𝙡𝙚𝙜𝙖𝙡 𝙞𝙨𝙨𝙪𝙚𝙨🇪🇹

የአማራ ክልል ዳኞች ያለመከሰስ መብት በህግ ጥበቃ አገኘ!!

ባሕር ዳር: የካቲት 07/2017 ዓ.ም
የአማራ ክልል ምክር ቤት 6ኛ ዙር፣ 4ኛ ዓመት የሥራ ዘመን፣ 9ኛ መደበኛ ጉባኤ የአራተኛ ቀን ጉባኤውን እያካሄደ ነው። ምክር ቤቱ በአራተኛተኛ ቀን ውሎው በአማራ ክልል ጠቅላይ ፍ/ቤት በኩል የቀረቡትን አምስት ረቂቅ አዋጆችን መርምሮ አጽድቋል። ካጸቃቸው ረቂቅ አዋጆች መካከል የአማራ ክልል ፍ/ቤቶች ማቋቋሚያ አዋጅ ቁጥር 281/2014 ለማሟላት የቀረበው አንዱ ነው። ይህ አዋጅ በማሟያነት ከያዛቸው ድንጋጌዎች አንዱ የክልሉ ዳኞች ያለመከሰስ መብት ይገኝበታል።

እንደሚታወቀው የክልሉ ዳኞች ያለመከሰስ መብት ከዚህ በፊት ለዚሁ ምክር ቤት ለሁለት ጊዜ ያህል ቀርቦ ተቀባይነት እንዳይኖረው የተደረገ መብት ነው። የአማራ ክልል ዳኞች ማኅበርም የዳኞች እስራት እና ወከባ እንዲቆም፣ የክልሉ የዳኝነት ነጻነት በዘላቂነት እንዲከበር እና ከምንም በላይ ደግሞ የዳኞች ያለመከሰስ መብት በህግ ጥበቃ እንዲሰጠው የሚመለከታቸውን አካላት በተደጋጋሚ ሲጠይቅበት የነበረ ጉዳይ ነበር። ይህንን የማኅበሩን ጥያቄ መነሻ በማድረግም የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽንን(ኢሰመኮ) ጨምሮ በርካታ አካላት ይህ መብት በህግ ጥበቃ እንዲያገኝ ለክልሉ መንግስት ሲያሳስቡበት የቆየም ጉዳይ ነው። እናም የክልሉ ምክር ቤት በዛሬው እለት ባካሔደው ጉባኤ ለዚህ ጥያቄ መልስ ሰጥቷል።

የዳኞች ያለመከሰስ መብት በህግ ጥበቃ ማግኘቱ በዳኞች ላይ የሚፈጸመውን እስር፣ እንግልት እና ወከባ በመጠኑም ቢሆን እንደሚቀንሰው እና ለክልሉ የዳኝነት ነጻነት መከበርም ዋስትና የሚሰጥ ስለመሆኑ ማኅበሩ ያምናል። ይህ መብት በህግ ከለላ እንዲሰጠው በርካታ አካላት ርብርብ ያደረጉ ሲሆን ይህንን ጥያቄ በባለቤትነት ተቀብሎ የህግ ማሟያ አዘጋጅቶ በርካታ አካላትን በሚገባ አስረድቶ ለምክር ቤት በማቅረብ ለውጤት ያበቃውን አዲሱን የጠቅላይ ፍ/ቤት አመራር ማኅበሩ ከፍተኛ ምስጋና እያቀረበ የክልሉ ዳኞችንም እንኳን ደስ አላችሁ ማለት ይፈልጋል።

ከዚሁ ጋር በተያያዘ በዛሬው ዕለት ሹመታችሁ ለክልሉ ምክር ቤት ቀርቦ የጸደቀ 9 የአማራ ክልል ጠቅላይ ፍ/ቤት ደብረ ማርቆስ ምድብ ችሎት፣ 46 የዞን ከፍተኛ ፍ/ቤት ዳኞች እና 171 የወረዳ ፍርድ ቤት ዳኞች ማኅበሩ እንኳን ደስ አላችሁ እያለ መልካም የሥራ ዘመን እንዲሆንላችሁም መልካም ምኞቱን ይገልጻል።


@Ethiolegalissues

ህገ-ወጥ የስራ ውል መቋረጥ የሚያስከትለው ውጤት

የአሰሪና ሰራተኛ ግንኙነት ሙሉ በሙሉ ለተዋዋይ ወገኞች ፈቃድ ብቻ እንዳይተውና ህግ ጣልቃ እንዲገባ ከሚያደርጉ ሁኔታዎች ውስጥ አንዱ ከስራ ውል መቋረጥ ጋር የተያያዘ ምክንያት ነው፡፡  ስለዚህም የስራ ውል በዘፈቀደ ሳይሆን በበቂ ምክንያቶች ላይ ተመስርቶ የተቋረጠ መሆኑን ለማረጋገጥ ሕግ አስፈላጊውን ጥበቃ ያደርጋል፡፡ በአሰሪና ሰራተኛ መካከል ያለ የስራ ውል በአሰሪው አነሳሽነት፣በሠራተኛው አነሳሽነት፣በህግ በተደነገገው መሰረት እና በህብረት ስምምነት በተቀመጠው መሰረት ሊቋረጥ የሚችል ሲሆን በህግ ተቀባይነት ያለው የስራ ውል መቋረጥ በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 ከአንቀፅ 23 ጀምሮ እና ዝርዝር ምክንያቶቻቸውና ሁኔታዎቻቸው ደግሞ ከዚሁ አንቀጽ ቀጥለው በሚገኙት አንቀጾች ተደንግገዋል፡፡

•  በአሰሪው አነሳሽነት የሚደረግ የስራ ውል መቋረጥ እንደየ ሁኔታው በማስጠንቀቂያ ወይም ያለማሰጠንቀቂያ ሊደረግ የሚችል ሆኖ የምክንያቶቹ ዝርዝር እና አፈጻጸሙ ከአንቀጽ 26 እስከ 30 ተደንግገው ይገኛሉ፡፡ በተጨማሪም በሕብረት ስምምነት መሰረት ያለማስጠንቀቂያ ውሉን ለማቋረጥ የሚያበቃ ምክንያት ተደርጎ የተወሰደ ጉዳይም በአሰሪው አነሳሽነት ያለማስጠንቀቂያ ውሉን ሊያቋርጥ የሚችል መሆኑ በአንቀጽ 27/1/ተ/ ስር ተደንግጎ ይገኛል፡፡  የስራ ውል በአሰሪው አነሳሽነት ሊቋረጥ የሚችለው የሰራተኛውን ጠባይ ወይም የሰራተኛው የመስራት ችሎታን ከሚመለከቱ ግልጽ ሁኔታዎች ወይም ከድርጅቱ ድርጅታዊ አቋም ወይም የስራ እንቅስቃሴ ጋር ግንኙነት ባላቸው ምክንያቶች ብቻ ነው፡፡

•  በሰራተኛው አነሳሽነት የሚደረጉት ደግሞ ልክ በአሰሪው አነሳሽነት ሊደረግ እንደሚችለው በማስጠንቀቂያ እና ያለማሰጠንቀቂያ ውሉን የሚያቋርጥበት መንገድ  ሲሆን ( ለምሳሌ የስራ ውልን ያለማስጠንቀቂያ ማቋረጥ ከሚቻልባቸው ምክንያቶች ውስጥ  አሰሪው የሰራተኛውን ክብርና ሞራል የሚነካ ወይም በወንጀል የሚያስቀጣ ሌላ አድራጎት የፈፀመበት እንደሆነ) ሁኔታዎቹና ምክንያቶቹ ከአንቀጽ 31 እስከ 33 ተደንግነው ይገኛሉ፡፡


•  ውሉ በሕግ የሚቋረጥበት ምክንያቶች በአብዛኛው ከሁለቱም ወገን ቁጥጥር ውጭ ያሉ ሲሆን( የሰራተኛው መሞት፣በጡረታ መገለል፣የድርጅቱ መክሰር ወይም መዘጋት ወ.ዘ.ተ  አንቀጽ 24)፤ የስራ ውል ሁለቱም በፈቃደኝነት የሚገቡበት እንደመሆኑ ሁሉ ሁለቱም በፈቃኛነት ከተስማሙ ውሉን ሊያቋርጡ የሚችሉበት ሁኔታም በአንቀጽ 25 ስር ሰፍሮ ይገኛል፡፡ ስለዚህ ከላይ በተገለጹት ቁጥሮች በተደነገጉት ምክንያቶችና ሁኔታዎች የሚፈጸም የስራ ውል መቋረጥ ሕጋዊ የስራ ውል መቋረጥ ሲሆን ከነዚህ ውጭ የሚደረጉ የስራ ውል መቋረጥ በሕገወጥነት የሚፈረጁ ናቸው (አንቀጽ 42 ድረስ በዝርዝር ተቀምጧል)፡፡

ሰራተኛው የስራ ውሉን በህገ ወጥ መንገድ ሲያቋርጥ የሚያስከትለው ውጤት
በሠራተኛው አነሳሽነት የሚፈጸም የስራ ውል መቋረጥ ሕገወጥ ሊሆን የሚችለው ሠራተኛው ያለማስጠንቀቂያ ማቋረጥ ከሚችልባቸው በአንቀጽ 32 ስር ከተደነገጉት ውጪ ባሉ ሌሎች ምክንያቶች ሆኖ ነገር ግን ሕጉ በሚፈቅደው መሠረት ማስጠንቀቂያ ለአሰሪው ሳይሰጥ ውሉን ያቋረጠ ከሆነ ነው፡፡ በዚህ መልኩ የስራ ውሉን ያቋረጠ ሠራተኛ ለአሰሪው አሰሪው ለሱ ከሚከፍለው ቀሪ ክፍያ ውስጥ ከሠላሳ ቀናት ያልበለጠ ክፍያን በካሳ መልክ መክፈል ይኖርበታል (አንቀጽ 45)፡፡

አሰሪው የስራ ውሉን በህገ ወጥ መንገድ ሲያቋርጥ የሚያስከትለው ውጤት
አንድ አሰሪ ሰራተኛውን በህገ-ወጥ መንገድ ከስራ ቢያሰናብት ሰራተኛው ሊያገኛቸው የሚችላቸው መፍትሔዎች ምንድናቸው ወይም ውጤቱ ምን ይሆናል ለሚለው በአዋጁ ክፍል 4 አንቀፅ 43 መሰረት እንደ ጉዳዩ ሁኔታ ሠራተኛው ወደ ስራ እንዲመለስ አልያም የስራ ስንብት ክፍያን ጨምሮ ካሳ እና ሌሎች ተያያዥ ክፍያዎች ተከፍለውት የስራ ውል መቋረጡ እንዲፀና ሊደረግ ይችላል፡፡ የሰራተኛው ወደ ስራ መመለስ የስራ ከባቢውን የሚረብሽ ከሆነ እና በአሰራው እና በሰራተኛው መካከል ያለውን ግንኙነት የሚያሻክር ከሆነ ወደ ስራ ከመመለስ ይልቅ በህጉ የተቀመጡትን ክፍያዎች ፈፅሞ ማሰናበት የተሻለ አማራጭ በመሆኑ ህጉ ይህንን ታሳቢ በማድረግ ሁለቱን አማራጮች ያስቀመጠ ሲሆን ይህንንም በማጠናከር የፌ/ጠ/ፍ/ሰበር ሰሚ ችሎት በመዝገብ ቁጥር 18581 ውሳኔ ሰጥቶበታል፡፡


