AGRO LABORATORIYA|XOLDOROV_SH

https://youtube.com/shorts/d0rAwibe9is?si=NaO4Sks0hZOW9hkp

Tarkibida azot (N) saqlovchi asosiy mineral o'g'itlar.

Ammoniyli o'g'itlar:
- Anhidroz ammoniy (NH₃): 82% azotga ega bo'lib, bu eng yuqori azot miqdorini o'z ichiga olgan o'g'itlardan biri.
- Aqua ammoniy (NH₄OH): 26% azotga ega.
- Ammoniy sulfat [(NH₄)₂SO₄]: 21% azot va qo'shimcha ravishda 24% oltingugurt (S) mavjud.
- Ammoniy bikarbonat (NH₄HCO₃): 17% azotga ega.
- Ammoniy xlorid (NH₄Cl): 25% azot bilan o'g'itlashda ishlatiladi.

Nitratli o'g'itlar:
- Kalsiy nitrat [Ca(NO₃)₂]: 16% azot va 20% kaltsiy bilan oziqlantiradi.
- Natriy nitrat (NaNO₃): 16% azotga ega bo'lib, bu o'g'it Chili salitrasi deb ham ataladi.

Ammoniy va nitratli o'g'itlar:
- Ammoniy nitrat (NH₄NO₃): 35% azotga ega.
- Kalsiy ammoniy nitrat [NH₄NO₃ + CaCO₃]: 27% azot bilan o'g'itlashda ishlatiladi.
- Ammoniy nitrat sulfat [NH₄NO₃ + (NH₄)₂SO₄]: 26% azot va 15% oltingugurt mavjud.

Amidli o'g'itlar:
- Karbamid [CO(NH₂)₂]: 46% azot bilan eng ko'p qo'llaniladigan o'g'itlardan biri hisoblanadi.
- Kalsiy sianamid (CaCN₂): 22% azotga ega.

Karbamid ammoniy nitratli o'g'itlar:
- Karbamid ammoniy nitrat eritmasi: 28% azot bilan ta'minlaydi.

Sekin ajraladigan N o'g'itlar:
- Bu o'g'itlar azotni asta-sekin chiqaradi va har xil mahsulotlarga asoslanadi (masalan, S-qoplangan urea, polimer-qoplangan mahsulotlar).

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

https://youtu.be/uKV7YYVomHw?si=3Sq6yWD6AWp9XOTs

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

🌍 Plastiklarning Atrof-Muhitga Ta'siri 🌿

Plastiklar atrof-muhitga keng ko‘lamli va ko‘p qirrali ta’sir ko‘rsatadi. Quyida diagramma asosida asosiy yo‘nalishlar keltirilgan:

1. Okean kislotalanishi 🌊 – Plastik ifloslanish dengiz hayotiga ta’sir qiladi va okean kislotalanishiga sabab bo‘ladi.

2. Iqlim o‘zgarishi ☀️ – Plastiklarning ishlab chiqarilishi va parchalanishi issiqxona gazlarini chiqaradi va iqlimga ta’sir qiladi.

3. Ozon qatlamining yemirilishi 🌐 – Plastiklar ozon qatlamiga zarar yetkazuvchi moddalarni chiqaradi.

4. Atmosfera ifloslanishi 🌫 – Atmosferadagi mikroplastiklar havo sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

5. Toza suv resurslari o‘zgarishi 💧 – Plastiklar suv manbalarini ifloslantirib, suv sifatini buzadi.

6. Yer tizimidagi o‘zgarishlar 🌱 – Plastiklar tuproq va landshaftga zarar yetkazadi.

7. Biogeokimyoviy oqimlarning buzilishi 🔄 – Mikroorganizmlar faoliyatiga va tuproqdagi oziqa moddalariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

8. Biosfera yaxlitligini yo‘qotish 🐾 – Plastiklar bioxilma-xillikka zarar yetkazadi va ekotizimlarni buzadi.

♻️ Plastiklar atrof-muhitda murakkab muammolar keltirib chiqaradi va barqaror kelajak uchun ularni boshqarish zarur.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

🌍 Barqarorlik Sertifikatlari 🌿

Bugungi kunda brendlar o‘z mahsulotlari va xizmatlarida barqarorlikni ta’minlash uchun turli xil sertifikatlarga ega bo‘lishadi. Ammo har bir sertifikatning o‘ziga xos maqsadi bor. Bu yerda eng ko‘p qo‘llaniladigan barqarorlik sertifikatlari asosiy yo‘nalishlariga ko‘ra taqdim etilgan:

