حافظ و من

کتاب سیاست‌نامه خواجه نظام الملک هم به پایان رسید.
نکات و شاهدمثال‌هایی که از این کتاب یافتم در مطالب کانال نوشته‌ام.

با تشکر از استاد سیدی برای خواندن این کتاب و به اشتراک گذاشتن فایل‌های صوتی

@SeyediMotun | متون کهن


پ.ن: کتاب متعلق به مادرم است.

#سیرالملوک
#معرفی_کتاب
#مهدی_سیدی
#جعفر_شعار

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

دیده بردوختن: چشم پوشیدن، نظر برگرفتن

- سر و چشمی چنین دلکش تو گویی چشم ازو بردوز
برو کاین وعظ بی‌معنی مرا در سر نمی‌گیرد
حافظ ۱۴۹

- کزین خرگاه محرم دیده بر دوز
سماع خرگهی از وی در آموز
#خسرو_شیرین

- ای که گفتی دیده از دیدارِ بت‌رویان بدوز!
هر چه گویی چاره دانم کرد، جز تقدیر را
#سعدی ۱۰

- ای مدعی گر اهل دلی دیده‌ها بدوز
کاینان به دل ربودن مردم معیّنند
#سعدی ۲۴۷


[به زانوی ادب پیشت نشینم
بدوزم دیده، وآنگه در تو بینم

ره آن کس راست در کاشانه‌ی تو
که دوزد چشم خود در خانه‌ی تو

مدان آن دوست را جز دشمن خویش
که یابی چشم او بر روزن خویش]
#خسرو_شیرین


🔸 نکته: فعل (چشم دوختن) امروزه به معنی خیره نگاه کردن است که دقیقا برعکس معنی کهن آن است.

#دیده_بردوختن
#افعال

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

آدرس آپارات:
https://www.aparat.com/MaryamFaghihiKia

آدرس اینستاگرام:
http://Instagram.com/maryam.faghihikia

آدرس یوتوب:
https://www.youtube.com/@Maryam.faghihikia

آدرس کانال تلگرام شکرین حدیث سعدی:
https://t.me/OnlineSadi

آدرس کانال تلگرام حافظ:
https://t.me/OnlineHafez

لینک کست‌باکس:
https://castbox.fm/va/6037408

لینک زیلینک:
https://zil.ink/maryam_faghihikia

لینک کانال سرو:
https://t.me/SarvPodcast

لینک اسپاتیفای:

https://open.spotify.com/show/0yX1yysXfiEkDCZMDYmYUi?si=Pgr0ZHGfSPac-jPC0tSwgw

صفحه اختصاصی در تهران‌پادکست:
https://tehranpodcast.ir/sadi-poem/

❤

آغاز آشنایی ما فارسی‌زبان‌ها با سعدی برمی‌گردد به دوران کودکی و حکایتِ ادب از که آموختی‌‌ و بعد از آن هم خیلی اشعار و حکایت‌های دیگر که گاهی بی‌آنکه نام سعدی را بدانیم، تفکر و تربیت او را در قالب اشعار و حکایت‌هایش درک کرده‌ایم و بسی و بسا لذت برده‌ایم‌.

آغاز ماجرای من و سعدی برمی‌گردد به همان پاییز ۹۷ که پیشتر درباره‌اش نوشته‌ام، با فراز و نشیب‌های بسیار، گاهی دور - گاهی نزدیک.
وقتی حافظ را در حد رضایت‌بخشی خواندم، خواستم سعدی را هم بخوانم. آذر ۹۹ بود که اولین غزل سعدی را ضبط کردم. سعدی هم زبان خودش را داشت، گرچه سخت نبود اما بلدی می‌خواست که باید یاد می‌گرفتم. تمام سال ۱۴۰۰ کلیات سعدی را تورق کردم و شعرش را مزمزه (و البته در کنارش اشعار پروین اعتصامی که شاید بعدها آن را هم ادامه دادم).

نوروز ۱۴۰۱ اولین لایو سعدی‌خوانی را در اینستاگرام ضبط کردم و خواستم که بیشتر و بیشتر سعدی بخوانم و بدانم. برای ترجیع‌بند سعدی - این مانیفست عاشقی - چند ماه وقت گذاشتم و نتیجه‌ی مطلوبی هم گرفتم‌.
۱۴۰۱ را یادتان هست؟
من هم مانند شما حال بدی داشتم.
کارهایم متوقف شده بود، مثل زندگی و زنده‌گی.
حافظ‌ها، سعدی‌ها، پروین‌ها و ... راکد مانده بود و دستم به کار نمی‌رفت که دست شکسته کار می‌کند اما دل شکسته... بگذریم. سعدی اما همدم و مرهم آن روزهای سخت بود. زمستان ۴۰۱ روخوانی دیوان غزلیات را به پایان رساندم و به رسم خودم ۶۳۷ غزل را در کتابم نقطه‌گذاری و مشکول‌نویسی کردم.

۱۴۰۲ را با انگیزه و ایده‌های بهتری شروع کردم. با پایان یافتن تعطیلات نوروزی خودم را آماده کردم برای ضبط برنامه‌های سعدی‌خوانی و اردی‌بهشت همان سال اولین برنامه را ضبط کردم. تجربه‌هایی که از برنامه‌های حافظ‌خوانی به دست آورده بودم، کمک کرد تا سطح محتوی به طرز قابل‌ توجهی بهتر شود.

چند ماه بی‌وقفه تلاش کردم. طرحی که در ذهنم داشتم این بود که هر برنامه از نیم ساعت بیشتر نشود و این زمان را بین پنج غزل تقسیم کردم، به طور متوسط دو دقیقه صرف خواندن غزل و سه دقیقه صرف بیان نکات آن غزل و شرح ابیات مشکل.
قبل از ضبط هر برنامه، روی معنی و روخوانی غزلیات کار کردم. با تمرین و تکرار، انواع خوانش و آکسان‌ها را پیدا کردم، شاهدمثال‌ها را نوشتم و غزل‌ها را به هم پیوند دادم. متن صحبت‌هایم را پیش‌نویس نکردم، بودجه‌بندی زمان را در لحظه و مقابل دوربین انجام دادم و آنچه گفتم و به زبان آوردم در همان لحظه تصمیمش را گرفتم، چون دوست داشتم فضای پادکست صمیمی باشد، هرچند تپق داشته باشد که زندگی با خطاهایش قشنگ است.

خیلی‌ها سعدی خوانده‌اند!
خیلی‌ها هم سعدی گفته‌اند!
من هم خواستم که بخوانم و بگویم. اول از همه برای خودم، بعد برای فرزندانم، به زبان ساده؛ مثل حافظ‌خوانی‌ها.
می‌دانید؟
بچه‌های من هنوز کوچک‌اند. سوادشان به اندازه‌ی سن‌شان است. نسل جدید هستند، نسل فضای مجازی و پیشرفت‌های تکنولوژی، آنها بر خلاف ما، برای دانستن به شهر کتاب نمی‌روند. آنها وقت و حوصله‌ی پیدا کردن معنی لغات را ندارند. آنها عجله دارند. آنها باهوش‌ هستند و روی فرایند‌ها صبر نمی‌کنند و مدام دنبال بعدی هستند.

من هم خواستم برنامه‌های سعدی را ساده، کوتاه و خلاصه آماده‌ کنم، شرح و تفسیر نکردم، پای صنایع ادبی و نکات دستوری را به میان نکشیدم، در عوض مفاهیم را گفتم و فضایی را که سعدی با هنرمندی ساخته بود، ترسیم کردم. تصویر مهم است. تصویر در ذهن نقش می‌بندد و پله می‌شود برای رفتن به آسمان شعر.

و سرانجام نوزده بهمن ۱۴۰۲ - هفت فوریه ۲۰۲۳ - اولین اپیزود از پادکست شکرین حدیث سعدی آماده‌ شد، این اپیزود را رسما در هفت اسفند منتشر کردیم و در این فاصله با انتشار غیر رسمی از دوستان و همکارانم بازخورد‌هایی مفید گرفتم و تغییراتی اعمال کردیم. این تغییرات و بهبودها تا همین امروز ادامه داشته و ایده‌های خوبی دارم برای ضبط سری جدید پادکست سعدی.

آنچه در سال ۱۴۰۳ به دست شما دوستداران سعدی رسید، حاصل تلاش‌هایی‌ست که بخشی از آن را نوشتم. دوستانی دارم که در این مسیر من را همراهی کردند که اگر نبودند، نتیجه‌ی کار سر و شکلی دیگر داشت. از آنها تشکر می‌کنم برای کمک‌های معنوی و حضور پر رنگ‌شان در مهم‌ترین روزهای زندگی‌ام.
و تشکر می‌کنم از همه‌ی شما عزیزانی که همراه ما هستید.

تاریخ‌ها را نوشتم چون ثبت تاریخ حس خوبی دارد و نوشتن تایم‌لاین زندگی را دوست دارم.
و بسیاری حرف‌های دیگر که شاید روزی به وقتش، آنها را گفتم.

نوزده بهمن ۱۴۰۳

#خاطره
#مریم_فقیهی_کیا

@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

🍃

🍃

آوایش برگزیده‌ی غزلیات صائب تبریزی همراه با متن نقطه‌گذاری شده.

گوینده: آقای میلاد نصرتی

🍃

https://t.me/divanesaeb

🍃

سلام دوستان
وقت خوب
می‌خوام یک هشتگ جدید درست کنم برای تقابل‌ها در ادبیات کهن.
زمان می‌بره تا به مرور کامل بشه.
من می‌نویسم، اگر مواردی به ذهنتون رسید در بخش نظرات بنویسید تا به مطلب اضافه کنم.
تشکر

- نیک‌نامی و مستی (سعدی ۲۳۳)
- عقل و عشق
- عشق و مستوری
- شیخ و رند
- زهد و عشق

#تقابل

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کاتبان بین قرن هفتم تا دهم، واو عطف را به شکل ضمه روی کلمه‌ی اول می‌نوشته‌اند.

