Return to Freud (fa)

این متن گزیده ای از کتاب چرا روان‌پریشی آن‌قدرها هم دیوانگی نیست: نقشه‌ای برای امید و بهبودی به خانواده‌ها و مراقبان نوشته استین فن‌هویله است که سپتامبر 2024 توسط انتشارات Other Press منتشر شده است.

کاملاً گوشه‌گیر، تنها در یک اتاق زیرشیروانی دلگیر و خفه نشسته بود: این وضعیت ماریو بود وقتی برای اولین بار او را ملاقات کردم. در آن زمان برقراری ارتباط با او بسیار دشوار بود. او صرفا برای وعده‌های غذایی پایین می‌آمد. در واقع، ماریو در دنیای خیالی خودش گیر کرده بود، دنیایی که به‌طور جدی تمام ارتباطات با اطرافیانش را مختل کرده بود. روی شانه‌ اش یک همراه نامرئی نشسته بود و مدام با او گفتگو می‌کرد. ماریو با صدای بلند با این همراه صحبت می‌کرد، به‌طوری‌ که همه می‌توانستند به‌وضوح بشنوند چه می‌گوید. اما پاسخ‌های خاموشی که دریافت می‌کرد تنها از طریق حالات چهره و حرکات او قابل مشاهده بود. گاهی اوقات می‌دیدم که به‌طور بی‌صدا کلماتی را لب‌خوانی می‌کند، اما مشخص بود که ماریو این نجواهای خود را به‌عنوان صدایی از جایی خارج از وجود خود تلقی می‌کند. مشابه یک اجرای صوتی بود که هر دو نقش آن توسط یک نفر اجرا می‌شد، و باعث شگفتی کسانی که این صحنه را مشاهده می‌کردند می‌گردید...
ادامه مقاله:

http://ravanpc.ir/blog-details/285/Psychology

روان‌پریشی یک بحران ذهنی است، نه یک بیماری
نویسنده: استین فن‌هویله
مترجم: حمید مقدم
Psychosis Is a Mental Crisis, Not a Disease
Stijn Vanheule

لینک مقاله:
http://ravanpc.ir/blog-details/285/Psychology

Freud in Berchtesgaden, 1929, with his wife, Martha, and sister-in-law, Minna Bernays. Photo by Max Halberstadt.

The young psychoanalysts:

Claude Bruère-Dawson, Catherine Millot, Colette Soler, Jacque-Alain Miller, Danièle Silvestre, Dominique Miller, Gérard Miller, and Éric Laurent.

Photographed at Clairefontaine in France in February 1981 (Lacan died later that year).
Credit to Lacan Circle of Australia

مقاله‌ی فوق‌العاده عمیق ملانی کلاین 'یادداشت‌هایی بر برخی از مکانیزم‌های اسکیزوئید 'رو با کمک #هوش_مصنوعی زیر تبدیل به پادکست انگلیسی کردم. این مقاله بارها ارزش مطالعه داره. از شنیدنش لذت ببرید و اگر مقاله ای رو تبدیل به پادکست کردین در صورت تمایل در گروه به اشتراک بگذارید تا اینجا ارسال بشه.

notebooklm.google.com

Notes on Some Schizoid Mechanisms by Melanie Klein

@Freud2Lacan

Notes On Some Schizoid Mechanisms by Melanie Klein

«آنچه انسان با چشمان خود می‌بیند، با این پرسش درآمیخته است که دیگری چه می‌بیند.»
— داریان لیدر

“What one sees with one’s own eyes is mixed up with the question of what someone else sees.”
—Darian Leader, Stealing the Mona Lisa: What Art Stops Us From Seeing

هر چه مرگ نزدیک‌تر می‌شود، ارزش زندگی افزایش می‌یابد.

Deleuze on Wittgenstein

اجازه دهید با یک حکایت از بودیسم که به‌خوبی پرسش رابطه بین درون‌‌سوبژکتیو و بین‌سوبژکتیو را مطرح می‌کند، سخنم را به پایان برسانم.

