Meteor journal ☄

🧠 تحریک نقطه‌ایِ مغز

وقتی جمجمه‌ی یک بیمار به دلایلی باز میشه، گاهی اوقات شخص رضایت میده روی مغزش آزمایشاتی انجام بگیره. این مسأله خیلی به محققین کمک میکنه چون در غیر این صورت باید تحریک رو از خارج جمجمه اعمال کنن که دقتش خیلی پایینه

توی این فیلم یک تحریک به طور مستقیم به بخشی از مغز که نسبت به دیدن چهره تخصصی شده اعمال میشه

همونطور که مشاهده می‌کنید در لحظه‌ی اعمال تحریک، شخص حتی در اشیاء یا نوشته‌ها می‌تونه یک چهره رو ببینه!
حتی وقتی یک شخص روبروشه، تغییراتی رو در اعضای صورتش مشاهده می‌کنه

✅ مربع پایین سمت راست تحریک مغزی رو نشون میده.


❗️ویدیو به زبان انگلیسی و با زیرنویس انگلیسی هستش، ولی توضیحات مربوطه در متن آورده شده

👈🏼 منبع


#مغز #علوم_شناختی #آزمایش
🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

❗️تأثیر رقص، ورزش و درمان‌های دیگه بر سلامت روان نسبت به درمان‌های دارویی



ویدیو از: آرمان رستگاری



#روانپزشکی #سلامت


🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

درماندگی آموخته شده (Learned Helplessness)


چندین آزمایش در این باره انجام شده. در یکیشون چند تا سگ رو به دو گروه تقسیم کردن. به یک دسته ازشون شوک‌های الکتریکیِ اجتناب ناپذیر وارد می‌شد. نهایتاً وقتی درِ قفسی که توش بودن باز میشد، با وجود شوک‌هایی که بهشون اعمال می‌شد تمایلی به خروج از قفس نداشتن. در واقع پاسخ «جنگ یا گریز» تو مغزشون غیرفعال شده بود.

اما گروه دیگه‌ای از سگها (گروه شاهد) شوک دریاف نکرده بودن. (در بعضی از آزمایشها شوک دریافت می‌کردن، اما می‌تونستن با یه کاری مثل حرکت دادن یک اهرم متوقفش کنن) این گروه وقتی در باز بود از قفس خارج می‌شدن.


❓اکثر ما تا اینجای ماجرا رو بارشنیدیم و قبلاً هم پستی در این باره گذاشتم. اما ذهنم درگیر بود که چجوری میشه این تروما رو درمان کرد؟

❗️استیون مایر و مارتین سِیلگمن که اولین کسایی بودن که روی این پدیده کار کردن دیدن تنها راه درمان سگها اینه که اونها رو به صورت فیزیکی چند بار از قفس بیرون بکشن و برگردونن تا یاد بگیرن مجبور نیستن شوکها رو تحمل کنن.


#روانپزشکی #تروما #درمان

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

💊 اثر پلاسیبو (دارونما)

تا حالا شده داروی اشتباهی بخورید ولی خوب بشید؟ یا مثلاً با آبجوی بدون الکل احساس مستی کنید؟
من خودم بارها داروی ضد اسهال رو بخاطر تشابه اسمی بجای ضد تهوع مصرف کردم و البته علاوه بر اینکه یبوست گرفتم(😅) تهوعم برطرف شده!


گاهاً وقتی میخوان یکی‌ رو درمان کنن از دارو‌نماها، یعنی داروهای که واقعاً دارو نیستن (مثلاً پاستیل خرسی بدی بگی این سردردت رو خوب میکنه)، یا جراحی‌هایی که توش دکتر واقعاً کاری نمیکنه استفاده می‌کنن.

این بخاطر اینه که بیمار خودش باور داره که فرایند درمانی روش تأثیر مثبت داشته!


❓حالا اگه اینجوریه، چجوری به همه دارونما نمیدن؟ یا چجوری توی آزمایشاتِ پزشکی اثرگذاری یک دارو و تشخیص میدن؟

✅ خب این اثرگذاری همیشگی و انقدر قوی نیست! و باید به پزشک مراجعه کرد و داروهای لازمه رو دریافت کرد. ولی بهرحال استفاده از این مکانیزم (اگر درست انجام بشه) ضرری نداره.


⛔️ بالاغیرتاً یهو دکتر رفتنو کنار نذارید خدا نکرده یه چیزیتون بشه!


#پزشکی #علوم_شناختی #اثر_پلاسیبو #دارو

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

همه‌ی ما عبارات امید بخشی مثل «هر چیزی که تو را نکشد، تو را قوی تر می‌کند» رو شنیدیم. اما همیشه با تمام قدرت سعی میکنیم از بخش «نکشد» سریعاً رد بشیم!

مگر نه اینکه هر تجربه‌ای بخشی از ژن‌های آبا و اجدادیِ ما رو فعال می‌کنه؟ حالا اگر تحت تأثیر این فشار از لحاظ روحی بشکنیم، چه جای برگشتی می‌مونه؟

رسانه‌ها انقدر با success storyها قاشق قاشق امید به حلق مردم می‌ریزن که یادمون می‌ره در اصل باید از fail storyها درس بگیریم. تمام این‌ها بخاطر کاشتن بذر ابرِ مبهمی به نام موفقیت در ذهن نسل جوونه. پوسترهایی از ستاره‌هایی که انقدر در شهرت غوطه ورن که فرصت نمی‌کنن فکر کنن و بعضاً حتی به زندگی خودشون خاتمه می‌دن!