کتاب نقد و تصحیح متون صفحه‌ی ۱۵۱

#نقد_و_تصحیح_متون
#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

دلم خیال تو را رهنمای می‌داند
جز این طریق ندانم خدای می‌داند

غزل ۲۲۰ سعدی

#کوتاه_مفید
تهیه شده در گروه #کتاب_گویا


@GouyaKetab | کتاب گویا
@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

.

پری‌رویا چرا پنهان شوی از مردم چشمم؟
پری را خاصیت آنست کز مردم نهان باشد

غزل ۱۹۶ سعدی

#کوتاه_مفید
تهیه شده در گروه #کتاب_گویا


@GouyaKetab | کتاب گویا
@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

.

آیا حافظ از ابن عربی تاثیر پذیرفته است؟
و سوالاتی درباره‌ی حافظ‌پژوهی

پاسخ استاد مایل را در تصویر بخوانید.

کتاب فرزند هرات صفحه‌ی ۱۰۸ تا ۱۱۲

#فرزند_هرات
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

هو

کانال‌ها و صفحات ویکی‌پدیای اساتید فرزانه به شرح زیر است:

- صفحه ویکی‌پدیای استاد رضا مایل هروی

- صفحه‌ی ویکی‌پدیای استاد نجیب مایل هروی

- کانال بنیاد مایل هروی
صفحه‌ی رسمی استاد مایل هروی

- کانال معرفی آثار استاد نجیب مایل هروی

- ثبت سفارش آثار استاد مایل:
@BonyadFarhangiMayelHeravi


#نجیب_مایل_هروی

@NajibMayelHeravi 🌱

سوال:
آیا حافظ از ابن عربی تاثیر پذیرفته است؟

پاسخ استاد مایل:
اگر بخواهیم یک مقدار سخت‌گیرانه‌تر از جهان‌بینی صحبت کنیم و پای منظومه فکری را به میان بکشیم، باید بگویم که ابن عربی دقیقا دارای یک جهان‌بینی بسیار منظم و منظومه‌وار است که آن گونه جهان‌بینی را در جهان زبان فارسی، کسانی مثل حافظ ندارند.
ممکن است حافظ به لحاظ یکسری از رگه‌های این جهان‌بینی، دقیق‌تر و سنجیده‌تر تامل کرده باشد و به ژرفای یک سری از آن رگه‌ها رسیده باشد، ولیکن مجموعه‌ی آن منظومه را حافظ ندارد. اگر حافظ بر زلف معشوق شانه زده و شانه‌اش چوبین بوده و ابن عربی هم چنین کرده است، این را نمی‌شود بر تاثیر و تاثر حمل کرد، زیرا یک سری از مشترکات در حوزه‌ی یک تفکر وجود دارد و بی اینکه دو نفر، آگاهی از همدیگر داشته باشند، از آن مشترکات جهان‌بینی برخوردارند.
تاثیر و تاثرها در جزئیاتی که دقیقا قابل انطباق باشند، درخور بررسی است و ما این جزئیات را در میان ابن عربی و حافظ نمی‌بینیم و نمی‌توانیم بیاییم[بیابیم].
بر اساس چیزی که اسناد ارائه می‌دهد، نمی‌توانیم در مجموعه‌ی غزل‌های حافظ حتی یک اصطلاح ابن‌عربی‌وار پیدا کنیم.
وقتی شما نمی‌توانید در مجموعه‌ی دیوان حافظ، یک اصطلاح از اصطلاحات خاص ابن‌عربی پیدا کنید، چگونه از تاثیرات ابن‌عربی در حافظ می‌شود سخن گفت، در حالی که در هر غزل شیرین مغربی - حتی اگر پنج بیتی باشد - دستکم پنج تا اصطلاح ابن‌عربی‌وار می‌یابید.
این نشان می‌دهد که شیرین مغربی، تفکر عرفانی‌اش را از ابن‌عربی اخذ کرده و خود، مبین تفکر عرفانی ابن‌عربی است، اما در حافظ چنین چیزی سراغ نداریم، یعنی در این که حافظ واقعا یک عارف به معنای دقیق کلمه بوده و صد در صد عارفانه زیسته است، تردید هست و این تردید را می‌شود از سده‌ی هشتم به بعد با دقت پی گرفت و حتی در سده‌ی نهم، بسیاری از عرفا که بر حافظ تامل داشتند، عنوان کردند که شعر او در حوزه‌ی خانقاه خوش افتاده و نگفته‌اند که شعر عارفانه است.
با توجه به بررسی این اسناد به هیچ عنوان نمی‌شود از تاثیر ابن‌عربی در حافظ سخن گفت و کسانی از معاصران که گاه به این چنین قیاس‌هایی پرداخته‌اند و در واقع، قیاس‌هایی بسیار دور و بیگانه از هم را مد نظر داشته‌اند و به وصف کشیده‌اند. بنده حتی باور ندارم که حافظ با آثار ابن‌عربی آشنا بوده باشد.

کتاب فرزند هرات صفحه‌ی ۱۰۸

#فرزند_هرات
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

به عنوان کسی که با لغتنامه زیاد کار می‌کنم، این نقص بهش وارده که تاریخ واژه‌ها رو نداره.
لازمه بدونیم که یک کلمه در هر دوره‌ای چه تلفظ و چه معنی یا کاربردی داشته!

گفتار ویرایش نشده
بلند فکر کردن
(احتمالا در آینده به سطح تفکر و ایده‌های بهتری برسم.)

بخشی از پاسخ استاد مایل به سوال خلاء‌های پژوهشی در زبان فارسی:

امروز ما برای زبان فارسی کارهای کلیدی نداریم؛ یک فرهنگ فارسی که بتواند تاریخ واژگان فارسی را نشان بدهد، نداریم. تصور می‌کنیم لغت‌نامه، کار سترگی است، بله، آن کتاب شیء حجیمی است! دیگر هر آنچه به لغت‌نامه تزریق بشود، نمی‌تواند جوابگوی تاریخ زبان فارسی باشد، زیرا این هیات کلاسیک و غیر روشمند لغت‌نامه‌ای بر مبنای پسندهای فرهنگ‌نویسی شبه قاره‌ی هند فراهم شده‌است؛ در حالی که در سال‌های ۵۰ تا ۵۵ طرحی به وسیله‌ی مرحوم دکتر خانلری پیاده شد به نام "فرهنگ تاریخی زبان فارسی" و قرار بود که هر دوره‌ی معین فرهنگی از این نظر روشن شود.
...
قرار بود برای هر دوره‌ی خاص، فرهنگ تاریخی واژگانش فراهم آید و از مجموعه‌ی این یازده قرن، یک فرهنگ علمی استخراج شود و بار معنایی واژگان در تاریخ زبان فارسی معین گردد. متاسفانه این کار با درگذشت او ... فراموش شد و حتی شاگردان آن مرحوم، کارش را دنبال نکردند.

فرزند هرات صفحه‌ی ۶۰ و ۶۱

#فرزند_هرات
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

بگذشت و بازم آتش در خرمن سکون زد
دریای آتشینم در دیده موج خون زد

غزل ۱۸۶ سعدی

#کوتاه_مفید
تهیه شده در گروه #کتاب_گویا


@GouyaKetab | کتاب گویا
@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

.

دوره‌ی باهم‌خوانی تاریخ بیهقی
تسهیل‌گر: خانم دکتر تقی‌زاده
از اعضاء محترم کانال

برای ثبت‌نام پیام بگذارید.
۰۹۰۱۱۰۳۹۳۹۵
@arishpublication
🍃

شروع برنامه‌های حافظ‌خوانی برای دوستی که می‌خوان از فردا خواندن حافظ رو شروع کنند..

👌👌

سخنرانی استاد مهدی سیدی در شب جغرافیای شاهنامه بخارا

نام ایران در شاهنامه دقیقه 3:50

نام البرز دقیقه 4:40

نام دماوند دقیقه 6:15

نام آمل دقیقه 7:10

نام آموی دقیقه 8:20

حوزه تمدنی ایران دقیقه 11:05

نام خراسان دقیقه 14:00

تعریف ترکستان دقیقه 15:05

منطقه ترکستان، اوزگند، بلاساغون دقیقه 22:00

نام قِجقارباشی دقیقه 24:00

نام بارسِخان دقیقه 25:40

ترکستان شرقی دقیقه 29:40

زیبَد محل دفن پیران وزیر افراسیاب دقیقه 30:00

ویسه‌گرد دقیقه 33:10

@SeyediMotun | متون کهن
@SeyediBeyhaghi | تاریخ بیهقی

#مکان‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

به یادبود درگذشت عضو فرهیخته‌ی کانال، محمدرضا قربی که امروز بین ما نیست اما یادش با ماست.

ایشان اولین شخصی بودند که تمام برنامه‌های حافظ‌خوانی را گوش کرده‌بود.

🍃🤍

کم از: دستکم، لااقل کمترین کاری که می‌توان کرد.

