آموزش خط و زبان پهلوى @frataak Channel on Telegram

آموزش خط و زبان پهلوى

@frataak


هدف این کانال آموزش خط و زبان دوره ساسانی (#پارسی_میانه/ #پهلوی) به شیوه علمی و دانشگاهی است.

امید است که دریچه ای باشد بر گوشه ای از فرهنگ و اندیشه نیاکانمان و یاوری باشد بر نیرومند ساختن زبان شیرین پارسی.

آموزش خط و زبان پهلوى (Persian)

با کانال فراتاک به نام 'آموزش خط و زبان پهلوى' آشنا شوید! این کانال با نام کاربری frataak به هدف آموزش خط و زبان دوره ساسانی (پارسی میانه/ پهلوی) به شیوه علمی و دانشگاهی تأکید دارد. اینجا مکانی است که علاقه‌مندان به زبان و خط پهلوی می‌توانند به روش‌های علمی و دانشی آموزش ببینند و از آن بهره‌مند شوند. امید این کانال این است که یک دریچه باز کند بر فرهنگ و اندیشه نیاکانمان و یاوری باشد بر نیرومند ساختن زبان شیرین پارسی. بنابراین، اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری و شناخت بیشتر از خط و زبان پهلوی هستید، حتما این کانال را دنبال کنید و از آموزش‌های ارزشمند آن بهره‌مند شوید.

آموزش خط و زبان پهلوى

09 Jan, 11:06


سخنرانی آنلاین کارلو چرتی
برآمدن زبان فارسی: شناخت سیر تکامل نگارش در دوره ساسانی و اوایل اسلامی
۱۱ بهمن، ساعت ۰۳:۳۰ بامداد به وقت تهران

https://pourdavoud.ucla.edu/event/pourdavoud-lecture-series-carlo-cereti/

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

09 Jan, 10:59


سخنرانی آنلاین بروس لینکلن
سرآغاز شر از دیدگاه ایرانیان
۲۸ دی، ساعت ۲۱:۳۰ بامداد به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZYsce6upjIqHNdBYK-2nrTg-8Emwy8hYBU8

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

06 Jan, 22:33


کهن‌ترین سند شناخته شده از زبان فارسی نو


کتیبهٔ #تنگ_ازاو (اَزَو، ازآو، ازآب، عذاب)، کهن‌ترین سنگ‌نوشته و کهن‌ترین سند شناخته‌شده از زبان فارسی نو است که در میان کوه‌های غرب افغانستان امروزی، در حدود ۲۵۰ ک.م. شرق هرات، قرار دارد. این کتیبه در سال ۷۵۲ یا ۷۵۳ م. به زبان فارسی نو و به خط عبری نوشته شده است. همچنین این کتیبه معرف شاخه‌ای گسترده از زبان و ادبیات فارسی است که با عنوان #فارسیهودی یا فارسی-یهودی شناخته می‌شود.
براساس روایت و.ب. هنینگ (۱۹۵۷)، این کتیبه پس از اطلاع دکتر احمدعلی کوهزاد، مدیر موزهٔ باستان‌شناسی کابل، در تابستان ۱۹۵۲ میلادی توسط ر. گریشمن و ر.ن. فرای مستند شد. بااین‌حال، به علت مشکلاتی، قالب‌گیری و عکسبرداری از آن با کیفیت بسیار پایینی انجام گرفت. همین کیفیت پایین سبب شد که فرای در آغاز آن را کتیبه‌ای پارتی معرفی کند. بعدتر اما، هنینگ توانست حروف عبری و زبان فارسی آن را شناسایی کند و مشوق آن شد تا د. بیوار از اکسفورد در سال ۱۹۵۶ به این منطقه برود و عکسهای بهتری تهیه شود.
عکس‌های جدید فرضیهٔ هنینگ را تأیید کرد و نشان داد که این سنگ‌نوشته در واقع شامل سه کتیبه است که توسط سه رهگذر به طور هم‌زمان در سال ۱۰۶۴ (از تقویم سلوکی) نوشته شده‌اند:

۱. (داود) بر(=پسر) ابراهام از کوبان کی(=که) این نیوه(=نبی، نوشته) کند په(=به) ۱۰۶۴، په مورا(=خدا) ی‌ی‌ی(=نشانگر نام خدا) یار اش او(=به) باد.

۲. زکرا/یافو بر اسماعیل از کوبان این نیوه کند په ۱۰۶۴، په مورا ی‌ی‌ی (یار) اش او باد، آمین.

۳. این شموئل بر رامش نوشت ی‌ی‌ی یاری اوی باد، آمین.