@Ethiolegalissues

#አዲስ_የሰበር_ውሳኔ የማይንቀሳቀስ ንብረት ባለቤትነትን በሰው ምስክር ለማስረዳት የሚችሉበት የህግ መሠረት ባለመኖሩ ገዥ ቤቱን ገዝቼዋለሁ በማለት የሚያቀርቡት መከራከሪያ በሻጭ ሚስት ላይ ህጋዊ ውጤትን የሚያስከትል አይሆንም ሰ/መ/ቁ 224476 በቀን 05/02/2017ዓም የተወሰነ
==========================
የማይንቀሳቀስ ንብረት ካለዉ ልዩ ባህርይ አንፃር ንብረቱን ከአንድ ወደ ሌላ ሰዉ በሽያጭ ለማስተላለፍ የሚደረግ ዉል በሦስተኛ ወገን ላይ ህጋዊ ዉጤት ያስከትል ዘንድ ዉሉ በህግ አግባብ በሚመለከተዉ አካል ዘንድ ካልተመዘገበ ውሉ ፈራሽ እንደሚሆንና የፍ/ሕ/ቁ አንቀጽ 2878 ን ዋቢ በማድረግ የፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት በሰ/መ/ቁ. 153664 ላይ አስገዳጅ የህግ ትርጉም የሰጠበት ሲሆን በተያዘው ጉዳይም ተጠሪው ይህ አከራካሪ ቤት ከአመልካችዋ ባለቤት ላይ በግዢ ያገኙት መሆናቸውን ከመግለጽ በቀር፤ ቤቱን በግዢ ስለማግኘታቸውና በህግ አግባብ ባለው አካል ዘንድ የግዢና የሽያጭ ውሉ የተመዘገበበት የሰነድ ማስረጃ ተጠሪው በሥር ፍርድ ቤት ያላቀረቡ በመሆኑና የማይንቀሳቀስ ንብረት ባለቤትነትን በሰው ምስክር ለማስረዳት የሚችሉበት የህግ መሠረት ባለመኖሩ አመልካቹ ቤቱን ገዝቼዋለሁ በማለት የሚያቀርቡት መከራከሪያ በአመልካችዋ ላይ ህጋዊ ውጤትን የሚያስከትል አይሆንም።

@Ethiolegalissues

@Opportunity4Lawyers

Latest openings - Ethiopian Human Rights Commission (EHRC)

📮 Associate Human Rights Officer
📍 Jigjiga

📮 Human Rights Officer
📍 Hawassa

📮 Senior Human Rights Officer
📍 Addis Ababa

More on: 🔗
https://ethiojobs.net/companies/ethiopian-human-rights-commission-ehrc

===
#Opportunity4Lawyers
Telegram: @Opportunity4Lawyers
LinkedIn: Opportunity4Lawyers

#USA

የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ በዓለም አቀፉ የጦር ወንጀለኞች ፍርድ ቤት (ICC) ላይ ማዕቀብ ጥለዋል።

ትራምፕ " በአሜሪካ እና የቅርብ አጋሯ እስራኤል ላይ ቅቡለነት እና መሠረት የሌለው ተግባር እየፈጸመ ነው " ሲሉ የከሰሱትን የዓለም አቀፉ የጦር የወንጀለኞች ፍርድ ቤት (ICC) ላይ ማዕቀብ የጣሉበት ፕሬዝዳንታዊ ትዕዛዝ ላይ ፈርመዋል።

ትራምፕ ICC ላይ የጣሉት ዕቀባ እና ቪዛን የሚያጠቃልል ነው።

የቪዛ ዕቀባው የአሜሪካ ወይም የአጋሯቿ ዜጎች ላይ ምርመራ የሚያደረጉትንና የሚረዱ ግለሰቦች እና ቤተሰቦቻችን ዒላማ ያደረገ ነው።

ታራምፕ ይህንን ፕሬዝዳንታዊ ትዕዛዝ የፈረሙት የእስራኤል ጠቅላይ ሚኒስትር ቤኒያሚን ኔታኒያሁ ዋሽንግተንን እየጎበኙ ባሉበት ወቅት ነው።

ባለፈው ጥቅምት ዓለም አቀፉ የጦር ወንጀለኞች ፍርድ ኔታኒያሁ በጋዛ ፈጽመውታል ባለው የጦር ወንጀል ምክንያት የእስር ትዕዛዝ አውጥቶባቸው እንደነበር ይታወሳል።

አሜሪካ የዚህ ዓለም አቀፍ ተቋም አባል አይደለችም። በተደጋጋሚም በአሜሪካ ዜጎች ላይ በፍርድ ቤቱ የሚተላለፍ ውሳኔዎችን ውድቅ ማድረጓን ቢቢሲ ዘግቧል።

@tikvahethiopia

" ፋይናንስ ቢሮ ይግባኝ በመጠየቁ አፈጻጸሙ ከትላንትና በስቲያ ጀምሮ ታግዶ ነው ያለው " - እናት ፓርቲ

እናት ፓርቲ የአዲስ አበባ ፋይናንስ ቢሮ ከሚያዝያ 2015 ዓ.ም ጀምሮ ተግባራዊ ያደረገው የጣሪያ ግድግዳ / ንብረት ግብር መመርያ እንዲቆም የመሠረተው ክስ በፍርድ ቤት ተቀባይነት አግኝቶ መመሪያው "ተፈጻሚ ሊሆን አይገባም " ሲል ፍርድ ቤት ጥር 9 ቀን ብይን መስጠቱን ፓርቲው ማስታወቁ ይታወሳል።

ይህንንም የፍርድ ቤት ውሳኔ በጋዜጣዊ መግለጫው አሳውቆ የነበረው ፓርቲው የፋይናንስ ቢሮ ይግባኝ በመጠየቁ ምክንያት የውሳኔው አፈጻጸም ከትላንትና በስቲያ ጀምሮ መታገዱን የፓርቲው ፕሬዝዳንት ዶ/ር ሰይፈሥላሴ አያሌው ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጸዋል።

የፓርቲው ፕሬዝዳንት በዝርዝር ለቲክቫህ በሰጡት ሃሳብ ምን አሉ ?

" ጥር 9 ቀን 6:30 ላይ ውሳኔውን ከፍተኛ ፍ/ቤት አሳልፎ 7:30 ላይ የፋይናንስ ቢሮ አቃቢ ህግ በቃለ መሃላ ' ለከፍተኛ ፍ/ቤት ፕሬዝዳንት ይግባኝ እስከምል ድረስ አፈጻጸሙ ይታገድልን ለ15 ቀንም ፓርቲው ጋዜጣዊ መግለጫ እንዳይሰጥ ' አሉ።

የፍርድ ቤቱን ትእዛዝ መጠበቅ ስለነበረብን እኛም ለ15 ቀናት ጠበቅን 15 ቀኑ የሞላው አርብ ነበር ሰኞ መግለጫ ሰጠን።

በ15 ቀን ውስጥ ይግባኝ ባይጠይቁም ከትላንት በስቲያ ለጠቅላይ ፍርድ ቤት አፈጻጸሙ ታግዶ እንዲቆይ በሚል ይግባኝ መጠየቃቸውን የሚገልጽ ደብዳቤ ቢሮአችን ላይ ተለጥፎ አግኝተናል።

እየተነጋገርን ያለነው ስለ ህግ ጉዳይ ነው ክፍያው ይቀጥል አይቀጥል አይደለም እኛ እያልን ያለነው ከተማ መስተዳደሩ የጣለው ግብር ከህግ አግባብ ውጪ እንደሆነ ነው መሆኑን ደግሞ የፌደራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት አረጋግጦልናል።

እያንዳንዱ ከህዝብ የሚሰበሰብ ሳንቲም የህግ መሰረት ሊኖረው ያስፈልጋል ይህ የጣራና ግድግዳ ግብር እየተሰበሰበ ያለው ከህግ አግባብ ውጪ ነው የሚከፈለው ገንዘብ መቆም አለበት ብለን ነው ክስ የመሰረትነው።

ፍርድ ቤቱም ክፈሉ አትክፈሉ አይደለም እያለ ያለው ነገር ግን ለክፍያ መመሪያ የነበረው በሚያዝያ 2015 የወጣው እና እንዲፈጸም የሚያስገድደው መመሪያ መሻሩን ነው የገለጸው።

በዚህም መሰረት የህግ ውሳኔ አፈጻጸም አካሄድ ቢኖረውም የከተማ መስተዳደሩ ይህንን ግብር ወደ ፊት እንዲሽረው ይጠበቃል።

የፋይናንስ ቢሮ ለጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ቢጠይቅም የከፍተኛ ፍ/ቤትን ውሳኔ ያጸድቀዋል ብለን ነው የምናምነው ቢሽረው እንኳ ሰበር ሰሚ ችሎት በመኖሩ ጉዳዩን እስከመጨረሻው እንገፋበታለን።

የኢትዮጵያ ህዝብ 10 ሺ፣20 ሺ እና ሚሊየን ለጣራ እና ግድግዳ በሚል ከፍሎ አያውቅም እንዲህ መክፈል የተጀመረው ከ2015 ዓ/ም ጀምሮ ነው መቼም ይጀመር መመሪያው ህገ ወጥ ነው " ብለዋል።

#TikvahEthiopiaFamilyAA

@tikvahethiopia

ሰ.መ.ቁ 235053 መጋቢት 29 2015ዓ.ም
====================
ካርታ ይሰረዝልኝ እንዲሁም ንብረት የጋራ መሆኑ በፍርድ እንዲረጋገጥልኝ በሚል የቀረበ የዳኝነት ጥያቄ ከአስተዳደር ስነ-ስርዓት አዋጅ ቁጥር 1183/2012 አንቀጽ 44 እና 49 ከደነገጉት እንዲሁም የፌዴራል ጠቅላይ ፍ/ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት በመ.ቁ 220042 እና በመ.ቁ 220582 ከሰጠው የህግ ትርጉም አንጻር ሲታይ ከካርታ ይሰረዝልኝ በተጨማሪ የንብረት ባለቤትነት በፍ/ቤት ውሳኔ እንዲረጋገጥ ዳኝነት የተጠየቀበት በመሆኑ ጉዳዩን የማየት የዳኝነት ስልጣን ያለው [የፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት የአስተዳደር ችሎት ሳይሆን] የፌዴራል መጀመሪያ ደረጃ ፍ/ቤት ነው።

#ፍትሕ አስገድዶ መደፈር ለተፈጸመባቸውና በግፍ ለተገደሉ ሕጻናት!!!
#Justice for the Raped and killed Children!!!

በኦሮሚያ ክልል ምዕራብ ሸዋ ዞን ሜታ ወልቂጤ ወረዳ የ8 ዓመቷ ህፃን ሲምቦ ብርሃኑ ከቤት ተወስዳ ከተደፈረች በኋላ ታንቃ ተሰቅላ እና ተገድላ መገኘቷ ተሰምቷል፡፡

ማሕበራችን ከዚህ ቀደም በ5 ዓመቷ ህፃን ሄቨን ዓወት፣ አሁን ደግሞ በ8 ዓመቷ ህፃን ሲምቦ እና በሌሎችም ሴቶችና ህፃናት ላይ ለደረሰው ፆታዊ ጥቃት እና የወንጀል ድርጊት እንዲሁም በቅርቡ በዲላ ከተማ አንድ ግለሰብ ከ18 ዓመት በታች በሆኑ ልጃገረዶች ላይ የአስገድዶ መድፈር ሙከራና ወንጀል ፈጽሞ በ5 ዓመት ፅኑ እስራት እንዲቀጣ ፍርድ መሰጠቱን ተከትሎ ሁሉንም ጉዳዮች ሲከታተል ቆይቷል፤ እየተከታተለም ይገኛል፡፡

የ8 ዓመቷ ህፃን ሲምቦ በደረሰባት ጥቃት ለሞት መዳረጓን ተከትሎ የተሰማንን ጥልቅ ሀዘን እየገለፅን ለወላጆቿና ቤተሰቦቿ መጽናናትን እንመኛለን ፡፡

ከዚህ ጋር ተያይዞ የፍትህ አካላት ገለልተኛ መሆናችሁ እንደተጠበቀ ሆኖ ወደፊት ተመሳሳይ ጥቃቶች እንዳይፈፀሙ መከላከል ይቻል ዘንድ፤ በሟች ህፃን ሲምቦ ላይ የተፈፀመው የወንጀል ድርጊት አፋጣኝ ፍትህ ይሰጠው ዘንድ፣ ወንጀለኞቹ እንዲያዙና የወንጀል ድርጊቱን የሚገልፁ ድንጋጌዎች በህግ አግባብ ተጠናክረው እንዲተገበሩ የበኩላችሁን ድርሻ ትወጡ ዘንድ እንጠይቃለን፡፡

#በሴቶችና ህፃናት ላይ ጥቃት ሲፈጸም የሚሰጡ ፍርዶች ወንጀለኛን ሳይሆን የተጎጂን ጥቃት የሚያንፀባርቁ መሆን እንደሚኖርባቸው እናሳስባለን፡፡
#አሁንም በሴቶችና ህፃናት ላይ እየተፈፀሙ ያሉ ጥቃቶችን መከላከል ይቻል ዘንድ የሚወሰኑት ቅጣቶች አስተማሪና የማያዳግሙ እንዲሆኑ የሚመለከታችሁ አካላት የበኩላችሁን ድርሻ እንድትወጡ ጥሪ እናቀርባለን፡፡

#የሴቶችን እና የህጻናትን ጥቃት በጋራ እንከላከል!!!
#ፍትሕ በግፍ እየተደፈሩና እየተገደሉ ለሚገኙ ሴቶችና ሕጻናት!!!
#ፍትህ ለህጻን ሲምቦ!!!
(የኢትዮጵያ የሕግ ባለሙያ ሴቶች ማኅበር-EWLA)

⚖️ 𝟭𝟬 𝗙𝘂𝗻𝗱𝗮𝗺𝗲𝗻𝘁𝗮𝗹 𝗣𝗿𝗶𝗻𝗰𝗶𝗽𝗹𝗲𝘀 𝗼𝗳 𝗘𝘃𝗶𝗱𝗲𝗻𝗰𝗲 𝗟𝗮𝘄: 𝗔 𝗚𝘂𝗶𝗱𝗲 𝘁𝗼 𝗦𝘁𝗿𝗲𝗻𝗴𝘁𝗵𝗲𝗻𝗶𝗻𝗴 𝗟𝗲𝗴𝗮𝗹 𝗔𝗿𝗴𝘂𝗺𝗲𝗻𝘁𝘀 📜

Evidence law serves as the backbone of justice, ensuring that courts rely on admissible, credible, and relevant information. I’m excited to share "10 Fundamental Principles of Evidence Law", which provides a structured understanding of how evidence is evaluated in legal proceedings.

