Safoyev Fikri ️

“ЭРК ВА ИХТИЁРНИНГ ФАРҚИ БОР”
… Россияда эркинликни амр-ихтиёр билан кўпинча чалкаштириб юборишади. Амр-ихтиёр – бу оғзимга келганини гапираман, бошқаларнинг фикрига эса тупириб қўйгаман, дегани. Эркинлик эса – бу шундай бир нарсаки, бошқа бир одамнинг эркига халақит бериш бошланган жойда у тугайди ва яна эркинлик – бу энг аввало масъулиятдир. Мен шундай деган бўлардим: энг эрксиз инсон – бу энг масъулиятсиз инсондир ва у қулдир. У ҳеч нарса учун жавобгар эмас, унинг учун барчасига хўжайини жавоб беради. Аксинча, энг масъулиятли одам – бу фақат ўзи қарор қабул қиладиган одамдир ва шу боис у энг озод инсондир.
Владимир Познер, журналист ва ёзувчи
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЮЛДУЗ САНАБ, ОЙНИ ЙЎҚОТМА”
Сенга ҳаммадан кўра кўпроқ ғамхўрлик қилаётган одамга ҳеч қачон эътиборсизлик қилма. Ажойиб кунларнинг бирида уйқудан кўзинг очиб юлдуз санаб ойни йўқотганингни тушуниб етишинг мумкин.
Антуан де Сент-Экзюпери, ёзувчи ва шоир
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҚАЛБИМИЗДАН ЎЗИМИЗ ИСТАГАН ОДАМЛАРГА ЖОЙ БЕРАЙЛИК”
Ҳаётимизга энг керакли, биз истаган ва узоқ кутилган одамларлар уларга ўз қалбимиздан жой бўшатганимиздан кейингина кириб келади. Бу учун ўй-хаёлимизни ўтмишнинг аччиқ хотиралари, келажакнинг хавотирлари, ўзимиз ўйлаб топган тақиқлар ва қолиплардан халос этишимиз зарур. Ёлғизликда биз ҳақиқий ўзлигимизни топа олмаймиз. Ёлғизлик руҳимизни тозалашга йўл очади холос. Чин ўзлигимизни юрагимизда эзгулик, меҳр, ҳар кунги кичик мўъжизлар, қувонч ва бепоён бахт дунёсини очган одамлар орқали топамиз...
Э.М.Ремарк, ёзувчи
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЖАР ЁҚАСИДАГИ ОДАМНИНГ НИДОСИ”
Дунёда бирорта ҳам эркак ёки аёл бошига бирор синов тушмагунча ўзининг руҳий-маънавий бардоши, саботи даражасини билмайди. Минглаб одамлар ҳеч қачон жар ёққасига келиб қолмаганлари ва шу боис изтиробларини элга ошкор қилмаганлари учунгина ҳурмат ва иззатда яшаб ўтишади. Жар ёқасига келтирилган одамнинг эса аччиқ ва аламли фарёдлари вулқондай отилиб кетиши мумкин.
Елена Блаватская, файласуф ва публицист
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ОТАЛАРГА ЭНГ КАТТА СОВҒА”
Болаларим мендан туғилган кунингизга нима совға қилайлик деб сўраганларида худди отам менга айтган гапни такрорлайман: “Хонадонимизга тинчлик ва хотиржамлик совға қилинглар”. Болалигимда отамнинг бу жавоби ғашимни келтирарди, ҳеч бўлмаганда “менга папирос чекадиган трубка совға қил” деган гапни эшитгим келарди. Ўзим ҳам ота бўлганимдан сўнг отамнинг гапида қанчалик катта донишмандлик борлигини ҳис этдим. Отам бор-йўғи мен яшаб турган уйим ва бу уйда мен билан бирга яшаётганлар ҳақида ўйлашим, уларга ғамхўрлик қилишим ва хонадонимизда тинчлик-хотиржамлик бўлишини истаган экан холос.

Билл Мюррей, актёр ва кинорежиссёр
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“АНГЛАМАСЛИК ДАРАЖАСИДАГИ НОДОН”
Биров атиргулни ҳидлаб унинг хушбўй ҳидидан маст бўлади. Бошқа бир жонзот аччиқ ўсимликлар гулидан бол тўплайди. Кимгадир арзимас чойчақа берсанг бир умр эсидан чиқармайди. Кимгадир жонингни фидо қилсанг, ҳатто уни англаб етмайди.
“Афоризмы, цитаты, мудрые слова” саҳифасидан таржима қилинди.
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“БИЗ КИММИЗ?”
Биз балконда – психологмиз, ошхонда – политологмиз (сиёсатшуносмиз), ижтимоий тармоқларда – файласуфмиз.
Ҳаётда эса қандай аҳмоқ бўлсак, шундай аҳмоқлигимизча қолганмиз.
“Мудрые мысли | Цитаты великих” саҳифасидан таржима қилинди.
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“СЕН ЁЛҒИЗ ЭМАССАН!”
Бизниг энг қора кунларимизда бизга фикр-мулоҳазалар ёки маслаҳатлар даркор эмас. Бундай пайтда оддий инсонга хос муносабат, ёнимизда унсиз кимнидир бўлиши, меҳрли бир қўл бошимиз силашини истаймиз ва унга интиламиз. Бу кичик ишоралар – ҳаёт жуда оғир бўлиб туюлган дақиқаларда бизни суяб турадиган умидга айланади. Менинг дардим - бу менинг ғам-ташвишим, менинг курашим, - ҳа фақат меники. Аммо сизнинг ёнимда бўлишингиз чексиз бу оламда, баъзида қўрқувга соладиган дунёда ёлғиз эмаслигимни эслатиб туради. Бундай ўзингизни эслатиб туришингиз, ҳатто мен энди синдим деган чоғда ҳам мен муҳаббат лойиқ эканлигимни билдириб туради. Сизнинг сўзсиз қўллаб-қувватловингиз – бу сиз менга беришингиз мумкин бўлган энг қимматли туҳфадир. Бу муҳаббат ўзимни кимлигимни эслашимга ёрдам беради – ҳатто ўзлигимни унутган вақтимда ҳам.
Эрнест Хемингуэй, ёзувчи, Нобель мукофоти лауреати
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“НОДОН ИЗЗАТГА АРЗИМАС”
Арслонлар меҳрибон, бағри кенг бўлган жойда шақоллар сурбетлашиб ҳаддидан ошади.
Аль Пачино, актёр
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“СЕНДАН ҲАРАКАТ – МЕНДАН БАРОКАТ”
Кунларнинг бирида донишманддан сўрашди: -Ҳаётимизни яхши томонга ўзгаришини узоқ кутишимиз керакми?
Донишманд:- Фақат кутадиган бўлсаларинг – ҳақиқатан ҳам узоқ кутишларингга тўғри келади.
Рус тилидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҲАЁТ – “МЕҲМОНХОНА”
Тибет анъаналарида ҳаётга меҳмонхонада бор-йўғи икки кунга тўхтаган саёҳатчи кўзи билан қараш керак деган ақида бор: сайёҳга меҳмонхона ҳам, ўзи яшайдиган хона ҳам жуда ёқади, аммо буларга ҳаддан зиёд боғланиб қолмаслиги ва меҳр қўймаслиги лозим – чунки у тез орда “меҳмонхона”ни тарк этади.
Сангье Кхадро
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЭКЗЮПЕРИНИ ЎҚИШДАН ҲОСИЛ БЎЛГАН ХУЛОСА”
Оломон – ҳар қандай масъулият ва маънавий жавобгарликдан холи равишда разолат ва жаҳолат ботқоғига ботишни, оғзига келганини гапиришни эркинлик деб билади. Авомнинг бу истак-майлларига тўсқинлик қилсангиз – сизни эркинликни бўғиш ва адолатсизликда айблайди.
Жалолиддин Сафоев
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“СЎЗ – ЙЎҚОЛМАЙДИ”

Файласуфлар сўзлар изсиз йўқолиб кетмайди деб ҳисоблашади... Улар ҳавода муаллақ осилиб, атмосферада туриб қолади.

Файласуф С.Булгаков қайсидир бир хонада қарғишлар ёғилиб, ёмон гаплар айтилса – бу гаплар худди тамаки тутинидек шу хонада осилиб тураверади, дейди. Деразани очиб ва хонани шамоллатиб, бу қабиҳликларни қувиб солгинг келади.

