محمدرضا حکیمی

🔴مصائبِ فقر
انزوای حقوقی

انسان فقیر توانایی دفاع از حقوق خود را ندارد

📌انزوای حقوقی: احقاق حق یکی از مهمترین جنبه‌های زندگی فرد در اجتماع است که نیازمند پیش زمینه‌هایی در شخصت فرد و شرایط اجتماع است. فرد برای اینکه بتواند حق خود را در محیط‌های اجتماعی مطالبه کند باید در گام اول از حقوق خود آگاهی داشته باشد و در گام دوم توان مطالبه آن را در خود ایجاد کرده باشد.

⭕️«الحیات» به خوبی این انزوای سیاه را توصیف کرده است: «از مهمترین پیامدهای منفی فقر ... همان است که امام علی (ع) درباره آن سخن گفته است: الفقر یخرس الفطن عن حجه (نهج البلاغه-۱۰۸۹) فقر زبان شخص زیرک را در بیان برهان و حجت خود از کار می‌اندازد...
فقری که زبان زیرکان را از کار می‌اندازد، با غیر زیرکان چه خواهد کرد؟ توضیح دادن حق و حجت آوردن بر حقانیت و توان ایستادگی برای گرفتن حق از مهمترین چیزهایی است که زندگی انسان و منافع و مصالح فردی و خانوادگی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و مادی و معنوی او به آن وابسته است...»

⭕️حکیمی انزوای حقوقی را ناشی از احساس خود کم بینی، بیسوادی و نادانی، فقدان تربیت و فرهنگ، نداشتن پایگاه اجتماعی و محروم بودن از پایگاه سیاسی می‌داند و در ادامه می‌نویسد: «طبیعی است که فقیر از اظهار حجت و برهان خود برای احقاق حق و دفاع از حقوق خود و عائله خود و موضع‌های سیاسی و مصالح اقتصادی خویش عاجز باشد، بلکه فقر نمی‌گذارد که فقیر از قوانین و حقوق فردی و خانوادگی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و معیشتی خود آگاه گردد تا چه رسد به اینکه بتواند برای رسیدن به آن حقوق و ساماندهی به زندگی خویش به آن قوانین متشبث شود».


@allamehhakimi

🔴مصائبِ فقر
انزوای سیاسی

انسان فقیر در اجتماع، زنده است، اما زندگی نمی‌کند


📌انزوای سیاسی: یکی از مهمترین مصائبی که فقر برای انسان ایجاد می‌کند انزوای سیاسی است. این انزوا نتیجه انزوای اجتماعی است، زیرا وقتی انسان فقیر از حیثیت اجتماعی ساقط شود و کسی او را به چشم انسانی تاثیرگذار نبیند خواه ناخواه رای و نظر او نیز بی اهمیت می‌شود. در چنین شرایطی فرد اعتماد به نفس حضور در عرصه‌های سیاسی اجتماعی را از دست می‌دهد، زیرا در اجتماع قدری ندارد و کسی برای او ارزش اجتماعی قائل نیست. در حقیقت انسان فقیر در اجتماع وجود دارد، ولی زندگی نمی‌کند. یعنی فقط حضور فیزیکی دارد نه حضوری با همه وجوه انسانی از جمله رای و نظر و شخصیت اجتماعی.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم این است که روی دیگر سکه انزوای سیاسی که فقرا را از حوزه سیاست گذاری دور می‌کند، افزایش ضریب نفوذ ثروت‌مندان و صاحبان پول و قدرت در نظام تصمیم سازی را به همراه دارد. همین واقعیت است که باعث می‌شود نه تنها فقرا از حوزه سیاست کنار گذاشته شوند بلکه کسانی برای اجتماع قانون گذاری کنند که هیچ تناسبی با واقعیت زندگی محرومین ندارند و اساسا دغدغه‌ای در این زمینه ندارند و به همین دلیل روز به روز شاهد حذف سیاست‌هایی خواهیم بود که به دنبال فقرزدایی و رفع محرومیت‌های اجتماعی است. در جامعه‌ای که چنین شرایطی به وجود بیاید اساسا حزب و تشکیلات و سندیکایی با محوریت فقرا وجود خارجی نخواهد یافت، زیرا نه قانون گذار اجازه ظهور آن را می‌دهد و نه فقرا اعتماد به نفس راه اندازی چنین تشکیلاتی برای احقاق حقوق خود دارند.

⭕️استاد حکیمی در خصوص انزوای سیاسی می‌نویسد: «آری آن هنگام که ناکامان و بینوایان از میدان‌های اجتماع رانده شوند... و از مراکز اصلی دور بمانند و حرمت انسانی ایشان شکسته شود و منزلت اجتماعیشان از میان برود و از دخالت در هر سازمان حزبی یا فعالیت سیاسی یا نهضت فرهنگی یا صحنه هنری محروم باشند، دیگر کجا برای آنان فرصتی باقی خواهد ماند تا به قضایای حیاتی بپردازند؟ یا در مسائل سرنوشت ساز سیاست و اقتصاد مشارکت پیدا کنند یا در پی بازپس گرفتن حقوق از دست رفته خویش برآیند؟»

ادامه دارد...

@allamehhakimi

🔴مصائبِ فقر
انزوای اجتماعی


📌انزوای اجتماعی: یکی دیگر از انزواهای تحمیلی فقر بر انسان این است که انسان فقیر به واسطه شرایطی که در آن قرار دارد کم کم شان اجتماعی خود را از دست می‌دهد در این خصوص اهل بیت در روایات، از فقر به عنوان چیزی که مایه فراموش شدن است نام برده اند.

یعنی فقر باعث می‌شود حیثیت انسان و شانیت اجتماعی او نابود شود.

