آسمانه @asmaaneh Channel on Telegram

آسمانه

@asmaaneh


آسمانه:
در تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر
ــــــــــــــــــــــ
با این نشانی با ما تماس بگیرید:
[email protected]
ــــــــــــــــــــــ
نقل مطالب آسمانه در صورت ذکر نام این کانال و درج پیوند (لینک) آن مجاز است.

آسمانه (Persian)

با خوش آمدید به کانال تلگرامی آسمانه! این کانال به معماری و هنر در تاریخ و تئوری می‌پردازد. آیا علاقه‌مند به دنیای هنر و معماری هستید؟ آیا می‌خواهید بیشتر در مورد تاریخ و تئوری معماری آگاه شوید؟ اگر پاسخ شما بله است، آسمانه جای مناسبی برای شماست. این کانال با مطالب متنوع و پربار، شما را به دنیایی زیبا و دیدنی از هنر و معماری هدایت می‌کند. از مقالات تخصصی تا تحلیل‌های جذاب و الهام‌بخش، همه چیز در آسمانه پیدا می‌شود. با ما همراه شوید و دنیای فراموش‌نشدنی هنر و معماری را کشف کنید. برای ارتباط با ما، می‌توانید به ایمیل ما به آدرس [email protected] نوشته و با ما در ارتباط باشید. همچنین، انتشار مطالب آسمانه، با ذکر نام کانال و ارجاع به لینک آن، مجاز است. پس از عضویت در آسمانه، تجربه‌ای جدید از هنر و معماری را تجربه کنید و از تمامی آموزش‌ها و مطالب ارزشمند آن بهره‌مند شوید.

آسمانه

25 Jan, 17:34


📢هشتصدویازدهمین شب از سلسله شب‌های مجله‌ی بخارا: نقد و بررسی زندگی و آثار دکتر شایگان و رونمایی از کتاب «سلوک در کناره‌ها» نوشته‌ی محمد‌منصور هاشمی

🔸با سخنرانی:
ژاله آموزگار
نهال تجدد
مقصود فراستخواه
محمدمنصور هاشمی
تورج اتحادیه
علی دهباشی

🔹زمان: یکشنبه، ۷ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
🔹مکان: خیابان نجات‌اللهی (ویلا)، چهارراه ورشو، خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

25 Jan, 06:52


📝واژه‌ی هفته: spire roof
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️spire roof
▫️گنبد رُکِ تند/ کازه‌ی رک تند

ـ تعریف: گنبد رک یا کازه‌ی رک با زاویه‌ی بسیار تند

ـ مثال کاربرد واژه در جمله: گنبد رک تند/ کازه‌ی رک تند در معماری ایران متداول نبوده است.


🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/18213

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

24 Jan, 09:43


📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش «معماری و قدرت بوروکراسی»
🔸مکان و زمان برگزاری: وین، ۶-۷ نوامبر ۲۰۲۵ | ۱۵- ۱۶ آبان ۱۴۰۴
🔸مهلت ارسال پیشنهاده: ۳۰ آوریل ۲۰۲۵ |۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴

"Architecture and the Power of Bureaucracy"
The term "bureaucracy" refers to the organisation of people, processes, and to paperwork. Bureaucracy is often used as a synonym for inefficiency and disinterest, as the so-called "fifth form of rule by irresponsible officials who are not at risk" (Männle 2023). However, bureaucracy can also indicate high efficiency, control, and power (Blau, Meyer 1971). With the advent of the modern state, civil servants commissioned (public) architecture and urban plans by making decisions and setting rules such as regulations, laws, and standards. Although bureaucrats and bureaucracies may aim and perceive their agenda as neutral, the actual impact and influence can be both constructive and destructive.

Although bureaucracy is an inevitable element in the development of the built environment, it does not represent a common denominator in the realm of modern architecture. The conference will explore the material implications of bureaucratic measures, arguing that they already strongly impacted architectural practice and urban form in the late nineteenth century and modern periods. The objective of this conference is to incorporate bureaucracy into the discourse on architectural theory and history as an indispensable element and a powerful factor in the process of constructing a building.

We aim to ask the following questions:
- To what extent did bureaucracy shape the built environment, and to what extent did it challenge it?
- What was the impact of bureaucracy in different political regimes?
- How were reform, normalisation, standardisation, and prefabrication reflected in the bureaucratic processes? And to what extent did bureaucracy introduce and require them?
- How did artistic creativity clash with bureaucracy?
- What relationship did the architects have with the bureaucratic apparatus? Did they merely suffer its existence or strive to tame it or use its power to support their agenda and if so, was it a means to magnify their ideas on architecture or gain lucrative commissions?
- Can we indicate bureaucracy as a positive means in architecture?
- How might the answer to these questions shape a critical understanding of bureaucracy in architectural historiography?

🔸برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی همایش به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://arthist.net/archive/43761
🔸برای ارسال پیشنهاده با نشانی زیر در تماس باشید:
[email protected]

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

23 Jan, 08:37


🖥 معرفی وبگاه: «امام‌زاده یحیی ورامین: نمایشگاهی آنلاین از زیارتگاهی ایرانی»
کیلان اورتون

خوشحالیم که آغاز به کار وبگاه «امام‌زاده یحیی ورامین: نمایشگاهی آنلاین از زیارتگاهی ایرانی» را اعلان کنیم:
https://khamseen-emamzadeh-yahya-varamin.hart.lsa.umich.edu/

این وبگاه که در آنِ واحد نمایشگاهی آنلاین، کاتالوگ، و مجموعه مقالاتی علمی است، جانشینی برای فضای موزه‌ای برای بررسی جلوه‌ها، کارکردها، و روایت‌های فراوان زیارتگاه امام‌زاده یحیی در هفتصد سال گذشته عرضه می‌کند. این وبگاه به زبان‌های انگلیسی و فارسی است و شش نگارخانه‌ی موضوعی را با بیش از هفتاد بخش، از جمله مقاله، فیلم، تعامل دیجیتال و مدخل‌های کاتالوگ شامل می‌شود. از طریق پژوهش جامع در تاریخ پیچیده و لایه‌لایه‌ی این زیارتگاه، این وبگاه به دنبال عرضه‌ی فهمی دقیق‌تر و عمیق‌تر از این مکان تاریخی در میان مخاطبان و در بسترهای مختلف است.
هدف اصلی این پروژه افزایش آگاهی و درک از زیارتگاه امام‌زاده یحیی و مجموعه‌ها و آرشیوهای پراکنده‌ی آن در سراسر جهان، بدون دنبال کردن اهداف تجاری، سیاسی، یا سازمانی است. این پروژه را افرادی خارج از نهادها ایجاد و مدیریت کرده‌اند و متعهد به انتشار آزاد و عادلانه‌ی دانش است.
این وبگاه تولید مستقل ۳۳ آرچز است و خمسین میزبان آن است.

برای پرسش‌های مرتبط با پروژه یا وبگاه لطفاً با مدیر پروژه، کیلان اورتون، از طریق ایمیل زیر در ارتباط باشید:
[email protected]

#معرفی_وبگاه
@asmaaneh

آسمانه

23 Jan, 05:11


📢برگزاری کارگاه آنلاین ارتقای سواد اطلاعاتی کاربران در کتابخانه‌ی ملی ایران

سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی ایران دومین دوره از مجموعه کارگاه‌های آموزشی خود را با عنوان «آشنایی با پایگاه‌های اطلاعاتی علمی داخلی» به صورت آنلاین برگزار می‌کند.

🔸زمان: شنبه، ۶ بهمن ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۱ تا ۱۳
🔸مدرس: اعظم نجفقلی‌نژاد

🔸برای شرکت در کارگاه به پیوند زیر مراجعه کنید:
vc.nlai.ir/savadetelaati

🔹مهلت ثبت‌نام: جمعه، ۵ بهمن، از ساعت ۸ صبح تا ۱۴

🔹برای ثبت‌ نام با نشانی‌های زیر در تماس باشید:
۸۱۶۲۲۷۶۰
۸۱۶۲۲۷۷۱
@asklibrarian

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

21 Jan, 05:21


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی (۴)
ستاره صابری‌نژاد

شیوه‌ی اصفهانی با حکومت صفویان به شکوفایی رسید و در دوره‌های بعد نیز بناهای متعددی متأثر از این شیوه ساخته شدند. کاخ خورشید در دوره‌ی افشاریه و به شیوه‌ی اصفهانی در منطقه‌ی کلاتِ خراسان ساخته شد. این کاخ زیبا برج بلندی دارد و به دلیل لشگرکشی‌های متعدد نادرشاه افشار به هندوستان، حجاری‌هایی متأثر از هنر آن منطقه در این کاخ به کار رفته است. نادرشاه کاخ خورشید را برای نگهداری غنایمی که از هند به ایران آورده بود ساخت. در دوره‌ی زندیه و عهد کریم‌خان زند نیز آثار متعددی به شیوه‌ی اصفهانی ساخته شد. معظم‌ترین آنها ارگ کریم‌خان در شیراز است. این بنای بزرگ چهار ایوانی ــ که سه ایوان در سه جبهه دارد و ایوان چهارمش ورودی بناست ــ دارای ستون‌های سنگی یک‌پارچه، گوشواره‌ها و بروارهای متعدد و حوضی بزرگ در میان حیاط است. همچنین در این دوره در خارج از ارگ کریم‌خان، باغ نظر (موزه‌ی ‌پارس فعلی) ساخته شد که محل پذیرایی کریم‌خان از مهمانانش بود. در این باغ چهار حوض در چهار طرف بنای اصلی قرار دارد که یکی از حوض‌ها به دلیل خیابان‌کشی‌های دوره‌ی ‌معاصر تخریب شد. مقبره‌ی کریم‌خان نیز در این باغ واقع است.

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

21 Jan, 05:20


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی (۴)
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

19 Jan, 15:32


♦️مردم‌نامه با همکاری مؤسسۀ اکنون و مدرسۀ نوروزگان برگزار می‌کند:

📌از مجموعه‌گفت‌وگوهای مردم‌نامه با مورخان ایرانی

♦️گفت‌وگو با منصوره اتحادیه (مدیر نشر تاریخ ایران)

با حضور:

🔸داریوش رحمانیان (گروه تاریخ دانشگاه تهران، سردبیر فصلنامۀ مردم‌نامه)

🔹مدیر نشست: سعیده حیدری‌نژاد

🕓 دوشنبه، ۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۶

🔹این نشست، مجازی برگزار می‌شود و همراه با پرسش‌وپاسخ خواهد بود.

📍پیوند ورود به گفت‌‌وگو:
🔗https://gap.nowruzgan.com/rooms/q1d-a7c-6jb-eec/join

🔎 در پنجرهٔ بازشده، ابتدا نام خود را بنویسید و سپس گزینهٔ join meeting را انتخاب کنید. نیازی به واردکردن رمزعبور نیست.

https://t.me/mardomnameh

آسمانه

19 Jan, 05:01


📘کتاب تازه: «معماری یا انقلاب؟؛ مشکلات و چشم‌اندازهای یک حرفه‌ی رو به افول»
گردآوری و برگردان: فربد حمیدیان
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

19 Jan, 04:59


📘کتاب تازه: «معماری یا انقلاب؟؛ مشکلات و چشم‌اندازهای یک حرفه‌ی رو به افول»
گردآوری و برگردان: فربد حمیدیان
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳

معمارانْ نیروی کار بی‌ثبات‌اند. علی‌رغم علاقه‌ی عمومی به رشته و بازارِ ‌ظاهراً در حال گسترشِ خدمات معماری، معماران هنوز در مقایسه با سایر مشاغل مشابه، دستمزد کمی می‌گیرند. کار معماران -از هر جنسی که باشد، زیبایی‌شناختی، فنّی، اجتماعی، سازمانی، اداری- نیاز به تغییر ساختاری دارد تا قدر و منزلت آن بالاتر رود و پیوندش با جامعه عمیق‌تر شود. تازمانی که معماری شیوه‌‌ی سوءاستفاده و استثمارگرایانه را در دفتر و کارگاه جایز می‌شمارد، نمی‌تواند بر نقش خود در قبال منافع عمومی پافشاری کند. نمی‌توان بین آنچه که «برای جهان» تولید می‌کنیم و نحوه‌ی تولید آن تفکیک قائل شویم.
معماران اکنون دیگر نمی‌دانند که چه ایده‌های کلّی‌ای باید رویکرد آنها را به کارشان تعیین کند. آنها به بن‌بستی دوگانه رسیده‌اند: از یک سو، آموزش معماری گرفتار «بی‌ربط‌بودن» است؛ از سوی دیگر، حرفه‌ی معماری نیز بدون ابزار مقاومت، بازاندیشی و بازابداع، به همان اندازه‌ی آموزش، به حاشیه رفته است. بحران‌های شهریِ امروز نیازمند نظریه‌های جدید، اشکال جدید عمل، و روش‌های مختلف دانستن و اقدام است. ما نیازمند پرورش نسل‌هایی از معماران با حسّاسیت‌های اجتماعی هستیم که نگاهشان معطوف به فضاهایی است که مردم در آن زندگی می‌کنند و تلاش ‌می‌کنند چنین فضاهایی را سرزنده و زیستنی کنند؛ معماران و طراحانی که در برابر نابرابری‌ها، تغییرات پرشتاب آب‌و‌هوایی و خصوصی‌سازیِ همه‌‌چیز موضع بگیرند و شیوه‌های خود را بر این اساس هماهنگ کنند. دانشگاهیان باید درگیر نابرابری در دنیای واقعی باشند و دانش معماری را هم برای مخاطبان دانشگاهی و همینطور برای شهروندان و سیاست‌گذاران تولید کنند.


🔸فهرست کتاب:

پیش‌گفتار گردآورنده

مقدمه؛ شبح مارکس در شهر خیالی X

حرفه و ملامت‌های آن
درآمدی بر جامعه‌شناسی حرفه‌ی معماری

معماری؛ تمرین اجتماعی
مدل‌های تعاونی کار

سقوط ارزش کار در حرفه
نیاز به اتحاد

معماری؛ حرفه‌ی دولتی

معماری و عدالت اجتماعی

تارکان حرفه
روش‌های دیگر معماری کردن

تنافر حرفه و آموزش

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://kasrapublishing.ir/product/

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

18 Jan, 09:14


🔖مکان دانشگاه [ملی]
گزیده‌ای از کتاب « تاریخ آموزش طراحی معماری در دانشگاه شهید بهشتی، دوره‌ی تکوین»، نوشته‌ی یحیی سپهری*

ایده‌ی دانشگاه ملی به مکانی نیاز داشت که در آن محقق شود. مکانی که مناسب نوع آموزشی باشد که قرار است در آن اتفاق بیفتد. همچنین فضای کافی برای حدود چهارصد نفر دانشجو را هم داشته باشد. از طرفی دانشگاه ملی بودجه‌ی چندانی نداشت و حق‌التعلیم دانشجویان تنها منبع تأمین بودجه‌ی آن بود. پیدا کردن ساختمانی که چنین ویژگی‌هایی داشته باشد و اجاره‌بهای آن هم مناسب باشد برای دانشگاه ملی دشوار بود. ضمناً مالکان هم تمایل نداشتند ساختمان‌های نوساز خود را به مکان آموزشی، از جمله دانشگاه، اجاره دهند. سرانجام ساختمان پنج طبقه‌ی نیمه‌تمامی در خیابان پهلوی (ولیعصر امروزی) نزدیک دوراهی یوسف‌آباد پیدا شد که سرمایه‌ی مالکش تمام شده بود و قادر به تکمیل آن نبود. قرار بر این شد که پس از بهره‌برداری از ساختمان، ماهیانه ۱۷۵۰۰ تومان بابت اجاره پرداخت شود و نیز اجاره‌بهای یک‌سال‌ونیم را ظرف مدت یک‌ماه‌ونیم در اختیار مالک بگذارند تا ساختمان زیر نظر استادان دانشکده‌ی معماری تکمیل شود. از آنجا که ساختمان برای دانشکده ساخته نشده بود و برای فضای آموزش معماری مناسب نبود، با برداشتن دیوارها و تغییر در نقشه‌ی ساختمان آن را برای دانشکده‌ی معماری مهیا کردند. مثلاً در طبقات دیوارهای تیغه‌ای را برداشتند و آتلیه ساختند و در همکف فضایی برای کتابخانه فراهم کردند. ناگفته نماند که در چندماه اول، دانشکده‌ی بانکداری هم در این ساختمان مستقر بود و بعد از مدتی به ساختمان استیجاری دیگری در خیابان ایرانشهر منتقل شد. ساختمان یوسف‌آباد چند آتلیه‌ی معماری، تعدادی کلاس درس، یک سالن اجتماعات کوچک و یک کتابخانه داشت. آتلیه‌ی طراحی و مجسمه‌سازی هم در طبقه‌ی زیرزمین واقع بود. اداره‌ی کل دبیرخانه، رئیس و معاونت دانشگاه هم در این ساختمان مستقر بودند.

علی‌رغم افتتاح دانشگاه ملی در ساختمان اجاره‌ای، شیخ‌الاسلام همواره به دنبال محل ثابت و قابل توجهی برای دانشگاه ملی بود. او از همان ابتدا وعده داد که هر سال یک دانشکده به دانشکده‌های دانشگاه ملی بیافزاید و تا پایان زمان ریاستش وعده‌ی خود را عملی کرد. جدای از این، او قصد داشت در آینده به ایده‌ی شهر علم جامه‌ی عمل بپوشاند. در آغاز سال تحصیلی ۴۲-۴۳ دانشگاه ملی پنج دانشکده داشت که در چهار عمارت استیجاری در سطح شهر پراکنده بود. این پراکندگی نامطلوب بود و برای دانشگاه مشکل‌ساز شده بود. با پیگیری‌های شیخ‌الاسلام، بانک ساختمانی یک‌ونیم میلیون مترمربع از اراضی سعادت‌آباد را در اختیار دانشگاه ملی گذاشت. بعد از بررسی‌های فنی مشخص شد که زمین مزبور به علت نداشتن جاده‌ی مناسب و آب و برق قابل استفاده نیست و بهره‌برداری از آن مستلزم مخارج سنگینی است که دانشگاه توانایی پرداخت آن را نداشت. پیگیری‌ها ادامه یافت تا اینکه شصت هزار مترمربع از اراضی اوین که در مجاورت تأسیسات دفع آفات نباتی وزارت کشاورزی بود، با تصویب قانونی از وزارت کشاورزی به دانشگاه ملی واگذار شد.

بعد از واگذاری زمین به دانشگاه ملی، کار ساختن ساختمان‌های جدید دانشکده‌ها آغاز شد. نخست، زمین مانند کارگاه در اختیار دانشجویان دانشکده‌ی معماری گذاشته شد تا آن را نقشه‌برداری کنند. سپس، کار طراحی دانشکده‌ها به استادان دانشکده‌ی معماری واگذار شد. اولین ساختمانی که آماده شد، ساختمان دانشکده‌ی پزشکی بود که در مدت هفت ماه به بهره‌برداری رسید. دانشکده‌ی پزشکی احتیاج مبرمی به فضای بزرگتر و مناسب‌تر داشت، برای همین، ساختمان آن زودتر از بقیه ساخته شد. ساختمان این دانشکده را مجدالدین حاجی‌زاده طراحی کرد. ساختمان بعدی دانشکده‌ی معماری بود. مسعود جهان‌آرا طراح ساختمان این دانشکده بود. جهان‌آرا مسئول اداره‌ی ساختمان دانشگاه ملی هم بود و شخصاً بر کار ساخت‌وساز دانشکده‌ها نظارت می‌کرد. این ساختمان هم در ابتدای سال تحصیلی ۴۴-۴۵ تکمیل شد و مهر ۱۳۴۴ش اثاث دانشکده از یوسف‌آباد به اوین منتقل شد. ششمین دوره‌ی دانشکده‌ی معماری تحصیل خود را در ساختمان اوین آغاز کردند. کار اجرای ساختمان‌ها به مقاطعه به شرکت شایگان سپرده شده بود. گویا دست طراحان در ساختمان دانشکده‌ی پزشکی بازتر بود و در ساختمان دانشکده‌ی معماری پیمانکار ساختمان سخت‌گیری کرده بود تا ساختمان ساده‌تری ساخته شود.[...]


*مشخصات کتاب:
سپهری، یحیی. تاریخ آموزش طراحی معماری در دانشگاه شهید بهشتی، دوره تکوین. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، روزنه، ۱۳۹۶، ص ۳۷-۳۹.

#گزیده
@asmaaneh

آسمانه

17 Jan, 12:58


📢هفتمین دوره‌ی اهدای نشان دکتر عزت‌الله نگهبان به استاد ناصر نوروززاده چگینی
به پاس پنجاه سال فعالیت علمی، آموزشی و اجرایی در عرصه‌ی باستان‌شناسی و میراث فرهنگی کشور


🔸برگزارکنندگان:
انجمن علمی باستان‌شناسی ایران با همکاری موزه‌ی ملی ایران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی

🔸زمان: دوشنبه، یکم بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۴- ۱۷
🔸مکان: تهران، موزه‌ی ملی ایران، سالن موزه‌ی باستان‌شناسی و هنر دوران اسلامی

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

17 Jan, 07:06


📝واژه‌ی هفته: tetrastoon
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️tetrastoon
▫️میان‌سرای رواق‌دار

ـ تعریف: میان‌سرایی که در هر چهار طرفش رواق داشته باشد.

ـ مثال کاربرد واژه در جمله: مهم‌ترین فضا در سراهای بازار کاشان و اصفهان میان‌سرای رواق‌دار آنهاست.

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/12985

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

16 Jan, 14:15


📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش بین‌المللی «استعمارزدایی از میراث فرهنگی: وضع موجود، روش‌شناسی‌ها و اعمال»

🔸زمان برگزاری همایش: ۵ و ۶ مه ۲۰۲۵ | ۱۵ و ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
🔸محل برگزاری: دانشگاه اتباع خارجی سیئنا، ایتالیا
🔸مهلت ارسال چکیده: ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ | ۱۲ بهمن ۱۴۰۳

“Decolonising Cultural Heritage: State of the Art, Methodologies, and Practices"

Following the launch of the new curriculum entitled “Geografie della Decolonizzazione: sostenibilità, paesaggi e patrimoni culturali” - “Geographies of decolonisation: sustainability, cultural landscapes and heritage”, the University for Foreigners of Siena welcomes the conference “Decolonising Cultural Heritage: State of the Art, Methodologies, and Practices”. It aims at being an opportunity for sharing reflections, case studies and future directions, and possibly at creating new collaborative working networks on such an urgent and complex issue.
The main disciplines involved in the debate will be Archaeology, Art History, Cultural Anthropology, and Geography, but a cross-disciplinary perspective will guide the discussion.
The conference addresses the topic of decolonising cultural heritage especially in the fields of research and teaching of the disciplines involved, questioning approaches and perspectives, and analysing methodologies, categories, and theoretical principles.

🔸برای ارسال چکیده یا کسب اطلاعات بیشتر با نشانی زیر در تماس باشید:
[email protected]
🔸برای آشنایی با حوزه‌های موضوعی همایش به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://arthist.net/archive/43644

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

16 Jan, 07:54


✏️بلدِ حرفه‌ای وَ کارآمد: به احترامِ آقای فریدون شهبازیان [ص ۴ از ۴]

🔺چهار
یک بار در کانونِ آهنگسازانِ سینمایِ ایران با بچه‌ها نشسته بودیم وُ نمی‌دانم چرا حرف کِشید به موسیقیِ سریالِ «آوای فاخته» وَ تِم عنوان‌بندی‌اش. داشتیم با بچه‌ها تِم را زمزمه می‌کردیم که در باز شد وُ خودِ آقایِ فریدونِ شهبازیان آهنگسازِ قطعه آمد تـوو. یک‌جور بی‌اعتناییِ توأمانِ استادانه وَ در عینِ حال خاکی در مرامش بود که انگار هیچ مهم نبود برایش که جماعتی دارند موسیقی‌اش را زمزمه می‌کُنند ــ عادت داشت شاید وَ تازگی نداشت برایش؟ ــ ایستادیم همه‌مان نه‌فقط به احترام آن که پیشکسوتی از در درآمده است و بزرگتر است؛ بلکه همه‌مان با اعتقادِ کامل به اینکه هنرمندِ محترم وُ عمده‌ای منت گذاشته است وُ به صنف خودش سرزده است. آن بی اعتناییِ توأمانِ استادانه وُ خاکی‌اش خیلی به‌دل‌نِشستنی بود. نگاه کردم وُ دیدم دستِ راست همه‌مان بی‌اختیار روی سینه‌هایمان است. همه قلباً دوستش داشتیم وَ او این را خوب می‌دانست.

#یادداشت #مانی_جعفرزاده #فریدون_شهبازیان
@asmaaneh

آسمانه

16 Jan, 07:54


✏️بلدِ حرفه‌ای وَ کارآمد: به احترامِ آقای فریدون شهبازیان [ص ۳ از ۴]

🔺مدّتی بَعد وَ پس از انقلاب هم وجهِ دیگری از تواناییِ شهبازیان نمود یافت. در زمانی که موسیقیِ ارکسترال برایِ مدّتی به محاق رفت وُ ارکستر سَمفوُنیک وَ ارکسترِ رادیو تلویزیون عملاً جُز سرودهایِ انقلابی چیزی نمی‌نواختند، فریدون شهبازیان موسیقیِ فیلم نوشت وَ در چندین اثرِ شعرخوانی در مقامِ آهنگساز حضوری بسیار مؤثر داشت. موسیقیِ درخشانِ او بر مجموعه‌یِ «کاشفانِ فروتنِ شوکران» اثرِ شاعرِ بزرگِ معاصر احمدِ شاملو یکی از موفّق‌ترین نمونه‌هایِ آلبومِ ترکیبیِ موسیقی وَ کلام شاعرانه است که تا سال‌ها بعد، نه‌تنها الگویِ کارِ بسیاری از آهنگسازانِ نسلِ بعدی واقع شد که حتی آهنگسازانِ هم‌نسل شهبازیان هم آن را الگویِ کارِ خود قرار دادند. شهبازیان البته موفقیتِ خود را در خَلقِ موسیقی برایِ آلبوم‌هایِ شعرخوانی تا اندازه‌ای بسیار زیاد وام‌دارِ شناختش از موسیقیِ فیلم بود. این خود مجالی مفصّل می‌طلبد تا شرح داده شود که موسیقی‌هایی که در سال‌هایِ آغازینِ انقلاب برایِ آلبوم‌هایِ شعرخوانی نوشته شدند تا چه اندازه «دِراما میوُزیک» هستند وَ چه نسبتِ بلافصلی دارند با موسیقیِ فیلم. اما در اینجا وَ به‌شکلی مختصر شاید بتوان گفت شهبازیان وَ برخی از هم‌نسلان او به‌درستی از ساختارِ سینما آموخته بودند که برایِ انسجامِ اثری که مضمونی واحد را دنبال می‌کُند، ناگزیر باید تِمی واحد را بنابر لزومِ صحنه (یا مضمون) با «وَری‌یِنت»هایِ متفاوت ارائه دهند. شیوه‌ای که در «کاشفانِ فروتنِ شوکران» شاملو را هیجان‌زده کرد وَ شهبازیان بَعدها در غالب موسیقی‌هایِ فیلمی که نوشت از آن شیوه به‌خوبی بهره جُست وَ بهترین نمونه‌اش را شاید سال‌ها بعد در موسیقیِ متنِ فیلمِ «خاموشیِ دریا» ساخته‌ی وحید موسائیان ارائه داد؛ کاری که به نتیجه‌ای درخشان رسید وَ از نخستین موسیقی‌هایِ فیلم در سینمایِ ایران شد که در سطحِ بین‌المللی جایزه بُرد وُ شنیده شد وُ نامِ شهبازیان را جهانی کرد.

سه
فریدونِ شهبازیان ــ در کمالِ تعجب ــ امّا آهنگساز پاپ هم هست. از پیش از انقلاب تا به امروز او علاوه بر نوشتنِ موسیقی‌هایِ جدّی وُ ارکسترال وُ خاص‌پسند، موسیقیِ پاپ هم نوشته است وَ موسیقی‌هایِ پاپش مخاطبِ فراوان هم داشته است وَ به قولِ اهلش همه‌شان «گرفته»اند. در ساده‌ترین توصیف، او هنرمندی است با تربیت وُ ذائقه‌یِ آکادمیک که توانسته موسیقی‌ای به سادگی وَ زیباییِ «گُلِ گلدون» خَلق بکُند که تقریباً همه‌یِ (!) مَردمِ ایران آن را بلد باشند وُ درعینِ حال حتی در یک میزان از این قطعه به دام ابتذال وُ خم شدن به سمتِ مخاطب نیفتاده باشد. موضوع وقتی بیشتر اهمیت می‌یابد که به یاد بیاورم تئوریسینِ اصلیِ بازگشتِ موسیقی «پاپ» پس از انقلاب به رسانه‌یِ ملّی فریدونِ شهبازیان است. اینجاست که آن وجهِ علمی وُ تربیتِ درستِ آموزشی کار می‌کُند وُ جریان‌ساز می‌شود.
شهبازیان در سال‌هایِ میانیِ دهه‌یِ هفتادِ خورشیدی با جسارت وُ نگاهی منحصربه‌فرد متوجهِ افراط در استفاده از موسیقی سنتی ایرانی شد که به‌شکلی ویرانگر ــ به‌ویژه برایِ خودِ موسیقیِ ملی ــ در همه‌یِ زمینه‌ها استفاده می‌شد. شهبازیان که در آن زمان به‌صورتِ رسمی به سازمانِ صدا وُ سیما مشاوره می‌داد یا اصلاً در همان‌جا پستی داشت (؟) جمله‌ای گفت تاریخی که دهان‌به‌دهان چرخید وُ در یادِ همه ماند: مگر می‌شود هنگامی که ما در تلویزیون شاهدِ یک بازیکنِ تنیس هستیم که دارد توپی را می‌زند روی این تصویر، صدایِ تار بشنویم؟!

