Intended Nationally Determined Contributions
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
@swarajyaprabodhini
This Channel is for MPSC Pre/Mains Study Material and approach based discussion
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav (Hindi)
आपका स्वागत है स्वराज्य प्रबोधिनी चैनल पर! यहाँ आपको MPSC की परीक्षा की तैयारी के लिए महत्वपूर्ण सामग्री और उपाय आपको मिलेंगे। इस चैनल में प्रमुख विषयों पर चर्चा की जाएगी और आपकी परीक्षा को उत्तेजित करने के लिए आपको सहायता और मार्गदर्शन प्रदान किया जाएगा। स्वराज्य प्रबोधिनी द्वारा महत्वपूर्ण अध्ययन सामग्री और अभ्यास की तैयारी के लिए अब तैयार हो जाइए। यह चैनल आपकी उच्चतम सफलता की दिशा में एक महत्वपूर्ण कदम हो सकता है। तो जल्दी से इस चैनल को सब्सक्राइब करें और अपनी तैयारी में मदद पाएं।
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
02 Jan, 02:42
https://youtu.be/BecvlHnT5uU?si=p3ek357OpuzTG9Bq
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
01 Jan, 06:16
स्वराज्य प्रबोधिनी तर्फे आपणास सर्वांना नवीन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा....! नवीन वर्षात एकसाथ मिळून संधीचं सोनं करूयात....!
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
01 Jan, 02:34
https://youtu.be/bQpazsrJDoU?si=mFvNucMveIntXBY9
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
26 Dec, 17:27
डॉ. मनमोहन सिंग यांचे 26 डिसेंबर 2024 रोजी वयाच्या 92 व्या वर्षी निधन.💐
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण: डॉ. सिंग यांचा जन्म 26 सप्टेंबर 1932 रोजी गाह, पंजाब (सध्याचा पाकिस्तान) येथे झाला. 1947 च्या फाळणीनंतर त्यांचे कुटुंब भारतात स्थलांतरित झाले. त्यांनी पंजाब विद्यापीठ, केंब्रिज विद्यापीठ आणि ऑक्सफर्ड विद्यापीठातून अर्थशास्त्रात डॉक्टरेट पूर्ण केली.
शैक्षणिक योगदान: राजकारणात येण्यापूर्वी, डॉ. सिंग यांनी पंजाब विद्यापीठ, दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स आणि दिल्ली विद्यापीठात प्राध्यापक म्हणून काम केले आणि अर्थशास्त्रातील आपले सखोल ज्ञान विद्यार्थ्यांसोबत शेअर केले.
आर्थिक सुधारणांचे शिल्पकार: 1991 मध्ये अर्थमंत्री म्हणून, त्यांनी भारताच्या अर्थव्यवस्थेचे उदारीकरण केलेल्या महत्त्वपूर्ण आर्थिक सुधारणांची अंमलबजावणी केली आणि देशाला आर्थिक संकटातून बाहेर काढले.
पहिले शीख पंतप्रधान: डॉ. सिंग हे भारताचे पहिले शीख पंतप्रधान होते. त्यांनी 2004 ते 2014 पर्यंत सलग दोन टर्मसाठी कार्य केले.
बहुभाषिक कौशल्य: इंग्रजी आणि हिंदीचा अधिक वापर असूनही, डॉ. सिंग यांचे प्रारंभिक शिक्षण उर्दूमध्ये झाले होते. त्यांनी आपले हिंदी भाषण उर्दू लिपीत लिहिले, जे त्यांच्या भाषाविषयक कौशल्याचे प्रतीक आहे.
आंतरराष्ट्रीय संघटनांमध्ये भूमिका: 1987 ते 1990 दरम्यान, त्यांनी जिनिव्हा, स्वित्झर्लंड येथील साउथ कमिशनचे महासचिव म्हणून काम केले.
निवडणूक न लढवलेले पंतप्रधान: त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीत ते कधीही लोकसभेचे सदस्य नव्हते. त्यांनी 1991 ते 2019 पर्यंत आसाम आणि 2019 ते 2024 पर्यंत राजस्थानचे राज्यसभा सदस्य म्हणून काम केले.
पुरस्कार आणि सन्मान
पद्म विभूषण (1987): भारताचा दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वोच्च नागरी सन्मान, विशिष्ट आणि उल्लेखनीय सेवेसाठी प्रदान करण्यात आला.
फायनान्स मिनिस्टर ऑफ द इयर (1993): यूरोमनी आणि एशियामनी मासिकांनी हा पुरस्कार दिला, 1991 च्या आर्थिक सुधारणांमध्ये त्यांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेसाठी हा सन्मान मिळाला.
जवाहरलाल नेहरू जन्मशताब्दी पुरस्कार (1995): भारतीय विज्ञान परिषदेतून भारतीय समाजासाठी केलेल्या योगदानाबद्दल प्रदान केला गेला.
मानद पदव्या:
पंजाब विद्यापीठ, चंदीगडमधून डॉक्टर ऑफ लेटर्स
ऑक्सफर्ड विद्यापीठातून (2005) डॉक्टर ऑफ सिव्हिल लॉ
अल्बर्टा विद्यापीठातून (1997) डॉक्टर ऑफ लॉ
केंब्रिज विद्यापीठातून (2006) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
जम्मू विद्यापीठातून (2007) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
मद्रास विद्यापीठातून (2008) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
किंग सौद विद्यापीठातून (2010) मानद डॉक्टरेट
मॉस्को स्टेट इन्स्टिट्यूट ऑफ इंटरनॅशनल रिलेशन्समधून (2010) मानद डॉक्टरेट
ऑर्डर ऑफ किंग अब्दुलाझिझ (2010): सौदी अरेबियाच्या दुसऱ्या क्रमांकाचा नागरी सन्मान, त्यांच्या सौदी दौऱ्यादरम्यान प्रदान करण्यात आला.
ग्रँड कॉर्डन ऑफ द ऑर्डर ऑफ द पॉलोनिया फ्लॉवर्स (2014): जपानचा सर्वोच्च सन्मानांपैकी एक, भारत-जपान संबंध दृढ करण्यासाठी त्यांना हा सन्मान देण्यात आला.
2005 आणि 2010 मध्ये त्यांना टाइम मासिकाच्या "जगातील 100 सर्वात प्रभावशाली व्यक्ती" या यादीत स्थान देण्यात आले.
📖 Join:- t.me/swarajyaprabodhini
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण: डॉ. सिंग यांचा जन्म 26 सप्टेंबर 1932 रोजी गाह, पंजाब (सध्याचा पाकिस्तान) येथे झाला. 1947 च्या फाळणीनंतर त्यांचे कुटुंब भारतात स्थलांतरित झाले. त्यांनी पंजाब विद्यापीठ, केंब्रिज विद्यापीठ आणि ऑक्सफर्ड विद्यापीठातून अर्थशास्त्रात डॉक्टरेट पूर्ण केली.
शैक्षणिक योगदान: राजकारणात येण्यापूर्वी, डॉ. सिंग यांनी पंजाब विद्यापीठ, दिल्ली स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्स आणि दिल्ली विद्यापीठात प्राध्यापक म्हणून काम केले आणि अर्थशास्त्रातील आपले सखोल ज्ञान विद्यार्थ्यांसोबत शेअर केले.
आर्थिक सुधारणांचे शिल्पकार: 1991 मध्ये अर्थमंत्री म्हणून, त्यांनी भारताच्या अर्थव्यवस्थेचे उदारीकरण केलेल्या महत्त्वपूर्ण आर्थिक सुधारणांची अंमलबजावणी केली आणि देशाला आर्थिक संकटातून बाहेर काढले.
पहिले शीख पंतप्रधान: डॉ. सिंग हे भारताचे पहिले शीख पंतप्रधान होते. त्यांनी 2004 ते 2014 पर्यंत सलग दोन टर्मसाठी कार्य केले.
बहुभाषिक कौशल्य: इंग्रजी आणि हिंदीचा अधिक वापर असूनही, डॉ. सिंग यांचे प्रारंभिक शिक्षण उर्दूमध्ये झाले होते. त्यांनी आपले हिंदी भाषण उर्दू लिपीत लिहिले, जे त्यांच्या भाषाविषयक कौशल्याचे प्रतीक आहे.
आंतरराष्ट्रीय संघटनांमध्ये भूमिका: 1987 ते 1990 दरम्यान, त्यांनी जिनिव्हा, स्वित्झर्लंड येथील साउथ कमिशनचे महासचिव म्हणून काम केले.