⭕️«الحیات» این انزوا را اینگونه شرح می‌دهد: «از جمله آثار فقر، فراموش شدن در اجتماع است، چه واضح است که فقر سبب آن می‌شود که فقیران به گوشه‌های گمنامی افکنده شوند و به صورت کسانی درآیند که چشم‌ها از سرِ خوار انگاری به آنان می‌نگرند و مردمان آنان را کوچک و ناچیز می‌شمرند... فقر شخص را از رده زندگان بیرون می‌برد و، چون چنین سطح اجتماعی بر فقیران و ناکامان تحمیل شده است به هیچ شغل قابل ذکری دست نمی‌یابند و در قضایای سرنوشت ساز اجتماع هیچگونه اشتراکی پیدا نمی‌کنند و حضوری از آنان به چشم نمی‌خورد.» جالب است این انزوا به قدری شدید است که ملاحظه می‌کنیم فقرا حتی در جریانات اجتماعی و جنبش‌های سیاسی که به نفع آنان یا برای حل مشکلات آنان به راه می‌افتد یا حضور ندارند و یا به عنوان سیاه لشکر، از طبقه متوسط دغدغه‌مند تبعیت می‌کنند.

در واقع برای خودشان شانیت حضور اجتماعی قائل نیستند جدای از اینکه عموما به دلیل انزوای فرهنگی توان چنین حضوری نیز ندارند.
فقر در مرحله نخست جیب فرد را خالی از پول می‌کند، اما به تبع فقر مادی، مشکلاتی عمیق‌تر و پیچیده‌تر نیز برای فقیر به وجود می‌آید.


@allamehhakimi

🔴مصائبِ فقر

یک سلسله تاثیرات مخرب فقر بر روی انسان فقیر، انزاواهایی است که افتادن به دام فقر برای شخص به وجود می‌آورد.

⭕️علامه حکیمی در جلد ۴ «الحیات» به ۶ انزوایی که نتیجه فقر است اشاره کرده است:


📌انزوای فکری و فرهنگی: این انزوا در واقع ظاهری‌ترین جنبه فقر نیز می‌باشد چرا که انسان فقیر توان تامین امکانات آموزشی برای خود را ندارد.
از این رو دسترسی به منابع برای کسب دانش و تجربه برای او سخت است.

همانطور که آمارهای جهانی در این خصوص اطلاعات خوبی ارائه داده اند می‌بینیم که جمعیت زیادی از لشکر فقرا از بی سوادی نیز رنج می‌برند.

حکیمی درباره این انزوای تحمیلی می‌نویسد: «.. فقر همان چیزی است که مانع دست یافتن انسان به آموزش و پرورش و برخورداری از نتایج آن‌ها می‌شود، و در برابر رشد فکری و فرهنگی او حایل می‌گردد، و او را از آگاه ساختن خود و شعله ور گرداندن نیروهای ادراکی باز میدارد و به همین جهت عقب افتادگی در قلمرو فکری و فرهنگی را بر انسان تحمیل می‌کند» انسانی که بی سوادی به او تحمیل شده است به سختی می‌تواند به پرورش دادن نیروی فکر و اندیشه خود بپردازد تا چه رسد به اینکه در عرصه فکر و فرهنگ جامعه حاضر باشد.


ادامه دارد...

@allamehhakimi

کانال رسمی علامه محمدرضا حکیمی در پیام‌رسان واتس‌اپ

https://whatsapp.com/channel/0029Vb24tOu2ZjCw4YWJeW11

🔴مصائبِ فقر

در ادبیات قرآن و روایات می‌توان به ماهیت واقعی فقر و بلایی که بر سر انسان می‌آورد پی برد.
⭕️امام علی (ع) در کلامی فقر را به مرگ بزرگ تعریف می‌کنند «الفقر موت الاکبر»
(الحیات جلد ۴ ص ۴۰۰)
زیرا فقر باعث نابودی زندگی انسان و از بین رفتن نیروها و استعدادهای درونی و امکان رشد فردی و اجتماعی انسان می‌شود و برای انسانی که باید در جامعه با دیگران زندگی کند چنین شرایطی دردناک‌تر از مرگ پزشکی است.

⭕️یا در جایی دیگر می‌فرمایند «القبر خیر من الفقر» (کافی جلد ۸ ص ۲۱) قبر یا همان مردن و دفن شدن بهتر از موقعیت فقر است.
چرا که در چنین موقعیتی فقر هرچه انسان نیرو و استعداد و شایستگی دارد را مدفون می‌کند.

یک سلسله تاثیرات مخرب فقر بر روی انسان فقیر، انزاواهایی است که افتادن به دام فقر برای شخص به وجود می‌آورد. #انزوا در اینجا به معنای این است که علی رغم میل و انتخاب، از شخص سلب امتیاز می‌شود و در واقع شخص به واسطه فقیر بودن وجوهی از بروزهای شخصیتی فردی و اجتماعی خود را از دست می‌دهد.


@allamehhakimi

🔴عالم در عینیت جامعه

📍سکوت عالمان در برابر فقر و ظلم باعث بی حیثیت شدن دین خدا و قربانی شدن مردم می‌شود


📝یکی از مطالبی که علامه حکیمی در عرصه اجتماع مهم می‌دانستند و بسیار بر آن تاکید داشتند رابطه عالمان در جامعه با سیاستمداران و سیاستگذاران بود؛ یعنی به‌تعبیری ایشان عالمان را به‌عنوان نخبگان جامعه، مسئول اصلاح جامعه و نظارت بر اعمال حاکمان می‌دانستند.

این تعبیر را ما در خطبه منای امام‌حسین(ع) که یک سال قبل از عاشورا قرائت کردند هم داریم. امام در آنجا علما و نخبگان جامعه را خطاب می‌کنند که شما به وظایف خود عمل نمی‌کنید و این مداهنه شما و این زدوبند شما با حکام و سیاستمداران باعث شده جامعه به این اوضاع برسد و فقرا و محرومان بسیار تحت فشار و ظلم باشند و فضای اجتماعی و سیاسی منحصربه قدرت یزیدیان باشد که به‌صورت علنی برخلاف سنت و رویه پیامبر سیاست‌ورزی کنند.

