Lokayan IAS Academy, Pune 🎯

चाकोरी बाहेर रंगत चालले आहे.
💐💐💐💐

https://t.me/chakori_baher

http://t.me/QuizBot?start=uHTVSHRB

https://youtube.com/shorts/W_kVBV76DmY?si=geoIuIotQ1NfcsFQ

Hello Aspirants,

👇👇
We are conducting

OPEN TO ALL SESSION ON

INTERNATIONAL RELATIONS

16 February 2025, SUNDAY 9:00 AM

BY : Bhushan Deshmukh

In online and offline mode

Registration Link👇
https://forms.gle/qLK6oDCpM8X5U8ro8

Telegram Link :
https://t.me/lokayaniasacademy 📍

Location on the map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Help Number
Pune:- 8788376179

LOKAYAN IAS ACADEMY PUNE

https://youtube.com/shorts/W_kVBV76DmY?si=Fxayzwf98ad3fENS

http://t.me/QuizBot?start=AKUkIu0H

https://youtube.com/shorts/qqwD6Q_sJhs?si=ICJZHhNs4OgdHoIn

https://lawtrend.in/supreme-court-appoints-amicus-curiae-to-review-disclosure-practices-in-civil-service-exams/

Guru-Shishya Parampara Scheme
✅It is being implemented by The Ministry of Culture implements the “Financial Assistance for Promotion of Guru-Shishya Parampara (Repertory Grant)” 
✅It provides financial assistance to cultural organizations engaged in performing arts (music, dance, theatre, folk art, etc.) for training artists (shishyas) under the guidance of a Guru.
✅Eligibility: Cultural organizations across the country are eligible to apply, provided they follow the Guru-Shishya Parampara.
✅Target Group: The scheme supports shishyas aged 3 years and above in dance, music, theatre, and traditional art forms.
✅Financial Assistance: The scheme offers financial support of Rs. 15,000 per month for each Guru/Director. A maximum of 18 Shishyas in theatre and 10 Shishyas in music and dance can receive assistance under each Guru.
✅Objective: The goal is to ensure regular training of shishyas by their respective Gurus, following the traditional Guru-Shishya Parampara.


#gs1
#art_and_culture
#Government_Scheme

http://t.me/QuizBot?start=mXOvF6bH

https://youtube.com/shorts/lq9p_uH81a4?si=nq7gvAn-W0cFQ-TY

GARBH-INi-DRISHTI Data Repository

✅GARBH-INi-DRISHTI is the Data Repository and Information Sharing Hub at Translational Health Science and Technology Institute (THSTI). 
✅It provides access to clinical data, images, and biospecimens collected from over 12,000 pregnant women, newborns, and postpartum mothers. 
✅Significance: As one of South Asia’s largest maternal and child health databases, GARBH-INi-DRISHTI will empower researchers worldwide to conduct transformative research aimed at improving maternal and neonatal health outcomes. 
✅THSTI: The newly inaugurated THSTI Ferret Research Facility, is a state-of-the-art establishment adhering to the highest biosafety and research standards.
✅It will serve as a crucial resource for vaccine development, therapeutic testing, and research into emerging infectious diseases

#prelims #GS3
#science_and_technology
#science_technology

https://youtube.com/shorts/dggWZBZ-7X8?si=bapN09DrvQU9RUAj

https://youtube.com/shorts/cOIfznXbIwQ?si=WyRhpt8mMtp7bDCQ

http://t.me/QuizBot?start=FH7dw5Ps

https://youtube.com/shorts/ikGIEfqPNdo?si=sZnISkKGux7xxNJu

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो,

👇👇
आम्ही आयोजित करत आहोत👇

एमपीएससी च्या नवीन अभ्याक्रमानुसार 👇
*इतिहास मॉड्युल* 🫵

भूषण देशमुख सर यांच्या मार्गदरशनाखाली

मराठी माध्यमामध्ये

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये

नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/35eTxMcb2bjsrwvn7

Join Telegram:
https://t.me/lokayaniasacademy

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179

https://youtube.com/shorts/Ao8jSbUOzwc?si=Dm7PytLNHzneHHeT

http://t.me/QuizBot?start=GPpEi1s7

https://youtube.com/shorts/8hkR9rCwqEc?si=5FUnGQb9tMkvfc9o

Hello Aspirants,

👇👇
We are conducting

OPEN TO ALL SESSION ON

INTERNATIONAL RELATIONS

9 February 2025, SUNDAY 9:00 AM

BY : Bhushan Deshmukh

In online and offline mode

Registration Link👇
https://forms.gle/qLK6oDCpM8X5U8ro8

Telegram Link :
https://t.me/lokayaniasacademy 📍

Location on the map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Help Number
Pune:- 8788376179

LOKAYAN IAS ACADEMY PUNE

Hello aspirants,

👇👇👇
We are conducting👇
*Session on Budget and Economic Survey*
Date- 8 February 2025
Time:- 3 pm
*Registration Link for* 👇
https://forms.gle/BQVZbhYokfipspKb7


📍Locations on map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Helpline no.
PUNE- 8788376179/
THANE - 90048 04409/90048 04366

Hello aspirants,


👇👇👇
We are conducting👇
*PSI Mock Interview*
Date- 9 February 2025

*Registration Link for Mock interview* 👇
https://forms.gle/k28QCr4zXCnTbBNA6


📍Locations on map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Helpline no.
PUNE- 8788376179/
THANE - 90048 04409/90048 04366

https://youtube.com/shorts/7H9naUmkXcc?si=-56E6HWQ_oSaHejN

पाश्चात्य तत्वज्ञानातील सॉक्रेटिक वळण
#essay #philosophy #ethics

http://t.me/QuizBot?start=p5DCqeVZ

https://youtube.com/shorts/ztZ382N8Ch4?si=tAgxebrfre7l5RVl

♦️Learning with AI
#Science and technology

♦️बॅटरीचे जीवघेणे वास्तव.....
#science and technology

♦️'एआय' युद्धाचे नगारे....
#science and technology

♦️कामगारांचे सिन्नर आता उद्योजकांचे
#geography

♦️ढंगदार 'दखनी'
#geography

📌 सावित्रीबाई फुले यांचे विचार व त्यांनी बजावलेली भूमिका याची चर्चा यापुढे अजून महत्त्वाची होत जाणार आहे

♦️Rural India driving rise in female labour participation.....
#geography

https://youtube.com/shorts/hRjjt5OL9fA?si=MFB1AJY_83IgJrNc

https://youtu.be/knB-wRUmOxU?si=unzuAeyp2HctO7AF

Hello Aspirants,

👇👇
We are conducting

OPEN TO ALL SESSION ON

INTERNATIONAL RELATIONS

19 JANUARY 2025 SUNDAY 11:00 AM

BY : Bhushan Deshmukh

In online and offline mode

Registration Link👇
https://forms.gle/qLK6oDCpM8X5U8ro8

Telegram Link :
https://t.me/lokayaniasacademy 📍

Location on the map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Help Number
Pune:- 8788376179

LOKAYAN IAS ACADEMY PUNE

Sunday wisdom 💎

Liberal living in capitalism 😊

अतित मैं कुंभ की तरफ देखने का तरीका......

इतिहासातून मन:स्वास्थ्याकडे...
#essay #history

तहरीके तालिबानचे गनिमी युद्ध, बलोची स्वातंत्र्यवाद्यांची सशस्त्र बंडखोरी, राजकीय पक्षांचा असहकार आणि कोणत्याही आंतरराष्ट्रीय मदतीचा अभाव यामुळे पाकिस्तानी लष्कराची अवस्था सध्या घरका ना घाटका अशी झाली आहे. तहरीके तालिबानने स्वात जिल्हा जवळजवळ काबीज केल्यात जमा आहे. तेथे तालिबानने शरीया कायदा लागू केला आहे आणि पाक सरकारशी सहकार्यावर बंदी घातली आहे. अफगाणिस्तानात सत्ता हाती येताच हा प्रदेश काबीज करण्यासाठी तालिबानने गनिमी काव्याची तयारी सुरू केल्याचे आता लक्षात येत आहे. तालिबानने या भागात अनेक ठिकाणी आपली भुयारी ठाणी स्थापन केली आहेत, असे ABS NEWS (Australian Broadcasting Corporation) च्या वृत्तांतात म्हटले आहे. पाकिस्तानचा विध्वंस करणे हे तहरीके तालिबानचे ध्येय आहे, असेही वृत्तांतात म्हटले आहे. अमेरिकेला अफगाणिस्तानात तालिबानविरोधी कारवाइ करण्यासाठी पाकिस्तानच्या लष्कराने मदत केल्याचा सूड उगविण्यासाठी तालिबानने हा विध्वंस माजवला आहे. तालिबानशी लढा देण्यासाठी ताजिकीस्तान, चीन, इराण या शेजारी देशांनी मदत करावी अशी पाक लष्कराची अपेक्षा आहे, पण या देशांनी तालिबानचे माहोळ अंगावर ओढावून घेण्यास नकार दिला आहे. देशांतर्गत राजकारणात सहमती असावी यासाठी लष्कराने राजकीय पक्षांची एक बैठक नुकतीच बोलावली होती. त्यात इम्रानखान यांच्या पाकिस्तान तहरीके इन्साफ या पक्षाचाही समावेश होता. पण सर्वच, अगदी सत्ताधारी मुस्लिम लीगनेही हात वर केले आणि देशाची सुरक्षा हा लष्कराचा विषय आहे, त्यात आम्हाला फार काही करता येण्यासारखे नाही, असे सांगितले. इम्रानखान यांच्या पक्षाने तर आधी आमच्या नेत्याची सुटका करा, पुन्हा नि:पक्षपाती निवडणुका घ्या वगैरे अटी घातल्या. त्याचा परिणाम इम्रानखान यांना १४ वर्षांची आणि त्यांच्या पत्नीला ७ वर्षांची शिक्षा देण्यात झाला. लष्कराने रशियाचे साह्य मागितले तेव्हा रशियाचे परराष्ट्रमंत्री लावरोव यांनी पाकिस्तान, चीन व भारत यांनी एकत्र बसून आपले मतभेद मिटवावेत असा सल्ला दिला. म्हणजेच तालिबानच्या संकटाला तोंड द्यायचे असेल तर भारताशी जुळवून घ्या असा सल्ला पाक लष्कराला दिला. एकंदरच देशांतर्गत आव्हानांमुळे पाक लष्कराची अवस्था बिकट झाली आहे. त्यातच देशाच्या दिवाळखोर अवस्थेची भर पडली आहे. तहरीके तालिबानचे ध्येय पेशावर शहर काबीज करण्याचे आहे. त्यात त्यांना यश आले तर पाक लष्कराची विश्वासार्हता धोक्यात येण्याची शक्यता तर आहेच पण पाकिस्तानचे अस्तित्वही धोक्यात येण्याची शक्यता आहे. पाकिस्तान भारताला आपला सर्वात मोठा शत्रू मानतो, पण त्याचा आतापर्यंत मित्र असलेला तालिबान हाच त्याचा सर्वात मोठा शत्रू ठरण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. आता पाकिस्तानला आशा आहे ती दोनच गोष्टींची एक म्हणजे अमेरिकेत ट्रम्प यांनी सत्ता घेतल्यानंतर ते पाकिस्तानला दिलासा देणारे धोरण स्वीकारतील का आणि दुसरी म्हणजे तालिबानला विरोध करणारे दोन अफगाणी गट …पहिला हैबतुल्ला अखुंदजादा यांचा कंदहार गट आणि अहमदशहा मसुद याचा नॉर्दर्न अलायन्स हे तालिबानच्या विरोधात पाकिस्तानला मदत करतील का… बांगलादेश पेचप्रसंगानंतरचा हा दुसरा मोठा पेचप्रसंग आहे… त्याचा निकाल काय लागतो यावर दक्षिण आशियाचे भवितव्य ठरणार आहे..

🎲 Quiz 'Dance and paintings'
🖊 10 questions · ⏱ 1 min

https://youtube.com/shorts/hRjjt5OL9fA?si=8YmTUXtkFtLjO-pR

♦️स्त्रीवादाचे बीज रोवणाऱ्या विदुषीची कहाणी.....रुखमाबाई
#history #essay

♦️भारतीयांची जनुक कुंडली.....
#science

फिलीप, अॅरिस्टॉटल आणि सिकंदर

मॅसिडोनिया हा प्रदेश ग्रीसच्या उत्तरेचा. ह्या प्रदेशातील लोक रानटी म्हणजे असभ्य आहेत अशी ग्रीकांची समजूत होती. मॅसिडोनियाचा राजा फिलीप. ग्रीक नगर-राज्यांमधील लोकशाही, व्यक्तीमूल्य वा व्यक्तिवाद ह्यांनी जोपासलेल्या कला व सभ्यतेचं त्याला अप्रूप वाटत नव्हतं. विज्ञान, कला, तत्वज्ञान ह्या क्षेत्रात ग्रीक नगर-राज्यांमधील प्रतिभावंतांनी केलेल्या कामगिरीचं त्याला कौतुक नव्हतं. ग्रीक नगर-राज्यांमधील भ्रष्टाचार आणि अराजकता त्याला दिसत होती. लोभी व्यापारी आणि सावकार देशाची संपत्ती लुटत आहेत, नादान राजकारणी लोकांना गंडवत आहेत आणि भाषणं करून लोकांची दिशाभूल करणार्‍या वक्त्यांची या नगर-राज्यांमध्ये भरमार आहे, असं फिलीपचं मत होतं. प्रतिभावंत आणि गुलाम या नगर-राज्यांमध्ये राहतात, असं निरीक्षण फिलीपने नोंदवलं आहे. नगर-राज्यांमध्ये चिरफळ्या उडालेल्या ग्रीसची एकात्मता साधणं आणि त्या देशाला जगाचं केंद्र बनवणं ही फिलीपची आकांक्षा होती.

