کەناڵی پارێزەران و خوێندکاران⚖💼

سڵاو
پرسیارێک هەیە حەزدەکەم وەلامەکەی بەشداری بکەن..

پیاوێک ناوی (س ) ە
تا چ رادەیەک ئەم پیاوە بۆی هەیە لەسەروەت و سامانی خۆی ، یان سەروەت و سامانێک کە لە باوکیەوە بۆی ماوەتەوە مندالەکانی خۆی لێ محروم بکات ؟
ئایا هیچ ڕێژەیەک هەیە کە سنوردار بێت بۆ تصروف بەم سەروەتە کەهەیەتی ؟ یان کە بۆی ماوەتەوە ؟

#43 جیاوازی نێوان عادەت و عورف چییە❓

◀ عادەت
بریتیە لە دوبارەبونەوەی کردەوەیەك بەشێوەی پچڕپچڕ بەبێ ئەوەی نوسراوێك هەبێت پابەندی بکات

⏪ عورف
بریتیە لە دوبارەبونەوەی کردەوەیەك بە بەردەوامی بەبێ وازهێنان لێی دووبارەببێتەوە بەبێ هەبوونی هیچ نوسراوێك کە پابەند(إلتزام)ی بکات.

✴ نمونە بۆ عادەت
خەڵکی شارێك هەموو بەیانییەك هەندێ وەرزش دەکەن ئینجا نانی بەیانی دەخۆن پاش ماوەیەك واز لە وەرزش دەهێنن یەکسەر نان دەخۆن بەبێ وەرزش, و ماوەیەکیتر دەست بە وەرزش دەکەنەوە ماوەیەکیتر وازەدەهێنن و دواتر دەستپێدەکەنەوە, دوبارەبونەوەی ئەم کردەوەیە پچڕپچڕانە کە هەمیشە پێی پابەند نابن پێی دەوترێت عادەت.

✳ نموونە بۆ عورف
خەڵکی وڵاتێك هەموو هەینیەك مەرەگەو برنج و گۆشت لێدەنێن هەمیشە لەو ڕۆژەیا دوبارەی دەکەنەوە بەبێ پچڕان, بەبێ ئەوەی نوسراێك هەبێت پابەندیان بکات پێی دەوترێت عورف.

❇ جیاوازی لەنێوان عورف و عادەت

1️⃣ عادەت کردەوەیەکی پچڕپڕە, بەڵام عورف کردوەیەکە پابەند بونی بەشێوەیەکی بەردەوامە و پچڕ پچڕنییە.

2️⃣ عادەت کردەوەیەکی کەم بڵاوە لەنێوان چەند پارێزگایەکی وڵاتێك ئەنجامدەدرێ و هەموو پارێزگاکان پێوەی پابەند نابن, بەڵام عورف کردەوەیەکە زۆرینەی دانیشوانی وڵاتەکە پێوەی پابەند دەبن.

3️⃣ عادەت ماوەی مانەوی کەمترە و زوو لەناودەچێ و گۆڕانکاری بەسەردادێت, بەڵام عورف پابەند بوونی پێوەی زۆر تووندە و زۆر بەزەحمەت گۆڕانکاری بەسەردادێت و ماوەی مانەوەی زۆر درێژەدەکێشێت.

4️⃣ عادە توانای پابەندکردنی لاوازە, بەڵام عورف توانای پابەندکردنێکی بەهێزە هەیە بۆیە عورف وەك سەرچاوەک لە سەرچاوەکانی یاسا وەدەگیرێت.

5️⃣ عادەت قۆناغێکە لەپێش بوونە عورف, بەڵام عورف قۆناغێکە لەپێش بونە یاسا.

نقل

چەند قاعیدەیەكی قانوونی و واتاكانیان

1- ﺍﻟﺒﻴﻨﺔ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻤﺪﻋﻲ ﻭ ﺍﻟﻴﻤﻴﻦ ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﺃﻧﻜﺮ
واتە: ھێنان و پێشكەشكردنی بەڵگە، لەسەر داواكارە و سوێندخواردنیش لەسەر داوالێكراو، یاخود ئەو كەسەیە كە نكۆڵی لەو داوا و سكاڵایە دەكات یاخود سكاڵا لێكراو. زۆر جاریش داوالێكراو سوێند ناخوات، دادوەر داوا لە داواكار دەكات، بۆ سەلماندنی رەوابوونی داوا یاخود سكاڵاكەی، سوێند بخوات.

2- ﺍﻟﻌﻘﺪ ﺷﺮﻳﻌﺔ ﺍﻟﻤﺘﻌﺎﻗﺪﻳﻦ.
واتە گرێبەست شەریعەتی لایەنەكانی گرێبەستە. دوو لایەن یان زیاتر كە گرێبەستێك واژۆ دەكەن، ناوەڕۆك و ئەو خاڵانەی كە لەسەری رێككەوتوون و لە گرێبەستەكەدا واژۆیان كردوون، دەبنە شەریعەتی لایەنەكان و ھەردوولا پێیەوە پابەند دەبن، ناكرێ لە دەرەوەی ناوەڕۆكی گرێبەستەكەدا خاڵ و مەرج و شرۆڤەی دیكە بەسەر یەكدیدا بسەپێنن، ئەوە نەبێت كە لە گرێبەستەكەدا جێگیریان كردووە.

3- ﺍﻟﺤﻴﺎﺯﺓ ﻓﻲ ﺍﻟﻤﻨﻘﻮﻝ ﺳﻨﺪ ﺍﻟﻤﻠﻜﻴﺔ.
واتە ھەڵگرتنی كەلوپەلی جووڵا، لە دەرەوەی خانووبەرە و زەوی و زار، دەبێتە قەباڵەی موڵكدارییەتی ئەو كەلوپەلە. یاخود وا لێك دەدرێتەوە، ئەو كەلوپەلەی لەلای كەسێكە، موڵكی خۆیەتی. بۆ نموونە مۆبایلێك لە دەست كەسێكدایە، وا لێكدەدرێتەوە كە موڵكی ئەوە. بوونی خودی كەلوپەلەكە لەلای كەسەكە، سەنەدێكە كە موڵكی ئەوە.

4- لا جریمه‌ ولا عقوبة إلا بالنص
واتە ھیچ تاوانێك بوونی نییە تەنیا ئەگەر لە یاسادا دەقیكی روون و ئاشكرا نەبێت كە ئەو كارە بە تاوان بزانێت، لە ھەمانكاتیشدا، بۆ ھەموو تاوانەكان پێویستە دەقێكی روون ھەبێت سزاكەی دیاری بكات، بە پێچەوانەوەك ئەگەر دەق نەبوو، نە ئەو كارە بە تاوان دادەندرێت و نە سزادانیشی دروست و مەشروعە.

5- الأصل براءة الذمة
واتە: ئەسڵ ئەوەیە ھەر كەسێك ئەستۆی پاكە.. ھەموومان بە بێ تاوانی لە دایك دەبین و ئەسڵەكەش لەسەر ئەو بێ تاوانەی مرۆڤەكان لێك دەدرێتەوە، تا ئەو كاتەی بە پێی بەڵگە و رێوشوێنی دیاریكراو، تاوانباربوونی كەسەكە دەسەلمێندرێت.

6- ﺍﻷﺻﻞ ﻓﻲ ﺍﻟﻜﻼﻡ ﺣﻘﻴﻘﺔ
بە ھەمان شێوەی ئەو رێسایەی سەرەوە، ئەو كەسەی قسەیەك دەكات، یان لە بواری یاساییدا ئەو گوتەیەی دەردەبڕدرێت، لە ئەسڵدا، وا لێكدەدرێتەوە كە قسەكە راستییە، تا پێچەوانەكەی دەسەلمێندرێت. كەسێك سكاڵا لە كەسێك دەكات، داوالێكراو كە گوتەیەك دەردەبڕێت، وا لێكدەدرێتەوە كە راست بێت، بەڵام كە بە بەڵگە پێچەوانەی ئەو راستبوونە سەلمێندرا، ئینجا ئەو قاعیدەیە جێبەجێ نابێت.