زنی فرزند خود را از دست داده است. او نمی‌تواند از بدن کودک دل بکند و جسد او را به سینه‌اش بسته نگه می‌دارد. او به افراد مختلفی مراجعه می‌کند؛ شفاگران، روحانیون و دیگران، اما هیچ‌کس نمی‌تواند فرزندش را به زندگی بازگرداند. سرانجام به مردی مقدس برخورد می‌کند. او به زن می‌گوید: «راهی برای حل مسئله‌ات وجود دارد. باید به خانه کسی بروی و به او دانه‌های خردل بدهی، اما آن شخص باید کسی باشد که هرگز در زندگی خود داغ از دست دادن کسی یا تجربه اندوهی نداشته باشد. تنها در این صورت می‌توانی (در زندگی) پیش بروی.»

خب آن زن خیلی زود متوجه می‌شود که هر جا می‌رود، با داستانی از غم و اندوه مواجه می‌شود. به مرور زمان، او می‌تواند دلبستگی خود به کودک مرده را رها کند. می‌توان گفت که آن خاطره، خاطره‌ای بود که هنوز به خاطره تبدیل نشده بود؛ چیزی که همچنان او را تسخیر کرده بود.

می‌توان گفت که هر نظریه روانکاوانه‌ای درباره سوگواری و خاطره آن، در نهایت همین را بیان می‌کند، حتی اگر به این شکل بیانش نکند. همه آن‌ها معتقدند که برای یک انسان، حک شدن یک تروما یا یک فقدان تلخ و دردناک – چه این فقدان مربوط به معنایی عمیق شخصی باشد، چه  رابطه‌ای عاشقانه – تنها زمانی ممکن است که یک فقدان در ارتباط با فقدانی دیگر قرار بگیرد. همان‌طور که زن در این حکایت، داستان فقدان خود را به داستان‌های دیگران پیوند می‌دهد. باید رابطه‌ای میان یک فقدان و فقدانی دیگر برقرار شود.

دقیقاً همان چیزی است که بالینت، کلاین، لکان و فروید به شکل‌های مختلف بیان می‌کنند: برای اینکه یک انسان بتواند یک تجربه‌ تروماتیک را پردازش کند، آن تجربه باید در ارتباط با یک تجربه‌ تروماتیک دیگر قرار گیرد. به همین دلیل است که کار کردن در گروه‌ها می‌تواند برای افرادی که دوران‌های دشواری را پشت سر گذاشته‌اند، مفید باشد. صحبتم را در اینجا تمام می‌کنم.

#دارین_لیدر
بخش کوتاهی از چرا به خاطر آوردن؟
ترجمه #حمید_مقدم

@Freud2Lacan

اجازه دهید با یک حکایت از بودیسم که به‌خوبی پرسش رابطه بین درون‌‌سوبژکتیو و بین‌سوبژکتیو را مطرح می‌کند، سخنم را به پایان برسانم...

Why Remember?
Darian Leader

"...In order for a human being to treat a traumatic experience that experience has to be put into a relation with another traumatic experience thißis one of the reasons why working in groups can be so fruitful for people who've been through difficult times"

https://t.me/Freud2Lacan/5153

تصویر کامل جدول بالا


Summary: Freud on constitutive mechanisms in neurosis and psychosis

فروید در سه دوره نگاهش به روان‌پریشی رو تغییر می‌ده.

Introduction to Jean Hyppolite s Commentary on Freud's "Verneinung"
Seminar on Freudian Technique, February 10th, 1954x by Jacques Lacan

Negation by Sigmund Freud


این دو مقاله در باب نفی پیشنهاد می‌شه، به خصوص جاهایی ژان هیپولیت نظرش رو مطرح میکنه