پ.ن. ۱. از این سنگ‌نوشته، دو ترجمه توسط و. ب. هنینگ (۱۹۵۷) و ا. ل. رپ (۱۹۶۷) انجام شده است که با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند از جمله اختلاف عمیق در خوانش تاریخ سنگ‌نوشته.
هر دو مقاله از بخش نظرات در دسترس است.

پ.ن. ۲. به نظر می‌رسد هیچ تصویری از این سنگ‌نوشته، جز آنچه هنینگ منتشر کرده، در دسترس نیست. اگر تصویر جدیدتری در اختیار دارید، لطفاً در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

پ.ن. ۳. موقعیت جغرافیایی سنگ‌نوشته در لینک زیر مشخص شده است. دوستان افغانستانی، در صورت امکان، تصاویر جدید تهیه کنند:
https://maps.app.goo.gl/PT1qXtabxENfhsXu7


@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

06 Jan, 22:32



کهن‌ترین سند شناخته شده از زبان فارسی نو

کتیبهٔ #تنگ_ازاو

(توضیح در یادداشت بعدی)

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

31 Dec, 00:37


کتیبه نویافته پهلوی در تنگه بلاغی (پاسارگاد ۶) و برنامه‌های حفاظتی از آن
مجتبی دورودی، افشین ابراهیمی، حمیدرضا کرمی، فرهاد زارع کردشولی

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

20 Dec, 15:28


بلندترین شب هم گذراست!

🍉شب چله و یلدا به شادی🍉

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

01 Dec, 18:02


معرفی #نسخه گجراتی به شماره ۱۰۵ از کتابخانه دولتی بایرن، مونیخ

شامل:
"ارداویراف نامه" مصور

کتابت سال ۱۸۰۷م. در هند

دسترسی و دانلود:
https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00138415?page=,1


#ارداویراف_نامه
#m105

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

22 Nov, 18:23


معرفی #نسخه پهلوی (اوستایی و فارسی) به شماره ۵۱ از کتابخانه دولتی بایرن، مونیخ

در دو جلد، جلد دوم شامل:
"ارداویراف نامه" از برگه ۱۵۳
"مادیان یوشت فریان" از برگه ۱۹۱
دو متن کوتاه دربارۀ طول سایه در هنگام ظهر برگه ۲۰۴
"بندهش" (ناقص) از برگه ۲۰۵
"یشت دوازدهم، بند ۱۱ تا ۱۴" از برگه ۲۵۱
"خرداد یشت" از برگه ۲۵۲
"ادامه شایست ناشایست" (فصل ۱۸ تا ۲۰) از برگه ۲۵۴

کتابت "پشوتن رام کامدین شهریار نریوسنگ شاهیمرد شهریار بهرام هرمزیار" پایان یافته در روز فرودین از ماه بهمن سال ۷۶۶ یزدگردی (۱۳۹۷م.) در بروچ (هند)

دسترسی و دانلود:
https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00083791?page=1

تصویر: برگ آغازین مادیان یوشت فریان

#M51a #M51b

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

10 Nov, 09:39


مجموعه سخنرانی های آنلاین انجمن پژوهشگران آیین زرتشت

Dr. Janet Kestenberg Amighi – Frashokereti: Contemporary Reforms for Making the World Perfect Again.

Dr. Ted Good – History in Denkard III.

Prof. Miguel Ángel Andrés-Toledo – The Fire Beyond: Non-ritual Avestan Fires.

Dr. Jesse Palsetia – Parsi Historical Writing – Pages from the Parsi-Prakash to Parsiana.

۲۶ آبان ساعت ۱۸:۳۰ به وقت تهران

https://us06web.zoom.us/meeting/register/tZMtfuyrqj8pEtDKo2DjcuDk4GumqaoAVSzL#/registration

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

04 Nov, 14:33


معرفی #نسخه پهلوی (اوستایی و فارسی) به شماره ۵۱ از کتابخانه دولتی بایرن، مونیخ

در دو جلد، جلد نخست شامل:
"خورشید نیایش" از برگه ۱ (اوستا و زند)
"آفرین" مربوط به ایزدان سی روز از برگه ۱۰
چند صفحه گم شده
"ارداویراف نامه" (ناقص) از برگه ۱۴
"وسپرد و زند" از برگه ۱۷
بخشهایی از گاهان و زند از برگه ۵۴
"بخشی از هادخت نسک" از برگه ۶۲
"شایست ناشایست تا میانه فصل دهم" از برگه ۷۷
"فرهنگ اویم" از برگه ۱۱۰
"ادامه شایست ناشایست" از برگه ۱۳۰
"چیم گاهان" (فصل ۱۳ شایست ناشایست) از برگه ۱۳۷
"ادامه شایست ناشایست" (فصل ۱۴) از برگه ۱۴۲
"پتت خود" از برگه ۱۴۳
"ادامه شایست ناشایست" (فصل ۱۵ تا ۱۷) از برگه ۱۴۷


