Sitpor.org سیتپـــــور

وقتی تو حل تحلیلی به بن‌بست می‌خوری، وقتی تقریب خوبی برای حل مسئله‌ت پیدا نمی‌کنی، وقتی نتیجه شبیه‌سازی با داده نمی‌خونه، وقتی داده‌ها ناقص و غیرقابل اعتمادند، وقتی که استاد راهنمای خوب نداری، وقتی که مقاله‌ت بر خلاف همه نوآوری‌هایی که به نظرت داشته رد میشه، وقتی که نمی‌تونی شغل پیدا کنی، وقتی که چند هفته با تمرکز و تلاش بی‌وقفه پژوهانه می‌نویسی و با دو خط ایمیل رد میشه، وقتی که یک سال تمام کار طاقت‌فرسا نتیجه نمیده... وقتی که آه از نهادت بلند میشه معلوم میشه که چقدر علم رو دوست داری!

در غیر این صورت، قمار کم‌برنده‌ایه، قمار علم و پژوهش. شاید اگه کسی این مقدار علاقه‌مند نیست بهتره یه بار دیگه خوب فکر کنه که آیا فیزیک رشته مناسبی براش هست یا نه. و گر نه که همه بعد دیدن مستندهای کارل سیگن یا خوندن کتابای هاوکینگ یا یه شب کویر یا رصدخونه زعفرانیه رفتن می‌خوان فیزیکدون بشن!

🔗 در تحول امور، از اول کارشناسی تا آخر دکتری
🔗 چه‌ طور بفهمیم فیزیک رشته مناسبیه برامون؟!

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

جیوه عنصر عجیبیه چون شبیه همسایه‌هاش در جدول تناوبی رفتار نمی‌کنه! به طور خاص به عنوان یک فلز در دمای اتاق، در فاز مایعه و برای جامد کردنش باید به دمایی نزدیک منفی چهل درجه رسوندش. تازه حتی مدل بلور شدنش هم متفاوت با هم‌گروهی‌هاش مثل روی و کادمیومه.

چه طور میشه نقطه ذوب جیوه رو پیدا کرد؟ یا به صورت دقیق‌تر، چه ملاحظاتی رو باید در نظر بگیرم تا به درستی بتونیم نقطه این گذار فاز رو حساب کنیم؟

معمولا برای توجیه این چیزها، در نظر گرفتن مکانیک کوانتومی کافیه. اما در این مورد خاص، باید ملاحظات نسبیتی هم در نظر گرفته بشه. این نامتعارفه چون معمولا در شیمی به راحتی میشه از اثرات نسبیتی چشم‌پوشی کرد. به هر حال، مردم نشون دادن که با اضافه کردن ملاحظات نسبیتی به محاسباتشون، دمای ذوب از ۳۵۵ به ۲۵۰ کلوین می‌رسه که بسیار با آزمایش می‌خونه!

فقط هم این مورد نیست، برای این‌که چرا طلا زرد🥇و نقره سفید🥈دیده میشه هم مجبوریم ملاحظات نسبیتی رو به کار ببریم!

توضیح نگاره: در دمای بحرانی (نقطه ذوب)‌ تغییرات شدید در گرمای ویژه رخ می‌ده.
Calvo, Florent, et al. Angewandte Chemie 52.29 (2013): 7583-7585.

@sitpor | #سیتپـــــور

در اقدام جالبی، کمیته نوبل تصمیم گرفت جایزه فیزیک امسال رو به جان هاپفیلد و جفری هینتون بده چون این‌ها پایه‌های یادگیری ماشین رو در دل فیزیک بنا کردن. جزئیات بیشتر به زبان ساده رو می‌تونید اینجا بخونید.

برای خیلی‌ها ممکنه این خبر هیجان‌انگیز باشه. اما این اقدام از چند جهت برای من جالبه:

اول این‌که این جایزه هیچ موقع این مقدار به افرادی خارج از جریان اصلی فیزیک اهدا نشده بود. با اهدای این جایزه، به طور خاص به جف هینتون (که خودشم بعیده بگه من فیزیکدونم)، میشه برداشت کرد که در آینده، هر شخص دیگه‌ای خارج از قاطبه فیزیکدونا هم ممکنه این جایزه رو از آن خود کنه. این به خودی خود چیز بدی نیست البته.
میشه هم کوتاه اومد و تعبیر کرد که کمیته نوبل با اهدای این جایزه این موضوع رو به رسمیت شناخته که فیزیک سنگ بنای رایانشه. به عبارتی، رسما یادگیری ماشین #ML رو بخشی از فیزیک حساب کردن و این شاخه رو زدن به اسم فیزیک. من با این مشکلی ندارم. چون اولا هزینه این جایزه از جیب من پرداخت نشده و دوم این‌که چرا که نه! گلی به جمال فیزیک. با این وجود، می‌تونم ناراحت بشم که چرا این‌قدر دیر این تصمیم گرفته شده. خیلی حیفه که با این رویه، این جایزه به افرادی مثل والتر پیتز، شنون یا تورینگ داده نشده.