🔑 𝗞𝗲𝘆 𝗣𝗿𝗶𝗻𝗰𝗶𝗽𝗹𝗲𝘀 𝗖𝗼𝘃𝗲𝗿𝗲𝗱 𝗶𝗻 𝘁𝗵𝗲 𝗚𝘂𝗶𝗱𝗲:
✅ 𝗥𝗲𝗹𝗲𝘃𝗮𝗻𝗰𝗲 𝗮𝗻𝗱 𝗔𝗱𝗺𝗶𝘀𝘀𝗶𝗯𝗶𝗹𝗶𝘁𝘆 – Only evidence that directly impacts the case is accepted.
✅ 𝗕𝘂𝗿𝗱𝗲𝗻 𝗼𝗳 𝗣𝗿𝗼𝗼𝗳 – Understanding who must prove what in different legal situations.
✅ 𝗣𝗿𝗲𝘀𝘂𝗺𝗽𝘁𝗶𝗼𝗻 𝗼𝗳 𝗜𝗻𝗻𝗼𝗰𝗲𝗻𝗰𝗲 – A cornerstone principle in criminal trials.
✅ 𝗛𝗲𝗮𝗿𝘀𝗮𝘆 𝗥𝘂𝗹𝗲 – Why second-hand information is often inadmissible.
✅ 𝗕𝗲𝘀𝘁 𝗘𝘃𝗶𝗱𝗲𝗻𝗰𝗲 𝗥𝘂𝗹𝗲 – Ensuring original and primary sources are presented in court.

🏆 Haramaya University College of Law Wins the 2025 National Jessup Moot Court Competition🏆

A massive congratulations to Haramaya University College of Law for emerging as the 2025 National Champion of the Philip C. Jessup Moot Court Competition.

👏 Shoutout to the incredible team:

🔹 Abdurazak Nebi
🔹 Ayantu Adunga
🔹 Esayas Serbessa
🔹Mahder Berhanu

In determining the national champion, the results of both oral pleadings and written memorials were assessed cumulatively. Haramaya University secured the championship based on the combined result of their oral and memorial submissions.

This victory secures Haramaya University’s place on the international stage as they prepare to represent Ethiopia at the 2025 Jessup International Rounds in Washington, D.C., USA.

@Ethiolegalissues

#እንድታውቁት

የአዲስ አበባ አሽከርካሪና ተሽከርካሪ ባለስልጣን በሽያጭ የተሽከርካሪ ስም ዝውውር ለማድረግ ሊሟሉ እሚገባቸው ጉዳዮች ብሎ የሚከተሉትን ነጥቦች አስቀምጧል።

በዚህም በሽያጭ የተሽከርካሪ ስም ዝውውር ለማድረግ፦

1. በተሽከርካሪው ላይ የተላለፈ ማንኛውም ዓይነት እዳ እና እገዳ እንዲሁም ቀረጥ ያለበት ከሆነ የስምምነት ደብዳቤ መኖሩን ማረጋገጥ፣

2. ኮድ 01 እና ኮድ 03 ከሆነ ከገቢዎች የግብር ክሊራንስ መቅረቡን

3. የዘመኑን ዓመታዊ የቴክኒክ ምርመራ/ቦሎ፤ ያደረገ መሆኑን፤

4. የጸደቀ የውልና ማስረጃ ሰነድና የስም ዝውውር 2% የከፈለበት ማስረጃ መኖሩን፣

5. የንግድ ተሽከርካሪ ከሆነ አንዱ የግምት ውጤት ለሀገር ውስጥ ገቢ ባለስልጣን ይላካል፤ ሁለተኛውን የግምት ውጤት ሁለቱ ተዋዋዮች ውል መፈፀም የሚችሉ ለመሆኑ በሸኚ ደብዳቤ ለሠነዶች ማረጋገጫና ምዝገባ ጽ/ቤት የተላከበት ሰነድ፤

6. የቤት ተሸከርካሪ ከሆነ የግምት ውጤቱን በቀጥታ ሰሠነዶች ማረጋገጫና ምዝገባ የተላከበት ሰነድ፤

7 . የገዢ ሁለት ፎቶ ግራፍ

8. የስም ዝውውርና የአገልግሎት ለውጥ የሚያደርግ ከሆነ ተሸከርካሪው በድጋሚ ለቴክኒክ ምርመራ ብቃት ማረጋገጫ ሲቀርብ እገልግሎቱ ይሰጣል ሲል አስቀምጧል።

በተጨማሪም ቢሮው በዚሁ መረጃው ላይ በሰጠው ማሳሰቢያ፦

1. የሚገዙት ተሽከርካሪ የሻንሲና ምተር ቁጥር ትክክለኛነት የማረጋገጥ፣

2. የሚገዙት ተሽከርካሪ ሊብሬና ተሽከርካሪ ስለያዙ እና ዉክልና ስለተሰጦት ብቻ ሀጋዊ ተሽከርካሪ ማለት ስላልሆነ የሚገዙት ተሽከርካሪ በተመዘገበበት ቅ/ጽ/ቤት ትክክለኛነቱ መረጋገጥ አለበት ሲል ገልጿል።

Via : tikvah magazine

Exit Exam ተፈታኝ ለሆናቹ🙏
@Ethiolegalissues

ተከራካሪ ወገኖች የተገፋባቸውን መሬት መጠን ትክክለኛ መለኪያ መጠን እንዲገልፁ የማይገደዱ ሲሆን መጠኑ በባለሙያ ሲለካ ከጠየቁት መጠን የበለጠ ቢሆንም የጠየቁት ብቻ ነዉ ዳኝነት ሊባል አይችልም።
በድንበር ግፊ ክርክር ከሳሽ  የሆነ ወገን ምስክሮቹ ተከሳሹ መሬቱን መያዙን ካስረዳ የግድ በሜትር ስንት በስንት ተያዘ የሚለውን እንድያስረዱ አይጠበቅትም፡፡ ፍ/ቤቱ ከይዞታው ላይ ስንት በስንት  ሜትር ተይዟል የሚለውን በፍ/ብ/ስ/ስ/ህ/ቁ 136 መሰረት በባለሞያ አጣርቶ መወሰን አለበት። ሰ/መ/ቁ 188480
       

የግብጽን ጥቅም ለማስከበር ጉቦ ተቀብለዋል የተባሉት አሜሪካዊው ሴናተር የ11 ዓመት እስር ተላለፈባቸው

ሴናተሩ ከህዳሴው ግድብ ጋር በተገናኘ የግብጽን ጥቅም እንዲያስከብሩ እና በሌሎች ጉዳዮች ከ600 ሺህ ዶላር በላይ ሙስና ወስደዋል በሚል ክስ ጥፋተኛ ሆነው ተገኝተዋል

የግብጽን ጥቅም ለማስከበር ጉቦ ተቀብለዋል የተባሉት አሜሪካዊው ሴናተር የ11 ዓመት እስር ተላለፈባቸው።

ባለፉት 40 ዓመታት በአሜሪካ ፖለቲካ ውስጥ ተጽዕኖ ፈጣሪ የነበሩት ቦብ ሜነንዴዝ ለዓመታት የሀገሪቱ ውጭ ግንኙነት ስራዎች ውስጥ ተጽዕኖ ፈጣሪ ሰውም ነበሩ፡፡

የዘር ሀረጋቸው ከኩባ የሚመዘዘው ሜኔንዴዝ ዲሞክራት ፓርቲን ወክለው የአሜሪካ ህግ አውጪ ምክር ቤትን ከመቀላቀላቸው በፊት የኒው ጀርሲዋ ዩኒየን ሲቲን በከንቲባነት መርተዋል፡፡

እኝህ ጉምቱ ፖለቲከኛ በፈረንጆቹ 2020 ላይ የወቅቱ የአሜሪካ ውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ማይክ ፖምፒዮ በታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ግንባታ የሶስትዮሽ ድርድር ላይ በንቃት እንዲሳተፉ ጫና አድርገዋል ተብሏል፡፡

እንደ ሲኤንኤን ዘገባ ከሆነ ፖለቲከኛው ይህን ያደረጉት ከግብጽ ባለስልጣናት ከፍተኛ መጠን ያለው ገንዘብ ጉቦ ከተቀበሉ በኋላ ነበር፡፡

የኢትዮጵያ፣ ግብጽ እና ሱዳን መሪዎች በታላቁ ህዳሴ ግድብ ዙሪያ የሶስትዮሽ ውይይት በማድረግ ላይ የነበሩ ሲሆን የወቅቱ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ይህ ውይይት ወደ ዋሸንግተን እንዲመጣ ማድረጋቸው አይዘነጋም፡፡



Via @mussesolomon

ሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ባካሄደው 17ኛ መደበኛ ስብሰባው የአጠቃላይ ትምህርት ረቂቅ አዋጅን አጽድቋል፡፡

ረቂቅ አዋጁ በሁለት ተቃውሞ፣ በአሥር ድምጸ ተዓቅቦ እና በአብላጫ ድምጽ ነው የፀደቀው።

@Opportunity4Lawyers

Christof Heyns African Human Rights Moot Court Competition: Registration

More on: 🔗
https://www.chr.up.ac.za/african-moot-registration-2025

===
https://t.me/lawyersview1

3.3. ለህሊና ጉዳት ስለሚከፈል ካሳ (Compensation for Moral Damage)
የህሊና ጉዳት የሰው ልጅ የውስጥ ስሜት ጉዳት ስለሆነ ካሳውን በገንዘብ መለካት በጣም አስቸጋሪ ነው፡፡ ሆኖም የህሊና ጉዳት በሚያጋጥም ጊዜ የገንዘብ ካሳ እንደሚከፈል በሕጉ ተቀምጧል (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. ቁ. 2105(1))፡፡ የህሊና ጉዳት በልዩ ሁኔታ በሕግ ለተመለከቱ ጉዳቶች እንጂ ሁሌም ካሳ እንደማየስከፍል ተደንግጓል (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2105(2))፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የህሊና ጉዳት ካሳ የሚያስከፍለው ጉዳቱ የደረሰው በጥፋት ሲሆን እንጂ ጥፋት ሳይኖር ለደረሰ የህሊና ጉዳት እንዳለሆነም እንዲሁ፡፡ የህሊና ጉዳት ካሳ የሚወሰነው ርትእን መሰረት አድርጎ ነው (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2106-2115)፡፡ የህሊናጉዳት ካሳ ከብር 1,000 መብለጥእንደሌለበትተደንግጓል (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2116(3))፡፡
በእርግጥ በአሁኑ ሰዓት ይህን የሚሽሩ ሕጎች ብቅ ብቅ ማለት የጀመሩ ሲሆን፡- የቅጅና ተዛማጅ መብቶች ጥበቃአዋጅ ቁጥር 410/96 አንቀፅ 34(4) ላይ ከ100 ሺ የማያንስ እንደሆን እንዲሁም የመገናኛ ብዙኃን አዋጅ ቁጥር 1238/2013 አንቀፅ 84(2) ከ300 ሺ የማይበልጥ እንዲሆን ደንግገዋል፡፡

