حلقه تجریش

ماتریالیسم نظرورزانۀ ارنست بلوخ | #کت_مویر #شروین_طاهری | مسئله ماتریالیسم | چاپ اول ، 1403 | شومیز ، رقعی | 285 صفحه | 273،000 تومان | #میردشتی

منتشر شد:



نگرش تاریخی به چپ فلسطین و اسرائیل
استعمار، رهایی ملی و مبارزۀ طبقاتی
نویسنده: لئون ویستری‌خفسکی
برگردان از آلمانی: مرجانه فشاهی
مجموعۀ بایگانی بازگشوده، ۱
چاپ اول: آبان ۱۴۰۳
۱۰۴ صفحه، قطع رقعی، کاغذ بالکی و جلد نرم
۱۲۰۰۰۰ تومان
سفارش مستقیم از سایت نشر مردم‌نگار
سفارش تلفنی: ۰۹۳۰۲۳۸۵۵۴۷
@Mardomnegarpub

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfS9RjPqVfC9ZzK8JaE3K08PIXqaOEtDviRERc4M7F-op5n8w/viewform

بخشی از متن:در زمانه‌ای که سرمایه‌داری به تمام وجوه زندگی تجاوز کرده است، تصور جهان بدون آن و عبور به پساسرمایه‌داری مشکل می‌نماید. کنش‌گران در سراسر جهان در مواجهه با اثرات سرمایه‌داری در عرصه‌‌های مختلف، اثراتی چون فقر، نابرابری، گرسنگی، بیماری‌های جسمی و روانی، تجارت و سو‌ءمصرف مواد مخدر، نظامی‌گری و جنگ‌های مخرب بی‌پایان، نژادپرستی، تبعیض جنسی، تبعیض طبقاتی و سنی و سایر انواع تبعیض براساس تفاوت‌های اجتماعی، گسترش زندان‌ها، بحران‌های زیست‌محیطی و غیره، علی‌رغم آگاهی از عامل وجودی و تداوم این معضلات، بدون رویارویی مستقیم با علت‌های ریشه‌ای و نادیده گرفتن این علل، به مقابله با آن‌ها می‌پردازند.

در این نوشتار تلاش می‌کنم به بررسی اثرات سرمایه‌داری و نوع متأخر آن، نئولیبرالیسم، از زاویه‌ی دید پزشکی اجتماعی و موضوع زن بپردازم، همراه با بیان معضلات و مثال‌هایی عینی که حاصل تجربه‌های شخصی‌ام در طول دوره‌ی کاری به عنوان پزشک هستند. ابتدا با شرح مختصری از چیستی پزشکی اجتماعی آغاز می‌کنم و سپس در بخش اول به مسئله‌ی عوامل اجتماعی و تأثیرات آن‌ها بر پزشکی و حوزه‌ی سلامت می‌پردازم. در بخش دوم در پنج قسمت به مسئله‌ی زنان و جنسیت در پزشکی، چه درمقام بیمار و مراجع و چه درمقام پزشک و کادر درمان، خواهم پرداخت. عمده‌ی این متن گزیده‌هایی از ترجمه‌ی دو فصل از کتاب پزشکی اجتماعی و تحولات آتی[1] است، اما همان‌طور که ذکرش رفت، این مقاله برخی تجربیات شخصی‌ام را نیز دربر می‌گیرد که حاصل اشتغال در حوزه‌ی سلامت، به‌عنوان متخصص داخلی، و حضور در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شهرها و استان‌های مختلف ایران است. تمام جملاتی که داخل قلاب قرار گرفته‌اند، توسط نویسنده اضافه شده است.

پزشکی اجتماعی چیست؟

نئولیبرالیسم از دهه‌ی 70 میلادی با بازگرداندن سرمایه‌داری افسارگسیخته به دوران پیش از دستاوردهای مهم جنبش کارگری و حذف خدمات اجتماعی دولت‌های رفاه و دستاوردهای اجتماعی طبقه‌ی کارگر به تعمیق تمام اثرات مخرب سرمایه‌داری، از جمله خدمات بهداشتی و درمانی، منجر شد.[2]