کتابت "پشوتن رام کامدین شهریار نریوسنگ شاهیمرد شهریار بهرام هرمزیار" پایان یافته در روز فرودین از ماه بهمن سال ۷۶۶ یزدگردی (۱۳۹۷م.) در بروچ (هند)

دسترسی و دانلود:
https://www.digitale-sammlungen.de/en/view/bsb00028015?page=,1

تصویر: برگ آغازین پتت خود
#M51a #M51b

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

01 Nov, 10:01


سخنرانی آنلاین تورج دریایی
درباره مزدک
۱۹ آبان، ساعت ۰۰:۳۰ بامداد به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZcvdO2urjksG9GuiuwIhzm9AEqksmeWkVIq#/

فایل جلسه:
https://youtu.be/PA2V2cgST5w

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

27 Oct, 22:03


مصاحبه با رومن گریشمن در حاشیه جشنهای ۲۵۰۰ ساله و نظر او درباره کوروش.

👈کلمه نقش را به جای نقش برجسته متوجه میشوند.

#هفتم_آبان

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

19 Oct, 17:08


سخنرانی آنلاین لوید لولین جونز
با موضوع تاریخ شاهنشاهی هخامنشی
۱۱ آبان، ساعت ۲۰:۳۰ به وقت تهران

https://iranian-studies.stanford.edu/events/persians-age-great-kings-writing-popular-history-achaemenid-empire

https://stanford.zoom.us/webinar/register/WN_iHNKa3kyQsCpARH_g10GCw#/registration

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

05 Oct, 08:12


سخنرانی آنلاین دنیل شفیلد
با موضوع تصویرگری کتابهای زرتشتی
۷ آبان، ساعت ۲۰:۰۰ به وقت تهران

https://www.soas.ac.uk/about/event/picturing-paradise-introduction-art-zoroastrian-book-0#:~:text=Book%20Launch:%20Zoroastrianism%20in%20India%20and%20Iran%20by%20Alexandra%20Buhler

https://soas-ac-uk.zoom.us/webinar/register/WN_W_A-38WlSv-H1KVo8kHaWA?_x_zm_rtaid=uYDem26ATxC8qHj5Wv9Ceg.1728115862495.709bc3b1b09cd32ca494edcd9910a81a&_x_zm_rhtaid=237#/

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

01 Oct, 09:29


سخنرانی آنلاین خداداد رضاخانی
درباره اسناد طبرستان و ایران در سده نخست هجری
۱۸ مهر، ساعت ۱۹:۳۰ به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZItceqgpz8vHdbwWd0vl0tchhUgpJt3iPZz#/registration

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

01 Oct, 08:06


آموزش خط و زبان پهلوى pinned «#جشن_مهرگان روز مهر(16) از ماه مهر تقویم باستانی معادل با ده مهر ماه تقویم جلالی، زمانی است که نام روز و ماه با هم یکی می‌شود و بنابراین زمان برپایی جشنی به نام مهرگان(-OIr. *miθrakāna)، که به مهر/میترا، (ر.ک. #مهر (ايزد پیمان) اختصاص دارد. مهرگان همانند…»

آموزش خط و زبان پهلوى

19 Jul, 20:46


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۳۶ از کتابخانه ملی فرانسه

شامل:
"صد در نظم" در ۷۰ برگ

اثر ایرانشاه پسر ملکشاه به سال ۸۶۴ یزدگردی، ۹۰۰ هجری (۱۴۹۴م.) در کرمان

کاتب "منشی میرزا قنبر علی گجراتی ولد میرزا علی کربلائی بن صالح محمد خان شیرازی" به سال ۱۲۰۵ هجری (۱۷۹۰م.)

دسترسی و دانلود:
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b52513598w

تصویر: صفحه پایانی شامل بخشی از انجامه و بیتی از سعدی:
اگر صد سال گبر آتش فروزد چو يکدم اندران افتد بسوزد

#Suppl_Pers_36
#صد_در_نظم

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

15 Jul, 14:11


سخنرانی آنلاین پروفسور مناردی
درباره کاوشهای باستانشناسی از زرتشتیان اولیه در خوارزم (جمهوری قرقالپاقستان، ازبکستان)
۳۰ تیر ساعت ۲۰:۳۰ به وقت تهران

https://us06web.zoom.us/meeting/register/tZ0sfuGpqzkoGtJrSBnryafawVPcZwJ6VNTH#/registration

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

14 Jul, 19:09


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۳۵ از کتابخانه ملی فرانسه

شامل:
"صد در نظم" در ۱۰۷ برگ

اثر ایرانشاه پسر ملکشاه به سال ۸۶۴ یزدگردی، ۹۰۰ هجری (۱۴۹۴م.) در کرمان

از مجموعه دستنویسهایی که آنکتیل دوپرون خریداری و از هند به فرانسه برد.

