مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

🟣نیایش به مثابه تنفس

🔸#صدیق_قطبی

🏷{معلمان معنوی دوران باستان می‌گفتند: «نیایش، نفس کشیدن است» و بنابراین بی‌معنی است که بپرسی چرا باید دعا کنیم، «چون در غیر این صورت می‌میریم... در مورد دعا هم همین طور است. من نمی‌خواهم با تنفس به جهان شکل تازه‌ای ببخشم، فقط می‌خواهم جانم را تازه گردانم و خودم تازه شوم... دعا به درگاه خدا هم برای همین است.»}

(فیلسوف دل: زندگی و اندیشه بی‌قرار سورن کیرکگور(در جدال عشق و ایمان)،  کلر کارلایل، ترجمه ارسطو میرانی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، ص۱۸۴)


🏷خیلی فرق می‌کند وقتی به دعا روی می‌آوریم تا تغییری در جهان بیرون اتفاق بیفتد و هنگامی که دعا می‌کنیم تا هوایی تازه وارد ریه‌های روح شود. نویسنده‌ی کتاب «فیلسوف دل» از کرکگور نقل می‌کند که دعا را چون نفس کشیدن می‌دانست. همان قدر ضروری، همان قدر تازگی‌بخش. 
آیا درختی در نهاد ما چشم‌به‌راه هوای تازه است؟

🌐https://t.me/majmaqomh

✔️🔻چکیده

🔖ایجاد جامعه امن و تضمین صلح پایدار از نیازهای اساسی و حقوق اولیه انسان در تاریخ زندگی مشترک بوده است. مکاتب مهم فلسفی، اجتماعی و مذهبی راهبردهای متنوعی را برای رسیدن به صلح پایدار مطرح کرده اند، اما نقش دین با شکل گیری جریان های بنیاد گرا و رادیکال اسلامی درجهان اسلام ، خیلی برجسته شده است. پژوهش حاضر بر عکس تفسیر های ستیزه گر و خشونت طلب از قرآن ،فرضیه رقیبی را طرح کرده و مدعی است علاوه بر اصالت صلح در قرآن ، ادعای وجود آموزهایی در قرآن است که می توان براساس آنها و تجربه زیسته بشری و عرف عقلا،راهبرد تضمین صلح پایدار را ارائه کرد.

🔖برای تصویر این امر از نظریه ((صلح و خشونت ساختاری)) یوهان گالتونگ بهره برده است. ایشان با طرح خشونت ساختاری و غیر ساختاری معتقد است در جامعه فقر ،گرسنگی و تبعیض با لانه کردن در ساختار های سیاسی- اجتماعی باعث نابودی صلح وامنیت در جامعه می شود، علاوه بر آن خشونت مستقیم از جمله شورش ، تجاوز و جنگ نیزمنجر به فروپاشی صلح و بی ثباتی در جامعه و جهان می گردد.

🔖در پژوهش حاضر چهار عنصر مهم از جمله ایمان ((توحیدسیاسی)) ، دولت ، عدالت و آموزش و تبلیغ همگانی صلح با ساختار های خشونت غیرمستقیم و خشونت مستقیم مواجه شده و با خنثی سازی آنها به صلح پایدار و تضمین شده ، زمینه برای توانمند سازی ، خود شکوفایی و توسعه انسانی فراهم می گردد. در پژوهش حاضر از روش شناسی تفسیر سیاسی قران استفاده شده است.

🔻تازه های تحقیق
دین نقش مهمی در ایجاد زندگی آرام و همزیستی مسالمت‌آمیز ایفا می‌کند. از میان ادیان، دین اسلام با شعار «سلام» مدعی برداشتن غل و زنجیر از زندگی بشریت است. (اعراف: 158) در قرآن آموزه‌هایی وجود دارد که می‌توان بر اساس آنها، به اضافة تجربة زیست انسان در طول تاریخ‌، تفسیر‌های عقلانی و نیازهای امروزین بشر و عرف حاکم بر جامعه و جهان، راهبرد صلح پایدار را تضمین کرد. پژوهش حاضر با استناد به چهار مؤلفة ایمان به «توحید سیاسی» ساختار‌های تبعیض‌آمیز برساختة انسان‌ها در طول تاریخ را، که در قالب قبیله‌گرایی یا ساختار نظام استبدادی مخالف حقوق اساسی انسان است، نفی ‌کرد و با طرح مسئلة مهم عدالت، اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زمینه‌های ستیز در جامعه و نظام بین‌الملل را اصلاح می‌کند. دولت در این راهبرد نقش داور بین مردم را دارد و با هدایت مردم به سمت آگاهی‌های اجتماعی و توانمند‌سازی، انسان را با حقوق خود آشنا می‌سازد و مردم را مطالبه‌گر حقوق و کرامت انسانی خود می‌کند. انسان در چنین جامعه‌ای با استفاده از استعداد‌های خدادادی و با بهره‌مندی از منابع و امکانات موجود، با تعامل سازنده با دیگران به ثبات سیاسی و اجتماعی و صلح و امنیت پایدار دست پیدا می‌کند.
کلیدواژه‌ها
صلح، آموزش، عدالت ، ایمان ، دولت و خشونت

🌐https://t.me/majmaqomh

#مقاله_امروز

📑 📍 نقش ایمان و دولت در تضمین صلح از دیدگاه قرآن

📝نویسنده : #یوسف_خان‌محمدی
استادیار دانشگاه شهید بهشتی (ره)

🔸مقاله پژوهشی

🌐https://t.me/majmaqomh

‍ 🔰منظومه فکری فیرحی و مساله ایران
📝#عباس_آخوندی

🏷مرحوم فیرحی خدمت بزرگی در فهم ما از متن دینی در چارچوب نظریه قدرت فوکو در بستر سطح دانش و شبکه‌ی قدرت در هر دوره‌ی تاریخی کرد. او با پرهیز از ساده‌ساری مفاهیم مدرن و تطبیق شکلی و ظاهری آن با آموزه‌های دینی، هم قرائت جدیدی از مفاهیم دینی را عرضه نمود. و هم تلاش کرد که یک فهم دموکراتیک از متن دینی ارائه نماید. این‌که تا چه حد موفق بود، بستگی به گذر زمان و آب‌دیده‌گی نظرات وی در نقدهای بعدی اندیشوران دارد. فیرحی چون اکثر اندیشوران حقوق سیاسی مدرن در پی دستیابی به سازوکاری نظری و فلسفه‌ی سیاسی مشخصی بود که طی آن امکان کنترل قدرت حاصل می‌گشت. از همین روی، بر فقه مشروطه و در چارچوب آن، بر مفهوم قرارداد اجتماعی تمرکز داشت. او در صدد بود که با تضارب مفاهیم و اصول حقوق سیاسی مدرن و فقه سیاسی به یک قرارداد اجتماعی مبنی بر مشروط‌سازی قدرت دسترسی پیدا کند.