از حدود دو قرن پیش و به دنبال پیدایش رشته‌ی پزشکی اجتماعی، نشان داده شده است که ویزگی‌های اجتماعی بیش از مسائل زیست‌شناختی بر سلامت و بیماری انسان‌ها موثرند و از این رو تغییرات اجتماعی بیش از خدمات بهداشتی _درمانی بر پیامدهای سلامت و بیماری تاثیر می‌گذارند. این دیدگاه برای صاحبان قدرت و ثروت تهدید‌کننده است، چراکه تغییرات اجتماعی که زندگی و سلامت اکثریت جمعیت را بهبود می‌بخشد، تهدیدکننده‌ی قدرت و جایگاه و امتیازهای طبقه‌ي فرادست جامعه است. پزشکی بالینی گاه می‌تواند برای حیات پزشکان مخاطره‌انگیز باشد اما زمانی که بکوشد به ابعاد اجتماعی مشکلات سلامتی و پزشکی بپردازد، کار و حتی زندگی او می‌تواند مورد تهدید جدی قرار گیرد. از این رو است که پزشکی اجتماعی که توجه انتقادی به بی‌عدالتی و نابرابری دارد، در دالان‌های قدرت مورد توجه قرار نمی‌گیرد و باز هم به همان دلایل بالا بسیاری از دست‌اندرکاران و کنشگران این حوزه، تلاش می‌کنند بدون رویارویی با سرمایه‌داری به عنوان عامل اصلی مشکلات سلامت، با نتایج آن مبارزه کنند. اما برای تغییرات بنیادی و بهبودی فراگیر، پراکسیس ما در این حوزه باید مقابله با خود سرمایه‌داری و فراروی از آن باشد.

🖍گاهنامه مطالعات زنان حلقه تجریش شماره ۰۴: نان و گل‌های سرخ ۲
🖌پزشکی اجتماعی و جنسیت و سرمایه‌داری
▪️گردآورنده و نویسنده و مترجم: ونوشه بحرانی
📎مقاله را درسایت حلقه تجریش مطالعه و یا فایل آن را از اینجا دانلود کنید.
https://www.tajrishcircle.org/jou35/
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/10/پزشکی-اجتماعی-و-جنسیت-و-سرمایه‌داری.pdf
📌فایل کل گاهنامه را نیز می توانید از لینک زیر دریافت کنید:
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/07/نان-و-گل-های-سرخ-۲.pdf

بخشی از متن:هدف این مقاله بررسی سیاست‌زدایی از جنبش‌های فمینیستی با تمرکز خاص بر فلسطین است و نشان می‌دهد که چگونه و چرا فعالان فمینیست فلسطینی کنشگری خود را مجدداً سیاسی کرده‌اند.

پیوندهای بین کنشگری فمینیستی و جنبش‌های آزادی‌خواه ضد‌استعماری از لحاظ تاریخی، قوی بوده‌است‌. این روابط به خصوص در کشورهای عرب‌زبان مشهود بود یعنی جایی که اتحاد بین جنبش‌های زنان و تلاش‌‌های آزادی‌بخش امری رایج بود. علیرغم کوشش‌های اشغالگران انگلیسی و فرانسوی برای تجزیه و تضعیف جنبش‌های فمینیستی در منطقه، این جنبش‌ها ماهیت سیاسی خود را حفظ کردند و تا دوران پس از استقلال در اکثر کشورهای منطقه ادامه یافتند.

با این حال، در دهه‌ی 1980 میلادی،کل منطقه با یک دگرگونی نئولیبرال روبه‌رو شد. برنامه‌های توسعه‌ی نئولیبرالی و سازوکار «همکاری» بین‌المللی با هدایت سرپرستان بین‌المللی، بر جنبش‌های فمینیستی و دیگر جنبش‌های مترقی در سراسر جنوب جهانی تأثیر مخربی گذاشت و منجر به سیاست‌زدایی تدریجی از کنشگری آن‌ها شد. جنبش‌هایی که مشخصه‌ی آن‌ها تقاطعی‌بودن و مشارکت سیاسی بود، به تدریج به سمت اتخاذ موضعی (نئو) لیبرالی، عاری از تحلیل و نقد جامع  سازوکار  قدرت حاکم و فرم‌های ساختاری گوناگون خشونت و سرکوب سوق داده شدند.

