مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم @majmaqomh Channel on Telegram

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Jan, 18:16

🔰محدودیت برای زنان مجتهده عرفی است نه فقهی

🎤 آیت‌الله ایازی: فضای سنتی مانع رشد بانوان حوزوی است/ در کنار همه تحولات حوزه زنان در دهه‌های اخیر، اما هنوز همان فضای سنتی و قدیمی حوزه‌های علمیه، یکی از موانع جدی برای رشد بانوان مجتهده است. تعداد زنان نویسنده، مبلّغ و پژوهشگر در حوزه‌های علمیه بسیار بالاست اما بانوانی که به صورت مشخص به درجه اجتهاد رسیده باشند، تعدادشان خیلی زیاد نیست و علت آن را فضای بسته سنتی حاکم بر حوزه‌ها می‌دانم. برای مثال، در یکی از جلسات یکی از کانون‌‌های مهم علمی که اعضای آن جزو افراد نواندیش حوزه‌ علمیه به شمار می‌روند، پیشنهاد دادیم که دو نفر از زنان مجتهده به این جمع اضافه شوند، عموماً با این پیشنهاد مخالفت کردند.

تبارشناسی یک مسأله در گفت‌وگو با آیت‌الله سیدمحمدعلی ایازی در روزنامه ایران

🌐https://t.me/majmaqomh

207

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Jan, 10:30

🔰مهندس بازرگان و وفاق اجتماعی؛
(بازرگان منادی وفاق، معادی نفاق و اختناق)
✍#محمد_هادی_زاهد_غروی

🔻مفهوم و آسیب‌شناسی وفاق:
وفاق به معنای سازگاری، سازواری، همراهی، اتحاد و اتفاق است . با توجه به معنای وفاق، می‌توان قانون‌گرایی، آزادی، مدارا، وحدت، وفای به عهد و پیمان، برادری و مشارکت را علت، زمینه‌ساز و تقویت کننده وفاق در جامعه دانست و در برابر آن قانون‌گریزی، استبداد، تعصب، خودبینی، فرقه‌گرایی و انحصارطلبی را علت اختلاف، افتراق و زمینه‌ساز زوال وفاق بیان کرد.

وفاق چون راه باریکه‌ای می‌مانند که در دو سوی آن دو پرتگاه ژرف و سهمگین؛ نفاق و اختناق قرار دارد. از این‌رو سیاست‌مداران و کنش‌گرانی که دل‌داده و دل‌باخته وفاق هستند، باید بر حذر باشند که در نفاق در نغلتند و یا به نام وفاق، فرمان اختناق صادر نکنند.

🔻بازرگان و وفاق نظری:
مهندس مهدی بازرگان به عنوان، اندیشمند، مصلح اجتماعی، روشنفکر دینی و سیاست‌مدار از آغاز فعالیت‌ و کنش اجتماعی تا هنگام مرگ در راستای وفاق اجتماعی و جلوگیری از اختلاف و افتراق تلاش کرد و از این مسیر خارج نشد. وی نه تنها در کنش سیاسی خود از آن تخطی نکرد بلکه به کج فهمی آن نیز واقف بود و در دام نفاق و اختناق در نغلتید، چه هنگامی که در قدرت و فرادست بود و چه آن گاه که بی قدرت و فرودست شد.
پنج مبنای مهم نظری وفاق در نزد بازرگان عبارتند از: ۱ـ آزادی؛ ۲ـ وحدت و همکاری؛ ۳ـ پرهیز از اختلاف و افتراق؛ ۴ـ الفت و رافت؛ ۵ـ مشورت.
هشدار نسبت به نفاق و اختناق:
باری بازرگان منادی و موافق وفاق بود و مخالف نفاق و اختناق و با استناد به روایتی از پیامبر(ص) می‌گوید: « هرگز امتی و جامعه‌ای که در آن حق ضعيف بدون لكنت زبان (یعنی بدون ترس و اشکال و اختناق، از قوی گرفته نشود پاک و پسندیده نخواهد شد».

🔻بازرگان و وفاق عملی:
بازرگان در عرصه عمل و کنش اجتماعی و سیاسی، مبانی نظری خود را فراموش نکرد و به آنها پشت نکرد.

✔️۱ـ قانون:
بازرگان از نخستین روزی که وارد فعالیت سیاسی شد نسبت به قانون و اجرای بی‌کم و کاست آن از طرف حاکمیت تآکید بسیاری داشت. و تا هنگامی که احتمال اصلاح حکمرانی را می‌دید همچون مصدق بر این باور بود که: « شاه باید سلطنت کند و نه حکومت، تا مانند ملکه انگلستان و پادشاه اسپانیا شآن و جایگاهش حفظ شود». و در دادگاه نظامی دلسوزانه اتمام حجت کرد و گفت: « ما آخرین گروهی هستیم که با زبان قانون با شما صحبت می‌کنیم، این پیام را به شخص اول برسانید». و هنگامی که روشن شد حاکمیت، قصد و نیتی برای اصلاح ندارد؛ اعلام کرد که شاه باید برود.

✔️۲ـ استعفای دولت موقت:
استعفای دولت موقت یکی از آزمون‌های مهمی بود که شخص بازرگان و دولت وی با موفقیت و سرافرازی از آن بیرون آمد. این استعفا نشان داد که بازرگان مردی فرصت‌طلب و سودجو نیست و برای ماندن در قدرت، وفاق را قربانی نمی‌کند و به سوی نفاق یا اختناق در نمی‌غلتد. بازرگان هنگامی که دریافت دولت وی باکارشکنی مواجه است و نمی‌تواند مسئولیت‌های قانونی خود را پیاده کند، در راستای وفاق اجتماعی و جلوگیری از افتراق و اختلاف استعفا می‌دهد.

✔️۳ـ مخالفت‌ با برخوردهای انقلابی:
بازرگان پس از انقلاب با بسیاری از رفتارها و برخوردها از جمله مصادره اموال، پاکسازی‌ها و تصفیه‌های گسترده، افشاگری‌ها مخالفت می‌کرد، چرا که این نوع رفتارها را موجب اختلاف و انشقاق می‌دانست و خواستار اعلام عفو عمومی بود.

@m_hadi_zahed
🌐https://t.me/majmaqomh

317

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Jan, 08:20

✔️نگاهی فلسفه حقوقی به لایحه مربوط به حجاب🔻
👤 #محمدامیر_قدوسی

🔸دکتر محمدامیر قدوسی در تاریخ ۲ دی‌ماه ۱۴۰۳، به دعوت انجمن علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران، در یک سخنرانی ۷۰ دقیقه‌ای، قانون حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب را از منظر فلسفه حقوق و حقوق عمومی مورد بررسی قرار داد. وی در این سخنرانی بیان کرد که به دلیل درآمیختگی امر عمومی و خصوصی در این قانون و خروج آن از کارویژه‌های دولت بی‌طرف، این قانون از جنبه اخلاقی قابل دفاع نیست. همچنین، از دیدگاه پیامدگرایانه و مصلحت‌اندیشانه، آن را ناکارآمد ارزیابی کرد و توضیح داد که چنین رویکردهایی علاوه بر افزایش رویگردانی از حجاب شرعی، به گسترش نفاق و ریا در جامعه و در نهایت، بدنامی و منفوریت اقشار متدین منجر خواهد شد.

🔸در پایان، دکتر قدوسی با اشاره به برخی مصادیق، یادآور شد که حتی از منظر فقهی و درون‌دینی نیز درباره گستره حجاب شرعی میان فقها اختلاف نظر وجود دارد...

📎 برای دريافت صوت این‌جا کلیک کنید

@Sedanet
🌐https://t.me/majmaqomh

346

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Jan, 08:18

🔖#یادداشت
# امید_به_آینده

🟣ضرورت امید به آینده (یک)
✍آیت الله محمد علی ایازی

🏷 یکی از پرسشهای مهم در جهان بینی انسان، نگرش ازآینده بشریت و جهان است. این مسئله در فلسفه تاریخ و ‏سنت های اجتماعی قرآن مطرح می شود و شاید از مهم ترین آنها پرسش از چگونگی آینده در شکل خوب و بد آن ‏است. ‏

🏷 اهمیت این موضوع به این دلیل است که انسان با امید به آینده زندگی می کند و در مبارزه با ستمها و کجرویها، ‏اگر دورنمایی خوش از آینده نداشته باشد، نه تنها خسته می شود، که از کار می کشد، یأس و افسردگی به ‏سراغ او می آید و اضطراب و اگرسرخوردگی باعث تسلیم به دشمن نشود، دست کم موجب انفعال، و تن دادن به ‏پلشتی ها خواهد شد. تنها با امید به آینده و اعتقاد به پیروزی، می توان با سختی ها و فشارها مبارزه کرد و آنها ‏را به خوبی و نشاط تحمل کرد. ‏

🏷 اين انديشه بيش از هر چيز مشتمل بر عنصر خوشبينى نسبت به جريان كلى نظام طبيعت و سير تكاملى تاريخ و ‏اطمينان به فردا و طرد عنصر بدبينى نسبت به پايان كار بشر است. ‏

🏷در این باره قرآن سخن های بسیار دارد و با ذکر داستانهای امت های پیشین یاد آوری می شود و قوانین اجتماعی ‏حرکت تاریخی را بیان می کند. در این نوشتار سعی شده، با مقدمه ای دسته ای از آیات که خوشبینی به آینده و ‏پیروزی حق بر باطل را ترسیم می کند، به بحث گذاشته شود، و عوامل و شرایط این موفقیت را در کنار اصل ‏مسئله بیان کند و از این آیات اصول و قوانینی استنتاج نماید.‏

🏷 لازم به ذکر است در بحث مهدویت سه اصل مبنایی نیازمند روشن شدن است. یکی مبنای قرآنی سنت ‏های تاریخی و اجتماعی این کتاب است. دیگری اهمیت و ضرورت ترسیم آینده برای انسان و نقش آن ‏در حیات و پیشرفت او است. و دیگری تحلیل شرایط آینده است. آیا آینده از گذشته بدتر است و روز ‏به روز به ستم و جنایت بیشتر علیه انسانیت پیش می رود، یا جامعه جهانی در حال توسعه و بهبود ‏زندگی مادی و معنوی و تغییر معیارها و سنجش او از جامعه جهانی است؟ آنچه امروز بشریت را رنج ‏می دهد و آینده را از گذشته متمایز می سازد، آگاهی او از ستم ها و رنج ها است. در گذشته برده داری ‏و قتل و کشتار و انواع بی عدالتی وجود داشته، اما در بسیاری از مواقع مردم بدی و زشتی و رنج آوری ‏آن را اگر برای خود درک می کردند، اما برای دیگران چنین رنجی نداشتند. بردگان گاه خود داوطلب ‏بردگی می شدند. حقوق بشری وجود نداشته و وجدان بشریت از جنایت علیه بشریت رنج نمی برده ‏است. ‏

🏷امروز جامعه جهانی و نظام های پیشرفته حساس شده اند. در گذشته حکومت های استبدادی بدون رأی ‏و انتخاب مردم سال های سال حکومت می کردند و مردم زشتی آن را نمی فهمیدند و درخواستی هم ‏برای اصلاح آن نداشتند، اما امروز حکومتی بر سر کار می آید و آرای جمعی قابل اعتنا را هم در اختیار ‏دارد، اما در کسب موفقیت تقلب کرده و یا شائبه دستکاری در آرای آنان شده، اعتراض می کنند. آنچه ‏زندگی امروز با دیروز را متمایز می سازد، شناخت حق و خواستاری انسان برای دستیابی به آن است. ‏هر چه جامعه دسترسی به اطلاعات داشته باشد و توسعه فرهنگی و سیاسی و اقتصادی بیشتری داشته ‏باشد، حساسیت او نسبت به وضعیت خود و جهان بیشتر خواهد شد، طبعا خواسته ها و توقعات او هم ‏بیشتر خواهد شد.‏

🏷 در اینجا خواسته های انسان به دو صورت تبلور پیدا می کند، اما آن را دسترس پذیر می داند و امید به ‏آینده ای بهتر را را دارد، یا نسبت به خواسته های خود ناامید و در نتیجه مأیوس است. امید به آینده، ‏یکی از عوامل حرکت انسان برای رسیدن است. روان شناسان می گویند تا امید نباشد، انگیزه هم نخواهد ‏بود.‏

🌐https://t.me/majmaqomh

277

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Jan, 12:35

🟣حقوق سیاسی در نهج البلاغه: حق صلح همگانی، و کاستن از دشمنی دشمنان با رو آوردن به عهد و پیمان
✍#محمود_شفیعی

🏷۱. در نگاه علی علیه السلام، زندگی در صلح و امنیت به عنوان یک حق برای عموم شهروندان به رسمیت شناخته شده است. گاهی ممکن است فرمانروایان جنگ خو در یک کشور، وضعیت طبیعی صلح در جامعه را به خطر اندازند و با افروختن آتش جنگ، مردم را به درد سر اندازند. کلام حضرت به مالک اشتر این است که زمامداران حق ندارند مردم را به زندگی غیرعادی، در شرایط جنگی، وادار سازند.

🏷۲. صلح و امنیت، حق-مصونیتی برای جامعه است که اگر کسانی در حکومت هوس جنگ کردند، مدیران و مقامات سیاسی بالاتر، از جمله راس حاکمیت، باید جلو جنگ طلبی را به نفع مردم که به طور طبیعی طالب صلح و امنیت اند، بگیرند.
از این رو، پای بندی به پیمان های صلح، اصل بنیادین اسلامی است که در قرآن و روایات، به ویژه در نامه ۵۳، بدان تصریح و فراوان تاکید شده است.

🏷۳. فرمایش امیر مومنان ع در عهدنامه چنین است: "هرگز صلحی را که دشمن به تو پیشنهاد کرده و خشنودی خدا در آن است، رد مکن؛ زیرا صلح برای لشکریانت آسایش و برای خودت آرامش از هم و غم ها و امنیت برای شهرهای توست. ... اگر قرار دادی میان تو و دشمنت منعقد گردید یا با او پیمانی بستی، به عهد و پیمان خود وفا کن و به آنچه بر عهده گرفتی امانتدار باش و جان خویش را سپر پیمان خود قرار ده؛ زیرا هیچ یک از فرائض الهی همانند وفای به پیمان نیست که همه مردم با تمام اختلافاتی که در تمایلات و آرا و افکارشان دارند، نسبت به آن این چنین اتفاق نظر داشته، احترام آن را بزرگ بدارند؛ حتی مشرکان هم به جز مسلمانان به تعهداتشان وفادار بوده اند؛ زیرا پیامدهای پیمان شکنی را ناگوار می شمردند. پس هرگز به تعهدات خیانت نورز و پیمانت را نشکن و با دشمنت نیرنگ مکن؛ زیراهیچ کس جز نادان شقی، گستاخی بر خدا را [با نقض احترام عهد و پیمان] روا نمی دارد و خداوند عهد و پیمانی که با نام او بسته می شود، با رحمت خود مایه آسایش همه بندگان قرار داده و پناهگاه امنی که به آن پناه برده، به حریم امن آن روی بیاورند؛ پس در عهد و پیمان هیچ گونه دغل کاری، فساد، اشتباه کاری و فساد راه ندارد. هرگز قراردادی مبند که در آن مجال سوء استفاده و خیانت و فریب باشد و پس از آنکه قراردادی را محکم کرده، به آن متعهد شدی، بهانه جویی مکن، و گفتار دو پهلو بکار مبر. سختی عمل کردن به مفاد قرارداد که به آن پایبند شده ای و خدا آن را بر عهده ات قرار داده، تو را به پیمان شکنی به ناحق واندارد؛ زیرا شکیبایی تو بر دشواری امری که در آینده امید گشایش و پاداش فراوان برای آن داری، بهتر است از حیله و پیمان شکنی که از تبعات سوء و مجازات آن [از سوی دشمنت] می ترسی و از اینکه از جانب خداوند از تو بازخواستی شود که نه در دنیا و نه در آخرت نتوانی پاسخگوی آن باشی."

🏷۴. فرمایش حضرت در زمینه اصل صلح طلبی تاکید بر مفاد آیه ای است که طی یادداشت مستقلی انشاءالله بدان پرداخته خواهد شد. این بخش از نامه امام ع، اثبات می کند که اولا پیمان صلح یکی از حقوقی است که خداوند آن را در راستای آسایش و امنیت بندگانش مقرر کرده و در این زمینه حاکمان را بر وفاداری سرسختانه بدان دستور داده است. و ثانیا نشان می دهد که تا چه اندازه قراردادگرایی، مذاکره و گفتگو، به جای اصرارورزیدن بر تداوم دشمنی، جنگ و خشونت، در آموزه دینی از اهمیت اساسی برخوردار است.

🏷۵. جنگ یعنی افتادن در دامن جهان ماقبل انسانی که زبانی برای سخن گفتن با دیگری و رسیدن به توافق انسانی وجود ندارد؛ گویی که انسان با دیگر موجودات در یک افق قرار گرفته و اساس انسانیت را از کف داده است. پس مساله صرفا صلح نیست؛ بلکه پرهیز از پاگذاشتن به آن سوی عالم انسانی و هبوط در ساحت حیوانی است. جنگ جز از سر ناچاری و دفع شر ناخواسته در ادبیات دینی مجاز نیست.

🌐https://t.me/majmaqomh

820

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Jan, 11:19

⚡️حکومت فقط از آنِ مردم است و موروثی نیست

🌱امام علی ع :

ايها الناس عن ملا و اذن ان هذا امركم ليس لاحد فيه حق الا من امرتم و انه ليس لي دونكم لي الا مفاتيح ما لكم معي.

«اي مردم حاضر و غايب، مسئله حكومت، امر و حق شماست كه كسي در آن حقي ندارد، مگر فردي كه شما انتخاب كرديد. و من نيز تنها كليددار بیت‌المال شما هستم.

(کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۹۹؛ تاریخ طبری ، ج۳، ص ۴۵۶؛ آیت‌الله سبحانی، مسائل جدید کلامی، ص ۶۰۶)

🌱امام حسن ع در نامه‌ای به معاویه:

ان علياً لما مضى سبيله (رحمة اللّه عليه يوم قبض ويوم منَّ اللّه عليه بالاسلام ويوم يبعث حياً ) ولانى المسلمون الامر من بعده.....فادخل فیما دخل فیه الناس...‌.

پس از آنکه علی ع از دنیا رفت مسلمانان مرا به حکومت برگزیدند....‌ پس در آنچه مردم وارد شده‌اند تو هم وارد شو....

(شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ، ص۱۲، آیت‌الله سبحانی، مسائل جدید کلامی، ص ۶۰۳).

🌱امام حسین ع در نامه‌ای که به وسیله مسلم ابن عقیل برای مردم کوفه فرستاد:

اگر مسلم ابن عقیل برای من بنویسد توده‌های مردم و نخبگان شما بر همان عقیده هستند که در نامه‌هایتان بیان کرده‌اید، به سوی شما حرکت می‌کنم.

(شیخ مفید ارشاد، ص ۱۸۳)

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

987

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

17 Jan, 21:35

🔰 اگر آیت الله میرزایِ نائینی بود..
✍️ هادی سروش

🔻استاد آیت الله جوادی آملی :
"اگر آیت الله میرزای نائینی حضور داشت مفهوم آزادی و کرامت انسانی را به عنوان محورهای اصلی زندگی اجتماعی مطرح می‌کرد. نگاه ژرف و متعالی وی در تبیین مسائل سیاسی و اجتماعی، به‌ ویژه مفهوم آزادی و کرامت انسانی، دیدگاه‌ های نوآورانه‌ای داشتند که می ‌تواند راهگشای مسائل عصر حاضر باشد."
[دیدار اعضای کنگره بین المللی میرزای نایینی با حضرت استاد ۲۷ دی ۱۴۰۳]

✅️ این سخنان ارزشمند حضرت استاد آیت الله جوادی آملی (دام ظله) جای قدرشناسی دارد و امید است متفکران حوزه و دانشگاه در رشته "اسلام سیاسی" ارج بیشتری نهند.

🔻برای بدست آوردنِ دورنمایی از افکار بلند علامه نائینی کافی این عبارت مرحوم آیت الله طالقانی که [از کتاب تنبیه الامه] در رابطه با "استبداد" از نگاه علامه نایینی است را ملاحظه کنید؛ "مرحوم نائینی عامل استبداد را جهل و نادانی مردم دانسته و عدم آشنایی آن ها به وظایف خود در رابطه حقوق ملت و دولت سبب می شود که سلاطین استبداد با آن ها به مانند اغنام [گوسفند] و بردگان معامله نمایند! اصل این شجره خبیثه استبداد فقط همان بی علمی ملت است به وظایف سلطنت و حقوق مشترکه نوعیه و قوام آن به عدم مسئولیت در ارتکابات و محاسبه و مراقبه در میانه بودن است."

♨️متاسفیم که در این چهل و اندی سال که از انقلاب مردم بزرگ ایران به رهبری یک متفکر و مرجع دینی میگذرد به مرحوم علامه نایینی و اندیشه های او بی مهری شده !
گویا برخی تصور کردند که اگر میرزای نائینی در حد نام یک بزرگراه در تهران را داشته باشد باعث افول هیمنه مجاهدات شهید آیت الله نوری میشود!

🔸️امید است در فضای باز علمی و فکری به اندیشه های متفاوت بزرگان مان در مقوله حکومت دینی و اسلام سیاسی و دینِ مدافع حقوقِ انسان ، ارج گذاشته شود تا بن بست های پیش رو در مقوله حکومت دینی برداشته شود. ان شاءالله

🌐https://t.me/majmaqomh

1,165

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

17 Jan, 17:07

⚡️تند خواهان چه می خواهند؟
✍محمدتقی فاضل میبدی

🔻آقای پزشکیان بحث مذاکره را پیش کشیده؛ او بدرستی فهمیده که مذاکره و منطق گفتکو‌ با قدرتهای بزرگ، از راههای چاره کار است. تندروها، بالاخص کاسبان تحریم در برابرش موضع گرفتند. مدیر مسول کیهان می گوید پزشکیان مالک کشور نیست؛ ولی تو گویی جریده کیهان مالک کشور است!مالکی که با مواضعش همواره به کشور آسیب زده. و در برابر هر حرکت سازنده واصلاحی ایستاده.

🔻آقای پزشکیان منتخب ملت است، باید خواسته های مردم و وعده هایش در انتخابات را دنبال کند. در برابر تندروهاشجاعانه کوتاه نیاید. قهر با امریکا تا کنون سودی برای کشور نداشته؛ بلکه با ایجاد تحریمها اقتصاد کشور را به انحطاط کشانده. با وجود این حضرات افراطی فرصتهای زیادی از دست رفته. اموال کشور حیف و میل شده.
جلوی خسران اما هرجا گرفته شود، منفعت است. مردم از ادبیات جنگ و شعار تکراری مرگ گفتن خسته اند. شادی و رفاه می خواهند. سالها ست که تورم مردم را خفه کرده. خیلی از بیماران به خاطر گرانی درمان و دارو مرگ را انتخاب می کنند.

🔻برخی رجز خوانان مخالف گفتگو جای خوش نشسته و فیش حقوق و مزایاشان بالاست. آقایی که درمجلس با واژه ای مستهجن فریاد می کشد، ببینید از چند جا می خورد؟ نسخه اش به خاطر بی پولی و‌گرانی دارو‌از داروخانه برنگشته. بی خودرو نبوده، اجاره نشینی هم نکرده.
چه زیبا گفت سعدی:
کسان حکومت باطل کنند و پندارند/
که حکم را همه وقتی ملازمست نفاذ/
سالها نتیجه افراط گرایی در کشور چه بوده؟ پول ایرانی، پاسپورت ایرانی و پرواز ایرانی که روزگاری جایگاه بالایی داشت، در این روزگار به کدام رتبه افتاده؟

🔻بگذارید دولت چهاردهم کشور را از این وضع تا حدودی نجات دهد. شکست این دولت برکتی برای جناح مخالف نیست؛ برای همه شکست است. نگذارید در خاور میانه فعلی، ایران به پرتگاه بیفتد. اقتدار نظامی بعد از اقتدار ملی است.
خدا بیامرزه فردوسی بزرگ:
بیا تا جهان را به بد نسپریم/ به کوشش همه دست نیکی بریم/

🌐https://t.me/majmaqomh

948

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

16 Jan, 12:15

📚#کتاب_امروز
🟣 اراده آزاد، مسئولیت اخلاقی و تمایل به خدا شدن!
✍معرفی: #الیناز_احمدی_لاریجانی

🔸 کتاب "اراده آزاد، مسئولیت اخلاقی و تمایل به خدا شدن" نوشته بروس والر، به بررسی عمیق مفهوم مسئولیت اخلاقی و اصول اراده آزاد می‌پردازد. والر به عنوان یک شک‌گرای برجسته، استدلال می‌کند که انسان‌ها به دلیل وجود عوامل و نیروهای خارج از کنترل خود، از ابزار کافی برای مسئولیت‌پذیری اخلاقی برخوردار نیستند. این فیلسوف دین امریکایی در آخرین اثر خود، با بهره گیری از مباحث فلسفی، روانشناختی، نوروساینس و تکامل به عمق دلایل ناخودآگاه و انگیزه های انسانی می بپردازد.‌

🔸 در مقدمه، والر تاکید می کند که بسیاری از افراد علی رغم شواهدی که علیه اراده آزاد وجود دارد، همچنان به مسئولیت اخلاقی اعتقاد دارند. او این باور را «تعهد فلسفی» می‌نامد که تحت تاثیر عوامل روانی و اجتماعی شکل گرفته است.

🔸 در فصل اول، والر مفهوم جدیدی تحت عنوان "خود ایزدانگاری" یا "apotheosis aspiration" را معرفی می‌کند. او معتقد است که انسان‌ها تمایل طبیعی به داشتن قدرت‌های خداگونه، از جمله آزادی کامل در تصمیم‌گیری و شکل‌دادن به سرنوشت خود، دارند. این گرایش غالباً نادیده گرفته شده و به صورت ناخودآگاه در افراد وجود دارد. این تمایل، به ویژه در میان فلاسفه برجسته‌تر می شود و والر از آن به عنوان "ماده تاریک" اعتقادات انسانی یاد می کند که تغییر آن ها را دشوار می سازد.

🔸 فصل دوم،ذبه تمایل انسان ها برای تفسیر وقایع با استفاده از توصیفات هدف ساز ( هدف گرایانه) می پردازد. والر از اینجا به بررسی باور به یک‌دنیای عادلانه می رسد، جایی که افراد به علت اعمال خود پاسخگو هستند.
در فصل سوم، او تحلیل می کند که انسان‌ها اغلب تصمیمات خود را به ویژگی‌های شخصی‌شان نسبت می‌دهند، درحالی‌که عوامل محیطی و فرآیندهای طولانی‌مدت نیز تأثیرات زیادی دارند. این دیدگاه ممکن است منجر به فرار از مسئولیت های اجتماعی شود.

🔸 فصل چهارم‌، بر باور به منحصر به فرد بودن انسان‌ها تمرکز دارد. والر باور دارد که این احساس می تواند به مسئولیت پذیری اخلاقی منجر شود.
فصل پنجم به تفصیل به مسئولیت اخلاقی و باور به اراده آزادی که والر آن را "اراده آزاد کارآمد" می‌نامد می پردازد. او نشان می‌دهد که چطور این باورها با تمایلات روانی و باورهای انسان‌ها سازگار است و افراد را از درک واقعیت‌های پیچیده‌تر دور می‌کند. او با بهره گیری از تحقیقات روان‌شناختی نشان می‌دهد که چگونه فلاسفه و دیگر اندیشمندان به اشتباه به تمایلات روانی خود پاسخ می‌دهند و فرضیات نادرستی را مطرح می‌کنند.

🔸ذدر فصول انتهایی به "نواقص عمیق" سیستم باور به مسئولیت اخلاقی و اراده آزاد می پردازد. او از تحقیقات روان‌شناختی و علوم اعصاب برای نشان دادن محدودیت تفکر و اراده انسانی استفاده می کند و تاکید می‌کند که رفتار انسانی تحت تأثیر عوامل مختلف و ریشه‌های تکاملی شکل می‌گیرد.

🔸 والر پیشنهاد می‌کند که به جای نظام اراده آزاد منحصر به فرد، از "modest moral animal" استفاده کنیم که بر پایه واقعیت‌های انسانی بنا شده است. این سیستم می‌تواند منجر به رفتار اخلاقی‌تر و مؤثرتر با متخلفان شود، زیرا تمرکز بر امنیت عمومی و توانبخشی خواهد بود و نه انتقام‌جویی.

🔸 والر به نقد نظریه‌های سازگارگراها که سعی دارند مسئولیت اخلاقی را با اختیار انسان سازگار کنند می پردازد و تصویری جدید از مسئولیت اخلاقی ارائه می‌دهد که نیازمند یک بررسی عمیق‌تر از علل رفتار است. او همچنین به تحلیل‌های روان‌شناختی از منظر فلاسفه اخلاق معاصر می‌پردازد و به دنبال ریشه‌های روانی نظریه‌های نادرست آن‌ها می‌گردد. در این راستا، او نقدی مفصل به چگونگی تأثیر این نفوذهای روان‌شناختی بر نظریه‌های اخلاقی آن‌ها ارائه می‌دهد.

🎯 در نهایت، کتاب با تأکید بر نواقص عمیق اعتقادات سنتی در مورد مسئولیت اخلاقی، به خوانندگان نشان می‌دهد که چگونه این نواقص می‌توانند منجر به تفکر نادرست درباره رفتار انسان‌ها و متخلفان شوند. والر در سراسر کتاب با ارجاع به بخش هایی از کتاب مقدس و باورهای دینی نشان‌میدهد که این باورها نه تنها متدینین بلکه افراد سکولار را به صورت ناخوداگاه به شدت در برگرفته است.

🎯 بروس والر با ارائه یک جایگزین، به ما شکل جدیدی از تفکر اخلاقی را معرفی می‌کند که بر اساس واقعیت‌های انسانی و نیازهای جامعه طراحی شده است و به فلاسفه هشدار می‌دهد که برای میل به عدالت، به ناعادلانه‌تر شدن یک جهان ناعادلانه دامن نزنند.

📌 این کتاب جذاب به علاقه‌مندان فلسفه، تکامل، نوروساینس، روانشناختی، اخلاق و به ویژه فلسفه دین و الهیات توصیه می شود.

🌐https://t.me/majmaqomh

663

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

16 Jan, 11:16

#گزیده

⚡️ اگر سفره‌های مردم روز به روز کوچک‌تر می‌شود، یعنی مدیریت جامعه در مسیر درستی حرکت نمی‌کند

⚡️ نظامی که «توسعه» را توطئه تلقی کند، اولویت‌های کارآمدی و عدالت را در جامعه خود به کار نبرده است

🔰 #استاد_ایازی در گفت‌وگو با شفقنا:

📍آیا نگاه امام علی (ع) به عدالت را می‌توان الگویی برای مقابله با فساد ساختاری در جوامع امروز دانست؟ چگونه؟

🔖آیت الله ایازی: وقتی از فساد ساختاری سخن می‌گوییم، باید دقیقاً مشخص کنیم که منظور از آن چیست. فساد ساختاری به فسادی گفته می‌شود که کیفیت سیاست‌گذاری از جمله خصولتی شدن شرکت‌ها، فقدان نظام بازار و رواج قیمت‌گذاری، فقدان مدیریت‌های حرفه‌ای به‌طور نهادینه شده در سیستم مدیریتی و ساختار حکومتی یک کشور رخنه کرده و به اجزای مختلف آن جامعه سرایت می‌کند. این فساد زمانی شکل می‌گیرد که حکمرانی کشور شخصی و فردی و استبدادی و دیکتاتورمآبانه و برخلاف اراده و حق حاکمیت مردم باشد. در چنین وضعیتی، فساد به‌طور طبیعی به‌عنوان یک پیامد در کنار سایر مشکلات حکومتی ظهور می‌کند. در واقع، فساد ساختاری نتیجه حکمرانی غیرعادلانه است.

🔖زمانی که در جامعه‌ای حقوق مردم تأمین نشود، و به آرای مردم و خواسته‌های آنان توجه نشود، و در عین حال، مدیریت‌ها بر اساس کارآمدی و شایستگی افراد صورت نگیرد و درجه وابستگی و همراهی افراد مهم به رأس باشد، طبیعتاً فساد و ناکارآمدی به‌وجود می‌آید. در روایت دیگری از آن حضرت آمده: «خَیرُ السّیاسات العدل». نیكوترین سیاستها اجراى عدالت است. این وضعیت باعث بروز آثار و مشکلاتی مانند فقر، فساد اقتصادی، و شکاف طبقاتی می‌شود و به‌تدریج بسیاری از معضلات اجتماعی را به وجود می‌آورد. هرچند فساد سيستماتيك، بسيار فراتر از عاملان فساد است. اين فساد و تخلف در يك بستر حقوقي، اداري، تشكيلاتي و سياسي و نظارتي تاریخی رخ مي‌دهد.

🔖حضرت علی(ع)، در نگاه خود به مسأله عدالت، حساسیت بسیار زیادی نسبت به فساد دستگاههای دولتی دارند. ایشان از همان ابتدای حکومت خود، در نامه‌ها و خطبهها به‌وضوح به مسأله فساد و سوء تدبیر اشاره کرده‌اند. حضرت علی(ع) حتی تأکید می‌کنند که از فقر بر امت خود نمی‌ترسند، بلکه آنچه ایشان را می‌ترساند سوء تدبیر و ناتوانی در مدیریت صحیح است: «مَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي اَلْفَقْرَ وَ لَكِنْ أَخَافُ عَلَيْهِمْ سُوءَ اَلتَّدْبِيرِ». این بیان نشان می‌دهد که در نظر حضرت علی(ع)، اصل مشکلات جامعه از تدبیر نادرست و حکمرانی ناکارآمد تشكيلات غلط ناشی می‌شود.

🔖در واقع، امام علی(ع) معتقدند که اگر حکمرانی به‌درستی صورت گیرد، فقر کوتاه مدت نمی‌تواند تهدید بزرگی برای جامعه باشد. آنچه که می‌تواند آسیب‌رسان به جامعه و رشد آن باشد، سوء تدبیر و تصمیمات اشتباه در عرصه‌های مختلف حکومتی است. در نتیجه، هرحکومتی که به توسعه جامعه و رفاه عمومی توجه نکند و به‌جای اولویت دادن به منافع عمومی، اهداف ایدئولوژیک و خواسته‌های گروه‌های خاص را در نظر بگیرد، نتیجه‌ای جز بروز فساد ساختاری و مشکلات اجتماعی نخواهد داشت. برای جلوگیری از چنین وضعیتی، باید به اصلاح سیستم حکومتی، شایسته‌سالاری در مدیریت‌ها، و توجه به اولویت‌های واقعی جامعه پرداخت تا از بروز فساد ساختاری و مشکلات ناشی از آن جلوگیری شود

🔸پیوند به متن کامل گفتگو

🌐https://t.me/majmaqomh

549

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

15 Jan, 08:59

🔰اهمیت وفاق اُمت اسلام در عهدنامه مالک‌اشتر

✔️مدرس گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز به اهمیت اخوت و همدلی میان مسلمانان با توجه به محتوای عهدنامه مالک‌اشتر پرداخت و ۹ عامل و مانع اخوت را برشمرد. وی با اشاره به کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام، خواستار توجه به کرامت انسان، محبت به مردم و ضرورت وفاق ملی به‌عنوان راهکارهایی برای اتحاد مسلمانان در دوران معاصر شد.🔻

🔸 سعید رحیمیان در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، درباره مفهوم اخوت و برادری در کلام امیرالمؤمنین حضرت علی و اهمیت ایجاد همدلی در میان مسلمانان، به نکات کلیدی از عهدنامه مالک‌اشتر اشاره کرد. وی با تأکید بر لزوم «وفاق ملی» به‌عنوان یکی از شعارهای مهم دولت‌مردان کشور، به تشریح عوامل و موانع اخوت و وفاق در جامعه اسلامی پرداخت.

وی گفت: «عهدنامه مالک‌اشتر مباحث مهمی درباره ضرورت توجه به کرامت انسان، محبت به همه مردم و اهمیت دادن به نظرات عمومی دارد. برقراری وفاق در جامعه نیازمند توجه به مصالح اکثریت و رسیدگی به عیوب مردم است و امام علی علیه‌السلام در دستورالعمل‌های خود بر صلح‌جویی، وفای به عهد و تأکید می‌کنند.»

🔖موانع اخوت و وفاق
این استاد دانشگاه همچنین به موانع اخوت و وفاق اشاره کرد و گفت: «از دیدگاه امام علی علیه‌السلام، خودبزرگ‌بینی و ریاست‌طلبی، بدگمانی نسبت به مردم و خشونت از جمله موانع اصلی اتحاد در جامعه هستند. چنین رفتارهایی موجب تضعیف حاکمیت اسلامی و فاصله گرفتن حاکم از مردم می‌شود.»
رحیمیان با اشاره به اصل کرامت انسانی تصریح کرد: «امام علی علیه‌السلام در نامه‌اش به مالک‌اشتر، بر عشق و محبت به مردم، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، تأکید کرده و از او می‌خواهد تا رحمت به مردم را در قلب خود بپروراند.»

وی همچنین بر لزوم نظرسنجی و توجه به افکار عمومی در حکومت‌داری تأکید کرد و افزود: «حفظ وحدت و وفاق در میان امت اسلامی از جمله اصول مسلم حکمرانی صالحان است. حضرت علی علیه‌السلام بر این نکته تأکید دارند که قضاوت مردم درباره حاکمان، حتی حاکمان صالح، اهمیت ویژه‌ای دارد.»

🔖 توصیه به سِتر عیوب مردم
در ادامه استاد دانشگاه شیراز خاطرنشان کرد: «از دیگر عوامل مهم در ایجاد وفاق، سِتر عیوب مردم و مماشات با مخالفان است. امام علی علیه‌السلام به مالک‌اشتر توصیه می‌کند که وظیفه او سرپوش گذاشتن بر نقاط ضعف مردم است و در این راستا حاکم باید با مخالفان خود، برخورد مسالمت‌آمیز داشته باشد.»

🔸 رحیمیان کلام خود را با بیان اهمیت نفی خشونت و بدگمانی میان مسلمانان به پایان رساند و اضافه کرد: «امام علی علیه‌السلام به یاران خود یادآوری کردند که دشنام و کینه‌ورزی هیچ‌گاه راه‌گشا نیست و برعکس باید برای هدایت مخالفان دعا کرد.»
دکتر رحیمیان در نهایت به اهمیت اخوت و وفاق در ایجاد جامعه‌ای سالم و متحد میان مسلمانان اشاره کرد و گفت: «ایجاد فضای همدلی و برادری ضروری است تا مسلمانان بتوانند در کنار یکدیگر به سمت اهداف مشترک خود حرکت کنند.»

این نکات کلیدی از طرف دکتر رحیمیان در راستای تبیین تعالیم اسلام در ایجاد وفاق و همدلی در جامعه مطرح شد و روشن ساخت که چگونه می‌توان با تأسیس بر اصول عمیق دینی، فضایی دوستانه و هم‌افزا در میان مسلمانان برقرار کرد.

🌐https://t.me/majmaqomh

626

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

15 Jan, 05:34

#یادداشت

🟣علی الگوی جاودانه برای حکومت ها
✍#محمدرضا_یوسفی

🏷 یکی از سوالاتی که همواره ذهن خیلی ها را به خود مشغول کرده است، این است که پیامبر، ائمه و یا جامعۀ صدر اسلام متعلق به ۱۴۰۰ سال پیش بوده اند. جامعۀ آن دوره، یک جامعه کشاورزی و در قیاس با جوامع کنونی کوچک بوده اند.

🏷 بسیاری از جوامع در قرن ۲۱، جوامع صنعتی و فراصنعتی هستند. کشاورزی ماشینیزه شده، نظام حمل و نقل فوق العاده پیشرفت کرده است. مسائل نوظهور پدید آمده و جوامع به طرز شگفت انگیزی نسبت به آن جوامع متحول شده اند. به گونه ای که می توان گفت دو دنیای متفاوت رخ داده است. لذا با وجود این تحولات شگرف، چرا باید از کسانی صحبت شود که ۱۴۰۰ سال از زندگی آنها می گذرد و آنها را الگو قرار داد؟

🏷 این پرسش، بسیار جدی است. اندیشمندان مختلف واکنش های متفاوتی نسبت به این سوال داشته اند. برخی تصور می کنند که الگو بودن پیامبر یا امیرالمومنین و دیگر امامان یه این معناست که همه چیز را با آن دوران نسبت سنجی کنیم. از این رو هر چند با محصولات دنیای جدید سر سازگاری دارند اما با روح و مظاهر تمدن جدید در تقابلند.
علوم انسانی را بر نمی تابند و آن را مظهر تمدن غرب و غربی شدن می دانند و به دنبال علوم انسانی اسلامی هستند. از نام توسعه دوری جسته، از کلمه پیشرفت استفاده می کنند. آنان به گونه ای سخن می گویند که انسان مسلمان و غیرمسلمان دو هویت کاملا مستقل داشته و هیچ وجه مشترکی با یکدیگر ندارند. گروهی نیز با تمسک به برخی روایات ضعیف و یا منطبق با شرایط خاص مخاطب، مدعی طب اسلامی شده و در تقابل با طب نوین قرار گرفته اند.

🏷 این تفکر تقابلی خسارات بزرگی به جامعه وارد کرده است. به علاوه، این نگرش به دلیل تفاوت واقعی عمل اجتماعی و سیاسی امامان به دلیل تغییر شرایط، به نوعی گزینش توجیهی دچار شده و توانایی این را دارد که به ظاهر تصمیم خود را با یک رفتار از صدر اسلام تطبیق داده و خود را توجیه کند در حالی که تفاوتها بسیار است و این رفتار ظاهرگرایانه در عمل ابزای برای توجیه سیاست های خطا در آمده است.

🏷با توجه به تحول عمیق جوامع بشری، الگو بودن به معنای یادشده خطاست. آنان در ارزش های اخلاقی، چگونگی مواجهه با مشکلات، رابطه معنوی با خداوند، چگونگی تعامل با مردم، اخلاق اجتماعی، اخلاق خانوادگی و... الگو می باشند. ارزش‌های اخلاقی، ارزش‌هایی پایدار و هویت ساز هستند ارزشهایی مانند صداقت، راستگویی، پایمردی، استقامت و صبر جمیل و ... که مختص زمان صدر اسلام نبوده، بلکه پیوسته دغدغۀ اصلی زندگی بشری بوده است.

🏷 ما در رابطه با حکومت، با مسائلی مواجه می شویم. حکومتها در طول تاریخ بر حسب شرایط متحول شده اند. ساختار اداری حکومت ساده بوده، تفکیک قوا معنا نداشته است، تعدد سازمانها و گستره مسائل مانند امروز نبوده است. استانها به گونه ای تقریبا ایالتی عمل می کردند. بنابراین شبیه سازی با آن دوران خطایی بزرگ است.

🏷 با وجود این، اصول اداره جامعه و ارزش های حاکم بر حکومت قابل توجه است. به طور مثال، در حکومت امیرالمومنین،آزادی بیان ارزش داشته و از جایگاه معتبری برخوردار بود. بدترین انتقادات و حتی توهین ها توسط خوارج و گروهی از مخالفان به حضرت علی میشد. گاهی اوقات، برخی رفتارها و گفته ها چنان تلخ بود که توسط مردمی که ناظر صحنه ها بودند، قابل تحمل نبود و می خواستند واکنش نسبت به فرد هتاک نشان دهند اما حضرت علی چنین اجازه ای نمی دادند. در حالی که همین رفتارها در دوران خلفاء تحمل نمیشد و افرادی که به انتقاد می پرداختند مورد اذیت و آزار قرار گرفته، از حقوق خویش مانند سهم از بیت المال محروم شده، گاه تبعید و گاه مورد آزار قرار می گرفتند. از منظر حضرت علی، تا زمانی که اقدام مسلحانه نشده است، آزادی مخالفان تضمین شده است. بنابراین آزادی بیان یک اصل اساسی در حکومت امیرالمومنین بود. حتی وقتی که مخالفین اراده جنگ می کردند، حضرت راه گفتگو را انتخاب کرده، سعی می کرد آنان را قانع کند و هیچگاه شروع کننده جنگ نبود. وقتی آنان جنگ را شروع می کردند، حضرت می فرمودند خداوندا تو شاهد باش که من آغازگر جنگ نبودم و تمامی تلاش خویش را برای جلوگیری از آن مصروف داشتم. حضرت پس از جنگ نیز، خانواده آنان را از سهم بیت المال محروم نکرده، آزادی آنان را محترم می شمرد.

🏷 معیارهای گزینش کارگزاران، نظارت حاکمیت و مردم بر عملکرد آنان، شفافیت، به رسمیت شناختن حق اعتراض، جهت گیری سیاست های حکومت در جهت افزایش رفاه، عدالت و تضمین حقوق مالکیت، نظارت بر بازار و نه دخالت در آن، بسترسازی ارتقاء فرهنگی جامعه از جمله مواردی است که هر حکومتی باید از آن درس گیرد. اگر آن ترور و حادثه نبود، جهان امروز سمت و سویی دیگر داشت.

@yousefimohamadreza
🌐https://t.me/majmaqomh

577

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

14 Jan, 10:07

⚡️قواعد عدالت حضرت علی (ع) می‌تواند یک دستگاه «ظالمانه» را به دستگاه «عادلانه» دگرگون سازد
⚡️ براساس سیره امیرمومنان حاکمان نباید در حسن رفتار فرقی بین مسلمانان و غیرمسلمانان قائل شوند
⚡️هنوز نهاد قانون با همۀ مبانی و لوازم آن به کشور ما وارد نشده است!

✔️عدالت امیرالمؤمنین (ع) از دیروز به امروز/ استاد سروش محلاتی در گفت‌وگو با شفقنا:🔻

#گزیده

🔖متأسفانه ما نهادهایی را هم که از بیرون آورده‌ایم و در اقتصاد و سیاست و مدیریت کشور وارد کرده‌ایم، به قدری در آن تصرّف کرده‌ایم که انگار آن نهادها شناخته شده و تجربه شده نیست. مثلا همین نهاد مجلس شورا و قانون‌گذاری در کشور ما چنان لاغر و ضعیف شده است که فقط کارکرد اندکی از خود را دارد و در کنار آن، نهادهای موازی قانون‌گذاری وجود دارد که به مراتب از مجلس قوی تر و مؤثرترند، مثلا مصوبات مجلس که توسط نمایندگان مردم تهیه می‌شود، نیاز به تأیید شورای نگهبان دارد تا مخالف شرع یا قانون اساسی نباشد، ولی مصوبات آن نهادهای موازی، نیاز به این تأیید هم ندارد! البته به نظر می‌رسد که این مشکل، ناشی از یک مشکل بزرگتر است و آن اینکه هنوز نهاد قانون با همۀ مبانی و لوازم آن به کشور ما وارد نشده است. ما عادت به «شبیه سازی» داریم و نهادهایی را هم که تأسیس می‌کنیم، به اقتضای شبیه سازی، صرفاً در حد حفظ صورت آن‌ها را حفظ می‌کنیم و لذا کارکردها بسیار متفاوت است و گاهی این خطا برای بزرگان ما هم اتفاق می‌افتد و گمان می‌کنند آن‌چه دیگران ابداع کرده‌اند، عیناً همان چیزی است که ما داریم و یا در تاریخ ما سابقه دارد و همین خطاهاست که ما را از تجربه‌های بشری محروم می‌کند و به صورت سازی، بدون محتوا می‌کشاند.

🔖شما ملاحظه کنید، علامه میرزا حسین نائینی یکی از برجسته‌ترین رهبران مشروطه است و انصافا کتاب «تنبیه الامه» او در موضوع خود اثری کم نظیر است، ولی او در همین کتاب، وقتی اشاره به تفکیک قوا و تقسیم نهادهای مختلف حکومتی می‌کند، به کلامی از امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه «استناد» می‌کند که رعیت دارای طبقات مختلف است و هر طبقه به طبقه دیگر نیازمند است: «وَ اعْلَمْ‌ أَنَّ‌ الرَّعِيَّةَ‌ طَبَقَاتٌ‌ لاَيَصْلُحُ‌ بَعْضُهَا إِلاَّ بِبَعْضٍ‌ وَ لاَ غِنَى بِبَعْضِهَا عَنْ‌ بَعْضٍ‌»(نهج البلاغه، نامه۵۳).

نائینی در این بحث، به مسئله تفکیک قوای مملکت که در قانون اساسی مشروطه (اصل۲۷) از آن، به «تجزیه قوای مملکت به سه شعبه مقننه و قضائیه و اجرائیه» اشاره دارد و پر واضح است که موضوع طبقات اجتماعی که نائینی مطرح کرده، با موضوع تفکیک قوا که در نظام‌های مدرن مطرح است، تفاوت زیادی دارد و ما نباید بپنداریم که چون نصّی بر موضوع اول داریم، پس موضوع دوم هم چیز تازه‌ای نیست! شبیه این مغالطه، دربارۀ‌ نهاد حزب هم اتفاق افتاده و برخی پنداشته‌اند که کاربرد این واژه در قرآن، نشان دهندۀ سابقه «تحزّب» در اسلام است؛ درحالی‌که حزب در اصطلاح جدید آن، کارکردهای خاصی دارد.

🔖اگر بخواهم مطالب خودم را خلاصه کنم، باید این‌طور عرض کنم که در بخش اصول و مبانی عدالت، ما بهترین اصول را از منابع سیره علوی می‌توانیم اخذ کنیم. همین‌طور در بخش احکام و قواعد عدالت نیز، در این منابع، قواعدی وجود دارد که کاملاً موجّه و قابل دفاع است، مثل قاعدۀ عدم اعتبار اقرار متّهم در فضای شکنجه، یا فشار یا زندان که در منابع متعددی از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است: «مَنْ‌ أَقَرَّ عِنْدَ تَجْرِيدٍ أَوْ تَخْوِيفٍ‌ أَوْ حَبْسٍ‌ أَوْ تَهْدِيدٍ فَلاَ حَدَّ عَلَيْهِ‌.»(کافی، جلد۷، صفحه۲۶۱).

این قواعد از استوارترین قواعد عدالت است که برای پیروان حضرت افتخارآمیز است. هم‌چنین حضرت فرموده‌اند که داوری بر مبنای ظن و گمان و تخمین، از عدالت خارج است: «لَيْسَ‌ مِنَ‌ الْعَدْلِ‌ الْقَضَاءُ‌ عَلَى الثِّقَةِ‌ بِالظَّنِّ‌»(نهج البلاغه، کلمات قصار۲۱۱). این‌گونه قواعد می‌تواند یک سیستم قضایی و امنیتی را متحول کند و همین دو جمله کافی است که یک دستگاه ظالمانه را به دستگاه عادلانه دگرگون سازد. بخش سوم این است که برای همین قواعد، نهادسازی کنیم و با استفاده از تجارب بشری، راهکارهای استحکام این قواعد را تثبیت نموده و راه‌های تخلف از آن را حتی الامکان مسدود نماییم. ما در بخش اول و دوم از منابع غنی برخورداریم، ولی در بخش سوم، کارهای به زمین مانده زیادی وجود دارد و در این بخش نیاز به استفاده از تجربیات بشری داریم.

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

688

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

14 Jan, 08:57

🔰علی و غیرعلی!
✍#احمد_زیدآبادی

🔻آنچه در مقام زمامداری‌، علی را از غیرعلی و پیرو او را از غیرپیرو او جدا و منفک می‌سازد، همانا خطبهٔ 216 نهج‌البلاغه است.
هر کس علی را با این خطبه معرفی کند و معیار حکمرانی خوب را عمل به مضامین آن بداند، می‌توان امیدوار بود که در اظهار وفاداریش به علی صادق است، در مقابل، آن کسانی که دائم دم از علی می‌زنند اما حتی یک بار ذکری از این خطبه نمی‌کنند، در ادعای پیروی از علی یا ناآگاهند و یا آنکه غرضی نامشروع را دنبال می‌کنند. از نگاه من این موضوع، مهمترین ملاک و معیار تشخیص صادقان و ناصادقان در پیروی از سیرهٔ سیاسی مولاعلی است.

🔻بخشی از آن خطبه که پس درازگویی یکی از اصحاب علی ایراد شد، چنین است:
"از زشت‌ترين حالات حکمرانان در نزد افراد نیکوکار، اين است كه مردم تصور کنند آنان دوستدار فخرفروشی و مباهاتند و بناى كار خود را بر كبر و غرور نهاده‌اند.
من از اینکه شما بپندارید خواهان مدح و ستايشم، بیزارم. سپاس خدا را كه من اهل خوشامدن از مدح و ثنا نیستم، اما اگر هم بودم آن را به سبب خاکساری در برابر پروردگارم ترک می‌کردم، زیرا فقط خداست که سزاوار عظمت و کبریاست.
بسيار پیش می‌آید كه افراد پس از انجام كار مهمى، دوست دارند مورد ستایش قرار گیرند، اما مرا به دلیل انجام فرمان خدا و رفتار نیکویم، مستایید زیرا هنوز حقوق و فرایضی بر گردن من است که ادا نکرده‌ام و به جا نیاورده‌ام.

🔻با زبانی که با حاکمان ستمگر سخن مى‌گویند، با من سخن مگوييد! آنچه را از افراد خشمگين به هنگام خشمشان پنهان مى‌دارند از من پنهان مدارید. به زبان چاپلوسى و تملق با من حرف نزنید و تصور نکنید كه گفتن حرف حق بر من گران مى‌آيد. نمی‌خواهم که مرا بزرگ پندارید زیرا کسی که شنیدن حرف حق بر او گران آید یا نتواند اندرز کسی را در باب رعايت عدالت بشنود، عمل به حق و عدالت برای او سخت‌تر است.
پس با من از گفتن حرف حق يا توصیه به عدل سر باز نزنید زيرا من در نظر خود بزرگتر از آن نيستم كه مرتكب خطا نشوم و در اعمال خود از خطا ايمن باشم. باشد که خداوند مرا در آنچه مربوط به نفس من است، ایمن دارد، زيرا او تواناتر از من به من است."

@ahmadzeidabad
🌐https://t.me/majmaqomh

682

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

14 Jan, 07:52

🎧 «علی موحد بود و بس»

🔻سخنرانی امام موسی صدر درباره
امیرالمومنین، علی بن ابیطالب، در شهریور ۱۳۵۰
‌
◻️این سخنرانی که حدود نیم قرن قبل ایراد شده همچنان شنیدنی است و تصویری متفاوت از امام علی به دست می‌دهد.

🌐https://t.me/majmaqomh

622

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

14 Jan, 07:30

▪️پیام تسلیت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مناسبت درگذشت سرکار خانم منیره گرجی(ره)

"بسم‌الله الرحمن الرحیم"
"انا لله وانا الیه راجعون"

درگذشت بانوی اندیشمند، فقیه و متقی سرکار خانم منیره گرجی را به خانواده، شاگران و همه دوستداران علم و دانش تسلیت می‌گوئیم.

از خداوند متعال مسئلت داریم که به پاس سال‌ها تلاش در راه بسط علم و دانش و حضور در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، ایشان را مشمول رحمت، مغفرت و علو درجات قرار دهد و برای بازماندگان ایشان صبر و اجر و سلامتی آرزومندیم.

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
۱۴۰۳/۱۰/۲۴
🌐https://t.me/majmaqomh

769

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

14 Jan, 05:32

علی(ع) سرمايۀ عدالت

نام علی(ع) برای مسلمانان، یادآور عدالت و شجاعت است. «عدالت» همیشه مسئلۀ انسان و جامعۀ انسانی بوده است. تا عدالت‌خواهی در اندیشه و مرام انسان‌ها است، نام و یاد علی(ع) زنده است. اما سخن بر سر این است که ما از علی به عدالت می‌رسیم یا از عدالت به علی. عدالت در روزگار ما بسیار پیچیده‌تر و دشوارتر از آن است که تاریخ به فریادمان برسد. نام علی سرمایۀ عدالت است؛ اما عدالت‌ورزی به چیزی بیش از نام و یاد علی نیازمند است. اگر نام علی و جشن و عزا برای او معجزه می‌کرد، ما اکنون گلستان اعجاز خدا بودیم. اگر می‌توان دین خدا را – به تعبیر امام(ع) در نهج البلاغه – پوستین وارونه کرد، چرا علی(ع) را نتوان؟

✍#رضا_بابایی

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

🌐https://t.me/majmaqomh

678

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Jan, 15:52

🟣آموزه‌های کوتاه اخلاقی از امام علی(ع)
✍#محمد_جعفر_سعیدیان‌فر

🏷۱) همزیستی مسالمت‌آمیز

قَالَ عَلِیٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: وَالْمُسَالَمَةُ خِبَاءُ الْعُيُوبِ (شرح نهج البلاغه آیت الله منتظری ج15، ص58 حکمت6)

مسالمت‌جویی پوشاننده عیوب است. (انسان به همان اندازه که در زیست شخصی از آشکار و آفتابی شدن عیوب خویش در رنج است، در زندگی اجتماعی هم این‌گونه است. یکی از اموری که عیوب انسان را چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ اجتماعی می‌پوشاند زندگی مسالمت‌آمیز با دیگران است. ستیزه جویی و تخاصم هم خود شخص را وادار به واکنش‌های نامناسب و غیر اخلاقی می‌کند که نتیجه آن برملا شدن عیوب اوست و هم مخالف را ترغیب می‌کند تا در پی کشف و افشای عیوب او باشد. در نتیجه هم‌زیستی مسالمت آمیز با همه کسانی که ستیزه‌جو نیستند، برای زندگی آرامش‌بخش است.)

🏷۲) مشورت قبل از تصمیم و اندیشیدن قبل از عمل:

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَاوِرْ قَبْلَ أَنْ تَعْزِمَ وَ فَكِّرْ قَبْلَ أَنْ تَقْدِمَ.. (‌شرح غررالحکم خوانساری ج ۴، ح۵۷۵۴ ص۱۷۹)

پیش از هر تصمیم گرفتن مشورت کن و قبل از هر اقدام و عمل فكر كن و بیاندیش

🏷۳) خود شیفتگان

قَالَ عَلِیٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَيسَ يَفهَمُ كَلامُكَ مَن كَانَ كَلامُه لَكَ -أحَبُ إلَيهِ مِنَ الاستِماع ِمِنكَ- وَ لا يَعلَمُ نَصيحَتُكَ مَن غَلَبَ هَوَاهُ عَلَى رَأيِك- وَ لا يَسلِمُ لَكَ مَنَ اِعتَقدَ- أنَّه أتَمُ مَعرِفَة َبِمَا أشَرتَ عَلَيهِ بِهِ مِنكَ (شرح‏نهج‏البلاغة ابن‏أبي‏الحديد، ج۲۰، ص۳۳۷)

کسی که بیشتر شیفته سخن گفتن خویش است سخن تو را باخودش درک نمی‌کند (نمی‌شنود) و نصیحت (خیرخواهانه) تو اگر برخلاف تمایلات نفسانی کسی باشد به آن توجه نمی‌کند وتسلیم اندیشه تو نمی شود کسی که درباره موضوعی که تو به او مشورت دادی خود را آگاه تر و دارای فکر برتر از تو می‌داند (خودشیفتگان گوش شنوایی برای شنیدن کلام برتر از دیگران را ندارند)

🏷۴) انصاف گفتاری در نکوهش وستایش

قَالَ عَلِیٌ(ع): وَ قَلَّ مَا يُنْصِفُكَ اللِّسَانُ‏ فِي‏ نَشْرِ قَبِيحٍ أَوْ إِحْسَانٍ‌‏ (الكافي ؛ ج‏15 ؛ ص72 چ- دار الحدیث)

و چه کم‌شمار است که زبان در نکوهش امری قبیح یا ستایش امری نیکو، به انصاف سخن براند (غالباً همه دیده‌ایم و به اندازه خود بدان گرفتاریم که زبانمان در نکوهش چیزی که به نظرمان قبیح آمده است یا ستایش چیزی که نیکو می‌شمریم، رعایت انصاف و عدل نمی‌کند)

🏷۵) شکر نعمت و رعایت حرمت دیگران

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ النَّاسِ مَنْ لاَ يَشْكُرُ النِّعْمَةَ وَ لاَ يَرْعَى الْحُرْمَةَ...(شرح غرر الحکم خوانساری، ج۴، ص۱۷۰)

بدترين مردم كسيست كه شكر نكند نعمت را، و رعايت نكند حرمت و احترام مردم را (حرمت‌شکنی و بی‌توجهی به شخصیت، تجربه و دانش دیگران بویژه بزرگان و پیش کسوتان شّری است که آفت روابط اجتماعی است که با آسیب شناسی باید به درمان آن پرداخت)

🏷۶) پذیرش معذرت خواهی

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ النَّاسِ مَنْ لاَ يَقْبَلُ الْعُذْرَ وَ لاَ يُقِيلُ الذَّنْبَ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری ج ۴، ص۱۶۵)

بدترين مردمان كسيست كه قبول نكند عذر را، و در نگذرد از گناه (در رابطه با دیگران کسی که پذیرای عذر آنان برای اشتباهشان نباشد و درمقابل گناه آنان اهل عفو و گذشت نباشد و بفکر انتقام باشد از بدترین مردمان است)

🏷۷) ارزش امنیت وفراوانی

شَرُّ الْبِلاَدِ بَلَدٌ لاَ أَمْنَ فِيهِ وَ لاَ خِصْبَ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری ج۴، ص۱۶۵)

بدترين شهرها شهريست كه نه امنيت باشد در آن و نه فراوانی و ارزانى

🏷۸) بدترین زمامداران

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ الْوُلاَةِ مَنْ يَخَافُهُ الْبَرِيءُ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری، ج۴، ص۱۶۶)

بدترين حكام حاكميست كه بترسد از او بى‌گناه، (بی‌گناهان از حاکمان ستمگر می ترسند چون با اتهام انسانهای آزاده بی گناه را به بند می کشند وگرنه حاکم عادل بر اساس اصل برائت حقوق انسانها را به رسمیت می شناسد و مراعات می کند)

🌐https://t.me/majmaqomh

1,447

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Jan, 13:16

📚#کتاب_امروز

🏷 اسلام، دولت، مشروعیت
▫️به کوشش: داود فیرحی
بانوشته هایی از:
داود فیرحی
سيدعلی ميرموسوی
منصور ميراحمدی
محمود شفيعی
نجف لک زایی
آیت قنبری

▫️وزیری / شومیز / ۳۳۶ ص / ۲۵۰ هزار تومان
▫️تهران: نگارستان اندیشه ۱۴۰۳

🔻کتاب حاضر یکی از شمارگان فصلنامه فرهنگ اندیشه است که در دهه هشتاد در مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی تحت اشراف مهندس میرحسین موسوی منتشر می‌شد. با گذشت بیش از پانزده سال از توقف انتشار آن، همچنان مباحث و مقالات منتشر شده در آن محل رجوع و استفادۀ پژوهشگران است. از این‌رو، شمارگان سابق نشریه در قالب کتاب مجدداً بازنشر شده است. کتاب «اسلام، دولت، مشروعیت» نخستین بار در بهار سال ۱۳۸۲ به عنوان شماره پنجم فصلنامۀ «فرهنگ اندیشه» به سردبیری زنده‌یاد دکتر داود فیرحی منتشر شده است. در این کتاب تلاش شده با نگاهی به مهم‌ترین چالش‌های مشروعیت امر سیاسی به مباحثی نظیر نسبت اجتهاد و سیاست، اجتهاد و مشروطیت، اصلاح‌طلبی دینی، عدالت و نظایر آن پرداخته شود.

