МӘДӘНИ ҖОМГА

Роберт Миңнуллин: «Махмыр...» 😌

Бар иде гаярь заманнар!
Ул чаклар безгә таныш.
Бөерләрдән чыга иде
Ул чакта безнең тавыш!
Күкрәкләр безнең киң иде,
Башлар югары иде…
Безнең ниятләребез дә
Изге, догалы иде…
Әлләкем булып тоелдык
Үзебезгә үзебез.
Эшләгән эштәй тоелды
Сөйләгән һәр сүзебез…
Матур гына башладык без,
Ләкин бик тиз ташладык:
Кунак җыйдык, мәҗлес кордык,
Эчтек тә без, ашадык…
Җиң сызганып, тирләп-пешеп,
Зур эшләргә керештек:
Сабантуйдан – Сабантуйга,
Аштан ашка йөрештек,
Биедек тә, җырладык та,
Туйладык та уйнадык.
Көн дә бәйрәм һәм көн дә туй
Булыр диеп уйладык…
Менә шулай…
Бәйрәмнәрнең
Чыга хәзер махмыры.
Ничек бетәсе билгеле
Махмырларның ахыры…
 
Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kykregemde-shigyir-utyim-saumyi/robert-minnullin-maxmyr

Ангинадан – канәфер 📌

5 канәфер кадагын төеп, 1 стакан кайнар сөткә салалар да, бераз суыткач, һәр йотымны озаклап авызда тотып, эчеп бетерәләр. Яисә 10 данә канәферне 250 мл кайнар суга салып, төнәтәләр һәм шуның белән көненә 4 тапкыр авызны чайкыйлар. Зарарлы бактерияләрне юк итү өчен, 1 канәфер кадагын кәнфит кебек суырырга кирәк, бүленеп чыккан селәгәйне йота баралар, туйдыргач, канәферне чәйнәп йоталар – ул эчтәге суалчаннарны да үтерә. 

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-16-22-noiabr

Айдар Хәлим:
«Кара төннең карасында» 😳

Минем сезгә моннан егерме-егерме биш еллар чамасы элек үзем белән булган вакыйганы сөйлисем килә.

Сентябрь башлары иде. Туган авылыма кайту уе белән Әкчиннән Миякәгә килеп төштем. Анда яшәп яткан ерак туганым Сабирҗан белән киленем Рәгыйдә бик теләп үзләренең «Запарай»ларында Кәркәлетамакка ук илтеп куярга булдылар. Көзгә кереп килгәндә, уҗым арышы чәчкән чорда була торган вак күзле яңгырга да (аларны бездә спас яңгырлары диләр) карамыйча – озын-озак уйлап тормыйча, авылга каратып юлга да чыктык. Әнәч авылының аргы очында, «хәзер туктыйм-хәзер туктыйм» дип иренеп кенә типченеп яткан Миякә инешен үткәч, егерме елдан артык күрмәгән…

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/dbi-skhif/aidar-xalim-kara-tonnen-karasynda

Рифат Җамал:
«Син киткәндә шундый горур идең...» 🥺

Син киткәндә шундый горур идең,
Әйтерсең лә сиңа мин тездән.
Шуңадырмы, җаның тоймады күк
Сагынасыңны мине бик тиздән.
Сагынырсың әле якты көндә
Минем чәчәкләрнең исләрен.
Кара төндә сине җылытырлар
Сиңа булган кайнар хисләрем. Сагынырсың минем кочагымны,
Җаның эреткән татлы назымны.
Сагынырсың минем белән булган
Һәр көнеңне, көзең, языңны.
Сагынырсың. Мин беләмен синең
Кайтасыңны киткән юлыңнан.
Кире кайтып, мине эзләрсең дә
Сагынырсың, җаным.
Мин булмам! 