در مورد فلسطین که در آن روند مستمر استعمار، پاک‌سازی قومی و گسترش اشغال نظامی از سوی فعالان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و سازمان‌های سراسر جهان به دقت مستند شده‌است، ماهیت عمدی این سیاست‌زدایی بارزتر و پیامدهای آن به‌ویژه زیان‌بار بود. هدف این مقاله روشن‌کردن این گرایش‌ها و ارائه‌ی نمونه‌هایی از چگونگی بازپس‌گیری استقلال فعالان و سازمان‌های فمینیستی در سال‌های اخیر، به‌ویژه در شرایط کنونی، در بحبوحه‌ی تهاجم نظامی وحشیانه علیه غیرنظامیان فلسطینی در غزه است.

🖍گاهنامه مطالعات زنان حلقه تجریش شماره ۰۴: نان و گل‌های سرخ ۲
🖌فمینیسم سیاسی و مورد فلسطین
▪️فرح دعیبس
▪️مائده میرزایی
📎مقاله را درسایت حلقه تجریش مطالعه و یا فایل آن را از اینجا دانلود کنید.
https://www.tajrishcircle.org/jou34/
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/10/فمینیسم-سیاسی-و-مورد-فلسطین.pdf
📌فایل کل گاهنامه را نیز می توانید از لینک زیر دریافت کنید:
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/07/نان-و-گل-های-سرخ-۲.pdf

بخشی از متن: «دست پنهان یکی از دیرپا‌ترین اسطوره‌های اقتصاد (نئو)کلاسیک است. علی‌الظاهر، قدرت جادویی آن ضمانت می‌کند مادامی که همه در بازار در پی نفع شخصی خود بکوشند، سود اجتماعی بیشینه می‌شود. اما اگر دست پنهان آنقدرها مهربان نباشد چه؟ تصاویری که اخیراً از خشونت پلیسِ ایالات متحده منتشر شده، من را به شگفت واداشته که آیا دستی پنهان در کار است – و کلاهبرداری‌ای که سرمایه‌داری می‌نامیم را در میدان نگه داشته است. شاید دست پنهان بود که سال‌ها پیش بر در خانه‌ی همسر من کوفت و از او خواست بدهی قدیمی‌اش را بپردازد، «وگرنه تاوانش را می‌دهد». شاید دست پنهان بود که از طرف شرکت معدنی ریو تینتو غارهای مقدس مردمان پوتو کونتی کوراما و پینی‌کورا[1] را بی‌رحمانه منفجر کرد.» (دست پنهان، پروژه‌ای هنری از لارا لونا بارتلی)

همان‌طور که پیش‌تر گونتر آندرس در سال‌های پس از ناگاساکی و هیروشیما پیش‌بینی کرده بود، دست پنهان خرخره‌ی ما را می‌فشارد. آندرس در ما فرزندان آیشمن می‌نویسد معبد نازیسم هنگامی تکمیل می‌شود که تکنولوژی بر بشریت چیره شود. آشویتز اولین تجربه‌ی ما در مدیریتِ صنعتیِ امحاء بود و امروزه نیروهای تکنولوژی و نژادپرستی دست‌در‌دست‌هم در حال آماده‌سازی راه‌حل نهایی در مقیاسی جهانی‌اند. آندرس می‌نویسد:

می‌شود انتظار داشت که وحشت رایش آینده بر وحشت رایش دیروز سایه افکند. شکی نیست زمانی که فرزندان یا نوادگان‌مان (غره از ماشینی‌سازی بی‌نقص‌شان) از بلندای رایش هزاران ساله‌شان به امپراتوری دیروز، رایش سوم، نگاه افکنند، تنها به‌نظرشان تجربه‌ای صغیر و حاشیه‌ای خواهد آمد. (ما فرزندان آیشمن)

این پیش‌بینی دلهره‌افکن لباس واقعیت می‌گیرد. به‌گفته‌ی آندرس، خودکارسازی انقراض دستاورد اصلی دستگاه نازی است و در زمانه‌ی پسامدرن و پساصنعتی ما، پروژه‌ی انقراض خودکار می‌تواند در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر از دوران هیتلر پیاده شود.

✏️انقراض، شورش، سعادت
▪️فرانکو براردی(بیفو)
▪️عرفان آقایی
📎متن را در سایت حلقه تجریش مطالعه و یا فایل آن را از اینجا دانلود کنید.
https://www.tajrishcircle.org/ped4/
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/10/انقراض،-شورش،-سعادت-بیفو.pdf

https://t.me/Prometheepub

بخشی از متن: با هرچه پرتنش‌تر شدن وضعیت بین‌المللی و نزدیک‌تر شدن لحظه‌های خطر اقدام هسته‌ای، اقدامات نیم‌بند و سیاست مبتنی بر «شر کمتر» محدودیت‌های جدی خود را آشکار می‌کنند و، بدتر از آن، ممکن است موجب از دست رفتن افق‌های دگرگونی‌بخش شوند؛ آن هم درست در زمانی که بیش از همیشه به این افق‌ها احتیاج است.

