मराठी व्याकरण + English Grammar

समानार्थी शब्द 👇👇👇👇👇👇

✍️ कष्ट :-  मेहनत

✍️ कटी :-  कंबर

✍️ कान :- कर्ण , स्रोत

✍️ कावळा :-  वायस ,काक ,एकाक्ष

✍️ कठोर :-  निर्दय , निष्टुर

✍️ कमल :- पंकज ,राजीव ,पदम ,अंबुज ,सरोज ,नीरज ,कौमोदिनी

✍️ काष्ठ :-  लाकूड

✍️ किल्ला :-  गड ,तट ,दुर्ग

✍️ कृपण :-  कंजूस ,चिक्कू

✍️ कृश :- अशक्त ,हडकुळा

✍️ खग :- विहंग ,अंडज ,द्वीज ,पक्षी

✍️ ख्याती :- कीर्ती ,प्रसिधी

✍️ खंत :- खेद ,दु:खं

✍️ खांब :- स्तंभ

✍️ खाचा :- भेगा ,चिरा

✍️ खटाटोप :- प्रयत्न ,मेहनत ,धडपड

✍️ गाव :- खेडे ,ग्राम

✍️ गाणे :- गीत

✍️ गुहा :-  गुफा

✍️ गाय :- धेनु ,गोमाता

✍️ गौरव :- सत्कार

✍️ गणपती :- गजानन ,लंबोधर, विनायक ,एकदंत ,गौरीसूद ,गौरीनंदन ,विघ्नहर्ता ,प्रथमेश

✍️ गोष्ट :- कथा ,कहाणी

✍️ गंध :- परिमळ ,वास

✍️ घोडा :- वारू ,तुरंग ,अश्व ,हय

✍️ घर :-निकेतन ,आलाय ,गेह ,निवास ,सदन ,ग्रह ,भवन

✍️ चंद्र  :- सोम ,शशांक ,इंदू ,शशी ,सुधायू ,सुधाकर

✍️ चेहरा :- वदन ,आनन ,तोंड ,मुख

✍️ ओटा :- चौथरा

★ समूहदर्शक शब्द ★
(Collective Words)


एका पेक्षा जास्त वस्तू,घटक यांना दर्शविण्यासाठी ज्या शब्दाचा उपयोग केला जातो त्या शब्दांना " समूहदर्शक शब्द " असे म्हणतात.

1) आंब्यांची - राई
2) उपकरणांचा - संच
3) उतारूंची -  झुंबड
4) उंटांचा/लमाणांचा - तांडा
5) करवंदांची -  जाळी
6) काजूंची/माशांची - गाथण
7) केसांचा - झुपका, पुंजका
8) केळ्यांचा - घड,घोस,लोंगर
9) किल्ल्यांचा (चाव्यांचा) - जुडगा
10) केसांची- बट, जट
11) खेळाडूंचा - संघ 
12) गवताची - पेंढी,भारा,गंजी
13) गाईगुरांचे -  खिल्लार
14) गुरांचा - कळप 
16) चोरांची/लुटारूंची - टोळी 
17) जहाजांचा - काफिला 
18) तारकांचा -  पुंज 
19) दुर्वांची -  जुडी
20) द्राक्ष्यांचा -  घड,घोस 
21) धान्याची -  रास
22) नारळांचा - ढीग 
23) नाण्यांची - चळत
25) नोटांचे - पुडके 
26) पक्ष्यांचा -  थवा
27) पुस्तकांचा/ वह्यांचा - गठ्ठा 
28) पालेभाज्यांची - जुडी, गड्डी
29) पोत्यांची/नोटांची - थप्पी 
30) प्रवाशांची - झुंबड
31) प्रश्नपत्रिकांचा - संच 
32) फळांचा -  घोस
33) फुलझाडांचा - ताटवा
34) फुलांचा - गुच्छ

https://quizzory.in/id/62b85fe47edcc27b7717382f

1) ‘तळहातावरील फोडाप्रमाणे जपणे’ म्हणजे............................
1) काळजी घेणे 2) फोडाला जपणे
3) चिंताग्रस्त होणे 4) चिंतातुर होणे
उत्तर :- 1