अॅरिस्टॉटल मॅसिडोनियाचा. त्याचे वडील मॅसिडोनियाच्या राजाचे म्हणजे फिलीपच्या वडलांचे डॉक्टर होते. अथेन्स या नगर-राज्यात प्लेटोने सुरू केलेल्या शाळेत अॅरिस्टॉटल शिकायला आला. रानटी असभ्य लोकांच्या प्रदेशातून आलेल्या या विद्यार्थ्याकडे बुद्धी कितपत असेल असा प्रश्न कदाचित प्लेटोला पडला असावा. अरिस्टॉटलच्या प्रतिभेने प्लेटो दिपून गेला. अॅरिस्टॉटल म्हणजे चालती-बोलती प्रज्ञा या शब्दांत प्लेटोने आपल्या शिष्योत्तमाचं वर्णन केलं आहे. अरिस्टॉटल प्रतिभावान होताच पण तालेवार घराण्यातला होता. पुस्तकं म्हणजे हस्तलिखितं खरेदी करण्यावर तो भरपूर पैसे खर्च करत असे. वाचनघर असं अॅरिस्टॉटलच्या घराचं वर्णन प्लेटोने केलं आहे. प्लेटोच्या पश्चात अॅरिस्टॉटल त्याच्या शाळेची जबाबदारी घेईल अशी अनेकांची अपेक्षा होती. पण अॅरिस्टॉटलने स्वतःची शाळा सुरू केली.
मॅसिडोनियाचा राजा फिलीप ह्याने सर्व ग्रीक नगर-राज्यांचा पराभव करून त्यांचं एकत्रीकरण केलं. त्याची आकांक्षा होती. ग्रीसला जगाचं केंद्र बनवण्याची म्हणजे सर्व जग आपल्या टाचेखाली आणण्याची.

त्याचा मुलगा—अलेक्झांडर वा सिकंदर. आपल्या मुलाचा शिक्षक म्हणून फिलीपने अॅरिस्टॉटलची निवड केली. त्यावेळी सिकंदर १३ वर्षांचा होता. फेफरं येणारा दारूडा मुलगा होता तो. जेमतेम दोन वर्षं सिकंदर अॅरिस्टॉटलकडे शिक्षण घेत होता. ह्या दोन वर्षांत तो काय शिकला देवजाणे. माझ्या सत्तेच्या क्षेत्रात काय आहे ह्यापेक्षा चांगुलपणाच्या ज्ञानामध्ये मी आपल्यामुळे पारंगत झालो, असं सिंकदरने अॅरिस्टॉटलला लिहिलेल्या एका पत्रात म्हटलं आहे.

फिलीपचा खून करण्याची सुपारी पर्शियाच्या सम्राटाने दिली होती. जग जिंकण्याचं बापाचं स्वप्न पूर्ण करण्याची महत्वाकांक्षा सिकंदरला होती. तो जग जिंकण्याच्या मोहिमेवर रवाना झाला. अॅरिस्टॉटल मात्र ग्रीसमध्येच राह्यला. अरिस्टॉटलच्या सांगण्यावरून नाईल नदीचा उगम शोधण्याची आणि तिला येणार्‍या पुरांची कारणमीमांसा करण्याची महागडी मोहीम सिकंदरने हाती घेतली. त्याशिवाय आशियातील ज्या प्रदेशांमध्ये सिकंदरची सेना गेली तेथील दगड, माती, वनस्पती, जीव-जंतू, प्राणी , त्यांचे अवशेष अॅरिस्टॉटलकडे पोहचते केले जात. अॅरिस्टॉटलच्या संशोधनाला सिकंदरने सुमारे ८०० टॅलेंट म्हणजे आजच्या हिशेबाने ४०लाख डॉलर्सची (संदर्भ- द स्टोरी ऑफ फिलॉसॉफी, लेखक- विल ड्युरंट) मदत सरकारी खजिन्यातून केली. युरोपच्या इतिहासात पहिल्यांदाच एवढा प्रचंड निधी संशोधनासाठी खर्च करण्यात आला. त्यावेळी मोजमापाची प्रगत साधनं नव्हती, होकायंत्रही नव्हतं. दुर्बीणीचा शोध लागलेला नव्हता, सूक्ष्मदर्शक वा मायक्रोस्कोपही त्यावेळी नव्हता. अशा काळात सरकारी खजिन्यातून एवढा प्रचंड निधी संशोधन आणि शिक्षण ह्यावर खर्च करण्यात आला.

अॅरिस्टॉटल तालेवार होता, त्याचा विवाहही तालेवार घराण्यात झाला. तो सम्राटाचा गुरू होता. त्याने आपली संपत्ती संशोधनाच्या आणि शिक्षणाच्या कामी वापरली. ग्रीसमधील नगर-राज्यांमध्ये मॅसिडोनियन अधिकार्‍यांची सत्ता होती. ह्या सत्तेच्या विरोधात असंतोष खदखदत होता. ह्या काळात अॅरिस्टॉटल आपल्या शाळेमध्ये जीवशास्त्र, काव्यशास्त्र, खगोल, गणित अशा अनेक विषयांवर संशोधन आणि अध्यापनही करत होता.

सॉक्रेटीस प्लेटोचा गुरू होता
प्लेटो अॅरिस्टॉलचा गुरू होता
सॉक्रेटीस, प्लेटो आणि अॅरिस्टॉटल यांचे मतभेद होते, मतभिन्नता होती.
प्लेटोने सॉक्रेटीसला खोडून काढलं
अॅरिस्टॉटलने प्लेटोला आव्हान दिलं
अॅरिस्टॉटल बंद करा आणि निसर्ग उघडा (प्रयोग करा) असं गॅलिलिओने जाहीर केलं
या सर्वांनी मिळून युरोपियन तत्वज्ञानाचा, विज्ञानाचा पाया घातला.
#essay #philosophy

https://youtube.com/shorts/2pd6PSYUueE?si=RoCl2Tjz2vnPeSiV

https://youtube.com/shorts/_EgXCH2JPRg?si=Svre65KFCYs2BW3O

देवदासींच्या मुलींच्या वाट्याला आईचंच शोषण येणं हे त्यांचं भागदेय होतं. गांधीजींच्या भेटीच्या प्रभावानं देवदासींनी आपल्या मुलींची लग्नं समाजसुधारक तरुणांशी लावणं सुरु केलं.

गांधीजींच्या दक्षिणेतील हिंदी भाषा प्रचाराला दुर्गाबाईंनी वाहून घेतलं. मुलींना पद्धतशीर हिंदी शिकण्यासाठी त्यांनी बालिका हिंदी पाठशाळा सुरु केली. काकीनाडला होणाऱ्या काँग्रेसच्या अधिवेशनासोबतच हिंदी साहित्य संमेलन होणार होतं. या संमेलनांच्या स्वयंसेवक म्हणून दुर्गाबाईंनी शिकवलेल्या ४०० महिला निवडल्या गेल्या. मात्र त्यांची स्वतःची निवड होऊ शकली नाही. कारण त्यांचं वय केवळ १४ वर्षं होतं. त्या काहीशी नाराज झाल्या. मात्र नंतर त्यांना घेतलं गेलं. त्या दोन्ही संमेलनांच्या स्वयंसेवक झाल्या. नेहरुंना तिकीट नसल्यानं रोखण्याचा प्रसंग सुरुवातीला आपण पाहिला तो इथं घडला.

बालिका हिंदी पाठशाळेला जोरात प्रतिसाद मिळू लागला. या उपक्रमाला जमनालाल बजाज यांनी देणगी देऊ केली. पण दुर्गाबाईंनी नम्रपणे नकार दिला. गरज लागल्यावर मी स्वतः तुम्हाला विनंती करेन, असं त्या जमनालालजींना म्हणाल्या. आणखीही अनेक लोकांनी मदत देऊ केली; पण आर्थिक मदत त्यांनी स्वीकारली नाही. केवळ पुस्तकं घेतली. दुर्गाबाईंनी आयुष्यभर तत्त्व आणि साधेपणा जपला.

असहकार चळवळीत दुर्गाबाईंना अनेकदा तुरुंगवास झाला. तुरुंगातील कैद्यांच्या अ, ब, क या श्रेणी त्यांना खटकत. आपली विशेष सुविधा असलेली अ श्रेणी बदलून क द्यावी अशी त्यांनी न्यायाधीशांना विनंती केली. ती फेटाळली गेली. पुढच्या एका अटकेवेळी दुर्गाबाईंनी अति आग्रह केल्यानं काहीसं का कू करत त्यांनी क श्रेणी मंजूर केली. क श्रेणीतला अनुभव किती जाचक होता, याचा अनुभव त्यांनी घेतला. या काळात त्यांची तब्येत अगदीच ढासळली.

१९३३ साली तुरुंगातून बाहेर पडल्या तेव्हा दुर्गाबाई २४ वर्षांच्या होत्या. तुरुंगातल्या वास्तव्यात सहकैदी असलेल्या महिलांची जी अवस्था त्यांनी अनुभवली होती, त्यातून एका संकल्पानं त्यांच्या मनात आकार घेतला होता. या स्त्रियांना कायदेशीर मदत करण्यासाठी आपण वकील व्हायचं. पण त्या तर पाचवीच शिकल्या होत्या. शिवाय इंग्रजी ठाऊक नाही. परभाषेवर बहिष्कार म्हणून त्यांनी शाळा सोडली होती. आता तीच शिकल्याशिवाय त्यांना पुढे जाता येईना. मग त्यांनी खास शिकवणी लावून इंग्रजी पक्कं केली. मदनमोहन मालवीय यांच्या सहाय्यानं बनारस हिंदू विद्यापीठातून त्या मॅट्रिक झाल्या. पुढे त्यांना राज्यशास्त्रात पदवी घ्यायची होती. पण मालवीयांच्या मते तो पुरुषांचा प्रांत असल्यानं त्यांनी दुर्गाबाईंना हा विषय शिकायला परवानगी नाकारली. दुर्गाबाईंनी राज्यशास्त्र शिकण्याचा पणच केला. विशाखापट्टणच्या आंध्र विद्यापीठात त्या राज्यशास्त्र शिकल्या. पुढचं शिक्षण परदेशी करण्यासाठी शिष्यवृत्ती त्यांना मिळाली. पण दुसरं महायुद्ध सुरु झाल्यानं त्यांना बाहेर जाता आलं नाही. अखेर मद्रासमधून त्यांनी एल. एल. बी. पूर्ण केलं. ४ वर्षांतच मद्रासमधल्या नामवंत वकिलांत त्यांची गणना होऊ लागली. इथंच त्यांनी महिलांच्या उन्नतीसाठी काम करणारी आंध्र महिला सभा स्थापन केली. पुढच्या १० वर्षात ती नावारुपाला आली.

वयाच्या ३७ व्या वर्षी मद्रास प्रांतातून भारताच्या संविधानसभेवर त्या निवडून आल्या. नियमित उपस्थिती आणि सक्रिय सहभाग असलेल्या दुर्गाबाईंनी संविधानसभेत सुमारे ७५० दुरुस्त्या सुचवल्या. भाषा, धर्मस्वातंत्र्य, राज्यसभेतल्या सदस्यत्वासाठीची वयोमर्यादा, न्यायालयांची भूमिका, न्यायाधीशांची निवड आणि न्यायव्यवस्थेची स्वायत्तता अशा अनेक विषयांवर त्यांनी संविधानसभेतल्या चर्चांत हस्तक्षेप केला. मुलींना संपत्तीत अधिकार देणाऱ्या हिंदू कोड बिलाच्या त्या कडव्या समर्थक होत्या. हंगामी संसदेत तीव्र विरोधामुळे ते माघारी घ्यायला लागणं ही त्यांना मोठी दुर्दैवी घटना वाटली. कौटुंबिक खटल्यांसाठी स्वतंत्रपणे कुटुंब न्यायालयं असावीत यासाठी त्यांनी आघाडी उघडली. पुढे त्यांच्या मृत्यूनंतर १९८४ मध्ये अशी न्यायालयं सुरु करण्याबाबतचा कायदा संसदेनं संमत केला.