چپ اروپایی و آمریکایی، برای جلوگیری از پیروزی دانلد ترامپ، در تله‌ی انتخاب جو بایدن (و اکنون کامالا هریس)‌ افتاده‌اند. چپ فرانسه هم در گذشته کار مشابهی کرده و از امانوئل مکرون حمایت کرده تا راه مارین لوپن را ببندد. بخش بزرگی از سیاست‌ورزی آن‌ها پیرامون جلوگیری از پیشروی راست افراطی می‌گردد، اما چنین مسیری اتحادهایی را صورت می‌دهد که سُر خوردن چپ به سمت مرکز را شتاب می‌بخشند؛ که یعنی به سمت هیچ.

جبهه‌ی مردمی جدید فرانسه از طریق اتحاد با سوسیالیست‌ها و سبزها ساخته شد؛ یعنی با دو جریانی که سیاست‌هایشان عمیقاً نئولیبرال است، گوش به فرمان ایالات متحده‌اند و حامی جنگ در اوکراین. در سناریوی پساانتخابات هم برندۀ اصلیْ ماکرون و سوسیالیست‌ها بوده‌اند، و حزب «فرانسه‌ی تسلیم‌ناپذیر» بازنده‌ای است که در اتحاد دوفاکتو بین دو «مرکز» گرفتار شده است که هریک برآمده از استعمال گفتمان علیه راست افراطی هستند.

«نیویورک تایمز» و «گاردین» و «ال پاییس» و رسانه‌های بسیاری از این دست، رسانه‌هایی هستند که به شدیدترین وجه سیاست‌‌ورزی علیه راست افراطی را تبلیغ می‌کنند، اما همین‌ها همزمان، حامی وخیم‌تر شدن اقدامات علیه مردم فلسطین و شدت بخشیدن به جنگ‌های جاری هستند.

✏️شرِّ کمتر همچون پسرفت استراتژیک
▪️رائول زیبه‌چی
▪️سید سجاد هاشمی‌نژاد
📎متن را درسایت حلقه تجریش مطالعه و یا فایل آن را از اینجا دانلود کنید.
https://www.tajrishcircle.org/pol8/
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/10/انتخاب-شر.pdf

بخشی از متن:استوارت هال، نظریه‌پرداز فرهنگ، در دو دهه‌ی اخیر مصر بوده که ریشه‌ی «بحران چپ» نه در انشعابات درونی چپِ کنشگر یا دانشگاهی است، نه در رتوریک هوشمندانه یا طرح‌های حمایتی[2] جناح راست. در عوض، او مدعی است که توفق جناح راست نتیجه‌ی شکست خود چپ در درک وجه تمایز زمانه و، متناسب با آن، پرورش نقدی سیاسی یا بینشی اخلاقی-سیاسی است. به نظر هال، همان‌طور که برخورد تحقیرآمیز یا شکاکانه‌ی چپ نسبت به سیاست فرهنگی نشانه‌ی استحکام اصولش نیست و از عادات کهنه‌ی اندیشه‌ی چپ و ترس‌ها و اضطراب‌هایش در بازنگری این عادات حکایت دارد، سربرآوردن راستِ تاچر-ریگانی علت شکست چپ نیست و سمپتوم آن است.

