آثار محمدکاظم کاظمی

✳️ یک نمونه از کاربرد گرپ در جستجو و جایگزینی این‌دیزاین

مسئله: می‌خواهیم آخر همه پاورقی‌ها نقطه باشد ولی بعضی پاورقی‌ها نقطه ندارند. این‌ها را چطور پیدا می‌کنیم و برایشان نقطه می‌گذاریم؟

🔻 به ظاهر جستجوی چنین موردی سخت است چون ما دنبال چیزی هستیم که نیست. ولی با کمک جستجو و جایگزینی گرپ در این‌دیزاین می‌شود این‌ها را پیدا کرد. من اینجا از امکان Match استفاده کرده‌ام. وقتی روی آن علامت @ در کنار سطر جستجو کلیک کنیم، منویی باز می‌شود که این فرمان را دارد.

🔻 کارکرد این قسمت Match برای همین مواردی است که می‌خواهیم چیزی بعد یا قبل از عبارت جستجوشدهٔ ما «باشد» یا «نباشد». مثلاً می‌خواهیم کلمه‌ای را پیدا کنیم که در آخر آن نقطه نیست یا مثلاً عددی را پیدا کنیم که کنار آن پرانتز نیست. یا عدد پاورقی‌ای را پیدا کنیم که کنار آن فاصلهٔ خالی نیست.

🔻 من در مورد حالات مختلف این فرمان، در یک یادداشت دیگر بیشتر توضیح داده‌ام. آن را هم بخوانید تا رستگار شوید.

#آموزشی_کاظمی
#گرپ

@asarkazemi

‌‌
✳️ به امید خدا از امروز، تدوین نهایی فیلم‌های آموزشی «اصول و قواعد صفحه‌آرایی کتاب» را شروع کردم. مجموعه‌ای که حدود یک سال است مشغول آن‌ها هستم.

🔻 تدوین اولیه انجام شده و آن تصویرها و جلوه‌هایی که بخشی کوچک از آن‌ها روی نوار کار برنامهٔ کمتازیا می‌بینید، حاصل ساعت‌ها کار است، برای این که فیلم‌ها جلوهٔ‌ بصری کاملی هم داشته باشد.

🔻 در این ۱۲ فیلم، قریب به هشتصد تصویر نیز استفاده شده است تا مباحث گویاتر و جذاب‌تر شود.

🔻 امیدوارم با این مجموعه و نیز مجموعه قبلی «صفحه‌آرایی کتاب در این‌دیزاین» دیگر عموم علاقه‌مندان صفحه‌آرایی کتاب، برای کتاب‌های معمول خودکفا شوند.

#صفحه_آرایی
#محمدکاظم_کاظمی
@asarkazemi

✳️ یک امکان خوب در جستجوی گرپ این‌دیزاین

متنی دارم که در آن، کلمهٔ «دکتر» بدون فاصله با نام شخص تایپ شده است و موارد هم متعدد است مثل «دکترمصدق»، «دکترعبدالرحمن»، و «دکترسروش» به جای «دکتر مصدق»، «دکتر عبدالرحمن»، «دکتر سروش»

🔻 حالا با جستجو و جایگزینی با گرپ، می‌شود ترتیبی داد که همه مواردی که در آن‌ها ‌«دکتر» به کلمهٔ بعدی چسبیده است پیدا شود صرف نظر از این که آن کلمه چه باشد.

🔻 در اینجا در آن قسمت زردرنگ گفته شده است که حالتی را پیدا کند که بعد از کلمهٔ «دکتر»، «فاصله نیست» یعنی کلمه به حرف بعدی چسبیده است، صرف نظر از این که چه حرفی باشد.

🔻 این نکته را بگویم که خیلی مراقب باشید و در این موارد دستور جایگزینی کلی ندهید. چون ممکن است کلماتی مثل «دکترین»، «دکترا» و «دکترها» را هم تغییر دهد. در کل برای جستجو و جایگزینی محتاط باید بود.

🔻 من قبلاً در سه یادداشت متوالی در مورد این امکان در جستجو و جایگزینی گرپ، به تفصیل صحبت کرده‌ام و کدهایش را توضیح داده‌ام. می‌توانید به آن یادداشت‌ها مراجعه کنید.

