အတွေးအမြင်ဆောင်းပါး
မောင်မိုးဇ -ရေးသားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဖက်ကမ်းရိုးတန်းမှာ တည်ရှိတဲ့ ရက္ခိုင်ဒေသဟာ ပဋိပက္ခများ၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲတွေကို ညည်းညူပြစရာဒေသတခု ဖြစ်လာနေပါတယ်။ လက်ရှိ တော်လှန်ရေးအစိုးရဖြစ်တဲ့ ရက္ခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်မှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ပညာရေးကဏ္ဍတွေမှာ ပြင်းထန်တဲ့ အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒေသခံပြည်သူတွေကလည်း အခက်အခဲများစွာ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတာ ထင်ရှားပါတယ်။
ရက္ခိုင်ဒေသရဲ့ နယ်မြေအများစုကို အာရက္ခတပ်တော်က ထိန်းချုပ်ထားတယ်ဆိုပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီမှာ တိုက်ပွဲတွေတောက်လျှောက် ဖြစ်တာကြောင့် ဆန်စပါးအပါအဝင် တခြားစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ မလုပ်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ရက္ခိုင်ကမ်းလွန်ဒေသမှာ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီရဲ့ ရေတပ်စစ်သင်္ဘော (နေဗီ) ရှိနေတာကြောင့် ဒေသခံပြည်သူလူထုဟာ ကမ်းရိုးတန်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်းများကို ကောင်းမွန်စွာ မလုပ်ကိုင်နိုင်သေးပါဘူး။ ဒါတွေက ပြည်သူလူထုရဲ့ အကျပ်အတည်းကို ပိုဆိုးရွားစေပါတယ်။
တော်လှန်ရေးသန္ဓေမမှန်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာအမည်ခံ အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွ လက်နက်ကိုင်အုပ်တွေကလည်း အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီအလိုကျ ဘူးသီးတောင်-မောင်တောဒေသက အရပ်သားပြည်သူလူထုကို ပစ်မှတ်ထားပြီး အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုမျိုး မကြာမဏလုပ်လာပါတယ်။ ဒါဟာဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် လူမှုရေးသဟဇာတဖြစ်မှုတွေအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။
ဘယ်နိုင်ငံမှာမဆို တော်လှန်ရေးအစိုးရတစ်ရပ်အနေနဲ့ တည်ဆောက်ရေးကာလမှာ စိန်ခေါ်မှုနှင့်အခက်အခဲတွေရှိစမြဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသတွင်းသတင်းမီဒီယာတွေဟာ ဒါကိုပဲ ဦးတည်ပြီး အပြစ်တင် ဝေဖန်တာမျိုး မြင်တွေ့လာရပါတယ်။ လက်ရှိ အခက်အခဲအကျပ်အတည်းတွေကို ရက္ခိုင်ပြည်သူလူထု တရပ်လုံး တာဝန်ယူဖြေရှင်းကြဖို့လည်း လိုအပ်လာပါတယ်။
◼ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်း
ရခိုင်ပြည်ရဲ့ နယ်မြေ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အာရက္ခတပ်တော်ကထိန်းချုပ်ထားတယ်ဆိုပေမယ့် တည်ငြိမ်မှုမရှိသေးပါဘူး။ အဓိကအကြောင်းရင်းကတော့ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဟာ အရပ်သားပစ်မှတ်တွေကို လေကြောင်းကတစ်ဆင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတွေကို ဖြတ်တောက်ထားခြင်းတို့ ဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်ကုန်ပိုင်းကစလို့ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီနှင့် အာရက္ခတပ်တော်တို့ကြား ဖြစ်ပွားနေခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံ သိန်းနှင့်ချီ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ မီးမွှေးခဲ့တဲ့ လူမျိုးရေးပဋိပက္ခတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားမှုဖြစ်ပြီး၊ ဒါက နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို ပိုမိုဆိုးရွားထိခိုက်စေပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဏာသိမ်းမှု နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်တွေဟာ နိုင်ငံကို Fall State အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသွားပါတယ်။ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုယန္တရားဟာ ပျက်ပြားနေပြီ လူ့အခွင့်အရေးများနှင့် ဒေသခံလူထုများမှာ ကြောက်ရွံ့စိတ်ဖြင့်သာ နေထိုင်ရပြီး၊ နိုင်ငံရေးလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် မူဝါဒဆိုင်ရာ ပြဿနာများတွေကို များပြားလာပါတယ်။
ဒီလို နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကာလမှာ တချို့သော မီဒီယာတွေက အာရက္ခအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်အပေါ် အပြုသဘောမဆောင်ပဲ အပြစ်တင်ဝေဖန်သံတွေလည်း ကျယ်လောင်လာပါတယ်။ ဒါဟာ အာရက္ခပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအစိုးရတရပ်အတွက် နိုင်ငံရေးအရ ထိုးနှက်ချက်လိုဖြစ်နေပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်မှ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်း လမ်းစဥ်တွေကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
◼အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွများ ခြိမ်းခြောက်လာမှု
ဘူးသီးတောင် ၊ မောင်တောတိုက်ပွဲတွေမှာ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီဟာ အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွ လက်နက်ကိုင်တွေကို မဟာမိတ်အဖြစ် အသုံးခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းမြို့နယ်တွေကို အာရက္ခတပ်တော်က သိမ်းပိုက်ပြီးသည့်တိုင် မီး,စ တချို့ကို အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ အဆိုပါအဖွဲ့တွေကို လက်နက်တပ်ဆင်ပြီး အမွေထားခဲ့ပါသေးတယ်။ အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွ အဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ RSO ၊ ARSA ၊ ARA နဲ့ Rohingya Islami Mahaaz တို့ဟာ Four Brother Alliance ဆိုတဲ့ အဖွဲ့ကို ပြီးခဲ့တဲ့လက ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။
Four Brother Alliance အဖွဲ့ဟာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်နှင့် မောင်တောမြို့နယ်များအတွင်း အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်မှု လက်ရဲဇက်ရဲလုပ်ဆောင်လာပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်၊ ကြိမ်ချောင်း-တောင်ပြိုလမ်းမှာ စျေးလာဝယ်တဲ့ အရပ်သားကားတစ်စီးကို အဆိုပါ အစ္စလာမ်မစ် စစ်သွေးကြွတွေအဖွဲ့က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သားတစ်ဦး သေဆုံးပြီး ၁၀ ဦးခန့်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ ဒီ့အပြင် တခြား အရပ်သားတွေကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။
နိုင်ငံတကာရောက် လူ့အခွင့်အရေး အမည်ခံ အခွင့်အရေးသမားတွေဟာလည်း အာရက္ခတပ်တော်အပေါ် နိုင်ငံရေး အောက်လုံးထိုးကာ နိုင်ငံတကာမှာ အိုးမဲသုတ်နေကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ လူဦးရေ ၇ သိန်းကျော်ဟာ ရက္ခိုင်ပြည်သူလူထုနှင့်ဆက်ဆံရေး မပြေလည်ရင် အိမ်ပြန်ဖို့ မျော်လင့်ချက်မဲ့နေမှာပဲဆိုတာကို သိဖို့လိုအပ်ပါတယ်။