و همه‌ی ما می‌دونیم داریم روی یک چرخِ هرزگرد با تمام وجود می‌دویم، ولی با تمام وجود تلاش می‌کنیم تا مشعلِ متعفنِ بردگی رو به نسل بعد منتقل کنیم.


می‌دونم حرفم کاملاً درست نیست
می‌دونم نمی‌دونم
اما نمی‌دونم کجا، چیو دارم از قلم میندازم.
فقط به شهابِ فردا امید دارم
اگه وجود داشته باشه

یه چیز رو می‌دونم؛ و اون اینه که ادامه می‌دیم. نه چون مجبوریم! نه چون میارزه! چون معتادیم!

هر روز با رخوت به امید اینکه بسته‌ی جدیدی به نام «امروز» رو باز کنیم و ببینیم امروز چی بُردیم یا باختیم بیدار می‌شیم.
معتاد به قماری هر روزه، تا آخر عمر.


شهاب حیدری بالی


#خودنویس

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

📊 تعصب بقا

در جنگ جهانی دوم آمریکا میخواست تعداد بمب افکن های از دست رفتش رو کاهش بده. برای این کار، اون ها از هواپیماهایی که برمیگشتن آمار میگرفتن که توی چه نقاطی تیر خوردن و مهندسا اون نقاط رو مقاوم تر میکردن. اما با این حساب درصد هواپیماهایی که از دست میرفتن کم نمیشد.

نهایتا آماردانی به نام Wald پیشنهاد کرد که برعکس؛ نقاطی که در هواپیماهای برگشتی سالم هستن رو باید مقاوم کرد. دلیل این مساله تعصب بقاست. نقاطی که در هواپیماهای برگشتی سالم هستن؛ همون نقاطین که اگر تیر خورده بودن، هواپیما نمیتونست برگرده.

در زندگی روزمره هزاران هزار نمونه از تعصب بقا وجود داره. کسانیکه به ما میگن "فلان شخص توی خانواده ی فقیری بزرگ شده اما تونسته میلیاردر بشه!" در واقع توی این جمله به آمار اشخاصی که در فقر بزرگ شدن و هرگز از فقر بیرون نیومدن هیچ توجهی نمیشه. این مساله رو میتونیم به خیلی از success story ها ربط بدیم.

معمولا توی نمونه های موفق، چیزهای مشترکی که نمونه ها «ندارن» خیلی اطلاعات مفید تری نسبت به چیزهای مشترکی که نمونه ها «دارن» در اختیار ما قرار میده.

#تعصب_بقا #آمار
🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

❓ پارادوکس سیاهچاله

#پارادوکس_سیاهچاله #نسبیت_عام #اصل_هولوگرافیک #کوانتوم #فیزیک

🧑🏼‍🚀@meteorjournal 👉🏼 کانال
🧑🏼‍🚀@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🌅 یک تایم لپس زیبا از پدیده ی #کمربندناهید

کمربند ناهید چیه؟

کوییز

پاسخ کوییز

#نجوم #فیزیک
🧑🏼‍🚀@meteorjournal 👉🏼 کانال
🧑🏼‍🚀@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

⚓️ فرکانس طبیعی

وقتی زلزله میاد، زمین با یک فرکانسی شروع به لرزش می‌کنه. فرکانس چیه؟ تعداد موج‌هایی که در یک ثانیه از یک نقطه میگذرن.

حالا فرکانس طبیعیِ یک ساختمون چیه؟
وقتی شما یک ساختمون رو تکون میدید، به طور طبیعی یک زمانی طول میکشه که اون ساختمون مثل یک آونگ این مسیر رفت و برگشتی رو طی کنه.


یکم سخت شد، بذارید با عدد مثال بزنم!
مثلاً یک ساختمون داریم که فرکانس طبیعیش 1Hz هستش. یعنی اگه نیرویی بهش وارد بشه ۱ ثانیه طول میکشه تا مسیر رفت و برگشت رو (مثل یک تاب) طی کنه.

حالا اگر یک زلزله بیاد که فرکانسش برابر با فرکانس طبیعی ساختمون باشه، تشدید رخ میده (برای مطالعه راجع به تشدید کلیک کنید) و همین باعث شدید تر شدن حرکت ساختمون و ریزشش میشه!


#زلزله #تشدید #فرکانس_طبیعی #ساختمان

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

📚 لیست کتابهای موجود در کانال

🔺🔺 کتابهای فارسی:

همه دروغ می گویند (نسخه صوتی)

کتاب زندگی ۳.۰؛ انسان‌بودن در عصر هوش مصنوعی (نسخه صوتی)

۲۰ تغییر بزرگ تکنولوژی تا سال ۲۰۵۰

یادگیری عمیق (اصول مفاهیم و رویکردها)

کتاب صد سال دگر

کتاب ۹ مرد موفق، ۹۰ رمز موفقیت ( نسخه پی دی اف و صوتی)

کتاب دوپامین؛ مولکولی با خواص شگفت انگیز

کتاب استارتاپ به سبک ایرانی

آمادگی برای مصاحبه های برنامه نویسی به سبک شرکت های بزرگ دنیا

فناوری رادیو شناسه (RFID)

دوره ی آثار افلاطون (جلد اول)