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kykregemde-shigyir-utyim-saumyi/rifat-amal-sin-kitkanda-sundyi-gorur-iden

Чөгендерле салат 😋

1 чөгендер, 1-2 кишер, 4 йомырка, 200 г төшсез кара җимеш, 150 г сыр, 100 г әстерхан чикләвеге, 2-3 бүлем сарымсак, майонез кирәк. Пешкән чөгендер, кишерне һәм алдан җебетеп куелган кара җимешне вак кына турыйлар. Сырны һәм пешкән йомыркаларны угычтан уалар. Чикләвекне пычак белән ваклыйлар. Сай тәлинкәгә башта чөгендер, аннары кара җимеш, кишер, йомырка, сырны катламлап җәяләр, һәр катлам өстенә уылган сарымсак  кушылган майонез сылап баралар. Иң өскә чикләвек һәм  туралган яшел укроп яки петрушка сибәләр.

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-9-15-noiabr

Зәңгәр кашлы көмеш алка 🥺

Аңа барысы да сәерсенеп карады. Эскалаторга керү юлында көлешеп торган сакчы егетләр дә Айдар Гаязовичны күргәч, кинәт җитдиләнеп, үрә каттылар. Казан метросы өчен ул «бик важный» һәм көтелмәгән, шул ук вакытта куркыныч та кунак кебек иде. Өстендәге көлсу пиджагы, чалбар балагыннан күренеп торган затлы түфли башлары, яңалыгын әле һаман искәртеп торучы әчкелтем күн исен җуярга да өлгермәгән юка портфеле дә метроның гадәти пассажирларыннан бик тә, бик тә үзгә иде аның. Дөрес, хәзер затлы кием белән берәүне дә шаккатыра торган заман түгел, әмма Айдар Гаязовичта тирә-юньдәге һәркемне сискәндереп, үзенә төбәлдерүче нәрсәдер бар. Ул…

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/dbi-skhif/zangar-kasly-komes-alka-1732002896

Фәйрүзә Исмәгыйлева: «Авылымда печән чоры» ☺️

Шушы чорда күңел нечкәрә –
Авылымда печән чоры бит.
Кыңгыраулар зеңләп авалар –
Болыннарда чалгы чыңы бит.
Әй, саумы сез, чатырлар ясап,
Печән саклап кунган болыннар!
...Күптән инде эш атлары булган
Бездәй чабып йөргән колыннар...
Үзебез дә бүтән инде без –
Аh, бу гомерләрнең үтүе! ...Йөрәк тибешенә кушылган
Әткәйләрнең чалгы чүкүе!
Бер моң булып күчкән күңелгә
Үлән шавы, кошлар тавышы.
...Ат күзенә сеңгән мәңгегә
Ул чакларның якты сагышы!
Йә килегез, ут тергезик бер,
Йолдыз алыйк әле күкләрдән!
Кайтавазы булып яшьлекнең
Балкып янсын әле үткәннәр!

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kykregemde-shigyir-utyim-saumyi/fairuza-ismagyileva-avylymda-pecan-cory

Минск татарларыннан күп сәлам 👋🏼

Шамил Садыйков видеосы

Варикоздан – алма 📌

Кан тамырлары варикоз киңәйгәндә, уртача зурлыктагы өч алманы эмальләнгән кәстрүлдәге 1 литр кайнар суга салып, яхшылап төреп, җылы урында дүрт сәгать төнәтәләр. Аннары алмаларны суда килеш төяләр дә, сөзәләр. Иртән ач карынга һәм кичке аштан соң ике сәгать үткәч, 100 мл алма төнәтмәсен 1 чәй кашыгы бал белән эчәләр.

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-9-15-noiabr

Халидә Бигичева: “Хыялларым тормышка ашып тора”
(ВИДЕО) 😌

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/shheslrebez/xalida-bigiceva-xyiallarym-tormyska-asyp-tora

Прополис сихәте 📌

Кан тамырларын “начар” холестериннан чистарту өчен, көненә 3 тапкыр, ашарга 30 минут кала, 30 мл суга 7 тамчы 4 процентлы прополис төнәтмәсе салып эчәргә кирәк. Дәва курсы – 4 ай.