2) कपटी व कृष्णकारस्थाने करणारा मनुष्य – या शब्दसमुहासाठी दिलेला योग्य शब्द ओळखा.
1) शकुनीमामा 2) शत्रू
3) आपशत्रू 4) हितशत्रू
उत्तर :- 1

3) खालीलपैकी कोणता शब्द शुध्दलेखन ‍नियमांनुसार अचूक आहे ?
1) ऊच्चै:श्रवा 2) उच्चे:श्रवा
3) उच्चैश्रवा 4) उच्चैश्रावा
उत्तर :- 2

4) रिकाम्या जागी अचुक पर्याय लिहा. मराठी भाषेत एकूण ........................... वर्ण आहेत.
1) 48 2) 12
3) 02 4) 34
उत्तर :- 1


5) ‘निष्पाप’ या शब्दाची संधी ओळखा.
1) निष् + पाप 2) नि: + पाप
3) निष + पाप 4) निष्प: + आप
उत्तर :- 2

🔹उपसर्ग जोडून येणारे शब्द

मूळ शब्दाआधी जे अक्षर किंवा शब्द जोडला जातो, त्याला उपसर्ग म्हणतात.

(१) अ + चूक = अचूक

(२) अ + मर = अमर

(३) अ +पार =अपार

(४) अ + नाथ = अनाथ

(५) अ + पात्र = अपात्र.

(६) अ + चल = अचल

(७) अ + शांत = अशांत

(८) अ +ज्ञान = अज्ञान

(९) अ + माप = अमाप

(१०) अ +शुभ = अशुभ

(११) अ + सत्य = असत्य

(१२) अ + बोल = अबोल

(१३) अ + खंड =अखंड

(१४) अं + धार = अंधार

(१५) अ + समान = असमान

(१६) अ + स्थिर = अस्थिर

(१७) अ + न्याय = अन्याय

(१८) अ + पचन = अपचन

(१९) अ + जय = अजय

(२०) अ + प्रगत = अप्रगत

(२१) अ + मोल = अमोल

(२२) अ + योग्य = अयोग्य

(२३) कु + रूप = कुरूप

(२४) सु + काळ = काळ

(२५) सु + गंध = सुगंध

(२६) सु + पुत्र = सुपुत्र

(२७) सु + मार्ग = सुमार्ग

(२८) सु + यश = सुयश

(२९) सु + योग्य = सुयोग्य

(३०) वि + नाश = विनाश

(३१) आ + मरण = आमरण

(३२) ना + खूष = खूष

(३३) ना + पसंत = नापसंत

(३४) ना + पास = नापास

(३५) ना + बाद = नाबाद

(३६) बिन + चूक = बिनचूक

(३७) बिन + पगारी = बिनपगारी

(३८) गैर + हजर = गैरहजर

(३९) अप + मान = अपमान

(४०) अप + यश अपयश
------------------------------------

मराठी व्याकरण प्रश्न

1) पाय घसरला आणि पडलो – केवल वाक्य करा.

1) पाय घसरला म्हणून पडलो 2) पाय घसरून पडलो
3) पाय घसरला व पडलो 4) यापैकी नाही

उत्तर :- 2

2) ‘विलासरावांचा थोरला मुलगा आज क्रिकेटचा सामना चांगला खेळला.’ या वाक्यातील उद्देश्य वाक्य ओळखा.

1) विलासरावांचा थोरला 2) मुलगा
3) क्रिकेटचा सामना 4) चांगला खेळला

उत्तर :- 4

3) ‘शिक्षक मुलांना शिकवितात’ या वाक्यातील प्रयोग ओळखा.