🏷به گمان من جنبه کاستی نظریه سیاسی فیرحی کم‌توجهی وی به امر ملی بود. لذا در واقع مساله ملت همچنان مساله گمشده‌ای در منظومه فکری مرحوم فیرحی بود. در هر صورت این فهم من است و البته که قابل نقد است. خیلی خوشحال می‌شوم که اندیشوران هم نظریه مرحوم فیرحی و هم نگاه مرا نقد و تصحیح کنند.

🔻مشروح متن را در زیر بخوانید:
مطلب زیر مشروح سخنرانی‌ای که در مراسم گرامی‌داشت دکتر داود فیرحی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده در تاریخ 26 آبان‌ماه 1403 ایراد کردم.

🏷مایه افتخار و مباهات است که در این جمع فرهیخته حضور پیدا کنم. این جلسه برای من از جمله نشست‌هایی است که با اشتیاق در آن شرکت کرده‌ام، چراکه شخصیت والای مرحوم فیرحی و احساس دین نسبت به ایشان، مرا بر آن داشت تا با کمال افتخار این دعوت را پذیرفته و در این مراسم حضور یابم.

🏷درگذشت این مرد شریف، که یکی از چهره‌های برجسته علمی و اخلاقی بود، همگان را به شدت متأثر ساخت. او از جمله سرمایه‌های ملی ما بود که فقدانش ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر به شمار می‌رود. از این رو، جا دارد از انجمن اسلامی دانشکده صمیمانه تشکر کنم که با برگزاری این مراسم، یاد و خاطره این استاد فرهیخته را گرامی داشته‌اند. این روزها کمتر شاهد چنین قدردانی‌هایی از بزرگان علمی و فرهنگی هستیم. حتی ممکن است بسیاری از دانشجویان امروز، مرحوم فیرحی را به‌طور مستقیم ندیده باشند، اما نام و آوازه این شخصیت بزرگوار همچنان در دانشکده طنین‌انداز است و مایه افتخار دانشجویان و اساتید به شمار می‌رود.

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

🟠به شنیدن مزخرفات عادت نکنیم
📝#مهراب_صادق‌نیا

🔻 یکی از سنجه‌های حساسیت اخلاقی جامعه، میزان اهمیتی است که آن جامعه به "حقیقت" می‌دهد. جامعه‌ی اخلاقی به حقیقت احترام می‌گذارد. انسان‌های درست‌کار را، از آن جهت که حقیقت را نمایش می‌دهند، ارج می‌نهد؛ و دروغ‌گویان، ریاکاران، چاپلوسان، مصلحت‌اندیشان، عافیت‌طلبان، و فریبکاران را به دلیل کتمان حقیقت سرزنش کرده و به حاشیه می‌راند. در مقابل، بی‌تفاوتی به حقیقت سبب پیدایش "مزخرف‌گویی" و شیوع آن می‌شود.

🔻 جامعه‌ای که حقیقت را قدر نمی‌داند و به زندگی در موقعیت‌های مبهم، عادت دارد، استعداد شگرفی برای شنیدن حرف‌های مزخرف خواهد داشت. حرف مزخرف یعنی حرف بی‌ارزشی که شاید به مثابه تریاک و یا هر داروی مخدر دیگری باعث دِم‌خوشی و بی‌غمی لحظه‌ای شده و کمی از استرس‌های جامعه بکاهد، ولی هیچ نتیجه‌ی معناداری جر فریب و دغل‌بازی به همراه نداشته و در نهایت، به فروپاشی جامعه خواهد انجامید. نکته‌ی مهم این است که "مزخرف‌گویی" با دروغ‌گویی متفاوت و بلکه از آن بدتر است. جامعه‌ای که به دروغ‌گفتن و دروغ‌شنیدن عادت دارد، هم‌چنان مرز میان حقیقت و غیر حقیقت را نگه می‌دارد و کسی که دروغ می‌گوید در همان زمان، می‌داند که واقعیت چیز دیگری است و او دارد آن را پنهان می‌کند؛ ولی جامعه‌ای که به مزخرف‌شنیدن عادت می‌کند، این تمایز را نادیده می‌گیرد و درک خود از واقعیت‌ها را در همان اندازه‌، ناچیز نگه می‌دارد.

🔻آدمی که مزخرف می‌گوید و یا حرف‌های مزخرف گوش می‌دهد، هیچ درکی از واقعیت آن‌گونه که هست ندارد و گمان می‌برد که حرف‌های بی‌ارزشی که می‌گوید و یا می‌شنود همان حقیقت هستند. بر این اساس، حقیقت‌گو و دروغ‌گو، هر دو درکی از حقیقت دارند؛ با این تفاوت که یکی آن را می‌گوید و دیگری آن را پنهان می‌کند؛ ولی مزخرف‌گو هیچ درکی از حقیقت ندارد. او حقیقت را به اندازه درک ناچیز خود کاهش می‌دهد. به همین دلیل، دروغ ویران‌گر است؛ ولی مزخرف‌گویی بسیار ویران‌گرتر. برای این که یک جامعه به شنیدن حرف‌های مزخرف عادت نکند، باید یاد بگیرد و اجازه داشته باشد که از هر کسی که سخنی می‌گوید، بپرسد که چرا؟ چگونه؟ با چه تبیینی؟!

