SUD AMALIYOTI || HUQUQIY BLOG

Prezident qarori bilan 2030 yil 1 yanvarga qadar nodavlat maktabgacha va umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlari:

➖barcha turdagi soliq (bundan ijtimoiy soliq mustasno) va yig‘imlardan ozod qilinadi;

➖unda mehnat faoliyatini amalga oshirayotgan chet ellik o‘qituvchi va mutaxassislar jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘i va ijtimoiy soliq to‘lamaydi.

2025 yil 1 yanvardan boshlab:

➖nodavlat ta’lim tashkilotlariga doimiy jalb etiladigan pedagog xorijiy mutaxassislarga “A-2” o‘qituvchilar kirish vizalarini berish yo‘lga qo‘yiladi;

➖davlat va nodavlat ta’lim tashkilotlari tomonidan xorijdan jalb qilingan mutaxassislarga mehnat qilish huquqini beruvchi tasdiqnoma berish yig‘im miqdori BHMning 30 baravaridan 1 baravarigacha kamaytiriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️KIMLAR SUDLANGAN XISOBLANADI ?

📃 Jinoyat kodeksining 77-moddasiga ko‘ra,

➖Sudlanganlik shaxsning sodir etgan jinoyati uchun hukm etilganligidan kelib chiqadigan huquqiy holatdir.

❗️Jazo tayinlangan ayblov hukmi qonuniy kuchga kirgan kundan boshlab shaxs sudlangan deb hisoblanadi. Sud tomonidan jazodan ozod qilingan shaxs sudlanmagan deb hisoblanadi.

➖ Sudlanganlik mazkur Kodeksda nazarda tutilgan hollarda va shaxs yangi jinoyat sodir etgandagina huquqiy ahamiyatga ega bo‘ladi.

➖ Sudlanganlik muddatining o‘tib ketganligi yoki sudlanganlikning olib tashlanishi munosabati bilan uning barcha huquqiy oqibatlari bekor bo‘ladi.

❗️Jazoni o‘tagan, ammo qonunning o‘zgarishi bilan bunday qilmish jinoyat deb hisoblanmaydigan taqdirda, shuningdek sodir qilingan jinoyat uchun tayinlangan jazoni o‘tab bo‘linishi bilan sudlanganlik holatining tugallanishi belgilangan bo‘lsa, shaxs sudlanmagan deb hisoblanadi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️AYRIM YOSHLARGA 1 OYLIK ARMIYA PULI TO‘LIQ TO‘LAB BЕRILADI

📄 1 oylik armiya to‘lovi Vazirlar Mahkamasining 07.06.2022 yildagi 312-son qarori bilan tasdiqlangan Nizomga 15-ilova qilib keltirilgan sxemaga ko‘ra subsidiya shaklida to‘lanadi.

❗️Hosh, bu imkoniyatdan foydalanaman degan talabgor nima qilishi kerak ?

1) ➖ Buning uchun talabgor, safarbarlik chaqiruvi rezervidagi xizmatni o‘tash badalini to‘liq qoplash uchun subsidiya ajratishni so‘rab, tuman (shahar) «Yoshlar daftari» jamg‘armasi Vasiylik kengashiga mudofaa ishlari bo‘limi bilan tuzilgan shartnoma nusxasini taqdim etgan holda ariza beradi.

2) ➖ Vasiylik kengashi 3 ish kuni ichida murojaatni unga ilova qilingan shartnoma bilan birga ariza beruvchi yashab kelayotgan mahalladagi yoshlar yetakchisiga ko‘rib chiqish uchun yuboradi.

3) ➖ Mahalladagi yoshlar yetakchisi 5 ish kuni ichida talabgorga armiya pulini to‘lash haqida tavsiyanomani yoki uni rad etish haqida asoslantirilgan habarnomani Vasiylik kengashiga yuboradi. Agar mahalladagi yoshlar yetakchisi armiya to‘lovi uchun subsidiya berish yoki rad etish haqida Vasiylik kengashiga xabar bermasa yoki bunday subsidiya berishni asossiz rad etib yuborsa Vasiylik kengashining o‘zi talabgorga armiya pulini to‘lash haqida qaror chiqaradi va uni tuman (shahar) hokimligiga yuboradi.

