رضا یعقوبی

بدون شهروندان آزاد و خودمختاری که برای حق و حقوق خودشان احترام قائل باشند، هیچ کشوری نمی‌تواند مستقل و آزاد شود. بدون صلح و آرامش داخلی، یعنی برقراری صلح بین شهروندان با یکدیگر و صلح بین شهروندان و دولتشان، هیچ ضمانتی هم برای صلح خارجی وجود ندارد. دولتی که به اراده و حقوق شهروندان خودش توجهی ندارد نمی‌تواند تضمینی بدهد که به اراده و حقوق مردمان کشورها و دولت‌های دیگر احترام بگذارد. دولتی که از شهروندانش حق نظارت عمومی و علنی بر اعمال قدرت را سلب کرده، به نظارت بین‌المللی هم تن نخواهد داد. دولتی که حقوق ابتدایی شهروندانش را زیر پا می‌گذارد برای همسایگانش هم خطر بالقوه‌ای می‌شود: حکمرانی خودسرانه‌ی داخلی خودش را در روابط خودسرانه‌ی خارجی نشان می‌دهد. سرکوب افکار عمومی، پایان دادن به رقابت عمومی بر سر قدرت و اعمال عمومی قدرت راه را برای قدرت دولت باز می‌کند تا هر طور که می‌خواهد خودش را مسلح کند. مردمانی هم که ملعبه‌ی دست این قدرت شده‌اند در خدمت هرگونه ماجراجویی نظامی قرار می‌گیرند. اعتمادناپذیری در بعضی جنبه‌ها باعث ترس و نگرانی موجهی از اعتمادناپذیری در تمام جنبه‌ها می‌شود. دولتی که با خیال راحت به مردم خودش دروغ می‌گوید با خیال راحت به دولت‌های دیگر هم دروغ خواهد گفت. از تمام این حرف‌ها می‌توان نتیجه گرفت که احترام به حقوق بشر و رعایت آن همان شرط اساسی و تنها ضامن واقعی صلح حقیقی است. سرکوب حقوق طبیعی شهروندان و مردم موجب برقراری صلح و آرامش نمی‌شود بلکه کاملاً برعکس، خود این اقدام تهدیدی برای صلح است. فقط مردمانی آزاد می‌توانند صلح و خلع سلاحی پایدار را به دست بیاورند.

واتسلاف هاول،
از کتاب "نامه‌های سرگشاده"، ترجمه احسان کیانی‌خواه، نشر نو، ص۳۱۴

@rezayaghoubipublic

🗓 165 سال پیش در تاریخ: زادروز جان دیویی فیلسوف آمریکایی که در کنار چارلز ساندرز پرس و ویلیام جیمز یکی از سه پیشتاز پراگماتیسم شمرده می‌شود. آرای انقلابی‌اش در باب سرشت فلسفه، آموزش، جامعه و سیاست بحث‌های فراوانی را به وجود آورد. او را پدر مدارس نوین در ایالات متحدهٔ آمریکا می‌شناسند.
www.philosophycity.ir

تصور می‌کنم کمتر نظام اجتماعی در دوران اخیر این‌قدر علنی و گستاخانه به آدم‌هایی میدان داده که حاضر باشند از هرچه منفعتی برایشان دارد حمایت کنند؛ به آدم‌های بی‌شرف و بی‌‌وجودی که آماده‌اند برای عطش درونشان به قدرت و منافع شخصی دست به هر کاری بزنند؛ به چاکران مادرزادی که آماده‌اند به هر حقارتی تن بدهند و در هر موقعیتی حاضرند شرف و و عزت خودشان و هم‌نوعانشان را فدای فرصت دُم‌جنباندنی برای صاحبان قدرت کنند.
در نتیجه تعجبی ندارد که بسیاری از منصب‌های دولتی و با نفوذ بیشتر از هر زمانی در تصاحب این جماعت مقام‌پرست و فرصت‌طلب و شارلاتان و معلوم‌الحال باشد. آدم‌هایی که همدستی با قدرت در ذاتشان است و بنا به استعداد خاصی که دارند مدام به خودشان می‌گویند با همین کثافت کاری‌ها چیزی را نجات داده‌اند یا لااقل نگذاشتند آدم‌هایی بدتر از خودشان بر این منصب‌ها تکیه بزنند. عجیب هم نیست که در چنین شرایطی فساد بین انواع و اقسام کارمندان دولت، میل و رغبت علنی‌شان به اینکه برای هر کاری رشوه بگیرند و بی‌شرمانه برده‌ی اوامری باشند که منافع شخصی و زیاده‌خواهی‌هایشان حکم می‌کند، شایع‌تر از هر زمانی است که در طول دهه گذشته به یاد بیاید.