آقای حکیمی این وظیفه را بر عالمان واجب می‌دانستند، طبق فرمایش امیرالمومنین، خدا از عالمان در این‌باره پیمان گرفته است. حضرت می‌فرمایند «لَولا... ما اَخَذَ اللهُ عَلَى الْعُلَماءِ اَلاّ یقارّوا عَلى کِظَّةِ ظالِمٍ وَ لا سَغَبِ مَظْلومٍ لاَلْقَیتُ حَبْلَها عَلى غارِبـِها» اگر خداوند از علما پیمان نگرفته بود که با پرخورى ظالم و گرسنگى مظلوم آرام نگیرند، زمام خلافت را به حال خود رها مى‌کردم. یعنی اگر علما در جایی فقر می‌بینند نباید سکوت کنند، چون فقر یعنی ظلم وجود دارد. وجود فقر در جامعه مساوی با وجود ظلم است. هر مقدار در جامعه فقر وجود دارد به همان مقدار بی‌عدالتی و ظلم در جامعه هست.

ایشان یکی از بزرگ‌ترین وظایف عالمان را امر به معروف حاکمان می‌دانستند و بزرگ‌ترین مصداق امر به‌معروف حاکمان هم امر به عدل بوده، کما اینکه در قرآن هم داریم: «لیقوم الناس بالقسط». بزرگ‌ترین هدف جامعه‌سازی هم این است که جامعه به قسط و عدل برسد و وظیفه عالمان نظارت بر این سیاستگذاری‌هاست.

عالمان نباید دربرابر انحرافات و مفاسد سکوت کنند، چون سکوت عالمان و نخبگان باعث قربانی شدن مردم می‌شود. وقتی اینها دربرابر ظلم حاکمان و رویه‌های ظالمانه و ناعادلانه سکوت می‌کنند، درحقیقت حیثیت دین خدا را در میان مردم می‌برند و باعث تشدید ظلم بر مردم و جری شدن ظالمان در جامعه می‌شوند.

علامه حکیمی در الحیات، چندین فصل را به بحث وظایف عالمان خوب و ویژگی‌های عالمان بد اختصاص دادند و آن را بسط داده و تعریف کرده‌اند. تعبیری که ایشان به‌کار می‌برند این است که «عالم در عینیت جامعه» باید چگونه باشد.

@allamehhakimi

🔴خطبه‌ای فراتر از «فدک»

علامه حکیمی در آثارش با رد نامگذاری رایج «خطبه فدکیه» برای سخنرانی تاریخی حضرت فاطمه سلام الله علیها، آن را فراتر از یک مطالبه شخصی برای ارث دانسته و بر ابعاد عمیق‌تر و فرازمانی آن تاکید کرده است. ایشان معتقدند این خطبه، منشوری جامع برای ارزش‌های انسانی و اسلامی است.

• تجلی ثانی پیامبر: حکیمی خطبه فاطمیه را تجلی ثانی پیامبر اکرم(ص) دانسته و معتقد است که در هر کلمه و جمله این خطبه، پیامبر(ص) به صورت دیگری تجلی یافته است.

• قیامی قرآنی: ایشان خطبه فاطمیه را یک قیام قرآنی دانسته‌ که باعث شد امیرالمومنین علی(ع) از حذف مطلق مصون بماند و پس از آن بتواند حکومت اسلامی را بنا کند.

• مبنای تشیع: استاد حکیمی معتقد است که تشیع، حفظ سرمایه‌های ارزشمند خود را در طول تاریخ مدیون خطبه‌ها و مواضع حضرت زهرا(س) است.

• مهم‌ترین سخنرانی تاریخ: ایشان خطبه فاطمیه را هم‌شأن حدیث غدیر و شروع دعوت پیامبر(ص) دانسته و آن را یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های تاریخ اسلام می‌داند.


پیام‌های خطبه فاطمیه :

• عدالت و برابری: یکی از مهم‌ترین پیام‌های خطبه فاطمیه، تاکید بر عدالت و برابری است. حضرت زهرا (س) در این خطبه به شدت به تبعیض و بی‌عدالتی اعتراض کرده و بر لزوم ایجاد جامعه‌ای #عادل و #برابر تاکید کرده‌اند.

• حکومت اسلامی: خطبه فاطمیه، مبانی حکومت اسلامی واقعی را ترسیم کرده و الگویی برای حکومت‌داری اسلامی ارائه داده است. ایشان بر لزوم وجود یک #حکومت_عادل و مردم‌سالار تاکید کرده و به نقش مردم در انتخاب حاکمان اشاره نموده‌اند.

• اهمیت قرآن: حضرت زهرا (س) در خطبه خود به اهمیت قرآن به عنوان کتاب هدایت و راه روشن انسان‌ها اشاره کرده و بر لزوم عمل به دستورات قرآن تاکید نموده‌اند.

• مبارزه با ظلم و فساد: ایشان در خطبه فاطمیه به شدت با ظلم و فساد مبارزه کرده و بر لزوم مبارزه با ظالمان و ستمکاران تاکید نموده‌اند.

• حفظ وحدت مسلمانان: حضرت زهرا (س) در این خطبه بر حفظ وحدت و همبستگی مسلمانان تاکید کرده و از تفرقه و اختلاف بین مسلمانان به شدت انتقاد نموده‌اند.

@allamehhakimi

🔴 انسانگرایی دین

اسلام کاستن حق هیچ انسانی را روا نمی‌دارد، و تحقیر شخص یا طائفه‌ای را جایز نمی‌شمارد. مردمان در نظر اسلام یا "برادران دینیند" یا "برابران نوعی"... پس اسلام برای زندگی با مردم و رفتار با آنان و دفاع از مردم و حقوق مردم دو ملاک در اختیار ما قرار می‌دهد:
یکی ملاک مسلمان بودن است و دیگری ملاک انسانیت نوعی؛ و امتیازهای معنوی اشخاص را، تا چه رسد به امتیازهای موهومی که اسلام آنها را پایمال کرده است، برای جهان دیگر باقی می‌گذارد و برای آنها تاثیری در بهره‌مند شدن از مواهب این زندگی قائل نمی‌شود...