1) कर्मणी प्रयोग 2) कर्तरी प्रयोग 3) भावे प्रयोग 4) संकरित प्रयोग

उत्तर :- 2

4) खालील सामासिक शब्दाचा प्रकार ओळखा. – महादेव .............

1) कर्मधारय 2) व्दंव्द 3) व्दिगू 4) अव्ययीभाव

उत्तर :- 1

5) सेलची जाहिरात वाचून हौसने खरेदीला गेलेल्या रमाबाईंच्या गळयातली किंमती माळ गर्दीत चोरीला गेली. बहिणीने विचारले –
‘केवढयाला झाली ही खरेदी ....................’ – या वाक्यातील रिकाम्या जागी कोणते विरामचिन्ह येऊ शकते ?

1) पूर्णविराम वा प्रश्नचिन्ह 2) प्रश्नचिन्ह वा उद्गारवाचक चिन्ह
3) स्वल्पविराम वा पूर्णविराम 4) पूर्णविराम वा उद्गारवाचक चिन्ह

उत्तर :- 2

वर्णमाला quiz
https://quizzory.com/id/5f744d5713640d162f3e4a8b

उद्या सर्व batches बंद राहतील.

🔴करणरुप आणि अकरणरुप🔴

= वाक्यातील क्रियापदाने केलेले विधान होकारार्थी असते, क्रियापदाच्या त्या रूपाला करणरुप असे म्हणतात.

= हे विधान जेव्हा नकारार्थी असते, तेव्हा क्रियापदाच्या त्या रूपाला अकरणरुप असे म्हणतात.

https://youtu.be/hsEAv9Crkc0

➡️ अनुप्रास अलंकार ⬅️

कवितेच्या चरणात एकाच अक्षराची पुनरावृत्ती होऊन त्यातील नादामुळे जेव्हा सौंदर्य प्राप्त होते तेव्हा अनुप्रास अलंकार होतो.

🔸उदा.

गडद निळे गडद निळे जलद भरुनि आले,
शीतल तनु चपल चरण अनिलगण निघाले

मराठी व्याकरण + English Grammar pinned «अनेक वचनाचे नियम स्त्रीलिंगी विज = विजा भाषा = भाषा बाई = बाया सासू = सासवा आते = आत्या पै = पया बायको = बायका स्त्रीलिंगी आकारांतचे रूप बदलत नाही Please share and join @marathig»

मराठी व्याकरण + English Grammar pinned «शब्दांच्या जाती १ नाम अनेकवचनाचे नियम पुल्लिंगी देव = देव रस्ता = रस्ते जावई = जावई भाऊ = भाऊ फडके = फडके धनको = धनको पुल्लिंगी नामांमध्ये फक्त आकारांतचे एकरांत होते Please share and join @marathig @marathig»

अनेक वचनाचे नियम
स्त्रीलिंगी

विज = विजा
भाषा = भाषा
बाई = बाया
सासू = सासवा
आते = आत्या
पै = पया
बायको = बायका

स्त्रीलिंगी आकारांतचे रूप बदलत नाही

Please share and join @marathig

शब्दांच्या जाती
१ नाम

अनेकवचनाचे नियम

पुल्लिंगी

देव = देव
रस्ता = रस्ते
जावई = जावई
भाऊ = भाऊ
फडके = फडके
धनको = धनको

पुल्लिंगी नामांमध्ये फक्त आकारांतचे एकरांत होते
Please share and join @marathig
@marathig

मराठी साहित्य महामंडळाचे नियम
नियम :
समान्यरूप

एकारान्त नामाचे समान्यरूप याकारान्त करावे.

उदा : फडके - फडक्याला, फडक्याने
चितळे - चितळ्याने, चितळ्यामुळे
अत्रे - अत्र्याला, अत्र्यांनी

Ans
1- few
2-everybody
3-many

Please join
@marathig