پرسشِ شهبازیان در آن زمان ابداً یک پرسشِ معمول نبود. امروز معمولی به نظر می‌رسد؛ امّا در آن روزها که ما هنرجویِ موسیقی بودیم، پرسشی بود بسیار بنیادین وَ رسیدن به پاسخی منطقی برایِ آن، جلبِ نظر وَ توافقِ بسیاری از کسان را نیاز داشت که البتّه ما توده‌یِ عامِ مَردُم از چگونگی آن جلب نظر وُ موافقت هرگز مطّلع نشدیم اما فضا را تغییر داد وَ اتّفاقاتِ بسیار جالب وُ گسترده‌ای را از پِی آورد که مهم‌ترینش شاید این بود که آن قبحی که کوشش می‌شد برایِ موسیقیِ پاپ تعریف بشود فرو ریخت. حتی اگر موسیقیِ پاپِ امروزی ایران به نقطه‌ای رسیده باشد که خودِ فریدونِ شهبازیان آن را محلِّ نقد بداند ــ که می داند وُ حق هم دارد ــ کاری که درآن زمان صورت گرفت کار بزرگی بود وَ دِینی بزرگ بر گردنِ فرهنگِ شنیداری معاصرِ ایران نهاد. برنامه‌ای بود برآمده از ذهنی خردمند وُ باسواد وُ آموزش‌دیده وُ حرفه‌ای که بعدها به دستِ کسانی افتاد نابخرد وُ کم‌سواد وُ آموزش‌ندیده وُ نابلد. هرز رفت وُ حیف شد.🔻

#یادداشت #مانی_جعفرزاده #فریدون_شهبازیان
@asmaaneh

آسمانه

16 Jan, 07:54


✏️بلدِ حرفه‌ای وَ کارآمد: به احترامِ آقای فریدون شهبازیان [ص ۲ از ۴]

🔺شهبازیان وُ هم‌نسلانش در فضایِ مؤثرِ فرهنگیِ آن سال‌ها که مقارنِ روزگارِ جوانی وُ نِموّ فکری‌شان است ــ هریک به‌قدرِ بضاعتِ خودــ بهره می‌بَرند، تجربه می‌اندوزند وَ فرصت وُ امکانِ بُروز وُ ظهورِ هنری پیدا می‌کُنند. برخی که کم‌استعدادند در همان حیطه‌یِ بضاعت‌شان موفق می‌شوند تا به محیطِ دوُرِ بَرِشان سروُسامانی بدهند وُ اسبابی فراهم بیاورند که هنر مردم‌پسندِ آبرومندی پدید بیاید وَ آن دسته که مستعدترند بدل می‌شوند به فرهنگ‌سازان پُرآوازه‌ای که تا حدودِ چهل سالِ بَعد با آثارشان آبشخورِ فرهنگ ایرانی باقی می‌مانند.
درباره‌یِ نظامِ آموزشِ هنر در دهه‌یِ چهل وُ پنجاهِ خورشیدی بنابر دلایلِ سیاسی کمتر سخن به میان رفته است. گویی که این شرطی ناگفته است وُ قراری ضمنی که نباید از وجود وُ اهمیتِ کانون‌هایِ فرهنگیِ سازنده‌یِ آن دوران سخنی به میان آورد. چنین شرطی البتّه شرط به‌جایی نیست؛ زیرا حقیقتِ تاریخِ هنرِ معاصرِ ما مُبیّنِ آن است که قسمتی بسیار مهم از فرهنگِ معاصرِ ایرانی که تا به امروز به حیاتِ فکری وُ هنریِ خود ادامه می‌دهد برآمده از همان نظامِ آموزشی وُ شکل‌گرفته درهمان ساختارِ فرهنگی است که امروز بیهوده اصرار بر انکار وُ نادیده‌انگاشتنش داریم.  نکته بی‌پرده‌پوشی وُ بی واسطه‌یِ سیاست این است که دانشکده‌یِ هنرهایِ زیبایِ دانشگاهِ تهران وَ در کنارِ آن مرکزِ حفظ وُ اشاعه‌یِ موسیقیِ اصیلِ ایرانی به همراهِ هنرستانِ عالیِ موسیقی در دهه‌یِ چهل وُ پنجاهِ خورشیدی بی‌شک از موفّق‌ترین نمونه‌هایِ آموزشِ هنر در ایران بوده‌اند که پس از آن سال‌ها دیگر هرگز روزهایِ طلایی خود را به یاد نیاوردند. سه رکنی که عملاً فرهنگِ شنیداریِ معاصرِ ایران وام‌دارِ آنان است وَ ِدانش‌آموختگان این سه نهاد به شکلی سرپیچی‌ناپذیر جریانِ‌هایِ هنریِ پس از انقلاب را هدایت کرده‌اند. 
فریدونِ شهبازیان دانش‌آموخته‌یِ دانشکده‌یِ هنرهایِ زیبایِ دانشگاهِ تهران وَ رهبرِ ارکسترِ رادیو وَ تلویزیون در اواخرِ دهه‌یِ چهل وَ اوایلِ دهه‌یِ پنجاهِ خورشیدی است. ارکستری که تقریباً همه‌یِ نوازندگانش برآمده از هنرستانِ عالیِ موسیقیِ تهران بودند. این نکته‌ای است که جلوتر با آن سروُکار خواهیم داشت. مهمّ است، خواهم گفت.

دو
شأنِ علمیِ آقایِ فریدونِ شهبازیان در مقامِ آهنگساز تا به امروز هیچ‌وقت محلِّ شک نبوده است. حتّی در موسیقی‌هایِ سفارشی وُ سازمانی که درچند سالِ اخیر نوشت ــ وَ کاش نمی نوشت ــ هم‌چُنان تکنیکِ اثر، فارغ وُ فارق از محتوا وُ کلام، استادیِ آهنگسازِ صاحب‌سبکی را به رخ کشیده است که بر ابزار ِهنریِ خود کاملاً تسلّط دارد. در قاطبه‌یِ موسیقی‌دانانِ این سرزمین هم که معمولاً بنا بر عرفی نانوشته وُ قراری ناگفته عادت به تمجید از یکدیگر ندارند، بعید است کسی پیدا بشود وُ ادعا بکُند که نثرِ موسیقاییِ فریدونِ شهبازیان یا اصولِ حرفه‌ای کارِ او را در استدیو نمی‌پسندد. شهبازیان آهنگسازی است حرفه‌ای وُ کاربلد که طیفِ گسترده‌یِ نوشته‌هایِ موسیقاییِ مستحکمش مبیّنِ اِشرافِ اوست بر حرفه‌اش وَ این موضوعی است که از سویِ همه‌یِ صاحب‌نظران قطعیت دارد. در زمره‌یِ نخستین آهنگسازانِ ایرانی است که برایِ سازهای ملّیِ ما «کُنسِرتوُ» نوشته است. حتّی با فرضِ اینکه آن قطعات را بیشتر باید «فانتزی»هایی برایِ سنتور وُ ارکستر وَ یا تار وُ ارکستر تصوّر کرد ــ زیرا به فُرمِ کلاسیکِ «کُنسرتوُ» نوشته نشده‌اند ــ هم‌چُنان پیشگامی تاریخیِ آنها را نمی‌توان انکار کرد که در کنارِ آثارِ حسین دهلوی، دری تازه گشود بر جهانِ ذهنی نوازنده‌یِ سازِ ایرانی که خود را در بسترِ جهان گسترده‌یِ موسیقیِ غربی، غریب نیابد وُ راهِ مکالمه با سازهایِ دیگرِ جهان را بیاموزد.🔻

#یادداشت #مانی_جعفرزاده #فریدون_شهبازیان
@asmaaneh

آسمانه

16 Jan, 07:54


✏️بلدِ حرفه‌ای وَ کارآمد
به احترامِ آقای فریدون شهبازیان

مانی جعفرزاده

🔸مانی جعفرزاده (موسیقی‌دان) این نوشتار را دوازده سالِ پیش به احترامِ استاد شهبازیان نگاشت و در شماره‌ی اردیبهشت ماهِ سالِ ۹۱ مجلّه‌ی «تجربه» منتشر شد. به‌مناسبتِ درگذشتِ استادِ آهنگساز، این مقاله بازنشر می‌شود.


دامنه‌یِ کار وَ تواناییِ آهنگسازان در رشته‌هایِ متفاوت، معمولاً بسیط نیست. عرف نیست که آهنگسازی هم موسیقیِ فیلم بنویسد وَ هم موسیقیِ سنّتی، هم موسیقی پاپ خَلق بکُند وُ هم موسیقیِ کلاسیک وَ در عینِ حال میان همه‌ی این شکل‌ها پیج نخورَد وُ گم نشود وُ در راه باقی بمانَد وُ درنهایت هم مشاورِ عالیِ تصمیم‌گیری‌هایِ فرهنگیِ تاریخ‌سازی باشد که بناست عادت وُ ذائقه‌یِ شنیداریِ یک نسل را متحول بکُند. معمول است که هنرمند در شاخه‌ای از شاخه‌هایِ هنر زبده شود وَ از آن پس، معنا وُ مفهوم وُ جهان شخصی‌اش را در چهارچوب همان شاخه وُ گرایش هویت ببخشد وُ به پیرامونش عرضه بکند. دست‌کم توقعِ رایج که همین بوده است. از این روست که آهنگسازی چون فریدونِ شهبازیان را ناگزیر می‌بایست در هیئت خارق چنین عرفی به جا آورد.
از نمونه‌هایِ مثال‌زدنیِ هنرمندی حرفه‌ای وُ آکادمیک که موسیقی‌هایِ او دامنه‌یِ مفصلی از طیف‌هایِ گوناگونِ بیان موسیقایی را شامل می شوند. آهنگسازی که موفق شده است در هر ژانر از ژانرهای موسیقایی دستِ‌کم دو یا سه اثرِ مستحکم وُ سرِپا پدید بیاورد وُ نامش را به عنوانِ هنرمندی چندوجهی به ثبت برساند وُ از سویِ دیگر در مقامِ یک مشاورِ ارشد برایِ فرهنگ وُ ذائقه‌یِ شنیداریِ یک نسل تصمیم‌هایِ سرنوشت‌ساز بگیرد.

یک
موسیقیِ شهبازیان وَ حضورِ او در فرهنگِ شنیداریِ معاصرِ ایرانی را پیش از هرچیز می‌بایست در تصویر و تصوری که از نظامِ آموزشیِ یک نسل ارائه می‌دهد بازشناخت. چرا که او نیز همچون بسیاری از هم‌سالانش برکشیده‌یِ سال‌هایِ چهل وَ پنجاهِ خورشیدی‌ است. برآمده از روزگاری است که فرهنگ برایِ مدّتی کوتاه ــ قریبِ به پانزده سال ــ بدل می‌شود به یکی از اصلی‌ترین موضوعاتِ مملکت: «اُرکسترِ سَمفونیکِ تهران» جهانی می‌شود، «اُرکسترِ رادیو وَ تلویزیون» معنا می‌یابد، «موزه یِ هنرهایِ معاصرِ تهران» با گنجینه‌ای حیرت‌انگیز از کارهایِ بزرگ‌ترین هنرمندانِ جهان راه‌اندازی می‌شود، «تئاترِ شهر» شکل می‌گیرد، «سینمایِ آزاد» فیلم‌هایِ تجربی وَ مستقل می‌سازد وَ ناگهان ایرانی‌ها فرزندانِ خویش را با انتشارِ گسترده‌یِ کتاب‌ها وَ نوارهایِ صوتیِ «کانونِ پرورشِ فکریِ کودکان وُ نوجوانان» رودررو می‌یابند. از «کارگاهِ نمایش» وُ «جشنِ هنرِ شیراز» هم که خـُب لابد نباید وُ جایز نیست که سخنی به میان آورد.🔻

#یادداشت #مانی_جعفرزاده #فریدون_شهبازیان
@asmaaneh

آسمانه

15 Jan, 06:51


📌از مجموعه‌گفت‌وگوهای مردم‌نامه با مورخان ایرانی

تاریخ‌نگاری فارسی در دورۀ صفوی، عثمانی و گورکانی

♦️گفت‌وگو با شعله کویین (دانشگاه کالیفرنیا، مرسد)

با حضور:
🔸داریوش رحمانیان (گروه تاریخ دانشگاه تهران، سردبیر فصلنامۀ مردم‌نامه)
🔸جواد مرشدلو (گروه تاریخ دانشگاه تربیت‌مدرس)

🔹مدیر نشست: پویا نکویی

🕓 ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۰ به‌وقت تهران.

📍پیوند ورود به گفت‌‌وگو:
🔗https://utexas.zoom.us/j/98819672572

https://t.me/mardomnameh

آسمانه

14 Jan, 11:58


📢برگزاری میزگرد: «روزمرگی و نمود مدرنیته؛ معماری و شهرسازی قرن نوزدهم در جهان اسلام»

🔸میزبان: انجمن مورخان هنر اسلامی در صدوسیزدهمین همایش سالانه‌ی انجمن کالج هنر
🔸 زمان: ۱۳ فورریه ۲۰۲۵| ۲۵ بهمن ۱۴۰۳

▫️Everyday and the Expression of Modernity: 19th-Century Architecture and Urbanism in the Islamic World
Historians of Islamic Art Association

🔸فهرست سخنرانی‌ها:
▫️Everyday Expectations: How a Sufi Revolutionist, Unknown Artists, and the King Envisioned a Modern House in Nineteenth-Century Iran| Zeinab Tamassoki

▫️Claiming Space: Women Gathering Water in Modern Egypt (1895-1960)| Alexandra Schultz

▫️Everywhere a Sign: Transcultural Contact and Western-Language Signage in the Streets of Modern Egypt|Stéphanie Hornstein

▫️Visual Convergence: European Prints and Everyday Modernity in 19th-Century Qajar Architecture|Fatemeh Tashakori

🔸برای کسب اطلاعات بیشتر و شرکت در جلسات به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://caa.confex.com/caa/2025/meetingapp.cgi/Session/14845

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

14 Jan, 05:11


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی (۳)
ستاره صابری‌نژاد

در دوره‌ی صفویه، به‌خصوص در عهد شاه عباس اول، کاروان‌سراهای بسیاری به شیوه‌ی اصفهانی در سراسر کشور ساخته شد. از این تعداد، حدود ۸۶۰ کاروان‌سرا باقی مانده است. سابقه‌ی ساخت کاروان‌سرا به دوره‌های پیشین برمی‌گردد. در زمان سامانیان، در خراسان، فردی به نام ابوالحسن ماه رباط ماهی را ساخت. از زمان ساخت رباط ماهی تا قبل از روی کار آمدن صفویان، هر کجا کاروان‌سرایی ساخته می‌شد، به رباط ماهی معروف می‌شد؛ اما از دوره‌ی صفویان به بعد، بیشتر کاروان‌سراها را با نام کاروان‌سرای عباسی می‌شناختند. این بناها از حیث شکل بسیار متنوع بودند. حیاط برخی از آنها مستطیل و برخی دیگر دایره‌ای‌شکل با گوشه‌های پخ یا هشت‌گوش بود. سلطان محمد یزدی، معمارِ مجموعه‌ی گنجعلی خان کرمان، به دستور شاه عباس اول، رباط زین‌الدین را در میان راه یزد به کرمان (در صد کیلومتری شهر یزد) ساخت. این رباط دایره‌ای‌شکل، و در ساخت بخش‌های آن از اعداد مقدس شیعیان استفاده شده است. رباط زین‌الدین دارای شش برج است که یکی از برج‌ها سردر ورودی و پنج برج دیگر برج دیده‌بانی‌اند. این رباط چهارده حجره و دوازده ایوانچه دارد که دو ایوانچه‌ی آن به دو حجره راه دارد. همچنین در این رباط کاربندی‌های زیبایی به کار رفته است.

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

14 Jan, 05:11


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی (۳)
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

12 Jan, 11:17


🖊مقاله‌ی تازه: «کاخ استانداری خوزستان؛ تاریخ‌نگاری یک بنای معاصر»
روح‌الله مجتهدزاده، کاوه ضیا، جعفر مجتهد موسوی

کاخ استانداری خوزستان، براساس پرونده‌ی ثبتی اثر و روایت‌های رایج محلی، بنایی متعلق به عصر پهلوی اول است؛ اما سیمای موجود بنا با سبک رایج در کاخ‌های دوره‌ی پهلوی اول همخوانی چندانی ندارد و بنا را به اثری از عصر پهلوی دوم شبیه‌تر می‌سازد. در مقاله‌ی حاضر، این تناقض به بحث گذاشته و تلاش شده با استفاده از راهبرد پژوهش تاریخی، به تبیین سیر تحول و روشن ساختن ابعاد مغفول بنا اقدام شود. در این جست‌وجو علاوه‌بر بررسی بنا به‌مثابه‌ی شاهدی مادی، در شواهد متنی و اسناد موجود در آرشیوهایی چون مرکز اسناد ملی نیز جست‌وجویی هدفمند انجام گرفته و حاصل این جست‌وجوها به شکل‌گیری روایت تاریخی جامعی درباره‌ی بنا انجامیده که علاوه‌بر تبیین تاریخ ساخت و سیر تحولات بنا، علت تفاوت سبکی آن با سایر کاخ‌های هم‌دوره‌اش را نیز تبیین و اطلاعات تازه‌ای درباره‌ی این بنای کمترشناخته‌شده عرضه می‌کند. مطابق یافته‌های تحقیق حاضر، بنای کاخ استانداری خوزستان بی‌تردید در عصر پهلوی اول ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است؛ اما در اواخر سال‌های ۱۳۲۰ و احتمالاً در پی برنامه‌ی توسعه‌ی عمرانی اول تصمیم به تعمیرات و تغییراتی در این بنا گرفته می‌شود. این تعمیرات که تا نیمه‌ی دهه‌ی ۱۳۳۰ به طول می‌انجامد، پای سه تن از معماران برجسته‌ی تاریخ معماری معاصر ایران، یعنی محسن فروغی، علی صادق و کیقباد ظفربختیار را به این پروژه باز کرد و سیمای کاخ و منظر پیرامون آن را به‌کل تغییر داد. باغ مجموعه از طرح مرسوم باغ‌های فرنگیِ رایج در اواخر قاجار-اوایل پهلوی به طرح چهارباغ ایرانی و کاخ نیز از کلاه‌فرنگی‌های مرسوم در این دوره به طرحی مدرن با اشاراتی به معماری ایرانی تغییر یافت. قاعدتاً موفقیت این تجربه در انتخابِ چند سال بعدِ فروغی برای عمارت کاخ تازه‌تأسیس نیاوران بی‌تأثیر نبود. نوسازی کاخ استانداری خوزستان علاوه‌بر جنبه‌های معماری، از سایر جنبه‌های فنی نیز حائز اهمیت است؛ به‌طوری‌که تأسیسات این کاخ هم تماماً با شیوه‌های مهندسی جدید نوسازی شد. سیستم گرمایش کاخ را، که امروزه از بین رفته، شرکت بوتان و سیستم سرمایش آن را مهندس مهدی بازرگان، مهندس تأسیسات و فعال سیاسی مشهور معاصر، طراحی کردند.

◽️اطلاعات بیشتر درباره‌ی مقاله:
https://jias.kashanu.ac.ir/article_114542.html

#مقاله‌ی_تازه  
@asmaaneh

آسمانه

11 Jan, 10:50


⬛️ فریدون شهبازیان، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز و رهبر برجسته‌ی ارکستر امروز، ۲۲ دی ۱۴۰۳، درگذشت.

🔸برای آشنایی با ایشان به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://artebox.ir/Artist/Intro/116/

@asmaaneh

آسمانه

10 Jan, 05:25


📝واژه‌ی هفته: allotment garden
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️allotment garden 1
▫️ باغ بهری (۱)
ـ تعریف: باغ یا زمین زراعی بزرگی که آن را به کرت‌ها یا باغچه‌هایی تقسیم می‌کنند و هر کرت یا باغچه را برای بهره‌برداری و کشت و زرع به کسی اجاره می‌دهند
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: باغ بهری را معمولاً به منظور تولید محصولات زراعی و باغیِ خوراکی ایجاد می‌کنند.

▪️allotment garden 2
▫️باغ بهری (۲)
- تعریف: هر کرت یا باغچه از باغ بهری
- مثال کاربرد واژه در جمله: گاهی هر کرت از باغ بهری را باغ بهری می‌خوانند.

🔸اطلاعات بیشتر:
https://vazhgar.com/lexicon/word/13037

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

08 Jan, 13:28


✏️حکایت گفت‌وگویی در مرز ترفند و معماری: روایتی از تأثیر بازار غیرحرفه‌ای در معماری شهر (بخش سوم) [ص ۲ از ۲]

🔺در نهایت از آن خواسته منصرف می‌شود. دقایقی بعد در همین شرکت حکایت اخراج یکی از کارکنان را که چند ماه پیش رخ داده می‌شنوم که نقطه‌ی پایانی بر همه‌ی این گفت‌وگوها می‌نهد و مقرر می‌شود در خصوص آن طرح محدود هم جز با کارفرما گفت‌وگویی نداشته باشم. آن حکایت درباره‌ی بانویی سرپرست خانواده است که به مدت دو ماه در آنجا اشتغال داشته است. خانم مهندس پس از اینکه از او خواسته‌اند شرکت را ترک کند، حقوق این دو ماه را مطالبه کرده ولی پاسخ داده‌ شده: «ما از طرح‌های شما استفاده نکرده‌ایم؛ بنابراین هیچ دستمزدی به شما تعلق نمی‌گیرد.»
این پاسخ هم برپایه‌ی آنچه شنیده‌ام صادقانه نبوده است. قراردادی وجود نداشته و این هم یکی از ترفندهای دلالان است که بسته به موقعیت و سود خویش در عقد قرارداد تعجیل می‌کنند یا آن را به تعویق می‌اندازند. خانم مهندس در نهایت راه دیگری نیافته جز آنکه به اتفاق مادرش مراجعه کند و جلوی در ساختمان شرکت صدای دادخواهی خود را بلند کند. چنان غوغایی به‌پا شده که در خیابان مجاور این ساختمان هم راه‌بندان ایجاد شده و کار به مراجعه‌ی مأمور پلیس کشیده است. همگی به کلانتری محل مراجعه کرده‌اند. در آنجا خانم مهندس از سر استیصال، نقش بر زمین، شروع به گریستن کرده و در نهایت مادرش با دعوت به آرامش گفته: «آقای مهندس، دخترم کودکی خردسال دارد که در تأمین هزینه‌ی او درمانده شده و ناراحتی او از این بابت است. بیایید دستمزد او را بدهید تا کار به پیگیری شکایت نرسد.» آقای دلال معماری پاسخ داده: «فقط یک پیشنهاد دارم. من حاضرم همین الان پنج میلیون تومان پرداخت کنم، به شرط اینکه چون دخترتان آبروی ما را پیش همسایه‌ها برده جلوی دوربین بگوید من از آقای مهندس هیچ طلبی نداشتم و ایشان خودشان لطف کرده‌اند و از بابت حضورم در شرکت مبلغی پرداخته‌اند.» خانم مهندس که گویا توان صبر و پیگیری از طریق اداره کار را نداشته، در ازای دریافت همین پول ناچیز، این درخواست اعتراف را پذیرفته، که حاکی از شدت نیاز عاجل او بوده است.

با خود می‌اندیشم حکایت تحقیر بانویی که مدارج دانشگاهی را گذرانده در برابر آن‌که ترفند آموخته، در عین حال می‌تواند حکایت تحقیر دانشگاه و همه‌ی سازوکارهای اشتغال معماران هم باشد و شاید کیفیت سازوکارهاست که انسان‌ها را در جامعه به ترفندآموزی بیشتر سوق می‌دهد. شنیدن همین یک حکایت هم کافی است تا ترغیب شوم که این یادداشت‌های محدود را به طرح مسئله‌ای در این باب پیوند دهم؛ مسئله‌ای پیوسته به پرسش از چیستی آنچه در ساختمان‌سازی در شهرهای ایران به روزگار ما سلطه دارد. پایان یادداشت روزانه سوم.[۲]

🔸پی‌نوشت:
[۲] باید در نظر داشت یادداشت‌های روزانه‌ای از این دست، هم با دل‌نوشته‌های روزانه پدیدآورنده متن ادبی تفاوت دارند و گاه به ثبت اقوالی نه از نوع ادیبانه محدودند و هم به‌دلیل بازنویسی دوباره برای مقصدی پیوسته به مسائل عمومی و عدم ذکر نامها و جزئیات، همچون اسناد ارائه‌شده توسط یک گزارشگر خبری ملاحظه نمی‌شوند. اما در عین حال در چشم‌انداز معماری، می‌توان آنها را در زمره‌ی گزارش‌های معرف واقعیت‌ها و اوضاع معماری روزگار ما در نظر آورد.

🔸برای مشاهده‌ی بخش اول یادداشت به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://t.me/asmaaneh/6677
🔸برای مشاهده‌ی بخش دوم یادداشت به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://t.me/asmaaneh/6690

#یادداشت #عارف_امامی‌مهر
@asmaaneh

آسمانه

29 Dec, 13:46


🖋معرفی مقاله: «هندسه و ریاضیات در معماری تیموری: ابوالوفا و شیرازی»
احد نژاد ابراهیمی، محیا توران‌پور

Geometry and Mathematics in Timurid Architecture: Abu’l‑Wafa and Shirazi

در سده‌ی دهم میلادی، رسالات محمد ابوالوفا بوزجانی تأثیر بسزایی بر معمارانی داشت که اصول هندسی نوآورانه‌‌ی او را در آثار خود به‌کار گرفتند. با این حال، مطالعات انجام‌شده تاکنون بیشتر بر روی شکل‌ها تمرکز داشته و جنبه‌های ریاضیاتی اساسی این اصول نادیده گرفته شده است. مقاله‌ی حاضر به بررسی اصول هندسی استفاده‌شده در آثار معماری قوام‌الدین شیرازی، یکی از معماران برجسته‌ی دوره‌ی تیموری، می‌پردازد. نویسندگان این مقاله با استفاده از مسائل منتخب از رسالات ابوالوفا و بررسی نقشه‌های مبتنی بر شبکه از ساختمان‌های قوام‌الدین شیرازی، سعی در کشف چگونگی به‌کارگیری اصول هندسی در طراحی این بناها دارند. از طریق جایگزینی مقادیر عددی به‌دست‌آمده در فرمول‌های ریاضی و تطبیق آنها با مسائل هندسی، تحقیق حاضر بیان‌گر این است که قوام‌الدین از مسائل هندسی مطرح‌شده توسط ابوالوفا و اصول ریاضیاتی زیرساختی آن آگاه بوده و سعی کرده است که از هندسه‌های خاص در طراحی خود بهره‌برداری کند. در نهایت، این مطالعه نشان می‌دهد که قوام‌الدین به‌طور مؤثری در آثار خود از ترکیب هندسه و ریاضیات استفاده کرده و به‌‌طور غیرمستقیم بر معماری دوره‌ی خود تأثیرگذار بوده است.

◽️مشخصات مقاله:
Ebrahimi, A.N., Tooranpoor, M. Geometry and Mathematics in Timurid Architecture: Abu’l-Wafa and Shirazi. Nexus Netw J 24, 843–867 (2022).
https://doi.org/10.1007/s00004-022-00612-0

◽️اطلاعات بیشتر درباره‌ی مقاله:
https://link.springer.com/article/10.1007/s00004-022-00612-0

#معرفی_مقاله #محیا_توران‌پور #احد_نژاد_ابراهیمی
@asmaaneh

آسمانه

28 Dec, 17:25


📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش «ادراک حسیِ مادیتِ جهان اسلام در دوران مدرن متقدم»
🔸برگزارکننده: دانشگاه اوترخت
🔸تاریخ برگزاری: ۲۲ - ۲۳ مه ۲۰۲۵ | ۱ - ۲ خرداد ۱۴۰۴

Sensing the Materiality of the Early Modern Islamic World
Historians of Islamic art have long been attentive to the sensory properties of material culture and architecture in the early modern period. The longstanding interest in perception coupled with more recent efforts to understand it as a multi-sensorial phenomenon has also nurtured breakthroughs in the study of aesthetics and major epistemological reorientations within the field. Historians and anthropologists of religion have also taken a vivid interest in the materiality and sensoriality of religious devotion in recent years, significantly widening the conceptual breadth of academic discussions on these topics. However, the role of material culture and architecture in shaping sensory and affective experience in the early modern Islamic world invites further research. This conference, convened by the SENSIS research project at Utrecht University, seeks to bring together a multidisciplinary group of scholars interested in addressing this challenge.

We are interested in papers dealing with the sensory history of material culture and architecture in the Ottoman, Safavid, and Mughal empires, and beyond. Topics can include, but are not limited to:

sensescapes created by material culture and architecture
affective engagement with material culture and architecture
perception of materiality and knowledge in aesthetic experience
perception and deception in the visual arts, material culture, and architecture
sensory semantics of raw materials in artistic production
sensory dimensions of technical literature and artistic production
sensation and the formation of specific aesthetic idioms in art and architecture
sensory aesthetics and the aesthetic theory of art and architecture
sensory aesthetics and transmediality in material culture and architecture

🔸برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://sensis.wp.hum.uu.nl/2024/12/call-for-papers-sensing-the-materiality-of-the-early-modern-islamic-world/

🔸مهلت ارسال چکیده: ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ | ۱۲ بهمن ۱۴۰۳
🔸چکیده و مشخصات خود را به نشانی زیر بفرستید:
[email protected]

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

27 Dec, 04:56


📝واژه‌ی هفته: piscina
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️piscina 1
▫️ حوضچه‌ی تطهیر
ـ تعریف: در کلیسا، سنگاب یا طاقچه‌ای سنگاب‌دار با سوراخ آب‌رو در کف آن برای شستن ظروف مقدس یا غسل تعمید
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: حوضچه‌ی تطهیر معمولاً در نزدیکی جامه‌خانه و در جانب جنوبی مذبح، قرار می‌گیرد؛ و سوراخی در کف آن است که آب غسل از آنجا به خاک (و نه شبکه‌ی فاضلاب) منتقل می‌شود.
▪️piscina 2
▫️آب‌نمای رومی
- تعریف: در معماری رومی، حوضی کم‌عمق و تزیینی و، در مواردی، دارای ماهی
- مثال کاربرد واژه در جمله: آب‌نمای رومی بیشتر جنبه‌ی زیبایی و زینت دارد.

▪️piscina 3
 ▫️برکه‌ی رومی
ـ تعریف:
۱. در معماری رومی و قرون وسطایی، خزینه‌ای وسیع و کم‌عمق برای استحمام
۲. در معماری رومی و قرون وسطایی، حوض یا برکه‌ای مصنوع برای نوشانیدنِ ستور
- مثال کاربرد واژه در جمله:
 
۱. نمونه‌ای برجسته از برکه‌ی رومی برکه‌ی میرابیلیس (Piscina Mirabilis) در ناپل ایتالیاست.
۲. رومیان در میدان‌های برخی از شهرها برکه‌هایی رومی برای نوشانیدن ستور می‌ساختند.

https://vazhgar.com/lexicon/word/12280
#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

26 Dec, 04:37


✏️دیدار با گوورک هارطونیان

از صفحه‌ی اینستاگرام شخصی گوورک هارطونیان

#یادداشت #مطهره_دانایی‌فر
@asmaaneh

آسمانه

26 Dec, 04:36


✏️دیدار با گوورک هارطونیان

تعدادی از کتاب‌های ایشان

#یادداشت #مطهره_دانایی‌فر
@asmaaneh

آسمانه

26 Dec, 04:36


✏️دیدار با گوورک هارطونیان

دیدار در کانبرا

#یادداشت #مطهره_دانایی‌فر
@asmaaneh

آسمانه

26 Dec, 04:35


✏️دیدار با گوورک هارطونیان
مطهره دانایی‌فر

شش سال پیش تقریباً همین روزها بود که به پروفسور هارطونیان ایمیل زدم و گفتم در حال گذراندن ماه آخر فرصت مطالعاتی در سیدنی‌ام و می‌خواهم شما را ببینم. بعد از ردوبدل شدن چند پیام ساده و به لطف دانشجوی ایشان دیدار میسر شد: کانبرا، هفتم ژانویه ۲٠۱۹، ساعت ۱٠.۳٠ صبح.
پیش از دیدار چیز زیادی از او نمی‌دانستم؛ فقط اینکه ایرانی است و نویسنده‌ی کتاب حیات ذهنی مورخان معماری. اما دیدار خیلی بیشتر از توقعم خوب پیش رفت و یکی از جدی‌ترین گفت‌وگوها درباره‌ی شیوه‌ی نقد تافوری در همان دیدار درگرفت. عمیق و کنجکاو گوش می‌داد. حس می‌کردم به جالب‌ترین موضوعی گوش می‌دهد که تا حالا در زندگی‌اش شنیده! (احتمالاً همه‌ی دانشجوهایش چنین خیالی کرده‌اند!) با همه‌ی وجود همراه شده بود و مثل دوستی صمیمی راهنمایی می‌کرد.

گفت‌وگوی ما به درازا کشید. ناهار هم ماندم تا عصر. پس از بازگشت به ایران هم ارتباطمان حفظ شد. در جریان دفاع رساله‌ام بود و پاورپوینت دفاع را خواند و نظر داد. در پروژه‌ای با موضوع مدرنیزاسیون در کشورهای غیرغربی دعوتم کرد به همکاری؛ پروژه‌‌ای جهانی که در کنار پژوهشگران نام‌آشنا به محققان بی‌نام‌ونشان هم فرصت ابراز وجود می‌داد. تجربه‌ای کم‌نظیر و بسیار آموزنده دست داد. آنجا بود که او را استادی بسیار دقیق و سخت‌گیر و جدی یافتم و تسلط و توانایی‌ ويژه‌اش به حوزه‌ی تاریخ‌نگاری معماری معاصر و نیز اعتبار جهانی‌اش به چشمم آمد.

سال ۱۳۲۴ در روستایی اطراف تهران به دنیا آمد. پدرش کشاورز بود و زود از دنیا رفت. مادر او را به آموختن تشویق کرد و آموزش داد. سال ۱۳۵۲ بود که از دانشکده‌ی معماری دانشگاه ملی فارغ‌التحصیل شد. پس از آن به امریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه پنسیلوانیا دکتری خواند. موضوع رساله‌اش رابطه‌ی معماری و تخیل در آثار لوکوربوزیه بود. سالها در امریکا در دانشگاه‌های معتبری مانند کلمبیا  تدریس کرد. بعد به استرالیا مهاجرت کرد و در دانشگاه کانبرا مشغول شد به کار و پژوهش.

حوزه‌ی اصلی مطالعاتش تاریخ‌ و تئوری معماری و به‌ویژه تاریخ‌نگاری انتقادی معماری معاصر بود و نظریاتش بیشتر بر آراء والتر بنیامین تکیه داشت. چند کتاب و چندین مقاله از او به یادگار مانده که به گمانم هیچ کدام به فارسی ترجمه نشده.