واتسلاف هاول،
از کتاب "نامه‌های سرگشاده"، ترجمه‌ی احسان کیانی‌خواه، نشر نو، ص۹۶

@rezayaghoubipublic

‍ ♻️لیبرالیسم
✍️نوشته: رضا یعقوبی
🔊گوینده: مهسا بدیعی

مهسا بدیعی به جرم ترویجِ مفاهیم زیست شناسیِ فرگشتی، خداناباوری و داشتن چند کتاب ممنوعه در خانه؛ به چند سال زندان محکوم شده و هم اکنون در زندان لاکان رشت است.

🌐کانال مهسا بدیعی | کانال رضا یعقوبی

کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» نوشتۀ آنتونی کنی
پانزده جُستار تاریخی در حوزۀ فلسفه. کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین: جستارهایی تاریخی در فلسفه»، با عنوان اصلی From Empedocles to Wittgenstein: Historical Essays in Philosophy، گشت‌وگذاری‌ست در مقاطعی از تاریخ فلسفه، از دوران یونان باستان تا عصر مدرن و تأملی‌ست در بعضی مسائل و دغدغه‌های بنیادین و همیشگی آدمی، از منظر چند فیلسوف بزرگِ تاریخ فلسفه.
آنتونی کنی در کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» شمه‌هایی از تاریخ فلسفه را به ما ارائه می‌دهد و نیز موضوعاتی مانند جهان و انسان و آفرینش و ایمان و موقعیت آدمی در هستی را، از منظر چند فیلسوف بزرگ تاریخ فلسفه، بررسی می‌کند.
تأکید آنتونی کنی در کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» بر چند فیلسوف خاص و مهم دوره‌های یونان باستان، قرون وسطی و عصر مدرن است و او عمدتاً با محوریت این چند فیلسوف، که جزو فیلسوفان محبوب و مورد علاقه‌اش هستند، به شرح مباحث فلسفی مرتبط با اندیشه‌های آن‌ها می‌پردازد و دیدگاه آن‌ها را دربارۀ موضوعات بنیادینی نظیر جهان و انسان و دین و اخلاق و مرگ و جاودانگی و زندگی پس از مرگ شرح می‌دهد.
متن اصلی کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» اولین بار در سال 2008 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین»
افلاطون، ارسطو، توماس آکویناس و لودویگ ویتگنشتاین؛ این چهار فیلسوف فلاسفه‌ای هستند که جستارهای کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» عمدتاً به آن‌ها و افکارشان اختصاص دارد و کتاب حول محور آن‌ها و دیدگاه‌هایشان می‌گردد.
آنتونی کنی در هر یک از جستارهای کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» بحثی فلسفی را، دربارۀ موضوعاتی چون هستی و جهان و انسان و آفرینش و اخلاق و دین، از دیدگاه یکی از فلاسفۀ بزرگی که نامشان آمد مورد بررسی قرار می‌دهد و این‌گونه، ضمن طرح مباحثی فلسفی، ما را با وجوهی از افکار و اندیشه‌ها و دیدگاه‌های این فلاسفۀ بزرگ آشنا می‌کند و کلیدی ارائه می‌دهد برای ورود به جهان پهناور اندیشه‌های آن‌ها و امکانی فراهم می‌کند تا از منظر چند فیلسوف بزرگ و مهم تاریخ فلسفه به موضوعاتی نظیر اعتقاد و ایمان و معرفت و جهان و انسان و زندگی و مرگ و باور به جهان پس از مرگ بنگریم و نیز با مواضع خود نویسنده دربارۀ این موضوعات آشنا شویم.
کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» صرفاً منحصر و محدود به معرفی دیدگاه‌های چند فیلسوف بزرگ تاریخ فلسفه نیست. نویسنده در این کتاب با مباحث و دیدگاه‌های علمی عصر حاضر نیز درگیر می‌شود و دغدغه‌های بنیادین و مهم جهان امروز را، در متن افکار و دیدگاه‌های چند فیلسوف اصلیِ مورد بحث در این کتاب، مطرح می‌کند. مثلاً جستاری از کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» به طرح مباحثی درباب داروین و داروینیسم و نیز نقد بخشی از نظریات ریچارد داوکینز، زیست‌شناس برجستۀ معاصر بریتانیایی، اختصاص دارد و در جستاری دیگر از کتاب هم، با نگاهی نقادانه، به مباحث علمی و عصب‌شناختی دربارۀ آگاهی پرداخته می‌شود و نویسنده موضوعاتی مربوط به فلسفۀ ذهن و علوم شناختی را پیش می‌کشد و آن‌ها را، از منظری فلسفی، مورد نقد قرار می‌دهد، اگرچه در دیدگاه‌های نقادانۀ آنتونی کنی در کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» اغلب نه رنگی از قطعیت جزم‌گرایانه که ردی از شکاکیت و تردید به نظریات خود نیز به چشم می‌خورد. آنتونی کنی همچنین در این کتاب، ضمن شرح دیدگاه‌های فیلسوفان محبوب خود، به نقد وجوهی از افکار آن‌ها هم می‌پردازد.
گفتنی‌ست که نویسنده در جاهایی از کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» هم، در تبیین موضوعی فلسفی، گریزی به ادبیات و آثار ادبی زده است.
کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» از مقدمه و پانزده جستار تشکیل شده است.
جستارهای پانزده‌گانۀ کتاب «از امپدوکلس تا ویتگنشتاین» عبارتند از: «هفت مفهوم آفرینش»، «حیات پس از اِتنا: نظم و نثر امپدوکلس»، «فضیلت و خوبی از نگاه افلاطون و ارسطو»، «معیار ارسطو برای سعادت»، «صدق عملی نزد ارسطو»، «مقولات ارسطو نزد آباء لاتین»، «ماهیت و وجود: آکویناس و فلسفۀ اسلامی»، «زندگی فردی انسان از نگاه آکویناس»، «توماس و توماس‌گرایی»، «آکویناس در امریکا»، «فلسفه فقط چیزهایی را بیان می‌کند که همه اذعان دارند»، «علم‌گرایی شناختی»، «ویراست‌های آثار ویتگنشتاین»، «معرفت، اعتقاد و ایمان» و «وحدت معرفت و کثرت اعتقاد».

