Tarixchilik

Napoleon kodeksi shariatdan ilhomlanganmi?

Fransuz tarixchisi Gustave Le Bon (1884) o‘zining "La Civilisation des Arabes" (Arab sivilizatsiyasi) kitobida mashhur fransuz generali Napoleon Bonapart 1801-yilda Misrdan o‘z vataniga – Fransiyaga qaytganida, Imom Molik ibn Anasning huquqshunoslik asari “Muvatto”ni o‘zi bilan olib kelganini ochib bergan. Shunday qilib, Molikiy fiqhi fransuzlar tomonidan o‘rganilgan ilk islomiy huquq tizimi bo‘lgan. Gustave Le Bonning ta'kidlashicha, ushbu kitob Fransiya Fuqarolik Kodeksining asosini tashkil etgan va davlatning qayta tiklanishiga qo‘shilgan eng muhim hissalardan biri bo‘lgan.

Christian Cherfils (1914) bu fikrni tasdiqlab, shunday yozadi: "Napoleonning Fransiya Fuqarolik Kodeksi shariatdan kuchli ilhomlangan ko‘rinadi." Ushbu tarixchining asari Bonapartning Misr yurishi chog‘ida islom haqidagi bilimlari haqida batafsil ma'lumotlarni o‘z ichiga oladi.

Oradan biroz vaqt o‘tib, 1942-yilda fransuz huquqshunoslari Sidiou va Pesles Fuqarolik Kodeksining shakllanishida shariatning o‘rni borligini tasdiqlab, quyidagicha bayon qilganlar: "Napoleon kodeksi asosan shariatdan ilhomlangan. Molikiy doktrinasi biz uchun muhim ahamiyat kasb etadi, ayniqsa Ifriqiyalik arablar bilan olib boradigan munosabatlarimiz nuqtai nazaridan." Natijada, Fransiya hukumati Dr. Peyronga Halil ibn Ishoq ibn Yoqub (hijriy 776-yil / milodiy 1442-yilda vafot etgan) tomonidan yozilgan "Fiqh Muxtasari"ni tarjima qilish vazifasini topshirgan.

1951-yil 7-iyulda Parijda bo‘lib o‘tgan Xalqaro Taqqoslamali Huquq Kongressi o‘z bayonotida shunday deydi: "Musulmon huquqi boy huquqiy tushunchalar va e’tiborga molik texnikalarni o‘z ichiga oladi. Bu esa ushbu huquq tizimiga zamonaviy hayot talab qiladigan barcha moslashuv ehtiyojlariga javob berish imkonini beradi."

Bu boradagi eng so‘nggi g‘arbiy tadqiqotlardan biri 2002-yilda Roger Caratini tomonidan amalga oshirilgan.

1.Gustave Le Bon, "La Civilisation des Arabes" (Arab sivilizatsiyasi), Firmin Didot nashriyoti, Le Sycomore, Parij, 1990, 551 bet.

2.Christian Cherfils, "Bonaparte et l’Islam" (Bonapart va Islom), Pedone nashriyoti, Parij, 1914.

3.Octave Pesle, "La judicature, la procédure, les preuves dans l'Islam malékite" (Molikiy islomida sud tizimi, protsedura va dalillar),

"Vigie marocaine" va "Petit marocain" bosmaxonalarida chop etilgan, Parij, 1942 - 159 bet.

….

🇵🇸🇹🇷 Туркиянинг собиқ бош вазири Довутўғли Ғазо аҳолисига Фаластин давлати ташкил этилишидан олдин референдум ўтказиб, Туркия Республикаси таркибига автоном ҳудуд сифатида қўшилишни таклиф қилди.

Унинг фикрича, бундай ҳаракат Ғазони босиб олинишдан ҳимоя қилади, чунки у илгари Усмонийлар империясининг бир қисми бўлган.

Шунингдек, Довутўғли Туркиянинг Усмонийлар империясининг вориси сифатида Ғазони ўз ичига олган охирги қонуний давлат эканлигини айтди.

Батафсил Gorizontда...

O’rtadagi mixga qiyin ham bolg’adan ham devordan kaltak yeydi.

Bugun ilmning qimmatligi oldin arzon paytida yetilmagan qadrining narxidir.

Biz Rosulullohni yangicha nazar bilan o’qimayapmiz…

Muhammadodil Hamid ustozim.

…

– Ростдан ҳам жуда гўзалсиз ва энг яхшисига лойиқсиз.

– Раҳмат. Сиз кимсиз?

– Энг яхшиси))

#latifa

-Siz meni tahajjudda topganmisiz?
-Yo’q istixorada )

Mahbubiy

Oldin Turk kitoblari saviyasi past deb o’qima deyishardi. Endi muqaddimani saviyasi baland deb o’qima deyishyapdi.

Nima, kitob o’qiylikmi yo o’qimaylikmi😁

Kitobni ko’rib chiqidm. Haqiqatan saviya juda baland. Obyektiv fikrlash falsafiy usulda dalillar bilan tushuntirilgan.

Ammo hali ham olmadim va o’qishga tushmadim. Sizga ham yana sal kutish kerak deb maslahat bergan bo’lar edim.

Bu kitobdan oldin islom tarixining siyosiy jabhalarini va shaxsiyatlarni o’rganishni undan tashqari politalogiyadan tushuncha olishni maslahat beraman.

Muqaddima podcastining kommentida ajoyib jumla o’qib qoldim.

“Bugundan boshlab men uchun tarixning otasi Gerodot emas, Ibn Xaldundir”

Alhamdulillah pul yeg’ilibdi do’stlar.

Alloh barchadan rozi bo’lsin. Akamizni mushkullarini oson qilsin.

🪶Jannat tili - Arab tili

📕Qur’on o’qiysiz-u lekin tushunmaysiz. Arab tilini o’rganishni niyat qilgansiz ammo yaxshi ustoz topa olmayapsiz.

📌Endi bu muammoyingizga yechim bor. 9 yildan beri dars berib kelayotgan tajribali ustozimizning xos 2 oylik arab tili kurslariga qabul uchun 4 ta joy bor.

📚Agar Qur’on va arab tilidagi matnlarni o’qib tushunib va tarjima qilishni istasangiz bu kursda ta’lim oling.

Darslar haftada 3 marta 2 soatdan.
Narxi oyiga 350 ming so’m.

⏳Murojaat uchun: @taallam_admin

Бу жумлаларни ёзмасам бўлмас эди!