संविधानसभेतल्या तसेच हंगामी संसदेतल्या दुर्गाबाईंच्या कामाचे एक प्रसंशक होते चिंतामण द्वारकानाथ देशमुख. देशमुख महाराष्ट्रातले. रिझर्व बँकेचे पहिले गव्हर्नर. १९५० सालचे भारताचे अर्थमंत्री. त्यांच्या अर्थसंकल्पाचे ‘श्रीमंतांचं बजेट’ म्हणून दुर्गाबाईंनी वाभाडे काढले. आश्चर्य म्हणजे वित्तीय विधेयकाच्या चिकित्सेसाठी नेमलेल्या निवड समितीवर खुद्द दुर्गाबाईंची निवड होते. इथं देशमुख आणि दुर्गाबाईंचा अधिक परिचय होतो. देशमुख दुर्गाबाईंना लग्नासाठी विचारतात. दुर्गाबाईंनी होकार दिल्यावर देशमुखांच्या घरी १९५३ साली उभयतांचा अगदी साध्या पद्धतीनं नोंदणी विवाह होतो. नेहरु, सुचेता कृपलानी आणि दुर्गाबाईंचा भाऊ साक्षीदार म्हणून सह्या करतात.

पहिल्या पंचवार्षिक योजनेच्या कामाची जबाबदारी पार पाडल्यावर दुर्गाबाईंना राजीनामा देऊन कुटुंबासाठी वेळ देण्याची इच्छा असते. पण नेहरुंच्या आग्रहाखातर केंद्रीय समाज कल्याण मंडळाची जबाबदारी त्या घेतात. जी जबाबदारी त्या घेतात त्यात मूलभूत असं काम करतात, हा त्यांचा लौकिकच होता. इथंही त्यांनी तेच केलं. देशमुखांवरही विविध जबाबादाऱ्या येऊन पडत होत्या. या पति-पत्नींचा आपसात एक करार होता. दोघंही सरकारी पदावर असले तर एकानं पगार घ्यायचा नाही. देशमुख महिना १ रु. नामपात्र पगार घेत. दुर्गाबाईंच्या पगारात घर चाले.

दुर्गाबाई आणि सी. डी. देशमुख यांचं नातं खूप गहिरं होतं. दुर्गाबाईंची मधुमेहामुळं आधी दृष्टी गेली. पुढं त्यांची तब्येत आणखी खालावत गेली. ९ मे १९८१ ला वयाच्या ७१ वर्षी त्यांनी प्राण सोडला. नवऱ्याला आधी सांगितल्याप्रमाणे जसा त्यांना हवा होता तसा – नवऱ्याच्या बाहुंत विसावा घेताना. देशमुख पुढं लिहितात – “ती आणि मी विभाजन होऊ न शकणाऱ्या अशा एका पूर्णात एकात्म झालो होतो.”

अशा या दुर्गाबाईं देशमुखांना पद्भविभूषणसहित अनेक पुरस्कारांनी गौरविलं गेलं आहे.

_____

राज्यसेवा मुख्य परीक्षा 2025 पासून पारंपारिक/वर्णनात्मक स्वरूपाची असणार आहे...

https://youtube.com/shorts/wnHqhd-Pmts?si=dVOLINw-kowhbpUc

जा. क्र. ०३६/२०२३ महाराष्ट्र दुय्यम सेवा अराजपत्रित गट ब मुख्य परीक्षा २०२२ - पोलीस उपनिरीक्षक - अंतिम निकाल आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आला आहे.

https://youtube.com/shorts/d5fnuNnxd_8?si=ki7RrkWZyHGV8YdD

https://t.me/Indian_History_Books_PDF

Very interesting collection of rare books.

Amazed to see the topics and depth, enlightened 🧘‍♂

🎲 Quiz 'Jainism'
🖊 10 questions · ⏱ 1 min

https://youtube.com/shorts/4Q7dmY3rqOE?si=0YxhxhtvLePPob3R

https://agrowon.esakal.com/agro-special/a-confused-generation-in-transition-period

स्थित्यंतराच्या रेट्यात गोंधळलेली पिढी
#society #essay

Hello fellow students,

👇👇
We are organizing

OPEN TO ALL SESSION ON

RIGHT STRATEGY FOR UPSC 2025

DATE AND TIME:-
12 JANUARY 2025
SUNDAY 11:00 AM

BY : DR. ASHISH JAITPAL
2019,2020,2021,2022 PRELIMS CLEARED

In online and offline mode

Registration Link👇
https://forms.gle/wdF75UBoHfCyGn6E7

Telegram Link :
https://t.me/lokayaniasacademy 📍

Location on the map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️Contact/Help Number
Pune:- 8788376179

LOKAYAN IAS ACADEMY PUNE

https://youtube.com/shorts/ElERpgqsl6Q?si=NfiL6iupRIbb7hiW

https://youtube.com/shorts/zeLPydNRSxk?si=jGVI3gVWXAqjCKYC

"The Quiz is Just the Beginning!"
When you solve this quiz, it’s not just about getting the correct answer—it’s about learning effectively and retaining knowledge for the long term. That’s why we don’t provide explanations for the answers.

Why don’t we give explanations?
Because we want you to take ownership of your learning. When you search for explanations on your own and explore not only the correct option but also the other options, you learn more deeply. This active effort to look up information ensures that you not only remember the facts but also understand the concepts better.

For example:
Take the question:
Which among the following isn’t a Buddhist text?
A) Nettipakarana
B) Avadanshataka
C) Parishishtparvan
D) Vinay Pitaka

The correct answer is C) Parishishtparvan (a Jain text). But don’t stop there! Spend few minutes to:
Research the options:
What is Nettipakarana, and how is it related to Buddhist teachings?
What is the Avadanshataka, and what does it contribute to Buddhist literature?
What is the significance of the Vinay Pitaka in Buddhism?
Understand why Parishishtparvan is Jain:
Look into its context and significance in Jainism to understand the distinction between Jain and Buddhist texts.
Make concise notes:
Jot down 2-3 key points for each option. This effort will deepen your understanding and help you retain the material for longer.

Why solve the quiz regularly?
Consistency is the key to success in exams like the UPSC. Solving the quiz daily:
Builds discipline: It keeps you in a routine of active learning.
Fills gaps in knowledge: Every quiz introduces new topics, broadening your understanding.
Strengthens memory: Regular exposure to topics, combined with your efforts to explore, ensures long-term retention.

Skipping quizzes means missing out on an opportunity to:
1.Test your preparation.
2.Identify weak areas.
3.Stay on track with consistent progress.

Remember: It’s not just about getting the correct answer. It’s about exploring, analyzing, and understanding. Take those 20 minutes daily to solve and learn—you’ll thank yourself later!
Let’s make this a daily habit and a rewarding journey together!

🎲 Quiz 'Buddhism'
🖊 10 questions · ⏱ 1 min

📌
*Room mate* (Male) required in Kothrud

-2BHK bungalow with terrace on sharing basis ( 1200 Sq ft area for 4 persons)
-Rent - Rs 4500 (per person)
(House cleaning and electricity bill included)

Wifi, two wheeler parking,
5 minutes walking from metro station

*Contact* - 9820824872

♦️कृषी बाजारव्यवस्था सुधारणा
# 'रास्त भावा' चा अभाव
#economy

https://youtube.com/shorts/Sua8WXlUgqI?si=jiBoxY5LLUZOm1U3

सांधण व्हेली ट्रेक (आशियातील दुसरी सर्वात मोठी दरी ) भूषण देशमुख सरांसोबत 10 आणि 11 जानेवारी 2025 शुक्रवार, शनिवार 09 जानेवारी गुरुवारी रात्री 10 वाजता लोकायन IAS अकॅडेमि , पत्र्या मारुती चौक पुणे मराठी ग्रंथालयाचा बाजूला नारायण पेठ पुणे येथून प्रस्थान 11 जानेवारी ला पुण्यात परत 05 जानेवारी पर्यंत फायनल नावे सर्वांनी द्यावी कारण ग्रामीण भागात ट्रेक असल्यामुळे बाकी व्यवस्था स्थानिकांचा मदतीने मार्गी लावावी लागेल, त्या साठी त्यांना आपण काही ऍडव्हान्स देखील द्यावा लागणार, तसेच सर्वांसाठी बस बुकिंग सुद्धा करावी लागेल(जेव्हा संख्या अंतिम समजेल तेव्हा बुकिंग करणे जरुरी आहे) तर लवकरात लवकर आपली नावे फायनल करावी.
ट्रेकसाठी सोबत जरुरीचे वस्तू-चांगल्या पद्धतीचे जास्त ग्रीप असलेले स्पोर्टशुज, 2 जोडी कपडे,टॉर्च, थंडी साठी स्वेटर प्रॉपर बॅगपॅक पाहिजे( कोणतीही साईडबॅग आणि झोला बॅग नकोय कारण तशा बॅग सोबत हा ट्रेक करणे अवघड आहे) ड्रायफ्रूट्स, ड्राय स्नॅक्स, बिस्कीट सारखे इतर काही खाण्याचे सामान आपल्या सोबत ठेवणे अतिउत्तम ग्लुकोन डी, ors काही आपल्या पर्सनल मेडिसिन असतील त्या न चुकता जवळ ठेवाव्या बेडशीट आणि चादर रात्री झोपण्यासाठी तसेच आपल्याला जरुरी वाटतील त्या वस्तू. वरती जो पिकअप पॉईंट सांगितला आहे तिथेच सर्वांनी यायचे आहे वाटेत पिकअप करताना ड्राइवर ला कसरत करावी लागते आणि या ठिकाणी रात्रीची वेळ असल्यामुळे चुकामुक होण्याची शक्यता जास्त असते ,
ट्रेक चे शुल्क -1850 रू.
संपर्क- अजय जगताप-9768150101

पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान यांच्यातील संघर्ष दिवसेंदिवस वाढतच चालला आहे. अफगाणिस्तानचा वाखार कॉरीडॉर पाक लष्कराने ताब्यात घेतल्याचा दावा पाकिस्तानच्या समा न्यूज चॅनलने काल केला. वाखार कॉरीडॉर हा ताजिकिस्तान व‌ पाकिस्तान यांना वेगळा करणारा अफगाणिस्तानचा चिंचोळा भूभाग आहे. हा भूभाग ३०० किमी लांबीचा व १८ ते ६५ किमी रुंदीचा आहे. तो अफगाणिस्तानला थेट चीनच्या झिंगझियांग प्रांताशी जोडतो. अफगाण-चीन सीमा ९५ किलोमीटरची आहे. या भूभागाच्या आग्नयेला पाकिस्तानचा गिलगीट-बाल्टीस्तान हा भाग आहे. त्यामुळे हा भूराजनीतिकदृष्ट्या एक महत्त्वाचा भूभाग आहे. तो पाकने ताब्यात घेतला तर अफगाणिस्तानचा चीनशी संपर्क तर तुटतोच पण अफगाणिस्तानला गिलगीट बाल्टीस्तानमध्ये घुसण्यापासून रोखता येते. पाकिस्तानच्या भूराजनीतिक तज्ज्ञांच्या मते, पाकिस्तानशी अफगाणिस्तानने अचानक सुरू केलेला संघर्ष हा एक आंतरराष्ट्रीय कटाचा भाग आहे व त्यात भारत आणि अमेरिका सामील आहेत. अफगाणिस्तानने पाकिस्तानबरोबरची सीमारेषा असलेली ड्युरंड लाईन अमान्य करून पाकच्या खैबर पख्तुनवा प्रांतावर दावा सांगायचा, त्यामुळे अफगाणिस्तान पाकव्याप्त काश्मीरचा भाग असलेल्या गिलगीट बाल्टीस्तानशी जोडला जाईल. या भागात अफगाणिस्तान व‌ भारत हातमिळवणी करून‌ हा भाग पाकिस्तानपासून मुक्त करतील व भारताला मध्य आशियातील देशांशी थेट संपर्क करता येईल. पाकचे असेही म्हणणे आहे की या कटात अमेरिका सामील आहे कारण अमेरिकेला पाकमधील चीनचा वाढता प्रभाव अमान्य आहे. विशेषत: चीन- पाकिस्तान आर्थिक महामार्गामुळे चीनला थेट अरबी समुद्रात लष्करी हालचाली करणे सोपे जाणार आहे. अमेरिकेला ते अमान्य आहे. अमेरिकेने अफगाणिस्तान सोडताना तेथे हेतूत: मोठी शस्त्र सामुग्री स़ोडली जी पुढे पाकिस्तान विरुद्ध वापरणे शक्य होईल. शिवाय सध्या अमेरिका अफगाणिस्तानात लाखो डॉलर्स ओतत आहे असाही पाकचा दावा आहे. अफगाणिस्तानचा हा डाव हाणून पाडण्यासाठी पाक लष्कराने कारवाई सुरू केली असून नुकतेच अफगाणी दहशतवाद्यांच्या अड्ड्यांवर हवाई हल्ले केले आहेत. या हवाई हल्ल्यात स्त्रियां व मुले ठार झाल्याचा दावा अफगाणिस्तानने केला आहे. भारतानेही या हल्ल्याचा निषेध केला आहे. पाकिस्तानच्या लष्करी सामर्थ्याचा मुकाबला करण्याची अफगाणिस्तानची क्षमता नाही. त्यामुळे अफगाणिस्तानने छुप्या युद्धाचा अवलंब सुरू केला आहे. अफगाणिस्तानने तहरीके तालिबान या संघटनेमार्फत पाक लष्करावर छोटे छोटे दहशती हल्ले सुरू केले आहेत. त्यात आतापर्यंत अनेक पाक सैनिक व पाकमधील प्रकल्पांवर काम करणारे चिनी तंत्रज्ञ मारले गेले आहेत. आता तहरीके तालिबानने पाक लष्कराच्या वर्मावरच घाव घालण्याचे ठरवले आहे. तहरीके तालिबानने एक आदेश काढून पाकिस्तानातील छोटे व्यापारी व‌ किराणा दुकानदारांना पाक लष्कराच्या उत्पादन केंद्रातून उत्पादित होणाऱ्या ग्राहकोपयोगी वस्तू विकण्यास बंदी घातली आहे. जे दुकानदार हा आदेश पाळणार नाहीत, त्यांच्यावर हल्ले करण्याची धमकी दिली आहे. पाक लष्कर हे एक मोठे बिझनेस हाऊस आहे. पाक लष्कराने त्यातून आपली स्वतंत्र अर्थव्यवस्था निर्माण केली आहे. त्यावर घाला घातल्यास पाक लष्कर पांगळे होईल यात काही शंका नाही. एकंदरच पाकिस्तान पुन्हा एकदा मोठ्या संकटात सापडले आहे. परिस्थिती कशी वळण घेते त्यावर भारतीयांनी लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे.
- दिवाकर देशपांडे
#IR #geography