@Ethiolegalissues

3.4. የካሳ አከፋፈል ዓይነቶች (Modes of Payment)
ጉዳት መድረሱ፣ ለጉዳቱ ማን ኃላፊነት እንደሚውስድ እና የካሳ ክፍያው መጠን ከተለየ በኋላ መወሰን ያለበት ሌላ ወሳኝ ጉዳይ የካሳ አከፋፈል ስርዓቱ ነው፡፡ በመሆኑም በቁርጥ ክፍያ (Lump sum Payment) እና በየጊዜው የሚደርግ ክፍያ (Periodical Allowance) ተብለው የሚታወቁ ሁለት ዓይነት የካሳ አከፋፈል ስርዓቶች አሉ፡፡ በቁርጥስለሚደረግክፍያ ሲባል የካሳ ክፍያ የተወሰነበትን መጠን ያክል በአንድ ጊዜ ለባለ መብቱ በመክፈል የሚፈፀም ሲሆን መርሁና በብዙ ሀገሮች የሚተገበረውም የአከፋፈል ስርዓት ይህ ነው፡፡
መርሁ የጉዳት ካሳን በቁርጥ መክፈል ቢሆንም በልዩ ሁኔታ ግን በየጊዜው እንዲከፈል አድርጎ መወሰን እንደሚቻል በሕጉ ተቀምጧል፡፡ ነገር ግን ካሳን በየጊዜው እንዲከፈል አድርጎ ለመወሰን መሟላት ያለባቸው ሁኔታዎች አሉ፡-እነዚህም የካሳውባህሪ (ለምሳሌ፡- በቀለብ መልክ የሚከፈል ካሳ)፣ የአካባቢ ሁኔታዎች እና የካሳ ከፋዩ ማረጋገጫ (ዋስትና) መስጠት የሚሉ ናቸው፡፡


@Ethiolegalissues

ጉዳትና የጉዳት ካሳ ከውል ውጪ በሚደርስ ኃላፊነት ሕግ

ሰዎች በአንድም ሆነ በሌላ ምክንያት ጉዳት ሊደርስባቸው ይችላል፡፡ የጉዳቶቹ ምንጮች የወንጀል ድርጊቶች፣ በውል አለመፈፀም ወይም ከውል ውጪ በሚደርስ ኃላፊነት ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ ከውል ውጪ በሚደርስ ኃላፊነት ሕግ ዋነኛ ዓላማ ጉዳት ያደረሰውን አካል የሚለይ ሥርዓት በመዘርጋት የተጎዳን ሰው ተገቢውን ካሳ እንዲያገኝ ማድረግና ሌሎች ትምህርት እንዲወስዱ ማስቻል ነው፡፡ በዚህ አጭር የንቃተ ሕግ ፅሑፍ በከውል ውጪ ኃላፊነት ሕግ ስር ስለሚሸፈኑ ጉዳቶችና ለጉዳቶቹ ስለሚከፈል ካሳ እንዳስሳለን፡፡

1. የጉዳት ምንነት
ጉዳት የሚለው ቃል በፍትሐ ብሔር ሕጉ ትርጉም ያልተሰጠው ቢሆንም ከድንጋጌዎቹ አጠቃላይ ይዘት በመነሳት በሰው ጥቅም፣ አካል ወይም ሕይወት ላይ የሚደርስ ጉድለት መሆኑን መረዳት ይቻላል፡፡ በከውል ውጪ ኃላፊነት ሕግ መመሰረት ካሳ ለማስከፈል ተጎጂው ጉዳት የደረሰበት መሆኑንና ጉዳቱም የደረሰው ኃላፊነት አለበት በሚባለው ሰው ድርጊት ወይም እሱ ኃላፊነት በሚወስድባቸው ድርጊቶች/ሁኔታዎች የደረሰ መሆኑን ማረጋገጥ/ማስረዳት ይጠበቅበታል፡፡ በከውል ውጭ የሚደርስ ኃላፊነት ሕግ መሰረት (የፍትሐብሔር ሕግ ቁጥር 2027) ሶስት ዓይነት የኃላፊነት ምንጮች ያሉ ሲሆን እነሱም በጥፋት ላይ የተመሰረተ ኃላፊነት (Liability for Fault)፣ ጥፋት ሳይኖር ኃላፊነት (Strict Liability) እና ሌላ ሰው ለሚያደርሰው ጉዳት የሚኖር ኃላፊነት (Vicarious Liability) ናቸው፡፡

2. የጉዳት ዓይነቶች
2.1. ግልፅ የሆኑ ጉዳቶች
ግልፅ የሆኑ ጉዳቶች የሚባሉት የተጎጂውን ንብረት ወይም ገንዘብ ነክ ጥቅም በቀጥታ የሚነኩ ጉዳቶችን ሲሆኑ ይህ የጉዳት ዓይነት አንድም በቀጥታ ንብረት ላይ የሚደርስ ጉዳትን አለያም በአካል ወይም በሕይወት ላይ በደረሰ ጉዳትን  የሚያጠቃልል ነው፡፡ ግልፅ የሆኑ ጉዳቶች አሁን የደረሱ ወይም ወደፊት የሚደርሱ ጉዳቶች ሊሆኑ ይችላሉ፡፡ የደረሱ ጉዳቶች (Present Material Damages) (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2090) አሁንላይ በእርግጠኝነት የደረሱና በግልፅ የሚታወቁ ጉዳቶች ሆነው ጉዳቶቹ  ከደረሱበት ጊዜ ጀምሮ የጉዳትና የካሳ መጠኑ በፍርድ ቤት እስከሚወሰን ድረስ ያለውን ጊዜ የሚመለከት ነው፡፡ ምሳሌ፡- የሕክምና ወጪ ወይም  ስራ ባለመስራቱ ያጣው ገቢ/ጥቅም ሊጠቀስ ይችላል፡፡ በንብረት ላይ የደረሰ ከሆነም ለማስጠገኛ የወጣው ወጪ ወይም የተቋረጠው ገቢ እና የንብረቱ አሁናዊ ዋጋ መቀነስ የመሳሰሉት የደረሰ ጉዳት ውስጥ የሚጠቃለሉ ናቸው፡፡
ወደፊትየሚደርስጉዳት(Future Damage) (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2092) የምንለው የጉዳት ዓይነት ደግሞ በደረሰው ጉዳት እና በካሳ ተመኑ ላይ ፍርድ ከተሰጠ በኋላ ጉዳቶቹ የማይቆሙና የሚቀጥሉ የጉዳት ዓይነቶችን ነው፡፡

2.2. የህሊና ጉዳት
የህሊና ጉዳት የተጎጂውን የኢኮኖሚ ነክ ጥቅሞችን የሚጎዳ ሳይሆን በተጎጂው ላይ የስሜት መጎዳት፣ ሀዘን፣ ሀፍረትን የመሳሰሉ ሞራላዊ የሆኑ ጉዳቶችን የሚፈጥር የጉዳት ዓይነት ነው፡፡ ምሳሌ፡- አንድ የእሳት ቃጠሎ ጉዳት የደረሰበት ሰው ፊቱ ላይ ቋሚ የሆነ መልኩን የሚያበላሽ ጠባሳ ቢፈጥርበት የሀፍረትና የመሸማቀቅ ስሜት ሊፈጥርበት ይችላል፡፡

@Ethiolegalissues
3. ስለ ጉዳት ካሳ
የጉዳት ካሳ ማለት ጉዳት ለደረሰበት ሰው የጉዳት መጠኑ ተተምኖ/ተሰልቶ በዛ ልክ የሚሰጠው ጥቅም ወይም ገንዘብ ነው ብሎ መተርጎም ይቻላል (ፍ/ብ/ሕ/ቁ. 2090(1), 2091)፡፡ ዳኞች በርትእ የሚሰጡት ውሳኔ እንደተጠበቀ ሆኖ የካሳ መጠን ሁሌም የጉዳት መጠን ጋር እኩል ነው፡፡
3.1. ስራና የአካል ጉዳት ካሳ፡-
ለተጎጂው የሚገባውን ካሳ ለማስላት የተጎጂውን የስራ ሁኔታ ማወቅ ከፍተኛ አስተዋፅኦ ይኖረዋል፡፡ ጉዳት የደረሰበት ሰው ተቀጥሮየሚሰራ፣ የራሱን ስራ እየሰራ የሚኖር ወይም ስራ በመስራት ላይ ያልነበረ ሰው ሊሆን ይችላል፡፡ ተቀጥሮ የሚሰራ ሰው ላይ ጉዳት ቢደርስ ወደ ካሳው ጉዳይ ከመሄዳችን በፊት በቅድሚያ ጉዳቱ የደረሰው ከስራው ጋር በተገናኘ መሆን አለመሆኑን መለየት የግድ አስፈላጊ ነው፡፡ ጉዳቱ የደረሰው ከስራው ጋር የተገናኘ ከሆነ የክርክር ሂደቱም ሆነ የካሳ አሰላል ስርዓቱ የሚመራው በአሰሪና ሰራተኛ ሕግጋት መሰረት (አ/ቁ. 1064/2010 እና አ/ቁ. 1156/2011) ከስራው ጋር የማይገናኝ ከሆነ ግን በከውል ውጪ ኃላፊነት ሕግ ድንጋጌዎች መሰረት የሚመራ ይሆናል፡፡ የደረሰውጉዳት ጊዜያዊ ከሆነ፡- ስራ እስከሚጀምርድረስሊያገኝ ይችል የነበረውን ያክል መጠን ሊያገኝ ይገባዋል፡፡ ጉዳቱ ከፊል ቋሚ ከሆነ መስራት ባላስቻለው መጠን ልክ ይሰላለታል፡፡ ጉዳቱ ቋሚ ሆኖ እስከነአካቴው መስራት የማያስችለው ከሆነ ደግሞ መስራት እስከሚችልበት ጊዜ ድረስ (እስከ ጡረታ ጊዜው) ተሰልቶ ይሰጠዋል፡፡

የአካል ጉዳት በደረሰ ጊዜ የወደፊት ጉዳት ካሳ አሰላል ላይ የሚከተሉት ጉዳዮች ግምት ውስጥ መግባት አለባቸው፡- የደረሰውን የጉዳት መጠን ማገናዘብ (የእጅ ጣት መቆረጥ ለፀሐፊና ለእግር ኳስ ተጫዋች ከስራና ገቢ አንፃር እኩል ጉዳት ሊያከትል አይችልም)፡፡ ጉዳቱ በደረሰ ጊዜ የሰራተኛው የገቢ መጠን እና ተጎጂ በስራ ላይ የሚቆይበት ጊዜ (ጡረታ ለመውጣትየቀረው ጊዜ) በሚገባ መጤን ይገባቸዋል፡፡
የራሱን ስራ እየሰራ ሲተዳደር የነበረ ሰው ጉዳት ቢደርስበት ካሳውን ለማስላት የሚያስችለውን ገቢ ለማወቅ ሊከብድ ይችላል፡፡ ቢሆንም የተለያዩ ዘዴዎችን በመጠቀም ወርሐዊ ወይም የዓመት አማካይ ገቢውን በማየት ያጣውን ወይም ሊያጣ የሚችለውን ጥቅም በማስላት ካሳውን መተመን ይቻላል፡፡ በሌላ በኩል በሕመም፣ ለመስራት ባለመፈለግ፣ የሚመጥነውን ስራ በማጣት ወይም በጠቅላላው ስራ አጥ በመሆን ስራ እየሰሩ ያልነበሩ ሰዎች ላይ ጉዳት ሊደርስባቸው ይችላል፡፡ በእንደዚህ ዓይነት ሁኔታ ላይ ያለ ሰው ጉዳት በሚያጋጥምበት ጊዜ የገቢውን መጠን ማወቅ ስለሚያስቸግር ካሳውን ማስላት ያስቸግራል፡፡ ስለዚህ ዳኞች በርትእ ካሳውን ለማስላት ይገደዳሉ ማለት ነው፡፡ በዚህ መሰረት የፌደራል ሰበር ሰሚ ችሎት በሰ/መ/ቁ. 42962፡- የተጎጂ ስራ አለመኖር በርትእ ሊከፈለው የሚገባውን ካሳ አያስቀርም ሲል የፍ/ሕ/ቁ. 2102ን ጠቅሶ አስገዳጅ ውሳኔ ሰጥቷል፡፡