Шундай ривоят бор. Шоир Лермонтовнинг бувиси эри ўз жонига қасд қилганини эшитиб: “ит итдек ўлим топибди” дейди. Жуда оғир гап... Кейин эса дуэльда бувининг суюкли набираси Мишенька (шоир Михаил Лермонтов) ҳалок бўлади. Ва бу хабарни эшитиб подшо худди шу гапни такрорлайди: “ит итдек ўлим топибди!”. Бувининг гапи подшонинг оғзидан сўзма-сўз такрорланган.

Акс-садо мавжуд. Айнан акс-садо қачонлардир бошқаларга айтган гапларимиз, ниятларимизни ўзимизга қайтариб олиб келади...

Кимнидир қаттиқ айблаган бўлсак, кимнингдир устидан кулган бўлсак, кимгадир хиёнат қилиб оғир вазиятда ташлаб кетган бўлсак – барчаси қайтади. Айбсиз одамни қарғаган кимсанинг қарғиши ўзига уради. Ўйламасдан бировни қоралаб, лаънатлаб гапирганлар – бу сўзлар албатта ўз ҳаётларида “ижобат” бўлганини кўришади. Ҳаётда қайтиш – акс-садо бор!
Анна КИРЬЯНОВА,
ёзувчи ва психолог

Жалолиддин Сафоев таржимаси
Oyina.uz
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҚУВОНЧ” ОРТИДАГИ КУЛФАТЛАР ЭШИК ҚОҚМОҚДА”
Мабодо аввал кўрмаган ва билмаган бўлсайдик ҳайкалларни бузаётган, Президент саройларини ғорат қилиб қўлга илинадиган буюм борки ташиб кетаётган одамлар қувончини қайсидир маънода тушунса бўларди. Бироқ..., бундай манзарани Ироқда, Ливияда, Афғонистонда ва дунёнинг кўплаб бошқа мамлакатларида кўрдик – оқибати нима бўлганлигини ҳам биламиз. “Баҳор”- у “бархат” деб аталган инқилоблардан мақсад нима эди-ю нимага эришилди? Чин маънода гуллаб-яшнаб турган Ҳалаб шаҳрининг бугунги қиёфасини кўриб юракларимиз ўртаниб кетади. Бундай вайроналар остида қолган шаҳар ва қишлоқлар Иорқда ҳам, Сурияда ҳам ва инқилоб нафаси теккан бошқа мамлакатларда ҳам етарли. Ироқ, Ливия сиёсий ва ҳудудий жиҳатдан бўлакларга бўлиниб кетган, энди худди шундай бўлиниш Сурия бошига тушмоқда. Сурияда “диктатор”ни ағдарган сиёсий ва диний гуруҳлар ҳокимиятни бўлишда тез орада бир ва якдил қарорга келишларига ишонасизми? Мамлакат тинч қурилиши йўлига ўтишига-чи? “Инқилобни амалга оширганлар, инқилобни бошқаролмай қолишганди. Биз инқилобнинг отасимиз, деб ўйлашарди улар. Эслаб қолайлик: инқилобнинг отаси бўлмайди. Унинг фақат ночор ва нотавон фарзандлари бўлади холос.
Инқилобни бошлаш мумкин, лекин уни қандай якунлашни ҳеч ким билмайди?!” деб ёзади Эдвард Радзинский.
Инқилобдан сўнг ғоялар кураши тўхтайди. Ҳокимият учун кураш бошланади. Ёлғон, нафрат, ўч олиш майдонга чиқади. Худди шу дамдан бошлаб инқилоб ўзи нима учун амалга оширилганлиги ҳамманинг эсидан чиқади. Зўравонлик ва террор бошланади.

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“НЕГА АҲМОҚЛАРГА ТОҚАТСИЗМАН”
Менга нега сиз аҳмоқларга тоқатсизлик қиласиз, деб танбеҳ беришганида, агар аҳмоқлар ўзлари яратган муҳитда яшаганларида эди, мен бутунлай уларга бефарқ бўлардим – “ўлиб кетишмайдими” – деб жавоб бераман. Афсуски, бундай эмас-да. Улар ақл-идрок эгалари яратган муҳитда яшашади ва шундай яшашадики – бу муҳитни вайрон қилиб, ғорат этиб...
Станислав Лем, файласуф ва ёзувчи.
Жалолиддин Сафоев таржимаси.