🔸نگارستان اندیشه: ناشر تخصصی علوم انسانی

🌐https://t.me/majmaqomh

601

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Jan, 07:08

#اطلاع_رسانی
#رویداد

💠توسعه نیافتگی: (چرایی، چگونگی و راه های برون رفت)

إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم
خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را که در خودشان است تغییر دهند!

🗳در نظر است دوره فشرده ای مشتمل بر ۱۰جلسه با عنوان :

« توسعه نیافتگی: چرایی, چگونگی و راههای برون رفت» برای علاقمندان برگزار شود که در آن به مروری بر آخرین نظریات توسعه پرداخته خواهد شد.

📯عناوین کلی:
* مفهوم توسعه و تحولات آن
* ویژگی های اساسی توسعه نیافتگی
* چرایی توسعه نیافتگی
* چگونگی رهایی

📮ویژگی های دوره:
* تبیین و نقد دیدگاه های عجم اوغلو، فوکویاما و نورث.
* بررسی تطبیقی با شرایط ایران

📍 مدرس:
#دکتر_محمدرضا_یوسفی (عضو هیات علمی دانشگاه مفید )

🗓زمان: جلسات از نیمه دوم بهمن ماه،
روزهای شنبه ساعت ۲۰ تا ۲۲
در فضای مجازی برگزار خواهد شد .

🔖این دوره برای فعالان سیاسی ، حزبی، مدنی و اندیشمندانی که دغدغه توسعه اقتصادی کشور را دارند مفید خواهد بود و می تواند به دانشجویان رشته اقتصاد و علوم سیاسی نگاه راهبردی‌تری عطا کند.

🔸علاقمندان می‌توانند با ارسال درخواست خود به اکانت
@motmehr
تا آخر دی ماه ثبت نام نمایند.

🌐https://t.me/majmaqomh

602

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Jan, 16:10

⚡️عاشورا در اسارتِ

✔️یادداشتی از حجه السلام والمسلمین #محمد_صحتی_سردرودی🔻

🔖امام حسین و عاشورا پیش و بیش ازآنچه در اسارت مداحان باشد اسیر دسیسه‌های انقلابی‌ها و حکومت است. پس از مرتضی مطهری با آن سخنرانی‌های حماسۀ حسینی، کسی جرئت ورود به تحریف شناسی عاشورا نداشت تا این‌که نویسنده همه هم‌وغم خود را از دهه هفتاد مصروف این مهم کردم که بعضی از نتایج آن تاکنون در پنج اثرم مثل تحریف شناسی عاشورا؛ عاشوراپژوهی؛ مقتل الحسین(ع) به روایت شیخ صدوق؛ شهید فاتح در آینۀ اندیشه‌ها و پدری به نام حسین(ع) فرصت نشر یافته است. من همیشه حساس بوده‌ام در کنارِ تحریفاتی که در هیئت‌ها و میان مردم رایج است به تحریفاتی نیز که انقلابی‌ها و حاکمانِ مستبد و مزور ساخته‌وپرداخته‌اند و همچنان می‌سازند و می‌پردازند با دقت و جدیّت بیشتری بپردازم. این حساسیت چندین علت و دلیل دارد که به برخی اشارتی می‌رود:

✔️1 . تحریفاتی که انقلاب و حکومت در فرهنگ عاشورا مرتکب شده است بیشتر از جنس تحریفات معنوی و مبنایی است که هرکدام به‌صورت مستمر می‌خزد و می‌رود که تیشه به ریشۀ تشیع جعفری زند تا آن را یا به مارکسیسم استالینی یا اسلام خلافتی/ دولتی یا به مذهب مختاریه و زیدیه تأویل کند که سوگمندانه کرده است.

✔️2 . ازآنجا که تحریفات حکومتی بیشتر مبنایی و ریشه‌ای است می‌توان گفت که از هرکدام از آن‌ها ده‌ها بلکه صدها تحریف دیگر نیز تولید می‌شود که این رشته سر دراز دارد و هر یک به‌نوبت خود مصداقی که گفت: خشت اول چون نهد معمار کج/ تا ثریّا می‌رود دیوار کج.

✔️3 . برخلاف مداحان که تریبون‌های نارسایی در اختیار دارند انقلابیون و حکومتی‌ها رسانه‌های رسمی و بسیار گسترده‌ای را به انحصار خود درآورده‌اند که از باب مثال توسط صداوسیما تا اندرون خانه‌های مردم رسوخ کرده‌اند. البته مداحان مردمی و مستقل حسابشان از مداحان حکومتی و انقلابی جداست. با یک چوب راندن همۀ مداحان اعم از مستقل و حکومتی، هم خلاف واقع است هم نوعی جور و جفاست.

✔️4 . تحریفات هیئتی بیشتر در واکنش به تحریفات حکومتی است که اگر این‌ها نبود آن‌ها هم نبودند. وقتی نویسندگان چپی و انقلابزده امام حسین را به انقلابی شکست‌خورده فرو می‌کاهند مداحان هم به خود حق می‌دهند با غلو و افراط در اسطوره‌سازی تصویری از حسینشان بسازند که تصورِ هیچ مدّعی عاشوراشناسی که سهل است دست جن هم به آستانش نرسد.

🔖در دهه هفتاد پس از انتشار تقریباً هم‌زمان دو اثرم یکی موسوم به تحریف شناسی عاشورا و دیگری عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریف شناسی تاریخ امام حسین(ع) بعضی با زیرکی دست به بازنویسیِ این دو کتابم زدند تا به نام خود منتشر ساختند که داستانش مفصل است. دریغا که وجه مشترک این کارهای به سرقت شبیه، کفایت کردن به تحریفات هیئتی است زیرا که از تحریفات حکومتی سخن گفتن می‌توانست تبعات ناخوشایندی داشته باشد که خلاف محافظه‌کاری است! برای همین حضرات همه کاسه کوزه‌ها را سر مداحانِ مردمی و هیئتی می‌شکنند. گویی دیواری کوتاه‌تر از مداحان مردمی نمی‌یابند ،غافل از این‌که فاجعه مصیبت‌بارتر از این حرف‌هاست.

🌐https://t.me/majmaqomh

776

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Jan, 10:00

◽️خدا خیانت نمی‌کند و به کسی ضرر نمی‌زند ...

🌱همه‌ بدی‌ها و شرها و بلاها از جانب خود ماست، نه از جانب خدا. چرا؟ زیرا خداوند خالق ماست و ما را دوست دارد. از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است. نسبت به ما از پدر و مادر دل‌سوزتر است. چگونه می‌خواهد ما را عذاب کند؟ این با عقل جور درنمی‌آید. ما هستیم که با دست خود، خودمان را گرفتار عذاب می‌کنیم.

🌱مَثَل این بلاها و مشکلاتی که از ناحیه خدا به ما می‌رسد، مَثَل پدر و مادر دل سوز در تربیت و تادیب فرزندانشان است...
چرا خشکی‌ها و دریاها به سبب اعمال مردم پر از فساد شده است؟ برای آنکه خداوند نتیجه برخی از کارهایشان را به آنان بچشاند و نشان دهد؛ شاید به راه هدایت برگردند.
بنابراین، شر و عذاب از جانب خدا نیست.

🌱 خدا خیانت نمی‌کند، به کسی ضرر نمی‌زند، خشم نمی‌گیرد و عذاب نمی‌کند ... بلاهایی که دامن‌گیرمان شده نتیجه کارهای ماست ...
از خداوند متعال که هر خیری را از او امید داریم و از هر شری نزد او احساس امنیت می‌کنیم، شری صادر نمی‌شود. منشأ همه شرور خودمان هستیم. این است معنای جمله «وامن سخطه عند کل شر»

📖برگرفته از تفسیر امام صدر بر دعای ماه رجب / کتاب #عبادت_یا_عبودیت
#ماه_رجب
@imammoussasadr
🌐https://t.me/majmaqomh

485

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Jan, 09:57

#یادداشت‌های_تاریخ

🟣بازگشت جزیره هرمز به وطن
✍#رضا_احمدی

🔖اشغال هرمز
پس از تصرف قسطنطنیه پایتخت امپراتوری روم شرقی در سال 831 ش (1453 م ) بدست سلطان محمد فاتح مسیر تجارت شرق و غرب ناامن گردید. بازرگانان ونیزی که از این مسیر تجاری سودهای سرشاری می بردند به دنبال راهی برای رسیدن به هندوستان بودند. بسته شدن مسیرهای ادویه‌ که شرق و غرب را به هم متصل ‌کردند. فلفل، میخک، دارچین و جوز هندی از جمله کالاهای پرطرفدار در اروپا بودند و این‎ها بسیار گران و کمیاب گردید.
تحولات علمی و فنّاوری در قرن پانزدهم موجب گسترش ناوبری شد. دریانوردان ماجراجو بدنبال یافتن راه دیگری به هندوستان بودند. سفرهای دریای گسترش یافت، پرتغالی ها پیشتاز بودند، آن‎ها از مسیر دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس آفریقا را دور زدند و به ۱۳ دسامبر سال ۱۵۴۶م به ساحل غربی هند رسیدند و با استفاده از سلاحهای آتشین گجرات را اشغال کردند.

🔖 آلفونسودولبو کرک دریا سالار پرتغالی گفته بود که مراکز اصلی روابط بازرگانی آسیا و هندوستان سه نقطه است؛ یکی تنگه مالاکا، دیگر تنگه عدن و تنگه هرمز، و با داشتن این سه تنگه دولت پرتغال خود را مالک جهان می تواند خواند.

🔖 تغییر مسیرهای تجاری
پرتغالی در سال885 ش ( ۱۵۰۷ م) در زمان شاه اسماعیل یکم جزیره هرمز را اشغال کردند و بعد از آن جزیره قشم، مسقط، گمبرون، بحرین و حتی بصره اشغال گردید. پرتغالی در دروازه خلیج فارس مستقر و تجارت منطقه را کنترل می کردند. آنها 115 سال هرمز را در دست داشتند. شاه عباس اول که از تهدیدات عثمانی خلاص شده بود؛ تصمیم به آزاد سازی جنوب گرفت. در قرن اخیر مسیرهای قدیم تجاری تغییر کرده بود و با ورود کشورهای اروپا از مسیرهای دریایی، شاه عباس هم بدنبال گسترش تجارت دریایی بود. بدین خاطر می خواست از راه دریای بهره بیشتری ببرد.و با تجارت بین المللی پیوند بخورد.

🔖 سود سرشار
حضور پرتغالی ها در هرمز و تسلط بر خلیج فارس این منطقه به حیاط خلوت آن ها در آورده بود. گذشته از منافع سیاسی و تجاری، منطقه را کنترل می کردند. پرتغالی ها از تجارت ابریشم و اسب با ایران سود سرشاری بدست می آوردند. آن ها اسب ایران را به هندوستان صادر و در قبال آن طلا دریافت می کردند و تا سیصد درصد از این تجارت سود می بردند. نقره، مروارید، مشک، عنبر، میوه جات خشک، غلات و کالاهای دیگر را نیز به هندوستان می فروختند و از هندوستان ادویه جات، دارو و برنج به ایران وارد می کردند. این بخشی از تجارت آن کشور بود.

🔖غفلت صد ساله
اشغال هرمز 115 سال طول کشید. گرفتارهای که ایران در مرزها با ازبک ها و عثمانی ها داشت و همچنین دوری این سواحل با مرکز و فقدان نیروی دریای موجب شد که 115 سال هرمز در اشغال قرار گیرد.
آن گاه که شاعباس اول تصمیم گرفت، جزیره قشم را آزاد سازد نیروی دریای، کشتی و زیر ساخت های بنادر نداشت، بدین خاطر دست به دامن انگلیسی ها شد. آن ها علاقه ای نداشتند در این موضوع دخالت کنند.
شاه عباس به الله وردی خان حاکم فارس دستور داد گمبرون را ازاز اشغال پرتغالی‌ها آزاد سازد.امامقلی خان مأمور آزاد سازی مناطق اشغالی شد. ابتدا بحرین و سپس در سال ۱۰۲۲ قمری (۱۶۱۳میلادی) گمبرون آزاد گردید.

🔖 پایان اشغال
نیروهای ایرانی به فرماندهی امام‌قلی خان در جزیره هرمز پیاده شدند و در نبرد سختی با پرتغالی‌ها و متحدان محلی شکست دادند. نیروی دریایی بریتانیا نیز در دریا کشتی‌های پرتغالی را به توپ بستند و پس از چند روز قلعه هرمز در ۲۳ آوریل۱۶۲۲ گشوده شد.

🔖 امتیاز دهی
امام‌قلی‌خان حاکم فارس با اختیار تام مأمور مذاکر با انگلیسی ها شد تا به کمک ناوگان دریای آن‎ها جزیره هرمز را آزاد سازند. بعد از یک سال مذاکره، انگلیس ها با شرایطی حاضر شدند که ناوگان انگلیس در آزادسازی هرمز ایران یاری رساند. انگلیسی ها بیشترین منفعت بدست می آوردند.در (11دی 1000 ش (هشتم ژانویه 1622) قراردادی بین امام قلیخان و نماینده کمپانی هند شرقی به امضاء رسید. ابتدا جزیره قشم که محل تأمین آب شیرین و آذوقه پرتغالی ها را آزاد ساختند.

✔️ غنایم جنگی به تساوی میان طرفین تقسیم خواهد شد.
✔️ تأمین باروت و مواد جنگی به عهده ایران است.
✔️ قلعه هرمز به انگلیسی ها واگذار می شود.
اسیران جنگی مسیحی به انگلیسی‌ها تسلیم خواهند شد.
✔️ در آمد گمرکی جزیره به تساوی تقسیم می گردد.
✔️از این پس کالاهای انگلیسی بدون گمرکی وارد ایران خواهند شد.
✔️ هزینه لشکر کشی را طرفین به تساوی خواهد بود.
✔️ بخشی از ابریشم تولیدی ایران باید به بازرگانان انگلیسی تحویل شود.

🌐https://t.me/majmaqomh

425

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Jan, 09:27

#اطلاع‌رسانی
#رویداد

✨ کارگاه فکرورزی و توسعه فردی: سفری به سوی خودِ بهتر ✨

آیا آماده‌اید تا با ذهنی بازتر و نگرشی عمیق‌تر به زندگی نگاه کنید؟ 🤔 در این کارگاه، با هم به دنیای شگفت‌انگیز فکرورزی و توسعه فردی قدم می‌گذاریم و گنجینه‌های درونی خود را کشف می‌کنیم.

در این کارگاه، سرفصل‌های زیر را با هم بررسی خواهیم کرد:

🧠 هوش و توسعه فردی: چگونه هوش خود را به ابزاری برای رشد و پیشرفت تبدیل کنیم؟

🌱 ویژگی‌های معطوف به توسعه فردی: چه ویژگی‌هایی به ما کمک می‌کنند تا به بهترین نسخه خود تبدیل شویم؟

🎨 معناسازی خلاقانه: چگونه می‌توانیم معنای زندگی خود را به شیوه‌ای خلاقانه کشف کنیم؟

❓ اهمیت حیرت و پرسش‌گری: چرا باید همیشه کنجکاو باشیم و سوال بپرسیم؟

🤝 اخلاق فکرورزانه: چگونه می‌توانیم با اخلاق و مسئولیت‌پذیری در مسیر توسعه فردی گام برداریم؟

✍️ اهمیت نوشتن در توسعه فردی: چرا نوشتن یک ابزار قدرتمند برای شناخت خود است؟

این کارگاه، فرصتی است برای بازنگری در نگرش‌ها، تقویت مهارت‌های ذهنی و قدم برداشتن به سوی یک زندگی پربارتر و رضایت‌بخش‌تر. پس، اگر به دنبال تحول و رشد شخصی هستید، این کارگاه را از دست ندهید!

همین حالا ثبت‌نام کنید و در این سفر هیجان‌انگیز همراه ما باشید!

🔷برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام در کارگاه وارد لینک زیر شوید:

https://eitaa.com/joinchat/1530004515Cea14df063b

🌐https://t.me/majmaqomh

390

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Jan, 05:19

⚡️در فتوای اخیر مقام معظم رهبری ایشان عمل جراحی تغییر جنسیت را به طور کلی جایز نمی‌دانند

⚡️حضرات آیات مؤمن، خرازی، منتظری، صانعی، احمد مطهری، مشکینی، نوری همدانی و موسوی اردبیلی قائل به جواز تغییر جنسیت برای ترنس‌ها هستند

✔️محمد مهدی کریمی‌نیا، نویسنده کتاب «تغییر جنسیت از منظر فقه و حقوق» در گفتگو با خبرگزاری حوزه🔻

🔹در مورد تقسیم‌بندی جنسیتی انسان‌ها از منظر اسلام، دو دیدگاه متفاوت وجود دارد: دیدگاه نخست که دیدگاه مشهور است، معتقد است انسان‌ها تنها به دو گروه مرد و زن تقسیم می‌شوند و جنس سومی وجود ندارد. طبق این دیدگاه، در موارد مشکوک مانند افراد خنثی، باید با استفاده از نشانه‌ها و امارات شرعی، فرد را به یکی از این دو جنس منتسب کرد. این دیدگاه مورد تأیید بزرگانی چون شیخ انصاری و صاحب جواهر قرار گرفته و نظر غالب فقها است.

🔹دیدگاه دوم که دیدگاه غیرمشهور است، این پرسش را مطرح می‌کند که چه اصراری بر محدود کردن جنسیت انسان‌ها به دو گروه مرد و زن وجود دارد. بر اساس این دیدگاه، می‌توان گروه سومی را نیز در نظر گرفت که شامل افرادی می‌شود که هم ویژگی‌های مردانه و هم زنانه را دارند، یعنی کسانی که دارای اندام تناسلی دوگانه هستند.

🔹متقاضیان تغییر جنسیت به چند گروه تقسیم می‌شوند که گروه نخست را افرادی تشکیل می‌دهند که از نظر جسمی و روحی کاملاً سالم هستند و هیچ‌گونه مشکل جسمی یا روحی ندارند، اما به دلایل غیرعقلایی خواهان تغییر جنسیت هستند. گروه دوم متقاضیان تغییر جنسیت را افرادی تشکیل می‌دهند که اندام تناسلی‌شان در حفره شکمی پنهان است. این افراد در ظاهر دختر به نظر می‌رسند، اما اندام تناسلی پسرانه آنها در حفره شکمی قرار دارد. گروه سوم را خنثی‌ها یا دوجنسی‌ها تشکیل می‌دهند که دارای هر دو اندام تناسلی هستند. در عمل جراحی این افراد، یکی از اندام‌های تناسلی حذف و دیگری تقویت می‌شود.گروه چهارم که بیشترین حجم مباحث و اختلاف نظرها را به خود اختصاص داده و گستردگی قابل توجهی دارد، مربوط به ترنس‌سکشوال‌ها یا تراجنسیتی‌ها است. این گروه را بیمارانی تشکیل می‌دهند که از نظر روحی و روانی، خود را متعلق به جنس مخالف می‌دانند.

🔹برای گروه اول که هیچ‌گونه مشکل جسمی یا روحی ندارند و هیچ علت بیماری یا نشانه ظاهری در آنها دیده نمی‌شود، هیچ فقیهی اجازه عمل جراحی نمی‌دهد. در مورد گروه دوم که اندام تناسلی‌شان در حفره شکمی قرار دارد، اجماع بر این است که باید با عمل جراحی مشکلشان را حل کنند. در خصوص گروه سوم یعنی افراد خنثی، به دلیل وجود هر دو اندام تناسلی، این افراد دچار اضطرار و اضطراب هستند. گرچه مشکل اصلی آنها جسمی است، اما این مشکل به روح و روانشان نیز سرایت کرده است. هیچ فقیهی با عمل جراحی این افراد مخالفت نکرده است. در مورد خنثای مشکل (کسی که هر دو اندام تناسلی را به طور کامل دارد و می‌تواند هر دو نوع رابطه جنسی را داشته باشد)، از آنجا که اسلام اجازه نمی‌دهد چنین فردی هر دو نوع ازدواج را داشته باشد و جنسیت واقعی‌اش نیز مشخص نیست، برخی فقهای معاصر حکم به وجوب عمل جراحی تغییر جنسیت برای آنها داده‌اند.

🔹در سال ۱۳۶۴، فردی به نام مریم خاتون مُلک‌آرا (فریدون سابق) که یک فرد ترنس بود - مردی که خود را زن می‌دانست - به حضور امام خمینی رسید و مشکل خود را با ایشان در میان گذاشت. امام خمینی پاسخ دادند: «عمل تغییر جنسیت زیر نظر طبیب متخصص اشکال شرعی ندارد، ان‌شاءالله موفق باشید». پس از صدور این فتوا در سال ۱۳۶۴، تحول عظیمی در مباحث علمی و فقهی مربوط به تغییر جنسیت به وجود آمد.

🔹علمای موافق با جواز تغییر جنسیت که عمدتاً از شاگردان امام خمینی هستند، عبارتند از: آیت‌الله مؤمن، آیت‌الله خرازی، آیت‌الله منتظری، آیت‌الله صانعی، آیت‌الله احمد مطهری، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله نوری همدانی، آیت‌الله موسوی اردبیلی؛ این گروه از فقها، همانند امام خمینی، قائل به جواز تغییر جنسیت برای ترنس‌ها هستند. با این حال، گروه بزرگتری از فقهای شیعه قائل به حرمت این عمل هستند.

🔹فتواهای اولیه مقام معظم رهبری کاملاً در راستای جواز تغییر جنسیت بوده است. در مرحله دوم که حدود پنج تا شش سال پیش آغاز شد، تغییراتی در فتوای ایشان ایجاد شد. در این دوره، ایشان تغییر جنسیت را تنها در شرایط اضطرار مجاز دانستند و در حال حاضر، این فتوا مبنای عملکرد سازمان پزشکی قانونی کشور است. در فتوای اخیر مقام معظم رهبری ایشان عمل جراحی تغییر جنسیت را به طور کلی جایز نمی‌دانند.

https://hawzahnews.com/xdm84
@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

530

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 18:15

🔰فتوای زنانه و نگاه رهبر انقلاب
✍️#سید_محمد_علی_ایازی

درخصوص عبارت زنان مجتهد که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند دو نکته مهم مطرح است:

🔻موضوع اول درخصوص نکته رهبر انقلاب، درباره جایگاه زنان در فقه است، آیا اصلا زنان می‌توانند مجتهد، مفتی یا مقلَّد یا همان تقلید شونده باشند؟ اکثر فقها در بحث تقلید، مرد بودن را شرط دانسته اند، ولی در برابر آنان، فقهای نو اندیش معاصر ، شرط مرد بودن را قبول ندارند و معتقدند که متخصص بودن ربطی به جنسیت ندارد. بنابراین نه تنها در مسئله فتوا تفاوتی میان زنان و مردان وجود ندارد ندارد، بلکه در مناصبی مانند ریاست‌جمهوری و قضاوت نیز اگر زنان دارای شرایط لازم باشند میان آنها و مردان تفاوتی وجود نخواهند داشت.

🔻موضوع دوم به بحث تخصصی شدن مربوط می‌شود. در بخشی از مسائل و احکام، زنان تخصص بیشتری دارند، زیرا اطلاعات آنها در برخی از مسائل خاص بیشتر است. با توجه به تقسیم‌بندی که در مسائل وجود دارد، باید به کسی که در زمینه ای خاص مجتهد است رجوع کرد. درکل باید در رابطه با مسائل احکام مدنی یا احکام جزائی و اجتماعی یک تخصص گرایی مطرح شود و لازم نباشد که فقط از یک مجتهد تقلید کرد.

رهبر انقلاب در جلسه‌ای، این نکته را به صورت خصوصی در جمع نیز مطرح کردند. نظر رهبر انقلاب این است که چون خانم ها در بخشی از مسائل تخصص بیشتری دارند، می‌توان از نظر آنان استفاده کرد و فتوای آنان از مردان صاحب‌نظر تر است.

🔻ممکن است که این سوال نیز مطرح شود که آیا زنان نمی‌توانند یک حقوقدان خوب یا یک اقتصاددان متبحر باشند؟ در این زمینه ها نیز همین نظر مطرح است، زیرا امروزه زنان به لحاظ تحصیلی و شرایط اجتماعی به جایگاهی رسیده‌اند که شایستگی های خود را نشان داده اند و از این جهت فرقی میان زنان و مردان وجود ندارد و رهبر انقلاب نیز به درستی به این موضوع اشاره کرده‌اند که در بحث حقوق اجتماعی، فرقی میان زنان و مردان وجود ندارد.

🌐https://t.me/majmaqomh

665

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 16:34

✅ دین در اسارت‌ مداحان قدرت

✍️#حسین_جعفری
آیت الله جوادی: "حیف است سرمایه عزاداری حسینی به دست چهار تا مداح هدر برود."

🔻اگر در گذشته تحریفات مربوط به عاشورا در بعد معنوی و لفظی مطرح می شد اما امروز با بلیه ی "قالب های تهی از محتوا" مواجه هستیم. حرکات خاصِ نمایشی سینه زنان، ملودی ها و... و در یک کلمه؛ قالب های عزا داری‌ای که اجازه نمی دهد در آن از اهداف بلند و متعالی امام حسین ذکری به میان آید و عزادار ناچار است از شکل ظاهری و اندام پهلوانی و رخ زیبای عاشورائیان بشنود.
شوربختانه به جایی رسیده ایم که خرافات در لحظه تولید و پخش می شود و مورد عنایت ارباب قدرت نیز واقع می گردد!

🔻نتیجه ی چنین مجالس لغوی نه تغییر در رفتار و نه ارتقاء فکر مخاطبان که تنها و تنها؛ بدهکار شدن امام حسین در برابر عزادارانِ اشکبار است. عزادارانی که با کیلو کیلو اشک ریختن بر مصائب حسین، خود را مستحقِ بهشت برین می دانند. آنان پس از ریختنِ اشک، هروله و "حوسین حوسین" گفتن های مکرر و سنج گونه! و سر دادن ضجه و فریاد، سبکبار مجالس عزا را ترک می کنند و با خیالی راحت و بی اندیشه ی اصلاح خود، زندگی معمول خود را تکرار می کنند.

🔻وقتی مداحان هتاک در دستگاه عزاداری بیت مقامات، صاحب کرسی رفیع و مقام منیع اند، وقتی اهل نقل خرافات؛ برای تقرب بیشتر کرامات سازی می کنند و با سکوت تایید آمیزِ آقایان، پاداش هم می گیرند؛ کدام عالم دلسوز را شجاعتی می ماند که بطور ریشه ای با این مداحان متصل به قدرت برخورد کند؟

🔻چه بسا بگویند فلان عالم و بهمان مرجع حوزه به اشاراتی مختصر در فلان پستو بصورتی کم فروغ! اعتراضی در خصوص بر"صدر نشینی مداحان نسبت به علماء و منبری ها" گفته! و پاسخ آنکه نقد ما بر رد و نفی اساسِ این خرافه سازی و بازی هاست نه ورود به دعوای صنف آخوند در برابر صنف مداح!

🔻برای ملت مبتلا به مصیبت خرافه، فرقی میان مداح بیسواد با نماینده رهبری که داستان"یا علی گفتن به هنگام زایمان"را بافته وجود ندارد.
از این منظر، چه آن فرد بی مایه؛ چه این آقای ملبس به لباس اَعراب، هر دو مداح اند؛ مداح قدرت و نه مداح دین! و تبلیغ قدرت می کنند نه ترویج معارف دینی!

باید با این ریشه قدرتمند مخالفت کرد نه با شاخ و برگ!
@Sahamnewsorg
🌐https://t.me/majmaqomh

1,270

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 13:15

✂️گزیده

🔸امروز یکی از مشکلات جامعه رشد روزافزون آسیب‌های اجتماعی و کاهش معنویت است. متاسفانه در این سال‌های اخیر بسیاری از ساختارهای سنتی از بین رفته و ساختارهای نگه‌دارنده جامعه هم جایگزین نشده است. بسیاری از مناسبات اجتماعی و پیوند خانوادگی و نظارت‌ها کاهش پیدا کرده است و نقش دین و معنویت تخریب شده و فضای یأس بر جامعه حکم‌فرما شده است. همچنین در سطح عموم از روش‌ها و ابزارهائی استفاده شده که به جای اثر مطلوب پیوند و همدلی، به تشتت و از هم‌گسیختگی و فردگرائی انزواطلبانه منجر شده است. همبستگی‌های شعائری و مراسم مذهبی هرچند بیش از شکل معمول تبلیغ و بها داده شده، اما کمک چندانی به کنترل اجتماعی نکرده است. در برابر ترویج مراسم دینی موجب ایجاد حساسیت و گریز شده است.

🔹باید این شرایط را تغییر داد و طرحی بر اساس واقعیات جامعه امروز ریخت. ابزارهای موجود ارتباطی اگر آموزش داده نشود، اگر مدیریت نشود، به شکل افراطی در جهت از هم‌گسیختگی آحاد جامعه منجر خواهد شد و به جای امید، یأس و ناامیدی را به بار می‌آورد.

🔸ترویج فضای همدلی، از تلف شدن عمر و سلامتی مردم در مباحثات کم‌فایده و فرسایشی جلوگیری می‌کند و سرعت هر برنامه اصلاحی را در جامعه بالا می‌برد. بخشی از مجالس و محافل ما که باید در جهت همبستگی اجتماعی گام بردارند، تزریق یأس، کینه و عداوت می‌کنند. عزاداری‌ها تبدیل به رفتارهای بی‌معنا و خالی از روح حقیقت‌خواهی شده است. کسی که نگاهی به جامعه کنونی ایرانی داشته باشد، به شدت دلنگران سلامت اخلاقی و معنوی آنان خواهد شد.

🔹شاید اگر امروز پرسیده شود، بزرگترین مشکل ما چیست در جواب گفته خواهد شد که امروز هیچ یک از نهادهای اجتماعی در جایگاه خودشان نیستند. دینداری ما هم در جامعه آن دینداری نیست که بخواهد نقش خود را به درستی ایفا کند. به تعبیر مولا علی پس از قتل خلیفه سوم فرمودند: « لُبِسَ الإِسْلاَمُ لُبْسَ الْفَرْوِ مَقْلُوباً»(نهج‌البلاغه،خطبه:۱۰۸).

🔸امروز جامعه لباس وارونه شده پوستین را پوشیده است. یعنی این پوستینی که باید حفاظت از سرما و باران کند، وقتی وارونه پوشیده شود، به جای گرم‌کردن، آب را به خود می‌گیرد و سرما می‌دهد. این نکته جدی را نمی‌توان نادیده گرفت که یکی از مشکلات دوره اخیر قطع ارتباط نسل جدید با مساجد و کانون‌های دینی و تبدیل این مراکز به جریان سیاسی و انحصاری شدن آن در فکر و گروه خاصی است که موجب جدا شدن از همبستگی‌های دینی در این بخش شده است.

🔹اینجاست که اصلاح و رشد جامعه دینی ما نیازمند انتخاب روش‌هائی است که بتواند هرچند به صورت آرام-آرام به سمت اهداف دینی گام بردارد و دینداری نقش خود را به خوبی ایفا کند و همه کسانی که دغدغه آینده دینداری جامعه سالم دارند، راه فهم و شناسائی مسیر را نشان دهد و زمینه استفاده از آن روش‌ها فراهم کند. این روش‌ها وابسته به آگاهی آنان از آموزه‌هائی است که در دین برای تحفظ دینداری داده شده و در تجربه بشری معمول است.

🌐https://t.me/majmaqomh

622

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 13:14

📑مقاله_امروز

🔰همبستگی اجتماعی راهی برای رشد فرهنگ دینی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
✍ نویسنده:#سید_محمد_علی_ایازی

🌐https://t.me/majmaqomh

473

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 12:16

⭕️ فایل صوتی جلسه نسبت جرم و گناه

🎙 نظریه‌پرداز:
🔹 #استاد_سید_جواد ورعی

🎙 ناقد:
#استاد_مصطفی_اسکندری

🌐https://t.me/majmaqomh

467

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 06:05

🔴 پایان رادیکالیسم اسلامی؟
✍ #مرضیه_حاجی_هاشمی

🗒 آنچه تاکنون از حاکمیت سوریه به نمایش گذاشته شده، از ژست های الجولانی گرفته تا سیاست ورزی‌های داخلی و خارجی، تصمیم سازی‌های اجتماعی و اقتصادی و انتصاب‌های حکومتی، نوعی واقعیت اجتماعی را به تصویر می‌کشد که یک گروه رادیکال بنیادگرای اسلامی، به ظاهر پس از تجدید نظر در بنیان های فکری خود به یک اسلامگرایی معتدل در قدرت تبدیل شده است. توازن و اعتدالی که الجولانی تلاش کرده، حتی در ظاهر خویش نیز به نمایش بگذارد، پوشش رسمی دیپلماتیک مطابق عرف بین‌المللی؛ اما با آرایشی در سر و صورت و دست ندادن با زنان که تابلویی از اسلام گرایی است.

⬅️ این ژست‌های جولانی و سیاست‌های معتدلی که تاکنون پیش گرفته، نسخه و راه حل پیشنهادی انتهای کتاب «خدای مرده زاد» را به یاد می آورد، آنجا که اشاره دارد، در جهانی زندگی می‌کنیم که این واقعیت وجود دارد، هنوز «میلیون‌ها مسلمان معتقدند که خدا شریعتی را بر آنان نازل کرده که حاکم بر کل امور انسانی است. شریعت اسلامی مثل شریعت راست کیش یهودی (هلاخا) می‌خواهد، کل زندگی را پوشش دهد» و سپس این سوال را مطرح می‌کند که «آیا بدیلی برای این قدرتمندترین الهیات سیاسی موعود باورانه زمان ما وجود دارد؟» و سپس پاسخ می‌دهد: «این بدیل را شاید بتوان در تجدید الهیات سیاسی معتدل، درون اسلام راست کیش پیدا کرد».

⬅️ اگر باور نکنیم که الجولانی، خواب نما یا دچار انقلاب درونی شده، باید بپذیریم که با بالا گرفتن گرایشات اسلام گرایی سیاسی رادیکال سنی و همچنین تحرکات وسیع منطقه‌ای اسلام‌گرایی شیعی موعود باورانه و نظامگری‌های هر دو گروه، تلاش شده است، توصیه‌های نظری این چنینی متفکران سیاسی؛ مانند آنچه در بالا از یک اندیشمند سیاسی آمریکایی بدان اشاره شد، به راه حل عملی برای پایان دادن به خشونت‌ها و نظامی‌گری‌هایی با گرایشات رادیکال اسلام گرایی سیاسی بدل شود.

⬅️ از این روست، فردی از رهبری یک گروهی چون «جبهه النصره» و بعداً «تحریرالشام» که هنوز هم در لیست تروریستی «آمریکا» و «اتحادیه اروپا» است، با حفظ ظواهر فردی شریعت و همچنین ظواهر اجتماعی غیراجباری آن مانند برگزاری مناسک عبادی جمعی و تاکید بر رعایت حقوق بشر و حق اقلیت‌ها، مذاهب، قومیت‌ها و زنان با وجود باور به یک الهیات سیاسی؛ اما کاملاً با «دگردیسی‌های معتدل در الهیات سیاسی اسلامی»، بر عرصه سیاست سوریه - جولانگه گروه های رادیکال اسلام گرای سیاسی شیعه و سنی- برکشیده می‌شود.

⬅️ به نظر می‌رسد، از رویکردی اندیشه‌ای نیز در کنار دیگر جنبه‌های ژئوپلیتیکی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی قرار است، شاهد تحولی عظیم در سوریه باشیم. الگویی برای یک الهیات سیاسی معتدل و اسلام‌گرایی سیاسی توسعه‌گرا و متمایل به غرب، الگویی که هم پاسخی باشد برخواست و گرایشات میلیون‌ها مسلمان با باور به اینکه اسلام چنان شریعت کاملی است که باید قدرت سیاسی را نیز در دست داشته باشد و هم ممانعت از تبدیل شدن به حکومت اسلامی از نوع سنی آن مانند «امارت اسلامی طالبان» در «افغانستان» و نوع شیعی آن مانند «جمهوری اسلامی» در «ایران». آیا چنین الگویی استقرار و استمرار خواهد یافت؟ آیا سوریه، پایان رادیکالیسم اسلامی خواهد بود؟

https://t.me/M_Hajihashemi_iran1
🌐https://t.me/majmaqomh

676

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Jan, 04:56

امام على (ع) :

" به آشتى كشاندن دشمنان با زبان خوش و رفتار نيك، آسانتر است از رويارويى با آنها و چيرگى بر ايشان از طريق پيكار سخت"

_تصنیف غررالحکم، ص ۳۳۴.

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

🌐https://t.me/majmaqomh

505

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

04 Jan, 19:06

🟣تاملاتی در آیات الهی
🎙استادعبدالرحیم سلیمانی

🏷جلسه هجدهم: آیات ۳۷ تا ۳۹ از سوره بقره

جلسات قبل : اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم هشتم نهم دهم یازدهم دوازدهم سیزدهم چهاردهم پانزدهم شانزدهم هفدهم

◽️مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، یکشنبه‌، ۹ دی ۱۴۰۳

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

525

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

04 Jan, 18:51

✔️#دکتر_آرمان_ذاکری در شانزدهمين نشست مدرسۀ حکمت و حرکت، با عنوان «فعاليت‌های خيريۀ نهاد دين؛ همبستگی يا هويت‌گرايی» به اين موضوعات پرداخت:🔻

🔸 پرسش ما در اين پژوهش اين است که واکنش نهاد دين به عنوان يکی از مهم‌ترين نهادهای جامعه با کارکرد همبستگی اجتماعی، به مسائل اجتماعی چيست؟ از آنجا که مسائل اجتماعی به منابع مالی گره خورده، بايد ديد سازوکار فعاليت اقتصادی در نهاد دين و به‌ويژه روحانيت چگونه عمل می‌کند.

🔸 منظور ما از نهاد، هم به معنای سازمانی آن، نظير بيمارستان و مؤسسه و آموزشگاه و مسجد است و هم به معنای رفتارهای تکرارشونده مانند شهريه دادن و تبليغ. نهاد خيريه در نظام يکسان‌انگار تصوف در ايران، در ميانه‌های دورۀ صفويه از هم می‌پاشد، اما اين نهاد در نظام تمايزگذار فقها با وکالت و نقابت و صدر و مرجعيت ادامه می‌يابد و با هدف حفظ تشيع، در وهلۀ اول به رفتارهای خيريۀ اعتقادی و پس از آن به خيريۀ اجتماعی می‌پردازد.

🔸 موقوفات به‌شدت تحت تأثير فضای سياسی، نهادی ناپايدار است، اما خمس که تا ميانۀ دورۀ قاجار به دليل جمعيت اندک و کمبود گردش مالی چندان تأثيرگذار نبوده، اندک‌اندک جای خود را پيدا می‌کند و با حضور حاج شيخ عبدالکريم حائری در قم و تأسيس حوزۀ علميه وجه نهادی می‌يابد و وجوهات، به شکلی جهت‌يافته به سوی بيمارستان‌سازی و مدرسه‌سازی و عمران و آبادی هدايت می‌شود. اين نهاد پس از دورۀ تأسيس، در زمان آيت‌الله بروجردی با رشد اقتصادی کشور و بهبود وضعيت مالی مقلدان، به دورۀ تثبيت می‌رسد و حتی به خارج از کشور راه پيدا می‌کند.

🔸 در دورۀ آيت‌الله خوئی با فشارهای حکومت بعث عراق، سرمايه‌ها به خارج از کشور می‌رود و وجوهات دلاری مقلدان صرف شکل‌گيری مؤسسات ثبت‌‌شدۀ دولتی در غرب می‌گردد و قدرت علمای نجف افزايش می‌يابد.
پس از انقلاب ايران، از يک سو، درآميختگی نهادهای خيريۀ دولتی کار تفکيک ميان نهادهای مرجعيتی و دولتی را دشوار می‌کند و از سوی ديگر، موج دوم بنيادگرايی اسلامی در منطقه، و نگرانی از گسترش تبليغات اهل سنت، بخشی از اين وجوهات را به‌خصوص در مناطق تلفيقی، به سوی فعاليت‌های هويت‌گرايانه سوق می‌دهد.

🔸 بايد توجه داشت که بنيادگرايی افراطی نه يک مسئلۀ اعتقادی که امری برخاسته از يک امر اجتماعی و بعضاً واکنشی به بحران‌های اقتصادی است و اگر کسی می‌خواهد جلو رشد افراطی آن را بگيرد، بايد با فعاليت اجتماعی به اين کار بپردازد و حل مسائل اقتصادی و ساخت مدرسه و درمانگاه و ايجاد اشتغال در مناطق تلفيقی از مهم‌ترين کارها در اين زمينه است.

🔸 در بين همۀ علما، مجموعۀ بزرگ و پيچيدۀ آيت‌الله سيستانی با يک فدراليسم ارتباطی به گونۀ ديگری عمل می‌کند؛ دو فتوای آيت‌الله سيستانی:
يکی جلوگيری از صرف وجوهات در ساخت مسجد و حوزه و ديگر اجازه دادن به نمايندگان برای صرف وجوهات در مراکز پرداخت به جای ارسال آن به مرکز راه را برای اجتماعی‌سازی فعاليت‌های خيريه باز کرده است. علمای بلاد رفتارهای هويت‌گرايانۀ کمتری نسبت به علمای مرکز دارند؛ زيرا از نزديک با مردم و نيازها و مسائل آنان درگير هستند.

@Hekmat_Harkat
🌐https://t.me/majmaqomh

734

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

04 Jan, 11:43

🟣فقه اخلاق، نه باب فقهی است، نه عرصه‌ای مطالعاتی و نه حتی یک نظریه!

✔️#مهراب_صادق‌نیا

🏷 معنای اخص فقه دانش نظام‌مندی است که به دنبال به‌دست‌آوردن بایدها و نبایدهای مربوط به حوزه عمل و رفتار مکلفین است؛ اینکه چه باید بکنند و چه کاری جایز است و چه کاری چه جایز نیست؛ و معمولاً توصیفاتش را با ادبیاتی مثل حلال و واجب و حرام و مستحب و مکروه بیان می‌کند. در اینجا وقتی از فقه اخلاق صحبت می‌کنیم، منظورمان همین معنای اخص از فقه است.

🏷 ما یک نظام معرفتی به نام فقه، و یک نظام معرفتی به نام اخلاق داریم. حالا نسبت این دو نظام معرفتی به گمان من در حوزه روش و همچنین در حوزه هدف تا اندازه زیادی یکی هستند؛ یعنی روش این دو و غایت و هدفشان تا اندازه زیادی مساوی و همسان است، اما موضوع این فقه و اخلاق تا اندازه زیادی با یکدیگر متفاوت است.

🏷 فقه اخلاق از نگاه من، یک دانش مستقل جدید نیست؛ حتی یک عرصه مطالعاتی تازه هم نیست؛ حتی یک نظریه هم نیست؛ بلکه فقه اخلاق یک الگوی جدید در فقه و استنباط احکام شرعی است. رویکردی که تلاش می‌کند خودش را هر چه بیشتر به نظام‌های اخلاقی و فلسفه اخلاق، نزدیک‌تر و شبیه‌تر کند، ضمن اینکه اهداف، روش‌ها و موضوعات همچنان سر جای خودشان باقی هستند.

🏷 فقه اخلاق اگرچه اصطلاح جدیدی است ولی واقعیتش این است که در تاریخ فقه شیعه، همواره اخلاق بخشی از فقه بوده است و بسیاری از فقهای شیعه در طول تاریخ، در ضمن موضوعاتی که امروزه به‌عنوان موضوعات فقه مطرح است، اخلاق را هم مطرح می‌کرده‌اند. برای مثال، در فهرست ابن ندیم، در آثار شیخ طوسی، در آثار نجاشی و همچنین در آثار بسیاری دیگر از عالمان نخستین شیعه، می‌توانیم پیدا کنیم که رابطه تنگاتنگی بین فقه و اخلاق هست و فقیهان در آن روزگار به اخلاق هم به‌مثابه یک امر فقهی توجه می‌کردند.

🏷 در تعارض ادله، اگر فقیهی برای استنباط احکام شرعی، ادلۀ متعارضی داشته باشد، اگر رویکرد فقه، اخلاق باشد، در این صورت فقیه آن وجهی را غلبه می‌دهد که از نظر اخلاقی قابل‌تبیین‌تر یا قابل‌دفاع‌تر است نسبت به آن وجهی از تعارض که از نظر ادبیات اخلاقی حمایت کمتری می‌گیرد

🌐https://t.me/majmaqomh

616

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

04 Jan, 11:22

‍ #کتاب_امروز

🔰حقوق شهروندی از نگاه آیت‌الله سیستانی؛ امتداد گفتمان آیت‌الله نایینی

🔖کتاب «آیت‌الله سیستانی و حقوق شهروندی»، به قلم #محمد_هادی_زاهد_غروی، تازه‌ترین اثر پژوهشکده اندیشه دینی معاصر که توسط انتشارات سهل در صد صفحه منتشر شده، به بررسی اندیشه‌های آیت‌الله سیستانی درباره حقوق شهروندی پرداخته است؛ مفهومی بنیادین که بر حقوق برابر تمامی شهروندان، فارغ از تفاوت‌های دینی، قومی و زبانی تأکید دارد. در این کتاب، اصولی همچون کرامت انسانی، مشارکت مردمی و احترام به قانون به‌عنوان محورهای اصلی اندیشه آیت‌الله سیستانی مطرح شده‌اند. آیت‌الله سیستانی با پذیرش نقش دین در سیاست، بر حضور حداقلی روحانیت در امور اجرایی تأکید کرده و جایگاه نظارتی و ارشادی را برای آنان مناسب دانسته است

◽️بخشی از متن یادداشت معرفی کتاب:

🔖داستان مشروطه و نزاع فقهی فقهای موافق و مخالف هر چند در آن دوره بحث داغ محافل و حوزه‌های علمیه بود، اما پس از مدتی فروکش کرد و با آغاز سلطنت پهلوی می‌رفت که به فراموشی سپرده شود، اما با آغاز مخالفت‌های امام خمینی با محمدرضا پهلوی و تبعید ایشان به ترکیه و سپس به نجف و پرداختن ایشان به مسئله ولایت فقیه در ضمن بحث کتاب بیع شیخ انصاری و نگارش و تدوین آن به صورت کتابی با عنوان حکومت اسلامی (ولایت فقیه) و در نهایت پیروزی جمهوری اسلامی جان تازه‌ای یافت. و از آن زمان تاکنون کتاب‌ها، مقالات و نظریه‌های فراوانی در موافقت و مخالفت، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، حاکمیت و حکمرانی ملی، انتخابات و ده‌ها مسئله دیگر ارائه شد.

🔖باری با پیروزی جمهور اسلامی و حاکمیت نظریه ولایت فقیه و غلبه گفتمان اسلامی سیاسی، می‌توان با اندکی تسامح، حکومت اسلامی ایران را امتداد گفتمان شیخ فضل‌الله نوری دانست که به حاکمیت قوانین شرعی تاکید داشت و نقش چندانی برای مردم در نظریه مشروعه خود قائل نبود. اما از سوی دیگر جریان موافق مشروطه و فقها و نظریه‌‌پردازانی که با آخوند خراسانی و نایینی بیشتر همدل بودند سعی می‌کردند قرائت دموکراتیکی از ولایت فقیه و حکومت اسلامی ارائه دهند و نقش مردم و حکمرانی ملی را پررنگ‌تر کنند، اما در عمل توفیق چندانی نیافتند و نتوانستند مبانی نظری خود را به کرسی عمل بنشانند.

🔖این تمام ماجرا نبود و گفتمان نایینی به کلی به محاق نرفت، زیرا در کشور همسایه و پس از سقوط صدام و بحران‌هایی که کشور عراق را درهم پیچیده بود، فقیهی آشنا و همدل با مبانی نظریه فقه سیاسی آخوند و نایینی که از قضا به واسطه استاد خود؛ آیت‌الله خویی شاگرد مدرسه نایینی نیز شمرده می‌شد، مرجعیت شیعیان و زعامت حوزه علمیه نجف را به عهده داشت و با اظهار نظرها و موضع‌گیری‌های خود که ریشه در مبانی دینی و فقهی داشت، توانست اندیشه‌های نایینی را تاحدودی به منصه ظهور برساند، و از این‌رو می‌توان بر این باور بود که گفتمان ایت‌الله سیستانی، امتداد گفتمان نایینی می‌باشد.

🔸متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

989

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Jan, 13:44

🔳آموزه‌های کوتاه اخلاقی از امام هادی(ع)
✍#محمد_جعفر_سعیدیان‌فر

🔻۱) خودداری از ثنا گوئی در روابط با دیگران
وَ قَالَ (ع) لِشَخْصٍ وَ قَدْ أَكْثَرَ مِنْ إِفْرَاطِ الثَّنَاءِ عَلَيْهِ أَقْبِلْ عَلَى مَا شَأْنُكَ فَإِنَّ كَثْرَةَ الْمَلَقِ يَهْجُمُ عَلَى الظِّنَّةِ وَ إِذَا حَلَلْتَ مِنْ أَخِيكَ فِي مَحَلِّ الثِّقَةِ فَاعْدِلْ عَنِ الْمَلَقِ إِلَى حُسْنِ النِّيَّةِ (شهيد اول، الدرّة الباهرة ،ص42 )
امام هادی (ع ) به شخصی که به‌صورت افراطی ثنای او را می‌گفت فرمود: شخصیت خود را محترم شمار و تملق مکن، چون تملق موجب سوءظن (به صادق نبودن شخص) می‌گردد، زمانی که برادرت را مورد وثوق یافتی از تملق احتراز کن و نسبت به او حُسن نیّت داشته باش.

🔻۲) نقدپذیری توفیقی بزرگ از طرف خداوند:
قَالَ(ع) لِبَعْضِ مَوَالِيهِ‏ عَاتِبْ فُلَاناً وَ قُلْ لَهُ إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَيْراً إِذَا عُوتِبَ قَبِلَ. (تحف العقول ،481)
امام هادی(ع) به یکـى از دوستـانـش فـرمـــود: فلانى را توبیخ کن و به او بگو: خداوند چون خیر بنده‌اى خواهد, هرگاه تـوبیخ شـود، بپذیـرد. و در صـدد جبـران نقص خـود بـرآیـد (سرزنش نوعی نقد است و پذیرفتن نقد و جبران نقص توفیقی بزرگ برای انسان از طرف خداوند است به‌ویژه برای ارباب قدرت اگر به قدر این نعمت آگاه باشند)

🔻۳)شخصیت و کرامت انسان را پاس بدارید:
وَ قَالَ ع‏ مَنْ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلَا تَأْمَنْ شَرَّهُ. (تحف العقول، ص438)
امام هادی(ع) فرمود: هر كه خود را سبك شمارد و قدر خويش نداند، از شرّ او در امان مباش. (حفظ کرامت انسان‌ها و پاس‌داشت ارزشهای شخصیتی آنان باعث ایجاد تعادل در جامعه و روابط اجتماعی می‌شود و خرد کردن شخصیت آنان و بی‌توجهی به ارزشهای وجودی و شخصیتی انسان‌ها سبب ترویج شرّ و خشونت و عدم تعادل در جامعه و روابط اجتماعی است)

🔻۴) زیان خودشیفتگی
مِن كَلَامِ الِإمَام عَليّ النّقيّ (ع) مَن رَضِيَ عَن نَفسِهِ كَثُرَ السّاخِطونَ عَلَيهِ(شهيد اول، الدرّة الباهرة، ص42)
امام هادى(ع) فرمود: کسی که خودشیفته باشد (یعنی تنها کار خود را می پسندد) مردم نسبت به چنین شخصی خشمگین و بدبین خواهند شد (چون با تعامل و مدارا و به‌رسمیت شناختن ویژگی رفتاری و نقاط قوت دیگران روابط اجتماعی عاطفی بوجود می آید و عجب و خود شیفتگی برهم زننده این روابط و سبب خشم دیگران می شود)

🔻۵) بخشش باحفظ کرامت انسان:
وَ قَالَ(ع): الْقَوُا النِّعَمَ بِحُسْنِ مُجَاوَرَتِهَا وَ الْتَمِسُوا الزِّيَادَةَ فِيهَا بِالشُّكْرِ عَلَيْهَا وَ اعْلَمُوا أَنَّ النَّفْسَ أَقْبَلُ شَيْ‏ءٍ لِمَا أَعْطَيْتَ وَ أَمْنَعُ شَيْ‏ءٍ لِمَا مَنَعْتَ‏. (ديلمى، أعلام الدين في صفات المؤمنين ،ص312)
امام هادی (ع) فرمود: نعمت‌ها را به خوبی در اختیار دیگران قرار دهید (در بخشش و مشارکت در استفاده از نعمت‌ها کرامت انسانی آنها را حفظ کنید) و با شکرگزاری از آنها، نعمت‌ها را افزایش دهید. (شکر عملی بهره برداری و کاربردی از نعمت‌ها بگونه متعادل و بدون تخریب محیط زیست و اسراف و تبذیر سبب افزایش روزافزون نعمت‌ها می‌شود)

🌐https://t.me/majmaqomh

813

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Jan, 08:00

#یادداشت

🔰متن و تفسیر متن: خاستگاه صلاح یا فساد
✍#محمود_شفیعی

🔻دین به مثابه متن، تفسیر بردار است؛ اما متن های دیگر هم تفسیر بردار اند. متن های دیگر می تواند متعلق به یک حکیم، سیاستمدار، الهی دان، فیلسوف، جامعه شناس یا انسان دانای دیگر باشد. معروف است که هگل، فیلسوف پر آوازه قرن هجدهم و نوزدهم آلمانی، سه جور تفسیر شده است. هگلی های جوان، میانه و پیر ، سه هگل ضد و نقیض را شناسانده اند. از این رو، امروزه، هگل را هم فیلسوف آزادی و هم فیلسوف فاشیست می شناسند. مارکس هم به همین شکل است. از مارکسیست های فویرباخی ماتریالیست تمام عیار تا مارکسیست های مکتب فرانکفورتی فرهنگ گرا با شاخه های گوناگون، همه خود را متعلق به مکتب مارکس می دانند؛ اما در عمل زمین تا آسمان تفسیر آنها از همدیگر متفاوت اند.

🔻بنابراین وجود یک اندیشه در متن درجه اول دینی یا در متن یک اندیشمند از هر جنس که باشد، تنها یک شرط لازم برای تفسیر درست یا نادرست، مثبت یا منفی، و در نتیجه برای تحول اجتماعی مثبت یا منفی به شمار می رود. در عمل اما مهمترین شرط، شرطی کافی، بنام مفسر، وجود دارد که با شیوه ظهور و بروزش در عرصه تفسیر، علت تامه یک اندیشه تفسیر شده مثبت یا منفی می گردد.

🔻 اگر قران را به دست پیامبر ص بدهند، با تکیه بر این متن جامعه بدوی عربی را به جامعه مدنی اخلاقی تبدیل می کند و خشونت های جاهلی را به حداقل می رساند. اگر به دست علی ع بدهی از آن حکومت عادلانه استخراج کرده و آن را در کوفه پیاده می کند و با افتخار دستاورد آن را برای همیشه تاریخ توضیح داده و به یادگار می گذارد. همین قران را اگر به دست حجاج بدهی آن را چنان تفسیر می کند که اطاعت از خدا مشروط به حد توان افراد می گردد؛ اما اطاعت از حاکم بی قید و شرط گشته و حکومتی سرکوب گر و مطلقه شکل می گیرد و دمار از روزگار مردم در می آورد.

🔻مارکسیسم در اروپا دولت های دموکراتیک و سوسیالیستی رفاه گرای شمال اروپا را رقم زد؛ ولی در اتحاد جماهیر شوروی، خشن ترین جامعه تاریخ معاصر جهان را رقم زد و بنام مارکسیسم ده ها میلیون انسان بی گناه به مسلخ رفتند. جمهوریت هم یک اندیشه است؛ وقتی در تاریخ آمریکا تفسیر و پیاده می شود، جامعه ای نوپیدا را به آقای جهان تبدیل می کند؛ ولی وقتی در عراق به دست بعثی ها تفسیر می شود، تبدیل به وسیله ای برای گوسفند سازی مردم در عرصه سیاسی می گردد و بردگی میلیون ها انسان ذیل آن رقم می خورد.

🔻نتیجه گیری: بسیار مهم است که مفسران صاحب قدرت با متن چه می کنند و با تفسیر خود چه هدف یا هدف های خوب و بد را پی می گیرند. قبل از هر پیغبر بیرونی، این پیغبر درونی یا دیو درونی افراد از یک طرف و علم و جهل آنان از طرف دیگر است که با تجهیز بر عقل و احساسات، فطرت و غریزه، علایق خاص و عام، و نیز اکتساب علم و دانش کافی یا بی بهرگی از دانش زمانه، راهی به سوی فلاح یا فساد را می گشایند.

@Mahmood_shafiee
🌐https://t.me/majmaqomh

699

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Jan, 07:10

🟣گفتاری کوتاه از آیت الله صانعی (ره) در خصوص ماه رجب

🌱دعای ماه رجب که از ادعیه مأثوره و مفید است: «يا مَن اَرجُوهُ لِكُلِّ خَيرٍ، وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِندَ كُلِّ شَرٍّ، يا مَن يُعطِى الكَثيرَ بِالقَليلِ، يا مَن يُعطى‏ مَن سَئَلَهُ، يا مَن يُعطى‏ مَن لَم يَسئَلهُ وَ مَن لَم يَعرِفهُ‏ تَحَنُّناً مِنهُ وَ رَحمَةً، اَعطِنى‏ بِمَسئَلَتى‏ اِيَّاكَ، جَميعَ خَيرِ الدُّنيا وَ جَميعَ خَيرِ الأخِرَةِ، وَ اصرِف عَنّى‏ بِمَسئَلَتى‏ اِيّاكَ جَميعَ شَرِّ الدُّنيا، وَ شَرِّ الأخِرَةِ، فَاِنَّهُ‏ غَيرُ مَنقُوصٍ مااَعطَيتَ، وَ زِدنى‏ مِن فَضلِكَ يا كَريمُ...»، این دعایی است که همیشه و همه جا هم می‌توان آن را خواند و اختصاص به ماه رجب ندارد.

