Mewda Media

بۆچى بودجه‌ په‌سه‌ند كرا و نرخى سووته‌مه‌نى دانه‌به‌زی؟ "هۆكاره‌كه‌ى بزانه‌".....مه‌ودا میدیا-
ئه‌گه‌رچى له‌ رابردوودا باس له‌وه‌ده‌كرا كه‌ بودجه‌ى عیراق په‌سه‌ند بكرێت نرخى سووته‌مه‌نى و به‌تایبه‌ت نرخى به‌نزین هه‌رزان ده‌بێت، به‌ڵام نه‌ك هه‌رزان نه‌بوو به‌ڵكو نرخه‌كه‌ى زیاتر به‌رزبووه‌وه‌.
د. غالب محه‌مه‌د، ئه‌ندامى پێشووى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عیراق بۆ مه‌ودا میدیا رایگه‌یاند "عیراق خۆى نه‌وتى خاو به‌رهه‌م ده‌هێنێت و به‌ سفر دۆلار ده‌یدات به‌ پاڵاوگه‌ى خۆى، كه‌ به‌ حوكمى ده‌یپاڵێوێت و به‌ حكومى ده‌یفرۆشێته‌وه‌ به‌ هاوڵاتییان".
وتیشى "به‌ڵام هه‌رێم نه‌وته‌ خاوه‌كه‌ ده‌دات به‌ پاڵاوگه‌ نایاساییه‌كانى خۆى به‌ نرخێكى هه‌رزان و به‌ نرخێكى گران ده‌یفرۆشنه‌وه‌ به‌ هاوڵاتییان له‌به‌ر ئه‌وه‌ى پاڵاوگه‌كان نزیكه‌ له‌ خۆیانه‌وه‌ و سووده‌كه‌ى بۆ خۆیانه‌".
روونیشیكرده‌وه‌ "له‌ یاسای بودجه‌ نرخى نه‌وت نه‌نووسراوه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر حكومه‌تى هه‌رێم نه‌وت راده‌ست بكات، ئه‌وكاته‌ ده‌توانرێت داواى شایسته‌ى هه‌رێم بكرێت و له‌ سه‌ر بنه‌ماى نه‌وت له‌ عیراقه‌وه‌ بڕى هه‌رێمى كوردستان ده‌نێردرێت، به‌ڵام حكومه‌تى هه‌رێم پابه‌ند نابێت و نه‌وت راده‌ست ناكات".

عیراق رێگرى له‌ به‌ قاچاغ بردنى نه‌وت ده‌كات له‌ سنووره‌كانى ئێران و توركیاوه‌ .........مه‌ودا میدیا-

ئه‌ندامێكى پێشووى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عیراق رایده‌گه‌یه‌نێت "حكومه‌تى عیراق داواى له‌ ئێران و توركیا كردووه‌ كه‌ رێگرى بكات له‌ به‌قاچاغ بردنى نه‌وت و به‌رهه‌مه‌نه‌وتیه‌كانى تر له‌ سنووره‌كانیانه‌وه‌".

د. غالب محه‌مه‌د، ئه‌ندامى پێشووى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عیراق بۆ مه‌ودا میدیا رایگه‌یاند "رۆژانه‌ 320 هه‌زار به‌رمیل به‌ قاچاغ هه‌نارده‌ ده‌كرێت و زۆر ئیشیان له‌سه‌ر كردووه‌ و راگه‌یاندنه‌كانى عه‌ره‌بی و په‌رله‌مانتارانیان ئاگادار كردووه‌ته‌وه‌، تا گه‌شتنه‌ ئه‌وه‌ى حكومه‌تى عیراق به‌ڵینیدا رێگرى بكات".

وتیشى "دواى ئه‌وه‌ى حكومه‌تى عیراق رێكه‌وتنى ئه‌نجامدا له‌گه‌ڵ حكومه‌تى هه‌رێم، به‌ دۆزینه‌وه‌ى كۆمپانیایه‌كى بیانى بۆ رێكخستنه‌وه‌ى كه‌رتى نه‌وت، هه‌روه‌ها رێككه‌وتن له‌ سه‌ر ئه‌وه‌ى له‌ برى 36 دۆلار بڕى 16 دۆلار به‌ كۆمپانیاى به‌رهه‌مهێنه‌ر بدرێت".