آخرین پروژه‌ی گوورک بازگشت به ایران بود. در آخرین ایمیلش نوشته بود که سال‌ها زندگی در غرب کافی است و بازگشت به ایران پشیمانم نخواهم کرد. نوشته بود که تنها انگیزه‌ام آموختن به دانش آموزان ایرانی است. قرار بود مهرماه  امسال به ایران بیاید. سال پیش هم قرار بود آخرین کتابش را در دانشکده رونمایی کنیم. دریغ و افسوس که هیچ یک عملی نشد. دریغ.

#یادداشت #مطهره_دانایی‌فر
@asmaaneh

آسمانه

24 Dec, 10:23


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی
ستاره صابری‌نژاد

در دوره‌ی صفویه، شیعه‌نشین بودن شهرها و آب و هوای مناسب نقش مهمی در آبادانی‌شان داشت. کاشان، بهشهر، تفرش، فراهان، آشتیان، ساری و اصفهان شهرهایی بود که به‌علل گفته‌شده در این دوره به آنها بسیار توجه شد. شهر کاشان به‌علت مذهب شیعه‌ی مردمانش توجه شاه عباس را به خود جلب کرد و دستور داد باغ فین فعلی را در بقایای باغی قدیمی بسازند. در این عهد، حوض‌خانه و سردر به باغ اضافه شد. در مقابل سردر این باغ نیز، میدان چوگان وجود داشت که در دوره‌های بعد تخریب شد. در عهد شاه عباس اول، راه شاهی از عباس‌آبادِ بهشهر به‌سمت کاشان و سپس اصفهان کشیده شد. اصفهان به‌علت آب کافی و هوای مناسبش در عهد شاه عباس اول پایتخت ایران شد. در این عهد، بیرون از شهر میدان نقش جهان را با بناهای ارزشمندی طرح‌اندازی کردند. دور تا دور این میدان را دکان‌هایی ساختند که برای جلوگیری از رانش طاق‌های دکان‌ها، پایه‌هایی از سمت میدان به آنها اضافه شد. در عهد شاه صفی، فاصله‌ی میان پایه‌ها و دکان‌های قبلی را نیز به دکان تبدیل کردند. به این ترتیب، اندازه‌ی میدان کوچک‌تر از اندازه‌ی اولیه‌ی آن شد. در این دوره، اطراف میدان نقش جهان علاوه بر دکان‌ها، کاخ عالی‌قاپو، مسجد زیبای شیخ لطف‌الله، مسجد امام و سردر قیصریه را نیز ساختند. میدان نقش جهان نیز مانند میدان مقابل سردر باغ فین کاشان محل برگزاری بازی چوگان بود. در این میدان، فعالیت‌های مذهبی و تجاری نیز علاوه بر بازی چوگان انجام می‌شد. صفویان علاوه بر میدان نقش جهان در اصفهان خیابان چهارباغ از زاینده‌رود تا انتهای شهر، کاخ‌های چهلستون و هشت بهشت، مدرسه و کاروان‌سرای مادرشاه را ساختند. با توجه به آنچه گفته شد شیوه‌ی اصفهانی در اصفهان به شکوفایی رسید.



#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

24 Dec, 10:23


🎙 پای درس استاد پیرنیا: آثار معماری ایران به شیوه‌ی اصفهانی
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

23 Dec, 16:44


📢هفتصد و نود و ششمین شب از «شب‌های بخارا»: شب حفاظت و مرمت آثار میراث‌فرهنگی و رونمایی از دو جلد از سلسله کتاب‌های «درباره‌ی مرمت»

ایران پنجمین کشور جهان از نظر داشتن جاذبه‌های میراث‌فرهنگی است. این سرزمین با داشتن ۳۹ هزار اثر ثبت ملی و ۲۸ پرونده‌ی میراث جهانی در یونسکو، جایگاه ویژه‌ای در جامعه‌ی بین‌المللی دارد. هر اثر و بنای تاریخی برای ایرانیان گنجینه‌ای است که از گذشتگان به یادگار مانده و تنها حفاظت و مرمت از این آثار است که می‌تواند آن‌ها را برای نسل‌های آینده صیانت کند و باعث ایجاد تداوم تاریخ و فرهنگ شود. هر اثر و بنای هنری دربردارنده‌ی مفاهیمی است که از شرایط زندگی هنرمند گرفته شده است. وقتی این آثار زمان را پشت سر می‌گذارند و در دوران بعدی به ما می‌رسند، باعث پیوند فرهنگی می‌شوند. حفاظت و مرمت آثار در واقع خود هنر دیگریست که اثر و بنای خلق‌شده را تکمیل می‌کند و ارزش‌های شکلی-معنایی آن را تعالی می‌بخشد.

🔸زمان: چهارشنبه، ۵ دی‌ ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
🔸مکان: بوستان هنرمندان، خانه‌ی هنرمندان ایران، تالار استاد جلیل شهناز
https://t.me/bukharamag/10077

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

22 Dec, 13:15


📢کانون جهان ایرانی دانشگاه تهران با همکاری گروه تاریخ خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی و انتشارات کتاب شرق برگزار می‌کند:
مراسم معرفی و رونمایی کتاب تاریخ دیدمانی

🔹با حضور:

علیرضا قاسم‌خان، کارگردان و تهیه‌کننده

محمد غفوری، پژوهشگر و دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تهران

یاسر قزوینی‌حائری، عضو هیئت‌ علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران

پرستو رحیمی، کوششگر

داریوش رحمانیان (مؤلف کتاب)، عضو هیئت‌علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران


🔸زمان: دوشنبه، ۳ دی‌ ۱۴۰۳، ساعت ۱۶
🔸مکان: خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، سالن خیام

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

22 Dec, 08:09


📘کتاب تازه: «تبریز، شهری ایرانی در گذار: تاریخ اجتماعی و اقتصادی نخبگان تبریز»
کریستف ورنر
ترجمه‌ی جمال پیره مرد شتربان
نشر ستوده، ۱۴۰۳

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

22 Dec, 08:09


📘کتاب تازه: «تبریز، شهری ایرانی در گذار: تاریخ اجتماعی و اقتصادی نخبگان تبریز»
کریستف ورنر
ترجمه‌ی جمال پیره مرد شتربان
نشر ستوده، ۱۴۰۳

شهری ایرانی در گذار به سرگذشت مهم‌ترین کانون شهری شمال غرب ایران در یک دوره‌ی مهم پرداخته است. تبریز شهری کهن با جایگاهی ممتاز در تاریخ ایران است که فراز و فرود زیادی را در حیات دیرپا و پرتلاطم خود از سر گذرانده است. کریستف ورنر، استاد برجسته‌ی دانشگاه بامبرگ آلمان، در این کتاب با تکیه بر منابع دست اول و اسناد به این پرسش پاسخ می‌دهد که تبریز در گذار از دوره‌ی افشاری به دوره‌ی قاجاری چه تحولاتی را از سر گذراند و چگونه از مرکز یک حکومت ایالتی به دارالسلطنه‌ی ایران تبدیل شد. امتیاز ویژه‌ی کتابْ اتکای آن بر اسنادی است که کمتر پژوهش‌گری به آنها توجه داشته و هم‌زمان رویکرد روش‌شناختی‌ای که نویسنده در بهره‌گیری از این اسناد اتخاذ کرده است. حاصل کار گزارشی خواندنی، روش‌مند و جزئی‌نگر است از تاریخ تبریز در فاصله‌ی درگذشت نادرشاه افشار تا تاج‌گذاری ناصرالدین‌شاه قاجار که افزون بر تحولات سیاسی، جنبه‌های مختلف و جذابی از تاریخِ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهر را نیز روایت می‌کند. از این منظر، کتاب برای طیف گسترده‌ و متنوعی از خوانندگان، به‌ویژه علاقه‌مندان به تاریخ اجتماعی، اقتصادی و اداری ایران در دوره‌ی قاجاریه، تاریخ شهری ایران و نیز، مقوله‌هایی چون نظام زمین‌داری، وقف، نخبگان ملی، مناسبات مرکز و پیرامون و غیره می‌تواند سودمند باشد.


🔸فهرست کتاب:
سال‌شمار رویدادها
نظام پولی، مقیاس‌ها و دیگر نکات فنی
مقدمه
دوره‌بندی تاریخی
نوسازی، غرب‌گرایی و مفهوم تغییر اجتماعی
نخبگان، اعیان یا اشراف؟
مطالعات شهری ایران و تبریز در صدر قاجار
منابع
فصل اول. چشم‌انداز تاریخی: آذربایجان و تبریز در سال‌های ۱۱۶۰-۱۲۶۴ه.ق/۱۷۴۷-۱۸۴۸م.
کشاکش در شمال غرب ایران و حکومت آزادخان افغان بر آذربایجان
صلح و آرامش زودگذر: تبریز و آذربایجان در دوره‌ی کریم‌خان زند
آذربایجان در دوره‌ی ملوک‌الطوایف
افسانه‌ی عباس‌میرزا و جنگ‌های ایران و روس
تبریز شاهزاده‌نشین قاجاری یا دوره‌ی حکومت امیرنظام
فصل دوم. شهر و پیرامون آن
تبریز بزرگ: نواحی پیرامون شهر و جایگاه آن در ایالت آذربایجان
نخستین برداشت‌ها از شهر تبریز
ساخت‌وساز در شهر جدید قاجاری:کاخ‌ها، مساجد و بازار
کاخ‌ها
سازه‌های دینی
بازار
تأثیر عباس‌میرزا بر شهر: خرید املاک و مستغلات
جمعیت: شمار ساکنان و ترکیب آنها
تجارت و سوداگری در تبریز
فصل سوم. وقف به منزله‌ی آیینه‌ی تغییر اجتماعی
ظهیریه: موقوفه‌ای صفوی در روزگار قاجار
سند اصل وقف و قواعد آن
اداره‌ی وقف
توزیع درآمد موقوفات
حفاظت و نگهداری از املاک و مستغلات وقفی
یک نمونه‌ی ویژه؟
تاج‌ماه‌بیگم و موقوفات قائم‌مقامی
موقوفات حاجی‌میرزا موسی‌خان
موقوفات حاجیه تاج‌ماه‌بیگم
چگونه می‌توان موقوفه‌ای را به سود خود واگذار کرد؟
نمونه‌های خرد و وقف کاریز
وقف شاهزاده [مهدیقلی میرزا] در مسجد ولیعهد
ارث، وصیت و موقوفه: گونه‌ی تازه‌ای از وقف
نتیجه
فصل چهارم. مدیریت: از خودگردانی ایالتی تا دربار ایالتی
بیگلربیگی: حکمران مستقل، شهردار یا منصب درباری؟
«بیگلربیگی» سده‌ی دوازدهم/هجدهم: نجفقلی‌خان دنبلی
«بیگلربیگی» در حال گذار: احمدخان مقدم
بیگلربیگی چونان منصبی میانجی: فتحعلی‌خان رشتی و محمدخان
سنت اداره‌ی محلی شهر: خاندان‌ها و مقامات
کلانتر
کدخدایان تبریز
گونه‌های مختلف وکیل شهری و وکیل ایالتی
سایر مناصب و مقامات موجود در شهر
جذب نخبگان محلی: مستوفیان تبریز
از مستوفی تبریز تا مستوفی دیوان همایون
سهم املاک و تیول در تداوم پیوندهای محلی
بازیگران جدید دربار ایالتی
وزیر
امیر نظام
تعامل میان سطوح ایالتی و شهری دستگاه اداری
نتیجه
فصل پنجم. ظهور رهبران محلی جدید: علما
خاندان‌های عالم و روحانیان سرشناس تبریز
واپسین سده‌های دوازدهم/هجدهم
اوایل سده‌ی سیزدهم/نوزدهم
علمای تبریز تا روزگار ناصرالدین‌شاه
سه‌گانه‌ی امام جمعه، شیخ‌الاسلام و قاضی
وظایف و کارکردهای علما در محیط شهری
اجرای قانون یا شکل‌گیری محاکم شریعه
مجتهدان تبریز؟ یک نتیجه‌گیری
مواجب، اعانات یا رشوه؟ مداخل دولتی علما
«علمای پرنخوت»: بالا گرفتن تنش با حکومت
آقا میرفتاح و ماجرای تسلیم تبریز
واقعه‌ی «معجزه‌ی گاو» در مسجد صاحب‌الامر
نتیجه
فصل ششم. نتایج: نخبگان شهری و مالکیت ارضی
روستای آق‌کهل
مشهدی علی‌بابا آق‌کهلی
مالکان محلی و «خاندان کلانتر»
روستای آق‌کهل در مالکیت میرزا احمد مجتهد
خرید سهام دیگر توسط میرزا لطفعلی امام جمعه
آبادی خواجه خوشنام
معامله‌ی حاجی‌آقا باغمیشه‌ای و خدادادخان دنبلی
میرزا محمدزمان کلانتر و وراث او
مصالحه‌ی میرزا علی، میرزا رضا و حاجی فتحعلی
شورش رعایا
مالک جدید: نصرالله‌خان قاجار
ملاحظات پایانی

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

21 Dec, 14:02


📢فراخوان ارسال مقاله برای هفتمین همایش بین‌المللی هنر و شهر
🔸محل برگزاری: مدرسه‌ی هنرهای زیبای ویلا آرسون، نیس، فرانسه
🔸زمان برگزاری: ۵ - ۸ ژوئن ۲۰۲۵ | ۱۵ - ۱۸ خرداد ۱۴۰۴

7th International Art and the City Conference
The conference seeks to foster an interdisciplinary platform where scholars can engage in dialogues and collaborations that examine the intersections of art, aesthetics, and urban politics. The aim is to illuminate critical aspects of urban art practices, such as street-level artistic rebellion, the aesthetics of social movements, and art activism in urban spaces. This diverse focus allows for a rich examination of the ideologies, relationships, meanings, and practices that emerge from the interaction between art and the urban landscape, ultimately contributing to a deeper understanding of urban life, art, and social transformation.

We welcome contributions from diverse academic fields, including but not limited to urban studies, art history, political science, sociology, architecture, and environmental studies.
The conference is organized in partnership with the LIA-Asme (Laboratoire International Associé “Arts, société, mieux-être”, Côte d’Azur University Nice (France), Villa Arson Nice (France), Laval University in Québec (Canada).

Selected papers will be invited to contribute to an edited volume contracted by Routledge and a special issue in the Urban Studies Journal.

🔹مهلت ارسال چکیده: ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ | ۱۲ بهمن ۱۴۰۳
🔹چکیده‌ و مشخصات خود را به نشانی زیر بفرستید:
[email protected]

🔹برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با موضوعات پیشنهادی به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://arthist.net/archive/43578

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

21 Dec, 08:49


⬛️ گوورک هارطونیان، مورخ معماری و استاد بازنشسته‌ی دانشگاه کانبرا، جمعه، ۳۰ آذر ۱۴۰۳، درگذشت.

🔸برای آشنایی با ایشان به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://researchprofiles.canberra.edu.au/en/persons/gevork-hartoonian

@asmaaneh

آسمانه

03 Dec, 06:49


🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد (۲)
ستاره صابری‌نژاد

مسجد علاوه بر شبستان اجزای دیگری مانند گنبدخانه، شبستان‌های جانبی، محل سکونت خادمین، وضوخانه، برف‌انداز، دکان، طنبی، نمازخانه، حمام، مدرسه و چاه داشت. تا زمانی که مساجد به‌صورت بومسلمی یا شبستانی اجرا می‌شد فضاهایی مانند وضوخانه،‌ محل سکونت خادم، چراغ‌دار و مؤذن را بیرون از باروی مسجد می‌ساختند. همچنین به‌دلیل این که مسجد مکانی پاکیزه بود بنایی را متصل به باروی مسجد نمی‌ساختند و معمولاً اطرافش را با راه یا بازارچه از دیگر فضاهای شهر جدا می‌کردند. اگر در برخی مساجد مدرسه‌ای در کنار باروی مسجد می‌ساختند حجره‌های مدرسه را با در نظر گرفتن فاصله از باروی مسجد مجزا می‌کردند. حفظ پاکی از دیدگاه سازندگان بنای مسجد به‌قدری اهمیت داشت که برخی فضاها مانند فضای روغن‌کشی برای چراغ‌های مسجد در میدان مقابل درگاه مسجد و با فاصله‌ای زیاد از آن ساخته می‌شد. با گذشت زمان و سیر تحول مساجد از بومسلمی به مساجد چهار ایوانی (فرد شدن تعداد طاق‌های شبستان اصلی، اضافه شدن ایوان و گنبدخانه به شبستان، اضافه شدن ایوان به جبهه‌ی مقابل ایوان اصلی، ساخت ایوان در دو جبهه‌ی دیگر مسجد)، با تدبیر سازندگانْ برخی فضاهای مرتبط با مسجد مانند وضوخانه، محل سکونت خادمین و ... با حفظ اصل پاکیزگی به باروی آن متصل شد. در مساجد چهار ایوانی که ورود و خروج به مسجد از ایوان مقابل ایوان اصلی انجام می‌شد، سازندگان بنا با بستن ایوان مقابل ایوان اصلی و ساختن کریاس در پشت آن و ایجاد دو راهرو در دو سوی کریاس، که در انتهای یکی از راهروها وضوخانه و انتهای راهروی دیگر اتاق‌های خادمین مسجد قرار داشت، برخی فضاها را با حفظ فاصله از فضای اصلی مسجد در کنار آن قرار می‌دادند.


#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

03 Dec, 06:49


🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد (۲)
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

02 Dec, 11:43


📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل سوم: مطالعه‌ی کاروانسراها، راه‌های تاریخی و بناها و‌ مجموعه‌های میان‌راهی (بخش اول)

🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی

🔸سخنرانان:

اکبر تقی‌زاده اصل
حسین راعی
سید هادی رضوی
نادر کریمیان سردشتی
محمدرضا رکنی
فاطمه نوری
احمد نیازمند

🔸دبیر علمی: حمیدرضا جیحانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸دبیر اجرایی: محمدجواد طالبی

🔹زمان: سه‌شنبه، ۱۳ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۴ تا ۱۹
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

02 Dec, 07:14


📢فراخوان همکاری در نگارش کتاب برای «مجموعه‌ی ایران مدرن»
🔹با حمایت مؤسسه‌ی میراث ایران (IHF) و انتشارات بلومزبری
🔹مهلت ارسال پیشنهاده: ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ | ۱۲ بهمن ۱۴۰۳

CALL FOR BOOK PROPOSALS: IHF Modern Iran Series

Bloomsbury and the Iran Heritage Foundation (IHF) announce a new partnership to publish a series of open-access academic books on the history, politics, and culture of modern and contemporary Iran, entitled The IHF Modern Iran Series.

The IHF Modern Iran Series publishes innovative Open Access books with a broad thematic focus on modern and contemporary Iran. The chronological scope of the series covers the late nineteenth century to the present day with thematic areas ranging from cultural and social to political and economic issues. Single and co-authored volumes as well as edited volumes will be eligible for consideration. Themes and topics include, but are not limited to:

History and Geopolitics
State and Society
Social and Civic Movements
Nationalism, Ethnicity and Regional Studies
Law and Legal History
History of Ideas
Religion, Politics and Intellectuals
Economic and Business History
Economic Sanctions
Comparative Economic Development
Gender, Sexuality, and Women’s Rights movements
Language and Persian literature
Art, Architecture and Visual Culture
Communication, Film and Media Studies
Education
Environment and Climate Change
Medicine and Public Health
Science and Technology

🔹برای ارسال پیشنهاده با دبیران مجموعه مکاتبه کنید:
Hassan Hakimian ([email protected]), Series Editor
Rory Gormley ([email protected]), Senior Commissioning Editor at I.B. Tauris
🔹برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://ihf.org.uk/call-for-book-proposals-ihf-modern-iran-series/

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

01 Dec, 13:05


📗کتاب‌های آسمانه: «معماری کاخ در ایرانِ باستانِ متأخر، یک بررسی انتقادی»
احسان طهماسبی
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://shorturl.at/0XOz2/

#کتاب‌های_آسمانه #احسان_طهماسبی
@asmaaneh

آسمانه

01 Dec, 13:05


📗کتاب‌های آسمانه: «معماری کاخ در ایرانِ باستانِ متأخر، یک بررسی انتقادی»
احسان طهماسبی
کتابکده‌ی کسری، ۱۴۰۳

این کتاب در پی پاسخ‌دادن به این پرسش است که چگونه می‌توان از تقسیم‌بندیِ شرق‌شناسانه‌ی تاریخ معماری ایران به دو دوران پیش و پس از اسلام گذر کرد و جایگزینی متناسب با تاریخ فرهنگیِ این سرزمین برای آن برگزید؟ برای این مقصود، پس از مقدمه‌ی کتاب، پیشنهاد خود برای نامیدنِ برهه‌ی زمانیِ ساسانیان تا قرون نخستین هجری را تبیین کردیم: دوران باستان متأخر. یکی از مسائل پیش روی ما در این تحقیق این بود که کدام گونه ‌‌بناها را در مقام نمونه‌های موردی برای بررسی در دوران مذکور انتخاب کنیم. از آن‌جا که مشترکاتِ هنرهای غیر دینیِ فرهنگ‌های گوناگون بسیار بیشتر از هنرهای دینی بوده است، از میان کاخ و معبد، کاخ‌ها را برگزیدیم و آن‌ها را  با تمرکز بر بخش تشریفاتی مطالعه کردیم. در ادامه، به بررسی انتقادیِ دانسته‌هایمان درباره‌ی کاخ‌های ساسانیان پرداختیم، یعنی به جای آن‌که بررسی‌ بناها را از نقطه‌ی صفر آغاز کنیم، نخست به دنبال یافتنِ گره‌ها در روش و نتایج پژوهش‌های دانشوران رفتیم. سپس معماری کاخ‌های ساسانیان و نیز آن‌هایی را که در قرون اولیه‌ی هجری در ایران ساخته شده‌اند، تحلیل کردیم. هدف نهایی‌مان ارائه دادنِ تصویری روشن‌تر از فضای تشریفاتیِ کاخ‌های ایران در روزگار باستان متأخر و صیرورت مکانی‌اش در آن بازه‌ی زمانی و گستره‌ی جغرافیایی بوده است.

🔸فهرست کتاب:
پیشگفتار
۱. درآمد
۲. بازتعریفِ مفهوم ایران در دوران باستان متأخر
ایده‌ی ایرانشهر
ایران و مسئله‌ی دوره‌بندی تاریخی
ایران و دوران باستان متأخر
۳. دانسته‌ها درباره‌ی کاخ‌های ساسانیان: محل جدل کجاست؟
الگوهای معماری کاخ‌های ساسانیان در نظر دانشوران
مسائل و ابهامات
۴. بازشناسیِ معماریِ کاخ‌های ساسانیان
میراث معماری اشکانیان
مکان‌های زندگی در روزگار ساسانیان
آیین‌ها در کاخ‌های ساسانیان
معماری کاخ‌های ساسانیان، روایتی تاریخی-انتقادی
الگوهای ساختاری کاخ‌های ساسانیان
۵. معماری کاخ‌های ایرانِ باستانِ متأخر پس از ساسانیان
کاخ‌های ایران پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان
میراث ساسانیان در کاخ‌های ایرانِ باستان متأخر
۶. سخن پایانی
فهرست منابع
نمایه

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://shorturl.at/0XOz2/

#کتاب‌های_آسمانه #احسان_طهماسبی
@asmaaneh

آسمانه

30 Nov, 10:39


📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل دوم: کاروانسراهای ایران در آینه‌ی میراث جهانی

🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی
با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی

🔸سخنرانان:
۱. محمدحسن طالبیان؛ استاد دانشگاه تهران
۲. مصطفی ده‌پهلوان؛ رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

🔸میزگرد عکاسی:
۱. داریوش محمدخانی؛ عکاس
۲. بهنام قلیچ‌خانی؛ معمار، عکاس
۳. کیوان جورابچی؛ معمار عکاس

🔸دبیرعلمی: حمیدرضا جیحانی، عضو هیٸت علمی دانشگاه شهید بهشتی
🔸دبیراجرایی: محمدجواد طالبی

🔹زمان: یکشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶،۳۰ تا ۲۰،۳۰
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

29 Nov, 11:40


📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش ملی «نظریه‌های تاریخ‌نگاری و هنر ایران»

🔹برگزارکنندگان: پژوهشکده‌ی هنر فرهنگستان هنر با همکاری انجمن ایرانی تاریخ
🔹تاریخ برگزاری همایش: ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
🔹مهلت ارسال چکیده: ۳۰ دی ۱۴۰۳

🔸محورهای مطالعاتی:
فلسفه و نظریه‌های تاریخ هنر
نظریه و روش‌های تاریخ‌نگاری
پیشینه و دیدگاه‌های تاریخ‌نگاری در هنر ایران
نظریه‌پردازان و تاریخ‌نگاران برجسته‌ی تاریخ هنر
نظریه‌ها و رویکردهای بینارشته‌ای در تاریخ هنر


🔹چکیده را به نشانی زیر بفرستید:
  [email protected]
🔹برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند https://aria.honar.ac.ir مراجعه کنید یا با شماره تلفن‌۶۶۹۵۶۱۹۰، داخلی ۱۱۲ تماس بگیرید.

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

29 Nov, 04:46


📝واژه‌ی هفته: carriageway
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️carriageway
▫️ سواره‌رو

ـ تعریف: گذرگاه مخصوص عبور سواره

ـ مثال کاربرد واژه در جمله: تداول استفاده از خودرو و کثرت سواره‌رو از عوامل اصلی از بین رفتن بافت اندامین شهرها در ایران بوده است.

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/12898

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

27 Nov, 12:35


📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌ جهان اصفهان»
🔸شناسه: ۱۴۴۰۱-۳۱۰
🔸 محل نگهداری: مرکز اسناد کتابخانه‌ی ملی ایران
🔸برای مشاهده‌ی مشخصات سند به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://opac.nlai.ir/opac

#معرفی_اسناد #اصفهان
@asmaaneh

آسمانه

27 Nov, 12:34


📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌جهان اصفهان» [ص ۳ از ۳]

🔺موافق عکس‌هایی که از قطعات اطراف میدان برداشته شده با تطبیق به نقشه‌ی شاردن به حدود میدان تجاوزاتی نموده‌اند که حسب‌المقرر بلدیه یک قسمت آن را برداشته بقیه را نیز متدرجاً به‌نحو مقتضی از بین برمی‌دارد.

مصارف ساختمان اطراف میدان (موافق نقشه‌ی شاردن) حداقل یک میلیون و پانصدهزار ریال برآورد شده. تصمیم بلدیه بر این است که به اعتبار خود سالی پانصد هزار ریال از بانک قرض نموده مستهلک سازد و در نتیجه بلدیه در اطراف میدان دارای پانصد غرفه خواهد شد. گذشته از اینکه این اقدام برای بلدیه بی‌فایده نخواهد بود، منظر میدان نیز با بودن آثار عتیقه‌ی چهارگانه‌ی مسجد شاه، مسجد شیخ لطف‌الله، عالی‌قاپو، قیصریه که فعلاً به وضع نامطلوب و موهنی است، به صورت آراسته و زیبا بیرون آمده توجه مسافرین و سیاحان را بیشتر جلب خواهد کرد.
گرچه به‌طوری که فوقاً معروض داشته است، غرفات فعلی اطراف میدان مطلقاً شباهتی به زمان گذشته ندارد، معهذا وزارت داخله به حکومت و بلدیه‌ی اصفهان تعلیمات می‌دهد که در موقع طرح نقشه و شروع به ساختمان نظر آقای گدار رییس عتیقه‌جات وزارت معارف و اوقاف را جلب نمایند.

#معرفی_اسناد #اصفهان
@asmaaneh

آسمانه

27 Nov, 12:34


📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌جهان اصفهان» [ص ۲ از ۳]

🔺در خاتمه معروض می‌دارد که سطح میدان از حیث ساختمان باغچه و حوض نیز قریب به اتمام و موتوری که برای تهیه‌ی چراغ و آب خریداری نموده‌اند قریباً وارد خواهد شد و مخصوصاً حوضی که ساخته شده فقط برای گل‌کاری کافی و هر دو روز یک مرتبه خالی شده [...] و کاملاً باید تصدیق نمود که گل‌کاری بی‌آب موضوعی ندارد و چون حوض مزبور از ته با سنگ‌های تراشیده و مرغوبی بنا گردیده است، خیلی خوش‌منظره و زیبا است، مترصد صدور دستوری فوری است که مقدمات کار فراهم شود.[...]

🔹مطابق راپرت حکومت اصفهان که سابقاً به وزارت داخله رسیده و در دوسیه‌ی مربوطه ضبط است، آقای اکبرمیرزا مسعود غرفات اطراف میدان نقش جهان اصفهان را به موجب فرمانی تصرف کرده و بعد مستغلات و غرفات مزبور را وقف به مدرسه‌ی متوسطه‌ی صارمیه نموده. حکومت وقت را متولی رییس معارف و مدیر مدرسه و اکبر اولاد مرحوم ظل‌السلطان مقیم اصفهان را ناظر قرار داده است.

سال ۱۳۰۷ که ثبت اسناد در اصفهان جاری گردیده، مستغلات و غرفات اطراف میدان بر طبق نقشه به ثبت داده شده. از طرف بلدیه هم اعتراض نشده است که میدان عمومی به موجب قانون قابل تملک نیست. نظر به اینکه بلدیه‌ی اصفهان از دو سال قبل به این طرف درصدد برآمده است که سطح میدان را که مزبله بوده و منظره‌ی موهنی داشته با اعتبارات خود ساختمان نماید، از اول هذه‌السنه شروع به اقدام نموده. حوضی در وسط به طول هشتاد و به عرض سی و عمق یک متر که بدنه‌ی داخلی آن کلاً از سنگ است، به‌طرز جالب توجهی ساخته، در ماه آذر به اتمام رسیده آب انداخته شده است. اطراف حوض را نیز برای احداث باغچه‌های موزون طراحی کرده، ستون‌های سنگی به‌وضع خوبی حجاری نموده است که بین آنها طارمی آهنی گذاشته خواهد شد. ماشین برقی برای کشیدن آب از چاه و جریان به حوض خریداری شده که شب‌ها هم به میدان و اطراف آن چراغ بدهد. (در اصفهان آب جاری مخصوصاً در تابستان خیلی کم است. تمام خانه‌ها چاه آب دارند) چون با مخارج زیادی که بلدیه برای آراستگی سطح میدان از خود می‌کند، اطراف میدان نیز باید با وضعیت سطح متناسب گردد. به‌طوری که خاطر محترم مستحضر است اطراف میدان به استثنای مسجد شاه و مسجد شیخ لطف‌الله و عالی‌قاپو و قیصریه که در چهارطرف واقع می‌باشد، باقی غرفات منظره‌ی نامطلوبی دارد. بعضی از غرفات مزبله شده، پاره‌ای مخروبه افتاده، برخی به میدان تجاوز نموده و حقیقتاً صورت عجیبی به خود گرفته است و در انظار مسافرین و سیاحان فوق‌العاده بدنماست. از موقعی که اطراف میدان ساخته شده تا حال چندین مرتبه خراب و تغییر وضع داده، صورت فعلی به هیچ وجه شبیه گذشته نیست. از ابتدای هذه‌السنه بلدیه درصدد برآمده است که اطراف میدان را طبق نقشه‌ی سابق موافق نقشه‌ی شاردن که یک نسخه از آن منضماً تقدیم می‌گردد ساختمان نماید. 
با صوابدید وزارت داخله اطراف میدان را از متولی و موافقت نظار فوق‌الذکر به مدت نود سال به مال‌الصلح ماهیانه دو هزار و پانصد ریال موافق شرایط ذیل مستغلات و غرفات اطراف میدان را از دایره و بایره بر طبق نقشه‌ی ثبتی به خود انتقال داده است:

۱- در صورت تعلل در ایصال مال‌الصلح تا مدت سه ماه بلدیه باید نسبت به گذشته صدی پنج اضافه بدهد.
۲- مخارج لازمه از تخریب و ساختمان مستغلات و تغییر وضعیت فعلی و غیره که مورد استفاده‌ی بلدیه واقع گردد و هرگونه مصارف دیگر که تعلق گیرد به عهده‌ی بلدیه خواهد بود.
۳- پس از انقضاء مدت نود سال بلدیه مخیر است که یا همه‌ساله عشر کل عایدات مستغلات را به مدرسه برساند یا اینکه کلیه‌ی عرصه و اعیان متعلق به خود را قیمت نموده، یک عشر آن را موضوع نموده و بقیه را دریافت نماید.
از اول آذر ماه هذه‌السنه این انتقال صورت عملی به خود گرفته[...]🔻

#معرفی_اسناد #اصفهان
@asmaaneh

آسمانه

27 Nov, 12:34


📜 معرفی سند: «گزارش تعیین مالک غرفه‌ها و مستغلات اطراف میدان نقش‌ جهان اصفهان»
🔸شناسه: ۱۴۴۰۱-۳۱۰
🔸 محل نگهداری: مرکز اسناد کتابخانه‌ی ملی ایران

▪️این سند دربردارنده‌ی مکاتباتی در سال ۱۳۱۲، درباره‌ی برخی تصمیم‌گیری‌ها برای تحولات کالبدی میدان نقش جهان اصفهان، ساخت‌وساز در آن و بهره‌برداری از غرفه‌های پیرامونش در دوره‌ی پهلوی اول است.
در ادامه گزیده‌ای از مطالب مندرج در این سند را می‌خوانید.