- ای اشتیاقِ جانم! بگذار تا بخسبم
چون نیستم وصالی، آخر کم از خیالی
همام تبریزی

- کم از مطالعه‌ای بوستانِ سلطان را
چو باغبان نگذارد کز او ثمر گیرند
سعدی ۲۳۱

- مخمورِ آن دو چشمم آیا کجاست جامی؟
بیمارِ آن دو لعلم آخر کم از جوابی
حافظ ۴۳۲

- زان پیش که دست و پا فرو بندد مرگ
آخر کم از آنکه دست و پائی بزنیم
 عطار

- پس از عمری که کردم دیده جایت
کم از یک شب که بوسم جای پایت؟
#خسرو_شیرین

#کم_از
#واژه‌ها


@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

برنامه‌ی رادیویی گلهای جاویدان ۱۱۸
نویسنده: علی دشتی
گوینده: روشنک


#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#علی_دشتی
#روشنک


@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

کلمه‌ی استغنا ۶بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- بیار باده که در بارگاهِ استغنا
چه پاسبان و چه سلطان چه هوشیار و چه مست ۲۵

- این چه استغناست یا رب! وین چه قادر حِکمت است
کاین همه زخم ِ نهان هست و مجالِ آه نیست ۷۱

- سخن در احتیاجِ ما و استغنای معشوق است
چه سود افسونگری ای دل! که در دلبر نمی‌گیرد ۱۴۹

- به هوش باش که هنگام ِ بادِ استغنا
هزار خرمنِ طاعت به نیم جو ننهند ۲۰۱

- خوشا آن دَم کز استغنای مستی
فراغت باشد از شاه و وزیرم ۳۳۲

- گریه‌ی حافظ چه سنجد پیش ِ استغنای عشق
کاندر این دریا نماید هفت دریا شبنمی ۴۷۰

استغنا: بی‌نیازی

#استغنا
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی مستغنی ۵بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- ز عشق ِ ناتمام ِ ما جمال ِ یار مستغنی است
به آب و رنگ و خال و خط چه حاجت روی زیبا را ۳

- گدای کوی تو از هشت خُلد مستغنیست
اسیرِ عشقِ تو از هر دو عالَم آزادست ۳۵

- گوهرِ پاک ِ تو از مِدحت ِ ما مستغنیست
فکرِ مشّاطه چه با حُسنِ خداداد کند ۱۹۰

- حدیث ِ عشق که از حرف و صوت مستغنیست
به ناله‌ی دف و نی در خروش و ولوله بود ۲۱۵

- اگر چه حُسنِ تو از عشقِ غیر مستغنیست
من آن نیَم که از این عشقبازی آیم باز ۲۵۸

مستغنی: بی‌نیاز

#مستغنی
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

نکته‌ی دستوری:
اضافه کردن قسمتی از فعل مرکب به فاعل آن.

به بارگاهِ تو چون باد را نباشد راه
کی اتّفاقِ جواب ِ سلام ِ ما افتد؟ ۱۱۴

🔹 کی جواب سلام ما، اتفاق افتد؟


گلستان سعدی:
شب را به بوستان با یکی از دوستان اتفاق ِ مَبیت افتاد.

🔹 مبیت، اتفاق افتاد.

#دستور

@OnlineHafez  | حافظ و من 🍃

.

اصطلاح هرجایی در ابیات زیر به کار رفته‌است:

- طبعِ تو سیر آمد از من، جایِ دیگر دل نهاد
من که را جویم که چون تو طبعِ هرجاییم نیست؟!
سعدی ۱۲۱

- دلا مباش چنین هرزه‌گَرد و هرجایی
که هیچ کار ز پیشت بدین هنر نرود ۲۲۴

- عیبِ دل کردم که وحشی‌وضع و هرجایی مباش
گفت چشمِ شیرگیر و غنجِ آن آهو ببین ۴۰۲

- یا رب! به که شاید گفت این نکته که در عالَم
رخساره به کس ننمود آن شاهدِ هرجایی ۴۹۳

هرجایی: چیزی که بر یک جا قرار نگیرد ، هر چیز یا هرکس که تلون حال دارد و هر دم به سویی روی آورد، دل هرجایی ( دهخدا )

#هرجایی
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کتاب صور عشق
دیک دیویس
Faces of Love
Hafez
Dick Davis

#معرفی_کتاب

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

ابیات زیر در دیوان حافظ به مفهوم ایجاد انگیزه و روحیه دادن برای انجام کارهای بزرگ اشاره دارد:

- چرخ برهم زنم ار غیرِ مرادم گردد
من نه آنم که زبونی کشم از چرخِ فلک ۳۰۱

#مشارکت کنید‌.

#انگیزشی
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

ابیات زیر به مفهوم دوری از مردم بد اشاره دارد:

- نخست موعظه‌ی پیرِ صحبت این حرفست
که از مصاحب ِ ناجنس احتراز کنید ۲۴۴

- نازنینی چو تو پاکیزه‌دل و پاک‌نهاد
بهتر آن است که با مردم ِ بد ننشینی ۴۸۴


#نکات_اخلاقی
#دوری_از_بدان

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در بیت زیر نگاه منفی نسبت به صوفی نداشته و خودش را صوفی می‌داند:

- صوفیان جمله حریفند و نظرباز ولی
زین میان حافظ دلسوخته بدنام افتاد ۱۱۱

- حافظ به کوی میکده دایم به صدقِ دل
چون صوفیانِ صومعه‌دار از صفا رود ۲۲۰

- از این مزوّجه و خرقه نیک در تنگم
به یک کرشمه‌ی صوفی‌وشم قلندر کن ۳۹۷

#صوفی
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی خودپسند ۲بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- گر جلوه می‌نمایی و گر طعنه می‌زنی
ما نیستیم معتقدِ شیخِ خودپسند ۱۸۰

- نیک‌نامی خواهی ای دل! با بدان صحبت مدار
خودپسندی جانِ من برهانِ نادانی بود ۲۱۸

#خودپسند
#پرهیز_از_خودپسندی
#نکات_اخلاقی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

واژه‌ی دین‌کار را برای افرادی استفاده کردم که از دین برای رسیدن به خواسته‌ها و امیال خود استفاده می‌کنند، افرادی که دین‌دار و خداپرست واقعی نبوده و در کار دین ریا و تزویر دارند، از جمله زاهد و صوفی.
حافظ در ابیاتی رفتار و چهره‌ی این افراد را نشان می‌دهد:

- ببین که رقص‌کنان می‌رود به ناله‌ی دف و چنگ
کسی که رخصه نفرمودی استماعِ سماع ۲۹۲

- ز کویِ میکده دوشش به دوش می‌بردند
امام ِ شهر که سجاده می‌کشید به دوش ۲۸۳

#دین‌کار
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

اجرای «ماه‌چهره سلیم‌اُوا» در یک برنامه‌ی تلویزیونیِ کشور ازبکستان
غزل 3 حافظ

اگر آن تُرکِ شیرازی به‌‌ دست‌ آرَد دلِ ما را
به خالِ هندویَش بَخشَم سمرقند و بُخارا را

#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#ماه‌چهره_سلیم‌اوا


@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در ابیات زیر به خوش بودن و دم را غنیمت شمردن اشاره کرده‌است:

- حدیث از مطرب و مِی گو و رازِ دهر کمتر جو
که کَس نگشود و نگشاید به حِکمت این معما را ۳

- خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست؟
ساقی کجاست؟ گو سبب ِ انتظار چیست؟
هر وقت ِ خوش که دست دهد مغتنم شمار
کس را وقوف نیست که انجام ِ کار چیست؟
پیوندِ عمر بسته به موییست هوش دار
غمخوارِ خویش باش غم ِ روزگار چیست؟ ۶۵

- پنج روزی که در این مرحله مهلت داری
خوش بیاسای زمانی که زمان این همه نیست ۷۴

- شب ِ صحبت غنیمت دان که بعد از روزگارِ ما
بسی گردش کُنَد گردون، بسی لیل و نهار آرد ۱۱۵

- دمی با غم به سر بردن جهان یک سر نمی‌ارزد
به مِی بفروش دلقِ ما کز این بهتر نمی‌ارزد ۱۵۱

- ساقیا! عشرت ِ امروز به فردا مفکن
یا ز دیوانِ قضا خطّ ِ امانی به من آر ۲۴۸

- بیا که وضعِ جهان را چنان که من دیدم
گر امتحان بکنی مِی خوری و غم نخوری ۴۵۲

- آخِرالاَمر گلِ کوزه گران خواهی شد
حالیا فکرِ سبو کن که پر از باده کنی
گر از آن آدمیانی که بهشتت هوس است
عیش با آدمیی چند پری‌زاده کنی ۴۸۱

#سبک_زندگی
#خوش_باشی
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

ابیاتی در دیوان حافظ که به درستکاری در زندگی و اتخاذ سبک زندگی اشاره دارند، عبارتند از:

- آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا ۵

- دلا! معاش چنان کن که گر بلغزد پای
فرشته‌ات به دو دست ِ دعا نگه دارد ۱۲۲

- دلا! دلالت ِ خیرت کنم به راهِ نجات
مکن به فسق مباهات و زهد هم مفروش ۲۸۳

- تمام غزل ۳۷۸

- تکیه بر جایِ بزرگان نتوان زد به گزاف
مگر اسباب ِ بزرگی همه آماده کنی ۴۸۱

- دو نصیحت کنمت بشنو و صد گنج ببر
از درِ عیش درآ و به رهِ عیب مپوی ۴۸۵


#درستکاری
#مفاهیم
#سبک_زندگی
#Life_style

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

🎄

حافظ در شعرش عملکرد شیخ و رند را از نظر شرع و احکام شرعی مقایسه کرده و به عبادت شیخ ریاکار بسیار طعنه زده و معتقد است در روز جزا عاقبت رند شراب‌خوار از شیخ (زاهد، صوفی) ریاکار بدتر نخواهد بود.

ابیات زیر به تقابل شیخ و رند اشاره دارد:

- ترسم‌ این قوم که بر دردکشان می‌خندند
در سرِ کارِ خرابات کنند ایمان را ۹

- ترسم که صرفه‌ای نبرد روزِ بازخواست
نانِ حلالِ شیخ ز آب ِ حرام ِ ما ۱۱

- زاهد غرور داشت، سلامت نبرد راه
رند از رهِ نیاز به دارالسلام رفت ۸۴

- ترسم که روزِ حشر عنان بر عنان رود
تسبیحِ شیخ و خرقه‌ی رندِ شراب‌خوار ۲۴۶

- زاهد چو از نمازِ تو کاری نمی‌رود
هم مستی شبانه و راز و نیازِ من ۴۰۰


#مفاهیم
#تقابل_شیخ_رند

حکمِ مستوری و مستی همه بر خاتِمَت است
کس ندانست که آخِر به چه حالت برود ۲۲۲

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی مصطبه ۶بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- به نیم جو نخرم طاقِ خانقاه و رباط
مرا که مصطبه ایوان و پایِ خُم طنبیست ۶۴

- بر بوی آنکه جرعه‌ی جامت به ما رسد
در مصطبه دعایِ تو هر صبح و شام رفت ۸۴

- به صدرِ مصطبه‌ام می‌نشاند اکنون دوست
گدای شهر نگه کن که میرِ مجلس شد ۱۶۷

- به صدرِ مصطبه بنشین و ساغرِ می نوش
که این‌قدر ز جهان کسب ِ مال و جاهت بس ۲۶۹

- از جاهِ عشق و دولت ِ رندانِ پاکباز
پیوسته صدرِ مصطبه‌ها بود مسکنم ۳۴۳

- در مصطبه‌ی عشق تنعّم نتوان کرد
چون بالش زر نیست بسازیم به خشتی ۴۳۶

فرهنگ عمید: مکان مخصوصی که اندکی از سطح زمین یا کف اتاق بلندتر باشد و کسی بر آن بنشیند؛ سکو؛ تخت.