جهان هولوگرافیک ( نسخه پی دی اف و صوتی)

ساختار و تحول ستاره ای

پرسش های کوتاه به پاسخ های اساسی

جهان های موازی

ستاره شناسی: اصول و عمل

مقدمه ای بر ستاره‌شناسی

ناوکست: پادکست ترجمه ی مستقل کتاب انسان خردمند

کتاب صوتی کم عمق ها؛ اینترنت با مغز ما چه میکند؟

کتاب کوچک بیت کوین 

آشنایی با ذرات بنیادی

🔺🔺کتابهای انگلیسی:

تعدادی از کتابهای for Dummies در مورد علم داده، کلان داده و بلاکچین (۱۰ کتاب)

کتاب meta-learning با پایتون

راهنمای دانشمندان داده برای نوشتن مقاله

چگونه یک مقاله علمی خوب بنویسیم؟

کتاب تحلیل فراکتالی بازار
استفاده از نظریه آشوب در بازار ، امور مالی و اقتصاد

🙋🏻‍♀@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♀@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🛩 چرا هواپیماها مستقیم پرواز نمیکنن؟

جواب این سوال توی هندسه ی زمینه!
اگر زمین مسطح (تخت) بود، اون وقت نزدیک ترین مسیر بین دو نقطه روی اون یک خط صاف بود.
اما چون زمین تقریباً کرویه، نزدیک ترین مسیر بین دو نقطه روی اون کمانی هستش که روی دایره ی عظیمه ای (صفحه ای روی کره که از مرکز زمین میگذره و کره رو به دو قسمت مساوی تقسیم میکنه) که از اون نقاط میگذره قرار داره.

اگر دقت کنید فاصله‌ی بین نصف النهارها هرچه از استوا دورتر میشیم کمتر میشه. پس با کمی دور شدن از استوا و حرکت روی کمان میتونیم مسافت طی شده رو کاهش بدیم.

اگر مسیر حرکت هواپیما رو روی یک نقشه ی مسطح دنبال کنیم؛ به نظر میاد هواپیما مسیر طولانی تری رو طی کرده (در عمل هم عرض جغرافیایی هواپیما در مسیر بین دو نقطه با عرض جغرافیایی یکسان تغییر می‌کنه) که این خطا بخاطر کاهش ابعاد حرکت از سه بعد به دو بعده.


❗️بیشتر بخوانید 👇🏼

🟢 زمین واقعاً چه شکلی است؟

🟡 چرا سیارات کروی هستند؟


منبع: کتاب واقعیت ناپیدا اثر کارلو روولی


#زمین #هندسه
🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🌌 تابش هاوکینگ (Hawking radiation)


روی سطح افق رویداد جاییه که سرعت گریز از سیاهچاله (سرعتی که در اون جسم به درون سیاهچاله سقوط نمیکنه) با سرعت نور برابر میشه. توی این شعاع بحرانی فوتون ها نه اونقدر سرعت دارن که از جاذبه ی سیاهچاله رها شن و نه داخلش سقوط میکنن. به همین دلیل فوتون هایی که دقیقا از روی افق رویداد تابیده میشن همون جا گیر میکنن و روی این مرز چرخ میزنن.

هاوکینگ به این مساله پی برد که مسیر این پرتو ها هرگز به هم نزدیک نمیشن؛ در غیر این صورت به هم برخورد؛ و به داخل سیاهچاله سقوط میکنن.
چرا این اتفاق نمیتونه بیافته؟ فرض کنید مسیر پرتوها به همدیگه نزدیک بشن، در این صورت افق رویداد کوچک تر میشه. از طرفی وقتی پرتوها به همدیگه برخورد کنن و داخل سیاهچاله بیافتن، افق رویداد کوچک نمیشه و میتونه بزرگ هم بشه.
مساحت افق رویداد با جرم سیاهچاله رابطه ی مستقیم داره. وقتی چیزی داخل سیاهچاله میافته جرمش بیشتر میشه و از اونجاییکه چیزی خارج نمیشه جرمش نمیتونه کم بشه. پس سیاهچاله هرگز کوچک نمیشه (این قانون «قانون دوم دینامیک سیاهچاله ها» نام داره و بیان میکنه ناحیه ی افق رویداد میتونه ثابت بمونه یا افزایش پیدا کنه؛ ولی هرگز کوچک نمیشه).
از طرفی نزدیک شدن مسیر پرتوها و افتادن پرتوها به درون سیاهچاله هم زمانن ولی نتیجشون متناقضه! پس هیچکدوم نمیتونن اتفاق بیافتن.

وقتی یک جرم داخل سیاهچاله میافته، این جرم دارای آنتروپی هستش. بنابراین دما داره و هرچیزی که دما داره از خودش تابش گسیل میکنه. خود سیاهچاله جرم داره پس طبق جمله ی قبل باید تابش گرمایی داشته باشه. این ایده با تعریف کلاسیک سیاهچاله ها منافات داشت.