@sadeghniamehrab
🌐https://t.me/majmaqomh

‍ #کتاب_امروز

📙عنوان: هنر داستانی در قرآن کریم
📝نویسنده:محمداحمد خلف الله
📍مترجم: محسن آرمین


🏷یکی از ویژگی‌های کتب آسمانی وجود حکایت‌ها و داستان‌های مختلف در آن‌ها است که باعث می‌شود فراگیری مفاهیم آن برای افراد بسیار دلچسب شود. اما نوع استفاده از روایات و داستان‌ها در هر یک از کتب آسمانی متفاوت است.

🏷دکتر محمد احمد خلف الله ویژگی‌های داستانی قرآن کریم را مورد بررسی ساختاری قرار داده و تفاوت‌های بنیادی بین داستان‌های قرآنی و دیگر کتب آسمانی پیدا کرده است. کتاب «هنر داستانی در قرآن کریم» به ویژگی‌های منحصربه‌فرد روایت اشاره می‌کند و در چهار فصل مشتمل بر: معانی تاریخی، اجتماعی، اخلاقی. دینی؛ هنر و ادبیات در داستان قرآنی؛ مصادر قصه‌های قرآنی و روحیات رسول و قصه‌ی قرآنی به شرح کامل داستان‌های قرآنی می‌پردازد.

🏷به‌طورکلی نویسنده در این اثر عنوان می‌کند که تفاوت عمده‌ی داستان‌های قرآنی حذف ویژگی‌های اصلی تاریخی مکان و زمان است. محمد احمد خلف الله معتقد است اشتباه عمده‌ای که مفسران در مواجهه با داستان‌های قرآنی مرتکب شده‌اند توجه به ساختار تاریخی داستان‌ها است؛ حال آن که در قرآن داستان‌ها تاکید بر موارد مهم‌تری دارند که با شرح و تفسیر این عوامل ویژگی‌های خارج از مکان و زمان روایات برای همه قابل‌درک می‌شود و از این طرق تأثیرگذاری داستان‌ها بر عقل و قلب مخاطب دوچندان می‌شود.

🏷نویسنده معتقد است کتب دیگر آسمانی عموما یک روایت داستانی کلی را شرح می‌دهند و این روایات با جزئیات بسیار و شرح و بست کامل تاریخی ارائه شده است. ولی در قرآن روایات قبلی خیلی خلاصه و تلخیص شده ارائه شده‌اند تا جایی که باعث تعجب مسیحیان و یهودیان شده است. برخی از داستان‌های قرآن تنها چند آیه هستند و به‌صورت گذرا مورد اشاره قرار گرفته‌اند حال‌آنکه در کتب دیگر شاهد چنین وضعیتی نیستیم.

🏷دکتر محمد احمد خلف الله که به‌عنوان پژوهشگر و نویسنده‌ای نوگرا در جهان عرب شناخته می‌شود پیش‌ازاین به موضوع هنر روایی در قرآن پرداخته است که این اثر هم مانند هنر داستانی در قرآن کریم، باعث بحث و گفتگوهای بسیار بین مفسرین و اصحاب اندیشه شده است.

🔸چاپ نخست این کتاب در سال ۱۴۰۲ در ۴۹۹ صفحه توسط نشر نی روانه بازار کتاب شده است.

https://t.me/majmaqomh

#یادداشت

🟣رژیم‌های حقیقت و خوانش دینی از وضعیت زن
✍#نفیسه_مرادی

🔸فوکو به عنوان یک اندیشمند پست مدرن، به «رژیم‌های حقیقت» در مقابل وجود «حقیقت واحد» اعتقاد دارد. او بیان می‌کند که در هر اپیستمه‌ای حقیقتی سر بر می‌آورد که لزوما در اپیستمه دیگر به عنوان حقیقت شناخته نمی‌شود و با حقیقتی دیگر جایگزین می‌شود. لذا بشر با حقیقت واحدی روبرو نیست، بلکه با «رژیم‌های حقیقت» مواجه است که بر اساس شرایط زمینه و زمانه خویش یکی از آن‌ها را به عنوان «حقیقت» می‌پذیرد.

🔸اما در مطالعات اسلامی اعتقاد بر این است که «حقیقت» واحدی وجود دارد، و تلاش مفسران و عالمان در راستای رسیدن بدان است. لذا در این مسیر، فهم‌های متفاوتی از تراث دینی شکل گرفته که منجر به شکل‌گیری گفتمان‌های حقیقت‌نمایی شده که حتی ممکن است، با یکدیگر در تضاد باشند یا یکدیگر را طرد کنند.

🔸خوانش دینی از وضعیت زنان در ابعاد گوناگون فردی، خانوادگی، اجتماعی منجر به ظهور فهم‌های متعدد از تراث دینی و شکل‌گیری گفتمان‌های گوناگون شده است. به طوری که از گفتمان «ستر حداکثری» با تاکید بر خانه‌نشینی و پوشش صورت‌ و دست‌ها تا گفتمان «حضور اجتماعی حداکثری» مبتنی بر تصدی مناصب عمومی و عدم وجوب پوشش موی سر، در گفتمان درون‌ دینی را شامل می‌شود که تماما مستند به آیات و روایات هستند.

🔸اینکه کدام فهم از تراث دینی همان «حقیقت» مد نظر اسلام است، مشخص نیست. چرا که در عصر غیبت امام معصوم، راهی برای اثبات آن وجود ندارد. اما ظرفیت تراث دینی برای بروز فهم‌های متفاوت از آن، گفتمان دینی را با «رژیم‌های حقیقتی» روبه‌رو کرده، که بسته به زمینه و زمانه‌‌های مختلف و اینکه کدام فهم دینی بتواند مقبولیت سیاسی یابد و مورد توجه مناسبات قدرت قرار گیرد، همان به عنوان «حقیقت» به گفتمان رایج جامعه بدل می‌گردد.