🔹وزارت جلیله‌ی داخله، اموری که در نظر آن وزارت جلیله مهم و این بنده را مأمور مطالعه و انجام آن قرار داده بودید در مرتبه‌ی اول مسئله‌ی بلدیه و ساختمان میدان نقش جهان بوده است. به‌طوری که در مرکز گوشزد کرده‌اید، برای برگرداندن میدان مذکور به صورت اصلی که امر اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه نیز بر طبق آن شرف صدور یافته است، استقراض یکصد و پنجاه هزار تومان به اعتبار عایدات بلدی بر طبق قانون در نظر گرفته و همچو پیش‌بینی شده بود که ممکن است در ظرف هرماه قریب پنج هزار تومان مال‌الاجاره از مغازه‌هایی که احداث خواهد شد عاید بلدیه گردد.
خاطر محترم مستحضر است که در نتیجه‌ی احداث خیابان‌های جدید مغازه‌های زیادی در شهر موجود و قسمت مهمی از بازار را شکست داده است؛ به این معنی که دادوستد اصفهان از حدود لازم اهالی و امساکی که معقولانه در زندگانی دارند تصور نمی‌رود که با افزایش یکصد و پنجاه باب مغازه در میدان شاه به همان نسبت زیاد شود؛ بلکه احداث یک همچو مغازه‌هایی در صورتی که دایر هم بشود موجب شکست سایر مستغلات دایر امروزه گردیده و بالاخره عایدات یک قسمت از مردم هم از بین خواهد رفت.
به‌علاوه بعید به نظر می‌رسد که مغازه‌های میدان محل سکونت عمومی واقع گردیده و در ماه هر یک باب ۲۰ الی ۳۰  تومان اجاره دریافت شود و از طرف دیگر با نقشه‌ای که بلدیه در دست دارد مشکل است که بتواند با یکصد و پنجاه هزار تومان مقصود خود را عملی کند و بر فرض محال، بالنتیجه ممکن است یک عده مغازه‌های بلاسکنه ایجاد و بلدیه نیز مبلغ هنگفتی مقروض و برای مصارف مخارج جاری خود در سنوات آتیه معطل بماند.
اینجانب پس از مطالعات دقیق و در نظر گرفتن طرز زندگی اهالی و وضعیت شهر که از قدیم نیز آشنایی داشتم، به هیچ وجه من‌الوجوه استقراض را برای این مقصود صلاح ندیده و عقیده دارم اولاً ساختن یک باب عمارت بلدیه برای شهر اصفهان که نهایت لزوم را دارد بنا شود که در ضمن آن عمارت مقدم بر همه یک آپارتمان تهیه شود که دارای سالون انتظار و اطاق‌های نهارخوری و پذیرایی و خواب و محل مستخدم و حمام و سایر لوازم بوده باشد که قادر به پذیرایی موکب مقدس بندگان اعلیحضرت اقدس همایونی شاهنشاهی ارواحنا فداه بود.[...]

ثانیاً نظر به اینکه میدان نقش جهان موافق نقشه‌ی موجوده کاملاً در وسط شهر اتفاق افتاده و در دسترس عامه است، ادارات دولتی که هریک بر طبق سلیقه‌ی خود در یکی از محل‌های دوردست شهر خانه اجاره کرده‌اند، به‌طور قطع و یقین هیچ‌گونه ارتباطی با احتیاجات و مراجعات مردم و عامه نداشته، دوری از مرکز شهر موجب زحمت مردم شده است. در این صورت لازم است که برای ادارات دولتی که هریک به سهم خود اجاره‌ی زیادی برای محل سکونت اداری خود پرداخته و هرچندی یک مرتبه برای نقل و انتقال دفاتر و اثاثیه دچار خسارت گردیده و تحمل وهن را می‌نمایند در اطراف میدان به فراخور هریک از آنها عمارتی مناسب ساخته شود که همه یکجا جمع شده و مراجعات مردم نیز بهتر انجام پذیرد. برآورد تقریبی هریک از عمارات بین هشت الی دوازده هزار تومان بیشتر نیست زیرا خوشبختانه خشت اصفهان در حکم آجر و کاهگل آن مثل آهن و آجر نیز ارزان‌تر از طهران و بدین مناسبت بنای عمارات در اینجا خیلی ارزان تمام خواهد شد؛ خصوصاً که تصدی و مباشرت مستقیم از طرف خود رؤسای دوائر مذکور به عمل آمده باشد.

ثالثاً از طرف دیگر بلدیه در نظر داشته است دکاکین پشت طاق‌نماها را خریداری و ایجاد مغازه‌هایی که ذکر شد نماید. در این موضوع نیز خود در انجمن بلدیه مذاکرات مقتضی به‌ عمل آورده و بالنتیجه کمیسیونی از ارباب بصیرت از اعضای انجمن بلدی منتخب گردید که با بعضی از تجارت‌خانه‌ها و اشخاص متمول و صاحبان دکاکین پشت طاق‌نماها مذاکراتی به عمل آورده که مغازه و تجارت‌خانه‌های خود را با مخارج شخصی ساخته و در ضمن اجاره‌ی ممتدی از بلدیه استهلاکاً مصارف خود را دریافت دارند که هم منظور بلدیه در اعاده‌ی وضعیت میدان به عمل آمده باشد و هم خود تجار و اصناف مجبور از سکونت در مغازه‌های ساخته‌ی خود در میدان شاه بوده و آنجا را دایر نمایند.[...]

رابعاً با رؤسای بانک‌های پهلوی و ملی که دارای بناهای استیجاری هستند، مذاکرات به‌ عمل آمده و برحسب اجاره‌هایی که قبلاً در حدود معینه داشته‌اند حاضر شده‌اند محلی در میدان که نزدیک بازار باشد، با شراکت بلدیه برای آنها ساخته شود.[...]🔻

#معرفی_اسناد #اصفهان
@asmaaneh

آسمانه

27 Nov, 06:00


📢مکتب بافت برگزار می‌کند:
خاطرخوانی: ارتقای کیفیت زندگی مبتنی بر بازخوانی معماری تاریخی ایران‌زمین

🔸گفت‌وگوی سوم

🔸از درس‌گفتارهای سیّدهادی رضوی
مرمتگر و مؤسس گروه احیاء، مرمت و معماری خانه تراب

🔹زمان: پنج‌شنبه، ٨ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۰۰ تا ۱۹:۰۰
🔹مکان: مشهد، بلوار وحدت، وحدت ۱.۳، مکتب بافت
@maktabebaft
@torabhomeco

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

26 Nov, 07:40


🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد
ستاره صابری‌نژاد

ساده‌ترین اجزای مسجد ستاوند یا چهل‌ستون‌ها، فضاهای ستون‌دار یا شبستان‌هاست. با گذشت زمان، به ستاوندها ایوان و گنبدخانه اضافه شد. در برخی مساجد مانند مسجد جامع یزد در کنار شبستان اصلی دو فضای تالار مانند و کشیده اضافه شد که طنبی نام داشت. برخی مساجد نیز به‌دلیل کمبود زمین مناسب برای ساخت شبستان‌های بزرگ به‌صورت طنبی ساخته شد. بعضی از طنبی‌ها به‌دلیل ارتفاع زیادشان به‌صورت دو طبقه و طبقه‌ی بالا نمازخانه‌ی زنان است. در برخی مساجد نیز مانند مسجد جامع نائین، قسمتی از مسجد، که متعلق به دوره‌ی آل کاکویه و آل بویه در قرن هشتم هجری قمری است، به‌دلیل بلندی رواق شبستان‌ها در قسمتی از آن نیم‌طبقه یا کمرپوش با پوشش کم‌خیز اجرا و آنها را به نمازخانه‌ی زنان تبدیل کرده‌اند. از دیگر اجزای مسجد، برف‌انداز بود. به محوطه‌ای باز در اطراف مسجد که هنگام بارش برف سنگین برف‌های بام شبستان‌ها را در این محوطه می‌ریختند برف‌انداز می‌گفتند. اما با گذشت زمان این فضای باز تبدیل به دکان‌هایی شد که درآمد حاصل از آن را صرف امور مسجد می‌کردند. معمولاً دکان‌های بازار اطراف مسجد را به‌دلیل حفظ حریم پاکی اطراف مسجد به باروی مسجد متصل نمی‌کردند و به اندازه‌ی راه یا رواق فاصله میان آن دو ایجاد می‌کردند؛ مانند رواق میان دکان‌های بازار اصفهان با باروی مسجد جامع اصفهان. مساجد اغلب دارای باغچه و فضای سبز بود. این عناصر علاوه بر این که باعث طراوت و سرسبزی فضای مسجد می‌شد هنگام بارش‌های آسمانی آب حاصل از آنها از طریق این عناصر جذب خاک می‌شد و از تجمع آب‌های سطحی در کف حیاط جلوگیری می‌کرد و بنا آسیب نمی‌دید. امروزه با حذف برخی از این عناصر لطمه‌ی بزرگی به بناها وارد کرده‌اند. آب مسجد نیز باید آبی پاک و حلال می‌بود؛ به همین دلیل، معمولاً از آب قنات یا آب زه استفاده می‌کردند. در جاهایی که امکان دسترس به آب قنات وجود نداشت از آب زه که با کندن زمین و رسیدن به آب به دست می‌آمد در مسجد استفاده می‌شد.



#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

26 Nov, 07:40


🎙 پای درس استاد پیرنیا: اجزای مسجد
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

24 Nov, 11:25


📘کتاب تازه: «خودهای فارسی‌خو؛ خاطرات خطه و خاستگاه ماقبل ملی‌گرایی»
مانا کیا
ترجمه‌ی علیرضا عامری
نشر ثالث، ۱۴۰۳

تعلق داشتن به جهان فارسی‌خو مستلزم برخورداری از شیوه‌ی خاصی از ادراک بود؛ ادراکی که فرد با آن به دنیا نمی‌آمد، بلکه باید آن را کسب می‌کرد. از این رو، فارسی‌خویی به معنای تعلق به یک جغرافیای مشخص نبود. فارسی‌خو بودن به معنای قرارگرفتن در شبکه‌ای از روابط با مردمانی بود که اکنون در گروه‌های متفاوتی دسته‌بندی می شوند. امروزه فهم این روابط کهن ممکن نیست، مگر با تاریخی کردن دریافت‌هایمان از مفاهیمی همچون «مکان»، «خاستگاه» و «خود». با این حال، در مسیر این تاریخی کردن، زبانِ تحلیلیِ مدرنِ ما همچون مانعی در برابرمان قرار دارد؛ مانعی که مانا کیا در خودهای فارسی‌خو تلاش کرده بر آن غلبه کند.
مانا کیا دانش‌یار دپارتمان مطالعات خاورمیانه، آسیای جنوبی و آفریقا در دانشگاه کلمبیاست. آثار پژوهشی او تاریخ فرهنگی، اجتماعی و اندیشه در آسیای مرکزی، غربی و جنوبی در دوران مدرن را در بر می‌گیرد. کیا می‌گوید پرسش اصلی‌ای که او را به نوشتن خودهای فارسی‌خو سوق داده این بوده است که اگر بتوانیم از فراسوی چارچوب‌های ناسیونالیستی و تقلیل‌گرایانه‌ی کنونی به گذشته بنگریم، چه تاریخ‌ها، جهان‌های معنایی، پیوندها و تقسیم‌بندی‌هایی را در برابر خود می‌یابیم. او به خوبی آگاه است که چنین پرسشی ممکن است ما را در خطر رمانتیزه‌ کردن نوعی جهان‌شهرگرایی پیشامدرن قرار دهد؛ یعنی تصور پهنه‌ای یک‌پارچه که مرزهای ناسیونالیسم مدرن آن را از هم جدا نکرده بود. با این حال، به اعتقاد او، درک وجوه اشتراک میان بخش‌های بزرگی از آسیا، حتی برای رسیدن به فهمی حقیقتاً تاریخی از وجوه تمایز میان آنها، ضروری است.

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://salesspublication.com/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

24 Nov, 11:25


📘کتاب تازه: «خودهای فارسی‌خو؛ خاطرات خطه و خاستگاه ماقبل ملی‌گرایی»
مانا کیا
ترجمه‌ی علیرضا عامری
نشر ثالث، ۱۴۰۳

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://salesspublication.com/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AE%D9%88

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

24 Nov, 07:35


📢هفتصد و هشتاد و ششمین شب از شب‌های بخارا: «برآمدن قاجار در تاریخ معاصر ایران»

ظهور ایل قاجار در صحنه‌ی سیاست ایران به روزگار صفوی باز می‌گردد و نقطه‌ی عطف آن تأسیس سلسله‌ی قاجاریه و به تخت نشستن آقا محمد خان قاجار است؛ کسی که تجدید وحدت و یکپارچگی ایران امروز ـ از پس آشفتگی‌های عصر افشارایه و زندیه ـ مدیون تلاش اوست. سلسله‌ی قاجاریه در میان واپسین دودمان‌های حاکم بر ایران، طولانی‌ترین دوران سلطنت را داشته و بدیهی است که آثار آن نیز در شئون مختلف زندگی ایرانیان، از سیاست گرفته تا اقتصاد، اجتماع و حتی علوم و فنون قابل بررسی و مشاهده است. غلامحسین زرگری‌نژاد، در کتاب برآمدن قاجار، تلاش کرده تا روایتی متفاوت و بی‌طرف از رویدادها و بازیگران این دوره ارائه ‌کند.

🔸مکان: خیابان استاد نجات‌اللهی (ویلا)، چهارراه ورشو، خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، تالار فردوسی
🔸زمان: یکشنبه، چهارم آذر‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
https://t.me/bukharamag/9972

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

23 Nov, 10:36


📢در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران
🔹برگزاری منزل اول: معماری ساحت سفر
تجربه‌ی کارگاه پژوهش در تاریخ معماری ایران

🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی
با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی

🔹برنامه‌ی نشست:
۱. گزارش دبیر علمی: حمیدرضا جیحانی؛ ۱۷ تا ۱۷:۰۵
۲. سخن آغازین دبیر جلسه: محمد غلامعلی فلاح؛ ۱۷:۰۵ تا ۱۷:۱۵
۳. سخنران نخست: مهرداد قیومی بیدهندی؛ ۱۷:۱۵ تا ۱۷:۴۵
۴. سخنران دوم: سینا سلطانی؛ ۱۷:۴۵ تا ۱۸:۱۵
۵. پذیرایی و استراحت؛ ۱۸:۱۵ تا ۱۸:۳۰
۶. سخنران سوم: زهره توحیدی؛ ۱۸:۳۰ تا ۱۹:۳۰
۷. جمع‌بندی و پرسش و پاسخ: محمد غلامعلی فلاح؛ ۱۹:۳۰ تا ۲۰:۰۰

🔹زمان: یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷ تا ۲۰
🔹مکان: اوین، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری

▫️پخش زنده‌ی‌ این برنامه در نشانی زیر:
https://gap.nowruzgan.com/rooms/8hq-uth-zqc-r8f/join

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

22 Nov, 15:29


📝واژه‌ی هفته: haunch
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️haunch 1
▫️ لنگه
ـ تعریف: یک نیمه از دو نیمه‌ی متقارن قوس یا چفته که در میان رأس (‏apex‏) و ‏پاکار قرار دارد
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: در معماری ایرانی، نام بسیاری از قوس‌ها از تعداد کمان‌های هر لنگه‌ی ‏آنها گرفته شده است.‏

▪️haunch 2
▫️شانه
- تعریف: قسمتی از قوس یا چفته که بلافاصله در بالای پاکار قرار دارد
- مثال کاربرد واژه در جمله: کمانِ شانه‌های قوس معمولاً تندتر از کمان تاج قوس است.

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/105

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

22 Nov, 08:55


📢حلقه‌ی دیدگاه نو برگزار می‌کند: چالش‌های تاریخ‌نگاری دوره‌ی قاجاریه

🔹با حضور:
دکتر علی میرسپاسی

🔹زمان: شنبه، سوم آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۳۰
🔹برای ورود به جلسه به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.clubhouse.com/invite/ED7IVY4pODLRKNjEb2oG4EGrj3R0F13jQdr:MQlFNkgO2J1TBFJuKPBuk5wYPRATbFjWnOv4XjBOPmU

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

20 Nov, 17:23


📢دبیرخانه‌ی انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه‌ی دو کشور (سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان) برگزار می‌کند: سلسله‌نشست‌های تخصصی بازآفرینی شهری

🔹با سخنرانی:
محمد آیینی
بهرام فریور صدری
لادن اعتضادی
احمد سعیدنیا

🔸زمان: ۱ تا ۲۹ آذر ۱۴۰۳
🔸برای شرکت در نشست‌ها به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.skyroom.online/ch/nosazibehsazi/bazafarini

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

20 Nov, 14:25


📖 ۳۵. تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر [ص ۲ از ۲]

🔺فصل ۱۶ به معرفی ساخت‌شکنی، بررسی ساخت‌شکنی دریدا و پیچیدگی‌های آن و تأثیر آن در تاریخ‌نویسی هنر اختصاص دارد. فصل ۱۷ درباره‌ی روانکاوی به منزله‌ی یکی از روش‌های نقد در تاریخ هنر است، که با بررسی آراء روانکاوانه‌ی فروید آغاز می‌شود؛ سپس در تأثیر آن در خوانش هنر با چند مصداق مداقه می‌شود. در فصل ۱۸، درباره‌ی فرهنگ و تاریخ هنر، نویسنده از تمرکز تاریخ‌نامه‌های هنر بر هنر غربی انتقاد می‌کند. از این رو، دو نمونه‌ی مغفول در تاریخ هنر، یعنی هنر شرقی و هنر بَدْوی، را معرفی می‌کند تا توجه خواننده را به تاریخ هنری جلب کند که با معیارهایی جامع‌تر از معیارهای مرسوم سفید‌پوست‌محور و اروپا‌محور نوشته می‌شود و مدعاها و توقعات گروه‌ها و فرهنگ‌های پرشمارتری را بازمی‌تاباند. فصل ۱۹ متضمن بحثی است در بینامتنیت، که راهی نو برای بیان تاریخ هنر و کارآمدتر از تمرکز بر سبک و تأثیر و تقلید و روح زمانه است. این دیدگاه، که خویشاوند ساخت‌شکنی است، برای بررسی اثر هنری آن را در متن شبکه‌ای کلان‌تر قرار می‌دهد؛ اما یکی از مشکلات آن در افتادن در همین ورطه است.
سخن از تاریخ هنر را نمی‌توان از سخن درباره‌ی هنر جدا کرد. از همین روست که امروزه معمولاً مباحث نظری هنر و مباحث نظری و روشی تاریخ هنر با هم درآمیخته است. این درآمیختگی آشکارا در عنوان این کتاب نیز دیده می‌شود: تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر. نویسنده‌ی کتاب، در سخن از تاریخِ تاریخ هنر، بیش از آنکه از تاریخ هنر بگوید، از تحول تئوری هنر در تاریخ گفته است. به همین سبب، کتاب هم برای جویندگان مباحث نظری هنر و هم جویندگان مباحث نظری و روشی تاریخ هنر بسیار مفید است.

▫️فهرست کتاب
گفتار مترجم
یاد و سپاس
پیشگفتار
دیباچه‌ی ویراست دوم
دیباچه‌ی ویراست نخست
مقدمه
بخش اول: آکادمی
تلقی کلیسا از هنر
اصناف
آکادمی در دوره‌ی رنسانس
آکادمی فرانسه
آکادمی‌های بعدی
حرکت به سوی شکل‌گیری دانشگاه‌ها
جمع‌بندی
بخش دوم: هنر چیست؟ پاسخ‌هایی از دوران باستان تا سده‌ی هجدهم
۱. نظریه‌ی هنر در دوران باستان: افلاطون، ارسطو، رساله‌های هنرمندان دوران باستان، معماری و نظم، فلوطین و خلاقیت هنری
۲. نظریه‌ی هنر در قرون وسطا: مسحیت، انسان و خدا
۳. چکیده‌ی زیبایی‌شناسی در قرون وسطا
۴. رنسانس (۱۳۰۰-۱۶۰۰)
۵. مارسیلیو فیچینو، پیکو دلّا میراندلا، لئون باتیستا آلبرتی، لئوناردو داوینچی، میکلانژ، سرگذشت اثر جورجو وازاری، منریسم
۶. طبیعت امر مطلوب و قاعده در نظریه‌ی سده‌ی هفدهم
بخش سوم: پیدایش روش و ظهور مدرنیسم در تاریخ هنر
۱. یوهان وینکلمن و تاریخ هنر
۲. تجربه‌گرایی
۳. امانوئل کانت
۴. گئورگ ویلهم فردریش هگل
۵. آلوئیس ریگل
۶. هاینریش ولفلین
خط‌پردازانه در برابر نقاشانه
سطح در برابر پس‌نشینی
فرم باز در برابر بسته
تکثر در برابر وحدت
وضوح مطلق در برابر نسبی
۷. مرجعیت بصری، خبرگی، سبک، و فرمالیسم
جیووانّی مورلّی، نگاه راجر فرای، پس از فرای: کلمنت گرینبرگ و انتزاع
جمع‌بندی
۸. دیدگاه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی
ساز و کار معنا
از خود بیگانگی و ایدئولوژی
۹. تاریخ هنر جدید و فرهنگ بصری
تاریخ هنر جدید
فرهنگ بصری
بازنمود
۱۰. فمینیسم
۱۱. خوانش تاریخ هنر: کلام، تصویر، شمایل‌شناسی و نشانه‌شناسی
نقاشی چنان است که شعر است
نمادشناسی و شمایل‌شناسی: اروین پانوفسکی و روش‌شناسی تاریخی هنر
نشانه‌شناسی
۱۲. ساخت‌شکنی
۱۳. روانکاوی و تاریخ هنر
نهاد، من و ابرمن و حالت‌های خودآگاه
جمع‌بندی
۱۴. فرهنگ و تاریخ هنر
دیگری
تاریخ هنر و دیگری: مدرنیسم و بدوی‌گرایی
درباره‌ی کیفیت
پیامدهای فرهنگ بر تاریخ هنر
۱۵. تأثیر، اصالت، عظمت: بحثی در بینامتنیت
تأثیر و تقلید
بینامتنیت
ورطه
واژه‌نامه‌ی انگلیسی ـ فارسی
واژه‌نامه‌ی فارسی ـ انگلیسی
نمایه‌ی اعلام توصیفی
نمایه

▫️برای مشاهده‌ی مشخصات کتاب تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://samt.ac.ir/fa/book/1928/

▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.

▫️همکاران تألیف کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر (۱۳۹۳)

فاطمه گلدار، مونا بلوری بزاز، حمیدرضا پیشوایی، مطهره دانایی‌فر، امید شمس، آزاده رسولی یزدی، سیداحمد نجیبی، نازنین شهیدی مارنانی، محمدمهدی عبدالله‌زاده، محمد غلامعلی فلاح، هدیه نوربخش، بیتا قهرمانی، فاطمه توانایی مروی، الناز نجار نجفی، سیده‌میترا هاشمی، صفا محمودیان، سروناز پارسا، علی زمانی فرد، مهنام نجفی، نگار صبوری، هدی بهجت‌پناه، سامان ابوعلی، مهدی گلچین عارفی، علیرضا جعفرپور، فاطمه پروانه اسدی، مجید حیدری دلگرم

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

20 Nov, 14:24


📖 ۳۵. تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر
آخرین پاره‌ی کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر

▫️مشخصات کتاب

ماینر، ورنون هاید (۱۳۸۷). تاریخ تاریخ هنر: سیری در تاریخ تکوین نظریه‌ی هنر. ترجمه‌ی مسعود قاسمیان. تهران: فرهنگستان هنر و سمت، ۴۴۰ صفحه.

▫️بررسی کتاب
نویسنده‌ی کتاب، ورنون هاید ماینر، استاد تاریخ هنر و علوم انسانی در دانشگاه کلرادو است. هدف او در این کتاب این است که تعریفی از تاریخ هنر به‌دست دهد و خاستگاه‌ها، اندیشه‌ها، نهادها، شیوه‌های آن را، از روزگار باستان تا کنون، معرفی کند و بگوید تاریخ هنر از چه روش‌هایی در نقد بهره برده است. مخاطبان کتاب کسانی‌اند که نخستین بار با تاریخ هنر روبه‌رو می‌شوند. از این رو، زبان کتاب ساده است. از جمله مسائلی که کتاب به آن پرداخته است تاریخ هنر و آموزش هنر و تاریخ فلسفه و تاریخ دین و تاریخ زیبایی‌شناسی و نیز جریان‌های امروزین نقد در تاریخ هنر است. «‌گفتار مترجم» در ابتدای کتاب منبعی خوب برای اطلاع از موضوعات مهم تاریخ هنر است؛ از آن جمله است مسیر شکل‌گیری تاریخ هنر در اروپا و افراد شاخص آن، مسائل تاریخ هنر جدید، دیدگاه‌های مهم در تکوین تاریخ هنر، موضوع تاریخ هنر، هدف آن، و نمونه‌ی سرفصل‌های درسی دانشجویان تاریخ هنر در امریکا و انگلستان.
کتاب سه بخش دارد. بخش اول درباره‌ی سیر شکل‌گیری تاریخ هنر است. در این بخش، نهادهای پیش‌‌آکادمیک هنر، همچون کلیسا و اصناف، سیر تحول آکادمی‌های هنر غرب از سده‌ی شانزدهم تا نوزدهم، و پیدایش رشته‌ی تاریخ هنر در دانشگاه‌ها در سده‌ی بیستم معرفی و تأثیر هریک در شکل‌گیری تاریخ هنر بررسی می‌شود. بخش دوم به چیستی مفهوم هنر و پاسخ‌های آن از دوران باستان تا سده‌ی هجدهم اختصاص دارد؛ از آن رو که تعاریف متفاوت از هنر بر شیوه‌های تاریخ‌نگاشت آن مؤثر است. این بخش شامل چهار فصل است. فصل ۱ درباره‌ی نظریه‌ی هنر در دوران باستان است و در آن، نظریات افلاطون و ارسطو و فلوطین و برخی رسالات و مکتوبات و معیارهای نقد در یونان و روم باستان بررسی شده است. فصل ۲ به نظریه‌ی هنر در قرون وسطا و مباحثی چون چگونگی ورود هنر به عالم مسیحیت و آراء چند تن از قدیسان و متألهان درباره‌ی هنر مربوط است. فصل ۳ راجع به نظریه‌ی هنر در رنسانس و کسان مؤثر در آن و رسالات ایشان و اهمیت این دوره در تکوین تاریخ هنر است. فصل ۴ درباره‌ی نظریه‌ی هنر در سده‌ی هفدهم است؛ و نویسنده در آن به بررسی نظریات بِلّوری راجع به هنر و زیبایی، و نیز به ظهور روان‌شناسی در هنر و تغییر ناشی از آن در مفهوم چیستی هنر می‌پردازد.
بخش سوم تأملی است در پیدایی روش در تاریخ هنر و ظهور مدرنیسم در آن، که از سده‌ی هجدهم و با افرادی چون هگل و ریگل و ولفلین آغاز شد. این بخش، که مفصل‌تر از دیگر بخش‌های کتاب است، شامل چهارده فصل است. شش فصل از آن به کسان و هشت فصل بعدی به جریان‌های هنری مربوط‌ است. این فصول به قرار زیر است: فصل ۵ درباره‌ی وینکلمان و نگاه تاریخی و فرهنگی او به تاریخ هنر است. فصل ۶ درباره‌ی تجربه‌گری است و به تحلیل فیلسوفان تجربه‌گر هنر، متکی بر آراء دیوید هیوم، متمرکز است. فصل ۷ به کانت و دستگاه زیبایی‌شناسی او اختصاص دارد. فصل ۸ درباره‌ی هگل و تبیین دستگاه هنری و فلسفی او و اهمیت آن در تاریخ هنر است. هگل هنر را دارای شأنی والا و از تجلیات و مظاهر روح تاریخ می‌داند و سه مرحله برای آن در طول تاریخ متصور است. فصل ۹ درباره‌ی آلوئیس ریگل است، که بر مبنای نظریات هگل، دستاوردهایی بنیادین در عرصه‌ی تاریخ هنر بر جای گذاشت، که از مهم‌ترین آنها روش قیق و موشکافانه‌ی اوست. فصل ۱۰ به ولفلین و موضوعات مورد توجه او در تحلیل اثر هنری و بررسی آثار او مربوط است. ولفلین در تاریخ هنر در جستجوی توجیهات روان‌شناختی است و در پی آن است که تاریخ هنر را در قالب علم عرضه کند و برای رشته‌ی هنر شالوده‌ای بریزد.
نویسنده در فصل ۱۱، با عنوان «مرجعیت بصری»، به یکی از شیوه‌های معمول تاریخ‌نویسی هنر، یعنی تاریخ هنر سبک‌محور، می‌پردازد و آراء سه تن از خبرگان هنر، یعنی مورلی و فرای و گرینبرگ، را در این باره بررسی می‌کند. فصل ۱۲ درباره‌ی دیدگاه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی است و بررسی اینکه تاریخ هنر از دیدگاه اجتماعی و سیاسی در این رویکردها چه معنایی دارد. فصل ۱۳ راجع به نظریه پردازی در تاریخ هنر است و به پیدایی تاریخ هنر جدید پس از دهه‌ی ۱۹۷۰ و، در پی آن، فرهنگ بصری پس از سال ۱۹۸۹ می‌پردازد. در فصل ۱۴، فمینیسم به مثابه‌ی رویکردی سیاسی در مواجهه با اثر هنری و تاریخ‌نویسی هنر بررسی می‌شود. فصل ۱۵ انواع خوانش‌ در تاریخ هنر از نظریه‌ی محاکات افلاطون تا نمادشناسی و شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی پانوفسکی و رویکرد انتقادی نشانه‌شناسی را در بر می‌گیرد.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

19 Nov, 12:59


📢برگزاری نشست، کارگاه و نمایشگاه:
در میانه‌ی راه؛ میراث جهانی و کاروانسراهای ایران

🔹برگزارکنندگان: مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی، انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت و پایگاه میراث جهانی کاروانسرای ایرانی

🔹زمان: ۴ تا ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳

▫️منزل اول
معماری ساحت سفر
تجربه‌ی کارگاه پژوهش در تاریخ معماری ایران
۴ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷ تا ۱۹:۳۰

▫️منزل دوم
کاروانسراهای ایران در آینه‌ی میراث جهانی
پرونده‌ی کاروانسراهای ایران در فهرست میراث جهانی
نمایشگاه عکس و میز گرد عکاسی معماری
نمایشگاه اسناد و مدارک
نمایشگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران
افتتاح: ۱۱ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۳۰ تا ۱۹:۳۰

▫️منزل سوم
کارگاه میراث جهانی
ماهیت و فرآیند ثبت در فهرست میراث جهانی
تنظیم پرونده‌ی ثبت جهانی کاروانسراهای ایران
۱۲ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵ تا ۱۹

▫️منزل چهارم
نشست تخصصی مطالعه‌ی کاروانسراها، راه‌های تاریخی و بناها و مجموعه‌های میان راهی
بازبینی محتوا و روش
۱۳ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ تا ۲۰

🔹مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی
صفحه اینستاگرام «در میانهٔ راه»

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

16 Nov, 06:11


📢هفتصد و هشتاد و دومین شب از شب‌های بخارا: تخت فولاد

تخت فولاد نام مزارستان تاریخی شهر اصفهان است که به گواهی سنگ آرامگاه‌ها و اشیای کشف‌شده، پیشینه‌ی آن را می‌توان قرن چهار و پنج هجری دانست. وجود آرامگاه یوشع در تکیه لسان‌الارض سابقه‌ی آن را حتی به پیش از اسلام نیز باز می‌گرداند.
تخت فولاد فقط یک گورستان نیست، بلکه مجموعه‌ای است از تکیه، کاروانسرا، مدرسه، چله‌خانه و آب انبار.
از سال ۱۳۶۳ شمسی خاک‌سپاری عمومی گذاشتگان در این گورستان متوقف و پس از بازسازی در سال ۱۳۷۵ شمسی با شماره ۱۷۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
این مزارستان علاوه بر اینکه آرامگاه بیش از هزار نفر از مشاهیر ایران‌زمین است، به عنوان یک سایت موزه گردشگری شامل زیباترین آثار از سنگ آرامگاه‌ها با نقوش بی‌نظیر هنری است. همچنین بناهای بی‌نظیری در آن وجود دارد که از نظر تاریخی، معماری، زیباشناسی و هنری این مکان را در زمره مهمترین گورستانهای جهان جای داده است.