طبق اصل عدم قطعیت هایزنبرگ، فضای تهی مطلق وجود نداره. در واقع فضایی که در اون هیچ اتمی وجود نداشته باشه ظاهرا آرامه، اما اگر در حد کوانتومی ریز بشیم، ناآرامی های بسیار زیادی رو بخاطر اصل عدم قطعیت میبینیم. توی همچین فضایی ذوج ذراتی به کرات به وجود میان و در جهت های مخالف شروع به حرکت میکنن و بعد از مدتی به جفت خودشون برخورد میکنن و نابود میشن.
هاوکینگ بیان کرد که وقتی این جفت ذرات روی افق رویداد به وجود میان، ذره ای که بار منفی داره به داخل سیاهچاله کشیده میشه. ولی ذره ای که بار مثبت داره روی افق رویداد گیر میکنه.
سقوط بار منفی داخل سیاهچاله باعث افزایش انرژی منفی توی سیاهچاله و کاهش انرژی اون میشه. طبق فرمول انیشتین انرژی کمتر هم ارز جرم کمتره. پس جرم سیاهچاله کم میشه. به این تابش، تابش هاوکینگ میگن.

برگرفته از سایت: bigbangpage.com


#نجوم #تابش_هاوکینگ

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🧠 لغزش فرویدی

✅ فروید معتقد بود لغزش زبان یا اشتباه لُپی تصادفی نیست و از ناخودآگاه و امیال و افکار سرکوب شده ی ما سرچشمه میگیره. در واقع برای لحظه ای زبان ما چیزی رو که چه آگاهانه و چه ناآگاهانه پنهان می کنیم برملا می کنه.

جالبه که بدونید دانشمندان داده (data scientists) احتمال اشتباه به کار بردن هر حرف به جای حرف دیگه توسط انسان رو جمع آوری؛ و لغزش فرویدی رو با تولید هزاران کلمه توسط هوش مصنوعی (که امیال و افکار سرکوب شده نداره) شبیه سازی کردن. نهایتا با مقایسه ی احتمال تولید یک واژه ی اشتباه در ماشین و انسان به این نتیجه رسیدن که


❗️وجود ناخودآگاه و امیال و افکار سرکوب شده نقشی در احتمال تولید اشتباه لُپی توسط انسان نداره.


منبع: کتاب همه دروغ میگویند اثر سث استفنز دیویدویتز


#روانشناسی #bigdata

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

نوترینو

نوترینو (neutrino) به معنای «کوچک خنثی» هستش که با حرف یونانی نو (ν) نمایش داده میشه.

نوترینو یک ذره ی بنیادی با بار الکتریکی خنثی؛ سرعتی نزدیک به سرعت نور و جرم بسیار پایینه که بر هم کنش بسیار کمی با مواد داره؛ به طوری که میتونه از بین چندین سال نوری فولاد رد بشه بدون اینکه سرعتش تغییر محسوسی پیدا کنه. همچنین این ذره بدلیل خنثی بودن تحت تاثیر نیروهای الکترومغناطیسی قرار نمی گیره.

دلیل بر هم کنش پایین این ذرات با مواد اینه که اونها تنها تحت تاثیر نیروی هسته ای ضعیف قرار می گیرن که این نیرو برد بسیار کوتاه تری نسبت به نیروهای الکترومغناطیسی داره. این مسئله همچنین باعث شده آشکار سازی نوترینوها برای ما بسیار سخت بشه.

نوترینوها طی واپاشی بتای مثبت (+β) در واکنش های هسته ای (در راکتورها یا ستارگان) و یا در اثر برخورد پرتوهای کیهانی به اتم ها ایجاد میشن.

سه نوع نوترینو وجود داره: الکترون نوترینو، میون نوترینو و تاو نوترینو.

بیشتر نوترینوهایی که از زمین رد میشن منشاء خورشیدی دارن و در هر ثانیه از هر سانتی متر مربع از بدن ما حدود 65 میلیارد نوترینوی خورشیدی عبور میکنه!
در سال 1930، هنگامی که ولفانگ پائولی (Wolfgang Ernst Pauli) روی تولید ذرات بتا در واپاشی بتا مطالعه می کرد؛ به نقص کوچکی در حفظ اصل پایستگی انرژی در این فرایند پی برد. در این زمان بود که اون تونست این خلاء رو با پیش بینی وجود نوترینو پر کنه و این انرژی گم شده رو به اون نسبت بده. این در حالی بود که در اون زمان حتی نوترون هم کشف نشده بود!

26 سال بعد در سال 1956 کلاید کووان (Clyde Cowan) و فردریک رینز (Frederick Reines) رسما تونستن وجود نوترینو رو اثبات کنن و بخاطر کشفشون جایزه ی نوبل فیزیک سال 1995 رو دریافت کنن.


#فیزیک #نوترینو

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

💥 نظریه ی بیگ بنگ (big bang)

در سال 1929، ادوین هابل (Edwin Hubble) و همکارانش از طریق مشاهدات خودشون (انتقال به سرخ کهکشان ها) فهمیدن جهان رو به انبساطه. بدین صورت که نه تنها کهکشان های اطراف ما در حال دور شدن از ما هستن؛ بلکه کهکشان های دورتر با سرعت بیشتری از ما دور میشن.

دانشمندان با استفاده از روابط علّی در دنیای فیزیک و همچنین داده های موجود شروع به شبیه سازی ادوار گذشته ی تاریخ جهان کردن. اگر جهان همواره در حال انبساط بوده، احتمالا روزی در چگال ترین وضعیت خودش قرار داشته.

جالبه بدونید نظریه بیگ بنگ یا مهبانگ، به معنای دقیق کلمه ابتدای هستی رو یک «انفجار» نمیدونه؛ بلکه اون رو به صورت «انبساط» توضیح میده. چرا که اصل کیهان شناختی به ما میگه: در مقیاس فضایی بزرگ، عالم «همگن» و «همسانگرد» است. به زبان ساده در جهان هستی هیچ نقطه ی خاصی وجود نداره.