### 🐰 Hayvonlar Foydasiga
- Leaping Bunny
- Certified Vegan Logo
- Vegan Trademark Logo
- PETA-Approved Vegan

### 👗 Yaxshiroq Matolar
- Better Cotton Initiative (BCI)
- OEKO-TEX
- Global Organic Textile Standard (GOTS)
- Responsible Wool Standard
- ZQ Merino Wool Certification

### 🔄 Qayta Ishlash
- Global Recycled Standard (GRS)
- Recycled Claim Standard (RCS)
- Recycled Content Certification

### 🌱 Organik
- USDA Organic
- EU Organic Logo
- Soil Association Organic Standard

### 🌍 Iqlim Harakatlari
- The Climate Label
- Climate Partner
- Gold Standard

### ⚖️ Adolatli Savdo
- Fairtrade
- Fair for Life
- World Fair Trade Organization (WFTO)
- SA8000
- GoodWell

### 🌊 Okeanlar
- Aquaculture Stewardship Council (ASC)
- Marine Stewardship Council (MSC)

### 📦 Qadoqlash
- Forest Stewardship Council (FSC)
- Compostability Label by European Bioplastics
- OK Compost

### 🌾 Regenerativ
- Regenerative Organic Certified
- Certified Regenerative by AGW

### ♻️ Qayta Ishlangan Mahsulotlar
- Upcycled Certified

### 🏨 Turizm
- Green Globe
- Travelife

### 🏢 Qurilish va Dizayn
- Leadership in Energy and Environmental Design (LEED)

### 💻 Axborot Texnologiyalari
- TCO Certification

### 🌐 Umumiy/Boshqa
- ISO 14001
- EU Ecolabel
- B Corporation
- Rainforest Alliance
- Cradle to Cradle Certified
- 1% for the Planet
- Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO)

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Uy sharoitida tayyorlanadigan organik pestitsidlar

Piyoz va Sarimsoq Spreyi
1 dona sarimsoq va 1 dona piyozni maydalab, 1 litr suvga aralashtiring. 1 soat o‘tgach, 1 choy qoshiq qizil murch va 1 osh qoshiq sovun qo‘shing. Sovutgichda saqlansa, bir haftagacha saqlanishi mumkin. Qo‘ng‘iz va boshqa zararkunandalarga qarshi ishlatish mumkin.

Tuz Spreyi
O‘rgimchak kanalariga qarshi: 2 osh qoshiq tuzni 4 litr iliq suvga aralashtiring va zararlangan joylarga seping. O‘rgimchak kanalariga qarshi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

O'g'itlarning namlikni o'ziga tortishi

Ba'zi o'g'itlar nam havoda namlikni o'ziga tortishi mumkin. Bu esa ularning sifatiga ta'sir qilishi va saqlash qoidalarini to'g'ri tashkil qilishni talab qiladi. Quyida o'g'itlarning har xil harorat va namlik darajalarida o'ziga nam tortishi ko'rsatilgan:

📊 O'g'itlarning nam tortish ko'rsatkichlari

- Kaltsiy nitrat: 20°C da 45%, 30°C da 53% namlikni o'ziga tortadi. Namlik darajasi 47% dan oshsa, nam tortishni boshlaydi.
- Ammoniy nitrat: 20°C da 33%, 30°C da 41% nam tortadi. Namlik darajasi 20°C da 63% va 30°C da 61% bo'lsa, nam tortishni boshlaydi.
- Natiriy nitrat: 20°C da 23%, 30°C da 28% nam tortadi. Namlik 72% dan oshganda nam tortishni boshlaydi.
- Karbamid (urea): 20°C da 20%, 30°C da 28% nam tortadi. Namlik darajasi 20°C da 79% va 30°C da 74% bo'lsa, nam tortishni boshlaydi.
- Ammoniy sulfat: 20°C da 19%, 30°C da 21% nam tortadi. Namlik darajasi 81% dan oshganda nam tortishni boshlaydi.
- Kaliy xloridi: 20°C da 14%, 30°C da 16% nam tortadi. Namlik darajasi 84% ga yetganda nam tortishni boshlaydi.
- Kaliy sulfat va Di-ammoniy fosfat: Namlik darajasi juda yuqori bo'lganida (96% va 83%) nam tortishni boshlaydi.