🔸به عنوان نمونه مشروطیت و انقلاب اسلامی دو اپیستمه‌ای هستند که در اولی گفتمان «عدم شایستگی زنان» به پشتوانه آیت الله مدرس، مانع حضور زنان در انتخابات می‌شود. اما در اپیستمه دومی، گفتمان «زن انقلابی» با حمایت امام خمینی بستر ورود زنان به عرصه‌های مختلف اجتماعی را فراهم می‌نماید.

🔸در اپیستمه‌ مشروطیت «حقیقت» این است که زنان به دلیل نقصان عقلی و تحت قیمومیت مردان بودن، توانایی و شایستگی انتخاب کردن/شدن ندارند، اما در اپیستمه انقلاب «حقیقت» این می‌شود که زنان شایستگی، توانمندی و قدرت درک و تحليل مسائل را دارا هستند، که با حفظ حجاب مبتنی بر خوانشی انقلابی از آیات و روایات حجاب، می‌توانند در عرصه‌های مختلف اجتماعی - سیاسی حضور فعال داشته باشند.

🔸ظهور گفتمان «زن انقلابی» به عنوان فهمی صحیح از تراث دینی، «حقیقتی» است که در مقابل «حقیقت» اپیستمه مشروطیت قرار می‌گیرد و آن را رد می‌کند.

🔸حاصل سخن آن‌که برای اپیستمه‌های آتی، می‌توان انتظار ظهور فهم‌های دیگری از تراث دینی را داشت که به عنوان «حقیقت» به جامعه عرضه و از سوی مردم پذیرفته شود که طرد کننده «حقیقت» امروزی باشد و این فهم‌های متعدد در قالب حرکت «رژیم‌های حقیقت» در بستر تاریخ تا اپیستمه ظهور منجی و ارائه «حقیقت» واحد از سوی ایشان ادامه خواهد داشت.

🌐https://t.me/majmaqomh

#مقاله_امروز

🔰تنوع دینی و اختلاف‌نظر
📝نویسنده: #متیو_ای. بنتون
🔸ترجمه: #امید_کشمیری

🔖از آنجا که در جوامع لیبرال آزادی‌های دینی و مذهبی و اِبراز این باورها تا حدّ ممکن به رسمیت شناخته می‌شود بروز تنوع مذاهب و اختلاف‌نظرِدینیِ گسترده امری اجتناب‌ناپذیر است. پرسش فلسفی‌ای که در مواجهه با این تنوع در ذهن آدمی شکل می‌گیرد این است که رویکرد معقول به این اختلافات چه باید باشد؟ در مواجهه با این تکثر و تعارض آراء، طرفین نزاع اگر از جهات مربوط در شرایط یکسانی باشند چه مسئولیت معرفتی‌ای دارند؟

🔖 آیا باید دست از باورهای خود بشویند یا این‌که عقلاً موظف‌اند موضع خود را تا حدی اصلاح کنند که تعارض‌شان با همتایانِ معرفتیِ دیگر رفع شود، یا بی‌اعتنا به مواضع رقیب، متعهد به موضع سابق بمانند. اساساً آیا می‌توان راه میانه‌ای را در پیش گرفت؟ در این مقاله نویسنده می‌کوشد که از منظر معرفت‌شناسی اختلاف‌نظر، مسأله تنوع دینی و اختلاف‌نظرهای مذهبی را تحلیل و بررسی کند.
📎 پيوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

#پوشه_شنیداری

🟣«عصر سکولار، پایان دینداری؟!»

◽️سخنرانان:
دکتر سید علیرضا بهشتی
دکتر حسین هوشمند  

🌐https://t.me/majmaqomh

🟣 اخلاق و الحاد
📝سيدحسن اسلامي اردكاني

🏷دست‌كم 2500 سال است كه درباره نسبت اخلاق و دين بحث مي‌شود. احتمالا نخستين صورت‌بندي اين نسبت را سقراط ارايه كرد. در دادگاه از اثيفرو پرسيد: به من بگو: چون كاري خوب است، خدايان بدان فرمان مي‌دهند يا چون خدايان به آن كار فرمان مي‌دهند، آن كار خوب مي‌شود؟ هر پاسخي كه اثيفرو مي‌داد يك گرفتاري درست مي‌كرد. اگر مي‌گفت كه چون كاري خوب است، خدا هم به آن فرمان مي‌دهد، سقراط مي‌گفت پس دين به چه دردي مي‌خورد؛ اگر هم مي‌گفت چون خدايان به كاري فرمان ‌دهند، آن كار خوب مي‌شود، سقراط باز پاسخ مي‌داد كه چرا خودِ خدايان اينقدر اختلاف‌نظر دارند و در نتيجه به گفته سقراط: «يك چيز در آن واحد هم محبوب خدايان است و هم منفور آنان.» وانگهي درباره آدم‌هايي كه رسما مي‌گويند بي‌دين هستند و با اين حال به اخلاق باور دارند چه مي‌توان گفت.

🏷اين پرسش به شكل دقيق‌تري در فرهنگ اسلامي، در قالب مناقشه حسن و قبح عقلي و شرعي، و همچنين در سنت مسيحي، به صورت بحث قانون طبيعي و نظريه امر الهي، ادامه يافت و كتاب‌ها در آن باب نوشته شد و مي‌شود. يكي از تازه‌ترين كتاب‌ها در اين زمينه كتاب اخلاق و دين (2016) هري جي. گنسلر است كه اخيرا متن انگليسي آن را خواندم و فرصت نشد كه با ترجمه فارسي آن (ترجمه عباس ايمان‌نژاد، تهران، نشر كرگدن، 1402) مقايسه مختصري كنم. سال‌هاست كه موضوع دين و اخلاق را در مقطع دكتري تدريس مي‌كنم و كمابيش آثاري را كه در اين زمينه منتشر مي‌شود مي‌بينم و مي‌خوانم. اين كتاب از جهات مختلفي نظرم را جلب كرد. نخست سبك آموزشي آن است. گنسلر، كه معلم خوبي بوده، كوشيده است تا جاي ممكن مطالب فني بحث را ساده كند و گرچه اين كار، گاه مايه كشدار شدن بحث و تكرار شده است، در مجموع بحث را شفاف و روشن ساخته است. دومين وجه قابل‌توجه كتاب تأكيد و تكيه نويسنده بر نظريه تكامل است. خيلي راحت و بي‌دغدغه، گنسلر نظريه تكامل را مي‌پذيرد و از آن در جهت تأييد قانون طبيعي در اخلاق ياري مي‌گيرد.