دسترسی و دانلود:
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b10090712d

تصویر: برگ ۵پ و ۶ر حاوی نام سراینده و تاریخ یزدگردی
دو مصراع احتمالا دردسرساز را شخص دیگری از این صفحه زدوده و به پازند آن را تا حدودی بازنویسی کرده است.

#Suppl_Pers_35
#صد_در_نظم

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

03 Jul, 00:34


معرفی #نسخه پهلوی (اوستایی و فارسی) به شماره ۳۳ از کتابخانه ملی فرانسه

شامل:
"ارداویراف نامه (ناقص)" از برگه ۲ (فارسی)
"ارداویراف نامه" از برگه ۳
"مادیان یوشت فریان" از برگه ۲۵
قطعه متنی نجومی از برگه ۳۳
قطعاتی اوستایی و زند آن از برگه ۳۴
"دستورهای اهریمن به دیو خشم" از برگه ۴۳
"شایست ناشایست تا انتهای فصل دهم" از برگه ۴۴
"فرهنگ اویم" از برگه ۶۳
"بندهش" از برگه ۷۴
"زند بهمن یسن" از برگه ۱۱۰
"اندرز اوشنر دانا" از برگه ۱۲۰
"گجسته ابالیش" از برگه ۱۲۵
متنی کوتاه مرتبط با آذربادمانسپندان از برگه ۱۲۸
قطعه اوستایی و زند از برگه ۱۲۹
"سروش یشت هادخت" از برگه ۱۳۱
بخشهایی از یسنا و زند از برگه ۱۳۶
"شایست ناشایست از آغاز فصل یازدهم تا انتهای فصل چهاردهم" از برگه ۱۴۲
" پتت زندگان" از برگه ۱۵۰
"نام ستایش" از برگه ۱۵۳
"سیروزه" از برگه ۱۵۴

بدون انجامه و تاریخ
از مجموعه دستنویسهایی که برای آنکتیل دوپرون رونویس شده و او از هند به فرانسه برد.
صفحه پایانی حامل یادداشتی از نسخه‌بردار: "اخر کم است آنکتیل دوپرون داد است".

دسترسی و دانلود:
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b10088886x

تصویر: برگ نخست

#Suppl_Pers_33
@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

25 Jun, 13:06


آموزش خط و زبان پهلوى pinned «#جشن_تیرگان روز تیر(13) از ماه تیر تقویم باستانی برابر با دهم تیر ماه تقویم جلالی، هنگام برپایی جشن تیرگان است، که به ستاره #تیشتر ایزد موکل بر باران اختصاص دارد. خویشکاری او مبارزه با #اپوش (دیو خشکسالی) (Av. apaoša) و پریان (شهاب ؟) و رساندن آب ها به سرزمین…»

آموزش خط و زبان پهلوى

20 Jun, 15:46


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۲۸۷ از مجموعه رایلندز کتابخانه دانشگاه منچستر

شامل:
"صد در نظم" در ۵۶ برگ

بدون تاریخ

اثر ایرانشاه پسر ملکشاه به سال ۸۶۴ یزدگردی، ۹۰۰ هجری (۱۴۹۴م.) در کرمان

دسترسی و دانلود:
https://luna.manchester.ac.uk/luna/servlet/detail/Manchester~91~1~439200~252901

تصویر: برگ آغازین

#صد_در_نظم

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

07 Jun, 10:29


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۴۱ از مجموعه رایلندز کتابخانه دانشگاه منچستر

شامل:
"ارداویراف نامه" منظوم و مصور

کتابت "پشوتنجیو ولد هیرچی ابن هومچی" به سال ۱۲۰۳ هجری (۱۷۸۹م.) در نوساری (هند)

دسترسی و دانلود:
https://luna.manchester.ac.uk/luna/servlet/detail/Manchester~91~1~365321~123938

تصویر: روان پادشاه ستمگر در دوزخ

#ارداویراف_نامه

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

30 May, 10:24


سخنرانی آنلاین نبی ساغی
درباره اسناد فیروزکوه (افغانستان)
24 خرداد، ساعت 19:30 به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZIvd-GvqjgoGdM0BEPAFqUSCvO6E-57kwAp

فایل جلسه:
...