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЯРАТГАННИНГ ҲАСРАТИ”
Бир киши ибодат қилгани черковга кирибди.
Шу пайт бир одам келиб: “Қўлингни тўғри тутмаяпсан”, деб танбеҳ берибди.
Иккинчи бир киши келиб: “Нотўғри жойда турибсан”, дебди.
Учинчи бири эса: “ кийимларинг рисоладагидек эмас”, деди.
Орқадаги одам : “Нотўғри ибодат қилаяпсан”, деб қўрслик қилибди.
Охир-оқибат яна биттаси келиб: “Биласизми, черковдан чиқиб кетинг, аввал ибодат қоидалари китобини сотиб олиб, яхшилаб ўқингда кейин келинг”, дебди.
У черковдан чиқиб, ўриндиқда ўтириб, ўксиниб-ўксиниб йиғлабди.
Шу пайт осмони фалакдан овоз келибди: “ -черковга киргани қўйишмаяптими?”
Кимса йиғидан кўзлари шишиб кетган бошини кўтариб: “киритишмаяпти”, дебти.
-“Йиғлама, улар Мени ҳам киритишмади!!!”
Рус тилидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“КИМ КИМДАН КЕЧИРИМ СЎРАШИ КЕРАК?”
АҚШнинг 40-Президенти Рональд Рейган Админстрациясининг ҳуқуқий масалалар бўйича маслаҳатчиси Брюс Фейн «Caucasus Online» ахборот сайтига берган интервьюсида 1915 йил Туркияда содир бўлган воқеаларда асосан турклар жабр кўрганлигини айтди: “Президент Рейган топшириғига биноан биз Европа ва Усмонли турк империясининг ҳарбий архивларини ўрганиб чиққан эдик. Текширишлар натижасида арманлар “геноцид” қилинганлиги ва 1,5 – 2 миллион арман ҳалок бўлганлиги тўғрисидаги гаплар асоссиз ва ёлғон бўлиб чиқди. Бу нарсалар арман тарихчиларининг уйдирмалари маҳсули экан. Ҳақиқий қирғинни арманлар уюштирган. Уларнинг каллакесар тўдалари Туркияда 2,4 миллион одамларни қириб ташлашган. Греклар, арманлар, араблар, курдлар, черкеслар Усмонли турк империясида жуда юқори лавозимларни эгаллашган. Биринчи жаҳон уруши пайтида арманлар Усмонлилар душманлари тарафига ўтиб ўз Ватанига ва давлатига хоинлик қилишган. Ўрганиш давомида турклар бизга барча архивлар билан танишиш имкониятини беришди. Арманлар эса ўз архивларини кўрсатишдан бош тортишди. Барча архивлар очилса бутун дунё кўзи олдида турклар эмас, арманлар турклардан кечирим сўрашига тўғри келади”- деб ўз сўзини якунлаган Брюс Фейн.
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ОДАМ НЕГА КАМ?”
Биз яшаётган дунё – Нуҳ кемасига ўхшайди: бир нечтагина одам ва сон-саноқсиз ҳайвонлар.
Сэмюэль Батлер,(1835-1902) инглиз ёзувчиси
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ДУНЁДАГИ ЭНГ КАМБАҒАЛ ПРЕЗИДЕНТ”
Уругвай давлатининг собиқ Президенти Хосе Мухикани «el presidente más pobre» — «дунёдаги энг камбағал президент» деб аташади. У Президентлик маошини қарйиб ҳаммасини хайрияга сарфлаган. Унинг Президент сифатидаги маоши 12 500 АҚШ доллар бўлган. Ўзига 1250 долларни қолдириб, 11 250 долларини муҳтожларга берган. Президентнинг шахсий мулки 1987 йил ишлаб чиқарилган ва ўзи 2011 йилда 1945 долларга сотиб олган эски Volkswagen Beetle машинаси ва мамлакат пойтахти Монтевидео шаҳри четидаги қишлоқдаги ўта камтарин уйи бўлган. Бу уйга марказий сув таъминоти етиб келмаганлиги боис Президентнинг шахсан ўзи қудуқдан сув ташиган. У Президентлик фаолияти давомида ҳам махсус саройда эмас, шу қишлоқ уйида яшаган. У Президент учун ажратилган махсус самлоётдан ҳам воз кечиб, оддий йўловчи самолётларда учган.
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“РАЗМ СОЛ – АТРОФИНГДА КИМЛАР БОР?”
Кунларнинг бирида миллиардер ўзи билан узоқ йиллар бирга ишлаган котиба-ёрдамчисини пенсияга кузатар экан, у ҳеч нарсага зориқмаслиги учун 2 миллион доллар совға қилмоқчи бўлибди. Шунда котиба ҳайрон бўлиб сўрабди:
“-Нима қиляпсиз ахир? Мен пенсияга чиқаяпман, боз устига бир мунча миллиард доллар йиғиб қўйганман?!”
Миллиардер: "-Қандай қилиб? Ахир сиз бутун умр ойига 5-6 минг доллар маош олагансиз? Қандай шунча пул йиғдингиз?”
Котиба: “-Биласиз, мен барча йиғинларда сиз билан бирга иштирок этардим. Сиз телефон орқали бўш ётган ерларни ёки қандайдир қимматли қоғозларни сотиб олганингизда мен ҳам шу ишни қилардим – албатта кичик ҳажмда. Мен сизнинг барча хатти-ҳаракатларингиздан нусха олиб, уни такрорлардим. Шу тарзда сиз миллион ишлаган чоғда мен юз минг ишлардим, сиз миллиард ишлаганда , мен миллион ишлаб топардим!!!
Яхшига ёндошсанг етарсан муродга, ёмонга ёндошсанг қоларсан уятга дегандек – ким билан ошно бўлсак унинг ҳаёт тарзи албатта бизга ҳам таъсир ўтказади.
Чивинсифат - одамлар бор, асалари – одамлар бор!
Асалари сизни доимо гулзор томон бошлайди!
Ақлли одамлар билан ҳар томонлама ривожланасан!
Яхши инсон даврасида бўлсанг мақсадларингга эришасан!
Ёмон одамлар билан бирга бўлсанг бошинг ёмонликлар ва қабоҳатдан чиқмайди.
Хўш, ўйлаб кўрчи, сени атрофингда қандай одамлар бор?
Бу ҳаётинг учун ўта муҳим – атрофингга синчиклаб разм сол!
Меҳнатсевар инсон билан – олға интиласан!
Ақлли ва билимли инсон билан – юқори марраларни эгалайсан!
Ҳаётда тайинли орзу ва мақсади йўқ одамлардан нари юр. Улар ҳаётингни барбод қилишади.
Тоза қалбли, ҳаракатчан, мудом меҳнат ва яхшиликка интиладиган одамлар ҳаётингни худди қуёшдек мунаввар этади!
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ДУНЁ ИШЛАРИ ЎЗИНГДАН БОШЛАНАДИ”
“Одамлар дунёни қабоҳатдан қутқаришни эмас, ўзларини қутқаришга, инсониятни зулмдан озод этишга эмас, ўзларини озод этишга ҳаракат қилганларида эди – дунёни қутқариш ва инсониятни ҳурликка олиб чиқиш учун қанчалик кўп иш қилган бўлардилар”
Ёзувчи Лев Толстойнинг Герцен билан суҳбатидан. Ибора муаллифи Герцен.
Эдвард Радзинский «Цари. Романовы. История династии» китобидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ХАБАРНИ ХОРИЖГА СИЗДИРИШ”
Бакунин ва Герцен – бутун Россия ёшлари чет элда яшаётган бу икки исёнчини биларди. Герцен “Колокол” журнали орқали тиришиб ва ўч олиш ниятида Россияни лаънатлар бўронига кўмиб ташларди. Барча тақиқларга қармасдан “Колокол” Россияга кириб келарди. Бу журнални зодагонлар ва амалдорлар хонадонларида ўқишарди. Чунки журнал олий давлат амалдорларининг суиистеъмоллари ҳақида ёзарди. Бирорта амалдор бошқа биттасини мансабидан ағдармоқчи бўлса унга қарши материалларни – хорижга “Колокол”га жўнатарди. Подшонинг ўзи ҳам журнални доимо ўқиб борарди. Аммамнинг марҳум эри ҳам подшонинг севимли ва ўтда ёнмас, сувда чўкмас министри – N.нинг порахўрлиги ҳақида журналга зимдан маълумот жўнатиб юборади ва бу материал дарҳол чоп этилади ҳамда жуда шов-шувли жанжал чиқиб, министр мансабидан учиб кетади. Аммам журналнинг шу сонини асраб олиб қўйганди.
Эдвард Радзинский. “Князь. Чақимчининг хотиралари”.
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ДАРС БЕРИБ, ЎЗИМИЗ ҲАМ ЎРГАНАМИЗ”
Вақтингни фақат сени яхши томонга ўзгартириб, тафаккурингни ўстирадиган одам билан ўтказ. Кимнидир яхши томонга ўзгартириб, фикрини ўстира олишни уддалай билсанг - ўшани ўзингга яқинлаштир. Униси ҳам, буниси ҳам бир-бирига боғлиқ ҳолда содир бўлади: одамлар кимгадир сабоқ бериб, ўзи ҳам ўрганади.
Сенека, "Нравственные письма к Луцилию"
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ИНСОНИЯТНИ ТУЗАТИБ БЎЛМАЙДИ”
Ёшим бир жойга бориб қолди, албатта бу ёруғ дунёни тарк этиш онлари яқин. Одам боласининг бу дунёга келиши ҳам, кетиши ҳам сир-синоатли. Бу мени қўрқувга соладими? Билмадим. Йўқ, мен ўлимдан қўрқмайман, аммо ҳаётда ҳамма нарсани тўғри қилдим-ми? Доимо виждон амри билан иш тутдим-ми? Одамларни тез-тез хафа қилиб қўймадим-ми? Ўз вақтида кечирим сўрашга улгурдим-ми? - деган ўй мени ташвишга солади, қайғуга ботиради.
Айтилавериб анчайин сийқаси чиққан, аммо мен учун ўта муҳим бўлган бир фикрни эслатгим келади: инсон учун кичик бир қадам – инсоният учун жуда улкан қадамдир. Инсониятни тузатиб бўлмайди – фақат ҳар биримиз ўз-ўзимизни тузатишимиз мумкин. Қорни оч болага овқат бериш, одамларни ҳақорат қилмаслик, кекса бир инсонга йўлдан ўтишига кўмаклашиш, қайғудан кўз ёш тўкаётган одамнинг дилига малҳам бўлиш, ёмонликка ёмонлик билан жавоб қайтармаслик, одамлар кўзига тик қарай билиш – буларнинг барчаси бир киши учун осон бажариладиган ишлар, лекин барча бирданига қилиши жуда қийин. Худди мана шунинг учун ҳам ҳар биримиз энг аввало ўзимизга талабчан бўлишимиз керак. Иккинчи томондан эса ўзига ўзгалардан кўп нарса талаб қилмасдан яшаш – бу маданият белгиси. Менинг яхши кўрган ҳикматли гапим – эртага охири замон бўлса ҳам, бугун дарахт эк!
Дмитрий Лихачёв, академик
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“НОМАЪЛУМ АСКАР” ҚАБРИДА”
(Латифа)
Маҳаллий ва узоқ шаҳардан меҳмон бўлиб келган яҳудий ёдгорлик тошга “Номаълум яҳудий аскари хотирасига” деб ёзилган қабр бошида туришарди.
Меҳмон яҳудий: -Наҳотки, бу қабрда ким ётганлигини аниқлаш шунчалик қийин бўлса?
Маҳаллий яҳудий:- Ҳеч қандай қийин жойи йўқ. Ҳамма билади – бу Хаим Рабинович қабри эканлигини.
-Унақада нега номаълум аскар деб ёзилган?
-Чунки, Хаим Рабинович аскар бўлганми ёки йўқми – аниқ эмас- да...
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“УЗОҚ АСРЛИК АДАШИШ”
Қабристонлар дунёда ўрнини ҳеч ким боса олмайди, у вафот этса ҳаёт тўхтаб қолади деб ҳисобланган одамлар билан тўла.
Генрих Бёлль (1917—1985), ёзувчи, Нобель мукофоти лауреати
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ТИЛИНГГА ЭҲТИЁТ БЎЛ”
Министр учун номаъқул гап айтиш, аҳмоқона иш қилиб қўйишдан ҳам ҳалокатлидир.
Кардинал де Рец (1613-1679)
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“АҚЛГА ЗИД УМИД”
Одамлар, бир адолатсизликни бошқа бир адолатсизлик билан алмаштирар эканлар, худди шу ўзгариш бизни қутқариб қолиши мумкин, деб ўйлашади.
Константин Гамсахурдия (1891—1975), грузин ёзувчиси.
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“БУЮК ИНСОНЛАР ҲАМ “МАЙДАЛИК” ҚОПҚОНИГА ТУШАДИ”
Файласуф Шопенгауэр ўзининг хизматкори билан ёқалашиб қолади. Буюк Иммануил Кант ҳам хизматкори билан жанжаллашиб, ҳатто уни озиқ-овқатларни ўғирлашда айблайди. Лондон Қироллик жамияти аъзоси, муросага келтирувчи судья ва ёзувчи Сэмюэль Пипс ўз уйининг айвонида ошпаз аёл билан муштлашади.
Буюк инсонлар ҳам ана шундай майда жанжалларга аралашиб қолишган. Улар ўзларининг улуғ ақл-идроклари ва қимматли вақтларини қандай қилиб бўлмасин сурбет хизматкорларга муносиб жавоб беришга исроф қилишган. Уйқусиз тунларда хизматкордан ўч олишни ўйлаб чиқишган: -“Шошмай тур ярамас эртага сенга шундай жавоб берайки – уйингни тополмай қол! Ҳа-ҳа, сенга Дантедан ёки Фома Аквинскийдан шундай иқтибослар келтираманки – дунёга келганингга пушаймон ейсан. Сен устимдан кулишга қандай журъат этдинг кўрнамак!?”
Инсониятнинг буюк ақл эгалари ўз куч ва вақтларини нимага сарф этишганини бир тасаввур қилинг-а!?
Охир-оқибат Шопенгауэрнинг хизматкори гўё унга етказилган жароҳат учун файласуфни бир умр жарима тўлашга мажбур этган. Кантнинг хизматкори ҳам ундан охирги тийинини қоқиб олмагунча тинчимаган. Пипснинг хизматкори эса унинг бутун оила аъзолари битлаб кетиш билан сийлаган.
Балким, ҳар биримиз кучимиз ва вақтимизни майда одамлар билан майда жанжалларга сарф қилишни бас қилармиз? Ахир ўйлаб кўрайлик – бу тахлит йўл тутиб ўзимиз ҳам майда одамга айланиб қолаётганимизни наҳотки билмасак? Вақтимизни шунчалик уқувсизлик билан сарф этамизми, ахир? Ва буюк инсон эмас, масхарага лойиқ ва жоҳил одамга айланиб қолаяпмиз – шуни сезаяпмизми? Янги китоб ёзиш, янги кашфиётлар қилиш ўрнига майда одамларнинг майда ва қалтис ишларига аралашиб юрсак..? Аввало обдон ўйлаб кўрайлик: арзийдими шу? Шу ҳақир одам бизнинг ҳиссиётларимизга, бизнинг вақтимизга, руҳий азобланишларимизга лойиқми? Баъзида бундай одамлар ва воқеаларга тупуриб, ўз ҳаётингизни яшашда давом этиш керак. Фойдали ва улуғ ишлардан чалғиманг...

