Ходимни малака оширишга юбориш хизмат сафари ҳисобланадими?
Кўпчилик ходимни малака ошириш ёки қайта тайёрлашга юборишни хизмат сафари билан битта нарса деб ўйлайди. Аслида ундай эмас.
Меҳнат кодексининг 286-моддасида: биринчи ўринда хизмат сафари турган бўлса; тўртинчи ўринда иш берувчининг йўлланмаси билан касбий тайёргарликдан, қайта тайёрлаш, малака ошириш ва стажировкадан ўтиш даври турибди.
Яъни, МК 286-моддада ходимнинг хизмат сафари алоҳида, қайта тайёрлаш ва малака оширишга юбориш алоҳида жараён эканлиги кўрсатилган. Ўз навбатида, МК 287-модда хизмат сафарига (бу даврга тўланадиган компенсацияга) бағишланган, 290-модда эса қайта тайёрлаш ва малака оширишга (ва компенсация тўловларига) бағишланган. Яъни, буларнинг иккита алоҳида моддаларга ажратилган бошқа-бошқа ҳуқуқий жараёнлиги шундан ҳам кўринмоқда.
Яна бир жиҳат, МК 287-моддада хизмат сафарига ходимнинг иш берувчи фармойишига биноан доимий иш жойидан ташқарида хизмат топшириғини бажариш учун бошқа жойга маълум муддатга қиладиган сафари деб таъриф берилган. Эътибор беринг, хизмат сафарида ходим иш берувчининг конкрет бир хизмат топшириғини бажариш учун юборилади, янада аниқроғи, хизмат сафарига борган жойда ходим иш берувчидан олган топшириқ бўйича ишлайди ва меҳнат қилади.
Йўлланма бўйича қайта тайёрлашга ёки малака оширишга юборилганда эса, ходим нима билан банд бўлади? Албатта ўқиш билан, таълим олиш билан, қандайдир амалий топшириқни бажариш билан эмас. Демак, яна такрорлаймиз, ходим иш берувчи томонидан бошқа бир жойга малака ошириш ёки қайта тайёрлаш учун юборилиши бу хизмат сафари ҳиосбланмайди.
Унда қайта тайёрлаш ва малака ошириш даври учун ҳаражатлар қандай қопланади деган савол туғилади.
Меҳнат кодексининг 290-моддаси 1-қисмида “агар иш берувчининг йўлланмаси бўйича ходимнинг касбий тайёргарлик, қайта тайёрлаш, малака ошириш ва стажировкадан ўтиши бошқа жойга кўчишни талаб қилса, ходимга ўқиш жойига бориш ва қайтиб келиш, шунингдек уй-жойни ижарага олиш харажатларининг ўрни қопланади” дейилган. Яъни, йўлланма (расмий хат) билан юқоридаги ўқиш турларига бошқа жойга юборилганда ходимларга бориш-келиш транспорт ҳаражатлари ва турар-жой ҳаражатлари қопланади.
Энди, суткалик ҳаражатлар масаласи қоляпти тўғрими? Қаранг, Кодекснинг 290-моддаси 2-қисмида шундай дейилмоқда: “жамоа шартномасида ёки иш берувчи томонидан касаба уюшма қўмитаси билан келишилган ҳолда тасдиқланган ички ҳужжатда касбий тайёргарлик, қайта тайёрлаш, малака ошириш ва стажировкага юборилган ходимларга яшаш жойидан ташқарида яшаганлик учун компенсация (суткалик) тўлови белгиланиши мумкин”.
Яъни, ходимга 290-модда бўйича ўқишда бўлган даврига суткалик (овқатланиш ва бошқа ҳаражатлар) даврида пул тўлаш учун бу масала ташкилотнинг жамоа шартномасида ёки раҳбарнинг касаба уюшмаси қўмитаси билан келишилган бошқа ички ҳужжатида кўрсатиб қўйилган бўлиши керак. Бўлмаса, муаммо бўлиши мумкин.
Умуман, иш берувчиларга тавсия шуки, ҳозир кўпчилигингиз жамоа шартномаларини янгилаётган вақтдасиз, демак, ходимларни касбий тайёргарлик, қайта тайёрлаш, малака ошириш ва стажировкадан ўтиш учун юборган ҳолатда қоплаб бериладиган тўловлар (транспорт, турар-жой ва суткалик тўловлар)нинг аниқ миқдорларини албатта киритиб кетинг.
👉@yuristkadr