🌱به نظر بنده تمام ادعیه‌ای که داریم، ادعیه معصومین(سلام الله علیهم اجمعین)، قرآن صاعد است و قرآن هم، قرآن نازل است. کار قرآن نازل، هدایت است. «بَصَائِرَ لِلنَّاسِ»، «هُدىً لِلمُتَّقِينَ» « ذِكرِي» برای افراد است. این ادعیه معصومین (سلام الله علیهم اجمعین) که همان قرآن صاعد است، می‌خواهد به ما درس بدهد و ما را هدایت کند. درست است که خواندنش ثواب و حسنه دارد و باید این سنت حفظ شود که بحمدالله خوب حفظ می شود، اما باید از مضامینش درس بگیریم. «يا مَن اَرجُوهُ لِكُلِّ خَيرٍ»؛ یعنی به آن عمل کنیم و به‌عنوان یک روش و رویه قرار بدهیم، «صِبغَةَ اللهِ وَمَن أَحسَنُ مِنَ اللهِ صِبغَةً ».]1[

🌱«يا مَن اَرجُوهُ لِكُلِّ خَيرٍ»؛ خوبی را فقط از او بخواهید و از کس دیگری نخواهید. اگر هم کسی خوبی می‌کند، در عوض آن چیزی از شما می‌خواهد. لذا از خدا خوبی بخواهید که بدون عوض و منت، همه خوبی‌ها را متوجه انسان می‌کند.

«وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِندَ كُلِّ شَرٍّ»؛ از سخط او در مقابل هر شرّی در امنیت و اطمینان هستم، در مقابل هر شرّی، اگر سخط او قرار بگیرد، سخطش «لا تقوم له السموات السبع و لا الارضین» است.

🌱«يا مَن يُعطِى الكَثيرَ بِالقَليل»، باید از دیگران کم بگیریم و زیاد برگردانیم؛ چه نسبت به فرزندان، چه نسبت به همسایگان، چه نسبت به مردم و چه نسبت به حق الناس. کم بگیریم و زیاد بدهیم؛ نه اینکه برای خودمان زیاد بگیریم و باقی مانده آن را به مردم بدهیم. می‌گوید «يا مَن يُعطِى الكَثيرَ بِالقَليل»، ما باید نفعمان خیلی زیاد باشد، چه روحانی که نفع معنوی و اخروی دارد، مطالعه کنیم و مطالبی را برای مردم بگوییم که مفید باشد، وگرنه حرف‌های دیگر را مردم خودشان می‌دانند.

🌱«يا مَن يُعطى‏ مَن سَئَلَهُ، يا مَن يُعطى‏ مَن لَم يَسئَلهُ»، زهد در کلام امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) به همین معنا آمده که بهره زیاد بدهد، اما بهره کم ببرد. من دوست دارم همه مردم به من سلام کنند! «لَيسَ لِلانسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى» [2] این چه توقعی است که همه باید به من سلام کنند؛ در حالی که من حاضر نیستم به هیچ کس سلام کنم. همه به من احترام کنند، ولی من حاضر نیستم به هیچ کس احترام کنم. این خلاف آن چیزی است که در دعا آمده است. در دعا آمده است قلیل برای خودتان و کثیر برای همه.

🌱«يا مَن يُعطى‏ مَن لَم يَسئَلهُ وَ مَن لَم يَعرِفهُ‏ تَحَنُّناً مِنهُ وَ رَحمَةً»، از باب لطف و رحمانیت. «اَعطِنى‏ بِمَسئَلَتى‏ اِيَّاكَ، جَميعَ خَيرِ الدُّنيا وَ جَميعَ خَيرِ الأخِرَة»، خدایا! همه خوبی‌های دنیا را به من بده و شر را از من دور بگردان. در قرآن خوبی‌ها به ذات باری مستند است: «مَا أَصَابَكَ مِن حَسَنَة فَمِنَ اللهِ وَمَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَة فَمِن نَفسِكَ».[3]

🌱چرا با اینکه خداوند اولین موجود را آفریده؛ چه در سلسله خوبی‌ها و چه در سلسله بدی‌ها، سرسلسله علل اوست، چطور شد که بدی‌ها برای من است و خوبی برای اوست با توجه به اینکه در ریشه خلقت، مثل هم هستند، چرا این‌طور است؟ به نظر بنده خداوند تمام حسنات را آفریده، لیکن انسان برای آنکه به قرب الهی دست یابد، به انسان عقل داد، انبیا را فرستاد، صلحا را فرستاد، زهاد را فرستاد، فرشتگان را فرستاد، به انسان الهام هم می‌شود. اینها همه لشکریان خداوند هستند. فلذا فمن الله، به اعتبار اینکه وسیله‌اش را او راحت فراهم می‌کند.

🌐https://t.me/majmaqomh

732

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Jan, 09:04

⚡️ افراد متحجر و تندرو باید از صحنه‌های تئوری پردازی و تصمیم‌گیری کنار زده شوند تا صحنه‌های اجتماعی آماده پذیرش زنان خَلاق در کارهای آموزشی، هنری، اجتماعی و ورزشی باشد و شکوفایی استعدادهای زنان شگفت‌آور خواهد بود.

✔️#هادی_سروش استاد حوزه در گفت‌وگو با ایسنا:🔻

🔸️اگر اسلام و تبیین مقام زن توسط نصوص دینی اسلامی نبود مسیحیت هم شناختی از زن حتی حضرت مریم(س) نداشت و شخصیت دارای مقام عصمت حضرت مریم(س) هم در لابه لای این جهالت‌ها و این زندگی‌های شبیه به درندگی از بین می‌رفت. اسلام زن را محترم معرفی کرد و مقام آن را با مرد مساوی دانست.

🔸️شخصیت زنان از دو ناحیه مورد حمله بود: یکی حملاتی که جاهلیت عرب به مقام زن داشت و دیگری حمله غرب قبل از رنسانس نسبت به مقام زنان بود. نقطه توافق و وحدت هر دو چه در شرق و چه در غرب این بود که زن را مانند یک جاندار زنده که باید تمام منافعش را در اختیار دیگران قرار دهد می‌دانستند و زنان را به نوعی کالا تصور می‌کردند و در این زمان بود که اسلام اعلام موجودیت کرد و حقوق زن را استیفا و مقام برتر زن را به جهان معرفی کرد.

🔸️ در قرآن ما می‌بینیم که خداوند متعال زنانی را معرفی می‌کند که وارد صحنه اجتماعی شدند و کارهای بزرگی کردند، حضرت مریم(س) به عنوان یک زن محل معجزه الهی قرار گرفت و همچنین می‌توان به دختران حضرت شعیب(ع) اشاره کرد که از گوشه خانه به بیرون آمدند و در عرصه جامعه کار کشاورزی و دامداری و آوردن آب که از کارهای سخت آن روزها بود مشغول بودند.

🔸️ در سیره مبارکه حضرت زهرا(س) در جامعه زمانه خودش حضور فعال دارد،در پاسخ به سوالات بانوان جامعه و یا حضور در برخی جنگ‌ها در پشت صحنه جنگ به عنوان پرستار حضور داشت. و بعد رحلت پیامبر ، حضور فاطمه در جامعه و در برابر حاکمیت شگفت آور است.

🔸️ در برخی از روایات نشانه‌هایی از حضور زنان در اجتماع را می‌بینیم، برای مثال یک روز اسماء در حالی که پیامبر(ص) در مسجد در حال سخن گفتن برای اصحاب‌شان بودند بر پیامبر اکرم(ص) وارد شدند و نکاتی را در مورد زنان گفتند و چند پرسش از ایشان کردند، پیامبر(ص) هم پاسخ پرسش‌ها را دادند و از اسماء خواستند تا آن را به زنان دیگر هم منتقل کند و سپس رو به اصحاب کردند و به آنها متذکر شدند که یک زن همچون اسماء چگونه می تواند دغدغه مند و اجتماعی باشد.

🔸️راه بازگشت زن به جایگاه واقعی خودش در جامعه بر اساس سه عامل است ؛ اراده زنان، فقه و قانون . باید دست افراد متحجر و تک بُعدی را از این سه عامل کوتاه کرد زیرا تا وقتی بی اراده گی در زنان و دگم اندیشی در فقه و تحجر در قانون نسبت به زنان داشته باشیم ، زن گوشه نشین است و حق او احقاق نمی شود. از این رو افراد متحجر و تندرو باید از صحنه‌های تصمیم‌گیری کنار زده شوند تا صحنه‌های اجتماعی آماده پذیرش زنان خلاق در کارهای آموزشی، هنری، اجتماعی و ورزشی باشند و با این کار استعدادهای زیادی شکوفا می‌شود که شگفت‌آور خواهد بود.

🌐https://t.me/majmaqomh

652

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Jan, 08:30

🔰مساله حجاب و دیوان کیفری بین المللی

🔻برای اولین بار، دیوان کیفری بین‌المللی به بررسی مسئله حجاب اجباری به‌عنوان مصداقی از تبعیض و آزار جنسیتی پرداخته است. این موضوع در جریان محاکمه الحسن عبدالعزیز، 47 ساله و عضو گروه افراطی انصارالدین در مالی مطرح شده است. الحسن متهم است که در سال 2012 و در جریان اشغال شهر تومبکتو توسط این گروه، قوانین اجباری حجاب را همراه با سایر اقدامات سرکوبگرانه بر زنان اعمال کرده است.

🔻این پرونده تاریخی بیان میکند حجاب اجباری می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تحقیر و کنترل زنان به کار رود. در جریان محاکمه، دیوان استدلال‌هایی را شنیده است که چگونه این سیاست‌ها زنان را نه تنها از آزادی‌های فردی محروم می‌کند، بلکه آن‌ها را در معرض خشونت و آزار قرار می‌دهد.

شاکیان این پرونده ادعا کرده‌اند که انصارالدین، تحت رهبری الحسن، زنان تومبکتو را به‌خاطر عدم رعایت قوانین حجاب مجازات کرده و از آن به‌عنوان ابزاری برای تثبیت کنترل خود بر جامعه استفاده کرده است. این اقدامات شامل شلاق زدن، تهدید به خشونت و تحقیر علنی بوده است.

🔻این پرونده برای دیوان کیفری بین‌المللی فرصتی فراهم کرده تا به مسئله‌ای بپردازد که تاکنون بیشتر در چارچوب فرهنگ و مذهب بررسی می‌شد. در صورتی که دیوان این اقدامات را به‌عنوان جنایت علیه بشریت شناسایی کند، این می‌تواند سرآغاز فشارهای حقوقی و سیاسی جدید بر کشورهایی باشد که قوانین اجباری حجاب را اعمال می‌کنند.

🔻همچنین، این پرونده تأکید می‌کند استفاده از مذهب برای سرکوب زنان می‌تواند پیامدهای جدی در عرصه بین‌المللی داشته باشد. اگر دیوان، الحسن را در این اتهامات مجرم بشناسد، این می‌تواند به‌عنوان یک استاندارد جدید حقوقی شناخته شود و پیام روشنی برای دیگر کشورها و گروه‌هایی که قوانین مشابه اعمال می‌کنند، ارسال کند.

این رویداد، نخستین تلاش دیوان برای بررسی قانونی حجاب اجباری در سطح بین‌المللی است.

🔸(نوشته فوق، خلاصه ای از مقاله محمدحسین ذاکر حسین، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران است که در روزنامه شرق منتشر شده و من خلاصه ای از آن را اینجا آوردم. با تشکر از چت جی پی تی برای کمک به تلخیص).

@delshodeyevelshode
🌐https://t.me/majmaqomh

824

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Jan, 07:43

#گزیده_گفتگو

🔰شبه قانون حجاب؛ قانون اقلیت

✔️ #محسن_برهانی در گفتگو با اعتماد آنلاین، ابعاد مختلف قانون حجاب و عفاف را نقد می کند🔻

🏷 چيزی كه انسان مي‌تواند ادعا كند اين است كه بر مبنای فقه سنتی و فقه رايج در حوزه‌های علمی هم به اين قانون انتقادهای جدي وارد است.

🏷 اين قانون مبتني بر يك پيش‌فرض است و آن پيش‌فرض اين است كه نظر قانونگذاران بر اين باور مستقر شد كه ما مي‌توانيم با استفاده از ابزار كيفري و ايجاد محدوديت به صورت حداكثري براي افراد و ايجاد تهديد شغلي و رواني، ايجاد تهديد مالي و تهديد براي تحصيل، اشتغال، ‌آزادي و اموال افراد، افراد را به اين سمت سوق بدهيم كه حجاب را رعايت كنند.

🏷 نمي‌توانيم بگوييم براساس قانون اساسي، اين قانون، قانون نيست. اما من اصطلاح شبه‌قانون را در مورد اين قانون به كار مي‌برم يعني قانوني كه براساس ظواهر همه قواعد شكلي را در تقنين رعايت كرده اما از لحاظ محتوا هم مبتني بر پيش‌فرض‌هاي اشتباه است و هم محتوايش داراي مطالب غيرقابل قبول از لحاظ حقوقي، شرعي و عقلايي است و از جنبه سوم، آثار و تبعاتي دارد كه قطعا براي جامعه مفسده‌انگيز است و تبعات دارد.

🏷آيا استفاده از اين ابزارهاي مختلف عليه بخش قابل‌توجهي از جامعه، چه آثاري را بر دين‌گريزي و عدم اعتقاد و فاصله‌گيري خانم‌ها و آقايان و دختران جوان و زنان از اصل دين دارد. يعني دين‌گريزي الان يك دغدغه جدي است كه اگر اين‌گونه برخورد كرديم چه آثاري دارد. كمااينكه دلسوزان شريعت و نظام و مردم، ‌زماني كه گشت ارشاد آن اقدامات را انجام مي‌داد از جنبه دين‌گريزي مردم به نقد موضوع مي‌پرداختند كه اقدام شما باعث دين‌گريزي است. اين يك دغدغه در ميان علما و انديشمندان ديني است

🏷آيا این قانون به رشد التزام به حجاب و محجبه بودن زنان و دختران كمك مي‌كند يا اينكه با توليد نوعي لجاجت اجتماعي، بر تعداد غيرمحجبه‌ها در جامعه اضافه مي‌كند. پس دغدغه دو چيز است؛ دين‌گريزي و حجاب‌گريزي. وقتي شما در قانون براي خانم‌هاي محجبه نوعي رانت شغلي و قضايي ايجاد كرديد، گفتيد مردم در خيابان اگر به خانم‌هاي غيرمحجبه توهين شود اين‌قدر مجازات دارد، اگر آن خانم محجبه باشد مجازاتش بيشتر است. در اين صورت نگاه مردم به موضوع حجاب به جاي اينكه يك نگاه ديني باشد، نگاه‌شان به حجاب يك موضوع سياسي مي‌شود. آن‌وقت بخشي از جامعه خانم محجبه را كه مي‌بينند نمي‌گويند به حجاب اعتقاد دارند، مي‌گويند براي بهره بردن از بعضي منافع و رانت‌ها محجبه شده. اين قضيه باعث مي‌شود حتي يك التزام عقيدتي توسط خانم محجبه هم مورد اتهام قرار بگيرد. فلهذا دين‌گريزي و حجاب‌گريزي از دغدغه‌هاي برخي بزرگان در حوزه علميه و برخي دين‌شناسان است و به همين خاطر برخي بزرگان علنا و برخي بزرگان به صورت خصوصي تذكر داده‌اند

🏷چرا مسير نوعي حرمت‌شكني نسبت به خودمان و اهانت به خودم را باز كنيم؟ وقتي مي‌دانم كه اينجا همدلي وجود ندارد، تقابل اجتماعي و سياسي وجود دارد، عرصه بين‌المللي و تخصص من نيست اما وقتي در اين عرصه وجود دارد چه ضرورتي دارد چنين تقابلي را شكل بدهيم آن هم در اينكه جامعه تازه به يك آرامشي عادت مي‌كند. بخش‌هاي مختلف جامعه مثل هنرمندان و كارمندان را درگير كنيم. بخش عظيمي از اين قانون مبتني بر زيرآب‌زني است يعني اينكه هركس براي ديگري گزارش بدهد. رييس سازمان بايد دنبال كارمندان بيفتد. در اين مملكت كار ندارد؟ اين چه كاري است؟ همه به جان هم بيفتند و عليه هم گزارش بدهند ....

🔸متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

478

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Jan, 13:43

🔰 آموزه‌های کوتاه اخلاقی از امام محمدباقر(ع)

🖋#محمدجعفر_سعیدیان‌فر

🔻۱) با مردم زیبا سخن بگویید:

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ قُولُوا لِلنَّاسِ‏ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ يُقَالَ فِيكُمْ. (الكافي (ط - الإسلامية)، ج2، ص165)
امام محمدباقر(ع) درباره آیه شریفه «وَ قُولُوا لِلنَّاسِ‏ حُسْناً؛ بامردم سخن نیک بگویید » در آیه 83 سوره بقره فرمود: بهترین چیزی را که دوست دارید درباره شما بگویند، درباره مردم بگویید. (فصل عمده‌ای از زندگانی ما معاشرت و مراوده اجتماعی است، و دروازه ورودی آن ارتباط گفتاری است. اگر روابط گفتاری خودمان را با دیگران بر اساس محبّت و احترام تنظیم کنیم، بسیاری از ناهنجاری‌ها مرتفع خواهد شد. پس برای به‌دست آوردن بهترین رفتار و گفتاری که از دیگران انتظار داریم، با آنان نیز همان گونه زیبا و نیک سخن بگوییم)

🔻۲) سه ویژگی رفتاری اخلاقی:

قَالَ الباقر(ع‏) ‏ ثَلَاثَةٌ مِنْ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ أَنْ تَعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَكَ وَ تَصِلَ مَنْ قَطَعَكَ وَ تَحْلُمَ إِذَا جُهِلَ عَلَيْكَ (تحف العقول، ص293)
امام محمدباقر(ع) فرمود: سه چيز از خوبي‌هاى سراى دنيا و آخرت است: 1. گذشت از آن كس كه بتو ستم كرده، 2. پيوند با كسى كه با تو قطع رابطه نموده است و 3. ملايمت و بردبارى هنگام مواجهه با جهل بی‌خردان

🔻۳) انتقاد از خود قبل از نقد دیگران:

كَفَى بِالْمَرْءِ غِشّاً لِنَفْسِهِ أَنْ يُبْصِرَ مِنَ النَّاسِ مَا يَعْمَى عَلَيْهِ مِنْ أَمْرِ نَفْسِهِ أَوْ يَعِيبَ غَيْرَهُ‏ بِمَا لَا يَسْتَطِيعُ تَرْكَهُ أَوْ يُؤْذِيَ جَلِيسَهُ بِمَا لَا يَعْنِيهِ. (تحف العقول، ص296)
امام محمدباقر(ع) فرمود: مرد را همين خودفريبى و دغل‌كارى بس كه عيب ديگر مردم را ببيند و از آن خود را نبيند يا چيزى را بر ديگرى عيب گيرد كه خود توانايى
تركش را ندارد يا همنشين خود را با مطالبى بيهوده كه نفعى به حالش ندارد بيازارد.

🔻۴) عمل وعکس العمل:

قَالَ الباقر(ع‏) ‏ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا يَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ أَبَداً حَتَّى يَرَى وَبَالَهُنَّ الْبَغْيُ وَ قَطِيعَةُ الرَّحِمِ وَ الْيَمِينُ الْكَاذِبَةُ يُبَارِزُ اللَّهَ بِهَا وَ إِنَّ أَعْجَلَ الطَّاعَةِ ثَوَاباً لَصِلَةُ الرَّحِمِ... (تحف العقول، ص294)
امام محمدباقر(ع) فرمود: سه خصلت است كه صاحبشان تا نتيجه بد و گرفتاريش را در اين دنيا نبينند، نخواهند مُرد 1. ستمكارى، 2. قطع رحم و 3. سوگند دروغ كه پيكار با خداست. راستى كه زود پاداش‏ترين طاعت، صله رحم است.

🔻۵) تاریکی در آخرت رهاورد شوم ظلم در دنیا:

عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: الظُّلْمُ فِي الدُّنْيَا هُوَ الظُّلُمَاتُ فِي الْآخِرَةِ (ثواب الأعمال ابن بابويه، ص272)
امام محمدباقر(ع) فرمود: ظلم دردنیا همان ظلمت وتاریکی‌های آخرت است. (عدل و تعادل نور و سبب روشنایی است که بر روابط فردی واجتماعی انسان‌ها می‌تابد وآنها را در راه رسیدن به کمال یاری می‌دهد و ظلم و روابط ظالمانه سبب تاریکی و گمشدن راه خدا و کمال انسان می‌شود که نتیجه آن تاریکی و ظلمات در سرای باقی است)

🌐https://t.me/majmaqomh

583

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Jan, 11:03

📚#برشی_از_کتاب

⚡️قاعده کرامت می تواند در مقام "اصل حاکم"، همه احکام مغایر با آن را ملغی کند

🟣صورت بندی قاعده کرامت
از آنچه تاکنون به دست آمد می‌توان قاعده کرامت را به شکل زیر صورت بندی کرد:

🏷۱_کرامت ضد دنائت و پستی، به معنای شرافت، پاکیزگی و پسندیدگی می آید و "کریم" اسم جامع برای انواع خیر، شرف و فضائل و نیز اسم جامع، برای تمامی آن چیزی است که مورد ستایش واقع میشود. از این رو میتوان آن را به صورت کلی "دور بودن از هر پستی و فرومایگی و نائل آمدن به شرافت وبزرگواری"، تعریف کرد.

🏷۲_کرامت به دو گونه قابل تقسیم است: کرامت ذاتی و کرامت عرضی یا اکتسابی. هر چیزی که از درون و ذات خود، دارای منزلت و شرافت باشد، کریم ذاتی خوانده میشود و هر شرافت و منزلتی که به سبب داشتن صفت اختیاری به دست آید کرامت عرضی نامیده میشود لذا مقصود از کرامت ذاتی انسان آن است که انسان دارای ویژگیهایی است که در مقایسه با موجودات دیگر از لحاظ ساختمان وجودی امکانات و مزایای بیشتری دارد و از ویژگیهای زیر برخوردار است:

✔️الف)_از ضمیر و ذات شیء بر می خیزد.
✔️ب)_ از زمان آفرینش با آفریده همراه است و از آن جدانشدنی است.
✔️ج)_ غیر اختیاری و غیر اکتسابی است و استثناء پذیر نیست.

🏷۳_با فرض اثبات کرامت ذاتی انسان هر "استعداد طبیعی" مبنای يك "حق طبیعی" است و لذا حقوق طبیعی انسان در حوزه کرامت نیز اثبات میشود.

🏷۴_چگونگی آفرینش انسان نفخه روح الهی در او خلیفه خدا بودن مسجود فرشتگان بودن تسخیر موجودات امانت داری الهی، علم ویژه الهی، عقل اراده و اختیار عواطف و احساسات و نیز قابلیت هدایت پذیری انسان؛ از مبانی دینی کرامت ذاتی انسان است و ادله عقلی، قرآنی و روایی فراوانی نیز مؤید این است که همه انسانها با هر قوم، نژاد، رنگ و اعتقادی، دارای کرامت ذاتی هستند.

🏷۵_با توجه به اثبات کرامت ذاتی انسان در دین، فقه که متکفل استنباط احکام و قوانین الهی برای زندگی فردی و اجتماعی مردمان، از منابع دینی است. باید کرامت ذاتی را به عنوان یک داشته طبیعی مبنای اصلی استنباط های خود قرار دهد.

🏷۶_استفاده از طبع اولی اشیاء به عنوان اصل اولیه در استنباط، یک امر رایج در میان فقیهان است که "اصل اولی اباحه" و جواز در همه امور، «اصل برائت» و اصل عدم ولایت احدی بر احد نمونه بارز آن است و «کرامت ذاتی» نیز می تواند یکی از آن باشد در این صورت فقیه در استنباط های فقهی خود اصل اولیه را کرامت ذاتی انسان قرار میدهد و آن را در اجتهاد خود به کار می گیرد مگر در صورتی که دلیل متقن ،شرعی حکمی را بر خلاف کرامت عرفی به اثبات برساند.

🏷۷_ذاتی و غیر قابل تغییر بودن کرامت برای انسان و نیز عقلی بودن آن نشان از آن دارد که این ویژگی برای انسان استثناء پذیر نیست و باید در همه احکام جاری باشد. این ویژگی قاعده کرامت را در مقام "اصل حاکم" در احکام می نشاند و همه احکام مغایر با آن را ملغی اعلام میکند.

🏷۸_صورت دیگر از به کارگیری کرامت انسان در فقه در مقام حل تعارض ادله و یا تزاحم در مقام عمل است. در این صورت "کرامت انسان" که یک اصل طبیعی در انسان است میتواند تعارض ادله یا تزاحم دو حق یا دو حکم واجب و یا حرام را به نفع کرامت انسانی حل کند و حکم شرعی موافق با کرامت انسان را بر موارد مغایر با کرامت انسان در مقام تعارض و تزاحم ترجیح دهد.

🏷۹_اصل کرامت میتواند به عنوان مقید عموم و اطلاق ادله در فقه هم عمل کند. بدین معنا که اگر عرف عقلا برخی از فروض و افراد مستفاد از عموم و اطلاق حکم را غیر کریمانه بدانند فقیه از آن موارد صرف نظر کرده، به مصادیق کرامت آمیز فتوا دهد.

🏷۱۰_حداقل کاربست کرامت در فقه آن است که فقیه «کرامت انسانی» را در حد یک گفتمان عام بپذیرد بدین معنا که که رویکرد کلی وی در ورود به فتوی دادن در حوزه مسائل فقهی کرامت انسان باشد، نه عدم کرامت که این امر هم در برداشت وی از ادله شرعی مؤثر است و هم در فتاوای فقهی.

🏷۱۱_ از آن جا که کرامت انسانی تا کنون مبنای استنباط فقهی نبوده، دو دسته احکام اثباتی و سلبی درباره کرامت در فقه به چشم می خورد، دسته ای از احکام بر اساس ادله متقن دینی و ارتکاز فقیهان مطابق با کرامت انسان و دسته ای دیگر بر اساس ظاهر عموم و اطلاق برخی ادله مغایر با کرامت انسان است که به نظر میرسد با مبنا قرار گرفتن کرامت انسان در استنباط بسیاری از احکام مغایر قابل تغییر و تبدیل باشد.

🔸کتاب درآمدی بر قاعده کرامت درفقه/نوشته #مهدی_پورحسین(ص۲۶۹تا۲۷۱)

🌐https://t.me/majmaqomh

493

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Jan, 10:24

✔️#استاد_سروش_محلاتی:رعایت یک طرفه «حق» یعنی پذیرش «بردگی»/ از منظر امیرالمومنین علی (ع) حق یک طرفه وجود ندارد، حق «طرفینی» است🔻

✂️بریده:

🔖نسبتی را بنی امیه در حکومت تعریف کردند و اینکه ما اربابیم و شما عبید. امیرالمومنین علی علیه السلام در سراسر نهج البلاغه رویکردشان این است که این را ابطال کند. من حقی دارم شما حقی دارید. شما از من حق خودتان را بخواهید، نسبت برابری را مطالبه کنید.

🔖 امیرالمومنین هشداری دادند که خیلی عجیب است و همه انسان های آزاده بنویسند و حفظ کنند و جمله این است «اگر حق یک طرفه شود نتیجه اش بردگی است».
برخی از اساتید بزرگوار حقوقی هستند، سوال می‌کنم جمله‌ای به این عمق و لطافت در جایی خوانده اید و دیده‌اید؟ حکمت ۱۶۴ نهج البلاغه این است «مَنْ قَضَى حَقَّ مَنْ لَا يَقْضِي حَقَّهُ فَقَدْ عَبَدَهُ» هر کس حق کسی را بدهد که حق او را نمی دهند و رابطه یک طرفه شود و اعتنایی به حق او ندارد بردگی او را پذیرفته است.

🔖 نسبت بردگی وقتی به هم می‌خورد که طرفین ملتزم به ادای حقوق یکدیگر باشند. حاکمان در حکومت حقی دارند، مردم هم حقی دارند. اگر حق یک طرفه شد یعنی مردم موظف هستند حقوق حاکمان را به هر وسیله ای که شده رعایت کنند و اجازه تخلف ندارند اما از آن طرف حاکمان الزامی برای رعایت حقوق مردم ندارند، به هیچ چیز نمی توان استناد کرد. حضرت فرمودند این حق یک طرفه که شما رعایت می‌کنید یعنی بردگی را پذیرفته‌اید و آنها را ربّ خودتان قرار دادید.

🔖معارف عجیب و غریبی است، آنها آمدند حق را یک طرفه کردند نتیجه‌اش بردگی بود، تمام تلاش امیرالمومنین در نهج البلاغه این است که نشان بدهد حق طرفینی است «ولایجری لاحد الا جری علیه» هر کجا که حقی به نفع کسی است تکلیفی هم برای او وجود دارد و حق یک طرفه از نظر امیرالمومنین وجود ندارد

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

599

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

31 Dec, 20:34

🟣جمی نماد اخلاق و سیاست
📝#محمدرضا_یوسفی

🏷 ماه دی، یادآور درگذشت حجه الاسلام جمی، روحانی اخلاق مدار و مردمی و اهل سیاست و مبارزه است. او اهل سیاست بود اما همواره به اصول اخلاقی پایبند بود. روحانیت امروز و سیاستمداران به شدت به چنین شخصیت هایی نیازمند است.

🏷 برديو برای اولین بار از کلمه سرمایه نمادین استفاده کرد. هر گاه در کشوری یک بنای تاریخی مانند تخت جمشید، سی و سه پل، ، یک پدیده فرهنگی مانند نوروز، یک شخصیت تاریخی مانند کوروش، مولوی، حافظ و... به مرزی برسد که وقتی شما نام آن را می شنوید، احساس احترام و غرور کرده و به اصطلاح کلاهتان را از سر بر می دارید، سرمایه نمادین رخ داده است.

🏷 سرمایه نمادین موجب ارزش آفرینی اقتصادی برای کشور است. به همین دلیل بسیاری از جوامع در تلاشند تا سرمایه های نمادین را به نام خود ثبت کنند. ترکیه با مولوی چنین کرد و از این طریق درآمد زیادی کسب می کند. تاجیکستان نیز برخی سرمایه های نمادین ملی ما را به خود اختصاص داد و ما نسبت به ارزش این سرمایه های ارزشمند در غفلتیم. سرمایه نمادین می تواند حس همبستگی و غرور ملی جامعه را افزایش داده، به توسعه کشور کمک کند.

🏷 امارات به هنگام انقلاب ایران، کشوری با بیابان های شنی داغ، فاقد نیروی انسانی و فاقد هویت تاریخی بود. اما امارات فضایی ایجاد کرد که همه اعم از مسلمان و مسیحی، اماراتی و غیر اماراتی در کنار هم بتوانند خوب زندگی کنند. سرمایه اجتماعی و حس تعلق را در جامعه تقویت کرد. برای شناساندن امارات به جهان، اقدامات زیادی انجام داد که نتیجه آن را می توان در درآمد گردشگری این کشور مشاهده کرد. هر گردشگر به طور مستقیم 2 تا 6 نفر و به طور غیرمستقیم 7 تا 9 نفر فرصت شغلی ایجاد می کند. امارات متوجه شد وقتی سرمایه نمادینی که مایه مباهات جامعه باشد وجود ندارد باید آن را ایجاد کرد از این رو برج عربیه و جزایر نخل را ساخت.

🏷 متاسفانه ایران از انبوه سرمایه نمادین که می توانند مایه همبستگی ملی، تقویت کننده حس تعلق به وطن و کسب درآمد سرشار برای کشور باشد، در غفلت است.
این بی توجهی نسبت به معاصران نیز وجود دارد. همه چیز با عیار خودی و غیرخودی سنجیده شده و از این طریق به همبستگی ملی ضربه می زنند. شخصیت های بزرگ علمی، فرهنگی، اخلاقی، ورزشی در فضای سیاست زده نه تنها با بی مهری مواجه می شوند که گاه سعی می شود تا در انزوا قرار گیرند در حالیکه می توان به کمک نام آنان به توسعه کشور کمک کرد.

🏷 روحانیت سرمایه های نمادین زیادی دارد که در دنیای سیاست زده ما نادیده گرفته می شوند. شیخ مفید، آیه الله بروجردی، مدرس در سطح کلان و جناب جمی هم یکی از سرمایه های نمادین روحانیت در سطح منطقه ای از آن جمله اند.

🏷جمی از دوران جوانی، مبارزی انقلابی بود. وی از معدود شخصیت های انقلابی بود که هیچ بهره برداری اقتصادی از انقلاب نکرد. بلکه برای انقلاب تلاش کرد و تا آخر به آرمان های انقلاب وفادار ماند و منتقد روند جاری بود. همین موجب برخی از رفتارهای سخیف توسط کوته نظران با ایشان شد.

🏷هر چند او در دوران نهضت ملی شدن نفت، سال 1342، پیش از انقلاب مبارزی فعال و در دوران جنگ در سنگر نماز جمعه مایه دلگرمی رزمندگان بود، ولی تلفیق سیاست ورزی با اخلاق مداری وی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هر بار که به قم می آمد، آیه الله صانعی به دیدنش آمده و بسیار احترامش می کرد و او را می‌ستود.

🏷 در اولین برخورد شخصی با ایشان در سال 59، توصیه کرد نگاهت به مواضع آیه الله منتظری باشد که ایشان مرد اخلاق، سیاست و مبارزه است. خودش نیز همواره به آیه الله منتظری به دیده احترام نگاه می کرد. به همین دلیل، بی مهری ها دید و شعارهای تندی شنید. اخلاقی نرم داشت و مهربانانه از کنار حوادث تلخ می گذشت. هیچگاه شکوه ای از افرادی که مدیون او بودند ولی به وی بی مهری کردند نداشت و راضی به غیبت در حضورش نبود.

🏷 با مسائل اطراف خویش با درایت و عقلانیت برخورد می کرد. پخته حرف می زد. به تفاوت نگاه شهید سعیدی و مرحوم خزعلی در سخنرانی های دینی اشاره می کرد. مخالف منبرهای بر اساس خواب، نقل قول کرامات و.... بود. دین را اخلاقی، عقلانی و مبتنی بر منابع معتبر قبول داشت.

🏷 یکی از پاسدارانش مدعی مقاماتی برای همسرش شده بود از این جهت خانه اش محل آمد و شد، شده بود. ایشان به من فرمود برو و با این پاسدار سخن بگو تا متوجه خطایش شود. هر چه در بولتن های ارسالی بود را نمی پذیرفت و با محک با آنان برخورد می کرد.

🏷بر روح این مرد بزرگ درود می فرستم و برایش مغفرت و رحمت الهی را از خداوند مهربان آرزو می کنم.

@yousefimohamadreza
🌐https://t.me/majmaqomh

601

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

31 Dec, 09:12

✂️بریده:

🔖با وجود ظرفیت های تاریخی و فرهنگی و روانی جامعه برای تقویت کثرت پذیری و مشارکت اجتماعی ساختار سیاسی ایران هم چنان با چالشهایی در این زمینه روبه رو است. ساختار متمرکز قدرت و تسلط نهادهای غیر انتخابی بر بخشهایی از منابع خبر عمومی و مجاری سیاست گذاری ها یکی از موانع اصلی بر سر راه تحقق صلح پایدار است. تمرکز بیش از حد قدرت در نهادهای خاص امکان ایجاد گفت و گوهای سازنده و مشارکت فعال گروه های مختلف را محدود میکند و به افزایش نارضایتیهای اجتماعی و سیاسی دامن میزند.

🔖در این شرایط تقویت مؤلفه هایی از الگوی دموکراسی توافقی که به ویژه در جوامع متکثر کاربرد دارد میتواند الهام بخش الگوی سیاستی مناسبی برای ایران باشد. در این الگو نهادهای سیاسی و سیاستی باید به گونه ای طراحی و بازطراحی شوند که به تدریج همه گروه های اجتماعی بتوانند در فرایندهای تصمیم گیری کلان کشور مشارکت یابند و حقوق و منافع به حاشیه رانده شدگان نیز شناسایی و به رسمیت شناخته شود.

🔖دست یابی به صلح در مقیاس ملی در ایران مستلزم ترکیب سه عامل کلیدی است کثرت پذیری ارزشی و اجتماعی، ادراک هم مسالگی، و هم بستگی مشارکتی است. تحقق این سه عامل مستلزم احساس نیاز به دیگری رهایی بخش و رهایی از احساس خودبسندگی در حل مسائل مشترک است. برپایی صلح پایدار نیازمند تقویت نهادهای دموکراتیک، گسترش مشارکت عمومی و پذیرش نقش نهادهای مدنی در فرایندهای تصمیم گیری است. کثرت پذیری ارزشی در ایران باید به نحوی نهادین در ساختارهای سیاسی و اجتماعی به رسمیت شناخته شود و به مثابه بخشی از فرآیند گردش قدرت در کشور نهادینه گردد.

🔖در همین حال شکل گیری ادراک مشترک از هم مسالگی میان گروه های گوناگون سیاسی و اجتماعی هم چون نابرابریهای تبعیض آلود و فساد میتواند زمینه های هم بستگی و گفت و گوی حل مسأله ای را میان این گروه ها فراهم آورد. و بالآخره، پذیرش این نکته که مشکلات پیچیده اجتماعی و اقتصادی تنها از راه همکاری و مشارکت قابل حل اند نه از راه حذف و انحصار و تحکم می تواند راه کاهش تنشها و افزایش اعتماد عمومی و برقراری صلحی پایا را هموار کند.

🌐https://t.me/majmaqomh

601

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

31 Dec, 09:12

#مقاله_امروز

🔰عنوان: کثرت پذیری، هم مسألگی و هم بستگی مشارکتی : شروط امکان و حدود تحقق صلح در ایران امروز
📝نویسنده :#محمد_مهدی_مجاهدی

🌐https://t.me/majmaqomh

554

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

31 Dec, 08:45

⚡️نظریه صلح در فقه سیاسی به چشم نمی‌خورد ولی می‌توان نظریه صلح در فقه سیاسی ارائه داد

✔️#سید_صادق_حقیقت:🔻

🏷نکته اول اینکه در فقه عناوین فقهی مربوط به صلح داریم، ما در فقه آرایی راجع به صلح داریم اما در فقه سیاسی نظریه صلح نداریم یعنی هیچ فقیهی را نداریم مجموعه گزاره به هم پیوسته راجع به صلح در حد نظریه مطرح کرده باشد. با اینکه امکان وجود داشتنش هست اما چرا تا به حال نظریه فقهی درباره صلح نداشتیم؟ چند دلیل وجود دارد. اول اینکه آنچه در فقه وجود دارد مجموعه فتاوی است و این فتاوی تا تبدیل به نظریه شود یک کار طاقت‌فرسایی نیاز دارد. بنابراین دلیل اول این است فقه مجموعه فتاوی است و فقیه به دنبال ارائه نظریه فقهی نبوده است.

🏷دلیل دوم این است که فقها معمولا مبانی هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه و روش‌شناسانه خودشان را تنقیح نکردند یا بیان نکردند. نکته سوم این است در قدیم جنگ امر بهنجاری بوده و شجاعت بوده است برای همین در روایات از جهاد و جنگ تمجید شده است. مثلا روایت می‌فرماید الخیر کله فی السیف؛ یعنی همه خیرات در شمشیر است. نکته مهم این است صرف عدم جنگ در برخی برهه‌ها نظریه صلح نیست چون عدم جنگ با نظریه صلح متفاوت است.

🏷نکته چهارم اینکه در گفتمان اسلام سیاسی رویارویی با تجدد وجود دارد. وقتی رویارویی با تجدد وجود دارد این رویارویی ممکن است فرهنگی باشد ممکن است نظامی امنیتی باشد. اگر در بعد نظامی و امنیتی با دشمن بخواهیم بجنگیم صحبت از صلح بحث فرعی خواهد بود. نتیجه اینکه هرچند در فقه سیاسی ابواب و آرایی درباره صلح داریم ولی نظریه فقه سیاسی درباره صلح وجود ندارد و نظریه صلح در فقه سیاسی به چشم نمی‌خورد ولی می‌توان نظریه صلح در فقه سیاسی ارائه داد.

🔸پیوند به متن کامل

https://t.me/majmaqomh

634

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

31 Dec, 04:53

امام علی(ع) :

" صلحی که دشمنت تو را بدان فرا می خواند و رضای خدا در آن است ، از خود دور مکن . زیرا در صلح [ فواید مهمی چون؛] حفظ قوای مسلح تو ، آسایش فکر و فراغ بال تو ، و امنیت سرزمین‌ات نهفته است. ولکن همواره از دشمنت بعد از صلح غفلت مکن»

_نهج البلاغه، نامه 53.

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

781

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Dec, 13:24

#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۱۲)

▪️پادکست راوی
پنج گزارش از مقاله‌های اسلام‌پژوهان غربی

🔹در طی یک سال گذشته، پنج شماره از پادکست راوی منتشر کرده‌ایم که روایتی است از مقاله‌های اسلام‌پژوهان غربی در موضوع قرآن و اسلام آغازین. این پادکست‌ها در صفحات مجازی دورنما در دسترس‌‌اند و منابع متنی آن‌ها نیز در تلگرام دورنما بارگذاری شده‌اند. این پادکست‌ها را ـ اگر شنیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. کریسمس در قرآن
     مقاله‌ای از استیون شومیکر
     تلگرام | کست‌باکس | شنوتو | آپارات | یوتوب

۲. مؤمنان یا مسلمانان؟ نخستین پیروان محمد
     مقاله‌ای از ایلکا لینستِت
      تلگرام | کست‌باکس | شنوتو | آپارات | یوتوب

۳. ابلیس و خاستگاه شر
     مقاله‌ای از آنگلیکا نویورت و دیرک هارتویگ
     تلگرام | کست‌باکس | شنوتو | آپارات | یوتوب

۴. فتح بهشت
    مقاله‌ای از شان آنتونی
    تلگرام | کست‌باکس | شنوتو | آپارات | یوتوب

۵. ازدواج‌های سیاسی در اسلام آغازین
     مقاله‌ای از کریستین سانر
     تلگرام | کست‌باکس | شنوتو | آپارات | یوتوب

#ایمان_تاجی
#مدرسانۀ_دورنما #دورنما_بشنویم
#مطالعات_آکادمیک_اسلام
#اسلام_پژوهی_غربیان

@doornamaa
🌐https://t.me/majmaqomh

741

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Dec, 07:32

🎧#پوشه_شنیداری

🔻آیا فقه سیاسی بدون معیار در حال فربه شدن است؟

🟠آینده‌نگری فقه سیاسی
ارائه: #دکتر_سید_صادق_حقیقت

"پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر"

🌐https://t.me/majmaqomh

651

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Dec, 06:35

⚡️ در دنیای جدید، باید میان فقه اقتصاد و فقه معاملات مالی، تفکیک کرد

✔️🎙#دکتر_محمدرضا_یوسفی

🔻فقه معاملات مالی در چارچوب دسته‌بندی قدیمی به ارث رسیده از محقق، قابل تبیین است. ضرورت زمان اقتضا می‌کند میان فقه اقتصادی و فقه معاملات مالی تفکیک صورت گیرد تا نمودی از تفاوت به وجود آمده حداقل از قرن بیستم به بعد باشد.

🔻دو نکته در اینجا اهمیت دارد که باید به آن توجه شود:
اول، تحولات موضوعات در دنیای جدید است که در زمان‌های گذشته، موضوعات با این تنوع و این دقت مورد توجه نبودند. ازاین‌رو، شهید صدر با الهام از تقسیم‌بندی‌های علم حقوق، موضوعات فقهی را به چهار عنوان عبادات، اموال اعم از عمومی و خصوصی، سلوک و آداب و رفتار شخص که ربطی به عبادات و اموال ندارد، و در نهایت آداب عمومی رفتار و سلوک دستگاه‌های حکومتی و عمومی قضا و حکومت، صلح و جنگ و روابط بین‌الملل، ولایت عامه، جهاد و… تقسیم کرد.

🔻دومین نکته مهم اینکه، فقه معمولاً با نگاهی فردی مسائل را دنبال می‌کرد. اما به نظر می‌رسد ضرورت دارد تا از منظر اجتماعی نیز به مسائل نگریسته شده و احکام آنها بیان گردد. شهید صدر با الهام از تقسیم‌بندی‌های علم حقوق، موضوعات فقهی را به چهار عنوان عبادات، اموال اعم از عمومی و خصوصی، سلوک و آداب و رفتار شخص که ربطی به عبادات و اموال ندارد، و در نهایت آداب عمومی رفتار و سلوک دستگاه‌های حکومتی و عمومی قضا و حکومت، صلح و جنگ و روابط بین‌الملل، ولایت عامه، جهاد و… تقسیم کرد. به‌هرحال، مباحث نوینی طرح شده است که نمی‌توان در تقسیم‌بندی مرحوم محقق جای داد و شهید صدر سعی کرد تقسیم‌بندی نوینی ارائه دهد. همچنین برخی نیز مطابق مباحث حقوقی و باتوجه‌به قرابت فقه و حقوق، مباحث فقهی را به هفت دسته تقسیم کردند؛ بنابراین بر اثر تحولات، ضرورت دارد که موضوع‌بندی و تبویب مباحث فقهی تغییر کند.

🔻در حوزه مسائل مالی، فقه معاملات مالی کافی به نظر نمی‌رسد. علاوه بر انواع معاملات میان افراد حقیقی و حقوقی که می‌توان آنها را تحت عنوان همان معاملات قرار داد، مباحث مالکیت دولت، مسائل چگونگی کسب درآمد، هزینه‌کردهای دولت، تصرفات مالی دولت و مسائلی ازاین‌دست که در حوزه دولت قرار می‌گیرد، از مباحثی هستند که در سابق مورد توجه قرار نمی‌گرفتند.

🔻در فقه معاملات مالی، عقود بیع، اجاره، قرض، مضاربه و… مورد توجه است؛ اما در مباحث جدید، مباحث فقه دولت، فقه روابط کار و کارفرما، فقه مالی اعم از فقه پول، فقه بازار سرمایه، فقه عقود، فقه روابط مالی دولت‌ها و کشورها با یکدیگر، فقه بانکداری، فقه محیط‌زیست و منابع طبیعی و.. همگی تحت عنوان فقه اقتصادی قرار دارند.

🔻شهید صدر با فرض یکسان‌انگاری فقه معاملات مالی با فقه اقتصادی، معتقد است که رابطۀ این دو، رابطۀ زیربنا و روبناست و می‌توان از طریق فقه معاملات مالی و یا فقه اقتصادی، به کشف اصول مکتب اقتصادی اسلامی دست یافت. البته گرچه می‌توان با کلیت سخن ایشان موافق بود اما چالش‌هایی دراین‌رابطه وجود دارد.

🌐https://t.me/majmaqomh

801

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

29 Dec, 05:01

امام علی (ع):

رَحِمَ اللّه ُ امرَأً أحيا حقّا و أماتَ باطِلاً و أدحَضَ الجَورَ و أقامَ العَدلَ .

رحمت خدا بر آن بنده اى كه حقّى را زنده كند و باطلى را نابود سازد و ستم را بركنَد و عدالت را بر پاى دارد .

_تصنیف غررالحکم، ص ۶۹

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

924

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Dec, 07:17

⚡️در صورتی می‌توانیم وفاق ملی داشته باشیم که بتوانیم خواسته‌های حداقل هشتاد تا نود درصد مردم را کشف کنیم

🎙#استاد_سید_ابوالفضل_موسویان

🔻امیرالمؤمنین(ع) با اینکه حقشان غصب شد اما هیچگاه اقدام به کاری که تفرقه‌ای بین مسلمانان ایجاد کند، نکردند و حتی با همان خلفا هم همکاری می‌کردند تا وحدت اسلامی از بین نرود.

🔻 در موضوع وفاق چه آنهایی که سخنگویند و بلندگوهایی دارند و می‌توانند حرف بزنند و چه افرادی که اصلاً نمی‌توانند حرف بزنند و پیامی بدهند باید حضور داشته باشند؛ اگر حاکمیت بخواهد عادلانه و درست پیش برود باید ببیند افرادی که در این جامعه زندگی می‌‌کنند چه می‌خواهند و نظرشان چیست؟ حتی باید برود نظرات آنها را به دست بیاورد لزوماً اینگونه نیست که آنها بیایند حرف بزنند.

🔻در صورتی می‌توانیم وفاق ملی داشته باشیم که بتوانیم خواسته‌های حداقل هشتاد تا نود درصد مردم را کشف کنیم. همان تعبیری که امام علی(ع) دارند که می‌فرمایند «إنما عماد الدین و جماع المسلمین» یعنی باید اکثر مردم این را بپذیرند و قبول کنند.

🔻 بسیار مهم است که سیاست‌مداران و کسانی که گرداننده امور هستند به این موضوع توجه کنند که از مسائلی که مطرح کردن آن در جامعه سبب ایجاد کدورت و اختلافات شود بپرهیزند؛ گرچه اختلاف یک امر طبیعی است اما مهم این است که گردانندگان و مدیران جامعه باید به همه مردم به دیده اینکه آنها یک ملت هستند و دارای حق و حقوق‌اند نگاه کنند.

🔻فراموش نمی‌کنم که اول انقلاب گفت‌وگوهایی که مرحوم شهید بهشتی با مارکسیست‌ها وکمونیست‌‌ها داشتند بسیار راهگشا بود؛ اتفاقاً بسیار بحث‌های بیدار کننده و آگاهی بخشی بود و برای جامعه هم مفید واقع می‌شد و هیچ اتفاقی هم رخ نمی‌داد و مسئله‌ای هم به وجود نمی‌آمد که بگویند آنها در حال نشر تفکر مارکسیستی و کمونیستی هستند بلکه هر دو طرف در یک فضای باز و آزاد، نظرات خود را مطرح می‌کردند و جامعه نسبت به این مسائل آگاهی می‌یافت و باعث رشد جامعه هم می‌شد .....

🌐https://t.me/majmaqomh

85

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Dec, 05:52

🟣آیا دینداری نسل‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است؟
🔸#وحید_سهرابی_فر

◽️« اگر از یک الهیدان بپرسید که آیا گزینش در دین ورزی روا است یا خیر؟ طبیعتا پاسخ او منفی است. چرا که شما وقتی قرار است دیندار باشید، باید به تمام مجموعه دین معتقد و ملتزم باشید. به تعبیر قرآنی نوئمن" نوئمن ببعض و نکفر ببعض" نباشیم و کل پک را یکجا دریافت کنیم. اما اگر از یک دین شناس به عنوان کسی که از بیرون به دین نگاه می‌کند و دین را به مثابه یک پدیده بررسی می‌کند، یپرسید قطعا خواهد گفت که دینداری اشکال مختلفی دارد و ما دیندارانی داریم که برایشان مناسک برجسته‌ و دیندارانی داریم که برایشان شریعت برجسته است. همچنین همه آن‌ها گونه‌های مختلف دینداری‌ست و همه ادیان نیز به همین شکل است.

◽️ مثلا یک مسیحی در روزهای یکشنبه به کلیسا برود و ارتباط وجودی خاصی با عیسی مسیح بگیرد اما اعتقادی به خواندن همیشگی انجیل نداشته باشد و تنها ارتباط معنوی و وجودی برای او حائز اهمیت باشد. بنابراین من فکر می‌کنم در طول تاریخ و حتی در میان اندیشمندان نیز می‌بینیم که هرکدام یک بخشی از دین برایشان برجسته‌تر است. مثلا فقها، عرفا، متکلمین، مفسرین و فیلسوفان هر کدام یک بخش از دین برایشان پررنگ‌تر است. انگار که ذات بشر یک نوع گزینش‌گری دارد و حتی در روایت‌گری‌مان از زندگی و دین، گزینش‌گری داریم. اما به هرحال پاسخ الهیاتی به این پرسش این است که نمی‌شود یک بخش از دین را پیش ببریم و بخش دیگرش را نخواهیم. هر چند این مسئله محقق شده ولی تنها به ما مربوط نیست و در تمام جهان مطرح است و معنویت‌های جدید در این فضا شکل گرفته است.»

◽️بنابراین شاید بتوان گفت دینداری در دهه‌های مختلف و در طول تاریخ متفاوت و دستخوش تغییر می‌شود. چرا که اگر دینداری را امری دو سویه بدانیم که یک سمت آن امر قدسی و الوهی است و سمت دیگرش انسان زمینی‌ای است که در بافت جامعه زندگی می‌کند که دغدغه‌های او در دهه‌های مختلف، متفاوت است. در برآیند تلفیق امر الوهی و انسان زمینی که دینداری را شکل می‌دهد، بسیار طبیعی است آن سمتی که در دهه‌های مختلف تغییر می‌کند به دنبال آن شکل دینداری نیز تغییر کند. دغدغه انسان‌های امروزی با آدم‌های عصرهای گذشته متفاوت است و برای همین نیز هست که دینداری شکل‌های مختلفی به خود بگیرد.

🌐پیوند به متن کامل گفتگو

🌐https://t.me/majmaqomh

286

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Dec, 16:08

حضرت عیسی(ع):

خوشا به حال صلح‌جویان، زیرا آنان فرزندان خدا خوانده خواهند شد

_مَتّی 1:5-12 NMV

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

412

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Dec, 15:15

🟣خدا انگاری انسان ؛ از الهیات به سیاست
(بحثی بمناسبت میلاد حضرت مسیح)
🎙#محمد_سروش_محلاتی

✂️#گزیده

🏷در باره حضرت مسیح در قرآن دو موضوع با حساسیت مطرح شده :
یکی ولادت اعجاب او ( سوره مریم آیه ۱۶ تا ۲۴ ) و دیگری خدا انگاری او از سوی نصاری : قالوا ان الله هو المسیح بن مریم ( سوره مائده آیه ۷۲) خدا انگاری انسان در معنی صحیح آن ریشه در یک بنیان فکری دارد که گاه انسان به رتبه ای از قرب میرسد که از خدا فاصله ای ندارد و جلوه ای از حق میگردد و مظهر تام و تمام حق تعالی میگردد . در فلسفه از "تشبه به باری " به عنوان غایت یاد میشود . (الاسفار الاربعه ج ۱ ص ۲۴ ) البته این اعتقاد اگر به کثرت عددی حق تعالی بیانجامد و به وحدت شخصی او آسیب برساند با توحید در تضاد خواهد بود .

🏷خدا انگاری و شرک
خدولی آیا کسانی که الوهیت عیسی را مطرح و او را عبادت میکردند ، میتوانستند موحد باشند؟ در برابر این انحراف ، اولین وظیفه متوجه خود عیسی است که بصراحت الوهیت خود را نفی کرده و مردم را بعبودیت خداوند فرا خواند : اَ انت قلت للناس اتخذونی و امی الهین ...ما قلت لهم الا ما امرتنی به ان اعبدوا الله (سوره مائده آیه ۱۱۷)
مسیحیان دچار غلو شدند چرا که به شانی بالاتر از رسالت برای عیسی اعتقاد پیدا کردند : لا تغلوا فی دینکم ...انما المسیح عیسی بن مریم رسول الله ( سوره نساء آیه ۱۷۱)

🏷خدا انگاری خط قرمز انبیاء
مسیح مانند هر پیامبر دیگری حق نداشت که مردم را دعوت به خود کرده و خود محور حق قرار داده و به کرنش در برابر خود فرا خواند : ما کان لبشر .... کونوا عبادا لی ، او و هر پیامبر باید مردم را "ربانی" تربیت کنند : کونوا ربانیین ( سوره آل عمران آیه ۷۹ ) و به این معنی همه انبیاء با خدا انگاری انسان مطلقا مبارزه کرده اند ، موسی نمی گفت فرعون ربوبیت ندارد و لی من دارم ! ابراهیم هم نمی گفت نمرود ربوبیت ندارد ولی من دارم !

🏷خدا انگاری فرعون
برای فرعون ، ادعای ربوبیت یک مبنای اعتقادی نداشت ، او با (انا ربکم الاعلی ) سرنوشت مردم را در دست خود میدید و از مردم اطاعت چشم بسته میخواست . نه انکه آسمانها را در اختیار خود بداند . نمرود هم که میگفت : انا احیی و امیت ( سوره بقره ۲۵۸) مقصودش زنده کردن مردگان گورستان نبود بلکه میگفت : نبض حیات انسانها در دست من است هر کس را که بخواهم شاهرگش را میزنم ! ربوبیت در نزد او همان قدرت مطلقه اش بود .

🏷خدا انگاری صنفی
اندیشه حلول و خدا انگاری ، در آغاز جنبه شخصی داشت و مقامی برای شخص عیسی بود ، ولی سپس مقامی برای نهاد روحانیت مسیحی و کلیسا قرار داده شد و ادعا میشد که الوهیت در کلیسا حلول کرده است . بخشی از گفتگوی هانری کربن و علامه طباطبایی به این مساله اختصاص دارد . علامه در آنجا میگوید: کلیسا حلول را بجای عیسی بخود تطبیق داد و خود را مصدر علی الاطلاق حکم و فرمانروای مفترض الاطاعه و بی چون و چرا معرفی کرد . علامه این فاجعه را "دیکتاتوری بتمام معنی" مینامد . ( رسالت تشیع در دنیای امروز ص ۵۷ و ۶۷) ایشان توضیح میدهد که در تاریخ مسلمانان نیز این اتفاق افتاده است .

🏷خدا انگاری واقعی
پس نباید گمان برد که ربوبیت در ادعای خدا انگاران یک نام است و امروز آن نام بگوش نمی رسد . ربوبیت در فرهنگ جباران یک نسبت در روابط حاکمان و شهروندان است و در برابر عبودیت قرار دارد و برای داوری در باره وجود نسبت ربوبیت در حاکمان ، باید علائم عبودیت را در مردم شناسایی کرد ، اگر این نشانه ها در جامعه وجود دارد فرمانروا ، خود را در جایگاه "رب اعلی" میداند هر چند خود را را به زبان "عبد ادنی" معرفی کند .

🏷خدا انگاری و برده انگاری
امیر المومنین در خطبه قاصعه واقعیت ربوبیت فراعنه نسبت به مردم را عریان ساخته و حال مردم را که به عبودیت گرفته شده اند را بازگو کرده است : زجر و شکنجه ، سختی زندگی ، ذلت و تحقیر شخصیت ، اضطرار و درماندگی ، محرومیت از دفاع : اتخذتهم الفراعنه عبیدا فساموهم سوء العداب و جرعوهم المرار ..لا یجدون حیله فی امتناع و لا سبیلا الی دفاع ( خطبه ۲۳۴)

🏷فرا خدا انگاری
ولی انسانهای سلطه گر ، به "خدا بودن" هم قانع نیستند ! آنها ادعاهایی دارند که خداوند هم بصراحت از خود نفی کرده است : خداوند بارها در قرآن با تعبیر امتناعی و سلبی (لو شاء الله ) برخی از امور را از ساحت ربوبی دور دانسته است :
لو شاء الله لجمعهم علی الهدی .
لو شاء الله ما اشرکوا .
لو شاء الله لجعلکم امه واحده و ....... ولی این مدعیان که اراده خود را برتر از مشیت الهی میدانند میخواهند آنچه خداوند ممتنع قرار داده است را عملی کنند و همه انسانها را بسعادت موهوم خود رسانده و گیتی را یک پارچه هدایت کنند و همه تفاوتها را از میان بردارند !

🔸📎 فایل صوتی

🌐https://t.me/majmaqomh

502

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Dec, 13:44

🟢برنامه و کارنامۀ انبیا

✍#رضا_بابایی

🔖زادروز عیسی مسیح، روزی مناسب برای گفت‌وگو دربارۀ کارنامۀ پیامبران است؛ زیرا او در میان پیامبران پیش و پس از خود، بیشترین پیروان را دارد و نیز بیشترین تأثیر را بر سرنوشت بشر گذاشت. می‌سزد پیروان ادیان، این روز یا روزی مانند آن را «روز جهانی نبوت» اعلان کنند و از این رهگذر زمینۀ گفت‌وگوهای بیشتر را دربارۀ برنامه و کارنامۀ انبیا فراهم آورند؛ اما از آنجا که گفت‌وگوهای بین الادیانی بسیار ضعیف، و هم‌نشینی‌های همدلانه میان پیروان ادیان به‌ندرت روی می‌دهد، رسیدن به توافق بر سر روز جهانی نبوت دور از دسترس و حتی دیدرس می‌نُماید. با وجود این، هیچ متفکری در جهان نیست که به سرنوشت بشر خاکی و آیندۀ او بیندیشد و ادیان را از نظر دور دارد.