4) ➖ Hokimlik tomonidan Vasiylik kengashining subsidiya ajratish haqidagi qarori asosida talabgorning 1 oylik armiya to‘lovi tuman (shahar) mudofaa ishlari bo‘limining tegishli hisobraqamiga o‘tkazib beriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️YANGI ISH BOSHLAGAN SHIFOKORLARGA 1 000 000 SO‘MGACHA USTAMA BЕRILADI

📄 16.01.2023 yil kungi 3416-son Tibbiyot muassasalarini moddiy rag‘batlantirish va rivojlantirish jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizom tasdiqlangan

❗️ Nizomga ko‘ra, Jamg‘arma mablag‘lari quyidagi 2 yo‘nalish bo‘yicha sarflanadi:

1) ✅ 75 foizi barcha davlat tibbiyot muassasalari tibbiyot, farmatsevtika va boshqa xodimlarini moddiy rag‘batlantirishga;

2) ✅ 25 foizi tibbiyot muassasasining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash, modernizatsiya qilish hamda ta’mirlashga.

❗️Birinchi toifada ko‘rsatilgan 75 foizlik ulushdan yangi ish boshlagan salohiyatli yosh shifokorlarga 1 million so‘mgacha maxsus oylik ustamalar beriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

2025 yil 1 martdan boshlab yoshga doir pensiyalar fuqarolarning murojaatisiz (avtomatik) tayinlanadi

🔄Pensiya ta’minoti tizimiga axborot texnologiyalarini faol joriy qilish orqali fuqarolarga ko‘rsatilayotgan xizmatlar bosqichma-bosqich interaktiv va proaktiv shaklga o‘tkazilmoqda.

Xususan:

2024 yil 1 yanvardan boshlab quyidagilar joriy etildi:

🌐 fuqarolar pensiya tayinlashni so‘rab qo‘shimcha ravishda Davlat xizmatlari markaziga tashrif buyurgan holda yoki Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (YAIDXP) orqali onlayn murojaat qilish huquqi berildi.

Shuningdek, 2025 yil 1 martdan boshlab:

⏺ - pensiya yoshiga yetgan fuqarolarga pensiyalar “avtomatik” tarzda, ya’ni hech qanday hujjat talab etmagan holda va fuqaroning murojaatisiz tayinlanadi;

⏺ - fuqaroning shaxsiga oid barcha ma’lumotlar vazirlik va idoralarning elektron bazalaridan olinadi.

Ushbu qulayliklarning yo‘lga qo‘yilishi natijasida:

✅ Birinchidan, fuqarolardan pensiya tayinlash uchun qo‘shimcha hujjatlar yig‘ish uchun Pensiya jamg‘armasining hududiy bo‘linmasiga murojaat qilish talab etilmaydi.

✅ Ikkinchidan, pensiya yoshiga yetgan fuqaroga qonunchilikda belgilangan talablar doirasida pensiya tayinlash haqida qaror qabul qilinganida uning telefon raqamiga “pensiya tayinlanganligi va uning miqdori” to‘g‘risida ma’lumot yuboriladi.

Shuningdek, pensiyaga chiqmasdan ish faoliyatini davom ettirish istagida bo‘lgan yoki pensiya miqdoridan norozi bo‘lgan fuqarolarga “avtomatik” tayinlangan pensiyani rad etish huquqi berilmoqda.

