فیلسوفان از گذشته تا امروز بر اهمیت آزادی فردی و حقوق انسانی تأکید کردهاند. ایمانوئل کانت در کتاب بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق (Groundwork of the Metaphysics of Morals) میگوید:
"عملی اخلاقی است که با اصل خودآیینی هماهنگ باشد؛ یعنی فرد باید بهگونهای رفتار کند که انسانیت را، چه در شخص خود و چه در دیگران، همیشه بهعنوان غایت، و نه صرفاً بهعنوان وسیله، در نظر بگیرد."
این دیدگاه نشان میدهد که هرگونه اجبار، از جمله در پوشش، نقض شأن انسانی و آزادی خودمختاری افراد است.
از سوی دیگر، جان رالز در نظریه عدالت (A Theory of Justice) تأکید دارد:
"هر شخصی دارای حق غیرقابل نقضی نسبت به آزادیهای بنیادین است که با آزادی دیگران سازگار باشد. این آزادیها نمیتوانند برای منافع جمع یا رفاه اکثریت قربانی شوند."
بر این اساس، قوانینی مانند حجاب اجباری، ناقض آزادیهای بنیادین و عدالت اجتماعی است.
جان لاک نیز در اثر دو رساله در باب حکومت (Two Treatises of Government) مینویسد:
"آزادی طبیعی انسان شامل آزادی از هرگونه اجبار خارجی در امور شخصی اوست، مشروط بر اینکه آزادی او به آزادی دیگران تجاوز نکند."
این نظریه تأکید دارد که اجبار در انتخاب پوشش، تجاوز به حقوق طبیعی افراد است.
مارتا نوسباوم، فیلسوف آمریکایی و نظریهپرداز عدالت اجتماعی معاصر، در کتاب زنان و توسعه انسانی (Women and Human Development) بیان میکند:
"توانایی انتخاب مسیر زندگی یکی از اساسیترین قابلیتهای انسانی است. هر سیاستی که انتخابهای فردی را محدود کند، بهطور مستقیم کرامت انسانی را نقض میکند."
اجبار در پوشش، نقض این «قابلیت بنیادین» است که نوسباوم آن را برای توسعه انسانی ضروری میداند.
چارلز تیلور، فیلسوف کانادایی، در مقاله سیاستهای به رسمیت شناختن (Politics of Recognition) به اهمیت احترام به هویتهای فردی و فرهنگی اشاره میکند:
"نظامهای سیاسی که به تنوع و آزادی فرهنگی احترام نمیگذارند، به تدریج بیاعتمادی و بیگانگی در میان مردم ایجاد میکنند."
اجبار به رعایت یک قانون خاص، مانند حجاب، مغایر با احترام به تنوع فرهنگی و آزادی فردی است که تیلور بر آن تأکید دارد.
سرانجام، قانون "حجاب و عفاف" تنها محدودیتی بر پوشش نیست، بلکه نمادی از نقض حقوق اساسی و شأن انسانی است. مخالفت با چنین قوانینی، فراتر از یک واکنش شخصی، یک کنش اخلاقی و مسئولانه در برابر بیعدالتی است.
#حجاب_و_عفاف
https://t.me/tanhaatarazyekbarg