🔖از کارنامۀ این‌جهانی انبیا که بگذریم، نوبت به برنامه‌های آنان در اين جهان می‌رسد. در برنامه‌ها و دعوت همۀ پیامبران، از آدم تا خاتم، سه کلمه یا پیام، مشترک است و فراوان به چشم می‌خورد: یکتاپرستی، آخرت‌اندیشی و اخلاق. درون‌مايۀ نبوت، بيش از اين نيست. یکتاپرستی، بشر را از پرستش‌های پراکنده و زبونانه نجات داد؛ آخرت‌اندیشی، فردایی روشن در چشم‌انداز انسان پدید آورد، و اخلاق از سختی‌ها و هزینه‌های زندگی آدمیان در این ‌جهان کاست. اقبال لاهوری می‌گوید: اگر پیروان انبیا در برنامۀ نبوت دست نمی‌بردند و به همین مقدار بسنده می‌کردند، کارنامۀ دين درخشان‌تر از خورشید بود، و صلیب و ستارۀ داوود و لا اله الا الله، پرچم هیچ جنگی نمی‌شد. اقبال، ختم نبوت را به اندازۀ اصل نبوت برای بشر مفید و نجات‌بخش می‌داند. می‌گوید:‌ هر جنگ و نزاعی که به نام دین و خدا بر روی زمین رخ داد، کار کسانی بود که زیر بار ختم نبوت نرفتند و برای خود رسالتی همچون رسالت انبیا ‌دیدند. او ختم نبوت را مرحلۀ گذار انسان از شنیدن به اندیشیدن می‌دانست و می‌گفت: کسانی که هنور بشر را محتاج شنیدن می‌دانند، به‌واقع ختم نبوت را نپذیرفته‌اند. (ر.ک: محمد اقبال لاهوری، بازسازی اندیشۀ دینی در اسلام، ترجمۀ محمد بقایی، چاپ اول، پائیز 1368، ص144-146).

🔖سخن اقبال را بپذیریم یا نپذیریم، در این واقعیت تردید نمی‌توان كرد که پیام مشترک انبیا، رهایی از خدایان بی‌شمار و بی‌اخلاقی بود و اگر بشر این درس را در مدرسۀ نبوت نمی‌‌‌آموخت، نسل او زودتر از ماموت‌ها منقرض می‌شد.

🌐https://t.me/majmaqomh

438

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Dec, 05:53

#یادداشت

🔰اقتصاد و دین‌داری
✍#محمدرضا_یوسفی

🏷سید‌احمد علم‌الهدی، امام‌‌جمعه مشهد، در نماز جمعه، پس از تأکید بر اجرای قانون عفاف و حجاب، بیان کرده که «اگر بناست ما وظیفه مدیریت این جامعه را داشته باشیم، اول باید دین مردم را مدیریت کنیم و بعد دنیای مردم را» (خبرگزاری مهر، 30 آذر 1403).

🏷 این سخن از جهات متعددی فاقد اعتبار است. اول اینکه هدف از حکومت، دین‌دارکردن مردم نیست. دوم اینکه وجوه زندگی در‌هم‌تنیده است، از این‌رو تقدم دین‌داری بر دنیای مردم در جایگاه مدیریت و سیاست‌گذاری جامعه، ناشی از عدم درک ارتباط عمیق و متقابل اقتصاد، فرهنگ و سیاست است.

🏷 امیرالمؤمنین در نامه به مالک اشتر، وظیفه حکومت را ایجاد امنیت، رفاه و ارتقای سطح فرهنگی جامعه بیان می‌کند. او در خطبه سوم، علت پذیرش حکومت را فقر گسترده و شدید مردم و شکاف بزرگ طبقاتی در جامعه که به دلیل حکمرانی غلط پدید آمده بود، بیان کرده است. در هیچ‌کدام از این دو بیان، اشاره‌ای به دین مردم نشده است. چرا بیان علم‌الهدی و مانند او تا این اندازه با فرمایش امیرالمؤمنین فاصله دارد؟

🏷 دکتر شریعتی در کار ارزشمند خویش به تفکیک دو رویکرد به تشیع و ویژگی‌های آنها پرداخته، تشیع علوی در برابر تشیع صفوی را معرفی کرده و تفاوت‌های شگرف این دو مذهب را که به‌ظاهر هر دو شیعه هستند، تبیین کرده است. تعبیر مذهب علیه مذهب از ابداعات ایشان است. شهید مطهری نیز در نگاهی نو به سبک‌های دین‌داری و نتایج آنان، چگونگی دین‌داری خوارج را بیان کرده و تحلیلی از چرایی و نتایج آن به دست داده است. به نظر می‌رسد امروز نیز اسلام محمدی و شیعه علوی که در نهج‌البلاغه تجلی یافته است، جایگاهی در تفکرات برخی از امامان جمعه ندارد.

🏷در‌حالی‌که حضرت شدیدترین برخوردها را با تخلفات مالی داشته که در نامه‌های وی منعکس است، اما این دسته نسبت به حجم فساد گسترده و چرایی وقوع آن ساکت هستند. در‌حالی‌که امیرالمؤمنین فلسفه پذیرش حکومت را فقر شدید مردم بیان کرده است، اینان نسبت به رشد بیش از دو‌برابری فقر در دهه 90 بی‌تفاوت هستند. به‌راستی رویکردی که اینان دارند، فرسنگ‌ها با نهج‌البلاغه فاصله دارد. اینان از اثرگذاری گسترده اقتصاد بر دین‌داری نیز غافل هستند. پیامبر فرمود «کَادَ الْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْراً»، فقر مردم را به کفر و گناه می‌کشاند؛ به تعبیر امروزی، آسیب‌های اجتماعی اعم از سرقت، اعتیاد و فحشا‌ رشد می‌کند و در نتیجه جرم و گناه در جامعه افزایش می‌یابد. از مردمی که برای نان شب خویش به هر دری می‌زنند، توقع دین‌داری خطاست.

🏷 پیامبر در آخرین خطبه خویش خطاب به حاکمان پس از خویش فرمود «‌لَم یُفقِرهُم فَیُکفِرَهُم‌»، مبادا چنان حکمرانی کنند که مردم به فقر دچار شوند؛ زیرا جامعه فقیر به کفر می‌گراید. از سویی آنان، همه را به خدا و دین منسوب می‌کنند و از سوی دیگر برای گذران زندگی انواع معاصی رخ می‌دهد. این نکات تحلیل علمی نیست که معمولا این دسته از آنها اطلاعی ندارند، بلکه آموزه‌های دینی است که اینان باید مروج آن باشند. مطالعات تجربی فراوانی نیز از تأثیر تورم، فقر و فشار اقتصادی بر افول اخلاق جامعه انجام شده است.

🏷آنچه تلخ است، این است که اینان سخن خلاف یافته‌های علمی و دینی را به نام دفاع از دین بیان می‌کنند. به‌واقع کاریکاتوری از دین ارائه کرده‌اند که برای هیچ‌کس جذابیتی ندارد. به تعبیر امیرالمؤمنین، لباس وارونه‌ای بر تن دین کرده‌اند.

🌐https://t.me/majmaqomh

681

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Dec, 16:42

🟣زن به‌مانند مستأجر در فقه سنتی!
🎙#استاد_مهدی_مهریزی

🏷از چالش های فقه موجود حکم مرتد است که با ارتداد، حکم به اعدام داده می‌شود و این با آزادی عقیده سازگاری ندارد یا نجاست کافر که همه درب ها رو به سوی او میبندیم در عین اینکه می‌خواهیم او را به اسلام دعوت کنیم.

🏷مرحوم شیخ طوسی در مبسوط بحثی را پیرامون هزینه‌های شوهر نسبت به همسر مطرح کرده و می‌گوید: همانند هنگامی‌که مستأجری خانه را اجاره می‌کند؛ هزینه‌های گزاف خانه مربوط به صاحب‌خانه است ولی هزینه‌های خرد و جاری مربوط به خانه ‌برعهده مستأجر است؛ در مورد هزینه همسر نیز به همین صورت باید عمل نمود! یعنی اگر همسر مریضی پرهزینه داشت شوهر او را به پدرش سپرده و بعد از التیام دوباره او را می‌ستاند!

🏷چالش‌های پزشکی مانند احکام مربوط به مرگ مغزی و حتی مرگ غیر مغزی. جایی که گفته می‌شود چرا هزینه و وقت و امکانات عده‌ای درگیر فردی شود که دیگر امیدی به زنده‌بودنش وجود ندارد.

🏷و چهار نوع مواجهه را در قبال چالش‌های فقه موجود مطرح است: مواجهه اول مواجهه سنتی است. برخی از فقها با این بیان که حکم خدا قابل‌تغییر نیست و عقل ما نمی‌تواند منشأ احکام را به دست آورد، هیچ تلاشی در پاسخ به این پرسش‌ها ندارند.

🏷مواجهه دوم رویکرد تبیین احکام دینی است به‌عنوان نمونه استاد جوادی آملی در مورد سن بلوغ دختران می‌نویسد: ازآن‌رو که زن‌ها چندین روز در ماه دارای طهارت نیستند و مجموع این ایام تا سن بلوغ دختران حدود شش سال می‌شود؛ لذا دختران شش سال زودتر از پسرها به سن بلوغ می‌رسند.

🏷مواجهه سوم مواجهه روشنفکرانه است که عموماً مسلمانان باسواد غیر حوزوی این نوع مواجهه را با چالش‌های فقه دارند؛ مثلاً در مورد فهم متون دینی نظر به روح مطالب دارند.

🏷مواجهه چهارم یا مواجهه نواندیشانه دینی است؛ این مواجهه همان سبک و سیاق اجتهاد و استنباط را دنبال می‌کند لکن در هر مسئله‌ای رجوع به ادله و بازنگری در آن‌ها را ضروری می‌داند؛ مثلاً در مورد سن بلوغ دختران ازآنجاکه در ادله مربوط بدان به دختر نه‌ساله اطلاق زن شده است، می‌توان به این نتیجه رسید که امکان دارد در آن زمان دختر نه‌ساله به حدی از کمال رسیده است که اطلاق زن بر او رایج است. لکن ازآن‌رو که امروزه این اطلاق وجود ندارد نمی‌توان همان حکم را برای سن بلوغ دختران مطرح نمود.

🔗میزگرد مدرسه چهارم و پنجم مشق اجتهاد در اصفهان

🌐https://t.me/majmaqomh

842

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Dec, 11:10

⚡️بنیان های اندیشه ای شبه داعشی در جامعه ما قوی است
⚡️ می گویند به توسعه بی اعتنا باشیم، دنبال ظهور برویم
⚡️ ایران در اسارت بانکهای خصوصی قرار گرفته است

🔻#دکتر_فرشاد_مومنی، اقتصادددان، با تاکید بر اینکه غفلت از توسعه ما را از همه بیشتر در حیطه دین آسیب پذیر خواهد کرد، گفت: زمانی به حکومتگران گرامی گفتم اگر شما بخواهید عالمانه با داعش مبارزه کنید، بنیان های اندیشه‌ای شبه داعشی در جامعه ما اصلا ضعیف تر از جوامع اسلامی دیگر نیست، اگر نگوییم گواه هایی وجود دارد که بسیار هم قوی تر است.

🔸متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

865

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Dec, 08:06

✅انتقاد شدید آیت الله العظمی سیستانی از توقیت و تطبیق برای ظهور امام زمان

حضرت آیت الله سیستانی از مراجع تقلید عراق نسبت به برخی مستندات و حرف های انحرافی در زمینه نزدیک بودن ظهور به شدت انتقاد کرد.

به گزارش مرکز خبر حوزه، یکی از اساتید حوزه علمیه قم با اشاره به سفر اخیرش به عتبات عالیات و دیدار با برخی مراجع عظام عراق، از ابراز نگرانی حضرت آیت الله سیستانی، درباره پخش برخی مسایل انحرافی مبنی بر تطبیق اشخاص و تعیین وقت برای ظهور حضرت حجت(عج) خبر داد.

حجت الاسلام نجم الدین طبسی در این باره گفت: ابراز نگرانی حضرت آیت الله سیستانی درباره پخش برخی مستندات و حرف های انحرافی در زمینه نزدیک بودن ظهور بسیار محسوس بود؛ ایشان جریانات انحرافی تعیین وقت و تطبیق اشخاص در نزدیک بودن ظهور حضرت حجت(عج) و دست های پشت پرده این جریانات را نگران کننده توصیف کرده و تصریح داشتند: «توقیت ها و تطبیق ها برای نزدیک بودن ظهور حضرت حجت(عج) بسیار نگران کننده است و این مطالب عقاید مردم را هدف گرفته و باعث تضعیف اعتقادات جامعه می شود».

ایشان تاکید کردند: «چنین جریاناتی نباید در کشوری مانند ایران شکل بگیرد، یک روز شعیب بن صالح رابه یک فرد و بار دیگر به فرد دیگری تطبیق می کنند، این مسائل نگران کننده است».
دو مسئله توقیت و تطبیق مهمترین انتقاداتی بود که این مرجع عالیقدر شیعه درباره پخش برخی مستندات در زمینه نزدیک بودن ظهور داشتند و تاکید می کردند: «مردم از این جریانات پرهیز کنند و مراقب باشند، چون این مطالب با عقاید آنها بازی می کند و باعث تضعیف معتقداتشان می شود».

✅انتقاد شدید آیت الله العظمی سیستانی از توقیت و تطبیق برای ظهور امام زمان

حضرت آیت الله سیستانی از مراجع تقلید عراق نسبت به برخی مستندات و حرف های انحرافی در زمینه نزدیک بودن ظهور به شدت انتقاد کرد.

به گزارش مرکز خبر حوزه، یکی از اساتید حوزه علمیه قم با اشاره به سفر اخیرش به عتبات عالیات و دیدار با برخی مراجع عظام عراق، از ابراز نگرانی حضرت آیت الله سیستانی، درباره پخش برخی مسایل انحرافی مبنی بر تطبیق اشخاص و تعیین وقت برای ظهور حضرت حجت(عج) خبر داد.

حجت الاسلام نجم الدین طبسی در این باره گفت: ابراز نگرانی حضرت آیت الله سیستانی درباره پخش برخی مستندات و حرف های انحرافی در زمینه نزدیک بودن ظهور بسیار محسوس بود؛ ایشان جریانات انحرافی تعیین وقت و تطبیق اشخاص در نزدیک بودن ظهور حضرت حجت(عج) و دست های پشت پرده این جریانات را نگران کننده توصیف کرده و تصریح داشتند: «توقیت ها و تطبیق ها برای نزدیک بودن ظهور حضرت حجت(عج) بسیار نگران کننده است و این مطالب عقاید مردم را هدف گرفته و باعث تضعیف اعتقادات جامعه می شود».

ایشان تاکید کردند: «چنین جریاناتی نباید در کشوری مانند ایران شکل بگیرد، یک روز شعیب بن صالح رابه یک فرد و بار دیگر به فرد دیگری تطبیق می کنند، این مسائل نگران کننده است».
دو مسئله توقیت و تطبیق مهمترین انتقاداتی بود که این مرجع عالیقدر شیعه درباره پخش برخی مستندات در زمینه نزدیک بودن ظهور داشتند و تاکید می کردند: «مردم از این جریانات پرهیز کنند و مراقب باشند، چون این مطالب با عقاید آنها بازی می کند و باعث تضعیف معتقداتشان می شود».

🌐https://t.me/majmaqomh

1,739

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Dec, 06:06

#یادداشت

🟣شاه مستبدی که مدافع حقوق مردم بود
✍#رضا_احمدی

🏷 حکومت ها
در تاریخ ایران دو دسته حاکمیت وجود داشته است. یکی حاکمانی که مستبد بودند ولی رفاه و آسایش ملت خود را در اندیشه می پروراندند و کشور خود را ثروتمند، سربلند و آینده درخشانی برای آن رقم زدند. نمونه بارز آن شاه عباس کبیر است.
دسته دوم حکومتها و حاکمانی که اشخاص ساده و رقیق القلب و حامی ظواهر دینی بودند؛ ولی تلاشی در راه آبادی و سر بلندی ملت خود نمی کردند و دل به اوهام خود بسته بودند، آنهایی که‌ در کنار یا در حاشیه ی حاکمان قرار می گیرفتند به ثروتهای افسانه ای دست می یافتند. این شاهان هر روز برای کشور و ملت خود هزینه های سنگین تولید می نمودند. نمونه بارز آن
شاه سلطان حسن صفوی بود.

🏷 سختگیری بر دولت مردان
شاه عباس کبیر درخشان ترین چهره حاکم در ایران پس از دوره ی ساسانیان بود. او با آنکه بمقتضای حکومت فردی و مطلقه اش، در کار فرمانروایی و سیاست و اداره کشور، بسیار سختگیر و بیرحم و سنگدل بود. در مقابل بدادگستری و رعایت انصاف و عدل و حفظ حقوق مردم نیز توجه و علاقۀ بسیاری داشت. اگر نسبت به مدیران کشوری و سرداران قزلباش بدرشتی و قساوت رفتار می کرد، نسبت به طبقات ملت جز برخی موارد مهربان و ملایم و نیکخواه و عادل بود. او بر صاحبان قدرت و توانگران و حکام به چشم بدبینی و مراقبت می نگریست، تا بر زیر دستان و ناتوانان ستمکاری نکنند، ولی پیوسته در تأمین رفاه و آشایش رعیت می کوشید.

🏷 ارتباط مستقیم با مردم
شاه عباس برای اینکه به حقیقت احوال مردم خود آگاه شود، بی واسطه با مردم معاشرت می کرد و بی تکلف و تشریفات هرکس را به حضور خود می پذیرفت. ولی وزیران و دولتیان و امنیتی ها به او یاد آور می شدند که زیاد به مردم نزدیک نشود. او می گفت این نصیحت بدین خاطر است که من از بخور بخور شما و تضییع حقوق رعایا آگاه نشوم . اگر کسی می خواهد به عدل و داد حکومت کند باید از احوال و افکار رعایای خود با خبر باشد. بعضی می گفتند از جان شاه در اضطراب هستیم، شاه جواب می داد، «خدا حافظ جان من است.»

🏷 ضامن جان و مال
اگر مشکلی به مردم برسد که جان و مال مردم به خطر بیفتد یا مالشان تلف، یا دزدیده شود، حاکم شهر مسئول است و باید غرامت مال مردم را پرداخت نماید و خود شاه در پرداخت غرامت نظارت می کرد. شاه عباس مسئولیت حفظ امنیت و جلوگیری از دزدی و راهزنی را، در هریک از شهرها یا ولایات ایران، به گردن حکام منطقه گذاشته بود. چنان که اگر دزدی به خانه ای دستبرد می زد؛ حاکم آنحا را سخت ملامت می کرد و غرامت اموال دزدیده شده را غالباً از والی می گرفت.
شاه عباس در لشکرکشی ها و سفرهای خود هرگز به سرداران و سپاهیان اجازه نمی داد که به دارائی و املاک و مزارع و محصولات مردم دست درازی کنند.

🏷 رصد رفتار کارگزاران
شاه عباس در سفرهایی که به شهرهای مختلف ایران سفر می کرد. در شهرها و دهکده ها به جمع مردم وارد می شد و از عمل کرد و رفتار مأموران خود می پرسید و اگر شکایتی می کردند بی درنگ فرمان رسیدگی می داد، و خاطیان را سیاست می کرد.
وقتی شاه در میان مردم بود کسی جرأت نمی کرد مردم را از سخن گفتن باز دارد و گرنه بی درنگ و بدون تأمل، بازدارنده ها تنبه می گردیدند.

🏷 قطع دست مأمور
در یکی از سفرهای استانی که شاه عباس داشت به بروجرد رسید، شاه به میان مردم رفت. مأموری می خواست مانع سخن گفتن رعیتی شود و می خواست آن شخص را از نزدیکی شاه و محل او دور کند، شاه صحنه را دید. غضبناک شد. دستور داد دست آن مأمور که می خواست شاکی را از محل خارج کند تا صدای مردم به شاه نرسد را قطع نمایند.

🌐https://t.me/majmaqomh

627

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Dec, 04:39

امام علی (ع):

"...وَ لَيْسَ لِي أَنْ أَحْمِلَكُمْ عَلَى مَا تَكْرَهُون"

و من نمى توانم شما را به كارى وادارم كه خود نمى خواهيد.

_ نهج البلاغه، خطبه 208

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

597

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 16:41

🟣اخلاق یاری
✍#محمدهادی_زاهد_غروی

🏷 یاری کردن و کمک به دیگران، دستگیری از آنان و برآورده کردن نیازهای نیازمندان از فضایل برجسته و مهم اخلاقی است که افزون بر ادیان، اندیشمندان حوزه اخلاق به آن نیز تأکید کرده‌اند. اما پرسش مهمی که در این میان در ذهن جوانه می‌زند و باید به آن پاسخی صریح و روشن داد این است که آیا این فضلیت مهم دارای چارچوب و موازین عقلی و دینی است؟ و آیا برای یاری رساندن به دیگران لازم است که موازین و ضوابطی رعایت شود یا خیر؟.

🏷 یکی از مصادیق و موارد مهم در یاری رساندن، کمک مالی به دیگران و برآورده کردن خواسته‌های مالی و مادی نیازمندان است. این کمک‌ها گاهی از طریق افراد حقیقی و گاهی از طریق مؤسسه‌های خصوصی و یا نهاد‌های دولتی صورت می‌گیرد. از سوی دیگر اموالی که در دست فرد یا نهاد است، به طور کلی به سه صورت می‌باشد:
1 ـ مالکیت؛ فرد یا نهاد اموالی را که در تملک دارد می‌بخشد.
2ـ ولایت؛ فرد یا نهاد اموالی را می‌بخشد که بر آن ولایت دارد، همانند ولایت پدر بر کودک یا ولایت دولت بر اموال عمومی.
3ـ وکالت؛ فرد یا نهاد به عنوان وکیل، اموال موکل را به دیگران می‌بخشد.
در تمامی اقسام بیان شده لازم است موازینی رعایت شوند که عبارت است از:

🔻1ـ رعایت میانه‌روی و پرهیز از افراط و تفریط: خداوند به پیامبر(ص) می‌فرماید: «و دست خود را بر گردنت زنجير مكن، و آن را چندان مگشاى [كه هرچه دارى ببخشى]، آن‌گاه سرزنش شده و حسرت‌زده بنشينى»(اسراء، 29). همچنین در قرآن آمده است:«آنان كه انفاق مى‌كنند، زياده روى نكرده و خساست نمى‌ورزند و همواره ميان اين دو[روش]، حد وسط را رعايت مى‌كنند»(فرقان، 67).

🔻2ـ رعایت اولویت‌ها: در انفاق و یاری کردن باید از نزدیکان و بستگان آغاز کرد و نخست نیاز آنان را برآورده کرد، سپس به سراغ دوستان و اهل محل رفت و در مرحله بعد به سراغ نیازمندانی رفت که در آن شهر زندگی می‌کنند. بسیاری از فقهاء نیز نسبت به این موضوع فتوا داده‌اند. در این باره در قرآن آمده است: «بر شما [مردم] نوشته شده است كه هرگاه يكى از شما را مرگ فرارسد، اگر ثروتى بر جاى مى‌گذارد، براى پدر و مادر و نزديكان، به سبك پسنديده‌اى، سفارش كند؛ [و] اين [شيوه]، بر پرواپيشگان بايسته است»(بقره، 180). ودر آیه‌ای دیگر آمده است: «[اى پيامبر] از تو مى‌پرسند [در راه خدا] چه چيزى را [و به چه كسى] انفاق كنند؟ بگو:هر آنچه از مال كه انفاق نماييد، پس براى پدر و مادر و خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان [است] و هر آنچه از كار خير انجام دهيد، پس [بدانيد] مسلمّاً خدا به آن داناست»(بقره، 215). همچنین آمده است:«وحق خويشاوند و بينوا و در راه مانده را بده؛ و هرگز [دارايى‌ات را] مريز و مپاش»(اسراء، 26) و همچنین می‌فرماید:«پس حق خويشاوند را بده، و [نيز حق] بينوا و در راه‌مانده را. اين [كار] براى كسانى كه خشنودى خدا را مى‌خواهند بهتر است، و اينان همان رستگارانند»(روم، 38).
در این مورد نیز روایات فراوانی وجود دارد که برترین صدقه به بستگان می‌باشد(الکافی،10/4) و بستگانی نیز که با ما هم‌دین و هم‌عقیده نمی‌باشند، حق خویشاوندی آنان از بین نمی‌رود(الکافی، 157/2) و گشایش روزی بر خانواده مورد تأکید قرار گرفته و نفقه پدر، مادر، همسر و فرزند واجب است(الکافی،10/4-13).
بر اساس این آیات و روایات قاعده «الاقربون اولی بالمعروف؛ نزدیکترین‌ها به نیکی سزاوراتر هستند» شکل گرفته است.

🔻3ـ رعایت مصلحت، رضایت و شفافیت: در صورت ولایت و وکالت بر اموال، فرد و یا نهاد مورد نظر (ولی و وکیل) باید در بخشش اموال، مصلحت و رضایت موکل و مولی‌علیه را در نظر داشته باشد و با شفافیت کامل نحوه تخصیص و هزینه‌کرد کمک‌ها را اعلام کند و در این زمینه پاسخ‌گو باشد.

🔻4ـ حفظ کرامت: کمک به دیگران باید به‌گونه‌ای باشد که کرامت انسانی نیازمندان حفظ شود.

🔻5ـ پرهیز از اذیت و منت: نباید به نیازمندانی که کمک کرده‌ایم منتی بگذاریم و یا آنان را مورد آزار و اذیت قرار دهیم. در قرآن آمده است:«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! بخشش‌هاى خود را با منّت نهادن و آزار رسانيدن [به بينوايان]، تباه نسازيد» (بقره، 264).

🔸خلاصه سخن آن‌که هر چند دستگیری از دیگران امری اخلاقی است، اما همین امر اخلاقی چارچوب‌ها و ضوابطی دارد که در صورت عدم رعایت آنها، امر اخلاقی به ضد خود تبدیل می‌شود. از این‌رو لازم است افراد و به‌ویژه دولت‌ها که از منابع مالی فراوانی برخوردار هستند، موازین فوق را رعایت نمایند، تا از قضا سرکرگبین صفرا نیفزاید و به بهانه یاری مستضعفان جهان، مستضعفان ایرانی نیز به آنان افزوده نشوند.

@m_hadi_zahed
🌐https://t.me/majmaqomh

608

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 12:49

📑#مقاله_امروز

🔰عنوان: اجتهاد و مرجعیت زنان از منظر دین
📝نویسندگان: #فاطمه_علایی_رحمانی

✂️چکیده :

🔻به سبب اهمیتی که تصدی جواز مرجعیت تقلید، در دین اسلام دارد، برای اهلیت افراد در تصدّی آن، شرایطی در نظر گرفته است، که یکی از آنها شرط ذکورت در مرجعیت است. در این زمینه، دو نظر متضاد وجود دارد: عده ای معتقدند اسلام، نه تنها با اجتهاد زن موافق است بلکه در مبانی فقه اجتهادی زنان را فراخوانده است و عده ای دیگر مخالفت خود را با تصدی مرجعیت تقلید برای زنان اظهار می کنند. در این مقاله ادلّه موافقین و مخالفین اهلیت زنان برای تصدی مرجعیت دینی ذکر شده و ادلّه مخالفین مورد نقد و بررسی قرار می گیرد.

🔸منبع: مطالعات زنان _ شماره 1

🌐https://t.me/majmaqomh

564

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 12:48

⚡️عمده مخالفان مسیر بنده خود بانوان بودند
⚡️نباید فقه و فقاهت و اجتهاد را جنسیتی کنیم

✔️زهره صفاتی مدرس درس خارج فقه و اصول در نشست «چالش‌های مجتهدپروری در حوزه‌های علمیه خواهران»🔻

🔹دهه ۷۰ و به خصوص سال ۷۵ که بنده ملاقاتی با رهبری داشتم شرایطی بود که روزانه چندین تماس با بنده در مورد احکام شرعی زنان صورت می‌گرفت و از پاسخ‌هایی که مراجع مرد می‌دادند گلایه داشتند. بنده برای نخستین بار در یک جلسه علمی خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و ایشان بر دستیابی به مناط احکام تاکید فرمودند و مثال‌هایی در حوزه اقتصادی زدند اما بلافاصله خطاب به بنده وارد مسائل زنان شدند و فرمودند با وجود اینکه فقهای عظیم‌الشان کار زیادی درباره مسائل زنان انجام داده‌اند ولی نیاز است که بانوان فقیه حوزه در این زمینه کارهای عمیقی انجام دهند.

🔹آنچه سبب شد تا بنده وارد اجتهاد در مسائل زنان شوم تشویق‌ها وراهنمایی‌های ایشان بود، هر بار هم که خدمت ایشان می‌رسیدم واقعا ابعاد متفاوتی از موضوعات برای بنده گشوده می‌شد با اینکه با مراجع دیگری هم مرتبط بودم و از برخی بزرگان هم اجازه اجتهاد دارم؛ ایشان خیلی بر اتقان و آوردن استدلال‌های محکم فقهی تاکید داشتند و بنده هم توصیه می‌کنم بانوان در تحقیقات سمبل‌کاری نکنند و وقت بگذارند.

🔹عمده مخالفان مسیر بنده هم خود بانوان بودند و بنده گرفتار آنان بودم، در حج فریاد بنده بلند بود که چرا باید زنان ما اینقدر در انجام مناسک حج در عسر و حرج باشند؟ چرا اینقدر حرجی حکم می‌کنید؟ لذا باید در این عرصه کار کنیم و پای آن هم بایستیم. الان چقدر بر وضع قانون درباره زنان دخالت و نقش داریم، متاسفانه قوانینی وضع می‌شود که مدنظر نیست و علت آن کم‌کاری ما حوزویان است.

🔹بنده با قاطعیت می‌گویم اجتهاد بدون کتاب و سنت ممکن نیست؛ ما خیلی درباره بهره‌گیری از قرآن کوتاهی کرده‌ایم و فاصله ما با قرآن زیاد است؛ حضرت علی(ع) فرمودند که قرآن چهار بخش است؛ بخشی درباره ماست؛ بخشی درباره دشمنان ماست؛ بخشی درباره احکام شرعی و بخشی هم درباره قصص. اینکه حضرت فرمودند یک چهارم قرآن در مورد فرائض و احکام است خیلی معنادار است یعنی ظاهرا با این بیان حضرت شاید ما هزار یا دوهزار آیه حکمی و شرعی داریم. بنابراین وقتی به یک حکم شرعی ورود دارید و می‌خواهید نظر قرآن را دریابید باید همه آیات مرتبط با آن مسئله ملاحظه شود.

🔹بنده در مسئله ارث خیلی کار کرده‌ام و وقتی وارد این بحث شدم دیدم چقدر آیه در مورد ارث داریم که غیر از چند آیه سوره نساء است که عمدتا به آن استناد می‌شود؛ پس ما نباید نگاه ساده به این قضیه داشته باشیم لذا انس با قرآن از پایه‌های لازم برای اجتهاد است. در روایات هم غوغاست و کسی مجتهد نمی‌شود مگر با فهم عمیق قرآن و روایات معصومین(ع) در عرصه‌های مختلف. همچنین بحث عقلانیت هم مهم است زیرا؛ ما حکم به الشرع حکم به العقل.

🔹بانوان از یک‌سو درگیر مسائل خانه و فرزندداری و همسرداری هستند و از طرف دیگر باید به کار عمیق علمی بپردازند و جمع میان این دو، کار سنگین و سختی است، زن مسئولیت بسیار سختی در تجمیع این دو مورد دارد لذا انسان تا نیت الهی و خالص نداشته باشد نمی‌تواند موفق شود؛ نمی‌گویم الان بانوان ما که وارد عرصه فقه و اجتهاد شده‌اند واجد این صفت نیستند ولی باید این اخلاص در کار چند برابر شود.

🔹در روایت داریم که مسجد زن، بیت اوست یعنی اگر فرزند کوچک دارید در خانه بمانید بهتر است تا به مسجد بروید و به جامعه الزهرا هم نروید و اگر رفتید باید بتوانید بین این دو جمع کنید. آمدن بیرون و صدمه زدن به خانواده گناه کبیره است؛ فکر نکنیم اجتهاد فقط علم و درایت و تلاش و کوشش است بلکه برخی مسائل را خداوند باید برای انسان بگشاید و البته تلاش مستمر علمی هم لازم است. باید دائما ارتقای علمی خود را رصد کنیم و گرفتار غرور هم نشویم. نباید فقه و فقاهت و اجتهاد را جنسیتی و زن و مردی کنیم. برخی می‌گویند فقه ما مردانه است؛ بنده معتقدم این حرف‌ها را باید کنار بگذاریم و فقه نه مردانه و نه زنانه باشد.

🔹بنده چندسال است می‌گویم که حجاب باید تبدیل به رشته دانشگاهی شود و گرچه بخشی از جامعه حجاب خود را کنار گذاشته‌اند ولی باز نباید ناامید شویم. برخی گفته‌اند سن بلوغ باید ۱۳ باشد، بنده با دلایل متقن و محکم روایی و علمی ثابت کرده‌ام که سن بلوغ دختران عمدتا از ۹ سالگی با ایجاد تغیراتی در بدن آنان آغاز می‌شود.

@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

862

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 12:27

🔰تاملاتی در آیات الهی
🎙#استاد_عبدالرحیم_سلیمانی

🔻جلسه پانزدهم؛ آیات ۳۰ و ۳۱ از سوره بقره

🔖جلسات قبل :

اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم هشتم نهم دهم یازدهم دوازدهم سیزدهم چهاردهم

🔸مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، یکشنبه‌، ۲ دی ۱۴۰۳ ساعت ۱۸

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

490

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 12:03

🟣بررسی ديدگاه پولطلا
🎙#محمدرضا_يوسفی

🏷چند سالی است كه ايده پولطلا در ايران مطرح شده است. مرحوم آيه الله حائری شيرازی بر اين نظر اصرار داشت. افراد ديگری نيز به اين نظر تعلق خاطر دارند و كتابهایی نيز در اين زمينه نوشته شده است.

🏷به نظر می رسد كه اين ديدگاه، فاقد برداشت درستی از ماهيت و سير تحولات پول بوده، همچنين نگاهی ايدئولوژيك و غیرعلمی به پديده های عينی داشته و قدرت توضيح دهندگی لازم برای پديده كاهش ارزش پول و تورم ندارد.
اين ديدگاه واقعيت های تاريخی دوران پول فلزی را نيز توجه ندارد و در نهايت تفسير و رويكردی ويژه به مواجهه معصومان با پديده ها دارد.

🏷اين فايل صوتی كه در مجتمع امين ارائه شد، به نقد اين ديدگاه می پردازد.

@yousefimohamadreza
🌐https://t.me/majmaqomh

462

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Dec, 05:12

‍ #کتاب_امروز

📚معرفی کتاب «زن در تورات و قرآن؛ تأملاتی در باب جایگاه زن»

✍محمدصادق پورابراهیم اهوازی

🔖کتاب «زن در تورات و قرآن؛ تأملاتی در باب جایگاه زن» نوشته محمدحسین معزی همان‌گونه که از نامش پیدا است؛ می‌کوشد تا با مراجعه و تفحص و تأمل در دو متن مقدس قرآن و تورات، جایگاه زن را در این دو کتاب بررسی کند. یکی از دغدغه‌های مهم نویسنده این است که ادعای جنس دوم بودن زن در دین اسلام و یهودیت را به چالش بکشد. به اذعان نویسنده، این کتاب قصد مقایسه اسلام و یهودیت را از زاویه جایگاه زن ندارد بلکه به ارائه گزارشی از تعالیم و قوانین این دو آیین پیرامون مسئله زن اکتفا می‌کند.

🔖 نویسنده در فصل نخست، به طور جداگانه، نگرش و دورنمای کلی به موقعیت زن در تعالیم یهود و اسلام را در پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. به اعتقاد نگارنده، خطابات قرآن و تورات به انسان فراتر از جنسیت است و از نظر این دو کتاب آسمانی، انسان آفریده خداست و زن و مرد از یک سرچشمه جوشیده‌اند. نویسنده تلاش دارد تا این ادعا را با استناد به آیات قرآن و فرازهایی از تورات اثبات کند.

🔖در فصل دوم، نویسنده دست به معرفی اجمالی قرآن و تورات و تلمود می‌زند. بدین منظور، تعاریفی از کتاب مقدس؛ معنا و مفهوم عهد قدیم(تنخ) یا عتیق؛ تورات و اسفار خمسه آن؛ و تلمود ارائه می‌دهد. در مورد قرآن نیز به مفهوم وحی؛ نحوه جمع‌آوری و تألیف قرآن؛ بخش‌بندی قرآن و انواع سوره‌ها؛ و تفسیر و ترجمه قرآن می‌پردازد.

🔖فصل اول، دورنمایی کلی از جایگاه زن در تعالیم محمد(ص) و موسی(ع) به خواننده می‌داد. اما فصل سوم، عمیق‌تر به این مسئله وارد می‌شود. با بررسی جداگانه‌ی تورات و قرآن، در دو محور زن در تاریخ بشریت؛ و جایگاه زن در زندگی انسانی فصل سوم تشریح می‌شود. در قسمت اول، با ذکر داستان آفرینش انسان؛ گناه آدم؛ داستان ابراهیم؛ داستان یوسف؛ و تولد موسی جایگاه زن در تاریخ بشریت در تورات و قرآن رهگیری می‌گردد.

🔖در قسمت دوم(جایگاه زن در زندگی انسانی)، موارد زیر در این دو کتاب آسمانی جست‌وجو می‌شود: جایگاه مادر؛ قدر و منزلت زن؛ خانواده؛ و عفاف. در مقام جمع‌بندی این فصل می‌توان گفت که با خوانش دو متن مقدس، نگرش کلی اسلام و یهودیت به زن حاوی نکات زیر است: زنان و مردان در اصل خلقت برابرند و در سیر و سلوک معنوی تفاوتی با هم ندارند؛ تأکید بر ویژگی منحصر به فرد مادر شدن در زنان؛ نقش مهم زنان پیامبران در زندگی آنان؛ زنان عنصر اصلی در خانواده؛ و تأکید بر عفاف زنان و در مقابل حفظ شکوهمندی آنان توسط مردان.

🔖نویسنده در فصل چهارم(آخر)، پیرامون نهاده‌های رفتاری موجود در تورات و قرآن در موضوع زن بحث می‌کند. مطالب این فصل عبارتند از: اول، حقوق زن(در ارث، و در طلاق)؛ دوم، احکام زنان(در ازدواج، طهارت، زنا، و حجاب).این فصل در حوزه احکام و حقوق زنان بر موارد زیر تأکید دارد: عمده احکام و حقوق مربوط به زنان در دو کتاب مقدس بر حفظ حرمت و شکوهمندی زنان اصرار دارد؛ از آن جا که حقوق و احکام، ناظر به مصالح جمعی و کلی جامعه است نباید با نگاهی جزئی به بررسی حقوق و محدودیت‌های زن و مرد پرداخت بلکه باید نگاهی فراجنسیتی اتخاذ کرد؛ زنان در اسلام به خصوص در ارث و طلاق دارای حقوقی تعریف شده‌اند و در طلاق می‌توانند از امکانی مساوی با مردان بهره‌مند باشند؛

🔖 اصل مراعات اخلاقیات در تعامل مرد با زن به عنوان روح حاکم بر احکام آشکارا وجود دارد تا خشکی قانون، لطافت روح زنان را آزار ندهد؛ هر چه ازدواج خوب است، زنا در هر دو دین مذموم است؛ طهارت زنان، یک موضوع جدی در هر دو متن است و البته قرآن بر رعایت کرامت زن هنگام عادت زنانه او تأکید دارد؛ حجاب در هر دو متن برجسته است و از جمله اسباب رعایت احترام و تأمین آسایش وی به شمار می‌آید.

🔖موارد پیش گفته در بند بالا، به نوعی نتیجه‌گیری کلی این کتاب نیز هست و حاکی از دغدغه‌ی نویسنده در برطرف کردن چالش‌های دین‌داری در عصر مدرن است و تلاش دارد تا نگاه برابری‌خواهانه بین زن و مرد را در چارچوب دین، و با حفظ حدود شرعی، توجیه کند.

🔖نکته قابل توجه این کتاب ارجاعاتی است که به تورات و کتب یهودیان دارد. این کار باعث می‌شود تا خواننده با برخی از احکام و مبانی اعتقادی این دین آشنا شود. البته یک نکته منفی این کتاب این است که در منابع استفاده شده پیرامون تورات و تلمود و یهودیت فقط از منابع فارسی استفاده شده و ارجاعی به منابع عبری، انگلیسی و لاتین نداشته است. همچنین، از 60 منبع استفاده شده در این اثر، حدود 25 منبع متعلق به مطالب مرتبط با یهودیت است که بیشتر این منابع نیز منابعی دسته دوم هستند. مضاف بر این که، برخی از این منابع نویسنده واحدی دارند.

🌐https://t.me/majmaqomh

546

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 19:45

🟠آیا آینده دین متعلق به زنان است؟
✍#میا_جارادات

🔻طبق تحقیقات جدید زنان دیندارتر از مردان‌اند اما کارشناسان دینی و زنان معتقدند رابطه با امر دینی و ایمانی پیچیده‌تر از چیزی است که ارقام و اعداد به ما نشان می‌دهند. برخی پژوهشگران قائل به وجود شکافی چشمگیر میان دینداری مردان و زنان هستند؛ به این صورت که زنان را معمولاً مذهبی‌تر از مردان می‌دانند. چنین شکافی می‌تواند عوامل مختلفی داشته باشد، از جمله اینکه:

🔻۱. زنان کمتر از مردان در عرصه عمومی حضور دارند و بالطبع کمتر از مردان در معرض واقعیات اجتماعی‌ای هستند که منجر به افول دینداری می‌شود.

🔻۲. نقش اجتماعی زنان آنان را بیش از مردان، در پیوند با دین قرار می‌دهد، مثلاً نقش‌آفرینی در عرصه‌هایی نظیر فرزندآوری، تربیت کودکان و مراقبت از سالمندان. افراد هر چه بیشتر در معرض مراقبت از سالمندان و حوادث ناگوار مربوط به آنان قرار بگیرند، بیشتر محتمل است که با مؤلفه‌های مذهبی احساس همدلی کنند. مثال دیگر این است که برخی مطالعات نشان می‌دهد زنان غیریهودی‌ای که با مردان یهودی ازدواج می‌کنند، گاهی مناسبت‌های یهودی مانند عید فصح (Passover) و شبات (Shabbat) را بیش از همسرانشان جدی می‌گیرند. طبق این مطالعات، در بسیاری اوقات زنان غیریهودی هستند که بعد از ازدواج با یک همسر یهودی، مسئولیت ساخت جوّ یهودی را در منزل به عهده می‌گیرند.

🔻۳. دلیل دیگری که می‌تواند توضیح‌دهنده تمایل بیشتر زنان به امور دینی باشد، در این حقیقت نهفته است که زنان معمولاً اجتماعی‌تر از مردان‌اند. لذا کلیساها و دیگر مکان‌های مقدس که مکانی برای گردهمایی هستند جذابیت زیادی برای زنان دارند...

📎 پیوند به متن کامل
@dinonline
🌐https://t.me/majmaqomh

785

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 15:59

◽️فاطمه زهرا(س) و امر اجتماعی
      گلچینی از مقالات

🔹یکی از مهم‌ترین هنرهایی که حضرت زهرا(س) داشت سمبل‌ سازی‌های سیاسی و هنر تولید نماد است.
نمونه‌ی آن هم زمانی است که حضرت فرمودند کسی حق ندارد بر جنازه من نماز بخواند. این یعنی یک تحریم سنگین‌. حکومت وقت را با یک چالش مشروعیت مواجه می‌کند بدون اینکه سلاح بردارد و بدون اینکه پرخاش کند؛ کاری کرد که تا امروز جهان اسلام با این مسئله مواجه است.
حضرت زهرا تنها وارث بنیانگذار تمدن اسلامی است و به عنوان تنها وارث موضع‌گیری می‌کند.

مسئله بعدی حول محور فدک است که تلاش می‌کند نشان دهد یک زن مسلمان چطور می‌تواند در مقابل حاکم روی حق خودش استدلال، پافشاری و ایستادگی کند با خلیفه اول و با برهان قاطع یعنی استدلالی علی‌المبنا درمورد داستان فدک دارد.
"سخنرانی دکتر فیرحی"

۱. فاطمه، زن و حکمرانی
    گفتاری از داود فیرحی
    مشاهده در فایل صوتی

۲. نظر مرحوم آیت‌الله منتظری درباره ظلم‌های حاکمیت وقت به حضرت زهرا(س)
    گفتاری از علی اشرف فتحی
    مشاهده در متن کوتاه

۳. پیام تاریخی_سیاسی فاطمه(س) عبور از ظاهرگرایی
    گفتاری از محمود شفیعی
    مشاهده در متن کوتاه

۴. فاطمه(س) و تبیین حاکمیت استبدادی
    گفتاری از هادی سروش
    مشاهده در متن کوتاه

۵. حضرت زهرا(س) درد اصلی جامعه و ام‌الامراض را استبداد می‌دانند.
    گفتاری از محمد سروش محلاتی
   مشاهده در متن کوتاه

۶. دختر پیامبر، زنانگی و سیاست
    گفتاری از داود فیرحی
    مشاهده در فایل صوتی

۷. خطر تکرار ظاهرگرایی دینی در جامعه امروز
    گفتاری از سیدضیاء مرتضوی
    مشاهده در متن کوتاه

۸. آیا حق گرفتنی است؟ آموزه‌ای از سیره فاطمی
    گفتاری از محمد سروش محلاتی
    مشاهده در فایل صوتی

۹. فاطمه و اعتراض در فضای سرکوب
    گفتاری از محمد سروش محلاتی
    مشاهده در فایل صوتی

۱۰. زهرا(س) الگوی اعتدال
    گفتاری از عبدالرحیم سلیمانی
    مشاهده در متن کوتاه

📍برای دسترسی به هر موضوع بر روی گزینه سایت/متن کوتاه کلیک نمایید.

#فاطمه‌_زهرا_الگوی_مبارزه_با_بی‌عدالتی
#پژوهشکده_اندیشه_دینی_معاصر
#فاطمه_زهرا_و_امر_اجتماعی
#نواندیشی_دینی_و_رویکردها

@andishedinimoaser
🌐https://t.me/majmaqomh

575

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 13:01

⚡️ افراد متحجر و تندرو باید از صحنه‌های تئوری پردازی و تصمیم‌گیری کنار زده شوند تا صحنه‌های اجتماعی آماده پذیرش زنان خَلاق در کارهای آموزشی، هنری، اجتماعی و ورزشی باشد و شکوفایی استعدادهای زنان شگفت‌آور خواهد بود.

✔️هادی سروش استاد حوزه در گفت‌وگو با ایسنا:🔻

🔸️اگر اسلام و تبیین مقام زن توسط نصوص دینی اسلامی نبود مسیحیت هم شناختی از زن حتی حضرت مریم(س) نداشت و شخصیت دارای مقام عصمت حضرت مریم(س) هم در لابه لای این جهالت‌ها و این زندگی‌های شبیه به درندگی از بین می‌رفت. اسلام زن را محترم معرفی کرد و مقام آن را با مرد مساوی دانست.

🔸️شخصیت زنان از دو ناحیه مورد حمله بود: یکی حملاتی که جاهلیت عرب به مقام زن داشت و دیگری حمله غرب قبل از رنسانس نسبت به مقام زنان بود. نقطه توافق و وحدت هر دو چه در شرق و چه در غرب این بود که زن را مانند یک جاندار زنده که باید تمام منافعش را در اختیار دیگران قرار دهد می‌دانستند و زنان را به نوعی کالا تصور می‌کردند و در این زمان بود که اسلام اعلام موجودیت کرد و حقوق زن را استیفا و مقام برتر زن را به جهان معرفی کرد.

🔸️ در قرآن ما می‌بینیم که خداوند متعال زنانی را معرفی می‌کند که وارد صحنه اجتماعی شدند و کارهای بزرگی کردند، حضرت مریم(س) به عنوان یک زن محل معجزه الهی قرار گرفت و همچنین می‌توان به دختران حضرت شعیب(ع) اشاره کرد که از گوشه خانه به بیرون آمدند و در عرصه جامعه کار کشاورزی و دامداری و آوردن آب که از کارهای سخت آن روزها بود مشغول بودند.

🔸️ در سیره مبارکه حضرت زهرا(س) در جامعه زمانه خودش حضور فعال دارد،در پاسخ به سوالات بانوان جامعه و یا حضور در برخی جنگ‌ها در پشت صحنه جنگ به عنوان پرستار حضور داشت. و بعد رحلت پیامبر ، حضور فاطمه در جامعه و در برابر حاکمیت شگفت آور است.

🔸️ در برخی از روایات نشانه‌هایی از حضور زنان در اجتماع را می‌بینیم، برای مثال یک روز اسماء در حالی که پیامبر(ص) در مسجد در حال سخن گفتن برای اصحاب‌شان بودند بر پیامبر اکرم(ص) وارد شدند و نکاتی را در مورد زنان گفتند و چند پرسش از ایشان کردند، پیامبر(ص) هم پاسخ پرسش‌ها را دادند و از اسماء خواستند تا آن را به زنان دیگر هم منتقل کند و سپس رو به اصحاب کردند و به آنها متذکر شدند که یک زن همچون اسماء چگونه می تواند دغدغه مند و اجتماعی باشد.

🔸️راه بازگشت زن به جایگاه واقعی خودش در جامعه بر اساس سه عامل است ؛ اراده زنان، فقه و قانون . باید دست افراد متحجر و تک بُعدی را از این سه عامل کوتاه کرد زیرا تا وقتی بی اراده گی در زنان و دگم اندیشی در فقه و تحجر در قانون نسبت به زنان داشته باشیم ، زن گوشه نشین است و حق او احقاق نمی شود. از این رو افراد متحجر و تندرو باید از صحنه‌های تصمیم‌گیری کنار زده شوند تا صحنه‌های اجتماعی آماده پذیرش زنان خلاق در کارهای آموزشی، هنری، اجتماعی و ورزشی باشند و با این کار استعدادهای زیادی شکوفا می‌شود که شگفت‌آور خواهد بود.

🌐https://t.me/majmaqomh

663

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 11:09

⚡️حکومت اسلامی ۲ چیز به ۲ نفر بدهکار است یکی بستن تنگه هرمز به حسین شریعتمداری و یکی هم حکومت به سعید جلیلی| قطعی برق‌ اثرات کارشکنی‌های کاسبان تحریم‌ها است

✔️#محمد_تقی_فاضل‌_میبدی، عضو مجمع مدرسین و محققین :🔻

◽️جلیلی خیال می‌کند هر دولت دیگری غیر از خودش بیاید و با آن دولت مبارزه کند کشور گل و بلبل و دنیا تسلیم ایران می‌شود.دولت در سایه و پایدارچی‌ها تاکنون ضرر و زیان زیادی را برای کشور بر بار آوردند و باید کسانی که دلشان برای این کشور می‌سوزد بیایند و قاطعانه جلوی اقدامات دولت در سایه را بگیرند.

◽️دولت سایه ارزیابی خاصی ندارد و روشن است که وجود آن تاکنون برای کشور خطرناک بوده است. در همه جای دنیا دولت یکی است و فرد و دستگاه پاسخگو هم باید مشخص و یکی باشد و اینکه کسی در سایه بنشیند و خودش دولت تشکیل داده و دنیا را تهدید کند و برای دولت مردم نسخه بپیچد، موضوع خطرناکی بوده و از هر زهری برای این مملکت کشنده‌تر است.

@mostaghelonline
🌐https://t.me/majmaqomh

1,582

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 10:39

🔰بی حجابی، معلولِ فساد سیاسی
✍#زین‌العابدین_صفوی

◽️در میان موافقان حجاب، دست‌کم سه گرایش به چشم می‌خورد. طبیعتاً دو گرایش نخست با قانون حجاب و عفاف همسویی بیشتری دارد.

🔻۱َ - حجاب بالاترین‌اصل
در این نگرش حجاب "ام‌الواجبات" و اصلی‌ترین هدف انقلاب، و بی‌ححابی "ام‌المفاسد"و بزرگترین مُنکَرِ روزگار به شمار می‌رود. این گرایش نسبت به فسادهای دیگر مانند، انواع فسادهای اقتصادی به اندازه بی‌ححابی حساسیت‌چندانی ندارد و غنی‌ترین آرمان انقلاب را در حجاب و نیز در شرعی سازی روابط و لذاید جنسی می‌داند.

🔻۲- حجاب پرچم وقاداری
در این نگرش حجاب یک نماد و پرچم سیاسی و هویتی است. نشانه‌ای است که وفاداری به نظام را نشان می‌دهد و بی‌حجابی نیز، اعلام مبارزه و علامت ضدیت با نظام و خطرناک ترین پرچم دشمن است. این گرایش بی‌حجاب‌ها را به خوب و بد تقسیم می‌کند.

🔻۳َ- حجاب به عنوان یکی از ارزش‌ها
در این نگرش حجاب تنها "یکی" از احکام فرعی اسلام است و بی‌حجابی نیز به عنوان "یکی" از مظاهر فساد(نه ام‌المفاسد) است. این نگاه، گستره و دایره "فساد"را بسیار فراتر و فراخ‌تر از فساد جنسی می‌بینند دغدغه دیگر ارزش‌ها را نیز دارد و ارزش‌ها را در نماد حجاب محدود نمی‌کند.

◽️بعضی از بزرگانِ صدرِ انقلاب نیز مانند مطهری و طالقانی ترجیح می‌دادند که نخست، کام ملت را با مزه میوه‌های انفلاب (مانند عدالت اجتماعی و رفاه)شیرین کنند و سپس به الزام حجاب روی بیاورند* در این نگرش، "حجاب" در یک شبکه ارزشی جای می‌گیرد و با عناصری چون عدالت و سلامتِ حکومت ارتباطی مستقیم دارد و با گسترشِ ارزش‌های دیگر، تقویت می‌شود و "بی‌ححابی" بیش از آن‌که علتِ فسادهای دیگر باشد معلول فساد‌های دیگر بویژه فسادهای سیاسی و اقتصادی است. فقر و تبعیض نه فقط برای بی حجاب کردن، بلکه برای بی ایمان کردنِ جامعه کافی است‌! از این نگاه به مسئولان کشور توصیه می‌شود که - برای تقویت حجاب هم که شده- در کنارحجاب به رفع فقر و گسترش عدالت نیز همت کنند!

* رجوع شود به خاطره استاد محمدرضا حکیمی از استاد شهید مطهری در باره "الزام حجاب در اول انقلاب"

🌐https://t.me/majmaqomh

559

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Dec, 10:35

◽️پیامبر اکرم (ص):

" اللهم بارک لنا فی الخبز و لا تفرق بیننا و بینه فلولا الخبز ما صلینا و لاصمنا و لا ادینا فرائض ربنا "

" خداوندا ! در نان به ما برکت عطا کن و بین ما و نان جدایی میفکن، چرا که اگر نان نباشد قادر به ادای نماز و گرفتن روزه و انجام فرایض پروردگارمان نخواهیم بود"

_کافی، ج۶، ص۲۸۷

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

516

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Dec, 19:46

⚡️پاسخگویی نهادها باید در سه حوزه کلیدی به طور کامل محقق شود

🔰زنجان - ایرنا - استاد حوزه و دانشگاه گفت:برای دستیابی به یک حکومت پاسخگو باید به اصول اسلامی و سیره پیشوایان توجه کرد و این پاسخگویی باید در سه حوزه کلیدی به طور کامل محقق شود.

🔻به گزارش خبرنگار ایرنا، #حجت_الاسلام_محمد_سروش_محلاتی روز پنجشنبه در مراسم یادمان استاد فقید داود فیرحی در سالن همایش روزبه زنجان، افزود: باید دید بر اساس منابع اسلامی پاسخگویی به چه معناست و حکومت پاسخگو چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا مبانی اسلامی و الگوهایی مانند حکومت امیرالمؤمنین علی (ع) ظرفیت استنباط دولت پاسخگو را دارند و اینکه چگونه دولتی که به نظر پاسخگو می‌آید، غیر پاسخگو می‌شود؟

🔻حجت الاسلام محلاتی با بیان اینکه پاسخگو بودن یک امر نسبی است و برای رسیدن به پاسخگویی کامل باید به سه حوزه توجه کرد، گفت: یک نوع پاسخگویی حقوقی است که امکان شکایت از دولتمردان در دادگاه و رسیدگی عادلانه به شکایات را فراهم می کند.

🔻وی اضافه کرد: پاسخگویی سیاسی هم که توانایی شهروندان در سوال کردن از دولتمردان در فضای عمومی را موجب می شود و دیگری پاسخگویی مالی است که شفافیت در درآمدها و هزینه‌های حکومت را در بر می گیرد.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: این وضعیت به تدریج تغییر یافت و دولت‌ها به سمت پاسخگو نبودن و استبداد حرکت کردند.
محلاتی با بیان اینکه یکی از ویژگی های دولت ها در عصر جدید این است که پاسخگو باشد، افزود: بر اساس این معیار می توان گفت که دولت ها دوگونه اند که البته دولت به معنای حکومت است.

🔻وی با بیان اینکه حکومت هم به حکومت‌های پاسخگو و حکومت‌های غیر پاسخگو تقسیم بندی می شود، اضافه کرد: ادعای دنیای جدید این است که ما دولت را به سوی پاسخگو بودن سوق می‌دهیم و ساز و کارهایی برای آنها تعریف می‌کنیم تا دولتها نتوانند از پاسخگویی فرار کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: ادعای آنان این است که روح مردم سالاری در پاسخگو بودن است نه در صندوق رای، بنابراین همه آنها صورت و ساز و کار است برای اینکه یک دولت پاسخگو باشد.

🔻محلاتی با گرامیداشت مرحوم فیرحی به آثار ایشان در زمینه فقه سیاسی اشاره کرد و گفت: آثار گذشته او متفاوت است و به تحلیل موضوعاتی از دنیای جدید بر اساس اندیشه اسلامی می‌پردازد.
وی خاطر نشان کرد: در آغاز مرحله چهارم زندگی ایشان، که زمان شکوفایی فکری و تولید اندیشه جدید بود، تقدیر الهی ایشان را از ما گرفت.

🔸منبع

🌐https://t.me/majmaqomh

609

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Dec, 10:51

🔻روش و مبانی اسلام‌پژوهی

🔰جلسه هشتم: حجیت حکم ظنی عقل
🎙#استاد_عبدالرحیم_سلیمانی

🔖جلسات قبل:
اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم

🔸حوزه علمیه قم، مجمع مدرسین و محققین
🔸شنبه، اول دی ۱۴۰۳، ساعت ۱۰

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

594

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Dec, 10:06

🟣آینده دین و مرجعیت دینی در ایران
🎙#مقصود_فراستخواه

🏷 سی‌وچند سال پیش سیاه‌مشقی با عنوان سرآغاز نواندیشی معاصر با قلم بنده چاپ شد و در آن کتاب از متفکران بزرگ جهان اسلام از جمله علی عبدالرازق مصری بحث کردم و به تفصیل، دیدگاه‌های ایشان را توضیح دادم که تفکیک دین و دولت را مطرح کردند؛ معتقد است که حتی رسول‌الله به اقتضای شرایط حکومت ایجاد کرد. عبدالرازق در این مبحث توضیح می‌دهد که تفکیک دین و دولت، هم به نفع دموکراسی است و هم پاسخگویی دولت را بیشتر و کنترل دولت را راحت‌تر می‌کند و بعلاوه منجر به حفظ اصالت دین می‌شود و نفوذ معنوی و اجتماعی دین را افزایش داده و می‌تواند موثر شود.

🏷در سی سال گذشته از نظر من این نظریه عبدالرازق در ایران نیز آزموده شد و پیمایش‌ها نشان داد که دین در ایران همچنان بخشی از فرهنگ و بخشی از جامعه است و در دل‌ها وجود دارد اما از آنجایی که تداعی سیاسی دارد (سیاست به معنای دولت) در نتیجه در ذهن و جان برخی از طیف‌های اجتماعی نفوذ خود را از دست داده و محل مناقشه شده است.

🏷بیست‌وچند سال پیش بحثی در انجمن جامعه‌شناسی داشتم و در آنجا توضیح دادم که تفکیک دین و دولت به معنای خصوصی‌سازی اسلام و دین نیست بلکه آن دین اجتماعی با تفکیک دین و دولت خوب می‌تواند کار کند؛ دینی که با نهادهای اجتماعی، علمای دین، فرهنگ‌ها و حوزه‌ها معرفی شود، بهتر می‌شود از آن مراقبت کرد و غایات آن دنبال شود.

🏷دین اهداف اجتماعی دارد که از طریق مسلمانان و علمای دینی می‌تواند دنبال شود. از نظر من آراء متأخر آیت‌الله منتظری نیز به همین سمت سوق پیدا کرد و این بسیار مهم است. ادراک‌های آیت‌الله منتظری کار کرد و شواهد و مظاهر را دید و تجربه‌ها را دید و یادگرفت. او به حقایق گشوده بود و تأمل کرد و حتی در دیدگاه‌های خود تأمل کرد و سیر الی‌الله خود را از دست نداد. او در پی حقیقت دویدن را از دست نداد و توانست از حقایق، آزادگی و عدالت دفاع کند.
🔸متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

656

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Dec, 10:35

✔️دیپلماسی و گفتگو را بر میدان حاکم کنیم.