निवडणूक न लढवलेले पंतप्रधान: त्यांच्या राजकीय कारकिर्दीत ते कधीही लोकसभेचे सदस्य नव्हते. त्यांनी 1991 ते 2019 पर्यंत आसाम आणि 2019 ते 2024 पर्यंत राजस्थानचे राज्यसभा सदस्य म्हणून काम केले.
पुरस्कार आणि सन्मान
पद्म विभूषण (1987): भारताचा दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वोच्च नागरी सन्मान, विशिष्ट आणि उल्लेखनीय सेवेसाठी प्रदान करण्यात आला.
फायनान्स मिनिस्टर ऑफ द इयर (1993): यूरोमनी आणि एशियामनी मासिकांनी हा पुरस्कार दिला, 1991 च्या आर्थिक सुधारणांमध्ये त्यांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेसाठी हा सन्मान मिळाला.
जवाहरलाल नेहरू जन्मशताब्दी पुरस्कार (1995): भारतीय विज्ञान परिषदेतून भारतीय समाजासाठी केलेल्या योगदानाबद्दल प्रदान केला गेला.
मानद पदव्या:
पंजाब विद्यापीठ, चंदीगडमधून डॉक्टर ऑफ लेटर्स
ऑक्सफर्ड विद्यापीठातून (2005) डॉक्टर ऑफ सिव्हिल लॉ
अल्बर्टा विद्यापीठातून (1997) डॉक्टर ऑफ लॉ
केंब्रिज विद्यापीठातून (2006) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
जम्मू विद्यापीठातून (2007) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
मद्रास विद्यापीठातून (2008) डॉक्टर ऑफ लेटर्स
किंग सौद विद्यापीठातून (2010) मानद डॉक्टरेट
मॉस्को स्टेट इन्स्टिट्यूट ऑफ इंटरनॅशनल रिलेशन्समधून (2010) मानद डॉक्टरेट
ऑर्डर ऑफ किंग अब्दुलाझिझ (2010): सौदी अरेबियाच्या दुसऱ्या क्रमांकाचा नागरी सन्मान, त्यांच्या सौदी दौऱ्यादरम्यान प्रदान करण्यात आला.
ग्रँड कॉर्डन ऑफ द ऑर्डर ऑफ द पॉलोनिया फ्लॉवर्स (2014): जपानचा सर्वोच्च सन्मानांपैकी एक, भारत-जपान संबंध दृढ करण्यासाठी त्यांना हा सन्मान देण्यात आला.
2005 आणि 2010 मध्ये त्यांना टाइम मासिकाच्या "जगातील 100 सर्वात प्रभावशाली व्यक्ती" या यादीत स्थान देण्यात आले.
📖 Join:- t.me/swarajyaprabodhini
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
23 Dec, 08:34
#Combine गट ब नवीन परीक्षा तारीख : 2 फेब्रुवारी
#Combine गट क नवीन परीक्षा तारीख : 4 मे
♦️जा.क्र.०४८/२०२४ महाराष्ट्र्र गट ब अराजपत्रित सेवा पूर्व परीक्षा २०२४ व जा.क्र.०४९/२०२४ महाराष्ट्र गट क सेवा पूर्व परीक्षा २०२४ - वयोमर्यादेत शिथिलता व परीक्षेच्या सुधारित दिनांकाबाबतचे शुध्दीपत्रक आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आले आहे.
➡️वयाधिक उमेदवारांनी अर्ज करण्याचा अंतिम दिनांक :- ६ जानेवारी २०२५
#Combine गट क नवीन परीक्षा तारीख : 4 मे
♦️जा.क्र.०४८/२०२४ महाराष्ट्र्र गट ब अराजपत्रित सेवा पूर्व परीक्षा २०२४ व जा.क्र.०४९/२०२४ महाराष्ट्र गट क सेवा पूर्व परीक्षा २०२४ - वयोमर्यादेत शिथिलता व परीक्षेच्या सुधारित दिनांकाबाबतचे शुध्दीपत्रक आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आले आहे.
➡️वयाधिक उमेदवारांनी अर्ज करण्याचा अंतिम दिनांक :- ६ जानेवारी २०२५
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
22 Dec, 11:16
अंदाजित वेळापत्रकानुसार जानेवारी 2025 मध्ये जाहिरात येणार
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
22 Dec, 04:11
🔷India State of Forest Report (ISFR) 2023:
भारत वन स्थिति अहवाल (ISFR) २०२३
१. ISFR २०२३ चा आढावा
प्रकाशक: पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालयाच्या अंतर्गत वन सर्वेक्षण विभाग (FSI).
वारंवारता: द्विवार्षिक (१९८७ पासून).
उद्दिष्ट: उपग्रह प्रतिमा, क्षेत्र सर्वेक्षण आणि राष्ट्रीय वन सर्वेक्षण (NFI) चा वापर करून वन आणि वृक्ष संसाधनांचे मूल्यांकन करणे.
२. प्रमुख निष्कर्ष
वन आणि वृक्ष आवरण
एकूण हिरवेगार आवरण: ८,२७,३५७ चौ.किमी (भारताच्या भौगोलिक क्षेत्रफळाच्या २५.१७%).
वन आवरण: ७,१५,३४३ चौ.किमी (२१.७६%).
वृक्ष आवरण: १,१२,०१४ चौ.किमी (३.४१%).
* २०२१ पासून वाढ: +१,४४५ चौ.किमी.
* वन आवरण: +१५६ चौ.किमी.
* वृक्ष आवरण: +१,२८९ चौ.किमी.
वन घनता वर्गीकरण
अति घनदाट जंगले: ३,४५५.१२ चौ.किमी.ने वाढले.
मध्यम घनदाट जंगले: १,०४३.२३ चौ.किमी.ने घटले.
खुले जंगल: २,४८०.११ चौ.किमी.ने घटले.
मॅंग्रोव्ह आणि बांबू संसाधने
मॅंग्रोव्ह आवरण: ४,९९२ चौ.किमी; किनारी जैवविविधतेसाठी महत्त्वपूर्ण.
बांबू असलेला क्षेत्र: ५,२२७ चौ.किमी.ने वाढून एकूण १,५४,६७० चौ.किमी. झाला.
३. राज्यस्तरीय विश्लेषण
एकूण हिरव्यागार आवरणानुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
मध्य प्रदेश: ८५,७२४ चौ.किमी.
अरुणाचल प्रदेश: ६७,०८३ चौ.किमी.
महाराष्ट्र: ६५,३८३ चौ.किमी.
हिरव्यागार आवरणातील वाढीनुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
* छत्तीसगड (+६८४ चौ.किमी),
उत्तर प्रदेश (+५५९ चौ.किमी),
ओडिशा (+५५९ चौ.किमी),
राजस्थान (+३९४ चौ.किमी).
वन आवरण टक्केवारीनुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
* लक्षद्वीप (९१.३३%),
मिझोराम (८५.३४%),
अंदमान आणि निकोबार बेटे (८१.६२%).
हिरव्यागार आवरणातील नुकसान
* पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्राच्या दबावामुळे पश्चिम घाटात २०१३ पासून ५८.२२ चौ.किमी. वनक्षेत्र गमावले.
४. कार्बन साठा आणि हवामान प्रतिज्ञा
जंगलातील कार्बन साठा
* एकूण कार्बन साठा: ७,२८५.५ दशलक्ष टन (+८१.५ दशलक्ष टन २०२१ पासून).
राष्ट्रीय निर्धारित योगदान (NDCs)
* २००५ पासून भारताने अतिरिक्त २.२९ अब्ज टन CO₂ समतुल्य कार्बन सिंक प्राप्त केला.
* लक्ष्य: २०३० पर्यंत अतिरिक्त २.५-३ अब्ज टन CO₂ समतुल्य कार्बन सिंक तयार करणे.
५. तंत्रज्ञान एकीकरण
* अत्याधुनिक रिमोट सेन्सिंगचा वापर:
* वास्तविक वेळेतील वन आगीचे अलर्ट.
* वन घनता आणि आवरणातील बदलांचे निरीक्षण.
६. धोरणात्मक चौकटी आणि उपक्रम
राष्ट्रीय वन धोरण (१९८८)
* लक्ष्य: खालीलप्रमाणे वन आवरण साध्य करणे:
* मैदानी प्रदेश: ३३%.
* डोंगर प्रदेश: ६६%.