مواجهه‌ی ناخودآگاه با نه/ پس‌رانش نخستین

"در ناخودآگاه هیچ‌گاه با نه مواجه نمی‌شویم" فروید ۱۹۲۵. اما در پس رانش نخستین که قضاوت انتسابی نام‌گذاری شده بایستی خواهش ناخودآگاه پس‌رانده بشه، به ناخودآگاه بایستی نه گفته بشه آن هم نه از جنس قضاوت وجودی بلکه قضاوت‌ انتسابی. جالب اینکه در ابتدا مسئله این نیست که چیزی وجود داره یا نداره؛ مسئله اینه که اون چیز خوبه یا بد! پذیرفته بشه یا طرد!
برای مثال در یک رابطه‌ی عاطفی اولویت قضاوت با این نیست که یک رابطه‌‌ی عاطفی وجود داره، قضاوت ابتدایی و مهم اینه که اون رابطه‌ی عاطفی خوبه یا بد! لذت بخش یا نه! پذیرفته بشه یا طرد! عدم شفافیت این وضعیت می‌تونه حالت ناپایداری از تصمیم‌گیری رو بوجود بیاره و صرفا فرد تجربه‌ای از شرایط برزخی و تعیلق رو در رابطه تجربه کنه.
خاطر نشان می کنم که شرایط زمانی پیچیده‌تر می‌شه که پذیرش در پس‌رانش نخستین پاتولوژیک می‌شه و شکست می‌خوره.
#حمید_مقدم

جدول از کتاب سوژه اوتیستیک، لئون برنر

هیچ‌گاه در ناخودآگاه با یک《نه》مواجه نمی‌شویم.

#زیگموند_فروید
مقاله #نفی

کل جستار فروید به اینجا می‌رسد:
"پدر بودن چه معنایی دارد؟"

— لکان، سمینار چهارم

گناه می‌تواند مردم را به مجرم تبدیل کند.
#زیگموند_فروید

"Guilt can turn people into criminals."
—Sigmund Freud, 1923

https://youtu.be/qsuHHFrwVk8

«...اما افرادی مثل من تنها ارواح را دوست دارند. اگر روزی انسانی را دوست داشته باشم، به‌زودی نابود خواهم شد.» – فریدریش نیچه، از نامه‌ای به فرانتس اووربک، نوشته‌شده در حدود اکتبر ۱۸۸۳.

قرن هاست که دانش به عنوان دفاعی در برابر حقیقت دنبال شده است.
-ژک لکان

For centuries knowledge has been pursued as a defense against truth.
—Jacques Lacan

Sigmund Freud & Anna Freud, 1922

گفتگوی استیفن گروس با #اسلاوی_ژیژک

ژیژک از تجربیات روانکاوی‌‌اش با آلن میلر، و ایستادگی‌اش در برابر خودکشی می‌گوید.


ترجمه و زیرنویس فارسی: #حمیدمقدم

🆔 @Freud2Lacan

《روانکاو بی‌تردید کمترین آزادی را بین افراد دارد.》
—ژک لکان ۱۹۷۸

فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لکانی
از دیلن اونز

با این هشتگ #فرهنگ_مقدماتی_اصطلاحات_لکانی می تونید به گزیده هایی از کتاب دسترسی پیدا کنید.
این کتاب به فارسی بسیار کمیابه

#معرفی_کتاب

فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روان کاوی لکانی

#دیلن_اونز
انتشارات: گام نو
مترجمان: مهدی رفیع و مهدی پارسا
#معرفی_کتاب

Eyes Wide Shut (1999)

#پیشنهادفیلم

این تصویر الهام گرفته از "پرونده امه" اثر ژاک لاکان است. این تصویر مضامین روانکاوانه ای را که در مرکز کاوش لاکان در مورد وضعیت روانی و توهمات امه قرار دارد، به تصویر می کشد. فضا و عناصر نمادین، کشمکش‌های درونی و افکار پراکنده او هستند و بر فضای سورئال و درون نگرانه ای که در آثار لاکان معمول است، تأکید می کنند.
ایجاد شده توسط ChatGPT

Here's an image inspired by "The Case of Aimée" by Jacques Lacan. It captures the psychoanalytic themes central to Lacan’s exploration of Aimée’s mental state and delusions. The setting and elements symbolize her inner struggles and fragmented thoughts, highlighting the surreal and introspective atmosphere typical of Lacan's work.