دوم این‌که از الان به بعد، احتمالا فیزیکی‌ها در تدوین پژوهانه‌هایی (گرنت) که دوست دارن بگیرن به شدت دستاویز این خبر می‌شن. به عبارتی، تبعات اجتماعی و اقتصادی این جایزه روی جامعه فیزیک، شاید خیلی بیشتر از ارزش علمیش باشه. لابد از فردا هم توی جشن معارفه دانشجوهای جدید فیزیک، اشاره می‌کنن که فیزیک خیلی خوبه چون مادر هوش مصنوعیه، ولی فعلا درسای این ترمتون رو بخونید چون اول F=ma. با این مورد اما، به نظرم مشکل دارم کمی. باید دید.


----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

چه طور می‌شود با مجموعه‌ای از قوانین تصادفی به کمک یکی دو قانون محدود کننده، از بی‌نظمی به نظم رسید؟

🔗 بازی آشوب و رسیدن از بی‌نظمی به نظم

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

دورۀ برخط «از زمین تا حیات فرازمینی»

دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت ١٩:۳۰ تا ٢١
شروع دوره: ١١ مهر ١۴٠٣
مدت دوره: ٨+١ جلسه
هزینه دوره: ۴۵٠ هزار تومن
مهلت ثبت‌نام: سه‌شنبه، ١٠ مهر.

اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام ازطریق لینک زیر:
🌐 B2n.ir/EtEx

راه‌های ارتباطی:
📞۰۹۳۳۵۰۳۲۳۹۳, @nojoomia2
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

پائولی رند حاضرجوابی بود. پس از یک مصاحبه‌ رادیویی که هایزنبرگ در آن گفته بود به نظریه همه چیز نزدیک شده است و سر آن حسابی بر سر زبان‌ها افتاده بود، پائولی نامه‌ای می‌نویسد در جواب گاموف پیرامون نداشتن جزئیات فنی کافی کار هایزنبرگ و در انتهای نامه یک قاب خالی می‌کشد و می‌گوید این نقاشی به جهانیان نشان می‌دهد که من می‌توانم مانند تیسین نقاشی بکشم، فقط برخی از جزئیات جا افتاده است.

⬜ This is to show the world that I can paint like Titian. Only technical details are missing.

پائولی چند ماه بعد، در دسامبر ۱۹۵۸ از دنیا رفت. هر طفل مدرسه رفته‌ای، او را به خاطر اصل طرد پاولی می‌شناسد.

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

صورت‌بندی‌های مکانیک کلاسیک، قسمت یک

حسین مهدئی

این میم بهونه خوبیه که در مورد روش‌های متفاوتی که میشه مکانیک کلاسیک رو ارائه کرد حرف زد. پس توی این نوشته، بدون پرداختن به مکانیک کوانتومی، سراغ فرمول‌بندی‌های مدرنی میریم که برای توصیف حرکت داریم.

🔗 sitpor.org/2024/09/classical_mechanics1

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

علوم اجتماعی محاسباتی چیه؟
آینده‌ش چه جوریه؟

علوم اجتماعی محاسباتی (Computational Social Science) یک شاخه جدید و میان‌رشته‌ای است که علاوه بر روش‌های سنتی مانند نظرسنجی‌ها، از ابزارهای محاسباتی و داده‌هایی مثل فعالیت‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات دیجیتال برای مطالعه و تحلیل رفتارها و روابط اجتماعی استفاده می‌کند.

این علم به ما کمک می‌کند تا الگوهای پیچیده در جوامع انسانی را بهتر بفهمیم، رفتارهای گروهی را پیش‌بینی کنیم، و تأثیر سیاست‌ها یا رویدادهای مختلف را بر جامعه ارزیابی کنیم. به طور خلاصه، علوم اجتماعی محاسباتی ترکیبی از داده‌ها، فناوری و تحلیل‌های اجتماعی است تا تصویری دقیق‌تر از جهان اجتماعی ارائه دهد.