🏷اما سومين و به نظرم مهم‌ترين جنبه اين كتاب، آن بود كه نويسنده به‌سادگي پذيرفته است كه ملحدان و خداناباوران هم مي‌توانند نظام اخلاقي منسجمي داشته باشند. در زماني كه غالبا تصور مي‌شود، اخلاق در انحصار دينداران است، اين نگاه قابل‌تأمل است. در سنت ديني ما با آنكه به لحاظ نظري به حسن و قبح عقلي و اخلاقي باور داريم، يعني بر اين نظر هستيم كه اخلاق مستقل از دين و گاه مقدم بر آن است، اما عملا چنان فرهنگ مسلطي بر جامعه معاصر ما حاكم شده است كه گويي كل اخلاق و تفكر اخلاقي بر دين استوار است. اين نگاه افزون بر اشكالات جدي نظري، به لحاظ عملي هم مشكلاتي خواهد داشت كه مهم‌ترين آنها اين است كه كافي است نسل جديد به دين پشت كند تا باورهاي اخلاقي و هنجارهاي درست و نادرست مبتني بر دين هم يكسره فرو بريزد.

🏷در اين جا گنسلر به‌دقت از بدفهمي رايج درباره اخلاق خداناباوران بحث مي‌كند و نشان مي‌دهد كه مي‌توان منطقا خداناباوري و اخلاق را با هم داشت. با اين همه، تأكيد مي‌كند كه غنا و سرشاري اخلاق با خداباوري ممكن مي‌شود و فضايل الهياتي هستند كه فضايل اخلاقي را به كمال مي‌رسانند. از اين منظر، هم خداباوران و هم خداناباوران عقايد پايه‌اي مشتركي دارند. اما دين مي‌تواند اخلاق را عميقا فربه كند و بارور گرداند. نكته قابل توجه آنكه نويسنده كتاب هم دانشگاهي است و هم كشيش است، اما فهم درستي از دنياي جديد و خداناباوري دارد و به انكار و تجاهل روي نمي‌آورد و مي‌كوشد حق بحث را ادا كند.


@hassan_eslami
🌐https://t.me/majmaqomh

امام علي عليه السلام :

أشعِر قَلبَكَ الرَّحمَةَ لِجَميعِ النّاسِ وَ الإحسانِ إلَيهِم وَ لا تُنِلهُم حَيفا وَ لا تَكُن عَلَيهِم سَيفا ؛

مهربانى با همه مردم و نيكى به ايشان را شعار دل خويش ساز و به آنها ستمى مرسان و شمشيرى بر آنان مباش .
                  
تصنیف غررالحکم، ص ۶۷

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی  

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

🟣در طلب چهرهٔ خداوند

مؤمنان، به روایت قرآن، هم چشم‌به‌راه دیدار خداوندند (رجاء به لقاء الله) و هم‌ طالبِ چهرهٔ پُررضایت او (ابتغاء وجه الله).

امیدوارند و مشتاق، که روزی به دیدار خداوند خواهند رسید. این امید و اشتیاق، هم از مهابت و دشواری مرگ می‌کاهد و هم در آنان تمنّا و کششی می‌افروزد به سمت شایسته‌‌شدن. می‌کوشند تا برای آن دیدار، آراسته‌تر و شایسته‌تر شوند.

امید به دیدار، هم به مرگ، معنای دیگری می‌بخشد هم به زندگی:

🔻«فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»(کهف: ١١٠)
«پس هركه توقع دارد ملاقات پروردگار خود را بايد كه بكند كار پسنديده و شريک نيارد در عبادت پروردگار خويش هيچ‌كس را»(ترجمه ولی الله دهلوی)

🔻«مَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»(عنکبوت: ۵)
«هر كس كه به ديدار خدا اميد مى‌دارد بداند كه وعدۀ خدا آمدنى است و او شنوا و داناست»(ترجمهٔ عبدالمحمد آیتی)

علاوه بر رجاء و امید به دیدار (رجاء به لقاء الله)، مؤمنان طالب و خواهندهٔ چهرهٔ خداوندند (ابتغاء وجه الله). شکیبایی می‌ورزند، چرا که طالب چهرهٔ اویند، به نیایش و عبادت اهتمام دارند، چرا که طالب چهره و لبخند اویند، داد و دهش می‌کنند و بدی را با نیکی می‌زدایند، چرا که مشتاق چهره و رضایت اویند و می‌دانند که روی خدا را نه در مشرق و مغرب و اینجا و آنجا، بلکه در شکیبایی، گشاده‌دستی، نیک‌خواهی و نیایش باید جُست:

🔻«وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ»(رعد: ٢٢)
«و آنان كه شكيبائى كردند به‌طلب روى پروردگار خويش و برپا داشتند نماز را و خرج كردند از آنچه ما روزى داديم با ايشان پنهان و آشكارا و دفع مى‌كنند به نيكوئى بدى را اين جماعه راست جزاى آن سراى.»(ترجمه ولی الله دهلوی)

🔻«وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ»(روم: ۳۹)
«و آنچه آريد از زكاتى كه خواهيد بدان روى خدا را پس آنانند فزونى‌گيرندگان»(ترجمه محمدکاظم معزی)

🔻«وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ»(بقره، ۲۷۲)
«و لائق نيست كه خرج كنيد مگر براى طلب روى خدا»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

🔻«الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى وَمَا لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَى إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى وَلَسَوْفَ يَرْضَى»(لیل: ۱۸ تا ۲۱)
«آن‌كه مى‌دهد مال خود را تا پاک‌نفس گردد، و نيست هيچ‌كس را نزد او هيچ نعمتى كه جزا داده شود؛ ليكن مى‌دهد به‌طلبِ روى پروردگار بزرگوار خود.»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

قرآن کریم با تأکید از پیامبر می‌خواهد با کسانی که خواستار چهرهٔ خداوندند ملازم و معاشر باشد، و در این همراهی، شکیبا و ثابت‌قدم بماند:

🔻«وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ»(أنعام: ۵۲)
«و از خود نران آنان را كه مى‌خوانند پروردگار خود را بامدادان و شامگاه، خواهان روى اويند.»(ترجمه محمدکاظم معزی)

🔻«وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ»(کهف: ۲۸)
«و بند كن خود را با آنان كه ياد مى‌كنند پروردگار خود را به‌صبح و شام، مى‌جويند روى او را، و بايد كه نگذرد چشمهاى تو از ايشان.»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

آری، امید بستن به دیدار و جست‌وجوی چهرهٔ یار، رسم و شیوه‌ای است عاشقانه که قرآن کریم می‌ستاید و ایمان را به آنها می‌شناسد.