✍#فاضل_میبدی

◻️اکنون که آینده اوضاع خاور میانه تاریک و نامعلوم است و اسراییل برای به هم ریختن اوضاع دنبال فرصت می گردد، بهترین سرمایه برای حفظ کیان کشورایجاد وفاق ملی، به معنای واقعی، و همدلی بیشتر با نخبگان و منتقدان است.
افکار تند غرب ستیزی و خشونت گرایی، که در غالب جاهانفوذ یافته، باید از ادبیات سیاسی، بویژه در صدا و‌سیما، حذف شود. برخی مجریان کم خرد ودر س ناخوانده‌و خرافه گویانی که سقوط شام را زمینه ظهور می گویند و سخنشان در رسانه ملی جز زیانی برای کشور ندارد، ونسل جوان را دین گریز و ایران گریز کرده، کنار گذاشته شوند. محصوران و‌محبوسانی که به خاطر انتقاد از وضع موجود سالهاست گرفتار حصر و حبسندو کهولت سن همواره سلامتی آنان را تهدید می کند،نه تنها آزادشوند، که مورد استقبال و مشورت قرارگیرند.( طبق آیه قرآن،آل عمران / ۱۵۹) . گشودن درب های زندان بشار اسد مایه عبرت است. به قول مولانا:
عاقل آن باشد که گیرد عبرت از/ مرگ یاران در بلای محترز/

◻️سیاست خارجی ما از رویکرد چندساله که دستاوردی جز زیان برای کشور نداشته، وفرصتهای زیادی رااز دست داده، عدول کند. ادبیات امثال روزنامه کیهان که جز خسران و زیان برای کشور ندارد، درسیاست خارجی تاثیر گذار نباشد. از سال گذشته تا کنون افراد زبده ای که از فرزندان پاک کشورند، به خاطر پاره ای سیاستهای نادرست میدانی در لبنان و سوریه از دست ما رفتند؛ چه کسی پاسخگوست؟ اسف بار است که در بازیهای زیانبار و حساب شده منطقه ای، مجلسیان به دنبال ابلاغ واجرای طرح حجاب و عفافند. و فریادشان بلند است که چرا امثال ظریف در مملکت مخلصانه خدمت می کنند! زهی غفلت و خامی!

◻️شگفتا! قدرتهای بزرگ چه خوابهایی برای ما دیده اند، وما دنبال تعیین نرخ جریمه ودورببن گذاری برای بانوان بی حجاب و رانندگان اسنپیم. خواجه پندارد که طاعت می کند/ بی خبر از معصبیت جان می کند/

دردا و دریغا! که یا نابلدیم و یا ابزاردست مافیا! ندانستن و خیانت کردن در نتیجه یکسان است.
حاکمیت بپذیرد کسانی که از وضع موجود نگرانند و انتقاد می کنند، نگران فروپاشی نظام و‌ایرانند. سقوط اسد عبرت بزرگ و فرصت خوبی می تواند باشد، اگر دز عقلانیت سیاست خارجی بالا رود. سالها پیش مرحوم آیت الله هاشمی گفت حضور نظامی ما در سوریه کار درستی نیست،
دردمندانه می گفت کسی به حرف من گوش نمی کند. ای کاش به حرف و درد این سیاستمدارتوجه می شد.

◻️حال که دولت چهارهم برای حل مشکلات و گشودن باب گفتگو آمده، زمینه را هموار سازیم. دیپلماسی وگفتگو را بر میدان حاکم کنیم. شکست پزشکیان در این برهه شکست نظام و کشور است. دل خوش نکنیم که رقیب را از میدان بدر کرده ایم. بااین شکست جایی برای کسی نمی ماند. مردم وارتش سوریه نشان دادند که زندگی می خواهند و از جنگ و کشتار و مهاجرت های ناگزیر خسته اند.

به قول فردوسی بزرگ:
بکوشیم تا رنجها کم کنیم/ دل مردمان شاد و خرم کنیم/

🌐https://t.me/majmaqomh

1,019

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Dec, 07:51

🎧#پوشه_شنیداری

🟣فقه حقوق بشر

جلسه هفتم: چرا مرجع باید زنده، عادل، غیر حريص به دنیا و اعلم باشد؟!

جلسات قبل: اول دوم سوم چهارم پنجم ششم

حوزه علمیه قم، مجمع مدرسین و محققین
یکشنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

379

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Dec, 06:21

🔰افراط‌گرایی در خاورمیانه از کجا شکل گرفت و به کجا ختم خواهد شد؟

✔️داعش؛ از خلافت سرزمینی تا خلافت ذهنی،
در گفتگو با دکتر #داود_فیرحی

🔻افراطگرایی در دنیا یک ریشۀ واحدی نداشته و افراط‌گرایی همواره از جریان‌های مختلف تولید شده است. به عنوان مثال ما شاهد افراط‌گرایی قابل ملاحظه در اندیشه‌های چپ و حتی رادیکالیسم در بین مسیحیان و یهودیان بوده‌ایم. اما از میان مسلمانان، رادیکالیسم اسلامی از درون جنبش‌های سلفی درآمده و از آنجا که یکی از بنیانگذارانِ جنبش سلفی ابن‌‌ تیمیه بوده، بنابراین جنبش‌های سلفی را به ابن تیمیه نسبت می‌دهند. البته قبل از ابن تیمیه، احمد بن حنبل نیز متفکر سلفیسم بوده، اما ابن تیمیه بیشتر بر روی این قضیه فعالیت کرده است.

🔻 اساسِ تفکرِابن‌ تیمیه ابتدا یک انگیزۀ اصلاح‌طلبانه داشته است. وی بر این باور بود که در زمان هجوم مغولان بر جهان اسلام، دلیل اینکه آنها به مسلمانان حمله کردند این نیست که مغولها قوی بودند، بلکه این است که مسلمانان از درون متلاشی و دچار ضعف بودند که یکی از علل ضعفِ درونی مسلمانان فرقه‌ها و مکاتبِ متعددِ مذهبی بود که با یکدیگر اختلافات مذهبی داشتند.

🔻بنابراین جریانِ ابن‌تیمیه که بعد از او خیلی رونق گرفت (اتفاقاًزمانِ خودش خیلی مشهور نبود) بر روی این مساله تاکید داشت که برای ایجاد مبنایی برای اتحاد مسلمانان باید به سلف صالح یعنی صدر اسلام باز گردند. به همین دلیل بود که نام این مبنای نظری را سلفی گذاشتند. این استدلال به دنبال آن بود که بتواند اختلافاتِ فرقهای را حذف کند تا از رهگذر آن یک جهان یکپارچۀ مسلمانی را تامین کند؛ اما عملاً به جنگ فرقه‌ها رفت و باعث افراطی شدن بخشی از مسلمانان شد.

🔻ادبیات سلفی را می‌توان به 4 دوره تقسیم بندی کرد. نخست سلفیهای سنتی هستند که به رغم افراط‌گرایی‌های ابن تیمیه، چندان رادیکال نبوده و اگر اکنون عنوان کنید که تکفیری‌ها سلفی هستند، به مذاق آنها خوش نمی‌آید. جریان بعدی وهابیها هستند. دورۀ سوم جنبشهای سلفی جنبش‌هایی مانند القاعده و طالبان است که بنلادن و ملاعمر رهبران آنها بودند و بیشتر هم گرایشهای ضدصلیبی و یهودی داشتند. جریانِ چهارم و آخری که الان وجود دارد جریان تکفیری‌ها است که معروف به جریان خلافت است. در همین رابطه معتقدم که احتمال دارد ما باید یک دورۀ دیگری موسوم به دورۀپستخلافت یا دورۀ مابعد داعش مواجه باشیم.

🔻از لحاظ تیپ‌شناسی هم محققان این حوزه معتقد هستند که اهل سنت دو جریانِ بزرگِ تشکیلاتی دارند. یکی سلفیها هستند و یکی هم اخوانیها. منتها اخوانیها میگویند تشکیلاتشان خیلی قوی است و از لحاظِ سازمان فکری یک نوع گرایشِ نوگرایانه بین آنها وجود دارد. تفکر سلفی‌‌ها از لحاظ تشکیلات کمی ضعیف بودند و گرایشاتِ سنتی در آنها قویتر بود اما از لحاظ تعداد جمعیت بیشتر هستند. در همین رابطه ادعای بعضی از تحلیلگران این است که جنبش یا جریان داعش ترکیبی از اندیشههای سلفی به اضافۀ سازمان یا تشکل‌گرایی اخوانی در الگوی سوری آن است. چرا که اخوان سوریه در بین مجموعۀاخوانها رادیکال هستند؛ علتش هم درگیریهایی است که با دولت اسد از سال 1986 تاکنون دارند. یعنی نزدیک 32 سال است که با هم درگیری دارند. این چیزی است که بین جنبشهای سلفی میتوان مشاهده و بررسی کرد.

🔸پیوند به متن کامل

https://t.me/majmaqomh

457

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Dec, 05:27

🔰حافظ، اسد و عاقبت سوریه
✍#محمد_فاضلی

دیکتاتورهایی مثل خاندان اسد، شکوهی در مملکت‌شان داشتند. عمری را در سایه این شکوه و لذت قدرت زندگی کردند، اما تصور می‌کنم پدر و پسر هیچ شبی را آرام سر بر بالش نمی‌گذاشتند.

قدرت، ثروت و مواهبی که نزد دیکتاتور جمع می‌شود، چنان طعمه چشم‌گیری است که بسیاری سودای ربودن آن به هر وسیله از جمله با خشونت دارند. این خودش مایه تشویش و عذاب است.

دیکتاتوری با اتکا بر خشونت و سرکوب، نارضایتی هم تولید می‌کند. این ناراضیان هم علاوه بر آن‌ها که به ثروت، قدرت و اختیارات دیکتاتور چشم دوخته‌اند، عامل تشویش خاطرش هستند و نمی‌گذارند یک شب آرام سر بر بالش بگذارد.

فکر نکنید این ویژگی برای دیکتاتورهای خاورمیانه عربی صادق است، برای همه دیکتاتورهای جهان از آمریکای لاتین تا آفریقا هم وضعیت همین است.

خب، در این شیر تو شیر خاورمیانه و تشویش تاریخی اذهان دیکتاتورها به دلایلی که نوشتم، خواجه #حافظ_شیرازی چه کاره است و چه می‌گوید؟

حضرت حافظ فرموده‌اند «شکوه تاج سلطانی که بیم جان در او درج است⭕کلاهی دلکش است اما به ترک سر نمی‌ارزد.» کاری به این ندارم که حافظ از این شعر چه معنایی در نظر داشته است. بزرگوار کلاً اهل چندپهلو سخن گفتن بود، اما این سخنش عمیقاً با دموکراسی و دیکتاتوری ارتباط دارد.

خواجه حافظ در این بیت، تمام‌قد در قامت یک نظریه‌پرداز سیاسی ظاهر می‌شود و می‌فرماید. شکوه تاج سلطانی دیکتاتورها، خیلی دلکش است، اما خب «بیم جان» هم در آن هست. این همان تشویشی است که دیکتاتورها همواره با خود دارند. دیکتاتورها همواره نگران «ترک سر» هستند و همین هم باعث می‌شود علی‌رغم شکوه ظاهری زندگی‌شان، دل‌آرام نباشند.

شعر حافظ چه ربطی به دموکراسی دارد؟ خب زمان خواجه حافظ سخنی از دموکراسی در میان نبود، اما حافظ زرنگ، از همان چند قرن قبل نکاتی هم درباره مزایای دموکراسی در همین یک بیت شعر ذکر کرده است. دموکراسی در اصل یک بده-بستان است. دموکراسی به جنابان اصحاب قدرت می‌گوید: اختیارات نامحدود، تمرکز قدرت و انبوه ثروت و شکوه را «بده» و ما به ازای آن آرامش و نداشتن بیم جان را «بستان».

حاکمان دموکراتیک، لذت قدرت نامحدود را ندارند، زمان حکومت‌شان هم محدود است؛ اما در عوض می‌دانند در بازی دموکراسی، کنار رفتن از قدرت به بهای باختن جان، مال و همه حقوق دیگرِ (البته محدود و نه نامحدود) تمام نمی‌شود.

دموکراسی، لذت نامحدود بودن قدرت حاکمان را می‌ستاند و لذت آرامش امر محدود را جایگزین می‌کند.

خواجه حافظ دوباره می‌تواند در قامت نظریه‌پرداز سیاسی مدعی شود که در دموکراسی، شکوه دلکش تاج سلطانی درج نیست و حاکمان چند سالی یکبار با برگه رأی جابه‌جا می‌شوند؛ اما بیم جان هم در آن درج نیست. تازه وقتی کسی از قدرت کنار می‌رود، کلاً از سیاست بیرون نمی‌رود و مثلاً مجبور به ترک کشورش نمی‌شود، فقط می‌رود گوشه‌ای می‌نشیند نان و ماستش را می‌خورد و در عالم سیاست‌ورزی از دور و نزدیک دستی بر آتش دارد.

🔴نتیجه‌گیری
اول. در این مختصر تلاش کردم وجه مهمی از نظریه‌پردازی سیاسی «خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی» (۷۹۲-۷۲۷ ه.ق) را آشکار کنم. این مرد بزرگ ظاهراً فقط شاعر نبوده است و ما ایرانیان به این وجه از اندیشه بزرگوار به اندازه کافی توجه نکرده‌ایم.

دوم. نمی‌دانم نظر خواجه حافظ درباره عاقبت سوریه چیست، اما اطمینان دارم که هر «نظم دسترسی محدود» اقتدارگرا، وقتی با فرایندهای خشونت‌آمیز ساقط می‌شود، با یک «نظم دسترسی محدود» اقتدارگرای دیگر جایگزین خواهد شد.

اقتدارگرایی‌های فروپاشیده بر اثر بهار عربی با نمونه‌های مشابه خود جایگزین شدند؛ و به همان ترتیب، توسعه و دموکراسی تا دهه‌ها از #سوریه دور است.

https://t.me/majmaqomh

1,190

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Dec, 04:57

امام‌ عليٌّ عليه السلام :

رُبَّ مُتَنَسِّكٍ و لا دِينَ لَهُ
چه بسا عبادت كننده اى كه دين ندارد

_غررالحکم ۵۳۴۰

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین"
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

433

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 18:16

🔴عبرت های سقوط بشار اسد

🔖پیام آیت الله ناظم زاده درباره سقوط حکومت بشار اسد

🔻سرانجام حکومت مطلقه خاندان اسد در سوریه پس از ۵۴ سال در هجدهم آذر ۱۴۰۳ شمسی فرو پاشید و مخالفان او در میان هلهله و شادی مردم، وارد دمشق شدند و نمونه‌ای دیگر از چگونگی سقوط یک دیکتاتور در پیش چشم همگان به نمایش درآمد.
الله اکبر دنیا چه زود گذر است و حکومت‌ها با چه سرعتی دست به دست می‌شوند و حاکمان ستمگر چگونه به زیر کشیده می گردند!

🔻دیدید وعده الهی که "لکل قوم اجل" حکومت سوریه را که تا بن دندان مسلح بود و هر مرد و زنی که از سر خیرخواهی یا از زندگی به تنگ آمده، لب به اعتراض می گشود به مسلخ برده می‌شد تا کسی جرات نفس کشیدن نداشته باشد، و زندان ها را پر از این افراد کرده بود و این روزها مسلحین در هر جا می رسیدند درِ زندانها را باز می کرده و اسیران بی یار و یاور را آزاد می نمودند.
ولی چه سریع این قدرت جهنمی در کمتر از پانزده روز با همه وعده های کمک کشورهای دیگر برچیده شد.

🔻این وعده الهی است که ظلم پایدار نیست خصوصا ظلم به ملت که ولی نعمت حاکمانند.
فراموش نکرده ایم که کمتر از ده روز قبل حتی ساعاتی قبل از سقوط حکومت بشار اسد، برخی از مسئولان، با قاطعیت می‌گفتند که بشار اسد باقی خواهد ماند!
راستی این مسئولان با این ناآگاهی ها و عدم توجه به واقعیات، برای کشورمان چه طرح های غلط و اشتباهی می دهند و روزگار سختی برای مردم رقم می زنند.
سقوط بشار اسد، سرنوشت همه حاکمانی است که پشتوانه واقعی مردمی ندارند و می‌کوشند با تکیه بر اسلحه و سرکوب مخالفان، به حکومت خود ادامه دهند.
اکنون بشار اسد به سرنوشت معمر قذافی و صدام حسین و دیگر حاکمان ستمگر پیوسته، که ادعای داشتن پشتوانه مردمی داشتند و همیشه با ۹۵ درصد رای، خود را پیروز انتخابات فرمایشی می‌دانستند، اما آخرالامر این نمایش‌ها نه تنها برایشان سودی نداشت بلکه کوس رسوایی و توخالی بودن ادعاهایشان آشکار شد.

🔻از این کلام نورانی که منقول از رسول خدا(ص) است باید درس بگیریم که:
"الملک یبقی مع الکفر و لایبقی مع الظلم". نادیده گرفتن حقوق ملت، حیف و میل اموال آن‌ها، بستن دهان ها و پر کردن زندان‌ها، همگی از مصادیق بارز ظلم هستند که بنیان حکومت های ستمگر را فرو می‌ریزد.
و خوشبخت، حاکمانی هستند که از این سقوط‌ها عبرت بگیرند و تا دیر نشده با مردم خود از سر آشتی درآیند. "فاعتبروا یا اولی الابصار".

🔻به حاکمان جدید سوریه هم باید گفت که شما هم اگر حقوق مردم را نادیده بگیرید و بر اسلحه و زور و زندان تکیه کنید دیری نمی‌پاید که به سرنوشت بشار اسد دچار خواهید شد.
همه این اتفاقاتی که در اطراف ما می‌افتد باعث عبرت است، اما متاسفانه انسانها با وجود این همه حوادث کمتر عبرت می گیرند، چنانچه امیر مومنان علی(ع) فرمود :
"ما اکثر العبر و اقل الاعتبار".

🌐https://t.me/majmaqomh

2,209

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 18:01

◾️در پاسداشت جان انسان
✍#ابن‌_عربی*

🌱 بدان که مهربانی با بندگان خدا شایسته‌تر از شوق پرشور به خداوند است. داوود پیامبر می‌خواست خانه پرارج الهی را برپا دارد و بارها نیز چنین کرد، اما هربار که کار خود را به پایان می‌برد، [آنچه برپا داشته بود] فرو می‌ریخت. آنگاه گله به درگاه خدایی برد. خداوند چنین وحی نمود که این خانه به دست کسی که خون ریخته است برپا نمی‌شود. پس داوود گفت: ای پروردگار من! آیا آن‌همه در راه تو نبود؟ گفت: آری! اما آیا ایشان بندگان من نبودند؟! پس داوود گفت: آن خانه را به دست کسی برپا دار که از [فرزندان] من باشد. خداوند چنین بر وی هویدا ساخت که فرزندت سلیمان آن را خواهد ساخت.

🌱 اما مراد [از این داستان]، پاسداشت سرشت انسانی است که استواری‌اش سزاوارتر از نابودی‌ و نیستی اوست. آیا نمی‌نگری که خداوند برای دشمنان دین، حکم به باج‌دادن و سازش و آشتی کرد تا بدین‌وسیله باقی بمانند. و [در سوره انفال آیه ۶۱] فرمود: «پس اگر جانب آشتی را نگاه داشتند، تو نیز چنین کن و کار خود را به خدا واگذار نما»!

🌱 آیا نمی‌نگری که وقتی کسی باید قصاص شود، چگونه به صاحب خون [ریخته‌شده]، راه گرفتن خون‌بها و بخشش را نشان می‌دهد و تنها اگر [صاحب خون] این را نخواست، آن شخص [که قصاص او واجب است] کشته می‌شود؟ آیا نمی‌بینی که اگر صاحبان خون ریخته‌شده گروهی باشند که از ایشان تنها یکی به خون‌بها یا بخشش خشنود باشد درحالی‌که دیگران کشتن او را می‌خواهند، خداوند جانب آن‌کسی را می‌گیرد که به خون‌بها و بخشش نظر دارد و او را به آن‌کس که قصاص می‌خواهد برتری می‌بخشد؟

🌱 آیا نمی‌نگری که محمد (که سلام بر او باد) به صاحب‌النسعة گفت که: اگر او را بکشی تو نیز همانند او خواهی بود؟! آیا نمی‌بینی که (در سوره شوری آیه ۴۰) گفت: «پاداش بدی، یک بدی همانند آن است»! و قصاص را بد نامید. یعنی این کار بد است حتی اگر مشروع باشد. «پس هر که ببخشد و اصلاح کند پاداش او با خداوند است»! زیرا کسی که بخشیده‌ شده است، شبیه به خداوند است.

🌱 ... پس اگر دریافتی که خداوند سرشت و آفرینش انسان و پابرجایی‌اش را خواسته است، پس تو به این کار سزاوارتری که نیک‌بختی و شادکامی تو در این کار است. زیرا تا وقتی انسان زنده است، امید آن می‌رود که به ویژگی درخوری که برای آن آفریده شده است برسد. هرکس برای نابودی انسان بکوشد، به‌راستی کوشیده است که او را [و خودش را که با او هم‌سرشت و هم‌آفرینش است] از رسیدن به کمال شایسته‌اش بازدارد.

📝 * ابن‌عربی، محیی‌الدین، فصوص‌الحکم، فصّ حکمت نفْسی در کلمه یونُسی. ترجمه عبارات: میلاد نوری. [...]ها از من است. م.

@ZarbahangeKherad
🌐https://t.me/majmaqomh

602

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 15:46

🔴خطر تکرار ظاهرگرایی دینی در جامعه امروز
✍#سید_ضیاء_مرتضوی

🏷یکی از مهمترین آسیبهای جوامع دینی، ظاهرگرایی و تقدم فروع بر اصول است، یعنی همان جامعه‌ای که به فاطمه زهرا(س) ظلم می‌کند و دربرابر تضییع حق مسلمش بی‌تفاوت است، می‌خواهد برایش تشییع جنازه باشکوه بگیرد تا ثواب ببرد. وصیت حضرت زهرا مبنی بر تشییع مخفیانه، مقابله با این کج فهمی جامعه و انحراف در دین است.

🏷حضرت زهرا وقتی با سکوت و بی تفاوتی مدعیان اسلام مواجه می‌شود، وصیت به تدفین مخفیانه می‌کند؛ چرا که نمی‌خواهد جامعه ای که با سکوت و بی‌تفاوتی خود ظلم را تایید کرده، در تشییع و تدفین او حضور یافته و نمایشی برای حفظ ظاهر اسلام درست کند. عباس عموی پیامبر(ص) دنبال آن بود که ضمن احترام به حضرت زهرا(س)، خواستار حفظ ظاهر و تشییع و تدفین عمومی پیکر ایشان برای زیبا نشان دادن امور دینی در جامعه بود

🏷این نشانه بروز انحراف در جامعه اسلامی بلافاصله پس از فوت پیامبر(ص) است که اصل و فرع در دین جابجا شده و اصل که رعایت حق انسانها و مقابله با ظلم است، تحت الشعاع فرع که حفظ ظاهر و برگزاری تشییع جنازه باشکوه است قرار گرفته است. امروز هم جامعه ما به این انحراف مبتلاست و جان انسانها و حق الناس کم اهمیت و حفظ ظواهر و تشییع جنازه پراهمیت دیده می‌شود. حضرت زهرا چهل روز پیاپی به در خانه مسلمانان می‌رفت، اما هیچ کس شجاعت پاسخ دادن به درخواست یاری حضرت را نداشت

🏷سکوت و بی‌تفاوتی جامعه در برابر ظلم آشکار به یک انسان، آن هم دختر پیامبر که حقش قابل انکار نیست، گناهی نابخشودنی است و رعایت ظاهر دینی و عیادت و تشییع و تدفین، سرپوش گذاشتن بر این گناه بزرگ جامعه است. شاهدیم برخی آقایان، نسبت به ریختن خون انسانها، از هرطرف که باشد یا آسیب دیدن بسیاری از افراد و خانواده‌ها، اهمیت چندانی نمی‌دهند؛ اما حفظ ظاهر و حجاب را که البته در جای خود مهم است، بر اصول که حفظ جان انسانها و حقوق مردم است اولویت می‌دهند که این همان ظاهرگرایی در دین است

🏷فقهای بزرگ ما، قاعده ای دارند به نام «حرمت تنفیر»، یعنی رفتار و فعلی که موجب تنفر مردم و جامعه از دین شود، حرام است، حالا ببنید در این دوره چقدر از جوانها و مردم از دین زده شده‌اند، آیا رفتار ما شامل این قاعده نمی‌شود؟ آیا در قرآن نداریم که نجات جان یک انسان، نجات کل انسانها و کشتن یک انسان غیر قاتل، کشتن همه انسانهاست؟ چرا به اسم دین و نهادهای حوزوی اطلاعیه‌های سخیف و بی‌مبنایی داده می‌شود که چهره نهاد هزار ساله روحانیت تشیع که باید مظهر عطوفت و رحمانیت باشد را تخریب کنیم؟

🏷وقتی امیرمومنان(ع) را با ریسمان می‌بردند، فاطمه زهرا(س) خلیفه را مخاطب قرار داد و فرمود: چرا به ما ظلم می‌کنی؟ اگر پریشان کردن مو زشت نبود، به خدا قسم موهایم را پریشان می‌کردم و شکوه به خدا می‌بردم، آنجا فردی گفت علی را رها کنید و رها کردند. چرا باید وضع ظلم و تضییع حقوق مردم، جان انسانها، چشم انسانها و آزادی انسانها به وضعی برسد که زنان راهی جز پریشان کردن مو برای تظلم و دادخواهی نداشته باشند و کسانی که ادعای دینداری دارند، نه تنها از مظلوم حمایت نکنند، بلکه با وارونه کردن اولویتها بخواهند ظلم را توجیه کنند؟

🌐https://t.me/majmaqomh

675

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 13:32

🟣دو نشانه متعصبان

✍#رضا_بابایی

◻️«تعصب» که در ادبیات دینی به آن «جاهلیت» هم می‌گویند، شایع‌ترین بیماری فکری در جوامع عقب‌افتاده است. درمان آن نیز بسیار دشوار است؛ چون هیچ کس خود را متعصب نمی‌داند. تعصب، چیزی است که ما آن را همیشه در دیگری می‌بینیم و دیگری در ما. ما نمی‌توانیم به او ثابت کنیم که متعصب است و او نیز نمی‌تواند تعصب ما را به ما نشان دهد. اما دو ویژگی مهم در انسان‌های متعصب وجود دارد که خوش‌بختانه تا حدی قابل اندازه‌گیری است و از این راه می‌توان میزان و مقدار تعصب را در انسان‌ها حدس زد:

🔻یک. غلبه باورمندی بر دانشمندی:
باورهای انسان متعصب، بسیار بیش از دانش‌های او است. او بیش از آنکه بداند و بشناسد و بخواند، باورمند است و آن اندازه که اقیانوس باورهای او سرشار است، کاسه دانشش پر نیست. باورها در غیبت دانش‌ها، از سنگ و چوب، بت می‌سازند و از زمین و زمان، مقدسات. اگر نیوتن یا زکریای رازی متعصب نبودند، از آن رو است که دانسته‌های علمی آنان، بسیار بیش از باورهای فراعلمی و فرازمینی ایشان بود. نیز به همین دلیل است که دیو تعصب، معمولا قربانیان خود را از میان جوانان و مردم کم‌سواد می‌گیرد.

🔻دو. ناآشنایی با «دیگر»ها متعصب:
معمولا شناختی ژرف از دیگران و باورهایشان ندارد. بی‌خبری از اندیشه‌ها و باورهای دیگران، او را به آنچه دارد، دلبسته‌تر می‌کند. انسان‌ها هر چه با شهرها و کشورهای بیشتر و بزرگ‌تری آشنا باشند، دلبستگی کمتری به روستای خود دارند.

◽️بنابراین، انسان متعصب، بیش از دانش، گرایش دارد و بیش از آنکه عقیده‌شناس باشد، عقیده‌پرست است. حاضر است در راه عقیده‌اش جان بدهد ولی حاضر نیست که بنشیند و درباره عقیده‌اش بیندیشد یا بخواند یا از دیگران بپرسد. او می‌خواهد آنچه را که می‌داند، در گوش دیگران فرو کند، اما حاضر نیست به آنچه دیگران نیز می‌دانند، گوش دهد. فردوسی، توانایی را در دانایی می‌دید (توانا بود هر که دانا بود)؛ اما انسان متعصب، دانایی را در توانایی می‌بیند؛ یعنی گمان می‌کند که اگر توانست حرفی را بر دیگران تحمیل کند، حقانیت و علمی بودن آن حرف را ثابت کرده است.

◽️متأسفانه بخشی عظیم از جامعه، آماده و مستعد تعصب‌ورزی است و هر کس زودتر سراغ آنها برود، مهارشان را در دست می‌گیرد. تعصب، ظرف است؛ گاهی سرشار از انگبین و گاهی آکنده از زهر. جنگیدن با تعصب‌، چندان نتیجه‌بخش نیست؛ اما می‌توان زودتر از دیگران از راه رسید و ظرف تعصبات را از نیکی و خیرخواهی و صلح‌جویی و مدارا و سازندگی و نوع‌دوستی پر کرد؛ پیش از آنکه دیگران، همین ظرف‌ها را مملو از کینه و دشمنی ‌‌کنند.

◽️متعصبان را به‌راحتی می‌توان سازمان‌دهی کرد و به کارهای سخت واداشت. آنان، کنش‌گر و سراپا غیرت و اراده‌اند، و هیچ نیرویی در برابرشان تاب مقاومت ندارد، مگر حکومت قانون. برای مهار خشونت و زیاده‌خواهی متعصبان، در کوتاه‌مدت هیچ راهی وجود ندارد، جز تقدیس و تقویت قانون و استوارسازی پایه‌های آن. تعصب، تا آنجا که قانون را نقض نکند، خطری برای جامعه ندارد. گرفتاری از وقتی آغاز می‌شود که قانون در برابر متعصبان و خشونت‌طلبان کوتاه بیاید و دست آنان را باز یا نیمه‌‌باز بگذارد. زنان و مردان تعصب‌مدار، قانون‌گریزترین مردم روزگارند. آنان خود را تافته‌های جدابافته می‌دانند و عقیده خود را مقدس‌تر از هر قانونی. قانون را تا آنجا گردن می‌گذارند که پشتیبانشان باشد؛ نه بیش از آن.

🌐https://t.me/majmaqomh

638

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 11:10

🟠"حجاب اجباری؛ تقابل قانون، شرع و آزادی"
📝#حسام_صحاف

🔻در روزهای اخیر، نامه‌ای از جناب آقای سید مصطفی محقق داماد خطاب به مراجع تقلید منتشر شد که در آن به دغدغه‌های فقهی و حقوقی درباره مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی پیرامون حجاب پرداخته شده است. این نامه، با تأکید بر موازین دینی و شرایط اجتماعی، فضای مناسبی برای بررسی عمیق‌تر مسئله حجاب، نحوه اجرای حدود و تعزیرات، و چالش‌های قانونی و اجتماعی ایجاد کرده است. در این میان، سخنان ریاست محترم قوۀ قضائیه درباره "التزام بی‌قید و شرط به قانون" نیز ابعاد این موضوع را پیچیده‌تر کرده است.

▫️بررسی فقهی مصوبه حجاب
عدم اجماع بر وجوب پوشاندن مو

نامه آقای محقق داماد به درستی به اختلاف‌نظرهای فقهی در مسئله حجاب اشاره می‌کند. برخی فقها، مانند مرحوم احمد قابل، پوشاندن موی سر زنان را مستحب دانسته‌اند، نه واجب. این اختلاف‌نظرها نشان می‌دهد که نمی‌توان وجوب حجاب را به‌صورت یک حکم قطعی و غیرقابل‌چالش مبنای الزام قانونی قرار داد.

▫️ماهیت حق‌الله بودن حجاب و اجرای حدود و تعزیرات

فقه شیعه، اجرای حدود و تعزیرات در جرایم مرتبط با حقوق الهی، به‌ویژه در زمان غیبت امام معصوم (ع)، را بسیار محدود و مشروط می‌داند. آیت‌الله سید احمد خوانساری تأکید دارد که در این موارد، احتیاط لازم است. افزون بر این، اجرای حدود نیازمند شرایطی است که در نظام کنونی به‌سختی قابل تحقق است.

▫️لزوم توجه به عناوین ثانویه در فقه

فقه شیعه بر عناوین ثانویه، مانند حفظ مصلحت جامعه و جلوگیری از تنفر اجتماعی، تأکید دارد. اجرای قهری حجاب، پیامدهایی همچون شکاف میان نسل جوان و دین، کاهش اعتبار اجتماعی آموزه‌های دینی، و تخریب چهره رحمانی اسلام به دنبال دارد. از منظر فقهی، هر اقدامی که موجب وهن دین یا نفرت عمومی شود، باید متوقف گردد.

▫️بررسی حقوقی مصوبه حجاب
تعارض با ماده ۴٠۶ قانون آیین دادرسی کیفری

بر اساس این ماده، صدور حکم غیابی در جرایمی که جنبه حق‌اللهی دارند، حتی با حضور وکیل متهم، مجاز نیست. این قانون بر حفظ حقوق متهم تأکید دارد. در مصوبه اخیر، اما، این اصل نادیده گرفته شده است.

▫️ابهام در تعریف جرم حق‌اللهی

در قوانین و متون فقهی، تعریف دقیقی از جرم حق‌اللهی وجود ندارد. این ابهام به اختلاف نظر در اجرای قوانین مرتبط با حجاب دامن می‌زند.

▫️ابعاد اجتماعی و فرهنگی

مسئله حجاب صرفاً جنبه حقوقی ندارد و تأثیرات اجتماعی و فرهنگی آن باید مدنظر قرار گیرد. رویکردهای قهری به این مسئله می‌تواند انسجام اجتماعی را به خطر اندازد.

▫️نقد التزام بی‌قید و شرط به قانون

ریاست محترم قوۀ قضائیه اظهار داشتند: "وقتی مقوله‌ای به قانون تبدیل شد همه باید ملتزم به آن باشند." این دیدگاه، اگرچه احترام به قانون را گوشزد می‌کند، اما پرسش‌هایی بنیادین را به‌وجود می‌آورد:

▫️قابلیت تبدیل هر مقوله‌ای به قانون

آیا می‌توان هر مقوله‌ای را صرفاً با تصویب قانونی به الزام تبدیل کرد؟ قانونی که برخلاف اصول عدالت، عقلانیت و مقبولیت عمومی باشد، مشروعیت ندارد. برای مثال، اگر قانونی وضع شود که قد تمام شهروندان باید یکسان و 1.5 متر باشد و افراد بلندقد ملزم به کوتاه کردن قد خود شوند، آیا چنین قانونی عادلانه و قابل اجرا خواهد بود؟

▫️حجاب به‌مثابه یک علامت دینی

حجاب، نمادی دینی در جوامع اسلامی است. اما اجبار همه شهروندان، فارغ از باورهایشان، به رعایت آن، مشابه این است که در کشور واتیکان، استفاده از صلیب برای همه، حتی مسلمانان و بی‌دینان، اجباری شود. چنین اجباری ناقض کرامت انسانی و آزادی اعتقاد است و می‌تواند انزجار نسبت به نماد دینی را تقویت کند.

🔻نتیجه‌گیری و پیشنهاد

مصوبه اخیر مجلس درباره حجاب از منظر فقهی، حقوقی و اجتماعی با چالش‌های جدی مواجه است:

-فقهی: اختلاف‌نظر درباره وجوب حجاب، احتیاط در اجرای حدود و توجه به عناوین ثانویه نشان می‌دهد که اجرای قهری حجاب با اصول فقه شیعه در تعارض است.

-حقوقی: این مصوبه با قوانین موجود، از جمله ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری، و اصول حقوق بشری مغایرت دارد.

-اجتماعی: اجبار به استفاده از نشانه‌های دینی، به‌جای تقویت ارزش‌های دینی، ممکن است موجب نفرت عمومی و شکاف اجتماعی شود.

پیشنهاد می‌شود که به جای رویکردهای قهری، از روش‌های فرهنگی و اقناعی برای ترویج حجاب استفاده شود. چنین رویکردی، ضمن حفظ کرامت انسانی، انسجام اجتماعی و اهداف شریعت اسلامی را بهتر تحقق خواهد بخشید.

🌐https://t.me/majmaqomh

589

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 10:01

#گفتگو

⚡️روایتی از برخورد تند پیامبر(ص) با بی‌حجاب نداریم

🔰#سید_ابوالفضل_موسویان

🔻امر به معروف و نهی از منکر دو اصل مسلم و فریضه واجب قرآنی است و در آیات قرآن هم به دفعات از آن نام برده شده و جالب اینکه انجام آن را وجه تمایز و ویژگی‌ متفاوت امت اسلامی دانسته و خداوند در آیه ۱۱۰ آل‌عمران فرموده است: «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ.» بنابراین در اصل این فریضه و وجوب آن بحثی نیست، ولی اینکه در چه مسائلی باید امر به معروف و نهی از منکر کنیم و چگونگی آن نیازمند تبیین است. در فقه بیان شده که اولین شرط برای انجام این دو فریضه، تأثیرگذاری آن در مخاطب است و مبنای این سخن روایات است نه اینکه فقها طبق ذوق خود یا با دلیل عقلی این مطلب را بیان کرده باشند. طبق روایات، اگر این اقدام مؤثر واقع نشود یا نتایج معکوسی داشته باشد، خلاف شرع است و نباید انجام شود. پس اولین شرط، تأثیرگذاری است.

🔻همچنین مسئله دیگر این است که باید چه کسانی را امر به معروف و نهی از منکر کنیم. براساس روایات، باید در مسائل مهم جامعه امر به معروف و نهی از منکر کنیم نه هر مسئله‌ای. مردم جامعه همانند سرنشینان یک کشتی هستند و اگر کسی آسیب ببیند، همه صدمه خواهند خورد. امروز هم باید ببینیم که چه اموری به جامعه آسیب وارد کرده است و کل جامعه را تهدید می‌کند و به نابودی می‌کشاند. امام علی(ع) در آخرین وصیت خود فرمودند: لا تترک الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فیولی علیکم شرارکم؛ اگر شما امر به معروف و نهی از منکر را کنار بگذارید، اشرار و فاسدان روی کار می‌آیند و اداره جامعه را برعهده خواهند گرفت. بنابراین مصادیق امر به معروف باید موضوعاتی در این سطح باشد نه یکسری مسائل فردی. البته نمی‌خواهیم منکر اجرای آن در سطوح پایین‌تر و مسائل فردی شویم. امام حسین(ع) هم فرمودند: «إِنّی لَمْ أَخرُجْ أَشِراً و لا بَطِراً و لا مُفْسِداً و لا ظالِماً، إِنَّما ...»؛ از آنچه جامعه را از دین دور می‌کند و اشرار و مخالفان را روی کار می‌آورد باید جلوگیری شود. ورود به مسائل جزئی درست نیست، زیرا آسیب ناشی از آن در درجه اول متوجه شخص است.

🔻شهید مطهری می‌فرمود یکی از موضوعاتی که در طول تاریخ اسلام سبب تخریب چهره اسلام شده، روش‌های غلط در امر به معروف و نهی از منکر بوده است. ایشان مثال زده‌اند که در قم عده‌ای به مجلس عروسی می‌ریزند و آلات و ابزار موسیقی را می‌گیرند و نزد فقیه آن زمان می‌برند. ایشان هم گفته بودند که شما مرتکب چند کار خلاف شدید؛ چرا بدون اجازه وارد مجلس شدید و بعد با چه مجوزی اموال دیگران را از بین بردید و این کار شما درست نبود.

برخورد خشن کار صحیحی نیست

🔻حواسمان باشد که نباید در مسائل جزئی غرق شویم، زیرا برخی دوست دارند که مردم سرگرم این امور باشند و از موضوعات اصلی جامعه که باید در آنها امر به معروف صورت گیرد غافل شوند. الان مردم به شدت گرفتار مشکلات اقتصادی، تورم، بیکاری و... هستند و در چنین فضایی تأکید کردن بر مسئله‌ای اخلاقی و فردی و برخورد خشن کار صحیحی نیست. مردم می‌گویند چرا برخی باید این‌قدر روی مسائل جزئی انرژی بگذارند و وقت صرف کنند، ولی انگیزه کمتری برای برخورد با فسادها و اختلاس‌های بزرگ وجود دارد.

🔻از همه مهمتر اینکه امر به معروف و نهی از منکر باید با زبان، گفتار و نیز اعتقاد و عمل همراه باشد؛ آیا عمل این است که ما اسلحه و شلاق برداریم و به جان جامعه بیفتیم؟ بسیاری معتقدند که عمل به معنای این است که انسان با اعمال نیک دیگران را به دین دعوت کند نه اینکه دروغ بگوید و مال مردم را بخورد و بخواهد جلوی خلاف دیگران را بگیرد. همه ماجرای پیامبر(ص) و نهی رطب را شنیده‌اید. پیامبر(ص) آن روز که خرما خورده بودند آن بچه را نهی نکردند. حال چند نفر از کسانی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند در زندگی به همه امور شرعی پایبندند؟ آیا در این مورد صداقت وجود دارد؟ اگر مردم صداقت را مشاهده می‌کردند، مسلماً تأثیرگذار بود. گاهی اختلاس‌های میلیاردی نادیده گرفته می‌شود، ولی یک دزد برای یک دزدی جزئی دستگیر و مجازات می‌شود. یکی از دلایل گرایش مردم اندلس به اسلام، رفتار خوب بازرگانان بود. در عمل باید طوری رفتار کنیم که دیگران جذب شوند نه اینکه ما خود و خانواده‌مان را تهذیب نکنیم و اگر افراد دیگر مرتکب کوچکترین کار نادرستی شدند، آن را تحمل نکنیم. این نوع برخورد نه تنها مؤثر نیست، بلکه باعث انزجار دیگران از دین می‌شود و می‌گویند این چه دینی است که شما هزار کار خلاف می‌کنید، ولی در برابر کوچکترین خلاف ما سختگیری می‌‌کنید./متن کامل گفتگو/

🌐https://t.me/majmaqomh

483

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 08:28

#مقاله_امروز

⚡️یکی از اصول مشترک در فقه و اخلاق که می‌تواند زیربنایی، هم برای مباحث اخلاقی و هم برای مباحث فقهی باشد، مسأله‌ی ارزش انسان است

✂️بخشی از مقاله‌ی "ارزش انسان ، ملتقای فقه و اخلاق "

🔰مبنای ارزش انسان
📝#محمد_سروش_محلاتی

🏷وقتی از ارزش انسان سخن می‌گوئیم، باید مشخص شود که مقصود از انسان چیست؟ آیا منظور عقل و فکر انسان است؟ آیا شخصیت روحی و روانی انسان است؟ آیا شئون اجتماعی انسان است؟ همه‌ی اینها موضوع مسائل مختلف اخلاقی و فقهی است، ولی چه بهتر که ما بحث خود را از نازل‌ترین نقطة بحث شروع کنیم؛ یعنی همین بدن انسان. به هر حال جسم انسان هم، جنبه‌ای از هویت ما را تشکیل می‌دهد.

🏷آیا اخلاق و فقه می‌توانند در اینجا با هم همزبان باشند و بر ارزش انسان توافق کنند، یا نه؟ این کار ظاهراً امکان‌پذیر است؛ البته کار ساده‌ای نیست ولی من نخستین گام آن را مطرح می‌کنم که همانا پذیرفتن ارزش برای انسان در سطح همین وجود مادی و حیات طبیعی است. آیه‌ی ۳۲ سوره‌ی مبارکه‌ی مائده، که پایه و اساس نگاه دینی ما را در این باره شکل می‌دهد، این ارزش را برای انسان پذیرفته و در عین حال دو استثنا در کنار آن قرار داده است که جای تأمل دارد؛ آیه این است: {مَنْ قَتَلَ نَفْسَا بِغَیرِ نَفْسٍ أوفَسادٍ فِی الأَرضِ فَکانَّما قَتَلَ النَّاسَ جمیعاً}؛ «هرکس انسانی را ـ جز به قصاص یا به کیفر تبهکاری در روی زمین ـ بکشد چنان است که تمام مردم را کشته است» (مائده/۳۲). شمول و گستردگی کلمة نَفْس همه‌ی انسان‌ها را با هر عقیده و جنسیتی و با هر ملیت و نژادی، شامل می‌شود: {مَنْ قَتَلَ نَفْسَا … فَکانَّما قَتَلَ النَّاسَ جمیعاً}؛ «هر کس یک نفر را بکشد انگار که همه‌ی انسان‌ها را نابود کرده است».

🏷در اینجا دو استثنا یا دو مجوز برای قتل نفس وجود دارد؛ یکی نفس در برابر نفس که قصاص است و دوم، قتل به ازاء فساد در زمین: {مَنْ قَتَلَ نَفْسَا بِغَیرِ نَفْسٍ أوفَسادٍ فِی الأَرضِ}. استثنا هم به همین دو مورد محصور شده است؛ یعنی قتل انسان جایز نیست مگر در مقام قصاص و مگر در برابر فساد فی الارض. به نظر بنده اگر کسی به استناد منابع درجه‌ی دوم (مثل روایات) مورد سوّمی را برای قتل نفس تجویز کند، با این حصر آیه‌ی شریفه منافات دارد. بر این پایه اگر بتوانیم مواردی را که در مجازات‌های اسلامی حکم قتل مطرح شده است، به فساد فی الارض برگردانیم و از مصادیق آن بدانیم،‌ مشکلی نیست، در غیر این صورت، مشکلِ مخالفت با آیه‌ی شریفه وجود دارد و باید برای آن فکری کرد. کسانی که نظری جز این دارند باید برای مخالفت با آیه‌ی شریفه توجیهی قانع کننده داشته باشند. در مَثَل، اگر در آیه‌ی محاربه، مجازات قتل مطرح شده در خود آیه شریفه بر «فساد فی الارض» تصریح گردیده است: {إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا …}؛ «کیفر آنان که به محاربه با خدا و رسول برمی‌خیزند و به فساد در زمین می‌پردازند این است که کشته شوند …».

🏷 از اینرو برخی از فقها مثل حضرت امام خمینی(ره) در تحریر الوسیله، اصلاً فساد فی الارض را قید برای موضوع قرار داده‌اند؛ یعنی محاربه‌ای که فساد فی الارض باشد مجازاتش {أَن يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا} هست. بنابراین، تنها در دو مورد حرمت جان نادیده گرفته می‌شود؛ یکی برای قاتل در قصاص و یکی هم برای کسی که مرتکب فساد فی الارض شده است. امّا نسبت به دیگران، باید جان آنها و حق حیات آنها محترم شمرده شود. بر این پایه، این آیه بر همه‌ی احکام کیفری اسلام، حاکم است و هر مجازاتی را بر مبنای آن باید تفسیر و تحلیل کرد، لذا در مباحث «حدّ مرتد» با توجه به این اصل، مجازات ارتداد، در محدوده‌ی خاصی مجاز است.
🌐https://t.me/majmaqomh

475

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 07:34

#کتاب_امروز

📚سالنمای دین و دینداری در ایران (1397)

🔖این کتاب میکوشد تا سیر وضعیت دین و دین داری را در دهه اخیر نشان داده نقطه کنونی (1397) را برجسته کند و وضعیت احتمالی در آینده نزدیک را تصویر نماید برای انجام این پژوهش علاوه بر استفاده از پژوهشهای صورت گرفته در این حوزه و با توجه به یافته های پژوهشی و استفاده از نظرات 20 تن از نخبگان و کارشناسان مرتبط حوزوی - دانشگاهی و از مراکز مختلف راهکارهای پیشنهادی آنها نیز جمع بندی و ارائه شده است.

🔖در این پژوهش علاوه بر ارائه سیر دین داری ایرانیان که از تحلیل ثانوی پژوهشهای معتبر کشوری به دست آمده است به وضعیت نهاد دین نیز توجه شده است؛ به این معنا که وظایف و عملکرد نهادها و سازمانهایی که به گونه ای بر دینداری اثرگذار هستند تحلیل شده و شاخصهای دیگر دین مانند اقلیتهای دینی و آسیبهای دین داری نیز بیان و بررسی شده است تا تصویری حد الامکان نزدیک به واقع از وضعیت دین و دین داری در ایران ارائه شود.

📍این کتاب به همت جمعی از پژوهشگران با مدیریت دکتر حامد عبداللهی سفیدان در 685 صفحه و به قیمت 900 هزار تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.

🌐https://t.me/majmaqomh

722

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 06:01

#یادداشت

✔️دومینوی تحولات خاورمیانه و درس‌های آن (فرصتی برای ارزیابی سیاست «محور مقاومت» و شعار «دفاع از حرم»)🔻

✍️#محسن‌_حسام_مظاهری

1⃣آنچه در خاورمیانه‌ پس از عملیات مشکوک و خسران‌بارِ هفتم اکتبر به‌شکل دومینووار در حال رخ‌دادن است، از غزه تا لبنان و سوریه و احتمالا به زودی عراق و یمن، محک خوبی است برای ارزیابی سیاست موسوم به «محور مقاومت»؛
سیاستی که با هزینه‌های گزاف و به‌مدد تبلیغات رسانه‌ای یک‌سویه و بدون اقناع افکار عمومی، بر مردم منطقه به‌ویژه ایران تحمیل شد و منجر به ازدست‌رفتن فرصت‌هایی برای توسعه‌‌ی کشور یا لااقل کاستن از شدت تحریم‌ها گردید.

2⃣امروز که رسانه‌ها لحظه به لحظه اخبار سقوط سوریه و پیشروی معارضین حکومت آن‌هم بدون هیچ مقاومتی از جانب ارتش و قوای حکومتی را مخابره می‌کنند، می‌توان دریافت که راهبرد مداخله‌ و مشارکت مستقیم ایران در جنگ داخلی سوریه و جذب و بسیج و گسیل نیروهای ایرانی و پاکستانی و افغانستانی به آن کشور برای دفاع از دولت اسد چه میزان با منافع ملی و واقعیت‌های مناسبات منطقه‌ای و جهانی همخوان بوده است.

3⃣بدترین بخش سیاست مذکور، پوشش مذهبی (و مشخصاً شیعی) دادن به حضور در جنگ سوریه و عراق تحت عنوان «دفاع از حرم» بود که به‌عنوان ابزاری برای کسب مشروعیت و جلب همراهی و مشارکت بدنه‌ی مذهبی جامعه و تهییج و تحریک عواطف مذهبی به‌کار رفت، اما در عمل بستری برای انباشت خشم و نفرت‌ و شکاف فرقه‌ای و تراکم خشونت‌های مذهبی شد؛ آن‌هم در منطقه‌ای که تاریخی خونین از این منازعات دارد.

4⃣سرمایه‌گذاری‌های کلان در توسعه‌ی اماکن مقدس شیعی در سوریه و عراق و نیز توسعه‌ی آیین‌های شیعی در این مناطق (ازجمله پیاده‌روی اربعین) مصادیقی از سیاست مذکور است که باوجود هشدارهای منتقدان دلسوز دنبال شد و نتایج سوء آن به‌مرور بیشتر آشکار می‌شود.

5⃣چنان‌که در این سال‌ها بارها گفته و نوشته‌ام، رشد فرقه‌گرایی شیعی ـ که «تورم مناسک» یکی از مصادیق آن است ـ که با بسترسازی و همراهی و حمایت حاکمیت در دو دهه‌ی اخیر شتاب افزون‌تری گرفته است، چنانچه مهار نشود، آینده‌ای مخاطره‌آمیز را برای ایران و کشورهای منطقه رقم خواهد زد.

6⃣کاش وقایع اخیر تلنگری برای متولیان و تصمیم‌گیران کلان کشور باشد برای تجدیدنظر اساسی در راهبردها و الگوی حکمرانی، از یوتوپیااندیشی‌های آخرالزمانی و الاهیاتی به حکمرانی واقع‌بینانه‌ی عرفی و معقول در چهارچوب منافع ملی؛ و برای سرمایه‌گذاری بر ترمیم شکاف دولت ـ ملت و بازسازی جامعه‌ی مدنی و تقویت هویت ملی ـ ایرانی به‌جای قمار سنگین در کشورهای دیگر برپایه‌ی ایدئولوژی‌های سیاسی و مذهبی.

@mohsenhesammazaheri
🌐https://t.me/majmaqomh

706

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Dec, 05:00

امام علی (ع):

"مَن ظَلَمَ رَعِيَّتَهُ، زَالَتْ مَلَكُوتُهُ، وَعَجَّلَ اللّهُ هَلاَكَ".

کسی که به رعیت خود ستم ورزد٬ خداوند حکومتش را زایل سازد و در هلاکت و نابودی وی تعجیل کند.

_شرح غررالحکم ۵/٣۵٨

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین"
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

1,620

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Dec, 16:01

🟠قانون حجاب و عفاف ضمانت اجرا دارد؟

✍#سید_جواد_ورعی

🏷چرا به رغم آنکه با پیروزی انقلاب و تشکیل جمهوری اسلامی، زنان و دختران بی حجاب یا کم حجاب، یا مردان بیگانه از اخلاق و دیانت به نمادهای دینی مثل حجاب، مسجد و روحانیت رو آوردند، اما به تدریج در جامعه ما گرایش به این نمادها کم رنگتر شد و امروز به یک معضل تبدیل شده است؟بدون شناسایی علل و عوامل آن نمی‌توان این معضل را چاره کرد. وضع قانون و برخورد انتظامی و قضایی هم مشکل را حل نخواهد کرد.

تردیدی نیست که بخشی از این معضل معلول سرازیر شدن فرهنگ غربی از طرق مختلف به جوامع اسلامی و نیز جامعه اسلامی است. اما نباید از عواملی که به خودمان مربوط می شود، غفلت یا تغافل کرد. با توجه به انگیزه های مختلفی که در افراد بدحجاب و بی حجاب وجود دارد، می توان علل و عوامل آن را متعدد دانست.

🏷برخی به گمان این که حجاب امری شخصی و خصوصی است، و دیگران حق تحمیل آن را ندارند، به این شکل در جامعه ظاهر می‌شوند. این گمان تنها با بحث فکری و علمی و رویکرد اقناعی برطرف می‌شود. در برخی به ویژه در سالهای اخیر این رفتار واکنشی به عملکرد بخشی از ساختار حاکمیت است که در حوزه های مختلف برای مردم محدودیت ایجاد می‌کند.

از نوع برخورد شورای نگهبان در انتخابات و سلب "حق انتخاب شدن" افراد برای مناصب مختلف، تا چگونگی برخورد هیئت‌های گزینش در ادارات و سازمانها، تا دخالت نهادهای امنیتی در حوزه های دیگر، تا تنگ نظریها و اعمال سلیقه‌ها در ممیزی کتب و نشریات و محصولات فرهنگی و هنری، تا برخورد بخشی از دستگاه قضایی با منتقدان و فعالان سیاسی، تا برخورد گزینشی و تبعیض آمیز و جناحی با مقولاتی چون فساد، و دهها نمونه دیگر.

🏷احساس طیف گسترده ای از مردم این است که حق آنها در تعیین سرنوشت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی‌شان زیرپا گذاشته شده، برای اعتراض به این رویکرد از هر وسیله ای استفاده می‌کنند، عده ای هم با بدحجابی و بی حجابی واکنش نشان می‌دهند، بسیاری هم یا همراهی می کنند یا سکوت. حتی متدینانی که حجاب را حکم واجب شرعی می دانند و رعایتش را لازم، حاضر نیستند با نهادهای مسئول در برخورد با این افراد همراه شوند.

طیف گسترده ای از مردم از تبعیض و بی عدالتی، فساد اقتصادی و مانند آن رنج می برند، و با رفتارهای گوناگون واکنش نشان می دهند. وقتی به یک خانم بی حجاب اعتراض می شود، می گوید: "آیا مشکل مملکت بی حجابی من است، اگر راست می گویی، برو به فساد و تبعیض و بی عدالتی اعتراض کن و جلو رانتخواری و رشوه و حقوق های نجومی و املاک نجومی و مانند آن را بگیر." نمی خواهم این واکنش را تایید کنم، ولی می خواهم بگویم: نباید از این واقعیت غفلت کرد که جامعه از مشکلاتی که دارد، عصبانی و درگیر رفتارهای هیجانی است. منشا آن را هم لااقل بخشی از ساختار حاکمیت و نهادهای متولی دین می داند.

🏷خلاصه کنم، به نظرم مهم ترین عاملی که موجب شده تا بی حجابی معضل امروز جامعه ما شود، احساس ناکارآمدی حکومت در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در طیف گسترده‌ای از جامعه است. تا این احساس ناخوشایند از بین نرود، و جامعه به حدی از اعتدال و تعادل نرسد، و نتواند اکثریت جامعه را با خود همراه کند، رفتارهایی مثل بدحجابی و بی حجابی و مانند آن علاج نخواهد شد.

تا جمهوری اسلامی کارایی و کارآمدی خود را در زمینه های مختلف که با زندگی مردم ارتباط دارد، در عمل ثابت نکند، و نوعی احساس رضایت در اکثریت جامعه به وجود نیاید، نمی توان معضلات فرهنگی، اجتماعی این چنینی را برطرف کرد. ما باید از تجربه های گذشته در موارد مشابه درس گرفته باشیم. به عنوان نمونه، آیا حکومت توانسته با قوانین مختلف و حتی تشویق های گوناگون معضل "کاهش جمعیت جوان کشور" را علاج کند؟

🏷طبق آمارهای رسمی به رغم همه این تلاش ها، روند رشد جمعیت بازهم کاهشی است، چرا؟ چون معضلاتی از این قبیل دارای ابعاد مختلف، ریشه ها و عوامل متعددی دارند، تا آن ریشه ها و عوامل شناسایی و برطرف نشوند، معضل هم چنان باقیست. وضع قوانین متعدد هم مشکل را حل نخواهد کرد. قانونی که نتواند لااقل اکثریت مردم جامعه را قانع و همراه کند، ضمانت اجرا ندارد.

🌐https://t.me/majmaqomh

751

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Dec, 11:39

🔰فرایند قبیله ای شدن دولت ها
✍محمود_شفیعی

🏷در جهان امروز همه دولت ها دو دغدغه اساسی را دنبال می کنند: ۱.خودشان را حفظ کنند و بقای دولت را تضمین نمایند. ۲. بتوانند کار ویژه های تخصصی خود را انجام دهند.
مهمترین کارویژه های دولت های امروز غیر از حفظ امنیت داخلی و خارجی و حل اختلافات داخلی و خارجی، توسعه همه جانبه انسانی در بخش های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.

🏷انجام این کارویژه ها مستلزم آگاهی بخشی کافی به مردم، کسب رضایت همگانی و جلب حمایت گسترده مردم از سیاست های دولتی معطوف به توسعه است. تحصیل حمایت دیرپا، آگاهانه و فعالانه مردم بدون تاسیس نهادهای چند جانبه مدنی، حزبی، آموزشی، تبلیغی، فرهنگی، نظامی، انتظامی و ...، که از عقلانیت کافی برخوردار باشند و روابط دو جانبه انسانی پایدار بین مردم و حکومت را تضمین نمایند، ممکن نیست.

🔸اما بسیاری از دولتها، (به ویژه، در کشورهای توسعه نیافته و از آن ویژه تر در خاورمیانه که گرفتار استبداد دیرین و متصلب است،) به دلایل مختلف که فرصتی برای پرداختن به آنها نیست، چنین هنر و عقلانیتی را ندارند. این دولتها با تاسیس نهادهای نظامی و نظام تک حزبی یا چند حزبی دولت پایه، فقط می توانند به صورت هیجانی و موقتی حمایت کوتاه مدت زودگذر عمومی را به دست آورند.

به همین دلیل رهبران این دولتها در انجام کارویژه اصلی خود، یعنی توسعه انسانی همه جانبه عاجز می مانند و در عوض با اجرای سیاست های ضد و نقیض نه تنها در انجام کارویژهایی خود موفقیتی به دست نمی آورند، بلکه بقای خود را نیز در خطر می بینند.

🏷در چنین شرایطی، این دولتها در عمل تمام انرژی خود را صرف بقای خود می سازند. رهبران اصلی و کلیدی این دولتها به سیاستهای مختلف معطوف به حفظ و بقای خود رو می آورند:

✔️الف. اگر به نهادهای خود ساخته بدبین شوند با دست خود چنین نهادهایی را تضعیف می کنند. مثلا حزبی را منحل اعلام می کنند یا در داخل آن چند دستگی به وجود می آورند و کارهای دیگر.

✔️ب. اگر به افراد شایسته و کاردان بدبین شوند، شغل و سمت آنان را تغییر می دهند و گاهی نیز آنها را خانه نشین می کنند و در بدترین حالت آنها را معدوم می سازند.

✔️ج. در عوض تا آنجا که ممکن است دولت را با جذب دوستان، وفاداران، فامیل ها، بستگان سببی و نسبی، و همه کسانی که از قدیم الایام در سفر و حضر، در مدارس و سرباز خانه ها، در محلات و گعده ها، با آنان رابطه و علقه شخصی داشته اند، بدون در نظر گرفتن شایستگی شغلی، همه را وارد نهادهای دولتی می نمایند.

🔸 اینجاست که دولت خانوادگی-قبیله ای معطوف به بقا جای دولت مصمم به توسعه را پر می کند و اصلی ترین نقش دولت برای همیشه به حاشیه می رود و فقط در سطح زبانی و در راستای روان درمانی جامعه با گفتار، بحث عدالت و توسعه به کلیشه رایج دولت تبدیل می گردد.