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-9-15-noiabr

Таякка калганнарны аяклы итәрбез 🥺

Буразнага йөзтүбән капланып, ике кулы белән билен тотып, яман ыңгырашып ятучы Мәрзыя янына әле генә мәктәптән кайтып кергән уналты яшьлек улы Малик йөгереп килде. Китап-дәфтәрләр тулы кара зәңгәр рюкзагын яшен тизлегендә иңеннән салып болдырга чөйде дә, әнисе янәшәсенә чүгәләде.

- Әни, нык авыртамы? Тагын билең “ычкындымы”ни? Аз гына түз инде, хәзер өйгә алып кереп яткырам. Бер сәгатьтән Духтыр Илдар абый эштән кайтып җитәргә тиеш. Аягыңа баса алмасаң, аны чакырып төшәрмен. Җан дустым Илдусның әтисе бит ул, гозерләп сорасам, кире какмас әле…

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/dbi-skhif/taiakka-kalgannarny-aiakly-itarbez

Ренат Харис:
«Алманың хушлашу сонеты» 😌

Мин иртәгә синнән китәрмендер –
үзәгемне нидер кимерә...
Ләкин белмим – кая төшәрмендер,
Җиргә төшсәм, аны җимерәм.
Шундый авыр бит мин!
Белми кем дә:
кайчан, кайда, ничек җыйганмын,
ботагыңда торып көн дә, төн дә,
авырлыгын бөтен җиһанның!
Ничек сынмыйсың син?
Аңлап китим!..
Нинди максат белән яшисең –
шул сереңне кабат җиргә илтим...
Миндәй алма синдә меңләгән...
Җир һәм кояш арасына бит мин
зерә үләр өчен менмәгән!

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kykregemde-shigyir-utyim-saumyi/renat-xaris-almanyn-xuslasu-sonety

Йөрәккә дәва 📌

200 әр г йөзем, кара җимеш, күрәгә, әстерхан чикләвеген һәм 3 лимонны иттарткычтан чыгаралар, 250 г бал, даруханәдән алынган 1 әр шешә гөлҗимеш ширбәте һәм дүләнә төнәтмәсе кушып, яхшылап болгаталар да, карасу төстәге пыяла банкага салып, 10 тәүлеккә суыткычка куялар. Аннары көн саен ач карынга 1 әр аш кашыгы кабалар. Елына 2 тапкыр шулай дәвалану гипертония, ишемия, атеросклероз кебек авырулардан саклый.

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-9-15-noiabr

Өч бәхеткә ия Фәнис 👏🏼

Моң, дип, башка халыкта андый төшенчә юк, дип, сөйли-сөйли авыз суларын күп корытсак та, җыр мирасыбыз­ны саклау, халыкка тарату эшендә бик сүлпән кыймылдыйбыз кебек. Хәзерге очсызлы эстрадачылар дөньяны океандай биләп алган заманда әллә нигә бер оештырылган затлы концерт – бер нәни тамчы гына. Әнә, 90 еллыгы җитсә дә, мәшһүр җырчыбыз Илһам Шакировка да Казан уртасында әле һаман һәйкәл куйганыбыз юк. Башкалада аның рухын сак­лаган музей да тиз генә булмас шикелле. Җырчы сандугачыбыз Сара Садыйкова рухы да, кайчаннан бирле сөйләп тә, сынын бастырып куймавыбызга рәнҗеп ята, билгеле. Башка җырчыларыбызның исемен телгә алу да файдасыз. Мәшһүрләргә карашыбыз әнә шундый булгач...

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/shn/oc-baxetka-iia-fanis

Бишенче буында тел югала 🥺

Педагогик хезмәткәрләрнең конференциясе кысаларында Удмуртиядә «Россиянең бердәм белем бирү киңлегендә – туган телләр» дип аталган республикакүләм фәнни-гамәли семинар узды. Ана теле (удмурт, татар, мари) укытучылары Кузебай Герд исемендәге удмурт гимназиясенә җыелдылар.

Секция утырышында Юкамен районы Починки мәктәбенең татар теле укытучысы Мәрьям Яхья кызы Арасланова татар теле дәресләрендә һәм дәрестән тыш чараларда сөйләм телен үстерү алымнары һәм методлары белән уртаклашты. Аның чыгышын һәр татарга тәкъдим итәрлек.