А.В.Кирьянова, ёзувчи ва психолог
Жалолиддин Сафоев таржимаси

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЎҚИЙДИГАН БОР ЭКАН – ИНСОНИЯТ ЯШАЙДИ”
Инсоният таназзулга учради, деган одамларнинг гапига ишонманг. Инсониятда инсонийлик албатта сақланиб қолади. Технологик инқилоблардан қатъий назар одамларнинг қўлидан қалам тушмайди – улар ёзишни давом эттиради. Одам боласи фақат ёзув орқалигина ўзлигини, кайфияти ва кечинмаларини ифода этади. Инсоният ҳиссиётларини ифода этган ёзувлар ва бу матнларни ўқийдиганлар борлиги учун ҳам одамзот яшаб келмоқда, мавжудлигини сақлаб қолмоқда.
Ўрхон Памук, Нобель мукофоти лауреати, турк ёзувчиси
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ОДДИЙ ОДАМЛИКНИ ТАРК ЭТ...”
Севиб қолсанг, шунчаки бир оддий одам бўлишни тарк этасан ва – ўта нозик асарга айланиб қоласан. Сен ерда ўз оёғинг билан юрмайсан, аксинча бамисоли қуш сингари учиб юрасан. Инсоннинг севиб қолганлигидаги ҳолати ҳаётидаги энг асосий нарса. Нимани севиб қолганлигингни эса сира аҳамияти йўқ – у аёл бўлиши мумкин, касби-коринг бўлиши мумкин, биз яшаб турган дунё бўлиши мумкин.
Тонино Гуэрра, шоир, ёзувчи ва кинорежиссёр
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“МИЯМИЗ ЗИЙНАТДОНМИ ЁКИ АХЛАТДОН?"
Мабодо қутининг ичига олмос солиб қўйсангиз – у зеб-зийнат соладиган қутича (зийнатдон) га айланади. Мабодо қути ичига чиқинди ташлаб қўйсангиз – у ахлатдонга айланади. Бу худди биз миямизга нимани жойлаб олаётганимизга ўхшайди.
Бернард Шоу, Нобель мукофоти лауреати, ёзувчи ва драматург.
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

ҲАЁТ НИМА ЎЗИ?
• Достоевский: бу дўзах.
• Сократ: бу синов.
• Аристотель: бу ақл-идрок, онг.
• Ницше: бу куч.
• Фрейд: бу ўлим.
• Маркс: бу ғоя.
• Пикассо: бу санъат.
• Ганди: бу муҳаббат.
• Шопенгауэр: бу азоб-уқубат.
• Бертран Рассел: бу рақобат.
• Стив Джобс: бу эътиқод.
• Эйнштейн: бу билим.
• Стивен Хокинг: бу умид.
• Кафка: бу ҳаммаси энди бошланаётганлигидан дарак.
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ДВОРНИК” МУАЛЛИФИНИ БИЛАСИЗМИ?”
АҚШнинг Алабама штатининг Грин шаҳрида туғилган, кейинчалик Бирмингемда яшаган Мэри Андерсон хоним 1902 йилнинг қиш кунларидан бирида Нью-Йорк шаҳрига келади. Аёл қор гупиллаб ёғиб, совуқ суяк-суякдан ўтиб кетадиган ҳавода шаҳар трамвайига чиқади. Кун совуқ бўлишига қарамай трамвай ҳайдовчиси олд ойнанинг бир тавақасини очиб қўйган эди – чунки шундай қилмаса қорда йўлни кўраолмасди. Мэри шу воқеадан сўнг бу муаммони ҳал қилиш устида жиддий ўйлай бошлайди ва дунёда биринчи бўлиб автомашина ичидан бошқариладиган автомобиль ойнасини тозалайдиган (“дворник”) қурилмани ихтиро қилиб, 1903 йил унга патент олади. Жаҳон автомобилсозлик саноатида биринчи бўлиб Андерсон хоним ихтиросини стандарт қурилма сифатида Cadillac компанияси ишлаб чиқаришга жорий этади. Милиардлаб ҳайдовчиларнинг оғирини енгил қилган бу ихтиро муаллифи 1953 йилда вафот этган бўлсада – аммо унинг кашфиёти ҳамон одамлар хизматида.
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“МАНФААТИМИЗГА МОС СЎЗ АЙТАЙЛИК”
Жуда кўпчилик янглишиб Уинстон Черчиллга нисбат берадиган “Англиянинг абадий иттифоқчилари ва доимий душманлари йўқ – унинг манфаатлари абадий ва доимийдир” (“У Англии нет вечных союзников и постоянных врагов — вечны и постоянны ее интересы”), деган “қанотли сўз”ни 1855-1858 йиллар Англия ташқи ишлар министри, 1859-1865 йиллар бош министр бўлиб ишлаган виконт Генри Пальмерстон (1784-1865) 1858 йил 1 март куни парламент мажлисида айтган. Шу гапдан келиб чиқиб АҚШда ўтган Президент сайлови ҳақида гапирсак – Трампнинг ғалабаси туркий дунё учун манфаатлидир. Биринчидан Камала Харрис доимо Туркия ва Озарбайжонга қарши гапириб келди ва у АҚШдаги арман лоббсининг садоқатли хизматкорига айланди. Иккинчидан, унинг сайловолди кампаниясини жуда катта пул билан арман лоббиси қўллаб-қувватлади, эвазига эса Камала хоним Туркияга қарши санкцияларни кучайтириш ва Озарбайжонга санкциялар киритишни ваъда берди. Хўш, шундай экан – Трампнинг ғалабаси туркий мамлакатлар учун манфаатли эмасми?