Created by ChatGPT

"درام انسانی تراژدی نیست، بلکه کمدی است."
— ژاک لاکان، سمینار X

ترجمه و تحلیل فارسی #هوش_مصنوعی گوگل جمنای:
این جمله از ژاک لاکان، روانکاو مشهور فرانسوی، در سمینار دهم او بیان شده است. به طور خلاصه، لاکان در اینجا بیان می کند که رنج ها و اتفاقات زندگی انسان، بیشتر شبیه یک کمدی با پیچیدگی ها و موقعیت های طنزآمیز است تا یک تراژدی غم انگیز.
تفسیر بیشتر:
لاکان با این جمله قصد دارد به جنبه‌های طنزآمیز و پوچ‌گرایانه تجربه انسانی اشاره کند. او معتقد است که انسان‌ها اغلب درگیر بازی‌هایی هستند که خودشان ساخته‌اند و در این بازی‌ها، نقش‌هایی را ایفا می‌کنند که ممکن است با واقعیت درونی‌شان سازگاری نداشته باشد. این تناقض‌ها و موقعیت‌های عجیب و غریب، به نظر لاکان، بیشتر شبیه یک کمدی است تا یک تراژدی.
نکات قابل توجه:
* کمدی به معنای خنده‌دار بودن: منظور لاکان از کمدی، صرفاً خنده‌دار بودن نیست. او به جنبه‌های ساختاری و فرمی کمدی اشاره می‌کند که در آن، انسان‌ها در موقعیت‌های پارادوکسیکال و غیرمنتظره قرار می‌گیرند.
* تراژدی به معنای غم‌انگیز بودن: تراژدی در اینجا به معنای یک رویداد غم‌انگیز و تراژیک نیست، بلکه به یک ساختار دراماتیک اشاره دارد که در آن قهرمان با سرنوشتی محتوم روبرو می‌شود.
* اهمیت زبان در تفکر لاکان: لاکان در بسیاری از آثارش به اهمیت زبان در ساختن واقعیت اشاره می‌کند. در این جمله نیز، زبان به عنوان ابزاری برای ساختن درام زندگی انسان مطرح می‌شود.
کاربرد این جمله:
این جمله لاکان می‌تواند در تحلیل آثار ادبی، فیلم، و همچنین در روانکاوی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، این جمله می‌تواند به عنوان یک نگاه فلسفی به تجربه انسانی مورد توجه قرار گیرد.
آیا می‌خواهید در مورد این جمله یا نظریات لاکان بیشتر بدانید؟

"The human drama is not tragedy, but comedy."
—Jacques Lacan, Seminar X

Slavoj Zizek admire Iran!

Jacques Lacan Public Lecture 1972

نفرت به منزله‌ی یک نوع رابطه با ابژه، قدیمی‌تر از عشق است. این نفرت، طرد اولیه‌ی دنیای بیرونی به همراه خیل عظیم محرک‌هایش از سوی ایگوی نارسیسیستی است. نفرت که مبین واکنشی‌ست در برابر عدم لذت حاصل از ابژه‌ها، همواره پیوند عمیق خود را با غرایز صیانت نفس حفظ می‌کند.

#زیگموند_فروید #غرایز_و_فراز_و_نشیب_آنها

🆔 @Freud2Lacan

اضطراب
ژاک لاکان
ترجمه: صبا راستگار
ناشر: انتشارات پندار تابان
#معرفی_کتاب

What is the difference between anxiety and angst in Lacanian psychoanalysis?

ChatGPT.com

Freud himself says that anxiety is essentially angst vor etwas, anxiety faced with something.
—Jacques Lacan, Seminar X

در ابتدا از چت‌جی‌بی‌تی خواستم توضیحی در مورد کتاب بده و سپس ترجمه کنه. با کمی تغییر در ترجمه:

سمینار دهم، با عنوان «اضطراب» (1962-1963)،

یکی از سمینارهای کلیدی ژک لکان است که در آن مفهوم روان‌کاوانه اضطراب را بررسی می‌کند. لکان نظریه خود را با مقایسه اضطراب و ترس گسترش می‌دهد. برخلاف ترس که به یک ابژه قابل شناسایی در جهان بیرونی نسبت داده می‌شود، اضطراب در مواجهه با چیزی مبهم و ناآرام‌کننده پدید می‌آید – یعنی رویارویی با فقدانی در دیگری بزرگ.