पाश्चात्य तत्वज्ञानाचं लोकाभिमुखीकरण
डॉ. शरद बाविस्कर

#essay #polity #ethics #philosophy

🎲 Quiz 'Vedic Age'
🖊 10 questions · ⏱ 1 min

https://youtube.com/shorts/4p41r6MKxeo?si=qyYUJe5Ny0l7u-PG

GST कलेक्शन


प्रथम स्थानी महाराष्ट्र ..


Join @lokayaniasacademy

Lokayan IAS Academy, Pune 🎯 pinned «सांधण व्हेली ट्रेक (आशियातील दुसरी सर्वात मोठी दरी ) भूषण देशमुख सरांसोबत 10 आणि 11 जानेवारी 2025 शुक्रवार, शनिवार 09 जानेवारी गुरुवारी रात्री 10 वाजता लोकायन IAS अकॅडेमि , पत्र्या मारुती चौक पुणे मराठी ग्रंथालयाचा बाजूला नारायण पेठ पुणे येथून प्रस्थान…»

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो,


👇👇
आम्ही आयोजित करत आहोत👇

एमपीएससी च्या नवीन अभ्याक्रमानुसार 👇
*इतिहास मॉड्युल* 🫵

भूषण देशमुख सर यांच्या मार्गदरशनाखाली

मराठी माध्यमामध्ये

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये

नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/35eTxMcb2bjsrwvn7

Join Telegram:
https://t.me/lokayaniasacademy

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179


Join @lokayaniasacademy

SEBI is autonomous regulator, working in it has corporate culture and high growth trajectory.

Congratulations Aniket 💐💐💐💐

https://youtube.com/shorts/yVkbAY23Asc?si=c_bQcblag5IFAxdK

🎲 Quiz 'Indus Valley Civilization'
🖊 10 questions · ⏱ 2 min

Hello Aspirants,
👇👇👇
We are conducting👇
*FOOD SAFTEY OFFICER(FSO)
AND
ASSISTANT COMMISSIONER (FOOD)*

MOCK INTERVIEW

Date :- 5 January 2025, Sunday

Registration Link👇
https://forms.gle/xAvVkpsTUv6krXVDA

📍Locations on map👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7

Registration blBy Contact
☎️Contact/Helpline no.
PUNE- 8788376179/
THANE - 90048 04409/90048 04366

https://youtube.com/shorts/M25oYvr_eK8?si=IR14a6ZRfkvno3lS

जा.क्र.125/2023 महाराष्ट्र अन्न व औषध प्रशासकीय सेवा मुख्य परीक्षा-2023 च्या मुलाखत क्रमांक 181 ते 200 व 561 ते 600 वरील उमेदवारांच्या मुलाखती दिनांक 15 जानेवारी 2025 रोजी घेण्यात येणार आहेत. यासंदर्भातील प्रसिध्दीपत्रक आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आले आहे.
https://mpsc.gov.in/announcement_and_circular/4

📌
We are starting daily MCQ focusing on Prelim 2025, it will be complimentary to our test series Nischay 2025.

Get ready 🚀

Schedule for Daily MCQs..👆

महाराष्ट्रातील दारिद्र्य निर्मूलनाचे आव्हान
#economics #poverty

Attention UPSC 2025 Aspirants!
We at Lokayan IAS are thrilled to launch a daily MCQ quiz designed to help you ace the UPSC Prelim 2025. Each day, you’ll get a fresh set of 10 MCQs to test your knowledge and boost your preparation. The MCQs will be based on PYQs which will check your basic understanding of the subject.

Here’s how it works:
Monday to Friday: Questions from static subjects.
Saturday & Sunday: Current Affairs-based MCQs to keep you updated.

Why participate?
Regular practice builds accuracy and confidence.
Revising these quizzes ensures you retain critical information.
Daily exposure to exam-like questions enhances your strategy.
Make it a habit to solve the quiz every day and revise consistently. Together, let’s conquer the Prelims! Stay disciplined, stay focused!

Detailed schedule will be shared by today evening.

Keep Learning!!

https://youtube.com/shorts/I59pZLxssHA?si=JBcK3GPrt3XwtH2V

https://www.orfonline.org/marathi/research/global-perspectives-on-ai-bias-addressing-cultural-asymmetries-and-ethical-implications0
कृत्रिम बुद्धिमत्तेतील पूर्वग्रह (AI Bias): सांस्कृतिक असमतोल आणि नैतिक परिणामांचे जागतिक दृष्टिकोनातून संबोधन

https://youtube.com/shorts/eZYyQktt-8s?si=EF1zqH1WNaJw25lJ

📌
सध्या H1B व्हिसा वर घमासान चर्चा चालू आहे.
जाणून घ्या की काय असतो हा व्हिसा

https://www.loksatta.com/sampadkiya/columns/introductory-article-on-relationship-between-technology-and-geopolitical-affairs-css-98-4800764/

विकसित देश होण्यासाठी शिक्षणावर हवा सहा टक्के खर्च ...
#economics #essay #education

२०२४

या घडीला मुंबईत २४ डिग्री सेल्सियस तापमान आहे, पुण्याला २२ डिग्री सेल्सियस आणि धर्मशाला, हिमाचल प्रदेश इथे ८ डिग्री सेल्सियस तापमान आहे.
२१ डिसेंबर हा सर्वात छोटा दिवस असतो. त्यानंतर सूर्य उत्तरेकडे सरकू लागतो.
दिवस मोठा होऊ लागतो आणि रात्र छोटी.

फेब्रुवारी महिन्याच्या दुसर्‍या आठवड्यात तापमानात वाढ होऊ लागते.
गवत फुलं वसंताच्या आगमनाची वर्दी देतात. एके दिवशी अचानक हजारो गवत फुलं फुलतात. पांढरी, पिवळी, निळी, जांभळी. वसंत पंचमी या सुमारास असते.
मग जंगली गुलाबांना हजारो फुलं येतात. गुलाबी आणि पांढर्‍या रंगाची.

कैथच्या झाडांची पानं गळून गेलेली असतात. ही झाडं पांढर्‍या फुलांनी डवरतात. त्यानंतर त्यांना पानं आणि काटे येतात.

खिडकची झाडं उंच असतात. त्यांनाही आधी फुलं आणि नंतर पानं फुटतात.

आफ्रिकन लिलीमध्ये जान येते. तिला कळ्या धरू लागतात. एका कळीतून पाच-सहा फुलांचा गुच्छ फुलतो.
नाशपती, आलू बुखार, सफरचंद, पीच, खुबानी यांनाही नवी पालवी फुटते त्यामागोमाग फुलं. नाशपती, आलूबुखार, सफरचंद, खुबानी यांची झाडं पांढर्‍या फुलांनी डवरतात. पीचच्या झाडाची फुलं गुलाबी. र्‍होडेडेन्ड्रॉनला तांबड्या फुलांचे गुच्छ येतात.

पूर्वीच्या लोकांचं ज्ञान अनुभवावर आधारीत होतं. अनुभवावर आधारित ज्ञानामुळे निष्ठा हे मूल्य होतं. निसर्ग, देव, धर्म, पुजारी, आई, वडील, पशु, पक्षी, आपलं काम सर्वांवर निष्ठा असायची त्यांची. त्यामुळे त्यांच्या साहित्यात निष्ठांचे संघर्ष केंद्रस्थानी असायचे.

शेकडो वर्षांच्या अनुभवांच्या उत्क्रांतीने त्यांना निसर्गाचं, ऋतूंचं ज्ञान झालं होतं. म्हणून त्यांचे सण ऋतुमानानुसार होते. ते आपणही साजरे करतो. वास्तविक आधुनिक जीवनाचा ऋतूंशी फारसा संबंध नाही. उन्हाळा असेल तर एसी वा कूलर लावतो आपण, थंडी सोसत नसेल तर हीटर. पावसाळ्यावर नियंत्रण मिळवता येत नाही म्हणून सतत धुसफूस करतो आपण.

ऋतूंशी संबंध नसलेले सण आधुनिक असतात. उदा. स्वातंत्र्य दिन, प्रजासत्ताक दिन, कामगार दिन इत्यादी.

आधुनिक जीवन माहितीने भारून आणि भरून गेलेलं असतं. नवनवीन वस्तू आणि सेवांच्या लाटा सतत फुटत असतात. निर्णय माहितीवर आधारित घेतले जातात. निष्ठा या मूल्याचं प्रयोजनच संपलेलं आहे. ही वस्तू पाहू की ती, ही सेवा घेऊ की ती, सतत ओढाताण होते. अटेंन्शन स्पॅन कमी होतो आपला. आपण एकाकी होतो. म्हणून तर सार्त्र म्हणतो स्वातंत्र्य हे वरदान नाही तर सजा आहे.

हे ज्ञान झालं २०२४ सालात.
#essay

Mission CSAT 2025 - SPECIAL BATCH
1) Mission CSAT 2025 - SPECIAL BATCH
https://youtube.com/shorts/86sxVdFC-Y4?si=Mo9UmgABT2IjVddA
2) CSAT ची ओळख
https://youtube.com/shorts/XnnmhH9YPQw?si=dsdYA70Pe7UdMSFG
3) CSAT चा सिलॅबस काय आहे?
https://youtube.com/shorts/SQ5HkzlWYFI?si=IPsinCjXjsFUv5Ja
4) CSAT मधील सर्वात महत्त्वाचा SECTION - Quantitative Aptitude
https://youtube.com/shorts/G3pEt2Q4z-s?si=iv0Htgdqb6ZZ6rLS
5) CSAT ची गुरुकिल्ली: मूलभूत अंकगणित(Basic Numeracy)
https://youtube.com/shorts/pMcYoH0Q6vM?si=vqDbWK7gpOQPtHuo
6) CSAT 2025: Important chapters from Quantitative Aptitude
https://youtube.com/shorts/VcxG1RddEXM?si=yCyYpIvqa3SwPAAE
7) CSAT 2025: Quant आणि Reasoning ची तयारी कशी करावी?
https://youtube.com/shorts/4AF9t2MoyEs?si=n7IEwK7xbOMHUhzg
8) CSAT 2025: Reading Comprehension ची ओळख
https://youtube.com/shorts/bj5cqWtgwbc?si=kqDHuY_UmHZgFuLj
9) CSAT 2025 : Reading Comprehension ची तयारी कशी करावी?
https://youtube.com/shorts/I5kXwXT-3rc?si=rbWXH3ZB8IAhaqi0
10) CSAT 2025 : वेळेचे नियोजन कसे करावे?
https://youtube.com/shorts/iMm4i7dEPA4?si=zJoCysl1G41h0xvC

🎯 MISSION UPSC PRE 2025 BATCH OPEN FOR ALL
LOKAYAN IAS ACADEMY, PUNE

🎯:*UPSC CSAT*

*NOT TO WORRY* 😊
LOKAYAN IAS ACADEMY has come up with this SPECIAL CSAT BATCH

*LET'S MAKE CSAT BE GAME CHANGER IN THIS UPSC-PRE 2025*

💻MODE- ONLINE AND OFFLINE

Registration link:
https://forms.gle/v87hg2KPpyJ4uTHu5

📚COURSE FEATURES:
CSAT Special Batches for UPSC
🔹Concept Building from Basics.
🔹Shortcut methods and Tricks.
🔹Previous years CSAT papers with Solutions.
🔹Provided Booklet for practice.