Қадрли қизлар, бизни Аллоҳ таоло шу қадар ожиз ва мўжиза қилиб яратган. Ва биз ислом динида шу қадар қимматбахомизки, “ солиҳа аёл диннинг ярми” ва “жаннат оналар оёғи остида” деб бежизга айтилмаган. Шундай Имом Бухорийни ҳам онаси тарбиялаб етиштирган. Бухорий қилган! Ва бундай Бухорийларни етиштирган оналар жуда кўп…
Аммо охирги вақтларда (айримлар) профилингиздаги суратлар, каналингиздаги постлар, биойингизга чиройли жумлалар ёзиб, аммо сизга ғирт бегона бўлган йигитлар каналида изоҳларда ( коммент) ёзишингиз, бу бизнинг қимматбахолигимизга дарс кетишидир!
Узр, аммо қандай? Иффат ва хаё?
Ўзингизни шу қадар арзон санайсизми? Бу холатда келажакда Бухорийни етиштираман деб ўйлайсизми?
Биз солиҳ - солиҳаларни етиштириш учун айни дамдан ўзимизни ислоҳ қилишимиз керак. Аввал ўзимизни тарбиялашимиз керак. Тарбияга мухтож инсон қандай қилиб тарбия бера олади?
Шунчаки кўзингизни очинг!!!

Басрия.

Allohim menga yaxshilik ixtiyor qil…

Namozi uchun soliq to’lab ibodat qilgan xalqmiz biz…

Bir muhim masala bor!

Alifbo haqida ko’p o’ylayman. Rus propagandasidan holi holda lotin alifbosida yozishni o’ylayman. Bu fikrga nima deysizlar?

Undan tashqari ko’p o’ylagan narsalarim bor. Xuddiki qo’lim boylangan yoza olmayotgandekman. Mulohazalarim va fikrlarim borasida ustozlarim va ota onam bu tarzda yozmasligimni qattiq tayinlashganidan keyin to’xtatdim.

Endi kanal faoliyatida sal o’zgarish bo’ladi. Menimcha sezgan bo’lsangiz ham kerak…

Уммат юлдузлари…

Уйғон халқ, уйғон ватан демайман
Ман ўзимни уйғотмоқни истайман 
Ўзим билан ўзим қолиб танҳода
Ўз нафсимни идрок этмак хоҳлайман

Йўқ сен озод эмассан. Шунчаки бўйинингдаги арқон бошқаларникига қараганда узунроқ холос

Малколм Х

Ўзбек сигментига қоронғу бўлган Малколм Х.

Ҳар бир инсон ҳаётида бурилиш нуқталари бўлади. Малколм Х ҳаёти ана шундай мисолларга бой. У болалигида қашшоқлик ва адолатсизликни бошдан кечирди, ёшлигида жиноятлар ва қамоқ билан юзлашди, лекин ҳаёти давомида ўзини буткул ўзгартириб, миллионлаб одамларнинг қалбига илҳом бағишлай олди.

Малколм Х бу китобда - инсон аввало ўз ўзининг ва фикрий қуллигидан озод бўлишга ундайди.

Ислом давлатлари таназзулдан энди оёққа туриб тикланаётган бир пайтда, Малколм Х Америкада Ислом ва қора танли америкаликлар учун мисли кўрилмаган хизматлар қилди. У Исломнинг инсонийлик ва тенглик ҳақидаги ҳақиқий таълимотини тарғиб қилар экан, инсонларни ўз динини ва ҳаётини янгидан англашга ундади.

Шунингдек, китобда долларизм, сионизмнинг Фаластинни босиб олиши, Америкадаги зулмлар ҳақида ҳам кенг ёритилган. Бу мавзулар инсонларни адолатсизликка нисбатан жим турмасликка ва ҳақиқат учун курашда қатъиятли бўлишга ундайди.

“Фитрат” китобини Зумар китоблар дўконидан олишингиз мумкун

Исломни ҳақорат қилишдан бошқа ғояси бўлмаганлар фикрнинг эмас, исломни ҳақорат қилиш эркинлигини хоҳламоқдалар.

Фитрат. Малколм Х

Doim shunday boʻladi, hayotimda biroz murakkab vaziyatlar tugʻilganda, qiyinchiliklarga yuz tutgan vaqtlarimda oldimdan shunday oyatlar chiqib qolishi Robbimning:

- Men senga shox tomirlaringdanda yaqinman, deganining isboti ekanmi, ajabo?!

Qof | 16.

#Mahbub_Mustafo

Баъзи одамлар кўп гапиради лекин ҳеч нарса гапирмайди…

Тарих такрорланади.

Тарихда бўлиб ўтган воқеалар кўпинча қайта такрорланади. Инсоният хатоларидан сабоқ олмаганда ёки шароитлар ўхшаш бўлиб қолганида, бир пайтлар содир бўлган воқеалар яна юзага келади.

Масалан, Рим империяси ҳаддан ташқари кенгайиб кетган, ички бошқарув тизими заифлашган, коррупция кучайган ва охир-оқибат қулаган. Худди шундай, Усмонийлар империяси ҳам ўзининг олтин давридан кейин ички инқирозлар ва ташқи таҳдидларга бардош бера олмаган. Демак, кучли давлатлар ички муаммоларни ҳал қила олмаса, барибир қулашга маҳкум бўларкан.

Иқтисодий инқирозлар
1929 йилги Буюк Депрессия ва 2008 йилги молиявий инқироз ўхшаш сабабларга кўра юзага келган. Иккала ҳолатда ҳам банк тизимидаги муаммолар, спекуляция ва нотўғри бошқарув иқтисодий таназзулга олиб келган. Хуллас, молия тизими ўйламай бошқарилса, натижаси оғир бўлади.

Босқинчилик урушлари
Чингизхон замонида мўғуллар ўзининг кучли ҳарбий стратегияси билан бутун дунёни забт этишга уринган. Наполеон ҳам шунга ўхшаш мақсад билан Европани эгаллашга киришган, лекин охир-оқибат ўз хатолари туфайли мағлуб бўлган. Демак, босқинчиликнинг охири кўпинча муваффақиятсизликка олиб келади.

Жаҳон урушларининг сабаблари
Биринчи ва Иккинчи Жаҳон урушлари сабаблари бир-бирига ўхшаш: миллатчилик, иқтисодий тенгсизлик ва мустамлакачилик. Бу урушлар инсоният қанчалик хато қилса, шунча кўп азоб чекишини яна бир бор исботлаган.

