РАСТАМОЖКА

Техник хатолик туфайли ўзбек тилидаги матни кўринмай қолибди. 5-10 дақиқаларда бартараф этилар экан.

🕊 @rastamojka_uz

Давлат божхона қўмитаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги Божхона қўмитаси этиб қайта номланганига анча бўлди, шу ўзгартириш ҳам қўшиб кетилмабдида...

🕊 @rastamojka_uz

"Давлат божхона хизмати тўғрисида"ги қонун 13 прим 1 - модда билан тўлдирилибди.

Ушбу қонуннинг ўзбек тилидаги матни ҳозирча эълон қилинмади.

🕊 @rastamojka_uz

Биологик фаол қўшимчалар мавзуси тобора долзарблашиб бормоқда!

Жорий йилнинг март ойида Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази давлат муассасаси Ўзбекистон ҳудудида сотилиши тақиқланган оздирувчи маҳсулотлар рўйхатини эълон қилган.

Унга қуйидаги маҳсулотларни Ўзбекистон ҳудудида реализация қилиш ва сақлаш тақиқланади:

- Reborn Ultimate,
- Lipotrim Ultra,
- “Сексуальная фигура”,
- Al-Sheikh,
- Fatzorb,
- Fatzorb Ultra,
- Fatzorb Plus,
- Spirulina,
- Arabic,
- Reduksin Layt,
- Kod S,
- Shafran diet,
- Gold Puma,
- “Блокатор жира”,
- Hot pepper,
- “Ферментаиз”,
- “Липоксин для похудения”,
- “Куаймый Extra”,
- Slim ultra (Samyun Wan).

Мазкур оздирувчи маҳсулотлар таркибида сибутрамин моддаси мавжуд бўлиб, ушбу модда алоҳида тоифадаги кучли таъсир қилувчи моддалар рўйхатига киритилган!

Унутманг!

Сибутраминнинг ҳаттоки ярим грамини рухсатсиз олиб юрсангиз ёки божхонада олиб ўтишга уринсангиз, жиноий жавобгарликка тортилишингиз мумкин!

🕊 @rastamojka_uz

Битта савол ўйлантиряпти: Ўзбекистонни Хитойликлар босармикан ёки Хитойни Ўзбекистонликлар?!

🕊 @rastamojka_uz

❗️Энди Ўзбекистон фуқаролари Хитойга 30 кун визасиз саёҳат қилиши мумкин.

Тегишли битим икки давлат ташқи ишлар вазирлари томонидан имзоланди.

🕊 @rastamojka_uz

Карантин остидаги товарларни импорт қилиш жараёнида сунъий ва бюрократик тўсиқлар

Ҳозирги кунда қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари, хусусан, карантин остидаги товарларни импорт қилиш жараёнида сунъий ва бюрократик тўсиқлар тадбиркорларнинг фаолиятига жиддий тўсқинлик қилмоқда. Бу ҳолат нафақат тадбиркорларнинг молиявий юкини орттирмоқда, балки уларнинг иш самарадорлигини пасайтириб, бозор муносабатлари ривожига салбий таъсир кўрсатмоқда.

Қуйида, айниқса, диққатга лойиқ бўлган бир нечта долзарб муаммоларни келтириб ўтаман:
Чегара постларида айрим ходимлар томонидан электрон тизимларда мавжуд бўлган импорт карантин рухсатномаларини қўшимча равишда қоғоз шаклида тақдим қилиш талаб қилинмоқда. Бу ҳолат замонавий рақамлаштириш тизимлари жорий қилинган бир шароитда ортиқча бюрократия ва ахборот технологияларидан самарасиз фойдаланиш ҳолатига олиб келмоқда. Қоғозбозлик нафақат тадбиркорларга қўшимча харажатлар келтирмоқда, балки вақт йўқотишга ҳам сабаб бўлмоқда. Таклиф: Электрон рухсатномаларни ишончли маълумот манбаи сифатида тан олиш, қоғоз шаклидаги талабларни бекор қилиш ва буни қонуний асосда мустаҳкамлаш.