دهخدا: دکانی که آنجا نشینند و شراب خورند، میکده

#مصطبه
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی مجمر ۵بار در دیوان حافظ تکرار شده‌است:

- چنگ بنواز و بساز ار نبود عود چه باک
آتشم عشق و دلم عود و تنم مجمر گیر ۲۵۷

- شراب ِ ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم
نسیم ِ عطرگردان را شکر در مجمر اندازیم ۳۷۴

- بگو به خازنِ جنّت که خاک ِ این مجلس
به تحفه بر سویِ فردوس و عودِ مجمر کن ۳۹۷

- ای آفتاب آینه‌دارِ جمالِ تو!
مشک ِ سیاه مجمره‌گردانِ خالِ تو ۴۰۸

- تا چو مجمر نفسی دامنِ جانان گیرم
جان نهادیم بر آتش ز پیِ خوش‌نفسی ۴۵۵

مجمر؛ مجمره: ظرفی که در آن زغال افروخته گذارند، سپندسوز، آتشدان

#مجمر
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کامنت دارد.

حافظ در ابیات زیر به مفهوم امانت و امانت‌داری اشاره کرده‌است:

- آسمان بارِ امانت نتوانست کشید
قرعه‌ی کار به نام ِ منِ دیوانه زدند ۱۸۴

- حقّا کزین غمان برسد مژده‌ی امان
گر سالکی به عهدِ امانت وفا کند ۱۸۶

- عاشقان زمره‌ی ارباب ِ امانت باشند
لاجرم چشم ِ گهربار همان است که بود ۲۱۳

- گر امانت به سلامت ببرم باکی نیست
بی‌دلی سهل بود گر نبود بی‌دینی ۴۸۴

#امانت_داری
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در ابیات زیر به مفهوم صلح طلبی اشاره کرده‌است:


سلطان و فکرِ لشکر و سودایِ تاج و گنج
درویش و امنِ خاطر و کنجِ قلندری

یک حرف ِ صوفیانه بگویم، اجازتست؟
ای نورِ دیده! صلح بِه از جنگ و داوری! ۴۵۱

#صلح_طلبی
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در بیت زیر به مفهوم عدالت طلبی توجه داشته‌است:

شاه را بِه بود از طاعت ِ صد ساله و زهد
قدرِ یک ساعته عمری که در او داد کند ۱۵۰

#عدالت_طلبی
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در ابیات زیر غم را به گنج تشبیه کرده‌است:

- تا گنجِ غمت در دلِ دیوانه مقیم است
همواره مرا کویِ خرابات مُقام است ۴۶

- سلطانِ ازل گنجِ غم ِ عشق به ما داد
تا روی در این منزلِ ویرانه نهادیم ۳۷۱

#گنج_غم
#مفاهیم

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی قِران ۴بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- گفتم که خواجه کی به سرِ حجله می‌رود
گفت: آن زمان که مشتری و مه قران کنند ۱۹۸

- ساقیا! می ده که رندی‌های حافظ فهم کرد
آصف ِ صاحب‌قرانِ جُرم‌بخش ِ عیب‌پوش ۲۸۶

- رفیقِ خیلِ خیالیم و همنشینِ شکیب
قرینِ آتش ِ هجران و هم‌قرانِ فراق ۲۹۷

- ای مهِ صاحب‌قران از بنده حافظ یاد کن
تا دعایِ دولت ِ آن حُسنِ روزافزون کنم ۳۴۹

قِران: به هم نزدیک شدن دو سیاره در یک برج

صاحب‌قران: نیکبخت، خوش‌اقبال، کسی که در وقت انعقاد نطفه یا هنگام تولد او در بعضی سیارات سعد مانند زحل و مشتری قران صورت گرفته باشد.

#قران
#صاحب_قران
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

نکته‌ی خیلی مهمی که الان به طور قطع می‌تونم بگم اینه که:
اگر امروز افرادی هستیم که معتقدیم حافظ عارف نیست یعنی نگاه واقع‌بینانه‌تری به شعر او پیدا کردیم، یعنی ما اهل مطالعه و تفکر هستیم، یعنی شارحین ما توانستند سطح آگاهی ما رو از سطح شرح سودی بالا ببرند، یعنی ما تفکر قالبی نداریم که از یک کنار هرچییی شراب دیدیم بگیم شراب الهی هست!
و این خبر خوبیه!
چون ما داریم فکر می‌کنیم!

.

گزینه‌ها رو دقیق با جزئیات ننوشتم. فقط می‌خوام یک آمار کلی ببینیم.
بعد میشه وارد جزئیات شد.

سلام دوستان

چرا من حس می‌کنم اکثریت شما معتقد هستید حافظ عارف نیست؟ 😅

یه نظرسنجی بذاریم ببینیم نتیجه چی در میاد؟

حافظ عارف است یا خیر؟

طی مدتی که مشغول خواندن حافظ هستم، بسیار پیش آمده است که دوستانی این سوال را از من پرسیده‌اند. عده‌ای حافظ را عارف بزرگی می‌دانند که در شعرش شراب عرفانی و معشوق ازلی دارد، عده‌ای هم شراب شعرش را شراب واقعی و معشوقش را معشوقی زمینی می‌دانند.

من در زمینه عرفان و تصوف مطالعه‌ی چندانی ندارم و اگر در یک کلام بگویم حافظ عارف نیست، درست نیست چون درباره‌ی چیزی نظر داده‌ام که اطلاعی درباره‌اش ندارم.

ولی اگر بخواهم نتیجه‌ی دریافت‌های خودم را بگویم این است:

می‌بینم که حافظ در شعرش از اصطلاحات عرفانی زیادی استفاده کرده یعنی یکی از پایه‌های شعر حافظ، اصطلاحات عرفانی‌ست، همان‌طوری که از اصطلاحات مربوط به شطرنج، بازی چوگان، نجوم، عناصر طبیعت و ... استفاده کرده‌است.
سوال این است اگر شعر حافظ حاوی اصطلاحات عرفانی‌ست و ما نتیجه می‌گیریم که حافظ عارف است، یا چون حافظ گفته قران را در ۱۴روایت حفظ بوده نتیجه می‌گیریم عالم دینی بوده..
پس باید نتیجه بگیریم که حافظ گیاه‌شناس یا منجم یا شطرنج‌باز یا چوگان‌باز خوبی هم بوده!
ولی خوب هیچ‌کس به این موضوع‌ها اهمیتی نمی‌دهد.

نکته‌ی دوم اینکه بیشتر افرادی که من دیدم و اصرار دارند که حافظ عارف بوده، یکی از استدلال‌هایی که می‌کنند این است که اگر حافظ عارف نیست پس یعنی حافظ یک دائم الخمر شرابخوار و زنباره است؟
یعنی در واقع این افراد می‌خواهند به حافظ وجاهت اخلاقی بدهند و مقام او را از یک شرابخوار به مقام یک عارف بالا ببرند و چهره‌ی او را تطهیر کنند.
سوال این است که اگر حافظ در دیوانش از می و معشوق گفته آیا منظورش این بوده که او انسان بی‌هدف و بی‌اخلاق و لاابالی بوده؟

نکته‌ی بعدی اینکه چرا حافظ مثل بقیه‌ی ادیبان و بزرگان هم‌عصرش کتاب‌های متعددی ننوشت؟
اگر عارف و صوفی بود چه کسانی مرید او بودند؟
آیا عرفان حافظ با عرفان مولوی، عطار، شیخ علاءالدوله سمنانی و بایزید بسطامی و ... یکی است؟
اگر منجم بود، اگر دولتمرد بود، اگر .. چرا هیچ مطلب دقیقی درباره‌اش نمی‌دانیم؟

جواب من به خودم این است:
حافظ یک انسان باهوش (اگر بخل بورزیم و نگوییم نابغه)، باسواد، آگاه به حوادث زمانه (اگر نگوییم مرد آگاه به سیاست و حکومت زمانه‌ی خودش)، آگاه و مسلط به شعر شاعران قبل و هم‌عصر خودش و انسانی دقیق بوده.
حافظ معلم اخلاق نبوده اما نکات اخلاقی زیادی را در زندگی‌اش رعایت می‌کرده و توقع داشته که دیگران هم در قبال او پایبند به اخلاق باشند.

حافظ فیلسوف نبوده اما به نظر من برای زندگی فلسفه‌ی قشنگی ارائه می‌دهد تا سخت نگیریم، در لحظه زندگی کنیم و ... .

و اینکه فکر می‌کنم شعر حافظ مثل یک چتر بزرگ بیشتر سطوح زندگی را در بر می‌گیرد. اگر بگوییم عارف بوده بقیه‌ی ویژگی‌های او رو نادیده گرفتیم و اگر بگوییم عارف نبوده هم در حقش کم لطفی کرده‌ایم چون مباحث عرفانی مثل موم در دست حافظ نرم بوده.
نمی‌خواهم هم به میخ بکوبم هم به نعل و موضع‌گیری غیرشفاف داشته باشم، بی انصافی‌ست که شفاف حرف نزنم ولی، اگر حافظ می‌خواست که اسمش در ردیف عارفان یا اهل تصوف قرار بگیرد قطعا و حتما این کار را می‌کرد، مثل عطار یا مولوی یا مشایخ صوفیه!
ولی نکرد و نخواست!
حافظ دغدغه‌ی مردم و اجتماع دوران خودش را داشت، یعنی ترجیح داد که رند باشد و زاهدان ریاکار و صوفی‌های حرام‌خوار و محتسب متشرع را رسوا کند تا اینکه اسم خودش هم در ردیف اسم ریاکاران قرار بگیرد.