Қуролланиш пойгаси
Бир пайтлар Европа давлатлари ўзаро қуролланиш бўйича пойга бошлаган эди, бу Биринчи Жаҳон урушига олиб келди. Кейинчалик АҚШ ва СССР қуролланиш пойгасига киришиб, дунёни Совуқ уруш таҳликасига солган. Қуролланиш ҳеч қачон тинчликка олиб келмаганини тарихдан кўрсак бўлади.

Тарихни яхши ўрганмасак, бир кун келиб ўша хатоларни ўзимиз такрорлашимиз мумкин. Шу сабаб, тарихга жиддий ёндашиб, ундан сабоқ олишимиз керак.

Муҳаббатнинг аччиғи ҳам ширин...

Ўзим ёзган нарсаларни вақт ўтиб яна ўқисам, 
-тасирланаман…

Инсон ўзини англаши учун аввал ўзини йўқотиш керак.

@bymufiz

………

Қоракам Ҳусайн Бухорий устозни ҳам шогирди ҳам қариндошлари.

П.с: Қўшилселар афсусланмисилар

https://t.me/+MSFfXAsvQG44YzYy 🔗

эстетик расм видеолар 📸
Абадий ишқ истасанг,абадий зотга ошиқ бўл.

Билгичлар?

Телеграмда мадрасани реклама қилиш учун қандай каналларни тавсия қиласизлар?

Эй бўйдоқ деган сўздан оғирроқ сўкиш эшитмадим..

Tarixchilik pinned «Янги йил. Туркияда айнан Истанбулда яшаётганимга 1 йилдан ошди. Энди келган вақтим янги йилни оммавий равишда нишонлашса керак деб ўйлар эдим. Аммо нотўғри ўйлабман. Истанбулда аҳоли бўлиниб олган. Ҳа шундай туман туман, минтақа минтақа бўлиб олишган. Яъни…»

Янги йил.

Туркияда айнан Истанбулда яшаётганимга 1 йилдан ошди. Энди келган вақтим янги йилни оммавий равишда нишонлашса керак деб ўйлар эдим. Аммо нотўғри ўйлабман.

Истанбулда аҳоли бўлиниб олган. Ҳа шундай туман туман, минтақа минтақа бўлиб олишган. Яъни диний ва миллий қадриятларга амал қиладиганлар алоҳида европа табиат одамлар алоҳида жойларда истиқомат қилади.

Мен яшайдиган жой ва умуман иш билан чиқиб бориб юрадиган кўчаларда янги йил шукуҳи шундай билинмаяптики ҳатто бугун 28 декабрь эмасдек гўё. Яна бир укам: ўтган йили 31 декабрь куни билиб қолибман бугун янги йил байрами эканини деди. Ўша юқорида айтганим янги йилни нишонлайдиган одамлар балки чиройли қилиб ясатиб қўйишар ўзлари яшайдиган жойларни аммо мен ҳали кўрмадим.

Айтмоқчи бўлганим: янги йилсиз ҳам йил ўтади. Қариндош уруғ билан бошқа кунларда ҳам чиройли дастурхон устида еғилиб ўтирса бўлади.
Ота оналаримизни ва уларнинг ота оналарини золим тузум бу ёлғонга ишонишга ва нишонлашга мажбурлади. Энди эса ихтиёр ўзимизда бизни кимдир мажбурлайдиган замондан ўтдик шундай эмасми?

Бу албатта ҳеч қандай даъват эмас, балки шахсий мулоҳазадир. Нишонлаганларни қораламаяпман уларга нисбатан нафратим ҳам эътирозим ҳам йўқ. Шунчаки ўзлигимизга қайтишимизни хоҳлайман.

Баъзи тарихчилар баъзи манбаларга кўра тарихда бўлган баъзи воқеаларни нотўғри дейишади.

Масалан Асановга ўхшаганлар.

YouTube 2005 йилнинг февралида, Чодри Хадари, Стив Чен ва Жавед Карим томонидан асос солинган видео алмашиш платформаси ҳисобланади. Дастлаб, YouTube шахсий видеоларни юклаб олиш ва улашиш учун мўлжалланган бўлсада, тезда бутун дунёдаги контент яратувчилар ва томошабинлар учун муҳим платформага айланди. 2006 йилда Google томонидан 1,65 миллиард долларга сотиб олиниши ЁуТубеънинг глобал муваффақиятини янада оширди. Бугунги кунда YouTube дунёнинг энг катта видео платформаси бўлиб, ҳар куни миллиардлаб соатлик видео томоша қилинади.

Қизиқарли томони орадан шунча йил ўтган бўлса ҳам ҳали ҳам ўз актуаллигини йўқотмади балки янада ривожланмоқда.

Foydali yangilik!

Hurmatli kitobsevar do‘stlar!

Zumar kitoblar do‘koni siz azizlar uchun ajoyib va kutilmagan chegirmalarni e’lon qiladi! Bu chegirmalar Zumar kitoblar do‘konining 3 yilligi munosabati bilan maxsus tayyorlangan.

📚 Chegirmalar jadvali:
📅 28-dekabr – 3% chegirma
📅 29-dekabr – 6% chegirma
📅 30-dekabr – 10% chegirma

➡️ Barcha mahsulotlarga va online hamda offline buyurtmalar uchun amal qiladi!

💡 Eslatma: 28-dekabr kuni do‘kon soat *13:00 da ochiladi!

Endi sevimli kitoblaringizni xarid qilish vaqti keldi! To‘liq ma’lumot olish va qaysi kitoblar borligini bilish uchun sahifalarga tashrif buyuring:

📌 Instagram | Telegram

🎉 Barcha kitobsevarlarni chegirmalardan foydalanishga taklif qilamiz.

..

YouTube бўйича катта тажрибага эга, биз билган катта катта блоглар подкастлар хоссатан ustozation, Абдусаттор ака, Шаҳадалимов ва кўплаб бошқа машҳур проектлар ортида туриб уни ҳозирги даражасига олиб чиққан YouTube мутахассис Шоҳижаҳон Дадабоевни махсус курсларида ўқишни бошладим.

Ажойиб вазифа беришди. Ҳар куни YouTube бўйича инстаграм ҳикояларида маълумот қўйиб борасизлар дейишди. Инстаграмим йўқлиги сабаб шу ерга қўйиб бораман.

Аллоҳ хайрли қилсин.

Кўчадаги гўзаллик…

Яхши қизлар кўп, хотинни ташвиш қилмасдан ўқишингни ўқи, Эшмат!

#oila

Исломнинг энг буюк фатҳи - инсонийликдир.