📯 For more updates Join TELEGRAM Channel 👇🏻 https://t.me/lokayaniasacademy

🏬. पत्ता: LOKAYAN IAS ACADEMY, 2nd FLOOR ,NEAR PUNE MARATHI GRANTHALAY NARAYAN PETH, PUNE,30
📍https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7

📞 : 8788376179
📞 :9004804409

https://youtube.com/shorts/UExJGFNw-UY?si=CCF7Ru4-0wROUwK6

https://youtube.com/shorts/ao6-yqutRSo?si=N28EHlJvH1nKzMVK

MPSC Mains 2024 or UPSC 2025 / MPSC Descriptive 2025 ?

आतापर्यंत फक्त UPSC चा अभ्यास केला पण 1 डिसेंबर ला झालेल्या MPSC पूर्व परीक्षेत चांगले गुण आले आहेत असे अनेक विद्यार्थी आहेत. त्यांच्यासमोर MPSC मेन्सचा अभ्यास करावा की UPSC Prelims वर focus करावा हा प्रश्न आहे.

जर तुम्ही आत्तापर्यंत MPSC Mains चा अभ्यास कधीच केलेला नसेल व यूपीएससी मेन्स चा अभ्यास केला असेल तर UPSC Prelims 2025 व next year ची MPSC Descriptive target केली तर जास्त better राहील. कारण -

1.MPSC Mains ची तयारी 4 महिन्यात शक्य असली तर पोस्ट मिळवण्यापर्यंत चे Margin mains मध्ये मिळवणे निश्चित आव्हानात्मक आहे. आधी mains दिलेल्या वा आधीच mains ची तयारी असणाऱ्या विद्यार्थ्यांना येथे नक्कीच advantage आहे.

2. MPSC Mains April end ला असल्याने त्यानंतर UPSC Prelims 2025 ची तयारी करणे अवघड होईल. तुमचा 2025 चा attempt compromise होईल.

3.ज्या अर्थी तुम्हाला MPSC Prelims मध्ये चांगले मार्क्स येत आहेत त्यामुळे 2025 च्या MPSC Descriptive ला तुम्ही advantegeous position ला असाल. त्याचा फायदा घेण्यासाठी आता UPSC चा अभ्यास फायदेशीर ठरेल.

✍ आशिष जैतपाल

Lokayan IAS Academy, Pune 🎯 pinned «CSAT TRICS AND TIPS BY PRAVIN SIR YOUTUBE LINKS 1)NAME OF OUR NUMBER SYSTEM https://youtube.com/shorts/JZdz0x-EdIw?si=p1pJX9A26tjua_5h 2) How to express a number in power of ten https://youtu.be/wH1mEpKLeMY?si=GV5NZYYdf7XdyDH0 3) Difference beetween…»

CSAT TRICS AND TIPS BY PRAVIN SIR

YOUTUBE LINKS

1)NAME OF OUR NUMBER SYSTEM

https://youtube.com/shorts/JZdz0x-EdIw?si=p1pJX9A26tjua_5h

2) How to express a number in power of ten

https://youtu.be/wH1mEpKLeMY?si=GV5NZYYdf7XdyDH0

3) Difference beetween a digit and a number

https://youtu.be/xmwvH5qL6Lc?si=6rGdrVRbub7O-OAf

4)

5) Place Value and Decimal Point

https://youtu.be/5AuHmJsBhDw?si=kylOe_UDMSJnqigo

6) Basic types of number.

https://youtu.be/SpRF5Bc2Foc?si=y0epF6hWJa03BTlF

7) Natural Numbers

https://youtu.be/TRve0NzRtIo?si=QbK1GnFD0rKFuLdn

8) Whole Numbers

https://youtu.be/M_Laj2nwtQ4?si=ELnRNoEjukQyxlHJ

9) Integers

https://youtu.be/9TrUT_9Ov_Q?si=9Ud4j7UyQRodu3MI

10) Rational Numbers

https://youtu.be/T63BujoPdvM?si=s19JRHJTL4Gtxzcg

11) Identify the type of number

https://youtu.be/ADQRt_yy9rk?si=r2Z_KT22aeJG8zPC

12) Irrational Numbers

https://youtu.be/iOFKRNni-PE?si=9HiT0iqaAwJkD4GL

13) Real Numbers

https://youtu.be/vwCz9Y0-Djo?si=TCJ8rnPq9lcGolhx

14) Odd and Even Number

https://youtu.be/Zo9sTTJpZ4k?si=t20mZUgVXW5FnqIH

15) Properties of odd and Even Numbers

https://youtu.be/SeFtBIehXqo?si=Ikuh_HBdsZNiOUp-

16) Prime Numbers

https://youtube.com/shorts/EyfPtJZVjOU?si=NGYntcWp19i0ntR8

17) Composite Number

https://youtu.be/pEKUTv3E2n4?si=UG70Zmazj3sJoeS5

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो,
👇👇
आम्ही आयोजित करत आहोत👇

एमपीएससी/यूपीएससी साठी👇
*TO THE POINT* 🫵

श्री मयुरेश आठवले सर यांच्या मार्गदरशनाखाली
दिनांक 7 आणि 8 डिसेंबर 2024

मराठी/ English माध्यमामध्ये

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये


नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/L13x7RKW5biY54X97

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179

https://youtube.com/shorts/RUkaXuhRR_0?si=b0If_TzzP0QE7rDD

सांधण व्हेली ट्रेक (आशियातील दुसरी सर्वात मोठी दरी ) भूषण देशमुख सरांसोबत 20 आणि 21 डिसेंबर 2024( शुक्रवार, शनिवार )19 डिसेंबर गुरुवारी रात्री 10 वाजता लोकायन IAS अकॅडेमि , पत्र्या मारुती चौक पुणे मराठी ग्रंथालयाचा बाजूला नारायण पेठ पुणे येथून प्रस्थान 21 डिसेंबर ला पुण्यात परत 15 डिसेंबर पर्यंत फायनल नावे सर्वांनी द्यावी कारण ग्रामीण भागात ट्रेक असल्यामुळे बाकी व्यवस्था स्थानिकांचा मदतीने मार्गी लावावी लागेल, त्या साठी त्यांना आपण काही ऍडव्हान्स देखील द्यावा लागणार, तसेच सर्वांसाठी बस बुकिंग सुद्धा करावी लागेल(जेव्हा संख्या अंतिम समजेल तेव्हा बुकिंग करणे जरुरी आहे) तर लवकरात लवकर आपली नावे फायनल करावी.
ट्रेकसाठी सोबत जरुरीचे वस्तू-चांगल्या पद्धतीचे जास्त ग्रीप असलेले स्पोर्टशुज, 2 जोडी कपडे,टॉर्च, थंडी साठी स्वेटर प्रॉपर बॅगपॅक पाहिजे( कोणतीही साईडबॅग आणि झोला बॅग नकोय कारण तशा बॅग सोबत हा ट्रेक करणे अवघड आहे) ड्रायफ्रूट्स, ड्राय स्नॅक्स, बिस्कीट सारखे इतर काही खाण्याचे सामान आपल्या सोबत ठेवणे अतिउत्तम ग्लुकोन डी, ors काही आपल्या पर्सनल मेडिसिन असतील त्या न चुकता जवळ ठेवाव्या बेडशीट आणि चादर रात्री झोपण्यासाठी तसेच आपल्याला जरुरी वाटतील त्या वस्तू. फक्त 40 लोकांची बस मध्ये व्यवस्था असेल त्यामुळे
15 डिसेंबर चा आधी नाव रजिस्टर करणे बंधनकारक असेल (आपण अचानक आल्यामुळे बस मध्ये बसायला जागेचा देखील प्रश्न निर्माण होतो) वरती जो पिकअप पॉईंट सांगितला आहे तिथेच सर्वांनी यायचे आहे वाटेत पिकअप करताना ड्राइवर ला कसरत करावी लागते आणि या ठिकाणी रात्रीची वेळ असल्यामुळे चुकामुक होण्याची शक्यता जास्त असते ,
ट्रेक चे शुल्क -1850 रू.
संपर्क- अजय जगताप-9768150101

HELLO ASPIRANTS
WE ARE CONDUCTING 👇👇👇

🎯 *NISHCHAY 2025*
UPSC PRELIMS TEST SERIES

DATE 08/12/2024 (SUNDAY)
TIME 9:30 AM

*THIS TEST IS FREE, TAKE ADVANTAGE OF BEST GUIDANCE BY EXPERT*

HELP LINE NO :- 8788376179

FOR REGISTRATION:-
https://forms.gle/L7KZ8gfnZr4ickgQ7


LOCATION:-
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7

ADRESS:- LOKAYAN IAS ACADEMY, NEAR PUNE MARATHI GRANTHALAY ,NARAYAN PETH PUNE.

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो,
👇👇
आम्ही आयोजित करत आहोत👇

एमपीएससी/यूपीएससी साठी👇
*TO THE POINT* 🫵

श्री मयुरेश आठवले सर यांच्या मार्गदरशनाखाली
दिनांक 7 आणि 8 डिसेंबर 2024

मराठी/ English माध्यमामध्ये

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये


नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/L13x7RKW5biY54X97

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179

https://youtube.com/shorts/ZNjTU1pX3SI?si=5BVik_89tlmneLM5

📌 चांगले काम करून ठसा उमटवण्यासाठी उच्च पद नाही तर उच्च दर्जाची संवेदनशीलता लागते याचा हे चांगले उदाहरण

Shared from vFlat

*📜 Weekly Current Affairs (22nd November to 30th November)

👉 India’s urban infrastructure financing, needs and reality
👉 Between hope and hurdles on the high seas
👉 India, Maldives ink pact for cross-border transactions in local currencies
👉 Bharat NCX 2024
👉 E-Daakhil portal

https://www.instagram.com/reel/DC6g2nrJiwl/?igsh=eHJtb2U1YzNtdnJ3

https://www.instagram.com/reel/DCwNtqUpyZN/?igsh=MWo4OWNlcnQ5MjB6ZQ==

https://www.instagram.com/reel/DCneEjSBM_p/?igsh=dGFxMGlmOWx5OGE1

दिल्ली आणि आजूबाजूच्या भागातील एयर क्वालिटी इंडेक्स AQI दरवर्षी अमानवी पातळीवर जाण्याची मुळे खाजगी विरुद्ध सार्वजनिक अशा नवउदारमतवादाने केलेल्या कृत्रिम भेदामध्ये आहेत.

नव उदारमतवादाचे अडाणी लॉजिक पहा

हरियाणा पंजाब मधील शेतकऱ्यांची शेती खाजगी मालकीची आहे. त्यात तयार झालेल्या तणाचे (Stub Burning) नक्की काय करायचे हा त्यांचा खाजगी प्रश्न आहे. त्याचे काय करायचे हे ठरवण्याचे निर्णय स्वातंत्र्य त्यांना आहे.

शेतीतील तण मजूर लावून काढणे सर्वात श्रेयस्कर. कारण त्यातून हवेचे प्रदूषण होणार नाही आणि काढलेल्या तणाचा वापर इतर होऊ शकतो.

शेतकरी मजूर लावत नाहीत कारण त्यांना मजुरी परवडत नाही.

शेतकऱ्यांच्या या खाजगी कृतीतून होणारे दुष्परिणाम मात्र सार्वजनिक आहेत. साऱ्या अर्थव्यवस्थेला अर्धांग वायू होणे, मुलांची शाळा कॉलेजेस बुडणे, लोक आजारी पडून आजारपणाचा खर्च वाढणे…आणि बरेच काही. याचे रुपयातील मूल्य हा अडाणी नवउदारमतवादी काढणार नाही. ती दश हजारों कोटी रूपये भरेल हे नक्की.

अर्थव्यवस्था, समाज, नागरिक जर एवढी मोठी किंमत मोजत असतात तर शेतकऱ्यांच्या शेतातील तण मजूर लावून काढण्याची मजुरी अर्थव्यवस्था समाज नागरिक यांच्यातर्फे केंद्र आणि राज्य सरकार का उचलत नाही ?

अर्थव्यवस्था, समाज, नागरिक खराब AQI मुळे जी किंमत मोजतात त्या तुलनेत दोन महिने मजुरांना दिलेली मजुरी अत्यल्प असेल.

त्यातून अकुशल श्रमिकांना हंगामी का होईना दोन महिने मजुरी मिळेल. त्यांच्या हातात चार पैसै जातील.

अर्थव्यवस्थेत ऊस तोडणी पासून अनेक ऍक्टिव्हिटीज अशा आहेत की तेथे हजारो, लाखो हंगामी मजूर काम लागतात आणि काम करतात.

देशातील अनेक वरकरणी क्लिष्ट वाटणाऱ्या अनेक आर्थिक प्रश्नांची मुळे नवउदारमतवादाने राज्यकर्त्यांच्या, धोरणकर्त्यांच्या, ओपिनियन मेकर्सच्या, मध्यमवर्गाच्या आणि सामान्य नागरिकांच्या केलेल्या बुद्धिभेदांमध्ये सापडतील. ते काही बुद्धू लोक नाहीत. चालू लोक आहेत.