از طرفی نمی‌توانم بگویم که حافظ ملامتی بوده و در ظاهر خودش را گناه‌کار نشان می‌داده ولی در باطن عارف و قلندر بوده، وقتی می‌گوید شراب بنوشید واقعا به این باده‌نوشی اعتقاد داشته و باده‌نوشی را برای غم‌زدایی تجویز می‌کرده.

به نظرم قرار دادن حافظ در تقسیم‌بندی‌های شناخته‌شده‌ کار اشتباهی است، ما باید یک دسته‌‌ یا سطح جدید به نام حافظ تعریف کنیم با ویژگی‌های مخصوص به شعر او، بعد بپرسیم کدام شاعران دیگر در این دسته قرار می‌گیرند؛ به جای اینکه دنبال این باشیم تا حافظ را با فلان شاعر یا فلان عارف تطبیق دهیم.

مریم فقیهی‌کیا
خرداد ۱۴۰۲
ویرایش پاییز ۱۴۰۳

#مریم_فقیهی_کیا
#شب_یلدا

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

فعل طرف بستن/طرف بربستن (به سکون ر) در ابیات زیر به کار رفته‌است:

- کس به دور ِ نرگست طرفی نبست از عافیت
به که نفروشند مستوری به مستان ِ شما ۱۲

- شکوه ِ آصفی و اسب ِ باد و منطق ِ طیر
به باد رفت و از او خواجه هیچ طرف نبست ۲۵

- ز جیب ِ خرقه‌ی حافظ چه طرف بتوان بست
که ما صمد طلبیدیم و او صنم دارد ۱۱۹

- به غیر از آنکه بشد دین و دانش از دستم
بیا بگو که ز عشقت چه طرف بربستم؟ ۳۱۵


طرف بستن؛ طرف بربستن: کنایه از سود و بهره بردن

طرف چیزی/کسی بستن: از آن چیز/کس بهره بردن

#طرف_بستن
#افعال

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

اندیشه‌سوز: آنکه/آنچه فکر و عقل را زایل کند.

بیا ساقی! آن آب ِ اندیشه‌سوز
که گر شیر نوشد شود بیشه‌سوز
بده تا رَوم بر فلک شیر گیر
به هم بر زنم دام ِ این گرگ ِ پیر
ساقی نامه

#اندیشه‌_سوز
#شراب
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

خوشحالم که دیوان حافظ رو از روی قفسه‌ی متروک و غبارگرفته‌ی کتابخانه‌ها بیرون آوردم و با زبان ساده و همفکری درباره مضامینش صحبت کردیم.

بدون تکلف و القاب استاد/شاگردی و عناوین دهان‌پر‌کن...

شعر حافظ فقط متعلق به اساتید دانشگاه نیست، ما معمولی‌ها هم ازش سهم داریم 😊😊


کانال قبلیه یادتونه؟
امشب رسما تعطیل (خالی) شد!
البته که مشارکت اون موقع و اونجا بیشتر بود!
اینجا حتی لایک هم نمی‌کنید!!!

الان همون کانال خالی ۱۰۲تا ممبر داره!
معلومه دوسش دارن که ترکش نمی‌کنن!
.

عبارت ننگ و نام در دیوان حافظ در ابیات زیر آمده‌است:

- ای دل! شباب رفت و نچیدی گلی ز عیش
پیرانه سر مکن هنری ننگ و نام را ۷

- گرچه بدنامیست نزد ِ عاقلان
ما نمی‌خواهیم ننگ و نام را ۸

- از ننگ چه گویی که مرا نام ز ننگ است
وز نام چه پرسی که مرا ننگ ز نام است ۴۶

- گفتم به باد می‌دهدم باده نام و ننگ
گفتا قبول کن سخن و هر چه باد، باد ۱۰۰

- بگذر از نام و ننگ ِ خود حافظ
ساغر ِ می طلب که مخموری ۴۵۳

ننگ و نام؛ نام و ننگ: آبرو و اعتبار و خوشنامی

#ننگ_و_نام
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی پرگار ۹بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- خیز تا بر کلک ِ آن نقاش جان افشان کنیم
کاین همه نقش ِ عجب در گردش ِ پرگار داشت ۷۷

- آسوده بر کنار چو پرگار می‌شدم
دوران چو نقطه عاقبتم در میان گرفت ۸۷

- چه کند کز پی ِ دوران نرود چون پرگار
هرکه در دایره‌ی گردش ِ ایام افتاد ۱۱۱

- آن که پر نقش زد این دایره‌ی مینایی
کس ندانست که در گردش ِ پرگار چه کرد ۱۴۱

- عاقلان نقطه‌ی پرگار ِ وجودند ولی
عشق داند که در این دایره سرگردانند ۱۹۳

- دل چو پرگار به هر سو دورانی می‌کرد
واندر آن دایره سرگشته‌ی پابرجا بود ۲۰۳

- چندان که بر کنار چو پرگار می‌شدم
دوران چو نقطه ره به میانم نمی‌دهد ۲۲۹

- گر مساعد شودم دایره‌ی چرخ ِ کبود
هم به دست آورمش باز به پرگار ِ دگر ۲۵۲

- چو نقطه گفتمش اندر میان ِ دایره آی
به خنده گفت که ای حافظ! این چه پرگاری ۴۴۳

پرگار:
۱- ابزاری برای کشیدن دایره
۲- فلک
۳- بخت و اقبال

#پرگار
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

.
بس که ما فاتحه و حرزِ یمانی خواندیم
وز پی‌اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت


#عاشقی_کنیم  ❤️❤️:❤️❤️


موسیقی یا بیت دلخواه‌تون رو در بخش نظرات بفرستید.

@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

🌸 کانالی برایِ کسانی که می‌خواهند، ادبیّات را با طعمِ سینما بچشند 🌸

🌸 علی حاتمی، سعدیِ سینمایِ ایران 🌸


🆔 https://t.me/DirectorAliHatami

دوستی دارم که خیلی پر شور و شر است. در همان پاییز ۹۷ که من مطالعه‌ی ادبیات را شروع کرده بودم او هم دوره‌های شیرینی‌پزی و قنادی را می‌گذراند‌. هر دوی ما در کاری که دوست داشتیم پیش رفتیم و وقت صرف کردیم. حالا او یک قناد ماهر شده است که کارگاه شیرینی‌پزی دارد و توانسته با فروش کیک و شیرینی ماشینش را عوض کند و درامد خوبی دارد.

البته که اینها را برای این نگفتم که بگویم کاش برای کاری وقت گذاشته بودم تا پول درمی‌آوردم چرا که می‌دانم و می‌دانید و می‌دانستند و خواهند دانست، دانش هیچ‌وقت موضوع خوبی برای کسب درامد نبوده و شمس‌الدین محمد هم بارها به همین موضوع اشاره کرده؛ هنر بی‌عیب حرمان نیست ..

اینها را گفتم که بگویم هفده آذر سال نود و هفت، اولین غزل از غزلیات حافظ را ضبط کردم و مطالعه‌ی دیوان حافظ را رسما شروع کردم.

در کارگاه شیرینی‌پزی حافظ ثبت نام کردم و حلاوت شعر و عشق را با ذوق سرشار او چشیدم و چه شیرینی‌ای ناب‌تر و خوش‌طعم‌تر از اشعار حافظ؟!

هفده آذر ۱۴۰۳
مریم فقیهی‌کیا

#مریم_فقیهی_کیا
#خاطره

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

خواننده: محمدرضا شجریان
گلهای تازه ۱۵۳
گوینده: فخری نیکزاد
غزل 243 حافظ

بویِ خوشِ تو هر که ز بادِ صبا شنید
از یارِ آشْنا سخنِ آشْنا شنید


#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#محمدرضا_شجریان
#گلهای_تازه
#فخری_نیکزاد


@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

🌱 تحفه‌های حال خوب کن 😍



خوش حالم
و
ممنون از یادگارهایی این چنین ارزشمند  ❤️

شبه جمله‌ی الله الله یک بار در دیوان حافظ به کار رفته است:

دل بسی خون به کف آورد ولی دیده بریخت
الله الله که تلف کرد و که اندوخته بود ۲۱۱

الله الله: شبه جمله عربی، قدیمی

۱- زنهار، از خدا بترس
۲- تو را به خدا، در مقام اصرار به کار می‌رود.
۳- شگفتا، در مقام تعجب به کار می‌رود.


#الله_الله
#واژه‌ها

@Hafez_and_I

کلمه‌ی ورع ۲بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- من از ورع می و مطرب ندیدمی زین پیش
هوای مغبچگانم در این و آن انداخت ۱۶

- به آب ِ دیده بشوییم خرقه‌ها از می
که موسم ِ ورع و روزگارِ پرهیز است ۴۱

ورع: پرهیز از گناه

#ورع
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

این پست درباره قلب با پست قبلی مرتبطه.

کلمه‌ی قَلّاب ۱بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

خموش حافظ و این نکته‌های چون زرِ سرخ
نگاه دار که قَلّاب ِ شهر، صرّاف است ۴۴

قلاب: گرداننده از سره به ناسره؛ آنکه پول ِ قلب، سکه می‌کند؛ آنکه بر زر ِ قلب، سکه زند.

