#Мақола
Ислоҳни ўзингиздан бошланг
Мусулмонлар оиласида ҳақиқий тарбия кўрган фарзанд ҳеч қачон катталарга ҳурматсизлик қилмайди. Беҳаёлик, бадхулқлик, ўзбилармонлик иллатларига чалинмайди. Таассуф, бугунги кунда интернет орқали ижтимоий тармоқларда авж олаётган “Оммавий маданият” намойишлари йигит-қизларимизни юқоридаги иллатларга етакламоқда. Зимдан кириб келаётган бу хатар замирида менталитетимизга мутлақо зид, оилаларни таназзулга, парокандаликка бошлайдиган, меҳр-оқибатдан йироқлаштирадиган худбинлик, инсоннинг фаҳм-фаросатини ўтмаслаштирадиган қабиҳ ишлар ётади. Сайтлар ва ижтимоий тармоқлар орқали ёшларни бу йўлларга бошлаётганлар сони ортиб бормоқда. Бу “маданият” тарафдорлари тақдим этаётган маълумот ва ахборотлар турли кино, сериал, реклама каби кўринишларда тарқатилмоқда.
Бунга қарши тура олиш, маънавий иммунитет ҳосил қилиш учун эса минг йиллик синовлардан ўтган қадриятларимиз, урф-одатларимизни мукаммал билиш ва амал қилиш даркор.
Мабодо, шундай вазиятга тушиб қолганлар бўлса, ҳеч бўлмаганда «Бу кўринишдаги “маданият”ни ким, қандай мақсадда ва нима учун узатяпти?» деган саволларни ўзига ўзи бериши, унга асосли жавоб топишга ҳаракат қилиши лозим. Шунда турли ғояларга кўр-кўрона эргашишнинг олди олинади.
Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳақларида: “Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз” (Қалам сураси, 4-оят), деди.
Одамлар сизни камбағал, кийимлари эски, уйи замонавий эмас, дейишса, эътибор берманг. Аммо хулқи ёмон, тарбиясиз экан, дейишса ёхуд фарзанди беодоб-ахлоқсиз, дейишса, тезда ўзингизни ислоҳ қилиб олинг. Зеро, момоларимиз гўзал хулқ билан безаниш, ёмонлик қилганга ҳам яхшилик қайтариш каби ахлоқ-одобларни ўргатиб келишган. Бу ўз ўрнида гўзал самара берган.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам: “Мен гўзал хулқларни мукаммал қилиш учун юборилдим” (Имом Бухорий ривояти), деганлар.
Яна бир ҳадисда у зот соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Менга энг суюклингиз ва қиёмат куни менга жойи яқин
бўладиганларингиз гўзал хулқлиларингиздир” (Имом Термизий ривояти), деганлар.
Ҳақиқий мусулмон гўзал хулқлар билан безаниб-зийнатланиб, ёмон хулқлардан узоқ бўлган кишидир.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобалардан бири Уқба ибн Омир розияллоҳу анҳуга бундай деганлар: “Эй Уқба, сенга дунё ва охиратнинг энг афзал хулқи нималигини айтайми? Сендан алоқани узганлар билан алоқа ўрнатасан, сенга зулм қилганларни кечирасан, сени маҳрум қилганга яхшилик қиласан” (Имом Аҳмад ривояти), деганлар.
Гўзал ахлоқни бир четга суриб,қариндошлик ришталарини узаётганлар, ота-онадан воз кечаётганлар, бегуноҳларга зулм қилаётганлар, маҳрум қилаётганлар бу ҳақда бир ўйлаб кўришсин...
Гўзал хулқни, аввало, ўзимиздан бошлашимиз, сўнгра яқинларимиз, атрофимиздагиларга сингдиришимиз, фарзандларимизни одоб-ахлоқ асосида тарбия қилмоғимиз лозим. Шунда улар соф исломий тарбияни биздан ўрганиб, ҳар хил оқимлар таъсирига тушиб қолишмайди. Гўзал хулқ ўрганишлар, кузатишлар, ҳаракатлар натижасидир. Масалан, сизнинг хулқингиз ёмон бўлиши мумкин, лекин ўз камчилигингизни англаб, уни бартараф этиб, хушхулқ инсонларга эргашсангиз, атрофингиздагилар, фарзандингиз сиздан намуна олади.
Улуғбек ЖИЯНОВ,
“Мир Араб” олий мадрасаси ўқитувчиси
"Мўминалар" журнали, 3-сон, 2024 йил
@muminalaruzb