🌡 E'tibor bering: Harorat oshganda o'g'itlarning nam tortish darajasi ham ortishi mumkin. Masalan, ammoniy nitrat 20°C da 63% namlikdan, 30°C da esa 61% namlikdan oshsa, nam tortishni boshlaydi.

📌 Maslahat: O'g'itlaringizni quruq va salqin joyda saqlang. Bu ularning sifati va samaradorligini saqlashga yordam beradi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Tuproq Mikrobiologiyasi va Azotli O‘g‘itlarni Kamaytirish 🌾🦠

🌍 Global muammo: Dehqonlar azotli o‘g‘itlardan kamroq foydalanib, hosildorlikni saqlashga intilishmoqda. Tuproq mikroblari kamroq kimyoviy o‘g‘it bilan ham tuproq unumdorligini oshirishga yordam berishi mumkin.

📄 Tadqiqot haqida: Duan va boshqalar (2024) Xitoyning Shimoliy-Sharqiy tekisliklarida 4 yil davomida o‘tkazilgan tadqiqotda azotli o‘g‘itlar miqdorini kamaytirish tuproq sifatiga va mikroblar hayotiga qanday ta’sir qilishini o‘rgandilar.

🔬 To‘rt xil usul sinovdan o‘tkazildi:
- Oddiy azotli o‘g‘it
- 25% kamaytirilgan azot
- 50% kamaytirilgan azot
- Azotsiz usul (faqat fosfor va kaliy o‘g‘itlari qo‘llanilgan)

🌱 Natijalar:
- 25% kamaytirilgan azot bilan ishlangan tuproq, oddiy o‘g‘itlangan tuproq bilan solishtirganda tuproqdagi organik modda, umumiy azot, fosfor va mikroblar biomassasini deyarli bir xil darajada saqlab qoldi.
- 25% kamaytirilgan azotli usulda yaxshi somon qoldig‘i va yuqori hosil kuzatildi.

🦠 Maxsus mikroblar (Lasiosphaeriaceae va Terrimonas) tuproqni yaxshilash va hosildorlikni oshirishda katta ahamiyatga ega ekanligi aniqlandi.

💰 Xulosa:
- Azotli o‘g‘itni 25% kamaytirish va somon qoldig‘ini tuproqqa aralashtirish orqali atrof-muhit va iqtisodiy jihatdan foydali natijalarga erishish mumkin.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Priming effekti (PE) va turli organik qo‘shimchalarning uglerod va azot nisbati (C:N) tuproqdagi organik modda (SOM) muvozanatiga qanday ta’siri.

1. Priming Effekti (PE): Organik uglerod (masalan, bug‘doy somoni yoki yashil o‘g‘it kabi o‘simlik qoldiqlari) tuproqqa qo‘shilganda mikroorganizmlar faollashadi. Bu tuproqdagi mavjud SOMning parchalanishini tezlashtiradi, uning barqarorligi va miqdorini o‘zgartiradi.

2. Tuproq Turlari:
- FW (Chap tomonda): Kuzgi va bug‘doy ekish aylanishi bilan foydalanilgan dala tuprog‘i. Yuqori C:N nisbati (masalan, bug‘doy somoni) qo‘shilganda:
- SOMning barqarorligi va miqdori kamayadi.
- Uglerod va azot fermentlarini parchalash faolligi oshadi.
- Priming effekti kuchayadi.
- Mikroorganizmlar tuproqdan azot qazib olishni oshiradi ("N mining"), ya’ni yuqori uglerod miqdorini muvozanatlash uchun azotni yutadi.

- HW (O‘ng tomonda): Yashil o‘g‘it va bug‘doy aylanishi bilan foydalanilgan dala tuprog‘i. Past C:N nisbati (masalan, yashil o‘g‘it) qo‘shilganda:
- SOMning barqarorligi va miqdori oshadi.
- Tuproqdagi sof uglerod balansiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
- Mikroorganizmlar uglerod va azotni birgalikda samarali ravishda parchalashga yo‘naltiriladi ("ko-metabolizm").

3. Mikroorganizmlar Faolligi: Qo‘shimcha qilingan organik qoldiqlar mikrobiologik biomassani va ferment faolligini oshiradi, bu esa SOM dinamikasi va ozuqa moddalari aylanishiga ta’sir qiladi.

