadi.

@azizrakhimov_blog

Do’st tanlash haqida

Isloh qilsin. U sabab yaxshilaning.

Ko’rib o’zgaring. Yoki aytgani uchun o’zgaring.

Biri - u sizga namuna degani.

Ikkinchisi - rost gapiruvchi degani.

Ikkalovini birda topgan bo’lsangiz - lotoreya yutibsiz.

Topmagan bo’lsangiz - namuna bo’lishdan boshlang.

Yaqinlaringiz kamchiliklarini xolis tog’rilashdan boshlang.

Do’stlar do’st bo’lish orqali topiladi.

Mayli uzoq tanlang. Tanlaganingizdan keyin, brillant kabi asrang.

@azizrakhimov_blog

Endi gapingizni oladi

U bilan ish boshlashimdan oldin - ogohlantirishdi. Pand yeysan deyishdi.

O’zim bilganimni qildim. Katta pulga tushdim. Umrim ketdi.

Atrofimga til o’rganing, blog boshlang deb aytdim.

Muhtoj, lekin vaqti qolmaganda boshladi.

Gapimiz ta’sir qiladi, fikrini o’zgartira olamiz deb o’ylaymiz.

Odam fikrini odam o’zgartirishi qiyin, hayot o’zgartira oladi.

Og’maxon (Xomyak) qorniga bosib, pul ishlay olmasligini gapirib o’tirmang.

U sizga notcoin haqida, bitcoin haqida gapirib beradi.

Iqtisod haqida tushuncha berishga shoshilmang.

U sizni ko’rolmayotganlikda ayblab qo’yadi.

Umrini ketkazsin. Natijasini ko’rsin. Afsus bilan oldingizga kelsin.

Endi gapingizni oladi.

Kelmaydiganlar ham bo’ladi. Nima ham derdik. Mashhur domla aytganlaridek:

Xudo urgan o’ttizda ham bola bo’ladi.

@azizrakhimov_blog

Sun’iy Intellekt

U yaxshi yozayapti. Odamlarnikidan ajratish qiyinlashib boryapti.

Blog matnlari, brend matnlarini endi ko’proq va ko’proq sun’iy intellekt yoza boshlaydi.

Muallif manbaa ko’rsatmay matn chiqarsa, o’qiyotganlar bu uning matni deb o’ylaydi.

Algoritm yozib bergan bo’lsa, o’quvchi aldanadi.

Blog orqali do’stlar orttirdim.

Odamlar bilan fotoshop qilingan rasm, ijaraga olingan aql, yasama vijdon bilan do’st bo’linmaydi.

Aslini ko’rsatib do’st bo’linadi.

Shu sababli:

Bu blogda hech qaysi matn SI yordamida yozilmaydi.

Izlanish, manbaalarni topish uchun - balki. Yozish uchun emas.

Blogda matnlarini suniy intellektga yozdirayotganlar, (ya’ni o’zgalar matnini o’ziniki qilib ko’rsatayotganlar) blogdan maqsadni tushunmabdi.

@azizrakhimov_blog