Товар манзилга етказилгандан сўнг, уни карантин инспекторларига кўрсатиш жараёнида тадбиркорлар жиддий қийинчиликларга дуч келмоқдалар. Инспекторларнинг шахсий режимига мослашиш зарурияти ва баъзи ҳолларда уларнинг шахсий кайфиятига боғлиқ ҳолда текширув кечиктирилади. Бунинг натижасида тадбиркорлар ортиқча харажатларга, вақт йўқотилишига ва иш жараёнининг қийинлашувига дуч келмоқдалар. Таклиф: Карантин инспекторларининг фаолиятини тўлиқ рақамлаштириш, уларнинг иш тартибини аниқ регламентлаш ва белгиланган вақт ичида текширувни амалга ошириш мажбуриятини қатъий назарда тутиш.

Импорт карантин рухсатномаларини кўриб чиқиш жараёни 5 иш кунини талаб этади, унинг амал қилиш муддати эса фақат 1 ойни ташкил этади. Қўшни давлатлар ва ривожланган мамлакатларда бундай чекловлар кузатилмайди, бу эса Ўзбекистон тадбиркорлари учун халқаро рақобатбардошлик нуқтаи назаридан ноқулайлик туғдиради. Таклиф: Карантин рухсатномаларини кўриб чиқиш муддатини қисқартириш ва уларнинг амал қилиш муддатини узайтириш. Бу йўналишда қўшни давлатлар тажрибасини ўрганиб, амалий механизмларни жорий этиш мақсадга мувофиқдир.

Юқорида қайд этилган муаммолар тадбиркорларнинг ортиқча молиявий харажат ва сарсонгарчиликларига сабаб бўлмоқда. Масалан, импорт маҳсулотлари божхона ҳудудига киргандан сўнг рухсатномалар ёки сертификатлаштириш жараёни кечиктирилгани учун маҳсулот божхона омборларида қўшимча кунлар сақланишига олиб келмоқда. Бу ортиқча харажатлар ва вақтинчалик йўқотишларни келтириб чиқаради.
Таклиф: Барча жараёнларни рақамлаштириш, уларни шаффоф қилиб ташкил этиш ва тадбиркорларга хизмат кўрсатиш муддатларини максимал даражада қисқартириш.
 
Хулоса ва таклифлар
Юқоридаги барча муаммоларни инобатга олган ҳолда, қуйидагиларни таклиф этаман:
1. Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 29 январдаги 65-сонли йўриқномасини қайта кўриб чиқиш ва тадбиркорлик учун қулай муҳит яратиш мақсадида унга тегишли ўзгартишлар киритиш.
2. Импорт жараёнлари билан боғлиқ жараёнларни тўлиқ рақамлаштириш ва қоғозбозликни бекор қилиш.
3.Карантин инспекторлари ва тегишли идораларнинг масъулиятини ошириш ҳамда уларнинг фаолиятини шаффоф тарзда назорат қилиш. 
4.Импорт карантин рухсатномаларига тегишли тартиб-қоидаларни соддалаштириш ва тадбиркорлар учун қўшимча қулайликлар яратиш.

🕊 @rastamojka_uz

Йиғилишда ҳокимлар томонидан экспортни бажариш учун бошқа вилоятдан келган тадбиркорларга тўсқинлик қилиш ҳоллари ҳалигача учраётгани кўрсатиб ўтилди. Оқибатда харидори ва маблағи тайёр экспортчилар маҳсулотсиз қолиб кетаяпти.

Бундан буён экспорт жараёнида фитосанитар сертификатда маҳсулот етиштирилган ҳудуд мажбурий кўрсатиладиган тизим бўлиши эълон қилинди. Шунда экспортчиларимиз сунъий тўсиқларга учрамайди.

Масъул идораларга божхона ва карантин маълумотлар базасини интеграция қилиб, бу тизимни ишлатиш топширилди.

🕊 @rastamojka_uz

Мана шу масаланинг охири нима бўлди, билганлар админга езворинглар...

2021 йил 1 июлдан ноозиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришда — хом ашё, материаллар ва бутловчи қисмлар сифатида ўз эҳтиёжлари учун фойдаланиладиган Ўзбекистон Республикаси ҳудудида сотиш учун мўлжалланмаган импорт қилинадиган маҳсулотлар мувофиқлик сертификати олишдан озод қилинган эди.