3.2. ለሞት ስለሚከፈል ካሳ
በአደጋ ምክንያት ሞት ባጋጠመ ጊዜ ካሳ የመጠየቅ መብት ያለው ማነው የሚለው ወሳኝ ጉዳይ ነው፡፡ በፍ/ሕ/ቁ. 2095 መሰረት የሚከተሉት ሰዎች የሟችን ካሳ የመጠየቅ መብት አላቸው፡- የሟች ባል ወይምሚስት፣ የሟች ወላጆችና የሟች ተወላጆች ሲሆኑ እነዚህ ሰዎች ከደረሰው የሞት አደጋ የተነሳ በመተዳደሪያ ረገድ ለደረሰባቸው ጉዳት ካሳ መጠየቅ ይችላሉ፡፡ ለነዚህ ሰዎች የሚከፈለው ካሳ የቀለብ/የመተዳደሪያ ዓይነት ስለሆነ በቤተሰብ ሕጉ መሰረት ቀለብ ጠያቂ ሊያሟላቸው የሚገቡ መስፈርቶችን ማሟላትና ማስረዳት ይጠበቅበታል፡፡ መስፈርቶቹም ሰርቶ ገቢ ለማግኘት የማይችል መሆኑን እና የጉዳት አድራሹን የመክፈል አቅምንም ያገናዘበ መሆን ይገባዋል የሚሉ ናቸው፡፡

@EthioLegalissues

ጨለማን ተገን በማድረግ የመጸዳጃ ቤት ፍሳሽ ወደ ኮሪደር ልማት አስፓልት የለቀቀ ሆቴል 300 ሺህ ብር ተቀጣ‼️

በቂርቆስ ክፍለ ከተማ ወረዳ 8 ካሳንቺስ አካባቢ ጨለማን ተገን በማድረግ የመጸዳጃ ቤት ፍሳሽ ወደ ኮሪደር ልማት አስፓልት የለቀቀው ኢንተርናሽናል ሆቴል 300 ሺህ ብር መቀጣቱን እና ቦታውን እንዲያጸዳ መደረጉን የአዲስ ከተማ አስተዳደር ደንብ ማስከበር ባለስልጣን አስታውቋል፡፡ 

ባለስልጣኑ በከተማዋ ውስጥ የተለያዩ ስራ ላይ የተሠማሩ የንግድ ድርጅቶች እና ግንባታ ገንቢዎች በመንግስትና በህዝብ ሀብት የተገነቡ መሠረተ ልማቶችን ደህንነት በመጠበቅ እንዲሰሩ መልዕክት አስተላልፏል፡፡

የትራምፕ ውሳኔ በጊዜያዊነት ታገደ።

ዶናልድ ትራምፕ በመወለድ የሚገኝ ዜግነትን እንዲከለከል ያሳለፉትን ውሳኔ ዳኞች በጊዜያዊነት እንዲታገድ አድርገውታል።

የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ በነጩ ቤተመንግሥት በገቡ በሰአታት ውስጥ ካሳለፏቸው ውሳኔዎች አንዱ ሰነድ አልባ በሆኑ ስደተኞች የሚወልዷቸው ልጆች የሚያገኙትን በመወለድ የሚገኝ ዜግነት የሚያስቀር ትዕዛዝ ነበር።

ዋሺንግተንን ጨምሮ ሌሎች ሶስት ግዛቶች ለፍርድ ቤት ባቀረቡት ጥያቄ ውሳኔው በጊዜያዊነት እገዳ እንዲጣልበት ተደርጓል ።

ዳኞችም ውሳኔው ህገመንግስታዊ አይደለም በማለት ጊዜያዊ እገዳን የጣሉበት ሲሆን በቀጣይ ምርመራ እንደሚደረግበት ተገልጿል። (ቢቢሲ)


@Ethiolegalissues

የ እለቱ ዜና እነሆ

የተከበሩት ዳኛ በጥቁሩ ካባቸው ደምቀው በችሎት አስከባሪ ፖሊስ ታጅበው ወደ ችሎት ሲገቡ ፖሊሱ ገና “አንዴ ተነሱ!” ብሎ ተናግሮ ሳይጨርስ በአዳራሽ የነበረው ሁሉ ብድግ ብሎ አከበራቸው፡፡ “ተቀመጡ!” አሉና የመጀመሪያውን መዝገብ ገልጠው ከሳሽና ተከሳሽን ተጣሩ፡፡ በመቀጠል የግራ ቀኙ ጠበቆች ብድግ ብለው በየተራ ስማቸውን አስመዘገቡ፡፡

ዳኛው በችሎት አዳራሽ የተሰበሰበውን ባለጉዳይ አንዴ አየት አደረጉና ወደ ጠበቆቹ ዞረው በትኩረት እየተመለከቱ “በዚህ ጉዳይ የከሳሽና የተከሳሽ ጠበቆች የሰጣችሁን ጉቦ ደርሶኛል” በማለት ተናገሩ፡፡ ይሄኔ ጠበቆቹ በሐፍረት እርስ በእርስ መተያየት ጀመሩ፡፡

“የከሳሽ ጠበቃ የሰጠኝ 15 ሺ ብር ሲሆን የተከሳሽ ጠበቃ ደግሞ 10 ሺ ብር ሰጥቶኛል፡፡” ዳኛው ይህን ከተናገሩ በኋላ ከኪሳቸው ቼክ አውጥተው ለከሳሽ ጠበቃ የሚከፈል 5 ሺ ብር ከጻፉ በኋላ “የከሳሽ ጠበቃ 5 ሺ ብር እላፊ ሰጥተኸኛል፡፡ እንካ ቼኩን ተቀበል፡፡” ብለው ቼኩን ሰጡት፡፡ ጠበቃው እያላበው ቼኩን ተቀበለ፡፡

በመጨረሻም ዳኛው ፊታቸው ላይ እፎይታና እርጋታ እየተነበበ እንዲህ አሉ፡፡

👉“አሁን ችሎቱ የእናንተን ጉዳይ ያለ አድልዎ ገለልተኛ ሆኖ ማየቱን ይቀጥላል፡፡”

©  በላ ልበልሃ የችሎት ቀልዶች(by Abrham Yohannes )

በሌላ በኩል ሀሰተኛ የመሬት ይዞታ ማስረጃ ያቀረበ ባለይዞታ እንዲሁም ማስረጃ የሰወረ ወይም የተሳሳተ ማስረጃ የሰጠ ባለሞያ ከ1(አንድ) ዓመት እስከ 3 (ሶስት) ዓመት በሚደርስ ፅኑ እስራት ወይም ከብር 10,000(አስር ሺ) እሰከ ብር 25,000(ሀያ አምስት ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም በሁለቱም ሊቀጣ የሚችል ሲሆን ማንኛውም ሰው መሬት የገዛ ወይም የሸጠ እንደሆነ ከ1(አንድ) ዓመት እስከ 5(አምስት) ዓመት በሚደርስ ፅኑ እስራት ወይም ከብር 100,000(አንድ መቶ ሺ) እስከ ብር 200,000(ሁለት መቶ ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም በሁለቱም ሊቀጣ እንደሚችል በአዋጁ ላይ ተደንግጎ ይገኛል።


Source :- FDRE Ministry of Justice/ የኢ.ፌ.ዲ.ሪ. ፍትሕ ሚኒስቴር
Federal Justice and Law institute

የብድር ውል በጽሁፍ ተደርጎ በክልል ስልጣን በተሰጠው የወረዳ፣ ልዩ ወረዳ እና ከተማ አስተዳደር ቀርቦ መረጋገጥ እና መመዝገብ እንዳለበት በአዋጁ ላይ በአስገዳጅነት ተቀምጧል።
በአበዳሪና ተበዳሪ መካከል የሚደረገው ውል የሁለቱንም መብትና ግዴታ በግልፅ ማመልከት ያለበት ሲሆን የይዞታ መጠቀም መብት ለብድር ዋስትና የሚያዝበት ጊዜና የሁለቱ ዝርዝር መብትና ግዴታዎች ክልሎች በሚያወጧቸው ህጎች የሚወሰን ይሆናል፡፡ አበዳሪና ተበዳሪ የብድር መመለሻ ጊዜና ብድሩ በሙሉ ወይም በከፊል ባይመለስ አበዳሪ መሬቱን ሊይዝ የሚችልበትን የጊዜ ገደብ በግልጽ በውላቸው ላይ ማስቀመት ያለባቸው ሲሆን በዚህ ረገድ የሚቀመጠው የጊዜ ገደብ ከ10 አመት መብለጥ አይችልም፡፡ በዚህ መሰረትም ተዋዋይ ወገኖች በብድር ውላቸው ላይ የሚያስቀምጡት የጊዜ ገደብ 10 አመትና ከዛ በታች ይሆናል ማለት ነው። ሌላው በዚሁ አዋጅ አንቀጽ 15 ላይ እንደተቀመጠው ተበዳሪው በብድር ውላቸው ላይ በተቀመጠው ጊዜ ብድሩን ካልከፈለ አበዳሪው መሬቱን የመጠቀም፣ የማከራየት ወይም ለጋራ እርሻ የመስጠት መብት ያለው ሲሆን አበዳሪው በዋስትና የያዘውን መሬት በመጠቀም ካበደርው ገንዘብ በላይ ቢያገኝ ተበዳሪው ከተገኘው ገንዘብ ላይ ይሰጠኝ ወይም ይከፈለኝ በማለት ጥያቄ ሊያቀርብ አይችልም። በተመሳሳይ ሁኔታ አበዳሪው በዋስትና ከያዘው መሬት ላይ ካበደረው ገንዘብ በታች ጥቅም ቢያገኝ መሬቱን በውሉ ላይ ከተጠቀሰው ጊዜ ገደብ በላይ ለመያዝ ወይም የተበዳሪውን ሌላ ንብረት በመያዝ ለእዳው ማስፈፀሚያ ማድረግ እንደማይችል በአዋጁ ላይ ተደንግጎ ይገኛል።
በአበዳሪው እና በተበዳሪው መካከል በዋስትና ከተያዘው መሬት አጠቃቀም ጋር በተያያዘ አለመግባባት በመካከላቸው ቢፈጠር አለመግባባታቸውን ከፍርድ ቤት ውጭ በዕርቅ መጨረስ የሚችሉ ሲሆን በተመሳሳይ ሁኔታም ጉዳያቸውን ስልጣን ላለው ፍርድ ቤት አቅርበው ውሳኔ ማግኘት ይችላሉ።

📌 ይዞታን የመለወጥ መብት
በአዋጁ አንቀፅ 16 መሰረት የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው በአስተዳደር ወሰን ሳይገደብ ይዞታውን ከሌላ ባለይዞታ መሬት ጋር መለዋወጥ የሚችል ሲሆን በዚህ ረገድ የሚደረገው የይዞታ ልውውጥ ውል በፅሁፍ ሆኖ በክልል ስልጣን ባለው አካል መረጋገጥና መመዝገብ ይኖርበታል፡፡

📌በገጠር መሬት ይዞታ ላይ የተፈራን ንብረት በሽያጭ የማስተላለፍ መብት
የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆኑ ሰዎች በመሬት ይዞታቸው ላይ በጉልበታቸው፣ በዕውቀታቸው ውይም በመፍጠር ችሎታቸው ያፈሯቸውን የማይንቀሳቀሱ ቋሚ ንብረታቸውን ማለትም ግንባታዎችን ወይም በመሬቱ ላይ ሙሉ ለሙሉ የለሙ ቋሚ ተክሎችን ባሉበት ሁኔታ የመሸጥ፣ የመለወጥ ወይም በሌላ በማናቸውም ህጋዊ መንገድ የማስተላለፍ መብት ያላቸው መሆኑን በአዋጁ አንቀፅ 17 ላይ ተደንግጎ ይገኛል። ከላይ በተቀመጠው አግባብ በይዞታው ላይ የተፈራውን ንብረት የገዛ ወይም በሌላ መንገድ ያገኘው ባለመብት የሆነ ሰው መብቱ ተፈጻሚ ሲሆን አብሮ የሚተላለፈው መሬት በክልሎች በሚወጣው ዝርዝር ህግ እና መስፈርት መሰረት ባለይዞታውን ከይዞታው በማያፈናቅል መልኩ በመሬቱ ላይ የተፈራውን ንብረት ለመጠቀም የሚያገለግል የመሬት ስፋት ብቻ መሆን ይኖርበታል።