हरित भारत अभियान (GIM)
* अधोगती पावलेल्या परिसंस्थांचे पुनर्वसन आणि वन/वृक्ष आवरण वाढीवर लक्ष केंद्रित करते.
वन संरक्षण दुरुस्ती अधिनियम, २०२३
* वनसंरक्षण एवं संवर्धन अधिनियम असे पुनर्नामाकरण करण्यात आले.
* अद्याप नोंदणी न झालेल्या जंगलांना संरक्षणापासून सूट; जंगलतोडीच्या धोक्यांबद्दल चिंता वाढते.
७. ओळखले गेलेले आव्हाने
जंगलतोड आणि नुकसान
* मध्यम घनदाट जंगले (-१,०४३.२३ चौ.किमी.) आणि खुले जंगले (-२,४८०.११ चौ.किमी.) कमी होणे.
पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्र धोक्यात
* पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्र घोषित असूनही पश्चिम घाटात मोठ्या प्रमाणात वनक्षेत्र गमावले.
डेटा अखंडताबाबत चिंता
* जंगलांच्या वर्गीकरणात विसंगती.
* अद्याप नोंदणी न झालेल्या जंगले विकास प्रकल्पांच्या अतिक्रमण आणि विस्थापनासाठी असुरक्षित राहतात.
८. जागतिक संदर्भ आणि तुलना
जागतिक ध्येयांसह समन्वय
* जंगलतोडीमुळे होणाऱ्या उत्सर्जनात कमी करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्राच्या REDD+ कार्यक्रमाचे समर्थन करते.
जैवविविधता हॉटस्पॉट्स
* भारतातील मॅंग्रोव्ह जागतिक किनारी परिसंस्था लवचिकतेत योगदान देतात.
📖 Join:- t.me/swarajyaprabodhini
भारत वन स्थिति अहवाल (ISFR) २०२३
१. ISFR २०२३ चा आढावा
प्रकाशक: पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल मंत्रालयाच्या अंतर्गत वन सर्वेक्षण विभाग (FSI).
वारंवारता: द्विवार्षिक (१९८७ पासून).
उद्दिष्ट: उपग्रह प्रतिमा, क्षेत्र सर्वेक्षण आणि राष्ट्रीय वन सर्वेक्षण (NFI) चा वापर करून वन आणि वृक्ष संसाधनांचे मूल्यांकन करणे.
२. प्रमुख निष्कर्ष
वन आणि वृक्ष आवरण
एकूण हिरवेगार आवरण: ८,२७,३५७ चौ.किमी (भारताच्या भौगोलिक क्षेत्रफळाच्या २५.१७%).
वन आवरण: ७,१५,३४३ चौ.किमी (२१.७६%).
वृक्ष आवरण: १,१२,०१४ चौ.किमी (३.४१%).
* २०२१ पासून वाढ: +१,४४५ चौ.किमी.
* वन आवरण: +१५६ चौ.किमी.
* वृक्ष आवरण: +१,२८९ चौ.किमी.
वन घनता वर्गीकरण
अति घनदाट जंगले: ३,४५५.१२ चौ.किमी.ने वाढले.
मध्यम घनदाट जंगले: १,०४३.२३ चौ.किमी.ने घटले.
खुले जंगल: २,४८०.११ चौ.किमी.ने घटले.
मॅंग्रोव्ह आणि बांबू संसाधने
मॅंग्रोव्ह आवरण: ४,९९२ चौ.किमी; किनारी जैवविविधतेसाठी महत्त्वपूर्ण.
बांबू असलेला क्षेत्र: ५,२२७ चौ.किमी.ने वाढून एकूण १,५४,६७० चौ.किमी. झाला.
३. राज्यस्तरीय विश्लेषण
एकूण हिरव्यागार आवरणानुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
मध्य प्रदेश: ८५,७२४ चौ.किमी.
अरुणाचल प्रदेश: ६७,०८३ चौ.किमी.
महाराष्ट्र: ६५,३८३ चौ.किमी.
हिरव्यागार आवरणातील वाढीनुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
* छत्तीसगड (+६८४ चौ.किमी),
उत्तर प्रदेश (+५५९ चौ.किमी),
ओडिशा (+५५९ चौ.किमी),
राजस्थान (+३९४ चौ.किमी).
वन आवरण टक्केवारीनुसार शीर्षस्थानी असलेली राज्ये
* लक्षद्वीप (९१.३३%),
मिझोराम (८५.३४%),
अंदमान आणि निकोबार बेटे (८१.६२%).
हिरव्यागार आवरणातील नुकसान
* पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्राच्या दबावामुळे पश्चिम घाटात २०१३ पासून ५८.२२ चौ.किमी. वनक्षेत्र गमावले.
४. कार्बन साठा आणि हवामान प्रतिज्ञा
जंगलातील कार्बन साठा
* एकूण कार्बन साठा: ७,२८५.५ दशलक्ष टन (+८१.५ दशलक्ष टन २०२१ पासून).
राष्ट्रीय निर्धारित योगदान (NDCs)
* २००५ पासून भारताने अतिरिक्त २.२९ अब्ज टन CO₂ समतुल्य कार्बन सिंक प्राप्त केला.
* लक्ष्य: २०३० पर्यंत अतिरिक्त २.५-३ अब्ज टन CO₂ समतुल्य कार्बन सिंक तयार करणे.
५. तंत्रज्ञान एकीकरण
* अत्याधुनिक रिमोट सेन्सिंगचा वापर:
* वास्तविक वेळेतील वन आगीचे अलर्ट.
* वन घनता आणि आवरणातील बदलांचे निरीक्षण.
६. धोरणात्मक चौकटी आणि उपक्रम
राष्ट्रीय वन धोरण (१९८८)
* लक्ष्य: खालीलप्रमाणे वन आवरण साध्य करणे:
* मैदानी प्रदेश: ३३%.
* डोंगर प्रदेश: ६६%.
हरित भारत अभियान (GIM)
* अधोगती पावलेल्या परिसंस्थांचे पुनर्वसन आणि वन/वृक्ष आवरण वाढीवर लक्ष केंद्रित करते.
वन संरक्षण दुरुस्ती अधिनियम, २०२३
* वनसंरक्षण एवं संवर्धन अधिनियम असे पुनर्नामाकरण करण्यात आले.
* अद्याप नोंदणी न झालेल्या जंगलांना संरक्षणापासून सूट; जंगलतोडीच्या धोक्यांबद्दल चिंता वाढते.
७. ओळखले गेलेले आव्हाने
जंगलतोड आणि नुकसान
* मध्यम घनदाट जंगले (-१,०४३.२३ चौ.किमी.) आणि खुले जंगले (-२,४८०.११ चौ.किमी.) कमी होणे.
पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्र धोक्यात
* पर्यावरण संवेदनशील क्षेत्र घोषित असूनही पश्चिम घाटात मोठ्या प्रमाणात वनक्षेत्र गमावले.
डेटा अखंडताबाबत चिंता
* जंगलांच्या वर्गीकरणात विसंगती.
* अद्याप नोंदणी न झालेल्या जंगले विकास प्रकल्पांच्या अतिक्रमण आणि विस्थापनासाठी असुरक्षित राहतात.
८. जागतिक संदर्भ आणि तुलना
जागतिक ध्येयांसह समन्वय
* जंगलतोडीमुळे होणाऱ्या उत्सर्जनात कमी करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्राच्या REDD+ कार्यक्रमाचे समर्थन करते.
जैवविविधता हॉटस्पॉट्स
* भारतातील मॅंग्रोव्ह जागतिक किनारी परिसंस्था लवचिकतेत योगदान देतात.