🏷نتیجه: هیچ دولتی نمی تواند بدون تن دادن به عقلانیت سیاسی تخصص گرا از یک سو و جلب مشارکت فعالانه مردم از سوی دیگر، اصلی ترین کار ویژهای خود، به ویژه توسعه همه جانبه کشور را انجام دهد. شرط اول، پدیده ای علمی-عقلانی و شرط دوم، امری اخلاقی- عقلانی است. بی تردید، دین ورزی صادقانه در عرصه سیاسی نیز، بر این دو شرط توصیه می نماید.

🌐https://t.me/majmaqomh

636

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Dec, 11:23

🎧#پوشه_شنیداری

🔖روش و مبانی اسلام‌پژوهی

🟣جلسه هفتم: دامنه حجیت عقل

🏷جلسات قبل: اول دوم سوم چهارم پنجم ششم

◽️مجمع مدرسین و محققین_حوزه علمیه قم
◽️شنبه، ۱۷ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

531

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Dec, 06:37

🔰تقدم امنیت یا تقدس امنیت؟
✍#محمد_مهدی_مجاهدی

🔻متاسفانه برخی از روی نادانی و/یا با شیطنت مغالطه‌ی ظاهرالصلاح و خطرناکی را درباره‌ی اهمیت امنیت مرتکب می‌شوند. در این مغالطه، با ارجاع به مکتب رئالیسم، امنیت‌اندیشی و اقتدارگرایی را یکی می‌گیرند. یا به تعبیر دیگر، میان «اولویت داشتن امنیت» و «اصالت و قداست دادن به امنیت» تفاوتی نمی‌بینند.

همه‌ی هنر رئالیست‌ها و بعدا نو-رئالیست‌ها در نشان دادن راه‌هایی بود برای شکستن این‌همانی میان اولویت دادن به امنیت از یک سو و اصالت و قداست دادن به امنیت از سوی دیگر.

🔻امنیت‌اندیشی، به معنای اولویت دادن به امنیت، یعنی قبول این ایده‌ی درست که تأمین درجاتی از امنیت به عنوان مقدمه‌ای لازم برای تامین دیگر خیرات و برخورداری از آن‌ها لازم است. این معنای امنیت هم با لیبرال دموکراسی قابل جمع است هم با سوسیال دموکراسی، ولی توتالیتاریسم سکولار یا ملت‌گرا و یا اقتدارگرایی به نام دین یا امت یا قبیله یا نژاد را توجیه و تجویز نمی‌کند.

معنای اول امنیت (یعنی اولویت قائل شدن برای درجاتی از امنیت) برای همه‌ی سیستم‌ها لازم است، ولی امنیت به معنای دوم مبنای انواع اقتدارگرایی و توتالیتاریسم است.

🔻در مکتب رئالیسم و بعد در مکتب نو-رئالیسم، چندین مفهوم امنیت و چندین رژیم امنیت داریم. ولی «هیچ‌یک» این قدر مبتذل نیست که «خودویرانگری» را در «اصالت دادن به امنیت» نبیند و نشناسد و از آن فاصله نگیرد. امنیت‌اندیشی سخت و کوتاه‌مدت و پرهزینه با سرکوب حاملان و عاملان و حامیان دیگر خیرات عمومی از جایی به‌بعد به امنیت گورستانی می‌رسد و خودش امنیت‌زدا و بلکه امنیت‌ستیز می‌شود. ‌

امنیتی که هم اصیل و هم مقدس دانسته ‌شود، همه‌ی خیرات را می‌بلعد و بعد کارش به بلعیدن نظام‌ها و ساختارها و نهادهای مدنی و سیاسی و نهایتا بلعیدن تک‌تک انسان‌ها می‌رسد.

@mmojahedi
🌐https://t.me/majmaqomh

627

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Dec, 18:28

🔰حجاب، خودمختاری و اخلاق
✍#محمد_سعید_حنایی

🔻آیا ارزش انسان به این است که «به زور» از «شریعت» یا «قانون» پیروی کند یا «به اختیار»؟ آیا پیامبران از مردمان خواسته‌اند «ایمان بیاورند» یا «اطاعت کنند»؟ تفاوت «پیامبر» با «سردار کشورگشا» و «جبار» و «فرعون» و «شاه» چیست؟ آیا «اطاعت در دین بعد از ایمان و از روی ایمان است یا با زور است و از روی زور و پیش از ایمان»؟ «ایمان» چه جایی در دین دارد و برای چیست؟ بهشت و جهنم را خدا برای چه آفریده است؟ چرا خدا آدمیان را همچون دیگر حیوانات مجبور و بی‌عقل و بی‌اختیار نیافرید تا هرچه خود خواسته آنها نیز مانند دیگر جانداران و بی‌جانان انجام دهند؟ آیا مردم می‌باید از «قوانینی» اطاعت کنند که خودشان به‌طور جمعی پذیرفته‌اند یا فرد یا گروهی اندک به آنان تحمیل و اجبار می‌کنند؟ «قوانین» هر جامعه باید مصوب «اکثریت جامعه و مورد قبول اکثریت باشد» و هیچ «فرد» یا «گروهی اندک» نمی‌تواند قانون وضع کند و دیگران را بدون «رضایت» خودشان به اجرای آن مجبور کند.اجرای «شریعت» یا «قانون» نیز به خودی خود قادر نیست از انسان موجودی اخلاقی بسازد.

🔻نخستین چیزی که از ما آدمیان موجودی «اخلاقی» می‌سازد «آزادی» یا «اختیار» است. ما کسی را که «مجبور» به کاری شده است نه می‌توانیم «نکوهش» کنیم و نه «ستایش» و نه حتی بنا بر قانون «مجازات». بنابراین، برده‌ای که «به زور» اطاعت می‌کند چه کار خوب انجام دهد و چه کار بد از هردو سو معذور است و ستایش و نکوهش یا پاداش و مجازات به او تعلق نمی‌گیرد. در مرتبهٔ بعد، شخص می‌باید «عاقل» و «بالغ» نیز باشد. ما دیوانگان و کودکان را نمی‌توانیم «نکوهش» یا حتی «مجازات» کنیم. بنابراین برای اینکه کسی را بتوان هم از نظر «اخلاقی» و هم از نظر «شرعی» یا «قانونی» نکوهش یا مجازات کرد می‌باید او را «مختار» و «عاقل» و «بالغ» دانست. به این خصوصیات در زبان فلسفهٔ اخلاق «خودمختاری» (autonomy) گفته می‌شود. بنابراین، هیچ انسانی انسان اخلاقی یا مسؤول در برابر خدا یا قانون نخواهد بود مگر اینکه «خودمختار» باشد،یعنی، اختیارش به دست خودش باشد و نه دیگران. این اصطلاح اصطلاحی «سیاسی» نیز هست و برای اشاره به استان یا ایالت و ولایتی از یک کشور که دارای اختیاراتی از طرف حکومت مرکزی برای گرداندن امور خودش است نیز به کار می‌رود. از همین رو، برخی آن را در خصوص استان‌های «خودمختار» (autonomous) به «خودگردان» ترجمه می‌کنند. اما می‌باید توجه داشت که «خودمختاری» (autonomy) در معنای سیاسی به معنای «استقلال» (independence) و مترادف با آن نیست. بنابراین، هیچ کس نمی‌تواند به‌تنهایی برای دیگران «قانون بگذارد» یا «مستقل از قوانین عمومی جامعه یا کشور» عمل کند،اما حق دارد از خواست خودش مطابق با قوانین عمومی جامعه که آزادی‌های فردی او را محدود نمی‌کند پیروی کند و برای خودش در این چارچوب قانون بگذارد. بنابراین، خودمختاری فرد نیز همواره در چارچوب قوانین معین و مشخص اجتماعی یا جامعه و کشور صورت می‌گیرد. فرد مختار است دین و مذهب و عقیده و زندگی خصوصی خودش را بنا به خواست و میل خودش داشته باشد، اما در چارچوب قوانین پذیرفتهٔ اجتماعی. اینجا پرسشی پیش می‌آید و آن این است که آیا هر جامعه یا هر حکومتی هرچیزی را می‌تواند به «قانون» تبدیل کند و از حقوق فردی شخص بکاهد و دامنهٔ انتخاب‌های او را محدود کند؟خیر. افراد حقوقی سلب‌نشدنی دارند که هیچ قانونی، حتی قانون مصوب اکثریت جامعه یا بنا به ادعا خدا، هم نمی‌تواند آنها را نقض یا محدود کند. این حقوق سلب‌نشدنی را وجدان فرد، و امروز اعلامیهٔ حقوق بشر، مشخص و معین کرده است. بنابراین، اگر حکومتی «خودمختاری» و «حقوق سلب‌نشدنی» فرد را نقض کند و به حقوق او تجاوز کند،طاغوت و جبار و ستمگر است و افراد حق دارند (حق انقلاب) در برابر آن بایستند و بر آن بشورند و آن را براندازند. «جهاد» اینجاست که معنی دارد.

🔻اکنون با فرض اینکه کسی دارای اختیار یا آزادی و عقل و بلوغ است و می‌خواهد بداند چه چیز «اخلاقی» است و چه چیز «اخلاقی» نیست، و آیا «خدا»ی او یا «دین» او یا «مذهب» او یا «عقیده» او یا جامعهٔ او یا قوانین کشور او «خوب» است یا «بد» است عقل چه کمکی به او می‌تواند بکند؟ چگونه می‌توانیم بفهمیم شریعت یا قانونی عادلانه و عاقلانه و حکیمانه و عالمانه است یا نیست؟ آیا می‌باید همه چیز را یکی یکی از «کسی» یا «بزرگ‌تری» یا «مرجعی» یا «ولی» یا «آموزگاری» یا «فیلسوفی» یا «خدایی» بپرسیم که چه چیز خوب است یا بد است؟ یا آیا خود توانایی تشخیص داریم؟ خود توانایی تشخیص آنها را داریم، اما باید برای به‌کارگیری عقل و اختیار خویش معیاری یا معیارهایی نیز داشته باشیم تا به ما بگوید چگونه چیزی «خوب» یا «بد» یا «درست» و «نادرست» یا «پسندیده» و «ناپسند» است. اما این معیار یا معیارهای عقلی چیست؟

@fallosafahmshk
🌐https://t.me/majmaqomh

752

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Dec, 20:47

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned «#بیانیه 🔖بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم درباره قانون حجاب و عفاف بسم الله الرحمان الرحيم قالَ النَّبِيُّ(ص): أَمَرَني رَبِّي بِمُداراةِ النَّاسِ، كَما أَمَرَنِى بِإِقَامَةِ الفَرائِضِ؛ خداوند مرا فرمان داده که با مردم مدارا نمایم همان‌طور که…»

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Dec, 20:47

#بیانیه

🔖بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم درباره قانون حجاب و عفاف

بسم الله الرحمان الرحيم
قالَ النَّبِيُّ(ص): أَمَرَني رَبِّي بِمُداراةِ النَّاسِ، كَما أَمَرَنِى بِإِقَامَةِ الفَرائِضِ؛ خداوند مرا فرمان داده که با مردم مدارا نمایم همان‌طور که مرا بر به‌پاداشتن واجبات مأمور نموده است.

نظام جمهوری اسلامی ایران با مشکلاتی مانند تورم، بیکاری، فقر، مشکلات زیست محیطی، کاهش شدید سرمایه اجتماعی و تهدید خارجی مواجه است. از این رو در این شرایط لازم است بر اصول و سیاست‌های مبتنی بر وفاق ملی و همدلی میان قوای سه‌گانه تاکید داشت؛ اما در این میان که همه دل‌سوزان جامعه اصلاح روش‌ها و رویکردها را خواستارند، مجلس شورای اسلامی، قانون حجاب و عفاف را تصویب نمود که باعث التهاب بیشتر در سطح جامعه خواهد شد.

گویا تصویب‌کنندگان این قانون بر این گمانند که نسخه شفابخشی برای حل معضلات کنونی جامعه پیچیده و از این راه همه مشکلات کشور و دین‌داری را حل خواهند کرد.

در این جا لازم می‌دانیم‌ نکاتی را در مورد این قانون تذکر دهیم.

✔️۱. از لحاظ مبانی دینی و شرعی وضع هرگونه قانونی که پذیرش عرف و جامعه را به همراه نداشته و باعث ایجاد نفرت و تقابل با اصل دین شود، مشروعیت ندارد.

✔️۲. روند اتفاقات سال‌های اخیر، از جمله انتخابات ریاست جمهوری، باید نمایندگان را به این نتیجه رسانده باشد که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور با سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی گذشته مخالف هستند. نمونه آن تجربه تلخ و زیانبار گشت ارشاد بود. مردم ایران فراموش نکرده‌اند در دوران تبلیغات ریاست جمهوری، هیچ یک از کاندیداهای محترم، حاضر به دفاع از گشت ارشاد و عملکرد آن نشدند.

✔️۳- مصلحت نظام و لزوم تقویت اقتدار ملی اقتضا دارد همه ارکان حاکمیت و از جمله مجلس شورای اسلامی به گونه‌ای حرکت کنند که فضای برادری و همبستگی ملی را گسترش داده و تقابل و دودستگی را در سطح جامعه کاهش دهند، نه اینکه کدورت و دشمنی را در سطح جامعه دو چندان نمایند. قانون مصوب اخیر مجلس حاصلی جز شکاف بیشتر حاکمیت و ملت را در پی نخواهد داشت.

✔️۴- فراموش نباید کرد که انقلاب اسلامی با حضور آحاد ملت، زنان و مردان و با رویکرد احترام به حقوق مردم پا گرفت. بنیانگذار جمهوری اسلامی، مرحوم‌ امام خمینی نیز بارها با استفاده از رویه‌های تند و اعمال قدرت حکومت برای اموری مانند تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها و مسائلی از این قبیل مخالفت می‌کردند. امروز باید تصویب‌کنندگان و طرفداران قانون حجاب پاسخ دهند، آیا هنوز به آرمان‌های انقلاب که در صدر آن کرامت انسان و بزرگداشت حقوق ملت بود، پایبندند؟ آیا تصویب چنین قوانینی عدول از آرمان‌های اولیه انقلاب نیست؟

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم ضمن اعتقاد به وجوب حجاب شرعی در جامعه اسلامی، قانون اخیر مجلس را شرعی و عقلایی ندانسته و آن را در تضاد با اسلام رحمانی و شریعت محمدی و منافع ملی می‌داند. ما همراه با همه دل‌سوزان این ملک و ملت از کارگزاران خدوم نظام می‌خواهیم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی، مانع ابلاغ و اجرای این قانون شوند.

"مجمع مدرسين و محققین حوزه علميه قم"
۱۳ آذر ۱۴۰۳

🌐https://t.me/majmaqomh

235

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Dec, 20:46

🔰قوانيني كه مرده به دنيا مي آيند
✍#محمدرضا_يوسفی

🔹 رئيس مجلس اعلام كرده است كه قانون حجاب و عفاف را در 23 آذر جهت اجرا به دولت ابلاغ خواهد كرد. اين قانون از چند جهت قابل تامل است.

🔹 يك جهت مبناي شرعي آن است. آيا حجاب تحميلي دليل شرعي موجهي دارد؟ بر حسب منابع ديني و سيره، هرچند حجاب امری واجب است اما حجاب اجباری از نظر شرعی جايز نيست.

🔹 حتی اگر كساني تحميل حجاب را به لحاظ فقهی مشروع بدانند اما در صورتی كه حجاب تحميلی و برخورد با افراد فاقد حجاب تعريف شده، موجب نفرت زايی از اصل دين شود، قطعا آن را مشروع نخواهد دانست. زيرا هدف از تحميل حجاب، ايجاد جامعه پايبند به يك اصل دينی به نام حجاب است. حال اگر اجرای اجباری آن موجب شود تا برخی از افراد معتقد به دين اما سست ايمان، اصل اعتقاد خود را از دست دهند و یا افراد مقید به احكام شرع نیز با اجرای چنين قانونی، اعتقاداتشان تضعيف شده و ديگر به نماز و روزه هم عمل نكنند آيا باز هم می توان گفت تحميل حجاب واجب است هر چند موجب بيرون رفتن جمعيتی از دايره ايمانی شود؟ قاعده تزاحم در فقه می گويد كه اهم مقدم بر مهم است و در اينجا حفظ دينداری مقدم است. بنابراين قانون حجاب و عفاف به دليل اينكه موجب تضعيف دينداری در جامعه خواهد شد چنانچه گشت ارشاد چنين شده است از مصاديق امر نامشروع است.

🔹 ممكن است منطق اصلي قانونگذار امر دينی نبوده باشد. هرچند به ظاهر برای حجاب تحميلی از شرع مدد گرفته شده باشد، بلكه به دليل اينكه براندازان در اعتراضات سال 1401، سعي كردند از آب گل آلود ماهی گرفته، با پديده بی حجابی به مثابه امر سياسی برخورد كردند و ابزاری برای تقابل با نظام قرار دادند، مجلس با نگاهی سياسی امنيتی خواسته است تا با اين پديده به عنوان امری اعتراضی برخورد كند. اين برخورد مجلس پذيرش ديدگاه معاندان بوده و بازی در زمين همان براندازان است.

🔹 پديده بی حجابی امری فرهنگي بوده و ناشی از تحولات فرهنگی اجتماعی چند دهه اخير است و از باب تقابل با نظام نيست. از اين رو در صورتی كه قانونگذار آن را ناپسند می شمرد، با بهره گيری از متخصصان حوزه های فرهنگی، اجتماعی و تربيتی به دنبال برنامه ای بلندمدت بايد باشد.

🔹 يكی از تجارب موفق در مواجهه با يك پديده فرهنگی نامطلوب، ايسلند است. بنابر گزارش سال 2000، جوانان ايسلندی شرورترين جوانان در اروپا شناخته شدند. شب ها و به ويژه در شبهای تعطيلی، خانواده ها از ترس شرارت جوانان جرأت نداشتند تا در پاركها قدم زنند و يا در مكانهای خلوت راه بروند.
اين امر مقامات ايسلندی را به فكر واداشت. از متخصصان داخلی و خارجی برای تحليل و چرايی اين پديده دعوت كردند و ريشه ها و عوامل اجتماعی و فرهنگی اين پديده مورد بررسي قرار گرفت. سپس سياست های متناسب با آن را دنبال كردند. نتيجه اين شد كه در سال 2020، وضعيت جوانان ايسلندی كاملا تغيير كرد و در موقعيت بالای اروپا قرار گرفت.

🔹 اگر قانونگذار، بی حجابی را پديده منفی فرهنگی مي بيند راه آن مواجهه فرهنگی است و اگر آن را پديده ای سياسی می بيند و از اين منظر به مسئله نگاه می كند، در جامعه دوقطبی كشور كه اعتماد و سرمايه اجتماعی به شدت افول كرده است، اين قانون مرده به دنيا خواهد آمد.

🔹 كشور تجربه زيادی در تدوين قانون هايی دارد كه مرده به دنيا مي آيند و بجز خسارت چيزی به دنبال ندارند. مبارزه با ماهواره، اجرای فيلترينگ كه موجب تجارت چند ده هزار ميليارد تومانی براي گروههایی در جامعه شد و با اين وصف رونق همان شبكه ها بيش از شبكه های داخلی است. قانون جمعيت نيز يكي از اين قوانين است كه بدون توجه به عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و صرفا با دادن برخي امتيازات مالی و بدون توجه به چگونگی تامين مالي آن به سياستی شكست خورده تبديل شده است. نگاهی به نرخ زاد و ولد و رشد نرخ طلاق در كشور در اين زمينه گوياست.

@yousefimohamadreza
🌐https://t.me/majmaqomh

160

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Dec, 05:06

◽️نظر روحانیت نواندیش نسبت به اجبار حجاب
      گلچینی از مقالات

🔹بخشی از مناظره بایدها و نبایدهای کنشگری حاکمیت اسلامی در موضوع حجاب.

چند نکته در رابطه با نوع مواجه با مسئله حجاب

در سه حوزه می‌توان به مسئله حجاب نگاه کرد؛
۱. نگاه فقهی و شرعی به موضوع
۲. نگاه قانونی به حجاب
۳. نگاه اخلاق اجتماعی به موضوع(عرفی)
الان این سه نوع نگاه در ادبیات موجود در کشور در فضای رسانه‌ای، حوزه و دانشگاه باهم خلط می‌شود. درصورتی که از چه نقطه‌ای به موضوع نگاه کردن بسیار حائز اهمیت است و پیش فرض‌ها باید روشن شود.

اکنون ما با موقعیت‌هایی که مواجه هستیم؛
۱.حکومت اسلامی(حکومت مبتنی بر فقه اصل ۴ قانون اساسی)
۲. مردمی که بخش اعظم آنها مسلمان هستند و از این بخش مسلمان، بخشی از آنها یک واجب شرعی را نمی‌خواهند قبول کنند؛ یعنی بر زن مسلمان واجب است که مو را بپوشاند و زن مسلمان مرتکب این معصیت می‌شود. حالا حکومت اسلامی در قبال زنی که حجابش را رعایت نکرده چه کند؟ دعوای ما این بخش است که حالا حکومت نسبت به این بخشی از خانم‌ها که معصیت می‌کنند چه کند؟

۱. بایدها و نبایدهای کنشگری حاکمیت اسلامی در موضوع حجاب
    مناظره‌ای از محسن برهانی و محمد الهی‌خراسانی
    مشاهده در فایل صوتی

۲. نقد و بررسی ادله فقهی الزام حکومتی حجاب
    گفتاری از سیدعلی ایازی
    مشاهده در سایت/ متن کوتاه

۳. زیست جهان دینی حامیان حجاب اجباری
    گفتاری از محمود شفیعی
    مشاهده در متن کوتاه

۴. حجاب اجباری نه اخلاقی است نه دینی
    گفتاری از محمدتقی فاضل میبدی
    مشاهده در متن کوتاه

۵. روایتی از برخورد تند پیامبر(ص) با بی‌حجاب نداریم.
    گفتاری از سیدابوالفضل موسویان
   مشاهده در متن کوتاه

۶. زنان شی‌‌ء نیستند
    گفتاری از محسن برهانی
    مشاهده در متن کوتاه

۷. حجاب، از استدلال‌های دینی تا استدلال‌های اجتماعی
    گفتاری از رسول جعفریان
    مشاهده در متن کوتاه

۸. نحوه دخالت دولت در مسئله حجاب از آورده‌های کم‌سوادان تازه‌کار است.
    گفتاری از کاظم قاضی‌زاده
    مشاهده در متن کوتاه

۹. ورود حکومت به مقوله حجاب به سود دین است یا اثر منفی دارد؟
    گفتاری از سیدضیاء مرتضوی
    مشاهده در متن کوتاه

۱۰. این روسری‌سوزی، دین ستیزی نیست
     گفتاری از محمد سروش محلاتی
     مشاهده در متن کوتاه

📍برای دسترسی به هر موضوع بر روی گزینه سایت/متن کوتاه کلیک نمایید.

#نظر_روحانیت_نواندیش_نسبت_به_حجاب_اجباری
#حجاب_اجباری_و_اجبار_در_حجاب
#پژوهشکده_اندیشه_دینی_معاصر
#نواندیشی_دینی_و_رویکردها

@andishedinimoaser
🌐https://t.me/majmaqomh

624

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

03 Dec, 04:45

🔸️ آیت الله ایازی: قانون عفاف و حجاب اجراپذیر نیست /دولت گفته این قانون برخلاف امنیت است و اجرا نمی کند

آیت الله ایازی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در #خبرآنلاین:
▫️ قانون عفاف و حجاب اجراپذیر نیست و برای کشور خطرناک است

▫️تردیدی نیست که این قانون از جهات گوناگون دچار اشکال است. اولین اشکال آن، این است که موادی از این قانون برخلاف دستورات اسلامی است و به نوعی نفرت پراکنی و گریز از دین دارد. همچنین زمینه های ایجاد مقاومت و مخالفت را در بین مردم به وجود می آورد و به جریح شدن آنان در فرار از قانون منجر می شود. قانونی است که زمینه های تخلف و سوءاستفاده در بطن آن فراهم شده است.

▫️اخیرا یکی از مراجع بزرگ در قم به آقای پزشکیان گفتند که اگر عفاف و حجاب با زور انجام شود، قطعا شکست خواهد خورد. چندین مراجع و برخی از علمای نجف هم بر آن تاکید کردند.

📌 متن کامل گفتگو

@KhabarOnline_ir
🌐https://t.me/majmaqomh

1,077

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Dec, 15:37

نامه سرگشاده آیت الله دکتر محقق داماد به مراجع محترم تقلید شیعه در خصوص قانون حجاب اجباری

بسمه تعالی
محضر مقدس مراجع معزز تقلید شیعه متع الله المسلمین بطول بقائهم

سلام علیکم
با کمال ادب و احترام مواردی را‌ به عرضتان می رساند:

۱. امروز در کنار رسالت عظیمی که در راستای حفظ ارزش ها و آرمان های مکتب تشیع و آموزه های اهل بیت عصمت و‌ طهارت(ع) به کف با کفایت آن بزرگواران سپرده شده بدون شک نظارت بر اجرای این دستور و آموزه مهم نبوی است که: یسروا ولا تعسروا و بشروا ولا تنفرو‌ا. بی تردید این رسالت بزرگ، در جهانی که کانون های قدرت و فساد در حال دامن زدن به اسلام هراسی و نشان دادن چهره ای خشن از آیین پیامبر رحمت(ص) هستند بسی حساس تر می شود.

۲. مستحضرید که اخیراً قانونی در مجلس شورای اسلامی با عنوان لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب به تصویب رسیده که حسب اطلاع، قوۀ مجریه آمادگی اجرای آن را ندارد و آن را غیرقابل اجرا و بر خلاف مصالح عامه می‌داند. تجربۀ عملی در پیگیری آنچه این قانون در پی آن است هم نشان داده است که رعایت شرایط امر به معروف و نهی از منکر از جمله عدم توهین به کسانی که امر و نهی می شوند و رعایت حرمت و کرامت آنها در عمل ممکن نبوده است و بسیار اتفاق افتاده است که نه تنها آبرو و حیثیت شخص مورد امر و نهی که خانواده آنها نیز مورد تعرض قرار گرفته است.

۳. نکته مهمی که کاملا مرتبط با رسالت مرجعیت است اینکه به نظر این جانب با توجه به آشنایی با مفهوم و معنای قانون و‌‌ تجربۀ نسبتاً طولانی وانس با دانش حقوق، مواد زیادی از این قانون نه تنها غیرقابل اجرا‌ که از نظر ثمربخشی در امر مقدس عفاف و حجاب درست، نتیجه عکس خواهد داد و حتی موجب تنفر نسل جوان از آموزه های دینی و ترک ناخواستۀ وطن اسلامی توسط برخی از هموطنان عزیز می شود.

۴. مکرراً از سوی مقامات عالی ‌کشور در ملاقات با مسئولان کشوری تذکر داده شده است که موضوع حجاب باید‌ از ‌طریق فرهنگی پیگیری شود، نه با چوب و فلک؛ ولی تصویب این قانون، خلاف منویات و تذکرات مرجعیت است.

۵. اینک که این قانون‌ هنوز ابلاغ نشده و لازم الاجرا نگردیده به عنوان یک دانش آموخته حوزه علمیه قم از شما بزرگواران استدعا دارم‌ در راستای رسالت فرهنگی نهاد مرجعیت برای حل این معضل اجتماعی که عدم توجه به آن ممکن است موجب خسارت به دین و آیین و نظام و کشور عزیزمان شود عنایت ویژه فرموده تا مساله از طرق پیش بینی شده در‌‌ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به نحو شایسته حل وفصل گردد.

سید مصطفی محقق داماد
١٤٠٣/٩/١١

🌐https://t.me/majmaqomh

1,448

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Dec, 12:46

⚡️قانون حجاب زمینه دین‌گریزی و دین‌ستیزی را فراهم می‌کند

✔️سید محمدعلی ایازی در گفتگو با جماران🔻

🔹این قانونی را که الآن به‌عنوان قانون حجاب درست کرده‌اند، هیچ‌کدام از آن خصوصیات یک قانون خوب را ندارد. معلوم است که طراحان آن افراد ساده‌اندیش، و ناشی نسبت به تدوین قانون بوده‌اند که یک چنین چیزی را نوشته‌اند. ظاهراً فکر هم نکرده‌اند به اینکه چنین قانونی اصلا اجرا می‌شود و افکار عمومی را می پذیرند، می‌فهمند که چنین قانونی را تدوین کرده‌اند. به همین دلیل، شما می‌بینید که قانون حجاب اینقدر مشکلات و فراز و نشیب و رفت و برگشت میان مجلس و شورای نگهبان داشته است؛ و نمایندگان در میان خود در چند و چون آن بحث داشته و در نهایت امروز رئیس جمهور آن را قبول ندارد و برای اجرای آن را نمی پذیرد و رئیس مجلس میخواهد آن را ابلاغ کند.

🔹سابقاً هم یک‌قانونی برای ویدئو و یک‌قانون دیگر برای ماهواره درست کردند. شما دیدید که هردوی این قانون نه‌تنها با چالش‌های جدی مواجه شد، بلکه عملاً هزینه‌های سنگینی را برای دولت و حکومت هم ایجاد کرد. در آخرش هم مجبور شدند که دست از آن بردارند. فقط دوتا نتیجه داشت: یکی اینکه قانون را سخیف کرد؛ زیرا قانونی که زمینه اجرا نداشته باشد، کل قانون را زیر سؤال می‌برد و این کار مردم را نسبت به ترک قانون جری می‌کند. دیگر اینکه وقتی یک‌قانونی این‌چنین می‌شود، باعث می‌شود که مردم نسبت به کسانی که ادعا می‌کنند ما دین‌داریم و دنبال ارزش هستیم، زمینه گریز از دین و ستیز با دین در آنها ایجاد بشود و نه‌تنها هیچ کمکی به اجرای آن نمی‌کند، بلکه برعکس، نتیجه معکوس می‌دهد و قانون‌گریزان را جری‌تر می‌کند.

@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

1,098

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Dec, 07:35

#مقاله_امروز

🔰نسبت قانون با شریعت
📝نویسنده: #علیرضا_صالحی

✂️چکیده

🔖نسبت قانون با شریعت از مسائل مرتبط با فرآیند‌های قانون‌گذاری است که به دنبال شناخت نوع ارتباط میان دو مفهوم فقه و قانون و راه‌های حل ناسازواری‌های میان آن دو است. در بیش از یک سده گذشته و از زمان ورود مفهوم قانون به معنای مدرن آن به جغرافیای جهان اسلام، هیچ‌گاه ذهن فقها خالی از نسبت‌سنجی میان دو مفهوم شریعت و قانون نبوده و دائم در پی بررسی موضوعاتی چون نقاط افتراق و اشتراک میان قانون و شریعت، ظرفیت‌های فقه رایج در عرصه قانون‌گذاری، چگونگی مطابقت قوانین مصوب با موازین و مقررات دینی، راهکارهای رفع تعارض فقه و قانون و جایگاه شریعت در جامعه معاصر بوده‌اند.

🔖پژوهشگران فقهی در نسبت‌سنجی میان فقه و قانون، با استخراج انگاره‌های موجود، به چند شکل از ارتباط میان آن دو دست یافته‌اند که از اصالت فقه تا اصالت قانون را در بر می‌گیرد؛ که از جمله می‌توان به ظرف بودن قانون برای فقه، رابطه اتحاد و فنای فقه و قانون در همدیگر، رابطه حدّیت، مرجعیت فقه و اصالت قانون اشاره کرد. در این نسبت‌سنجی آنچه که معمولا فقها بر آن اتفاق نظر دارند، عدم مغایرت قوانین مصوب با آموزه‌های قطعی شریعت است؛ به همین دلیل چه در زمان مشروطه و چه در زمان جمهوری اسلامی، سازوکارهایی برای تشخیص این عدم مغایرت بنا نهاده شد.

🔖در مواجهه با چالش ناسازواری میان شریعت و قانون یا فتوا با قانون، راهکارهای برای رفع این مشکل از سوی فقها، پژوهشگران فقهی و همچنین تدوین‌کنندگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ارائه شد؛ از جمله رعایت مصلحت نظام، جدا کردن قلمرو قانون از فتوا، فصل‌الخطاب قرار دادن قانون در مقابل فتوا و مراجعه به فتوای معیار. این راهکارهای در دو دسته رفع ناسازواری قانون با شریعت و قانون با فتوا قابل تقسیم‌بندی است.

🖇پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

520

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

02 Dec, 06:04

#یادداشت

🟣ورود در حوزه شخصی افراد به نام دین و یا حکومت دینی!
✍#هادی_سروش

🏷یکی از بزنگاه هایی که حکومت دینی را در خطر قرار میدهد ، و حتی میتواند باعث "دین گریزی" شود ؛ ورود به "حریم شخصی" شهروندان است. حکومت حق ورود ندارد و در صورت ورود با استقامت و انکارجامعه مواجه خواهد شد و نتیجه ای جز دین زدائی ندارد. این برنامه پیامبر اسلام است که فرموده؛ «إنّی لم اُؤمَر أن أنقب عن قلوب الناس ولا أشقّ بطونهم » من مأمور نیستم که دل های مردم را بکاوم و درونشان را بشکافم.(کنزالعمال ج ۱۱ص۳۱۱)

🏷یکی از حکومت های دینی حکومت خلیفه دوم است ، ایشان در مدینه در حین شبگردی صدای آواز مردی را از خانه ای شنید. از دیوار خانه بالا رفت و گفت: ای دشمن خدا! خیال کرده ای که خداوند برای تو گنهکار پرده پوشی می کند؟ آن مرد گفت: ای امیرمؤمنان! تند نرو. اگر من یک گناه کردم تو سه گناه مرتکب شدی. خداوند فرموده است: «تجسس نکنید» و تو تجسس کردی! و نیز فرموده است: «و از درها وارد خانه ها بشوید.» و تو از دیوار بالا آمدی و بدون اجازه بر من وارد شدی! در حالی که خداوند متعال فرموده است: «وارد خانه هایی جز خود نشوید، مگر آن که اجازه بگیرید و بر اهل آن ها سلام کنید.» عمر گفت: اگر تو را ببخشم دست از این کارها برمی داری؟ گفت: آری. خلیفه او را بخشید واز منزلش بیرون رفت. (کنزالعمال ج۳ص۸۰۸)

🏷اسلام به هیچ مسلمان یا کارگزاری اجازه ورود به خانه او را نمی دهد. حتی در موارد در مخاطره قرار گرفتن امنیت ملی -ونه امنیت شخصی یک مسئول- قانون تکلیف هر کس را مشخص و معلوم کرده و نیازی به دخالت های ناروا نیست. امام‌خمینی در پیام هشت ماده ای خود مکتوب فرمودند ؛ "هیچ کس حق ندارد به خانه یا مغازه و یا محل کار شخصیِ کسی بدون اذن صاحب آن ها وارد شود یا کسی را جلب کند یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه، تعقیب و مراقبت نماید و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیر انسانی ـ اسلامی مرتکب شود. کراراً گفتم و باز تکرار می‌کنم، کسی حق ندارد به منزل مردم حمله کند و وارد منزل آنان شود و اگر اطلاع پیدا شد که مجرمی در منزلی است مراقبت از فرار او کنند و به مقامات مسئول اطلاع دهند که با موازین او را دستگیر نمایند. علاقه‌مندان به نهضت باید از این گونه اعمال اجتناب کنند ... قابل قبول نیست که به اسم انقلاب و انقلابی بودن به کسی ظلم شود".

🏷واقعیت این است که ؛ ورود به حوزه شخصی افراد ، نه "مصلحت بردار" است و نه با "امربمعروف و نهی از منکر" همخوانی دارد . چون دخالت هایِ غیر اخلاقی و غیر حقوقی با "نهی از منکر" بزک نمیشود . راز این مطلب در سخن استاد مطهری است که فرمود : "نمیشود بخاطر دین بی دینی کرد"! اگر چنین امربه معروفها و یا مصلحت اندیشی هایی در اسلام داشتیم در سیره پیامبر رحمت (ص) ، و در حکومت دینی امام علی (ع) دیده میشد.

🌐https://t.me/majmaqomh

690

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Dec, 08:30

⚡️ حقوق بشری که ما ارائه می‌کنیم، نباید فقط برای خودمان باشد
⚡️ ما در مجامع جهانی حقوق بشر حضوری نداریم که بخواهیم بر آنان اثر داشته باشیم

🔰رویکردهای فقهی کشورهای اسلامی در مجامع بین‌المللی به مباحث حقوق بشری

🎙#محمد_حسن_ضیایی‌فر

🏷 در مجامع بین‌المللی حقوق‌بشر، برخی از آنچه به‌عنوان رویکردهای فقهی اسلامی، ظهور و بروز پیدا می‌کند، ایجابی و برخی‌ها واکنشی است. متن برخی از قطعنامه‌هایی که تصویب شده، با نظر مجمع فقهی سازمان همکاری اسلامی هم مخالف در می‌آید. می‌خواهم بگویم که حجم اسناد و گزارش‌های متعدد، بسیار است و کشورهای اسلامی چون واقعیتش این است که مثل آن جریان غالب، مراکز فکری و علمی‌شان درگیر موضوعات نشده‌اند، اصلا نمی‌توانند آنها را رصد هم بکنند چه رسد به این‌که حضوری فعال در این عرصه‌ها داشته باشند. بنابر این، عمده رویکردها واکنشی است.

وقتی که همین نظر مجمع فقه اسلامی را –که همه فقهای کشورهای اسلامی در آن حضور داشته‌اند نظر داده‌اند- خواسته باشید با همین قطعنامه‌ای که چند روز پیش در مجمع عمومی با اجماع آراء و بدون رأ‌گیری، تصویب شده، مقایسه کنید، می‌بینید که چالش دارد و با هم نمی‌خواند؛ یعنی اگر کسی آن را ببیند، می‌گوید که کشورهای اسلامی در زمینه این مصوبه، چه جوابی می‌خواهند بدهند.

🏷حقوق بشری که ما ارائه می‌کنیم، نباید فقط برای خودمان باشد بلکه باید برای عموم مردم جهان باشد؛ چون اسلام دینی است که برای همه انسان‌هاست. مگر ما نمی‌گوییم جاودانی و جهان‌شمول است؟ اگر چنین است، نمی‌توانیم فقط چیزهایی بگوییم که در نهایت، یک بخش از مردم خودمان بپذیرند و نتیجه‌اش این شود که فقط بخشی از شیعیان را توانسته‌ایم مجاب کنیم اما بخش دیگرشان متقاعد نشده‌اند و اهل سنت و غیرمسلمانان هم اقناع نشده‌اند. اگر چنین باشد، ما در مجامع جهانی حقوق بشر، حضوری نداریم که بخواهیم بر آنان اثر داشته باشیم.

🏷 در سطح گزارش‌هایی که گزارشگران حقوق‌بشر تهیه می‌کنند یا در سطح سازمان‌های غیردولتی مثل همان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر، سالی حداقل 50-40 گزارش و سند در موضوعات مختلف ارائه می‌کنند که ناظر به کشورهای اسلامی است و حداقل در اینها 30 درصد بحث‌ها فقهی است؛ بحث‌هایی است که یک حقوقدان منهای سواد فنی اسلامی نمی‌تواند جواب بدهد و ورود جدی داشته باشد؛ لذا اگر حقوقدان منهای مبانی اسلامی ورود کند، مجبور است که حرف‌های آنها را تکرار کند.

🏷 بسیاری از کارهایی که درکشور ما راجع به کرامت، تولید می‌شود و بودجه‌های رسمی هم به آنها تعلق می‌گیرد، می‌گویند کرامت ارزشمند، همان کرامت اکتسابی و ارزشی است و آن، تعیین کننده حق و حقوق است. برخی از علمایی هم که مرحوم شده‌اند، جزء بانیان طرح این صحبت‌ها بوده‌اند. در مجموع، در قبال جهان امروز می‌توانیم به چند شکل، عمل کنیم و به تعبیر مراکز راهبردی، سناریوهای احتمالی ما بیش از چند مورد نیست.

🏷یا باید یک‌سره، حرف‌هایی بزنیم که همه از ما بیزار می‌شوند و یک‌سره با ما درگیر باشند و بگویند که حرف‌های شما کجا قابل عمل و پیاده‌سازی است؟ بعد هم شواهدی بیاورند که بچه‌های خود ما هم حرف‌های ما را قبول ندارند و راه دیگری را طی می‌کنند. واقعا برخی از دوستان دارند همین راه را می‌روند و در کشورهای اسلامی، برخی همین روش را می‌پسندند و بعضاً از دل همین روش هم داعش و گروه‌های تکفیری زاده شدند؛ چون طرف، چشمانش را می‌بندد و می‌گوید الّا و لابد، همین درست است و من درست می‌فهمم؛ لذا نیاز به بررسی تحلیلی و عقلی هم ندارد و متون نقلی را هم من می‌فهمم. یک راه، این است که انقلاب اسلامی و حضرت امام از این، به دور بود و امام این راه را به‌شکل‌های مختلف –چه در نامه‌هایی که به برخی از علما جواب دادند و چه در برخی از متن‌هایی که در قالب منشور نوشتند- بسیار نقد کردند.

🏷راه دیگر این است که مثل برخی دیگر از کارشناسان فقهی، دست‌ها را بالا ببریم و تسلیم شویم. یعنی بگوییم هرچه شما می‌گویید، درست است و به‌شکل‌های مختلف، به جان یک سامانه علمی بیفتد که قرن‌ها علما و اندیشمندان، رویش کار کرده‌اند و با اعتقادات دو میلیارد انسان، پیوند خورده است. لذا شوخی نیست که با آن بازی کنید. یک راه این است که به‌شکل‌های مختلف بگویند که این را باید کنار بگذاریم و آن هم بی دلیل است و سرانجام هم چیزی باقی نمی‌ماند. برخی از دوستان را می‌بینید که این راه را می‌روند و البته در داخل کشور، تعدادشان کمتر است.

📍پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

641

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Dec, 07:01

🎧#پوشه_شنیداری

🟣قلمرو فقه و نظریه حداقلی

🎙#آیت_الله_ایازی

🌐https://t.me/majmaqomh

506

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

01 Dec, 05:59

#یادداشت

🔰معیارهای صحت و سقم ادیان و علوم
✍#جعفر_نکونام

این یادداشت در پاسخ به این سؤال است که چرا می‌گویید، در ارزیابی گزاره‌های دینی باید به قضاوت داوری بی‌طرف تکیه کرد؟

🔻۱_تفاوت ماهوی علم و دین

دین و علم چند تفاوت ماهوی با هم دارند:
✔️اولاً، دین یک امر ایمانی و اعتقادی است؛ یعنی متکی بر حجیت قایل است؛ نه بر حجیت قول. یک متدین گزاره‌های دینی را از این جهت حجت می‌شمارد که از یک شخص مقدسی صادر شده است؛ نه از این جهت که خود گزاره صرف نظر از قائلش حجیت دارد؛ اما علم یک امر ایمانی و اعتقادی نیست؛ یعنی بر حجیت قایل اتکاء ندارد؛ بلکه بر حجیت قول متکی است. یک عالم گزارۀ علمی را از این جهت حجت می‌شمارد که خود گزاره صرف نظر از قائلش حجیت دارد.

✔️ثانیاً، دین یک امری است که متعلق حب و بغض انسان‌ها واقع می‌شود؛ به همین رو، یک متدین حتی حاضر می‌شود، برای دفاع از دین خود جانش را نثار کند و متقابلاً جان مخالف دینش را بگیرد؛ اما علم هرگز متعلق حب و بغض انسان‌ها واقع نمی‌شود؛ لذا نقد گزاره‌های علمی هرگز مخاطره‌انگیز نیست.

✔️ثالثاً، گزاره‌های دینی، شخصی و فرقه‌ای‌اند؛ لذا از شخص و فرقه‌ای به شخص و فرقه‌ای دیگر تفاوت می‌کنند؛ اما گزاره‌های علمی، جهانی و مشترک‌اند؛ لذا بسا یک کسی یک تخصص علمی را از ناهمدینان خود فرا می‌گیرد و بعد آن را در میان همدینان خود به کار می‌زند.

🔻۲_خصوصیات داور بی‌طرف

نظر به تفاوت‌های ماهوی علم و دین، هرگز یک متدین بر پایۀ موضع دینی خود نمی‌تواند نسبت به گزاره‌های دینی خود یا دیگران قضاوت بی‌طرفانه‌ای انجام بدهد؛ به همین روست که هر متدینی به صحت گزاره های دینی خود و بطلان گزاره‌های دینی دیگران حکم می‌کند.

در اینجا چند نکته در خور ذکر است:
✔️اولاً، یک داور بی‌طرف لزوماً کسی نیست که دین دیگری دارد؛ لذا هرگز یک متدین از موضع دینی خود نمی‌تواند نسبت به گزاره‌های دینی دیگران قضاوت صحیحی داشته باشد؛ بلکه باید موضع دینی خود را کنار بهند و با تکیه بر ملاک‌های فرادینی و مشترک بشری به قضاوت راجع به گزاره‌های دینی بپردازد.

✔️ثانیاً، البته که یک داور بی‌طرف باید برای داوری نسبت به گزاره‌های هر دینی نسبت به آنها شناخت درستی داشته باشد و بر پایۀ وهم و خیال و حدس و گمان خود یا اطلاعات نادرست دیگران به قضاوت راجع به گزاره‌های هیچ دینی مبادرت نکند.

✔️ثالثاً، داوری بی‌طرفانه به این است که ملاک‌های داوری، جهانی و مشترک باشد؛ نه شخصی و فرقه‌ای؛ لذا هرگز یک متدین نمی‌تواند با تکیه بر باورهای دینی خود به داوری دربارۀ باورهای دینی دیگران بپردازد.

🔻۳_داوری عقلی نسبت به گزاره های ایمانی

گزاره‌های دینی و ایمانی از سه قسم بیرون نیست: یا عقل‌ستیزند و یا عقل‌پذیر و یا عقل‌گریز. بی‌شک گزاره‌های عقل‌ستیز و عقل‌پذیر در حوزۀ قضاوت عقل بشری قرار دارند؛ اما گزاره‌های عقل‌گریز خارج از توان عقل‌اند که نسبت به صحت و سقم آنها قضاوت داشته باشد.

✔️برای مثال، نسبت به این گزاره که یک انسانی قریب هزار و دویست سال عمر کند و همواره در پس پردۀ غیب زندگی کند، نمی‌توان قضاوت عقلی کرد؛ چون آن محال عقلی نیست؛ لذا نه عقل می‌تواند آن را رد کند و نه می‌تواند آن را ثابت کند.

اما وقتی یک مؤمن شیعی مدعی می‌شود که چنین انسانی هست، در صورتی مدعای او نزد ناهمدینان حجیت دارد که به طرق عقل‌پسندی وجود او را ثابت کند و گرنه قضاوت دیگران دربارۀ او این است که او گرفتار توهم شده است؛ چون دیگران نمی‌توانند با طرق عقلی مدعای او را قبول کنند.

✔️جهت آن این است که وجود چنین شخصی محال عقلی نیست؛ اما محال عادی است؛ یعنی عادتاً و معمولاً هرگز چنین نیست که یک انسانی بیش از 200 یا 300 سال عمر کند.

همین‌طور، حکومت یک نفر بر تمام جهان هم محال عقلی نیست؛ اما محال عادی است؛ یعنی عادتاً و معمولاً هرگز نمی‌تواند یک شخصی با عمر عادی و به طرق معمولی بر تمام مردم جهان با زبان‌ها و عقاید مختلف حاکمیت پیدا کند.

✔️در ضمن، انسان‌ها هرگز به صرف امکانیات عقلی تکیه نمی‌کنند و زندگی خود را بر پایۀ آنها استوار نمی‌سازند؛ بلکه بر امکانیات عادی استوار می‌کنند و بر پایۀ آنها زندگی می‌کنند.

برای مثال، حکومت یک شخص بر تمام مردم عالم امکان عقلی دارد؛ اما امکان عادی ندارد؛ لذا عقلای عالم هرگز برای تحقق چنین حکومتی تلاش نمی‌کنند و اگر کسانی هم باشند که بر اثر نگاه ایدئولوژیک خود شعار چنین حکومتی را بدهند و بخواهند برای تشکیل چنین حکومتی با ابرقدرت‌های جهان بجنگند، وقتی با مقاومت جهانی مواجه بشوند و از این رهگذر سرشان به سنگ بخورد، هشیار خواهند شد که نباید زندگی عادی خود را قربانی امکانیات عقلی بکنند و از این رهگذر سرمایه‌های انسانی و مادی خود و جهان را تباه سازند.

https://t.me/majmaqomh

574

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 14:47

✂️#گزیده

🟣بازگشت به مدرس
⚡️داود_فیرحی

🏷يکي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي مشروطه اين است که بزرگ‌ترين انقلاب دموکراتيک را رهبران مذهبي با تکيه بر مذهب پيش بردند و تصوري نداشتند که مذهب خلاف دموکراسي باشد و درکي که وجود داشت اين بود که مذهب با دولت ملي مدرن هيچ تناقضي ندارد. بنابراين با چنين درکي انقلاب مشروطه را شروع کردند. جالب اين است که به همان دليل، انقلاب مشروطه در ايران نه انقلابي سکولار است و نه انقلاب تئوکراتيک؛ بلکه مبتني‌بر موازنه‌اي بين احتياجات مردم و شريعت است».

🏷«در تمامي قراردادهايي که در کشورهاي اسلامي بسته مي‌شود، شرط نانوشته‌اي مبني‌بر اينکه نبايد مغاير با شرع باشند وجود دارد، ولي مرحوم سيدحسن مدرس اين جمله را تعريف کرد و گفت فرق است ميان دو چيز؛ اينکه قانون مطابق شرع باشد يا قانون مخالف شرع نباشد. ما دنبال اين نيستيم که قانون مطابق شرع باشد، بلکه به دنبال اين هستيم که قانون مخالف شرع نباشد و اين از لحاظ منطقي مهم است. در ادبيات مرحوم مدرس اين جمله بود که حق قانون‌گذاري به‌عنوان نمايندگان ملت و به تعبير مرحوم امام حق «عصاره فضايل ملت» ‌همان مجلس است، با اين شرط که قانون وضع‌شده مغاير با شرع نباشد».

🏷راهکارهاي سه‌گانه
«در دوره مشروطه سازوکاري براي مجلس به منظور اجراي احکام شرعي در نظر گرفتند که به تعبير مرحوم آيت‌الله عميد زنجاني به آن تفريع مي‌گويند. به معناي چيزي که شبه‌قانون است و ظاهرش مواد قانوني دارد، اما محتوايش احکام شرعي دارد. قوانين ما از ابتدا دوگانه شدند؛ قوانيني که مجلس به نمايندگي وضع مي‌کرد و دسته دوم نيز قوانيني بودند که مجلس تفريع مي‌کرد. بنابراين مجلس دو نقش داشت؛ يکي مجلس کارشناسي و ديگري مجلس حاکميتي. در حوزه قانون‌گذاري عمومي، مجلس حاکميتي بود، ولي در حوزه شرعي بيشتر سعي مي‌کرد کارشناسي باشد».

🏷«بنابراين اين ايده در ايران همواره با بحران‌هايي مواجه بوده است، درواقع جامعه ايران از ديدگاه آشتي بين قوانين مدرن و احکام شريعت و تعريف مناسبات ميان اين دو، هنوز به پايان راه نرسيده، بلکه در همان پرابلماتيکي است که در يکصدسال اخير بود، بنابراين براي حل اين معما سه راه‌حل وجود دارد؛ نخست، بازگشت به شريعت و محدودکردن حاکميت ملي است؛ ايده‌اي که در ادبيات مرحوم شيخ فضل‌الله و بزرگان ديگر مطرح شد و تا امروز هم بوده است؛ يعني بازگشت به صوري‌سازي و ازکارانداختن احکام حاکميت ملي و اصالت‌بخشيدن صددرصدي به احکام شرع و دومين راهکار از 1295 پيدا شد و آن اينکه تا جايي که ممکن است ملاک را قوانين موضوعه قرار دهند و احکام شرعي را حذف کنند

🏷 راه سومي هم وجود دارد و آن بازگشت به ايده مدرس است که بر مبناي آن مجلس قانون‌گذار بوده و در تمام حوزه‌هاي حقوقي و قانوني اصل بر قوانين موضوعه است، اما اينها نبايد مغاير با شرع باشند. درواقع، راه سوم معضلي است که هم در انقلاب اسلامي و هم در دوره مدرس و قبل آن اجرا شد، اما اين راه دشواري‌هاي خود را دارد. بنابراين راهي دشوار، اما ناگزير جامعه ماست؛ خوشا آن قانون‌گذار و نهادي که روزي بتواند اين راه را به‌ درستي طي کند».

#سید_حسن_مدرس
#مشروطیت
#روز_مجلس

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

936

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 12:52

🔰تصویر دوم آیت‌الله
✍🏻#علی‌اشرف_فتحی

🔻دو دهه از خلق دومین تصویر آیت‌الله جوادی آملی می‌گذرد. در جریان انتخابات دو مرحله‌ای ریاست جمهوری سال 1384 آیت‌الله به حمایت از هاشمی رفسنجانی برخاست و سردمدار روحانیونی شد که در برابر احمدی‌نژاد قد علم کرده بودند. همان روزها تصویر متفاوتی از این استاد برجسته فلسفه اسلامی ساخته شد که گروهی از موافقان و مریدان و شاگردان آیت‌الله را به جرگه مخالفان و منتقدان او فرستاد. آیت‌الله در سوگ هاشمی پیام پرشوری صادر کرد و او را «استوانه انقلاب اسلامی»، «صحابی صالح، صابر و صادق امام» و «امین امت» خواند تا بر تصویر دوم خود تاکید کند.

🔻هر تصویری که یک شخصیت از خود می‌سازد یا دیگران برای او خلق می‌کنند، موافقان و مخالفان جدیدی می‌آفریند. تاریخ همواره صحنه جدال، اثرگذاری و رقابت همین تصویرسازی‌ها بوده و سیاست امروز نیز از این قاعده مستثنا نیست. تصویر نخست آیت‌الله جوادی آملی که اثرگذاری متفاوتی عرضه می‌کر، ربع قرن با او همراه بود و در بهار 1384 دستخوش تغییری بزرگ شد.
آیت‌الله در تصویر اول نیز یک رجل سیاسی بود، اما تصویر دوم، او را بیش از پیش با مفهوم جدید «امر سیاسی» گره زد. در این مفهوم، امر سیاسی به تمایز مشخص و انضمامی میان «دوست» و «دشمن» می‌انجامد و این تمایز، تعین‌بخش وجودی اشخاص در سپهر سیاسی می‌شود. اگر کارل اشمیت متاثر از تحول بزرگی به نام «جنگ جهانی» به این مفهوم جدید دست یافت و به زعم خودش، از آسمان به زمین آمد و رقابت سیاسی را امری انضمامی، مشخص و واقع‌بینانه دانست، آیت‌الله نیز متاثر از تحولات و چالش‌های ربع قرن نخست جمهوری اسلامی به این نتیجه رسید که باید «تکیه بر زمین واقعیات» را به یک معیار مهم در کنش سیاسی بدل کرد. در همین راستا بود که آیت‌الله نشان داد اراده و توانایی برساختن دوستان و دشمنان جدیدی برای خود دارد و به قول اشمیت، همین توانایی را باید حاکی از قدرت وجودی او در سپهر سیاسی دانست.

🔻کنش سیاسی آیت‌الله در قالب تصویر دوم طی دولت‌های مختلفی که در این دو دهه روی کار آمدند و چالش‌ها و مساله‌های مختلفی را ساختند، ادامه یافت و حاکی از این بود که اراده و توانایی آیت‌الله در دفاع از «واقعیات» در برابر «رؤیاها» مستمر است. او در دیدار 9 آذر ماه 1403 با عراقچی وزیر خارجه از ضرورت «جهانی فکر کردن» و «جهانی عمل کردن» سخن گفت. این سخنان یادآور سخنان مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی در پاییز 1400 یعنی اوایل کار دولت سیزدهم است که به مسؤولان وقت توصیه کرد با جهان قهر نباشید و برای حفظ منافع کشور با جهان در ارتباط باشید. این سخنان با موجی از حملات به مرجع تقلید کهنسال قم همراه شد و یک رسانه مهم نزدیک به دولت سیزدهم با انتشار یادداشتی به آیت‌الله صافی هشدار داد که مراقب باشد تا به سرنوشت آیت‌الله شریعتمداری و آیت‌الله منتظری دچار نشود.

🔻نکته دیگری که آیت‌الله جوادی در دیدار با وزیر خارجه دولت چهاردهم مورد تاکید قرار داده، اهمیت «مردم» است. از قضا در مفهوم مدرن امر سیاسی نیز مردم در کنار دولت حائز اهمیت هستند. بخش مهمی از واقع‌بینی و حرکت بر زمین واقعیات، توجه به «مردم» است. دولت در این گفتمان، برآمده از رأی مردم است و این واقعیت بر هر حقیقت دیگری در وادی عمل (و نه نظر و ایدئولوژی) تقدم دارد. اینکه در تصویر دوم آیت‌الله بر «مردم» تاکید بیشتری می‌شود و دولت ملزم به تکریم و تعظیم مردم نشان داده می‌شود، در توانایی برساختن دوست و دشمن نیز کارکرد فراوانی دارد. آنها که از نزاع مستمر و داغ دهه هفتاد بین حامیان مشروعیت و مقبولیت خبر دارند، اهمیت این تاکیدات آیت‌الله بر نقش مردم را بهتر درک می‌کنند. آن نزاع بی‌حاصل چون غیر انضمامی و کاملا مدرسه‌ای بود، اکنون بر زمین واقعیت و با محوریت «مردم» به یک نزاع عملگرایانه بدل شده است.

🔻بنیانگذار جمهوری اسلامی در آخرین ماه‌های حیات خود، مسؤولان جمهوری اسلامی را از «بحث‌هاى طلبگى مدارس كه در چهارچوب تئوری‌‌هاست» و «نه تنها قابل حل نيست»، بلکه «ما را به بن‌بست‌‌هایی مى‌كشاند» بر حذر داشته بود (صحیفه امام، 21/218). این رویکرد در تصویر دوم آیت‌الله جوادی پررنگ‌تر شده است. او نیز از توجه به «نگاه جهانی» و «تعهدات بین‌المللی» سخن می‌گوید و «مردم» را مهم می‌داند. چنین فاکتورهایی، سازنده و مقوم «تصویر دوم آیت‌الله» در دو دهه اخیر بوده است.

🔸این یادداشت درباره سخنان آیت‌الله جوادی آملی در دیدار با عراقچی وزیر خارجه، در صفحه اول روزنامه ایران 10 آذر 1403 منتشر شده است.
@taqriraat
🌐https://t.me/majmaqomh

589

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 12:00

#مقاله_امروز

🗞 نامیدن و هنجارمندی: درآمدی بر الاهیات قرآنی و عرفانی
✍️#ابوالقاسم_فنائی

🔖شناختن نام دینی چیزها، یعنی نامی که از منظر الاهی بر چیزها نهاده می‌شود، جایگاه بلندی در الاهیات قرآنی و الاهیات عرفانی دارد و از اهمیت ویژه‌ای در سیر و سلوک معنوی و اخلاقی برخوردار است. این مقاله می‌کوشد نشان دهد که چرا چنین است؟؛ نامهای دینی با نامهای عرفی، که از منظرهای دیگر بر چیزها نهاده می‌شود، از حیث مدلول و محتوای توصیفی و هنجاری تفاوت معناداری دارند؛ و نامهای دینی هم معرفت‌بخش اند و هم انگیزه‌بخش؛ یعنی هم کارکرد نظری دارند و هم کارکرد عملی، و هم منبع معرفت دینیِ نظری اند و هم منبع معرفت دینیِ عملی.

🔖ساختار مقاله چنین است: بخش تحلیلی از سرشت نامگذاری و انواع آن به‌دست می‌دهد. بخش سرشت معرفت دینی و معرفت عرفانی را شرح و بسط می‌دهد. بخش به تفاوت نامگذاری الاهی با نامگذاری انسانی می‌پردازد. بخش به بررسی سبک زندگی دینی و ربط و نسبت آن با منظر الاهی و نامهای دینی می‌پردازد. بخش نشان می‌دهد که سِرّ نیاز بشر به دین، وحی و نبوت چیست. در بخش از باب مطالعه‌یِ موردی برخی از نامهای خداوند در قرآن به همراه تفسیر عرفانی آنها و دلالت‌های هنجاری‌شان شرح داده می‌شوند. بخش نامهای رحمانی و نامهای شیطانی را مقایسه می‌کند؛ و بخش به نتیجه‌گیری اختصاص دارد.

دریافت از سایت صدانت

🌾 @abolghasemfanaei
🌐https://t.me/majmaqomh

502

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 11:54

🔖‌#مدرس

⚡️بخشی از نطق سیدحسن مدرس در مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ خرداد ۱۳۰۲ که از آن جمله "دیانت ما عین سیاست ماست سیاست ما عین دیانت ما است" شهرت یافته اما در معنایی به کلی متفاوت با آنچه مراد گوینده آن بوده است.