🎞 ویدیو در یوتیوب
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

پست داک یا فوق دکتری یعنی چی؟
فرق استادیار با دانشیار دانشگاه چیه؟

🎞 ویدیو در یوتیوب
🎧 فایل صوتی
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

A Deep Dive into Aalto ScienceIT Project:
An Interview with Richard Darst

🎞 Video on YouTube 🎧 Audio

Richard Darst from Aalto Science IT discusses the transition from chemistry to network science, emphasizing the importance of software engineering support & practical training for researchers. He explains the development and benefits of Aalto’s Triton HPC cluster and JupyterHub, and how his team assists researchers with essential computational tools and user-friendly training programs. A must-watch for anyone interested in scientific computing and interdisciplinary collaboration.

• The Aalto Research Software Engineers (RSEs)
• CodeRefinery Project
• Triton HPC Cluster
• Aalto Science IT Services

🔗 Don’t forget to like, comment, and subscribe for more: youtube.com/AbbasKRizi

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

علم چگونه ممکن است؟!
فروکاست گرایی چیست؟
کاویان زارع

https://www.sitpor.org/2024/07/reductionism/

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

امیر اصغری عزیز به همراه تیم نازنینی از همراهان، حاصل صد سال از مجلات مختلف ریاضی فارسی را به روی پایگاهی برخط و قابل دسترس برای همگان منتشر کرده‌اند.

دست مریزاد و بیش‌باد!

دسترسی آزاد به صد سال مجله‌های ریاضی ایران
https://maths4maryams.org/
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

در رد و تمنای مجلات دانشجویی

تلاش‌هایی که در گوشه و کنار دانشگاه‌ها میشه تا مطالبی در قالب مجله‌های دانشجویی گردآوری بشه واقعا ستودنیه. چون برای تازه‌کارها فرصتی پیدا میشه تا توی یک محیط محلی دست‌ورزی کنن و توانایی‌هاشون رو به منصه ظهور برسونن. به خاطر مخاطب محدود و یک‌دستی جامعه هدف هم معمولا نوشتن در این جور جراید، آسون‌تر از مثلا نوشتن برای یک روزنامه کثیرالانتشار یا مجله پرفروشه. خلاصه بی برو برگرد مجله‌هایی که در هر دانشکده یا دانشگاه منتشر میشه خوبه و این‌که بیش باد! دم همه کسایی که به هزار زحمت تلاش می‌کنن تا یدونه شماره دیگه هم چاپ کنن گرم واقعا! اما ...

📎 sitpor.org/2022/12/science_magazines

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Science Communication in Network Science, Abbas K. Rizi

I’m a Network Epidemiologist who moonlights as a science writer for the public. I mainly contribute to science communication as the editor-in-chief of sitpor.org (FA). Using my experiences, both in science writing and as a TA of different courses, I will reflect on the situation of science communication in the network science community. I’ll discuss the opportunities and materials severely lacking at all levels, such as the educational material for grad students and laypeople.

🎞 https://youtu.be/R4IDFcCnTrk

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Don't miss out—subscribe to our YouTube Channel:

🔗 youtube.com/@AbbasKRizi

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

یکی از وبلاگ‌های خیلی خوب که همیشه معرفی می‌کنم Science After Sunclipse هست. بدون زرق و برق کاذب و به دور از حاشیه و شهرت‌طلبی مطالب عمیقی منتشر می‌کنه.

برای مثل، این نوشته‌ها رو ببینید:
RE: YOUR ENTHUSIASTIC LETTER

FRIENDS DON’T LET FRIENDS LEARN PROBABILITY FROM YUDKOWSKY

MORE ON BOHR

ای کاش وبلاگ‌نویس‌های این چنینی بیشتر بودند!
🔗 https://www.sunclipse.org

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

هم‌آغوشی راه‌شیری و آندرومدا:‌ برخورد دیگری در راه است!

کهکشان راه‌شیری امروزی ما حاصل ادغام کهکشان باستانی راه‌شیری با عمر حدود ١٣ میلیارد سال و یک کهکشان کوچک‌تر به نام گایا-انسلادوس است که حدود ١٠ میلیارد سال قبل، با یکدیگر برخورد کردند و باهم کهکشان بزر‌گتر امروزی را تشکیل دادند. البته این تنها برخورد کهکشانی برای راه‌شیری نبوده و برخورد دیگری در راه است؛ این بار با کهکشان آندرومدا، نزدیک‌ترین کهکشان همسایۀ بزرگ به ما.