بذارید با یه تشبیه قضیه رو واضح تر کنیم. فرض کنید چند نفر کنار هم در مرکز یک اتاق جمع شدن. حالا شخصی یک نارنجک رو بین اونها پرتاب میکنه و همه با نهایت سرعت از نارنجک فرار میکنن. اگر بعد از چند ثانیه همه رو سر جاشون متوقف کنیم و ازشون بپرسیم دارن از کجا فرار میکنن چی جواب میدن؟ از نارنجکی که وسط اتاقه. این یعنی مرکز اتاق یک برتری نسبت به سایر نقاط اتاق داره و متمایزه. این تمایز با اصل کیهان شناختی در تضاده.

حالا اتاق دیگه ای رو فرض کنید که چند نفر در مرکز اون جمع شدن. اینبار به هر کدوم از اونها یک نارنجک میدیم و میگیم:"به هر آدم دیگه ای برخورد کردی منفجر شو!" حالا اگر بعد از چند ثانیه افراد رو متوقف کنیم و ازشون بپرسیم از کجا میان چی جواب میدن؟ از همه جا! اون ها دارن از همه ی آدم های اطرافشون فرار می کنن؛ نه فقط نارنجک وسط اتاق.


#فیزیک #bigbang

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🌌 سیاهچاله ها

سیاهچاله ناحیه ای از فضا-زمانه که بسیار پر جرمه و میدان گرانشی شدیدی رو اطراف خودش ایجاد کرده؛ به طوریکه هیچ چیز، حتی نور، نمیتونه از گرانش اون فرار کنه. وقتی ناحیه ای از فضا و زمان انقدر خمیده میشه، حالت «نقطه ای» پیدا میکنه.
برای واضح تر شدن مساله تصور کنید شما انگشت خودتون رو روی یک تشک فشار میدین. هرچقدر نیروی بیشتری رو در سطح کمتری (فشار بیشتری) وارد کنید، تشک بیشتر فرو میره. حالا فرض کنید یک سوزن رو روی تشک فشار بدید، فرو رفتگی تشک یک نقطه میشه و در نهایت اگر فشار رو باز هم بیشتر کنید تشک سوراخ میشه. توی این مثال فشار حکم چگالی جرم و تشک حکم فضا-زمان رو داره.

ایده ی وجود این جسم به قرن ها پیش برمیگرده ولی برای اولین بار «نسبیت عام» انیشتین پیش بینی کرد که وقتی ستاره ی سنگینی میمیره (سوختش تموم میشه) ، اگر جرم باقی مونده ی اون بیشتر از سه برابر جرم خورشید باشه، نیروی گرانش رو به داخل مواد تشکیل دهنده ی این ستاره به نیروهای رو به بیرون غلبه میکنه و جرم اون ستاره رو بسیار متمرکز میکنه. این متمرکز شدن جرم اونقدر ادامه پیدا میکنه تا سیاهچاله تشکیل بشه.
نهایتا جرمی که در مرکز سیاهچاله قرار داره اونقدر جمع میشه تا به معنای واقعی ریاضی به یک «تکینگی» (نقطه) تبدیل میشه.

جاذبه ی اطراف این تکینگی یک محفظه ی تاریک به نام «افق رویداد» ایجاد میکنه که مثل یک دستگاه مکنده ی قوی همه چیز رو به درون خودش میکشه. اما بیرون افق رویداد این مکش وجود نداره و نیروی گرانش فقط به صورت یک جاذبه متناسب با جرم و فاصله از سیاهچاله هستش.
به طور مثال فرض کنید ما بجای خورشید یک سیاهچاله با همون جرم قرار بدیم و زمین بیرون افق رویداد اون باشه. در این صورت ما به عنوان ناظری از زمین هیچ تفاوتی از نظر نیروی گرانش احساس نمیکنم و بلعیده نمیشیم. البته دما بخاطر نبود تابش به شدت افت میکنه.

اگر به عکس های موجود از سیاهچاله ها دقت کرده باشین، یک ناحیه ی تخم مرغی شکل از فضا به اسم «ergosphere» رو مشاهده میکنین که دور افق رویداد رو فرا گرفته. در این ناحیه فضا به داخل کشیده میشه اما هنوز (تا وقتی از افق رویداد رد نشده) چیزی به داخل سیاهچاله هدایت نشده و میتونه با صرف انرژی از سیاهچاله دور بشه.
به مرز ارگوسفر و فضای حقیقی هم «حد استاتیک» گفته میشه.

از اونجاییکه سیاهچاله ها به سختی قابل مشاهدن و هیچ چیز نمیتونه از گرانش اونها فرار کنه، یکی از راه های شناسایی (و محاسبه ی جرم) اونها توسط الگوی حرکت اجرام اطرافشونه. مثلا گاهی بر اساس حرکت اجرامی در نقطه ای از آسمان میبینیم جرمی (بر اساس محاسبات) که روی حرکت اونها اثر میذاره بسیار بیشتر از جرمیه که ما مشاهده میکنیم.