اما محتوا و دینامیک این ترس‌ها و اضطراب‌ها چیست؟ چطور به عمق آن‌ها پی ببریم؟ واکاوی مفصل چنین موضوعی در این چند صفحه ناممکن است و هدف من بررسی تنها یکی وجوه آن است، وجهی که دهه‌ها پیش والتر بنیامین «ماخولیای چپ» نامید. چنان که بسیاری از خوانندگان خواهند فهمید، بنیامین به‌خودی‌‌خود مطلقاً مخالف ارزش و ظرفیت حزن و ویژگی‌های آن نبود، و رهیافت‌های بالقوه و ناشی از ماتمِ خسران را کتمان نمی‌کرد. همانا او کاملاً قدر ارزش تولیدی ملال، حزن و سوگواری را در کار سیاسی و فرهنگی به‌رسمیت می‌شمرد و در مطالعه‌اش در باب شارل بودلر، خود ماخولیا را چیزی خلاقه دانسته بود. اما ماخولیای چپ لقب واضحی است که بنیامین به قلم‌به‌مزدان انقلابی می‌دهد که نهایتاً بیشتر به تحلیل یا آرمان سیاسی‌ای خاص – حتی شکست این آرمان – دلبسته‌اند تا مصادره و تحقق امکاناتِ تغییری ریشه‌ای در اکنون. در تأکید مبهم بنیامین بر ارزش سیاسیِ درک تاریخی و دیالکتیکی از «زمان حال»، ماخولیای چپ نه‌تنها بازنمایانگر نپذیرفتن ویژگی‌های خاص اکنون و درکی مردود از تاریخ به عنوان «زمان خالی» یا «پیشرفت» است، که همچین دال بر خودشیفتگی مشخصی درباره‌ی هویت و تعلقات سیاسی گذشته‌ است که به هرگونه سرمایه‌گذاری معاصر بر بسیج، ائتلاف یا دگرگونی سیاسی می‌چربد.[3]

البته آیرونی ماخولیا این است که دلبستگی به ابژه‌ی خسرانی غم‌افزا هرگونه میل به جبران این خسران را معلق می‌کند، و جایگزین رهایی و خلاصی از آن در اکنون می‌شود. این به‌راستی همان چیزی است که ماخولیا را به‌جای واکنشی گذرا به مرگ یا خسران، به شرطی پابرجا بدل می‌کند، به قسمی وضعیت و ساختار میل. فروید در تحلیل ماخولیا به سال 1917، به ما یکی دیگر از ویژگی‌های تکین ماخولیا را گوشزد می‌کند: ماخولیا مستلزم «خسران و محرومیتی از نوعی آرمانی‌تر [از ماتم][4] است. در این مورد ابژه‌ی عشق احتمالاً به واقع نمرده است، بلکه به منزله‌ی موضوع عشق از دست رفته است.» از این گذشته، فروید می‌گوید سوژه‌ی ماخولیایی اغلب دقیقاً نمی‌داند چه چیزِ ابژه را دوست داشته و از دست داده است: «این امر گویای آن است که ماخولیا به نحوی با نوعی خسران و از دست دادن ابژه که از آگاهی شخص محو و پاک گشته مرتبط است، آن هم در تقابل و تمایز با سوگواری که هیچ نشانی از محرومیت و خسران ناآگاه در آن حضور ندارد.»[5] خسرانِ تشدید‌کننده‌ی ماخولیا معمولاً ناگفتنی است و به آن اذعان نمی‌شود. در نهایت، فروید می‌گوید سوژه‌ی ماخولیایی که عزت نفس پایینی دارد، مأیوس است و حتی میل به خودکشی دارد، به‌جای مذمت ابژه‌ای که زمانی دوستش داشت (مذمتی که ناشی از عدم‌تطابق این ابژه با ابژه‌ی آرمانی اوست)، خود را سرزش می‌کند و این‌گونه همزمان که عشق را از خلال رنج تجربه می‌کند، عشق یا ایده‌آل ابژه‌ را پاس می‌دارد.

✏️مقابله با ماخولیای چپ
▪️وندی براون
▪️سامی آل‌مهدی
📎متن را در سایت حلقه تجریش مطالعه و یا فایل آن را از اینجا دانلود کنید.
https://www.tajrishcircle.org/pol7/
https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2024/10/مقابله-با-ماخولیای-چپ.pdf

📌فانتزی رادیکال
📌فردریک جیمسون
📌ترجمه: م. رضا ملکشا
https://www.tajrishcircle.org/lit12/

https://www.tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2023/12/%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84.pdf

📌فردریک جیمسون: عطشی سیراب نشدنی برای توتالیزه سازی
📌استاتیس کوولاکیس
📌سارا اسکندری
https://www.tajrishcircle.org/%d9%81%d8%b1%d8%af%d8%b1%db%8c%da%a9-%d8%ac%db%8c%d9%85%d8%b3%d9%88%d9%86-%d8%b9%d8%b7%d8%b4%db%8c-%d8%b3%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%a8-%d9%86%d8%b4%d8%af%d9%86%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%aa%d9%88/
http://tajrishcircle.org/wp-content/uploads/2017/02/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B3%D9%88%D9%86.pdf