Кимнингдир тушуми камайган шекилли, бу норма ҳукумат қароридан олиб ташланди. Эндиликда юқоридаги хом ашё, материаллар ва бутловчи қисмлар импортида мувофиқлик сертификати олишга мажбурсиз. Маззами?

Битта мисол: айтайлик ишлаб чиқаришингизга 500 АҚШ долларлик бутловчи қисм олиб келдингиз ва уни импортга расмийлаштириш учун камида 5-8 млн. сум (сертификат органга) харажат қилиб Мувофиқлик сертификати олишингиз шарт. 🤦‍♂️

Битта шу "форточка" бор эди, шуни ҳам ёпишди "азаматлар".

🕊 @rastamojka_uz

Транспорт воситалари растаможкаси тўғрисида саволларга жавоб берилмайди

Чунки менинг муаллифлигимда яратилган @rastamojka_uz_avto_bot 3 ёшдан ошмаган енгил автомашиналарнинг божхона тўловларини ҳисоблайди.

Автодекларант жамоаси муаллифлигида яратилган @autodeklarantbot эса:
- енгил автомобил;
- автобус / микроавтобус;
- мини юк машина;
- фура (тягач ва тиркамаси);
- мотоцикл;
- мотор (двигател). ларнинг божхона тўловларини ҳисоблайди.

Ботлардан фойдаланиш мутлақо текин. Маълумотларни тўғри жойласангиз кифоя.

🕊 @rastamojka_uz

#эслатма
Счет-фактура (инвойс)ларга қўйилган минимал талаблар тасдиқланди

Республикага олиб кириладиган товар тўғрисидаги ҳисобварақ-фактура (инвойс)да кўрсатиладиган минимал маълумотлар рўйхати:

1. Сотувчи ташкилот тўғрисида маълумот (номи, юридик манзили, СТИР рақами);
2. Сотиб олувчи ташкилот тўғрисида маълумот (номи, юридик манзили, СТИР рақами ва телефон рақами)
3. ТИФ ТН коди (камида 6 рақамли);
4. Товарнинг келиб чиқиш мамлакати;
5. Товар номи (савдо, тижорат ёки бошқа анъанавий номи), белгилари, манзили, СТИР рақами ва телефон рақами); маркалари (мавжуд бўлмаган ҳоллар бундан мустасно), брендлари, моделлари, артикуллари, навлари, стандартлари ва бошқа техник ва тижорат тавсифлари, шунингдек, товарнинг ТИФ ТН бўйича миқдорий ва сифат таркиби тўғрисидаги маълумотлар;
6. Товарнинг фактура қиймати;
7. Вазни (брутто)/кг;
8. Вазни (нетто)/кг;
9. Умумий ўринлар сони;
10. Қўшимча ўлчов бирлигидаги миқдори;
11. Етказиб бериш шарти (Инкотермс - 2010);
12. Ташқи савдо шартномаси рақами ва санаси.

2025 йил 7 январдан кучга киради.

🕊 @rastamojka_uz

Ўзбекистон ва Хитой визасиз режим ўрнатади

Мазкур ташаббус Ўзбекистон элчихонаси ва Хитой Ташқи ишлар вазирлиги консуллик бошқармаси вакиллари томонидан муҳокама қилинди. Инсайдерларга кўра, Хитой билан декабр ойидаёқ визасиз режим кучга кириши мумкин.

«Ўзбекистон билан дунёнинг бошқа давлатлари ўртасида виза тартибини либераллаштириш ҳукуматимиз томонидан устувор масала сифатида кўриб чиқилиши ва ижобий самаралар бераётгани алоҳида таъкидланди», — дейилади хабарда.

🕊 @rastamojka_uz

Божхона божи ва ҚҚСдан озод қилинган ҳолда импорт қилинган ускуналар сотилса

Агар ускуналар Ўзбекистон ҳудудига сотилса, яъни Ўзбекистон Республикаси ҳудуди товарларни реализация қилиш жойи деб эътироф этилса, импорт қилинганда ҚҚСдан озод қилинган бўлса ҳам, сотилганда амалдаги 12% ставкада ҚҚС ҳисобланади.