7- ﺍﻟﻤﻌﺮﻭﻑ ﻋﺮﻓﺎ ﻛﺎﻣﺸﺮﻭﻁ ﺷﺮﻃﺎ
ئەو مامەڵە و ھەڵسوكەوتەی وەك نەریت لەنێو خەڵكیدا كاری پێدەكرێت و لەسەری راھاتوون، وەك مەرجێك دەبیندرێت لە مامەڵەی تاكەكان كە لەسەری بڕۆن. بۆ نموونە كڕین و فرۆشتنێك بەپێی بەپێی بنەمایەكی ناسراوی نێو كۆمەڵگە كرابێت، با لە یاساش دەقی لەسەر نەكرابێت، بەڵام لەنێو تاكەكان بووبێتە نەریت، وەك مەرجێك لە مامەڵەكاندا سەیر دەكرێت.

8-( ﺍﻟﺘﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎﻟﻌﺮﻑ ﻛﺎﻟﺘﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎﻟﻨﺺ ) و (الممتنع عادة كالممتنع حقيقة‏).
ئەو دوو قاعیدەیەش لە یەكتری نزیكن، بەو واتایە دین، ھەر شتێك بە پێی داب و نەریت مابێتەوە، ھەر مامەڵەیەك و كردەوەیەك وەك نەریت ئێستاش لە كۆمەڵگە ناسرابێت و كاری پێ بكرێت، وەك ئەوە وایە بە دەقی یاسای جێگیر كرابن و كاركردن پێیان پێویستە. بە ھەمان شێوە ھەر شتێك بە پێی دابو نەریت قەدەخە كرابێت و لە كۆمەڵگەدا شتێكی قەدەخەكراو بێت، لە راستی و مەیدانی واقعیشدا بە قەدەخە و قبووڵنەكراو دادەنرێت و ناكرێ بەكاربھێندرێت.

9- الوصف في الحاضر لغو وفي الغائب معتبر
شرۆڤەكردن و پیادا ھەڵدانی كەلوپەلێك یان شتێك، لە حاڵەتی بوونی خودی ئەو كەلوپەلە، بە ھەڵوەشاوە دادەندرێت، بۆ نموونە ئۆتۆمبێلێك نمایش كراوە بۆ فرۆشتن، خاوەن ئۆتۆمبێلەكە ھەرچەند باسی ئۆتۆمبێلەكە بكات، حسابی بۆ ناكرێت، چونكە كەسی بەرامبەر ئۆتۆمبێلەكەی بەردەستە و دەتوانێت خۆی سەیری بكات و پشكنینی بۆ بكات و بیبینێت. بەڵام لە حاڵەتی ئامادەنەبوونی ئۆتۆمبێلەكە، یان ئەو كەلوپەلە، ئەو وەسفەی خاوەنەكەی دەیكات، موعتەبەرە و وا لێكدەدرێتەوە كە ئەو باسكردن و پیادا ھەڵدانە راستە.

10- ﺍﻟﺜﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﺒﺮﻫﺎﻥ ﻛﺎﻟﺜﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻌﻴﺎﻥ
ئەو شتە یاخود مامەڵەیە یاخود رووداوەی كە بە بەڵگە جێگیر كراوە، وەك ئەوە وایە كە بە چاو ئەو مامەڵە و رووداوە بیندرابێت. كەسێك كە سكاڵای كرد لە كەسێكی دیكە و بەڵگەی پێویستی ھەبوو و ئەو سكاڵایە یەكلاكرایەوە و جێگیر كرا، وەك ئەوە وایە كە ڕووداوەکە بینرابێت.

11_ يتحمل الضرر الخاص لدفع ضرر عام

بەرگەی زیانی تایبەت دەگیرێت بۆ ھەڵگرتنی زیانێكی گشتی، بەو واتایەی لە نێوان دوو زەرەردا، یەكێكی تایبەت و یەكێتی گشتی ھەیە، بەرژەوەندی گشتی باڵاترە، لەپێناو ئەوەی بەرژوەندی گشتی زەرەرێكی گەورەی پێنەكەوێت، ئەو زەرەرە تایبەتە پێویستە بەرگە بگیرێت و تەحەمول بكات كە بە كەسێك دەكەوێت، بۆ نموونە، شەقامێك بۆ شوێنێك دەردەچێت، رەنگە پارچە دیوارێكی حەوشەی ھاووڵاتییەكی بەربكەوێت، ئەگەر ئەو شەقامە ھەڵنەگیرێت، رەنگە شەقامەكە تەسك بێت و ھاووڵاتییان زەرەریان پێدەكەوێت. یاخود پزیشكێكی خراپ لە شوێنێك ھەیە، لەپێناو ئەوەی زیان بە بەرژەوەندی گشتی نەگەیەنێت، لە كارەكەی قەدەخە دەكرێت.

12- الضرر الأشد يزال بالضرر الأخف
زیانێكی گەورە بە بەرگەگرتنی زیانێكی بچووكتر ھەڵدەگیرێت، واتە زیانێكی بچووكتر دەكرێتە قوربانی زیانێكی گەورە. كێشەیەك دەخرێتە بەردەم دادوەر، ئەگەر دادوەر زانیی ئەو كێشەیە زیانێكی گەورەی لێدەكەوێتەوە، بەڵام زیانێكی بچووكتر ھەیە ئەو زیانە گەورەیە لادەبات، دادوەر زیانە بچووكەكە بۆ لابردنی زیانە گەورەكە بەكاردەھێنێت. وەك ئەوەی سەرەوە رەنگە زیانە گەورەكە بۆ بەرژەوەندی گشتی بێت و زیانە بچووكەكەش تایبەت بێت.

13- إستعمال الناس حجة يجب العمل بها
ھەرشتێك خەڵك بەكاریھێنا و بووە نەریتێك و لەسەری راھاتن، دەبێتە بەڵگە و پێویستە كاری پێ بكرێت، واتە ئەگەر خەڵك لەسەر كارێك و جۆرە نەریتێك لە مامەڵەی نێوانیاندا راھاتن، پێچەوانەی دەقە یاساییەكان نەبوو، دەبێتە حوجە و پێویستە كاریشی پێ بكرێت. بۆ نموونە: كەسێك داوا لە كەسێكی دیكە دەكات یارمەتیی بدات لە ئەنجامدانی كارێك یان كڕین و فرۆشتنێك، كە كارەكە تەواو بوو و بە ئەنجام گەیشت، كەسی دووەم داوای پارە لە كەسی یەكەم دەكات، ئەو كاتە سەیری دابونەریتی ئەو شوێنە دەكرێت، ئەگەر داب و نەریت بریتی بێت لەوەی ئەو جۆرە كەسانەی لە كرین و فرۆشتن ھاوكاری كەسانێك دەكەن، دواتر پارەیان پێدەدرێت، ئەوا كەسی یەكەم ناچارە بڕێك پارە بە كەسی دووەم بدات، ئەگەر داب و نەریتەكە وانەبوو، كاری پێناكرێت و دەتوانێت پێی نەدات.

14_الكتاب كالخطاب
نووسراوە وەك دەربڕین وایە، واتە نووسین ھەمان ھێزی دەربڕینی ھەیە و كاریشی پێدەكرێت. بۆنموونە كەسێك بەھۆكارێكی رێگەپێدراو نەیتوانی لە دادگا ئامادەبێت، داوا دەكات بە نووسین گوتەكانی لەسەر ئەو كێشەیە دەربڕێت، لە دادگا گوتەكانی دەخوێندرێتەوە، یان لە دۆسییەكەدا بەكاردەھێندرێت و ئەو نووسینە ھەمان ھێزی دەربڕینی ھەیە. یاخود دوو كەس لە شارێكن و مامەڵەیەك دەكەن بە نووسین، وەك ئەوەی ئێستا بە پەیامی ئینتەرنێتی و نامەی مۆبایل بیكەن، قسەی نێوانیان و مامەڵەی نێوانیان ھێزی قسە كردنی ھەیە و وەك ئەوە وایە خۆیان رووبەڕوو ئەو كڕین و فرۆشتنە ئەنجامبدەن.