#قلاب
#واژه‌ها
#قلب

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

ببین نصف شبی من و یاد چی انداختین 🤣

باز عِطر گفتن سخت نیست به نسبت کُنگُره 😅

کلمه‌ی عافیت ۱۱بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

۱- کَس به دورِ نرگست طرفی نبست از عافیت
بِه که نفروشند مستوری به مستانِ شما ۱۲

۲- جریده رو، که گذرگاهِ عافیت تنگ است
پیاله گیر، که عمرِ عزیز بی‌بدل است ۴۵

۳- مرو به خانه‌ی ارباب ِ بی‌مروّت ِ دهر
که گنجِ عافیتت در سرای خویشتن است ۵۰

۴- غلام ِ همّت ِ آن رندِ عافیت‌سوزم
که در گداصفتی کیمیاگری داند ۱۷۷

۵- در مقاماتِ طریقت هر کجا کردیم سِیر
عافیت را با نظربازی فِراق افتاده بود ۲۱۲

۶- عافیت می‌طلبد خاطرم ار بگذارند
غمزه‌ی شوخَش و آن طره‌ی طَرّارِ دگر ۲۵۲

۷- صحبت ِ عافیتت گر چه خوش افتاد ای دل!
جانبِ عشق عزیز است، فرومگذارش ۲۷۷

۸- بنازم آن مژه‌ی شوخِ عافیت‌کُش را
که موج می‌زندش آب ِ نوش، بر سرِ نیش ۲۹۰

۹- عافیت چشم مدار از منِ میخانه‌نشین
که دَم از خدمت رندان زده‌ام تا هستم ۳۱۴

۱۰- بیار باده که عمریست تا من از سَرِ اَمن
به کُنجِ عافیت از بهرِ عیش ننشستم ۳۱۵

۱۱- ما مُلک ِ عافیت نه به لشکر گرفته‌ایم
ما تخت ِ سلطنت نه به بازو نهاده‌ایم ۳۶۵

عافیت:
۱- صحت و سلامت
۲- زهد و پرهیزگاری (قدیمی، مجاز)

#عافیت
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی خودکامی ۲بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- همه کارم ز خودکامی به بدنامی کشید آخر
نهان کی ماند آن رازی کز او سازند محفلها ۱

- حافظا! گر ندهد دادِ دلت آصف ِ عهد
کام دشوار به دست آوری از خودکامی ۴۶۷

خودکامی:
۱- خودرایی
۲- هوس‌بازی (قدیمی)

#خودکامی
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من🍃

.

کلمه‌ی نودولت ۲بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- یا رب! این نودولتان را با خر خودشان نشان
کاین همه ناز از غلام ِ ترک‌ و استر می‌کنند ۱۹۹

- کوس ِ نودولتی از بام‌ ِ سعادت بزنم
گر ببینم که مهِ نوسفرم باز آید ۲۳۶

نودولت: آنکه تازه به مال و جاه رسیده

#نودولت
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

حافظ در بیت زیر، مصرعی از رودکی را تضمین کرده‌است:

- خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم
کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی ۴۷۰

- بویِ جویِ مولیان آید همی
یاد ِ یار ِ مهربان آید همی
رودکی

مولیان: نام رودخانه‌ای در بخارا
جوی مولیان: جویی است در نزدیک قلعه‌ی بخارا که سامانیان در آنجا باغ بزرگی داشتند.

[مولی: زنی که معشوق دارد.
خسرو و شیرین - تصحیح دکتر ثروتیان
بند ۷۲ - شرح بیت:
در فرخار بر فغفور بستن
به جوی مولیان بر، پل شکستن]

#رودکی
#جوی_مولیان
#تضمین
#مولی
#واژه‌ها


@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کلمه‌ی جَمّاش ۲بار در دیوان حافظ به کار رفته‌است:

- غلام ِ نرگس ِ جمّاش ِ آن سهی‌سروم
که از شراب ِ غرورش به کس نگاهی نیست ۷۶

- فغان که نرگس ِ جمّاش ِ شیخِ شهر امروز
نظر به دُردکشان از سرِ حقارت کرد ۱۳۱

جمّاش:
۱- فریبنده، دلربا (دلالت ضمنی به غرور)
۲- پنهانی دیدن دوستان
۳- مرد متعرض به زنان


[ غلام همّت شنگولیان و رندانم
نه زاهدان که نظر می‌کنند پنهانت
سعدی ۱۴۸ ]

#جماش
#واژه‌ها

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

زلف‌آشفته و خِوی‌کرده و خندان‌لب و مست
پیرهن‌چاک و غزل‌خوان و صُراحی در دست
غزل 26 حافظ




#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#فرامرز_اصلانی


@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

سرو ایرانی به عنوان نماد آزادگی، پایداری، سرافرازی و خرّمی (سرسبزی و سرزنده‌ای) ایرانیان توصیف می‌شود.

#سرو
#گیاهان

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

در دیوان حافظ، سرو معمولا با صفتی همراه است:
سرو گل‌اندام ، سرو سیم‌اندام

سرو ناز:
ای سروناز حسن که خوش می‌روی به ناز
عشاق را به ناز تو هر لحظه صد نیاز ۲۶۰

سرو روان:
گل‌عذاری ز گلستان جهان ما را بس
زین چمن سایه‌ی آن سرو روان ما را بس ۲۶۸

سرو خرامان:
بر رهگذرت بسته‌ام از دیده دو صد جوی
تا بو که تو چون سرو خرامان به در آیی ۴۹۴

سرو جویبار:
به سرکشی خود ای سرو جویبار مناز
که گر بدو رسی از شرم سر فرود آری ۴۴۶

سرو چمن:
طریق صدق بیاموز از آب صافی دل
به راستی طلب آزادگی ز سرو چمن ۳۸۸

سرو سرکش:
پیش رفتار تو پا برنگرفت از خجلت
سرو سرکش که به ناز از قد و قامت برخاست ۲۱

سرو سهی:
می‌شکفتم ز طرب زانکه چو گل بر لب جوی
بر سرم سایه‌ی آن سرو سهی بالا بود ۲۰۳

سرو چمان:
سرو چمان من چرا میل چمن نمی‌کند
همدم گل نمی‌شود یاد سمن نمی‌کند ۱۹۲

سرو سیم‌اندام:
ننگرد دیگر به سرو اندر چمن
هرکه دید آن سرو سیم‌اندام را ۸

سرو نازپرور:
به خاک پای تو ای سرو نازپرور من
که روز واقعه پا وامگیرم از سر خاک ۲۹۹

سرو گل‌اندام:
در مذهب ما باده حلال است ولیکن
بی روی تو ای سرو گل‌اندام حرامست ۴۶

#سرو
#گیاهان
#صفات

@OnlineHafez | حافظ و من

کلمه‌ی سرو در دیوان حافظ ۵۷بار به کار رفته است که یا منظور درخت سرو است و یا اینکه قد ِ معشوق به سرو تشبیه شده‌است:

۱- سرو درختی مخروطی شکل ، غیر مثمر و همیشه سبز است که حافظ آن را در کنار جوی و خود را در سایه‌ی آن به تصویر می کشد و خود را در وفاداری به معشوق، چون سروی پایبند در خاک می‌بیند.

۲- معشوق بلند بالا و راست قامت به سرو تشبیه شده‌است.
درست قامتی سرو (سرو سهی) از آن جهت جالب می نماید که بر خلاف درختان دیگر با تغییر عوامل و فشارهای خارجی به چپ یا راست منحرف نمی شود و همواره روند رشد رو به بالا و در خط مستقیم (درست) خود را حفظ می کند از اینرو ایرانیان باستان آن را الگوی طبیعی برای انسان می دانستند.

#سرو
#گیاهان

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

سرو؛ درخت معروف و آن سه قسم است: سرو ناز که شاخ‌هایش متمایل است، سرو آزاد که شاخ‌هایش راست رسته باشد و سرو سهی که دو شاخش راست رسته باشد. (دهخدا)

- سرو ناز: سرو نورسته را گویند، چه ناز به معنی نورسته هم آمده‌است.
سروی را نیز گویند که شاخ‌های آن به هر طرف مایل باشد، بر خلاف سرو آزاد. این جور در باغ‌ها کاشته می‌شود و به نام سرو کاشی یا سرو شیرازی خوانده می‌شود. (دهخدا)

- سهی سرو: سرو راست ، سرو کشیده، قامت بلند، قامت راست (دهخدا)

- سرو آزاد: سرو همیشه سبز

- سرو نام نوایی در موسیقی است. (دهخدا)

#سرو
#گیاهان
#موسیقی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

این هفته به سرو بپردازیم، این درخت زیبا و آزاد و سرفراز و دوسداشتنی.

سعی می‌کنم روزی یک مطلب بفرستم.

کاش یکی ترجیعبند سعدی رو بخونه.

سرو درخت سایه‌داری نیست، مثل درخت‌هایی که دور تا دور شون سایه‌ی گِرد و پهنی دارن.
سایه‌ی سرو باریک و بلنده.


ولی جالبه که در ادبیات عبارت سرو سایه‌فکن زیاد استفاده شده!!!

سرو درخت سایه‌داری نیست، مثل درخت‌هایی که دور تا دور شون سایه‌ی گِرد و پهنی دارن.
سایه‌ی سرو باریک و بلنده.

ولی جالبه که در ادبیات عبارت سرو سایه‌فکن زیاد استفاده شده!!!

#سرو
#تصویر_مفهومی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

استودیو پارکینگ
تهیه‌کننده: صادق حسین

مرا چشمی‌ست خون‌افشان ز دست آن کمان‌ابرو
حافظ

یاد ایامی که در گلشن فغانی داشتم
در میان لاله و گل آشیانی داشتم
رهی معیری

گلچهره مپرس آن نغمه سرا از تو چرا جدا شد
گلچهره مپرس پروانه ی تو بی تو کجا رها شد
فریدون مشیری

مرغ سحر ناله سر کن ..
ملک الشعراء بهار

آمده‌ام که سر نهم عشق تو را به سر برم
ور تو بگوییم که نی، نی شکنم شکر برم
مولوی

سلسله‌ی موی دوست حلقه‌ی دام بلاست
هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست
سعدی

ببار ای بارون ببار با دلم گریه کن خون ببار
علی معلم

صنما جفا رها کن کرم این روا ندارد
بنگر به سوی دردی که ز کس دوا ندارد
مولوی

سروِ چَمانِ من چرا میلِ چمن نمی‌کند؟
همدمِ گل نمی‌شود یادِ سَمَن نمی‌کند
حافظ

دل بردی از من به یغما ای ترک غارتگر من
دیدی چه آوردی ای دوست از دست دل بر سر من
صفای اصفهانی

در همه دیر مغان نیست چو من شیدایی
خرقه جایی گرو باده و دفتر جایی
حافظ

رندان سلامت می‌کنند جان را غلامت می‌کنند
مستی ز جامت می‌کنند مستان سلامت می‌کنند
مولوی

#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#محمدرضا_شجریان
#استودیو_پارکینگ


@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

سلام شب دوستان به خیر

برای سوالاتی که طرح کردم تا الان یک نفر امتیاز ۴۹، یک نفر امتیاز ۴۶ و یک نفر امتیاز ۴۵ رو کسب کردند.