Болаларимизни масжидга олиб чиқишга ғайрат қилганимиз каби, телеканалларда берилаётган диний сериалларни кўрсатишга ҳам ҳарис бўлайлик.

Бўлганда ҳам улар билан бирга кўриб, тушунмаган жойларини тушунтирайлик, изоҳлаш керак жойларини шарҳлаб берайлик. Зотан, кинодан кучли таълим ва тарбия воситаси йўқ.

Ўзимиз "Рисолат" фильмини кўриб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламни таниган, ислом ҳақидаги илк таассуротларга эга бўлган авлодмиз. Кейинчалик ўқиган тарих ва сийрат китобларимизни ана шу кинодан олган тасаввурларимиз устига қурганмиз.

@Mubashshirahmad

Kelajak yoshlar qo’lida, yoshlar esa…****

Kichkinaligimda mendan ancha katta akalarim amakilarim bizni paytda bunaqa edi deyishsa hayron bo’lar edim va bu asosli edi. Aynan shu holat Y va Z avlodlar to’qnashuvi edi. Hozir esa o’zim o’sha kattalar o’rnidadekman…

Z avlod vakili sifatida aytaman bu avlodning ham orasida farq bor. 2022-yil Yuksalish liderlar akademiyasida 9-18 yoshdagi bolalar bilan ishlagan davrimda ko’rgan edim. Hozirgi bolalar bilan ota-onalarning o’rtasida ko’rinmaydigan parda bor. Aslida eng yaqin insoni bo’lgan ota onalarini eng uzoq insoni sifatida bilishadi. Buning sababi yuqorida aytgan Z va Y avlodlar to’qnashish nuqtasi va Z avlod vakillarining judayam hissiyotga berilib ketganligidir.

Hozirgi bolalar siz aytgan ishni qilmaydi. Ular o’zlari istagan, o’zlariga yoqqan va oson ishni qilishadi. Aytgan gapimizning isbotini Daniel Pinkning Drive kitobida juda ko’plab tajribalar orqali ko’rishimiz mumkin. Bugungi kunda hissiyot bilan o’ynashadigan vositalar juda ko’p. Masalan telefon. 4 yoshli jiyanim otasiga: ee ada telefonizzi beriiin deb boqirib so’ramoqda. U bola uchun telefon ko’chaga chiqib o’ynashdan ko’ra ancha qiziqroq. Hozirdan shunday baqirsa kelajakda nima bo’lar ekan deb qo’rqaman.

Telefonga mukkasidan ketgan, muammosi faqat maqsadsizligida bo’lgan bu avlod vakillari bilan ota onalar orasidagi muammolarni tan olamizmi yo’qmi biz o’ylaganimizdan ham kattaroqligi bor gap. O’g’il bolalar g’ayratsiz, mas’uliyatni his qilmaydigan yengiltak tabiyatli bo’lib qolmoqda, qizlar esa… ha mayli indamayman. Bunday avlod bilan ularning ota onalari o’rtasida muammo bo’lishi tabiiy. Chunki ota onalari farzandlarining bunday harakterlari bilan qanday ishlanish kerak ekanligi to’g’risida xulosalari yo’q. Ular holatga o’zlarining yoshlik davrlari bilan taqqoslab shu nigoh bilan boqishadi.

O’zim bilan bir avlod vakili bo’lgan bu yengil dafamin ortidan yuradigan bolalarni ko’rib farzandimni qanday tarbiyalayman, tashqi muhit tasiridan qanday himoya qilaman deb ko’p o’ylayman.

Shu ko’zga ko’rinmayotgan va tan olinmayotgan muammo bilan yuzma yuz turib qarshi chiqish missiyasini olgan do’stim bor. Bu avlod vakillari bilan 5 yildan ko’p vaqt mobaynida ishlash natijasida olgan tajribalari haqida ko’p gaplashar edik. Endi esa shu tajribalardan kelib chiqib o’z auditoriyasi va do’stlaridan boshqa insonlarga ham bu bilim va ko’nikmalarni ulashish maqsadida seminar o’tkazayotgan ekanlar.

Keling muammolar, yomon odatlar, uning kelib chiqish sabablari va yechimlari haqida do’stimning o’zidan eshita qolamiz. Shu mavzular asnosida rejalashtirilgan seminarga jon deb qatnashgan bo’lar edim. Shunday seminarlar ko’paysin deb duo qilamiz.

https://www.instagram.com/reel/DClh7ALsn07/?utm_source=ig_web_copy_link&igsh=MzRlODBiNWFlZA==

Kelajak qo’lida bo’lgan yoshlarimizni qolga olmasak, kelajagimiz yoshlarsiz, yoshlarimiz kelajaksiz qoladi.

1-sinfimdan to maktabni bitirgunimcha, ustozlarim: silar shukur qilinglar mana Afg’onistonda 30 yildan beri urush bo’lmoqda ularda o’qish uchun sharoit yo’q deyishardi.

Men esa hech o’ylab ko’rmagan ekanman. O’zi qanday urush bo’lyapti, kimga qarshi kim urishyapti, bu savollarni hech o’ylab ko’rmagan ekanman. Ular terrorchi emas vatanini himoya qilayotgan vatanparvarligini bilmagan ekanman.

Afg’onistonga qarshi g’arb propagandasi juda kuchli ishlagan ekan.

Tolibon yoki Afg’oniston yolg’onlari.

Tolibon haqida gapirishdan oldin maʼlumot haqida qisqacha to‘xtalaylik. Bir narsa haqida maʼlumot olar ekanmiz uning manbasiga eʼtibor berishimiz zarur. Sababi hamma o‘z pozitsiyasi va qarashidan kelib chiqib yondashadi va shunga qarab ish tutadi. Nasroniy tarixchilar tarixga o‘z dinlaridan pozitsiyalaridan kelib chiqib Karl Martelni qahramon deyishadi, qarshi pozitsiyadagi insonlar esa uni dushman sifatida bilishadi.


Yaʼni aytmoqchi bo‘lganim hamma o‘z pozitsiyasiga yon bosishi bu insoniy, tabiiy holatdir.

Endi mavzuga kirsak. Afg‘oniston shunchalik yomon ahvoldami? Tolibon xalqni qiynayaptimi? Afg‘onistonga va Tolibon hukumatiga negativimiz qayerdan kelib qoldi o‘zi? Hozir shu haqida kengroq gaplashamiz.


