ص۱
گزارش نشست ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۳ پلتفرم کارزار با بازنشستگان وکنشگران اجتماعی به نقل از روزنامه هم میهن
🔶بعد از گذشت چندماه از آغاز یکسانسازی پرداختها به بازنشستگان، آنها میگویند که یکسانسازیها هنوز روی ریل درست قرار نگرفته و با آنچه در قانون آمده، متفاوت است. تعداد زیادی از بازنشستگان نهادها و سازمانهای مختلف، دو روز پیش دور هم جمع شدند تا در نشستی که تعدادی از مسئولان هم در آن حضور داشتند، از مطالباتشان بگویند. آنها در این نشست که با عنوان «عدالت سالمندی با تاکید بر مطالبات بازنشستگان» و به همت پلتفرم کارزار برگزار شد، از دغدغههایشان گفتند و پاسخهایی هم از مسئولان مربوطه شنیدند.
«بیمه تکمیلی بازنشستگان از آتیهسازان به بیمه ملت تغییر پیدا کرد و ما خواستار پوشش بهتر و تغییر بیمهایم.»، «وزارت بهداشت و صندوق بازنشستگی بسیار به ما کملطفی کرده و معوقات 15 درصد ما از تاریخ 15 تیرماه 1400 تاکنون پرداخت نشده است.»، «عنوان شغلی ما کارگر است اما بهمحض اینکه بازنشسته میشویم، عیدیمان را کارمندی حساب میکنند.»، «ماده 85 قانون خدمات کشوری 16 سال است که مسکوت مانده است.
🔶 دولت موظف است در بحث درمان، بازنشستگان را مثل شاغلان، بیمه تکمیلی کند اما این اتفاق نیفتاده است.»، «با وجود همه شعارها درباره تکریم بازنشستگان و پیشکسوتان و تصویب سند ملی سالمندی، هنوز هم آنها در کف هرم مازلو باقی ماندهاند و در تامین نیازهای معیشتی - درمانی مشکل دارند.» و... اینها بخشی از حرفهایی است که بازنشستگان با حضور در این نشست زدند و گاه با دست و صدایی لرزان، سعی کردند از دغدغههای فراموششدهشان بگویند.
🔶 شیوا پروایی، دکترای جامعهشناسی دانشگاه تهران نزدیک 15 سال است در حوزه سیاستگذاری سالمندی فعالیت میکند. او در این نشست توضیح داد که نتایج مطالعات او با آنچه نمایندگان کارزارها درباره شرایط بازنشستگان میگویند، مطابقت دارد: «احساس تبعیض در برخورداری از خدمات رفاهی، نابرابری در خدمات و مزایا بین شاغلان، افراد مسن و بازنشستگان، شکاف بین حقوق و مستمری بازنشستگان و شاغلان همیشه در نتایج پژوهشهای ما دیده شده است. افراد در دوران بازنشستگی بهدلیل هزینههای بالا در بخشهای مختلف ازجمله حوزه درمان و مسئولیتهای خانوادگی، بیشتر در معرض تجربه فقر هستند، بهخصوص در شرایط
اقتصاد تورمی یکدهه اخیر در ایران.»
پروایی درباره مشاهدات خود از پیامدهای شرایط اقتصادی برای بازنشستگان گفت و توضیح داد که بسیاری از آنها مجبور به اشتغال دوباره میشوند یا مسکن خود را از دست میدهند: «من بازنشستگانی را دیدهام که در گرمخانههای تهران ساکناند و بیخانمان شدهاند. افرادی را دیدهام که از شهرستانها برای کار به تهران آمدهاند و در گرمخانهها زندگی میکنند.
🔶ازسویدیگر به مسائل زنان بازنشسته هم پرداخته نشده است. این شرایط تورمی باعث شده بسیاری از آنها از سبک زندگی پیشین خود عقبنشینی کنند و حالا ما شاهد هستیم افرادی که در تهران ساکن بودند، در شهرهای اطراف آن زندگی میکنند و کیفیت زندگیشان روزبهروز کاهش پیدا میکند. ازطرفدیگر با اشتغال مجدد بازنشستگان روبهرو شدهایم؛ بخش زیادی از آنها برای کیفیت زندگی بهتر کار نمیکنند، بلکه برای جبر معیشتی و جبران هزینههای زندگی کار میکنند.»
این جامعهشناس توضیح میدهد که کفایت مزایا در صندوقهای بازنشستگی بسیار پایین است و حالا تنها نیمی از هزینههای زندگی آنها از طریق مستمریها تامین میشود و برای اینکه بتوانند باقی هزینهها را تامین کنند، باید دوباره مشغول بهکار شوند.
🔶 آنطور که بررسیهای پروایی نشان میدهد، مستمری 25 درصد از بازنشستگان در ایران کمتر از حداقل دستمزد است و حدود 60 درصد از مستمریها کمتر از خط فقر است و باعث میشود آنها نتوانند هزینههای خودرا تامین کنند، روندی که باعث اشتغال در مشاغل غیررسمی یا بیخانمانی و ازدستدادن مسکن میشود.
🔶 آخرین وضعیت متناسبسازی حقوق بازنشستگان
سخنران بعدی این نشست رضا مسلمی، معاون فنی و امور بیمهای صندوق بازنشستگی کشوری بود. او درباره درخواست بازنشستگان برای بیمه تکمیلی از این صندوق توضیح داد: «اول باید ببینیم آنچه در کشور بهعنوان بیمه پایه شناخته میشود، تعهدات خود را انجام داده یا خیر؟ آیا باید بهداشت و درمان را از صندوق بازنشستگی کشوری مطالبه کنیم؟ هم بازنشستگان تامین اجتماعی، هم سایر دستگاهها از ابتدای اشتغال بهکار یک بیمه پایه دارند. کسور بیمه درمان آنها بهعنوان بیمه پایه برای ارگانی که مسئولیت آن را بهعهده داشته، واریز شده است.
قانونگذار در ماده 85 بیمه تکمیلی درمان گفته است، دستگاه اجرایی زمان اشتغال موظف است مشابه افراد شاغل، فرد بازنشسته را بیمه کند، صندوق بازنشستگی کشوری نقشی در این زمینه ندارد اما درحالحاضر آن را انجام میدهد.