💎#نکته_ها_و_ناگفته_ها 《۹》
#بخش_سوم
با نظر ابتدایی به کلام، برداشتی نسبت به مفاد آن صورت می گیرد. این برداشت اولیه با لحاظ زمینه ی صدور کلام، ما را رهنمون به کارکرد صدور کلام می کند و کشف کارکرد کلام، موجب کشف اطلاعات جدیدی نسبت به مفاد کلام و شکل گیری برداشت دقیق تر از مفاد کلام می شود. مثلا وقتی با خطاب متضمن امر به کاری مواجه می شویم برداشت اولیه ای شکل می گیرد که آن کار، مورد بعث است. این برداشت اولیه در کنار ملاحظه ی زمینه ی صدور کلام که مثلا نزاعی در مورد مشروعیت و حرمت آن کار مطرح بوده و عدم وجوب آن کار، مفروغٌ عنه بوده، موجب احراز این مطلب می شود که این خطاب، به جهت مشخص کردن قول صحیح در این نزاع و برای امضاء یکی از این دو قول صادر شده است و این باعث می شود که از خطاب مذکور، برداشت وجوب نشود و به معنای اصل مشروعیت آن کار تلقی شود. همین بیان در محل بحث هم قابل تطبیق است. در مواجهه ی ابتدایی با کلام، مفاد لفظی آن برداشت می شود. با نظر به زمینه و لحاظ نسبت مفاد لفظی کلام با موقف عامی که در زمینه ی آن وجود دارد، مشخص می شود که کارکرد این کلام، امضاء موقف موجود در زمینه است و در طول احراز امضایی بودن کلام، سعه ی مفاد آن کشف می شود.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، توسعه در مفاد حدیث گاهی در قالب کشف مبنای مفاد لفظی حدیث رخ می دهد. صورت کلی این برداشت به این شکل است که حدیث، در موضوعی وارد شده که از صغریات یا فروعات کبرا یا قاعده ای است که در فضای صدور حدیث، محل اختلاف قرار گرفته و داوری در مورد موضوع مذکور در حدیث، بسته به مبنایی بوده که در آن کبرا یا قاعده ی کلی اتخاذ می شده است. در چنین فضایی، با داوری متکلم در مورد آن موضوع، موقف وی نسبت به آن مبنا مشخص می شده است. مثلا اگر فرض کنیم که در جامعه، نزاعی شکل گرفته که آیا اکرام علماء نجوم، واجب است یا خیر و ریشه ی این نزاع تماما به این بر می گردد که آیا وجوب اکرام عالم، مختص به عالم فقیه است یا شامل هر عالمی می شود. در چنین فضایی وقتی گفته می شود که اکرام عالم نجوم، واجب است چنین تلقی می شود که نزد متکلم، اکرام مطلق عالم واجب است و وجوب اکرام، اختصاص به عالم فقیه ندارد. استاد سید احمد مددی در موارد متعددی، با استناد به فضای صدور حدیث، برخی قواعد فقهی یا اصولی را از احادیثی که در موارد خاصی وارد شده اند برداشت کرده اند. این برداشت در مواردی با چالش هایی همراه است که ما را به یکی از مهم ترین هنجارهای زمینه گرایی رهنمون می کند.
در یادداشت بعدی به ذکر نمونه هایی در این بحث پرداخته می‌شود، ان شاء الله.
📌ادامه دارد...
#حدیث_پژوهی
🆔 @hadith_maaref
🔗 ایتا 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
#بخش_سوم
با نظر ابتدایی به کلام، برداشتی نسبت به مفاد آن صورت می گیرد. این برداشت اولیه با لحاظ زمینه ی صدور کلام، ما را رهنمون به کارکرد صدور کلام می کند و کشف کارکرد کلام، موجب کشف اطلاعات جدیدی نسبت به مفاد کلام و شکل گیری برداشت دقیق تر از مفاد کلام می شود. مثلا وقتی با خطاب متضمن امر به کاری مواجه می شویم برداشت اولیه ای شکل می گیرد که آن کار، مورد بعث است. این برداشت اولیه در کنار ملاحظه ی زمینه ی صدور کلام که مثلا نزاعی در مورد مشروعیت و حرمت آن کار مطرح بوده و عدم وجوب آن کار، مفروغٌ عنه بوده، موجب احراز این مطلب می شود که این خطاب، به جهت مشخص کردن قول صحیح در این نزاع و برای امضاء یکی از این دو قول صادر شده است و این باعث می شود که از خطاب مذکور، برداشت وجوب نشود و به معنای اصل مشروعیت آن کار تلقی شود. همین بیان در محل بحث هم قابل تطبیق است. در مواجهه ی ابتدایی با کلام، مفاد لفظی آن برداشت می شود. با نظر به زمینه و لحاظ نسبت مفاد لفظی کلام با موقف عامی که در زمینه ی آن وجود دارد، مشخص می شود که کارکرد این کلام، امضاء موقف موجود در زمینه است و در طول احراز امضایی بودن کلام، سعه ی مفاد آن کشف می شود.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، توسعه در مفاد حدیث گاهی در قالب کشف مبنای مفاد لفظی حدیث رخ می دهد. صورت کلی این برداشت به این شکل است که حدیث، در موضوعی وارد شده که از صغریات یا فروعات کبرا یا قاعده ای است که در فضای صدور حدیث، محل اختلاف قرار گرفته و داوری در مورد موضوع مذکور در حدیث، بسته به مبنایی بوده که در آن کبرا یا قاعده ی کلی اتخاذ می شده است. در چنین فضایی، با داوری متکلم در مورد آن موضوع، موقف وی نسبت به آن مبنا مشخص می شده است. مثلا اگر فرض کنیم که در جامعه، نزاعی شکل گرفته که آیا اکرام علماء نجوم، واجب است یا خیر و ریشه ی این نزاع تماما به این بر می گردد که آیا وجوب اکرام عالم، مختص به عالم فقیه است یا شامل هر عالمی می شود. در چنین فضایی وقتی گفته می شود که اکرام عالم نجوم، واجب است چنین تلقی می شود که نزد متکلم، اکرام مطلق عالم واجب است و وجوب اکرام، اختصاص به عالم فقیه ندارد. استاد سید احمد مددی در موارد متعددی، با استناد به فضای صدور حدیث، برخی قواعد فقهی یا اصولی را از احادیثی که در موارد خاصی وارد شده اند برداشت کرده اند. این برداشت در مواردی با چالش هایی همراه است که ما را به یکی از مهم ترین هنجارهای زمینه گرایی رهنمون می کند.
در یادداشت بعدی به ذکر نمونه هایی در این بحث پرداخته می‌شود، ان شاء الله.
📌ادامه دارد...
#حدیث_پژوهی
🆔 @hadith_maaref
🔗 ایتا 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