“ЧАПЛИНДАН ҲАЁТ ФОРМУЛАСИ”
Ўзининг 70 ёшга тўлиши муносабати билан ўтказилган тадбирда буюк актёр, режиссёр ва сценарист Чарли Чаплин сўзлаган нутқ инсоннинг ўзига муҳаббатининг манифести сифатида янгради. Миллионлаб томошабинлар қалбини забт этган санъаткор, ўн икки нафар фарзанднинг отаси Чарли Чаплин ўша тарихий дақиқаларда айтган гапи бугун ҳам ўз аҳамиятни йўқотмаган. Бутун дунёни кулдирган бу ғамгин инсоннинг сўзлари кимгадир йўлчи юлдуз, кимгадир эса сабоқ бериши турган гап
“Мен ўз-ўзимни яхши кўриб қолганимда ғам-ғуссага ботиб соғинишларим ва қайғу-ҳасратларим ўзимнинг ҳақиқатларимга қарши яшаётганлагимдан дарак беришини англадим.
Бугун мен қалбимда содир бўлган бу ҳодиса, эврилиш “Ўзлик билан қолиш” деб аталишини биламан.
Мен ўз-ўзимни яхши кўриб қолганимда, ҳали вақт пишиб етилмасдан, инсон ҳали бу ишга тайёр бўлмасдан туриб унга ўз истакларингизни тиқиштириш ва бажо келтиришга мажбурлаш одам боласини жуда қаттиқ хафа қилиб қўйишини тушиниб етдим – бу одам эса менинг ўзгинамдир.
Мен бугун бу ҳодисотни “Ўз ҳурматини билиш” деб айтаман.
Мен ўз-ўзимни яхши кўриб қолганимда, бошқача ҳаётни хоҳлашни бас қилдим, ва мени ўраб турган ҳаёт менга ўсишим учун барча имкониятларни муҳаё этаётганлигини даъфатан илғаб етдим.
Мен бугун бу ҳодисотни “Етуклик” деб айтаман.
Мен ўз-ўзимни яхши кўриб қолганимда, ҳар қандай ҳолатда тўғри жойда ва тўғри вақтда ҳозиру нозирлигимни ва барча нарсалар беками кўст тўғри вазиятда содир бўлаётганлигини англадим. Мен ҳар доим хотиржам бўлишим мумкин.
Эндиликда мен буни “Ўзига ишонч” деб атайман.
Мен ўз-ўзимни яхши кўриб қолганимда, ўз вақтимни ўғирлашни ва келажакдаги йирик лойиҳалар ҳақида орзу қилишни бас қилдим. Бугун мен ўзимга шодлик бағишлайдиган ва мени бахтли қиладиган, мен севадиган ва мени чин юракдан кулдира оладиган ишларни қилаяпман.
Бугун буни мен “Оддийлик” деб атайман”.
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“САМИМИЯТ САҚЛАНИБ ҚОЛГАН КЎЗ”
Америкалик машҳур ёзувчи Марк Твен банк корчалонларини ёқтирмас ва уларни доимо масхаралаб ёзган. “Банкирлар ҳаво очиқ пайти қўлингизга шамсия (зонтик) тутади, ёмғир бошланиши билан уни тортиб олади”, деган гапни ҳам айнан Твен айтган.
У таниқли Парижлик ювелир томонидан бир кўзи шишадан ясалган банк хўжайини ҳақида гапириб берганди. Банкир шиша кўзидан жуда фахрланарди. Кунларнинг бирида у ёзувчига шундай дейди:
-Қайси кўзим ювелир томонидан ясалганини топсангиз, сиз сўраган беш минг доллар пулни бераман.
-Албатта, чап кўзингиз шишадан ясалган, - деди Твен.
-Қандай билдингиз?
-Фақат шу шиша кўзингизда инсоний самимият сақланиб қолган...
Жалолиддин Сафоев таржимаси