قرآن به خواستاران روی خدا نوید می‌دهد که سرانجام، دیده به دیدار دوست خواهند گشود و از دیدار او، تازه‌روی و شاداب خواهند شد:

🔻«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ»(قیامة: ۲۲ــ۲۳)
«آن روز چهره‌هايى تازه[و خرّم] هستند. نظاره‌گر به پروردگارشان.»(ترجمه مسعود انصاری)

چشم‌به راه دیدار خدا بودن، و در هر اقدامی، خواهانِ روی و رخسار خدا بودن، تعابیری عاشقانه‌اند. و قرآن کریم مؤمنان را چشم‌به‌راهان دیدار خدا و جست‌وجوگران چهرهٔ او می‌داند.

@sedigh_63
🌐https://t.me/majmaqomh

#نشست_علمی
#گزارش_کوتاه

⚡️مواجهه بی کیفیت با پدیده توسعه بیشتر از همه به دینداری جامعه خدشه وارد می کند و ما را دچار پدیده دین گریزی خواهد کرد

🔰دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳، دکتر فرشاد مومنی در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به بررسی مفهوم توسعه به عنوان یک امر مستحدث پرداخت و بر لزوم بازگشت به مسائل بنیادین در مواجهه با بحران‌های کنونی تأکید کرد


🏷دکتر مومنی در این سخنرانی با اشاره به وضعیت کنونی جامعه، گفت: در هنگامه بحران راه برون رفت از مشکلات بازگشت به مسائل بنیادین است.جامعه ما یک جامعه اکنون‌زده است یعنی از گذشته خود بریده است و نسبت خود را با آینده تعیین نکرده است. این ویژگی از اقتضائات نظام‌های رانتی است. توسعه یکی از مهم‌ترین مباحثی است که باید در یک جامعه دیندار نسبت آن با مسئله دینداری تعیین شود. چنانچه به گفته شهید مطهری تا وقتی فقها درگی دست از سرمایه‌داری پیدا نکنند، قادر به فهم مسائل زمانه نخواهند بود.

وی اشاره کرد تا زمانی که ما فهمی متناسب از مقتضیات زمانه پیدا نکنیم، طبعا دچار انحطاط خواهیم شد؛ مسئله‌ای که اسلام‌شناسان قرن ۲۰ هم بر آن تاکید کرده‌اند. در ادبیات این پژوهشگران بر این نکته تاکید شده است که اگر مدعیان دین خاتم عملکردی متناسب با مقتضیات زمانه نداشته باشند، عملکرد آنها تناسبی با خاتمیت نخواهد داشت. رفتار متناسب با مقتضیات روز رفتاری اسلام گرایانه خواهد بود.

🏷 این استاد دانشگاه گفت: توسعه اقتضای زمانه است، مسئله‌ای دلبخواهانه نیست که آن را کنار بگذاریم و به عبارتی الزام قطعی است و انحطاط در ارتباط با آن معنا پیدا می‌کند. در مواجهه با تحولات زمانه ما متاسفانه درگیر مباحث لفظی شده‌ایم؛ چون نمی‌خواهیم از لفظ توسعه که در عرف بین‌الملل بکار برده می‌شود استفاده کنیم، از واژه پیشرفت به جای توسعه استفاده کرده‌ایم درحالی که این لفظ بسیاری ایدئولوژیک تر از واژه توسعه است. در داستان بیداری عربی هم این مسئله درگیری با الفاظ پیدا شد که از واژه بهار عربی سخن بگوییم یا بیداری در حالی که همان بحران های موجود در کشورهای عربی را ما هم داشتیم.

🏷 این کارشناس اقتصادی اظهار کرد :  ما برای غلبه بر انحطاطی که درگیر آن هستیم باید توسعه را به عنوان یک مسئله مستحدث (نوظهور) بپذیریم. در توسعه ما با پدیده متحول شدن رابطه انسان با زمان روبرو هستیم. این عصر، عصر شتاب تاریخ نام‌گذاری شده است و اقتضائاتی دارد که اگر آن را درک نکنیم دچار حیرت‌زدگی در مواجهه با تغییرات پرشتاب خواهیم شد و به اعوجاج خواهیم رسید و شکست‌های پی در پی بخوریم که این مسئله طبیعتا بحران های هویتی در پی خواهد داشت.

🏷دکتر مومنی همچنین اصلی ترین مانع در برابر شتاب تاریخ که ما گرفتار آن هستیم، را رشد ناپایدار و گسسته دانست. از نظر وی رشد ناپایدار باعث می‌شود به قهقرا برویم. ما در ایران سه جنبش در برابر اقتضائات زمانه داشته‌ایم انقلاب مشروطه، جنبش ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی. در هر کدام از این جنبش ما در ابتدا یک رشد سریع در درک اقتضائات داشتیم ولی به دلیل مانع تراشی ها این رشدها پایدار نماند و منجر به ایجاد وضعیت بحران دوران گذار شدیم نه در گذشته ماندیم و نه به وضعیت پایدار جدید منتقل شدیم. به عنوان مثال ما در دوران مصدق یک رشد عجیب در توسعه بدون نفت داشتیم که در تاریخ ایران تکرار نشده است.