لکان پیشنهاد می‌کند که برخلاف باور رایج در روان‌کاوی سنتی، اضطراب بدون ابژه نیست، بلکه چیزی آشفته‌کننده درباره میل و رابطه سوژه با دیگری بزرگ را آشکار می‌کند. اضطراب زمانی پدیدار می‌شود که در نظم نمادین اختلالی ایجاد شود یا زمانی که سوژه با چیزی مواجه شود که احساس خویشتن یا میلش را بی‌ثبات می‌کند.

یکی از مفاهیم کلیدی سمینار دهم «اُبژه کوچک الف » (*objet petit a*) است که لکان آن را به‌عنوان علت میل توصیف می‌کند. از نظر او، اضطراب به ظهور ابژه کوچک a گره خورده و لحظه‌ای را نشان می‌دهد که سوژه از نزدیکی این ابژه – که هم فقدان و هم مازاد در ساختار میل را نشان می‌دهد – آشفته می‌شود.

در طول سمینار، لکان به طیف وسیعی از آثار فلسفی و روان‌کاوانه، از جمله آثار فروید و هایدگر، اشاره می‌کند تا تحلیل خود از اضطراب را تعمیق بخشد. در نهایت، این سمینار زمینه‌ساز بسط‌های بعدی او در مورد سوژگی، میل، و رابطه میان سوژه و نظم نمادین می‌شود.

ChatGPT

You said:
Give me a description of seminar 10 by Jacques Lacan.
ChatGPT said:
ChatGPT
Seminar 10, titled "Anxiety" (1962-1963), is one of Jacques Lacan's key seminars in which he explores the psychoanalytic concept of anxiety. Lacan develops his theory by contrasting anxiety with the notion of fear. Unlike fear, which can be attributed to an identifiable external object, anxiety arises in the face of something more ambiguous and unsettling — a confrontation with the lack in the Other.

Lacan proposes that anxiety is not without an object (as often claimed in traditional psychoanalytic theory), but instead, it reveals something disturbing about desire and the subject's relation to the Other. Anxiety occurs when there is a disruption in the symbolic order or when the subject encounters something that destabilizes their sense of self or desire.

One of the key ideas in Seminar 10 is the notion of the objet petit a, which Lacan elaborates as the cause of desire. Anxiety, for Lacan, is tied to the emergence of the objet petit a and represents a moment when the subject feels overwhelmed by the proximity of this object, which represents both a lack and a surplus in the structure of desire.

Throughout the seminar, Lacan references a wide range of philosophical and psychoanalytic works, drawing on thinkers like Freud and Heidegger, to deepen his analysis of anxiety. Ultimately, this seminar lays the groundwork for his later elaborations on subjectivity, desire, and the relationship between the subject and the symbolic order.

Anxiety by Jacques Lacan
Book X Edited by Jacques Alain Miller

#RTFbookrecommendation
#معرفی_کتاب

فروید متضادهای عشق را به این ترتیب برمی‌شمرد:
۱.نفرت
۲.دوست داشته‌شدن
۳.بی‌تفاوتی

در فرازهای بعدی ترتیب متفاوتی را اتخاذ می‌کند:
۱.بی‌تفاوتی
۲.نفرت
۳.دوست داشته‌شدن.
در این ترتیب جدید اولین جایگاه را به بی‌تفاوتی داده است؛ احتمالا به این دلیل که بی‌تفاوتی، اولین متضادی از عشق است که در مسیر رشد پدید می‌آید.

🆔 @Freud2Lacan

#جیمز_استراچی
#غرایز_و_فراز_و_نشیب_آنها
#پاورقی

تادمک‌گوان:

سخنران با تشکر از استقبال گرم حضار، موضوع صحبت خود را معرفی می‌کند: لذت و بحث.