2021 yil 15 avgust kunidan boshlangan Tolibon Afg‘onistonida qanday islohotlar bo‘layotganini ko‘rib bormoqdamiz. Nasha va giyohvand moddalar ishlab chiqarish keskin pasaytirildi. Nashavandlar esa giyohvandlikka qarshi davolanish amaliyotlariga joylandi. Yo‘llar, kanallar, maktablar, zavodlar orqa-ma orqa ochilmoqda va hatto o‘zlarini mashinalarini va ko‘plab texnologiyalarini ishlab chiqarishmoqda.

Bir narsani tushunib olishimiz kerak. Bu davlat islomiy sharʼiy davlat. Ularning qonuniyatlarining asosi shariatdir. Yaʼni ular o‘zlari uchun bu yo‘lni, tizimni tanlashgan. Baʼzi narsalar taqiqda baʼzi narsalarga esa ruxsat berilgan. Poraxo‘r davlat boyliklarini yeb yotgan sobiq hukumat ketganidan beri endi 3 yildan oshdi. Yillar davomida faqat qog‘ozlarda qilingan ishlar bu davrga kelib amalda qilina boshladi. Qisqasi davlatni rivojlantirish uchun qo‘lidan kelgan barcha ishni qilishmoqda.

Bir feminist qizni kanalida o‘qidim. Tolibon qizlarni ko‘chada bir biri bilan gaplashishini taqiqlabdi deb juda ham tasirli post yozibdi. Bu xabarni tekshirish uchun rasmiy saytlardan buni asosi qayerda ekan deb qidirib chiqdim. Axiri g‘arb manbalariga taqaldi. Gaʼrb manbalaridagi xabarlarni o‘qir ekanman umuman asos keltirilmagan holda ayblovlar juda ko‘p. Gapni “xabarlarda keltirilishicha” deb boshlashadi lekin qaysi xabar ularga kim maʼlumot bergan aniqlashtirishmagan. O‘zlarini manfaatlari yo‘lida to‘qilgandek go‘yo…

Tolibonlar ayollar taʼlimiga qarshi deyishadi. Yo‘q unday emas. Ular ayollar va erkaklar bir bo‘lgan taʼlimga qarshi. Ayollarni emas aralash taʼlimga taqiq qo‘yishdi. BMT bosim o‘tkazdi ayollarni taʼlimidagi taqiqni olib tashlashingiz kerak deb. Maqsad ayollarni taʼlimimi yoki g‘arb ideologiyasi? Ayollarga alohida madrasalar kollej universitetlar sekin sekin ochilmoqda va reja qilinmoqda.

Siz aytgan narsaga to‘g‘ri kelmadi degani noto‘g‘ri degani emas. Tolibonlar ham ayollarni erkaklar bilan birga o‘qishlarini noto‘g‘ri deb o‘z qoidalari asoslariga suyanib aytishmoqda. Ular bu ishlarini o‘zlari uchun to‘g‘ri deb bilishadi. Nega amazon o‘rmonlaridagi yarim yalang‘och yoki umuman kiyimsiz yurib yashaydigan odamlarning emas toliblarning kiyimlari muhokama qilinadi. Inson huquqlari himoyachilari LGBT kabi noinsoniy g‘oyalarni o‘zlarining qandaydir asoslariga ko‘ra qabul qilishadiyu nega toliblarning o‘zlarini asoslariga ko‘ra erkak ayol bir joyda taʼlim olmasligi bo‘yicha qarorlarini tanqid qilishadi. Toliblarda ham amazonkadagilar kabi o‘zlarining madaniyati urf odati dini bor. Amazonkadagi insonlarning ishlariga hech kim aralashmagani kabi tolblarning ishiga aralashmaslik tolerantlik hisoblanadi…

Ayollar taʼlimidagi muammolar hal bo‘ladi deb umid qilamiz. Ayollar ta’limidagi muammolar ular ta’limga qarshiligidan emas, balki siyosiy moddiy holat taqozosidir.

Afg’oniston haqida ishonchli ma’lumot olish uchun rasmiy saytlardan foydalaninglar.
Global bloger Joe Hattabning 2 qisimli videosi orqali tolibonlarning ishlari kelib chiqishi haqida yanada chuqurroq ma’lumot olasiz

@ibrokhimov_abror

Kitob o’qishda qiynalayotgan bo’lsangiz aynan siz uchun do’stimiz tomonidan kitob o’qish bo’yicha video darslik tayorlanibdi. Shu “reel” ni ko’rsangiz to’liq ma’lumot olasiz. Foydali bo’ladi deb o’ylayman.

https://www.instagram.com/reel/DDkMRgIMzJK/?igsh=OGgwMGU3aDkyNmdl

واجباتنا أكثر من اوقاتنا

вазифаларимиз, вақтимиздан кўпроқ.

Dunyo tashvishlaridan “Qur’on” halovatiga qoching!

Dorululum - farzandingiz eng yaxshisiga loyiq.

Instagram | Telegram

Истанбул - халифалик пойтахти…

Қандай ҳам ажиийб мадраса…

Ҳар қанақанги дунёвий байрамларда ва ҳатто рамазоннинг биринчи қисмида ҳам дарслар давом этган аммо Шом озод бўлгани учун 2 кун дам олиш ва байрам бўляпти ))

Usmonli jomelari…

Ҳаммага ўз ҳақ ҳуқуқларини қайтариб бера оладиган тузум бу - Исломдир.

Масалан тарихдаги ҳожли урушлар(салиб юришлари) ёки бугунги кундаги сионистларнинг Фаластиндаги ҳаракатларига назар соладиган бўлсак улар бошқалар билан умргузаронлик қила олмасликларини кўрамиз.

Мисол учун Испаниядаги инквизитор нима қилди. Улар мусулмонлар билан ҳеч қачон бирга яшай олишмаган. Испанияда ислом динини бутунлай йўқ қилдилар. Бизда эса Миср, Сурия, Ироқни фатҳ қилганимиздан то бугунги кунгача насронийлар мавжуд, яҳудийлар ўз маҳаллаларига эга ва биз улар билан бирга яшаймиз. Ислом бошқалар билан яшай олади аммо бошқалар исломни ўзлари билан бирга яшашини қабул қила олишмайди

Шайх Муҳаммад Айман Жамал.