📖الحیات/جلد۴،ص۱۲۹

@allamehhakimi

🔴دو نوع زندگی

محمدرضا حکیمی:

زندگی هر انسانی در جامعه‌های بشری بر دوگونه است: زندگی‌ای خودخواهانه و حیوان‌وار و زندگی‌ای غیرخواهانه و انسان‌وار یا به تعبیری دیگر: زندگی‌ای قطره‌ای و زندگی‌ای دریایی.

در #زندگی_قطره‌ای روح انسان و احساسات و افکار او مانند قطره‌ای کوچک و محدود است که تنها خود را می‌بیند و خود را می‌خواهد و کسانی و چیزهایی را که به خود او مربوطند، نه دیگران را.
این انسان حقیر همین که خودش و فرزندانش سیر شدند، خانه و مسکن داشتند، از آسیب سرما و گرما رهیدند، در امان و آسایش بودند و از امکانات رفاهی و بهداشتی و تحصیلی و امثال آن برخوردار گشتند، دیگر به هیچ کس دیگر و انسان دیگر و خانواده‌ی دیگری کار ندارند؛ بر سر دیگران هرچه آمد آمد.
این زندگی، زندگی حیوانی و حیوان‌وار است و این خصلت، خصلت جانور است که تنها خود و خوراک و خانه‌ی خود و بچه‌های خود را می‌خواهد و می‌یابد و بسی این زندگی به هیچ روی زندگی‌ای افقی نیست و مناسب روح انسان و شأن انسانیت نیست تا چه رسد به اسلام و مسلمانی.

اما در #زندگی_دریایی ، انسان بزرگ می‌شود می‌گسترد، از محدوده‌ی بسیار کوچک وجود قطره‌ای خویش رها می‌شود و به اقیانوس کبیر انسان و جامعه (بلکه انسان‌ها و جامعه‌ها) می‌پیوندد، خود را عضوی از اعضای پیکر جامعه و جامعه را فضای گسترده‌ی خویش می‌داند، درد همه را چونان درد خود حس می‌کند. آسایش همه را آسایش خود می‌شمارد:

✅- اگر کسی گرسنه بماند، چنان است که او گرسنه مانده است،

✅- اگر کسی برهنه بماند، چنان است که او برهنه مانده است،

✅- اگر کسی بی‌خانه باشد، چنان است که او بی‌خانه است،

✅- اگر بیماری بی دوا و درمان بماند، چنان است که او بی‌ دوا و درمان مانده است،

✅- اگر زن و فرزند کسی به دلیل فقر و حرمان در معرض انواع خطرها باشند، چنان است که زن و فرزند او در معرض انواع خطرها هستند،

✅- اگر طفل خردسال دیگران بیمار گردد و رنج ببرد، چنان است که طفل خردسال او بیمار گشته است و رنج می‌برد،

✅- اگر دیگران از رفاه و بهداشت و تعلیم و تربیت محروم باشند، چنان است که او و فرزندان او محرومند،

✅- اگر بر کسانی دیگر ستم رود، چنان است که بر او ستم رفته است،

✅- اگر انسان‌های دیگر تحقیر شوند، چنان است که او تحقیر شده است

و ...

این زندگی، زندگی‌ای انسانی و اسلامی است. در تعلیم اسلامی (قرآنی و حدیثی) اینگونه زیستن و انسان بودن مورد تأکید بسیار قرار گرفته و ملاک ارزش‌ها خوانده شده است.




📝اندیشه نامه

#زندگی
#الحیات


@allamehhakimi

🔴گرگ‌های پستِ صهیون را به خونخواری نگر

بخشی از سروده استاد حکیمی با عنوان «فجر صادق»:


این، که می‌بینی، تمدن نیست، قتل و غارت است
علم و صنعت، در کف انسان حیوان سیرت است
رجعت انسان، سوی بت‌های مال و قدرت است
بت پرستیّ مدرن است این و این وحشیّت است

مکتب توحید و عدل از جعفر صادق بپاست؛
این، طریق انبیاست.

حیف زین علم و تمدن کاینچنین بر باد رفت
اینهمه، زین علم و صنعت، بر بشر بیداد رفت
حاصل فکر نوابغ، درکف شیّاد رفت
بهر استعمار و استکبار و استبداد رفت

مکتب توحید و‌ عدل از حضرت صادق بپاست؛
این، طریق انبیاست.

گرگ‌های پست صهیون را به خونخواری نگر
خون انسان، پایمال گرگی و هاری نگر
طفل غرق خون و مادر غرقه در زاری نگر
این ددان را، از فضیلت وز شرف، عاری نگر

مکتب توحید و عدل از جعفر صادق بپاست؛
این، طریق انبیاست.


📖ساحل خورشید( دفتر شعر محمدرضا حکیمی)/ صفحه۱۵۸

@allamehhakimi

🔴آیت الله سید موسی زرآبادی:
میخواستم شاگردان فلسفه مقلّدِ استاد نباشند

📝به مناسبت دوم ربیع الثانی سالروز وفات آیت الله آقا سید موسی زرآبادی:


خاطره‌ای به نقل از شیخ مجتبی قزوینی

شیخ استاد، از قول حضرت سید موسی زرآبادی نقل ‌کرده‌اند که «من در درس مرحوم میرزا ابوالحسن جلوه (۱۲۳۸‌ق- ۱۳۱۴‌ق) حاضر می‌شدم و پس از مدتی، گاه و گاه، به پاره‌ای از مطالبی که گفته می‌شد اشکال می‌کردم. گاه ایشان ناراحت می‌شد، و من به درس حاضر نمی‌شدم. با گذشت دو سه روز مرحوم جلوه به طلاب درس می‌فرمود:

«سیّد با استعدادی است، بگویید به درس بیاید» و من دوباره می‌رفتم، و باز در موارد مناسب به اشکال کردن می‌پرداختم … تا بار آخر که با تند شدن استاد دیگر به درس نرفتم. و ایشان پیغام داد که بیاید، و من پاسخ دادم که غرضم از آمدن و اشکال کردن این بود که شاگردان شما مقلّدوار به مطالب گوش ندهند و بدانند که آنچه گفته می‌شود، چنان وحی مُنَزل نیست و قابل اشکال است؛ می‌خواستم این بیداری را به اذهان طلاب فلسفه بدهم که دادم …».