आयडियलॉजिकल काउंटर नरेटिव्ह वर खूप काम करण्याची गरज आहे. तरच आकाश मोकळे होईल.

संजीव चांदोरकर (१ डिसेंबर २०२४)
#Delhi_AQI

Inspiration from Leaders: By honouring Dr APJ Abdul Kalam, the day serves as a source of inspiration for students to emulate his passion for learning, innovation, and leadership.

🔆Delimitation and its Implications on Indian Federalism

Key Points:
✅Delimitation Process: The process of redrawing electoral boundaries based on population changes.
✅Potential for Disparity: Concerns about the potential for delimitation to disproportionately benefit certain regions, particularly Hindi-speaking states.
✅Impact on Federalism: The fear that delimitation could undermine the federal structure of India and create a dominant majority.
✅Historical Precedent: Previous governments have frozen delimitation to avoid such imbalances.
✅Balancing Act: Finding a balance between representing population changes and maintaining federal principles is crucial.

⚡️Seaports of India

Follow the Lokayan IAS Academy📚🖊️🕛 channel on WhatsApp: https://whatsapp.com/channel/0029Va8pfojAYlUQKXzEvh2i

Messages in this channel will no longer be automatically deleted

Messages in this channel will be automatically deleted after 1 day

Channel photo updated

Channel photo removed

👆 Crucial document giving details of Parliamentary Committees prepared by Loksabha Secretariat, New Delhi

- Ad hoc and Standing Committee's
- Select & Joint Committees
- Committee on Estimate's
- Committee on Public Undertakings
- Committee on Public Accounts
- Business Advisory committee
- Committee on Private member's bill and resolution
- Rules Committee
- General Purpose Committee
- Committee on privileges
- Committee on papers laid on the table
- Committee on petitions
- Committee on subordinate legislation
- Committee on Government assurance
- Committee on absence of members from the sitting of the house
- Joint Committee on offices of profit
- Committee on welfare of SC & ST
- Committee on welfare of OBCs
- Railway convention committee
- Committee on empowerment of woman
- House committee
- Joint Committee on Salaries and allowances of members of parliament
- Library committee
- Departmentally related standing committees

#lokayaniasacademy

मुंबईच्या फोर्टमध्ये एक चर्च आहे.
सेंट थॉमस कॅथेड्रल ॲंग्लीयन नावाचं हे चर्च.
रिझर्व बॅंकेपासून हाकेच्या अंतरावरच हे चर्च उभारण्यात आलेलं आहे. याच चर्चमध्ये संगमरवरी शिल्प आहे..

           धोतर नेसलेला, खांद्यावर उपरणं असलेला, घेरा व शेंडी असलेला ब्राम्हण पुजारी एका वडाच्या झाडाला टेकून उभा आहे. व ते वडाचे झाड शोक करत असल्याचं दिसून येत आहे. एका चर्चमध्ये हिंदू ब्राह्मण पुजाऱ्याचा पुर्णाकृती पुतळा असणारं हे जगातील एकमेव चर्च आहे..

            साहजिक तुम्हाला प्रश्न पडला असेल हे सगळं कशामुळे आणि कां..? चर्चमधल्या ब्राह्मण पुजाऱ्याची गोष्ट समजून घेण्यासाठी तुम्हाला जोनाथन डंकन नावाचा माणूस माहित हवा. जोनाथन डंकन हा मुंबईचा गव्हर्नर होता. इसवी सन १७९५ ते १८११ या काळात तो मुंबईचा गव्हर्नर राहिला..

           मुंबईचा सर्वाधिक काळासाठी म्हणजे १६ वर्ष तो गव्हर्नर होता. १८११ साली त्याचा मृत्यू झाला, नाहीतर तो अजून काहीकाळ गव्हर्नर राहिला असता असं सांगितलं जातं.. जोनाथन डंकन भारतात आला ते साल होतं १७७२. वयाच्या १६ व्या वर्षी तो भारतात आला आणि वयाच्या ५५ व्या वर्षी तो गेला. तो भारतात असतानाच गेला. इतक्या काळात तो इंग्लडला कधीच गेला नाही. १६ व्या वर्षी त्याने इंग्लड सोडलं ते कायमचं..

           या काळात काय झालं तर १६ व्या कोलकत्त्याला आल्यानंतर तो ईस्ट इंडिया कंपनीत छोट्या पदावर काम करू लागला. १७८८ या आठ वर्षात तो हलक्या दर्जाचं काम करत राहिला त्यानंतरच्या काळात तो तत्कालीन व्हाईसरॉय कॉर्नव्हालिसच्या नजरेत आला. कार्नवालिसने त्याचा प्रामाणिकपणा पाहून त्याला बनारसचा रेसिडेन्ट केलं. रेसिडेन्ट हा त्या भागाचा प्रमुख असायचा. त्याला तिथले कर गोळा करण्यापासून ते युद्ध करण्यापर्यन्तचे अधिकार असायचे. पण या माणसाने बनारसच्या विकासाचा अध्याय सुरू केला..

            त्याला समजलं की इथे असणाऱ्या राजकुमार जातीत स्त्रीभ्रूण हत्या करण्याची अमानवीय प्रथा आहे. त्या काळात या जमातीची लोकसंख्या ४००० च्या आसपास होती पण मुलींच प्रमाण नगण्य होतं. डंकनने कंबर कसली या प्रथेमागच्या कारणांचा शोध घेतल्यानंतर त्याला कळालं की, हुडांप्रथेमुळं स्त्रीभ्रूण हत्या करण्यात येते. तो या हत्या बंद करण्याच्या मागे लागला. त्यासाठी कायदा आणण्याची शिफारस त्याने कॉर्नवालिसला पत्र लिहलं..

        ..बनारसला संस्कृत विद्यापीठाची स्थापना..

           ह्याच डंकनने बनारसमध्ये संस्कृत विद्यापीठ उभे केले. १७९१ मध्ये त्याने ह्यासंबंधीचा प्रस्ताव कॉर्नवालिसला दिला. त्याच्या संमतीनंतर संस्कृत विद्यापीठ बनारसमध्ये उभे करण्यात आले. या विद्यापीठातून वेद, वेदांत, पुराणे, आयुर्वेद, साहित्य, ज्योतिष्यशास्त्र, धर्मशास्त्र, न्याय अशा विषयांबाबत शिक्षण देण्यास सुरवात करण्यात आली. त्याच्या या योगदानाची साक्ष देणारा शिलालेख आजही बनारसच्या संस्कृत विद्यापीठात आहे..

           त्याच्या कामावर खूष होवून त्याला मुंबईचे गव्हर्नर करण्यात आलं. मुंबई प्रांतात आजच्या कर्नाटकापासून ते गुजरातपर्यन्तचा भाग येत होता. या सर्व भागाचा मुख्य कारभार डंकनच्या हाती आला. मुंबईचा गव्हर्नर असताना गुजरातच्या पोरबंदर, बडोदा भागातल्या स्त्रीभ्रूण हत्येबाबत त्याला माहिती मिळाली. याचा मागोवा घेत तो बडोद्याला पोहचला..

           त्याला समजलं की जडेजा समाजात मुलगी जन्माला आली की नवजात मुलीला नदीकाठी घेवून जातात तिथे एक खड्डा खोदून तो खड्डा दूधाने भरण्यात येतो. याच खड्यात लहान मुलीला बुडवून मारण्याची अमानुष प्रथा आहे. या अमानवीय प्रथेविरोधात त्याने प्रयत्न सुरू ठेवले. त्याने जडेजा समाजाबरोबर बोलणी करून तूम्ही ही प्रथा बंद केल्यानंतर कंपनी तुम्हाला काही खास अधिकार देईल असं सांगितलं. त्याची बोलणी कामी आली. त्यानंतरच्या काळात जडेजा समाजातून ही प्रथा नष्ट होण्यास मदत झाली..

            स्त्रीभ्रूण हत्येसाठी लढणारा या डंकनचा मृत्यू १८११ साली झाला. वरती आपण ज्या चर्चचा उल्लेख केला त्याच चर्चमध्ये त्याचे पार्थिव पुरण्यात आले. व त्याच्या गौरवार्थ त्याच्या मृत्यूचा शोक करणारे शिल्प या चर्चमध्ये कोरण्यात आले. संस्कृत विद्यापीठाची स्थापना करणाऱ्या डंकनच्या मृत्यूचा शोक ब्राह्मण पुजाऱ्यांना व समाजाला झाल्याचं या शिल्पातून साकारण्यात आलं. त्यामुळे जगातील ह्या एकमेव चर्चमध्ये ब्राह्मण पुजाऱ्याचा पुतळा साकारण्यात आला...!

https://youtube.com/shorts/Xd-6867b1To?si=_FNY9W6y_a9OusoU

📜 Weekly Current Affairs (8th November to 14th November)

👉 Hokersar Wetlands
👉 51st CJI Justice Sanjiv Khanna
👉 DoPT report on critical information infrastructure target led by ransomware attacks in 2023
👉 Declining fertility rates in some states
👉 The State of Food and Agriculture 2024 report by FAO

📌 प्रिय विद्यार्थी मित्रांनो...
उद्या सकाळी ठीक ११ वाजता आपली अर्थशास्त्र विषयाची
ग्रुप बी व ग्रुप सी ची पहिली टेस्ट होणार आहे.
पहिल्या दोन टेस्ट सर्वांना फ्री आहेत नाव नोंदवा व सहभाग घ्या.
लोकायन आयएएस अकॅडमी पुणे

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो

आम्ही आयोजित करत आहोत👇

*संयुक्त पूर्व परीक्षा गट ब व क भारतीय अर्थव्यवस्था Mega Mark's Booster Test Series*

दि.10 नोव्हेंबर 2024 ,रविवार पासून

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये

नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/NtqSQR6kKfyJahmB8

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7 uh


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179

Commodification of beauty | स्त्री ‘वि’श्व : सौंदर्याचं वस्तूकरण
https://www.loksatta.com/chaturang/commodification-of-beauty-mrj-95-4699212/

Yamuna river

Gs-1 - water resources

Yamuna

Source: The river Yamuna, a major tributary of river Ganges, originates from the Yamunotri glacier near Bandarpoonch peaks in the Mussoorie range of the lower Himalayas in Uttarkashi district of Uttarakhand.

Basin: It meets the Ganges at the Sangam in Prayagraj, Uttar Pradesh after flowing through Uttarakhand, Himachal Pradesh, Haryana and Delhi.

Length: 1376 km.

Important Dam: Lakhwar-Vyasi Dam (Uttarakhand), Tajewala Barrage Dam (Haryana) etc.

Important Tributaries: Chambal, Sindh, Betwa, Ken, Tons, Hindon.

https://youtu.be/FDqzgHAmyNw?si=t_RuV5s6GWMX-be9

ZP च्या शाळेत शिकून पुढे सातत्य व चिकाटी या बळावर आधी STI व आता गॅझेटेड पद प्रशांतने मिळवले.
उत्तम यशाबद्दल अभिनंदन💐💐💐💐

📜Weekly Current Affairs (22nd October to 31st October)

👉 Anti Defection Law
👉 SOLAR, a game changer for women's empowerment
👉 NATURE CONVERSATION INDEX 2024
👉 SOHARI PAINTING

For the year 2024, the theme is: "Radiographers: Seeing the Unseen". This theme aims to highlight the growing importance of the radiography profession in ensuring accurate diagnoses, improving treatment outcomes, and ultimately enhancing patient care. November 8, 1895, saw the discovery of X-rays by German physicist Wilhelm Conrad Röntgen. Röntgen was awarded the first-ever Nobel Prize in Physics in 1901 for this discovery, which revolutionized medical diagnostics and treatment.

नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो

आम्ही आयोजित करत आहोत👇

*संयुक्त पूर्व परीक्षा गट ब व क भारतीय अर्थव्यवस्था Mega Mark's Booster Test Series*

दि.10 नोव्हेंबर 2024 ,रविवार पासून

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन मोडमध्ये

नोंदणी लिंक👇
https://forms.gle/NtqSQR6kKfyJahmB8

📍नकाशावरील ठिकाण👇
https://maps.app.goo.gl/aUWF6E1YycRA4sog7 uh


☎️संपर्क/मदतीसाठी नंबर
पुणे:- 8788376179

National Cancer Awareness Day is celebrated to mark the anniversary of the renowned Nobel Prize laureate, Madame Curie. She was born in 1867, and she is celebrated for several of her groundbreaking discoveries, which have contributed immensely to the ongoing battle against cancer. Her excellent research has helped in the developments in the field of nuclear energy and the use of radiotherapy for cancer treatment.