او با نقل یک داستان طنز درباره یک فرد ضد واکسیناسیون در بهشت، نشان می‌دهد که حتی بالاترین مقام، یعنی خدا، برای متقاعد کردن کسی که در باورهایش سفت و سخت است، با مشکل مواجه می‌شود. این مقدمه‌ای است برای استدلال اصلی که می‌گوید اثربخشی یک استدلال به شدت به میزان لذت مخاطب از آن بستگی دارد.

برای خلاصه‌نویسی، ترجمه، و درآوردن مقاله از ویدئوهای یوتیوب از این سه وبسایت #هوش_مصنوعی می تونین بهره ببرین.

https://unstuckstudy.com/
https://gist.ly/
https://gemini.google.com/
Chatgpt.com
https://notebooklm.google.com/
با تشکر از همراهانی که معرفی کردن، فعلا وبسایتی که چارت از ویدئو یوتیوب بده پیدا نشده است.

https://gist.ly/

https://gemini.google.com/خلاصه ویدیوی "لذت در بحث" (5 دقیقه اول)

سخنران با تشکر از استقبال گرم حضار، موضوع صحبت خود را معرفی می‌کند: لذت و بحث. او با نقل یک داستان طنز درباره یک ضد واکسیناسیون در بهشت، نشان می‌دهد که حتی بالاترین مقام، یعنی خدا، برای متقاعد کردن کسی که در باورهایش سفت و سخت است، با مشکل مواجه می‌شود. این مقدمه‌ای است برای استدلال اصلی که می‌گوید اثربخشی یک استدلال به شدت به میزان لذت مخاطب از آن بستگی دارد.

نکات کلیدی درباره استدلال و لذت:

استدلال‌ها برای موثر بودن باید لذت مخاطب را بسیج کنند. بدون این مشارکت، حتی استدلال‌های قوی ممکن است نتوانند مخاطب را تحت تاثیر قرار دهند.
سخنران پیشنهاد می‌کند که کمبود شواهد، اگر با باورها و لذت‌های موجود مخاطب همسو باشد، از قدرت اقناع یک استدلال نمی‌کاهد.

https://unstuckstudy.com/

https://youtu.be/Yq1BmlXfrig?si=XAy2OUsAeS0eVoWy

Todd McGowan

می‌توان گفت پیش‌الگوهای واقعیِ روابطِ مبتنی بر نفرت، نه از زندگی جنسی بلکه از تلاش و تقلای ایگو برای حفظ و نگهداری خود نشئت می‌گیرند.

#زیگموند_فروید
#غرایز_و_فراز_و_نشیب_آنها

سییمپتوم خود ساختاری همچون زبان دارد.
#ژک_لکان

سلام،
شاید خنده عمیق‌ترین شکل درد باشد.

"روانکژی به معنای استفاده از دیگری به عنوان ابژه نیست، بلکه استفاده از دیگری به عنوان سوژه است. در روانکژی، دیگری همانطور که خان نوشته است (1979)، یک "سوژه‌ ابژه‌ای" است، فردی که به عنوان یک سوژه، ابژه شده است. سوژگی دیگری یک جزء ضروری از اعمال روانکژانه است."
— سرجیو بنونوتو، روانکژی چیست؟

"Perversion does not mean to use the other as object but to use the other as subject. In perversion, the other is a "subjective object" as Khan wrote (1979), an individual objectified as a subject. The subjectivity of the other is an essential component of perverse acts."

—Sergio Benvenuto, What are Perversions?

Subject divided between something and nothing. and nothing is the scene where object a enters and puts desire into motion.

سوژه تقسیم شده بین چیزی و هیچ چیز است. هیچ چیز صحنه ای است که در آن ابژه a وارد می شود و میل را به حرکت در می آورد.