📚محمدرضا حکیمی/مکتب تفکیک

#مکتب_تفکیک
#مرزبان_توحید

@allamehhakimi

🔴ایمانِ به محمد(ص) با شعار و‌ نمایش درست نمی‌شود

پیامبر اکرم(ص):
آن کس که سیر بخوابد، در حالی که همسایه‌اش گرسنه باشد، به من ایمان نیاورده است... خداوند در روز رستاخیز، به مردم هر آبادی و شهری که کسی شب را در آن گرسنه بسر آورده باشد، به نظر رحمت نگاه نخواهد کرد.

- بدون شرح

قـالَ رسولُ اللّه صلی‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:
ما آمَنَ بی مَن باتَ شَبْعانَ وجارُهُ جائعٌ. قالَ: وما مِن أهلِ قریةٍ یَبِیتُ و فیهِم جائعٌ، یَنظُرُ اللّه‏ُ إلیهِم یومَ القِیامَةِ.

📖الحیات- جلد۶ -صفحه۱۰

#پیامبر
#انسان
#اسلام


@allamehhakimi

🔴اندوه مقدس

احساسمندان و انسانهای عاطفی، غمی انسانی و لطیف در درون دارند، و همواره در رنج و اندوه بسر می برند، زیرا که دشواریهای زندگی و غم و اندوه دیگران را می نگرند؛ دست و پنجه نرم کردن و رنج کشیدن اکثریتی از انسانها نمی گذارد شاد و راحت زندگی کنند.

این نوع انسانهای متعالی، در کنار هر زیبایی و خوشی، نازیباییها و صحنه های چندش آور را نیز می نگرند، و در برابر قطرات شبنم بر رخسار گل، قطرات اشک بر رخسار یتیمان و گرسنگان را به یاد می آورند، و آنگاه که انسانهای آزاده و آسوده و مرفه را نظاره می کنند، توده های در بند کشیده و رنجدیده و بینوا و محروم شده را می بینند؛ بدینسان خوبیها، لذتها، خوشیها، کاموریها و سرمستی ها، نمیتواند در زندگی برای ایشان رنگی داشته باشد، و شادی پایداری را پدید آورد، و مایه خرسندی وجدان آنان گردد.

از اینرو می نگریم که اینگونه انسانهای برتر، که انسانیتهای والا را در خویش پدید آورده اند، همواره در شور و سوز وجدان خویش به سر می برند، و غریب و تنهایند، و خویشتن را فراراه انسانها چون شمع می سوزانند و فدا می کنند...

محمدرضا حکیمی

📖الحیات-جلد۸- صفحه۳۹۴

@allamehhakimi

🔴بخشی از سروده استاد حکیمی با عنوان «ای آفتاب» در طلب ظهور منجی ِ قائم(عج)



ای نوح با کشتی بیا، بنگر که
طغیان تا کجا

عالم سراسر غرقه در، امواج
طوفان تا کجا

طوفان ظلم ظالمان، گسترده
دامان تا کجا


ای آفتاب، ای آفتاب، از خلق پنهان تا به کی
نسل جوان سر خورده زین، وضع پریشان تا به کی؟



ای روح سبز آبها,ای رونق
مهتابها

ای گیتی از سرسبزیت, سرسبز چون فارابها

ای خرمی افزای دل, در گلشن محرابها


ای آفتاب, ای آفتاب,از خلق پنهان تا به کی؟
عالم سیه,ازبس ستم,این خلق حیران تا به کی؟


📖دفتر شعر محمد رضا حکیمی


@allamehhakimi

🔴 عدالت، اساس حکومت صالحان
به مناسبت سومین سال درگذشت محمدرضا حکیمی

بازخوانی اندیشه‌ اهمیت برپایی حکومت‌ صالح برای سعادت انسان‌

در میزگردی با حضور:
محمدرضا آرمان‌مهر؛
سید سعید حسینی؛
آرمان ذاکری

جمعه، ۲۳ شهریورماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹
یزد، میدان دروازه قرآن، موسسه فرهنگی تحقیقاتی اخوان دستمالچی

@allamehhakimi
@Dastmalchi_Foundation

🔴حاکمیت مسئول فقر و محرومیت مردم است


📝من موظفم یادآوری کنم که
پیامبر ما، #حاکمیت و‌ دولت را #مسئول مستقیم #فقر فقیران و حرمان محرومان و بی اعتقادی و‌‌‌ بی ایمانی ساقط شدگان می داند.
پیامبر «ص» در یک‌‌ سخنرانی بسیار مهم چنین فرمود:

🔴«و لم یفقرهم فیکفرهم»

«حاکم اسلامی نباید مردم را فقیر کند تا کافرشان سازد»
(اصول کافی، ج ۱، ص۴۰۶)

اکنون می نگرید که پیامبر خدا موضوع را تا چه اندازه بزرگ می شمارد و‌مسئولیت را تا چه اندازه سنگین؟
پس کسانی نمی توانند این باور نادرست را به خورد جامعه و‌محرومان بدهند که فقر و‌محرومیت اصلی است ثابت و‌حضور آن در جامعه به صورت یک‌جریان مستمر قابل قبول است، و دین اسلام قبول دارد که فقیران و‌ مستمندان در جامعه بسر ببرند و‌ در کنار آن توانگران در ناز و نعمت غرق باشند؛ اینان هرچه میخواهند داشته باشند و آنان هرچه میخواهند نداشته باشند، حتی اندکی دارو‌ برای کودکی مشرف به مرگ؟
این وضعیت نه اسلام است نه آیین انبیایی و محمدی.