منبع: بنوبوک

منتشر شد..
از امپدوکلس تا ویتگنشتاین،
نوشته‌ی آنتونی کنی،
ترجمه رضا یعقوبی،
نشر پارسه،
۲۹۶ صفحه،
قیمت ۲۹۸ هزار تومان،
این کتاب حاوی جستارهای آنتونی کنی درباره‌ی موضوعات مختلف فلسفی است که چند جستار ادبی و ذوقی هم در آن گنجانده شده است. جذابیت کتاب در آن است که او نوشته‌های فنی خود را با نثری روان و با استفاده از متون ادبی و هنری دلنشین ساخته است.

لینک خرید کتاب با تخفیف:
https://www.bennubook.com/book/1994348/

هر انسانی دوگونه نفع دارد: منافعی که پروای‌شان را دارد و منافعی که پروای‌شان را ندارد. هر انسانی دارای منافع خودخواهانه و غیرخودخواهانه است، و یک انسان خودخواه، عادت نگریستن به منافع اول و روی برگرفتن از منافع دوم را در خویش پرورده است. هر انسانی دارای منافع آنی و منافع دور است، و انسان کوته‌نگر کسی است که پروای منافع آنی را دارد و از منافع دور غافل است. چنان‌چه ذهن فرد مألوف بر آن باشد که اندیشه‌ها و خواسته‌های خود را یکسر بر منافع آنی متمرکز سازد، این موضوع اهمیتی ندارد که در بررسی و ارزیابی صحیح، منافع دور ممکن است در خور توجه بیشتر باشد. ... در وجه میانگین، انسانی که به دیگران، به کشورش یا به افراد بشر توجه دارد از انسانی که چنین توجهی ندارد، شادکام‌تر است؛ ولی چه سود که این آیین را در گوش فردی فرو خوانیم که جز به رفاه یا ثروت خویش به چیزی نمی‌اندیشد؟ و اگر هم بخواهد نمی‌تواند پروای دیگران را داشته باشد. همانند آن است که برای کرمی که بر زمین می‌خزد سخن سر دهیم که چقدر برایش بهتر می‌بود اگر می‌توانست عقاب باشد.