📌ሌሎች መብቶች
የገጠር መሬት ይዞታ መብት ከላይ ከተገለፁት መብቶች በተጨማሪ ይዞታን ኩታ ገጠም ማድረግን፣ ይዞታን ማቀራረብን፣ የግል ይዞታን በኩታ ገጠም ማረስን የሚያጠቃልል መሆኑን ከአዋጁ መረዳት ይቻላል።
ከላይ ተገለፁት መብቶች በሙሉ የተሰጡት ለአርሶ አደሮች፣ ለአርብቶ አደሮች፣ ለከፊል አርብቶ አደሮች እና ለሀይማኖት ተቋማት ሲሆን በአንፃሩ በአዋጀ አንቀፅ 5(3) መሰረት መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች በገጠር መሬት ላይ ያላቸው መብት የመጠቀም መብት ብቻ ሲሆን የማከራየት፣ ለጋራ እርሻ መስጠት፣ የማውረስ፣ በስጦታ የማስተላለፍ፣ ከባለሀብት ጋር በጋራ የማልማት፣ ለብድር ዋስትና የማስያዝ መብት የላቸውም። ነገር ግን ማህበራዊ ተቋማት ከመጠቀም መብት በተጨማሪ ይዞታቸውን ከማውረስ እና በስጦታ ከማስተላለፍ ውጭ ለባለይዞታዎች የተሰጡ ሁሉም መብቶች እንዳላቸው በአዋጁ አንቀፅ 5(4) ተመልክቷል፡፡ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና ማህበራዊ ተቋማት የገጠር መሬት የሚያገኙት ክልሎች በሚያወጧቸው ህጎች መሰረት ሆኖ አላማቸውን ለማሳካት የሚውል መሆን እንዳለበት ጭምር በአዋጁ ተደንግጓል፡፡
በገጠር መሬት ላይ የሚነሱ ክርክሮች የሚፈቱበት አግባብ እና የይርጋ ጊዜ
ከገጠር መሬት ጋር በተያያዘ በደል ደርሶብኛል የሚል ወገን ጉዳዩን ከተከራካሪው ጋር በስምምነት ወይም ተከራካሪዎቹ እራሳቸው በሚመርጧቸው ሽማግሌዎች መፍታት የሚችሉበት ሁኔታ በገጠር መሬት አዋጁ አንቀፅ 40 ላይ ተደንግጎ ይገኛል፡፡ በስምምነት መፍታት ያልፈለገ ወገን ደግሞ ስልጣን ላለው የክልል ፍርድ ቤት ክስ በማቅረብ ጉዳዩ እንዲፈታለት ማድረግ ይችላል። የአስተዳደር አካላት በገጠር መሬት ጉዳይን በተመለከተ በህግ በተሰጣቸው ተግባራት ላይ የሚነሱ አስተዳደራዊ ጉዳዮችን ለማየት በልዩ ሁኔታ የተሰጣቸው ስልጣን እንደተጠበቀ ሆኖ ከገጠር መሬት ጋር ተያይዞ የሚነሱ አለመግባባቶች ከሽምግልናና ከፍርድ ቤት ውጭ በሌላ አካል መታየት አይችሉም።
ሌላው መነሳት ያለበት ጉዳይ ክስ የማቅረቢያ ጊዜ ወይም ይርጋ ነው። በገጠር መሬት አዋጅ አንቀጽ 64 ላይ እንደተቀመጠው ይዞታዬ ያለአግባብ በሌላ ሰው ተወስዶብኛል የሚል ሰው መብቱን መጠየቅ ከነበረበት ወይም ካወቀበት ጊዜ ጀምሮ በ15 (አስራ አምስት) ዓመታት ውስጥ ክስ ማቅረብ ካልቻለ መብቱ በይርጋ ይታገድበታል። በአንፃሩ የመንግስት ወይም የወል ይዞታን በህገ-ወጥ መንገድ የያዘ ማንኛውም ሰው የያዘውን ይዞታ እንዲለቅ ክስ ሲቀርብበት መሬቱን ለብዙ ጊዜ ይዤዋለሁ በማለት ይርጋን እንደመከላከያ ማቅረብ አይችልም።
የወንጀል ተጠያቂነት

ሌላው በገጠር መሬት አዋጁ ላይ የተካተተው ጉዳይ የወንጀል ተጠያቂነት ሲሆን በአዋጁ አንቀጽ 62 እንደተቀመጠው የግል፣ የወል ወይም የመንግስት ይዞታን በህገ-ወጥ መንገድ የወረረ ማንኛውም ሰው ከ1(አንድ) ዓመት እስከ 5(አምስት) ዓመት በሚደርስ ፅኑ እስራት ወይም ከብር 30,000(ሰላሳ ሺ) እስከ ብር 100,000(መቶ ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም በሁለቱም ሊቀጣ ይችላል። በግል፣ በወል ወይም በመንግስት ይዞታ ላይ ጉዳት ያደረሰ ሰው ደግሞ ከ3(ሶስት) አመት እስከ 7(ሰባት) አመት በሚደርስ ፅኑ እስራት ወይም ከብር 50,000 (ሀምሳ ሺ) እስከ ብር 150,000(አንድ መቶ ሀምሳ ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም በሁለቱም ሊቀጣ ይችላል። ማንኛውም ባልተፈቀደ ቦታ ላይ ማንኛውንም ግንባታ የሰራ ወይም እንዲሰራ የፈቀደ ሰው ክብር 25,000 (ሀያ አምስት ሺ) እስከ ብር 50,000(ሀምሳ ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም ከ1(አንድ) ዓመት እስከ 3(ሶስት) አመት በሚደርስ እስራት ወይም በሁለቱም ይቀጣል። በተጨማሪም ከመሬት አጠቃቀም እቅድ ውጪ ይዞታውን ጥቅም ላይ ያዋለ ሰው ከብር 20,000 (ሀያ ሺ) እስከ ብር 50,000(ሀምሳ ሺ) በሚደርስ መቀጮ ወይም ከ1(አንድ) አመት እስከ 3(ሶስት) አመት በሚደርስ ፅኑ እስራት ወይም በሁለቱም ይቀጣል፡፡

የገጠር መሬት ባለይዞታነት በኢትዮጵያ ህግ

መግቢያ

አብዛኛው የኢትዮጵያ ማህበረሰብ በግብርና ሥራ የሚተዳደር ሲሆን ግብርና ደግሞ የሀገሪቱ የጀርባ አጥንት ነው። የግብርና ሥራን ለማከናወን መሬት በጣም አስፈላጊና ዋናው ሲሆን በኢትዮጵያ ህገ-መንግስት መሰረት የገጠርም ሆነ የከተማ መሬት ባለቤትነት የመንግስትና የህዝብ እንደሆነ ተቀምጧል። የህዝብ ቁጥር እየጨመረ መምጣቱ የመሬት ሀብት እያነሰ እንዲመጣ ያደረገው በመሆኑ የገጠር መሬትን ለማስተዳደርና ለመቆጣጠር እንዲያመች እራሱን የቻለ ህግ ማውጣት የግድ ይላል። የገጠር መሬትን በሚመለከት ከዚህ በፊት የተለያዩ ህጎች የወጡ ሲሆን ከሀገሪቱ አሁናዊ ሁኔታ በመነሳት ያለፉትን አዋጆች በመሻር በ2016 ዓ.ም አዲስ የገጠር መሬት አስተዳደርና አጠቃቀም አዋጅ በህዝብ በተወካዮች ምክር ቤት ፀድቆ በሥራ ላይ ውሏል፡፡ በዚህ ጽሁፍ በአዋጁ የተካተቱ መሰረታዊ ድንጋጌዎች በአጭሩ እንመለከታለን።

የገጠር መሬት ምንነት
የገጠር መሬት ማለት ከማዘጋጃ ቤት ክልል ውጪ ወይም አግባብ ባለው ህግ ከተማ ተብሎ ከሚሰየመው ውጪ ያለ ማንኛውም መሬት እንደሆነ በአዲሱ የገጠር መሬት አስተዳደርና አጠቃቀም አዋጅ ቁጥር 1324/2016 አንቀፅ 2(1) ትርጓሜ ተሰጥቶታል፡፡
የገጠር መሬት የሚገኝበት ሁኔታ
በአዋጁ አንቀጽ 7 መሰረት በገጠር መሬት ላይ ያሉ የይዞታ አይነቶች የግል፣ የወል እና የመንግስት እንደሆኑ ተመልክቷል። በግብርና ሥራ እየተዳደረ ያለ ወይም ለመተዳደር የሚፈልግ ሰው የገጠር መሬት በነፃ የማግኘት መብት አለው። የገጠር መሬት ለማግኘት መሟላት ያሉባቸው ቅድመ ሁኔታዎች በአዋጁ ላይ የተቀመጡ ሲሆን የመጀመሪያው እድሜ ነው። በዚህ መሰረትም አንድ ሰው የገጠር መሬት ለማግኘት ዕድሜው 18 አመት መሆን አለበት፡፡ ነገር ግን በልዩ ሁኔታ 18 አመት ያልሞላው ልጅ እናትና አባቱ በግብርና ሥራ የሚተዳደሩ ሆነው የገጠር መሬት የሌላቸውና በህይወት የሌሉ ከሆነ የገጠር መሬት ሊያገኝ እንደሚችል በአዋጁ አንቀጽ 4(5) ላይ ተቀምጦ ይገኛል። በሁለተኛ ደረጃ የገጠር መሬት ጠያቂው በግብርና ሥራ የሚተዳደር ወይም ለመተዳደር የሚፈልግ መሆን አለበት። ከላይ ያየናቸው ሁለቱ መስፈርቶች የገጠር መሬት ለማግኘት ዋናዎቹና የግድ መሟላት ያለባቸው መስፈርቶች ናቸው። ሌላው ባልና ሚስቶች የጋራ የሆነ የገጠር መሬት የሌላቸው ከሆነ ወይም ከሁለቱ አንደኛው ብቻ የገጠር መሬት ካለው ሌላኛው ወገን የገጠር መሬት የማግኘት መብት እንዳለው በአዋጁ አንቀፅ 4(6) ተደንግጓል፡፡
በተጨማሪም መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ ማህበራዊ ተቋማት እና በገጠር ልማት የሚሰሩ የግል ባለሀብቶች የገጠር መሬት የማግኘት መብት እንዳላቸው በአዋጁ ላይ ተደንጓል፡፡ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች የሚባሉት ቢያንስ ሁለትና ከዚያ በላይ በሆኑ ሰዎች በፈቃደኝነት የሚመሰረቱ፣ የመንግስት አካል ያልሆኑ፣ ማንኛውንም የፖለቲካ ፓርቲ ያልወከሉ፣ ለትርፍ ያልተቋቋሙ ህጋዊ አላማን ለማሳካት አግባብ ባለው ህግ ስልጣን በተሰጠው አካል ተመዝግበው የሚንቀሳቀሱ ድርጅቶች ሲሆኑ በአንፃሩ ማህበራዊ ተቋማት የማህበረሰብ አባላትን ችግር ለመፍታት በማህበረሰቡ ፈቃደኝነት ላይ ተመስርቶ የተቋቋሙ አደረጃጀቶች እንደሆኑ ከአዋጁ አንቀፅ 2(18) እና (20) መረዳት ይቻላል፡፡
ባለይዞታዎች በገጠር መሬታቸው ላይ ስለሚኖራቸው መብት
የይዞታ መብት
ለአርሶ አደሮች፣ ለአርብቶ አደሮች፣ ለከፊል አርብቶ አደሮች እና ለሀይማኖት ተቋማት በገጠር መሬት ላይ የተሰጣቸው መብት የይዞታ መብት ነው። በገጠር መሬት አዋጅ አንቀፅ 8 ላይ እንደተቀመጠው የገጠር መሬት የይዞታ መብት በመሬቱ መጠቀምን ጨምሮ የሚከተሉትን መብቶች ያካትታል፡፡

📌 የማከራየት መብት
የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው በመሬቱ ላይ ያለውን የመጠቀም መብት በህጉ ላይ ለተቀመጠው የጊዜ ገደብ ማከራየት ይችላል። የኪራይ ዘመኑን በተመለከተ መሬቱ የሚከራየው ለአመታዊ ሰብል ከሆነ ከ10 አመት ለቋሚ ተክል ከሆነ ደግሞ ከ30 አመት ሊበልጥ አይችልም፡፡ በዚህ አዋጅ የተቀመጠው የኪራይ ዘመን ከፈተኛው ወይም የኪራይ ዘመን ጣራው በመሆኑ ክልሎች ይህንን ገደብ ሳያልፉ በሚያወጧቸው ህጎች ላይ የኪራይ ዘመን ሊያስቀምጡ ይችላሉ። የገጠር መሬት ኪራይ ውል በጽሁፍ መደረግ ያለበትና ውሉም በክልል ስልጣን በተሰጠው ተቋም መረጋገጥና መመዝገብ እንዳለበት በአዋጁ አንቀጽ 9 ላይ በእሰገዳጅነት ተደንግጎ ይገኛል።