مطابق نظر حامی مالی این طرح، افرادی که امتیاز بالاتر از ۴۵ گرفتن لطفا به من پیام بدن.

.

سلام وقت دوستان به خیر و شادی

موضوعی که استاد مایل به اون اشاره کردن، نکته‌ی ریز و دقیقی هست.
ما (معاصرین) اغلب برای خواناتر شدن متون در متن علائم سجاوندی ( نقطه، ویرگول و ... ) اضافه می‌کنیم اما گاهی همین علائم خواننده رو به اشتباه میندازه و با مکث بیجا باعث میشه خارج از وزن بخونه!

نه تنها ابروش رو درست نمی‌کنیم بلکه چشمشم کور می‌کنیم!

https://t.me/Najib_Mayel_Heravi

علاوه بر آن برخی از کاربردهای صفت‌ها و قیدها و تعبیرات در میان گذشتگان به گونه‌ای است که در روزگار ما نه تنها تداول ندارند، بلکه ناشناخته می‌نمایند. اگر مصحح در چنین مواردی به سبک و سیاق نقطه‌گذاری رایج در فارسی معاصر، متون گذشته را نقطه‌گذاری می‌کند، چه بسا قرائت یک متن را محدود به استنباط خود می‌گرداند و در مواردی مصادیق ذهنی خود را بر اجزاء جمله‌ها اعمال می‌کند و بسا که متنی را با قرائت‌های ناصواب و نادرست در دسترس خوانندگان می‌گذارد، چنان‌که این مصراع مشهور حافظ را:

جهان پیرست و بی‌بنیاد از این فرهادکش فریاد

یکی از مصححان معاصر به گونه‌ی زیر نقطه‌گذاری کرده است:

جهان پیرست و بی‌بنیاد. از این فرهادکش، فریاد!

در حالی‌که با گذاشتن نقطه و قطع این رابطه، وزن مصراع اندکی مختل می‌شود.
و به این مورد توجه کنید از همان مصحح:

آمد از پرده به مجلس (عرقش پاک کنید!)
تا بگوید به حریفان که چرا دوری کرد

که معلوم نیست مقصود او از آوردن پرانتز () چیست. بگذریم از این که درج پرانتز در تصحیح متون مسبوق به قرار و مداری نیست.

صفحه‌ی ۴۷۱

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

سلام وقت خوب

تا پایان امشب، نتایج رو جمع‌آوری می‌کنیم و تصمیم گیری می‌کنیم برای اعلام برند‌ه‌ها و ارسال هدیه.


🌿

یک روز، رفیقی مرا به یک انجمن کوچک ادبی برد، که عبارت می‌شد از یک دسته دوستداران حافظ. آن ایام هم مثل حالا حافظ‌پرستی یک بیماری بود، اما نه بیماری رجال. در آن مجلس یک شاعر معروف که حالا از استادان غزل محسوب است، دیوان خواجه را از روی چاپ قزوینی برای دوستان جوان -یا بهتر بگویم برای مریدان کم سن و سال خویش- تفسیر می‌کرد، البته مطابق میل و سلیقه‌ی خویش. جالب آنکه ابیات را هم گه‌گاه مطابق دل‌خواه خویش پس و پیش می‌کرد و به اصطلاح تصحیح دعوی داشت، که چندان در شعر خواجه تتبع دارد که به یک نظر می‌تواند درک کند کدام شعر دیوان واقعا از حافظ هست و کدام نیست، بدون اعتنا به این که ضبط نسخه‌ها چیست، دیوان را اصلاح می‌کرد تا به قول خود آن را به صورتی درآورد که حافظ اگر ببیند آن را تصدیق کند و امضاء. این استاد غزل وقتی یک بیت خواجه را طوری تصحیح کرد که تقریبا تمام شعر عوض شد، من گفتم: آخر از کجا معلوم که حافظ خواسته است این طور بگوید؟ و استاد با خون‌سردی ادیبانه‌اش جواب داد: اگر حافظ اینجا حاضر بود، قانعش می‌کردم تا شعرش را عوض کند... .

صفحه‌ی ۴۴۹

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

از اینجاست که اگر در شناخت نُسخ نگارش‌های غیرادبی، روش نسخه‌شناسی تطبیقی را اولی‌تر دانستیم، در شناخت نسخ متون ادبی، هرچند که روش مزبور روشنگر نکاتی گنگ است، اما روش نسخه‌شناسی تاریخی را نباید نادیده گرفت. مثال را به این بیت حافظ شیرازی توجه کنید:

معاشران گره از زلف یار باز کنید
شبی خوش است بدین وصله‌اش دراز کنید

نسخه‌های جدید کلمه‌ وصله را -که به معنی سرمویی است- حیله ضبط کرده‌اند. ضبط برخی از نسخ دیوان حافظ -که در حدود ۹۰۰ هجری و اندکی پیش از آن استنساخ شده- رشته و قصه است و در نسخه قدیم از دیوان او ضبط وصله آمده، که با توجه به مجانست زلف و وصله و نیز با اعتنا به سنت بستن سرمویی در میان زنان -که به لحاظ رشد و نمو و بلند نمودن موی از آن استفاده می‌کرده‌اند- ضبط وصله مسلم‌الرجحان است و این ضبط را نسخه‌شناسی تاریخ نُسَخ دیوان حافظ تائید می‌کند.

صفحه‌ی ۴۴۸
ارجاع به‌ محیط طباطبایی، آنچه درباره‌ی حافظ باید دانست ...

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

دو دیگر آن که اگر کاتبی از روی تساهل و تسامح حرفی از حروف یک کلمه را از نظر سطح خط کوتاه یا کشیده می‌نوشته و یا از جهت دورِ خط فشرده یا گشاده کتابت می‌کرده، کاتبی دیگر از روی بیسوادی و غفلت آن کلمه را با تحریف می‌خوانده و غلط می‌نویسانیده و یا به کلمه‌ای همانند آن عوض می‌کرده است. مثلا در این بیت حافظ:

سبزپوشان خطت بر گرد لب
هم‌چو حورانند گرد سلسبیل

اگر کاتب دور ح را در کلمه‌ی حوران فشرده کتابت کرده بوده که به م مانندگی داشته، کاتبی دیگر آن را موران ساخته و به صورت:

سبزپوشان خطت بر گرد لب
هم‌چو مورانند گرد سلسبیل

در چاپ‌های قزوینی و خلخالی از دیوان حافظ راه یافته است.

صفحه‌ی ۲۳۰
ارجاع به خانلری، دیوان حافظ، ۱۱۲۲/۲.

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

سلام به دوستان

افرادی که به همه‌ی سوالات پاسخ درست دادن، لطفا به من پیام بدن.
حالا اگر یه دونه اشتباه هم داشتید اشکال نداره.
ممنون

@MaryamFaghihiKia

مقصود از تصحیح قیاسی اصلاح و تصحیح ضبط‌های مضبوط و درست، که با مویّدات واژگانی و زبانی و بافت و ساخت معنایی نگارش‌های عصری مولف ‌و یا آثار قریب‌العهد وی تایید و تثبیت شوند. عده‌ای از معاصران ما تصحیح قیاسی را با تصحیح ذوقی به هم آمیخته‌اند و تصحیحات ذوقی را به نام تصحیحات قیاسی شهرت داده‌اند. تصحیح ذوقی که نتیجه‌ی آن در بسیاری از موارد به تصحیح آزاد می‌ماند و به تصحیح ضبط‌های درست به ضبط‌های احسن و متعارف می‌انجامد و در میان کاتبان و فاضلان قرون نهم تا سیزدهم متداول بوده است، در ترازوی نقد و تحقیق متون به روش‌های نوین، وزنی ندارد و با تصحیح قیاسی سزاوار قیاس نیست.
صفحه‌ی ۴۲۲

#حق
#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

https://t.me/Najib_Mayel_Heravi

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

به هر حال، اگر نسخه منقول‌عنه کاتب و نسخه‌نویس دارای اغلاطی بوده و این کاتب آگاهی نداشته، به کتابت همان اغلاط پرداخته است و اگر کاتب دومی اندک آگاهی داشته، به اغلاط کاتب اول پی برده و با توجه به ذوق خود، اغلاط را تصحیح و یا تبدیل کرده و به این صورت در اصل اثر تصرفاتی به وجود آمده است. مثلا در بیت زیر از حافظ:

تا سحر چشم یار چه بازی کند که ما
بنیاد بر کرشمه‌ی جادو نهاده‌ایم

کاتبی کلمه سحر را بد و به صورت بحر کتابت کرده و (بحر چشم ..) نویسانیده، کاتبی دیگر که (بحر چشم) را درست نمی‌دانسته، بنا به سلیقه خود کلمه‌ای به مصراع اول افزوده و کلمه‌ای را حذف کرده و سهو نسخه‌ی منقول‌عنه خود را به این صورت تصحیح کرده است:

تا موج بحر چشم چه بازی کند مرا

صفحه‌ی ۲۲۸
ارجاع به خانلری، دیوان حافظ، ۱۱۲۱/۲.

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

به طور مثال دو بیت زیر -که جزء قصیده‌ای از قصاید امیر معزّی است- در چند نسخه از دیوان حافظ، در جزء مقطعات او آمده است:

مال و حال و سال و فال و اصل و نسل و تخت و بخت
بادت اندر پادشاهی بر قرار و بر دوام

مال وافر، حال نیکو، سال فرخ، فال سعد
اصل راضی، نسل باقی، تخت عالی، بخت رام

و شکی نیست که ابیات مزبور را احتمالا توسط کاتبی در ترقیمه دست‌نوشته‌اش -که برای حاکمی کتابت کرده بوده- به صورت عباراتی دعایی درج شده و سپس توسط کاتبی دیگر و از روی تساهل جزو اشعار حافظ دانسته شده و به متن نسخه‌هایی از دیوان او راه یافته است.