✅ Fuqaro pensiya tayinlanganidan, pensiya miqdoridan yoki pensiya tayinlanishi rad etilganidan norozi bo‘lgan taqdirda Pensiya jamg‘armasining tuman (shahar) bo‘limiga tegishli tartibda ariza bilan murojaat qilishlari mumkin.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#Bilasizmi

❗️Tug'ilganlik haqidagi guvohnomani olish uchun onlayn buyurtma bering

✅Fuqarolar bola tug'ilganligi haqida guvohnomani olish uchun YAIDXP (my.gov.uz) orqali elektron so'rovnoma to'ldirishi yoki bevosita FHDYO bo'limiga murojaat qilishi mumkin.

Kanalga ulanish👇
@Fuqarolik_sud

❗️Prezident taklifi bilan O‘zbekistonda 2025 yil “Atrof-muhitni asrash va “yashil” iqtisodiyot yili” deb e’lon qilindi.

Manba

Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️ISHDAN BO‘SHATISH NAFAQASINING MIQDORLARI

📃 Mehnat kodeksining 173-moddasiga asosan,

➖ ishdan bo‘shatish nafaqasining miqdori hodimni ishlab kelayotgan joyidagi ish stajiga bog‘liq bo‘lib, quyidagi miqdorlardan:

✅ 3 yilgacha ish stajiga ega bo‘lgan xodimlar uchun – o‘rtacha oylik ish haqining 50 foizidan;

✅ 3 yildan 5 yilgacha ish stajiga ega bo‘lgan xodimlar uchun – o‘rtacha oylik ish haqining 75 foizidan;

✅ 5 yildan 10 yilgacha ish stajiga ega bo‘lgan xodimlar uchun – o‘rtacha oylik ish haqining 100 foizidan;

✅ 10 yildan 15 yilgacha ish stajiga ega bo‘lgan xodimlar uchun – o‘rtacha oylik ish haqining 150 foizidan;

✅ 15 yildan ortiq ish stajiga ega bo‘lgan xodimlar uchun – o‘rtacha oylik ish haqining 200 foizidan kam bo‘lishi mumkin emas.


Kanalga ulanish👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️BOQUVCHISINI YO‘QOTGANLIK UCHUN PЕNSIYA OLMAYDIGAN BЕVALAR DAROMAD SOLIG‘I BO‘YICHA IMTIYOZGA EGA

📄 Soliq kodeksining 380-moddasiga asosan,

➖ Ikki va undan ortiq o‘n olti yoshga to‘lmagan bolalari bor hamda boquvchisini yo‘qotganlik uchun pensiya olmaydigan beva ayol va beva erkaklar daromadlar qaysi oyda olingan bo‘lsa, o‘sha oyda har bir oy uchun mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdorining 1,41 baravari (1 628 550 so‘m) miqdoridagi daromadlari bo‘yicha daromad solig‘idan ozod qilingan.

✔️ Bu imtiyoz erning (xotinning) vafot etganligi to‘g‘risidagi guvohnoma, bolalar tug‘ilganligi to‘g‘risidagi guvohnomalar, yangi nikohdan o‘tmaganlik hamda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi tuman yoki shahar bo‘limining boquvchisini yo‘qotganlik uchun pensiya olinmasligi haqidagi ma’lumotnomasi taqdim etilgan taqdirda beriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

Konstitutsiya bayrami arafasida dam olish kunlari qanday bo‘ladi?

Bu yil 8 dekabr — O‘zbekiston Konstitutsiyasi qabul qilingan kun haftaning yakshanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Mehnat kodeksiga asosan, bayram kunlari yakshanbaga to‘g‘ri kelsa, dushanba kuni dam olish kuniga qo‘shib beriladi.

Shunga ko‘ra, bayram arafasida dam olish kunlari quyidagicha bo‘ladi:

➖7 dekabr, shanba – haftasiga 6 kun ishlaydiganlar uchun ish kuni, 5 kunliklar uchun dam olish kuni;

➖8 dekabr, yakshanba – bayram kuni, barchaga dam olish kuni;

➖9 dekabr, dushanba – barchaga qo‘shimcha dam olish kuni;

➖10 dekabr, seshanba – barchaga ish kuni.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

#Bilasizmi

📃 Nodavlat taʼlim tashkilotlarining o‘quv kurslarida yoshlarning axborot texnologiyalari sohasida o‘qishi uchun taʼlim krediti ajratish tizimi yo‘lga qo‘yilgan.

