2. जे पोलिंग ऐजंट मतदान केंद्रांवर होते, त्यांनाच मतगणनेच्या वेळेस नेमावे. जेणेकरून इ.व्ही.एम. मशिन सिल करतांना त्यांनी केलेल्या सह्या तपासता येऊ शकतील आणि काही सिल नसल्यास किंवा काही गैर कृत्य घडले असल्यास, तात्काळ लक्षात येईल.
3. मतगणनेला उपस्थित पोलिंग ऐजंटनी पोस्टल बॅलट म्हणजे टपाली मतपत्रिकांची बारकाईने तपासून गणना करणे. विनाकारण काही पात्र मतपत्रिका नाकारल्या जाणार नाहीत याची दक्षता घ्यावी.
4. निवडणूक आयोगाच्या ENCORE सॉफ्टवेअरचा वापर मतगणनेच्यावेळी होतो. त्या सॉफ्टवेअरचा वापर करतांना आयोगानी नेमलेल्या डेटा एंट्री ऑपरेटर वर नजर ठेवायला हवी, त्यांनी सॉफ्टवेअर मध्ये भरलेला डेटा योग्य असल्याची खातरजमा करायला हवी.
5. डॅटा संकेतस्थळावर अपलोड करतांना विनाकारण विलंब होत असल्यास त्यावर तात्काळ कार्यवाही करणे.
6. इव्हीएम मशिन मध्ये पक्षांचे चिन्ह अपलोड करतांना त्या बाबत योग्य ती तांत्रीकी दक्षता बाळगणे, त्याचे बारकावे समजून घेणे आणि पोलिंग ऐजंटना समाजाविणे.
7. निवडणूक निर्णय अधिकारी व सहाय्यक निवडणूक निर्णय अधिकारी यांच्या बाबत पूर्व माहिती घेणे. त्यांचे कोणा नेत्यांबरोबर/पक्षांबरोबर उघडपणे जवळीक आहे किंवा कसे हे बघणे.
त्यांच्या वर काही चौकशी वगैरे चालू आहे ता ज्यांचा वापर करून त्यांच्या वर राजकीय नेतृत्व दबाव टाकू शकेल अशी परिस्थिती आहे का बघावे.
लोकसभा २०२४ च्या निवडणूकीत, मुंबई उत्तर पश्चिम मतदारसंघात घडलेल्या घटनांवरून आपण योग्य तो धडा घेतला असावा अशी आपेक्षा आहे.
8. इव्हिएमचे मतदान केंद्रातून स्थानांतरण, स्ट्रॉंग रूम मध्ये सुरक्षित ठेवणे, तेथून मतगणनेसाठी काढणे, यावर व्यक्तिशः निग्राणी असली पाहिजे.
9. फ़ॉर्म 17C सर्वात महत्वाचा आहे. तो मतदान केंद्रप्रमुखांच्या (Presiding Officer) सही आणि शिक्क्याने घेतल्याशिवाय पोलिंग ऐजंटने मतदान केंद्र सोडायचे नाही.
INDIA आघाडीने मतदानकेंद्र निहाय मतदानाचा आकडा, व इतर तपशील जसे की मतदान केंद्रावर निवडणूक आयोगाने दिलेल्या यादी प्रमाणे, एकूण मतदारांची संख्या (पुरूष, महिला, इतर), मतदानाची टक्केवारी, ही स्वतः जाहिर करावी.
मतदान केंद्रांवरून प्राप्त केलेले फ़ॉर्म 17C, स्कॅन करून पक्षाच्या किंवा अन्य कोणत्या संकेतस्थळावर अपलोड करणे. त्यामुळे लोकांना एकूण मतदान किती झाले आहे याची शाश्वत माहिती मिळेल व ती निवडणूक आयोगाने दिलेल्या माहितीशी जूळवून बघता येईल. तसेच काही तफावत आढळल्यास पुढील कार्यवाहीसाठी उपयोगी ठरेल.
निवडणूक आयोगानुसार, फ़ॉर्म 17C प्रत्येक उमेद्वाराला दिला आहे आणि त्यावरील अंतिम मतदानाचा आकडा हा मतगणनेच्या दिवशी तपासला जातो, त्यामुळे काही गडबड होणे शक्य नाही. INDIA आगाडीतील पक्षांनी जर वरील प्रमाणे दक्षता घेतली तर आयोगाचा हा दावा तपासता येऊ शकतो. निवडणूक प्रक्रियेच्या पारदर्शकतेचा दावा तपासता येईल.
10. And above all, have a strategy in place, if you sense or know things are happening against the provisions of law.
Better be ready with a plan of action in advance, if they are violating the legal provisions and misusing the Election machinery.
10. आणि सर्वात महत्वाचे म्हणजे, निवडणूक प्रक्रियेतील निवडणूक निर्णय अधिकारी व इतर संबंधीत सर्व अधिकारी व कर्माचारी व निवडणूक यंत्रणेचे विपरीत, असंविधानीक किंवा अनियमीत वागण्या विरूद्ध पूर्वनियोजित रणनिती तयार ठेवेवी. नेमके काय करावे, ते तात्काळ लोकांसमोर कसे आणावे, या बाबतीत चोख उपाय योजना करावी.
आपली लढाई अत्यंत अप्रामाणीक व निर्ढावलेल्या, संविधान व कायद्याला कमी महत्व देणार्या राजकीय गूंडांशी आहे. सर्व अधिकारी देखील त्यांच्या दहशती खाली आहेत. याचे योग्य भान ठेवून त्यांची पातळी ओळखून रणनिती आखावी.
नंतर रडण्यात काही अर्थ नाही !!