🔹زمان: شنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
🔹مکان: فرهنگسرای نیاوران، سالن خلیج فارس
https://t.me/bukharamag/9941

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

15 Nov, 15:30


📝واژه‌ی هفته: passage
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️passage
▫️ معبر/ گذر
ـ تعریف: جای عبور
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: پل طبیعت معبر/ گذری است که پارک‌های دو سوی بزرگراه مدرس ‏را به هم مرتبط می‌کند.‏

▪️passage 2
▫️بازارچه/ پاساژ
- تعریف: معبری باریک، در رو یا زیر زمین، با یک یا چند مدخل، ‏در یک یا چند طبقه، که در یک یا دو سوی آن دکان یا ‏فروشگاه است‏
- مثال کاربرد واژه در جمله: معمولاً به بازارچه‌های مدرن ‌‏«پاساژ» می‌گویند.

🔸اطلاعات بیشتر:
https://vazhgar.com/lexicon/word/1074

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

14 Nov, 17:00


📢شنبه‌های باستان‌شناسی بهشتی: تجربه‌ی زیسته‌ی بزرگان میراث فرهنگی ایران (۶)

🔹با حضور: منصوره اتحادیه

🔹برگزارکننده: گروه باستان‌شناسی با همکاری انجمن علمی دانشجویی باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

🔸زمان: شنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۵-۱۷
🔸مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، تالار امیرکبیر

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

14 Nov, 14:21


📢کارگاه آموزشی آشنایی با استانداردهای آرشیوی و کتابخانه‌ای

🔹مدرس: زهرا ضرغامی
🔹دبیر کارگاه: ربابه معتقدی

🔸زمان: شنبه، ۲۶ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۸:۳۰
🔸مکان: آرشیو ملی ایران، سالن پرهام

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

13 Nov, 14:14


📖 ۳۴. تاریخ هنر [ص ۲ از ۲]

▫️فهرست کتاب

قدردانی
پیشگفتار
۱. تاریخ هنر چیست؟
۲. نگارش تاریخ هنر
۳. ارائه‌ی تاریخ هنر
۴. تفکر در مورد تاریخ هنر
۵. خوانش هنر
۶. نگریستن به آثار هنری
منابع
اطلاعات بیشتر
واژه‌نامه


▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.

▪️برای مشاهده‌ی مشخصات نسخه‌ای از کتاب تاریخ هنر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1846065&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

13 Nov, 14:14


📖 ۳۴. تاریخ هنر
(پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر)

▫️مشخصات کتاب

آرنولد، دینا. (۱۳۸۹). تاریخ هنر. ترجمه‌ی رحیم قاسمیان. تهران: بصیرت، ۱۷۹ صفحه.

▫️بررسی کتاب
کتاب تاریخ هنر دیباچه‌ای است از دینا آرنولد، استاد پرکار تاریخ و تئوری معماری در دانشگاه میدلسکس انگلستان، بر مسائل و مباحثی که در کنار هم شاخه‌ی تاریخ هنر را می‌سازد؛ از آن جمله است ارزش‌گذاری و دسته‌بندی و تفسیر و وصف آثار هنری و تفکر درباره‌ی آنها. مخاطب این کتاب عامه‌ی علاقه‌مندان به هنر و مسائل مربوط به تاریخ هنرند. ازهمین‌رو، این کتاب در شمار بهترین کتاب‌های مقدماتی برای آشنایی با تاریخ هنر به شمار می‌رود. نویسنده بر آن است که شیوه‌های سنتی نگرش به هنر و رویکردهای سنتی به تاریخ هنر را، که عمدتاً بر سبک‌های هنری و زندگی هنرمندان تکیه دارد، نقد کند و به جای آن، توجه خواننده را به خود هنر جلب کند.
کتاب در شش فصل سامان‌دهی شده است. فصل ۱ حاصل تأملی است در چیستی تاریخ هنر و شامل این مباحث است: مراتب درک آثار هنری و تمایز تاریخ هنر از نقد هنر؛ تخصص هنری و نقش آن در تاریخ هنر؛ دو شیوه‌ی رایج در نگارش تاریخ هنر که یکی مبتنی بر سبک‌های هنری است و دیگری بر سیره‌ی هنرمندان، و امکان‌ها و محدودیت‌های هرکدام؛ انواع شواهد تاریخ هنر و تأثیر آثار هنری برگزیده در تاریخ‌نامه‌های هنر؛ آشنایی با فرهنگ تجسمی (فرهنگ بصری) و تمایز آن از تاریخ هنر؛ بررسی چند مبحث مهم هنر و تاریخ هنر با تأمل در چند اثر هنری. فصل ۲ حاصل تأملی است در شیوه‌های روایت «تاریخ هنر» و تأثیر آن در جریان‌های هنری و تاریخ هنر. نگارنده به مورخان مهم هنر و شیوه‌ی نگاه آنها به هنر و تاریخ هنر می‌پردازد. در این فصل، دیدگاهی انتقادی دارد و به گزارش و توصیف‌های معمول بسنده نمی‌کند. پلینی و وازاری و وینکلمان و بورکهارت و هگل از صاحب‌نظران برجسته‌ی هنر پیش از سده‌ی بیستم‌اند که دیدگاهی کمابیش سنتی به هنر و تاریخ آن دارند. اما در سده‌ی بیستم، جریان‌هایی نو ظهور کردند که در پی کشف معانی اجتماعی و فرهنگی هنرند؛ از آن جمله است گرایش‌های اجتماعی و فمینیستی و پس‌استعماری، که هنر زنان و هنر ناغربی را نیز در کانون توجه تاریخ هنر قرار داده‌اند.
فصل ۳ به نمایش آثار تاریخی هنر، موزه‌ها و اهمیت آنها، اختصاص دارد. اهمیت موزه‌ها در غرب، رواج و رونق مجموعه‌داری در سده‌های شانزدهم و هفدهم و هجدهم و تأثیر آنها در نگرش به هنر و تاریخ هنر، آکادمی‌ها و تأثیر آنها در جریان‌های تاریخ هنر، و تأثیر نمایشگاه‌های جهانی سده‌ی نوزدهم در تاریخ هنر بخشی از مطالب این فصل است. قسمتی دیگر از این فصل شامل کندوکاوی است در اقسام نمایش آثار در موزه‌ها؛ از جمله چیدمان‌های تاریخ‌محور و هنرمندمحور و موضوع‌محور و چیدمان‌های جدیدتر در هنر مدرن و بررسی امکانات و محدودیت‌های هرکدام. فصل ۴ راجع به انواع تفکر درباره‌ی هنر است و تأثیر آن در تألیف تاریخ هنر. سخن در این است که کسان و جریان‌های فکری مختلف در طول تاریخ از کدام وجه به هنر و تاریخ هنر پرداخته‌اند؛ از آن جمله‌اند باومگارتن و کانت و تجربه‌ی زیبایی‌شناسی؛ هگل و نظریه‌ی روح زمانه؛ مارکس و تلقی اجتماعی‌سیاسی؛ دریدا و شالوده‌شکنی؛ فروید و روانکاوی؛ و جریان‌هایی چون نشانه‌شناسی و ساختارگرایی و پساساختارگرایی و فمینیسم. فصل ۵ حاصل تدقیق در شیوه‌های خوانش اثر هنری است به قصد بررسی تأثیرات آن در تاریخ‌نویسی هنر. برخی از موضوعات مهم در خوانش اثر هنری عبارت است از بازنمایی و انواع آن در تاریخ هنر، نسبت اثر هنری و فرهنگ، شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی و رمزها و نشانه‌ها در آن. نویسنده در فصل ۶، درباره‌ی «نگریستن به آثار هنری»، شگردها و فنون و مصالح را در کار خلق اثر هنری سخن می‌گوید. انواع رنگ‌ها و کاغذها و تأثیر آن در کیفیت اثر، شیوه‌ی رنگ‌گذاری، مجسمه‌سازی و نیز روش‌ها و مواد آن از جمله‌ی مباحث این فصل است. نویسنده برای تکمیل مطالب این فصل، فهرستی از اصطلاحات فنی در انتهای کتاب آورده است.
نویسنده معتقد است که محوریت در تاریخ هنر با هنر و اثر هنری است، نه شیوه‌های نگاه به آن؛ و در سرتاسر کتاب، بارها بر این تأکید می‌کند. نکته‌ی دیگر آنکه تاریخ هنر فراتر از وصف هنر است. تاریخ هنرْ فهمی عمیق از هنر است که به درک پیچیدگی‌های آن کمک می‌کند. کتاب، به‌رغم حجم اندک‌اش، در برآوردن این دو غایت موفق است.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

13 Nov, 06:14


📢برگزاری نمایشگاه «تمامِ ناتمام»:
منتخبی از عکس‌های حمید نبوی (معمار و عکاس) از اصفهان دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ شمسی

🔹گشایش: پنج‌شنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷ تا ۲۰
با حضور: سیروس باور، ابراهیم حقیقی، مریم زندی، کامران عدل و امیر محسن مدنی

🔹زمان بازدید: ۲۴- ۳۰ آبان
ساعت ۱۳ تا ۲۰ (به‌جز روزهای شنبه)

🔹مکان برگزاری: خیابان آیت‌‌الله طالقانی، خیابان شهید موسوی شمالی، ضلع جنوبی باغ هنر، خانه‌ی هنرمندان ایران، طبقه‌ی اول، گالری زمستان
@shorayeketabekoodak

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

12 Nov, 08:57


🎙 پای درس استاد پیرنیا: دوره‌ی دوم شیوه‌ی آذری
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

12 Nov, 08:57


🎙 پای درس استاد پیرنیا: دوره‌ی دوم شیوه‌ی آذری
ستاره صابری‌نژاد

دوره‌ی دوم شیوه‌ی آذری با پادشاهی تیمور آغاز شد. تیمور هنردوست بود و به باغ و بوستان بسیار علاقه داشت. به همین دلیل، به تقلید از باغ‌های شیراز دستور ساخت ۱۴ باغ را در سمرقند داد و نام برخی از آنها را هم‌نام با باغ‌های شیراز انتخاب کرد. او برای آبادانی هرچه بیشتر سمرقند و بخارا تعدادی باغبان و معمار شیرازی از جمله قوام‌الدین شیرازی را به خراسان آورد. از جمله آثار قوام‌الدین شیرازی مسجد گوهرشاد و مدرسه‌ی غیاثیه‌ی خرگرد است. ساخت مدرسه‌ی غیاثیه‌ی خرگرد را قوام‌الدین شیرازی آغاز و پسرش غیاث‌الدین به پایان رساند. آثار ارزشمند دیگری مانند آرامگاه شیخ ابوبکر زین‌الدین علی تایبادی در تایباد و مسجد میرچخماق یزد متعلق به این دوره است. شیوه‌ی آذری در زمان آق‌قویونلو‌ها و قره‌قویونلو‌ها به اوج خود رسید. مسجد کبود تبریز یکی از بناهای زیبای به‌جای‌مانده از این دوره است که از درون و بیرون  به کاشی آراسته شده و به آن فیروزه‌ی اسلام می‌گویند. این بنا را با توجه به نوع تزئینات و ساخت بنا می‌توان بین شیوه‌ی آذری و اصفهانی دانست. هنرمندان دوره‌ی دوم شیوه‌ی آذری اشتباهات به‌وجودآمده در برخی شیوه‌های اجرای بنا مانند اجرای چفد پنج‌او‌هفت را اصلاح کردند. با روی کار آمدن صفویان، شیوه‌ی اصفهانی جایگزین شیوه‌ی آذری شد.

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

11 Nov, 06:58


📗کتاب‌های آسمانه: «باغ-کاخ‌های منطقه‌ی سواد، میان‌رودان سفلی، سده‌های هشتم تا یازدهم میلادی»
صفا محمودیان
Palace Gardens in Lower Mesopotamia, 8th to 11th Centuries
Edinburgh Studies in Islamic Art, 2024

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://edinburghuniversitypress.com/book-palace-gardens-in-lower-mesopotamia.html#:~:text=8th%20to%2011th%20Centuries&text=Gardens%20were%20both%20a%20setting,Islamic%20period%20in%20Western%20Asia.

#کتاب‌های_آسمانه #صفا_محمودیان
@asmaaneh

آسمانه

11 Nov, 06:58


📗کتاب‌های آسمانه: «باغ-کاخ‌های منطقه‌ی سواد، میان‌رودان سفلی، سده‌های هشتم تا یازدهم میلادی»
صفا محمودیان
Palace Gardens in Lower Mesopotamia, 8th to 11th Centuries
Edinburgh Studies in Islamic Art, 2024

کتاب حاضر به بررسی باغ-کاخ‌های ساخته‌شده در قلبِ خلافتِ عباسیان، یعنی سواد، می‌پردازد. با مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای و بهره‌گرفتن از طیف وسیعی از منابع درجه‌ی اولْ، شامل متون، گزارش‌های باستان‌شناسی، عکس‌های هوایی، و نامه‌ها و یادداشت‌های روزانه‌ی باستان‌شناسان، این کتاب در تلاش برای پرکردنِ بخشی از کاستیِ مطالعات موجود بر روی باغ‌های اوایل دوران اسلامی است. یافته‌های کتاب نشان‌دهنده‌ی رابطه‌ی تنگاتنگ این باغ‌ها با زندگی روزمره‌ی دربار است؛ در نتیجه با وجود بی‌توجهی که تا کنون به آنها شده است، یکی از منابع اصلی ما برای شناختِ ساختارِ معماری کاخ‌های این دوره و فرهنگ دربار عباسی محسوب می‌شوند.
صفا محمودیان با خوانشی دقیق از متونِ نوشته‌شده توسط بومیان و سیاحانی که در این دوره به میان‌رودان سفر کرده بودند و ترکیبِ متون با شواهد باستا‌ن‌شناسیْ این باغ‌ها را از سه جنبه‌ی اصلی بررسی کرده است: رابطه‌ی باغ با محیط طبیعی پیرامون، اجزاء مصنوع و طبیعی باغ و رابطه‌ی باغ با بخش‌های سرپوشیده‌ی کاخ. قراردادن این جنبه‌ها در کنار یکدیگر نگاهی جامع به این باغ‌ها در سیاقِ تاریخی، جغرافیایی و معماری‌شان فراهم کرده است. محمودیان دیدگاهِ متدوال درباره‌ی وجود سنتی تحت عنوان «باغ اسلامی» را نقد کرده است و اهمیتِ جغرافیا، اقلیم و محیط طبیعیِ قرارگیری این باغ‌ها را در طراحی و جای‌گذاری‌شان نشان داده است. مطالعاتِ او همچنین در مواردی به خوانشی جدید از ساختار معماری کاخ‌های عباسی منجر شده است.



🔸فهرست کتاب:
List of Figures
List of Plates
Acknowledgments

Note on Transliterations, Translations, Dates and Measures

Introduction
1. Garden and River in the Land between Two Rivers
2. Flora and Fauna
3. Water Features
4. Relationship between Throne Hall and Garden: ‎A Discussion Based on Bahw and Sidillī
5. Gardens with Physical Remains
Bibliography
Index


🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://edinburghuniversitypress.com/book-palace-gardens-in-lower-mesopotamia.html#:~:text=8th%20to%2011th%20Centuries&text=Gardens%20were%20both%20a%20setting,Islamic%20period%20in%20Western%20Asia.

#کتاب‌های_آسمانه #صفا_محمودیان
@asmaaneh

آسمانه

10 Nov, 14:53


📢برگزاری همایش: «گفت‌وگوهای بینادینی در سراسر جنوب آسیا طی زمان و مکان»
🔸
میزبان: کتابخانه‌ی دیوسسانی لودوویکو جاکوبیلی در فولینیو
🔸زمان: ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴| ۲۶ آبان ۱۴۰۳

▪️Interreligious Dialogoues across South Asia Time and Space
The symposium aims to bring to light the phenomena deriving from the interreligious encounter such as the sacralization of places; social cohabitation in space; the syncretism of faith practices and the hybridization of linguistic codes, in five categories that are the most visible media of religious communication and project the most significant aspects. Such as rite and movement; landscape and topography; dwelling; sacred and funerary architecture; figurative art.

The symposium is organized in person and online live on YouTube by the Bibliotheca Orientalis, Prof. Attilio Petruccioli and the University of Perugia, Department of Engineering, Prof. Paolo Verducci at the Lodovico Jacobilli Diocesan Library, Piazza San Giacomo 1, 06034 Foligno. The conferences are in Italian and English


🔸 پخش زنده‌ی بخش اول:
https://www.youtube.com/watch?v=a9FOVQoQD-w
🔸 پخش زنده‌ی بخش دوم:
https://www.youtube.com/watch?v=ICtAwYMoZyI
🔸 پخش زنده‌‌ی بخش سوم:
https://www.youtube.com/watch?v=Qh1ABY_P0cU
#خبر
@asmaaneh

آسمانه

10 Nov, 14:53


📢برگزاری همایش: «گفت‌وگوهای بینادینی در سراسر جنوب آسیا طی زمان و مکان»
🔸
میزبان: کتابخانه‌ی دیوسسانی لودوویکو جاکوبیلی در فولینیو
🔸زمان: ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴| ۲۶ آبان ۱۴۰۳

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

08 Nov, 16:52


📝واژه‌ی هفته: minaret
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️minaret 1
▫️ منار
ـ تعریف: در معماری مسلمانان، برجی باریک و بلند برای یادبود، نشان راه یا شهر یا بنایی خاص، اذان گفتن، و مانند اینها، که ممکن است مستقل یا متصل به بنایی مانند مسجد و زیارتگاه باشد
ـ مثال کاربرد واژه در جمله: منار علی، در کنار مسجد علی اصفهان، منار جام در غور (در افغانستان امروز)، قطب‌منار دهلی، و منار مسجد ابودلف سامرا از نمونه‌های بارز منار است.

▪️minaret 2
▫️مناره
- تعریف: نوعی از منار که پیوسته به بنای اصلی، به‌ویژه مسجد و سایر بناهای دینی، است
- مثال کاربرد واژه در جمله: مناره‌ی جامع نایین، در کنار مسجد جامع نایین و جفت‌مناره‌های مدرسه‌ی چهارباغ اصفهان از نمونه‌های مناره در معماری ایران است.

▪️minaret 3
 ▫️میل
ـ تعریف: نوعی از منار که نشان راه باشد
- مثال کاربرد واژه در جمله: [عمروبن لیث] هزار رباط کرد و پانصد مسجد آدینه و مناره کرد، دونِ پل‌ها و میل‌های بیابان (تاریخ سیستان).

🔸اطلاعات بیشتر:
https://vazhgar.com/lexicon/word/1385

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

07 Nov, 09:34


📢موسسه‌ی فرهنگی هنری ته‌رنگ برگزار می‌کند:
دوره‌ی «فیلم‌سازی مستند از آثار معماری»
با محمدحسین تمجیدی و وحید شالی‌امینی


این دوره یک کارگاه آموزشی میان‌رشته‌ای است که برای آموزش علاقه‌مندان به ساخت فیلم مستند از آثار معماری طراحی شده.
دوره به‌صورت نظری و عملی برگزار می‌شود؛ به‌ این‌ معنی‌ که علاوه‌بر مباحث نظری، تمرین‌های عملی مربوط به هر مبحث را نیز شامل می‌شود.
مخاطب‌های دوره علاقه‌مندان با هر پیش‌زمینه‌ای را پوشش می‌دهند و پیش‌نیازی ندارد، اما به‌طور خاص به معماران، شهرسازان و فیلم‌سازان جوان و همچنین به دانشجویان فیلم‌سازی و معماری و شهرسازی توصیه می‌شود.

🔹زمان‌ برگزاری: پنجشنبه‌ها، ساعت ۱۴ تا ۱۶
🔹مکان برگزاری: موسسه‌ی فرهنگی هنری ته‌رنگ

🔹برای اطلاعات بیشتر با شماره‌‌ی‌ ۰۹۹۱۲۸۲۰۷۹۷
در تماس باشید. همچنین می‌توانید برای برقراری ارتباط با مؤسسه‌ی فرهنگی‌هنری ته‌رنگ روی تلگرام یا در دایرکت پیام بگذارید.
https://t.me/TahrangInst

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

06 Nov, 08:07


📖 ۳۳. تاریخ هنر هگل و نقد مدرنیته [ص ۲ از ۲]

▫️فهرست کتاب
Translator’s Note
Preface to the Second Edition
Acknowledgement
Part One: Hegel’s Last Walk Through His Museum
Morning: Eastern Symbolism
Noon
Evening: the West
The Fourth Chapter of the Dialectic
Part Two: An Unholy Alliance
'Degeneration'
'Decline'
'Loss of the Centre'
'Decadence'
Part Three: Reason Out schemed
Epilogue
Notes
Bibliography
Index of Names


▫️ترجمه‌ی فهرست کتاب

سخن مترجم
پیش‌گفتار ویراست دوم
سپاسگزاری
بخش اول: آخرین گام‌های هگل در موزه‌اش
صبح: نمادپردازی شرقی
ظهر
غروب: غرب
فصل چهارمِ دیالکتیک
بخش دوم: وصلتی نامقدس
«انحطاط»
«افول»
«مرکز نداشتن»
«تباهی»
بخش سوم: تدبیر خرَد
مؤخره
پی‌نوشت‌ها
کتاب‌نامه
نمایه‌ی نام‌ها


▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.

▪️برای مشاهده‌ی مشخصات کتاب تاریخ هنر هگل و نقد مدرنیته به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.cambridge.org/es/universitypress/subjects/arts-theatre-culture/western-art/hegels-art-history-and-critique-modernity?format=HB&isbn=9780521592116

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

06 Nov, 08:06


📖 ۳۳. تاریخ هنر هگل و نقد مدرنیته
(پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر)


▫️مشخصات کتاب
Wyss, Beat. (1999). Hegel's Art History and the Critique of Modernity. Translator: Caroline Dobson Saltzwedel. Cambridge: Cambridge University Press, 288 pages.
ویس، بئات. تاریخ هنر هگل و نقد مدرنیته.

▫️بررسی کتاب
این کتاب متضمن بررسی انتقادی آراء هگل در تاریخ هنر است. تاریخ هنر در نظام فلسفی هگل، در بیان سیر عقل در ظهور خود، مقامی ویژه دارد. او برای بیان مقصود خود در فلسفه‌ی تاریخ به تاریخ هنر متوسل می‌شود و آن را در قالب دیالکتیک توضیح می‌دهد. تاریخ هنر در نزد هگل، همچون تاریخ محض، مراحلی دارد: در خاور نزدیک آغاز می‌شود؛ در یونان باستان ادامه می‌یابد؛ و در غرب به اوج می‌رسد. این مراحل از تولد یا طلوع آغاز می‌شود و به سمت تکامل و بلوغ می‌رود و به زوال و غروب ختم می‌شود.
نویسنده‌ی کتاب، بئات ویس، مورخ سوئیسی هنر و مدرس تاریخ هنر در آلمان، منتقد این تفکر هگل است که تاریخ هنر خاتمه و سرانجامی محتوم دارد. او معتقد است که برای هنر و تاریخ هنر انحطاطی مقدر نشده است. ویس می‌کوشد نقد خود بر جبر تاریخی مورد نظر هگل را به شواهدی مستند کند. او از منظری نقادانه به مدرنیته، و مظاهر آن در دوران مدرن و پسامدرن، می‌پردازد. بر همین اساس، در یکی از مفروضات دوران مدرن، یعنی سیر تکاملی تاریخ، تردید می‌کند. به همین سبب است که در بررسی سیر تحول هنر در تاریخ، با این باور رایج در مغرب‌زمین مخالف است که پیدایی و گسترش مدرنیسم را پیشرفت می‌شمارند و جنبش‌های مدرن در هنر را دارای سیر رو به کمال می‌انگارند. اصحاب مکتب فرانکفورت، مانند بنیامین و آدورنو، معتقد بودند که تاریخ جریانی کامل و بی‌نقص است. نقد هنری رایج نیز بر آن است که مدرنیسم پیشرفتی پیروز در میدان رزم با سنت بوده است. اما به نظر ویس، می‌توان نشان داد که نیل به کمال در جنبش‌های هنری مدرن تصوری موهوم است.
نویسنده بررسی نظریه‌های هگل را با بحث درباره‌ی چهار تن از جانشینان هگل در دوران مدرن ادامه می‌دهد: نورداو، اشپنگلر، سِدلمایر، لوکاچ. اینان همگی از مدل دیالکتیک هگل برای نشان دادن تناقضات موجود در هنر و زیبایی‌شناسی سده‌ی بیستم سرمشق گرفته‌اند. ویس آراء این متفکران را بررسی و با هم مقایسه کرده است.
نویسنده در مفهوم‌ها و انگاره‌های هگل تأمل کرده و کوشیده است وجه هنری آنها را تبیین کند. به نظر ویس، تفسیر هنر با صِرف تکیه بر شناخت فرم‌های هنری نادرست است. راه صحیح همان توجه به مفاهیم اصلی مطرح‌شده در هنر و تفسیر هنر بر مبنای آن مفاهیم است. تفسیر هنر جایگاهی انتقادی دارد و همراه با تأمل در هنر ماتریسی پدید می‌آورد که شواهد هردو (تفسیر و تأمل) از گذشته قابل بازیابی است. تفسیر و تأمل در تاریخ، که هر دو به زمان حال تعلق دارند، از منابع ثابت برای تفکر و تعمق در فرهنگ است. بازفهم فرهنگ و فلسفه نیز سبب تقویت فهم از دانش گذشته می‌شود. برای این بازفهم، لزوماً نباید پیرو محض مکاتب فکری و فلسفی گذشته بود. نویسنده مدعی است افکار هگل را به عمیق‌ترین نحو ممکن بررسی کرده است. او در این بررسی، برای نخستین بار، نقد فرهنگی مدرن را از آراء هگل استخراج کرده و آن را در این کتاب به‌کارگرفته است.
کتاب تاریخ هنر هگل و نقد مدرنیته منبعی است مفید برای آشنا شدن محققان رشته‌های هنر و تاریخ هنر با نظریه‌های تاریخ هنر هگل. نویسنده‌ی کتاب پیوند میان رشته‌های فلسفه و هنر را به‌خوبی برقرار ساخته است. برای ملموس‌تر شدن بحث، در هریک از مباحث شواهد و مثال‌هایی از هنر ‌آورده است. کوشیده است نظریه‌های فلسفی هگل را چنان بیان کند که برای مخاطبانش در رشته‌ی هنر قابل درک باشد؛ هرچند که متن کتاب چندان روان نیست و در مواردی پرش از موضوعی به موضوع دیگر، افکار خواننده را پریشان می‌کند. نویسنده برای اینکه عوارض و توابع اندیشه‌های هگل را در تاریخ هنر نشان دهد، علاوه بر تأمل در اندیشه‌های خود هگل، به آراء متفکران متأثر از هگل در تاریخ هنر نیز پرداخته است. 🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

05 Nov, 12:29


پای درس استاد پیرنیا: سلطانیه
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

05 Nov, 12:28


🎙 پای درس استاد پیرنیا: سلطانیه
ستاره صابری‌نژاد

محمد خدابنده سلطانیه‌ی زنجان را که منطقه‌ای خوش آب و هوا و سرسبز بود به پایتختی برگزید. او گنبد سلطانیه را که یکی از مهم‌ترین آثار به‌جای‌مانده از دوره‌ی اول شیوه‌ی آذری است در مکانی به نام چمن ابهرـ زنگان در سلطانیه‌ی زنجان بنا کرد. دو الی سه متر پایین‌تر از سطح زمین چمن ابهرـ زنگان یک لایه‌ی آهکی وجود داشت که این لایه مانع از نفوذ آب به عمق زمین می‌شد. به همین دلیل، در سه فصل از سال به‌دلیل رطوبت خاک این منطقه دارای چمن بود و چون مغولان ایلخانی از چمن و چراگاه و مکان‌های سرسبز استقبال می‌کردند این منطقه را مناسب برای پایتختی کشور دانستند. محمد خدابنده برای ساختن شهر در این منطقه دستور به ساخت بنای عظیم گنبد سلطانیه، دارالسیاده، دارالشفاء،‌ دارالمجانین، دارالادویه و خانقاه را داد. اما این منطقه استعداد لازم برای تبدیل شدن به شهر، مانند موقعیت طبیعی و راه‌های تجاری و آب و آبادی‌های اطراف جهت تأمین مایحتاج ضروری مردم، را نداشت. به همین دلیل، خدابنده برای رونق بیشتر سلطانیه خواستار انتقال مقبره‌ی امامان شیعه از عراق به این مکان شد اما علمای شیعه با این امر مخافت کردند. با مخالفت علمای شیعه، محمد خدابنده از مذهب شیعه به تسنن تغییر عقیده داد و به‌دستور او تمامی تزیینات بنای سلطانیه را که نام امامان شیعه روی آنها حک شده بود با گچ پوشاندند. این مجموعه بعد از مدتی از رونق افتاد و پایتخت به مکان دیگری منتقل شد. گنبد سلطانیه یکی از بناهای زیبای دوره‌ی اول شیوه‌ی آذری است که گنبد با قطر ۲۴ گز، حدوداً ۲۵.۵ متر، دارد و بیشتر هنرهای به‌کار رفته در این شیوه در آن به چشم می‌خورد.

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

05 Nov, 06:15


📢فراخوان ارسال مقاله برای همایش ملی «جهانِ ایرانی: سلوکی و اشکانی» به میزبانی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
🔹زمان برگزاری: ۱۲ دی ۱۴۰۳

🔹گروه پژوهشی باستان‌کاوی تیسافرن در ادامه‌ی همایش‌های جهان ایرانی، با هدف پرداختن به جهان ایرانی در دوران پس از شاهنشاهی هخامنشی و نیز شاهنشاهی اشکانی بر آن است تا همایش ملی «جهانِ ایرانی: سلوکی و اشکانی» را با همکاری مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، جامعه‌ی باستان‌شناسی ایران و انجمن ایران‌شناسی ایران به دبیری علمی شاهین آریامنش و هوشنگ رستمی و دبیری اجرایی محمد جمالی برگزار کند.

🔸مهلت ارسال چکیده‌ی مقالات: ۳۰ آبان
🔸مهلت ارسال اصل مقالات: ۳۰ آذر ١۴٠٣
🔸برای ارسال مقالات پژوهشی خود در زمینه‌ی محورهای همایش به پیوند زیر مراجعه کنید:
‏ www.ncpwspp.tissaphernesarc.ac.ir

🔹گفتنی است اصل مقاله‌های همایش، پس از برگزاری همایش در مجله‌ی بین‌المللی پژوهشنامه‌ی ایران باستان -نمایه‌شده در وبگاه اسکوپوس- منتشر خواهد شد.