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҲЕЧ КИМГА АЗОБ БЕРМАНГ”
Чехов қадди-қомати келишган одам эди. Уни севиб қолган аёллар кўп бўлган, аммо ёзувчи хонимлар билан қисқа муддат айшини суриб, кейин уларни ташлаб кетарди. Ҳикояларида ўзи билан яқин муносабатда бўлган аёлларнинг устидан кулиб тасвирларди.
Антон Павлович аёлларни ёқтирарди, бироқ: хотин худди ойга ўхшаши керак, деган гапни такрорлашни хуш кўрарди. У, аёл бамисли ой мисол баъзан кўриниш бериши керак ва эр ёлғизликни истаган чоғларида унга халақит бермаслиги лозим. Фақат ана шундай ой-хотингагина уйланиш жоиз деб ҳисобларди...
Ёшгина қиз Лика Мизинова билан қайғули воқеа содир бўлди: у Чехов билан танишиб, ёзувчини севиб қолганида 19 ёшда эди. Қиз Чеховга ҳам ёқарди. Улар биргаликда сайр қилар эканлар Чехов уни севиб қолганига шаъма қиларди... Кейин эса бошқа аёл билан ўз нафсини қондирарди. Сўнгра яна Ликани уйига таклиф қилиб, қиз романсларни куйлашини тинглар ва яна севгига ишора қилиб, қизни келган жойига қайтариб юборарди. Кунларнинг бирида хат орқали қизга уйланишини билдиради. Айни шу онларда қиз бахт ва муҳаббатда эриб кетган бўлиши мумкин. Аммо, кейинчалик: бу шунчаки оддий ҳазил деб изоҳ беради Чехов! Лика ёзувчини қаттиқ севиб қолганди. Қиз ўзини ҳар куйга солинаётганлигидан депрессияга тушиб қолади ва ичкиликка рўжу қўяди. Руҳий мувозанатни йўқотган шўрлик қиз бир товламичининг қўлига тушиб, у билан турмуш қуради. Бу фирибгар оилали бўлиб чиқди ва Ликани қорнидаги боласи билан ташлаб кетади. Бола туғилиши билан ўлиб қолади. Тақдирнинг бундай зарбаларидан Лика пиёянистага айланиб қолади. Чехов Ликани яна учратиб, уни қўлини сўрайди. Касалманд ва ҳаётдан эзилиб кетган қиз рози бўлади... Чехов эса никоҳга шошмайлик, икки йилдан сўнг, балки уч йилдан кейин уйланарман сенга деб хат ёзади. Ўзи эса бу вақтда актриса Ольга Книпперни топади. Кейин эса унга уйланади. Кутилмаганда ёзувчи хотинини севиб қолади. Бу пайтда Чехов жиддий бетоб эди. У уйда ўтириб қолади. Қарйиб юра олмасди. Ёш хотини эса дўстлари билан ресторанга кетарди – чалажон одам билан уйда ўтирмайсан-да. Хотини айшини суришга кетар экан мазахомуз зерикма дуся, деб қўл силтаб қўярди. Хотини тонгга яқин хуш кайфиятда уйга қайтарди. Кейин эса Чехов даволаниш учун Ялтага кетишга мажбур бўлади. У хотинини қаттиқ соғинар, тунлари елканга бош қўйсам анча енгил тортаман, деб унга ялиниб-ёлвориб мактублар ёзарди. Бироқ, актриса театр саҳнасини афзал билар ва эрининг ёнига боришга вақт топмасди. У худди Чехов орзу қилган хотин эди – ой каби ҳар куни кўриниш беравермасди... Чехов ёлғизлик ва эркинликни истанганди – тақдир эса унга бу нарсаларни ортиғи билан инъом этди. Худди ой мисоли хотинни истаганди – бу тилаги ҳам амалга ошди. Йўталдан нафаси қисиб, жисму жони азобда қолган ёзувчи тонг отиши қийин бўлган узун кечаларда хотини унга хиёнат қилиб юрганлиги ҳақидаги имзосиз хатларни ўқиганда хаёлига нималар келгани бизга қоронғу. Бироқ, ҳамма нарса қайтгувчидир. Шу боис ҳеч кимга, ҳеч қачон азоб бермаслик керак...
Анна Кирьянова, ёзувчи ва психолог
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“БЕЛНИ СИНДИРМАНГ”
Тақдирингиздан нолийверманг, балким сиз туфайли тақдирнинг ҳам унчалик омади чопмагандир.
***
Ҳаётдан ҳамма нарсани оламан деб уринманг – белингиз синиб кетиши мумкин.
Александр Ширвиндт, актёр, театр режиссёри ва педагог
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҲАЁТДАГИ ЭНГ ҚИЙИН ҚАРОР”
Бир вақт келадики ҳаётингдаги энг қийин, аммо, шу билан бирга энг муҳим ишни қилишинга тўғри келади: сени яхши кўрмайдиган одамларни ўлиб-тирилиб ардоқлашни бас қил. Ўзи ўзгаришни истамайдиган кимсалар билан руҳий азоб берадиган оғир суҳбатлар ўтказишни тўхтат. Сени ёнида бўлишингга бефарқ одамларнинг зиёратига боришни йиғиштир. Сени ўзи учун кўплаб вариантлардан бири сифатида кўрадиганларга илтифот кўрсатиш ва уларни афзал билишдан қоч. Сенга меҳр қўймаган инсонга меҳрли бўлишни бас қил.
Энтони Хопкинс, актёр ва кинорежиссёр
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЯХШИ ОДАМ ТАЪРИФИ”
Яхши одамлар инсоният нафас олаётган ҳавога ўхшайди – кўзга кўринмайди, овози эшитилмайди, гўёки йўқ нарсадек. Аммо бутун оламдаги жамики тирик мавжудот баҳраманд бўлаётган ҳавонинг моҳияти ва аҳамиятида осмон ва юлдузларга қараганда жуда муҳим мазмун мавжуд – у она сайёрамизда ҳаётни таъминлаб турибди.
Константин Присяжнюк
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҲАР ҚАНДАЙ “ПОЕЗД”НИНГ СЎНГГИ БЕКАТ”И БОР
Бир ёзувчи ёшлик чоғида вокзал перронида ўз поездини кутарди. Тўхтаб турган поезд вагони эшиги олдидаги майдончадан эса тўладан келган, йирик башарали ўспирин йигитча унга қараб турарди. Поезд секин жойидан жилиб, кета бошлади. Шу пайт э йўқ, б йўқ ҳалиги семиз йигитча бўлғуси ёзувчи бетига тупурди. Тупурганда ҳам яхшилаб – мазза қилиб тупурди. У мазах қилиб, кулиб поездда жўнаб кетди.
Ўшанда бу бўз бола нимани ҳис этдийкин? Бироқ, бизни ҳақорат қилишса-ю, аммо жавоб қайтара олмасак – биз нимани ҳис қиламиз? Поезд кетиб қолди, биз эса юзимизга тупук сачраган ҳолда перронда турибмиз – қалбимизда мутлақо фойдаси йўқ ғазаб қайнайди.
Ёзувчи бу воқеани анча йиллар эсидан чиқармади. Йиллар ўтгач у англаб етди: бундай каслар одамларнинг шундай бир турики – улар Сурбетнинг авлодларидир.
Бу кимсалар “қурбон”ликка танлаган одамининг юзига тупуриш учун поезд юришини махсус кутиб туришади. Улар аввал атрофга боқиб кимнидир кўз остига олиб қўйишади, кейин эса оғизларини тўлдириб тупук тўплаб, поезд юриши биланоқ юзингизга тупуришади. Улар учун энг муҳим нарса – жазосиз қолиш.
Улар ижтимоий тармоқларда аноним саҳифалардан устингизга мағзава ағдаришади, туҳмат қилишади, ҳақоратли шарҳлар қолдиришади. Аммо улар учун энг асосийси – жазосиз қолиш! Улар ўта қўрқоқ бўлишади. Золимлик ва қўрқоқлик – яқин қариндошлардир, улар доимо жуфт-жуфт бўлиб юришади.
Кейинчалик ёзувчи адабиётда муваффақиятга эришиб, катта шуҳрат қозонди. У муҳим бир хулосага келади – одамлар турфа-туман бўлишади. Инсонлар орасида юрган сурбетлар ўзларининг аслида кимлигини жуда устамонлик билан ниқоблашни уддасидан чиқа оладилар, улар бошқалар билан бирга худди оддий одамлардек поездларда юришади. Бу кимсалар қурбонни танлаш, уни таҳқирлаш, ҳақорат қилиш, жон жойидан олишнинг ҳадисини олишган.
Лекин улар қўрқоқдирлар – ёзувчи мана шу ҳақиқатни англаб етганди. Улар фош бўлишдан ва жавоб зарбасини олишдаН қўрқишади; улар кучли одамлар оёқ остида худди илондек судралиб юришади ва ўзлари заиф, хавфсиз, беозор деб билганларга ҳужум қилишади.
Башараси кепчикдек калладор ўспирин қаёққа кетганлиги бизга қоронғу. Бироқ биз ҳаётни поезд деб тасаввур қилсак – охир-оқибат барча поездлар бир кун эмас бир кун сўнгги бекатга албатта етиб келишади. Ва мана шу ерда барча: йўловчилар ҳам, кутиб олувчилар ҳам юзма-юз учрашадилар.
Сурбетлар ўзларининг хулқи, феъл-атвори ва туриш-турмушларининг қурбони бўлиши муқаррар. Ва ажойиб кунларнинг бирида ўз хавфсизликларига керагидан ортиқ баҳо бериб юборганликларини тушуниб етишади. Албатта кутилмаган жойдан – барча қилмишлари учун жавоб олишади. Ҳаётларини эса доимо қўрқувда яшаб ўтишади – қўрқоқнинг ҳаёти қандай кечишини бир тасаввур этиб кўринг-а?!
Биз ҳар қадамда сабоқ олиб, тажриба тўплаб боришимиз зарур. Одамлар ҳар хил бўлишади ва шу боис ҳаёт деб аталмиш “вокзал”да доимо ҳушёр бўлишимиз керак. Ҳеч нарса жазосиз қолмаслигини ҳеч қачон эсдан чиқарманг! “Кетиб қолган поезд” ичида нималар содир бўлганлигини шунчаки билмаймиз. “Охирги бекатда” барчасидан воқиф бўламиз. Балким, сўнгги бекатга етмасдан қилмишлари учун кимдир ўз “насиба”сини олганлигига гувоҳ бўлармиз...
Анна Кирьянова, ёзувчи ва психолог
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ПУЧГА ЧИҚҚАН УМИД”
Бундан ўн йилча муқаддам чўкаётган одамни қутқардим. Уни Қора денгиз соҳилига олиб чиқдим. Биз ўшанда университет спорт лагерида яшардик.
Ёнимга тренеримиз келиб шундай деди: “Довлатов, мен сенинг жасоратинг ҳақида кечки йиғин пайти гапираман”. Мен хурсанд бўлдим.
Менга Люда исмли гимнастикачи қиз жуда ёқарди. У билан гаплашишга ҳеч сабаб-баҳона тополмай юргандим. Тўсатдан қаҳрамонга айланиб, энди қиз билан яқинроқ танишиш имкони туғилганди.
Барчамиз кечки йиғинга тўпландик. Тренеримиз: “Довлатов, бир қадам олдинга чиқ”, деди. Мен сафдан бир қадам олдинга чиқдим. Ҳамма менга қараб турарди, жумладан Люда ҳам. Тренер сўзини давом эттирди: “Диққат билан мановинга қаранглар. Қорни туртиб чиққан, бўйни ривожланмай қолган, худди дазмолга ўхшаб сузади, аммо, шундай бесўнақай бўлсада ўртоғини қутқарқанини кўрмайсизми?!”
Бундай таърифу тавсифдан кейин Людага ҳатто қарашга ҳам қўрқиб қолдим.
Сергей Довлатов, ёзувчи
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“САБР НИМА ЎЗИ?”
Сабр – бу ҳайвонга ўхшаб ҳамма нарсага тоқат қилиш эмас. Бу инсонни таҳқирлаш ва таҳқирланишини англатмайди – сира ҳам. Бу ёвузлик билан муроса қилиш ҳам эмас – ҳеч қачон!
Инсон хотиржамлигига халақит берадиган ҳолатларда ҳам руҳан хотиржамликни сақлай билиш – бу сабрни англатади.
Мақсадинг сари илдам бораётган чоғингда йўлда ҳар хил тўсиқларга дуч келганингда ҳам яна олға интилиш – бу сабрдир.
Кўп кулфатлар гирдобида қолганингда ҳам шодон кайфият ва кўтаринки руҳиятни сақлай билиш – бу сабрдир.
Сабр қийинчиликларни бардош билан енгиш ва ғалабага эришишдир. Сабр – бу жасоратдир. Ҳақиқий сабр деб ана шуларни биламиз.
Александр Мень
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ОДОБСИЗЛИК ИЛДИЗИ”
Сурбетлик (одобсизлик) ҳамиша жамиятнинг паст табақасига хос одат ҳисобланган.
Малайлар, хизматкорлар ва қуллар одобсизликни ўзларига касб қилишган.
Қалбини нафрат кемириб тамом қилган ва ўзини тўлақонли одам деб билмаслик, руҳий тушкунлик, заифлик туфайли улар бошқаларга сурбетлик қилишади.
Ўзига ишончи бўлмаган, ўзини идора эта олмаслик ва доимо кимдандир ранжиб юриш боис атрофдаги одамларга сурбетлик билан жавоб қайтаради улар.
Барча нарсаларни ҳазилга буриб, шунчаки кулгуга йўйиш – бу кучли инсонлар хусусияти. Ҳақиқатан ҳам ҳаётда бахтли инсонлар – сурбетликдан мутлақо ҳимояга эга одамлардир.
Ирина Говоруха
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

