Ҳуқуқшунос минбари | Huquqshunos minbari

#тест #саволлари

♾"Ҳуқуқшунос минбари" канали томонидан "Меҳнат кодекси"нинг ҳар 25 та моддасидан 15 тадан тест саволлари тайёрланган.

🔔Тест саволлари орқали ўз билимингизни синовдан ўтказишингиз мумкин.

🥇1-25 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=FeG5R8oc

🥇26-50 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=DdODgGlp

🥇51-75 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=otQgmP7F

🥇76-100 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=L8oHEg4r

🥇101-125 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=mDZ9kEw1

🥇126-150 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=6knayoOC

🥇151-175 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=USTsdQuN

🥇176-200 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=Vl3I1VjW

🥇201-225 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=G1dSIwfh

🥇226-250 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=fN0dBFR5

🥇251-275 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=0mdTNn6e

🥇276-300 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=5GL816p1

🥇301-325 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=Epp5Ka6a

🥇326-350 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=DlPfNgAH

🥇351-375 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=C22igQzj

🥇376-400 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=9DBTBhbZ

🥇401-425 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=opxak74i

🥇426-450 моддалар бўйича - t.me/QuizBot?start=tgirJ0f8

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

♾️Меҳнатга ҳақ тўлаш тизими ходимлар иш ҳақи миқдорининг меҳнатнинг миқдори ва сифатига, уларнинг шахсий ва жамоавий натижаларига боғлиқлигини белгилаш усулидир.

🔔Ходимлар меҳнатига ҳақ тўлаш тизими иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан келишувга кўра белгиланади, бундан Меҳнат Кодексида айрим тоифадаги ходимларга нисбатан назарда тутилган ҳоллар мустасно.

✔️Ташкилотда айрим тоифадаги ходимларга ёки таркибий бўлинмаларга нисбатан меҳнатга ҳақ тўлашнинг бир нечта тизими қўлланилиши мумкин.

📌Ходимлар меҳнатига вақтбай, ишбай ёки меҳнатга ҳақ тўлаш тизимида назарда тутилган бошқа мезонларга кўра ҳақ тўланади.

🏓Фаолиятнинг ўзига хос хусусиятларига ва муайян иқтисодий шароитларга қараб меҳнатга ҳақ тўланишини ташкил этиш учун ходимлар меҳнатига ҳақ тўлашнинг тарифли ва (ёки) тарифсиз тизимлари қўлланилиши мумкин.

Бюджет ташкилотлари ходимларининг меҳнатига ҳақ тўлаш тизимлари ва турлари қонунчиликда белгиланади.

telegram |youtube |instagram |facebook

#савол #жавоб #меҳнат_таътилидан_чақириб_олиш

📌Обуначилардан келган савол: Ходимни ҳар йилги меҳнат таътилидан чақириб олиш мумкинми?

♾Ҳар йилги меҳнат таътилидан чақириб олишга таътилнинг исталган вақтида фақат ходимнинг розилиги билан йўл қўйилади.

🔔Таътилдан чақириб олиш учун ходимнинг розилигини олиш зарур бўлади. Чақириб олишни буйруқ билан расмийлаштирилиб, таътилнинг фойдаланилмаган қисмининг бошланиш санаси тўғрисида ходим билан келишиб олиш керак.

📂Таътилнинг фойдаланилмай қолган қисми ходимга мазкур иш йили давомида бошқа вақтда берилиши ёки кейинги иш йилида берилиши керак.

📊Ходимни фақат йиллик асосий ёки қўшимча таътилдан чақириб олиш мумкин.

📝Бундай чақириб олиш иш ҳақи сақланмайдиган таътил, ўқув таътиллари, бола парвариши таътиллари ва бошқа турдаги таътилларга амал қилмайди.

✔️Хатто розилиги бўлган тақдирда ҳам, қуйидаги ходимларни чақириб олиш таъқиқланади:

👨‍💻18 ёшгача бўлганлар;

👩‍🚒Зарарли ва (ёки)хавфли меҳнат шароитларидаги ишларда банд бўлганлар;

👩‍⚕️ҳомиладор аёллар (Меҳнат кодексининг 232-моддаси, 2-қисми).

