🏰 Hrodna History

54 гады таму адкрылі кінатэатр "Усход"

🎦 20 лістапада 1970 ў Гродне адкрыўся кінатэатр "Усход" з глядацкай залай на 605 чалавек. Назвай была абрана невыпадкова - кіно пабудавалі на ўсходняй ускраіне горада. Ну і савецкі касмічны карабель "Усход", відаць, таксама такім чынам быў ушанаваны.

🎞 На той момант гэты быў пяты кінатэатр у Гродне. Адкрывалі яго паказам стужкі «Я, Францыск Скарына». І першыя гадоў 10 былі сапраўды паспяховымі. Потым стала складаней, а яшчэ злева з'явілася страшэнная гаргара недабудаванага Дома культуры будаўнікоў - аднаго з апошніх савецкіх даўгабудаў Гродна (які потым усё ж дабудавалі ў выглядзе "Галактыкі"). У 90-я і 2000-я "Усход" стараўся зарабляць як мог: відэакабінкамі, кансольным і камп'ютарным клубам, більярдам, дыскатэкай "Для тых, каму за...". Нават наўпроставыя трансляцыі футбола там паказвалі на вялікім экране! Потым была ідэя зрабіць з яго начны кінатэатр. Але без грунтоўнай рэканструкцыі абысціся ўсё роўна не ўдалося.

📽 Сёння "Усход", разам з прыбудаванай суседняй "Галактыкай", гэта цэлы культурна-забаўляльна-спартыўны комплекс.

А вы глядзелі кіно ва "Усходзе"?
🔥 - так
🤔 - не

Фота: oldgrodno.by і "Гродзенская праўда"

YouTube | Instagram | Buymeacoffee

232 гады таму ў Гродне пачала выходзіць газета "Wiadomości Grodzieńskie"

📰 Гэта было другое перыядычнае выданне на тэрыторыі сучаснай Беларусі (пасля "Gazety Grodzieńskiej", пра якую мы пісалі раней). Газета была органам Таргавіцкай канфедэрацыі - саюзу магнатаў, якія выступілі супраць прагрэсіўных рэформ Чатырохгадовага сойма і Канстытуцыі 3 траўня (у Польшчы дык і дагэтуль слова "Таргавіца" азначае перадусім "здрада", а не назву мястэчка, дзе канферэрацыю стварылі).

Да снежня выйшла 12 нумароў газеты. Яны выходзілі па серадах і нядзелях. Друкаваліся на польскай мове ў Гродзенскай каралеўскай друкарні.

У газеце была пераважна мясцовая інфармацыя, у тым ліку пра дзейнасць канфедэрацыі. Напрыклад: інфармацыя пра дэлегацыю, што прыбыла з Польшчы ў Гродна са скаргай на pacійскія войскі, якія занялі польскія паветы; пра абед i канцэрт для канфедэратаў, дадзены маршалкам Генеральнай канфедэрацыі ВКЛ Сапегам; пастанова Генеральнай канфедэрацыі ВКЛ пра бяспеку i парадак на тэрыторыі Гродна; заклік да перагляду Статута ВКЛ 1588 камісіяй на чале з Сапегам; распараджэнне паштовым службам кантраляваць карэспандэнцыю для выяўлення ў ёй фактаў антыдзяржаўнага зместу; інфармацыя пра аўдыенцыю дэлегацыі канфедэратаў у царыцы Кацярыны II у Пецярбургу; распараджэнне аб размяшчэнні Метрыкі ВКЛ у касцёле св. Казіміра ў Вільні; артыкул пра святкаванне ў Гродне імянін Кацярыны II i іншыя.

Некалькі нумароў захавалася і знаходзіцца ў Польскай акадэміі навук у Варшаве.

YouTube | Instagram | Buymeacoffee

15 лістапада 1989 года гродзенскі цэнтральны парк назвалі ў гонар Жана Эмануэля Жылібера

🌳 Гэта было замацавана рашэннем Гродзенскага гарадскога савета дэпутатаў №705. Хаця, вядома, яшчэ шмат гадоў гродзенцы працягвалі па звычцы называць гэтае месца проста Старым паркам (каб адрозніць ад Новага, што ля Каложы).

Цікава, што Жылібер быў не першай постаццю з гісторыі Гродна, у гонар каго назвалі гэты самы парк. Значна раней, 23 красавіка 1964 года, паводле рашэння №214 Гродзенскага гарвыканкама парк атрымаў назву "Парк культуры і адпачынку імя Элізы Ажэшкі". Паводле таго ж рашэння новы парк, які толькі ствараўся, афіцыйна атрымаў назву - парк культуры і адпачынку «Космас»!

На фота: парк Жылібера ў 80-я гады. Фота з альбома памяці Віктара Саяпіна / oldgrodno.by

YouTube | Instagram | Buymeacoffee

Імгненні гродзенскага жыцця праз аб'ектыў яўрэйскага журналіста і фатографа Альтэра Кацізнэ (Alter Kacizne). Фота выкананы да снежня 1923 г.

Фота знайшоў у калекцыі Center for Jewish History (Нью-Ёрк, ЗША, https://www.cjh.org/) гісторык Аляксандр Перагудаў. Ён звяртае ўвагу на дэталізацыю здымкаў - нават шыльды даволі добра чытаюцца! Раней гэтыя фота раз-пораз сустракаліся, але не ў такой выдатнай якасці.

Пра аўтара здымкаў вядома, што ў міжваенны час, жывучы ў Польшчы, ён супрацоўнічаў з рэдакцыяй нью-ёркскай яўрэйскай газеты The Forward. Гэтая ж назва прысутнічае на звароце здымкаў.

YouTube | Instagram | Buymeacoffee