15_ الإشارات المعهودة للأخرس كالبيان باللسان
ئاماژەكانی كەڕ و ڵاڵ، وەك بەیانكردنە بە زمان. كەسێكی ڵاڵ لە بەردەم دادگا ئامادە دەبێت، یاخود رووداوێك روودەدات و شاھێدی لێوەردەگیرێت، ئەو ناتوانێت قسە بكات، بۆیە ئاماژەكانی ئەو كەسە، دەبنە گوتە و ئەو ئاماژانە وا دادەندرێت، كە بە زمان قسەی كردووە.

16_يقبل قول المترجم مطلقاً.
گوتەكانی وەرگێڕ بە رەھایی وەردەگیرێن. واتە ھەر گوتەیەك كە وەرگێڕ لە دادگا یان لە لێكۆڵینەوەیەك دەیكات، ئەو قسانە بە رەھایی وەردەگیرێن. ھەر بۆیەش وەرگێڕی دادگاكان مەرج و رێوشوێنی تایبەتی خۆیان ھەیە و سوێندی یاسایی دەخۆن ئینجا بە وەرگێڕ قبووڵ دەكرێن، ھەموو كەسێكیش ناتوانێت بكرێت بە وەرگێڕ و لە دۆسییەیەك یان دادبینییەك بەكارناھێندرێت، تەنیا وەرگێڕی دیاریكراو نەبێت.

17_لا عبرة للتوهم
واتە حوكم لەسەر بنەمای وەھم دەرناكرێت، نابێ لەسەر بنەمای وەھمێك دادوەر حوكمێك دەربكات، ھەر بڕیار و حوكمێك لەسەر بنەمای وەھم بدرێت، ئەوا پووچەڵە. بۆ نموونە: بۆ نموونە خاوەن كۆمپانیایەكی موفلیس دەمرێت، یەكسەر ئەو ماڵەی كە لەدوای بەجێدەمێنێت، لەنێوان ركابەرەكان و ئەوانەی كە خاوەن قەرزن دابەشدەكرێت، یەكێك لە خاوەن قەرزەكان باوەڕی بە مردنەكە نەكرد و لە شوێنێكی دیكە بوو، دابەشكردنی ئەو ماڵە لەسەر بنەمای وەھمی ئەو خاوەن قەرزە دوا ناخرێت.

18- الأمر بالتصرف في ملك الغير باطل.
فەرمانكردن بۆ مامەڵەكردن بە موڵكی كەسێكی دیكە، پووچەڵ و ھەڵوەشاوەیە. واتە كەسێك داوا لە كەسی دووەم دەكات، زەوییەك بەكاربھێنێت، كە موڵكی كەسی سێیەمە، كەسی یەكەم ھیچ مافێكی بەسەر زەوییەكەوە نییە، كەسی دووەم ئەگەر نەشزانێ كە ھی خۆی نییە، ھەر كات كەسی سێیەم ھات و لە بەكارھینانی زەوییەكەی قەدەخەی كرد، بۆی ھەیە و مامەڵەی كەسی یەكەم و دووەم ھیچ بەھایەكی یاسایی نییە.

19_ لا يجوز لأحد أن يتصرف في ملك الغير بلا إذنه.
ھیچ كەسێك بۆی نییە مامەڵە بە موڵكی كەسێكی دیكە بكات، بەبێ رەزامەندی خودی خۆی.

ئەوەش قاعیدەیەكی روون و ئاشكرایە و كەس ناتوانێت موڵكی كەسی دیكە بە بێ رەزامەندی بەكاربھێنێت و ئەگەر بەكاریشی ھێنا بەبێ رەزامەندی، خاوەنەكە لە ھەر كات و ساتێكدا بۆی ھەیە لە بەكارھێنان قەدەخەی بكات و مافی ھەیە بیوەستێنێت.

20_ المتسبب لا يضمن إلا بالتعمد.
واتە ئەو كەسەی كە دەبێتە ھۆكاری روودانی شتیك، زامن ناكرێت ئەگەر نیەتی نەبێت.
ئەو قاعیدەیە پەیوەندی بە نیەتی كەسەكەوە ھەیە، زیانێك بە كەسێك دەكەوێت، لە ئەنجامی كردەوەی كەسێك، كەسی یەكەم پابەند نەكرێت بە قەرەبوو كردنەوە ئەگەر نیازی و نیەتی لەگەڵدا نەبێت. بۆ نموونە كەسێك بە ئۆتۆمبێلەكەی خۆی بە ماڵێكدا دەكێشێت، ئەگەر نیەتی رووخاندنی دیوارەكەیان نەبووبێت و نەیویستبێت، زیان بەو ماڵە بگات، ئەوا ئەو كەسە زامن نەكرێت و زیانەكە ناخرێتە ئەستۆی ئەو.

وەرگیراوە لە پارێزەر بەشار عەزیز

ئەدمین / شوان

🔺ئەو ماددە یاساییە کامەیە کە تیایدا ژن داوای جیابونەوەی کردببێت یان مێردەکەی تەنانەت ئەگەر خیانە زوجیشی کردبێت تەواوی مارەیی پاشەکی خۆی دەکەوێت ؟

ئەو ماددەیە ماددە “ 40 “ ە لە یاسای باری کەسێتی کە تایبەتە بە هەردوو ژن و پیاو کە دەتوانن بەو هۆکارانەی کە لە پێنج بڕگەدا باسی کردوە داوای جیابونەوە لەسەر یەکتری بکەن ، بڕگەکانیش خۆی لە

“ 1- زیانگەیاندن ، 2- ناپاکی هاوسەری ، 3- هاوسەرگیری کردن بێ رەزامەندی دادوەر پێش هەژدەساڵی ، 4- هاوسەرگیری بەزۆر لەدەرەوەی دادگا و ڕوودانی گواستنەوە و دخول ، 5- هێنانی ژنی دوەم بەبێ ڕەزامەندی دادگا “ دەبینێتەوە و بڕگەی یەکەم زیانگەیاندن و دووەم ناپاکی هاوسەری و پێنجەم جیابونەوە بەهۆکاری هێنانی ژنی دوەم بەربڵاوترین هۆکارەکانن کە تطبیقاتیان هەیە لە دادگاکان دا .

وە لێرەدا وەک پرسیارمان لەبارەوە کردبوو ژن بەهەر کامیان لەو هۆکارانەی ئەو دەگرێتەوە داوای جیابونەوە بکات یان مێردەکەی داوای جیابونەوەی لەسەر بکات تەنانەت ئەگەر بڕگەی دوەمیش بێت و هۆکارەکە ناپاکی هاوسەری بێت تەواوی مارەییەکەی دەکەوێت و گەر خەتاباریش بێت هیچ بڕێک و هیچ مسقاڵێک لە مارەییەکەی کەم ناکرێتەوە .

ئەم دەقەش بوەتە جێگای پرسیار و سەرسوڕمانی یاساناسان و پێیان وایە گەر ژن زیان لەهاوسەری بدات و ناپاکی هاوسەری بکات هیچ باجێک لەو پێناوەدا نادات و مارەیی تەواوی دەکەوێت و ئەمەش بە پشتگیریەکی راستەوخۆی یاساکە لە خانمان دەزانن و پێیان وایە بنەماکانی دادپەروەری تیدا بەدینەهاتوە .

ئێوەش هەمان ڕاتان هەیە ؟

پارێزەر
شاڵاو ابوبکر علی
11/1/2025

وەکالەت{بریکارنامە}

بریکارنامە (وەکالەت) : بەڵگەنامەیەکی فەرمیی یاساییە کە کەسی یەکەم (بریکاردار) دەیداتە کەسی دووەم (بریکارپێدراو) بۆ ئەوەی بریکارپێدراو مافە کەسیەکان لە جیاتی بریکاردار بەکار بهێنێت لە کاروباری یاساییی ناو دامودەزگا حکومییەکانی هەرێمی کوردستاندا.