#این_دیزاین
#گرپ

@asarkazemi

✳️ نمونه‌ای از کاربرد ماکرو در ورد
برای بیرون آوردن شعرها از جدول

🔹 مسئله این است. شعرهای موازی را در ورد در داخل جدول کار کرده‌اند و اگر کتاب بخواهد در این‌دیزاین صفحه‌آرایی شود، باید همه شعرها را از جدول بیرون بیاوریم.

🔻 خوب برای تبدیل جدول به متن ساده ما دستور داریم، ولی مشکل این است که شعرها طوری در جدول کار شده است که همه مصراع‌های اول کنار هم می‌آید و همه مصراع‌های دوم کنار هم. (که اینجا آن‌ها را با رنگ‌های آبی و نارنجی می‌بینید)

🔻 پس بعد از تبدیل به متن، ما یک مرحله وقت‌گیر داریم یعنی کپی و پیست تک تک مصراع‌های دوم در زیر مصراع‌های اول.

🔻 حالا من دو سه ماکرو طراحی کرده‌ام که همه این مسیر را به صورت خودکار انجام می‌دهند. یعنی با فشاردادن پیهم کلیدهای میانبر، تک تک بیت‌ها مرتب می‌شوند.

🔻 اگر جز این بود، کار خیلی وقت‌گیر بود و حتی فرساینده.

🔻 گفتنی است که من دربارهٔ ماکرو در ورد یک فیلم آموزشی دارم و نیز یک فیلم کامل دربارهٔ آماده‌سازی شعر در ورد دارم. شیوهٔ انجام این امور را در آنجا گام به گام توضیح داده‌ام.

#ماکرو

@asarkazemi

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
چنانچه امام حسین علیه‌السلام در زمان معاویه و یزید، مصیبت‌آشنا زندگی کرد، فرزندش امام زین‌العابدین نیز انتخابی آن‌گونه داشت.

🔹 نظر ویراستار
یکی از کارهای من در ویراستاری، تبدیل «چنانچه»ها به «چنان‌که» است. از موارد معمول در نگارش و ویرایش است.
«چنانچه» یعنی «در صورتی که»
«چنان‌که» یعنی «آن گونه که»
و باید در هر مورد نگاه کنیم که عبارت به کدام‌یک نیاز دارد.

✅ حاصل ویرایش
چنان‌که امام حسین علیه‌السلام در زمان معاویه و یزید، مصیبت‌آشنا زندگی کرد، فرزندش امام زین‌العابدین نیز انتخابی آن‌گونه داشت.

🔻 گفتنی است که اگر می‌بینید که «چنانچه» را سر هم نوشته‌ام و «چنان‌که» را با نیم‌فاصله، این اتفاقی یا بر اثر کم‌توجهی نبوده است. شکل درست نگارش این‌دو طبق شیوه‌نامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی همین است.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

✳️ این هم یک نمونهٔ دیگر مرتبط با یادداشت قبل.

✳️ از نکات صفحه‌آرایی
🔻 می‌بینید که گاهی یک کار مختصر در ترکیب سطرهای مطالب، چقدر صفحه را چشم‌نواز‌تر می‌سازد.
🔻 در تصویر سمت راست سطرها به شکل نامرتبی کوتاه و بلند است. در تصویر سمت چپ با انتقال «به کوشش...» به دو سطر، یک ترکیب چشم‌نواز یافته است. شکل یک گلدان یا مشعل را تداعی می‌کند.
🔻 البته ما در مقام صفحه‌آرا مجاز نیستیم که به دلخواه و بدون مشورت با مؤلف یا ویراستار در سطربندی‌ها تصرف کنیم. این را باید در نظر بگیریم که این قضیه یا پیشنهاد یا با هماهنگی با آنان باشد.