📄…بنده از جانب خودم می‌گویم و یقین دارم همه ملت ایران و نمایندگان هم صاحب این عقیده‌اند زیرا منشاء تمام آن‌ها یکی است منشاء سیاست ما دیانت ما است.

📄ما نسبت به دُوَل دنیا دوست هستیم چه همسایه چه غیر همسایه چه جنوب چه شمال چه شرق چه غرب و هر کسی معترض ما بشود معترض آن می‌شویم هر چه باشد هر که باشد بقدری که ازمان برمی‌آید و ساخته است.

📄همین مذاکره را با مرحوم صدراعظم شهید عثمانی کردم گفتم که اگر یک کسی از سر حد ایران بدون اجازه دولت ایران پایش را بگذارد در ایران و ما قدرت داشته باشیم او را با تیر می‌زنیم و هیچ نمی‌بینیم که کلاه پوستی سرش است یا عمامه یا شاپو بعد که گلوله خورد دست می‌کنم ببینم ختنه شده است یا نه اگر ختنه شده است بر او نماز می‌کنم و او را دفن می نمائیم و اِلا که هیچ.

📄پس هیچ فرق نمی‌کند دیانت ما عین سیاست ما هست سیاست ما عین دیانت ما است ما با همه دوستیم مادامی که با ما دوست باشند و متعرض ما نباشند همان قسم که به ما دستورالعمل داده شده است رفتار می‌کنیم...

🌐‌https://t.me/majmaqomh

464

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 10:26

✔️گفتگو به مثابه کنش
(درباره مناظره سروش و علیدوست)🔻

📝#رضا_تاران

🔹ادعای اول من این است که گفتگو و مناظره عبدالکریم سروش و ابوالقاسم علیدوست بیش از آنکه نتیجه‌ای معرفتی را دنبال کند در مسیر احیای دو نهاد و جریان اندیشگی در ایران امروز بود؛ اسلام سیاسی فقاهتی و روشنفکری دینی. ادعای دوم: این دو جریان بیش از آنکه رقیب هم باشند هم‌خانواده هستند و کارکرد مثبت آن می‌تواند عقلانی‌سازی و تهذیب خشونت‌های اسلام سیاسی رادیکال و تضعیف یکی از موانع مذهبی در مسیر توسعه ایران باشد. ادعای سوم اینکه «دین اجتماعی» به‌گونه‌های مختلف گرایش بخش مهمی از جامعه و تئوری «دین به مثابه فرهنگ« می‌تواند توضیح‌دهنده چنین گرایشی باشد و نظریه‌پردازان آن طیفی از دین‌پژوهان جوان‌تر هستند. هر سه ادعای من فاقد داده‌های آماری است و به عنوان یک فرضیه می‌تواند مطرح شود.

🔹ادعای اول: ۱. اسلام سیاسی اعتدالی ابوالقاسم علیدوست که مبتنی بر استفاده عقل و عرف و در نظر گرفتن مقاصد در استنباط احکام شرعی است از همان ابتدا در حوزه علمیهِ دوره جمهوری اسلامی اقلیت محض بود و نتوانست بسط و گسترش یابد، درمقابل دو جریان اسلام سیاسی رادیکال و نواندیش طرفداران بیشتری در حوزه علمیه دارند. اگر علیدوست را در مناظره نماینده همه طیف‌های حوزوی بدانیم، تلاش حوزویان بهره‌برداری از این مناظره برای ترمیم جایگاه و منزلت از دست رفته خود بود. در دوره جمهوری اسلامی «گفتگو» روش اصلی مقابله آنها با رقبا نبوده است و با تکیه بر قدرت سیاسی غیر خود را حذف کرده‌اند. تحولات سال ۸۸، ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ طیفی از روحانیون را به این آگاهی رسانده است که برای حفظ نهاد خود چاره‌ای ندارند جز آنکه از شیوه‌های نو از جمله «گفتگو» استفاده کنند؛ به زعم آنها چنین گفتگوهایی چهره آنها را ترمیم می‌کند.

🔹۲. اگر عبدالکریم سروش در دهه هفتاد کاهن اعظم معبد روشنفکری دینی بود و با بسط خردگرایی به نبرد ایدئولوژی و اسلام سیاسی ‌رفت، امروز رقیب و غیرِ او یعنی اسلام سیاسی تضعیف شده است و به تبع آن پروژه سروش نیز جایگاه سابق خود را ندارد. بی‌جهت نیست که مساله‌های طرح شده در این مناظره جذابیت چندانی حتی برای علاقمندانش نداشت. از سوی دیگر خردگرایی مورد نظر عبدالکریم سروش در نقد «دین عامیانه» چندان موفق نبوده است و در کنار معبد سروش، ده‌ها معبد تاسیس شده است و ایده «دین به مثابه فرهنگ» را ترویج می‌کنند و به‌جای آنکه با دین عامیانه درگیر شوند به‌دنبال مطالعه دین و در صدد به رسمیت شناختن آن هستند.

🔹ادعای دوم: برای اکثریتی از جامعه تفاوت معناداری میان دیدگاه‌های سروش و علیدوستِ عقل‌گرا وجود ندارد و گویا صدای سروش و علیدوست صدایی واحد است که از فیضیه به گوش می‌رسد. شاید سروش نیز به این نتیجه رسیده است که در دوران حال خراب علوم انسانی، مخاطبان او طلبه‌های حوزه علمیه و محدود دین‌ورزان خردگرای دهه پنجاهی- دهه شصتی باشند. سروش و هم علیدوست می‌توانند کارکرد مثبتی برای ایران امروز داشته باشند؛ می‌توانند با ادله دینی و نقد اندیشه‌های اسلام سیاسی رادیکال یکی از موانع فکری توسعه در ایران را تضعیف کنند و «اجماع هم‌پوشان» برای جامعه مذهبی رادیکال ایجاد کنند و آنها را مجاب کنند که باید به‌غیر از خود دیگران را به رسمیت بشناسند.

🔹ادعای سوم: صورت‌های مختلفی از «دین به مثابه فرهنگ» در ایران امروز در حال شکل‌گیری است؛ «دین مدنی»، «اسلام اجتماعی»، »تشیع هویت‌گرا» ، «دین عامیانه» و... وجه مشترک این طیف از دینداری، گذر از اسلام سیاسی مورد حمایت علیدوست و مورد انتقاد سروش است. وجه اشتراک دیگر این‌که به‌جای آنکه دین‌داری اجتماعی را نقد کنند آن را به رسمیت می‌شناسند و آموزه‌ها و مناسک را با معیار عقل ارزیابی نمی‌کنند و بر اخلاق و معنویت و انجام خدمات اجتماعی تاکید دارند. گرایش و تحول «دینداری سیاسی» به «دینداری اجتماعی» با گونه‌های مختلف آن نظریه‌پردازان و مروجان جدیدی دارد که سروش و علیدوست بخشی از آن نیستند. طیفی از نهادهای حکومتی از سال ۸۸ به این سو بر اسلام اجتماعی و خصوصا هیات‌های مذهبی تمرکز کرده‌اند. بخشی از نیروهای اجتماعی نیز از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری کرده‌ و با رویکردهای دینی به توانمندسازی و محرومیت‌زدایی روی آورده‌اند و طیفی از دین‌پژوهان جوان‌تر ایرانی در داخل و خارج ایران چنین نگرش‌هایی را موضوع مطالعه و پژوهش خود قرار می‌دهند.

🔹به نظر می‌رسد مفیدتر آن است که سروش و علیدوست و معتقدان به ایده‌های آنان جایگاه خود را بازشناسی کنند و به‌جای آنکه رو به روی هم قرار گیرند در کنار هم و پشت به اکثریت جامعه، محدود معتقدان اسلام سیاسی رادیکال را مخاطب قرار دهند که اگر بتوانند اندک تاثیری روی آنها بگذارند خیر کثیری به اکثریت جامعه خواهد رسید.

@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

470

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 09:48

⚡️فقط یک جمله آن هم تحریف شده!
✍#احمد_زیدآبادی

📍در تمام سال‌های پس از انقلاب فقط یک جمله از سید حسن مدرس اصفهانی به تکرار مورد تأکید و تبلیغات رسمی بوده است: "سیاست ما عین دیانت ماست، دیانت ما عین سیاست ماست."
در واقع عموم ایرانیان مرحوم مدرس را با همین یک جمله می‌شناسند بدون آنکه زمینه و شرایط بیان این جمله در نظر گرفته شود. دستگاه‌های تبلیغات رسمی در جمهوری اسلامی کلام مدرس را به دفاع او از ادغام دین و دولت و یا به تعبیری ضرورت تبدیل ماشین دولت به اجرای احکام شریعت تأویل می‌کنند، حال آنکه این ادعا در نظام فکری مدرس نمی‌گنجد.

📍مدرس مدافع سینه‌چاک قانون اساسی مشروطیت و مجلس برآمده از آن بود و به همین دلیل نیز با رضا شاه درگیر شد. به خلاف بسیاری از روحانیون هم‌عصر مدرس که ایران به عنوان یک ملت -دولت در دستگاه فقهی آنان جایگاه تعریف‌شده‌ای نداشت، او یک ایران‌دوست و وطن‌خواه واقعی بود و در این زمینه از اغلبِ روشنفکران و رجال ملی هم‌دورۀ خود سبق می‌برد.

📍از قضا جملۀ معروف مدرس در مورد سیاست و دیانت نیز در موضوعِ تعرض به سرحدات ایران ایراد شده است: "اگر یک کسی از سر حد ایران، بدون اجازۀ دولت ایران، پایش را بگذارد در ایران و ما قدرت داشته باشیم، او را با تیر می‌زنیم و هیچ نمی‌بینیم که کلاه پوستی سرش است یا عمامه یا شاپو....سیاست ما عین دیانت ماست..."

📍منظور مدرس از کلام فوق، لزوم اتکای سیاست بر اصول اخلاق و خیر عموم بود که او آنها را در دیانت متبلور می‌دید. بنابراین، تأویل جملۀ سیاست ما عین دیانت ماست... به حمایت مدرس از ادغام دین و دولت، مصداق دو آیۀ "يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِ " و "يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِن بَعْدِ مَوَاضِعِهِ" است. (واژه‌ها را از مفهوم اصلیش تحریف می‌کنند.)

#سید_حسن_مدرس
#مشروطیت

🌐https://t.me/majmaqomh

1,299

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

30 Nov, 08:13

🔰مدرس و تفاوت عصر پیامبر با روزگار ما
📝#رسول_جعفریان

🔻تعداد کسانی از روشنفکران ایرانی و روحانیون اهل سیاست که نظام سیاسی جدید عالم را به طور واقعی درک کرده و با گوشت و پوستشان درآمیخته باشند، بسیار اندک است و مسلما سید حسن مدرس یکی از آنهاست. هرچه انسان، نوشته ها و گفته های او را در مجلس شورای ملی و موارد دیگر می نگرد، در این باره بیشتر تعجب می کند. البته که کسی از اشتباه مصون نیست، اما اینجا بحث بر سر درک حقیقت نظام سیاسی جدید پذیرفته شده عالم است. مدرس، مشروطه را با تمام وجود درک کرد و پذیرفت و از آن دفاع کرد و بر اساس آن برابر استبداد هم ایستاد. تحلیل زیر یکی از نکات مهم در تفکر اوست.

🔻مدرس در مجلس چهارم می گوید:
حاکم و سائس یک جمعیت، باید از مال آن جمعیت، آن جمعیت را اداره کند، و جامع اداره کردنش در تحت این دو کلمه است: تعمیر البلاد، تأمین العباد. البته هم تعمیر بلاد مخارج مالی دارد و هم تأمین عباد محتاج به خرج مال است....
این سائس و حاکم یک مرتبه مبعوث و منصوب از حانب خداست، و در این صورت باید از روی کتابی که خداوند برای او فرستاده رفتار کند، ولی امروزه این خارج از موضوع ماست، و البته دستور از برای آن حاکم و سائس که منصوب از جانب خدا است، همان کتاب آسمانی است.

🔻یک مرتبه مثل زمان ما که این طور پیش آمده است، آن حاکم و سائس منصوب از جانب ملت است، در این صورت وظیفه او اجرای دستوری است که ملت به او می دهد، و هر دستوری از تعمیر بلاد و تأمین عباد این ملت، یعنی ... موکلین به آن وکیل می دهند، باید رفتار کند، و آن همین است که شما اسمش را قانون اساسی می گذارید. قانون اساسی دستوری [است] که ملت به آن شخص می دهد، و آن حاکم و سائس، اگر بر طبق آن عمل نکرد، ظالم و متعدی و لازم الدفع است، به واسطه این که وقتی در کار یک شخصی بدون اجازه او دخالت کند، ظالم و غاصب و متعدی و سارق است. پس دستوری که ملت به اداره کنندگان داده، همین قانون اساسی است. (مدرس در پنج دوره تقنینیه، ج 1، ص 316). (جلسه 130 مجلس شورای ملی، سنبله 1301).

🔻نگاه سید حسن مدرس در تفاوت زمان پیامبر (ص) و زمان حال، نگاه شگفتی است. البته هر کسی ممکن است از آن تفسیری داشته باشد، اما مدرس، به هر حال روی این تفاوت انگشت می نهد.

#سید_حسن_مدرس

🌐https://t.me/majmaqomh

1,219

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 20:17

🟣نیایش به مثابه تنفس

🔸#صدیق_قطبی

🏷{معلمان معنوی دوران باستان می‌گفتند: «نیایش، نفس کشیدن است» و بنابراین بی‌معنی است که بپرسی چرا باید دعا کنیم، «چون در غیر این صورت می‌میریم... در مورد دعا هم همین طور است. من نمی‌خواهم با تنفس به جهان شکل تازه‌ای ببخشم، فقط می‌خواهم جانم را تازه گردانم و خودم تازه شوم... دعا به درگاه خدا هم برای همین است.»}

(فیلسوف دل: زندگی و اندیشه بی‌قرار سورن کیرکگور(در جدال عشق و ایمان)، کلر کارلایل، ترجمه ارسطو میرانی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، ص۱۸۴)

🏷خیلی فرق می‌کند وقتی به دعا روی می‌آوریم تا تغییری در جهان بیرون اتفاق بیفتد و هنگامی که دعا می‌کنیم تا هوایی تازه وارد ریه‌های روح شود. نویسنده‌ی کتاب «فیلسوف دل» از کرکگور نقل می‌کند که دعا را چون نفس کشیدن می‌دانست. همان قدر ضروری، همان قدر تازگی‌بخش.
آیا درختی در نهاد ما چشم‌به‌راه هوای تازه است؟

🌐https://t.me/majmaqomh

160

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 17:07

✔️🔻چکیده

🔖ایجاد جامعه امن و تضمین صلح پایدار از نیازهای اساسی و حقوق اولیه انسان در تاریخ زندگی مشترک بوده است. مکاتب مهم فلسفی، اجتماعی و مذهبی راهبردهای متنوعی را برای رسیدن به صلح پایدار مطرح کرده اند، اما نقش دین با شکل گیری جریان های بنیاد گرا و رادیکال اسلامی درجهان اسلام ، خیلی برجسته شده است. پژوهش حاضر بر عکس تفسیر های ستیزه گر و خشونت طلب از قرآن ،فرضیه رقیبی را طرح کرده و مدعی است علاوه بر اصالت صلح در قرآن ، ادعای وجود آموزهایی در قرآن است که می توان براساس آنها و تجربه زیسته بشری و عرف عقلا،راهبرد تضمین صلح پایدار را ارائه کرد.

🔖برای تصویر این امر از نظریه ((صلح و خشونت ساختاری)) یوهان گالتونگ بهره برده است. ایشان با طرح خشونت ساختاری و غیر ساختاری معتقد است در جامعه فقر ،گرسنگی و تبعیض با لانه کردن در ساختار های سیاسی- اجتماعی باعث نابودی صلح وامنیت در جامعه می شود، علاوه بر آن خشونت مستقیم از جمله شورش ، تجاوز و جنگ نیزمنجر به فروپاشی صلح و بی ثباتی در جامعه و جهان می گردد.

🔖در پژوهش حاضر چهار عنصر مهم از جمله ایمان ((توحیدسیاسی)) ، دولت ، عدالت و آموزش و تبلیغ همگانی صلح با ساختار های خشونت غیرمستقیم و خشونت مستقیم مواجه شده و با خنثی سازی آنها به صلح پایدار و تضمین شده ، زمینه برای توانمند سازی ، خود شکوفایی و توسعه انسانی فراهم می گردد. در پژوهش حاضر از روش شناسی تفسیر سیاسی قران استفاده شده است.

🔻تازه های تحقیق
دین نقش مهمی در ایجاد زندگی آرام و همزیستی مسالمت‌آمیز ایفا می‌کند. از میان ادیان، دین اسلام با شعار «سلام» مدعی برداشتن غل و زنجیر از زندگی بشریت است. (اعراف: 158) در قرآن آموزه‌هایی وجود دارد که می‌توان بر اساس آنها، به اضافة تجربة زیست انسان در طول تاریخ‌، تفسیر‌های عقلانی و نیازهای امروزین بشر و عرف حاکم بر جامعه و جهان، راهبرد صلح پایدار را تضمین کرد. پژوهش حاضر با استناد به چهار مؤلفة ایمان به «توحید سیاسی» ساختار‌های تبعیض‌آمیز برساختة انسان‌ها در طول تاریخ را، که در قالب قبیله‌گرایی یا ساختار نظام استبدادی مخالف حقوق اساسی انسان است، نفی ‌کرد و با طرح مسئلة مهم عدالت، اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زمینه‌های ستیز در جامعه و نظام بین‌الملل را اصلاح می‌کند. دولت در این راهبرد نقش داور بین مردم را دارد و با هدایت مردم به سمت آگاهی‌های اجتماعی و توانمند‌سازی، انسان را با حقوق خود آشنا می‌سازد و مردم را مطالبه‌گر حقوق و کرامت انسانی خود می‌کند. انسان در چنین جامعه‌ای با استفاده از استعداد‌های خدادادی و با بهره‌مندی از منابع و امکانات موجود، با تعامل سازنده با دیگران به ثبات سیاسی و اجتماعی و صلح و امنیت پایدار دست پیدا می‌کند.
کلیدواژه‌ها
صلح، آموزش، عدالت ، ایمان ، دولت و خشونت

🌐https://t.me/majmaqomh

228

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 17:07

#مقاله_امروز

📑 📍 نقش ایمان و دولت در تضمین صلح از دیدگاه قرآن

📝نویسنده : #یوسف_خان‌محمدی
استادیار دانشگاه شهید بهشتی (ره)

🔸مقاله پژوهشی

🌐https://t.me/majmaqomh

199

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 13:27

‍ 🔰منظومه فکری فیرحی و مساله ایران
📝#عباس_آخوندی

🏷مرحوم فیرحی خدمت بزرگی در فهم ما از متن دینی در چارچوب نظریه قدرت فوکو در بستر سطح دانش و شبکه‌ی قدرت در هر دوره‌ی تاریخی کرد. او با پرهیز از ساده‌ساری مفاهیم مدرن و تطبیق شکلی و ظاهری آن با آموزه‌های دینی، هم قرائت جدیدی از مفاهیم دینی را عرضه نمود. و هم تلاش کرد که یک فهم دموکراتیک از متن دینی ارائه نماید. این‌که تا چه حد موفق بود، بستگی به گذر زمان و آب‌دیده‌گی نظرات وی در نقدهای بعدی اندیشوران دارد. فیرحی چون اکثر اندیشوران حقوق سیاسی مدرن در پی دستیابی به سازوکاری نظری و فلسفه‌ی سیاسی مشخصی بود که طی آن امکان کنترل قدرت حاصل می‌گشت. از همین روی، بر فقه مشروطه و در چارچوب آن، بر مفهوم قرارداد اجتماعی تمرکز داشت. او در صدد بود که با تضارب مفاهیم و اصول حقوق سیاسی مدرن و فقه سیاسی به یک قرارداد اجتماعی مبنی بر مشروط‌سازی قدرت دسترسی پیدا کند.

🏷به گمان من جنبه کاستی نظریه سیاسی فیرحی کم‌توجهی وی به امر ملی بود. لذا در واقع مساله ملت همچنان مساله گمشده‌ای در منظومه فکری مرحوم فیرحی بود. در هر صورت این فهم من است و البته که قابل نقد است. خیلی خوشحال می‌شوم که اندیشوران هم نظریه مرحوم فیرحی و هم نگاه مرا نقد و تصحیح کنند.

🔻مشروح متن را در زیر بخوانید:
مطلب زیر مشروح سخنرانی‌ای که در مراسم گرامی‌داشت دکتر داود فیرحی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده در تاریخ 26 آبان‌ماه 1403 ایراد کردم.

🏷مایه افتخار و مباهات است که در این جمع فرهیخته حضور پیدا کنم. این جلسه برای من از جمله نشست‌هایی است که با اشتیاق در آن شرکت کرده‌ام، چراکه شخصیت والای مرحوم فیرحی و احساس دین نسبت به ایشان، مرا بر آن داشت تا با کمال افتخار این دعوت را پذیرفته و در این مراسم حضور یابم.

🏷درگذشت این مرد شریف، که یکی از چهره‌های برجسته علمی و اخلاقی بود، همگان را به شدت متأثر ساخت. او از جمله سرمایه‌های ملی ما بود که فقدانش ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر به شمار می‌رود. از این رو، جا دارد از انجمن اسلامی دانشکده صمیمانه تشکر کنم که با برگزاری این مراسم، یاد و خاطره این استاد فرهیخته را گرامی داشته‌اند. این روزها کمتر شاهد چنین قدردانی‌هایی از بزرگان علمی و فرهنگی هستیم. حتی ممکن است بسیاری از دانشجویان امروز، مرحوم فیرحی را به‌طور مستقیم ندیده باشند، اما نام و آوازه این شخصیت بزرگوار همچنان در دانشکده طنین‌انداز است و مایه افتخار دانشجویان و اساتید به شمار می‌رود.

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

265

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 09:46

🟠به شنیدن مزخرفات عادت نکنیم
📝#مهراب_صادق‌نیا

🔻 یکی از سنجه‌های حساسیت اخلاقی جامعه، میزان اهمیتی است که آن جامعه به "حقیقت" می‌دهد. جامعه‌ی اخلاقی به حقیقت احترام می‌گذارد. انسان‌های درست‌کار را، از آن جهت که حقیقت را نمایش می‌دهند، ارج می‌نهد؛ و دروغ‌گویان، ریاکاران، چاپلوسان، مصلحت‌اندیشان، عافیت‌طلبان، و فریبکاران را به دلیل کتمان حقیقت سرزنش کرده و به حاشیه می‌راند. در مقابل، بی‌تفاوتی به حقیقت سبب پیدایش "مزخرف‌گویی" و شیوع آن می‌شود.

🔻 جامعه‌ای که حقیقت را قدر نمی‌داند و به زندگی در موقعیت‌های مبهم، عادت دارد، استعداد شگرفی برای شنیدن حرف‌های مزخرف خواهد داشت. حرف مزخرف یعنی حرف بی‌ارزشی که شاید به مثابه تریاک و یا هر داروی مخدر دیگری باعث دِم‌خوشی و بی‌غمی لحظه‌ای شده و کمی از استرس‌های جامعه بکاهد، ولی هیچ نتیجه‌ی معناداری جر فریب و دغل‌بازی به همراه نداشته و در نهایت، به فروپاشی جامعه خواهد انجامید. نکته‌ی مهم این است که "مزخرف‌گویی" با دروغ‌گویی متفاوت و بلکه از آن بدتر است. جامعه‌ای که به دروغ‌گفتن و دروغ‌شنیدن عادت دارد، هم‌چنان مرز میان حقیقت و غیر حقیقت را نگه می‌دارد و کسی که دروغ می‌گوید در همان زمان، می‌داند که واقعیت چیز دیگری است و او دارد آن را پنهان می‌کند؛ ولی جامعه‌ای که به مزخرف‌شنیدن عادت می‌کند، این تمایز را نادیده می‌گیرد و درک خود از واقعیت‌ها را در همان اندازه‌، ناچیز نگه می‌دارد.

🔻آدمی که مزخرف می‌گوید و یا حرف‌های مزخرف گوش می‌دهد، هیچ درکی از واقعیت آن‌گونه که هست ندارد و گمان می‌برد که حرف‌های بی‌ارزشی که می‌گوید و یا می‌شنود همان حقیقت هستند. بر این اساس، حقیقت‌گو و دروغ‌گو، هر دو درکی از حقیقت دارند؛ با این تفاوت که یکی آن را می‌گوید و دیگری آن را پنهان می‌کند؛ ولی مزخرف‌گو هیچ درکی از حقیقت ندارد. او حقیقت را به اندازه درک ناچیز خود کاهش می‌دهد. به همین دلیل، دروغ ویران‌گر است؛ ولی مزخرف‌گویی بسیار ویران‌گرتر. برای این که یک جامعه به شنیدن حرف‌های مزخرف عادت نکند، باید یاد بگیرد و اجازه داشته باشد که از هر کسی که سخنی می‌گوید، بپرسد که چرا؟ چگونه؟ با چه تبیینی؟!

@sadeghniamehrab
🌐https://t.me/majmaqomh

565

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 05:46

‍ #کتاب_امروز

📙عنوان: هنر داستانی در قرآن کریم
📝نویسنده:محمداحمد خلف الله
📍مترجم: محسن آرمین

🏷یکی از ویژگی‌های کتب آسمانی وجود حکایت‌ها و داستان‌های مختلف در آن‌ها است که باعث می‌شود فراگیری مفاهیم آن برای افراد بسیار دلچسب شود. اما نوع استفاده از روایات و داستان‌ها در هر یک از کتب آسمانی متفاوت است.

🏷دکتر محمد احمد خلف الله ویژگی‌های داستانی قرآن کریم را مورد بررسی ساختاری قرار داده و تفاوت‌های بنیادی بین داستان‌های قرآنی و دیگر کتب آسمانی پیدا کرده است. کتاب «هنر داستانی در قرآن کریم» به ویژگی‌های منحصربه‌فرد روایت اشاره می‌کند و در چهار فصل مشتمل بر: معانی تاریخی، اجتماعی، اخلاقی. دینی؛ هنر و ادبیات در داستان قرآنی؛ مصادر قصه‌های قرآنی و روحیات رسول و قصه‌ی قرآنی به شرح کامل داستان‌های قرآنی می‌پردازد.

🏷به‌طورکلی نویسنده در این اثر عنوان می‌کند که تفاوت عمده‌ی داستان‌های قرآنی حذف ویژگی‌های اصلی تاریخی مکان و زمان است. محمد احمد خلف الله معتقد است اشتباه عمده‌ای که مفسران در مواجهه با داستان‌های قرآنی مرتکب شده‌اند توجه به ساختار تاریخی داستان‌ها است؛ حال آن که در قرآن داستان‌ها تاکید بر موارد مهم‌تری دارند که با شرح و تفسیر این عوامل ویژگی‌های خارج از مکان و زمان روایات برای همه قابل‌درک می‌شود و از این طرق تأثیرگذاری داستان‌ها بر عقل و قلب مخاطب دوچندان می‌شود.

🏷نویسنده معتقد است کتب دیگر آسمانی عموما یک روایت داستانی کلی را شرح می‌دهند و این روایات با جزئیات بسیار و شرح و بست کامل تاریخی ارائه شده است. ولی در قرآن روایات قبلی خیلی خلاصه و تلخیص شده ارائه شده‌اند تا جایی که باعث تعجب مسیحیان و یهودیان شده است. برخی از داستان‌های قرآن تنها چند آیه هستند و به‌صورت گذرا مورد اشاره قرار گرفته‌اند حال‌آنکه در کتب دیگر شاهد چنین وضعیتی نیستیم.

🏷دکتر محمد احمد خلف الله که به‌عنوان پژوهشگر و نویسنده‌ای نوگرا در جهان عرب شناخته می‌شود پیش‌ازاین به موضوع هنر روایی در قرآن پرداخته است که این اثر هم مانند هنر داستانی در قرآن کریم، باعث بحث و گفتگوهای بسیار بین مفسرین و اصحاب اندیشه شده است.

🔸چاپ نخست این کتاب در سال ۱۴۰۲ در ۴۹۹ صفحه توسط نشر نی روانه بازار کتاب شده است.

https://t.me/majmaqomh

346

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Nov, 05:19

#یادداشت

🟣رژیم‌های حقیقت و خوانش دینی از وضعیت زن
✍#نفیسه_مرادی

🔸فوکو به عنوان یک اندیشمند پست مدرن، به «رژیم‌های حقیقت» در مقابل وجود «حقیقت واحد» اعتقاد دارد. او بیان می‌کند که در هر اپیستمه‌ای حقیقتی سر بر می‌آورد که لزوما در اپیستمه دیگر به عنوان حقیقت شناخته نمی‌شود و با حقیقتی دیگر جایگزین می‌شود. لذا بشر با حقیقت واحدی روبرو نیست، بلکه با «رژیم‌های حقیقت» مواجه است که بر اساس شرایط زمینه و زمانه خویش یکی از آن‌ها را به عنوان «حقیقت» می‌پذیرد.

🔸اما در مطالعات اسلامی اعتقاد بر این است که «حقیقت» واحدی وجود دارد، و تلاش مفسران و عالمان در راستای رسیدن بدان است. لذا در این مسیر، فهم‌های متفاوتی از تراث دینی شکل گرفته که منجر به شکل‌گیری گفتمان‌های حقیقت‌نمایی شده که حتی ممکن است، با یکدیگر در تضاد باشند یا یکدیگر را طرد کنند.

🔸خوانش دینی از وضعیت زنان در ابعاد گوناگون فردی، خانوادگی، اجتماعی منجر به ظهور فهم‌های متعدد از تراث دینی و شکل‌گیری گفتمان‌های گوناگون شده است. به طوری که از گفتمان «ستر حداکثری» با تاکید بر خانه‌نشینی و پوشش صورت‌ و دست‌ها تا گفتمان «حضور اجتماعی حداکثری» مبتنی بر تصدی مناصب عمومی و عدم وجوب پوشش موی سر، در گفتمان درون‌ دینی را شامل می‌شود که تماما مستند به آیات و روایات هستند.

🔸اینکه کدام فهم از تراث دینی همان «حقیقت» مد نظر اسلام است، مشخص نیست. چرا که در عصر غیبت امام معصوم، راهی برای اثبات آن وجود ندارد. اما ظرفیت تراث دینی برای بروز فهم‌های متفاوت از آن، گفتمان دینی را با «رژیم‌های حقیقتی» روبه‌رو کرده، که بسته به زمینه و زمانه‌‌های مختلف و اینکه کدام فهم دینی بتواند مقبولیت سیاسی یابد و مورد توجه مناسبات قدرت قرار گیرد، همان به عنوان «حقیقت» به گفتمان رایج جامعه بدل می‌گردد.

🔸به عنوان نمونه مشروطیت و انقلاب اسلامی دو اپیستمه‌ای هستند که در اولی گفتمان «عدم شایستگی زنان» به پشتوانه آیت الله مدرس، مانع حضور زنان در انتخابات می‌شود. اما در اپیستمه دومی، گفتمان «زن انقلابی» با حمایت امام خمینی بستر ورود زنان به عرصه‌های مختلف اجتماعی را فراهم می‌نماید.

🔸در اپیستمه‌ مشروطیت «حقیقت» این است که زنان به دلیل نقصان عقلی و تحت قیمومیت مردان بودن، توانایی و شایستگی انتخاب کردن/شدن ندارند، اما در اپیستمه انقلاب «حقیقت» این می‌شود که زنان شایستگی، توانمندی و قدرت درک و تحليل مسائل را دارا هستند، که با حفظ حجاب مبتنی بر خوانشی انقلابی از آیات و روایات حجاب، می‌توانند در عرصه‌های مختلف اجتماعی - سیاسی حضور فعال داشته باشند.

🔸ظهور گفتمان «زن انقلابی» به عنوان فهمی صحیح از تراث دینی، «حقیقتی» است که در مقابل «حقیقت» اپیستمه مشروطیت قرار می‌گیرد و آن را رد می‌کند.

🔸حاصل سخن آن‌که برای اپیستمه‌های آتی، می‌توان انتظار ظهور فهم‌های دیگری از تراث دینی را داشت که به عنوان «حقیقت» به جامعه عرضه و از سوی مردم پذیرفته شود که طرد کننده «حقیقت» امروزی باشد و این فهم‌های متعدد در قالب حرکت «رژیم‌های حقیقت» در بستر تاریخ تا اپیستمه ظهور منجی و ارائه «حقیقت» واحد از سوی ایشان ادامه خواهد داشت.

🌐https://t.me/majmaqomh

428

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

20 Nov, 10:44

#مقاله_امروز

🔰تنوع دینی و اختلاف‌نظر
📝نویسنده: #متیو_ای. بنتون
🔸ترجمه: #امید_کشمیری

🔖از آنجا که در جوامع لیبرال آزادی‌های دینی و مذهبی و اِبراز این باورها تا حدّ ممکن به رسمیت شناخته می‌شود بروز تنوع مذاهب و اختلاف‌نظرِدینیِ گسترده امری اجتناب‌ناپذیر است. پرسش فلسفی‌ای که در مواجهه با این تنوع در ذهن آدمی شکل می‌گیرد این است که رویکرد معقول به این اختلافات چه باید باشد؟ در مواجهه با این تکثر و تعارض آراء، طرفین نزاع اگر از جهات مربوط در شرایط یکسانی باشند چه مسئولیت معرفتی‌ای دارند؟

🔖 آیا باید دست از باورهای خود بشویند یا این‌که عقلاً موظف‌اند موضع خود را تا حدی اصلاح کنند که تعارض‌شان با همتایانِ معرفتیِ دیگر رفع شود، یا بی‌اعتنا به مواضع رقیب، متعهد به موضع سابق بمانند. اساساً آیا می‌توان راه میانه‌ای را در پیش گرفت؟ در این مقاله نویسنده می‌کوشد که از منظر معرفت‌شناسی اختلاف‌نظر، مسأله تنوع دینی و اختلاف‌نظرهای مذهبی را تحلیل و بررسی کند.
📎 پيوند به متن کامل

🌐https://t.me/majmaqomh

409

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

20 Nov, 07:07

#پوشه_شنیداری

🟣«عصر سکولار، پایان دینداری؟!»

◽️سخنرانان:
دکتر سید علیرضا بهشتی
دکتر حسین هوشمند

🌐https://t.me/majmaqomh

433

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

20 Nov, 06:01

🟣 اخلاق و الحاد
📝سيدحسن اسلامي اردكاني

🏷دست‌كم 2500 سال است كه درباره نسبت اخلاق و دين بحث مي‌شود. احتمالا نخستين صورت‌بندي اين نسبت را سقراط ارايه كرد. در دادگاه از اثيفرو پرسيد: به من بگو: چون كاري خوب است، خدايان بدان فرمان مي‌دهند يا چون خدايان به آن كار فرمان مي‌دهند، آن كار خوب مي‌شود؟ هر پاسخي كه اثيفرو مي‌داد يك گرفتاري درست مي‌كرد. اگر مي‌گفت كه چون كاري خوب است، خدا هم به آن فرمان مي‌دهد، سقراط مي‌گفت پس دين به چه دردي مي‌خورد؛ اگر هم مي‌گفت چون خدايان به كاري فرمان ‌دهند، آن كار خوب مي‌شود، سقراط باز پاسخ مي‌داد كه چرا خودِ خدايان اينقدر اختلاف‌نظر دارند و در نتيجه به گفته سقراط: «يك چيز در آن واحد هم محبوب خدايان است و هم منفور آنان.» وانگهي درباره آدم‌هايي كه رسما مي‌گويند بي‌دين هستند و با اين حال به اخلاق باور دارند چه مي‌توان گفت.

🏷اين پرسش به شكل دقيق‌تري در فرهنگ اسلامي، در قالب مناقشه حسن و قبح عقلي و شرعي، و همچنين در سنت مسيحي، به صورت بحث قانون طبيعي و نظريه امر الهي، ادامه يافت و كتاب‌ها در آن باب نوشته شد و مي‌شود. يكي از تازه‌ترين كتاب‌ها در اين زمينه كتاب اخلاق و دين (2016) هري جي. گنسلر است كه اخيرا متن انگليسي آن را خواندم و فرصت نشد كه با ترجمه فارسي آن (ترجمه عباس ايمان‌نژاد، تهران، نشر كرگدن، 1402) مقايسه مختصري كنم. سال‌هاست كه موضوع دين و اخلاق را در مقطع دكتري تدريس مي‌كنم و كمابيش آثاري را كه در اين زمينه منتشر مي‌شود مي‌بينم و مي‌خوانم. اين كتاب از جهات مختلفي نظرم را جلب كرد. نخست سبك آموزشي آن است. گنسلر، كه معلم خوبي بوده، كوشيده است تا جاي ممكن مطالب فني بحث را ساده كند و گرچه اين كار، گاه مايه كشدار شدن بحث و تكرار شده است، در مجموع بحث را شفاف و روشن ساخته است. دومين وجه قابل‌توجه كتاب تأكيد و تكيه نويسنده بر نظريه تكامل است. خيلي راحت و بي‌دغدغه، گنسلر نظريه تكامل را مي‌پذيرد و از آن در جهت تأييد قانون طبيعي در اخلاق ياري مي‌گيرد.

🏷اما سومين و به نظرم مهم‌ترين جنبه اين كتاب، آن بود كه نويسنده به‌سادگي پذيرفته است كه ملحدان و خداناباوران هم مي‌توانند نظام اخلاقي منسجمي داشته باشند. در زماني كه غالبا تصور مي‌شود، اخلاق در انحصار دينداران است، اين نگاه قابل‌تأمل است. در سنت ديني ما با آنكه به لحاظ نظري به حسن و قبح عقلي و اخلاقي باور داريم، يعني بر اين نظر هستيم كه اخلاق مستقل از دين و گاه مقدم بر آن است، اما عملا چنان فرهنگ مسلطي بر جامعه معاصر ما حاكم شده است كه گويي كل اخلاق و تفكر اخلاقي بر دين استوار است. اين نگاه افزون بر اشكالات جدي نظري، به لحاظ عملي هم مشكلاتي خواهد داشت كه مهم‌ترين آنها اين است كه كافي است نسل جديد به دين پشت كند تا باورهاي اخلاقي و هنجارهاي درست و نادرست مبتني بر دين هم يكسره فرو بريزد.

🏷در اين جا گنسلر به‌دقت از بدفهمي رايج درباره اخلاق خداناباوران بحث مي‌كند و نشان مي‌دهد كه مي‌توان منطقا خداناباوري و اخلاق را با هم داشت. با اين همه، تأكيد مي‌كند كه غنا و سرشاري اخلاق با خداباوري ممكن مي‌شود و فضايل الهياتي هستند كه فضايل اخلاقي را به كمال مي‌رسانند. از اين منظر، هم خداباوران و هم خداناباوران عقايد پايه‌اي مشتركي دارند. اما دين مي‌تواند اخلاق را عميقا فربه كند و بارور گرداند. نكته قابل توجه آنكه نويسنده كتاب هم دانشگاهي است و هم كشيش است، اما فهم درستي از دنياي جديد و خداناباوري دارد و به انكار و تجاهل روي نمي‌آورد و مي‌كوشد حق بحث را ادا كند.

@hassan_eslami
🌐https://t.me/majmaqomh

458

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

20 Nov, 04:30

امام علي عليه السلام :

أشعِر قَلبَكَ الرَّحمَةَ لِجَميعِ النّاسِ وَ الإحسانِ إلَيهِم وَ لا تُنِلهُم حَيفا وَ لا تَكُن عَلَيهِم سَيفا ؛

مهربانى با همه مردم و نيكى به ايشان را شعار دل خويش ساز و به آنها ستمى مرسان و شمشيرى بر آنان مباش .

تصنیف غررالحکم، ص ۶۷

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

832

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Nov, 16:55

🟣در طلب چهرهٔ خداوند

مؤمنان، به روایت قرآن، هم چشم‌به‌راه دیدار خداوندند (رجاء به لقاء الله) و هم‌ طالبِ چهرهٔ پُررضایت او (ابتغاء وجه الله).

امیدوارند و مشتاق، که روزی به دیدار خداوند خواهند رسید. این امید و اشتیاق، هم از مهابت و دشواری مرگ می‌کاهد و هم در آنان تمنّا و کششی می‌افروزد به سمت شایسته‌‌شدن. می‌کوشند تا برای آن دیدار، آراسته‌تر و شایسته‌تر شوند.

امید به دیدار، هم به مرگ، معنای دیگری می‌بخشد هم به زندگی:

🔻«فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»(کهف: ١١٠)
«پس هركه توقع دارد ملاقات پروردگار خود را بايد كه بكند كار پسنديده و شريک نيارد در عبادت پروردگار خويش هيچ‌كس را»(ترجمه ولی الله دهلوی)

🔻«مَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»(عنکبوت: ۵)
«هر كس كه به ديدار خدا اميد مى‌دارد بداند كه وعدۀ خدا آمدنى است و او شنوا و داناست»(ترجمهٔ عبدالمحمد آیتی)

علاوه بر رجاء و امید به دیدار (رجاء به لقاء الله)، مؤمنان طالب و خواهندهٔ چهرهٔ خداوندند (ابتغاء وجه الله). شکیبایی می‌ورزند، چرا که طالب چهرهٔ اویند، به نیایش و عبادت اهتمام دارند، چرا که طالب چهره و لبخند اویند، داد و دهش می‌کنند و بدی را با نیکی می‌زدایند، چرا که مشتاق چهره و رضایت اویند و می‌دانند که روی خدا را نه در مشرق و مغرب و اینجا و آنجا، بلکه در شکیبایی، گشاده‌دستی، نیک‌خواهی و نیایش باید جُست:

🔻«وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ»(رعد: ٢٢)
«و آنان كه شكيبائى كردند به‌طلب روى پروردگار خويش و برپا داشتند نماز را و خرج كردند از آنچه ما روزى داديم با ايشان پنهان و آشكارا و دفع مى‌كنند به نيكوئى بدى را اين جماعه راست جزاى آن سراى.»(ترجمه ولی الله دهلوی)

🔻«وَمَا آتَيْتُمْ مِنْ زَكَاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ»(روم: ۳۹)
«و آنچه آريد از زكاتى كه خواهيد بدان روى خدا را پس آنانند فزونى‌گيرندگان»(ترجمه محمدکاظم معزی)

🔻«وَمَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ»(بقره، ۲۷۲)
«و لائق نيست كه خرج كنيد مگر براى طلب روى خدا»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

🔻«الَّذِي يُؤْتِي مَالَهُ يَتَزَكَّى وَمَا لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَى إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى وَلَسَوْفَ يَرْضَى»(لیل: ۱۸ تا ۲۱)
«آن‌كه مى‌دهد مال خود را تا پاک‌نفس گردد، و نيست هيچ‌كس را نزد او هيچ نعمتى كه جزا داده شود؛ ليكن مى‌دهد به‌طلبِ روى پروردگار بزرگوار خود.»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

قرآن کریم با تأکید از پیامبر می‌خواهد با کسانی که خواستار چهرهٔ خداوندند ملازم و معاشر باشد، و در این همراهی، شکیبا و ثابت‌قدم بماند:

🔻«وَلَا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ»(أنعام: ۵۲)
«و از خود نران آنان را كه مى‌خوانند پروردگار خود را بامدادان و شامگاه، خواهان روى اويند.»(ترجمه محمدکاظم معزی)

🔻«وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ»(کهف: ۲۸)
«و بند كن خود را با آنان كه ياد مى‌كنند پروردگار خود را به‌صبح و شام، مى‌جويند روى او را، و بايد كه نگذرد چشمهاى تو از ايشان.»(ترجمه ولی‌الله دهلوی)

آری، امید بستن به دیدار و جست‌وجوی چهرهٔ یار، رسم و شیوه‌ای است عاشقانه که قرآن کریم می‌ستاید و ایمان را به آنها می‌شناسد.

قرآن به خواستاران روی خدا نوید می‌دهد که سرانجام، دیده به دیدار دوست خواهند گشود و از دیدار او، تازه‌روی و شاداب خواهند شد:

🔻«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ»(قیامة: ۲۲ــ۲۳)
«آن روز چهره‌هايى تازه[و خرّم] هستند. نظاره‌گر به پروردگارشان.»(ترجمه مسعود انصاری)

چشم‌به راه دیدار خدا بودن، و در هر اقدامی، خواهانِ روی و رخسار خدا بودن، تعابیری عاشقانه‌اند. و قرآن کریم مؤمنان را چشم‌به‌راهان دیدار خدا و جست‌وجوگران چهرهٔ او می‌داند.

@sedigh_63
🌐https://t.me/majmaqomh

658

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Nov, 07:34

#نشست_علمی
#گزارش_کوتاه

⚡️مواجهه بی کیفیت با پدیده توسعه بیشتر از همه به دینداری جامعه خدشه وارد می کند و ما را دچار پدیده دین گریزی خواهد کرد

🔰دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳، دکتر فرشاد مومنی در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به بررسی مفهوم توسعه به عنوان یک امر مستحدث پرداخت و بر لزوم بازگشت به مسائل بنیادین در مواجهه با بحران‌های کنونی تأکید کرد

🏷دکتر مومنی در این سخنرانی با اشاره به وضعیت کنونی جامعه، گفت: در هنگامه بحران راه برون رفت از مشکلات بازگشت به مسائل بنیادین است.جامعه ما یک جامعه اکنون‌زده است یعنی از گذشته خود بریده است و نسبت خود را با آینده تعیین نکرده است. این ویژگی از اقتضائات نظام‌های رانتی است. توسعه یکی از مهم‌ترین مباحثی است که باید در یک جامعه دیندار نسبت آن با مسئله دینداری تعیین شود. چنانچه به گفته شهید مطهری تا وقتی فقها درگی دست از سرمایه‌داری پیدا نکنند، قادر به فهم مسائل زمانه نخواهند بود.

وی اشاره کرد تا زمانی که ما فهمی متناسب از مقتضیات زمانه پیدا نکنیم، طبعا دچار انحطاط خواهیم شد؛ مسئله‌ای که اسلام‌شناسان قرن ۲۰ هم بر آن تاکید کرده‌اند. در ادبیات این پژوهشگران بر این نکته تاکید شده است که اگر مدعیان دین خاتم عملکردی متناسب با مقتضیات زمانه نداشته باشند، عملکرد آنها تناسبی با خاتمیت نخواهد داشت. رفتار متناسب با مقتضیات روز رفتاری اسلام گرایانه خواهد بود.

🏷 این استاد دانشگاه گفت: توسعه اقتضای زمانه است، مسئله‌ای دلبخواهانه نیست که آن را کنار بگذاریم و به عبارتی الزام قطعی است و انحطاط در ارتباط با آن معنا پیدا می‌کند. در مواجهه با تحولات زمانه ما متاسفانه درگیر مباحث لفظی شده‌ایم؛ چون نمی‌خواهیم از لفظ توسعه که در عرف بین‌الملل بکار برده می‌شود استفاده کنیم، از واژه پیشرفت به جای توسعه استفاده کرده‌ایم درحالی که این لفظ بسیاری ایدئولوژیک تر از واژه توسعه است. در داستان بیداری عربی هم این مسئله درگیری با الفاظ پیدا شد که از واژه بهار عربی سخن بگوییم یا بیداری در حالی که همان بحران های موجود در کشورهای عربی را ما هم داشتیم.

🏷 این کارشناس اقتصادی اظهار کرد : ما برای غلبه بر انحطاطی که درگیر آن هستیم باید توسعه را به عنوان یک مسئله مستحدث (نوظهور) بپذیریم. در توسعه ما با پدیده متحول شدن رابطه انسان با زمان روبرو هستیم. این عصر، عصر شتاب تاریخ نام‌گذاری شده است و اقتضائاتی دارد که اگر آن را درک نکنیم دچار حیرت‌زدگی در مواجهه با تغییرات پرشتاب خواهیم شد و به اعوجاج خواهیم رسید و شکست‌های پی در پی بخوریم که این مسئله طبیعتا بحران های هویتی در پی خواهد داشت.

🏷دکتر مومنی همچنین اصلی ترین مانع در برابر شتاب تاریخ که ما گرفتار آن هستیم، را رشد ناپایدار و گسسته دانست. از نظر وی رشد ناپایدار باعث می‌شود به قهقرا برویم. ما در ایران سه جنبش در برابر اقتضائات زمانه داشته‌ایم انقلاب مشروطه، جنبش ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی. در هر کدام از این جنبش ما در ابتدا یک رشد سریع در درک اقتضائات داشتیم ولی به دلیل مانع تراشی ها این رشدها پایدار نماند و منجر به ایجاد وضعیت بحران دوران گذار شدیم نه در گذشته ماندیم و نه به وضعیت پایدار جدید منتقل شدیم. به عنوان مثال ما در دوران مصدق یک رشد عجیب در توسعه بدون نفت داشتیم که در تاریخ ایران تکرار نشده است.

🏷این استاد دانشگاه همچنین تأکید کرد
یکی دیگر از مانع توسعه و درک اقتضائات زمانه تصلبات دیندارانه است. در هر سه جنبش ایران در دوران معاصر ما با این تصلبات مواجه بوده ایم که منجر به رشد گسسته شده است. ما در ایران با بنیان‌های اندیشه‌ای شبه داعشی مواجه هستیم که به هیچ وجه با توسعه و اقتضائات زمانه همراه نیست و دائما در برابر اندیشه های توسعه طلب موضع‌گیری می کند.

🏷 وی افزود، در برابر این اندیشه‌های متصلب، می توان از اندیشه های افرادی چون ملک المتکلمین در زمان مشروطه و دکتر مصدق در جنبش ملی شدن نفت و شهید بهشتی و شهید مطهری در انقلاب اسلامی نام برد که درکی روشن بینانه از تحولات زمانه داشتند.

🏷این کارشناس اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد: ما در مواجهه با تمایزات فرهنگی نباید از ابزار داغ و درفش استفاده کنیم، که هرچقدر فشار بر طرف متمایز وارد کنید بیشتر باید متحمل تهاجم شوید. این در حالی است که در برخورد با تمایزات فرهنگی بهترین راه، گفتگو و تعامل است. نکته نهایی اینکه عدم درک اقتضائات زمانه و از جمله توسعه و عقب ماندگی باعث ایجاد وابستگی ذلت بار و مستعمرگی خواهد شد همان گونه که امروزه ما در چنین وضعیتی دچار وابستگی به کشورهایی مانند چین و روسیه شده ایم. در نهایت اینکه مواجهه بی کیفیت با پدیده توسعه بیشتر از همه به دینداری جامعه خدشه وارد می کند و ما را دچار پدیده دین گریزی خواهد کرد.

🌐https://t.me/majmaqomh

580

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Nov, 07:33

🎧#پوشه_شنیداری

🏷توسعه به مثابه یک مسئله مستحدثه

🟣 الزامات معرفت شناختی و ملاحظات اقتصاد سیاسی

👤سخنران :

#دکتر_فرشاد_مومنی

_دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳

"مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه"

🌐https://t.me/majmaqomh

475

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Nov, 07:12

#پرونده_علمی

📖 پرونده مبادی فقه حقوق شهروندی

استاد سید محمدعلی ایازی:

🟣درآمدی بر فقه حقوق شهروندی

🏷استاد سید محمدعلی ایازی اگرچه بیشتر به پژوهش‌های قرآنی شهره است لکن پژوهش‌های او در عرصه فقه‌های نوپدید نیز متعدد است به‌نحوی‌که می‌توان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های او را سامان‌دهی به ابواب فقه معاصر دانست. وی در این سال‌ها، تمرکز زیادی بر روی حقوق انسان و لزوم رعایت این حقوق در فتاوای فقهی داشته است. این فقیه نواندیش در این یادداشت شفاهی اختصاصی، تلاش دارد تا بایسته‌های فقه حقوق شهروندی را به‌صورت گذرا بیان کند. همین امر موجب شد تا این یادداشت را به «درآمدی بر فقه حقوق و تکالیف شهروندی» معنون کند.

📍مشاهده کامل یادداشت

🌐https://t.me/majmaqomh

455

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

19 Nov, 04:30

📝احمد_قابل:

آرمان و هدف دنیایی دین خدا و شریعت محمدی(ص) عدالت است. از آنجا که عدالت مطلق برای بشر عادی ممکن نیست، عدالت نسبی مطلوب خواهد بود. هرچه نسبت عدالت در جامعه بیشتر باشد به نسخه ی آرمانی دین نزدیکتر خواهد بود. بنابراین ،شهر آرمانی دین ،جایی است که عدالت در بالاترین حد ممکن پدیدار گردد. رعایت اخلاق پسندیده، ایجاد امنیت برای تمامی شهروندان، همزیستی مسالمت آمیز با تمامی بشر، پرهیز از نزاع ودرگیری وتلاش جدی برای صلح وممنوع دانستن تهاجم (لاتدعون الی مبارزة ...فان الداعی باغ )وتلاش برای رفاه وآبادانی،عمده ترین راهکارها برای رسیدن به آرمانها معرفی شده است.

🏷خصوصیات جامعه آرمانی در متون دینی

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین"
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

667

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 19:46

و قال علیه السلام:

اَلعِلْمُ وِرَاثَهٌ كَرِيمَةٌ، وَالاَْدَبُ حُلَلٌ مُجَدَّدَةٌ، وَالْفِكْر مِرآةٌ صَافِيَةٌ.

دانش، میراثی است گرانمایه، ادب، آرایه‌ ای است همیشه تازه و اندیشه، آینه‌ای است جلا‌یافته.

_نهج البلاغه_حکمت ۵
بگردان : #استاد_محمود_صلواتی

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

718

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 19:10

🔻مقدمه‌ی کتاب "مبانی شریعت"
نوشته‌ی استاد فقید احمد قابل

🏷اندیشه ی منسجم و هماهنگ تنها با مبانی مشخص نظری پدید می آید. مبانی نظری و عملی باید منطقی و عقلانی باشند تا از جاذبه ی لازم برای توجه تمامی مخاطبان برخوردار باشند. شریعت محمدی (ص) نیز در سه حوزه ی کلام، اخلاق و احکام مبتنی بر مبانی منطقی و عقلانی بوده و کاملا منطبق با فطرت انسانی از سوی صاحب شریعت (ص) به آدمیان ارائه شده است.

🏷 همراه شدن گسترش اندیشه ی اسلامی شریعت محمدی با کشور گشایی های پیروان آن و پیوند خوردن اندیشه با قدرت و حکومت و دور شدن تدریجی از زمان حضور پیامبر خدا (ص) و پدید آمدن اختلافات طبیعی در برداشتهای متفاوت اصحاب پیامبر و متفکران دوره های پسین در کنار تلاشهای نظری و عملی غیر صادقانه ی بسیاری از قدرت طلبان و دنیا خواهان موجب دشواری در شناخت حقیقت پیام الهی شریعت شد. هر چه فاصله ی پیروان شریعت و عالمان آن از صدر اسلام» بیشتر شد، اختلافات گسترده تر و حقایق نامکشوف تر شدند تا جایی که امروزه هیچ کس نمی تواند با برهان قاطع از تمامی باورها و اندیشه های دینی و مذهبی دفاع کند.

🏷البته هر اندیشمند منصفی میداند که اکثر باورهای دینی و مذهبی وی تنها مبتنی بر ترجیحات علمی و عقلانی پذیرفته شده ی او است. اصطلاحا این باورها مبتنی بر برداشتهای ظنی وی است که از نظر علمی معتبر شمرده میشوند بنا بر این نمی توان با امکانات علمی بسیار محدود و شناخته شده ی موجود ادعاهای نامحدود و قداستی در حد کلام و حکم خداوندی به برداشتهای ظنی خود بخشید. نظریاتی که در متون ثانویه ی شریعت (کتابهای عالمان) شریعت دیده می شود هیچ تفاوتی با نظریات علمی سایر دانشمندان در دیگر علوم انسانی ندارد. یعنی صرفا برداشتهایی علمی از متون اصلی است و با توجه به اینکه:

🔸الف)_ تنها «قرآن» از متون اولیه ی «شریعت دست نخورده باقی مانده است، اما «روایات (سنت) دستخوش تحریفات فراوان لفظی و مفهومی جعل جهل و تعارضهای بی شماری است که تنها با تلاشهای علمی دشوار میتوان سره را از ناسره باز شناخت و البته هیچ سرمایه ای جز ظن و ترجیح در این راه به یاری عالمان شریعت نیامده است. مگر آنکه دلایل عقلی یا یافته های علمی بشری که آن هم مبتنی بر استقراء ناقص و صرفا اطمینان آور است و احتمال خلاف را نفی نمی کند به یاری عالمان شریعت آیند و حکمی قاطع یا قرینه ای اطمینان بخش را برای اظهار نظر در اختیار قرار دهند.

🔸ب)_ بسیاری از باورهای رایج کلامی و اخلاقی شریعت و مذاهب مختلف آن و اکثریت بیش از نود درصدی احکام شریعت ناشی از متون روایی است که استفاده ی از آن کاملا مبتنی بر ظن و گمان است. تقدس بخشیدن به نتایج تلاشهای علمی عالمان ،شریعت کاملا غیر منطقی خواهد بود. بنا بر این پذیرش یا عدم پذیرش آراء و نظریات عالمان شریعت، همچون پذیرش یا رد نظریات سایر دانشمندان علوم غیر شریعت است. طبیعی است که پذیرفتن بی دلیل نظریات دانشمندان همان قدر مذموم و ناپسند است که رد بی دلیل آنها ناپسند شمرده می شود.

🏷در این متن خلاصه ی دیدگاه خود از عناوین مورد بحث در مبانی شریعت محمدی (ص) را به مخاطبان ارائه میکنم. طبیعی است که هر یک از این عناوین محتاج استدلال است که در متن مفصل تر و نهایی کتاب به آن خواهم پرداخت . اگر عمرم باقی و سلامتی حاصل و اختیار زندگی در دست خودم باشد، بحث های استدلالی و کامل تر آن را نیز خواهم نوشت. ولی در این نسخه ی ابتدایی از کتاب صرفا به برخی گزارش ها و نتایج بسنده می کنم تا امکان داوری مخاطبان را در مورد انسجام و هماهنگی اندیشه یا عدم آن مباحث مختلف سالیان گذشته آورده ام و یا در وبلاگ شریعت عقلانی منتشر کرده ام.

https://t.me/majmaqomh

614

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 19:09

#کتاب_امروز

📚عنوان:مبانی شریعت
📝نویسنده: احمد قابل
ویراستار: محسن کدیور

📍تاریخ انتشار: مرداد ۱۳۹۱/ تعداد صفحات: ٣٤٩

https://t.me/majmaqomh

530

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 18:37

📝 استاد محمدعلی کوشا:

🏷فقیه عقلانی و اندیشمند دلسوز پرتلاش، مرحوم احمد قابل از جمله فقه‌پژوهان اثرگذار عصر ما است که نام و یادش جاودان خواهد ماند.آن عزیز از دست رفته‌ی ما چند ویژگی برجسته داشت که در کمتر دین‌پژوهی دیده می‌شود:

1- متخلّق به اخلاق و سلوک انسانی.
2- شور و حرارت آموختن و آموزاندن.
3- احساس مسوولیت اجتماعی در مقابل دانسته‌هایش.
4- روحیه‌ی کم‌نظیر ارشاد و تلاش مداومش بر عملی‌کردن امربه‌معروف و نهی از منکر در حیطه اجتماعی به‌ویژه در سطح مسوولان درجه‌یک مملکت.
5- علاقه سرشار او به بحث و گفتگو در همه دانسته‌هایش.
6- داشتن شجاعت لازم و کافی و به‌دوربودن از هرگونه جُبن و ترس در حیطه ابراز نظرات و تصمیمات سیاسی‌اش.
7- بهره‌مند بودن از دو نعمت بیان و بنان در اظهارات دینی و اجتماعی‌اش.

🏷احمد قابل با داشتن ویژگی‌های مذکور اگر در جوامع آزاد و حاکمیت‌های دموکراسی‌خواه می‌بود، بی‌گمان به‌عنوان یک صاحب‌نظر و ایدئولوک برجسته، بسیار قدر می‌یافت و بر صدر می‌نشست. امّا افسوس و هزار افسوس که در کشورش به‌جای تشویق، تنبیه شد!
نه‌تنها قدرش دانسته نشد، که سخت با او بی‌مِهری شد و حتی از کمترین حقوق اجتماعی‌اش نیز محروم گردید!