جۆرەکانی بریکارنامە:.

بریکارنامەی گشتی
بریکارنامەی تایبەت
بریکارنامەی گشتی بۆ هەموو کاروبارە یاساییەکان بەکار دەهێنرێت، بەڵام بریکارنامەی تایبەت تەنها بۆ ئەو مەبەستە یاساییە بەکار دەهێنرێت کە بۆی دەستنیشان کراوە.
وەشێوازێکی تری وەکالەت ھەیە کە لە بەردەم حاکمی جزائیدا دەکرێتەوە لە کاتی پێویستیدا کە پێی دەوترێ وەکالەتی جەزائی.
وە ھەروەھا وەکالەتی خاریجیشمان ھەیە کە ئەم وەکالەتە دەکرێ بۆ هەر کەسێک بکریتەوە کە هاوڵاتی عێراقی بێت جا محامی بێ یان کەس و کاری یان هەرکەسێکی تر .......
هاوڵاتی عێراقی لە دەرەوەی وڵات دەتوانێ وکالەت لە دوو شوێنەوەکالەت بکاتەوە
—🖊️لە سەفارەت و قۆنسۆڵخانەکانی دەوڵەتی عێراق لەو شارو وڵاتەی لێ دەژیت
🖊️—لە نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێم لەو شارە یان وڵاتەی لێ دەژیت

لێرەدا وا باشە لە نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێم وەکالە بکرێتەوە چونکە پێویستی بە پەسەندکردن نیە بینێریت بۆبەغداد
بەلام ئەگەر لە نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێم کردیەوە تەنها هەولێری دەوێ بۆ تصدیق کردن
وە هیچ جیاوازی نیە لە نێوان وەکالەیەک لە قۆنسۆڵخانە کرابێتەوە یان وەکالەتێ کە لە نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێم کرابێتەوە چونکە لەڕووی هێز و قوەتی قانوونی بەکار هێنانەوە لەدادگاکان و سەرجەم دائیرەکان و فەرمانگەکانی کوردستاندا جیاوازی نیە.
وە دواتر پیویستی بە تصدیق کردنە لە لایەن «فەرمانگەی پەیوەندیەکانی دەرەوە» و «وەزارەتی داد »، ئینجا قابیلی جێبەجێکردن دەبێت لەدادگاو فەرمانگە حوکمیەکاندا.
وە ئەوەشمان بیرنەچێت کە وەکالەت عقدێکی {غیر لازمة } واتە دەتوانرێ ھەڵبوەشێنرێتەوە

ئەدمین / شوان

ئەو تاوانانەی کەفالەت نایانگرێتەوە کامانەن؟

١-ماددەی (٤)یاسای بەرەنگاربونەوەی تیرۆر
٢-ماددەی (٤٠٦)کوشتنی بە ئەنقەست
٣-ماددەی (٣٠٧)بەرتیل
٤-مادەکانی(٣٩٣،٣٩٦،٣٩٧)تاوانی ئابڕوبەرانە
٥-مادەکانی(٤٢١،٤٢٣)فڕاندن
٦-مادەکانی (١٩٤-١٩٧-١٥٦-٢٢٦)ئەو تاوانانەی پەیوەندی بە ئاسایشی ناوخۆو دەرەوەی وڵات ھەیە
٧-مادەکانی (٤٤٠-٤٤٣)بڕگەی(١-٢-٣)ماددەی ٤٤٠بڕگەی (١١)دزینی ماڵی دەوڵەت
٨-یاسای بەرەنگاربونەوەی بە قاچاخ بردنی نەوت وپێکھاتەکانی ژمارە(٤١)کە تێیدا قەدەغەیە تۆمەتبار ئازاد بکرێت لەقۆناغی لێکۆڵینەوە بە بارمتە..
بەڵام دادوەر لە دەسەڵاتیدا ھەیە ئەو تۆمەتبارەیبە یەکێ لەو مادانە راگیراوە بریار بدات بە ئازاد کردنی بە کەفالەت تا ڕۆژی دادگای.

ئەدمین / شوان

بڕیارێکی زۆر جوانی دادگای سلێمانی
بەھۆی ئەوەی بە ژنەکەی وتوە وەک خوشک و دایکم وایت . پشتی بەستوە بە ئایەتێکی قورئانی پیرۆز و بڕیار دراوە یان دەبێت ٦٠ کەس تێر بکا یان ٢ مانگ بەڕۆژووبێت

یەکێک لەوبابەتە گرنگانەی کە زۆر پێویستە تۆی پارێزەر بیزانیت یان تۆی خوێندکار لە مەجلیسێکدا دادەنیشی ئەم بابەتەیە کە خەڵک بەردەوام دەپرسێت..

◾️ئەو داوایانەی كە پیاو دژی هاوسەرەكەی ئەتوانێ تۆماری بکات:

١- دەعواى مطاوعة (داوای گوێڕایەڵی)
٢-دەعوای تفریق(داوای جیابوونەوە )
٣- دەعواى نشوز(داوای لاســــاری)
٤- دەعواى مشاهده(داوای بینینی منداڵ)
٥- دەعواى اثبات نسب(داوای سەلماندنی ڕەچەڵەک)
٦- دەعواى تصديق طلاق خارجي(داوای پەسەندکردنی تەڵاقی دەرەکی)
٧- دەعواى تصديق زواج خارجي(داوای پەسەندکردنی زەواجی دەرەکــــی)
٨- دەعواى اسقاط حضانه(داوای لێسەندنەوەی دایەنی)

هەوڵدەدەین هەر( ٨) بابەتەکە کورتەیەکی لەسەر دابەزێنین

تکایە ئەم چەناڵە بۆ هەموومانە
هەوڵبدەن زۆرترین کەس بیبینێت
ئەدمین / شوان

نوسراوێکی پەرلەمانی عێراقە ، لیژنە دەست پاکی ،داوالەمحمدشیاع سودانی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران دەکات ،بژمێرەکان دامەزرێنێت.

مادە(۵)لەیاسای دادبینەیە شارستانیەکان
مادة(۵)/يصبح ان يكون احد الورثة خصما في الدعوي التي تقام علي الميت او له ولكن الخصم في عين من اعيان التركة هو الوارث الحاءز لتلك العين.
مادە (۵)/یەکیک لە میراتگران ئەبیتە لایەنیک لەو داوایەی لەسەر مردوو تۆمارکراوە یان بۆی تۆمار کراوە بەلام ئەو میراتگرەی جۆرە سامانیکی میراتەکەی لەژیر دەستدایە تەنها ئەو میراتگرە دەبیتە لایەن لەداوای پەیوەست بەو سامانە..

7300کەس دادەمەزرێن لەکەرکوک

سبەی لینکی خۆتۆمارکردن بڵاودەکرێتەوە
لێرە دادەنرێت لینکەکە.
#Admin

سڵاو هاوڕێیان دەست دەەینەوە بەپرسیاری یاساییەکانمان

🔺ئایا خاوەن ماڵ یان دوکان دەتوانێت داوای زیادکردنی کرێ بکات لە کرێچی ؟ چەند ساڵ جارێک دەتوانێت ئەم داوایە بکات و چەند دەبێت بڕەکەی ؟

بابەتی کرێ و بڕ و نرخەکەی بەپێی دواین هەمواری یاسای بەکرێدانی خانوبەرە کە لە ساڵی “ 2018 “ کراوە و ماددەی “1” لە یاساکە گۆڕی وا داڕێژراوەتەوە کە خاوەن موڵک جا موڵکی نیشتەجێبون یان غەیری نیشتەجێبون بێت وەک دوکان و شوێنی بازرگانی دەتوانێت لەگەڵ کرێچی ماوەی چوار ساڵێک جارێک لەسەر کرێیەکی نوێ ڕێکبکەون بەزیادکردن یان کەمکردن ، بەڵام بەمەرجێک زیادکردنی کرێکە لە ڕێژەی “ 20 %” ی هەموو کرێکە زیاتر نەبێت واتە ئەگەر کرێکە “ 500 “ هەزار دینار بێت تەنها دەتوانێت “ 100 “ هەزار دینار زیاد بکات .