@ibrokhimov_abror

Tarixchilik pinned «Филтер. Муаммоларни гапираётганларни ҳаммаси ҳам ечим топиш учун гапирмайди. Машҳурлик учун ёки ўз ғояларини бошқаларга тарғиб қилиш учун бўлади. Бозорда олма олмоқчи бўлсак, уни чириган чиримаганлигига эътибор бериб оламиз. Бу филтерлашимиз чириган олма…»

Ер юзида христиан дунёсида усмонийлар давлатига ёлғиз қарши чиқа оладиган бирор бир христиан ўлкаси топилмайди. Магар бунга журъат қилмоқни истасалар христиан ўлкалари бирлашмоғи шарт.

Папа П 5

Alloh ajrlarimizni ko’paytirib bersin.
Niyatimizni oxirgacha sof qilsin. O’zi muvaffaq qilsin.

Bu kanalga bunga o’xshash e’lonlarni deyarli umuman joylamayman. Bu yo’l bilan pul qiladigan qalloblar ham ko’paygan.

Ammo o’zim bilgan ishonchli insonlar bo’lgani uchun bu ishga kirishdim.

Kartada endi 200 ming so’m to’planibdi. To’g’ri 17mln katta pul lkn bir qizni ilm olish yo’lida birlashib harakat qilishga arziydigan holat. Qiz bolani o’qishi butun ummatni o’qishi hisoblanadiku axir.

Qizni o’zlari bilan gaplashib vaziyatni yaqindan o’rganishingiz mumkin.

+998903031399 - Bu esa mas’ul va karta egasining tel raqami. Fayiza opa barcha ma’lumotlarni shu kishi bilan gaplashib olishingiz mumkin.

Bir qiz bor edi, Yangi asr universitetiga o'qishga kirish arafasida ekan. Kontraktini oilasi to'lolmas eman, lekin qiz o'qimoqchi. Judayam ilmga havasmand. Onasi farrosh, otasi kunlik yollanma ishchi ekan. Bir xonada hamma yashar ekan, qishga tayyorgarliklari ham yo'q. Ya'ni oilaviy holati yaxshi emas.


Pul shu qizning tanishlari bo’lgan Fayiza opamizni kartalariga yeg’ilyapti. Umumiy summa 17 mln ekan.

8600140213404883

Sh.T

Pulni 2-3 hafta mobaynida to’plash kerak.

Imkoningizdan kelib chiqib yordam qilishingizni so’raymiz yoki yordam bera oladigan tanishingizga da’lolat qiling.

Бу йўл тиканли йўл, оёғини севганлар биз билан юрмасин.

Абдулқодир Жийлоний

This is how the watermelon become a forbidden.

Bu hikoya tarvuzning qanday qilib taqiqgalanganligi haqida.

#free_palestine

Мусулмонларнинг аввал таназзулга юз тутиб кейин кучсизланганларидан халойиқларга раҳбарлик қилишни қўлдан бой бериб куйганлари ҳамда ҳаёт ва амал майдонидан четга чиқиб қолишлари бошқа миллат ва халқларнинг таназзулга учраши бошқа ҳукумат ва давлатларнинг инқирозга юз тутиши, шохлар ва
фотиҳларнинг мағлуб бўлиши, ғолиб жангчиларнинг ортга чекиниши, маданиятлар ва сиёсатларнинг кучга тўлгандан кейин куч-кудуратини йўқотиши каби тарихда учраб такрорланиб турадиган ҳодисалар сингари эмас. Зеро, бундай воқеалар хар бир халқнинг тарихида жуда кўп марта содир бўлган.

Бутун инсониятнинг тарихида бу сингари ишлар беҳисоб. Бироқ мусулмонларнинг таназзулга юз тутишлари тарихда беназир бўлган ғалати ҳодисадир.

Мусулмонларнинг таназзули…
Дунё нималарни йўқотди китобидан.

@ibrokhimov_abror

"Исломнинг илк ўзагини ташкил қилганлар ва шариатни биринчи булиб амалда қўллаганлар араблардир. Аммо Шариатда хам, илмда хам етакчилик қилганларнинг купчилиги ажамийлардан экани ажойиб ҳолатдир. Уларнинг базилари ирқий жиҳатдан араб булсада, тили ва ўсган муҳити жиҳатидан ажамий булишган".

(Ибн Халдун, Муқаддима).

@ibrokhimov_abror

Farzand istaganingizdek emas,

Tarbiya qilganingizdek bo’ladi!

Tarixchilik pinned «Халқим чидама халқим кўнма Шукур айла дерлар ишонма Ўзгалар учун ўтиндек ёнма Қилгин инқилоб гўлдек бўлма Юз йил олдин замондан қолдинг Эндичи энди жоҳилдек қотдинг Ўлдингми ёндингми чиқдими жонинг Эҳ қийналдинг олинди боринг Мозийдаги раҳбаринг исломга…»

Афғонистондаги АҚШ va НАТО ишғоли тугаганидан сўнг, мамлакатнинг энг йирик вилояти Ҳелмандда кўкнори ишлаб чиқариш 99 фоизга камайди. Шу билан бирга, буғдой етиштириш деярли икки баравар ошди. АҚШ-НАТО уруши даврида афғон афюни героин ишлаб чиқаришда №1 манба бўлган.

@ibrokhimov_abror

Тўғриси ёзмай қўйган эдим ва ёзмоқчи ҳам эмас эдим. Аммо баъзи мусулмон бўла туриб исломафоблик қилаётган «шахс»ларни кўрганимдан кейин Аллоҳ менга берган иқтидорни бекор кетказиш нотўғри эканлигини ҳис қилдим. 

Гапиришимиз, муҳокамалашишимиз керак бўлган мавзулар кўп. Айниқса Афғонистон мавзуси…

@ibrokhimov_abror

Бир ой олдин Ўзбекистонимизга сафар қилиб қайтдим. Юртимизда секуляризация хавфи бор. Ўз қадриятларини унутганлар бошқаларга ҳам буни тарғиботи билан шуғулланишмоқда. Парда ортида кўринмаётган муаммолар бирин кетин оғир оқибатлар билан келиши муқаррар агарки олдини олмасак.

Ота оналар фарзандлари нақадар жирканч ишларни қилиб юришганини билишмайди. Болалар уйда сипо жуда ҳам одобли кўринаверишади аммо асл юзларини кўчада очишганида уларни таниб бўлмай қолади. Чунки атроф муҳит шундай. Кўраётган контентлари, гаплашаётган бирга юрган дўстлари, эшитаётган мусиқалари, кийиб юрган кийимлари барча барчаси қадриятларни бузиб ўтадиган нарсалар. Эркак киши сифатида айтаман тамаки чакиш оддий ҳол эмас!!! Баъзилар наздида эса тамаки энг оддийси бўлиб қолган... чунки шундай кўрсатилмоқда. Бунданда ёмонроғлари ҳам бор.