صفحه‌ی ۲۲۷
ارجاع به خانلری. دیوان حافظ. صص ۱۱۸ - ۱۱۷.

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

به عنوان نمونه از دو کلمه تمغا -که از اصطلاحات عصر حافظ بوده است به معنای نوعی مالیات- و واژه‌ی افسوس -که ریشخند و استهزا از معانی آن کلمه به روزگار او بوده است- یاد می‌کنیم، که شاعر چنین به کار برده است:

مرا که از زر تمغاست ساز و برگ معاش
چرا مذمت رند شراب‌خواره کنم
□
آن شد اکنون که ز افسوس عوام اندیشم
محتسب نیز در این کار نهانی دانست

کاتبی از کاتبان دیوان حافظ کلمه‌ تمغا را که به روزگار او متروک شده بوده و مفهوم نبوده، عوض کرده و در نتیجه این تعویض وزن بیت را مختل یافته و به تغییر و تبدیل دیگر کلمات مصراع به جهت اصلاح وزن اهتمام کرده و آن را به این هیات درآورده است:
مرا که نیست ره و رسم لقمه‌پرهیزی

و در بیت دیگر، واژه‌ی افسوس را که به روزگار کاتب معنای دریغ داشته و کاتب وجود آن را غریب و نامفهوم می‌دانسته به این صورت تغییر داده شده است:
آن شد اکنون که ز ابنای عوام اندیشم

صفحه‌ی ۲۲۴
ارجاع به پرویز ناتل خانلری. دیوان حافظ. ۱۱۲۰/۲

#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

و مطالعه‌ی کتاب تاریخ نسخه‌پردازی تمام شد، با رکورد تقریبی دو هفته که بالاترین رکورد کتابخوانی من محسوب می‌شود.
ضرورتی پیش آمد و کتاب را شروع کردم.
با مباحث تقریبا جدیدی مواجه شدم که صادقانه بخواهم بگویم درک بعضی از آنها برایم سخت بود اما فتح باب خوبی شد برای مطالعات آینده.

مطالب بسیار مفید و ارزشمندی آموختم. آنچه بیش از همه توجه‌ام را جلب کرد احاطه و تسلط مثال‌زدنی استاد مایل هروی بر نسخه‌شناسی و سیر تاریخی خط، گونه‌های زبانی، رسم الخط و ... بود. حدود صد صفحه یادداشت و ارجاع به کتاب‌های مختلف کهن یا معاصر نشان از اشراف ایشان به موضوع مورد بحث دارد. و البته سبک نوشتاری ایشان و کاربرد برخی واژه‌هایی که در ادبیات امروزی غریب می‌نمود و قلم روان، سبک خاصی به کتاب داده است که خودِ متن، ارزش ادبی دارد.

با آرزوی سلامتی برای استاد مایل هروی و همه‌ی خادمان زبان فارسی.

https://t.me/Najib_Mayel_Heravi

مریم فقیهی‌کیا
بیست و سوم آبان ۱۴۰۳


#تاریخ_نسخه‌پردازی
#نجیب_مایل_هروی
#وطن_فارسی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

کتاب تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطی نوشته‌ی استاد نجیب مایل هروی- که این روزها مشغول مطالعه‌ی آن هستم - کتابی‌ست مفصل و دقیق مشتمل بر ۲بخش و ۱۵فصل، که به بررسی انواع نسخ خطی، ساختار آنها، روش‌های تصحیح، سیر تاریخی استنساخ و.. می‌پردازد و از حیث تعریف ابزارها و مصطلحات نسخه‌شناسی اعم از انواع جلد، کاغذ، مرکّب و...کتابی علمی و دانشگاهی است.

خودم فصل (جایگاه رسم‌الخط در نسخه‌شناسی) را دوست داشتم و حس کردم مساله‌ی رسم‌الخط تا به امروز همچنان مساله‌ی حل‌نشده‌ای باقی مانده‌است.
با بررسی دقیق کلمات و شاهدمثال‌ها نکات بسیار ارزشمندی آموختم.

شما اگر خواستید کتاب را بخوانید بعد از فصل اول، فصل پنج را مطالعه کنید و بعد به ترتیب فصل دوم تا آخر را، چرا که به نظرم آشنایی با مبانی کار و اصطلاحات، لازمه‌ی درک بقیه‌ی مطالب کتاب است.

با آرزوی سلامتی و طول عمر برای استاد مایل هروی، اگر به مباحث نسخه‌شناسی و تصحیح متون علاقه‌مند هستید حتما این کتاب را تهیه کنید.
برای سفارش کتاب لینک زیر را لمس کنید:

https://t.me/Najib_Mayel_Heravi/700

#معرفی_کتاب
#تاریخ_نسخه‌پردازی

@OnlineHafez | حافظ و من 🍃

.

.
هزااار نقش
برآید ز کلک صنع و
یکی
به دلپذیری نقش نگار ما نرسد ..


#عاشقی_کنیم  ❤️❤️:❤️❤️


موسیقی یا بیت دلخواه‌تون رو در بخش نظرات بفرستید.

@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

بیا که پرده‌ی گلریزِ هفت‌خانه‌ی چشم
کشیده‌ایم به تحریرِ کارگاهِ خیال


موسیقی زمینه و متن و ترجمه را در بخش نظرات فرستادم.

🌱

عنبرینه: نوعی گردنبند، با جعبه‌هایی کوچک که در آن عنبر می‌کردند و به گردن خود می‌آویختند، عنبرین، عنبرچه.

- گیسوت عنبرینه‌ی گردن تمام بود
معشوق ِ خوبروی چه محتاجِ زیورست
سعدی ۶۳

- زیور همان دو رشته‌ی مرجان کفایتست
وز موی در کنار و برت عنبرینه‌ای
سعدی ۴۹۶

- عطّارِ هشت خلد شود حور اگر بُوَد
چون زلف ِ مشکبار ِ تواش عنبرینه‌ای
سیف فرغانی ۵۸۲

#عنبرینه
#واژه‌ها

#مریم_فقیهی_کیا

@OnlineSadi

سلام وقت خوب

در شرح غزل ۱۷۶ سعدی درباره‌ی #چشم_ترک صحبت کردم.

در این مطلب قدیمی، شاهد مثال‌ها رو نوشتم.


🍃

خواننده: محمدرضا شجریان
سه‌تار: پرویز مشکاتیان
- غزل 300 حافظ
- بابا طاهر

هزار دشمنم اَر می‌کنند قصدِ هلاک
گَرَم تو دوستی از دشمنان ندارم باک


#جمعه‌های_حافظانه
#آهنگ
#محمدرضا_شجریان
#پرویز_مشکاتیان


@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

سلام وقت خوب

غزل قشنگیه، حیفم اومد برش بزنم.

.

آن کیست کاندر رفتنش صبر از دل ما می‌برد
ترک از خراسان آمده‌ست از پارس یغما می‌برد


غزل ۱۷۶ سعدی


#کوتاه_مفید
تهیه شده در گروه #کتاب_گویا


@GouyaKetab | کتاب گویا
@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

.

عشق و مستوری نباشد، پای گو در دامن آور
کز گریبان ملامت سر بر آوردن نیارد

غزل ۱۶۶ سعدی - بیت ۶


#کوتاه_مفید
تهیه شده در گروه #کتاب_گویا


@GouyaKetab | کتاب گویا
@OnlineSadi | شکرین‌حدیث سعدی

.

یه سعدی توی لبخندت
یه حافظ توی چشماته
می‌دونم که یه دلتنگی
توی اون قلب تنهاته

#گرشا_رضایی

🍃

سلام

اول آبان ماه
روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، نویسنده‌ی تاریخ بیهقی و پدر نثر فارسی بر همه‌ی ایرانیان و فارسی زبانان و اهل قلم و خرد و فرهنگ مبارک باد.


صفحه‌ی ۴۸۳ و ۴۸۴ از این کتاب ارزشمند را خواندم -گرفتگی صدایم را ببخشایید‌.
بعضی از افعالی که در این صفحات وجود دارد با مطالبی که در کانال منتشر کرده‌ام مرتبط است:

#خو_کردن (سعدی)
#گوش_داشتن
#توفیر_کردن
#عشوه : وعده‌‌ی دروغ، فریب


#تاریخ_بیهقی
#ابوالفضل_بیهقی
#برگی_از_تاریخ


@OnlineHafez | حافظ و من 🌿

.

تاریخ بیهقی، جلد اول، صفحه‌ی ۴۸۳


@OnlineHafez | حافظ و من 🌿

.

کَتَبْتُ قِصَّةَ شَوقی و مَدْمَعی باکی
بیا که بی تو به جان آمدم ز غمناکی



#عاشقی_کنیم  ❤️❤️:❤️❤️


موسیقی یا بیت دلخواه‌تون رو در بخش نظرات بفرستید.

@OnlineHafez | حافظ و من 🌱

.

حافظ و من pinned «۱- کدام گزینه درباره‌ی ویژگی ابرو در ادبیات کهن صحیح نیست؟»

سلام
وقت دوستان به خیر و شادی

تعداد ۵۰ سوالی که طراحی و ارسال کردم بر اساس مطالبی بود که در همین کانال منتشر شده، طراحی سوالات رو خودم انجام دادم و از کتاب یا منبع دیگری استفاده نکردم.
از ایده‌ی طراحی سوال استقبال خوبی کردید، خوشحالم که دوست داشتید.
برای حمایت از این کار و نشر آگاهی لطفا کانال رو به دوستانتون معرفی کنید تا افراد بیشتری بتونن محتوای تولید شده رو ببینن.


خدا قوت به همگی، امیدوارم که امتیاز کامل گرفته باشید.
افرادی که همه‌ی سوالات رو درست پاسخ دادند به من پیام بدن تا اسمشون رو در همین پست بنویسم و اگر کسی تمایل داره حامی این آزمون بشه تا برای نفرات برتر هدایایی تهیه کنیم به من اطلاع بده:

@MaryamFaghihiKia

موفق باشید.

🍃