🖋محمدرضا حکیمی

#قیام_جاودانه_ص۲۱۳


@allamehhakimi

🔴 انسانم آرزوست

➖ انسان‌شناسی و انسانگرایی در اندیشه و آثار علامه حکیمی
          

بزرگداشت سومین سالگرد علامه محمد رضا حکیمی


محمدعلی مهدوی‌راد | حسین انصاری
همراه با ارائه مقاله از سوی پژوهشگران

🗓 جمعه، ۱۶ شهریورماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۰
📍 میبد، میدان هلال احمر، مجموعه فرهنگی امام صادق (ع)


🌐 www.sheshom.net

@allamehhakimi

🔴عاشورایِ مَرو

✅پیرامون دفاع امام رضا(ع) از توحید قرآنی در برابر اقدامات خلفای عباسی علیه معارف اسلام

محمدرضا حکیمی:

...📖در معرفی قرآن و معارف توحیدی و سیاسی و اقتصادی و جامعه پرداز و فردسازی قرآن، عاشورای کربلا، ستیغ آسمان سای فریاد عدالت گشت، که فرزند فاطمه (س)، حسین(ع)، خورشید آن بود. و در140 سال بعد (که در طول آن سالها، چندین گونه فلسفه و تصوف و فرقه بازی و دین سازی و مسلک پردازی را وارد اسلام کرده بودند، و سیمای منور و جهت بخش و اتحاد آفرین قرآنی را به باد فنا داده بودند، و در برابر آل محمد(ص)، تا شده بود، فقیه، متکلم، صوفی، طریقت گرا، شریعت شناس، متکلم، قرآن‌دان ساخته بودند) #عاشورای_مرو پدید آمد، و فلسفه مشربان و متکلمان مأمونی، اگر پیروز می گشتند، دعوت توحیدی خالص، و کانون فروغ‌گستر حقایق ناب قرآنی و تعالیم اصیل دین محمدی را، در زیر ظلمات مغلطه و مناظره پوشیده می داشتند، و به حکومت ظالم و جبار عباسی کمک می رساندند.

✅لیکن در این عاشورا نیز، فرزند دیگر فاطمه(س)، امام ابوالحسن علی بن موسی الرضا(ع)، چونان خورشید نفوذ دهنده انوار در ظلمات، آنهمه توطئه و زمینه سازی را زیر خاکهای مرو دفن کرد. و تعالیم معارفی و جهان شناختی و نهادینه قرآن، از این آوردگاه نیز به برکت این خورشید آسمانی، سالم و سربلند بیرون آمد، تا جایی که مأمون مجبور شد بر سر سلیمان مروزی - متکلم فلسفه گرای خراسان - فریاد بکشد که اینهمه طفره مرو و سخنان یاوه خود را تکرار مکن. و این به هنگامی بود که حاضران در مجلس نیز (در پی ژاژخایی و هرزه درایی سلیمان، بر سر این بحث که اراده، صفت ذات است، و امام (علیه السلام) رد می کردند و می فرمودند: صفت فعل است)، بر سلیمان و سخنانش یکپارچه خندیدند...




#امام_رضا
#مرزبان_توحید

@allamehhakimi

🔴مدینه؛ ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری

📝پیامبر(ص) درگذشته است، و مدینه یتیم شده است. اکنون کسانی که باید به خانه علی(ع) روی آورند، و همانندترین فرد را به پیامبر(ص) - که خداوند در آیه مباهله او را نفسِ پیامبر(أنفسنا) - خوانده است ، به جانشینی او برگزینند، بلکه به مقامی که خدای متعال برای علی(ع) برگزیده بود، و پیامبر اکرم در طول دو دهه همواره بر آن تأکید کرده بود، گردن نهند، چنین نکردند.

📍اکنون دیگر سخنی از مدينة النبی نیست، و کسی نمی‌تواند از امامت قرآنی دم زند. #علی_حذف_شده و تمام حرمت او پایمال گشته است. علی که در روزگار پیامبر، محترم ترین مسلمانان و برادر پیامبر خدا، بلکه نفس پیامبر (به نص آیه مذكور)، محسوب می شد، و بزرگترین مجاهد راه خدا، و مؤمن ترین و نیرومندترین پشتیبان دین خدا بود، و از سوی دیگر عالم به همه قرآن و عامل به همه آن بود، و در کار دین ذره‌ای سستی نمی‌کرد، و در اداره جامعه و تربیت امت جز عدالت چیزی نمیشناخت، پس از درگذشت پیامبر(ص) هیچ احترامی ندارد...

📍خانه ای که برای پیامبر آن همه محترم بود و هرگاه از برابر آن می‌گذشت به اهل آن سلام می کرد و به بهترین تعبیر «محل دو یادگار رسالت، قرآن - اهل بیت (ع)» بود، شکسته و بسته است. مدینه در سکوت غرق است و جز برق چند شمشیر که در فضا می تابد و مدافع اهداف #سقیفه است، و - به تصریح تواریخ معتبر اهل سنت-تا پای کشتن علی ایستاده است ، نفس کشی در مدینه نگذاشته اند...

📚مقدمه استاد حکیمی برکتاب «شهر گمشده»-صفحه ۱۱

#وصایت
#عدالت
#هدایت
#سقیفه

@allamehhakimi

🔴درک عینیت های جامعه، لازمه زندگی انسانی

رسول خدا(ص):
هرکس مدارا نداشته باشد، از زندگی خیر و خوشی نمیبیند.