ТОШКЕНТДАН МАКТУБЛАР
ИККИНЧИ МАКТУБ: САИД АҲМАД

…Айни пахта мавсуми. Боз устига, ёзувчиларнинг эски ва ёмон раиси кетиб, ўрнига янги ва яхши раис келган қизғин пайтлар.
Ёдингизда бўлса, ўша замон газетларида деярли ҳар куни “Ёзувчилар пахта далаларида”, “Рассомлар пахтакорлар ҳузурида” деган қулоч-қулоч мақолалар чиқарди. Пахта даласига қатнашда Назир Сафаров, Йўлдош Шамшаров, Иброҳим Раҳимнинг олдига тушадигани йўқ эди. Янги раис уларни батамом мот қилмоқчи бўлдими, ишқилиб, ёзувчиларни ёппасига пахта даласига олиб чиқадиган бўлди. Ичига ёзувчию шоир солинган икки баҳайбат автобус, иккита – тепасига чироқ ва радиокарнай таққан – гаичиларнинг мошинаси, бири – олдинда, униси – ортда, асосий тўп изидан тушган турли газетчилар, киночилар, радио ва телевизион мухбирлари минган яна бир карвон…
Хуллас, мезбонлардан бошқа ҳаммага байрам. Лекин мезбон дегани ҳам унчалик сир бой бермайди. Райком ҳам, райисполком ҳам шу ерда – доно сиёсат ва тўкин турмушга баралла ҳамд айтиб туришибди. Фақат хўжалик раиси ташвишли кўринади. Лекин уни ҳам тушуниш мумкин, далада айни иш қизиган пайтда икки–уч сўқим сўйиб, катта дастурхон тузаш, тергани ярим арава пахта-ю, нақ бир маҳалла бўлиб келган бекорчиларга росмана тўй қилиб бериш осонмас…
Манзаранинг давоми шуки, ёзувчию шоирлар этак тутиб, номига бўлса ҳам пахтазор оралади. Озгина пахта терилгач, ҳамма қад ростлади. Сал олдинроқда пахта тераётган раисга қаради. Етар, қўшга қайтайлик, деган ишораи имдод кутди. Лекин раиснинг ғирромга тоби йўқ, эгатдан бош кўтармай, пахтасини тераверди… Қолаверса, бош теримчининг ёнида – кимсан Саид Аҳмад. У ҳам этак тутган. Гоҳ раиснинг сўлидаги эгатда, гоҳ ростидаги эгатда… қизиқ–қизиқ ҳангомалар аралаш, унга ошкора хушомад қилиб кетяпти. Раисга ҳам ёқади шекилли, аҳён–аҳёнда завқ билан “…э, аннасини!..” дея хитоб қилиб қўяди…
Тушлик олдидан ҳамма даладан чиқиб, тарози бошига келди. Кимдир уч, кимдир беш, яна биров ўн кило пахта топширди. Раиснинг этагидан тўкилган пахта вазни ҳаммага ўрнак бўладиган – ўн килодан ошиқ. Биргина ардоқли ёзувчимиз Саид Аҳмад, ёнида – пучак этак, четроқда одоб сақлаб ўтирди. Тарозибон ёнида турган Носир Фозилов бутун жамоага эшиттириб, Саид Аҳмадга дашном берди:
–Уят эмасми, оқсоқол!? Терган пахтангиз раиснинг кетига қўйишга ҳам етмайди–ку?!
Саид Аҳмад бундай беадабликни кутмаган экан, ночор аҳволда қолди. Индамай қўя қолса, улус орасида Носир Фозилов Саид Аҳмадни мот қилибди, деган мутлақо кераксиз гаплар урчиб кетади. Жавоб қилай деса, неча соатдирки янги раисга ёқиш учун ўлиб-тирилди, энди орани қалин қилиб олганида… Йўқ, бари бир, Саид Аҳмад чидолмади. Енгилибди, деган иснодга қолишни истамади. Бир марта гапдан қолса хонумони куядигандай, гўё шай турган милтиқни олдию нобакор Носир Фозиловни, унга қўшиб янги раисни, аниқроғи – ўзининг жамики тамаю илинжларини ҳам шартта отиб ташлади:
–Бекорларингни айтибсан, Носир, биззи раисимиз… мутлақо артмайдилар!..
Мурод Муҳаммад ДЎСТ

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

🎉 Bugun, 3-oktyabr "Sevimli" telekanali bosh direktori, tajribali jurnalist, tarjimon Jaloliddin Safoyev tavallud topgan kun.

Hurmatli Jalol Sattorovich!

Bugungi kunda media sohasini yanada rivojlantirish, sohada ijod qilayotgan ommaviy axborot vositalari, jurnalistlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash yo‘lida amalga oshirayotgan ezgu ishlaringizni yuksak qadrlaymiz. Ayniqsa, keyingi yillarda "Sevimli" telekanali o‘zining qiziqarli,mazmunli,sifatli teleko‘rsatuvlari bilan xalqimizning, tomoshabinlarning ko‘nglidan munosib o‘rin egallamoqda. Kelgusida ham bu borada amalga oshirayotgan ishlaringizda ulkan omad va zafarlar tilaymiz.

Sizga mustahkam salomatlik, oilaviy xotirjamlik, ishlaringizga rivoj, va muvaffaqiyatlar tilaymiz.

Tavallud ayyomingiz muborak bo‘lsin!

👍 Hurmat bilan O‘zbekiston Milliy media birlashmasi jamoasi.