📖 Join:- t.me/swarajyaprabodhini
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
22 Dec, 03:33
*महायुतीचे अखेर खाते वाटप जाहीर*
1) देवेंद्र फडणवीस - गृह, ऊर्जा, कायदा आणि न्यायव्यवस्था
2) एकनाथ शिंदे - नगरविकास, गृहनिर्माण
3) अजित पवार - अर्थ, राज्य उत्पादन
4) चंद्रशेखर बावनकुळे - महसूल
5) राधाकृष्ण विखे- पाटील - जलसंपदा (गोदावरी आणि कृष्णा खोरे)
6) हसन मुश्रीफ - वैद्यकीय शिक्षण
7) चंद्रकांत पाटील - उच्च व तंत्रशिक्षण आणि संसदीय कार्यमंत्री
8) गिरीश महाजन - जलसंपदा (विदर्भ, तापी आणि कोकण)
9) गुलाबराव पाटील - पाणी पुरवठा आणि स्वच्छता
10) गणेश नाईक - वनमंत्री
11) दादा भुसे - शालेय शिक्षण
12) संजय राठोड - जलसंधारण
13) धनंजय मुंडे - अन्न व नागरी पुरवठा
14) मंगलप्रभात लोढा - कौशल्य विकास
15) उदय सामंत - उद्योग आणि मराठी भाषा
16) जयकुमार रावल - मार्केटिंग आणि प्रोटोकॉल
17) पंकजा मुंडे - पर्यावरण आणि हवामान बदल, पशुपालन
18) अतुल सावे - ओबीसी, डेअरी विकास आणि अक्षय ऊर्जा
19) अशोक उईके - आदिवासी विकास मंत्रालय
20) शंभूराज देसाई - पर्यटन, खाण व स्वातंत्र्य सैनिक कल्याण मंत्रालय
21) आशिष शेलार - माहिती व तंत्रज्ञान
22) दत्तात्रय भरणे - क्रीडा व अल्पसंख्याक विकास व औकाफ मंत्रालय
23) अदिती तटकरे - महिला व बालविकास
24) शिवेंद्रराजे भोसले - सार्वजनिक बांधकाम
25) माणिकराव कोकाटे - कृषी
26) जयकुमार गोरे - ग्रामविकास, पंचायत राज
27) नरहरी झिरवाळ - अन्न व औषध प्रशासन
28) संजय सावकारे - कापड
29) संजय शिरसाट - सामाजिक न्याय
30) प्रताप सरनाईक - वाहतूक
31) भरत गोगावले - रोजगार हमी,फलोत्पादन
32) मकरंद पाटील - मदत व पुनर्वसन
33) नितेश राणे - मत्स्य आणि बंदरे
34) आकाश फुंडकर - कामगार
35) बाबासाहेब पाटील - सहकार
36) प्रकाश आबिटकर - सार्वजनिक आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण
1) देवेंद्र फडणवीस - गृह, ऊर्जा, कायदा आणि न्यायव्यवस्था
2) एकनाथ शिंदे - नगरविकास, गृहनिर्माण
3) अजित पवार - अर्थ, राज्य उत्पादन
4) चंद्रशेखर बावनकुळे - महसूल
5) राधाकृष्ण विखे- पाटील - जलसंपदा (गोदावरी आणि कृष्णा खोरे)
6) हसन मुश्रीफ - वैद्यकीय शिक्षण
7) चंद्रकांत पाटील - उच्च व तंत्रशिक्षण आणि संसदीय कार्यमंत्री
8) गिरीश महाजन - जलसंपदा (विदर्भ, तापी आणि कोकण)
9) गुलाबराव पाटील - पाणी पुरवठा आणि स्वच्छता
10) गणेश नाईक - वनमंत्री
11) दादा भुसे - शालेय शिक्षण
12) संजय राठोड - जलसंधारण
13) धनंजय मुंडे - अन्न व नागरी पुरवठा
14) मंगलप्रभात लोढा - कौशल्य विकास
15) उदय सामंत - उद्योग आणि मराठी भाषा
16) जयकुमार रावल - मार्केटिंग आणि प्रोटोकॉल
17) पंकजा मुंडे - पर्यावरण आणि हवामान बदल, पशुपालन
18) अतुल सावे - ओबीसी, डेअरी विकास आणि अक्षय ऊर्जा
19) अशोक उईके - आदिवासी विकास मंत्रालय
20) शंभूराज देसाई - पर्यटन, खाण व स्वातंत्र्य सैनिक कल्याण मंत्रालय
21) आशिष शेलार - माहिती व तंत्रज्ञान
22) दत्तात्रय भरणे - क्रीडा व अल्पसंख्याक विकास व औकाफ मंत्रालय
23) अदिती तटकरे - महिला व बालविकास
24) शिवेंद्रराजे भोसले - सार्वजनिक बांधकाम
25) माणिकराव कोकाटे - कृषी
26) जयकुमार गोरे - ग्रामविकास, पंचायत राज
27) नरहरी झिरवाळ - अन्न व औषध प्रशासन
28) संजय सावकारे - कापड
29) संजय शिरसाट - सामाजिक न्याय
30) प्रताप सरनाईक - वाहतूक
31) भरत गोगावले - रोजगार हमी,फलोत्पादन
32) मकरंद पाटील - मदत व पुनर्वसन
33) नितेश राणे - मत्स्य आणि बंदरे
34) आकाश फुंडकर - कामगार
35) बाबासाहेब पाटील - सहकार
36) प्रकाश आबिटकर - सार्वजनिक आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
13 Dec, 13:28
स्वराज्य प्रबोधिनी ,पुणे
स्वराज्य दिग्विजय
Current Affairs Module
For MPSC New Descriptive Pattern 2025
आता ऑफलाईन स्वरूपात
Do attend the demo sessions from tomorrow
स्वराज्य दिग्विजय
Current Affairs Module
For MPSC New Descriptive Pattern 2025
आता ऑफलाईन स्वरूपात
Do attend the demo sessions from tomorrow
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
11 Dec, 05:55
https://youtu.be/q10F8UqjH_0?si=vr905KYOcnjgcmXZ
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
10 Dec, 05:02
https://youtu.be/Jz_XuptdBGM?si=W5iRr7oU5V1Er8X5
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
08 Dec, 09:59
https://youtu.be/mE_VBWHt1DU?si=LwLp04KwJOS9Xb0u
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
05 Dec, 08:00
जा. क्र. ४१४/२०२३ महाराष्ट्र राजपत्रित नागरी सेवा संयुक्त पूर्व परीक्षा २०२४ ची उत्तरतालिका आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आली आहे. तसेच उत्ततालिकेवर हरकती सादर करण्याकरीता दि.६ ते १० डिसेंबर २०२४ या कालावधीत वेबलिंक उपलब्ध करुन देण्यात येत आहे.
https://mpsc.gov.in/answer_keys_of_examinations/45
https://mpsc.gov.in/announcement_and_circular/4
https://mpsc.gov.in/answer_keys_of_examinations/45
https://mpsc.gov.in/announcement_and_circular/4
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
14 Nov, 04:41
ब्रिटिश लेखिका सामंथा हार्व्हे यांना अंतराळावरील ऑर्बिटल कादंबरीस साहित्य श्रेणीत यंदाचा बुकर पुरस्कार जाहीर 📖
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
10 Nov, 05:46
https://youtu.be/nebh6U22_7g?si=vg8z3Dx8zgT8Hxpd
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
10 Nov, 03:01
https://youtu.be/xOxQSklPUvw?si=rY3tl9GCCaAG7sB4
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
09 Nov, 06:17
https://youtu.be/K_F0Lttq4r4?si=7frSUaTgsCE-5_DS
महाराष्ट्राचा जनादेश 2024
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक 2024 विविध गोष्टी घडत असताना त्यातील आगळ्यावेगळ्या बाबींवर चर्चा करणारी एक नवीन सिरीज स्वराज्य प्रबोधिनीच्या माध्यमातून घेऊन येत आहोत. निवडणूक प्रक्रियेतील वेगवेगळ्या गोष्टीं बद्दल माहिती देणे आणि त्या माध्यमातून मतदार जागृती करणे हा या सिरीजचा मुख्य उद्देश आहे... स्पर्धा परीक्षा करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना व्यतिरिक्त सर्वसामान्य व्यक्तींना देखील ही माहिती उपयुक्त ठरेल.... खऱ्या अर्थाने लोकशाही राष्ट्र म्हणून आपण सक्षम व्हावयाचे असेल तर नागरिकांनी लोकशाहीच्या या उत्सवामध्ये सहभागी होणे गरजेचे आहे त्यासाठी हा एक छोटासा प्रयत्न....
व्हिडिओ आवडल्यास Like, Comment, Share & Subscribe नक्की करा.