Агар ускуналар олиб кирилган пайтдан эътиборан 3 йил ичида экспортга реализация қилинса, божхона имтиёзларининг амал қилиши бекор қилинади, ҚҚС ва божхона божини тўлаш бўйича мажбуриятлар тикланади.
25.08.2017 йилда рўйхатдан ўтган Қарор, рўйхат рақами 2918.

🕊 @rastamojka_uz

Маълум қилинишича, тез орада барча ҳудудий божхона бошқармаларнинг ҳисоб рақамлари ягона ҳисоб рақамга бирлаштирилар экан. Шунда, божхона учун битта ҳисоб рақамга тўлов амалга оширилиб, ундан барча ҳудудий бошқармаларда фойдаланилса бўлади. Барча қўл механизмлари автоматлаштирилиб, анча ақлли тизим устида иш олиб борилаётган экан.

🕊 @rastamojka_uz

Божхонанинг депозит хисоб рақамидаги пулларни бир бошқармадан бошқасига кўчириш электрон калит ёрдамида онлайн амалга оширилар эди. Бир неча ойдан буён бу функция ишламай келади. Маълум қилинаётган сабаб: "Профилактка ишлари олиб борилмоқда".

Ҳозирда бир бошқармадан бошқасига пул кўчириш учун хат ёзиб жўнатиш керак. Хат манзилига етиб ижрочига тушгунча бир неча кун вақт кетиб қолиши мумкин.

Профилактика ишларини тезроқ якунлаб, пул кўчиришнинг онлайн шаклини қайтаришига умид қилиб қоламиз.

🕊 @rastamojka_uz

❗️Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарилмайдиган, белгиланган тартибда шакллантириладиган рўйхатлар бўйича нодавлат мактабгача ва умумий ўрта таълим ташкилотларини жиҳозлаш ва фаолиятини таъминлаш учун олиб кириладиган
- замонавий ўқув ва лаборатория ускуналари,
- компьютер техникаси,
- дастурий маҳсулотлар,
- ўқув ва илмий методик адабиётлар,
- анжомлар ва моддий-техник ресурслар 2030 йил 1 январга қадар божхона тўловларидан (божхона расмийлаштируви учун йиғимлар бундан мустасно) озод қилинди.

🕊 @rastamojka_uz

Божхона тўловларини тўлашнинг бош таминотини қўллаш тартиби тўғрисидаги низом (рўйхат рақами 3579, 2024 йил 21-ноябрь) давлат рўйхатидан ўтказилди.

Низомда божхона тўловларини тўлашнинг бош таминотини қўллаш тартиби белгиланди.

Божхона тўловларини тўлашнинг бош таминоти айни бир шахс томонидан муайян вақт ичида бир нечта божхона операцияларини бажариш чоғида юзага келадиган божхона тўловларининг тўланишини банк кафолатини тақдим этиш, суғурталаш ёки товарларни гаровга қўйиш орқали таъминлаш ҳисобланади.

Тўловчи бош таъминотни Божхона кодексининг 336, 337 ва 338-моддаларида белгиланган ҳолларда юзага келадиган бир ёки бир нечта мажбурият бўйича исталган вақтда тақдим этиши мумкин.

Бош таъминот:
- таъминлов ҳужжатларининг (банк кафолати, суғурта полиси ёхуд гаров шартномаси) амал қилиш муддатлари тўловчининг божхона тўловларини тўлаш муддатларидан кўп бўлганда;
- божхона тўловлари бош таъминот ҳисобидан ундирилиши мумкин бўлганда қабул қилинади.

Бош таъминотни қабул қилиш учун ариза Божхона қўмитасига ёзма ёки унинг расмий веб-сайти орқали электрон тарзда берилиши мумкин.

Божхона қўмитаси томонидан ариза 10 иш куни ичида кўриб чиқилади ҳамда бош таъминотни қабул қилиш ёки уни қабул қилишни рад этиш ҳақида қарор чиқарилади.

Бош таъминотни қабул қилиш ҳақидаги аризани кўриб чиқиш ҳамда бош таъминотни қабул қилиш ҳақида қарор чиқариш учун йиғим ундирилмайди.