ئاماژه‌ى به‌وه‌شكرد "دواى ئه‌وه‌ش بۆیان ده‌ركه‌وت به‌ قاچاغ بردنى نه‌وتى خاو و نه‌وتى ره‌ش و به‌رهه‌مه‌نه‌وتییه‌كان، وه‌ك به‌نزین و غاز و نه‌وتى سپى به‌رده‌وامه‌ و به‌ ترانزێتى ئێران و توركیا له‌و رێگه‌یه‌وه‌ به‌ قاچاغ هه‌نارده‌ ده‌كرێت".

د. غالب محه‌مه‌د، روونیشیكرده‌وه‌ "له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ئه‌و مه‌رزانه‌ى ئه‌و سنوورانه‌ له‌ ژێر كۆنترۆڵى عیراقدا نییه‌، بۆیه‌ ناچار بووه‌ و ئێستا نووسراوى ئاراسته‌ى وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى كردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌ویش وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى ئێران و توركیا ئاگادار بكاته‌وه‌ و رێگرى بكرێت، چونكه‌ ئه‌وه‌ نایاساییه‌ و ده‌بێت له‌ لایه‌ن كۆمپانیای سۆمۆوه‌ بفرۆشرێت، به‌ڵام ئه‌م جۆره‌ فرۆشتنه‌ له‌ لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارانى هه‌رێمه‌وه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ى كۆمپانیای سۆمۆ، كه‌س نازانێت داهاته‌كه‌ى بۆ كوێ ده‌ڕوات".

سه‌باره‌ت به‌وه‌ى حكومه‌تى عیراق بۆچى ناتوانێت رێگرى له‌ به‌قاچاغ بردنى نه‌وت بكات، ئه‌وه‌ى خسته‌ڕوو "له‌به‌ر ئه‌وه‌ى مه‌رزه‌كان له‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتى ئه‌واندا نییه‌، ناتوانن مه‌گه‌ر به‌و رێگه‌یه‌ى هێز بهێنن كه‌ ئه‌وه‌ش پێویستى به‌ ره‌زامه‌ندى دوو له‌سه‌ر سێى ئه‌ندامانى په‌رله‌مانه‌".

هۆكارى زیاتر گرانبوونى نرخى به‌نزین ئاشكرا ده‌كرێت..... مه‌ودا میدیا-

له‌ئێستا باس له‌ گرانبوونى نرخى به‌نزین ده‌كرێت بۆ هه‌ر لیترێك 25 دینارى چووته‌ سه‌ر و وته‌بێژى بازاڕى سووته‌مه‌نى سلێمانىش رایده‌گه‌یه‌نێت "به‌شێك له‌ هۆكاره‌كه‌ى بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ حكومه‌تى هه‌رێم ئێستا بۆ هه‌ر تۆنێك 10 دۆلار گرانتر نه‌وتى خاو ده‌دات به‌ پاڵاوگه‌كان و بازرگانانیش ناچارن نرخه‌كه‌ى زیاد بكه‌ن".

سه‌ربارى ئه‌وه‌ى نرخى به‌نزین له‌ به‌رزیدایه‌، به‌ڵام له‌ ئێستادا نرخه‌كه‌ى زیاتر به‌رز ده‌بێته‌وه‌ و بۆ هه‌ر لیترێك 25 دینارى تر زیاتر بووه‌ و نرخى لیترێك به‌نزینى نۆرماڵ له‌ 925 دیناره‌وه‌ بووه‌ته‌ 950 دینار.