بەڵام بەپێی ماددە “ 2 “ لە هەمان یاسا گەر ڕێکنەکەوتن لەسەری لەنێوان خۆیان ئەوا هەردوولا یان یەکێکیان بۆیان هەیە داوا لە بەڕێوبەرایەتی باجی خانوبەرە “ ضریبە عقار “ بکەن بۆ دیاریکردن و خەمڵاندنی کرێکە لە ڕێگای لیژنەی تایبەتی خەمڵاندنەوە .

وە بڕیاری لیژنەکە قابیلی تانەدانە لەلایەن هەردولا لەبەردەم دادگای بەرایی لەماوەی “ 15 “ ڕۆژدا .

▫️ کەواتە زیادکردنی کرێ بە ئارەزوی خاوەن موڵک نیە بەڵکو چوار ساڵ جارێکە بەو ڕێژەی باسم کرد وەبەپێی بارودۆخی ئابوری و بازاڕ دەبێت .

وەرگیراوە

ئەم بابەتانە پۆست ناکەین بەڵام بابەتێکی یاسایی هەیە لەسەر ئەم بابەتە باسی دەکەین پێمان باش بو پێش ئەوە ئەم ستەمانە ببینن هەرچەنددوای 24 سەعاتئەو ڤیدیۆیە دەسڕینەوە

الحمدلله بۆ ڕوخانی ڕژێمی اسدی ستەمکار
بینەری ئەشکەنجەی ئەم گەنجە بن و خۆتان بڕیار بدەن
تکایە ئەوەی شکرەو زختی هەیە سەیری نەکات +١٨

سڵاوی خواتان لێبێت
من لەم سەرژمێریە بەشداریم کرد وەک بژمێر کەزۆر گرنگ بوو بەلامەوە بەشداری بکەم و وردەکاری ئەم سەرژمێریە کە جگەلەوە بۆ دیاری کردنی ڕێژەی دانیشتوان و ڕێژەی نێرو مێ و هەژاری و نەخوێندەواری و تەندروستی و چەندان بابەتی تر .....
هەروەها لەهەمووی گرنگتر بابەتە سیاسیەکەیەتی کە ناوچە دابڕێنراوەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستانە کە بەداخەوە چەندان وردەکاری مەترسیداری تێدادەبینم هیوادارم بەوشێوەیە نەبێت و لەداهاتودا زیاتر بۆمان ڕوون دەبێتەوە .......
پێم باش بوو بابەتێک لەم ئەکاونتەی خۆمەوە باس بکەم کەزۆر گرنگە چ ئەو کەسانەی وەک بژمێرو یاریدەدەرو مدیر چ خەڵک ئاگاداری ئەو خاڵە بن کە
دوو پرسیاری تێدایە یەکەمیان باس لەوە دەکات لەکوێ لەدایک بووە بەگەڕانەوە بە کارتی نیشتمانی یان هەویە نفوس یاخود لەباری نەبوونی هیچ یەک لەوانە لەسەر زانیاری کەسەکە تۆماردەکرێت و ئەمەیان کێشەی نیە ...
بەڵام
ئەوەی جێگەی سەرنجە
پرسیار لەوە دەبێت بکرێت لەخەڵک ئایا شوێنی مانەوەی ئێستای کوێیە ؟ ئەو جێگەیەش ئەو شوێنەیە کە شەش مانگ تێدا ماویتەتەوە یاخود نیەتت هەیە شەش مانگ بمێنیتەوە ...

لێرەدا کارمەندی سەرژمێری ئەو پرسیارە دەکات ؟
ئایا چەنێکە لێرە دەژیت یان نیازت هەیە لێرە بمێنیتەوە زۆر گرنگە ئەوانەی کەلە ناوچە دابڕێنراوەکانن بڵێن نیەتمان مانەوەی زیاتر لەشەش مانگە بۆ ئەوەی لەو خانەیەی پڕی دەکاتەوە نوسراوە جێگەی مانەوەی کەسەکە ئەو پارێزگایە بنوسێت ئیتر کەرکوک یان خانەقین سەربەدیالەیە.....

ڕەنگە بپرسن بۆچی وابڵێین ؟
لێرەدا حکومەتی عێراق عەرەبێکی زۆری هاوردە هاتونەتە هەرێم و ناوچە دابڕێنراوەکان وە ئەوان هەموویان بۆمانەوە هاتون و تۆمار دەکرێن بەڵام ئەو کوردانەی کەتەنیا بۆ ئەم بابەتی سەرژمێریە گەڕاونەتەوە ئەگەر بڵێن تەنیا بۆ ئەوەیە هاتوین بەدڵنیایەوە بژمێرەکەش جێگە ئەسڵیەکەت بۆ دەنوسێت ئەم خاڵە یارمەتی عێراق دەدات بەلابردنی هەموو ئەو کەسانەی تەنیا بۆ سەرژمێری هاتون خۆیان ناونوس کردووە هەربۆیە
تکایە تکایە
هەرکەسێک گەڕایەوە بۆ ناوچە دابڕێنراوەکان یاخود گوندەکانی ئەو ناوچانە زۆر گرنگە بڵێن نیەتی مانەوەی شەش مانگمان هەیە و لێرەئەبین بۆ ئەوەی ژمارەی کوردەکان لەناوچە دابڕێنراوەکان کەم نەبنەوە ...
پارێزەر خەندە فاروق

ئامارەکان
ژمارەی دانیشتووانی عێراق تا ئەم ساتە 45 ملیۆن و 870 هه زار کەسە
ژمارەی ئافرەت 25 ملیۆن و 560 هه زار کەس
ژمارەی پیاو 20 ملیۆن و 310 هه زار کەس

ڕێژەی سەرژمێری دانیشتوان لە سەرتاسەری عێراق

- بەغدا 80.48%
- نەینەوا 98.60%
- هەولێر 96.31%
- سلێمانی 94.76%
- بەسرە 89.85%
- بابل 94.78%
- دیالە 98.10%
- زیقار 86.84%
- نەجەف 92.27%
- کەرکوک 97.74%
- ئەنبار 95.99%
- سەلاحەدین 98.16%
- کەربەلا 95.81%
- واست 98.68%
- دیوانیە 95.33%
- دهۆک 95.25%
- میسان 91.23%
- موسەنا 94.73%

تەڵاق چیە؟ جۆرەکانی چین؟ ئایا پیاو دەتوانێت لە دوای تەڵاق خێزانەکەی بگەڕێنێتەوە چۆن لە چی کاتێکدا؟ ئایا لە هەموو کاتێکدا تەڵاق دەکەوێت؟