متن: حکومت انتخابی، جان استوارت میل، ترجمه‌ی علی رامین، نشر نی

#جان_استورات_میل

@volupte

دولباخ می‌گفت "مستبدان و کشیشان شورشیان واقعی هستند" و این ستمگران افراد آگاه، شریف و خیرخواه را تحریک می‌کنند که در برابر این ستم و اقتدار نامشروعی که به زور غصب کرده‌اند بایستند. او گفت کسانی که برای خودکامگان چاپلوسی می‌کنند و بر آتش استبداد می‌دمند و از کسانی حمایت می‌کنند که نفع عمومی را از بین می‌برند_ درباریان اشراف قضات و روحانیان_ از اقتدار مشروع اطاعت نمی‌کنند بلکه به همنوعان و میهن خود خیانت می‌کنند و در ظلم‌هایی مشارکت می‌کنند که همه جا علیه نژاد بشر اعمال می‌شود. دولباخ استدلال می‌کند که مبارزه با نظم موجود خیانت نیست بلکه خیانت واقعی چاپلوسی و رفتار زاهدانه‌ی ریاکاران و دسیسه‌چینان است که با کمک کشیشان و خرافات، استبداد شاهان و اشراف را تسهیل می‌کنند. استبدادی که با جهل و زودباوری تقویت می‌شود، آن‌قدر مردم را می‌آزارد که چاره‌ای جز انتقام گرفتن برایشان نمی‌گذارد و با وجود اینکه نمی‌دانند چرا و چگونه فریب خورده‌اند، به فکر نابودی نظام موجود می‌افتند. از نظر دیدرو "شورش راه حل وحشتناکی است اما در سرزمین‌های استبدادی و تحت ستم تنها راه حلی است که به نفع آدمی تمام می‌شود". هدف روشنگری رادیکال که از دهه‌ی ۱۷۷۰ با انتظارات انقلابیِ سیاسی و محکوم کردن استبداد در هم تنیده شد، اصلاح "بی‌خردی"، سهل‌انگاری و انحراف معلمان و "راهنمایان بشر" و در نهایت بی‌ اعتبار کردن کسانی بود که جهان را پر از تبعیض و تعصب، خرافات، قوانین مضر و نهادهای فاسد می‌کنند؛ در واقع برانگیختن انقلابی فکری و اخلاقی بود که برای بهزیستی مردم در زندگی اجتماعی و فردی طراحی شده بود.

از کتاب "یک انقلاب ذهنی، روشنگری رادیکال و خاستگاه‌های فکری دموکراسی مدرن"، نشر بیدگل، صفحه ۶۱

🔹کانون ایران‌شناسی دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

🔻«تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه‌ی ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱»

🔸سخنرانان:
رضا یعقوبی
حسام سلامت
اشکان زارع

🔻آنلاین در بستر اسکای‌روم
https://www.skyroom.online/ch/iranianstudies/iranshenasi
(در زمان نشست لینک فعال می‌شود و به عنوان مهمان می‌توانید وارد شوید.)
🔻زمان: پنج‌شنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۱۸

@iranshenasi_ut

کارزار "من یک نفرم" تکثیر شجاعت و گسترش مقاومت است و همزمان احیای جنبش آزادی‌خواه زن، زندگی، آزادی است. مسلما بدون کنش شجاعانه و مقاومت روزانه این جنبش فراموش می‌شود و دستاوردهایش از میان می‌رود. مردم ما می‌دانند بذری که کاشته‌اند نیاز به باغبانی و آبیاری دارد تا روزی که قوانین مستقر دگرگون و حقوق اساسی آزاد و دموکراتیک مستقر شود. به همین دلیل در سالگرد جنبش با نافرمانی و انتشار تصاویر خود امتداد و استمرار و حیات جنبش را اعلام کردند و همبستگی بزرگ خود را به رخ کشیدند.

@rezayaghoubipublic

زن‌، زندگی، آزادی یک جنبش چندلایه و چندوجهی "است" که هم جنبه‌ی سیاسی دارد هم اجتماعی، هم فرهنگی و هم حتی اقتصادی! بنابراین هرکسی ممکن است با توجه به دغدغه‌ی خودش آن را صرفا اجتماعی یا فرهنگی و غیره بداند. دلیلش هم این است که چون وزن سیاست در جامعه‌ی ما سنگین است و هر چیزی حتی چیزهای غیرسیاسی به سیاست وابسته است، نمی‌توان ادعا کرد که زن، زندگی، آزادی جهت و هدف سیاسی ندارد. اینجا یک جامعه‌ی آزاد نیست که برخی تحولات بدون سیاست بتوانند رقم بخورند. و از آنجا که آزادی فردی و آزادی زنان درست برعکس اوامر استبداد و ضرورتا مستلزم دموکراسی است، ززآ هم شدیدا سیاسی و آزادی‌خواهانه و رادیکال "است" (نه "بود")!