Žižek on Jacques-Alain Miller

با افزایش ثروت، ظواهر سبک زندگی جامعه اعیانی را الگوی تربیت دخترانش قرار میدهد. به پشتوانه سرمایه انباشته در سالهای انقلاب، برای ورود به طبقه فرادست جامعه خیز نهایی را برمیدارد. ثروتش را جهیزیه دخترانش میکند تا بتوانند به عقد دو مرد یکی از طبقه اشراف و دیگری طبقه بورژوا دربیایند. اما او در تلاش برای جابجایی طبقاتی، دچار خطای محاسباتی است. بلاهت ناشی از سالهای محرومیت اجتماعی و محدودیت اقتصادی کار دست او میدهد. برای بقا و پایداری در این میدان تازه، تنها سرمایه مالی کفایت نمیکند. دیگر لازمه این کار، سرمایه فرهنگی را ندارد. در نهایت قالب و اطوار او را فاقد ظرافت پاریسی باعث کسر شان میدانند. پس از ورود دخترانش، او پشت در میماند. نردبانی که دخترانش را در طبقات اجتماع بالا میبرد توان تحمل وزن او را ندارد. نردبان میشکند و پرت میشود تا قعر تاریک اجتماع.
پس از معرکه‌گیری بی‌سرانجام سر پیری محل اقامتش میشود پانسیونی محقر و فلاکت‌بار در کنار مطرودانی چون خودش ولی هر کدام به شکلی دیگر. او که در باد انقلاب سودای منزلت کاشته بود در طوفان پس از انقلاب درو میشود. اما همه اینها تازه آغاز داستان بابا گوریو است، اطلاعاتی مربوط به قبل از اتفاقات رمان. شبح سمج باباگوریو این بار در کالبد همسایه‌اش به میان دخترانش و اجتماع اشرافی و بورژوایی آنها بازمیگردد، اوژن دانشجوی شهرستانی تازه‌نفس. دیالکتیک تاریخ مکارانه به کارش ادامه میدهد.

در اینجا واضح است روانشناسی نیز به سهم خودش برای تحلیل به کار میرود. مساله روانشناسی‌زدگی است. مساله تقلیل پدیده پیچیده چندوجهی انسان به صرف دانش روانشناسی است. مسلم است که ما در یک سطح، روان و رفتار خودشیفته، نمایشی، سایکوپت، وسواسی، وابسته و غیره را میبینم. اما سطح روانشناسی وابسته و تنیده به سطح اجتماعی است، در وجوه مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی. نیروهای اجتماعی میتوانند نیروهای درون‌روانی باباگوریو را جهت، شدت و شکل دهند. کاملا محتمل است در زمانه و جغرافیایی دیگر فردی با پتانسیلهای روانی باباگوریو سرنوشت متفاوتی پیدا میکرد. ممکن بود فداکاری او برای خانواده در شرایط مکانی و زمانی دیگر عاقبت سعادتمندی پیدا میکرد و چه بسا حتی قهرمان اجتماع میشد.

علاوه بر این قابلیت "شکل‌پذیری" روان انسان، مهمتر "جاپذیری" روان انسان در اجتماع است. قشرهای اجتماع علی‌رغم تفاوتهای میان خودشان از همه تیپ روان را میتوانند در خود جا دهند و مطابق با الزامات خود بهره بگیرند. فرض بگیریم اصلا دختران باباگوریو خودشیفته و نمایشی، خوب که چی؟ در هر قشر اجتماع این تیپها را میبینیم. کما اینکه در پانسیون مطرودان رمان هم میتوانیم مشابهش را پیدا کنیم. مساله مهمتر این است که این گرایشات شخصیتی چگونه ممکن است چرخ‌دنده‌هایی از دستگاه طبقه اجتماعی بشوند. طبقه فرادست چگونه این گرایشات را به کار میگیرد تا به چیرگی‌اش ادامه دهد. و طبقه فرودست چگونه با این گرایشات محدود و در بند میماند.