با بزرگ‌تر شدن تلسکوپ‌ها و بالاتر رفتن کیفیت تصاویر در چند دهه اخیر، قاب‌های جذابی از کهکشان‌های در حال ادغام در فواصل مختلف در عالم ثبت شده. اتفاقی که ممکن است برای کهکشان‌های مجاور یکدیگر به‌دلیل برهمکنش‌های گرانشی رخ بدهد. آندرومدا حدود ٢.۵ میلیون سال نوری از راه‌شیری فاصله دارد و با سرعت بسیار زیاد در حدود ٣٠٠ کیلومتر بر ثانیه، در حال نزدیک شدن به ما است (جهت مقایسه، سرعت زمین به دور خورشید حدود ۳۰ کیلومتر بر ثانیه هست). بنابراین تخمین زده می‌شود که تا حدود ۵ میلیارد سال دیگر، این دو کهکشان باهم برخورد خواهند کرد و یک هم‌آغوشی کهکشانی را رقم خواهند زد!

در برخورد کهکشان‌ها، خیلی بعید است که ستار‌ها با یکدیگر مستقیماً برخورد کنند؛ چون فواصل ستاره‌ها در داخل کهکشان‌ها از هم بسیار زیاد و فضای خالی میان‌ستاره‌ای در مقایسه با ابعاد ستاره‌ها، خیلی خیلی بزرگ‌تر است. برای منظومۀ شمسی ما، از این بابت، اتفاقی نخواهد افتاد. اما تا زمان برخورد دو کهکشان، سوخت خورشید تمام و تبدیل به یک غول سرخی می‌شود که شاید زمین را هم در خود بلعیده باشد. البته تا چند میلیون سال آینده، به دلیل افزایش فعالیت‌ها‌ی خورشیدی، عملاً حیات بر روی زمین غیرممکن خواهد بود؛ هرچند داستان انقراض حیات بر روی زمین، نه میلیون‌ها سال بعد، که شاید خیلی زودتر، به دست خودِ بشر، به‌علت زیادی‌خواهی‌هایش رقم بخورد!

🔗 sitpor.org/2024/05/galaxy-merger

----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Crafting Questions & Linking Thoughts:
Jari Saramäki on Network Science Research

🔗 youtu.be/HwdZS6Fy8X8

Join us for an insightful discussion with Jari Saramäki, a renowned expert in network science, where he shares his personal journey into the field. Jari talks about his motivation and research methods as well as how he selects interesting scientific questions. He emphasizes the importance of collaborative partnerships in driving his projects forward and discusses the essence of good scientific inquiry and how he navigates the process from initial curiosity to deep investigation. Additionally, Jari reflects on the importance of working with both seasoned and emerging researchers to cultivate a dynamic academic environment.

Throughout the conversation, Jari provides thoughtful advice for new scientists on how to make their mark in academia and discusses how his approach to research has matured over his career. This interview not only delves into the mechanics of network science but also offers a deeper look at the personal and professional philosophies that guide successful research.

If you are a new researcher or just curious about how science progresses behind the scenes, join us and gain valuable insights into the world of scientific research through the experiences of one of its most passionate practitioners.

🎧 Audio File
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

Anatomy of a Post | Interview with Petter Holme about his blog petterhol.me/blog

Join us for an in-depth discussion with Petter Holme, renowned for his influential blog on complexity science. In this interview, Petter discusses his motivations and the sustained effort required to manage a sophisticated science blog. He reflects on the beginnings of his blogging journey, the evolution of his content, and the decision-making process behind choosing blog posts over formal research papers.

Throughout the conversation with Abbas Rizi, Petter shares insights into the feedback he receives from readers, the unintended academic uses of his blog posts, and his views on the future of science communication in an increasingly digital world.

This dialogue also covers practical aspects for academics considering starting their own blogs, including Petter's personal approach to writing and managing content and the tools and resources that have been indispensable to him. Whether you're an academic, a student, or simply interested in the convergence of science communication and Complexity Science, this interview provides a thoughtful perspective on the impact and challenges of blogging in the scientific community. Join Petter Holme as he shares his experiences and advice for integrating blogging into professional scientific communication.

🔗 https://youtu.be/Wtjo7eWE76E
🎞 Watch on Instagram
🎧 Audio File
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم

آیا برای ریاضی ورزیدن باید نابغه بود؟

نوشته زیر، ترجمه‌ای از توصیه تری تائو یکی از بزرگترین ریاضیدانان زمان ما است. نکاتی نابدیهی و در عین حال عمیق و راهگشا برای هر کس که دوست دارد وارد ریاضیات یا علوم نظری شود.

🔗 sitpor.org/2024/04/does-one-have-to-be-a-genius-to-do-maths

Terence Tao, Notices of the AMS, 71, 30-32 (Jan 2024)
----------------------------------------------
@sitpor | sitpor.org
instagram.com/sitpor_media
#سیتپـــــور به خاطر روایتگری در علم