#صفحه_آرایی

✳️ زمین سوخته
🔹 محمدکاظم کاظمی
🔸در سالگرد برافتادن جمهوریت و برپاشدن امارت

درخت و چشمه و صحرا شروع شد از صفر
برای ما و تو دنیا شروع شد از صفر

درخت سوخته و چشمه‌ای که خشکیده
و دشت بی سر و بی پا شروع شد از صفر

کلید حل معما، خودش معما شد
و راه حل معما شروع شد از صفر

برای مردم دنیا تمام شد با صد
برای مملکت ما شروع شد از صفر
***
وطن به هیئت ققنوس سوخت در آتش
ولی به کسوت عنقا شروع شد از صفر

دمی به کوچۀ تاریخ پا گذار و ببین
چه قصه‌ها که در اینجا شروع شد از صفر

نشست فوج سکندر به باتلاق قرون
ولی حکایت دارا شروع شد از صفر

رسید فوج مغول، شهر را به خون زد رنگ
همه نفوس هریوا تمام شد در جنگ
همه نفوس هریوا شروع شد از صفر

هزار مرتبه از کوه‌های هندوکش
هزار مرتبه دریا شروع شد از صفر

هزار مرتبه شب شد سیاه صد در صد
هزار مرتبه فردا شروع شد از صفر

بهشت پارسیان است این زمین که در آن
هزار شاخۀ طوبا شروع شد از صفر

در این وطن مغولان فارسی‌زبان گشتند
و شاهنامۀ والا شروع شد از صفر

زمین سوخته‌ شد بارها ولایت ما
زمین سوخته اما شروع شد از صفر
۱۱ تیر ۱۴۰۲

🖥 تصحیح صفحه‌کلید فارسی ویندوز مطابق با استاندارد ملی ایران (ISIRI_9147)

✳️ اگر اعداد هنگام نوشتن فارسی، به‌صورت انگلیسی نوشته می‌شوند، اگر نیاز به جداکردن اجزای یک کلمهٔ چندبخشی بدون ایجاد فاصله دارید (نیم‌فاصله با کلیدهای Shift و Space)، اگر می‌خواهید دو نقطهٔ زیر حرف «ي» حذف شود و «ی» فارسی بنویسید و…، در یک کلام، چینش صفحه‌کلید خود را مطابق با استاندارد ملی ایران مطابق کنید.

🔸نکته: نام صفحه‌کلید قدیمیِ غیراستانداردِ ویندوز Persian و نام صفحه‌کلید استاندارد فارسی ویندوز Persian (Standard) است. توصیه می‌شود صفحه‌کلید غیراستاندارد را حذف و دیگر از آن استفاده نکنید.

🔸 نیم‌فاصله. درصورتی‌که صفحه‌کلید استاندارد را نصب داشته باشید به‌کمک کلیدهای ترکیبی شیفت و فاصله می‌توانید نیم‌فاصله را وارد نمایید.

⏪ نصب در ویندوز۷ و ویندوز۱۰

⏪ چینش صفحه‌کلید استاندارد ملی ایران (ISIRI_9147)

⏪ چینش صفحه‌کلید استاندارد فارسی ویندوز (Persian standard)

⏪ تفاوت‌های صفحه‌کلید

|#صفحه‌کلید_استاندارد_ملی|#صفحه_کلید| #نیم_فاصله|#نیم‌فاصله|#صفحه‌‌کلید|#ورد|

🆔 @VajehPardaz ‎|#واژه‌پرداز🔹

🔹 مشکل این عبارت چیست؟
درعین‌حال کامران با ایران متحد شد و شش هزار مرد همراه با چهار تفنگ زیر فرمان ارغن میرزا برای رسیدگی به تهدید، از مسیر بادغیس روانه شد.

شش هزار مرد همراه با چهار تفنگ؟ معقول به نظر نمی‌رسد. احتمالا «چهار توپ» منظور بوده است و مترجم اشتباهی، «توپ» را «تفنگ» ترجمه کرده است. یا شاید «چهار هزار تفنگ» بوده و یک کلمه در تایپ افتاده است.
می‌خواهم این را بگویم که در ویرایش، ما فقط به عبارت از نظر نگارشی نگاه نکنیم. ببینیم که منطقی و درست هم به نظر می‌رسد یا نه؟ اگر نمی‌رسد شاید اشتباه تایپی در کار باشد و باید از مؤلف بپرسیم.

#نگارش

@asarkazemi

‌
✳️ یک اسکریپت خوب برای استخراج نمایه در این‌دیزاین

🔻 من امروز باری دیگر از اسکریپت «نمایه‌ساز» شرکت «متن‌سافت» برای یک نمایهٔ مفصل استفاده کردم.