4. Boshqaruv Ahamiyati: Turli C:N nisbatlari SOM barqarorligi va mikrobiologik dinamikaga qanday ta’sir qilishini tushunish tuproqni boshqarishda muhimdir, chunki bu tuproqqa organik modda qo‘shilganda qanday javob berishini oldindan bilishga yordam beradi va uglerod zaxiralarini saqlash hamda ekotizim barqarorligini ta’minlashga imkon beradi.

Priming effekti va C nisbatini tushunish fermerlarga tuproq sog‘ligini saqlash va hosildorlikni oshirishda yordam beradi. Organik qo‘shimchalar, masalan, bug‘doy somoni yoki yashil o‘g‘it, tuproqqa qo‘shilganda mikroorganizmlar faollashadi va oziq moddalar aylanishi yaxshilanadi. Bu esa o‘simliklarning o‘sishi uchun zarur bo‘lgan oziqa moddalar bilan ta’minlab, resurslarni tejamkorlik bilan boshqarish va sifatli mahsulot yetishtirishga imkon beradi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Inson faoliyati natijasida tuproqdan chiqariladigan azot oksidi (N₂O) emissiyalari.

Azot oksidi uzoq vaqt davomida atmosferada saqlanadigan kuchli issiqxona gazi bo‘lib, uning global isish potensiali karbonat angidrid gazidan (CO₂) 265-298 marta yuqori. Shuningdek, N₂O stratosferadagi ozon qatlamiga ham zarar yetkazadi, bu qatlam esa Yer yuzini zararli ultrabinafsha nurlardan himoya qiladi.

1. Qishloq xo‘jaligi (3,8 Tg N₂O) – eng katta hissani tashkil etadi. Asosan ekinlarga azotli o‘g‘itlar qo‘llanilishi natijasida hosil bo‘ladi.
2. Fossil yoqilg‘i va sanoat (1,0 Tg N₂O) – transport va ishlab chiqarish jarayonlarida ajralib chiqadi.
3. O‘rmonlarni yo‘q qilish va tuproqdagi ta’siri (0,8 Tg N₂O) – bu jarayon tuproqdagi organik moddalarning parchalanishiga sabab bo‘ladi.
4. O‘rmonlarning kamayishini oldini olish (1,1 Tg N₂O kamayishi) – o‘rmonlarni himoya qilish natijasida N₂O chiqishi kamayadi.
5. Iqlim o‘zgarishi va CO₂ ta’siri (0,5 Tg N₂O) – iqlim o‘zgarishi tuproqdagi N₂O miqdoriga ta’sir ko‘rsatadi.
6. Atmosferadan tuproqqa azot tushishi (0,8 Tg N₂O) – atmosfera orqali tuproqqa tushadigan azot chiqindilari.
7. Chiqindi va oqova suvlar (0,3 Tg N₂O) – kanalizatsiya va chiqindilardan kelib chiqadigan N₂O.
8. Biomassa yoqilishi (0,6 Tg N₂O) – o‘simlik qoldiqlari va yog‘ochlarni yoqish natijasida hosil bo‘ladi.
9. Yer yuzi orqali singdirish (0,01 Tg N₂O kamayishi) – tuproqning N₂O singdirish qobiliyati orqali bu gazning miqdori kamayadi.

Quyida keltirilgan ma’lumotlarda inson faoliyati natijasida tuproqdan chiqariladigan N₂O umumiy miqdori taxminan 7,3 Tg ga tengligi va bu jarayonlar atmosferaga salbiy ta’sir ko‘rsatishi ko‘rsatilgan.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Sho'rlanish stressiga ildiz javoblari 🌾🧂

🌱 O'simliklar tuzga bardosh berish qobiliyatida sezilarli farqlarga ega, guruch, bug'doy va makkajo'xori kabi asosiy ekinlarning aksariyati glikofitik turlar sifatida tasniflanadi va faqat past yoki o'rtacha darajadagi tuz stressiga bardosh bera oladi.

⚙️ Sho'rlanish stressi o'simlik ildizlarida murakkab anatomik o'zgarishlarni keltirib chiqaradi, birinchi navbatda, natriyni o'zlashtirishga qarshi to'siqlarni kuchaytirishga va resurslarni olish usullarini optimallashtirishga qaratilgan.

1️⃣ Yon ildizlarning rivojlanishi sho'rlanish ta'sirida sezilarli o'zgarishlarga duchor bo'ladi, bunda zararli ionlar ta'sirini minimallashtirish bilan birga, resursni ushlashni optimallashtirish uchun boshlang'ich naqshlari va paydo bo'lish vaqti o'zgaradi.