🔸برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
‏www.ncpwspp.tissaphernesarc.ac.ir
@cgie_org_ir

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


نمایی از مجموعه‌ی سلطان شیخداد و صحن پیش روی ورودی آن، سال ۱۴۰۳ ه.ش – مأخذ: نگارندگان

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


نمایی از مزار شیخ دادا و سنگ‌های تاریخی مربوط به آن، سال ۱۴۰۳ ه.ش – مأخذ: نگارندگان

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


نمایی از فضای داخلی مجموعه‌ی سلطان شیخداد و محل بقعه‌ی شیخ دادا، سال ۱۴۰۳ ه.ش – مأخذ: نگارندگان

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


عکس هوایی مجموعه‌ی سلطان شیخداد یزد و ابنیه‌ی متعلق به آن – مأخذ: (عکس هوایی مستخرج از پلتفرم گوگل مپ، October 6, 2024)

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


نمایی از مجموعه‌ی سلطان شیخداد و مسیر ورودی منتهی به آن، سال ۱۴۰۳ ه.ش – مأخذ: نگارندگان

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 16:29


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش دوم)


نمایی از مجموعه‌ی سلطان شیخداد و صحن پیش روی ورودی آن، سال ۱۴۰۳ ه.ش – مأخذ: نگارندگان

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

04 Nov, 09:46


📢برگزاری سخنرانی: «منابع تاریخی برای تحقیق در معماری اروپای سده‌های میانه: آرشیو‌ها، مدل‌ها، تصویر‌ها»

🔸سخنران: لورنتسو ویگوتی؛ دانشجوی پسادکتری دانشگاه شهید بهشتی
🔸 از سلسله نشست‌های مرکز مطالعات تاریخ ساخت در معماری ایران؛ نیارش
🔸 زمان: سه‌شنبه، ۱۵ آبان| ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۲
🔸مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن اجتماعات بخش دکتری
🔸این نشست به زبان انگلیسی برگزار خواهد شد.


#خبر
@asmaaneh

آسمانه

03 Nov, 12:36


📢برگزاری جلسه‌ی دفاع از پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی:

🔹نگرش ناصر خسرو به معماری بر مبنای سفرنامه: تأویلی با رویکرد قصدگرا
🔸
دانشجو: محمد ایمان‌پور
🔸استاد راهنما: دکتر مهرداد قیومی بیدهندی
🔸داوران: دکتر نیلوفر رضوی، دکتر محمد فلاح
🔸زمان: سه‌شنبه، ۱۵ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۲
🔸مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن دفاع

#خبر #سینا_ایمان‌پور
@asmaaneh

آسمانه

03 Nov, 12:36


📢برگزاری جلسه‌ی دفاع از پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی:

🔹نگرش ناصر خسرو به معماری بر مبنای سفرنامه: تأویلی با رویکرد قصدگرا
🔸
دانشجو: محمد ایمان‌پور
🔸استاد راهنما: دکتر مهرداد قیومی بیدهندی
🔸داوران: دکتر نیلوفر رضوی، دکتر محمد فلاح

سفرنامه‌ها از منابع مهم تاریخ‌پژوهشی معماری به حساب می‌آیند. از مهم‌ترین سفرنامه‌های کهن سفرنامه‌ی ناصر خسرو است. او در کتاب خود به شرح سفر هفت‌ساله‌ی خود پرداخته است. این کتاب دربردارنده‌ی توصیفات و اطلاعات بسیار درباره‌ی معماری است. تاکنون چند پژوهش درباره‌ی معماری در این متن شده است، ولی بیشتر به اطلاعات معماری و کمتر به نگرش مؤلف و مخاطبان مفروضش پرداخته‌اند. در این پایان‌نامه افزون بر استخراج مواد معماری از متن و دسته‌بندی آن‌ها، به یکی از آن‌ها، یعنی بازار، به‌تفصیل پرداخته می‌شود، تا نگرش صاحب سفرنامه به آن آشکار شود. مبانی این پژوهش برای فهم معنای متن برگرفته از آراء اریک هیرش است. در این تحقیق معلوم خواهد شد که در نگرش ناصر خسرو و مخاطبان مفروضش مکان «قطبی» انگاشته می‌شده است و بعضی مکان‌ها نسبت به بعضی بهتر و بدتر، یا شریف‌تر و پست‌تر به حساب می‌آمده‌اند. همچنین از بررسی نهاد بازار و گونه‌بنا و آیین‌هایش، آشکار خواهد شد که در نگرش او بازار صحنه‌ای برای دو آیین «تجارت و صناعت» انگاشته می‌شده است، اما ورای آن معنی فیزیکی و کالبدی و هرروزه، استعاره‌ی بازار امکانی نیز برای معنابخشی به کلیت زندگی و فهم آن به دست می‌داده است.

🔸زمان: سه‌شنبه، ۱۵ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۲
🔸مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن دفاع

#خبر #سینا_ایمان‌پور
@asmaaneh

آسمانه

01 Nov, 14:34


📝واژه‌ی هفته: spring
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️spring 1
▫️پاکار

ـ تعریف: جای شروع انحنا در قوس و چفته و طاق

ـ مثال کاربرد واژه در جمله: به‌جز در چفته‌ی لنگ، پاکار دو لنگه‌ی همه‌ی چفته‌ها هم‌ترازند.

▪️spring 2
▫️ پاطاق

- تعریف: پاکارِ طاق

- مثال کاربرد واژه در جمله: برای مهار کردن نیروی کششی چفته، پاطاق‌های برخی از بناها را با تیر ‏چوبی به هم می‌بستند.‏

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/144

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

01 Nov, 07:02


📢دانشکده‌ی معماری و شهرسازی و مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی با همکاری انجمن‌های علمی معماری، مطالعات معماری و مرمت برگزار می کند: در میانه‌ی راه
پیش درآمد؛
راه قزوین به ساوه و منزل‌های میان آن

🔹سخنران:
سیاوش درودیان

🔹زمان: یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۲ تا ۱۳
🔹مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن دفاع

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:06


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)
[ص ۶ از ۶]

🔺[۱۴] در تواریخ محلی نزدیک به زمان حیات شیخ دادا، این لقب نقشی پررنگ در توصیف شخص وی دارد. فی‌المثل، جعفر بن محمد بن حسن جعفری در کتاب «تاریخ یزد» (قرن ۹ ه.ق) شخص تقی‌الدّین دادا محّمد را با القاب «شیخ‌ الاسلام الاعظم سلطان الاولیاء و برهان الاوصیاء تقی‌الدّین‌ دادا محمد قدس الله سره» می‌خواند (جعفری، تاریخ یزد، ص. ۱۳۴) یا احمد بن حسین بن علی کاتب یزدی نیز در کتاب «تاریخ جدید یزد» (قرن ۹ ه.ش)، او را «سلطان المشایخ المحققین قطب الاولیاء الکاملین تقی الملة و الدین دادا محمد علیه الرحمة» نام می‌برد (کاتب، تاریخ جدید یزد، ص. ۱۴۱). در دوره‌های بعد، این شیوه‌ی خطاب کردن همچنان ادامه داشته است؛ اما کوتاه‌تر و نزدیک به‌صورت امروزین بوده است. برای نمونه، محمد مفید مستوفی بافقی در کتاب «جامع مفیدی» (قرن ۱۱ ه.ق) وی را «سلطان شیخ تقی‌الدّین دادا محمد» نام می‌برد (مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ج ۳، ص. ۵۶۱)، عبدالوهاب طراز در کتاب «کتابچه‌ی موقوفات یزد» (میانه‌ی قرن ۱۳ ه.ق)، «حضرت قطب الاولیا شیخ تقی الدین دادا محمد» را بکار می‌برد (طراز، کتابچه‌ی موقوفات یزد، ص. ۳۸) و میرزاعلی خان منشی نائینی ملقب به صفاءالسلطنة در سفرنامه‌ی خود به نام «تحفةالفقراء» (اواخر قرن ۱۳ ه.ق) از او با نام «سلطان شیخ تقی‌الدّین محمد» یاد می‌کند (قلمسیاه، یزد در سفرنامه‌ها، ج ۱، ص. ۷۷). این مسئله و کوتاه‌شدگی در خصوص نام مقبره و مجموعه نیز وجود دارد. برای مثال، جعفری مدفن او را «مزار شیخ‌ الاسلام الاعظم سلطان الاولیاء و برهان الاوصیاء تقی‌الدّین‌ داد محمد قدس الله سره» نام می‌برد (جعفری، تاریخ یزد، ص. ۱۳۴) و کاتب یزدی آن را «مزار متبرک سلطان المشایخ المحققین قطب الاولیاء الکاملین تقی الملة و الدین دادا محمد علیه الرحمة» عنوان می‌کند (کاتب، تاریخ جدید یزد، ص. ۱۴۱). در دوران متأخر نیز، مستوفی بافقی از آن با ترکیب «بقعه‌ی شریفه و مزار منوره و خانقاه و مدرسه‌ی سرکار سلطان المشایخ عالم شیخ تقی‌الدّین دادا محمد» (مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ج ۳، ص. ۵۶۷ و ۵۶۸) و طراز با «مقبره‌ی حضرت قطب الاولیا شیخ تقی الدین دادا محمد» (طراز، کتابچه‌ی موقوفات یزد، ص. ۳۸) ياد می‌كنند.
[۱۵] کاتب، تاریخ جدید یزد، ص. ۱۴۵
[۱۶] مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ج۳، ص. ۵۷۹

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:05


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)
[ص ۵ از ۶]

🔸پی‌نوشت‌ها:
[۱] برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی طرح پژوهشی مذکور و جزئیات منتشرشده‌ی آن در وبسایت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران، نگاه کنید به:
https://richt.ir/fa/w/449/ Last visited on September 10, 2024
[۲] چنان واژه‌ی «مدرسه» که هم برای بنا و هم برای آنچه در قالب یک تشکیلات و سازمانی که در یک بنا قرارگرفته است، کاربرد دارد، «خانقاه» نیز چنین است وهم بر بنایی مشخص و هم بر مجموعه‌ای از رویدادها، قوانین، هنجارها، آداب و آیین‌ها و تشکیلاتی معیّن که در آن کالبد یا بنایی دیگر رخ می‌دهد، دلالت دارد. ازاین‌رو، خانقاه در دو مقصود یکی معنای کالبدی آن و یکی معنای نهادی آن قابل‌استفاده است. در این میان، چه‌بسا که در طول تاریخ، کالبد خانقاهی تغییر کاربری داده باشد و ما در روایت، بنا را باید خانقاه بنامیم و بر سر عملکرد و تغییرات آن بحث کنیم یا آن روی دیگر سکه، نهاد خانقاهی فی‌المثل، در خانه‌ای برپا بوده است و در تاریخ‌نگاری، ما نیاز است کالبد را خانه نامیده امّا آن را نه محل سکونت، بلکه محل قرارگیری نهاد خانقاه عنوان بنماییم. برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به:
- قیومی بیدهندی، مهرداد، و سلطانی سینا (۱۳۹۳). «معماریِ گم‌شده: خانقاه در خراسان سده‌ی پنجم». نشریه‌ی مطالعات معماری ایران، ۳(۶)، ۸۵ – ۶۵.
- قیومی بیدهندی، مهرداد، و سلطانی سینا (۱۴۰۲). معماری خانقاه در خراسان سده‌ی پنجم. تهران: نشر کتاب بهار.
[۳] نمونه‌ای از این مسئله، ادعای رابرت هیلن‌براند (Robert Hillenbrand) است که در کتاب خود، خانقاه را نهادی همزاد با مدرسه توصیف کرده و کالبد آن را ازلحاظ شکل و عملکرد نیز مشابه عنوان می‌کند و به همین دلیل، به خانقاه ذیل مدخلی با همین نام در بخش «مدرسه» پرداخته است. برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به:
هیلن‌براند، روبرت (۱۳۸۷). معماری اسلامی: شکل، کارکرد و معنی. ترجمه‌ی باقر آیت‌الله زاده شیرازی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات روزنه.
[۴] تشکری بافقی، «تصوف خانقاهی در یزد به روزگار ایلخانی و آل‌مظفر»، ص. ۶۴
[۵] تشکری بافقی، «تصوف خانقاهی در یزد به روزگار ایلخانی و آل‌مظفر»، ص. ۶۳و ۶۷و ۶۸
[۶] استفاده از کلمه‌ی «سازمان»، ریشه در سیر تحول تصوف، ساختارمندشدن نحله‌های فکری و تشکیلاتی شدن فِرَق صوفیه در ایران قرون میانی اسلامی و اشارات تواریخ محلی درگذشته و نظریه‌پردازان و مورخان امروزی درباره‌ی سلسله‌ی تصوف دادائیه، دارد و در یادداشت آتی از همین سلسله نوشتار با محوریت صحبت درباره‌ی سازمان تصوف «دادائیه»، مفصل به زمینه‌ی و چرایی گزینش آن پرداخته خواهد شد.
[۷] جعفری، تاریخ یزد، ص. ۱۳۸
[۸] خادم‌زاده، محلات تاریخی شهر یزد، ص. ۱۹۶
[۹] افشار، یادگارهای یزد، ج ۲، ص. ۳۵۰ و ۳۵۱
[۱۰] مستوفی بافقی، جامع مفیدی، ج۳، ص. ۵۸۵ و ۵۸۶؛ طراز، ۱۳۴۱، ص. ۳۸ و ۳۹
[۱۱] کاتب، تاریخ جدید یزد، ص. ۱۴۲
[۱۲] بر اساس آنچه گفته شد و اختصاری که در لقب «شیخ دادا» رخ‌داده است، گمان می‌رود صورت‌ نگارشی درست کلمه «شیخ داد» باشد. چنانچه ایرج افشار نیز در جلد دوّم مجموعه کتاب خود با عنوان «یادگارهای یزد» (۱۳۵۴ ه.ش) نام مدخل مطالب مربوطه به این مجموعه را «شیخ داد» گذارده است. امّا صورت «شیخداد» نزد دانشوران و محققان در پژوهش‌هایی که تاکنون انجام‌شده است و رسانه‌ها و مردم عادی کاربرد بیشتری دارد و حتی ایرج افشار هم اگرچه مدخل مربوطه را «شیخ داد» نام نهاده اما در مطالب آن، هر دو صورت‌نگارشی را بدون اینکه توضیحی دراین‌باره دهد، استفاده کرده است. بر این اساس، در این نوشتار به دلیل کارکرد بسیار و تقریباً همگانی صورت دوّم، از «شیخداد» اما با پیوست توضیحات فوق از سوی نگارندگان برای دعوت به تأمل در پژوهش‌های آتی و مداقه بر چگونگی نوشتن درست نام این مجموعه، در عناوین و متن استفاده‌شده است.
[۱۳] مؤسسه‌ی لغت‌نامه‌ی دهخدا (۱۵ مهر ۱۴۰۳). «سلطان».
https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary/detail/185368?title=%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86 / Last visited on September 10, 2024
🔻

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:05


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)
[ص ۴ از ۶]

🔺معرفی مجموعه‌ی سلطان شیخداد یزد

آنچه امروزه با عنوان مجموعه‌ی سلطان شیخداد نزد متخصصان و مردم عامه شناخته می‌شود، مشتمل بر بقعه‌ی متعلق به شیخ تقی‌الدّین دادا محمّد و چند بنا متصل به و منفصل از آن با کاربری حسینیه، مسجد، مدرسه و آب‌انبار است که اکنون، در شمال حریم محدوده‌ی بافت تاریخی ثبت جهانی شهر یزد و محله‌ی قدیمی شیخداد، واقع‌شده است. از ابنیه‌ی مذکور، برخی همچنان پابرجا و فعال است، تعدادی نیز مرمت و بازسازی یا با دخل و تصرفات بسیار و غیرتخصصی، نوسازی شده و معدودی هم جز شواهد باستان‌شناختی، چیزی از آثار آن بر جای نمانده است. البته، این فهرست، از سویی ابنیه‌ای است که اکنون و پس از تغییرات و دخل و تصرفات کالبدی و کاربری در ادوار تاریخی به دست ما رسیده است و چه‌بسا بنایی از این مجموعه وجود داشته و تا امروز تخریب‌شده یا به‌مرورزمان ویران‌شده است و دیگر در دسترس نیست و از سویی دیگر، فاقد نام دیگر دانه‌هایی در محله است که هویت و موجودیت آن‌ها مستقیم یا غیرمستقیم به این مجموعه گره می‌خورد. هسته‌ی اولیه‌ی شکل‌گیری این مجموعه، خانقاه و مدفن شیخ تقی‌الدّین دادا محمّد بوده است[۷]؛ خانقاهی که در متون تاریخی «سرآب نو» نامیده شده است و در محله‌ای به همین نام بنیان‌گذاری می‌شود امّا بعدها نام محله به‌واسطه‌ی سکونت شیخ دادا و مزار وی پس از فوت، به محله‌ی «شیخداد» تغییر می‌کند و به‌تبع نام خانقاه و مزار نیز تغییر می‌یابد.[۸] مجموعه در سالیان بعد باهمت بازماندگان و مریدان گسترش‌یافته است[۹] امّا بر اساس توصیفات محمد مفید مستوفی بافقی در کتاب «جامع مفیدی» (قرن ۱۱ ه.ق) و عبدالوهاب طراز نیز در کتاب «کتابچه‌ی موقوفات یزد» (قرن ۱۳ ه.ش)، مشخصاً در دوره‌ی صفوی به بعد، دچار ویرانی و خرابی شده و جايگاه سرزمینی خود را از دست مي‌دهد.[۱۰] این وضعیت تا امروز کم‌وبیش ادامه یافته و بنا با صورت امروزین خود، ماحصل تخریب‌ها و دخل و تصرفات بسیار، به دست ما رسیده است.
در باب وجه‌تسمیه مجموعه، در سطور بالا ذکر شد که هسته‌ی اولیه‌ی شكل‌گيري، خانقاهي بوده كه به‌واسطه‌ی قرارگیری در محله‌ی «سرآب نو» به این نام خوانده می‌شده است امّا پس از تغییر نام محله، نام قدیم کنار رفته و با اختصاراتی، نام کنونی به دست ما می‌رسد. نام امروزی یک ترکیب دوکلمه‌ای است متشکل از کلمه‌های «سلطان» و «شیخداد». «شیخداد» مأخوذ از لقب تقی‌الدّین محمّد است که پس از کسب مقام ولایت و ارشاد، به او داده‌شده است. در ابتدا عنوان «دادا» به او اطلاق شده، تقی‌الدّین دادا محمّد خوانده می‌شود[۱۱] و چون از شیوخ و بزرگان صوفیه بوده، لقبش کنار کلمه‌ی «شیخ» نشسته و «شیخ دادا» خطاب می‌شود. بعدها این ترکیب، احتمالاً ماحصل کاربرد در محاورات مردم محلی، کوتاه شده و به‌اختصار «شیخ‌داد (شیخداد)»[۱۲] استفاده می‌شود. «سلطان» به معنی مَلِک، والی، پادشاه و فرمان‌ده [۱۳] مأخوذ از عنوانی است که احتمالاً تواریخ و مردم محلی و مریدان به دلیل جایگاه شاخص تقی‌الدّین محمّد به او اطلاق کرده‌اند. البته، گمان می‌رود «سلطان» و «شاه» القابی بوده که در سازمان دادائیه برای سرسلسله و قطب استفاده می‌شده است چراکه در تمامی تواریخ محلی، هنگام نام بردن شخص جزء جدایی‌ناپذیر نام او استفاده بوده است[۱۴]؛ عناوینی که برای حاکمان و فرمانروایان سیاسی کاربرد داشته و گویی مریدان و پیروان در عالم عرفان و دین، با کاربرد این القاب، جایگاه حکمرانی مشابه برای آنان قائل می‌شده‌اند. نمونه‌ی دیگر این اتفاق، کاربرد این القاب برای محمود فرزند تقي‌الدّين محمّد است كه یکی از مقتدرترین اقطاب این سازمان پس از شیخ دادا به شمار آمده و با انتخاب شخص او، نفوذ و قدرت و ثروت دادائیه فزونی می‌یابد. از او در تواریخ محلی، با ترکیب «سلطان حاجی محمود شاه»[۱۵] و «سرکار حضرت ولایت مرتبت کرامت منقبت سلطان‌المحققین سلطان حاجی نجم‌الدین محمودشاه»[۱۶] نام‌برده شده است و مجموعه‌ی باقی‌مانده از وی در قریه‌ی بُندَرآباد منطقه‌ی رُستاق یزد امروزه با نام‌های «خانقاه سلطان محمود» و «سلطان بُندَرآباد» معروف است.

[این یادداشت ادامه دارد]
🔻

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:05


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)
[ص ۳ از ۶]

🔺یزد در قرون میانی اسلامی، به سبب علل مختلف که یکی از تأثیرگذارترین آن‌ها مسامحه هنگام مواجهه با مغول و دوری از کانون‌های درگیری در پهنه‌ی سرزمین است[۴]، منطقه‌ای است که از شرایطی مساعد و آرامش برخوردار است و به‌تبع، هنر و معماری آن نیز یکی از دوره‌های رونق و شکوفایی خود را پشت سر می‌گذارد. همین بستر در ترکیب با علل دیگر، ازجمله بدل شدن خانقاه به ملجأ و پناه ماحصل دگرگونی‌های بنیادین زندگی اجتماعی – اقتصادی مردم ناشی از حمله‌ی مغول و احترام حاکمان محلی به متصوفه و مشایخ آن‌ها[۵]، سبب می‌شود یزد به یکی از پایگاه‌های قوی صوفیه در ایران بدل شده و ساختارهای معماری مختلفی به‌صورت تک بنا یا مجموعه در پاسخ درون آن ایجاد شود. مجموعه‌ی «سلطان شیخداد» منتسب به شیخ تقی‌الدّین دادا محمّد، عارف نامی در قرن ۷ ه.ق و سرسلسله‌ی سازمان تصوف «دادائیه»[۶] در محله‌ی تاریخی شیخداد شهر یزد، یکی از مهم‌ترین بازماندگان ابنیه‌ی متصوفه است که اگرچه اهمیت آن به‌ویژه در مطالعات میراث تصوف در ایران قرون میانی دوره‌ی اسلامی و یزد انکارناشدنی است، تا امروز پژوهشی مدوّن و منسجم پیرامون آن نشده و تنها چند اثر مستندنگارانه‌ی پراکنده‌ی کوتاه درباره‌اش کارشده است؛ مکتوباتی که سهم تاریخ معماری از آن‌ها اندک است و برخی خوشبختانه، در کنار مطالعات میدانی، پایه و اساس اسنادی (کتابخانه‌ای) تاریخی داشته و شماری متأسفانه، از این خصیصه محروم بوده و با روایاتی پرشاخ و برگ و بعضاً اشتباه همراه شده است. برای پاسخ به این مشکل، آنچه به نظر نگارندگان برای تحقیق در راستای شناخت درست این مجموعه و روایت تاریخ معماری آن، ضروری می‌نماید، وجود یک نگاه محلی توأمان با دید ملی با توجه به نسبت تصوف یزد در قرون میانی اسلامی با سرزمین و جایگاه شخص تقی‌الدّین دادا محمّد و میراث او سازمان دادائیه است که می‌توان آن را به دو بخش تقسیم کرد: نخست، آشنایی با شخصیت، زندگانی و جایگاه شیخ تقی‌الدّین دادا و جریان و سازمان تصوف تأسیس‌شده توسط وی و دوّم، خوانش تاریخی و خوانش معماری از مجموعه‌ی باقی‌مانده‌ی امروزی و متعلقاتش و سیر تغییرات کالبدی آن در ادوار مختلف از خلال شواهد مادی و متون تاریخی برجای‌مانده. شناختی که پیش‌شرط هرگونه غور بیشتر بر مجموعه و ارائه‌ی تحلیل در جنبه‌های مختلف است. ازاین‌رو، در سلسله نوشتار پیش رو با نخ تسبیح تاریخ معماری مجموعه‌ی سلطان شیخداد و اکنون یادداشت اوّل آن، داده‌ها و تحلیل‌هایی نو در راستای پاسخ به دو بخش موردنیاز برای شناخت، به اشتراک گذاشته می‌شود که درنهایت آنچه حاصل می‌شود، روایتی مستندنگارانه از بناست. روایتی که چون هر پژوهش دیگری، محتاج ادامه توسط آیندگان و تصحیح خطاهایش و تکمیل یافته‌هایش است.🔻

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:04


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)
[ص ۲ از ۶]

🔺تصوف با تاریخ، فرهنگ و جامعه‌ی ایران، از گذشته‌ی دور تا امروز، پیوندی عمیق و ناگسستنی دارد؛ بااین‌حال، نگاه‌های ایدئولوژیک و فشارهای بیرونی عقاید غالب در ادوار مختلف به‌ویژه از دوره‌ی صفویه به بعد و سرکوب شدید متصوفه و ویرانی گسترده‌ی خانقاه توسط حاکمان و عمال آن‌ها و پی‌آیند این مسئله، کم بودن آثار و محدودیت دسترسی به شواهد باقی‌مانده، سبب شده تا پژوهش درباره‌ی آن و میراث برجای‌مانده با دشواری همراه باشد. باوجود ادامه‌دار بودن این فضای فکری، خوشبختانه فعالیت‌های تحقیقی متمرکز و نگارش مکتوباتی درباره‌ی تصوف از یک قرن پیش کم‌وبیش به جریان افتاده امّا دراین‌بین، سهم تاریخ معماری بسیار اندک و ناچیز بوده است. اگر امروزه، برخی ابنیه و کاربری‌های معماری ایرانی خاستگاه‌ها و سیر تحولشان برای ما مشخص و آثاری از آن‌ها برای مطالعه و صحت‌سنجی خط‌‌وربط‌های عنوان‌شده و ادامه‌ی پژوهش‌های پیشینیان در دسترس است، از خانقاه و میراث باقی‌مانده از تصوف به سبب تخریبشان یا تغییر کاربری‌شان ماحصل مخالفت‌های اعتقادی یا از میان رفتن فِرَق صوفیه، شواهدی کافی در دسترس نیست و مطالعاتی دقیق نیز در میان اسناد و متون کهن و تواریخ موجود انجام نگرفته که بتوان حتی صرف حدس، خاستگاه‌ها، الگوها و معماری آن‌ها را ترسیم و تاریخ‎‌نگاری کرد. این مسئله، همچنین سبب گشته تا اندک گمان‌ها و یافته‌ها درباره‌ی خانقاه، منظور کالبد و نه نهاد خانقاه[۲]، با ملاحظات و نقصان‌ها و مثال‌های نقض متعدد همراه باشد یا خانقاه در دسته‌بندی‌های اشتباه برای مثال، ذکر به‌عنوان گونه‌ای از مدرسه[۳]، جای‌داده شود؛ درحالی‌که به استناد همین اطلاعات محدود در دسترس، می‌دانیم خانقاه در ادوار مختلف، فضایی چند عملکردی است که در کنار جایگاه مذهبی‌اش بسته به شرایط، نقش آموزشی، اجتماعی، اقتصادی و اقامتی آن پررنگ می‌شود و نهادش کالبدهای گوناگونی را اختیار می‌کرده، از خود کالبد خانقاه و اقامتگاه بین‌راهی و رباط گرفته تا مجموعه‌ای عبادی و آموزشی در شهر کارکرد داشته است. چه‌بسا تحقیق درباره‌ی میراث برجاي‌مانده از تصوف،‌ خاستگاه و فرایند تکوین شماري از ابنيه و كاربري‌های معماری ایرانی را تغيير داده و در دل خانقاه و ابنیه‌ی مرتبط به آن، جاي دهد. از ميان انگشت‌شمار پژوهش‌های حول محور تاریخ معماری در مطالعات تصوف، کتاب معماری خانقاه در خراسان سده‌ی پنجم (۱۴۰۲ ه.ش) نوشته‌ی مهرداد قیومی بیدهندی و سینا سلطانی و مقالات تألیفی‌شان، آثاری قابل و شایان مطالعه است؛ بااین‌حال، چنانکه خود مؤلفان نیز به‌جد اشاره‌کرده‌اند، اگرچه این نوشته‌ها فتح بابی درباره‌ی معماری خانقاه و ابنیه‌ی متصوفه است امّا متمرکز بر ایران در قرون متقدم اسلامی و به‌طور خاص پهنه‌ی خراسان است و یافته‌های آن، قابل‌تعمیم نیست. تعمیم به دیگر زمینه‌های جغرافیایی نظیر اصفهان و یزد که در ادوار، خود یکی از مهم‌ترین خاستگاه‌ها و محل رونق تصوف در ایران بوده‌اند امّا روایت آن‌ها و ماتقدمشان در ایران پیش از اسلام و ماتأخرشان در ایران دوره‌ی اسلامی برای ما ناگفته است؛ روایتی که با پژوهش درباره‌ی زمینه‌های جغرافیایی و دوره‌های تاریخی مختلف، نظام‌مند خواهد شد و می‌تواند سرآغاز بحث شده و فرضیاتی قابل‌گفت‌وگو، در اختیار گذارد.🔻

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

31 Oct, 08:04


✏️بحث‌هایی نو درباره‌ی میراث تصوف یزد و مجموعه‌ی سلطان شیخداد
۱ـ آشنایی با مجموعه و زندگی‌نامه‌ی تقی‌الدّین دادا محمّد معروف به «شیخ دادا» (بخش اول)

وحید آقایی، محمدحسین دهقانی

پیشگفتار
مطالب این یادداشت و نوشته‌های بعدی آن در قالب یک سلسله نوشتار درباره‌ی مجموعه‌ی سلطان شیخداد یزد، بخشی از یافته‌های پژوهش مفصلی پیرامون این موضوع است که با حمایت مادی و معنوی بخش پژوهش و آموزش دفتر مطالعات و طراحی گروه احیاء، مرمت و معماری خانه تراب (شرکت گنبد دوار خانه تراب با شناسه‌ی ملّی ۱۴۰۰۷۴۰۵۳۹۴) و به پیشنهاد گروه مردم‌نهاد به‌اضافه و جمع مستقل دغدغه‌مندان داوطلب حفاظت و احیاء مجموعه‌ی سلطان شیخداد یزد در ادامه‌ی تحقیقات پیشین کارگروه مطالعاتی کارگاه مشارکتی خوانش جداره‌ی تاریخی شیخداد برگزارشده در تابستان سال ۱۴۰۱ ه.ش، توسط نگارندگان به‌عنوان اعضای جمع مستقل دغدغه‌مند و کارکنان شرکت مذکور، انجام‌گرفته است. داده‌های حاصل از این پژوهش و تحلیل‌های انجام‌شده بر روی آن‌ها، زمینه‌ساز شناخت و مداقه‌ی دوباره‌ی بر پیشینه‌ی تاریخی مجموعه، بانیان و شبکه‌ی عوامل شکل‌دهنده و ساختار معماری و سیر تغییرات کالبدی آن گشت و به‌تبع این اتفاق، شناسایی بخشی دست‌نخورده در مجموعه از بدو تأسیس در قرن ۷ ه.ق را که تا سال جاری میان مردم محلی و هیئت امناء «انباری» نامیده می‌شد، مدتی طولانی درب آن بسته و محل قرارگیری لوازم و وسایل اضافی مجموعه بود و حتی در نقشه‌ها و مدارک فنی در دسترس از مجموعه تا اکنون، برداشت و مستندنگاری نشده بود، به همراه داشت. یافته‌هایی که در کنار مطالعات پیشینیان و ماحصل فعالیت‌ دیگر اعضاء، منجر به برنامه‌ریزی برای باستان‌شناسی، حفاظت و احیاء مجموعه با تمرکز بر اتاق معروف به «انباری» و دیگر ساختارهای معماری مدفون در زیرزمین حدس‌زده‌شده بر اساس متون تاریخی شد و در گام اوّل، مبنای خوانش تاریخی طرح پژوهشی باستان‌شناسی بخش معروف به انباری با عنوان «گمانه‌زنی به‌منظور پاسخگویی به استعلام خوانا سازی بقایای معماری و ارائه‌ی طرح حفاظت و مرمت بقعه‌ی سلطان شیخداد یزد» تحت سرپرستی محمدحسین عزیزی خرانقی، باستان‌شناس و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران، با ‌کارفرمایی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد، همکاری جمع مستقل دغدغه‌مندان داوطلب و گروه به‌اضافه و مشارکت و حمایت هیئت‌امنای مجموعه، اهالی محلی و نهادهای خصوصی و غیرانتفاعی، قرار گرفت.[۱] رخدادی شایان توجه در عرصه‌ی ملّی و بین‌المللی که هم مثالی از به منصه‌ی ظهور رسیدن فعالیتی میان‌رشته‌ای بین متخصصان و پژوهشی با بهره‌گیری توأمان و هم‌زمان از مطالعات اسنادی (کتابخانه‌ای) و مطالعات میدانی اعم از فعالیت‌های باستان‌شناسی و خوانش معماری است که مجموعه را چنان آزمایشگاه تاریخی‌ای زنده در مقیاس شهر بدل کرده است و هم نمونه‌ای قابل از کنار هم قرار گرفتن گروه‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف برای حفاظت از میراث فرهنگی سرزمین ایران و اقدامی تیمی و مشارکتی به‌صورت داوطلبانه است که می‌تواند برای دیگر فعالیت‌ها و در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، چه برای حال و چه آینده، الگو باشد.🔻

#یادداشت #وحید_آقایی #محمدحسین_دهقانی
@asmaaneh

آسمانه

30 Oct, 13:49


📖 ۳۲. تاریخ هنر چون تاریخ فرهنگی: پروژه‌های واربورک  [ص ۲ از ۲]

▫️فهرست کتاب
Introduction to the Series
The Entry of the ldealizig
Classical Style in the Painting of Early Renaissance
Warburg Century Notion of Pagan Revival
Aby Warburg and the Cultural Historian Karl Lamprecht
Making a Reception for Warburg: Fritz Saxl and Warburgʼs book
Heidnnisch-antike Weissagung in Wort und Bild zu Luthers Zeiten
Mimesis and Allegory: On Aby Waburg and Walter Benjamin
Urania redux: A View of Aby Waburgs Writings on Astrology and Art
"Serious Issues": The Last Plates of warburgʼs Picture Atlas Mnemosyne
Aby Warburg and the Florentine
Intermedi of 1859: Extending the Boundaries of Art History
Warburgʼs "Method"

▫️ترجمه‌ی فهرست کتاب

ورود شیوه‌ی کمال‌گرایانه‌ی کلاسیک به نقاشی اوایل دوره‌ی رنسانس، ایبی واربورک
سخنرانی مراسم صدمین سال تولد واربورک، ارنست گومبریش
مفهوم قرن نوزدهمی احیای غیردینی، ارنست گومبریش
ایبی واربورک و مورخ فرهنگی کارل لامپرشت، کَترین براش
در استقبال از واربورک: فریتس سکسل و کتاب اختربینی غیر دینی به زبان کلمه و تصویر در دوره‌ی لوتر نوشته‌ی واربورک، دوروتئا مک‌یوئان
تقلید و تمثیل: درباره‌ی ایبی واربورک و والتر بنیامین، مَتیو رَمپِلی
اورانیا ردوکس : نگاهی به نوشته‌های ایبی واربورک درباره‌ی اخترشناسی و هنر، کریستن لیپینکات
«مسائل جدی»: لوحه‌های آخر اطلس عکس نموسین از واربورک، شارلُت اسکُئِل‌ـ گلس
ایبی واربورک و اینترمدی فلورانسی در ۱۸۵۹: گسترش مرزهای تاریخ هنر، پگ کاتریتسکی
«روش» واربورک، ریچارد وودفیلد

▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.