“АҚЛ-ИДРОКДАН МОСУВО “ЖАНГЧИ”
Мен сизни ақл-идрок жангига чорламоқчи эдим, бироқ кўриб турибманки сиз қурол-яроқсиз экансиз.
Уильям Шекспир, драматург
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ҚАЛБИ ҚАШШОҚ КИМСАНИНГ СУЯНЧ “ТОҒИ”
Энг арзон-гаров фахр туйғуси – бу миллий ифтихордир. Бу касалликка чалинган кимсада фахрланишга арзийдиган индивидуал сифатлар ва фазилатлар йўқлигини яққол кўрсатиб қўяди. Мабодо шахс сифатида у бирор бир истеъдод ёки фазилат соҳиби бўлганида эди, ундан ташқари миллионлаб одамлар биргаликда баҳам кўраётган фахр туйғусига мурожаат қилиб ўтирмаган бўларди.
Жуда улкан шахсий қадр-қиммат ва фазилатга эга инсон ўз миллатининг аҳвол-руҳиятини мунтазам кузатиб, унинг камчиликларини кўради. Фахрланишдан бошқа ҳеч нарсага эга бўлмаган руҳан ва қалбан қашшоқ кимса эса фахрланишда ягона имконияти бўлган ўзи мансуб миллатдан ғурур ҳиссини туяди; у ҳатто ўз халқининг барча камчиликлари ва аҳмоқликларини меҳр туйғуси билан ҳимоя қилишга тайёр туради.
Артур Шопенгауэр, немис файласуфи
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ВАЗИЯТ ВАЪДАСИГА ИШОНМА”
Бўрон ва довул вақтида берилган ваъда тинч ва сокин об-ҳаво маҳали унутилади.
Уильям Шекспир, драматург
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ОМИЛКОР ОТА-ОНА”
Мени ўғирлаб кетишганлиги ҳақидаги хабар охир-оқибат ота-онамга етиб бориши биланоқ, улар мени хонамни бетўхтов ижарага беришди.
Вуди Аллен, кинорежиссёр, актёр
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ИНСОН ФЕЪЛ-АТВОРИ ЎЗГАРМАДИ”
Икки ярим йилдан буён бирорта ОАВда кўриниш бермаган таниқли журналист Владимир Познер яқинда “Forbes Talk” интернет каналида журналист Антон Желновга интервью берди. У одатдагидек жуда қизиқарли, анчайин фалсафий ва бир қадар баҳсли фикрларни илгари сурди. Қуйида унинг қисқа бир гапини эътиборингизга ҳавола этаяпман.
“Биз (яъни инсоният) ўзгарганимиз йўқ. Масалан, Қадимги Юнонистонда яшган одамлар қандай яшаган бўлса, ҳозир ҳам одамлар худди шу тарзда умр кечирмоқдалар. Албатта, икки минг йил аввал яшаган одам бугунги кунга тушиб қолса техника ривожидан ҳайратга тушган бўларди холос. Биз мабодо икки минг йил олдинги ҳаётга тушиб қолганимизда бемалол яшаб кетардик. Инсон феъл-атворидаги: кўраолмаслик, ичиқоралик, шафқатсизлик, очкўзлик, ҳокимиятни қўлга киритиш учун ютоқиш ва бу йўлда ҳеч нарсадан қайтмаслик – буларнинг ҳеч бири ўзгаргани йўқ-ку! Инсон феъли ва хулқини ҳатто Бибилия, Қурон сингари муқаддас китоблар ҳам ўзгартира олмади.”
Рус тилидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЯХШИ ОДАМ КИМ?”
1.Одамлар сенга диққат-эътибор ва синчковлик билан разм солишади.
2.Болалар сени яхши кўришади, ёқтиришади
3.Одамларнинг сенга ўхшагиси келади: фикрларинга, кийинишинг ва хатти-ҳаракатларинга тақлид қилиб, унда нусха кўчиришга ҳаракат қилишади.
4.Нотаниш одамлар ҳам сенга ўз дардларини достон қилиб, кўнгилларини очишади.
5.Бирор бир хонага киршинг билан шу жойнинг муҳити ва энергияси ўзгаради.
6.Тилидан заҳар томадиган ва ичиқора одамларни ўзингни самимиятинг ва тўғрилигинг билан ғазаблантирасан.
7.Одамлар сенга ҳасад қилади, аммо сен унинг сабабини билмай қийналасан.
8.Ҳаётда “синган” одамларга қўлингдан келгунча яхшилик қиласан.
Рус тилидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

НЕГА РОССИЯДА АВВАЛЛАРИ СЎЗЛАРГА “С” ЮКЛАМАСИ ҚЎШИЛГАН?
“Да-с”, «нет-с”, ”извольте-с” - XIX асарда ўзаро суҳбатларда бундай сўзлар одат тусига кирган. Рус мумтоз адабиёти ихлосмадлари ўша давр адиблари асарларида бундай сўзларга тез-тез дуч келишган.
Қандай мақсадда сўзларга «с” юкламаси қўшилган ва совет ҳокимияти ўрнатилганидан сўнг бу одат нега йўқ бўлган?
“С” юкламаси алоҳида ҳолат ва вазиятларда қўшилган. Бу XIX аср бошида суҳбатдошга алоҳида ҳурмат ва илтифот кўрсатишнинг белгиси бўлган. Масалан ишхонада ҳамкасбларга, кўчада нотаниш инсонларга нисбатан қўлланилган.
XIX аср охирига келиб эса бундай сўзлашув ўзини ўзи камситиш маъносини англатган. Масалан суҳбатдошлардан бири мақоми ёки жамиятдаги нуфузи жиҳатидан пастда турган бўлса, албатта “с”юкламаси қўшиб гапирган.
“С” ҳарфини сўзларга қўшиш ”сударь” (жаноб, тақсир) маъносини англатган. Яъни мавқеи паст одам ўзидан юқори турган инсонга мурожаат қилар экан, сўзга “с” ҳарфини қўшишининг ўзиёқ “сударь” (жаноб) сўзини билдирган.
1917 йил октябрь инқилобидан кейин “сударь” сўзи ўрнига “товарищ” (ўртоқ) сўзи кириб келади ва “с” юкламаси истеъмолдан чиқади. Совет ҳокимияти йилларида ҳам зиёлилар, маданият ва санъат арбоблари ўзаро суҳбатларда “с” юкламасини қўшиб гапиришган. Бу тоифа одамлар жамиятнинг сара инсонларидан эканлигини таъкидлаб туриш учун бундай оҳангда сўзлашган.
Рус тилидан Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ИҚРОР ВА ТАЗАРРУ”
Ҳозир мен машҳур ва жуда бадавлатман – бироқ ёлғиз қолганимда, ўзлигим билан юзма-юз келганимда Санъаткор сўзининг улуғвор маъносида ўзимни кўришга журъатим етмайди.
Мен – бор-йўғи замон нафаси ва шамойилини илғаб етган, одамларнинг зеҳнини ўтмаслаштирадиган кўнгил очар томошалар томон халойиқни етакалаган кимсаман холос.
Бу жуда аччиқ ва азоб беради - аммо бу ҳақиқат!
Пабло Пикассо
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“МАҚСАД ВА МАНЗИЛГА ЕТИШНИ ИСТАЙСИЗМИ?”
Доимо бошқаларни айблайдиган кимса узоқ ва машаққатли йўлни тўлиқ босиб ўтишга мажбур бўлади. Кимки ўз-ўзини айбласа ярим йўлни босиб ўтади. Ҳеч қачон, ҳеч кимни айбламайдиган одам аллақон маррага етган инсондир.
Хитой халқ мақоли
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ЭНГ ХАВФЛИ ЎҒРИ”
Ўғрилар ичида энг хавфлиси аҳмоқлардир: улар бир вақтнинг ўзида ҳам вақтингизни, ҳам кайфиятингизни ўғирлашади.
Арасту, қадимги юнон файласуфи
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

НАФСНИНГ ЧЕГАРАСИ БОРМИ?”
Шуҳратпарастлик, иззатталаблик – барча иллатларнинг манбаидир. У иккиюзламачиликни туғдиради, ҳасад уйғотади, ёлғончиликка бошлайди
Кўпчилик одамларнинг бойликлари кўпайгани сайин хайр-саховатли фазилатлари камайиб боради. Инсонга зарур нарсаларни беринг – ва у дарров қулайликларни истаб қолади. Уни барча қулайликлар билан таъминланг – у ортиқча фаровонлик, ҳашам ва дабдабага интила бошлайди. Уни ҳашам ва дабдабага кўмиб ташланг – шу заҳотиёқ бежамдорлик ҳажрида куйиб-ёна бошлайди. Унга бежамдорликларга ҳам йўл очиб қўйинг – ва у ақлдан озар даражада барча иштиёқларига эрк бериб юборади. Бундай инсонни кўнгли нима тиласа ҳаммасини муҳаё этинг – ва у мени алдашди, қўлга киритган нарсаларим истакларимга мос эмас, деб ҳасрат қила бошлайди.
Вақти-соати етиб инсон феъл-атворидан келиб чиқиб унга инъом этилган тақдири билан юзма-юз тўқнашганда – шундай даҳшатли портлаш содир бўладики!
Эрнест Хемингуэй, "Кредо человека"
Жалолиддин Сафоев таржимаси

Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri

“ТЕНГЛИК ВА ХУДБИНЛИК”
Эр ва хотиннинг оиладаги биргаликдаги ҳаёти – бу тенглик санъати, зинҳор худбинликнинг устун ва улуғлиги эмас.
Серж Гудман
Жалолиддин Сафоев таржимаси
Телеграм каналимизни кузатиб боринг ва дўстларга улашинг:
https://t.me/Safoyev_Fikri