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

Жамоа шартномасининг 2025 йил учун ишлаб чиқилган макети.

telegram |youtube |instagram |facebook

#меҳнат_кодекси

🇺🇿"Меҳнат кодекси"да Ишланмайдиган байрам кунлари тўғрисида қуйидагилар белгиланган.

📅Қуйидаги кунлар ишланмайдиган байрам кунларидир:

✅1 январь — Янги йил;

✅8 март — Хотин-қизлар куни;

✅21 март — Наврўз байрами;

✅9 май — Хотира ва қадрлаш куни;

✅1 сентябрь — Мустақиллик куни;

✅1 октябрь — Ўқитувчи ва мураббийлар куни;

✅8 декабрь — Ўзбекистон Республикаси Конституцияси куни;

✅Рўза ҳайит (Ийд ал-Фитр) диний байрамининг биринчи куни;

✅Қурбон ҳайит (Ийд ал-Адҳа) диний байрамининг биринчи куни.

▶️Дам олиш куни ишланмайдиган байрам кунига тўғри келган тақдирда, дам олиш куни байрамдан кейинги иш кунига кўчирилади.

🔰Бунда ишлаб чиқариш-техник ва ташкилий шароитлар (мавжуд узлуксиз ишлаб чиқариш, аҳолига ҳар куни хизмат кўрсатиш, навбатчилик асосида ишлаш ва бошқалар) туфайли ишланмайдиган байрам кунлари тўхтатиб қўйиш мумкин бўлмаган ишларни бажаришда дам олиш кунлари кўчирилмайди.

⚠️Дам олиш кунларидан ва ишланмайдиган байрам кунларидан ходимларнинг оқилона фойдаланиши мақсадида дам олиш кунлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармони билан бошқа кунларга кўчирилиши мумкин.

telegram |youtube |instagram |facebook

"Ҳуқуқшунос минбари | Huquqshunos minbari" kanali uchun @TGStat'dan yil natijalari

#савол_жавоб

♾Меҳнат тўғрисидаги қонунчиликни ва меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларни, меҳнат шартномасини қўллаш масалалари бўйича якка тартибдаги меҳнат низоларини кўриб чиқиш тартиби Меҳнат Кодексида белгиланади.

🔔Ходим учун янги меҳнат шартларини белгилаш ёки мавжуд меҳнат шартларини ўзгартириш тўғрисидаги якка тартибдаги меҳнат низолари (даъвосиз хусусиятга эга бўлган якка тартибдаги меҳнат низолари) иш берувчи ва касаба уюшмаси қўмитаси томонидан ҳал этилади.

👉Якка тартибдаги меҳнат низоларини кўриб чиқиш тартиби тўғрисидаги савол-жавобларни қуйидаги ахборотда танишингиз мумкин.

Батафсил маълумот учун: https://teletype.in/@huquqshunosminbari/123

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

#савол_жавоб #касаба_уюшмалари

❓Савол: Касаба уюшма раислигини асосий ишидан озод этиб бажараётган ходимларга қандай ҳуқуқларга эга?

🔔Жавоб: Ўзбекистон Республикасининг "Касаба уюшмалари тўғрисида"ги Қонунига биноан:

♾Касаба уюшмалари органларидаги сайлаб қўйиладиган лавозимларга сайланганлиги туфайли ишлаб чиқаришдаги ишидан озод этилган ходимларга уларнинг сайлов ваколатлари тугаганидан сўнг аввалги иши (лавозими) берилади, бундай иш (лавозим) мавжуд бўлмаган тақдирда эса ўша ташкилотда ёки ходимнинг розилиги билан бошқа ташкилотда аввалгисига тенг бошқа иш (лавозим) берилади.

✔️Касаба уюшмалари органларига сайланган ходимларга тегишли иш (лавозим) бериш имкони бўлмаган тақдирда, улар қонунчиликда, жамоа шартномаларида, келишувларида назарда тутилган имтиёзлардан фойдаланади.

🔔Ўзбекистон Республикасининг "Меҳнат кодекси"га асосан:

😵‍💫Вакиллик органларидаги сайлаб қўйиладиган лавозимларга сайлангани муносабати билан ишлаб чиқаришдаги ишидан озод этилган ходимларга уларнинг сайлаб қўйиладиган лавозимдаги ваколати тугаганидан кейин аввалги иши (лавозими) берилади, бундай иш (лавозим) мавжуд бўлмаса, — аввалгисига тенг бошқа иш (лавозим) берилади.