Юқоридаги видеода бизга ёмон таъсир қилиши хавфи бор бўлган «ижодкор»ларнинг ишлари қораланган ва айтганимиздек оғир оқибатларни олдини олиш учун ҳаракат қилинган.

видеони кўринг.

@ibrokhimov_abror

Керакли мавзу.


https://youtu.be/_Onx4k8xob8?si=F6odvNOFDXjc-nEM

Афғонистонлик қизлар илм-фан кўргазмасида ўз илмий лойиҳаларини намойиш этмоқда. Афғонистонлик талаба қизлар иқтидорли ва меҳнаткаш. Уларга омад тилаймиз.

Ҳа, бу ўша ғарб сизга аёлларнинг бир-бири билан гаплашишини тақиқланганлигини айтаётган Афғонистондир.

Х(твиттер)дан олинди.

@ibrokhimov_abror

Бу "саёҳат"да мени энг кўп қўрқитадиган нарса ресурсларнинг етишмаслиги эди. Ёшлигим ва тажрибасизлигим сабаб саволларга етарлича жавоб бера олмаслигимдан хавотирланардим. Шундай бўлсада, асарни ёзишга бўлган иштиёғим олдинга ундаверди. Китобнинг энг диккатга сазовор томони "Мусулмонларнинг
таназзулга учраши сабабли дунё нималарни йўқотди?" деган ном бўлди. Мусулмонларнинг ва дунёнинг таназзулини ёнма-ён келтиришдан сабаб нима бўлиши мумкин?

Дунё тарихида мусулмонларни оддий жамият сифатида кўриш одат тусига кирганди. Бироқ бу асарда бошқа хорижий ёзувчиларнинг муаммоларни ҳал қилиш усулидан фарқли ўлароқ, белгиланган доирадан чиқиб кетишга муваффақ бўлинди. Бир мусулмон сифатида дунёга янгича назар солинди. 

Умуман олганда, қўйиладиган саволлар қуйидагича эди: Мусулмонлар фалон воқеа сабабли нималарни йўқотди? Замонавий ғарбга нисбатан
нимани йўқотишди? Буюк саноат инқилоби мусулмонларни нималардан маҳрум қилди? Усмонлилар империясининг қулаши билан мусулмонлар нимани бой беришди? Ғарб давлатлари кўплаб мусулмон давлатларига бостириб кирганида бу ўлкалар нималардан маҳрум қолди? Ҳарбий, сиёсий ва иқтисодий таназзул сабабли мусулмонлар нимани йўқотди?

Гўёки бутун дунёда мусулмонларнинг йўқотган нарсалари ҳақида сўраларди. Аллоҳнинг қалбимга солган илҳоми билан бу саволни бутун дунёга қарата беришга муваффақ бўлдим: Мусулмонларнинг майдондан чекиниши билан дунё ниманидир йўқотди? Ислом ёзувчилари илгари бундай фикр устида бош қотиришмаган эдилар. 

Паст назар ва саёз қарашлар дунё ва мусулмонлар ўртасида алоқа ўрнатишга хам тўсқинлик қилганди. Мусулмонлар яшайдиган ўлкалар ғарб томонидан амалга оширилган инқилобларга берилиб, камбағал ва заиф бўлиб қолганлари учун маъмурий куч сифатида эсга
олинмади. Мусулмонларнинг келажагини дунё келажаги билан ёнма-ён ўйлаш ҳам имконсиз бўлиб қолганди дунё наздида. Бу ҳеч бир ёзувчининг ҳаёлига хам келмаганди. Мусулмонлар қулаши билан инсоният нимани йўқотгани ҳакида ёзиш мумкин эмасди. Ушбу китобдаги фикрлар, бутун бу ҳақиқатлар ҳақида сўз очиш жуда хавфли эди аслида. Лекин Аллоҳ менга ёрдам берди.

Мусулмонларнинг таназзули…
Дунё нималарни йўқотди.

@ibrokhimov_abror

Тил зикр билан намланиб турмаса Аллоҳни эсидан чиқариб қўяди.

Муаннаслар билан тенгма тенг гап талашадиган музаккарларнинг музаккарлигига шубхам бор...

(Муаннасдан)

Мағлубиятимиз сабаби динсизлик эмас.

Тарихчилар билан бирга суҳбат қурдик. Жуда ажойиб.
4 кишидан энг билимсизи мен эдим. Суҳбат давомида фақат эшитдим. 

Энг таъсирланган маълумотим. Русларни ватанимизга келгандаги воқеа бўлди. Рус қўшинидаги америкалик бир журналист тилидан ҳикоя қилинади. 

Биз рус қўшини билан кўплаб чўлларни босиб ўтдик ва жуда чарчадик. Олдимиздан катта дарё чиқди (Аму дарё). Зўрға қийналиб дарёдан ҳам ўтдик, озиқ овқатларимиз, ҳатто баъзи аскарлар ҳам дарёда оқиб кетди. Дарёдан ўтиб яна йўлга тушдик. Шу даражада эдикки оддий таёқ билан уриб ўлдирса бўладиган ҳолга тушдик. Энди тамом бўлдик охиримиз шу экан энди ҳаммамиз ўлиб кетамиз на овқат ва на кучимиз қолди деб ўйлашгача бордим. 

Ахири узоқдан бир қишлоқ кўринди. Энди тугадик дедим аммо. У қишлоққа етиб борганимизда не кўзлар билан кўрдиккиодамлар бизни қучоқ очиб қўлларида нон, мағиз, сутлар билан кутиб олишди. Улар душман ким дўст ким билишмас эди. Бу ҳолат мени жуда ажаблантирди. Нега бундай қилишганини ҳеч нарса билан изоҳлай олмадим. У қишлоқда анча турдик куч тўпладик, озиқ-овқат ғамладик, отларимизни алмаштирдик ва яна Хива томон йўлга тушдик. 

Хивага етганимизда Хива хони қочиб кетди, Хивани ортиқча қийинчиликларсиз эгалладик. Сўнг Хива хони келди ва тобелиги ҳақида шартнома имзолади. Шу пайт у кишидан интервью олдим. интервью ҳақида кўп гапирмайман лекин юқоридаги саволимга жавоб топдим. 