یکی از راه های دیگه برای مشاهده ی سیاهچاله ها پدیده ی «همگرایی گرانشی» یا «عدسی گرانشی» هستش. وقتی در یک نقطه از فضا چگالی جرم زیادی باشه، نوری که از اطراف اون جرم رد میشه در اثر جاذبه ی اون جرم دچار انحراف مسیر میشه و انگار بجای جسم پر جرم یک عدسی قرار داره که تصویر اجسام پشت خودش رو دچار بزرگ نمایی میکنه.

یک راه دیگه هم برای شناسایی سیاهچاله ها «تشعشعات» هستن. وقتی یک جرم داخل سیاهچاله میافته، به شدت گرم میشه و شتاب میگیره. این ماده ی به شدت داغ از خودش اشعه ی X ساطع میکنه که قابل اندازه گیریه.


دانش خودتون رو آزمایش کنید



#سیاهچاله #عدسی_گرانشی #نجوم

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🛰 تجربه‌ی گرانش صفر

همونطور که توی کلیپ می‌بینید، برای تجربه‌ی گرانش صفر توی هواپیما خلبان باید الگویی که گوشه‌ی صفحه می‌بینید رو دنبال کنه


❗️ویدیو به زبان انگلیسی هستش

👈🏼 برای دیدن ویدیوی کامل کلیک کنید 👉🏼


#شتاب_صفر #گرانش #فیزیک

🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🧪 برگشت پذیری مایعات در گلیسیرین

وقتی دو مایع واکنش شیمیایی ندن و غلظتشون طوری باشه که توی هم پخش نشن (حرکتی جز حرکت میله‌ی دستگاه روشون اثر محسوسی نذاره) این اتفاق می‌افته.

❗️برای اطمینان از ساختگی نبودن تصویر اینجا رو ببینید👇🏼
https://youtu.be/GZEp-wJGbYw
(ویدئو به زبان انگلیسی هستش)

✅ به علاوه برگشت پذیری اینجا به معنای ترمودینامیکی نیست... فقط شکلش بر میگرده!

#ترمودینامیک
🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

⚛ تونل زنی کوانتومی


توی فیزیک نیوتنی یک ذره نمی‌تونه از یک مانع عبور کنه. ولی توی مکانیک کوانتومی اگر مانع بسیار باریک باشه، احتمال حضور شیء در سمت دیگه‌ی مانع صفر نیست!


⚠️ حالا این یعنی چی؟

فرض کنین یک لیوان آب رو تو دستتون گرفتید.
اگر عمود به دیواره‌ی لیوان نگاه کنید می‌تونید دستتون رو ببینید.
ولی اگر از بالا نگاه کنید، دیگه دستتون معلوم نیست.


❓چرا؟

بخاطر بازتاب کلی (داخلی) شیشه‌ی لیوان مثل یک آینه عمل میکنه. اینجا هوای دور لیوان در نقش مانع عمل می‌کنه.


✅ ولی اگر انگشتتون رو محکم به دیواره‌ی لیوان فشار بدید، لایه‌ی هوای بین انگشت و لیوان (مانع) باریک و باریکتر میشه؛ و فوتون‌ها میتونن از مانعِ هوا یک تونل کوانتومی ایجاد کنن و به چشم ما برسن!


❗️ویدیو به زبان انگلیسیه ولی تمام توضیحات بالاتر داده شده


#کوانتوم #فیزیک #بازتاب #نور #تونل_کوانتومی
🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

☀️ سحرخیز باشیم تا کامروا بشیم؟


✅ توی این کلیپ یک عصب شناس پاسخ جامع و مانعی به این سوال میده


⚠️ به طور خلاصه باید خودتون و بدنتون رو بشناسید و مطابق با این شناخت برنامه ریزی کنید


❗️کلیپ به زبان انگلیسی و با زیرنویس فارسی هستش


#نوروساینتیست #عصب_شناس #نورولوژی #خواب

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🧪 سیالات نیوتنی و غیر نیوتنی

توی زندگی روزمره؛ ما با سیالات مختلفی مثل آب، هوا، عسل، خامه، و خون مواجه هستیم.

سیال نیوتنی مثل آب و هوا؛ به سیالاتی گفته میشه که گرانرویِ (یا ویسکوزیته که به معنی مقاومت سیال نسبت به جاری شدن هستش) اون ها فقط تابع دما و فشاره. به علاوه اگر نیرویی بهش وارد بشه (مثلا توپ در هوا شوت بشه) گرانروی سیال تغییری نمیکنه.

در مقابل سیالات غیر نیوتنی وجود دارن که خواص بالا رو ندارن. به طور مثال اگر به مخلوط نشاسته و ذرت مشت بزنیم (مقدار نیروی زیاد) این مخلوط سفت میشه و دستمون توش فرو نمیره (مثل جامد عمل میکنه)؛ اما اگر دستمون رو به آرومی توش فرو ببریم (اعمال نیروی کم) راحت داخل میشه (مثل مایع عمل میکنه).


✅ برای دیدن تصویر این آزمایش کلیک کنید


البته سیالات غیر نیوتنی دو دسته هستن:
در یک دسته تغییر گرانروی به زمان اعمال نیرو بستگی داره. این سیالات اصطلاحا دارای حافظه هستن

🟡 سیال‌های رئوپکتیک (Rheopectic): اگر طی یک مدت زمان به این سیالات تنش وارد بشه گرانرویش بالا میره و سفت میشه (مثل هم زدن خامه)

🟠 سیال تیکسوتروپیک (Thixotropic): مثل عسل که اگر یک مدت بهش تنشی وارد نشه سفت میشه و با هم زدنش گرانرویش کم میشه و شل میشه.


