تحقیقات اخیر دانشمندان در سوئیس و آلمان نشان می‌دهد که مورچه‌ها رفتار شگفت‌انگیزی مشابه درمان پزشکی از خود نشان می‌دهند. در این مطالعه، مورچه‌های نجار فلوریدا (Camponotus floridanus) مشاهده شدند که در صورت زخمی شدن هم‌لانه‌ای‌های خود، اقدام به قطع عضو برای جلوگیری از گسترش عفونت می‌کنند. این رفتار برای اولین بار در دنیای حیوانات به‌عنوان یک قطع عضو پیشگیرانه شناخته شده است.
چگونه این کار انجام می‌شود؟
1. وقتی پای یکی از مورچه‌ها در ناحیه فمور (بخش بالایی پا) آسیب می‌بیند، مورچه‌های دیگر ابتدا زخم را تمیز می‌کنند.
2. سپس با دهان خود، به‌آرامی از محل اتصال پا (تروکانتر) شروع به جویدن و قطع کردن عضو می‌کنند. این فرآیند حدود ۴۰ دقیقه طول می‌کشد.
3. پس از قطع عضو، مورچه‌ها به تمیز کردن ناحیه زخم ادامه می‌دهند تا خطر عفونت کاهش یابد.
در مقابل، اگر آسیب در بخش پایینی پا (ناحیه تیبیا) باشد، مورچه‌ها به‌جای قطع عضو، فقط زخم را به‌طور مداوم تمیز می‌کنند. محققان دریافتند که این رفتار به دلیل تفاوت ساختاری میان فمور و تیبیا رخ می‌دهد. عضلات زیاد در ناحیه فمور می‌تواند سرعت گردش خون (همولنف) را کند کرده و خطر انتشار عفونت را افزایش دهد.
اهمیت این کشف چیست؟
این تحقیق نشان می‌دهد که مورچه‌ها می‌توانند نوع آسیب را تشخیص داده و درمان مناسب را انتخاب کنند:
• قطع عضو برای زخم‌های شدیدتر در فمور.
• تمیز کردن زخم برای آسیب‌های سطحی‌تر در تیبیا.
تحقیقات نشان داده است که این درمان‌ها میزان بقای مورچه‌های زخمی را به‌شدت افزایش می‌دهد:
• ۹۵٪ بقای مورچه‌هایی که پای آن‌ها قطع شده بود.
• ۷۵٪ بقای مورچه‌هایی که زخم آن‌ها فقط تمیز شده بود.
این رفتار غریزی و نه آموخته‌شده است و نشان می‌دهد که مورچه‌ها از طریق تکامل اجتماعی، چنین مکانیسم‌های پیشرفته‌ای را برای حفظ بقا و سلامت کل کلونی توسعه داده‌اند.
برای جزئیات بیشتر می‌توانید به مقالات منتشرشده در Current Biology یا منابع زیر مراجعه کنید:
https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(24)00805-4
چگونه این کار انجام می‌شود؟
1. وقتی پای یکی از مورچه‌ها در ناحیه فمور (بخش بالایی پا) آسیب می‌بیند، مورچه‌های دیگر ابتدا زخم را تمیز می‌کنند.
2. سپس با دهان خود، به‌آرامی از محل اتصال پا (تروکانتر) شروع به جویدن و قطع کردن عضو می‌کنند. این فرآیند حدود ۴۰ دقیقه طول می‌کشد.
3. پس از قطع عضو، مورچه‌ها به تمیز کردن ناحیه زخم ادامه می‌دهند تا خطر عفونت کاهش یابد.
در مقابل، اگر آسیب در بخش پایینی پا (ناحیه تیبیا) باشد، مورچه‌ها به‌جای قطع عضو، فقط زخم را به‌طور مداوم تمیز می‌کنند. محققان دریافتند که این رفتار به دلیل تفاوت ساختاری میان فمور و تیبیا رخ می‌دهد. عضلات زیاد در ناحیه فمور می‌تواند سرعت گردش خون (همولنف) را کند کرده و خطر انتشار عفونت را افزایش دهد.
اهمیت این کشف چیست؟
این تحقیق نشان می‌دهد که مورچه‌ها می‌توانند نوع آسیب را تشخیص داده و درمان مناسب را انتخاب کنند:
• قطع عضو برای زخم‌های شدیدتر در فمور.
• تمیز کردن زخم برای آسیب‌های سطحی‌تر در تیبیا.
تحقیقات نشان داده است که این درمان‌ها میزان بقای مورچه‌های زخمی را به‌شدت افزایش می‌دهد:
• ۹۵٪ بقای مورچه‌هایی که پای آن‌ها قطع شده بود.
• ۷۵٪ بقای مورچه‌هایی که زخم آن‌ها فقط تمیز شده بود.
این رفتار غریزی و نه آموخته‌شده است و نشان می‌دهد که مورچه‌ها از طریق تکامل اجتماعی، چنین مکانیسم‌های پیشرفته‌ای را برای حفظ بقا و سلامت کل کلونی توسعه داده‌اند.
برای جزئیات بیشتر می‌توانید به مقالات منتشرشده در Current Biology یا منابع زیر مراجعه کنید:
https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(24)00805-4