@rezayaghoubipublic

آرمان‌ زن، زندگی، آزادی

جنبش زن، زندگی، آزادی اکنون نام خود را بر پیشانی تاریخ ایران حک کرده است. این جنبش، لحظه‌‌ای تاریخی بود که "فرد" و "زندگی" با هم گره خوردند و "آزادی" را برای امکان آن دو صدا زدند. اینجا بود که زندگی انسان ایرانی، محوریت و اولویت خود را بر سیاست، بر عقیده، بر دین، بر دولت اعلام کرد و این اعلام موجودیت، مستلزم تحول کلان در منطق سیاست‌ورزی، در نگاه به انسان و امر اجتماعی و غیره بود. محوریت زندگی در سیاست، یعنی محوریت انسان. برخلاف سیاست سنتی که زندگی افراد در آن، چیزی جز "ابزار" جاه‌طلبی‌های خودکامگان نیست و در نتیجه اطاعت مطلق از حاکمان را می‌طلبد، در سیاست زندگی‌محور جدید مسئله وارونه است. یعنی دولت چیزی جز "ابزار" خوشبختی و خادم زندگی‌های افراد نیست. به همین دلیل بزرگ‌ترین اندیشمندان سیاست مدرن به صراحت گفته‌اند که اگر دولتی نتواند خوشبختی مردم را فراهم کند یا حقوق آن‌ها را پایمال کند، در واقع علیه مردم اعلان جنگ کرده و مردم حق دارند آن را براندازند و حکومتی ایجاد کنند که در خدمت خوشبختی همگان باشد. تمام تاریخ سیاست مدرن، تاریخ این جمله‌ی فوق است، چون مهار قدرت، مبارزه برای آزادی و سایر حقوق اساسی و شکل‌گیری جامعه‌ی مدنی و استقلال جامعه از قدرت و نظارت جامعه بر دولت و تمام پیچیدگی‌های دیگر همه و همه برای تبدیل قدرت سیاسی به "خادم" و "ابزار" زندگی و فرد و خوشبختی او و در نتیجه آزادی اوست. قدرت سیاسی است که باید قربانی اراده‌ها و خواسته‌های شهروندان و شود نه بالعکس. به این صورت که اگر هدف مذکور را برآورده نکند تبدیل به "شرّ"ی می‌شود که فقط باید از آن خلاص شد. ژینا که قربانی نگاه کهنه و سنتی و پدرسالار به دولت شد، چیزی را در انسان ایرانی بیدار کرد که جزء سرشت بشر است و هرگز خاموش شدنی نیست: خواست زندگی و خوشبختی که بدون آزاد شدن از قدرت سیاسی خودکامه و خودسر ممکن نیست. چون قدرت خودکامه زندگی فرد انسان را و انتخاب مستقل و خودخواسته‌ی او و منافع فردی و انتخاب‌های شخصی را به رسمیت نمی‌شناسد و هرگاه اراده‌ی فرد با اراده‌ی او همخوان نباشد، فرد را به سرنوشت مهسا دچار می‌کند. اراده‌ی خودمختار و خودآیین، دشمن دولت پدرسالار و سیاست سنتی و مذهبی است. این عصاره‌ی آرمان‌های جنبش ززآ است که تحول رادیکال و عمیقی را از جامعه، فرد و دولت طلب می‌کند و چون این امر جز با اراده‌ی ما به ثمر نمی‌نشیند باید همیشه و هر بار با آن تجدید عهد کنیم. این شورش اراده‌ی انسان علیه جبر است و از نهاد بشر جدا نمی‌شود، چنانکه آزادگان سروده‌اند: از جان خود گذشتیم، با خون خود نوشتیم، یا مرگ یا آزادی!
@Rezayaghoubipublic

هنوز هستند کسانی که خود را لیبرال‌هایی می‌نامند که لیبرالیسم را بر حسب مخالفت قدیمی بین قلمرو عملِ اجتماعیِ سازمان‌یافته و قلمرو ابتکار و تلاش فردی محض تعریف می‌کنند. آن‌ها با هرگونه گسترش فعالیت حکومتی مخالفت می‌کنند. اما اکثریت کسانی که امروزه خود را لیبرال می‌نامند به این اصل متعهدند که جامعه‌ی سازمان یافته باید از قدرت‌هایش برای ایجاد شرایطی استفاده کند که توده‌ی افراد تحت آن بتوانند از آزادی حقیقی و نه صرفا آزادی قانونی، برخوردار باشند. باید راهی پیدا کنیم که لیبرالیسم از طریق آن بتواند بر این بحران غلبه کند و بار دیگر همچون نیرویی متراکم و مهاجم ظاهر شود. ص۲۸

لینک خرید کتاب:
https://www.30book.com/book/159863/