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

28 May, 10:47


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۹۳ از مجموعه رایلندز کتابخانه دانشگاه منچستر

شامل:
"ارداویراف نامه" به نثر در ۳۷ برگ

بدون تاریخ

دسترسی و دانلود:
https://luna.manchester.ac.uk/luna/servlet/detail/Manchester~91~1~439201~254340

تصویر: برگ آغازین

#ارداویراف_نامه

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

20 May, 13:15


معرفی #نسخه فارسی زرتشتی به شماره ۱۷۴۴ از کتابخانه دستنویسهای اسلامی دانشگاه پرینستون

شامل:
"صد در (نثر)"، برگه ۱ تا ۶۰
"ارداویراف نامه" منظوم با ۵۰ تصویر از بهشت و دوزخ، برگه ۶۲ تا ۱۲۱
"در شایست و ناشایست (صد در بندهش)"، برگه ۱۲۳ تا ۲۰۸

کتابت سال ۹۵۸ یزدگردی (۹۰-۱۵۸۹م.)

دسترسی و دانلود:
https://catalog.princeton.edu/catalog/9969101253506421

تصویر: پل چینود و سقوط روان دروندی تبهکار همراه با تجسم دیو شکل اعمالش به دوزخ

#ارداویراف_نامه

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

14 May, 17:14


در گرامیداشت روز فردوسی بزرگ پادکست ارزشمند "فردوسی‌خوانی" از آقای امیر خادم تقدیم به همراهان:

https://t.me/readingferdowsi

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

30 Apr, 18:38


#بخش56_10:ریشه شناسی واژه نیک:

OP *naibaka- > MP nywk′, MMP nyk : nēk > NP nīk

احتمالا از ریشه فعلی PIE *nei-² به معنی "درخشیدن" و
سپس مشتق از -PIE *noi-bho به معنی "خوب و مقدس".

در دوره میانه و باستان به معنای "خوب، خوش، زیبا" و همچنین در واژه‌نامه‌های فارسی نو به معنای "خوب، شایسته، پسندیده، مقابل شر" آمده است.

نیک و بد هر دو توان کرد ولیکن بی شک
نیک دشوار توان کرد و بد نیک آسان
فرخی

اگر نیک باشی بماندت نام
به تخت کئی بر بوی شادکام
فردوسی

همریشه با واژه‌هایی چون نیکو، نیو به معنای دلاور، و در نقش پیشوند در واژه‌هایی چون نیکجو، نیکرخ، نیکمنش، نیکوکار و همچنین نام زیبای نیکا

Durkin-Meisterenst 2004, 253; Kent 1953, 192; Mackenzie 1990, 58; Nyberg 1974, 137.

@Frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

26 Apr, 13:16


سخنرانی آنلاین پروفسور کیانوش رضانیا
با عنوان از جهان زرتشتی تا بغداد عباسی
21 اردیبهشت، ساعت 21:30 به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZIvd-GvqjgoGdM0BEPAFqUSCvO6E-57kwAp#/registration

فایل جلسه:
https://youtu.be/c2QEpU5JSwI

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

10 Apr, 16:38


سخنرانی آنلاین دکتر زهیر بالو
درباره بایگانی اسناد فارسی از حرم شریف در اورشلیم سده 13 و 14
23 فروردین، ساعت 19:30 به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZIvd-GvqjgoGdM0BEPAFqUSCvO6E-57kwAp#/registration

فایل جلسه:
https://youtu.be/pMCUIR88-qs

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

07 Apr, 15:43


سخنرانی آنلاین پروفسور یوهان سهراب دینشاه وواینا
هرمنوتیک تاویلات زرتشتی: به مناسبت انتشار سودگر نسک از کتاب نهم دینکرد
24 فروردین، ساعت 21:30 به وقت تهران

https://utoronto.zoom.us/meeting/register/tZYod-CsqzkuG9K6V4Y8PHjQkGgkvhNsGb3c

فایل جلسه:
https://youtu.be/Hx8vR_FP1DQ

@frataak

آموزش خط و زبان پهلوى

07 Apr, 08:09


آموزش خط و زبان پهلوى pinned «#جشن_فروردینگان روز فروردین(19) از ماه فروردین (ن.ک. #گاهشماری و #تقویم) هنگام برگزاری نخستین جشن ماهانه به نام فروردینگان (گویش بهدینی فرودوگ) است که به فروهر پاک نیاکان و درگذشتگان اختصاص دارد. فروهرAv. fravaši-, OP *fravarti-, Pahl. fraward, frawahr,…»