अमेरिकेच्या अध्यक्षीय निवडणुकीतील अंतिम मतदान भारतीय वेळेनुसार आज संध्याकाळी सुरू होइल. या निवडणुकीत कोण विजयी होइल याचा अंदाज या क्षणापर्यंत कोणालाही बांधता आलेला नाही. रिपब्लिकन उमेदवार डोनाल्ड ट्रम्प आणि डेमॉक्रेट उमेदवार व अमेरिकेच्या उपाध्यक्ष कमला हॅरीस यांच्यात अत्यंत चुरशीची लढत आहे. मतदान झाल्यानंतरही निकाल हाती येण्यास अनेक दिवस लागण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. कमला हॅरीस या भारतीय वंशाच्या असल्यामुळे भारतात या निवडणुकीविषयी विशेष उत्सुकता आहे. पण अमेरिकेतील भारतीय वंशाचा समाज कमला हॅरीस यांना एकगठ्ठा मते टाकण्याची अजिबात शक्यता नाही. असे सांगितले जात आहे की, भारतातून स्थलांतरित झालेले व मतदानाचा हक्क असलेले भारतीय कदाचित कमला हॅरीस यांच्या बाजूने असतील पण या स्थलांतरितांची अमेरिकेत जन्मलेली पिढी ट्रम्प यांच्या बाजूने असेल. एवढेच नाही तर कमला हॅरीस या महिला असल्यामुळे सर्व महिलांची मते त्यांना पडतील असेही नाही. एकंदरितच अमेरिकन मतदारांत यावेळी उभी फूट दिसत आहे. या दोन्ही उमेदवारांतला कोणता उमेदवार जिंकणे भारतासाठी फायदेशीर आहे, अशी एक चर्चा भारतात चालू आहे. बऱ्याच भारतीयांची सहानुभूती कमला यांना त्या भारतीय वंशाच्या असल्यामुळे आहे. काहींना अमेरिकेत प्रथमच महिला व तीही कृष्णवर्णीय अमेरिकेची अध्यक्ष व्हावी असे वाटते. पण अलीकडेच ट्रम्प यांनी हिंदू समाजाच्या बाजूने काही विधाने केल्यामुळे तसेच ते स्वत:ला मोदींचे मित्र म्हणवून घेत असल्यामुळे ट्रम्प आले तर बरे असे काहींना वाटते. राजकीय निरीक्षकही ट्रम्प निवडून आल्यास भारताच्या सोयीचे असेल तसा तर्क मांडीत आहेत. पण अमेरिकेत कुणीही निवडून आले तरी भारतविषयक धोरणात फार फरक पडणार नाही, असा जाणकारांचा अंदाज आहे. भारताची रशिया मैत्री, त्याची स्ट्रॅटेजिक अटानॉमी, चीनशी संघर्ष टाळण्यासाठी भारताचे चालेले प्रयत्न या गोष्टी अमेरिकेत कोणालाच मान्य नाहीत. त्यातही ट्रम्प यांचा लहरी स्वभाव व त्यांच्या धोरणातील अनिश्चितता यापेक्षा कमला हॅरीस यांच्या धोरणातील स्पष्टता परवडली असे निरीक्षकांचे मत आहे. कमला हॅरीस या भारतीयांची मते (अर्थात या मतांवर अमेरिकन अध्यक्षांची निवडणूक अवलंबून नाही.) मिळविण्यासाठी आपण भारतीय वंशाचे असल्याचे भांडवल करीत नाहीत. किंबहुना आपले भारतीयत्व लपविण्याचीच त्यांची धडपड चालू आहे. त्यांचा भारताशी व्यवहार रोखठोक असणार आहे, याची भारतीय राजनीतिक वर्तुळाला कल्पना आहे. त्यामुळे त्या निवडून आल्या तर व्यवहार कसा करायचा याचे गणित भारतात तयार आहे. त्यामानाने ट्रम्प यांच्या धोरणातील संदिग्धतेमुळे समोर येइल त्याला तोंड देण्याची तयारी भारताला करावी लागेल. त्यामुळे कमला हॅरीस आलेल्याच बऱ्या असे म्हणावे लागेल. पण शेवटी कोणीही निवडून आले तरी निवडणूक निकालाचे कवित्व अमेरिकेत बराच काळ गाजत राहणार आहे. कारण कुणीही निवडून आले तरी दोन्ही उमेदवार एकमेकांवर गैरप्रकाराचे आरोप करणार आहेत, असे संकेत मिळत आहेत.

The International Day to End Impunity for Crimes Against Journalists was declared to be marked on November 2 in the General Assembly Resolution A/RES/68/163, by the United Nations General Assembly. The Resolution calls on all Member States to take concrete steps to combat the current culture of impunity in their countries. Every year on November 2 -a date that corresponds with the assassination of two French journalists in Mali - this day is honored to mark the anniversary of their deaths.

कथा बळीराजाची!

बळीराजावर एकही महाकाव्य नाही. बळीचे पुराणही नाही. नाटक-खंडकाव्येही नाहीत. बळी नेमका कधी व कोठे झाला याचीही स्मृती हरपली आहे. ज्या आहेत त्या लोककथा, लोकगीते व महाभारत-पुराणांतुन येणा-या भ्रष्ट वैदिकीकरण झालेल्या कथा. बळीच्या मस्तकावर पाय ठेवून त्याला पातालात पाठवणा-या (अथवा गाडणा-या) वामनाच्या नांवे मात्र संपुर्ण पुराण आहे, पण या देशात तो काही केल्या वंदनीय झाला नाही. मात्र बळीएवढी अपार लोकप्रियता भारतीय जनमानसात कोणाचीही नाही हेही वास्तव आहे. एवढी कि दिवाळीचा नुसता एक दिवस त्याला दिला आहे असे नव्हे तर नववर्षारंभच बळीच्याच नांवाने होतो. सात चिरंजीवांपैकी त्याला एक मानले जाते. हा एक चमत्कार आहे. असूर संस्कृतीचे अवशेष बळीच्या स्मृतीने कालजेयी ठेवले आहेत. किंबहुना बळीराजा हा भारतीय संस्कृतीचे प्रतीकस्वरूप बनून बसला आहे असे म्हटले तर वावगे होणार नाही.

असे असले तरी वैदिक कलमे झालेल्या कथांमुळे बळीचे चरित्र आपल्यासमोर विपर्यस्त स्वरूपात समोर येते. असे का झाले याचा अंदाज कोणीही बांधू शकतो. पण त्यात जाण्यावपेक्षा आपण बळीला पाताळात पाहणा-या वामनावताराचाच आधी धांडोळा घेऊयात!

वामन हा विष्णुचा अवतार मानला जातो. किंबहुना सारेच अवतार या ना त्या कारणासाठी विष्णुने घेतले असे सर्व पुराणे उच्च रवात सांगत असली तरी ते वास्तव नाही. मुळात विष्णुचा संप्रदाय जन्माला यायच्या आधीही वैदिकांत अवतार कल्पना होती. मुळात विष्णुचा संप्रदाय जन्माला यायच्या आधीही वैदिकांत अवतार कल्पना होती. पण अवतार घ्यायचे कार्य विष्णुकडे नव्हे तर प्रजापती या देवतेकडे होते. पहिल्या मत्स्य, कुर्म व वराह या तीन अवतारांचे स्पष्ट सूचन शतपथ ब्राह्मण (२.९.१.१) तैत्तिरिय आरण्यक व तैत्तिरिय ब्राह्मणात आहे. हे तिन्ही अवतार प्रजापतीचे. पण ते नंतर विष्णुच्या नांवावर खपवण्यात आले.

अवतार घेण्याचे कार्य पुढे उत्तरकालात (तिस-या-चवथ्या शतकानंतर, गुप्तकाळात) पुरांणांनी वैष्णव पंथ वर आला तेंव्हा विष्णुकडे सोपवले. अवतारांचेच पहाल तर महाभारतातील नारायणीय उपाख्यानात फक्त सहा अवतारांचा निर्देश आहे. पुढे ती दहा, नंतर बुद्ध आणि हंस अवतार धरुन बारा तर भागवत पुराणात हीच संख्या २४ एवढी आहे. पुढच्या पुराणांत मात्र दहा ही संख्या नक्क्की केली गेली. का, याचे उत्तर नाही. बरेचसे अवतार काल्पनिकही आहेत. इसपुचा पहिल्या शतकापर्यंत कृष्ण हा पांचरात्र (नारायणीय)या आगमिक संप्रदायातील एक मुख्य व्यूह (दैवत नव्हे) होता. त्याचे अपहरण तिस-या चवथ्या शतकाच्या आसपास झाले. वासूदेव आणि कृष्ण एक नव्हेत. देवकीपुत्र कृष्ण हा महाभारतपूर्व साहित्यात ज्ञानी यती मानला गेला आहे व त्याच्या आईचे नांव (देवकी) असले तरी त्याच्या पित्याचे नांव उल्लेखलेले नाही. रामाचे म्हणाल तर अवतार या स्वरुपात रामोपासनेचा प्रचार बाराव्या शतकानंतर झालेला आहे. सर्वात महत्वाची बाब म्हणजे नारायण व विष्णू या देवताही वेगळ्या आहेत, एक नव्हेत. (महाभारतातील नारायणीय उपाख्यान पहा).

वामन अवताराची कल्पना एकाएकी विकसीत झालेली नाही हेही येथे लक्षात ठेवले पाहिजे. किंबहुना या कथेचा विकास तीन टप्प्यांत झालेला आहे. ते कसे हे पाहुयात.

ऋग्वेदात विष्णु तीन पावलांत त्रिभुवन व्यापतो (ऋ. १.२२.१७) असे म्हटले आहे. तेथे विष्णु हा सुर्याचे रुपक म्हणून येतो. सकाळ-दुपार-सायंकाळ ही त्याची रुपकात्मक तीन पावले. या तीन पावलांत तो विश्व आक्रमतो ही मुलची वैदिक निसर्ग-रुपकाची संकल्पना. येथे बळीचा काहीही संबंध नाही.

ऋग्वेदानंतर ज्या साहित्याचा नंबर लागतो त्या शतपथ ब्राह्मणात वामनावताराची येणारी कथा तर वेगळीच आहे. तिचाही बळीशी काडीइतकाही संबंध नाही. शतपथ ब्राह्मण एक पुराकथा सांगते. ते असे कि देवासूर युद्धात देवांचा पराभव झाला. घाबरलेले सारे देव पळून गेले. मग देवांना हाकलल्यावर रिक्त झालेली पृथ्वी वाटुन घ्यायला समस्त असूर बसले. या वाटपात देवांना जागाच मिळेना त्यामुळे असहाय झालेले देव पुन्हा असुरांकडे गेले आणि पृथ्वीचा किमान छोटा तरी हिस्सा आम्हास मिळावा अशी विनवणी केली. तेंव्हा असुरांनी एका बटु वामनाच्या तीन पावलांएवढी भुमी देवांना द्यायची तयारी दर्शवली. तो बटू वामन खरे तर विष्णु होता. मग वामनरुपधारी विष्णुने विशाल होत तीन पावलात त्रिभुवन व्यापले व असुरांनाच भुमीपासून वंचित केले. (शतपथ ब्राह्मण १.२.२.१-५).

या कथेत समस्त असूर आहेत. विष्णु आहे व त्याची तीन पावलेही आहेत. नाहीय तो बळीराजा!

पुढे हीच कथा अजून विकसीत करत मुळच्या कथेचा आधार घेऊन वामन आणि त्याला बळीराजाचे तीन पाऊल दान ही पुराणपंथी कथा बनवण्यात आली. येथे वामनाच्या रुपातील विष्णू न येता विष्णुचा वामनावतार आला. बळीच्या कथा महाभारत व अनेक पुराणांत वेगवेगळ्या स्वरुपात येतत. बळीचे महाबलाढ्य असूर असणे व वामनाची तीन पावले हा भाग वगळला तर कोणत्याही कथेत एकवाक्यता नाही. बळीने स्वर्ग जिंकून देवांना हरवले.

ते घाबरून रुपे बदलून परागंदा झाले. पौराणिक कथा बळीने यज्ञ केला व त्या प्रसंगीच वामनाने तीन पावले जमीन दान मागितली असे सांगतात. यातही गफलत अशी कि असूर्त हे यज्ञविरोधक व यज्ञविध्वंसक होते, यज्ञकर्ते वैदिक नव्हे. पण एनकेनप्रकारेन यज्ञमाहात्म्य वाढवण्यासाठी ही क्लुप्ती केली गेली आहे हे उघड आहे.

सर्व कथा पाहिल्या तर हे स्पष्ट आहे कि वामन अवतार कथा जुन्याच (बळीशी संबंध नसलेल्या) कथांत बळीची भर घालवून बनवल्या आहेत. वामन अवतारात कसलेही तथ्य नाही त्यामुळे वामनाने बळीचा खून केला किंवा पाताळात पाठवले यातही तथ्य नाही. बळी महान राजा होता याबाबत एकाही पुराणकथेतही दूमत नाही. पण वाईट हे होते त्यांच्या दृष्टीने कि तो देवांचा (म्हणजे वैदिकांचा) शत्रू होता.