اما در دسته ی دیگه تغییر گرانروی به زمان اعمال نیرو بستگی نداره و فقط به میزان نیرو وابستس

🟢 سیال دیلاتانت (Dilatant): مثل مثال مخلوط نشاسته ی ذرت و آب.

🔵 سیال شبه پلاستیک (Pseudoplastic): دقیقا برعکس سیال دیلاتانت عمل میکنن؛ هر چی نیرو کمتر گرانروی بیشتر. مثل سس کچاپ که برای روان کردنش بهش ضربه وارد میکنیم تا راحت تر از قوطی بیرون بیاد!

🟣 سیال بینگهام (Bingham): این نوع سیالات در ابتدا مثل جامدات عمل میکنن؛ اما وقتی تنش وارد شده بهشون ز یه حدی بیشتر میشه جاری میشن.

#فیزیک #سیال #سیالات #سیالات_نیوتنی #سیالات_غیر_نیوتنی #گرانروی #ویسکوزیته

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🫙 سندروم شیشه‌ی خیارشور


🥒 تا حالا براتون پیش اومده که وقتی یکی داره سعی می‌کنه در شیشه‌ی خیارشور رو باز کنه، بهش بگید بده من باز کنم ولی شما هم نتونید؟


⚠️ وقتی توی یک موقعیتی هستید که از بیرون به مشکلات دیگران نگاه می‌کنید، فکر میکنید اگر شما جای اون بودید می‌تونستید شرایط رو بهتر مدیریت کنید. ولی در واقعیت شما هم به مشکل برمی‌خورید.


❣یکی از عللش ممکنه خودشیفتگی یا عدم همدلی باشه. برای مقابله با این مسئله، خوبه که خودمون رو جای افراد بذاریم و همدلانه شرایط اون‌ها رو بسنجیم.


#روانشناسی #همدلی #خودشیفتگی

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🤱🏾 حوای میتوکندریایی

🤰🏾 اگر نیای مشترک تمامیِ انسان‌های امروزی رو از طرف مادری دنبال کنیم، به حوای میتوکندریایی می‌رسیم که در شرق آفریقا زندگی میکرده.

⚠️ انسان‌های مونث دیگه‌ای هم همزمان با این زن زندگی می‌کردن؛ ولی در جمعیتِ امروزیِ انسان‌ها زنی از نسلشون باقی نمونده.

❗️البته باید توجه کنید که عبارت «حوا» صرفاً یک اصطلاحه و ربطی به آموزه‌های دینی نداره.

✅ از اونجایی که ژن میتوکندریایی از مادر به فرزند می‌رسه و در هر نسل مقداری از محتوای ژنتیکیِ پیشینیان به ارث می‌رسه، دانشمندان تونستن این ژن رو ردیابی کنن و به یک نیایِ مشترک برسن.


🙋🏾‍♂ حالا اگر نسل انسان‌های مذکر رو با استفاده از کروموزوم Y که از پدر به پسر می‌رسه دنبال کنیم؛ به آدم Y می‌رسیم که نیای مشترک انسان‌ها از طرف پدریه. البته آدم Y و حوای میتوکندریایی در یک عصر زندگی نمی‌کردن.



#حوای_میتوکندریایی #ژنتیک #آدمY #فرگشت

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🧠 تحریک نقطه‌ایِ مغز

وقتی جمجمه‌ی یک بیمار به دلایلی باز میشه، گاهی اوقات شخص رضایت میده روی مغزش آزمایشاتی انجام بگیره. این مسأله خیلی به محققین کمک میکنه چون در غیر این صورت باید تحریک رو از خارج جمجمه اعمال کنن که دقتش خیلی پایینه

توی این فیلم یک تحریک به طور مستقیم به بخشی از مغز که نسبت به دیدن چهره تخصصی شده اعمال میشه

همونطور که مشاهده می‌کنید در لحظه‌ی اعمال تحریک، شخص حتی در اشیاء یا نوشته‌ها می‌تونه یک چهره رو ببینه!
حتی وقتی یک شخص روبروشه، تغییراتی رو در اعضای صورتش مشاهده می‌کنه

✅ مربع پایین سمت راست تحریک مغزی رو نشون میده.


❗️ویدیو به زبان انگلیسی و با زیرنویس انگلیسی هستش، ولی توضیحات مربوطه در متن آورده شده

👈🏼 منبع


#مغز #علوم_شناختی #آزمایش
🙋🏻‍♂@meteorjournal 👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

📊 نفرین ابعاد

فرض کنید شما میخواید توسط هزار سکه، بالا یا پایین رفتن قیمت نفت رو پیش بینی کنید. شما به مدت دو سال هر روز این هزار سکه رو به بالا پرتاب می کنید و یادداشت می کنید کدوم سکه شیر، و کدوم سکه خط اومده و قیمت نفت چه تغییری کرده. ممکنه بعد از دو سال با تحلیل اطلاعات به دست اومده از سکه ها به این نتیجه برسید که وقتی سکه ی 391 شیر میاد، به احتمال 70.3% قیمت نفت بالا میره. خب حالا می تونیم از این به بعد سکه ی 391 رو بالا بندازیم و وضع قیمت نفت رو پیش بینی کنیم!