✅ Bunda taʼlim kreditlari:

🔹 Markaziy bankning asosiy stavkasida;
🔹 BHMning 65 baravarigacha 1 yillik imtiyozli davr bilan 4 yil muddatga ajratiladi;
🔹 Kredit oluvchining doimiy daromad manbaiga ega bo‘lgan oila aʼzolari va boshqa uchinchi shaxslar birgalikda qarz oluvchi sifatida qatnashishiga ruxsat etiladi;
🔹 “Ijtimoiy himoya yagona reyestri”ga kirgan oilalar farzandlari uchun taʼlim krediti olishda garov va kafillik talab etilmaydi.


https://t.me/Fuqarolik_sud

⚡️Ta'lim krediti haqida 10 ta muhim ma'lumot.

1. Imtiyozli taʼlim krediti xotin-qizlarga foizsiz, yigitlarga markaziy bankning asosiy stavkasiga (13,5%) ko'ra ajratiladi.

2. Ta'lim krediti O'zbekiston Respublikasi hududida faoliyat olib borayotgan davlat va nodavlat OTM talabalari uchun ajratiladi.

3. Ta'lim krediti joriy yildan faqat kunduzgi ta’lim talabalari uchun ajratiladi.

4. Joriy yildan Ikkinchi kursdan yuqori talabalarning baholari past boʻlgan (oʻrtacha “3”dan past) taqdirda taʼlim krediti koʻpi bilan toʻlov shartnomaning 80 foizi miqdorida ajratiladi.

5. Ta'lim krediti Markaziy bankning asosiy stavkasi pasaysa, kredit foizi ham pasayadi. Agar asosiy stavka ko‘tarilsa, unda kredit foizi o‘zgarmaydi (yaʼni ko‘tarilmaydi).

6. Ta'lim kreditini har yili olish mumkin.

7. “Superkontrakt” asosida oʻqishga qabul qilingan talabalarga imtiyozli taʼlim krediti ajratilmaydi.

8. Imtiyozli taʼlim krediti rasmiy oʻqish tugagandan keyin 7-oydan boshlab 7 yil muddatga ajratiladi. Masalan talaba 1-kurs boʻlsa, 11 yil 7 oy ichida kreditni toʻlashi mumkin.

9. “Ijtimoiy himoya yagona reyestri”ga kirgan oilalarning farzandlariga ajratiladigan taʼlim krediti boʻyicha garov va kafillik talab etilmaydi

10. 2024/2025 oʻquv yilidan boshlab taʼlim krediti olish uchun arizalarni “Taʼlim krediti” axborot tizimi (talim-krediti.mf.uz) va my.gov.uz orqali topshirish mumkin boʻladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️YANGI OILA QURGAN YOSHLARGA XONADONIDA QO‘SHIMCHA UY-JOY QURISH UCHUN 33 000 000 SO‘MGACHA GAROVSIZ KRЕDIT BЕRILADI

📃 Hukumatning 637-son qarori bilan tasdiqlangan nizomda, “Temir daftar” va “Ayollar daftari”ga kiritilgan oilalarning farzandlari hamda “Yoshlar daftari”ga kiritilgan yangi turmush qurgan yoshlarning yakka tartibdagi xonadonida qo‘shimcha uy-joy qurish uchun 33 million so‘mgacha garovsiz kredit ajratish tartibi va shartlar belgilangan.