2️⃣ Ildizning oʻsish yoʻnalishi shoʻrlanishga javoban oʻzgaradi, koʻpincha suv resurslaridan foydalanish imkoniyatini saqlab, shoʻrlanish darajasi yuqori boʻlgan tuproq zonalaridan qochish uchun oʻzgargan gravitropizm va gidrotropizmni namoyon qiladi.

3️⃣ Hujayra devorining yangilanishi hal qiluvchi moslashuvchan javob bo'lib, mexanik kuchni oshirish va ion tashishni tartibga solish uchun lignifikatsiyaning kuchayishi va tarkibi o'zgartirilishini o'z ichiga oladi.

4️⃣ Endodermis va ekzodermisdagi suberinning cho'kishi ildiz tizimi orqali suv va ion harakatini boshqarishga yordam beradigan muhim hidrofobik to'siqlarni hosil qiladi.

5️⃣ Ushbu anatomik moslashuvlarni muvofiqlashtirish murakkab gormonal signalizatsiya tarmoqlarini o'z ichiga oladi, xususan, strukturaviy o'zgarishlarni va o'sish reaktsiyalarini tartibga soluvchi abscisik kislota va auksinni o'z ichiga oladi.

👨‍🌾 Sho'rlangan tuproqlarda ozuqa moddalarining mavjudligini boshqarish uchun sug'orishni to'g'ri boshqarish, tuproqni organik moddalar bilan o'zgartirish, ozuqaviy moddalarni ehtiyotkorlik bilan boshqarish amaliyoti va tuzga chidamli ekin navlaridan foydalanish kabi strategiyalarni joriy qilish mumkin.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Sog‘lom hosil uchun muhim bo‘lgan kaltsiy va magniy o‘g‘itlari 🌱

O‘simliklar o‘sishini ta’minlash uchun kaltsiy (Ca) va magniy (Mg) qo‘shish tuproq strukturasini yaxshilaydi va ozuqa moddalari o‘zlashtirilishini oshiradi. Mana, samarali o‘g‘itlar haqida qisqacha ma’lumot:

🌾 Kaltsiy o‘g‘itlari:
- Kaltsiy oksidi (CaO): 50–68% Ca – Tez ta’sir qiluvchi kaltsiy manbai.
- Agrar ohak (CaCO₃): 30–38% Ca – Tuproq pHini rostlash uchun ideal.
- Dolomit (CaCO₃·MgCO₃): 24–32% Ca – Kaltsiy va magniy manbai.
- Kaltsiy nitrat [Ca(NO₃)₂]: 20% Ca – Tez ta’sir qiladi va azot ham beradi.
- Gips (CaSO₄·2H₂O): 23% Ca – Qattiq tuproqlarni yumshatish uchun a’lo darajada.

🌱 Magniy o‘g‘itlari:
- Magniy oksidi (MgO): 42% Mg – Magniy uchun yuqori konsentratsiyali manba.
- Magnisit (MgCO₃): 24–27% Mg – Tabiiy manba, tuproq balansini saqlashga yordam beradi.
- Magniy sulfat (MgSO₄): 10–20% Mg – Oson o‘zlashtiriladigan va ko‘p funksiyali.
- Dolomitli ohak: 3–12% Mg – pH va Mg darajasini rostlash uchun a’lo daraja.

To‘g‘ri o‘g‘it tanlovi tuproq ehtiyojlariga bog‘liq – eng mos variantni topish uchun tuproq tahlili yoki agronom bilan maslahat qiling! 🌍🍃

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

🌾 NP/NPK o‘g‘itlar turlari va ozuqa moddalari tarkibi 🌾

To‘g‘ri o‘g‘it tanlash hosildorlik va o‘simlik salomatligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Mana, keng tarqalgan NP/NPK o‘g‘itlari va ularning ozuqa moddalari turlari bo‘yicha qisqacha ma’lumot:

🧪 O‘g‘itlarda azotning turlari:
- Di-ammoniy fosfat (18–46–0) 18% ammoniy azoti (NH₄) va 46% limon kislotasida eruvchan fosfor (P₂O₅) ni o‘z ichiga oladi, shundan 41% suvda eriydi.
- Ammoniy fosfat sulfat (16–20–0) 16% NH₄ va 20% P₂O₅ ni o‘z ichiga oladi, bunda fosforning ko‘p qismi suvda eriydi.
- Karbamid ammoniy fosfat (28–28–0) azot tarkibida 9% NH₄ va 19% karbamid azotiga (NH₂) ega, shuningdek, 28% fosforni o‘z ichiga oladi, shundan 25% suvda eriydi.
- Mono-ammoniy fosfat (11–52–0) 11% NH₄ va yuqori fosfor tarkibiga ega (52% P₂O₅), shundan 44% suvda eriydi.