📝انسان ، در جامعهٔ آرمانی و با انسانهای معصوم، زندگی نمی کند. هرکس نسبت به دیگران، در هر درجه از مراقبت و تعهد شناسی باشد، ممکن است دچار خطا و لغزش شود، و در دوستی ها و ارتباطها، دچار کوتاهی یا زیاده روی گردد؛ چنانکه دیگران نسبت به او نیز چنین اند. این دست مسائل، نباید در روابط خانوادگی و گروهی و اجتماعی تأثیری منفی داشته باشد، چون جریانی است همگانی و همه جایی، و هر کس که از دیگران لغزشهایی میبیند خود نیز ممکن است در برابر دیگران به همان لغزشها دچار گردد. اینجا است که اصل "تحمل خطاها و لغزشها" پیش می آید، و در تحکیم روابط، نقش آفرین است، پس این آموزش که یاد شد، در روابط اجتماعی ، آموزشی حیاتی است، و رویگردانی از آن، موجب تنهایی انسان می شود، زیرا معاشرتی که در آن هیچگاه لغزش روی ندهد و ناهنجاری رخ ننماید، اندک است. پس افراد جامعه باید به رعایت اصل مهم #تحمل روی آورند چنانکه پیامبر(ص)فرموده اند:

✅«من حرم الرفق، فقد حرم الخیر کله»


📚الحیات/محمدرضا حکیمی/جلد٩/ص۶۴٩


@allamehhakimi

🔴چرا باید نسبت به زنده بودن «لامسه اجتماعی» حساس باشیم؟

مفهوم "لامسه اجتماعی" در اندیشه علامه حکیمی، یک مفهوم عمیق و چندلایه است که به ارتباط عمیق و همدلانه انسان‌ها با یکدیگر اشاره دارد.

✅لامسه اجتماعی به چه معناست؟

• درک درد دیگران: علامه حکیمی، درد را پیوندی میان انسان‌ها می‌داند. به اعتقاد ایشان، درک درد دیگران و همدلی با رنج‌هایشان، انسان را به سمت مسئولیت‌پذیری و تلاش برای رفع مشکلات جامعه سوق می‌دهد.

• ارتباط عمیق و صمیمانه: لامسه اجتماعی فراتر از یک ارتباط سطحی است. این ارتباط، بر پایه شناخت عمیق از نیازها، احساسات و شرایط زندگی دیگران بنا شده است.

• مسئولیت‌پذیری اجتماعی: کسی که لامسه اجتماعی قوی دارد، خود را نسبت به جامعه مسئول می‌داند و برای بهبود شرایط زندگی دیگران تلاش می‌کند.

✅نقش لامسه اجتماعی در تربیت روحی فرد:

• رشد معنوی: درک درد دیگران و تلاش برای کمک به آن‌ها، باعث رشد معنوی فرد می‌شود و او را به سمت کمال انسانی سوق می‌دهد.

• تقویت احساس تعلق: فردی که لامسه اجتماعی قوی دارد، احساس تعلق بیشتری به جامعه می‌کند و احساس می‌کند که بخشی از یک کل بزرگ‌تر است.

• کاهش فردگرایی: لامسه اجتماعی، فردگرایی را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود افراد به جای منافع شخصی، به منافع جمعی فکر کنند.

✅نقش لامسه اجتماعی در تربیت اجتماع:

• ایجاد جامعه همدل: جامعه‌ای که افراد آن لامسه اجتماعی قوی دارند، جامعه‌ای همدل، مهربان و با هم‌کاری است.

• کاهش فاصله طبقاتی: لامسه اجتماعی، باعث کاهش فاصله طبقاتی و ایجاد برابری بیشتر در جامعه می‌شود.

• تقویت روحیه جمعی: لامسه اجتماعی، روحیه جمعی را تقویت می‌کند و باعث می‌شود افراد برای رسیدن به اهداف مشترک، با هم همکاری کنند.

به طور خلاصه:
لامسه اجتماعی، کلیدی برای ایجاد یک جامعه سالم و پویا است. این مفهوم، ما را به همدلی، مسئولیت‌پذیری و تلاش برای بهبود شرایط زندگی دیگران دعوت می‌کند.


📖برگرفته از مجموعه ۱۲ جلدی الحیات /محمدرضا حکیمی،محمد حکیمی، علی حکیمی

@allamehhakimi

🔴شما صدای علامه محمدرضا حکیمی را می‌شنوید🔴

ادعیه و زیارات؛ ابواب معرفت

ما دو مکتبِ عجیب و عمیق و عظیم و غنی و مجهول و مغفول و مضموم در معارف اسلام داریم، که این در دعاها و ادعیه و‌ زیارات است. ادعیه ابزار و باب معرفت‌الله است. و زیارات، باب معرفت‌الولی. یعنی معرفت واسطه.
دعاها، معرفت مبداء فیض است و زیارات، ابواب و راهِ معرفت واسطه‌ی فیض. هر چیزی که در عالم هست، مبداء فیض و واسطه‌ی فیض است. حتی معاد هم همین است.
اصل داستان این است که دعاها و زیارات، منشاء قرآنی دارند. یعنی همه‌ی اینها شرح قرآن است. دعا، شرح قسمت‌های توحیدی قرآن است و زیارات، شرح قسمت‌های ولایتی قرآن. چون در‌ قرآن هم آیات ولایت زیاد داریم. هم ولایت تشریعی و هم ولایت تکوینی.


@allamehhakimi

🔴پروژه علامه حکیمی نقد «وضع موجود» و مدعیان «اسلام» و «عدالت»بود

📝حالا كه علامه محمدرضا حكيمی درگذشته است، تقريبا همه از محوريت «عدالت» در زندگی و آثار او سخن می گويند، او را مي‌ستايند، پيام‌های تسليت روانه می كنند و دقيقا با همين كارها زهر شورش‌گر كلام حكيمی را خنثی می كنند. با سخن گفتن از كليتی «ذهنی» به نام «عدالت» بدون اشاره به مصداق‌های حمله حكيمی در «عينيت» پروژه فكری اش را بي‌معنا كرده و او را در وضع موجود ادغام می كنند. گاه حتی از تجربه‌های شخصی شان در مواجهه با او می گويند و از منش بی همتای اين پارساي زمان و با فروكاستن حكيمی مبارز به حكيمی پارسا و اخلاقی، حكيمی مزاحم را مهار می كنند...

متن کامل یادداشت آرمان ذاکری:

https://www.etemaad.ir/fa/Main/Detail/172950/%D8%AD%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A-%D9%88-%D8%AD%D9%83%D9%88%D9%85%D8%AA-

بازنشر به مناسبت سالگرد وفات علامه حکیمی

@allamehhakimi

🔴خداوندا توفیق فریاد عدالت را از ما مگیر...