🔹تەڵاق: هەڵگرتنی کۆتی هاوسەرگیریە بەشێوەیەکی ڕاشکاوانە کە شەرع و یاسا گوزارشتی لێ بکات بەبێ بەستنەوەی بە شێوازێکی دیاریکراو یاخود زمانێکی دیاریکراو بەکەوتنی لەلایەن مێرد یاخود ژن ئەگەر یەکێکی کردە بریکار بۆ ئەوە یاخود سەرپشکی کرد یاخود لە دادوەرەوە بێت
🔹وە پشت بەتەڵاق نابەسترێت تەنها بە ئامادەبوونی دوو شاهید ڕاستگۆ نەبێت لەکاتی کەوتنیدا یاخود دانپێدانانی لەبەرانبەریان یاخود لەبەرامبەر دادوەر
🔹تەڵاق ھەمیشە نابێتە ھۆی ئەوەی دەستبەجێ کۆتایی بە پەیوەندی ھاوسەریەتی بھێنرێت بۆ ھەتا ھەتایی ، وەکو لەتەڵاقی بائین دا بوونی ھەیە بەڵکو ھەندێ کات تەڵاق و پەیوەندی ھاوسەریەتی بۆ ماوەیەکی دیاریکراو ھەر بەردەوام دەبێت وەکو لە تەڵاقی ڕەجعی دا دەبینین ئەو پەیوەندیەش ھەر دەمێنێت تا عیدەی ئافرەتە تەڵاقدراوەکە کۆتایی پێ دێت مەبەستیش لەوشەی (لەداھاتوودا) ھەر ئەمەیە
🔹تەڵاق دابەش دەبێت بۆ دوو بەش:
١- طلاق رجعی //
ئەم تەلاقە یەک تەلاق دەکەویت ..
پیاوەکە بۆی ھەیە ھەتاوەکو سێ سووری مانگانەی ژنەکەی یان ئەگەر سوری مانگانەی نەبوو بەھەر ھوکارێک تاوەکو سێ مانگ پیاوەکە بۆی ھەیە بگەرێتەوە لای ژنەکەی
بە ڵام ئەگەر نەگەراوە لای ژنەکەی لەم ماوەیەدا.....ئەوا جۆری تەلاق دەگۆرێ بو بائن (بینونە صغرا).. ئایا مەبەست چیە لە بائن (بینونە صغرا)☟
2-طلاق بائن
دابەش دەبێت بۆ دوو جۆر
ٲ- بائن بینونە صغرا //
لەم جۆرە طلاقه علاقەی زوجي دەپچرێت بەهەموو آثارەکانیەوە ئەم جۆرە طلاقە پیاو ناتوانێ بگەڕێتەوە لای ژنەکەی تەنھا بە عقد زەواجێکی نوێ نەبێت وە دوو طلاقی دەکەوێت و لێک جیادەبنەوە ، وە تەنھا بەعقدێکی نوێی زەواج و مارەییەکی نوێ و ڕەزامەندی ئافرەتەکە دەتوانن بگەرێنەوە لای یەکتر.
حاڵەتەکانی طلاقی بائن بینونە صغرا
1-هەموو طلاقیكی( قبل دخول) بائن بینونة صغرایه
2هەموو( التفریق القضائی) هەر تەڵاقێک دادگا بیخات گەر یەک تەڵاقیش بێت بائن بینونە صغرایه
3-هەموو طلاقیكی( خلعی) بائن بینونە صغرایه
4 هەموو طلاقیكی (رجعي) کە عیدەی تەواو بوو بائن بینونە صغرایه

ب- بائن بینونە کبرا //
ئەم جورە تەلاقە بەیەکجاری ھەرسێ طلاق دەکەوێت و پیاو ناتوانێت بەھیچ جورێک خێزانەکەی بگەرێنێتەوە تەنانەت بە مارەییەکی نوێش ناتوانێت بیگەرێنێتەوە ....
..... گەرویستی دووبارە ببیتەوە ھاوسەری دەبێت ئەو ئافرەتە زواج لەگەڵ پیاوێکی تر بکات بەزواجێکی صحیح بەویستی خۆی دواتر لەو پیاوە جیا بێتەوە یان ئەو پیاوە بمرێت وە دەبێت عیدەشی لێ ببینێت.
🔹جیاوازی نێوان طلاقي‌بائن بینونە صغرا و بائن بینونە کبرا
ٲ-طلاقي (بائن بینونە صغرا ) هەمیشە تەڵاقی یەکەم یان دووەم جارە بەڵام طلاقي( بائن بینونە کبرا ) طلاقی سی یەم جارە
ب- طلاقی بائن بینونه صغرا بەعقد و مارەی تازە دەگەڕێنەوە لای یەکتر بەڵام طلاقی بائن بینونە کبرا ئەبێت ئافرەتەکە زەواج بکاتەوە لەگەڵ پیاوێکی تر دواتر لەو پیاوە جیاببێتەوە

🔹ئایا چۆن سێ تەلاق بەیەکجاری دەکەوێت ؟
دە بێت پیاوەکە دوور لەتوورەیی و زۆرلێکردن و كارەساتی کتوپڕ و بەساڵاچون و نەخۆشی و سەرخۆشی و مجنون(شێتی) و تەواو بەئاگاوە سێ جار ھەر جارێ ماوەیەک ھەبێت لەنێوان تەلاق خواردنەکان وە پیاوەکەش سوربێت لەسەر طلاق دانەکەو بلێت ((طلاقم دای )) بەشێوەی فعلی ماضي بێت ئەگەر تەلاقەکە گوزارشت نەبوو بۆ رابردوو // بەلکوو گوزارشت بوو بۆ داھاتوو وەکو بلێت ((تەلاقت دەدەم ))لەم حالەتە طلاق ناکەوێت بەلکو دەبێت بە بەلێندان بۆ طلاق.

پشت بەست بە سەرچاوەی یاسای باری کەسیەتی هەموارکراو بەرکار هەرێمی کوردستان - عێراق ژمارە ١٨٨ ی ساڵی ١٩٥٩.

بانگەوازێکی کوردانە!
کاروان یاروەیس
بۆ تۆمارکردنی سەرژمێری کارتی نیشتمانی و نفوست لەکوێیە لەوێ تۆمار دەکرێی. ئەوەشی نفوسی لەکەلارەو فۆرمی خۆراکی خانەقینە هەربچێتە خانەقین و لەوێ خۆی تۆمار بکات بەهۆکاری ئەوەی کارتی نیشتمانیەکەی تەواو نەبووە.
خەڵکی سەربەرزی خانەقین (قۆرەتو، مەیدان، بناری بەمۆ) ناحیەکانی (قەرەتەپە، سەعدیە، جەبارە)، ناوچە بێنازەکانی سنوری خوارووی نیشتمان ( مەندەلی، زڕباتیە، بەدرە، جەسان)، خەڵکە ئازا و جوامێرەکانی (کەرکوک، خورماتوو)، سەرژمێری قۆناغێکی گرنگی نەتەوەییە، ئێوە لە رابوردوا تووشی نەهامەتیی و ماڵوێرانی زۆر بوونەتەوە، بەشداری نەبوون لە سەرژمێری چارەنوسی ناوچە کوردستانیە دابرێنراوەکان دەخاتە مەترسی ترەوە. ئامادەبوونتان خەباتێکی تری نەتەوەییە.

کتێبی نوێ 🔥🔥 
لە بڵاوکردنەوەی کتێبخانەی یادگار

من و تۆ و ئەو لە دادگای باری کەسێتی 📚📚
نوێترین بەرهەمی دادوەر (کامەران رەسول سەعید) 💼
ڕاوێژکارەکەم ، ڕاوێژکارەکەت لە دادگای باری کەسێتی. گشت داوا باوەکانی دادگای باری کەسێتی لەخۆ گرتووە ، لە نووسینی یاداشتەوە تا چونییەتی تۆمارکردنی داواکان، وه یەکلایکردنەوەیان هەنگاو بەهەنگاو و بەهێزکردنیان بە دەیان بڕیاری دادگای پێداچوونەوە.
ئەوانەی خوێنەری بەرهەمەکانی کاک حاکم کامرانن ئەزانن چۆن بەرهەمێکن خێراکەن لەئێستادا فرۆشێکی زۆر زۆری هەیە

ئایا له یاسای سزادانی عێراقی هیچ سزا یه کی تر مان هه یه به له سێدا ره دان بێجگه له سزای هه لواسین تاوه کو مردن (عقوبة اعدام شنقا حتا الموت)..؟
.
.
.
.
.
.
..
.
.
.
.
.
.
وه لام ....