▪️برای مشاهده‌ی مشخصات و بخشی از کتاب تاریخ هنر چون تاریخ فرهنگی: پروژه‌های واربورک به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.google.com.br/books/edition/Art_History_as_Cultural_History/WM1QAwAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&printsec=frontcover

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

30 Oct, 13:49


📖 ۳۲. تاریخ هنر چون تاریخ فرهنگی: پروژه‌های واربورک
(پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر)

▫️مشخصات کتاب
Woodfield, Richard. (2001). Art History as Cultural History: Warburg's Projects. London: Routledge, 293 pages.
وودفیلد، ریچارد. تاریخ هنر چون تاریخ فرهنگی: پروژه‌های واربورک.

▫️بررسی کتاب
این کتاب مجموعه مقالاتی است که ریچارد وودفیلد، استاد پژوهشی دانشکده‌ی هنر و طراحی دانشگاه ناتینگهام انگلستان، درباره‌ی افکار و آثار ایبی واربورک گردآورده است. ایبی واربورک (۱۸۶۶- ۱۹۲۹)، از مورخان فرهنگی اوایل سده‌ی بیستم است. هرچند نوشته‌های او کمتر درباره‌ی هنر و بیشتر معطوف به روان‌شناسی فرهنگی است؛ شیوه‌ی او در بررسی آثار هنری، به‌ویژه آثار تصویری، در گروهی از مورخان هنر، از جمله ارنست گومبریش (گامبریچ) و ادگار ویند بسیار مؤثر بوده است. با آنکه ایبی واربورک در تاریخ‌نگاشت هنر شخصیتی مهم است، تا کنون کمتر چیزی از او یا درباره‌ی او و نقش و اهمیتش در این حوزه منتشر شده است. هدف گردآورنده‌ی کتاب جبران این کمبود است.
کتاب مجموعه‌ای است از ده مقاله، که با مقاله‌ای مهم از خود واربورک درباره‌ی سبک تصویرگری در دوره‌ی رنسانس و مقایسه‌ی آن با سبک کلاسیک از طریق بررسی دو نمونه‌ی هنری و تأثیر این سبک در هنر رُنسانس آغاز می‌شود. همه‌ی مباحثی که در کتاب مطرح شده است درباره‌ی تاریخ هنر نیست. سه مقاله (مقالات دوم، چهارم، پنجم و ششم) مشخصاً درباره‌ی سیر فکری واربورک و تبادلات فکری او با اندیشمندان هم‌عصر و همکارانش است. دو مقاله (مقاله‌های هفتم و هشتم) به معرفی و بررسی دو پروژه‌ی منتشرنشده از او می‌پردازد: یکی بررسی و تحلیل نشانه‌شناختی تصاویر تاریخی مربوط به اختربینی است؛ دیگری اطلس عکس نموسین، که مجموعه اسناد تصویری‌ای است که واربورک گرد آورده بود و با مرگش نیمه‌کاره ماند.
مقاله‌ی سوم با این پرسش آغاز می‌شود که «زندگی پس از مرگ» در مورد آثار هنری تاریخی چه معنایی دارد. سپس گومبریش، با توجه به آراء واربورک، به بررسی تأثیر آثار هر دوره در هنر دوره‌های بعد از خود می‌پردازد. مقاله‌ی نهم درباره‌ی تصاویری است ترسیم شده از مراسم جشن اینترمدی در دربار فلورانس اواخر سده‌ی نوزدهم، که واربورک با بررسی آنها در مقام تصاویری تاریخی سعی در فهم این جشن‌ها و اهمیت آنها از دیدگاه تاریخ هنر کرده است. سخن مقاله این است که این شیوه‌ی پرداختن به تصاویر تاریخی تا آن زمان میان مورخان هنر وجود نداشته است. مقاله‌ی آخر از گردآورنده‌ی کتاب است؛ و در آن، کوشیده است از خلال مکتوبات و مکاتبات واربورک، روش پژوهش او درباره‌ی آثار هنری را از زبان خود او عرضه کند.
واربورک در خصوص تاریخ هنر دو موضوع اصلی مطرح کرده است: یکی اینکه نشانه‌های به‌کاررفته در تصاویر هر دوره صبغه‌ای تاریخی دارد. مثلاً در رساله‌ی دکتری‌اش ــ درباره‌ی آثار بوتیچلّی، نقاش و مجسمه‌ساز اوایل دوره‌ی رنسانس ــ می‌گوید حالت‌ بدن‌های متحرک در آثار او برگرفته از حالات بدن در آثار عصر کلاسیک (دوره‌ی بی‌دینی) است. از این جهت، بررسی نشانه‌شناختی آثار هنری می‌تواند در شناخت سیاق فکری و فرهنگی آن آثار اهمیت داشته باشد. واربورک معتقد است در بررسی آثار هنری باید هم‌زمان از چشم مورخ و روان‌شناس و ریشه‌شناس و نشانه‌شناس به آنها نگریست. دومین حوزه‌ی کار واربورک توجه به ایماژهای بصری در مقام مدارک تاریخی است. پیش از او، مورخان هنرْ تصاویر تاریخی را صرفاً به منظور شناخت شیوه‌ی کار هنرمند یا ارزش زیبایی‌شناختی اثر تحلیل و بررسی می‌کردند و به اطلاعات قابل فهم از درون آنها کم‌توجه بودند.
فایده‌ی این کتاب فقط آشنایی با واربورک و اندیشه‌ها و کارهای او نیست؛ بلکه در خلال آن پای دیگر متفکران تاریخ هنر و برخی از موضوعات مهم این رشته نیز به میان می‌آید. با این حال، این کتاب را نمی‌توان در صدر کتاب‌هایی شمرد که خواندنشان برای محققان تاریخ معماری و هنر در ایران مفید و مهم است.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

30 Oct, 07:36


📢دانشگاه تهران با همکاری دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار می‌کند:
کارگاه نگاهی دوباره به کرمان؛ بازخوانی تحولات معماری و شهرسازی بخش تاریخی شهر کرمان در دوره‌ی معاصر

🔹تاریخ برگزاری بخش نظری: ۲۲ تا ۲۴ آبان به‌صورت برخط
🔹تاریخ برگزاری بخش عملی: ۳۰ آبان تا ۳ آذر در شهر کرمان

🔹برای ثبت‌نام به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://app.epoll.ir/50355700

🔹برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://t.me/kermanworkshop1

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

29 Oct, 14:54


🎙 پای درس استاد پیرنیا: دوره‌ی اول شیوه‌ی آذری
ستاره صابری‌نژاد

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

29 Oct, 14:51


🎙 پای درس استاد پیرنیا: دوره‌ی اول شیوه‌ی آذری
ستاره صابری‌نژاد

یکی دیگر از شیوه‌های هنر و معماری ایران شیوه‌ آذری است که در آذربایجان پا گرفت. این شیوه دو دوره دارد: دوره‌ی اول از زمان هولاکوخان تا زمان حمله‌ی تیمور و دیگری از زمان تیمور تا ابتدای دوره‌ی صفویه. در زمان حکومت هولاکوخان با تدبیر خواجه نصیرالدین طوسی مراغه پایتخت ایلخانان مغول شد. او با ساخت بناهایی مانند رصدخانه و کتابخانه و همچنین دعوت هنرمندان از سایر نقاط ایران فرهنگی به مراغه در جهت آشنایی مغولان با بناهای مهم شهری تلاش کرد. با کشته شدن هنرمندان بزرگ در زمان حمله‌ی مغول بسیاری از مبانی اجرای اصولی بناها از بین رفت. مثلاً چفد پنج‌اوهفت را تصور می‌کردند از تناسب بین اعداد پنج و هفت شکل گرفته است؛ در صورتی که این چفد را از تقاطع دو بیضی می‌سازند و نامش ارتباطی با اعداد پنج و هفت ندارد. پنج به معنی پنجره و سوراخ است و اوهفتن به معنی پوشش. بنابراین چفد پنج‌اوهفت به معنی پوشش یک جای تهی است که یکی از محکم‌ترین پوشش‌ها بود. در دوره‌ی اول شیوه‌ی آذری به‌دلیل تخریب‌های گسترده‌ی مغولان در شهرهای مختلف، معماران و هنرمندان شروع به تعمیر و بازسازی بناهای تخریب‌شده کردند؛ مانند بناهای تخریب‌شده در تخت سلیمان و آتشکده‌ی آذرگشنسب. در آتشکده آذرگشنسب، تالار خسرو را کاشی‌کاری کردند و برخی بناها در اطراف دریاچه‌ی آن ساختند. در تبریز نیز شنب غازان‌خان، شنب به معنی گنبد، را ساختند. همچنین در اطراف تبریز ارسن یا رَبع رشیدی را خواجه رشیدالدین فضل‌الله وزیر ساخت. ربع یعنی محله و شهرک. این مجموعه تعداد زیادی مدرسه و بازار داشت که متأسفانه به غیر از دیوارش چیزی از آن باقی نمانده است. به‌دلیل عدم فرصت کافی برای ساخت بناها در دوره‌ی اول شیوهٔ آذری از مصالح بی‌کیفیت و ارزان قیمت مانند خشت و سنگ لاشه یا مصالح به‌جای‌مانده از بناهای تخریب‌شده استفاده کردند. همچنین در ساخت روکار بنا، آمود می‌کردند؛ به‌طوری که ابتدا بنا را می‌ساختند سپس از کاشی و سفال یا ترکیب این دو که به آن مُعَقلی می‌گفتند بنا را از داخل و خارج روکش می‌کردند. در صورتی که تا قبل از این دوره روکار بنا هم‌زمان با سازه‌ی بنا ساخته می‌شد و انسجام بیشتری میان سازه و روکار بنا به وجود می‌آمد.

#پیرنیا #ستاره_صابری‌نژاد #صداهای_آسمانه
@asmaaneh

آسمانه

29 Oct, 06:42


📢هفتصد و هفتاد و هفتمین شب از شب‌های بخارا: شب کاروانسراهای ایران

در معماری ایرانی، کاروانسراها به‌ویژه در امتداد شبکه‌ی ارتباطی و اطراف شهرهای اصلی موقعیت منحصربه‌فردی دارند. ایران در طول تاریخ به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و همچنین راه‌های ارتباطی متعددش، کریدور اصلی ارتباط غرب به شرق جهان بوده و در واقع کاروانسراها مکمل راه‌های فلات ایران محسوب می‌شدند.
کاروانسرای ایرانی پیامد تداوم بی‌وقفه‌ی سنت معماری ایرانی در طول هزاره‌ها بسته به نیازها و ضرورت‌هاست. شکل‌گیری، تغییر و توسعه‌ی آن در دوره‌های مختلف به شرایط اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و سیاسی بستگی داشت. امنیت راه، آسایش تجار، مسافران و زائران در هزاره‌های گذشته، توجه به موارد فوق را به عنوان یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای بشر ثابت می‌کند.

🔹زمان: چهارشنبه، نهم آبان‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷
🔹مکان: میدان امام خمینی، خیابان امام خمینی، نرسیده به خیابان سی تیر، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سالن خلیج فارس
https://t.me/bukharamag/9882

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

27 Oct, 10:42


🎥 ابعاد خشت در مسجد فهرج
محیا توران‌پور

یکی از پرسش‌های پربسامد از معماری گذشته ایران پرسش از اندازه و نظام تعیین‌کننده‌ی آن در بناهاست. این مقوله چه در طرح ذهنی معمار و چه در پیاده‌سازی و ساخت بنا بسیار اهمیت داشته و شواهد آن به وفور در منابع تاریخی و اسناد دست اول موجود است؛ جزئیات و تزیینات به‌کاررفته در معماری چون خوشنویسی‌ها، نقش‌ها و گره‌های هندسی شاهدی بر اهمیت اعداد در معماری ابنیه گذشته است. با نگاهی به برخی منابع- مانند کتاب ظفرنامه‌ی یزدی و یا طومارهای میرزا اکبر در دوره‌ی قاجاریه -‌ به نظر می‌رسد اهمیت اندازه برای ساخت بناها از کوچکترین جز تا بزرگترین آن مورد توجه بوده است. آجر و خشت، به‌مثابه‌ی یکی از کوچکترین عناصر بنا، متأثر از دستگاه اندازه است.
در این بین، با بررسی آجر و یا خشت‌‌هایی که در بناهای ساخته‌شده در دوران بعد از اسلام یافت می‌شود و قدمتی در حدود سده‌ی اول تا چهارم هجری را با حفظ اصالت بنا دارد برآن شدیم تا در باب مقوله ابعاد و اندازه در مصالح صحبت کنیم. در اولین برداشت از این مطالعات، مسجد جامع فهرج بررسی شد.
مسجد جامع فهرج بنایی است متعلق به سده‌های اولیه بعد از ورود اسلام به ایران. مسجدی است شبستانی (بومسلمی) با میان‌سرایی به شکل مربع مستطیل و طاق‌هایی  آهنگ. معماری این بنا متناظر با سبک معماری ساسانی بوده و می‌توان شواهد مختلفی را مبنی بر این ادعا ملاحظه نمود؛ نوع طاق‌ها، بلندای آن‌ها، کاربست تزیینات ساده  و شکنجی و همچنین اندازه و ابعاد خشت‌های به‌کاررفته در ساخت این بنا شباهت شیوه معماری صدر اسلام به معماری ساسانی را می‌نمایاند.
از موارد مهم در شناخت آثار و بناهای یک دوره، ساخت‌مایه و طریقه‌ی به‌کارگیری آن‌ها در بنا است. از این‌رو شناخت اندازه‌های مهمی چون اندازه خشت‌ها و آجرها راه‌گشا است.
در این فیلم، که در شانزدهم شهریور ۱۴۰۳ ضبط شده است، معمار سنتی بنای موردنظر، آقای سید احمد حسینی، از اصالت خشت‌های گوشه‌ای از بنا و ابعاد اصلی آن‌ می‌گوید.

#آسمانه #محیا_توران‌پور #یادداشت_دانشجویان
@asmaaneh

آسمانه

27 Oct, 10:41


🎥 ابعاد خشت در مسجد فهرج
محیا توران‌پور

#آسمانه #محیا_توران‌پور #یادداشت_دانشجویان
@asmaaneh

آسمانه

27 Oct, 05:24


📢 از مجموعه سخنرانی‌های مجازی تاریخ هنر اسلامی (VIAHSS): دگرگونی میدان‌ها در تهران قاجاری؛ مطالعه‌ای بر تحولات شهری و اجتماعی
The Evolution of Squares in Qajar Tehran: A Study of Urban and Social Changes

🔹سخنران: مهنام نجفی

🔹تاریخ برگزاری: ۲۹ اکتبر ۲۰۲۴ | ۸ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۰ به وقت تهران

🔹برای حضور در این سخنرانی، به پیوند زیر مراجعه و ثبت نام کنید:
https://wellesley.zoom.us/meeting/register/tJMtcOCqqTMjH9TWuBccZZmKieguWsODq4_q
🔹همچنین می‌توانید برخی از سخنرانی‌های پیشین تاریخ هنر اسلامی را در اینجا بیابید:
https://vimeo.com/viahss

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

26 Oct, 13:33


📢نخستین نشست از نشست‌های ماهیانه‌ی مردم‌نامه: تاریخ معماری مردم

🔸برگزارکننده: فصلنامه‌ی مردم‌نامه با همکاری مؤسسه‌ی اکنون و مدرسه‌ی نوروزگان

🔸گفت‌وگو با مهرداد قیومی بیدهندی

🔸با حضور داریوش رحمانیان

🔹زمان: سه‌شنبه، ۸ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۲۰

🔹برای حضور در این نشست به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://gap.nowruzgan.com/rooms/qlr-fst-hg9-vt4/join

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

25 Oct, 14:20


📝واژه‌ی هفته: master builder
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️master builder 1
▫️ استادکار

ـ تعریف: کسی که در یکی از پیشه‌های ساختمانی، مانند گچ‌کاری یا کاشی‌کاری، به مرتبه‌ی استادی رسیده باشد

ـ مثال کاربرد واژه در جمله: اصطلاح استادکار معمولاً درباره‌ی عوامل معماری سنّتی به‌کار می‌رود.

▪️master builder 2
▫️ سربنّا / معمار

- تعریف: استادکار بنّایی؛ بنّایی ماهر و باتجربه که بنّایان دیگر زیر دست او کار می‌کنند

- مثال کاربرد واژه در جمله: اصطلاح سربنّا معمولاً درباره‌ی عوامل معماری سنّتی به‌کار می‌رود.

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/27996

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

25 Oct, 09:01


📢مرکز اسناد دانشکده‌ی معماری و شهرسازی و
مرکز مستندنگاری، مطالعات معماری و مرمت دانشگاه شهید بهشتی با همکاری انجمن‌های علمی مرمت و مطالعات معماری ایران برگزار می‌کند: بررسی معماری قلعه‌ی صدری قم بر اساس خوانش اسناد تاریخی


🔸مهمانان:
حسین راعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
محسن بیگلری، کارشناسی ارشد مرمت  از دانشگاه شهید بهشتی

🔸میزبان: حمیدرضا جیحانی
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

🔹زمان: دوشنبه ۷ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷ تا ۱۹
🔹مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن بخش دکتری

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

25 Oct, 04:21


📢انجمن علمی معماری منظر با همکاری شرکت متن آویس برگزار می‌کند:
نشست ششم باغ‌خوانی؛ ورسایِ لوئی چهاردهم
بخش دوم: بیشه‌ها


🔹گفت‌وگوی کیوان جورابچی و کاوه رشیدزاده

🔹زمان: یکشنبه، ۶ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۰۰
🔹مکان: دانشگاه شهیدبهشتی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، سالن شهید دلبری

🔹لینک شرکت به صورت مجازی:
https://www.skyroom.online/ch/matnavis/versailles-the-maximums

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

24 Oct, 15:31


📢فراخوان ارسال پیشنهاده برای نشست‌ها و میزگردهای گردهمایی شبکه‌ی اروپایی تاریخ معماری
🔸زمان برگزاری گردهمایی: ژانویه ۲۰۲۶
🔸مهلت ارسال پیشنهاده: ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ | ۲۸ دی ۱۴۰۳

Session and Roundtable Proposals, EAHN 2026

The European Architectural History Network is delighted to announce that its next biannual meeting will take place at the Aarhus University Campus, 17-21 June 2026.

The call is open to research that delves into unexplored or underexplored periods, geographies, buildings, architects, and texts. Conversely, we also seek to reexamine established architectural themes from unconventional perspectives, highlighting voices and contributors that have historically been marginalized. By inviting these diverse perspectives, the meeting aims to enrich the discourse of architectural history and push the boundaries of the field.

We seek thematic proposals in two basic formats: approximately 25 parallel ‘Sessions’ and a limited number of ‘Roundtables’ focused on pressing issues in the field.

A session should consist of 4-5 paper presentations, with time allocated for discussion and questions at the end. Session proposals do not need to include a list of speakers, as all sessions will be open to applicants through the general call for papers (once the final selection of sessions is made).

A roundtable, on the other hand, should involve a discussion among 3-5 speakers on topics of particular urgency or contemporary relevance. Roundtables should aim to engage the audience in active participation. Proposals for roundtables must include a tentative list of speakers, as they will not be part of the general call for papers. It should be noted that only a limited number of roundtable proposals will be selected by the conference's scientific committee.

Sessions and Roundtables may be chaired by more than one person.

🔸برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوندهای زیر مراجعه کنید:
https://arthist.net/archive/42972
https://konferencer.au.dk/eahn26

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 14:14


📖 ۳۱. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری [ص ۵ از ۵]

▫️فهرست کتاب
Preface and Acknowledgements
Introduction, Frank Salmon
1. Henry-Russell Hitchcock and john Summerson: Personal Memories by an Acolyte, john Harris
2. Talk from the Table: Mosette Broderick
3. Sir John Summerson as Curator of Sir john Soane’s Museum, Margaret Richardson
4. Curating History, Exhibiting Ideas: Henry-Russell Hitchcock and Architecture Exhibition Practice at the MoMA, Nina Stritzler-Levine
5. A Very Personal Renaissance, Christy Anderson
6. Artisan Mannerism: Seventeenth-Century Rhetorical Alternatives to Sir john Summerson’s Formalist Approach, Caroline Van Eck
7. Sir John Summerson and the Problem of Palladianism, Giles Worsley
8. Mind the Gap: Rewriting Sir John Summerson’s American Architectural History, Marlene Elizabeth Heck
9. Hitchcock, Summerson and Glasgow, Gavin Stamp
10. An Open Space at the Constricted Centre of the City: Summerson and the Artificial Inflation of Victorian Values, Michela Rosso
11. A Thirty-Year Project: Henry-Russell Hitchcockʼs Architecture: Nineteenth and Twentieth Centuries, Paolo Scrivano
12. Romantic Modernity in the I930s. Henry-Russell Hitchcockʼs Architecture: Twentieth and Nineteenth Centuries?, Barry Bergdoll
13. John Summerson and Romanticism, Alan Powers
14. Hitchcock and Harvard: The Historical Context of Formalist Aesthetics, Marie Frank
15. Henry-Russell Hitchcock and Dutch Architecture, Helen Searing
16. John Summerson and the View from the Outside, Neil Jackson
17. Genius and Bureaucracy: Hitchcock, Summerson and Post-War Modern Architecture, Philip Goad
18. High Hopes and Universal Disappointment: Reyner Banham and Henry-Russell Hitchcock, Nigel Whiteley
19. Celebrating the Centenaries of Summerson and Hitchcock: Finding a Historiography for the Architect-Historian, Helene Lipstadt
Notes on Contributors
Index

▫️ترجمه‌ی فهرست کتاب

سرآغاز و قدردانی
پیش‌گفتار، فرنک سلمن
۱. هنری راسل هیچکاک و جان سامرسن: خاطرات شخصی یکی از شاگردان، جان هریس
۲. خاطراتی از دفترکار، موزت برادریک
۳. سر جان سامرسن در کسوت سرپرستی موزه‌ی سر جان سون، مارگریت ریچردسن
۴. مسئول تاریخ و نمایش آرمان‌ها: هنری راسل هیچکاک و تجربه‌ی نمایشگاه معماری در ام.اُ.ام.اِی، نینا استریتلر لوین
۵. رنسانسی کاملاً شخصی، کریستی اندرسن
۶. شیوه‌ی صنعتگری: بلاغت قرن هفدهم، رویکرد فرمالیستی سر جان سامرسن، کرولاین ون اِک
۷. سر جان سامرسن و مسئله‌ی پالادیانیسم، جایلز ورسلی
۸. توجه به کمبود: بازنویسی تاریخ معماری امریکای سر جان سامرسن، مارلین الیزابت هِک
۹. هیچکاک، سامرسن و گلاسکو، گوین استمپ
۱۰. فضای باز در فضای محدود مرکز شهر: سامرسن و بزرگ‌نمایی تصنعی ارزش‌های ویکتوریایی، میکلا روسّو
۱۱. طرحی سی‌ساله؛ معماری: سده‌های نوزدهم و بیستم هنری راسل هیچکاک، پائولو اسکریوانو
۱۲. مدرنیته‌ی رمانتیک در دهه‌ی ۱۹۳۰، معماری: سده‌های نوزدهم و بیستم هنری راسل هیچکاک، بری برگدول
۱۳. جان سامرسن و رمانتیسیسم، الن پاوئرز
۱۴. هیچکاک و هاروارد: سیاق تاریخی زیبایی‌شناسی فرمالیستی، مری فرنک
۱۵. هنری راسل هیچکاک و معماری هلندی، هلن سیرینگ
۱۶. جان سامرسن و نگاه از بیرون، نیل جکسن
۱۷. خلاقیت و دستگاه اداری: هیچکاک، سامرسن و معماری مدرن پس از جنگ، فیلیپ گوئاد
۱۸. آرمان‌ها و یأس عمومی: رنر بنم و هنری راسل هیچکاک، نیجل وایتلی
۱۹. جشن صدمین سال تولد سامرسن و هیچکاک: نوشتن تاریخِ مورخان معمار، اِلِن لیپستاد
درباره‌ی نویسندگان
نمایه

▫️مشخصات منبع
مهرداد قیومی بیدهندی و دیگران، کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۴، فصل۳.

▪️برای مشاهده‌ی مشخصات و بخشی از کتاب سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://www.google.com/books/edition/Summerson_and_Hitchcock/RVrqAAAAMAAJ?hl=en&gbpv=1&printsec=frontcover

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 14:14


📖 ۳۱. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری [ص ۴ از ۵]

🔺هلن سیرینگ، در مقاله‌ی پانزدهم، نوشته‌های هیچکاک را درباره‌ی بناهای هلندی بررسی کرده است. هیچکاک در اوسط سده‌ی بیستم در سفری با خودرو از سراسر هلند دیدار کرد و نتایج این سفر را در اواخر عمر مکتوب کرد. تحلیل‌های هیچکاک از بناهای هلند اندیشه‌ها و روش‌های تازه‌ای در اختیار محققان معماری قرار داد. از جمله‌ی مباحث مهم در این مقاله نظر هیچکاک درباره‌ی مکتب آمستردام است، که از آن برای تکمیل نظریه‌ی سبک بین‌المللی خود بهره برد.
نیل جکسن، در مقاله‌ی شانزدهم، بر معمار بودن سامرسن تأکید می‌کند و از عوامل و رویدادهایی سخن می‌گوید که زندگی سامرسن را به سوی مورخ شدن سوق داد. معمار بودن این مورخ معماری سبب می‌شد به آثار تاریخی را نخست از منظر معمار بنگرد و آنها ارزیابی کند و سپس در مقام مورخ معماری آنها را ثبت و ضبط کند.
فیلیپ گوئاد، در مقاله‌ی هفدهم، دغدغه‌های اصلی هیچکاک و سامرسن پس از جنگ را بررسی کرده است. به عقیده‌ی گوئاد، مهم‌ترین مسئله‌ی معماری مدرن پس از جنگْ معماری دستگاه‌های اداری بوده است. سامرسن و هیچکاک نیز در این زمان به تفسیر و نقد بناهای اداری توجه نشان می‌دادند. گوئاد نقدهای مکتوب این دو را در دهه‌ی ۱۹۵۰ بررسی کرده و معتقد است تفسیر و نقد بناها سبب پیشرفت آن دو در تاریخ‌نگاشت معماری شده است. نیجل وایتلی، در مقاله‌ی هجدهم، خاطرات تعامل رنر بنم با هیچکاک را مکتوب کرده است. بنم مدتی با هیچکاک همکاری می‌کرد و ویرایش زبانی برخی از نوشته‌های هیچکاک را برعهده داشت و نیز برای نوشتن پایان‌نامه‌ی دکتری و کتاب از راهنمایی‌های هیچکاک بهره برد بود. اِلِن لیپستاد، در مقاله‌ی نوزدهم، هیچکاک و سامرسن را، در کنار نیکولاوس پفسنر و رنر بنم، در زمره‌ی چهار مورخ برتر سده‌ی بیستم شمرده است. نویسنده از چگونگی برگزاری جشن صدمین سال تولد سامرسن و هیچکاک در کنفرانس سال ۲۰۰۴ سخن گفته است. نقش مهم این دو مورخ در تاریخ‌نگاشت معماری انگلستان در سده‌ی بیستم و اثری که در تاریخ‌نگاشت معماری داشتند سبب شد جامعه‌ی مورخان معماری انگلستان و مرکز پل ملون برای مطالعه‌ی هنر انگلستان این همایش را برگزار کنند. در این نوشتار، از نظرها و مقاله‌هایی که در همایش عرضه شده بود به‌اختصار یادشده است. لیپستاد این همایش را زمینه‌ساز نوشتن تاریخ معماران مورخ معماری می‌داند.
در کتاب سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری، هیچکاک و سامرسن از نگاه بیست نفر معرفی شده‌اند. در این کتاب، گفته‌ها و نوشته‌های این دو مورخ به‌دقت بررسی و تحلیل شده و اندیشه‌های پنهان، باورها، گرایش‌های فکری، نظرهای آنان درباره‌ی نظریه‌ها و مسائل مربوط به معماری و تاریخ معماری استنباط یا استخراج شده است. با این حال، روش تاریخ‌نگاشت سامرسن و هیچکاک کامل و جامع جمع‌بندی نشده و خواننده پس از مطالعه‌ی مقدمه و نوزده مقاله، خود باید نکات و ویژگی‌های روشی و نگرشی این دو مورخ را استخراج و استنباط کند. این مجموعه‌مقاله مربوط به دو مورخ است. تفاوت علایق سامرسن و هیچکاک سبب متفاوت شدن روش‌های آنها در تحقیق و تاریخ‌نگاشت شده است. همین امر بررسی هم‌زمان زندگی حرفه‌ای آنها را در یک کتاب برای خواننده جذاب‌تر و مفیدتر کرده است. البته آثار و روش‌های تاریخ‌نگاشت این دو مورخ بررسی تطبیقی نشده است؛ مگر در مقدمه و مقاله‌های هریس و استمپ، که در آنها اشاراتی به مقایسه‌ی تاریخ‌نگاشت هیچکاک و سامرسن دیده می‌شود.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 14:14


📖 ۳۱. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری [ص ۳ از ۵]