धन्यवाद
महाराष्ट्राचा जनादेश 2024
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणूक 2024 विविध गोष्टी घडत असताना त्यातील आगळ्यावेगळ्या बाबींवर चर्चा करणारी एक नवीन सिरीज स्वराज्य प्रबोधिनीच्या माध्यमातून घेऊन येत आहोत. निवडणूक प्रक्रियेतील वेगवेगळ्या गोष्टीं बद्दल माहिती देणे आणि त्या माध्यमातून मतदार जागृती करणे हा या सिरीजचा मुख्य उद्देश आहे... स्पर्धा परीक्षा करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना व्यतिरिक्त सर्वसामान्य व्यक्तींना देखील ही माहिती उपयुक्त ठरेल.... खऱ्या अर्थाने लोकशाही राष्ट्र म्हणून आपण सक्षम व्हावयाचे असेल तर नागरिकांनी लोकशाहीच्या या उत्सवामध्ये सहभागी होणे गरजेचे आहे त्यासाठी हा एक छोटासा प्रयत्न....
व्हिडिओ आवडल्यास Like, Comment, Share & Subscribe नक्की करा.
धन्यवाद
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
09 Nov, 03:22
https://youtu.be/ki36y_ygbDo?si=hWfbGUTvHmrHxJg9
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
08 Nov, 03:00
https://youtu.be/S_EkJjLsXRQ?si=LpqOBuR_ndqDlr6q
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
07 Nov, 14:31
https://youtu.be/VAhv1m8HIRg?si=riM5hmrj_F32eNYQ
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
07 Nov, 05:53
https://youtu.be/7hTEJFVRJjM?si=RZbXWa3rK8KoPKCb
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
07 Nov, 05:53
https://youtu.be/7hTEJFVRJjM?si=RZbXWa3rK8KoPKCb
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
07 Nov, 03:31
आपण अनेकदा लेक्चर मध्ये चर्चा केली होती की पॅरिस कराराचे भवितव्य हे अमेरिकेने त्यामध्ये सामील होण्यावर ते अवलंबून आहे. डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या कारकीर्दीतच अमेरिकेने पॅरिस करारामधून माघार घेतली होती. आता पुन्हा डोनाल्ड ट्रम्प अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून निवडून आल्याने पॅरिस करारावर ती पुन्हा एकदा प्रश्नचिन्ह निर्माण झालेले दिसते
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
06 Nov, 07:48
https://youtu.be/00n7ZTnnMaM?si=AarXkd3skZOClEIE
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
04 Nov, 02:55
https://youtu.be/1eKC64eof3Q?si=aHkEZTw3wO9vKKTj
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
03 Nov, 02:39
https://youtu.be/-qnckNdyOmU?si=Efi08yiQeUDyeNEF
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
02 Nov, 03:32
Stay Tuned...❤️🔥
YouTube - https://youtube.com/@swarajyaprabodhini?si=VUjC06ruXPRkN3_8
YouTube - https://youtube.com/@swarajyaprabodhini?si=VUjC06ruXPRkN3_8
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
29 Oct, 13:06
https://youtube.com/shorts/3WEbRZhX4XY?si=qQ3-Cb97MZ6XyeXd
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
29 Oct, 02:55
https://youtu.be/F026WAPBwtw?si=HZ3laAcPXIpL3JP0
परिसंस्थेच्या सांस्कृतिक सेवांचा विचार करता आपल्या सण समारंभ आणि उत्सवांमध्ये निसर्ग किंवा पर्यावरणाचा संबंध किंवा त्यांच्याप्रती कृतज्ञता भाव यांचा अनेकदा संदर्भ येतो. दिवाळीचा पहिला दिवस म्हणजेच वसुबारस ज्या दिवशी कृषी उत्पादन चांगले यावे यासाठी गाईचे पूजन केले जाते. यानिमित्ताने वाशिम जिल्ह्यातील रिसोड तालुक्यातील वडजी या गावचा लोकसहभागातून देवगाईंचे संवर्धन करण्याचा स्तुत्य उपक्रम...
परिसंस्थेच्या सांस्कृतिक सेवांचा विचार करता आपल्या सण समारंभ आणि उत्सवांमध्ये निसर्ग किंवा पर्यावरणाचा संबंध किंवा त्यांच्याप्रती कृतज्ञता भाव यांचा अनेकदा संदर्भ येतो. दिवाळीचा पहिला दिवस म्हणजेच वसुबारस ज्या दिवशी कृषी उत्पादन चांगले यावे यासाठी गाईचे पूजन केले जाते. यानिमित्ताने वाशिम जिल्ह्यातील रिसोड तालुक्यातील वडजी या गावचा लोकसहभागातून देवगाईंचे संवर्धन करण्याचा स्तुत्य उपक्रम...
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
28 Oct, 04:05
https://youtube.com/shorts/ES7ZQcq_Mz8?si=f1R6ULoaZeN-nEhN
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
27 Oct, 05:50
https://youtube.com/shorts/sPmX4M690Kw?si=PXW5TmP51PwiCbDr
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
24 Oct, 04:48
https://youtube.com/shorts/y9ykX76vHCw?si=Qe11Gjv9CnlTBsXy
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
20 Oct, 03:40
📌विजया रहाटकर यांची राष्ट्रीय महिला आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती
🔸भाजपच्या राष्ट्रीय सचिव, राजस्थानच्या सहप्रभारी विजया रहाटकर यांची राष्ट्रीय महिला आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती झाली आहे.
🔹 राष्ट्रीय महिला आयोगाचे अध्यक्षपद भूषवणाऱ्या त्या पहिल्या मराठी व्यक्ती ठरल्या आहेत.
🔸 त्यांनी महाराष्ट्र महिला आयोगाच्या अध्यक्ष म्हणून २०१६ ते २०२१ पर्यंत काम पाहिले.
🔹२००७ ते २०१० या कालावधीत त्या छत्रपती संभाजीनगरच्या महापौर होत्या.
🔷राष्ट्रीय महिला आयोग
स्थापना-१९९२(वैधानिक संस्था)१९९० च्या राष्ट्रीय महिला आयोग कायद्याद्वारे.
कार्य-1)महिलांसाठी संवैधानिक आणि कायदेशीर सुरक्षा उपायांचे पुनरावलोकन करणे.
2)उपचारात्मक कायदेशीर उपायांची शिफारस करणे.
3)तक्रारींचे निवारण सुलभ करणे आणि
महिलांवर परिणाम करणाऱ्या सर्व धोरणात्मक बाबींवर सरकारला सल्ला देणे.
रचना- अध्यक्ष(1) , सदस्य(5)
पहिल्या अध्यक्षा-जयंती पटनायक(31 जानेवारी 1992)
Join - t.me/swarajyaprabodhini 📖
🔸भाजपच्या राष्ट्रीय सचिव, राजस्थानच्या सहप्रभारी विजया रहाटकर यांची राष्ट्रीय महिला आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती झाली आहे.
🔹 राष्ट्रीय महिला आयोगाचे अध्यक्षपद भूषवणाऱ्या त्या पहिल्या मराठी व्यक्ती ठरल्या आहेत.
🔸 त्यांनी महाराष्ट्र महिला आयोगाच्या अध्यक्ष म्हणून २०१६ ते २०२१ पर्यंत काम पाहिले.
🔹२००७ ते २०१० या कालावधीत त्या छत्रपती संभाजीनगरच्या महापौर होत्या.
🔷राष्ट्रीय महिला आयोग
स्थापना-१९९२(वैधानिक संस्था)१९९० च्या राष्ट्रीय महिला आयोग कायद्याद्वारे.
कार्य-1)महिलांसाठी संवैधानिक आणि कायदेशीर सुरक्षा उपायांचे पुनरावलोकन करणे.
2)उपचारात्मक कायदेशीर उपायांची शिफारस करणे.
3)तक्रारींचे निवारण सुलभ करणे आणि
महिलांवर परिणाम करणाऱ्या सर्व धोरणात्मक बाबींवर सरकारला सल्ला देणे.
रचना- अध्यक्ष(1) , सदस्य(5)
पहिल्या अध्यक्षा-जयंती पटनायक(31 जानेवारी 1992)
Join - t.me/swarajyaprabodhini 📖
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
17 Oct, 14:18
📌मध्य प्रदेशच्या 18 वर्षीय निकिता पोरवाल हिने फेमिना मिस इंडिया 2024 चे विजेतेपद पटकावले आहे. 👸
तिच्या पाठोपाठ केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रतिनिधित्व करणारी रेखा पांडे दुसऱ्या क्रमांकावर आणि गुजरातची आयुषी ढोलकिया ही तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.
फेमिना मिस इंडिया 2024 ही स्पर्धेची 60 वी आवृत्ती होती , ज्याचा हीरक महोत्सव 16 ऑक्टोबर 2024 रोजी मुंबई येथे आयोजित करण्यात आला होता, ज्यामध्ये केंद्रशासित प्रदेशांच्या एकत्रित प्रतिनिधीसह दिल्लीसह सर्व 29 राज्यांचे प्रतिनिधित्व करणारे 30 स्पर्धक होते .