له‌و باره‌یه‌وه‌ رامیار رزگار، وته‌بێژى بازاڕى سووته‌مه‌نى سلێمانى بۆ مه‌ودا میدیا رایگه‌یاند "به‌شێكى هۆكاره‌كه‌ى بۆ نه‌بوونى مه‌نه‌فێس و بۆجه‌ر له‌ ناوه‌ڕاست و باشوورى عیراق بۆ هه‌رێمى كوردستان ده‌گه‌رێته‌وه‌ و به‌شێكى دیكه‌ى گرانى نرخى نه‌وتى خاوه‌ له‌ رێگه‌ى حكومه‌تى هه‌رێمه‌وه‌ كاتێك ده‌یدات به‌ پاڵاوگه‌كان".

وتیشى "ئێستا حكومه‌تى هه‌رێم بۆ هه‌ر تۆنێك له‌ نه‌وتى خاو 10 دۆلار گرانتر ده‌یدات به‌ پاڵاوگه‌كان و ئه‌وه‌ش كاریگه‌رى گه‌وره‌ ده‌خاته‌ سه‌ر نرخى به‌نزین و گرانبوونى".

عەلی باپیر: لە بڕیاری بایكۆتى په‌رله‌مان پەشیمان نابینەوە
عەلی باپیر، سەرۆكی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە چوارچێوه‌ى كۆبوونەوەیەكدا كه‌ لەگەڵ کاندیده‌كانى حزبەكەی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان ئه‌نجامیدا، ئاشكرایكرد "لە بڕیاری بایكۆتی پەرلەمانی دیزاینكراو، هەرگیز پەشیمان نابنەوە".

بڕیارێكى تایبه‌ت بۆ گه‌شتیاران ده‌ركرا ... مه‌ودا میدیا-
وەزارەتی گواستنەوەی عیراق رایده‌گه‌یه‌نێت "لە رۆژانی سەرژمێریدا گەشتە ئاسمانییەکان بەردەوام دەبن و لە رێگەی تکتی فڕۆکەکانیانەوە رێگە بە گەشتیاران دەدرێت لەکاتی قەدەغەی هاتوچۆ لە ناوشاردا هاتوچۆ بکەن".
مەیسەم سافی، وتەبێژی وەزارەتی گواستنەوەی عیراق ئاماژه‌ى به‌وه‌كردووه‌ "لە رۆژانی قەدەغەی هاتوچۆی تایبەت بە سەرژمێریی گشتی، گەشتە ئاسمانییەکان لە فڕۆکەخانەکانەوە بەپێی خشتەی گەشتە ئاسمانییەکان بەردەوام دەبن".
راشیگه‌یاندووه‌ "گەشتیاران دەتوانن تکتی فڕۆکە و پاسپۆڕت بەکاربهێنن بۆ تێپەڕبوون لە خاڵەکانی پشکنین".
روونیشیكردووه‌ته‌وه‌ "بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش لەگەڵ دەزگا ئەمنییەکان هەماهەنگن بۆ ئاسانکاری لە جووڵە و هاتوچۆكردن".

ئەحمەد حاجی رەشید، ئه‌ندامى سه‌ركردایه‌تى كۆمه‌ڵى دادگه‌رى كوردستان ده‌ڵێت "پێیان وتین، کورسیتان بۆ زیاد دەکەین، وتمان، کورسی خۆتان بۆ خۆتان".
ده‌شڵێت "به‌ڵگه‌ى ته‌واوه‌تیمان هه‌یه‌ كه‌ ئه‌و په‌رله‌مانى كوردستان دیزاین كراوه‌".
ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدایه‌، كۆمه‌ڵى دادگه‌رى كوردستان بڕیاریداوه‌ به‌شدارى ئه‌م خوله‌ى په‌رله‌مانى كوردستان نه‌كات و سووریشن له‌ سه‌ر بڕیاره‌كه‌یان.

ده‌سته‌یی دادوه‌ریی له‌ باره‌ى كۆى تانه‌كان له‌سه‌ر هه‌ڵبژاردن بڕیاریدا....مه‌ودا میدیا-

وتەبێژی کۆمیسیۆن رایده‌گه‌یه‌نێت "لە کۆی 41 تانە كه‌ لە سەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان پێشكه‌شكرابوون، ئەمڕۆ شه‌ممه‌، دەستەی دادوەریی 38 تانەی یەکلایی کردەوە و هه‌موویانى رەتکردەوە".