बळीची घटना भृगूकच्छमध्ये घडली म्हणजे तो तेथीलच असावा असा एक अंदाज वर्तवला जातो व त्रिपाद भुमीची घटना घडल्यावर तो केरळात गेला असेही मानण्यात येते. केरळमधील लोक आजही बळीला आपला राजा मानतात. कन्याकुमारीच्या दक्षिणेस कित्त्येक कोसांवर समुद्रात घुसलेल्या भुशिरावर बळीची राजधानी होती व नैसर्गिक उत्पातात महान बळीची राजधानी समुद्रात बुडाली असे उल्लेख प्राचीन तमिळ वाड्मयात येतात.

शतपथ ब्राह्मणात वर्तमानकालीन देश म्हणून प्राच्य देश व लोकांचा उल्लेख येतो. निर्वासित वैदिक लोक भारतात आले तेंव्हा ते कुरु-पांचाल विभागात वसले व धर्मप्रचारही सुरु केला. प्राच्य देशात असूरांची राज्ये असून ते यज्ञ करत नाहीत, त्यांचे स्वत:चे पुरोहित आहेत. दक्षिण दिशा त्याज्ज्य नंतर झाली असली तरी या काळात वैदिकांनी प्राच्य त्याज्ज्य मानली. हा प्राच्य देश म्हणजे आजचे बिहार व त्यापलीकडील पुर्वेचा प्रदेश. वैदिकांना तेंव्हा तो भुगोल माहितच नव्हता. महाभारतात या भागांतेल अंग, वंग, कलिंगादि पाच राज्यांचा उल्लेख आला आहे व ही पाचही राज्ये बळीच्या त्याच नांवाच्या पुत्रांनी स्थापन केली असा उल्लेख आहे. त्यामुळे या प्रदेशाला "बालेय क्षेत्र" असे नांव होते. त्यामुळे असूर ही कविकल्पना न मानता ती खरीच वेगळ्या संस्कृतीची माणसेच होती असे मानावे लागते.

इतिहासात बळी नांवाचा राजा तरी खरेच घडला होता काय हाही प्रश्न उद्भवने स्वाभाविक आहे. यच्चयावत देशात त्याच्याबद्दल आदरभाव असणे, त्याच्या नांवाचे राजकीय विभाग असने, त्याला अनेक राजवंशांनी पुर्वज मानने, त्याच्या वंशातील राजांचे उल्लेख मिळणे या बाबी तो खरेच होऊन गेला हे ठामपणे ठरवायला पुरेसे नसले तरी वामनावतारात जशी गफलत आहे तशी बळीच्या बाबतीत नाही. वैदिकांनाही बळीचे माहात्म्य खोडुन काढता आले नाही. त्यांना त्यांच्या विपर्यस्त कथांतही ते मान्य करावेच लागले.

वैदिक भारतात आले तेंव्हा त्याचे वंशज राज्य करत होते असे वैदिक साहित्यावरुनच दिसते. म्हणजे वैदिक भारतात येण्यापुर्वीच बराच काळ आधी बळीराजा होऊन गेला होता. बळीराजा झाला तेंव्हा भारतात वैदिकांचा धर्मही नव्हता नि वैदिकही जर नव्हते तर बळीला पाताळात पाठवायला त्यांचा विष्नू कसा येईल हा विचार आपल्या विद्वानांनी केलेला दिसत नाही. अवतार संकल्पना हीच मुळात वैदिक धर्मातही उशीराची आहे. वेदातील विष्णू हा उपेंद्र व दुय्यम देवता आहे. त्याला महत्व प्राप्त झाले तेच मुळात गुप्तकाळात. असे जर स्पष्ट आहे तर मग विष्णूचा अवतार वामनाचा संबंध आम्ही कसा मान्य करतो? की आम्हाल आमच्या अवहेलनेच्या कथा अधिक प्रिय आहेत...तेही सत्यासत्यता तपासून न पाहता?

अर्थात महाबळी आज सर्व भारतीयांचा अधिराज आहे. त्याचा कोणी खून केला, पाताळात गाडले वगैरे वैदिकांनी आपले माहात्म्य वाढवण्यासाठी बनवलेल्या भाकडकथा आहेत. वामनाची कोणी पुजाही करत नाही. ही काल्पनिक व्यक्ती माहित आहे ती बळीशी जोडली गेल्याने. या वैदिक मिथककथांच्या जाळ्यात अडकणे योग्य नसून सत्यशोधन करणे गरजेचे बनून जाते ते यामुळेच.

आज आपण आपलीच संस्कृती जपत असतांना "पुर्वजांचा पराभव झाला होता" या मिथककथांत रमत सांस्कृतिक व्यूहरचना करतो, समजतो, न्यूनगंड जोपासतो हे समूळ चुकीचे आहे. सांस्कृतिक वर्चस्वतावादाला थारा न देता स्वमुळांचा शोध महत्वाचा बनून जातो तो यामुळेच. देव -असूर युद्धे ही काल्पनिक भासली तरी ती एका सांस्कृतिक संघर्षाची प्रतीकरुपे आहेत. आजही तो संघर्ष वेगळ्या रुपाने अस्तित्वात आहे. बळीराजासंदर्भातील कथा मुळात कशा पद्धतीने विकसीत केल्या गेल्या हे पाहिले कि देव संस्कृती व असूर संस्कृतीतील युद्धे फक्त रणात लढली गेली नाहीत तर साहित्यातुनही कशी लढली गेली याचे प्रत्य्यंतर येते, व युद्धात जय कोणाचाही होवो, लेखणीत जो जिंकतो तोच कसा जिंकतो हेही दिसून येते. पण प्रत्यक्ष कोण जिंकले हे आपण आज जी संस्कृती जपतो त्यावरुनही समजून येते.

बलीप्रतिपदेच्या हार्दिक शुभेच्छा!

-संजय सोनवणी

बळी कोण होता? #upsc #mpsc #upscaspirants #ias #gk #histroy
https://www.instagram.com/reel/DB1GT1dIR2S/?igsh=OXNlZ3F3bGgzbjVr

सत्या नाडेला यांचे वडील बी एन युगंधर हे देशातील नावाजलेले प्रशासक होते.  १९६२ साली त्यांची IAS म्हणून निवड झाली. ग्रामविकास या विषयाचा ध्यास घेऊन त्यांनी काम केले. विशेष म्हणजे ते डाव्या विचारसरणीने प्रभावित होते. त्यांची सचोटी व कामसू स्वभावामुळे पुढे ते लालबहादूर शास्त्री राष्ट्रीय प्रशासन प्रबोधिनी (LBSNAA) चे संचालक झाले.

सत्या हा त्यांचा एकुलता एक मुलगा. तो समजा प्रशासनात आला असता व IAS अधिकारी म्हणून काम केले असते व तर महिन्याला सर्वाधिक म्हणजे अडीच लाख रुपये वेतन मिळवले असते (म्हणजे वर्षाला 30 लाख)
सत्या यांचे सध्याचे वेतन त्याच्या 221 पट अधिक आहे. नुसता पैशाचा मुद्दा नाही. ते जगाच्या कार्यक्षमतेत महत्त्वाची भर घालत आहेत. हा पैसा त्यांनी आपल्या कर्तुत्वाने व बुद्धीचा सुयोग्य वापर करून मिळवला आहे.

हे दोघे (वडील व मुलगा) एक प्रकारे गतभारत व नवभारताचे प्रतीक आहेत.
एकीकडे समाजवादी देशात डाव्या विचारांनी प्रभावित होऊन प्रशासनात कामगिरी करणारे वडील, दुसरीकडे भांडवलशाही देशात मोठ्या भांडवली कंपनीत सीईओ म्हणून काम करणारा मुलगा, दोघे आपापल्या परीने योग्य आहेत.

✍ भूषण देशमुख

Lokayan IAS Academy, Pune pinned «https://youtu.be/LT-pJSQxDqU?si=6jETcL3XBBLSECnG»

https://youtu.be/yzyHMKQuQd0?si=w_F37N4xmFnZpiPF

World Savings Day was first observed in 1924, during the International Savings Bank Congress.

This congress, held from October 24 to October 30, concluded with a decision to establish World Savings Day as an annual event. The main goal was to spread awareness about the benefits of saving, aiming to cultivate a savings culture across various demographics, from students to employees in both public and private sectors.

उत्तर प्रदेश हे राज्य अनेक बाबतीत वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. परंतु उत्तर प्रदेशचे लोक म्हणजे 'गिनीपिग' आहेत असेच वाटावे अशी वरील बातमी आहे.

शिक्षण व्यवस्था व तिचा दर्जा या दोन्ही बाबतीत बोंबाबोंब असलेल्या राज्याने थेट संस्कृतला 'विज्ञानाची भाषा' म्हणून अंगीकारावे हे म्हणजे विज्ञानाने स्वतःला 'कट्टा बनवण्याचे शास्त्र' म्हणून घोषित करण्यासारखेच आहे.

संस्कृत ही 'देवांची भाषा' आहे यावर संत एकनाथांनी आक्षेप घेतला होता. महात्मा फुले तर म्हणाले की, "देवांना जर संस्कृतच कळत असेल तर ते देवच कसे?"

प्राचीन काळी बहुजनांना व स्त्रीयांना ते शुद्र व अपवित्र आहेत म्हणून संस्कृत शिकणे नाकारण्यात आले होते. परंतु आता तर त्यांच्यावर संस्कृत लादण्याचे पद्धतशीर प्रयत्न होत आहेत.

भक्ती संप्रदायाने संस्कृतची ज्ञानावरील मक्तेदारी भिरकावून दिली. या बंडखोरीमध्ये मोठा वाटा उत्तर प्रदेशमध्ये उद्याला आलेल्या नाथ संप्रदायाचा होता. त्या संप्रदायाच्या व्यक्तीने (कम मुख्यमंत्र्याने) काळाचे काटे उलटे फिरवावेत यातच राज्य 'अनाथ' झाल्याची भावना होते.

योगी यांची भाषा वैशिष्ट्यपूर्ण आहे.
'जो मानवतेच्या बाजूने आहे तो संस्कृतचाही पुरस्कर्ता आहे' म्हणजे सर्व संत परंपरा ज्ञानोबा, तुकाराम ते गोरखनाथ, नानक, कबीर हे मानवतावादी नव्हते तर!

'संस्कृतची वैशिष्ट्ये तांत्रिक दृष्टिकोनातून अंतर्ज्ञानी बनवतात' या वाक्याचा अर्थ कळण्यासाठी तर योगींचे शिष्यत्वच घ्यावे लागेल.

महाराष्ट्र राज्याने देखील नवीन शिक्षण आराखड्यात पहिलीपासून हिंदीचा प्रस्ताव ठेवला आहे. या सर्वांना मराठी ही राक्षसांची भाषा आहे असे वाटते की काय अशी शंका येते.

✍ भूषण देशमुख

https://youtu.be/Cwb1D7BnoOs?si=PRrrNgtT51H9d2LH

Sunday wisdom 💎

🔆Battle of Walong:

✅Set during the 1962 Sino-Indian War, it occurred at the easternmost tip of Arunachal Pradesh, near the tri-junction of India, China, and Myanmar.
✅As Chinese forces launched a full-scale offensive, Indian troops were tasked with defending Walong, the only advanced landing ground in the region, a vital supply route that connected remote border posts.
✅After Tawang, Walong was China’s main offensive in the eastern sector during the war.
✅The Chinese had overwhelming numbers on their side—an estimated 15,000 soldiers to India’s 2,500, accompanied by superior weaponry and artillery.
✅Yet, despite being heavily outnumbered and outgunned, Indian soldiers displayed remarkable resolve. 
✅Their tenacity and courage managed to hold back the Chinese advance for nearly three weeks, despite dire shortages of ammunition and supplies.
✅The battle resulted in significant losses for India, with around 830 soldiers either killed, wounded, or captured.

#gs1
#History
#prelims_facts

https://youtu.be/FH3NAdxdSNs?si=PNhuE53mhuzbXSb3

‘Investors Were The First To Walk Away When…’ #Byju’s Founder Admits To Missteps At Edtech Startup

Once valued at $22 billion at its peak, India's edtech startup Byju's, has now found itself at a difficult time.

#lokayaniasacademy

♦️शह आणि काटशह : भारत आणि चीन

♦️मराठेशाहीच्या शेवटच्या काळातले अज्ञातवीर : सरदार त्रिंबक डेंगळे

♦️भारत आणि कॅनडा

♦️'डेटा' नावाचा धोक्याचा चकवा

♦️भारतीय विकासाची कथा

Analyse the role of local bodies in providing good governance at local level and bring out the pros and cons of merging the rural local bodies with the urban local bodies. (Answer in 150 words) 10

We have uploaded this article just few days before mains on this telegram channel and then question appeared in Mains Paper 2.

It shows that one has to be in touch with articles and we are proud to be in right direction 🪂

Siac result

Congratulations ISRO.

🇮🇳🌟✨ Proud moment for we all Indians.

Award received for Chandrayaan 3 🚀

Chandrayaan 1 got proof of water on moon

Chandrayaan 4 will use reusable vehicle