مثلا خودشیفتگی دختران باباگوریو، به کار حساب‌گری منافع آنها میآید و گرایش به نمایش‌گری، آنها را زیبا و آراسته نگه میدارد آنطور که بایسته محافل اعیانی است. از آن سو دختر جوان پانسیون که پدر و برادر ثروتمندش او را طرد کرده‌اند با وسواس منفعلانه فقط دعا میخواند.
در اینجا از تحلیل طبقاتی پلی بزنیم به تحلیل فمینیستی. اینکه اتحادهای مردانه در رمان از شوهر و معشوق تا پدر و برادر  چطور علیه زنان روان آنها را به بازی میگیرند. در این میدان نابرابر جنسیتی دختران باباگوریو پیشاپیش شکست‌خورده هستند. در تحلیل نهایی خودشیفتگی و نمایشگری آنها در این کارزار عاملیتی نمیدهد که هیچ، بردگی با زرق و برق آنها برای مردان است.

خلاصه و نتیجه‌گیری کنم. روانشناسی نه برای فهم و داوری نه برای راه و رسم زندگی به هیچ عنوان کافی نیست. روانشناسی‌زدگی با ارائه دیدی محدود و تصویری مخدوش از قواعد حاکم بر زندگی انسانی شما را آسیب‌پذیر میکند. روانشناسی را نه نقطه شروع و نه نقطه پایان تحلیلتان از زندگی قرار ندهید. روانشناسی را در کنار و در میان باقی علوم به کار بگیرید، در وابستگی و تنیدگی با آنها.
@ravankavi1939

روانشناسی‌زدگی چگونه میتواند به آسایش و امنیت زندگی شما آسیب بزند؟

✍ صلاح اسمعیلی

رمان بابا گوریو و کلا بالزاک انتخاب مناسبی است جهت نقد نگاه روانشناسی‌زده رایج، برای بیان لطمات و خطرات آن. با توجه به نفوذ و غلبه روانشناسی در اذهان عمومی، احتمالا بیشتر افراد وقتی این رمان قرن نوزدهمی فرانسوی را میخوانند برای تحلیل آن به صورت اتوماتیک سراغ روانشناسی و آسیب‌شناسی روانی میروند. کاملا برعکس خود بالزاک که روانشناسی را تابع یا مکمل اتفاقات و نیروهای اجتماعی میدانست.

مثلا: باباگوریو پیرمردی است با طرحواره ایثار که قربانی طرحواره‌های استحقاق دخترهایش میشود.
یا مثلا: دو خواهر با شخصیت خودشیفته و نمایشی، با اختلالهایی در کنترل تکانه غرق در زندگی تجملاتی شده‌اند. آنها زندگی پدرشان را، با شخصیت مضطربِ وابسته و فاقد قاطعیت در نه‌گویی، به باد میدهند.
یا باز مثلا: الگوهای فرزندپروری سهل‌گیرانه اثراتش را بر سرنوشت فاجعه‌بار خانواده باباگوریو نشان میدهد.

از اینها ضرورتا نتیجه میگیریم برای دوری از چنین بدبختیهایی کافی است برویم "تراپی" بگیریم. با شرکت در ورکشاپ آشنایی با سنخهای شخصیتی از خودمان در مقابل دیگران محافظت کنیم. و لابد اگر دو تا از بسته‌های فرزندپروری را بخریم دیگر خانواده خودمان را بیمه سلامت کردیم.
هر چه ادبیات خواسته تصویری از جهان نشان دهد که چندوجهی، چندسطحی، پیچیده و به سختی قابل پیش‌بینی است. روانشناسی‌زدگی امروزی همه چیز را ساده، آماده، رام، سطحی و دم‌دستی مینمایاند.

حالا اگر بخواهیم روانشناسی‌زده نباشیم:
گوریو، کارگر شیرینی‌پزی، در آشفتگیهای ایام انقلاب بزرگ فرانسه، کمیته تامین آرد را در دست میگیرد. با رانتخواری از طریق قاچاق‌فروشی و گران‌فروشی به ثروت گزافی میرسد. موفقیت زودرس به او وهمِ قدرت و منزلت میدهد، تورم ایگو سنجش درست واقعیت را از او میگیرد. با مرگ همسر، در تلاش برای جبران نبود مادر برای دو دخترش، مضافا کارکرد مناسب پدری‌اش آسیب میبیند.
@ravankavi1939

روان‌پریش فردی ست که تازه متوجه شده چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
ویلیام باروز