قانون العقوبات العسکری رقم (19)لسنه2007ياسای سزادانی
سه ربازی ژماره19ی سالی2007 ی
هه موارکراو
مادده ی 10برگه ی یه که م (أ)
.مراندنی که سی حوکم له سه ر دراو به ده ست رێژی گوله و له سه ر که سی سه ر بازی جێ به جێ ده کرێت به پالپشت به یاسای بنه ماکانی داد گایی کردنی سه ربازی ژماره ٣٠ی سالی٢٠٠٧و یاسای بنه ماکانی دادگایی کردنی سزایی ژماره ٢٣ی سالی ١٩٧١

پارێزەر خەندە فاروق صابر

ئایا له یاسای سزادانی عێراقی هیچ سزا یه کی تر مان هه یه به له سێدا ره دان بێجگه له سزای هه لواسین تاوه کو مردن (عقوبة اعدام شنقا حتا الموت)..؟
دوای 24 کاتژمێر وەڵام دادەنێین لەکۆمێنتی ئەم پۆستە بەشدار بنتا بەردەوام بین لەم جۆرە پرسیارانە

ڕاتان؟

کەناڵێکی بڕواپێکراوی بۆبابەتی دراوی ئەلیکترۆنی و ئێکسچەینجەکانی جزدانی ئەلیکترۆنی کەزۆر زەرورە بۆ ژیانی ئەمڕۆمان شارەزایمان هەبێت لەو دراوانە
ئەگەر ئارەزووی بەشداری دەکەی ئەوەش گروپەکەیە جۆینی بکەن  لەسەر ئیزنی ئەدمینەکان ئەم ڕیکلامە کراوە

بازاڕی دراوی ئەلیکترۆنی

مجلسی نوابی عێراقی خوێندنەوەی دووەمی کرد بۆ تعدیلکردنی یاسای باری کەسی

ئەمشەو شەوی هەینییە سەلاوات لەبیر نەکەن

اللهم صلِّ وسلم وبارك على سيدنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين، صلاةً ترضيك وترضيه وترفع بها مقامه وتزيد بها في شرفه وكرامته عندك، اللهم ارزقنا شفاعته يوم القيامة، واملأ قلوبنا بحبه واتّباعه، وارزقنا السير على نهجه، يا أرحم الراحمين.

🚫 هۆشیاری یاسایی ⛔️

⛔️ سزای ئەو پزیشکە چیە کە دەرمان و ماددەی هۆشبەر و کارتێکەری عەقڵی بەدەر لە یاسا و ڕێنماییەکان و چارەسەری پزیشکی بدات بە نەخۆش ؟؟

🔴 بەپێی ماددەی ٢٩ ، لەیاسای بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر و کارتێکارە عەقڵیەکان ، هەر پزیشکێک 🩺، ڕەچێتە بۆ سەرفکردنی مادەی هۆشبەر یان کارتێکاری عەقڵیی ، جگە لە مەبەستی چارەسەری پزیشکی بنوسێت ، ئەوا بەبەندکردن بۆ ماوەیەک لە شەش ( ٦ ) مانگ کەمتر نەبێت و پێبژاردنێک لە ( ١٠،٠٠٠،٠٠٠ ) دە ملیۆن دینار کەمتر نەبێت و لە ( ٢٠،٠٠٠،٠٠٠ ) بیست ملیۆن دینار زیاتر نەبێت ، یان بەیەکێک لەم دووانە سزا دەدرێت ، هاوکات پیادەکردنی پیشەکەی بۆ ماوەی یەک ( ١ ) ساڵ لێ قەدەغەدەکرێت .

🔴 هەر دەرمانسازێکیش 💊 ئەم ماددانە بەبێ ڕەچێتەیەکی پزیشکی هاوڕێک لەگەڵ حوکمەکانی ئەم یاسایە سەرف بکات ، ئەوا هەمان سزا دەدرێت !

پارێزەر شهرام

بریکاری / وەکالە

بریکاری برییتە لە گریبەستێک بەپێی ئەو گریبەستە کەسێک یەکێک لە جیگای خۆی دا ئەنیت لە ڕەفتاریکی ڕێگەپیدراوی دیاریکراو.

⬛ بریکاری لەکویی ئەنجام ئەدرێت ؟
بریکاری له فەرمانگەی دادنووسی ئەنجام ئەدرێت

⬛ بەڵگەنامەکان چین کە پیوییستە بۆ بریکاری ؟

: ناسنامە یان رەگەزنامەی عێراقی یاخۆد هەر بەلگەنامەیکی دیکەی فەرمی

: ئەگەرهاتوو بيانى بوو موڵەتى نيشتەجێبوون و پاسپۆرت

: دوو وێنەى کەسی بريکار بەلام ئەگەر پارێزەر بوو وێنە پێويست ناکات

: بەڵگەنامەی ئەو بابەتەی بریکارەکەی بۆ دەکرێت ئەگەر تایبەت بوو ئەگەر گشتی بوو پیویست ناکات

⬛ مەرجەکانی بریکاری چین

♦بۆ بریکاردەر / الموكل

: کەسی شێت و مندالی مومەیەز نەبێت
: بریکاری بۆ مندالی مومەیەز لە ڕفتاریک تەنها زیانی هەبیت دروست نییە هەرچەنە سەرپرشتیارەکەشی مولەتی بدات
: بریکاری ئەو مندالە دروستە کە لەنیوان سوود و زیاندایە ئەگەر مولەتی بازرگانیکردنی پیدرابیت.
: ئەگەر دەسەلاتی مندالەکە بەندکرابیت ،لەسەر مولەتی سەرپەرشتیکارەکەی ئەوەستیت

: زیندانیەکانیش ئەتوانن بريکار بدەن ئەگەر کاتی سزادانەکەی لە پێنج سال بەرەوخۆارەوە بی بەلام ئەگەرهاتوو زیاتر بوو، ئەوە پێويستى بە ڕەزامەندى فەرمانگەى ناکامەکان ئەبیت

♦بۆ بریکار / الوکیل

: مەرجە بریکار ژیر و مومەیەز بێت
: مەرج نییە بالغ بوبیت
: دروستە مندالی مومەیەز ببیتە بریکار هەرچەنە مولەتیشی پی نەدرابیت لەلایەن سەرپەرشتیارەکەیەوە

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

⬛ جۆرەکانی بریکاری چییە ؟
بریکاری تایبەت و بریکاری گشتیمان هەیە.

دروستە دەربڕینی ڕا بە بریکار بدرێت بۆ ئەوەی لەو بابەتەی تیایدا بووتە بریکار چۆنی بویت وا ڕەفتار بکات ، و دروستە تایبەت بکرێت بەڕەفتاریکی تایبەت

♦تایبەتی
بریتیە لەڕیگەدان بەکەسیک لە ئەنجامدانی هەلوسەوکەوتیکی دیاریکراو لەجیاتی کەسی بریکاردەر تەنها لەو کارە وەکو بەناوکردنی ئۆتومبیل یان تاپۆ کردنی خانوو ...هتد

♦گشتی
بریتیە لە پیدانی گشتی دەسەلاتەکانی کەسی یەکەم بریکاردەر بە کەسی دووهەم بریکار ئەم جورەیان ڕەهایە و کەسی بریکار هەموو مافیکی ئەبی بەلام ئەتوانری بریکاری گشتی سزایی بدریت لەکاروباری یاسای و پەیوەست بەدادگا

⬛ چۆن بریکاری ئەبەخشرێ بەکەسیک ؟
مۆلەت و فەرمان ئەبنە هۆی پیدانی بریکاری ئەگەر بەلگەیەک هەبیت واتای بریکاری بگەینیت ، مۆلەتی پاش وەختە وەکو بریکاری پیشووە ، بەلام نامە بەبریکاری دا نانرێت

⬛ قبولکردن و ڕەتکردنەوەی چۆنە ؟
جیبەجیکردنی بریکاری بە قبولکردنی بریکاری دائەنرێت ، بەلام ئەگەر دوای ئاگاداربوون بە بریکاری ڕەتکرایەوە ئەوە بەڕەتکردنەوە دائەنرێت ، و جیبەجیکردنی بریکاری دوای ڕەتکردنەوە بەهەند وەرناگرێت

ئەگەر بریکاری پەیوەندی بەکارەکانی پیشەی بریکار هەبێت یان ئەگەر بریکار بە ئاشکرا خزمەتگوزارییەکانی نمایشکرد و دەستبەجی بریکاری ڕەت نەکردەوە بە قبولکراو دا ئەنرێت

⬛ کوتایی هاتنی بریکاری چۆنە ؟

: بریکاری بەمردنی بریکاردەر یان بریکار کوتایی دیت
: دەرچوونی یەکیکیان لە شایستەیی بوون
: تەواوبوونی کاری بریکاری کە لەسەری ڕێکەوتووبوون
: کوتایی هاتنی کاتی بریکاری

بریکاردەر بۆێ هەیە بریکار لابدات یان بریکارییەکەی سنوردار بکات و بریکار بوی هەیە خۆی لابدات لەبریکاری ، هەروەها هیچ ڕیکەوتنیک پیچەوانەی ئەمە بەهەند وەرناگێریت.
کوتایی هاتنیشی نایەتدی بەلادان تەنها بە ئاگادارکردنەوەی لایەنی دووهەم نەبیت و بریکاری بەهەرجوریک کوتایی بیت لەسەر بریکار پیویستە ئەو کارانەی دەستی پیکردووە بیگەیەنێتە باریک کە دووچاری لەناوچوون نەبنەوە.