⚡️Вакиллик органлари таркибига сайланган ходимларга тегишли иш (лавозим) бериш имконияти бўлмаган тақдирда улар қонун ҳужжатларида ёки жамоа шартномалари, келишувларида назарда тутилган имтиёзлардан фойдаланадилар.

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

📉"Меҳнат кодекси"да Меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида қуйидагилар белгиланган.

📊Меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатлар қуйидагилардан иборат:

📁жамоа келишувлари;

📁жамоа шартномалари;

📁иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси билан келишувга кўра қабул қилинадиган ички ҳужжатлар;

📁ички ҳужжатлар, шу жумладан иш берувчи ўз ваколатлари доирасида якка ўзи қабул қиладиган якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлар.

🔖Меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда ходимлар учун меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда белгиланганига нисбатан қўшимча ҳуқуқлар ва кафолатлар назарда тутилиши мумкин.

📕Меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларга ходимнинг ҳолатини меҳнат тўғрисидаги қонунчиликка нисбатан ёмонлаштирувчи қоидаларни киритишга йўл қўйилмайди.

telegram |youtube |instagram |facebook

#билиш_фойдали

♾Иш берувчининг якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлари

🔔Иш берувчилар қонунчиликда белгиланган тартибда ўз ваколатлари доирасида муайян ходимга (ходимларга) ёки жамоага йўналтирилган ва бир марта қўлланилиш (ишга қабул қилиш, меҳнат шароитларини ўзгартириш, бошқа ишга ўтказиш, меҳнат шартномасини бекор қилиш, ходимга меҳнат таътили бериш, ходимга нисбатан интизомий жазо қўллаш, ходимларни рағбатлантириш тўғрисидаги ва бошқа буйруқлар) учун мўлжалланган якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлар — буйруқлар, фармойишлар, қарорлар қабул қилиши мумкин.

✔️Раҳбар якка ўзи қабул қиладиган якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлар буйруқлар ёки фармойишлар тарзида эълон қилинади.

⏰Коллегиал ижро этувчи орган томонидан қабул қилинадиган якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлар қарорлар тарзида қабул қилинади.

ℹ️Агар иш берувчининг якка тартибдаги ҳуқуқий ҳужжатлари ходимлар учун меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ва меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган шарт-шароитларга нисбатан унча қулай бўлмаган қоидаларни ўз ичига олган бўлса, бу ҳужжатлар ёки уларнинг тегишли қисмлари ҳақиқий бўлмайди.

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

#билиш_фойдали

Меҳнат фаолиятини ёки педагогик фаолиятни илмий иш билан бирга олиб бораётган шахсларга асосий иш жойида ўртача иш ҳақи ва лавозими сақланган ҳолда қуйидаги муддатларга ижодий таътиллар берилади:

➡️фалсафа доктори (Doctor of Philosophy (PhD) илмий даражасини олишга доир диссертацияни якунлаш учун ҳамда дарсликлар ва ўқув-услубий қўлланмалар қўлёзмаларининг муаллифларига - 3 ойгача;

➡️фан доктори (Doctor of Science (DSc) илмий даражасини олишга доир докторлик диссертацияни якунлаш учун - 6 ойгача.

♾Муаллифлар жамоалари томонидан дарсликлар ва ўқув-услубий қўлланмаларини ёзиш чоғида муаллифлар жамоаси аъзоларидан бирига муаллифлар гуруҳининг барча аъзолари имзолаган ёзма аризага мувофиқ ижодий таътил берилади. Муаллифлар таътилни ўзаро тақсимлашга ҳам ҳақли.

✔️Илмий даража олишга даъвогарларга, шунингдек дарсликларнинг ёки ўқув-услубий қўлланмаларининг муаллифларига навбатдаги йиллик меҳнат таътиллари улар ижодий таътиллардан фойдаланганлигидан қатъи назар берилади.

🏓Ижодий таътиллар бериш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.