🕊 @rastamojka_uz

Монополия ўйинлари давом этмоқда.

УзТест ҳақида пост ўқиб савол туғилади: регулятор ва ўйинчи ўртасидаги чегара қаерда? Жавоб: у мавжуд эмас. Ҳам давлат идораси бўлиб қоидаларни белгилаяпти, ҳам бизнес юритиш учун фойдаланяпти. Ажойиб а?)

Мана яна қизиқ ҳолат. Эртага Давлат солиқ инспекцияси ва CА Сторе компанияси (собиқ Cредит Азиа) ўртасида суд бўлиб ўтади. Маълум бўлишича, солиқ идоралари CА Сторени валюта қонунчилиги талабларини бузганлик учун судга бериб, 4,5 миллиард сўм ундирмоқчи.

Қонунга кўра, товар тўлов амалга оширилган кундан бошлаб 180 кун ичида божхона расмийлаштирувидан ўтиши керак (Аммо компания деярли бир йилдан буён ўз товарини ололмаяпти). Бироқ, сертификатсиз уни "ИМ-40" мақоми билан бериш мумкин эмас. Оқибатда товарлар божхона омборларида ушланиб қолиб, корхона зарар кўрмоқда, истеъмолчилар учун эса нархлар кўтарилиб, танлов қисқармоқда.

Ўзи, товарлар аллақачон Ўзбекистонда бўлса-ю, лекин жарима тўлайсан. Майли, ҳаммаси қонун доирасидадир. Аммо жавобгар муаммонинг сабабларига таъсир ўтказа олмаслигини таъкидламоқда. Яъни давлат “яратган” муаммо сабабли ўз вазифасини бажаролмаган компанияга давлат жарима соляпти.

Тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш ҳақида гапириб, бюрократия учун 4,5 миллиард жарима солиш. Ғалатимасми?

Troll.uz

🕊 @rastamojka_uz

Юк автомобиллари шиналари учун божлар бутунлай бекор қилиниши керак

2022 йилнинг октябрь ойида Давлат раҳбарининг тегишли қарори билан юк автомобиллари шиналари учун импорт божлари 2025 йилнинг 1 январигача 20%дан 0%га туширилган эди.

Ҳисоб-китобларга кўра, божлар ноллаштирилган бошланғич йил — 2023 йилнинг ўзидаёқ мамлакатга кириб келаётган юк автошиналари миқдори 177%га ошган, юқори сифатли шиналар импорти 182%га ошган. Бу ўз навбатида бозорда сифатли шиналарни кўпайиши ва нархларни барқарор ва рақобатбардош бўлишига сабаб бўла олган. Бироқ 2025 йилдан бошлаб божларни яна пайдо бўлиши юк автомобили шиналари бозорида носоғлом рақобат хавфини яна кун тартибига олиб чиқиши мумкин. Шунингдек, аввалги йилларда бўлгани каби бюджетга солиқ тўламасдан шиналарни яширин йўллар билан мамлакатга олиб киришга ҳаракатлар яна ортиши тайин.

Юқори божларнинг самарасини асослайдиган далили йўқ. Ўзбекистон барча бозорлардан узоқда жойлашгани, юк ташиш ва логистикада харажатларнинг юқорилиги, темир йўл транспортида монополия мавжудлигии инобатга олиинса, айниқса. Мамлакатда юк автомобиллари учун шиналар ишлаб чиқариш йўлга қўйилган бўлгандаям, юк машиналари учун шиналарга бож қўйилиши соғлом мантиққа тўғри келмайди. Умуман, бу борада рақамларни ўрганиб, божсиз давр ва унгача бўлган 20%лик божли даврни чуқур солиштириш зарур (бозорниинг оқартирилгани ва иқтисодий самараси). Айниқса қайси давр давлат бюджети, иқтисодиёт ва истеъмолчи учун кўпроқ фойда келтирганига аниқлик киритиш лозим. Шундан сўнг эса, божсиз даврни узайтириш ва идеалда божларни умуман бекор қилиш қанчалик манфаатли эканлиги аён бўлади.

Манбаа

🕊 @rastamojka_uz