🌱 Muvozanatli NPK komplekslari:
- NPK (15–15–15) 12% NH₄ azoti, 3% karbamid azoti va 15% P₂O₅ ni o‘z ichiga oladi, bu umumiy foydalanish uchun ideal.
- NPK (20–20–20) 4% NH₄ azoti, 9,1% nitrat azoti (NO₃) va 20% karbamid azotini o‘z ichiga oladi, 22% suvda eruvchan fosfor bilan.

🌿 Xloridga sezgir o‘simliklar uchun maxsus o‘g‘itlar:
- Kaliy nitrat (13–0–45) 13% nitrat azoti (NO₃) va 45% kaliyni o‘z ichiga oladi, bu xloridga sezgir o‘simliklar uchun mos keladi.
- Rang Bilan Belgilangan O‘g‘itlar: Ba’zi o‘g‘itlar fermerlar uchun tanib olishni osonlashtirish maqsadida rang bilan belgilanadi — sariq 15–15–15 uchun, ko‘k esa kaliy sulfati bilan 12–12–20 uchun (sezgir o‘simliklar uchun mos) va qizil boshqa tarkiblar uchun.

💧 To‘g‘ri o‘g‘it tanlash: O‘simlik ehtiyojlariga mos keladigan o‘g‘it tarkibini tanlang. Suvda eruvchan fosfor tezkor o‘zlashtirish uchun ideal, limon kislotasida eruvchan fosfor esa uzoq muddatli o‘sishni qo‘llab-quvvatlaydi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

🌱 Tuproq organizmlarining xilma-xilligi 🌱

Tuproqdagi organizmlar tana hajmiga ko‘ra uchta asosiy guruhga bo‘linadi:

1. Mikroflora/Mikrofauna (eng kichik organizmlar):
- Viruslar, bakteriyalar, zamburug‘lar, nematodalar, protozoa (flagellatlar, amobalar), rotiferalar.

2. Mezofauna (o‘rta o‘lchamdagi organizmlar):
- Akari (mitti o‘rgimchaklar va kanalar), kollembola (springtayllar), izoptera (termitalar), oligoqetalar (mikrodril chuvalchanglari).

3. Makro- va Megafauna (eng katta organizmlar):
- Yer chuvalchanglari, stonojkalar, qisqichbaqasimonlar, qo‘ng‘izlar.

Ushbu organizmlar tuproq unumdorligi va ekotizim barqarorligiga katta hissa qo‘shadi. 🌍🌿

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Tuproqdagi organik uglerodning 60% gachasi o‘lik mikroblar hisobidan keladi:

1. Ekinzorlar (Cropland):
- O‘lik mikroblardan olingan organik uglerod miqdori: 51-55% (0.18g/kg tuproq).

2. Chorvachilik yaylovlari (Grassland):
- O‘lik mikroblardan olingan organik uglerod miqdori: 47-62% (0.35g/kg tuproq).

3. O‘rmonlar (Forest):
- O‘lik mikroblardan olingan organik uglerod miqdori: 32-35% (0.87g/kg tuproq).

Ushbu ma'lumotlar BMT Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) va Global Tuproq Hamkorligi tomonidan taqdim etilgan. Bu o‘lik mikroblarning tuproq unumdorligida va uglerodni saqlashda qanchalik muhimligini ko‘rsatadi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Azotni himoya qilish va samarali foydalanish.

Fermerlar ekinlarga kerakli vaqtda azotni yetkazib berish uchun quyidagi texnologiyalardan foydalanib, azot yo‘qotilishining oldini olishlari va undan samarali foydalanishlari mumkin:

1. Ureaza ingibitorlari:
- Karbamid (mochevina) o‘g‘itini ishlatganda, u tuproqda ureaza fermenti ta’sirida ammiakka aylanadi, bu esa havoga uchib ketishi mumkin.
- Qo‘llash usuli: Fermerlar ureaza ingibitorlari qo‘shilgan karbamid o‘g‘itlarini ishlatishlari kerak. Bu o‘g‘itlar ammiakning havoga chiqishini kamaytirib, azotni tuproqda saqlab qoladi. Ureaza ingibitorlari bilan ishlangan o‘g‘itlar maydonga sepiladi yoki qo‘lda qo‘llanadi, odatdagi usullar bilan tuproqqa kiritiladi.

