Ayrim ota-onalar boʻladiki, bolani ortiqcha nazorat qilib, ortiqcha odob berib yuborishadi. Sal narsaga urushib beraverishadi. Uni qilma, bunga tegma, unday oʻtirma, bunday oʻtir, nega mana bu narsaga tegding, nega koʻchaning narigi betida ketayotgan odamga salom bermading (vaholanki,u koʻchaning narigi betidan oʻtayotgandi), kabi dakki va dashnomlarning chek-chegarasi yoʻq.
Oxiri bola, boʻgʻilib qoladi, bolaligini yashay olmaydi, ichidagi shoʻxligi, energiyasi tashqariga chiqmay jurʼatsiz boʻlib qoladi. Yoki kattani bir urib kichkina qilib qoʻygandek, yoshiga yarashmaydigan tarzda oʻzini chollardek tuta boshlaydi. Keyin, umr boʻyi mazkur narsalarning salbiy taʼsiri ostida yashaydi.
Farzand misoli bir nihol. U meva berishi uchun erkin oʻsishiga yoʻl qoʻyib berish kerak. Farzandingiz Siz emas va Sizning nusxangiz ham emas, u alohida shaxs. Agar u yaxshi meva berishini istasangiz uni mudom kontrol ostida tutib, butun hayot dasturini chizib bermang. Chizgan chizigʻingizdan chiqmay yashasa, ehtimol kam boʻlmas, qiynalib qolmas, balki, uni va uning bolalarini ham umr boʻyi boqa olarsiz, ammo bunda u oʻz hayotini yashamayotgan boʻladi.
Shunday insonlarni koʻrdimki, oʻzining qirq yoshli aqli bilan topgan tajribasi, yetib kelgan xulosasini oʻn besh yoshli oʻgʻliga zoʻrlab tiqishtiradi. Masalan, ota-bola tamaddixonaga kelishdi. Yeydigan hamma narsani ota tanlab beradi. Oʻgʻil mana bu narsani yegim kelyapti, desa, nima qilasan uni fastfud, ximikat, undan koʻra mana bu ovqat yaxshi, deydi. Bola esa uni yegisi kelmayapti. Lekin, men uni yegim kelmayapti, dada, desa, oʻchir ovozingni, manga gap qaytarma, mani aytganimni qilasan, deb oʻshqiradi. Bolasini xursand qilgani kafega olib kelgani nimayu, arzimas narsa uchun urushib, dilini siyoh qilgani nima?!.. Holbuki, oʻn besh yoshida u ham bolasi yaxshi koʻrgan taomlarni yaxshi koʻrardi.
Bolangizni yaxshi koʻring, mehr bering, yaxshi koʻrishingizni bot-bot bildirib turing, oʻzi qiziqqan soha boʻyicha oʻqishida koʻmakchi boʻling, maʼnaviy maʼnoda. Qaysidir hunarga qiziqsa oʻsha hunar yoʻllarini osonlashtiring unga. Vaqti kelganda oila qurishida bosh-qosh boʻling. Ammo oʻz shaxsiy hayot yoʻlini oʻzi kashf qilishiga imkon bering, vaqt bering. Nega pul topmayapsan, bor ishla, kabi bosimlar qilmang, biroz muhlat va imkon bering. Ortidan xayrli duolar qiling, shunda inshoalloh farzandingiz oʻz yoʻlini topib ketadi.
Alisher Sultonxoʻjayev
#tarbiya #ustozlardan
✍ @Hubbuna — oila qurish, oilaviy muhabbat, baxt va farzand tarbiyasi haqida