Халқ нега бизни бу қадар очиқ кутиб олиб танишмаганини англадим. Сабаби улар шу қадар сиёсий онгсизлаштирилган эдиларки ҳеч нимани билишмас эди. Уларнинг наздида дунё Хива, Бухоро, Қўқон, Макка ва Мадина дан иборат эди. Улар сиёсатдан илмдан шу қадар узоқда билимсиз гўл ҳолатда яшаган, яшаттирилган эди.

Шу билан журналист гапи тугади. Жуда кўп ўйладим. Нега бунчалар содда қилинди улар ижтимоий мавзулардан четта сақланди. Сиёсатга аралашма деган нотўғри қараш сингиб кетган халқ.
Мағлубиятимиз сабаби динсизлик эмас илмсизлик бўлди. 

Савияли суҳбат учун раҳмат.
Зарварақ.
Ўзликка қайтиш. 

Халқим чидама халқим кўнма
Шукур айла дерлар ишонма
Ўзгалар учун ўтиндек ёнма
Қилгин инқилоб гўлдек бўлма

Юз йил олдин замондан қолдинг
Эндичи энди жоҳилдек қотдинг
Ўлдингми ёндингми чиқдими жонинг
Эҳ қийналдинг олинди боринг

Мозийдаги раҳбаринг исломга қарши
Халқим кўнма ёнганинг яхши
Қани янграсин ғалаба марши
Қургин Туркистон душманга қарши

Оҳ ватан она Туркистон
Яна куласан яйрайсан ишон
Ўсасан унасан келади шу он
Мангу бор бўлгин она Туркистон

✨

Бугун сайлов

Барча нарсаларнинг йиғилмаси энг кучли формат ҳисобланади. Масалан энг мазали шарбат ҳам ҳар хил меваларнинг аралашишидан ҳосил бўлади. Энг ширин ҳидли мушк ҳам ҳар хил мушкларнинг йиғилмасидан ҳосил бўлади. 

Ва энг ширин ҳиссиётларнинг йиғилмаси эса - муҳаббатдир. Муҳаббат ўзида барча ширин ҳиссиётларни мужассам этган. Муҳаббат қалбнинг мевасидир. 

Муҳаббатлиларнинг йиғилмаси эса - оиладир. 

Гап исботи билан. 

Инстаграмда икки ҳисобимни ўчирдим, йўқ қилдим. Фасебоокда 3 ҳисобни. Кейин эса твиттерга ўтдим. Youtube га чеклов қўйдим. Охири телеграмга етиб келдим. Барча каналлардан чиқиб кеттим.

Шайх Салоҳ Абул Ҳож илм ўрганаётган инсон вос кеча олишни билиши керак деганларида бу ишларим тўғрилигига янада инондим.

Бу тарғиб эмас шахсий қарордир. 
Таъсир ўтказиш учун таъсирланмай туришим керак. Эътиборимни муҳим нарсалар ичида муҳимроғига беришни тўғри деб билдим. 

Жуда кўўўп гапларим бор секин секин ёзиб бораман.

Бизда бир иш бошласак қўллаб қувватлаш ўрнига э нима қиласан бошингни оғритиб дейишади.

Бундай қилсанг бундай бўлади деб маслаҳат ўрнига тииинчгина "мана шу" ишингни қилиб юравер дейишади.

Фалончи нотўғри қилмоқда дейилса қўявер билганини қилсин дейишади.

Кимдир хато қилса насиҳат қилишда энг биринчи бўлишадию аммо ўзларига келганда хатоларини оқлайдиган баҳоналар топишади.

Байкоттан фойда йўқ дейдиганлар кўрсин.

https://youtu.be/HaG9OCqoq8c?si=OZ0YxB4DdE9wXxws

Vatanda hotirjamlik bor…

Assalomu alaykum!

Ushbu so‘rovnomani e’tiborsiz qoldirmasligingizni so’rar edik. Sizning fikringiz biz uchun muhim!

https://forms.gle/no3JN9RjNuWWgwaS9

Сайлов ҳақида кўп ёзмайман. 

Тўғриси Туркиядаги сайловлар жуда кўтаринки руҳда бўлади. Ҳамма қатнашишга ҳаракат қилади. Одамларнинг сайлов билан иши бўлади. Ўзларига раҳбар таёрлаш учун вақт ажратиб ҳаракат қилишади.

Меҳ ҳам сайловимиз шунга ўхшаш бўлишини хоҳлайман. «Х» да ажойиб изоҳ ўқидим. Биздаги сайловлар фақатгина кимни дизайни чиройли чиққанини баҳолайди дейилибди. 

Мен билмадим қачонгача ҳамма нарса олдиндан ҳал қилинган деган баҳона билан муҳим нарсаларга эътибор бермасдан юрамиз. Қачонки биз аралашсак биз «биз» бўлсак қолган нарсалар ҳам баҳоналарсиз ишлашни бошлайди. Лекин бизда тишшш жим &иё&@!га аралашма дейишади. Бу аралашиш эмас. Бу бизнинг ҳаётимиз. Бу ишларда бизнинг аралашувимиз бўлиши оддий ва табиий ҳолат ва бу жиноят эмас.

Шунчаки, сиёсат билан иши бўлмаган халқни...

Тоғай Мурод кўрсатгич бармоқни шаҳодатбармоқ деб атаган экан.

Отам: -энг яхши проэктим сенсан.

Saylov haqida ba’zi fikrlarim va tanqidlarimni aytishga haqqim bormikin?

Дунёни танлаган одамларнинг ҳаёти қийин…

Vijdoni bor odam aybini tan olib azob chekadi. Bu uning jazosidir.

🪶Fyodor Dostoyevskiy

@zarvaraqq

Palestine

Асл мусулмонлик инсонларга бераётган манфаат билан кўрилади. 

Усмонли даврида массонлар ва яҳудийлар еғиладиган ҳар хил режаларни муҳокама қиладиган яширин жой айнан шу кичик Аясофя масжиди остидадир. 

Пойтахт султон Абдулҳамидхон сериалидаги яширин суҳбатлар ҳар хил режалар қилинадиган жой ҳам айнан шу ердир. 
У махфий хоналар ҳозир ҳам бор экан. Аммо ёпиқлиги учун киролмадим. 

1453 йилда Усмонлилар Константиноплни фатҳ қилганидан сўнг, черков Боязид 2 ҳукмронлигига қадар сақланиб қолган. Сўнгра (1506—1513 йиллар оралиғида)  Ҳусайн оға томонидан масжидга айлантирилган. Айнан ўша пайтда черковга қўшимча равишда янги айвон ва мадраса ҳам қурилган.