2. Nitrifikatsiya ingibitorlari:
- Ammiak asosidagi o‘g‘itlar, tuproqda bakteriyalar tomonidan nitratga aylantiriladi va natijada azot tuproqdan yuvilishi yoki issiqxona gazlari shaklida yo‘qotilishi mumkin.
- Qo‘llash usuli: Fermerlar nitrifikatsiya ingibitorlari bilan ishlangan o‘g‘itlardan foydalanishlari mumkin. Bu ingibitorlar ammiakning nitratga aylanishini sekinlashtiradi, bu esa azotni tuproqda uzoqroq saqlab, ekinlar uchun mavjud bo‘lishini ta’minlaydi. Ushbu o‘g‘itlar maxsus texnika yordamida yoki oddiy tarqatish usullari orqali maydonga kiritilishi mumkin.

Ushbu texnologiyalar yordamida fermerlar o‘g‘itlardan samarali foydalanishlari, azot yo‘qotilishini kamaytirishlari va ekinlar uchun azotni uzoqroq muddatda ta’minlashlari mumkin.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Azotli o'g'itlani qo‘llash

Tuproq yuzasiga solingan azotli o‘g‘itlar kechikishsiz va yo‘qotishlarsiz asosiy ildiz zonasiga yetib borishi lozim. Nam tuproqlarda yoki tez-tez yog‘ingarchilik bo‘ladigan hududlarda bu ko‘p hollarda azotli o‘g‘itlarning suvda eruvchanligi tufayli amalga oshadi. Biroq, quruq davrlarda yer yuzasiga sepilgan karbamid yoki ammiakli azot (NH₄-N) o‘g‘it granulalari tuproq yuzasida qolib, quyosh nuri ta’sirida ammiak (NH₃) shaklida yo‘qotilishi mumkin, ayniqsa neytral va ishqoriy tuproqlarda.
Samarali va foydali azot qo‘llashning maqsadi, birinchi yilning o‘zidayoq ekinlar tomonidan o‘g‘itlarda mavjud bo‘lgan azot (N) moddalaridan maksimal darajada foydalanishni ta’minlash va yo‘qotishlarni kamaytirishdir. Azot yo‘qotishlarini kamaytirish va ekinlarning azotdan foydalanish darajasini oshirish uchun karbamid yoki ammiak tarkibidagi o‘g‘itlarni nitrifikatsiyani inhibitsiya qiluvchi modda bilan ishlov berish mumkin. Bu modda (N-Serve (2-xloro-6(trixlormetil)pyridin)) ammiakning nitratga aylanish jarayonini kechiktiradi, natijada nitratning tuproqdan yuvilishi yoki denitrifikatsiyasi kamayadi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|

Azotli o‘g‘itni qo‘llashning to‘g‘ri vaqti

O‘simliklar yuqori hosil uchun doimiy azotga muhtoj, ayniqsa tez o‘sish davrida. Shu bois, azotli o‘g‘itni vaqtida qo‘llash kerak, aks holda vaqtinchalik yetishmovchilik yuzaga keladi. Ekishdan oldin katta miqdorda azotni bir martalik berish dastlabki o‘sish davrida yordam beradi, lekin bu usul kasalliklarga moyillik, erta yotib qolish va hosilning oxirgi bosqichida azot yetishmasligiga olib kelishi mumkin.
Azotni bir necha bosqichda (split) qo‘llash tuproqdagi azotni yaxshiroq saqlashga yordam beradi, hosil ehtiyojlariga moslashtiriladi. Necha marta qo‘llash kerakligi ekin turi, tuproq tarkibi va ob-havo sharoitiga bog‘liq. Umuman olganda, sug‘oriladigan don ekinlari uchun bir martalik miqdor 30-40 kg/ga oshmasligi tavsiya etiladi.

AGROLABORATORIYA-ILM BILAN

©Shovkat_Xoldorov

Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzating👇
📱Telegram| 📱Facebook|
📱Instagram| 📱Youtobe|