Join- t.me/swarajyaprabodhini 📖
तिच्या पाठोपाठ केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रतिनिधित्व करणारी रेखा पांडे दुसऱ्या क्रमांकावर आणि गुजरातची आयुषी ढोलकिया ही तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.
फेमिना मिस इंडिया 2024 ही स्पर्धेची 60 वी आवृत्ती होती , ज्याचा हीरक महोत्सव 16 ऑक्टोबर 2024 रोजी मुंबई येथे आयोजित करण्यात आला होता, ज्यामध्ये केंद्रशासित प्रदेशांच्या एकत्रित प्रतिनिधीसह दिल्लीसह सर्व 29 राज्यांचे प्रतिनिधित्व करणारे 30 स्पर्धक होते .
Join- t.me/swarajyaprabodhini 📖
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
17 Oct, 13:58
न्यायदेवतेच्या जुन्या आणि नव्या मूर्तीतील फरक
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
17 Oct, 12:50
महाराष्ट्र स्पर्धा परीक्षा (अनुचित मार्गांस प्रतिबंध) अधिनियम, २०२४ व सदर अधिनियम अंमलात येण्याच्या दिनांकासंदर्भातील अधिसूचना आयोगाच्या संकेतस्थळावर प्रसिध्द करण्यात आली आहे.
https://mpsc.gov.in/acts_regulations/32
https://mpsc.gov.in/acts_regulations/32
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
15 Oct, 03:51
आज वाचन प्रेरणा दिन
डॉक्टर एपीजे अब्दुल कलाम यांचा जन्मदिन म्हणजेच 15 ऑक्टोबर हा दिवस महाराष्ट्र शासनातर्फे वाचन प्रेरणा दिन म्हणून साजरा केला जातो
डॉक्टर एपीजे अब्दुल कलाम यांचा जन्मदिन म्हणजेच 15 ऑक्टोबर हा दिवस महाराष्ट्र शासनातर्फे वाचन प्रेरणा दिन म्हणून साजरा केला जातो
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
11 Oct, 06:14
11 ऑक्टोबर - राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज पुण्यतिथी
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
09 Oct, 04:34
स्वराज्य प्रबोधिनीच्या GS 2 उत्तरलेखन मॉड्यूल मध्ये फीडबॅक कसे दिले जातात आणि उत्तराची तपासणी कशी केली जाते याचा एक नमुना....
ADMISSIONS OPEN
WELCOME ALL
ADMISSIONS OPEN
WELCOME ALL
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
07 Oct, 05:10
📌९८ व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी डॉ. तारा भवाळकर
९८ वर्षांच्या इतिहासात सहाव्या महिला अध्यक्ष
🔸दिल्लीत होणाऱ्या ९८ व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी ज्येष्ठ साहित्यिक, लोकसंस्कृतीच्या अभ्यासक डॉ. तारा भवाळकर यांची निवड करण्यात आली आहे.
🔹अखिल भारतीय साहित्य संमेलनाच्या आतापर्यंत ९८ वर्षांच्या इतिहासात ८३ वर्षीय तारा भवाळकर यांच्या रूपाने सहाव्या महिलेला हा मान मिळाला आहे.
हे संमेलन २१, २२, २३ फेब्रुवारीदरम्यान दिल्लीतील तालकटोरा स्टेडियममध्ये आयोजित करण्यात आले आहे.
🔸डॉ. तारा भवाळकर यांचा जन्म १ एप्रिल १९३९ रोजी झाला. त्या प्रामुख्याने वैचारिक लेखन करणाऱ्या एक मराठी लेखिका आहेत.
प्राध्यापक म्हणून त्यांनी अनेक वर्षे काम केले आहे.
🔹निवृत्तीनंतरही त्यांनी पुण्यातील ललित कला अकादमी आणि मुंबई विद्यापीठाच्या लोककला अकादमीत अतिथी प्राध्यापक म्हणून काम केले आहे. त्यांचा लोकसाहित्य, लोकसंस्कृती, लोकपरंपरा व लोककला या विषयांच्या लेखनामध्ये गाढा अभ्यास आहे.
🔸लोकसंस्कृती, नाट्यसंशोधन, संतसाहित्य, एकांकिका, ललित लेखन, लोककला आणि स्त्रीजाणिवांवर भाष्य करणारे लेखन त्यांनी केले आहे. मराठी विश्वकोश, मराठी वाङ्मयकोश आणि मराठी ग्रंथकोश या महत्त्वाच्या कार्यातही त्यांनी आपले योगदान दिले आहे.
🔹यापूर्वीच्या महिला अध्यक्ष
1)कुसुमावती देशपांडे (१९६१, ग्वाल्हेर)
2) दुर्गा भागवत (१९७५, कराड)
3)शांता शेळके (१९९६, आळंदी)
4)डॉ. विजया राजाध्यक्ष (२००१, इंदूर)
5)अरुणा ढेरे २०१८, यवतमाळ)
📖join:- t.me/swarajyaprabodhini
९८ वर्षांच्या इतिहासात सहाव्या महिला अध्यक्ष
🔸दिल्लीत होणाऱ्या ९८ व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी ज्येष्ठ साहित्यिक, लोकसंस्कृतीच्या अभ्यासक डॉ. तारा भवाळकर यांची निवड करण्यात आली आहे.
🔹अखिल भारतीय साहित्य संमेलनाच्या आतापर्यंत ९८ वर्षांच्या इतिहासात ८३ वर्षीय तारा भवाळकर यांच्या रूपाने सहाव्या महिलेला हा मान मिळाला आहे.
हे संमेलन २१, २२, २३ फेब्रुवारीदरम्यान दिल्लीतील तालकटोरा स्टेडियममध्ये आयोजित करण्यात आले आहे.
🔸डॉ. तारा भवाळकर यांचा जन्म १ एप्रिल १९३९ रोजी झाला. त्या प्रामुख्याने वैचारिक लेखन करणाऱ्या एक मराठी लेखिका आहेत.
प्राध्यापक म्हणून त्यांनी अनेक वर्षे काम केले आहे.
🔹निवृत्तीनंतरही त्यांनी पुण्यातील ललित कला अकादमी आणि मुंबई विद्यापीठाच्या लोककला अकादमीत अतिथी प्राध्यापक म्हणून काम केले आहे. त्यांचा लोकसाहित्य, लोकसंस्कृती, लोकपरंपरा व लोककला या विषयांच्या लेखनामध्ये गाढा अभ्यास आहे.
🔸लोकसंस्कृती, नाट्यसंशोधन, संतसाहित्य, एकांकिका, ललित लेखन, लोककला आणि स्त्रीजाणिवांवर भाष्य करणारे लेखन त्यांनी केले आहे. मराठी विश्वकोश, मराठी वाङ्मयकोश आणि मराठी ग्रंथकोश या महत्त्वाच्या कार्यातही त्यांनी आपले योगदान दिले आहे.
🔹यापूर्वीच्या महिला अध्यक्ष
1)कुसुमावती देशपांडे (१९६१, ग्वाल्हेर)
2) दुर्गा भागवत (१९७५, कराड)
3)शांता शेळके (१९९६, आळंदी)
4)डॉ. विजया राजाध्यक्ष (२००१, इंदूर)
5)अरुणा ढेरे २०१८, यवतमाळ)
📖join:- t.me/swarajyaprabodhini
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
06 Oct, 15:48
"उलगुलान "
आदिवासी संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था (TRTI) द्वारा प्रतिवर्षी देण्यात येणाऱ्या मोफत स्पर्धा परीक्षा 'गट ब आणि क 'प्रशिक्षणाकरिता यावर्षी TRTI संस्थेने आपल्या रयत प्रबोधिनीला आपल्या प्रशिक्षणाची जबाबदारी दिली आहे.
संयुक्त गट ब आणि क मध्ये रयत प्रबोधिनी च्या निकालाविषयी आणि कामाच्या पद्धतीविषयी आपण सर्वजण परिचित आहातच. तयारीच्या काळात सर्व टप्प्यावर रयत प्रबोधिनी आपल्या पाठीशी उभी राहील याची आम्ही ग्वाही देत आहोत..