جومانە غەلای، وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عیراق ئاشكراشیكرد "لە ماوەی 7 رۆژدا له‌ لایه‌ن ئەنجومەنی کۆمیسیارانه‌وه‌ وەڵامی هه‌موو تانەکانی درایه‌وه‌ و پاشان بۆ دەستەی دادوەریی نێردران".

وتیشى "دەستەى دادوه‌ریی کاری ئەنجومەنی کۆمیسیارانی بە پەسند دانا و هه‌موو ئەو تانانەی رەتکردەوه‌".

وته‌بێژه‌كه‌ى كۆمیسیۆن روونیشیكرده‌وه‌ "سێ تانه‌ ماوه‌ ئه‌وانیش لەم هەفتەیەدا دەستەی دادوەریی یەکلاییان دەکاته‌وه‌".

له‌ 41 تانه‌ كه‌ له‌ هه‌ڵبژاردن دراوه‌، 28 تانه‌یان نێردراون بۆ دەستەی دادوەریی
جومانە غەلای، وتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عیراق ئاشكرای كرد "كۆى گشتى ئه‌و تانانه‌ى لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دراون 41 تانه‌یه‌ و 28 تانه‌یان بۆ دەستەی دادوەریی نێردراون و لە 10 رۆژدا یەکلایی دەکرێنەوە".
وتیشى "پاش ئه‌وه‌ى هه‌موو تانەکان یەکلایی كرانه‌وه‌، ئەنجومەنی کۆمیسیاران ئەنجامی هەڵبژاردن پەسند دەکات".
ئەمڕۆ هەینی بە رووداوی راگەیاند، "لە کۆی 41 تانە کە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دراون، 28یان رەوانەی دەستەی دادوەری کراون. ئەو 13 تانەیەش کە ماون بەرایین و وەڵامەکانیان ئامادە دەکرێت، لە رۆژانی داهاتوودا رەوانەی دەستەی دادوەرییان دەکەین."

عیراق له‌ باره‌ى مووچه‌ و داهاته‌وه‌ هۆشدارى ده‌داته‌ هه‌رێم .... مه‌ودا میدیا-
عیراق له‌ باره‌ى پابه‌ند نه‌بوونى حكومه‌تى هه‌رێم به‌ رێنماییه‌كان له‌ چوارچێوه‌ى مووچه‌ و داهاتى نانه‌وتییه‌وه‌ هۆشداری ده‌داته‌ هه‌رێم.
به‌پێى ئه‌و زانیارییانه‌ى ده‌ست مه‌ودا میدیا كه‌وتووه‌، وردبینى له‌ لیستى مووچه‌ بۆ مانگى 10ى مووچه‌خۆرانى هه‌رێم، له‌ لایه‌ن وه‌زاره‌تى دارایی عیراق ته‌واوبووه‌ و وه‌زاره‌ته‌ داوای داهاتی نانەوتی ئەمساڵ و ئەو قەرزانەى كردووه‌ كه‌ ساڵی رابردوو بە حكومەتی هەرێمی داوە، هاوكات وه‌زیرى داراییش به‌ نووسراوێك ئاگادار كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ حكومه‌تى هه‌رێم پابه‌ندى به‌شێك له‌ رێنماییەکانى بەغدا نەبووە.
هه‌ر به‌پێى زانیارییه‌كان، داواكارییه‌كه‌ى عیراق له‌ نووسراوێكدایه‌ بۆ رەوانەكردنی داهاتی نانەوتی چوار مانگی رابردووی ئەمساڵ و سه‌رجه‌م ئەو قەرز و پێشینانەی كە ساڵی رابردوو بە هەرێمی كوردستان دراوە بۆ مووچە كە زیاتر لە چوار ترلیۆن دینارە، له‌ ئێستاشدا به‌غدا چاوەڕێی هەرێمه‌ تاوه‌كو وەڵامی نووسراوەكە بداتەوە.
هه‌روه‌ها بە راپۆرتێکیش تەیف سامى، وه‌زیرى دارایی عیراق ئاگادار کراوەتەوە، کە هەرێم پابەندى بەشێکى رێنماییەکانى بەغدا نەبووە.