🔻 یک فهرست اسامی با حدود ۷۰۰ مدخل داشتم که مربوط به یک کتاب هشتصدصفحه‌ای بود. با کمک این اسکریپت در ظرف چند دقیقه نمایه را استخراج کردم. حاصل یکی از صفحات آن را هم می‌بینید.

🔻 گفتنی است که این که اسامی اشخاص به صورت «نام خانوادگی، نام» مرتب شده هم از قابلیت‌های این اسکریپت است. یعنی در کتاب مثلاً «داریوش آشوری» بوده است و اینجا به صورت «آشوری، داریوش» استخراج شده است که باید هم چنین می‌بود. البته در این مورد من یک مقدار با کمک ماکرو در ورد باید روی لیست اسامی کار می‌کردم تا آمادهٔ این امر باشد.

🔻 این اسکریپت قابلیت‌های متعددی دارد. البته خریدنی است ولی خیلی کارآمد است. این نمایه‌ای که من امروز استخراج کردم در واقع کار دو سه روز بود اگر به صورت دستی استخراج می‌شد.

🔻 این اسکریپت را در این نشانی می‌توانید بیابید.
https://matnsoft.ir/product/nemayesaz/

🔻 و این هم نشانی تلگرامی پشتیبان این شرکت که انصافً پشتیبانی برخط و پیگیرانه‌ای دارند.
@MatnSoft_Support

نمونه‌ای دیگر
🔻 متن اصلی
وقتی ایشان اوراق به آقچه رسید، مسئولیت دفاع شهر را به دوش گرفت.
✅ حاصل ویرایش
ایشان اوراق وقتی به آقچه رسید، مسئولیت دفاع شهر را به دوش گرفت.

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
با رسیدن به شهر محمدعلی خان از حضورش در شهر عبدالرحمان خان را اطلاع داد، با اشاره اینکه شهزاده به احترام او باید حاضر شود.

🔹 نظر ویراستار
متنی را ویرایش می‌کنم که در آن، نویسنده گویا کلمات را داخل جعبه‌ای می‌ریزد، تکان می‌دهد و بعد خالی می‌کند. اجزای جمله معمولاً‌ پریشان و جابه‌جا هستند. و این کتاب حدود ۱۲۰۰ صفحه است. سال‌هاست که متنی چنین پریشان برای ویرایش بر سر دست نداشته‌ام.

✅ حاصل ویرایش
محمدعلی خان با رسیدن به شهر، به عبدالرحمان خان از حضور خودش اطلاع داد، با اشارهٔ اینکه شهزاده باید به احترام او حاضر شود.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
هنگامی‌که عبدالرحمان خان به مزارشریف رسید، به مشکل توانست بدگمانی و نفرت شدید خود از کاکایش را پنهان کند.

🔹 نظر ویراستار
وقتی «هنگامی‌که»‌ را در ابتدا می‌آوریم که ادامهٔ جمله هم به آن زمان برگردد. مثلاً گفته شود که « هنگامی‌که عبدالرحمان خان به مزارشریف رسید، آن شهر در التهاب بود. یعنی اینجا آن «هنگام» مهم است.
ولی اگر قرار است ادامهٔ جمله به عبدالرحمان خان برگردد، باید اسم او در ابتدا بیاید.

✅ حاصل ویرایش
عبدالرحمان خان هنگامی‌که به مزارشریف رسید، به مشکل توانست بدگمانی و نفرت شدید خود از کاکایش را پنهان کند.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
هدف اول آن‌ها ایجاد تفرقه و شقاق بین شیرعلی‌خان و تغییر موضع دو شهزادهٔ بانفوذ افغان، افضل خان را در موضع ضعیفی قرارداد، زیرا از جملهٔ چهار ولایت، سه ولایت ازدست‌رفته بود.