🏷این استاد دانشگاه همچنین تأکید کرد
یکی دیگر از مانع توسعه و درک اقتضائات زمانه تصلبات دیندارانه است. در هر سه جنبش ایران در دوران معاصر ما با این تصلبات مواجه بوده ایم که منجر به رشد گسسته شده است. ما در ایران با بنیان‌های اندیشه‌ای شبه داعشی مواجه هستیم که به هیچ وجه با توسعه و اقتضائات زمانه همراه نیست و دائما در برابر اندیشه های توسعه طلب موضع‌گیری می کند.

🏷 وی افزود، در برابر این اندیشه‌های متصلب، می توان از اندیشه های افرادی چون ملک المتکلمین در زمان مشروطه و دکتر مصدق در جنبش ملی شدن نفت و شهید بهشتی و شهید مطهری در انقلاب اسلامی نام برد که درکی روشن بینانه از تحولات زمانه داشتند.

🏷این کارشناس اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد: ما در مواجهه با تمایزات فرهنگی نباید از ابزار داغ و درفش استفاده کنیم، که هرچقدر فشار بر طرف متمایز وارد کنید بیشتر باید متحمل تهاجم شوید. این در حالی است که در برخورد با تمایزات فرهنگی بهترین راه، گفتگو و تعامل است. نکته نهایی اینکه عدم درک اقتضائات زمانه و از جمله توسعه و عقب ماندگی باعث ایجاد وابستگی ذلت بار و مستعمرگی خواهد شد همان گونه که امروزه ما در چنین وضعیتی دچار وابستگی به کشورهایی مانند چین و روسیه شده ایم. در نهایت اینکه مواجهه بی کیفیت با پدیده توسعه بیشتر از همه به دینداری جامعه خدشه وارد می کند و ما را دچار پدیده دین گریزی خواهد کرد.

🌐https://t.me/majmaqomh

🎧#پوشه_شنیداری


🏷توسعه به مثابه یک مسئله مستحدثه

🟣 الزامات معرفت شناختی و ملاحظات اقتصاد سیاسی

👤سخنران :

#دکتر_فرشاد_مومنی

_دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳

"مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه"

🌐https://t.me/majmaqomh

#پرونده_علمی

📖 پرونده مبادی فقه حقوق شهروندی

استاد سید محمدعلی ایازی:

🟣درآمدی بر فقه حقوق شهروندی

🏷استاد سید محمدعلی ایازی اگرچه بیشتر به پژوهش‌های قرآنی شهره است لکن پژوهش‌های او در عرصه فقه‌های نوپدید نیز متعدد است به‌نحوی‌که می‌توان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های او را سامان‌دهی به ابواب فقه معاصر دانست. وی در این سال‌ها، تمرکز زیادی بر روی حقوق انسان و لزوم رعایت این حقوق در فتاوای فقهی داشته است. این فقیه نواندیش در این یادداشت شفاهی اختصاصی، تلاش دارد تا بایسته‌های فقه حقوق شهروندی را به‌صورت گذرا بیان کند. همین امر موجب شد تا این یادداشت را به «درآمدی بر فقه حقوق و تکالیف شهروندی» معنون کند.

📍مشاهده کامل یادداشت

🌐https://t.me/majmaqomh

📝احمد_قابل:

آرمان و هدف دنیایی دین خدا و شریعت محمدی(ص) عدالت است. از آنجا که عدالت مطلق برای بشر عادی ممکن نیست، عدالت نسبی مطلوب خواهد بود. هرچه نسبت عدالت در جامعه بیشتر باشد به نسخه ی آرمانی دین نزدیکتر خواهد بود. بنابراین ،شهر آرمانی دین ،جایی است که عدالت در بالاترین حد ممکن پدیدار گردد. رعایت اخلاق پسندیده، ایجاد امنیت برای تمامی شهروندان، همزیستی مسالمت آمیز با تمامی بشر، پرهیز از نزاع ودرگیری وتلاش جدی برای صلح وممنوع دانستن تهاجم (لاتدعون الی مبارزة ...فان الداعی باغ )وتلاش برای رفاه وآبادانی،عمده ترین راهکارها برای رسیدن به آرمانها معرفی شده است.

🏷خصوصیات جامعه آرمانی در متون دینی


💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین" 
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی  

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

و قال علیه السلام:

اَلعِلْمُ وِرَاثَهٌ كَرِيمَةٌ، وَالاَْدَبُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ، وَالْفِكْر مِرآةٌ صَافِيَةٌ.

دانش، میراثی است گرانمایه، ادب، آرایه‌ ای است همیشه تازه و اندیشه، آینه‌ای است جلا‌یافته.

_نهج البلاغه_حکمت ۵
بگردان : #استاد_محمود_صلواتی

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی  

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

🔻مقدمه‌ی کتاب "مبانی شریعت"
نوشته‌ی استاد فقید احمد قابل


🏷اندیشه ی منسجم و هماهنگ تنها با مبانی مشخص نظری پدید می آید. مبانی نظری و عملی باید منطقی و عقلانی باشند تا از جاذبه ی لازم برای توجه تمامی مخاطبان برخوردار باشند. شریعت محمدی (ص) نیز در سه حوزه ی کلام، اخلاق و احکام مبتنی بر مبانی منطقی و عقلانی بوده و کاملا منطبق با فطرت انسانی از سوی صاحب شریعت (ص) به آدمیان ارائه شده است.

🏷 همراه شدن گسترش اندیشه ی اسلامی شریعت محمدی با کشور گشایی های پیروان آن و پیوند خوردن اندیشه با قدرت و حکومت و دور شدن تدریجی از زمان حضور پیامبر خدا (ص) و پدید آمدن اختلافات طبیعی در برداشتهای متفاوت اصحاب پیامبر و متفکران دوره های پسین در کنار تلاشهای نظری و عملی غیر صادقانه ی بسیاری از قدرت طلبان و دنیا خواهان موجب دشواری در شناخت حقیقت پیام الهی شریعت شد. هر چه فاصله ی پیروان شریعت و عالمان آن از صدر اسلام» بیشتر شد، اختلافات گسترده تر و حقایق نامکشوف تر شدند تا جایی که امروزه هیچ کس نمی تواند با برهان قاطع از تمامی باورها و اندیشه های دینی و مذهبی دفاع کند.