🔺مارلین الیزابت هِک، در مقاله‌ی هشتم، به تأثیر تاریخ‌نگاشت سامرسن در تاریخ‌نگاشت معماری امریکا پرداخته است. هک معتقد است تاریخ معماری امریکا تحت‌الشعاع تاریخ معماری انگلستان قرار داشت و بخشی از کاستی‌های موجود در تاریخ معماری امریکا با الگوبرداری مورخان از کتاب معماری در انگلستان از ۱۵۳۰ تا ۱۸۳۰ سامرسن برطرف شد. گوین استمپ، در مقاله‌ی نهم، از نسبت سامرسن و هیچکاک با شهر گلاسکو سخن گفته است. دیدارهای این دو از شهر گلاسکو، نظر آنان درباره‌ی این شهر، و اثری که بازدید از گلاسکو در آنها کرد با بررسی یادداشت‌ها و سخنرانی‌ها و مسوّده (اسکیس)های هیچکاک و سامرسن بررسی شده است. استمپ با بررسی آثار و زندگی هیچکاک به نتیجه‌ای برای نشان دادن اهمیت گلاسکو دست یافته است: از نظر هیچکاک، برترین معمار سی.آر.مکینتاش و برترین اثر او مدرسه‌ی هنر گلاسکو است.
میکلا روسّو، در مقاله‌ی دهم، ملاقات سامرسن با پیتر پالومبو در سال ۱۹۸۲ در دفترکار پالومبو را شرح کرده است؛ دیداری که در آن، پالومبو نظر سامرسن را درباره‌ی طرحی که برای میدان مانسیون هاوس داده جویا شد. سامرسن دو سال بعد نظر خود را درباره‌ی طرح و تحلیل آن در یادداشت‌هایش مکتوب کرد، که اساس این مقاله بوده است. پائولو اسکریوانو، در مقاله‌ی یازدهم، کتاب معماری: سده‌ی نوزدهم و بیستم هیچکاک را معرفی کرده است. در این مقاله، موضوع کتاب، افکار هیچکاک که زمینه‌ساز نوشتن این کتاب شد، مسیر نوشته شدن کتاب، مطالب آن، مقایسه‌ی آن با دیگر نوشته‌های هیچکاک و همچنین دیگر نوشته‌های برتر تاریخ معماری که در زمان نوشتن این کتاب منتشر شده بود بررسی شده است. بری برگدول، نویسنده‌ی مقاله‌ی دوازدهم، کتاب معماری: قرن نوزدهم و بیستم هیچکاک را از منظر نظریه‌ی ظهور مدرنیته‌ی رمانتیک در دهه‌ی ۱۹۳۰ بررسی کرده است. عنوان فرعی کتاب هیچکاک معماری مدرن، رمانتی‌سیسم و تلفیق دوباره‌ی آنها الهام‌بخش برگدول برای این تحقیق بوده؛ و در طی آن، رمانتی‌سیسم در معماری و الزامات آن را بررسی کرده است. از موضوعاتی که اسکریوانو و برگدول در مقاله‌هاشان به آن توجه کرده‌اند واژگان و مفاهیم کلیدی تاریخ معماری در نوشته‌های هیچکاک است. مثلاً کلاسی‌سیسم و رمانتیک دو مفهوم پذیرفته در نزد این مورخ است، که بدون بحث درباره‌ی این واژه‌ها، از آنها چون ابزاری برای فهم معماری سده‌ی نوزدهم و نیمه‌ی اول سده‌ی بیستم بهره گرفته است. استعمال واژه‌های منریسم، باروک، و نوکلاسی‌سیسم پس از آنکه در نوشته‌های او به کار رفت رواج بیشتری یافت و در دایره‌ی واژگان تخصصی تاریخ معماری انگلستان قرار گرفت.
الن پاوئرز، در مقاله‌ی سیزدهم، به ارتباط سامرسن با نظریه‌ی رمانتی‌سیسم می‌پردازد. پاوئرز با تأمل در نوشته‌های سامرسن، نظرهای او را درباره‌ی رمانتی‌سیسم استخراج کرده و نقش او را در رواج دوباره‌ی رمانتیسیسم در دهه‌ی ۱۹۳۰ انگلستان و اثر این تفکر بر مدرنیسم شرح داده است. سامرسن مطالبی درباره‌ی معماران دوره‌ی رمانتیک نیز دارد. پاوئرز توجه سامرسن به رمانتی‌سیسم را نشان‌دهنده‌ی توجه او به مسیر اصلی تاریخ هنر می‌داند.
مری فرنک، در مقاله‌ی چهاردهم، به هیچکاک پرداخته و نظر چند تن از بزرگان را درباره‌ی هیچکاک ذکر کرده است. مثلاً اروین پانوفسکی معتقد بود هیچکاک مورخی است که می‌تواند فراتر از محدودیت‌های زمان و مکان بیندیشد و قابلیت آن را دارد که عصر خود را دریابد و پیچیدگی‌های آن را درک کند و درباره‌اش بنویسد. فرنک همچنین از یک دهه تحقیق هیچکاک در سبک بین‌المللی سخن گفته است. تلاش‌های هیچکاک برای طبقه‌بندی رویدادهای معماری از طریق کرونولوژی و گونه‌شناسی بصری وی را در زمره‌ی فرمالیست‌ها قرار داد. موضوع دیگری که در این مقاله بررسی شده فرمالیست بودن این مورخ است. مری فرنک یادداشت‌ها و کتاب‌های به‌جامانده از هیچکاک را با نگاهی تحلیلی بررسی کرده و مصداق‌هایی را در اثبات یا نفی نگرش فرمالیستی هیچکاک از آثار او گرد آورده است. مورخان فرمالیست به فرم‌ها، رنگ‌ها، و ترکیب اشیا در معماری توجه دارند و به دیگر ابعاد وجودی آثار معماری توجه ندارند؛ گرچه هیچکاک ویژگی‌های فرمی بناها را به دقت ذکر می‌کرد، در این سطح باقی نماند و بررسی‌هایش چندبعدی بود. بنابراین، نمی‌توان او را مورخی فرمالیست خواند. فرنک شخصیت چندبعدی هیچکاک را عامل مهمی در موفقیت او در کسوت مورخ و منتقد می‌داند.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 14:13


📖 ۳۱. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری [ص ۲ از ۵]

🔺نوزده مقاله‌ی گردآمده در این مجلد را نویسندگانی با تخصص‌هایی چون تاریخ هنر، تاریخ معماری، معماری، مطالعات فرهنگی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اجتماعی، و سردبیری نشریه‌ی معماری نوشته‌اند. برخی از ایشان از دانشجویان و همکاران این دو مورخ بوده‌اند؛ و از این رو، برخی از مقاله‌ها تاریخچه‌ای مختصر از زندگی شخصی و حرفه‌ای این دو مورخ است. تعدادی از مقاله‌ها در همایش بزرگداشت گذر از صدمین سالگرد تولد هیچکاک و سامرسن در سال ۲۰۰۴ عرضه شده بوده و در این مجلد دوباره به چاپ رسیده است. برخی مباحث در مقاله‌های مختلف تکرار شده است؛ اما با رویکردها و نتایجی متفاوت.
جان هریس، نویسنده‌ی مقاله‌ی نخست، از شاگردان این دو مورخ بوده و خاطراتی از ملاقات‌ها و گفت‌وگوهایش با هیچکاک و سامرسن را بیان کرده است. موزت برادریک، نویسنده‌ی مقاله‌ی دوم، که دستیار هیچکاک بوده و دست‌نوشته‌های هیچکاک را تایپ می‌کرده، خاطراتی از زندگی شخصی و عادات و برنامه‌های متنوع او بازگو کرده است. به نظر او، مهم‌ترین ویژگی‌های هیچکاک نگاه دقیق، حافظه‌ی تصویری قوی، علاقه به سفرهای طولانی با خودرو برای دیدن بناها و مناطقی که تصمیم داشت درباره‌ی آنها مطلبی بنویسد، برپا کردن نمایشگاه‌ها و ترتیب ‌دادن ملاقات‌های بسیار با معماران و محققان و بحث و گفت‌وگو با آنان است.
مارگریت ریچردسن، در مقاله‌ی سوم، پس از بیان مختصری از زندگانی سامرسن و تبیین ویژگی‌های اصلی شخصیت او، درباره‌ی چگونگی پذیرفتن سرپرستی موزه‌ی سر جان سون، نگرانی‌ها و دغدغه‌های او، همکاری داروتی استراود در اداره‌ی موزه، تحولات و تغییرات ایجاد شده در موزه برای بهبود کارکرد موزه و اثر موزه‌داری در تاریخ‌نگاشت سامرسن سخن گفته است. نینا استریتلر لوین، در مقاله‌ی چهارم، به هیچکاک و برگزاری نمایشگاه‌های متعدد معماری‌ای پرداخته است که او برگزار کرد. نمایشگاه‌های معماری در اواخر سده‌ی بیستم رونق گرفت و معماران و محققان بسیاری را به خود جذب کرد. لوین نمایشگاه‌ها را مراکزی مهم و جدید برای تحقیقات معماری می‌داند؛ و مباحثی درباره‌ی جایگاه موزه و نمایشگاه در رشته‌ی معماری و تاریخ‌ معماری پیش می‌کشد. کریستی اندرسن، در مقاله‌ی پنجم، به تحقیقات و نظرهای هیچکاک و سامرسن درباره‌ی رنسانس پرداخته است. گرچه این دو مورخ بر معماری رنسانس متمرکز نبودند؛ برای درک تفاوت‌های معماری مدرن با معماری پیش از آن به معماری رنسانس توجه داشتند. اندرسن نتیجه‌ی این توجهات را در مقایسه‌ی معماری مدرن و پیشامدرن و نیز نوشته‌های پراکنده‌ی سامرسن و هیچکاک از معماری سده‌های پانزدهم و شانزدهم گردآوری و تحلیل کرده است.
کرولاین ون اِک توانایی سامرسن در فهم عمیق معماری کلاسیک و بیان واضح آن را موضوع مقاله‌ی ششم قرار داده و دو کتاب معماری در انگلستان از ۱۵۳۰ تا ۱۸۳۰ و زبان کلاسیک معماری سامرسن را در این مقاله بررسی کرده است. او در این کتاب‌ها به دنبال دریافتن راه‌ها و روش‌‌های متفاوت طراحی معماری سده‌ی هفدهم در انگلستان است. به عقیده‌ی جایلز ورسلی، نویسنده‌ی مقاله‌ی هفتم، مهم‌ترین مفهوم معماری که سامرسن با آن درگیر بوده پالادیانیسم است، که مضمون اصلی کتاب معماری در انگلستان از ۱۵۳۰ تا ۱۸۳۰ است. ورسلی نظر سامرسن را درباره‌ی جنبش پالادیانیسم گرد آورده و از تلاش‌های او برای روشن کردن محدوده‌ی زمانی و مکانی این جنبش و اثر آن در دیگر جریان‌های معاصر و پس از آن سخن گفته است. نقد ورسلی بر سامرسن این است که او مفهوم پالادیانیسم را مطرح کرده؛ اما به شرح آن نپرداخته است. پالادیانیسم برچسبی است که سامرسن به بازه‌ای زمانی اختصاص داد و مقبول مورخان و محققان شد؛ بی‌آنکه به دقت درباره‌ی آن بحث شود. سامرسن باور داشت که هر عصری فرهنگ ویژه‌ی خود را دارد؛ بنا بر این معماری‌ای خاص خود ایجاد می‌کند. پیداست که چنین اندیشه‌ای تحت تأثیر اندیشه‌ی «روح زمانه» است. سامرسن به دنبال شناسایی روح زمانه‌ی معماری انگلستان بود. به عقیده‌ی او از نیمه‌ی اول سده‌ی هجدهم، روح زمانه تغییر کرد و عصر نوکلاسی‌سیسم آغاز شد، که پالادیانیسم بخشی از آن بود. ورسلی پس از بررسی سرگذشت سامرسن و انزواطلبی او، نقدهایی بر تحلیل‌ها و نتایج سامرسن وارد کرده است. او تنهایی را عامل گمراهی و انحراف شمّ مورخی او شمرده است.🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 14:13


📖 ۳۱. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری
(پاره‌ای دیگر از کتاب‌نگاشت توضیحی نظریه‌های تاریخ معماری و هنر)

▫️مشخصات کتاب
Salmon, Frank. (2006). Summerson and Hitchcock: Centenary Essays on Architectural Historiography. New Haven & London: Yale University Press, 365 pages.

سَلمن، فرنک. سامرسن و هیچکاک: مقالات جشن صدسالگی تاریخ‌نگاشت معماری.

▫️بررسی کتاب
این کتاب، شانزدهمین جلد از مجموعه‌ی مطالعات هنر انگلستان، مجموعه‌ی نوزده مقاله است که فرنک سلمن، محقق هنر انگلستان و استاد تاریخ هنر در دانشگاه ییل، درباره‌ی زندگی، آثار، افکار، و نظریه‌های سِر جان سامرسن (۱۹۹۲-۱۹۰۲) انگلیسی و هنری راسل هیچکاک (۱۹۸۷-۱۹۰۳) امریکایی گرد آورده است. این دو از مهم‌ترین و مؤثرترین مورخان تاریخ معماری انگلستان در سده‌ی بیستم‌اند و نقشی مهم در ارتقای سطح تاریخ معماری انگلستان ایفا کرده‌اند.
سامرسن و هیچکاک هر دو در اوایل سده‌ی بیستم متولد شدند؛ در دهه‌ی ۱۹۲۰ در رشته‌ی معماری تحصیل کردند و در دهه‌ی ۱۹۳۰ به حرفه‌ی معماری مشغول بودند. سامرسن درباره‌ی معماری می‌نوشت و مسئولیت موزه‌ی سر جان سون در لندن را برعهده گرفت. هیچکاک سلسله‌نمایشگاه‌هایی با موضوع هنر مدرن برپا کرد و استاد کالج اسمیت و پس از آن، معاون مؤسسه‌ی هنرهای زیبا در دانشگاه نیویورک، و استاد دانشگاه کیمبریج شد. ویژگی‌های شخصیتی این دو بسیار متفاوت بود؛ سامرسن محققی منزوی، محتاط، کم‌حرف، و خودرأی بود و علاقه‌داشت در خانه و کتابخانه به تحقیق و تاریخ‌نگاشت مشغول باشد. روحیه‌ی کنجکاوانه‌ی سامرسن در شناختن تاریخ معماری سبب شد نوشته‌های او قابل فهم و خواندنی شود. سامرسن زندگی‌نامه‌ی خود را در دهه‌ی ۱۹۸۰ نوشت، که در تحقیقات دیگر محققان درباره‌ی او و شخصیت و نظرهایش نقش مهمی داشت. مهم‌ترین کتاب‌های سامرسن معماری در انگلستان از ۱۵۳۰ تا ۱۸۳۰ و زبان کلاسیک معماری بود.
در مقابل، هیچکاک به سفرهای دراز و دیدن مکان‌ها و بناهای تاریخی معماری اروپا و امریکا علاقه داشت؛ و کتاب‌هایش نتیجه‌ی این سفرهاست. هیچکاک به نقد علاقه‌مند بود و در نوشته‌هایش به نقد بناها و آثار معماران می‌پرداخت. او پس از پایان یافتن جنگ جهانی به معماری تاریخی و حفاظت و طبقه‌بندی آن علاقه‌مند شد. برای طبقه‌بندی رویدادهای تاریخ معماری مباحثی مطرح کرد؛ از جمله می‌توان به مرتب‌سازی تقویمی (کرونولوژیک)، بهره‌گیری از روش‌های دسته‌بندی رویدادها در رشته‌های دیگر مانند طبقه‌بندی به روش‌های فنی، اقتصادی، اجتماعی، زیبایی‌شناسی، لزوم وارد کردن آنها به رشته‌ی معماری، و پیشنهادهایی برای گونه‌شناسی و سبک‌شناسی اشاره کرد. یکی از رویدادهای مهم زندگی هیچکاک بحث‌های او درباره‌ی سبک بین‌المللی در معماری است؛ نظریه‌ای که در چندین مقاله از این مجلد درباره‌ی آن بحث شده است. مهم‌ترین کتاب هیچکاک معماری: سده‌های نوزدهم و بیستم است. پس از این کتاب، هیچکاک به عنوان مورخ معماری مدرن شهرت یافت.
از تعامل این دو مورخ معاصر جز چند ملاقات و گفت‌وگو ثبت نشده است؛ اما نامه‌ها و اسنادی هست که نشان می‌دهد آنان از فعالیت‌ها و نوشته‌ها و نظریه‌های یکدیگر خبر داشته‌اند. نویسندگان مقالات این کتاب از جهات گوناگون به شخصیت و سرگذشت حرفه‌ای این دو پرداخته و از تأثیر سیاق فرهنگی و اجتماعی در پرورش مورخان معماری یاد کرده‌اند. ویراستار کتاب با بیان نقش مهم این دو مورخ در تاریخ‌نگاشت معماری انگلستان و شکل‌دهی به رشته‌ی تاریخ معماری، معتقد است که همچنان پرسش‌ها و ابهامات بسیاری درباره‌ی هیچکاک و سامرسن باقی است؛ و یکی از مراحل بعدی تحقیق درباره‌ی این دو مورخ و محقق نوشتن زندگی‌نامه‌ی آنهاست، که به پرسش‌هایی از قبیل علت تغییر گرایش آنان از مهندسی و طراحی معماری به تاریخ‌نگاشت معماری پاسخ خواهد داد. 🔻

#مهرداد_قیومی #گزیده
@asmaaneh

آسمانه

23 Oct, 08:25


📢برگزاری نمایشگاه تصاویر مطبوعات قدیمی (دوره‌ی قاجار و پهلوی اول) در کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه تهران

اداره‌ی فراهم‌آوری و سازماندهی کتابخانه‌ی مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، نمایشگاهی با موضوع و محوریت تصاویر مطبوعات قدیمی (دوره قاجار و پهلوی اول) بر روی تابلوها برگزار می‌کند.

🔸زمان برگزاری: یکم لغایت سی‌ام آبان ۱۴۰۳
🔸مکان برگزاری: طبقه‌ی همکف کتابخانه‌ی مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران

https://library.ut.ac.ir/fa/news/43996

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

20 Oct, 12:11


📢مدرسه‌ی حاشیه برگزار می‌کند: نمایش فیلم «شهر» و گفت‌وگوی جمعی با حضور فیلمساز

🔹کارگردان: حنیف شهپرراد

🔹روایت شکل‌گیری و تغییرات سیاسی-اجتماعی قائمشهر (شاهی) به عنوان یک شهر کارگری در یکصد سال اخیر؛ شهری که زمانی قطب صنعت نساجی بوده است.

🔹زمان: سه‌شنبه، ١ آبان ۱۴۰۳، ساعت ١٨:٣٠
🔹مکان: تهران، قائم‌مقام فراهانی، نبش اعرابی ١، پلاک ٣٠، طبقه‌ی دومِ کافه پچ

🔸ظرفیت محدود
🔸جهت کسب اطلاع به آیدی زیر پیام دهید:
@hashieh_school_support
🔸برای تهیه‌ی بلیط به پیوند زیر مراجعه کنید:
https://t.me/hashieh_school/93
#خبر
@asmaaneh

آسمانه

20 Oct, 08:04


📘کتاب تازه: «ساختن مدرنیته‌ی ایرانی‌مآب؛ زبان و تاریخ ادبیات میان ایران و هند»
اسکندر جباری
The Making of Persianate Modernity: Language and Literary History between Iran and India

Cambridge, 2023

از سده‌ی نهم تا نوزدهم، از بالکان تا چین، فارسی زبان غالب دانش در ایران و ورای مرزهای آن بود. در این کتاب، اسکندر جباری به این می‌پردازد که با شکل گرفتن ملی‌گرایی و تقسیم جهان ایرانی‌مآب به دولت-ملت‌ها، در سده‌ی نوزدهم و بیستم میلادی، چه بر سر میراث ادبی غنی ایران و آسیای جنوبی آمد. او نشان می‌دهد که چگونه ایرانیان و مردمان آسیای جنوبی، با تکیه بر گذشته‌ی مشترکشان، «مدرنیته‌ی ایرانی‌مآب»‌ و ژانری جدید با عنوان تاریخ ادبیات ساختند. نویسنده، با تکیه بر منابع فارسی و اردو، نقش مهم مسلمانان آسیای جنوبی را در شکل گرفتن گرایه‌های فکری و ادبی ایران نشان می‌دهد. جباری با پررنگ‌کردن تبادل فرهنگی در این منطقه و نقش کسانی که در مدرن‌ کردن آن موثر بودند، راهی جدید برای مطالعات منطقه ترسیم می‌کند و امکانات جذابی را برای اندیشیدن به زبان و ادبیات عرضه می‌کند.


🔸فهرست کتاب:
List of Figures
Acknowledgments
Note on Transliteration and Dates
Key Figures and Texts

Introduction

Connections

1 Histories: From Tazkirah to Literary History

2 Erotics: From Bawdy to Bashful

3 Origin Myths: Indigeneity and Hybridity in National Narratives

4 Print: Typography, Orthography, Punctuation

Conclusion

Bibliography
Index

🔹اطلاعات بیشتر درباره‌ی کتاب:
https://www.cambridge.org/core/books/making-of-persianate-modernity/A796FA74ABF9B0B6FAE1C81F60D75891

#کتاب_تازه
@asmaaneh

آسمانه

19 Oct, 15:10


📢نشست نمایش و نقد فیلم‌های میراث فرهنگی: مستند «تکیه‌ی دولت»

🔹محقق، نویسنده،‌ و کارگردان: علیرضا قاسم‌خان
🔹با حضور کارگردان، دکتر ناصر نوروززاده چگینی، و پژمان مظاهری‌پور

🔹زمان: سه‌شنبه، ۱ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۵ ـ‌ ۱۷
🔹مکان: خیابان امیرکبیر، خیابان جاویدی، شماره‌ی ۱۰۷، دفتر مؤسسه‌ی فرهنگی ایکوموس ایران

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

18 Oct, 16:30


📝واژه‌ی هفته: hypostyle hall
🔸برگرفته از مصوبات کارگروه واژه‌گزینی نوروزگان

▪️hypostyle hall
▫️چهل‌ستون

ـ تعریف:
۱. تالاری که سقف آن متکی بر ستون‌های بسیار باشد
۲. نمازگاهی که سقف آن متکی بر ستون‌های بسیار باشد

ـ مثال کاربرد واژه در جمله:
۱. چهل‌ستون در معابد مصری سقفی مسطح و ستون‌هایی نسبتاً باریک دارد.
۲. به نمازگاه‌های گنبددار گنبدخانه می‌گویند و به نمازگاه‌های پرستون «چهل‌ستون».

🔸برای اطلاعات بیشتر و مشاهده‌ی روابط زبانی این واژه به پیوند زیر در واژگار مراجعه کنید:
https://vazhgar.com/lexicon/word/9747

#واژه_هفته #واژگار #نوروزگان
@asmaaneh

آسمانه

18 Oct, 11:30


📢شنبه‌های باستان‌شناسی بهشتی: نمایش مستند امپراتوری گمشده‌ی پارس

🔹برگزارکننده: گروه باستان‌شناسی با همکاری انجمن علمی باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

🔹باحضور:
دکتر کامیار عبدی
دکتر کوروش محمدخانی

🔸زمان: ۲۸ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۱۵-۱۷
🔸مکان: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، تالار امیرکبیر

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

18 Oct, 06:53


📢ارتباطات مغول: ایران در شبکه‌های ترا‌-آسیایی

🔹برگزارکننده: انجمن علمی مطالعات عالی هنر دانشگاه کاشان

🔹سخنران: دکتر سوسن بابایی (استاد تاریخ هنر ایران و اسلام، موسسه‌ی هنری کورتالد، دانشگاه لندن)

این گفتار قصد دارد ایران و هنرهای آن را در دوره‌ی ایلخانی و در چارچوبی بزرگ‌تر از شبکه‌ی فرهنگی که توسط امپراتوری مغول‌ها در سرتاسر آسیا ایجاد شده است، قرار دهد.

🔹زمان: یک‌شنبه، ۲۹مهر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۳۰ به وقت ایران

🔹برای ثبت نام به آیدی @Artstudy7 پیام دهید.
🔹اطلاعات بیشتر:
https://t.me/kashanuniofart/247

#خبر
@asmaaneh

آسمانه

17 Oct, 13:12


🎤گفت‌وگوی آسمانه با سامر عکاش (بخش پایانی)

بازنمایی تصویریِ چارچوب تفسیری نابلسی برمبنای تشریحِ متنیِ آن در مقدمه‌ی دیوان الحقائق که نشان از تصویر خیالی نابلسی از طرح چهارباغی دارد. (عکاش، ص۲۵۱)

#گفت‌وگوهای_آسمانه #محمدمهدی_طاهری #سامر_عکاش
@asmaaneh

آسمانه

17 Oct, 13:12


🎤گفت‌وگوی آسمانه با سامر عکاش (بخش پایانی) [ص ۵ از ۵]

🔺سامر عکاش: متشکرم. من نیز سپاسگزار فرصتی که در اختیارم قرار گرفت هستم. خوش‌حالم که توانستم با کسی صحبت کنم که با خاستگاه فکری و اندیشه‌های من آشناست. به‌عنوان سخن آخر، بیش از سه دهه هست که در تاریخ و تئوری معماری پژوهش می‌کنم. این دوره برای من هم از منظر شخصی پربازده بوده و هم از منظر فکری. اما اینک احساس می‌کنم که با تسلط فزاینده‌ی موضوعاتی نظیر مطالعات زیست‌محیطی که متأثر از ضرورت‌های تغییرات اقلیمی و خردگرایی علم مدرن و ابزارمندی فناوری‌های پیشرفته به محبوبیتی بی‌سابقه رسیده‌اند، اهمیت و نقش حوزه‌ی تاریخ و تئوری معماری به‌سرعت از دست می‌رود. بااین‌همه معتقدم که این تغییر مهم دریچه‌های اندیشه‌ورزی جدیدی می‌گشاید و فرصت‌هایی در اختیار پژوهشگران جوانِ این عرصه قرار می‌دهد که از نگرش‌های قدیمی گذر کنند و عرصه‌هایی بدیع را بکاوند. کاویدن عرصه‌های بدیع مستلزم خلاقیت و بینشی انتقادی است که به‌عقیده‌ی من با فهم نظری و تاریخی‌ای ممکن می‌شود که «بافت‌های اندیشه» در جهان اسلام فراهم می‌آورند.

[پایان]

🔸پی‌نوشت‌ها:
[22] University of Adelaide, the Art Gallery of South Australia, the South Australian Museum, the State Library, and the State Parliament
[23] James Bennett
[24] Rudolf Otto
[25] Richard Kearney

🔸برای مشاهده‌ی بخش اول گفت‌وگو به
https://t.me/asmaaneh/6472
و برای مشاهده‌ی بخش دوم گفت‌وگو به پیوند زیر مراجعه کنید.
https://t.me/asmaaneh/6479

#گفت‌وگوهای_آسمانه #محمدمهدی_طاهری #سامر_عکاش
@asmaaneh

آسمانه

17 Oct, 13:12


🎤گفت‌وگوی آسمانه با سامر عکاش (بخش پایانی) [ص ۴ از ۵]

🔺سامر عکاش: نابلسی در زمانه‌ی تغییرات فرهنگی مهمی زیست که شاهد ظهور عادت‌های اجتماعی جدیدی نظیر قهوه‌نوشی و سیگارکشیدن بود، عادت‌هایی که همه بخشی از شکل‌های جدید تفریح و خوش‌گذرانی بودند. او می‌خواست بخشی از این تغییر فرهنگی باشد و سعی داشت چنین فعالیت‌هایی را در سیاقی معنوی جای دهد. بنابراین نظام اندیشگانی‌اش را به‌نحوی طرح ریخت که در آن همه‌ی این فعالیت‌های نوظهور می‌توانستند بخشی از یک سیر معنوی باشند و به قداست راه ببرند. مثلاً یکی از وجوه شگرف زندگی نابلسی این بود که کوشکی سیّار برای تفریح داشت. اجزای این کوشک را سوا و بر چند قاطر سوار می‌کردند و به جاهای مختلف می‌بردند تا دوباره برای چند روز سرهمشان کنند تا مورداستفاده‌ی نابلسی برای تفریح و تدریس و مطالعه قرار گیرد. این کوشک حتی کتابخانه‌ای داشت. نابلسی از کوشک سیّارش برای مقاصدی گوناگون استفاده می‌کرد که همگی در تجربه‌های معنوی او آمیخته بودند. بنابراین همه‌ی تلاش نابلسی بر آن بود که راهی برای اتصال امور دنیوی با امور معنوی پیدا کند، تلاشی که متأثر از تغییرهای اجتماعی و فرهنگی زمانه‌اش بود. به همین دلیل است که آثار او دوگانه‌ی مدرن سکولار/مقدس را می‌شکنند و می‌گویند که همه‌ی وجوه زندگی آدمی می‌توانند اهمیّت و سویه‌ای معنوی داشته باشند.

مهدی طاهری: در جایی از کتاب می‌فرمایید که برای آنکه تأملات درونی و تجربیات بیرونی آدمی معنادار باشند، نیازی به وجود مرجع فضایی مشترک نیست. به‌عبارتی‌دیگر می‌شود چیزی را در ذهن پرداخت بی‌آنکه نمود بیرونی آن هرگز به تجربه درآمده باشد. اهمیت این گزاره در چه هست؟

سامر عکاش: فکر می‌کنم اهمیت این گزاره در حوزه‌ی تاریخ معماری منظر مشهودتر باشد. الگوهای مشهور باغ اسلامی، نظیر باغ‌های ایرانی و هندی و اندلوسی، غالباً طرحی محوری داشتند (الگوی چهارباغ)، طرحی که به‌عقیده‌ی بعضی دانشوران تلاشی برای بازتاب بهشت بوده است. اما در تاریخ باغ‌سازی سرزمین شام چنین الگویی وجود ندارد. باآنکه الگوی محوری باغ نمونه‌ای در سرزمین شام نداشته، طرح‌ها و نظام‌های مفهومی نابلسی با استفاده از الگوی محوری انداخته شده‌اند، یعنی نابلسی چیزی را مجسم کرده که هیچ نمونه‌ی مشهودی در جهان بیرونی نداشته است. بنابراین ارجاعات و الگوهای معنوی می‌توانند کاملاً مفهومی باشند، عوضِ آنکه فرمال باشند.

مهدی طاهری: چنین رویکردی با فهم غالب از معماری منظر در جهان اسلام چندان سازگار نیست، درست عرض می‌کنم؟

سامر عکاش: بله. نابلسی راه‌ها و واژگان بسیاری برای تأمل در و مواجهه با مکان در اختیار ما گذاشته که با رویکرد فرمالیستی‌ای که تاریخ‌نگاران برای تشریح باغ اسلامی به کار می‌گیرند متفاوت است. به‌محض آنکه دنبال «اسلامی» افتادید، لاجرم در چاه ویژگی‌های تعریف‌کننده افتاده‌اید که دست‌وپاگیر هستند. من ترجیح می‌دهم که از عبارت «باغ اسلامی» استفاده نکنم؛ نه‌آنکه از این تعبیر خوشم نیامد، بلکه چون امکان‌های تفسیر را محدود می‌کند. این باغ‌ها محصولات فرهنگی هستند و «اسلامی» بودن یا نبودنشان نباید اهمیت چندانی داشته باشد. در منابع درجه‌اول برای ارجاع به این باغ‌ها صرفاً از «باغ» و «باغ‌هایمان» استفاده کرده‌اند. نگرش غربی بود که آن‌ها را «باغ اسلامی» نامید و به‌تبع، در پی تعریف و تحدید و شناسایی مؤلفه‌های تعریف‌کنندۀ آن رفت. اینکه مجبور نباشیم چیزی را «اسلامی» تعریف کنیم با نوعی آزادی توأمان است. این آزادی به خلاقیت و تکثّر راه می‌برد. غرب از «معماری مسیحی» حرف نمی‌زند باآنکه مذهب مسیحیت مؤلفه‌ی وحدت‌بخش آن معماری است. پس چرا باید مسلمانان معماری‌شان را «اسلامی» تعریف کنند؟ معماری آن‌ها باید صرفاً معماری آن‌ها باشد، نه معماری «اسلامی». این تغییر نگرش باعث می‌شود که محصولات فرهنگی‌مان را با رویکردی جهانی‌تر ببینیم.

مهدی طاهری: بسیار عالی. بیش از دو ساعت است که سخاوتمندانه به پرسش‌های من پاسخ می‌دهید. وقتی صحبتمان را شروع کردیم هنوز هوا روشن بود و حالا شب شده! صحبت با شما مایه‌ی افتخارم بود. بابت وقتی که در اختیارم قرار دادید بی‌نهایت سپاسگزارم. اگر سخنی برای خاتمه‌ی این گفت‌وگو دارید بفرمایید.🔻

#گفت‌وگوهای_آسمانه #محمدمهدی_طاهری #سامر_عکاش
@asmaaneh