📌 ይዞታን በስጦታ የማስተላለፍ መብት
የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ማንኛውም ሰው ይዞታውን በቤተሰብ ህጉ መሰረት የስጋ ዘመዱ ለሆነ እንዲሁም በይጦረኛል ስምምነት ውል ለገባለት ማንኛውም ሰው በስጦታ ማስተላለፍ እንደሚችል በአዋጁ አንቀፅ 11 በግልጽ ተደንግጎ ይገኛል። የመሬት ስጦታ ለቤተሰብ ብቻ ሳይሆን ከቤተሰብ አባል ውጭ ለሆነ ማንኛውም ሰው ሊሰጥ እንደሚችል መገንዘብ ይቻላል፡፡ ነገር ግን ከቤተሰብ ውጭ ስጦታ ሲሰጥ በስጦታ ሰጭውና ተቀባዩ መካከል የጡረታ ውል ስምምነት መኖር የግድ ይላል።

የገጠር መሬት ስጦታ ውሉ አካል ጉዳተኞችን እና እድሚያቸው ለአካለመጠን ያላደረሱ ልጆችን የሚጎዳ ከሆነ የስጦታ ውሉ በህግ ፊት ተቀባይነት አይኖረውም። በሌላ በኩል በሁኔታዎች ላይ የተመሰረተ የገጠር መሬት ስጦታ ውል የይፈረስልኝ ወይም የክስ አቤቱታ የሚቀርበው በውሉ ላይ የተቀመጠው ቅድመ ሁኔታ ከተጣሰበት ወይም መጣሱን ስጦታ ሰጭው ካወቀበት ጊዜ ጀምሮ በሚቆጠር የ2 አመት ጊዜ ውስጥ ሲሆን ይህ ጊዜ ካለፈ በኋላ የሚቀርብ ክስ ተቀባይነት አይኖረውም። የገጠር መሬት ስጦታ ውል በጽሁፍ ሆኖ ውሉ በክልል ስልጣን በተሰጠው ተቋም ቀርቦ ሊረጋገጥና ሊመዘገብ ይገባል።

📌የገጠር መሬትን በውርስ ማስተላለፍ መብት
የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው ይዞታውን በፍትሐብሔር ህጉ የውርስ ድንጋጌዎች መሰረት በኑዛዜም ወይም ያለኑዛዜ በውርስ ለማንኛውም ሰው ማስተላለፍ እንደሚችል በአዋጁ አንቀፅ 12 ላይ ተደንግጓል፡፡

📌 መሬትን ለጋራ አራሽ የመስጠት መብት
የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው ይዞታውን ለጋራ አራሽ የመስጠት መብት ያለው ሲሆን ይህም በክልሎች በሚወጡ ህጎች በሚወሰን የጊዜ ገደብና የመሬት መጠን የሚፈፀም ሆኖ ውሉም በፅሁፍ መደረግና በክልል ስልጣን በተሰጠው ተቋም ቀርቦ መረጋገጥ እንዳለበት ከአዋጁ አንቀፅ 13 ተደንግጓል፡፡
📌 ይዞታን ከባለሀብት ጋር በጋራ የማልማት መብት
በአዋጁ አንቀፅ 14 የመሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው በመሬቱ ላይ ያለውን የመጠቀም መብት እንደ ካፒታል መዋጮ አድርጎ ከባለሀብት ጋር በሚገባው ውል መሰረት በጋራ ማልማት የሚችል ሲሆን በባለይዞታውና በባለሀብቱ መካከል የሚደረገው ውል በፅሁፍ ሆኖ በክልል ስልጣን ባለው አካል መረጋገጥና መመዝገብ አለበት፡፡

📌 በይዞታ የመጠቀም መብትን ለብድር ዋስትና የማስያዝ መብት

ማንኛውም የገጠር መሬት ባለይዞታ የሆነ ሰው በየክልሉ በሚወጡ ህጎች መሰረት ለሚወሰን የጊዜ ገደብ እና የመሬት መጠን የመጠቀም መብቱን ለፋይናንስ ተቋማት በማስያዣነት ለብድር ዋስትና መስጠት እንደሚችል በአዋጁ አንቀፅ 15 ላይ የተመለከተ ሲሆን ባለይዞታው በይዞታው የመጠቀም መብቱን ሌላ ሰው ለሚበደረው ብድር ዋስትና ማስያዝ ይችላል። የፋይናንስ ተቋማት የሚሰጡት የብድር መጠን የተበዳሪውን ዕቅዶች ሊያሳካ የሚችል እንዲሆን የመሬቱን እምቅ አቅም ከፍተኛ ጣሪያ መሰረት ማድረግ የሚጠበቅባቸው ሲሆን የገጠር መሬት ለብድር ዋስትና በማሳያዝ የሚደረግ

አዲሱ የፌደራል መንግስት ሰራተኞች አዋጅ ቁጥር 1335/2017

Federal Civil Servants Proclamation Number 1335-2025

~የሰበር መዝ/ቁ 249348~

ታህሳስ 28 ቀን 2017 ዓ.ም የሌላን ሰው መሬት አጥር አጥሮ በመያዝ ቤት ሳይሰሩ ባለቤቱ ሳይቃወመኝ ነው የሰራሁት በማለት የፍ/ህ/ቁ 1179 በመጥቀስ መከራከር አይቻልም።

@EthiolegalIssues

ከማይንቀሳቀስ ንብረት ጋር በተያያዘ የመንደር ውል ህጋዊ የሚሆንባቸው 5/አምስት/ ሁኔታዎች 👉(Abraham Yohanes)

✅ የማንይቀሳቀስ ንብረትን ለማስተላለፍ ወይም የማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ ያለ መብትን ለማስተላለፍ የሚደረግ ውል በ ፍርድ ቤት ወይም ውል ለማዋዋል ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት ካልተደረገ ተቀባይነት የለውም። ነገር ግን ከተወሰኑ የሰበር ችሎት ውሳኔዎች በመነሳት የመንደር ውል ህጋዊ ተብለው የሚቆጠሩበት ሁኔታዎች አሉ። እነዚህ 5 ሁኔታዎች የሚከተሉት ናቸው።

❶ኛ የሽያጭ ውል መኖሩ ከታመነ ወይም ካልተካደ

✅ ገዢ ውል እንዲፈፀምለት ክስ አቅርቦ ከሳሽ መከላከያ መልሱ ላይ በመካከላቸው ውል መኖሩን ካመነ ወይም ካልካደና በሌሎች ነጥቦች ላይ መልስ ከሰጠ ፍርድ ቤቱ በራሱ አነሳሽነት ውሉ በፍርድ ቤት ወይም ውል ለማዋዋል ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት አልተደረገም ብሎ ውድቅ ሊያደርገው አይችልም።

❷ኛ በማህበር በመደራጀት የተሰራ ቤት በሽያጭ ማስተላለፍ (ሰ/መ/ቁጥር 36294 ቅፅ 8)

✅ በማህበር በመደራጀት እየተሰራ ያለ ቤት ቤቱ ተጠናቆ ካርታ እስኪወጣለት ድረስ የማህበሩ አባል የሆነ ሰው ይህን ቤት ቢያስተላልፍ ቤት የመስራት መብቱን ወይም እጣውን እንዳስተላለፈ እንጂ የማይንቀሳቀስ ንብረትን እንዳስተላለፈ አይቆጠርም። የማህበሩ አባል በስሙ ካርታና የባለቤትነት ማስረጃ እስካልተሰጠው ድረስ ቤቱ ወይም እየተሰራ ያለው ቤት በማህበሩ አጠቃላይ ይዞታ ስር የሚገኝ በመሆኑ የማህበሩ አባል ለ 3ኛ ወገን ሊያስተላልፍ የሚችለው እጣውን ወይም ጥቅሙን እንጂ የማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ ያለውን መብት አይደለም። እንዲህ አይነት ውሎች የግድ ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት ሊረጋገጡ አይገባም።

❸ኛ ያልነበረን ቤት ሰርቶ ለማስተላለፍ የሚደረግ ውል (ሰ/መ/ቁጥር 32222 ቅፅ 7)

✅ ብዙን ግዜ እንዲህ አይነት ውል ከ Real Estate ቤቶች ግንባታ ጋር የተያያ ነው። ምንም እንኳን ውላቸው ላይ የማይንቀሳቀስ ንብረት ሽያጭ ውል ቢሉም ዉሉ በሚደረግበት ግዜ ቤቱ ያልነበረ በመሆኑ የማይንቀሳቀስ ንብረት ባለሀብትነት ከአንዱ ወደ ሌላው ተላልፏል ሊባል አይችልም። ያልነበረን ቤት ሰርቶ ለማስተላለፍ የሚደረግ ውል የግንባታ ውል እንጂ የማይንቀሳቀስ ንብረት ሽያጭ ውል ሊባል የሚችል ባለመሆኑ ውሉ በፍርድ ቤት ወይም ውል ለማዋዋል ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት መረጋገጥ አይኖርበትም።

❹ኛ አዋዋይ ፊት ቀርቦ ነገር ግን አስተዳደራዊ ወይም የፕሮቶኮል ጉዳዮች ለተወሰነ ግዜ ሳይፈፀምበት የቆየ የመንደር ውል (የሰ/መ/ቁጥር 36740 ቅጽ 8)

✅ ችሎቱ በዚህ መዝገብ ላይ በሰጠው ውሳኔ መሠረት በግራ ቀኙ መሀከል የተደረገው የመንደር ውል ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት ቀርቦ ነገር ግን አስተዳደራዊ ወይም የፕሮቶኮል ጉዳዮች የተሟሉት የተወሰነ ግዜ ከቆየ በኋላ ቢሆንም ውል ለማዋዋል ስልጣን በተሰው አካል ፊት ያልተደረገ ነው በሚል ውድቅ ሊደረግ አይገባም የሚል ነው።

✅ ችሎቱ በዚህ መዝገብ ላይ እንዳለው ቤቱን የሚመለከቱ እዳና እገዳ ለማጣራትና ክፍያ ለመፈፀም የውልና ማስረጃ ምዝገባ ጽ/ቤት በውል ላይ ማህተም ሣያሣርፍበትና የፕሮቶኮል ቁጥር ሰጥቶ ሣያረጋግጥበት የተወሰነ ጊዜ ያለፈ ቢሆንም እነዚህ አስተዳደራዊ ጉዳዮች እስኪከናወኑ ድረስ በውል ላይ ማህተም ሣያርፍበት መቆየቱ ወይም የፕሮቶኮል ቁጥር ሣይሰጠው መዘግየቱ ውል እንዳልተደረገ የሚያስቆጥረው ነው ለማለት አያስችልም፡፡

❺ኛ የሊዝ መብትን ለማስተላለፍ የሚደረግ ውል (የሰ/መ/ቁጥር 191095 & 225796)

✅ በሊዝ የተገኘ ይዞታ ላይ ግንባታ ከመጀመሩ በፊት ወይም ተጀምሮ በግማሽ ከመጠናቀቁ በፊት የሊዝ መብት ዘመኑ እስከሚጠናቀቅ ድረስ በቦተው የመጠቀም መብትን ማስተላለፍ ይቻላል። ነገር ግን የሚተላለፈው በቦታው ላይ ግማሽ ግንባታ ከተከናወነ በኋላ ከሆነ በቦታው ላይ የመጠቀም መብት ብቻ ሳይሆን በቦታው ላይ ከተሰራው ህንፃ ጭምር በመሆኑ የሊዝ መብት ማስተላለፍ የማይንቀሳቀስ ንብረት እንደ ማስተላለፍ ይቆጠራል። ስለዚህ ሁለት ነገር መታየት ይኖርበታል። የመጀመሪያው አንድ ሰው መሬት በሊዝ ወስዶ ምንም አይነት ግንባታ ካልፈፀመበት ወይም ግንባታ ጀምሮ በግማሽ ከማጠናቀቁ በፊት የሊዝ መብቱን በመንደር ውል ማስተላለፍ ይችላል። ሁለተኛው የግንባታው ደረጃ ግማሽና ከዛ በላይ የደረሰ ከሆነ ግን የሚተላለፈው በቦታው ላይ የመጠቀም መብት ብቻ ሳይሆን በቦታው ላይ የተገነባውን የማይንቀሳቀስ ንብረት ጭምር በመሆኑ ውሉ ውል ለማዋዋል ስልጣን በተሰጠው አካል ፊት ቀርቦ መረጋገጥ ይኖርበታል።