⬛ ماددەکانی پەیوەست بە بریکاری چییە ؟

: یاسای شارستانی ماددە (933 بۆ 949)

: یاسای توماری خانووبەرە ماددە (193 بۆ 202)

ڕێگاکانی سەلماندن لە یاسای سەلماندنی عێراقی
طریق الاثبات فی القانون الاثبات العراقی

١_ بەڵگەی نوسراو (الدلیل الکتابی)
٢_ دانپێدانان ( الاقرار)
٣_ پرسیارکردن (الاستجواب)
٤_شایەتی دان (الشهادە)
٥_قەرینە (القرائن)
٦_ سوێندخواردن (الیمین)
٧_هاوتاکردن ، بەرواردکردن (المعاینە)
٨_لێزان (الخبیر)

کەناڵی پارێزەران و خوێندکاران⚖💼 pinned «بەداخەوە بەهۆی دەستگیرکردنی خاوەنیو سەرۆکی تێلیگرام (پاڤێڵ دۆرۆڤ)و زیادبوونی تۆمەتەکان ئەگەری داخستنی تێلیگرام بەکاتی یان بەهەتا هەتایی هەیە زۆر بەداخەوە … تاکە ئەپی سۆشیاڵ میدیایە کەمترین ئەگەری هاکی هەیە»

بەداخەوە بەهۆی دەستگیرکردنی خاوەنیو سەرۆکی تێلیگرام (پاڤێڵ دۆرۆڤ)و زیادبوونی تۆمەتەکان ئەگەری داخستنی تێلیگرام بەکاتی یان بەهەتا هەتایی هەیە

زۆر بەداخەوە …
تاکە ئەپی سۆشیاڵ میدیایە کەمترین ئەگەری هاکی هەیە

دوای ئەوەی سەندیکای پارێزارانی کوردستان بریاریدابوو بەوەی کە ئەو پارێزارانەی کار مومارسەی کاری پارێزارایەتی دەکەن و لەهەمانکاتدا لە یەکێک لە دامودازگا فەرمیەکانی حکومەتیش فەرمانبەری گرێبەستن،پێوەیستە لەسەریان خۆیان بۆ یەکێک لە کاری پارێزاری یاخود ئەرکە وەزیفەییەکایەن یەکلای بکەنەوە، لە بەرەنجامی ئەوکارە بەشێک لە هاورێیانم تمیز بریاری سەندیکایان کرد لە ئەنجامدا دادگای تەمیز بریاریداوە بە هەڵوەشاندنەوەی بڕیاری سەندیکای پارێزارانی کوردستان .

راوێژ محوی

سڵاو لەئێوەی خۆشەویست✋🏻

سەرنجێک ….

ئەگەر دیقەت بدەن سۆشیاڵ میدیا و تەکنەلۆجیا گەیشتون بەئاستێکی زۆر مەترسیدار بەجۆرێک بەبەرنامەی ئەی ئای وێنەی مردوانیش بەجۆرێک دەجوڵێنێت و مۆنتاژی دەکات جیاکردنەوەی ئەستەمەبێ لەداهاتودا …

بەڕێزان پێتان وانیە دەبێت گۆڕانکاری زۆر بکرێت لەیاسای خراپ بەکارهێنانی ئامێرەکانی پەیوەندیکردن ! ؟؟؟

بەجۆرێک لەپەرلەمان لیژنەیەکی بۆ پێک بهێنرێت پێک هاتبێت لە یاسایی و کەسانی خبیر لەئایتیو تەکنەلۆجیاو انترنێت بۆ داڕشتینی یاسایەک تاڕادەیەک بتوانرێت سەنگی خۆی هەبێت چونکە سزای ئەم یاسایە لەئاستی پێویستا نیە ….
شتانێک ئەکرێن بە تەکنەلۆجیا تەصەور ناکرێت. …
ئێستا ئەم پرسە لە وڵاتانی تریش بەرباسەو کێشەیەکی گەورەی دروست کردووە بۆ بواری تاوانی ..

بۆ ئەوانەی نازانن باسی چی دەکەم وێنە یاخود ڤیدیۆی هەرکەسێک دەست بکەوێت لەگەڵ تۆمارێکی سەوتی کەەمیش بێت لەسە ئەو سەوتە هەر قسەیەک بتەوێت بەو دەنگە بۆت دروست دەکات جوڵەکانیشی بەجۆرێک دەکات زۆر لەڕاستی دەچێت …
پارێزەر خەندە فاروق صابر

بەپێی نوسراوێک کە واژۆی سەرۆکی سەندیکای پارێزەرانی کوردستان بەڕێز (بەختیار حەیدەر)ی لەسەرە داواکاریەک ئاڕاستەی ئەنجوومەنی وەزیرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات.


سەندیکای پارێزەرانی کوردستان داوایەک پێشکەش بە ئەنجومەنى وەزیرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات، کە تیایدا هاتووە لێخۆشبوونێک بۆ پارێزەرانی کوردستان دەربکات لە دانى باجى دەرامەت.
وەرگیراوە لە زانکۆی کۆیە

جیاوازی نێوان لێپرسینه‌وه‌ و لێکۆڵینه‌وه‌:

لێپرسینه‌وه‌ بریتیه‌ له‌ ئاراسته‌كردنی پرسیار بۆ تۆمه‌تبار ده‌رباره‌ی ئه‌و تۆمه‌تانه‌ی ئاراسته‌ی كراون وگویگرتن له‌ وه‌لامه‌كانی و ئه‌و به‌لگانه‌ی دەیخاته‌ روو.

به‌لام لیكۆلینه‌وه‌ ته‌واوی ئیجرائاته‌كانی وه‌ك ته‌بلیغ و ده‌ستگیركردن و به‌دواداچون و ته‌وقیف وپه‌نجه‌ مۆر ده‌گریته‌وه‌...

چەند داواکاریەک بۆ سەندیکای پارێزەرانە کوردستان
۱ـ تەرخان کردنی شوێنی تایبەت بە پارێزەران لە دوائری حکومەت
۲ـ لابردنی زەریبەی سەر پارێزەران
۳ـ ڕێگریکردن لە لێشاوی ئینتیماکردن و ڕێکخستنەوەیان بەپێی پێویست
٤ـ نەهێشتنی کاری معقب بە جۆرێک لە مەعرەزەکان و عەقار هیچ شتێک بەبێ پارێزەر نەروات بەڕێوە
٥ـ ڕێکخستنی فرۆشتنی تەیدی محامی و عەقدی فرۆشتن و جێگیرکردنی لە نرخێکی دیاری کراو
٦ـ ڕەخساندی هەلی کاری زیاتر بۆ پارێزەران بە جۆرێک سەندیکا سیستەمێک دابنێت ئاگاداری پارێزەران بکرێتەوە نەک قۆرغ کردنی تەواوی ئیشەکان لە لایەن چەند پارێزەرێکەوە
۷ـ گەڕاندنەوەی شکۆ بۆ پارێزەران نەهێشتنی ئەو بەشە لە کولیە ئەهلیەکان

قسەکانی تاچەند ڕاستە بۆ ئەم برودۆخە؟