आपल्या TRTI द्वारे उपलब्ध करून दिलेल्या लींक द्वारे लॉगिन करून रयत प्रबोधिनी, पुणे नावाचा पर्याय निवडाल याची खात्री आहे.
या पुढील काळात आमच्याशी जोडलेले राहण्याकरिता कृपया हा खालील गूगल फॉर्म भरून द्यावा जेणेकरून आपला संपर्क राहू शकेल..
👉🏻Form link: https://forms.gle/X1K8G6P3fCXDdSYn8
अर्ज भरताना संस्था निवड अथवा इतर कोणतीही अडचण आल्यास रयतशी संपर्क करा..
9762131361 / 9216950101
संस्थेविषयी जाणून घेण्यासाठी
https://www.youtube.com/@रयतप्रबोधिनी
तुमचाच,
उमेश कुदळे
रयत सेवक 🙏🙏
(रयत च्या कामावर विश्वास असणाऱ्या मंडळींनी देखील जास्तीत जास्त विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी मदत करावी ही विनंती 🙏)
आदिवासी संशोधन आणि प्रशिक्षण संस्था (TRTI) द्वारा प्रतिवर्षी देण्यात येणाऱ्या मोफत स्पर्धा परीक्षा 'गट ब आणि क 'प्रशिक्षणाकरिता यावर्षी TRTI संस्थेने आपल्या रयत प्रबोधिनीला आपल्या प्रशिक्षणाची जबाबदारी दिली आहे.
संयुक्त गट ब आणि क मध्ये रयत प्रबोधिनी च्या निकालाविषयी आणि कामाच्या पद्धतीविषयी आपण सर्वजण परिचित आहातच. तयारीच्या काळात सर्व टप्प्यावर रयत प्रबोधिनी आपल्या पाठीशी उभी राहील याची आम्ही ग्वाही देत आहोत..
आपल्या TRTI द्वारे उपलब्ध करून दिलेल्या लींक द्वारे लॉगिन करून रयत प्रबोधिनी, पुणे नावाचा पर्याय निवडाल याची खात्री आहे.
या पुढील काळात आमच्याशी जोडलेले राहण्याकरिता कृपया हा खालील गूगल फॉर्म भरून द्यावा जेणेकरून आपला संपर्क राहू शकेल..
👉🏻Form link: https://forms.gle/X1K8G6P3fCXDdSYn8
अर्ज भरताना संस्था निवड अथवा इतर कोणतीही अडचण आल्यास रयतशी संपर्क करा..
9762131361 / 9216950101
संस्थेविषयी जाणून घेण्यासाठी
https://www.youtube.com/@रयतप्रबोधिनी
तुमचाच,
उमेश कुदळे
रयत सेवक 🙏🙏
(रयत च्या कामावर विश्वास असणाऱ्या मंडळींनी देखील जास्तीत जास्त विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी मदत करावी ही विनंती 🙏)
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
03 Oct, 17:55
Copy Paste करून स्वतःच्या telegram channel ला टाकणाऱ्यांनी कृपया नावासह पोस्ट कॉपी कराव्यात... ही नम्र विनंती...
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
03 Oct, 16:57
📌मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा
माझा मराठाचि बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥🍂
🔷अभिजात दर्जा मिळण्यासाठी कोणते निकष असतात?
* भाषेचे प्राचीन साहित्य: भाषेचे साहित्य किमान 1500-2000 वर्षे प्राचीन असावे लागते.
* साहित्याचे महत्त्व: भाषेतील प्राचीन साहित्य मौल्यवान आणि समृद्ध असावे.
* स्वतंत्र अस्तित्व: भाषेला स्वतंत्र अस्तित्व असावे. म्हणजेच ती इतर भाषेतून उधार घेतलेली नसावी.
* भाषेचे स्वरूप: भाषेचे स्वरूप इतर भाषांपेक्षा वेगळे असावे.
🔹मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाल्याने काय फायदे होतील?
* मराठी भाषेचे संरक्षण: यामुळे मराठी भाषेचे अधिक चांगले संरक्षण होईल.
* शैक्षणिक क्षेत्रात प्रोत्साहन: शैक्षणिक क्षेत्रात मराठी भाषेला अधिक प्रोत्साहन मिळेल.
* सांस्कृतिक ओळख: मराठी भाषेची सांस्कृतिक ओळख जगभर पसरेल.
* केंद्रीय स्तरावर मान्यता: मराठी भाषेला केंद्रीय स्तरावर अधिक मान्यता मिळेल.
समिती- मराठीच्या अभिजात दर्जाबद्दल संशोधन करून तसा अहवाल केंद्र सरकारला देण्यासाठी 2012 साली प्रा. रंगनाथ पठारे यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली गेली होती.
2013 साली या समितीने आपला अहवाल प्रकाशित केला.
- महारट्ठी-महरट्ठी-मऱ्हाटी-मराठी असा मराठीचा उच्चार बदलत गेला असं या अहवालात म्हटलं आहे. महाराष्ट्री भाषा ही महाराष्ट्र हा प्रदेश अस्तित्वात येण्याच्या फार पूर्वीपासून प्रचलित होती आणि मराठीचं वय किमान अडीच हजार वर्षं जुनं असल्याचे पुरावे असल्याचं या अहवालात म्हटलं होतं.
🔸महाराष्ट्र शासनाच्या मराठी भाषा विभागाने आपल्या वेबसाईटवर अभिजात दर्जा मिळण्याचे भाषा संवर्धनासाठी काय फायदे सांगितले आहेत.
-मराठीच्या बोलींचा अभ्यास, संशोधन, साहित्यसंग्रह करणं.
-भारतातील सर्व 450 विद्यापीठांमध्ये मराठी शिकवण्याची सोय करणं.
-प्राचीन ग्रंथ अनुवादित करणं.
-महाराष्ट्रातील सर्व 12,000 ग्रंथालयांना सशक्त करणं.
-मराठीच्या उत्कर्षासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, विद्यार्थी अशा साऱ्यांना भरीव मदत करणं.
: देशातल्या अभिजात भाषांचा प्रवास
सन 2004 मध्ये देशात तामिळ ही अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवणारी पहिली भाषा ठरली.
तामिळनंतर
2005 मध्ये संस्कृत,
2008 मध्ये कन्नड आणि तेलुगू,
2013 मध्ये मल्याळम,
2014 मध्ये ओडिया भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.
2024- मराठी,आसामी,पाली,प्राकृत,बंगाली
📖 Join- t.me/swarajyaprabodhini
माझा मराठाचि बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥🍂
🔷अभिजात दर्जा मिळण्यासाठी कोणते निकष असतात?
* भाषेचे प्राचीन साहित्य: भाषेचे साहित्य किमान 1500-2000 वर्षे प्राचीन असावे लागते.
* साहित्याचे महत्त्व: भाषेतील प्राचीन साहित्य मौल्यवान आणि समृद्ध असावे.
* स्वतंत्र अस्तित्व: भाषेला स्वतंत्र अस्तित्व असावे. म्हणजेच ती इतर भाषेतून उधार घेतलेली नसावी.
* भाषेचे स्वरूप: भाषेचे स्वरूप इतर भाषांपेक्षा वेगळे असावे.
🔹मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाल्याने काय फायदे होतील?
* मराठी भाषेचे संरक्षण: यामुळे मराठी भाषेचे अधिक चांगले संरक्षण होईल.
* शैक्षणिक क्षेत्रात प्रोत्साहन: शैक्षणिक क्षेत्रात मराठी भाषेला अधिक प्रोत्साहन मिळेल.
* सांस्कृतिक ओळख: मराठी भाषेची सांस्कृतिक ओळख जगभर पसरेल.
* केंद्रीय स्तरावर मान्यता: मराठी भाषेला केंद्रीय स्तरावर अधिक मान्यता मिळेल.
समिती- मराठीच्या अभिजात दर्जाबद्दल संशोधन करून तसा अहवाल केंद्र सरकारला देण्यासाठी 2012 साली प्रा. रंगनाथ पठारे यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली गेली होती.
2013 साली या समितीने आपला अहवाल प्रकाशित केला.
- महारट्ठी-महरट्ठी-मऱ्हाटी-मराठी असा मराठीचा उच्चार बदलत गेला असं या अहवालात म्हटलं आहे. महाराष्ट्री भाषा ही महाराष्ट्र हा प्रदेश अस्तित्वात येण्याच्या फार पूर्वीपासून प्रचलित होती आणि मराठीचं वय किमान अडीच हजार वर्षं जुनं असल्याचे पुरावे असल्याचं या अहवालात म्हटलं होतं.