علامه حکیمی:
خداوندا چنان کن که «توحید» را از «عدالت» جدا نکنیم که در حقیقت جدا شدنی نیست . و زندگیهای سراسر تبعیض و اسراف و اجحاف را به دین پاک تو نسبت ندهیم.

📖پیام جاودانه ص ۳۸۹

۳۱ مرداد سالگرد وفات علامه محمدرضا حکیمی را یاد می‌داریم

@allamehhakimi

🔴«دیگری»در اندیشه علامه حکیمی



دکتر سید محسن فاطمی:

یکی از نکات مهم اندیشه علامه حکیمی توجه به ارتباط انسانی و توجه به چیدمان این روابط است که آن را یکی از کلیدهای مربوط به سلامت تلقی می کند. در اندیشه او توجه خاص و تاکید ویژه نسبت به «دیگری» و «دیگران» و فضای اجتماعی و اقتصادی در بارور شدن روابط به چشم میخورد. ایشان در مباحث خود مناسبات اجتماعی و اقتصادی را مد نظر قرار می دهد و به این توجه می کند که رشد انسان و خود شکوفایی و فراتر رفتن از روزمرگی ها بدون بسترهای فرهنگی و اجتماعی و خانوادگی میسر نخواهد شد. او حتی وقتی در مورد ابعاد معنوی با محوریت “قلب” به عنوان حقیقت انسان سخن به میان می آورد، بخش ارتباطات انسانی را در تکوین این موضوع مورد نظر قرار می دهد. او در ابعاد انسان شناختی در یک فضای انتزاعی صحبت نمی کند و توجه او به «دیگری» به معنای عمیق کلمه هم از بعد روان تحلیلگری و روانکاوی و هم از بعد روانشناسی اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است. نگاه انسان شناسی ایشان متضمن پرداختن به بسترهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و سیاسی خاص است که در تسهیل رشد انسانی نقش ویژه ای را ایفا می کند.

@allamehhakimi

🔴حکایت نخستین دیدار

آیت‌الله مصطفی محقق داماد:

حدود ۵۵ سال پیش، نخستین بار مرحوم #استاد_حکیمی را در یکی از حجرات مدرسه نواب مشهد زیارت کردم. من که آن روز طلبه‌ای جوان بودم، خود را در مقابل مردی یافتم که «جهان بنشسته در گوشه‌ای» بود و از دامنش ادب و فضل سرازیر می‌شد. دستار خاکستری رنگی بر سر، و نه قبا بلکه پالتوی بلندی بر تن داشت. تسلطش بر ادبیات فارسی، ادبیات عرب، تاریخ، رجال و حدیث مرا خیره کرد. استاد حکیمی که اصالتاً اهل اردکان یزد و بزرگ‌شده خراسان بود، به زودی برای من به عنوان الگوی عالم عامل شناخته شد. آثار قلمی حکیمی، نشان‌دهنده ذوق سلیم در نگارش پارسی و عربی است.

@allamehhakimi

🔴دغدغه اصلی استاد حکیمی اصلاح تفکر دینی بود

📝محمد‌ سروش محلاتی

برداشت بنده این است که ما استاد حکیمی را نباید از نسل فقها، محدثین یا متکلمین بدانیم و ریشه های فکری او را نباید به این جریانات متصل کنیم، هرچند در این علوم تبحر داشتند. ایشان فرزند یک طبیعت دیگری است و فکر و ذهنش در سرزمین دیگری رشد کرده و اتفاقا امتیاز بزرگ حکیمی هم مربوط به همین جنبه است و آن این است که باید پیشینه و نیاکان ایشان را در جریان مصلحان دینی جست وجو کنیم. کسانی از قبیل سیدجمال الدین اسد آبادی که دغدغه اصلاح تفکر دینی را داشتند و وضع جامعه اسلامی را می دیدند و در صدد اصلاح زیست مسلمانی بودند. دغدغه اصلی استاد حکیمی این موضوع بود و بنده نیز از این حیث ایشان را بزرگ می شمارم. عالم و متفکر اسلامی در این دوره کم نداریم، اما متفکری با دغدغه هایی که استاد حکیمی داشتند، کمتر داریم. بنابراین این امتیاز را باید مورد تأمل قرار داد.

@allamehhakimi

🔴عاشورا چه کرد؟

«من گواهی می‌دهم یا حسین که تو به اجرای قسط و عدل فرمان دادی ...»
(زیارت روز اول ماه رجب)


عاشورا حاکمیت ضد قرآنی دمشق را مطرود کرد.

افکار تخدیر شده را به خود آورد.

عالمان و محدثان و‌ بزرگان مسلمین را که می‌پنداشتند در برابر اوضاع انحرافی جامعه اسلامی هیچ تکلیفی ندارند محکوم کرد.

اعتبار واعظان و عالمانی که در جوّ اختناق زندگی می‌کردند و‌ پذیرای ذلت بودند کاست.

ماهیت اسلام را که حاکمیت حق و عدل است از نو مطرح کرد.

حکومت تحمیلی و صددرصد نامشروع یزید را باطل خواند.

بی‌ثمری کار عالمان و فقیهانی که در مسجد‌ها و مدرسه‌های تابع حکومت‌های ظالم به کار علم و درس مشغول بودند نشان داد.

نشان داد که دین خدا امانت الهی است که هرگاه زمامداران در نگاهداری آن خیانت کنند هیچ چیز مهمتر از مبارزه با آنان نیست.

یادآور شد که انسان ودیعه خدایی است که هرگاه حاکمیت‌ها مسیر او را منحرف سازند مهمترین تکلیف ایستادن در برابر آنهاست.

زندگی با ظالمان را که بجز غرق در منجلاب تسلیم و انحراف و‌ ذلت پذیری چیزی نیست از مرگ بدتر خواند.

مرگ در راه آزادی و‌ عدالت را سعادت کامل دانست.

رسالت انسان را یادآوری کرد...


📝محمدرضا حکیمی/ قیام جاودانه صفحه ۹۹و ۱۰۰

@allamehhakimi