➖ Unga ko‘ra mazkur kreditlar:

✅ bozor stavkasida mijoz xohishiga ko‘ra 6 oy imtiyozli davr bilan;

✅ 20 yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga;

✅ boshlang‘ich badali yakka tartibdagi xonadonda qo‘shimcha qurilayotgan uy-joy qiymatining 15 foizidan kam bo‘lmagan qiymatda;

✅ bir qarz oluvchiga beriladigan kreditlar 33 million so‘mdan oshmaydigan miqdorda beriladi.

❗️Ushbu kreditni olish uchun talabgor:

✅ kredit olish uchun murojaat qilgan kunida 18 yoshga to‘lgan va 30 yoshdan oshmagan bo‘lishi;

✅ “Temir daftar” va “Ayollar daftari”ga kiritilgan oilalarning farzandlari yoki “Yoshlar daftari”ga kiritilgan va qonuniy nikohdan o‘tganiga 3 yildan oshmagan bo‘lishi va yuqoridagi nizomning boshqa mezonlariga to‘g‘ri kelishi lozim.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️NOGIRONLIGI BO‘LGAN SHAXSLARGA DAROMAD SOLIG‘I BO‘YICHA IMTIYOZ BЕRILGAN.

📃 Soliq kodeksining 380-moddasiga ko‘ra.

➖ Bolalikdan nogiron bo‘lganlar, shuningdek I va II guruh nogironlarining MHTEKM (Hozirgi kunda 1 155 000 so‘m)ning 3 baravari (3 mln 465 ming so‘m) miqdoridagi mablag‘lari daromad solig‘iga tortilmaydi

✏️ Bu degani I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslar, shuningdek, bolalikdan nogironligi bo‘lganlar 3 465 000 so‘mgacha bo‘lgan daromadlaridan daromad solig‘i to‘lashlari shart emas. Ular daromad solig‘ini manashu summadan oshgan daromadlariga nisbatan to‘laydi bo‘ldi.

❗️Mazkur toifadagi shaxslar uchun bu imtiyoz pensiya guvohnomasi yoki tibbiy-ijtimoiy ekspert komissiyasining ma’lumotnomasi asosida beriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️MA’MURIY JARIMA QO‘LLANGAN HAYDOVCHI QANDAY HOLLARDA JARIMANI ChЕGIRMA BILAN TO‘LAY OLMAYDI ?

📃 MJtKning 332-prim 1-moddasiga asosan,

❗️Jarima solish to‘g‘risidagi qarorni ijro etishning soddalashtirilgan (Ya’ni, jarimani 15 kunda to‘lasa 50, o‘ttiz kunda to‘lansa 30 foizlik chegirma bilan to‘lash)tartibi quyidagi hollarda qo‘llanilmaydi:

➖ 1) transport vositasini alkogolli ichimlik, giyovand modda yoki o‘zgacha tarzda mast holda boshqarganda;

➖ 2) Kema haydovchilari kichik hajmdagi kemalarni alkogolli ichimlik yoki giyovand modda ta’siridan mast holdagi shaxslarga topshirganda yoki uning o‘zi shunday holatda boshqarganda;

➖ 3) Transport vositalari haydovchilari alkogolli ichimlik yoki giyovand modda ta’siridan mast yoki mast emasligini belgilangan tartibda aniqlash uchun tekshiruvdan o‘tishdan bo‘yin tovlaganda;

➖ 4) Alkogolli ichimlik yoki giyovand modda ta’siridan mast bo‘lgan haydovchilarning yoki transport vositalarini boshqarish huquqi bo‘lmagan shaxslarning transport vositalarini boshqarishiga yo‘l qo‘yilganda;

➖ 5) jarima solish to‘g‘risidagi qaror ustidan shikoyat qilinganda yoki protest bildirilganda;

➖ 6) xuddi shunday huquqbuzarlik ma’muriy jazo chorasi qo‘llanilganidan keyin bir yil davomida takror sodir etilganda.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️SUDLARDA BOLALARNING TARBIYASI BILAN BOG‘LIQ ISHLAR KO‘RILAYOTGANIDA VASIYLIK VA HOMIYLIK ORGANLARI QATNASHISHI SHART ETIB BЕLGILANGAN!