🏷البته هر اندیشمند منصفی میداند که اکثر باورهای دینی و مذهبی وی تنها مبتنی بر ترجیحات علمی و عقلانی پذیرفته شده ی او است. اصطلاحا این باورها مبتنی بر برداشتهای ظنی وی است که از نظر علمی معتبر شمرده میشوند بنا بر این نمی توان با امکانات علمی بسیار محدود و شناخته شده ی موجود ادعاهای نامحدود و قداستی در حد کلام و حکم خداوندی به برداشتهای ظنی خود بخشید. نظریاتی که در متون ثانویه ی شریعت (کتابهای عالمان) شریعت دیده می شود هیچ تفاوتی با نظریات علمی سایر دانشمندان در دیگر علوم انسانی ندارد. یعنی صرفا برداشتهایی علمی از متون اصلی است و با توجه به اینکه:

🔸الف)_ تنها «قرآن» از متون اولیه ی «شریعت دست نخورده باقی مانده است، اما «روایات (سنت) دستخوش تحریفات فراوان لفظی و مفهومی جعل جهل و تعارضهای بی شماری است که تنها با تلاشهای علمی دشوار میتوان سره را از ناسره باز شناخت و البته هیچ سرمایه ای جز ظن و ترجیح در این راه به یاری عالمان شریعت نیامده است. مگر آنکه دلایل عقلی یا یافته های علمی بشری که آن هم مبتنی بر استقراء ناقص و صرفا اطمینان آور است و احتمال خلاف را نفی نمی کند به یاری عالمان شریعت آیند و حکمی قاطع یا قرینه ای اطمینان بخش را برای اظهار نظر در اختیار قرار دهند.

🔸ب)_ بسیاری از باورهای رایج کلامی و اخلاقی شریعت و مذاهب مختلف آن و اکثریت بیش از نود درصدی احکام شریعت ناشی از متون روایی است که استفاده ی از آن کاملا مبتنی بر ظن و گمان است. تقدس بخشیدن به نتایج تلاشهای علمی عالمان ،شریعت کاملا غیر منطقی خواهد بود. بنا بر این پذیرش یا عدم پذیرش آراء و نظریات عالمان شریعت، همچون پذیرش یا رد نظریات سایر دانشمندان علوم غیر شریعت است. طبیعی است که پذیرفتن بی دلیل نظریات دانشمندان همان قدر مذموم و ناپسند است که رد بی دلیل آنها ناپسند شمرده می شود.

🏷در این متن خلاصه ی دیدگاه خود از عناوین مورد بحث در مبانی شریعت محمدی (ص) را به مخاطبان ارائه میکنم. طبیعی است که هر یک از این عناوین محتاج استدلال است که در متن مفصل تر و نهایی کتاب به آن خواهم پرداخت . اگر عمرم باقی و سلامتی حاصل و اختیار زندگی در دست خودم باشد، بحث های استدلالی و کامل تر آن را نیز خواهم نوشت. ولی در این نسخه ی ابتدایی از کتاب صرفا به برخی گزارش ها و نتایج بسنده می کنم تا امکان داوری مخاطبان را در مورد انسجام و هماهنگی اندیشه یا عدم آن مباحث مختلف سالیان گذشته آورده ام و یا در وبلاگ شریعت عقلانی منتشر کرده ام.

https://t.me/majmaqomh

#کتاب_امروز

📚عنوان:مبانی شریعت
📝نویسنده: احمد قابل
ویراستار: محسن کدیور

📍تاریخ انتشار: مرداد ۱۳۹۱/ تعداد صفحات: ٣٤٩

https://t.me/majmaqomh

📝 استاد محمدعلی کوشا:

🏷فقیه عقلانی و اندیشمند دلسوز پرتلاش، مرحوم احمد قابل از جمله فقه‌پژوهان اثرگذار عصر ما است که نام و یادش جاودان خواهد ماند.آن عزیز از دست رفته‌ی ما چند ویژگی برجسته داشت که در کمتر دین‌پژوهی دیده می‌شود:

1- متخلّق به اخلاق و سلوک انسانی.
2- شور و حرارت آموختن و آموزاندن.
3- احساس مسوولیت اجتماعی در مقابل دانسته‌هایش.
4- روحیه‌ی کم‌نظیر ارشاد و تلاش مداومش بر عملی‌کردن امربه‌معروف و نهی از منکر در حیطه اجتماعی به‌ویژه در سطح مسوولان درجه‌یک مملکت.
5- علاقه سرشار او به بحث و گفتگو در همه دانسته‌هایش.
6- داشتن شجاعت لازم و کافی و به‌دوربودن از هرگونه جُبن و ترس در حیطه ابراز نظرات و تصمیمات سیاسی‌اش.
7- بهره‌مند بودن از دو نعمت بیان و بنان در اظهارات دینی و اجتماعی‌اش.

🏷احمد قابل با داشتن ویژگی‌های مذکور اگر در جوامع آزاد و حاکمیت‌های دموکراسی‌خواه می‌بود، بی‌گمان به‌عنوان یک صاحب‌نظر و ایدئولوک برجسته، بسیار قدر می‌یافت و بر صدر می‌نشست. امّا افسوس و هزار افسوس که در کشورش به‌جای تشویق، تنبیه شد!
نه‌تنها قدرش دانسته نشد، که سخت با او بی‌مِهری شد و حتی از کمترین حقوق اجتماعی‌اش نیز محروم گردید!

🏷به‌راستی ما جهان‌سومی‌ها چرا با آزاداندیشان‌مان این همه سر ناسازگاری داریم؟!  گاهی در جلساتی که با آن شخصیت دلسوز و آرمان‌خواه داشتیم تکیه کلامش «هنر فهمیدن» و «وظیفه خطیر آگاهاندن» بود! رحمت و رضوان الهی بر روح پاک ملکوتی‌اش باد. یادش جاودان و نامش برای همیشه با عزّت و انسانیت و سرافرازی قرین و ماندگار باد.

https://t.me/majmaqomh