Kanadalik onalardan farzand tarbiyasiga oid nimalar o’rgandim?
📎Homiladorlik paytimda, ko'p onalar bilan suhbatlashar edim. Suhbat paytida farzandi kelib tursa, biror nima so’ramoqchi bo'lsa, mendan uzur so’rab,
farzandini tinglar edi. Ya'ni
unga to'xtab turishini, o'yin o'ynashini, halaqit qilmasligini aytmadi.
📎Farzandining har bitta savolini diqqat bilan tinglab, yolg’on aralashtirmasdan javob berib suhbatlashishlarini ko'p kuzataman. "Yo'q, xato aytyabsiz, unday emas" degan so'zlarni ishlatishmaydi. Uning o’rniga "Sizda fantaziya juda kuchli, aslida bilasizmi....” kabi iboralardan foydalanishadi.
📎Bolalar o'yingohiga 3-4 oylik Khalidni olib borardim, tomosha qilardik atrofni, bolalarni. Barcha onalar bolalariga o’yingohni tark etishga 10 minut yoki 15 minut qolganini aytib, ogohlantirishar va yoqtirgan arg’imchog’ida uchib, o'ynab olishini aytishar edi. Tanish bo’Igan onalardan nega bunday qilishlarini so'raganimda shunday javob berishgan:
- Bolalarni o'yingohdan olib chiqish qiyinroq. Baqirishi, ketmayman deb yig'lashi
mumkin. Shuning uchun o'yingohga kelayotganingizda bolangizga necha daqiqa u yerda bo’lishingizni va ketishingizga 15 daqiqa qolganida eslatishingizni ayting. Va u yerda nimalar bo'lishini ham ayting
— siz o'sha yerda bo'lishingizni
— boshqa bolalar ham o'ynagani kelishini
— arg’imchoqlqrda uchishga navbatda turishni
— ketish vaqti yaqinlashganda eslatib turishingizni aytish, oldindan ogohlantirib borish bolalarimizni muvaffaqiyatga yo’naltirishga yordam beradi. Biz ularga reja tuzishda, kelajakdagi voqealarga
tayyor turishda yordam beramiz.
📎Bolalarining tanlovini hurmat qilishadi. Ya'ni ularga tanlov berishadi. Agar farzandining hayoti uchun xavfli bo’lmasa, barcha narsaga ruxsat berishadi. Agar xavfli yoki qilinishi kerak bo'lmagan ish bo’lsa, sababini tushuntirish va ko'rsatish bilan yechim qilishadi.
Man ham Khalid tug'ilganidan beri buni qo'llayman. Misol uchun, ko’chaga chiqqanimizda oyoq kiyimini o'zi tanlab kiyadi. Ko'chada yog'ir yoqqan kuni tapochka tanladi.
Yomg'irligini, bundan oyog'i nam bo’lishini aytdim.
Yechmadi. Kolyaskaga o'tirdi va men issiqroq oyoq kiyim oldim.
Ko’chaga chiqdik va:
— Qarang, Khalid, yomg’ir yog’yabdi. Tapochkaning o’rniga krossovka kiya olasizmi? Oyoqlariz nam bo’lishi mumkin va yurishga noqulay bo’ladi,— dedim.
Indamasdan alishtirib oldik.
📎O'yingohga bolalarini olib kelgan ota yoki onalarning qo’lida telefon ko’rmayman. Ba’zilari bolalari bilan
birga o’ynaydi, hattoki sirpanchiqda birga uchishadi, bo’r bilan yerga rasmlar chizishadi, yugurishadi.
Pista chaqib, boshqa onalar bilan g'iybat qilisharmikan bular ham deb qarasam, yugurib o’ynab yurishibdi 😆
📎Tabiatga, hayvonlarga mehr! O'yingohda yoki ko’chalarda olmaxonlar yugurib yurishadi. Undan tashgari o’tlardan (o'yingoh
ichidagi) xonqizi va shunaqa qurt-qumursqalar chiqib qoladi. Bolalar olmaxonni ko'rib, sakrashadi, biror
bir yeguliklaridan bermoqchi bo’lishadi. Hasharotlarni ko'rishsa
onalarini chaqirishadi, va ularni qo’llariga qo'yib, o'ynatib
bolalarining savollariga javob berib, yana o'tlarga qo'yib yuborishadi.
Bahor kelishi bilan juda ko'p gullar, ayniqsa lolalar parklarga ekiladi.
Bolalar hech ham uzishmaydi, zarar ham berishmaydi. Aksincha, silab, hidlab o'tishadi.
📎3 oylikdan suzish darslariga olib borishadi. Guruhda 10 ta bola ota yoki onasi bilan suvda yoshiga mos mashg'ulotlar qilishadi.
Nega desam:
Suvga bo’Igan ishonch! Chaqaloqlarda hali suvga bo’lgan qo'rqish hissi paydo bo'Imagan. Sokin harakatlar orqali suvga bo'lgan ishonchi erta uyg'otish.
Va albatta sog'lom tana uchun.