🔹 نظر ویراستار
خیلی وقت‌ها کسانی که تازه با نیم‌فاصله آشنا شده‌اند، در کاربرد آن افراط می‌کنند یا یک برخورد مکانیکی با آن دارند. شخص می‌بیند که صفت «ازدست‌رفته» را باید با نیم‌فاصله نوشت. بعد هر جا این عبارت را می‌بیند با نیم‌فاصله می‌نویسد در حالی که گاهی این صفت نیست، بلکه فعل است مثل همین مورد. ما یک وقت می‌گوییم «فرصت‌های ازدست‌رفته» و یک وقت می‌گوییم «این فرصت‌ها از دست رفته است». در حالت اول «ازدست‌رفته» صفت است و در حالت دوم فعل. نباید چشم بسته همه جا آن را با نیم‌فاصله بنویسیم.

✅ حاصل ویرایش
تغییر موضع دو شهزادهٔ بانفوذ افغان، افضل خان را در موضع ضعیفی قرارداد، زیرا از جملهٔ چهار ولایت، سه ولایت از دست رفته بود.

🔸 در همین متن من بارها این مسئله را دیده‌ام. مثلاً شخص می‌بیند که «نام‌برده» (به معنی نام برده شده) با نیم‌فاصله است. بعد در اینجا هم آن را با نیم‌فاصله می‌نویسد: «فروش برده در میمنه ممنوع شود و من‌بعد هیچ اسیری به نام‌برده به فروش نرسد.» و حواسش نیست که اینجا منظور «بَرده» به معنی غلام است. می‌گوید هیچ اسیری به عنوان برده به فروش نرسد. این ربطی به «نام‌بُرده» ندارد. ما نباید مثل ماشین عمل کنیم. باید ببینیم که اقتضای عبارت چیست.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
هدف اول آن‌ها ایجاد تفرقه و شقاق بین شیرعلی‌خان و برادر بزرگش افضل خان بود که خیلی موفق بود.

🔹 نظر ویراستار
مثل یادداشت قبل، یک نمونهٔ دیگر از عبارت‌های دوپهلو. اینجا معلوم نیست که آن «ایجاد تفرقه» موفق بود یا «افضل خان» موفق بود. من بر اساس فحوای کلام متوجه شدم که منظور این است که تلاش آن‌ها برای تفرقه موفق بود.

✅ حاصل ویرایش
هدف اول آن‌ها ایجاد تفرقه و شقاق بین شیرعلی‌خان و برادر بزرگش افضل خان بود و در این امر خیلی موفق بودند.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

♻️ سه‌گانه‌های نگارش

🔻 متن اصلی
وامبری، وزیر میرزا یعقوب را متهم به فروش رعایایش به بخارا می‌سازد.

🔹 نظر ویراستار
این یک متن تاریخی است. در متن تاریخی باید عبارت کاملاً روشن و شفاف و صریح باشد. اینجا عبارت دوپهلو است. در اصل منظور این است که این وزیر، میرزا یعقوب نام دارد. ولی ممکن است تصور کنیم «وزیرِ میرزا یعقوب» منظور است یعنی میرزا یعقوب، خودش وزیری دارد. کافی است جای اسم و لقب را عوض کنیم و درست شود.

✅ حاصل ویرایش
وامبری، میرزا یعقوب وزیر را متهم به فروش رعایایش به بخارا می‌سازد.
و با یک ویرایش بیشتر
وامبری، میرزا یعقوب وزیر را به فروش رعایایش به بخارا متهم می‌کند.

#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi


#آموزشی_کاظمی
#نگارش
@asarkazemi

✳️ خانم دکتر مرضیه مرادی یک دورهٔ جدید ویرایش و ادبیات را شروع کرده است، به صورت یک مجموعه آموزش‌ها.

🔻 توضیح دربارهٔ این مجموعه را در این فیلم کوتاه می‌بینید.

🔻 گفتنی است که مجموعهٔ فیلم‌های آموزشی من دربارهٔ «قواعد تایپ و آماده‌سازی متن در ورد» نیز در این مجموعه قرار گرفته است.

🔻 علاقه‌مندان می‌توانند با ایشان تماس بگیرند.
09308910085

🔺 بازنشر جزوهٔ راهنمای تعیین اندازه‌های کتاب.
🔹 بسیار اتفاق می‌افتد که دوستان به یک روش ساده برای تعیین اندازه‌های کتاب‌های رقعی و وزیری نیاز دارند. در این فایل پی‌دی‌اف این موضوع به صورت ساده و کاربردی بیان شده است.