«Сүземне укучымның шә­җәрәсеннән башлыйсым килә. Әлеге нәсел агачында кызыл төс белән татар телен яхшы белгән, ә зәңгәр төс белән рус телендә сөйләшкән буын билгеләнгән. Төсләрдән күренгәнчә, әлеге нәселдә бишенче буында телнең югалуы күренә. Тел юк икән…

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kn-temasyi/bisence-buynda-tel-iugala

Халисә Мөдәррисова:
«Бер башы бит, бер башы!» 😌

Әйе, яшәр өчен ат кирәк. Кем белми аны? Яхшы ат булса, тагын да шәбрәк. Җигеп йөрергә атың булса, дәрәҗә инде! Моны Әхмәтгали бик яхшы аңлый. Шуңа да тормышыннан канәгать ул. Канәгать булмыйча, өйдә Сәлимәсе көтә, балалар канатланып, ояларыннан очып чыгып беттеләр, hәркайсының үз дөньясы, өй җылы, абзарда буаз сыер, кышлау күши, келәттә поши кадәр кышкылыкка суеп эленгән ике сарык түшкәсе өстенә дистәгә якын каз-үрдәк, бер читтәрәк җәйгә дип тозлап, өч литрлы ике банкага дыңгычлап тутырылган каз ите ымсындырып тора. Җәйге кичтә шул банкадагы бер-ике кисәк иттән пешкән, Сәлимә кискән токмачлы ашка әче катык катып, ике тәлинкә ашны «бөкләп» куйсаң, арулар бетеп китә. Шәп яши алар Сәлимәсе белән, мулдан. Эш кенә булсын! Атлы эш булсын. Ат – дөньяның тоткасы. Ат ашата. Арба төбендә…

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/dbi-skhif/xalisa-modarrisova-ber-basy-bit-ber-basy

Җырчы Руслан Кирамутдиновның Казанда узачак концертына ике билет уйнатабыз 🔥

Конкурс “Мәдәни җомга” газетасының “Вконтакте” төркемендә бара 🤗

https://vk.com/wall-172769170_13692

Канны чистарту 📌

Канны агулы матдәләрдән чистарту өчен, 3 атна буе мүк җиләге согы эчәргә кирәк. Беренче атнада – көненә 3 тапкыр, ашаганда, яртышар стакан; икенче атнада – көненә 2 тапкыр, өченче атнада – көненә 1 тапкыр яртышар стакан эчәләр. Яисә 400 г сарымсакны иттарткычтан чыгаралар, 800 мл лимон согы кушалар да, суыткычта саклыйлар. Көненә 1 тапкыр, ашаганда, 1 чәй кашыгы төнәтмәне 1 стакан суга кушып эчәләр. Әмма ашкайнату һәм бәвел бүлеп чыгару системалары авыруларыннан интеккән кешегә болай дәваланырга ярамый.

Тулырак: http://madanizhomga.ru/news/ayga-kyryn-karama/aiga-kyryn-karama-9-15-noiabr

Зиннур Мансуров:
«Мәңгелеккә елышу» 🥺

И-и, хәзер тәртәгә тибәрлек
хисапсыз төрдәге сәбәп бар.
Колакны бөтенләй тондырып
бетерде күкеле сәгатьләр.
Иртәнчәк йокыдан уянып,
аякка янәдән бас кына, –
һичкемгә буйсынмас минутлар
чүкечтәй суга күк башыңа.
Көннәрнең ашкынып узуы
җандагы кузларны көйрәтә. Күңелнең түрендә кыбырсып,
тиз-кызу агышлы көй ята.
Вакытның акчадай җитмәве
үзәккә үтәдер тәмамән!..
Ни өчен төшемә кергәли
бернинди сәгатьсез тәү заман?!
Әфсенгә бирелгән шикелле,
чабулап никадәр ел кичәм.
Фанилык каядыр ашыга –
Мәңгелек, мин сиңа елышам. 

Тулырак: https://madanizhomga.ru/news/kykregemde-shigyir-utyim-saumyi/zinnur-mansurov-mangelekka-elysu