✍ دکتر اسفندیار خدایی
🌿 مقایسه بزرگان و مشاهیر دوره پهلوی با عصر جمهوری اسلامی نشان میدهد که جامعه ایرانی دیگر انسانهای بزرگ پرورش نمیدهد. در ابتدای حکومت رضاشاه، جمعیت ایران حدود هشت میلیون نفر غالباً ساکن روستاها و عشایر کوچنشین بود و بیش از ۹۵ درصد بزرگسالان بیسواد بودند. اکنون جمعیت ایران ۸۸ میلیون نفر است و تقریباً تمام بزرگسالان باسوادند. حدود سه هزار دانشگاه و ۹۶ هزار مدرسه در شهر و روستا دایرند که جای تحسین دارد. نعمت رسانههای ارتباطی مثل اینترنت، تلویزیون، ماهواره، تلفن، برق، جاده، وسایل نقلیه، دسترسی به کتابها، دانشگاهها و محتواهای دیجیتال را آسان کرده است.
🌿 اما آیا جمهوری اسلامی توانسته به اندازه عصر پهلوی شخصیتهای بزرگ علمی، روحانی، نظامی، سیاستمدار، هنرمند و نویسنده بزرگ تربیت کند؟ شما متولدین ۱۳۴۴ به بعد را پرورشیافته جمهوری اسلامی حساب کنید چون این افراد فقط دوران کودکی را در دوره پهلوی گذراندهاند و در عصر جمهوری اسلامی به سن بلوغ و تحصیل رسیدهاند. پس در این مقاله، کل جمعیت زیر ۶۰ سال را پرورشیافته جمهوری اسلامی حساب میکنیم.
🌿 از شاعران و ادیبان پرورشیافته عصر پهلوی شروع میکنم: شهریار، پروین اعتصامی، ملکالشعرای بهار، دهخدا، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، احمد شاملو، جلالآلاحمد، سیمین بهبهانی، سیمین دانشور، فریدون مشیری، نیمایوشیج، اخوان ثالث، شفیعی کدکنی، کزازی و... حالا شما چند شاعر و ادیب همتراز این بزرگان که پرورش یافته جمهوری اسلامی باشند، را نام ببرید. من که سراغ ندارم.
🌿 روحانیون نامدار پرورشیافته عصر پهلوی: امام خمینی، مطهری، طالقانی، بهشتی، رفسنجانی، خامنهای، منتظری، دستغیب، موسی صدر، مصباح یزدی، جنتی و علمالهدی همگی تربیتشده دوران پهلوی هستند. آیا شما شخصیت روحانی در تراز این بزرگان که پرورشیافته جمهوری اسلامی باشد یعنی سن او کمتر از شصت سال باشه، سراغ دارید؟
🌿 در عرصه موسیقی نیز پرورشیافتگان دوره پهلوی همچنان میدرخشند: غلامحسن بنان، پرویز مشکاتیان، محمدرضا شجریان، جلیل شهناز، ابولحسن صبا، اکبر گلپایگانی، مسعود بختیاری، رضا سقایی، علیاکبر شکارچی، کیهان کلهر، شهرام ناظری، تاج اصفهانی، همایون خرم و بانوانی همچون حمیرا، هایده و مهستی و... آیا پس از انقلاب، در تراز این هنرمندان داریم؟
🌿 از نویسندگان و صاحبنظران علوم انسانی، پرورش یافته عصر پهلوی: علی شریعتی، احمد کسروی، عبدالحسین زرینکوب، عزتاله فولادوند، محمد مصدق، پروفسور حسابی (وزیر فرهنگ مصدق) حسین فاطمی (وزیر خارجه مصدق). اما آیا امروز اندیشمندان علوم انسانی در این تراز داریم؟ به پیشنهاد دوستان، نام آقایان رحیمپور ازغدی، حسن عباسی و علیاکبر رائفیپور را مینویسم که با احترام به این بزرگان، آنها را همتراز گروه رقیب در دوره پهلوی نمیدانم. لکن دست جناح اصلاحطلب و منتقدان و حتی مخالفان خارجنشین جمهوری اسلامی هم خالی است. امثال کروبی، میرحسین موسوی، تاجزاده، حجاریان، زیباکلام، سریعالقلم، ظریف و زهرا رهنورد همگی متولدین دهه ۱۳۱۰ و ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ هستند یعنی پرورش یافتگان مکتب طاغوت محسوب میشوند.
🌿 حتی چهرههای نظامی پس از انقلاب نیز غالباً پرورش یافته عصر پهلوی هستند. مثل شهیدان مصطفی چمران، صیاد شیرازی، قاسم سلیمانی (متولد ۱۳۳۵) ابراهیم همت، محمد جهانآرا، عباس بابایی، عباس دوران و هزاران شهید جنگ تحمیلی.
🌿 امروز خوشبختانه نرخ باسوادی زنان بسیار بیشتر است و بانوان در دانشگاهها حضور فعال دارند. ولی آیا زنان بزرگی در تراز پروین اعتصامی، سیمین دانشور، فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی، هایده و حمیرا و هنرمندان و بانوان سیاستمدار عصر پهلوی داریم؟ بله خانمها مریم میرزاخانی و انوشه انصاری از زنان خارج کشور قابل ذکرند.
🌿 جالب آنکه تمام سیاستمداران برجسته فعلی کشورمان تربیتشده دوره ستمشاهی طاغوت هستند، محمد خاتمی، حسن روحانی، محمود احمدینژاد، ابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان و تمام معاونین روئسای جمهور فوق همگی متولدین دهه ۱۳۱۰ و ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ هستند. خوشبختانه آقایان پرورش یافته عصر پهلوی فداکاری کرده و همچنان جور تمام پستهای سیاسی را میکشند و سخت مشغول آبادانی مام میهن هستند!
🌿 به نظر شما چرا پرورشیافتگان جمهوری اسلامی کمتعدادتر و کوتاهقامتتر از پرورش یافتگان عصر پهلوی و دوره مشروطه هستند؟ تعدادی از پاسخها و کامنتهای کوتاه برگزیده شما را در کانالم منتشر میکنم. خود نیز نظراتی در این زمینه دارم. لکن این نوشتار فقط مسئله را مطرح میکند، مسئلهای که میتواند موضوع پایاننامهها و رسالههای پژوهشی باشد.
@EsfandiarKhodaee