كه‌ى كابینه‌ى نوێى حكومه‌ت پێكده‌هێندرێت؟ ....مه‌ودا میدیا-

پرۆسەی ھەڵبژاردن بۆ خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان کۆتایی ھاتووە و دەرگای تانەدانیش بە رووی پرۆسەکە داخراوە و ئێستا کاتی پێکھێنانی کابینەی نوێى حکومەتی ھەرێمی کوردستانە.

لە رۆژی 20ی 10ی 2024، پرۆسەی دەنگدانی گشتی بۆ خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو، و دوای 10 رۆژیش، لە30ی ھەمان مانگ، کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عیراق ئه‌نجامی کۆتایی ھەڵبژاردنی راگەیاند و رۆژی دواتریش دەرگای بە رووی تانەدان لە پرۆسەکە لەلایەن لایەنەسیاسییەکان و کاندیدەکانەوە کردەوە، کە بە وتەی وتەبێژی کۆمیسیۆن، سێ تانە لەسەر ئەنجامەکان تۆمارکراون، بەجۆرێک دوو لە تانەکان لە نووسینگەی دهۆک و دانەکەی تریان لە نووسینگەی سلێمانی تۆمارکراوە، لە هەولێریش هیچ تانەیەک تۆمار نەکراوە.

بەپێی ئەنجامی کۆتایی کۆمیسیۆن باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عیراقیش، پارتی دیموکراتی کوردستان بە 39 کورسی یەکەمی هەڵبژاردنەکەیە و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە 23 کورسی دووەمە و بە 15 کورسیش جووڵانەوەی نەوەی نوێ سێیەمە، بەدوای ئەوانیشدا یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستان 7 کورسی، رەوتی هەڵوێست چوار کورسی، کۆمەڵی دادگەریی کوردستان سێ کورسی، بەرەی گەل دوو کورسی و گۆڕان و هاوپەیمانیی هەرێمی کوردستانیش هه‌ریه‌كه‌یان، یەک کورسییان بەدەستهێناوە.

ئێستا كاتی پێکھێنانی حکومەتی نوێیە و ھاوڵاتییان لە چاوەڕوانی ئەوەدان بە زووترین کات ئەم کابینە نوێیەی حکومەت پێکبھێندرێت و لایەنەسیاسییەکان بێ گوێدانە بەرژەوەندییە حزبییەکانیان و لە سەربنەمای بەرژەوەندیی نەتەوەیی رێکبکەون.
لەوچوارچێوەیەشدا، بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست مەودا میدیا کەوتووە، مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان، به‌ مه‌به‌ستى پێکهێنانی کابینەی دەیەم، لیژنەیەکی دانوستاندن لەگەڵ لایەنەسیاسییەکان پێکده‌هێنێت.

هه‌ربه‌پێى زانیارییه‌كان، لەم رۆژانەدا مەکتەبی سیاسیی یه‌كێتى کۆدەبێتەوە و بڕیاری یەکلاکەرەوە دەدات، كه‌ لە پێكهێنانى کابینەی نوێى حكومه‌تدا یه‌كێتى مەرجەكانى چی دەبن؟.

ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدایه‌، تاوه‌كو ئێستا كه‌ زیاتر له‌ 15 رۆژ به‌ سه‌ر هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستاندا تێپه‌ڕیوه‌ و هیچ كۆبوونه‌وه‌ و دانوستاندنێك له‌ نێوان لایه‌نه‌سیاسییه‌كان ئه‌نجام نه‌دراوه‌ و دیاریش نییه‌ كه‌ى كابینه‌ى ده‌یه‌مى حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان پێكده‌هێندرێت؟، به‌پێى چاوه‌ڕوانكراوییه‌كانیش پێ ناچێت به‌ ئاسانى و به‌م نزیكانه‌ حكومه‌ت پێكبهێدرێت.