🕊telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

#билиш_фойдали

♾Иш берувчи ходимни огоҳлантириш муддатларини огоҳлантириш муддатининг давомийлигига мувофиқ келадиган пулли компенсация билан алмаштиришга ҳақлидир.

🔔Ходимга огоҳлантириш муддатига мутаносиб пулли компенсация тўлаш иш берувчини қонунчиликда назарда тутилган бошқа тўловларни амалга ошириш мажбуриятидан, шунингдек ўзга тўловларни, агар улар меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда ёки меҳнат шартномасида назарда тутилган бўлса, амалга оширишдан озод этмайди.

🏓Ходимни огоҳлантириш муддати ичида, бундан меҳнатга оид муносабатларни унинг айбли ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) муносабати билан тугатиш тўғрисидаги огоҳлантириш мустасно, ходимга бошқа иш қидириш учун ҳафтада камида 1 кун шу вақт учун иш ҳақи сақланган ҳолда ишга чиқмаслик ҳуқуқи берилади.

✔️Ходимни огоҳлантириш муддатига ходимнинг вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик даврлари, шунингдек унинг давлат ёки жамоат мажбуриятларини бажарган вақти киритилмайди, бундан меҳнатга оид муносабатларнинг ташкилот (унинг алоҳида бўлинмаси) тугатилганлиги муносабати билан тугатилиши мустасно.

telegram |📺youtube |📱instagram |📱facebook

🔰Ўзбекистон Республикаси ҳудудида:

✅меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдори - 1 155 000 сўм;

✅базавий ҳисоблаш миқдори - 375 000 сўм;

✅пенсияни ҳисоблашнинг базавий миқдори - 428 000 сўм;

✅ёшга доир энг кам пенсия - 834 000 сўм;

✅ногиронлик пенсиялари, жумладан иш стажи тўлиқ бўлмаган чоғдаги ногиронлик пенсиясининг энг кам миқдори - 920 000 сўм;

✅меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган ногиронлик нафақаси ва болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга бериладиган нафақа - 920 000 сўм;

✅белгиланган ёшга доир энг кам пенсия миқдоридан (834 000 сўмдан) 920 000 сўмгача пенсия олувчиларнинг ёшга доир пенсиялари - 920 000 сўм;

✅зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги фуқароларга бериладиган нафақа -745 000 сўм;

✅иш стажи тўлиқ бўлмагaн чоғдаги ёшга доир пенсиянинг энг кам миқдори қўшимча тўловни ҳисобга олган ҳолда - 745 000 сўм.

telegram |youtube |instagram |facebook

#муҳим #сайлов #компенсация

🔔Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссиясининг 2024 йил 13 августда “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоят, туман ва шаҳар Кенгашлари депутатлари сайловига тайёргарлик кўриш ҳамда уни ўтказишга доир айрим масалалар тўғрисида"ги 1365-сонли қарорига қабул қилинган.

💰Қарорга асосан Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссиясининг 2019 йил 25 октябрдаги 969-сон қарори билан тасдиқланган йўриқномага мувофиқ сайлов комиссияларининг аъзоларига бир марталик компенсация миқдорлари қуйидаги миқдорларда тўлаб берилади.

👉Қорақалпоғистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси, ҳудудий, туман, шаҳар, округ сайлов комиссияси раисига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 2 баравари;

👉Қорақалпоғистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси, ҳудудий, туман, шаҳар, округ сайлов комиссияси раиси ўринбосари ва котибига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 1,5 баравари;

👉Қорақалпоғистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси, ҳудудий, туман, шаҳар, округ сайлов комиссиясининг бошқа аъзоларига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 1 баравари;

👉участка сайлов комиссияси раисига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 1,2 баравари;

👉участка сайлов комиссияси раиси ўринбосари ва котибига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 1 баравари;

👉участка сайлов комиссияларининг бошқа аъзоларига меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг 0,7 баравари миқдорида амалга оширилади.

📁Компенсация тўловларини амалга ошириш сайлов кунига 3 кун қолганга қадар тўлиқ таъминланади.

📯Бугунда кунда меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдори 1 050 000 сўмни ташкил қилса, 2024 йил 1 окятрбдан 1 155 000 сўмни ташкил қилади

telegram |youtube |instagram |facebook