ለመላው የክርስትና እምነት ተከታዮች በሙሉ እንኳን ለብርሃነ ጥምቀቱ በሰላም አደረሳችሁ።

መልካም በዓል
#Legal_Issues_Ethiopia

ከአፍሪካ ህብረት ሂሳብ 6 ሚሊየን 50 ሺህ ዶላር ለመመዝበር ሙከራ በማድረግ የተከሰሱት እነ ቀሲስ በላይ ጥፋተኛ ተባሉ::

የፍትህ ሚኒስቴር የሙስና ጉዳዮች ዳይሬክቶሬት ዐቃቤ ሕግ በተከሳሾች ቀሲስ በላይ መኮንን፣ በግብርና ኢንቨስትመንት ላይ የተሰማራው እያሱ እንዳለ፣ በኮሚሽን ስራ ላይ የተሰማራው በረከት ሙላቱ እና አለምገና ሳሙኤል እንዲሁም የኒሞና ንግድ ስራ ኃላ/የተ/የግል ማህበር ስራ አስኪያጅ አበራ መርጋ በተባሉ ተከሳሾች ላይ በ1996 ዓ.ም የወጣውን የወንጀል ህግ ቁጥር 32 ንዑስ ቁጥር 1 (ሀ) እና የሙስና ወንጀሎች ለመደንገግ የወጣውን አዋጅ ቁጥር 881/2007 አንቀፅ 32 ንዑስ ቁጥር 2 እና ንዑስ ቁጥር 3 ስር የተመለከተውን ድንጋጌ እና በ1996 ዓ.ም የወጣውን የወንጀል ህግ ቁጥር 382 ንዑስ ቁጥር 1 ስር የተመለከተውን ድንጋጌ በመተላለፍ ከአፍሪካ ህብረት ምንም አይነት የክፍያ ትዕዛዝ ባልተሰጠበት ሁኔታ ተከሳሾች በተለያየ መጠን ክፍያ እንዲፈጸምላቸው የሚል አጠቃላይ የ6 ሚሊየን 50 ሺህ ዶላር ሀሰተኛ የክፍያ ሰነድ በአንደኛ ተከሳሽ አማካኝነት ለባንኩ መቅረቡ ተጠቅሶ በሁሉም ተከሳሾች ላይ ከባድ የማታለል ሙስና ወንጀል ክስ ማቅረቡ ይታወሳል።

ፍርድ ቤቱ የግራ ቀኝ የቅጣት አስተያየት ተመልክቶ የቅጣት ውሳኔ ለመወሰን ለጥር 22 ቀን 2017 ዓ.ም ቀጥሯል።

@Ethiolegalissues
#Legal_Issues_Ethiopia

የውል ይርጋ

1)የፍ/ብ/ሕ/ቁ 1810(2) ላይ የተመለከተው የይርጋ ገደብ ተፈፃሚ የሚሆነው ውል በፈቃድ ጉድለት ወይም በችሎታ ማጣት የተነሳ እንዲፈርስ ጥያቄ የቀረበ እንደሆነ ብቻ ስለመሆኑ የፍ/ብ/ህቁ 1810 የሰ/መ/ቁ 48012 ቅፅ 12
2)በውል ግንኑነት ውስጥ የራስን ግዴታ ሳይወጡ ሌላው ወገን ግዴታውን አልተወጣም በሚል የሚቀርብ ክስ ተቀባይነት የሌለው ስለመሆኑ የፍ/ብ/ሕ/ቁ 1757 በሰ/መ/ቁ 39568 በቅፅ 12
3)የማይንቀሳቀስ ንብረት ሻጭ በዉሉ መሠረት የመፈፀም ፍላጎት የሌለው መሆኑን በማያሻማ ሁኔታ ለገዢ ያላሳወቀ እንደሆነ ገዥ ውሉ እንዲፈፀምለት የመጠየቅ መብቱ በ10  ዓመት ይርጋ የሚታገድበት ስለመሆኑ 1845;1789:1731:1732 የሰ/መ/ቁ 38935 ቅፅ 12
4)የፍትሐብሄር ጉዳዮች የ ይርጋ ጊዜ መቆጠር የሚጀምረው ግዴታውን ለመጠየቅ ተገቢ ከሆነው ጊዜ ጀምሮ ስለመሆኑ በፍ/ብ/ሕ/ቁ 1846 የሰ/መ/ቁ 36756 ቅፅ 12
5)የፀና የውል ግዴታ የገባ ሰው ውሉ በፍርድ እንዲሰረዝ ለመጠየቅ የሚችለው ሌላኛው ተዋዋይ ወገን ግዴታውን በአግባቡ ያልፈፀመ(ያልተወጣ) እንደሆነ ወይም የፈፀመው ፍፁም ባልሆነ አኳኃን ከሆነ ስለመሆኑ በፍ/ብ/ህ/ቁ 1784;1785(2).(1)"የሰ/መ/ቁ 66935 ቅፅ 13 ላይ ሰፍሯል።

@Ethiolegalissues

ማስታወቂያ

የአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት የፍትሕ ባለሙያዎች ማሠልጠኛና የሕግ ምርምር ኢንስቲትዩት በክልሉ ሥር በሚገኙ ወረዳዎች ዳኛ ወይም ዐቃቤ-ሕግ ሆኖ ለመሥራት ለሚፈልጉ ተወዳዳሪዎች ያወጣው ማስታወቂያ

ብዛት፡- 300
የመመዝገቢያ ጊዜ፡- ከታኅሳስ 30 እስከ ጥር 13 ቀን 2017 ዓ.ም

➮ Arbaminch University
For Law graduates both LLB & LLM

#ኢትዮጵያ

ሰሞኑን በፓርላማ የፀደቀው የጤና አገልግሎት አስተዳደር ረቂቅ አዋጅ ምን ይዟል ?

➡️ የዘር ፍሬ በመለገስ ልጅ መውለድ እንዲቻል ለመፍቀድ ቀርቦ የነበረው የአዋጅ ድንጋጌ የለበትም።

➡️ በመሣሪያ ላይ የተመሠረተ አተነፋፈስ ማቋረጥ ተፈቅዷል።

" የጤና አገልግሎት አስተዳደር ረቂቅ አዋጅ " ለ3 ወር ያህል ውይይት ሲደረግበት ቆይቶ ከቀናት በፊት በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በ9 ድመጸ ተአቅቦ ፣ 1 ተቃውሞ በአብላጫ ድምጽ ፀድቋል።

የዘር ፍሬን በመለገስ በቴክኖሎጂ በመታገዝ ልጅ መውለድ እንዲቻል እንዲፈቅድ በረቂቅ ሕጉ ተካቶ የነበረው አንቀጽ እንዲወጣ ተደርጓል።

ለጤና፣ ማኅበራዊና ልማት፣ ባህልና ስፖርት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ ተመርቶ ውይይት ሲደረግበት በነበረው ረቂቅ አዋጅ በቴክኖሎጂ የታገዘ የሥነ ተዋልዶ ሕክምና አገልግሎት የሚፈቅደው ድንጋጌ እንዲወጣ ተጠይቆ ነበር።

ድንጋጌው እንዲወጣ ያደረገው " ልጅ እንዲኖረው የፈለገ ምን ይሁን ? " ለሚለው ጥያቄ፣ የጉዲፈቻ ልጅ በበቂ ሁኔታ የሚገኝ መሆኑን ቋሚ ኮሚቴው ተነጋግሮበት በመወሰኑ ነው።

የቋሚ ኮሚቴው ምክትል ሰብሳቢ ታደለ ቡራቃ (ዶ/ር) ምን አሉ ?

" ድንጋጌው ከረቂቁ እንዲወጣ የተደረገው ወላጆች ልጅ ለመውለድ ያላቸውን ፍላጎት ሳይሆን፣ ሕግ አውጪው የሚወለዱ ልጆች የማኅበረሰብ ቀውስ እዳያጋጥማቸው በማሰብ፣ ከእምነትና ከማኅበረሰብ መስተጋብር ጋር የተጣጣመ ሕግ መውጣት እንዳለበት ታስቦ ነው።

በተጨማሪም ከሕገ መንግሥቱ ጋር የሚጋጭ ድንጋጌ ማውጣት ስለማይፈቀድ ነው።

ለተጋቢ ባለትዳሮች ፍላጎት ሲባል ይህ ሕግ ወጥቶ የሚወለደውን ሕፃን መብት መጋፋት አያስፈልግም።

ይሁን እንጂ የፀደቀው ሕግ በጋብቻ የተጣመሩ ባለትዳሮች ያለ ልገሳ የራሳቸውን የዘር ፍሬ ብቻ በመውሰድ፣ በቴክኖሎጂ የታገዘ የሥነ ተዋልዶ ሕክምና ማግኘት እንዲችሉ ፈቅዷል " ብለዋል።

ለፓርላማ ቀርቦ የነበረው ረቂቅ ሕግ በቴክኖሎጂ የታገዘ የሥነ ተዋልዶ ሕክምና አገልግሎት ተጠቃሚዎች፣ በሕጋዊ ጋብቻ የተጣመሩ ወይም ተፈጥሮአዊ በሆነ መንገድ ልጅ መውለድ የማይችሉ መሆናቸው በዘርፉ ባለሙያ ሲረጋገጥ እንደሆነ ይል ነበር፡፡

የምክር ቤት አባላት የዘር ፍሬን በሕጉ ከተፈቀደው ውጪ አሳልፎ የሰጠ አካል ከተገኘ በወንጀል ሕግ ተጠያቂ እንዲሆን ጥሪ አቅርበዋል።

በሌላ በኩል ፤ በአዋጁ አንቀጽ 14 በመሣሪያ ብቻ የተመሠረተ የአተነፋፈስ ሥርዓት ስለሚቋረጥበት ሁኔታ ድንጋጌ ተቀምጧል፡፡

በዚህ ድንጋጌ በመሣሪያ ላይ ብቻ የተመሠረተ የአተነፋፈስ ሥርዓትን ማቋረጥ የሚቻለው፣ የልብና የመተንፈሻ አካላት የአሠራር ሥርዓት መመለስ በማይችልበት ደረጃ ሥራቸውን ሲያቆሙ ወይም የአንጎል ሞት ሲረጋገጥ ብቻ ነው።

አፈጻጸሙ አግባብነት ባላቸው ሶስት ባለሙያዎች ሲረጋገጥ ብቻ እንደሆነ ተደንግጓል፡፡

ይህ መረጃ ባለቤትነቱ የሪፖርተር ጋዜጣ ነው።

@tikvahethiopia

#የፌዴሬሺን_ምክር_ቤት_ውሳኔ_በዐይነ_ስውራን_ጉዳይ
ፌ/ም/መ/ቁ. 019/08

"የዳኝነት ሥራ ተፈጥሯዊ ባሕርይ  ማየት የተሳናቸው ሰዎችም ተመጣጣኝ ማመቻቸት ከተደረገላቸው ሊሠሩ የሚችሉት ሙያ ስለሆነ  'ማየት የተሳናቸው ሰዎች የዳኝነት ሥራን መሥራት አይችሉም' የሚል ልማዳዊ አሠራርን በመከተል ከዳኝነት ዕጣ ድልድል ውጭ በማድረግ በዐቃቤ ሕግነት የመመደብ ውሳኔ ማየት የተሳናቸው ሰዎች በመረጡት ሙያ የመሰማራት እንዲሁም ሕገ መንግሥታዊ የእኩልነት መብታቸውን የሚጋፋ ስለሆነ በሕገ መንግሥቱ አንቀጽ 41(2)፣ 25 እና 9(1) መሠረት ተፈጻሚነት የለውም።" -የፌደሬሽን ም/ቤት የሕገ መንግሥት ትርጉም ውሳኔ ሰጥቷል።

ዋስትና ድጋሚ መነሳት የሚችል እና የወ/መ/ስ/ስ/ህ/ቁ 74 በሰፊው የተተረጎመበት እና ለክስ መመስረቻ 15 ቀን ከተሰጠ በኋላ በዚህ ጊዜ ውስጥ ክስ ካልተመሰረተ አዲስ ነገር በመሆኑ የዋስትና ጥያቄ ማንሳት እንደሚቻል ትርጉም የተሰጠበት የሰበር ውሳኔ።

@Ethiolegalissues