📄 Oila kodeksining 88-moddasiga asosan,

➖ Sud tomonidan bolalar tarbiyasi bilan bog‘liq nizolar ko‘rilayotganda, bolaning himoyasi uchun kim da’vo taqdim qilganligidan qat’i nazar, ishda ishtirok etish uchun vasiylik va homiylik organi jalb qilinishi kerak.

➖ Vasiylik va homiylik organi bolaning hamda uni o‘z tarbiyasiga berishni talab qilayotgan shaxslarning turmush sharoitlarini tekshirishi va tekshirish natijalarini hamda unga asoslangan nizo mohiyatiga oid xulosasini sudga taqdim qilishi shart.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

❗️I va II guruh nogironlik pensiyasi tayinlanganidan keyingi ishlangan vaqt ish stajiga qo‘shiladi

Pensiya tayinlash tartibini takomillashtirishga qaratilgan Qonun (O‘RQ–795-son, 26.10.2022 й.) Prezident tomonidan imzolandi

Unga ko‘ra, ixtisoslashgan tibbiy muassasalarning shifokorlari va o‘rta tibbiy xodimlari – maxsus ish staji shaharchalar, qishloqlar hamda ovullarda kamida 25 yil bo‘lgan taqdirda oxirgi ish joyidan qat’i nazar, belgilangan yoshni 5 yilga qisqartirilgan holda pensiya olish huquqiga ega bo‘ladi.

Qonunga muvofiq, o‘gay ota va o‘gay onaning vafot etgan o‘gay o‘g‘ilni (qizni) tarbiyalaganligi yoki boqqanligini aniqlash tartibi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

Hisoblab chiqarilgan pensiyalarga ustama haqlar O‘zbekiston Respublikasi oldida alohida xizmatlari bo‘lgan shaxslarga – pensiyani hisoblash bazaviy miqdorining 100 foizidan 150 foizigacha belgilanadi. Bunda ularning pensiyasiga ustama to‘lash tartibi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.

I va II guruh nogironlik pensiyasi tayinlanganidan keyingi ishlangan vaqt ish stajiga qo‘shib hisoblanadi.

⚠️ I va II guruh nogironlik pensiyasi tayinlanganidan keyin kamida 1 yil ish stajiga ega bo‘lsa, fuqaroning arizasi asosida ish staji va ish haqi inobatga olingan holda pensiya har ikki yilda bir marotaba qayta hisoblab chiqiladi. Bunda pensiyani qayta hisoblash fuqaro pensiya miqdorini qayta hisoblash uchun murojaat qilgan sanadagi yoshga nisbatan talab qilingan ish stajidan kelib chiqqan holda amalga oshiriladi.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud

Farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa (“Suyunchi puli”)

2024 yil 1 apreldan boshlab farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa puli birinchi farzandi uchun barcha ayollarga to‘lanadi.

Ikkinchi farzandi uchun esa farzand tug‘ilgan paytda “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimiga kiritilgan oilaning a’zosi bo‘lgan ayollarga rasmiylashtiriladi. Qolgan barcha holatlarda farzand tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa pulini rasmiylashtirish rad etiladi.

Yangi tartibga ko‘ra, “suyunchi puli” olish uchun fuqaro Davlat xizmatlari markaziga (DXM) borib, ariza yozadi. Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida (YAIDXP) ro‘yxatdan o‘tib, so‘rovnomani to‘ldiradi va uni elektron shaklda Ijtimoiy himoya milliy agentligiga yuboradi. Keyin agentlik nafaqani tayinlash yoki tayinlashni rad etish bo‘yicha qaror qabul қилади. 

Hozirda bola tug‘ilganda beriladigan bir martalik nafaqa miqdori – 738 150 so‘m.


Kanalga ulanish 👇
https://t.me/Fuqarolik_sud