🔸महाराष्ट्र शासनाच्या मराठी भाषा विभागाने आपल्या वेबसाईटवर अभिजात दर्जा मिळण्याचे भाषा संवर्धनासाठी काय फायदे सांगितले आहेत.
-मराठीच्या बोलींचा अभ्यास, संशोधन, साहित्यसंग्रह करणं.
-भारतातील सर्व 450 विद्यापीठांमध्ये मराठी शिकवण्याची सोय करणं.
-प्राचीन ग्रंथ अनुवादित करणं.
-महाराष्ट्रातील सर्व 12,000 ग्रंथालयांना सशक्त करणं.
-मराठीच्या उत्कर्षासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, विद्यार्थी अशा साऱ्यांना भरीव मदत करणं.
: देशातल्या अभिजात भाषांचा प्रवास
सन 2004 मध्ये देशात तामिळ ही अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवणारी पहिली भाषा ठरली.
तामिळनंतर
2005 मध्ये संस्कृत,
2008 मध्ये कन्नड आणि तेलुगू,
2013 मध्ये मल्याळम,
2014 मध्ये ओडिया भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.
2024- मराठी,आसामी,पाली,प्राकृत,बंगाली
📖 Join- t.me/swarajyaprabodhini
स्वराज्य प्रबोधिनी By Indrajeet Yadav
03 Oct, 16:51
📌मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा
माझा मराठाचि बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥🍂
🔷अभिजात दर्जा मिळण्यासाठी कोणते निकष असतात?
* भाषेचे प्राचीन साहित्य: भाषेचे साहित्य किमान 1500-2000 वर्षे प्राचीन असावे लागते.
* साहित्याचे महत्त्व: भाषेतील प्राचीन साहित्य मौल्यवान आणि समृद्ध असावे.
* स्वतंत्र अस्तित्व: भाषेला स्वतंत्र अस्तित्व असावे. म्हणजेच ती इतर भाषेतून उधार घेतलेली नसावी.
* भाषेचे स्वरूप: भाषेचे स्वरूप इतर भाषांपेक्षा वेगळे असावे.
🔹मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाल्याने काय फायदे होतील?
* मराठी भाषेचे संरक्षण: यामुळे मराठी भाषेचे अधिक चांगले संरक्षण होईल.
* शैक्षणिक क्षेत्रात प्रोत्साहन: शैक्षणिक क्षेत्रात मराठी भाषेला अधिक प्रोत्साहन मिळेल.
* सांस्कृतिक ओळख: मराठी भाषेची सांस्कृतिक ओळख जगभर पसरेल.
* केंद्रीय स्तरावर मान्यता: मराठी भाषेला केंद्रीय स्तरावर अधिक मान्यता मिळेल.
समिती- मराठीच्या अभिजात दर्जाबद्दल संशोधन करून तसा अहवाल केंद्र सरकारला देण्यासाठी 2012 साली प्रा. रंगनाथ पठारे यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली गेली होती.
2013 साली या समितीने आपला अहवाल प्रकाशित केला.
- महारट्ठी-महरट्ठी-मऱ्हाटी-मराठी असा मराठीचा उच्चार बदलत गेला असं या अहवालात म्हटलं आहे. महाराष्ट्री भाषा ही महाराष्ट्र हा प्रदेश अस्तित्वात येण्याच्या फार पूर्वीपासून प्रचलित होती आणि मराठीचं वय किमान अडीच हजार वर्षं जुनं असल्याचे पुरावे असल्याचं या अहवालात म्हटलं होतं.
🔸महाराष्ट्र शासनाच्या मराठी भाषा विभागाने आपल्या वेबसाईटवर अभिजात दर्जा मिळण्याचे भाषा संवर्धनासाठी काय फायदे सांगितले आहेत.
-मराठीच्या बोलींचा अभ्यास, संशोधन, साहित्यसंग्रह करणं.
-भारतातील सर्व 450 विद्यापीठांमध्ये मराठी शिकवण्याची सोय करणं.
-प्राचीन ग्रंथ अनुवादित करणं.
-महाराष्ट्रातील सर्व 12,000 ग्रंथालयांना सशक्त करणं.
-मराठीच्या उत्कर्षासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, विद्यार्थी अशा साऱ्यांना भरीव मदत करणं.
: देशातल्या अभिजात भाषांचा प्रवास
सन 2004 मध्ये देशात तामिळ ही अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवणारी पहिली भाषा ठरली.
तामिळनंतर
2005 मध्ये संस्कृत,
2008 मध्ये कन्नड आणि तेलुगू,
2013 मध्ये मल्याळम,
2014 मध्ये ओडिया भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.
2024- मराठी,आसामी,पाली,प्राकृत,बंगाली
📖 Join- t.me/swarajyaprabodhini
माझा मराठाचि बोलु कौतुके। परि अमृतातें ही पैजा जिंके॥🍂
🔷अभिजात दर्जा मिळण्यासाठी कोणते निकष असतात?
* भाषेचे प्राचीन साहित्य: भाषेचे साहित्य किमान 1500-2000 वर्षे प्राचीन असावे लागते.
* साहित्याचे महत्त्व: भाषेतील प्राचीन साहित्य मौल्यवान आणि समृद्ध असावे.
* स्वतंत्र अस्तित्व: भाषेला स्वतंत्र अस्तित्व असावे. म्हणजेच ती इतर भाषेतून उधार घेतलेली नसावी.
* भाषेचे स्वरूप: भाषेचे स्वरूप इतर भाषांपेक्षा वेगळे असावे.
🔹मराठी भाषेला अभिजात दर्जा मिळाल्याने काय फायदे होतील?
* मराठी भाषेचे संरक्षण: यामुळे मराठी भाषेचे अधिक चांगले संरक्षण होईल.
* शैक्षणिक क्षेत्रात प्रोत्साहन: शैक्षणिक क्षेत्रात मराठी भाषेला अधिक प्रोत्साहन मिळेल.
* सांस्कृतिक ओळख: मराठी भाषेची सांस्कृतिक ओळख जगभर पसरेल.
* केंद्रीय स्तरावर मान्यता: मराठी भाषेला केंद्रीय स्तरावर अधिक मान्यता मिळेल.
समिती- मराठीच्या अभिजात दर्जाबद्दल संशोधन करून तसा अहवाल केंद्र सरकारला देण्यासाठी 2012 साली प्रा. रंगनाथ पठारे यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती नेमली गेली होती.
2013 साली या समितीने आपला अहवाल प्रकाशित केला.
- महारट्ठी-महरट्ठी-मऱ्हाटी-मराठी असा मराठीचा उच्चार बदलत गेला असं या अहवालात म्हटलं आहे. महाराष्ट्री भाषा ही महाराष्ट्र हा प्रदेश अस्तित्वात येण्याच्या फार पूर्वीपासून प्रचलित होती आणि मराठीचं वय किमान अडीच हजार वर्षं जुनं असल्याचे पुरावे असल्याचं या अहवालात म्हटलं होतं.
🔸महाराष्ट्र शासनाच्या मराठी भाषा विभागाने आपल्या वेबसाईटवर अभिजात दर्जा मिळण्याचे भाषा संवर्धनासाठी काय फायदे सांगितले आहेत.
-मराठीच्या बोलींचा अभ्यास, संशोधन, साहित्यसंग्रह करणं.
-भारतातील सर्व 450 विद्यापीठांमध्ये मराठी शिकवण्याची सोय करणं.
-प्राचीन ग्रंथ अनुवादित करणं.
-महाराष्ट्रातील सर्व 12,000 ग्रंथालयांना सशक्त करणं.
-मराठीच्या उत्कर्षासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, विद्यार्थी अशा साऱ्यांना भरीव मदत करणं.
: देशातल्या अभिजात भाषांचा प्रवास
सन 2004 मध्ये देशात तामिळ ही अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवणारी पहिली भाषा ठरली.
तामिळनंतर
2005 मध्ये संस्कृत,
2008 मध्ये कन्नड आणि तेलुगू,
2013 मध्ये मल्याळम,
2014 मध्ये ओडिया भाषांना अभिजात भाषेचा दर्जा दिला गेला.
2024- मराठी,आसामी,पाली,प्राकृत,बंगाली
📖 Join- t.me/swarajyaprabodhini
6,442
subscribers
3,041
photos
56
videos