خیر! در این وضعیت، ما قربانی نفرین ابعاد (Curse of dimensionality) شدیم. این اتفاق هر زمان که با متغیر های زیاد مواجه شیم میتونه رخ بده. توی مثال قبل تعداد زیادی متغیر (سکه ها) مشاهدات زیادی رو دنبال نمیکنن (قیمت نفت). اگر تعداد سکه ها رو کم کنیم ممکنه هیچ کدوم از اون ها شانس نیارن تا اطلاعات آماری به ظاهر معنی داری به ما بدن. به بیان دیگه اگر شما تعداد کافی از چیزهای مختلف رو آزمایش کنید؛ برحسب تصادف بالاخره یکی از اون ها از نظر آماری معنا داره.

حالا باید چطور به این مسئله غلبه کرد؟ باید قبل از استفاده از نتایج، اطلاعات رو در آزمون های دیگه بررسی کنید. مثلا قبل از اینکه بر اساس پیشگویی های سکه ی 391 سرمایه گذاری کنید،عملکرد اون سکه رو در چند سال آینده هم بسنجید. دانشمندان علوم اجتماعی به این کار «آزمون خارج از نمونه» میگن. هرچقدر متغیرهای بیشتری رو امتحان کرده باشید، لازمه آزمون های خارج از نمونه ی بیشتری برگزار کنید.

برگرفته از بخشی از کتاب «همه دروغ می گویند: اینترنت در مورد خود واقعی ما چه می گوید؟»
اثر seth stephens-davidowitz

#همه_دروغ_میگویند #Curse_of_dimensionality #نفرین_ابعاد #آزمون_خارج_از_نمونه

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🕯نور،‌ موج یا ذره؟ (قسمت دوم)


اینبار کنار یکی از شکاف‌ها حسگر گذاشتن. حالا بجای الگوی تداخلی، صرفاً دو تا نوار ایجاد شد! یعنی فوتون‌ها جای اینکه مثل موج عمل کنن، این بار خواص ذره رو نشون دادن!

👀 به این میگن فرو ریزش تابع موجی هنگام مشاهده. انگار ذره میفهمه یکی داره نگاهش میکنه و جای ماهیت موجی، ماهیت ذره‌ای رو نشون میده!

حالا دانشمندا اومدن بعد از دیوارِ شکاف دار، یه دیوار شکاف دارِ دومی هم گذاشتن که میتونست یک یا دو شکاف داشته باشه. و دیدن وقتی نور میخواد از دیوار اول رد بشه انگار میدونه دیوار دومی چندتا شکاف داره!

حتی اگه وسط آزمایش نوع شکاف دیوار دوم رو تغییر بدن، نور حالت عبورش از دیوار اول رو متناسب یا دیوار دوم تغییر میده! بعد من نمیتونم ایستگاهای مترو رو طوری تنظیم کنم از قطار دومی جا نمونم😑

به بیان ساده‌، در دنیای کوانتوم اتفاقات آینده روی گذشته تأثیر میذاره!

خلاصه که هنوز علت این مسائل کشف نشده. عزیزان علاقمند بدویید یه نوبلی چیزی کاسب بشید😅


❗️قسمت اول


👈🏼 اینجا یک نفر به زبان فارسی کامل توضیح داده


#کوانتوم #نور #فیزیک

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🕯نور،‌ موج یا ذره؟ (قسمت اول)


قدیما دانشمندا فکر میکردن که نور طیف پیوسته‌ای از موجه. بعدها انیشتین ایده‌ی فوتون‌ها رو مطرح کرد که میگفت نور در بسته‌هایی به اسم فوتون جابجا میشه؛ ولی حرفش جدی گرفته نشد.


💡یانگ آزمایشی طراحی کرد که یک صفحه که دو تا شکاف خیلی نازک روش تعبیه شده بود مقابل یک منبع نور قرار میگرفت و نور بعد از تابیده شده به این صفحه؛ روی صفحه‌ای پشتش نقش‌هایی رو ایجاد می‌کرد(سایه‌ی صفحه‌ی شیار داری روی سطح پشتی میافتاد)


انتظار داشتن نور رفتار موجی از خودش نشون بده و داد! الگوهای تداخلی روی صفحه ایجاد شدن و بجای دو تا نوار روشن، چندین نوار روی دیواره شکل گرفتن.


❗️ولی دیدن وقتی فتون‌ها رو دونه دونه به سمت صفحه شلیک میکنن باز هم نوارهای تداخلی ایجاد میشه! چرا؟ مگه فوتون با خودش هم تداخل پیدا میکنه؟ چون فوتون یک تابع احتمال حضور داره، وقتی داره از دیوار رد میشه انگار داره همزمان از هر شکاف رد میشه و محل قطعی‌ای در اون لحظه نمیشه براش تعیین کرد!


❗️قسمت دوم


👈🏼 اینجا یک نفر به زبان فارسی کامل توضیح داده


#کوانتوم #نور #فیزیک

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه

🎥 اثر تماشاگر چیه؟

❓چرا وقتی جمعیتی اطراف یک حادثه هستن بجای اقدام به کاری فقط تماشا می‌کنن؟

✅ چه باید کرد؟


❗️فیلم به زبان فارسی و با زیرنویس فارسی است.

#روانشناسی #اثرتماشاگر

🙋🏻‍♂@meteorjournal👉🏼 کانال
🙋🏻‍♂@meteorjournalgroup 👉🏼 گروه