🏷به‌راستی ما جهان‌سومی‌ها چرا با آزاداندیشان‌مان این همه سر ناسازگاری داریم؟! گاهی در جلساتی که با آن شخصیت دلسوز و آرمان‌خواه داشتیم تکیه کلامش «هنر فهمیدن» و «وظیفه خطیر آگاهاندن» بود! رحمت و رضوان الهی بر روح پاک ملکوتی‌اش باد. یادش جاودان و نامش برای همیشه با عزّت و انسانیت و سرافرازی قرین و ماندگار باد.

https://t.me/majmaqomh

580

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 18:37

#اطلاع‌رسانی
#مراسم_بزرگداشت

🔰مراسم بزرگ‌داشت مرحوم استاد احمد قابل

«عصر گفتگوی آذرماه»

🔻با حضور: "آیت‌الله سیدمحمدعلی ایازی"

⏰زمان : پنج‌شنبه یکم آذر ۱۴۰۳/ ساعت ۷ شب
🕌مکان: نجف آباد، خیابان ۱۵ خرداد شمالی، مقابل مسجد عسگریه

https://t.me/majmaqomh

436

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 09:33

#درس‌گفتارها

🟣درسگفتارهایی در اخلاق اسلامی
🎙استاد عبدالرحیم سلیمانی

ج ۱ : چیستی اخلاق و جایگاه آن در اسلام
ج ۲ : جایگاه اخلاق در میان ابعاد دیگر دین
ج ۳ : اخلاق به مثابه معیار اسلامی بودن یک جامعه یا نظام
ج ۴ : اخلاق موحدانه و اخلاق مشرکانه
ج ۵ : اخلاق منافقانه
ج ۶ : صداقت و راستی، اساس دینداری
ج ۷ : خوی نقادی و خوی مداحی و چاپلوسی
ج ۸ : عفو و گذشت یا انتقام و مجازات
ج ۹ : نرمش و مدارا و پذیرش دیگران
ج ۱۰ : فروتنی و تواضع و احترام به عقاید دیگران
ج ۱۱ : عدالت و انصاف در همه جا و نسبت به همه کس
ج ۱۲ : حق‌گویی و حق‌پذیری
ج ۱۳ : تعصب، مانع حق‌گویی و حق‌پذیری
ج ۱۴ : جاه‌طلبی و ریاست‌طلبی دو رذیلت اخلاقی
ج ۱۵ : شایسته‌سالاری و شایسته‌گزینی مسئولیت خطیر اخلاقی

🌐https://t.me/majmaqomh

497

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

18 Nov, 09:33

🔻امیرالمومنین به هیچ وجه در آزادی سیاسی کوتاه نیامد؛ به مردم گفت نمی خواهم برای اینکه شما را به بهشت ببرم، خودم را جهنمی کنم

📝#محمد_اسفندیاری

🏷امیرالمومنین در حکومتش از دو اصل به هیچ وجه کوتاه نیامد: یکی عدالت اقتصادی و دیگری آزادی.عدالت اقتصادی به معنی بسیار پررنگش و آزادی سیاسی هم. امیرالمومنین در بیت المال مساوات را رعایت میکرد. بین عرب، عجم، غلام و آزاد فرقی نمیگذاشت، ولی دامنه اش خیلی گسترده تر بود. وقتی عمر خلیفه شد به افرادی که پیشگام بودند در اسلام، زودتر اسلام آورده بودند، جهاد کرده بودند، سهم بیشتری داد.

🏷وقتی امیرالمومنین به خلافت رسید گفت نه! هیچ. بین فردی که شمشیر زده و کسی که خانه اش خوابیده فرقی نیست. من بیت المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می کنم نه بر اساس ایمان مردم و انقلابی بودن آنها. طلحه و زبیر از اصحاب پیامبر بودند و جهاد کرده بودند و ناراحت شدند. امیرالمومین به آنها گفت هر کاری کردید پاداشش در آن دنیاست. امیرالمومنین رانت نداد، امتیاز به هیچکس نداد، با پول دهان کسی را نبست. برعکس معاویه که با پول می بست.

🏷امیرالمومنین به هیچ وجه در آزادی سیاسی کوتاه نیامد. طلحه و زبیر از امیرالمومنین مکدر شدند. سیره پیامبر و امیرالمومنین این گونه بود که به هر کس که می دیدند تشنه قدرت است، مقام نمی دادند. به چه دلیل؟ چون کسی که قدرت طلب است وقتی به او مقام بدهید او از آن به بعد فقط به فکر مقام می شود، هدفش فقط مقام است. طلحه و زبیر بصره و کوفه را می خواستند. بعد از مدتی آمدند پیش امیرالمومنین. اختلاقی پیش آمده بود و گفتند ما می خواهیم به مکه برویم. امیرالمومنین فرمود بفرمایید. گفتند می خواهیم برویم عمره انجام بدهیم. امیرالمومنین فرمود: به خدا قسم قصد عمره ندارند قصد خدعه دارند و می خواهند بروند و به جنگ ما بیایند. و همین شد. از کوفه رفتند به مکه و با عایشه همدست شدند و سپاهی گران علیه امیرالمومنین راه انداختند. اما امیرالمومنین آزادی آنها را سلب نکرد، نگفت ممنوع الخروجید!

🏷{امیرالمومنین} ایستاد و از آزادی دفاع کرد، ولو اینکه بیایند و با او بجنگند. حکومت پایه اش متزلزل می شود؟ خب بشود. اگر امیرالمومنین جلوی آنها را می گرفت الان ما اینجا نمی نشستیم و بگوییم امیرالمومنین!ما اگر می گوییم امیرالمومنین به خاطر این است که اخلاق را در سیاست آورد. نمونه دیگر هم خوراج است. آنها خروج کرده بودند علیه امیرالمومنین. به مسجد می آمدند و به امیرالمومنین بد و بیراه می گفتند.

🏷امیرالمومنین نکته ای را در مورد نگاه مرد به زن گفت و یکی از خوارج که نشسته بود دید امیرالمومنین نکته قشنگی را فرمودند. خارجی گفت: خدا بکشد این علی را! چقدر دانا است، چه چیزهایی می فهمد! مردم رفتند به سوی این خارجی که او را بکشند. امیرالمومنین گفت نه نه دست نگه دارید مردم! ولش کنید! به ما فحش داد جوابش فحش است که از ما دور باد. یا باید او را ببخشیم که سیره ما این جور است. این سیره امیرالمومنین با خوراج بود. به آنها هم گفت تا وقتی دست به شمشیر نبردید ماه به ماه بیایید و حقوقتان را از بیت المال بگیرید. راحت هم می توانید به مسجد بیایید.

🏷مردم کوفه با امیرالمومنین راه نمی آمدند. در جنگ، صلح و ... امیرالمومنین می گفت چاره ای نیست، نمی شود مردم را سرکوب کرد. امیرالمومنین گفت: مردم می دانم چه می خواهید، شمشیر! ولی من این جوری نیستم که بخواهم شما را مطیع کنم، اما خودم را خراب کنم، برای اینکه شما را به بهشت ببرم، خودم را جهنمی کنم. می دانم مردم می شود شما را به زور مطیع کرد. امیرالمومنین شمشیر را داشت، اما شمشیر را غلاف کرده بود. شما را درست کنم و خودم فاسد بشوم، هرگز!

🏷امیرالمومنین به مردم می گوید من با شما مدارا می کنم و می دانم چطور شما را اصلاح کنم، اما نمی خواهم شما را اصلاح کنم با فاسد کردن خودم، یعنی با زور! روی همین حساب، چون امیرالمومنین سیاستش اخلاقی بود، می گفتند امیرالمومنین سیاستمدار نیست! امیرالمومنین شکایت می کند و می گوید حتی قریش آمدند گفتند که انسان شجاعی هستی ولی جنگ و تاکتیک های سیاسی را نمی دانی!

🏷علی اخلاق را حاکم بر سیاست کرد. امیرالمومنین می گوید قسم به خدا، معاویه از من زیرک تر و باهوش تر نیست، اما او پیمان شکنی می کند، تبهکاری می کند. اگر قرار بود پیمان شکنی اصل باشد من می توانستم زیرک ترین افراد باشم. امیرالمومنین اصلی را رعایت می کرد که خیلی از ما فراموش می کنیم. برای او پیروزی اخلاقی مهم بود، نه پیروزی سیاسی.

🌐https://t.me/majmaqomh

641

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

17 Nov, 17:05

#اطلاع‌رسانی
#رویداد_علمی

✔️سلسله نشست های فرهنگی اجتماعی
توسعه به مثابه یک مسئله مستحدثه :

🟣 الزامات معرفت شناختی و ملاحظات اقتصاد سیاسی

👤سخنران :
دکتر فرشاد مومنی
( استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی)

⏰زمان:
دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳ ، ساعت ۱۸:۱۵

🏢مکان:
قم _خیابان صفائیه کوچه ۳۹ پلاک ۳۹
"مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه"

🌐https://t.me/majmaqomh

2,655

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

17 Nov, 17:04

‍ #کتاب_امروز

📚عنوان: موهبت اختلاف ( راه و رسم مخالفت‌ورزی ثمربخش)
📝نویسنده: #ایان_لزلی
📍ترجمه: #علی_کریمی /انتشارات : ترجمان

⚡️چرا تعارضات اجتماعی به سرعت رو به وخامت میگذارند و سر از کشمکشی جانکاه و بی پایان در می آورند؟

🏷ظاهراً همین مشکل در زندگی شخصی ما نیز وجود دارد چه در مشاجرات زناشویی و بحث های بی پایان والدین با فرزندان و چه در اختلافاتمان در محل کار ایان لزلی نویسنده و روزنامه نگار بریتانیایی ریشه این مشکلات را نگاه یک سویه ما به تعارض و انتظارات نابجایمان از آن میداند؛ ما گمان میکنیم تعارض پدیده ای صرفاً شناختی است و انتظار داریم بتوانیم دیگران را متقاعد کنیم و به اختلافات پایان دهیم اما به نظر لزلی تعارض با تمام وجود ما سروکار دارد.

🏷 از نظر او تعارض نه تنها برای ساختن جامعه ای پویا ضروری است بلکه هر نوع رابطه سالمی در گرو آن است تعارض ما را باهوشتر میکند فرایند تفکرمان را بهبود میبخشد و در هر کنش جسورانه مشترکی از ازدواج گرفته تا کسب و کار و سیاست ورزی دمکراتیک نقشی حیاتی ایفا میکند اما مسئله این است که ما نه به لحاظ زیستی و نه از نظر اجتماعی و تاریخی آمادگی مخالفت ورزی ثمر بخش را نداریم و بنابراین به دو راهبرد ستیز» یا «گریز متوسل میشویم لزلی با استفاده از بینشهای فلسفی انسان شناختی و روان شناسانه میکوشد ماهیت تعارض را برایمان روشن کند و ضرورت وجود آن برای بقای جوامعمان را به تصویر بکشد.

🏷 او به سراغ متخصصان حل اختلاف می رود، یعنی روان درمانگران روان شناسان افسران پلیس بازجوها دیپلماتها مذاکره کنندگان شرایط بحرانی و مشاوران ازدواج و طلاق لزلی ماجراها و تجربه هایی نامنتظره و آموزنده را نقل میکند و جنبه های متنوع مدیریت تعارض را واکاوی میکند و سرانجام نکاتی کاربردی برای سامان دادن به اختلافات در عرصه فردی گروهی و اجتماعی در اختیارمان میگذارد

https://t.me/majmaqomh

500

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

17 Nov, 13:41

#اطلاع‌رسانی
#رویداد

🟣عصر سکولار، پایان دینداری؟!

نشست نقد و بررسی کتاب عصر سکولار چارلز تیلور

🔸با سخنان
📍دکتر سید علیرضا بهشتی
📍دکتر حسین هوشمند

📆سه شنبه ۲۹ آبان
⏰ساعت ۱۵ تا ۱۷

📌میدان توحید، خیابان پرچم، کانون توحید

انتشارات روزگار نو
مجمع احیای فضیلت
انجمن اندیشه و قلم
کانون توحید

▪️هدف این پیام صرفاً اطلاع‌رسانی بوده و "مجمع" برگزارکننده نیست.

@andisheqalam
🌐https://t.me/majmaqomh

559

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Nov, 17:04

#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۱۰)
#پادکست    #گفت‌وگو

▪️ نقد و بررسی آثار اسلام‌پژوهی
     هفت گفت‌وگو با هفت کارشناس

🔹در طی فصل‌های سوم و چهارم، هفت کتاب معرفی‌شده در دورنما را برگزیدیم و برای بررسی بیشترِ آنها با کارشناسانی گفت‌وگو کردیم. این گفت‌وگوها را ـ اگر پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. «زبان به‌مثابۀ معجزه» اثر نوید کرمانی
    گفت‌وگو با امیر مازیار
    آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۲. «زنان مؤمن در اسلام» اثر اسما بارلاس
    گفت‌وگو با زهرا مبلغ
    آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۳. «حاشیه‌های فمینیستی قرآن» اثر عایشه هدایت‌اللّه
    گفت‌وگو با علیرضا دوستدار
    آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۴. «المحنة» اثر فهمی جدعان
    گفت‌وگو با محمدعلی عسگری
    آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۵. «ستیز و سازش» اثر جمشید چوکسی
    گفت‌وگو با فیروزه صادق‌زاده دربان
     آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۶. «نقاط تلاقی با اسلام» اثر یهودا نوو
   گفت‌وگو با سپیده نصرتی
     آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

۷. «بازمانده‌هایی از فرهنگ دوران جاهلی در تمدن اسلامی» اثر ادوارد وسترمارک
    گفت‌وگو با امین مهربانی
     آپارات | یوتوب | تلگرام | گزیدۀ متن

@doornamaa
🌐https://t.me/majmaqomh

225

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Nov, 11:02

🔻ورود خجولانه یا سرافرازانه عقل به علم فقه؛ در حاشیه مباحثه سروش و علیدوست
✍#علیرضا_معینی

✔️مناظره و دست‌کم اگر بخواهم اصطلاح غزالی‌پسندتری به‌کار برم، مباحثه، سنتی سودمند و تمرینی خردافزا و خردگشاست. نیکی و نابی آن دست‌کم از آن روست که موجب می‌شود صاحب یک یا مجموعه‌ای از آراء و نظریات تا با ناقدان هم‌سخن نشده است خود به‌درستی نمی‌داند که نظر و نظریه‌اش چه فرض‌ها و پیش‌فرض‌ها یا عقبات و عواقب و تبعاتی نظری یا عملی دارد که آنها را بدیهی و بی‌عیب می‌شمارد.

✔️اما وقتی اولاً نظرات خود را اعلام می‌کند با افرادی مواجه می‌شود که نظرات دیگر، پیش‌فرض‌ها و فرض‌های دیگر و داوری‌ها و ارزش‌داوری‌های دیگر در باب مدلول و منطوق سخنان خود و لذا طرف مقابل دارند و آن مفروضات نهان آشکار می‌شود و بسط آنها محک می‌خورد و دلالت‌های عادی انگاشته شده در خلوت، خاصیت و خاص بودن شأن هویدا می‌گردد و صاحبان دیدگاه دیگر از هر کرانه و کناره به دنبال عیبی و نقصانی در نتیجه یا مقدمه می‌گردند و چیزی می‌یابند و بیان می‌کنند تا نظر او را ابطال کنند یا شعاع صدق آن را کاهش دهند و بر خود و صاحب‌نظران معلوم کنند که این آراء از کجاها به گمان خود نشئت‌گرفته و تا کجاها را نشانه می‌گیرد.

✔️مباحثه علیدوست با سروش درباره عقل و شرع نیز از همین جنس است؛ هم مقدمات و نتایج نهان و عیان آراء خود و هم‌فکرانش را بر آفتاب می‌افکند هم مقدمات و نتایج آراء سروش و موافقان با منظومه فکری او را...

📎 پيوند به متن کامل یادداشت
@dinonline
🌐https://t.me/majmaqomh

516

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Nov, 10:53

🔰مروری کوتاه بر آثار دکتر داود فیرحی
📝#سینا_احمدی

🏷دکتر داود فیرحی (۱۳۴۳ – ۲۱ آبان ۱۳۹۹) نظریه‌پرداز و پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام بود. وی دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران و تحصیلات حوزوی تا سطح عالی بوده و استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه مفید در قم نیز بود. فیرحی کار پژوهشی خود را با نگاه انتقادی و تحلیلی، به بررسی تعامل دین و سیاست در ایران و جهان اسلام آغاز کرد. نخستین اثر وی «اندیشه سیاسی شیعه در دوره قاجاریه» بود که در آن به اندیشه سیاسی فقیهان مشهور شیعه دوره قاجار و مکاتب مهم فقهی-سیاسی ای که در دوره قاجاریه بسط یافته و در تحولاتی چون نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی تأثیرگذار بودند پرداخته است.

🏷فیرحی در اثر تالیفی خود در کتاب "قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام" کوشش کرد تا نسبت بین نصوص دینی و سنت سیاسی مسلمانان و چگونگی تحمیل این سنت بر نص را شرح دهد . او در این اثر، سازِکار به حاشیه رانده شدن وجوه دموکراتیک نص بوسیله سنت را برملا می‌سازد و نتیجه می‌گیرد که نصوص دینی با سنت فکری-سیاسی مسلمانان انطباق چندانی ندارد و بین این دو ناهمپوشانی دیده می شود و نصوص چیزی بزرگ‌تر از سنت مسلمانان است. فیرحی در آثر بعدی خود پیدایی و تکوین دولت‌های بزرگ اسلامی از خلافت راشدین، امویان و عباسیان تا عثمانی و صفوی را پی می‌گیرد و مسیر تحول آن‌ها را دنبال می‌کند تا نشان دهد چه سبکی از دولت‌های اسلامی به سلطنت ختم شده‌اند و چه نسبتی با سنت حکمرانی ایرانی دارند. او در کتاب "نظام سیاسی و دولت در اسلام" سعی می‌کند نشان دهد مسلمانان به تدریج تلاش می‌کنند از اندیشه‌های اقتداری فاصله بگیرند اما گویا توان چندانی برای فاصله گیری معنادار پیدا نمی‌کنند و عبور از نظم سلطانی به نظم جدید با تردید و تردد زیادی همراه است.

🏷 فیرحی در کتاب دوجلدی "فقه و سیاست در ایران معاصر" توضیح می‌دهد که چگونه فقه شیعه درگیر دولت مدرن می‌شود و مسیری نو برای واقعیتی به نام حکومت مشروطه باز می‌کند. در جلد دوم همین اثر توضیح می‌دهد چگونه با بحران و شکست در مشروطه، دوباره گرایش اقتدارگرایی تاریخی و مکنون در فقه حکومت اسلامی، مجال ظهور می‌یابد. او در اثر دیگر خود به نام "آستانه‌ی تجدد " کوشش می‌کند متن تنبیه الامه و تنزیه المله نائینی را تبارشناسی کند و مشخص کند نائینی چگونه توانسته است مفردات یک فقه دموکراتیک را فراهم آورد.

🏷فیرحی با الهام از سنت اجتهادی فقه دموکراتیک در "کتاب فقه و حکمرانی حزبی" پس از موضوع شناسی و حکم شناسی فقهی حزب ، به مسئله قانون‌گذاری در حوزه حزب و مشکلات آن در حوزه حکمرانی حزبی می‌پردازد. به باور او طرح "مسئله حزب" در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجهه‌ی فقه با دولت مدرن است و با اصل دموکراسی ملازمه دارد نه با پسوند دینی یا سکولار. فیرحی معتقد است تقلیل حزب به یکی از خصایص دموکراسی سکولار خطای فاحشی است که خسارت جبران ناپذیری به حیات سیاسی و سرنوشت جامعه ایران وارد کرده است. او در آثار متاخر خویش به ملازمه حزب و قانون در دولت مدرن می‌اندیشد و در کتاب "مفهوم قانون در ایران معاصر" به سرشت و سرنوشت قانون از بحران تا فروپاشی نظم سنتی در ایران پیشا مشروطه و سرگذشت طولانی و پرفراز و نشیب‌اش از صفویه تا جنبش مشروطه خواهی و آغاز دولت مدرن در ایران می پردازد. فیرحی پس از سالها پژوهش به دو پارادوکس اصلی جامعه ایران، نخست پارادوکس دین و دولت و دوم پارادوکس ملیت و تجدد تاکید می‌کند. فیرحی در کتاب "دولت مدرن و بحران قانون" ، چگونگی شکل گیری این دو را به لحاظ تاریخی و عرفی مورد مطالعه قرار می‌دهد و سعی می‌کند راه نوینی برای فرار از این پاردوکس‌ها بیابد.

🏷فیرحی در سالهای آخر حیات علمی خود با الهام از سیره سیاسی پیامبر اسلام ، الگویی از حکمرانی‌های مبتنی بر رضایت و قرارداد را ارائه می دهد. او در "کتاب پیامبری و قرارداد" که حاصل سه ترم تدریس در دانشگاه تهران است، ایده پیشنهادی خود برای برون رفت از بحران‌های پیچیده و متراکم مطرح می‌کند. او با مقاسیه سیره سیاسی پیامبر اسلام در مدینه به پی‌ریزی الهیات سیاسی تجدد می‌پردازد و شکلی از حکومت قراردادی را پیشنهاد می‌دهد. به طور خلاصه می‌توان گفت فیرحی در طول حیات علمی خویش با نگاهی انتقادی به رویه‌های موجود در حوزه دین و سیاست و نقد خوانش‌های اقتدارگرا به بازفهمی دوباره و احیای فهم دموکراتیک از دین و سیاست کمک کرد و با ارائه ادبیات جدیدی در مطالعه دین و تجدد، قصد داشت راه سومی برای حل مسائل و مشکلات واقعی ایران ارائه دهد. او تلاش کرد با فراهم آوردن بینشی نو از تجدد و دین، امکان اصلاحات بنیادین را پیش روی سیاست‌گذاران ایرانی قرار دهد.

https://t.me/majmaqomh

330

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

13 Nov, 04:30

#یادداشت

🔰در ستایش مؤلف نواندیش حوزوی

🔻گفتاری از #دکتر_سید_صادق_حقیقت در سالگرد درگذشت زنده ‌یاد استاد داود فیرحی

◻️«شکاف نسلی» در جامعه امروز ما به یک مسأله بدل شده، و متعاقب آن بین نسل جدید با نسل‌ قدیم تفاوت‌های اساسی بوجود آمده است؛ چنانکه شاهد هستیم که زبان مشترک چندانی با هم ندارند. به بیان دیگر، نسل جدید که شامل نسل دهه‌های 70 و 80 به بعد می‌شود دغدغه‌ها و مسايلی دارد که برای نسل پدران و مادرانشان ناشناخته و گاه حتی غیر قابل درک است.
علت شکاف نسلی به لحاظ هویتی و فرهنگی این است که در بین جوانان ما چند عنصر تقویت شده است:

🔘نخست عنصر «تعقل» است به این معنا که هرکسی بدون دلیل مطلبی را نمی‌پذیرد. اگر شما به یک جوانان امروزه بگویید که «الف، ب است» به این دلیل که باید تعبدا بپذیرید؛ معمولا استنکاف می‌کنند و قبول نمی‌کنند و علت آن را می‌پرسند که چرا «الف، ب است؟». بنابراین ویژگی نخست نسل Z تعقل در مقابل تعبد است. اما می‌دانیم که بخشی از مسائل دینی- حتی بخشی از مسايل سنتی- تعبدی است؛ در حالی که نسل جدید از چرایی این تعبد می‌پرسد و برای او سؤال است که چرا باید اساساً تعبد داشته باشد.

🔘مسأله دوم بحث «آزادی» است. گویا برای نسل قبل به شکل پیشینی راه حق مشخص است و مطابق همان از جوانان هم توقع دارند که در همین راه قدم بردارند. در حالی که نسل جدید می‌خواهد با «آزادی» خود راهش را انتخاب کند. بنابراین خود را از هر نوع اجبار به دور نگاه می‌دارد و هرگاه ببیند اجباری برایش وجود دارد، حتی مطلب حق را هم پس می‌زند. نمونه بارز آن در جامعه امروز ما بحث حجاب است. ممکن است حجاب برای یک فرد امری پسندیده باشد و آن را کاری خوب و منطقی و دینی بداند، اما چون بر او اجبار می‌شود آن را پس بزند و به مقابله با آن بپردازد. متأسفانه حجاب که امری فرهنگی است امروزه به مسئله ای سیاسی، و شاید امنیتی، درآمده است. مسائل فرهنگی اساساً اجبارناپذیرند.

🔘مسأله سوم نسبت نسل جدید با دین است. نسل قبل بویژه قبل از دهه 60 عمدتاً دین‌مدار بودند و امروزه در واکنش به وضع موجود در سطوحی از نسل جدید نوعی دین‌گزیزی را شاهد هستیم، بطوری که می‌توان گفت در نسل دهه 80 به بعد تعلقات دینی رنگ کمتری دارد. البته، این حرف به هیچ وجه به این معنا نیست که نسل z ضرورتاً از خدا و دین بریده است. مسئله این است که نسبت به دین رسمی موجود تعلقات کمتری از خود نشان می‌دهد. شاید بحث آنان این باشد که دین نباید شکل رسمی پیدا کند و نباید حکومتی شود که نتیجه‌اش اجبار و اکراه در دین می‌شود؛ و واکنش آنان را ما ذیل عنوان دین‌گریزی درک و فهم می‌کنیم.

🔻حال در مقابل این شکاف نسلی و ویژگی‌هایی که نسل جدید اعم از نسل z دارد چند قرائت از اسلام و فرهنگ به چشم می‌خورد:

🔘قرائت نخست «قرائت سنتی» است که عمدتا در علمای سنتی ما دیده می‌شود. بسیاری از علمای سنتی ما اساساً دغدغه ارتباط با مدرنیته را ندارند. نه اینکه تجددستیز باشند، بلکه تجددگریز هستند. در حالی که یکی از ویژگی‌های نسل جدید این است که روی خوش به تجدد و مدرنیته نشان می‌دهد؛ بنابراین پاسخ سنتی به نسل جدید کفایت نمی‌کند.

🔘قرائت دوم «قرائت اسلام رادیکال» است؛ اسلامی که افراطی و تندرو است و معتقد به بکاربردن خشونت برای تحمیل دین است. این قرائت از قرائت سنتی ناموفق‌تر است؛ چرا که جوان امروزی نه خشونت را می‌پذیرد و نه تحمیل دین یا تحمیل هر عقیده‌ای را تاب می‌آورد.

🔘اما در مقابل این دو قرائت، یک قرائت دیگری هم وجود دارد که مرحوم دکتر فیرحی به آن گفتمان تعلق دارد و آن «قرائت نواندیشی دینی» یا «گفتمان نواندیشی حوزوی» است. این گفتمان در عین اینکه به اصل دین رجوع می‌کند قرائتی عقلانی، رحمانی، حقوق بشری و دموکراتیک است. یکی از ویژگی‌های برجسته این گفتمان این است که بر عنصر «تعقل» بجای «تعبد» تأکید می‌کند؛ بر حقوق بشر و حقوق انسان به ما هو انسان تأکید می‌کند؛ اسلام او، اسلام رحمانی است؛ اسلامی دموکراتیک است که بر اراده آزاد انسان‌ها در حوزه عمومی مبتنی است. گفتمان نو اندیشی دینی یا نواندیشی حوزوی همان راهی که مرحوم دکتر داود فیرحی در اندیشه و عمل خود پیگیری کرد. به همین دلیل موفق‌تر از دو گفتمان «سنتی» و «اسلام رادیکال» ظاهر شد.

🔸پیوند به متن کامل یادداشت

https://t.me/majmaqomh

473

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

12 Nov, 17:01

#پرونده_علمی

🔰آمر به معروف و ناهی از منکر؛ دولت، مردم یا سازمان‌های مردم‌نهاد؟
📝#دکتر_علیرضا_صالحی

◻️سخن از وظیفه حکومت اسلامی در قبال نهاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به‌عنوان یک نهاد عمومی کنترل و نظارت، همیشه دغدغه پژوهشگران دینی بوده است. جایگاه ویژه این نهاد در راستای ترویج درست معارف دینی و جلوگیری از انحطاط در حوزه‌های دینی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، به دنبال خود، چند پرسش اساسی را درباره راهبردهای ترویجی این فریضه الهی و مرزهای دخالت حکومت اسلامی در آن طرح می‌کند؛ از جمله اینکه آیا حکومت در قبال ترویج و تشویق شهروندان به انجام این فریضه الهی، وظیفه‌ای بر عهده دارد؟

📍آیا تشویق شهروندان به انجام امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، امری مطلوب برای همه زمان‌ها و مکان‌ها است یا اینکه اساساً این فریضه، منحصر به موارد اضطراری است؟ آیا ترویج یک فریضه اسلامی توسط حاکمیت و تلقی آن توسط شهروندان به‌عنوان یک امر حاکمیتی، موجب کاهش تمایل آنان به انجام آن و نقض غرض نمی‌شود؟ فوائد و آسیب‌های شیوع امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در جامعه اسلامی چیست؟ آیا راهی برای جلوگیری از این آسیب‌ها وجود دارد؟

◻️طرح چنین پرسش‌هایی درباره قلمرو دخالت دولت در عرصه امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، باعث شده فقها و پژوهشگران دینی بر اساس مبانی خود، دو رویکرد کلی را در این باره اتخاذ کنند. بسیاری از فقها و اندیشمندان اسلامی، باتوجه‌به تأکید فراوان آموزه‌های دینی نسبت به انجام این فریضه الهی به‌عنوان پایه و اساس انجام دیگر فرائض، نه‌تنها انجام این فریضه الهی در تمام مراتب آن (لسانی و غیر لسانی) را وظیفه حکومت می‌دانند؛ بلکه تشویق و ترغیب شهروندان بر انجام مراتب لسانی آن را نیز جزو وظایف حکومت اسلامی قلمداد می‌نمایند و معتقدند حکومت اسلامی نه‌تنها باید زمینه‌های لازم برای گسترش امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر را در میان مردم آماده سازد، بلکه لازم است باید سازوکارهای حمایتی از آمران به معروف و ناهیان از منکر را نیز فراهم آورد.

🌐 مشاهده متن کامل پرونده

https://t.me/majmaqomh

473

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

12 Nov, 15:06

#کتاب_امروز

📙آفاق دانایی در سپهر تمدن اسلامی
🔻 گفتگوی #حامد_زارع با #رسول_جعفریان
📍نشر روزنه

▪️رسول جعفریان: کتاب «آفاق دانایی در سپهر تمدن اسلامی» بیان تجربه‌های فکری چند دهه زندگی بنده است. گفته آمد تا شاید نکاتی در آن برای نسل جوان باشد، نکاتی که بداند و مسیر تکراری را نرود. به نظرم بیش از درست ها، باید از غلط‌ها درس گرفت. در اولین قدم خواستم عرض کنم، کتاب حاضر ارزش خواندن ندارد، دیدم ناسپاسی است؛ هم به خاطر تلاش آقای زارع، و هم به خاطر مطالبی که از دیگران نقل کرده‌ام و بسا ارزش مرور داشته باشد. با این حال مصرّم بر این که مطالب مربوط به شخص من ارزش خواندن ندارد؛ گره ای از مشکلات نمی گشاید و بیشتر سرگرمی است.

▪️طبیعی است که دیگران مثل من فکر نمی‌کنند و خیلی از اوقات از من می‌خواستند شرحی از آنچه در کارهای نوشتنی بر من رفته، بنویسم. اکنون این کار همان است. آقای حامد زارع، دوستی که ایشان را در سال‌های اخیر شناختم، بسیار علاقه‌مند به مسائل اندیشه‌ای ایران است، جستجوگری که سعی هم می‌کند افکار مختلف را درست بفهمد، هر کسی را از نظر فکری در جایگاه خودش بشناسد، و اندیشه‌های او را در مقایسه با افکار دیگران بسنجد، تعریف کند و از تأثیر آن در جامعه معاصر مطلع باشد. او این تجربه را در اختیار دیگران می‌گذارد و این تلاشی بسیار سودمند و با ارزش است.
@politicalmag
🌐https://t.me/majmaqomh

486

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

12 Nov, 09:56

💠از نظر فقهی نمی‌توانیم با ابزار و اینترنت مبارزه کنیم
📝#محمدحسن_موحدی_ساوجی

🏷برداشت بنده از متون این است که آموزه‌های دینی به ما اجازه نمی‌دهد یک فرد و یا افراد محدودی نظر خود را بر دیگران تحمیل کنند؛ اگر سراغ سیره حضرات معصومین(ع) برویم با توجه به اینکه ایشان نظرشان از پشتوانه عصمت برخوردار است و خطا در آن نیست خواهیم دید که آنها هم نظرشان را بر مردم تحمیل نکرده‌اند و فقط توصیه داشته‌اند و البته مذمت هم کرده‌اند.

💫اگر کارشناسان اسلامی اتفاق نظر دارند که موضوعی باطل است؛ مثلا کسی علیه خدا حرف می‌زند؛ اینجا هم دو ساحت وجود دارد اگر سخنان وی فقط در حد نظر باشد یک نوع مواجهه داریم و در حالت دیگر مواجهه دیگر. در بحث کتب ضاله، آیت‌الله منتظری در یکی از آثارش به مرحوم صاحب جواهر استناد کرده است؛ ایشان می‌گوید صاحب جواهر احتمال داده که هدم و از بین بردن کتب ضاله به این باشد که ما باید جواب مطالب گمراه‌کننده را بدهیم یعنی پاسخ دادن مصداق از بین‌بردن این کتب است؛ به خصوص در دوره ما که جلوگیری از بیان اندیشه دیگران، شدنی نیست و اگر هم بشود، حرص افراد برای شیندن آن را زیادتر کرده‌ایم و به نشر این اندیشه کمک می‌کنیم.

🏷نمی‌دانم چرا نسل‌های متعددی از ما گرفتار این مشکل بوده‌اند که عده‌ای در ابتدا با ابزارهای جدید مخالف بوده‌ و مبارزه می‌کردند؛ مثلا روزی رادیو آمد و گفتند حرام است؛ بعد تلویزیون و ویدئو و ماهواره و رفتن بانوان به استادیوم و ... حرام شد ولی وقتی مقاومت صورت گرفت در نهایت نه تنها به آن تن دادیم بلکه خودمان هم رادیو و تلویزیون و ... راه انداختیم؛ ما با ابزار و اینترنت نمی‌توانیم مبارزه کنیم و از جهت فقهی هم چنین حقی نداریم.

https://t.me/majmaqomh

909

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

12 Nov, 05:35

#یادداشت_اختصاصی

(به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی )

🔰"حكم شناسي" در انديشه سياسي استاد فقید حجه الاسلام دكتر فيرحي
✍#محمود_شفیعی

🔻اکنون در ایام چهارمین سالگرد پرواز ملکوتی روح استاد والا مقام جناب حجه الاسلام دکتر فیرحی به سوگ از دست دادن آن فقیه و انديشمند دورانديش حوزه فقه و سیاست نشستهایم. اشتیاقی که به دیدار تو دارد دل من دل من داند و من دانم و دل داند و من * خاک من گل شود و گل شکفد از گل من ** تا ابد مهر تو بیرون نرود از دل من. توصيف، شرح و تحلیل محاسن اخلاقی استاد مالال از مهر و کرامت، صفا و صداقت، صلح و سلامت، عشق به خداوند و انسانیت، و در یک کلام دلبستگی و همنشینی با تک تک آیات اخلاق و فضیلت، خارج از توان این قلم است. حلوای تن تنانی تا نخوری ندانی یا شنیدن کی بود مانند دیدن. بنابراین ورود به این حوزه از مقامات اخلاقي-معنوي استاد سفركرده را باید به اهلش واگذاشت و دل بر سوی دیگر داشت.

🔻آنچه در یادداشت کنونی به اختصار خواهم پرداخت بعضی از عناصر قابل توجه در روش شناسی خاص استاد فقید است که آن مولفهها را در حوزه مطالعات اندیشه سیاسی اسلام، به ویژه در قلمرو فقه و سیاست بکار گرفت و تحولی شگرف هم در روششناسی رایج در آن حوزه رقم زد و هم پيامدهاي بسندهاي در پاسخ مناسب به مسائل و نيازهاي كنوني جوامع اسلامي بهبار آورد. همچنان استفاده مسلمانان داخل و خارج ايران از يافته هاي معرفتي اين استاد آگاه بر مسائل تاريخي-اجتماعي امروز جهان اسلام در راستاي حل حوزههاي مساله خيز و بحرانهاي سياسي چيره گشته بر جوامع اسلامي، ميتواند مفيد و موثر واقع گردد. از جمله مولفههاي مهم روششناختي استاد در حوزه مطالعات فقه و سياست حکمشناسی عقلانی-تاریخی است که در ذیل بدان اشاره میکنیم.

🔻- بازنگری در ماهيت حکمهاي سياسي: در یک نگاه کلی، همه گزارههای فقهی از دو عنصر اساسی "حکم "و "موضوع" تشکیل شدهاند. منظور از حکم در ادبیات فقهی، مجموعه حقها و تکلیفهایی است که خداوند متعال برای تنظیم همهجانبه زندگی انسان در شکل فردی و اجتماعی، خصوصی و عمومی، دنیوی و اخروی، در مقام اعتبار، قانونگذاری کرده است. همانطور که خداوند متعال در عرصه تکوین، جهان هستی را از نیستی آفرید، در عرصه اعتبار نیز مجموعهای از قوانین را از زندان عدم خارج ساخته و همچون یک قانونگذار در راستای برترین مصالح بندگان آنها را تشریع فرمودهاند. آنچه در قرآن کریم و روایات معتبر از پیامبر گرامی اسلام صلوات علیه و آله، و اهل بیت علیهم السلام بازتاب یافته، مانند ظرفهایی مناسباند که اراده تشریعی خداوند را در خود جاي داده، آن پيامهاي الهي را به جهانِ زبان انساني تبديل كرده و به مناسبترین شکل ممکن در اختیار انسانها در روی زمین قرار دادهاند.

🌐پیوند به متن کامل یادداشت در سایت مجمع مدرسین و محققین

https://t.me/majmaqomh

1,727

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 21:57

⚡️انسان آزاد، جامعه ی آزاد می سازد.

📝داودفیرحی:

🏷«آزادی ارزش کمیاب و گرانبهایی است که در حفظ و بازتولید آن کوشش مدام لازم است. انسان‌های آزاد اسوه‌های جامعه هستند، میخ‌های چادر جامعه که یک جامعه را از طوفان‌ها حفظ می‌کنند و از غلطیدن به یک جامعه توده‌ای بی‌قاعده پرهیز می‌دهند. امام علی (ع) در نامه ۵۳ به مالک تاکید می‌کند که انسان‌های آزاده را دریاب که آن‌ها مجموعه و جزیره‌ای از کرامت‌اند و نماد و نشانه عرف نیکوی جامعه خودشان.

🏷"ثُمَّ الْصَقْ بِذَوِي الْمُرُوءَاتِ وَالاَْحْسَابِ، وَأَهْلِ الْبُيُوتَاتِ الصَّالِحَةِ، وَالسَّوَابِقِ الْحَسَنَةِ، ثُمَّ أَهْلِ النَّجْدَةِ وَالشَّجَاعَةِ، وَالسَّخَاءِ وَالسَّمَاحَةِ؛ فَإِنَّهُمْ جِمَاعٌ مِنَ الْکَرَمِ، وَشُعَبٌ مِنَ الْعُرْفِ. ثُمَّ تَفَقَّدْ مِنْ أُمُورِهِمْ مَا يَتَفَقَّدُ الْوَالِدَانِ مِنْ وَلَدِهِمَا"

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

877

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 17:27

🟣در فضیلت درست‌کاری
📝#مهراب_صادق‌نیا

🏷معمولاً درست‌کاری را به "انجام دادن کارِ درست" معنا می‌کنند. بر اساس این تعریف، گویی فهرستی از کارها وجود دارد که "درست" توصیف می‌شوند و هرکس با هر انگیزه‌ای آن‌ها را انجام بدهد، درست‌کار خوانده می‌شود. با این حال، درست‌کاری به مثابه یکی از مؤلفه‌های هوش اخلاقی، معنای پیچیده‌تری دارد. هری فرانکفورت درست‌کاری را "سازگاری شخصیّت" و یا "یکپارچگی شخصیّت" تعریف می‌کند. بر این اساس، درست‌کار کسی است که آن‌چه انجام می‌دهد با آن‌چه که می‌اندیشد سازگار است.

💫 درست‌کار کسی است که رفتارش با اعتقادات‌ش هم‌داستان است. درست‌کاری به این معنا، چیزی نزدیک به صداقت و بی‌ریایی و یک فضیلت اخلاقی است. انسان‌های درست‌کار به این معنا، از انسجام شخصیت، شادی، آرامش، و احساس اطمینان و اعتماد به‌نفس بیش‌تری برخوردارند. کسانی که در ظاهر به گونه‌ای رفتار می‌کنند و در باطن جوری دیگر می‌اندیشند، حتی اگر رفتارشان اخلاقی و درست باشد، از فضیلت درست‌کاری بی‌بهره‌اند.

🏷دلایل زیادی برای درست‌کار نبودن وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها فشارهای اجتماعی است. جامعه‌ای که با زور و بگیر و ببند، مراقبت و تنبیه، و طرد و مجازات شهروندان خود را به انجام دادن چیزی که درست می‌داند وادار می‌کند، درحقیقت، درست‌کاری را پیش پای اطاعت‌طلبی خود سر بریده است. در این جامعه ممکن است بتوان رفتار آدم‌ها را با فهرست اخلاقی مورد نظر سازگار کردد؛ ولی نتیجه‌ی این فشار پیدایش اجتماع ریاکارانِ افسرده، ناامید، غیرقابل اعتماد، و ناشاد است.

@sadeghniamehrab
🌐https://t.me/majmaqomh

1,390

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 14:28

🔰تحول پارادایمیک مفهوم دولت در ایران معاصر از امیر کبیر تا ملکم
✍نویسندگان: #داود_فیرحی، #داود_بیات

✂️چکیده

🔖نوشتار حاضر می کوشد با بهره گیری از نظام مفاهیم راینهارت کوزلک آلمانی ظهور مفهوم نوین دولت در دهه های نخست سلطنت ناصرالدین شاه را بکاود. ما با مفهوم ثابت و منجمدی به نام دولت روبرو نیستیم، زیرا این مفهوم بخصوص در زمان آستانه ای با لایه های معنایی ناهمگونی انباشته شده و تاریخیت آن مضامین تاریخی و سیال بودن مفهوم دولت را ساخته و مناقشه آمیز بودن آن تنازع میان حامیان و حاملان مفاهیم را تولید میکند در پاسخ به پرسش از زمان تاریخی ظهور مفهوم نوین دولت در ایران معاصر، می توان مدعی شد که با امیر کبیر مفهوم دولت تا آستانه تحول پارادایمی پیش رفت اما سخت جانی لایه های سخت جان مفهوم دولت و نیروهای حامل آنها مانع از ظهور کامل چنان پدیدار نوظهوری در آن مقطع تاریخی شد. با وجود این، گام نخست و اساسی در تحول پارادایمیک مفهوم دولت در آن عصر را امیر کبیر با زبان عمل دولتمردی اش برداشت و گام دوم و تاریخ ساز را میرزا ملکم خان وجه مشترک این دو بنیان گذار، گذر از اسطوره وجود حسی و شخص پندارانه دولت و تأکید و تمرکز بر وجود معقول و غیر شخصی دولت است که خود را در قالب دولت مطلقه دیوانسالار» و «دولت منتظم پدیدار ساخت.

📍واژگان کلیدی: دولت زمان آستانه ای نقد و بحران، امیر کبیر، ملكم.

🔸فصلنامه علمی دولت پژوهی، دوره ۱۰ شماره ۳۸ تابستان ۱۴۰۳

🌐https://t.me/majmaqomh

740

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 14:28

#مقاله_امروز

🏷تحول پارادایمیک مفهوم دولت در ایران معاصر از امیر کبیر تا ملکم

✍نویسندگان: #داود_فیرحی / #داود_بیات

🌐https://t.me/majmaqomh

511

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 12:30

#اطلاع_رسانی

◾️بمناسبت چهارمین سالگرد درگذشت حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر داود فیرحی

🔰رونمایی از آثار تازه منتشر شده با حضور:

▫️محمد اسفندیاری
▫️علی مهجور
▫️سیدصادق حقیقت
▫️اکبر محمدی

🗓زمان: پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۳

⏱ساعت: ۱۸

📍مکان: قم، خیابان معلم شرقی، خیابان شهیدان عابدی، کوچه ۴، پلاک ۱۶

https://t.me/andishedinimoaser
🌐https://t.me/majmaqomh

539

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 09:33

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned «🔖#یادداشت (به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی) 🔰سه دوره اندیشه سیاسی داود فیرحی 📝#رضا_تاران ◻️به نظر می‌رسد سه دهه فعالیت علمی داود فیرحی را می‌توان در پاسخ به سه پرسش اصلی خلاصه کرد؛ دولت اسلامی و نظریه‌ حکمرانی در جهان اسلام…»

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

11 Nov, 09:32

🔖#یادداشت

(به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی)

🔰سه دوره اندیشه سیاسی داود فیرحی
📝#رضا_تاران

◻️به نظر می‌رسد سه دهه فعالیت علمی داود فیرحی را می‌توان در پاسخ به سه پرسش اصلی خلاصه کرد؛ دولت اسلامی و نظریه‌ حکمرانی در جهان اسلام چگونه شکل گرفته است؟ فقه دموکراتیک بر پایه چه مفاهیمی استوار است؟ و در نهایت چگونه می‌توان الهیات جدید برای فقه سیاسی دموکراتیک بنا کرد؟ به نظر می‌رسد آثار فیرحی در سه دوره و در پاسخ به این سه پرسش بوده است؛ او در دوره اول تبارشناسی فقه اقتدارگرا و بررسی زمینه‌های شکل‌گیری آن در صدر اسلام و دوره میانه را دنبال می‌کند. کار او در دوره دوم نقد فقه اقتدارگرا و تدارک فقه دموکراتیک است. در دوره سوم با طرح چالش‌های فقه سیاسی به بازخوانی مفروضات فقه و طرح الهیات سیاسی تجدد می‌رسد.

🏷۱.دوره اول: بررسی زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های سیاسی اقتدارگرا: فیرحی در کتاب «دانش، قدرت و مشروعیت در اسلام« این پرسش را مطرح کرد که دولت اسلامی و نظریه‌ی حکمرانی در جهان اسلام چگونه شکل گرفته و دچار چه دگرگونی‌‌هایی شده است؟ پاسخش این بود که در نصوص اسلامی هم جنبه‌های اقتدارگرا دارد و هم جنبه‌های دموکراتیک، و سنت موجود در دوره صدر اسلام و دوره میانه جنبه‌های اقتدارگرای نص را برجسته کرده است. در کتاب «تاریخ تحول دولت در اسلام» دو ایده اساسی دارد: دو سنت زندگی سیاسی زمان پیامبر مطرح بود: یکی سنت اقتدارگرایانه که در مکه وجود داشت و دیگری یک نوع الگوی زندگی شورایی است که در مدینه شکل می‌گیرد. دولت پیامبر دولتی دموکراتیک مبتنی بر نوعی از قرارداد و درک خاصی از شوراست اما خلافت که بعد از پیامبر شکل می‌گیرد، نتیجه هژمونی مهاجران و نگرشی اقتدارگرا دارد. در کتاب «نظام سیاسی و دولت در اسلام» توضیح می‌دهد که نظریه‌های نظام سیاسی در اسلام یک‌دست نیستند. یعنی نظریه‌های جدید درحال دموکراتیک شدن است. همچنین چگونه برخی از نظریه‌هایی که درعین‌حال دینی هستند، ایدئولوژیک می‌شوند.

🏷۲.دوره دوم: تفسیر دموکراتیک از فقه سیاسی: فیرحی در دوره دوم فکری خود که از اوایل دهه نود آغاز می‌شود تلاش می‌کند رویکردی ایجابی در پیش گیرد و نمونه‌هایی از فقه دموکراتیک را برجسته کند. او در کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر» توضیح می‌دهد که چگونه فقه شیعه درگیر دولت مدرن می‌شود و تحولی در دستگاه‌های فقهی پیدا می‌شود که هرچند فراگیر نمی‌شود، اما یک شروع نسبتاً مهمی است. در فقه مشروطه یک «امکانی» به نام نوگرایی ویژه‌ی شیعه مستتر است که با اهل سنت متفاوت است. در جلد دوم کتاب « فقه و سیاست در ایران معاصر» مدعی است که شکست مشروطه و شکل‌گیری دولت رانت در دوره‌ی پهلوی دوم فقه حکومت اسلامی گرایش اقتدارگرا را شکل داد و یا حتی اقتدارگرایی تاریخی و مکنون آن مجال ظهور یافت.در کتاب «آستانه تجدد» سؤال من این بود نایینی چگونه توانسته مفردات یک فقه دموکراتیک را فراهم کند. در کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» به دنبال آن است تا بر پایه «سبق و رمایه» در فقه چارچوبی شرعی برای رقابت‌های حزبی فراهم کند.

🏷۳. دوره سوم: بررسی چالش‌های فقه دموکراتیک و طرح الهیات سیاسی جدید: این دوره با نقدهای برخی از روشنفکران دینی از جمله محمد مجتهد شبستری بر حکمرانی فقهی آغاز می‌شود. شبستری در نقد اعتبار فقه سیاسی بر این باور بود «اگر فردی آن دلایل و حجت‌های کلامی را در عصر حاضر غیرقابل دفاع و ناصالح برای احتجاج بیابد نمی‌تواند دانش فقه را بیان‌کننده احکام الهی بداند». مساله فیرحی در این دوره گذر از فقه سیاسی نیست بلکه او به تکمیل و بازسازی الهیات و مفروضات فقه نظر دارد. فیرحی در دو کتاب «مفهوم قانون در ایران معاصر» و »دولت مدرن و بحران قانون» چالش‌های فقه در مواجهه با مفهوم «قانون» و «ملت» را نشان می‌دهد. از سال ۱۳۹۶ با تدریس روش‌شناسی اندیشه سیاسی کتاب «خدا و برابری» نوشته جرمی والدرون، استدلالهای الهیاتی رابرت فیلمر و جان لاک را به بررسی می‌گذارد و در تلاش است تا با الهام از الهیات جان لاک، نوآوری‌هایی را در الهیات شیعه از جمله مساله «برابری الهیاتی» فراهم آورد. کتاب «پیامبری و قرارداد» که بعد از درگذشت او منتشر شد نسخه تکمیل شده یکی از ایده‌های او در کتاب «تاریخ تحول دولت در اسلام» است و فیرحی بر پایه پیمان‌های پیامبر شکلی از دولت قراردادی در مدینه را مفهوم‌سازی می‌کند. به نظر می‌رسد دوره سوم اندیشه فیرحی با درگذشت او نیمه‌کاره ماند اما می‌توان سه دوره فکری او را در پیوست و تکمیل هم دانست.

@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

699

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

10 Nov, 19:08

💠شاهی که خودی و غیر خودی نمی شناخت
📝#رضا_احمدی

🏷حکومت های تمامیت خواه بر این اصل استوارند که همه ی وابستگان به قدرت از امنیت سیاسی، اقتصادی و قضائی برخوردارند. زیر سؤال رفتن هر بخشی از وابسته بودن به قدرت، به مثابه خدشه کل قدرت تلقی می شود. و اجازه داده نمی شود که کسی به ناکارآمدی ، فسادها، و سوء استفاده های آنها از قدرت و بیت المال و یا بی لیاقتی ها و.... اشاره و ورود نمایند. بدین خاطر همه سعی دارند در حلقه ی قدرت وارد شوند تا به امنیت برسند. شاه عباس اول علیرغم مشی استبدادی، ولی نسبت به حقوق رعایای خود بسیار حساس بود و سخت گیرانه برخورد می کرد و اجازه نمی داد، کارگزاران حکومت به مردم اجحاف نمایند.

🏷 احترام به حقوق مالکیت
سالها قبل خاطرات میرزا صالح شیرازی را خواندم، او جزء اولین محصلان ایرانی بود که به فرمان عباس میرزا نائب السلطنه در اردیبهشت 1194ش، به انگلستان اعزام شد. او در اکسفورد درس می خواند، میرزا صالح در خاطرات خود می آورد: که مقابل دانشگاه اکسفورد خیابان بزرگی بود، فقط یک باب مغازه خراب نشده بود، زیرا صاحبش رضایت نمی داد، از کسی پرسیدم مگر حکومت نمی تواند مغازه او را تخریب و خیابان را مستقیم کند؟ آن شخص گفت: ملکه ی انگلستان هم نمی تواند بدون رضایت او مغازه ی آن نعل بند را تخریب کند. زیرا حق مالکیت به حکومت اجازه چنین کاری نمی دهد.

میرزا صالح از این پاسخ درمانده بود، که در ولایت ما، یک حاکم محلی شهر یا مملکتی را به نیست و نابود می کشد. چطور حکومت انگلیس نمی تواند دکان یک نعل بند را تخریب کند. در تاریخ ایران هم تک ستاره هایی بودند که با مردم خود رفتار با انصافی داشته اند. یا در تاریخ انو شییروان می خوانیم آنگاه شاه قصد ساخت کاخی در تیسفون را کرد، پیرزنی که در مجاور کاخ ، خانه داشت حاضر نبود خانه اش را بفروشد. انوشیروان، کاخ را با «قناس» ساخت. در واقعه ی دیگر وقتی که عباس میرزا نائب السلطنه، می خواست در تبریز باغ بزرگی در منطقه درست کند یکی از همسایگان باغ حاضر نشد، زمین خود را به نائب السلطنه بفروشد و باغ کج ساخته شد. بی احترامی به حقوق مالکیت، از موانع عمده توسعه در کشور ماست.

🏷حقوق مردم
شاه عباس کبیر توجه خاص به حقوق رعایا داشت و در برخورد با نقض کنندگان، بسیار بی رحمانه و سختگیر انه برخورد می کرد و توجه نداشت که نقض کننده خودی یا غیر خودی است. در یکی از لشکرکشی ها به فرماندهی فریدون خان، سردار و از نزدیکان شاه و حاکم استرآباد ، بجرم چیدن میوه از باغ رعیتی، او مورد خشم شاه واقع شد و شاه حکم کرد تیری از دماغ او بگذرانند و او را سوار اسب برهنه کنند و در مقابل لشکریان بگردانند.

🏷رعایت حقوق اقلیت ها
روش اعتدال و ملایم ، و همراهی با اقلیتها در زمان شاه عباس ، امری ملموس بود. شکایتی از زرتشتیان کرمان بدست شاه رسید، او شخصاً برای رسیدگی به شکایت زرتشتیان کرمان با لباس مبدل به همراه یک نفر، در پنج شبانه روز مسیر 780 کیلومتری را طی کرد تا شخصاً به شکایت رعایای زرتشتی رسیدگی کند و تفحصی از عملکرد حاکم شهر داشته باشد. در این زمان گنجعلی خان حاکم کرمان بود، او یکی از سرداران مدیر و توانمند بود و کسی است که در به قدرت رساندن شاه و حفظ جان او نقش موثری داشته بود. شاه به کرمان رفت و مسأله را بررسی و بی آنکه گنجعلیخان متوجه شود، به اصفهان بازگشت.

🏷 تظلم خواهی رعیت
وقتی که شاه عباس برای سرکشی یا سفرهای استانی به استرآباد رسید، خروش و ناله ی زن و مرد برآمد و به شاه عرضه کردند، طایفه سیاه پوشان یا همان نیروهای حکومتی که زیر فرمان حاکم منطقه بودند، در چندین سال، ما را از عیال و اطفال بی اختیار کردند تا حدی که خواجه شرالدین ساوری، وقتی که با گروهی به درب گرمابه ی زنانه آمدند. او ماموران را به درون حمام فرستاد و زنان عریان را اسیر کرد. و اسیران را با خود به ساور بردند و آنان را به شوهران و برادرانشان و....فروختند و پولها اندوختند.
شاه فرمان داد سیاه پوشان را دستگیر و خواجه شرف الدین ساوری را به نزد او بیاورند، شاه حکم کرد که خواجه ی سیاه رو را بکشند و تن او را قطعه قطعه نمایند و هر قطعه را به دروازه ای بیاویزند و نیز سر او را بر درب حمام زنانه آویختند. شاه عباس کبیر در مواجهه با زورگویی های نزدیکان، حاکمان و سردارانش، که از خودی ها بودند، چشم پوشی نمی کرد و بلکه با آنها با شدیدترین وجه برخورد می کرد.

#خودی_غیر_خودی

https://t.me/majmaqomh

915

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

10 Nov, 04:39

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned «🔖#یادداشت_اختصاصی ⚡️(یادداشتی به مناسبت چهارمین سال درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی و انتشار کتاب پیامبری و قرارداد) 🔰داود فیرحی، پیامبرشناسی و بازتأسیسِ اساس 📝#بهنام_مدی 🔻فیرحی آنگونه که خود در بعضی از سخنانش آورده است از زمان دانشجویی درگیر مسأله‌ی…»

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

10 Nov, 04:38

🔖#یادداشت_اختصاصی

⚡️(یادداشتی به مناسبت چهارمین سال درگذشت استاد فقید دکتر داود فیرحی و انتشار کتاب پیامبری و قرارداد)

🔰داود فیرحی، پیامبرشناسی و بازتأسیسِ اساس
📝#بهنام_مدی

🔻فیرحی آنگونه که خود در بعضی از سخنانش آورده است از زمان دانشجویی درگیر مسأله‌ی «قرارداد»، جایگاهِ آن در سیاست و رابطه‌اش با دولت بوده است. این دغدغه در آخرین سال‌های عمرش نیز همچنان پابرجا بود؛ به نحوی که یکی از مهم‌ترین تلاش‌های فکریِ فیرحی نشان‌دادنِ اهمیت و جایگاهِ قرارداد/رضایت در سنت و سیره‌ی سیاسی پیامبر اسلام (ص) بود، هر چند فیرحی خود نتوانست این پروژه را برخلاف دیگر پروژه‌های فکری‌اش به سرانجام برساند. «شاید» با نگاهی وسیع‌تر بتوان ادعا کرد که این حوزه، محلِ اتصالِ میشل فوکو و جان لاک نیز برای فیرحی هست. البته او خود به این نکته اشاره‌ای نکرده بود و این ادعا، صرفاً تفسیر من از آراء و آثار و تأملات فیرحی در طول سال‌های حیات‌اش است.

🔻فیرحی در تاریخ‌نگاری‌اش از صدر اسلام بر این نظر بود که اصولاً و عمدتاً، پیشرفتِ کار پیامبر نه به زورِ سلاح و شمشیر، بلکه با اتکاء به قرارداد و جلب رضایت طرف‌های مقابل برای پیوستن به حوزۀ اقتدار پیامبر بود. به تعبیر دیگر، پیامبر اسلام نه «مُصلِحِ مُسَلَّح» آن‌گونه که علی شریعتی می‌گفت، بلکه پیامبرِ رضایت و قرارداد بود. تعداد جنگ‌های پیامبر بسیار کمتر از تعداد قراردادهایی بود که او بسته است؛ قراردادهایی که به لحاظ محتوایی ارزش تحلیلیِ بالایی دارند و به تعبیر فیرحی قراردادهای هوشمند (smart) هستند و در میدان عمل نیز گره بسیاری از مشکلات را گشوده‌اند و درهای بسته‌ی بسیاری را برای پیامبر باز کردند؛ حتی می‌توان ادعا کرد که اتکاء به قرارداد، کلید دروازه‌ی مکه برای پیامبر و خلع سلاح قریش بود.

🔻در اینجا این توضیح را لازم می‌دانم که فیرحی در تلاش بود تا این پروژه را با همکاریِ بعضی از پژوهشگرانِ جوان پیش ببرد؛ او همزمان ثمرۀ تحقیقاتش را در طول سه ترم در دانشگاه تهران برای دانشجویان عرضه کرد تا آنکه مرگ امان نداد، او چهره در نقاب خاک کشید و خود نتوانست چاپ و انتشارِ این مهم‌ترین پروژه‌ی تحقیقیِ زندگی‌اش را شاهد باشد. اما به همت مؤسسه‌ی اندیشه‌ی دینی معاصر و بعضی از شاگردان و نزدیکان مرحوم دکتر فیرحی، آن درس‌گفتارها تدوین و ویرایش شده و مدتی است که با همیاری نشر محترم نی منتشر شده است.

🔻به مناسبت چهارمین سال درگذشتِ استاد و نیز انتشار این درس‌گفتارها، در این نوشته تلاش می‌کنم تا در چند قسمت، سیمای کلی‌ای از «پیامبرشناسی فیرحی»، روشِ کار او و فهمِ او از زمان و زمینۀ حیات پیامبر و نیز روش کار پیامبر ارائه کنم.

✔️تاریخ تحلیلی به جای تاریخ قدسی؛

🔻فیرحی هر چند یک مسلمان شیعه بود و حتی لباس روحانیت بر تن و تعلقِ‌خاطر به این صنف داشت، در تاریخ‌نگاریِ خود از صدر اسلام تلاش می‌کرد تا یک تفسیر «غیرقدسی» و به تعبیر خودش «تحلیلی» ارائه کند. به بیان دیگر، فیرحی در عین آن‌که به منزله‌ی یک مسلمان به رسالت قدسیِ پیامبر اسلام باور داشت، اما در مقام پژوهشگر، تفسیری غیرقدسی از تاریخ صدر اسلام ارائه کرد و کوشید تا با معیارهای عینی و علمیِ موجود مناسبات صدر اسلام را «تحلیل» کرده و توصیف نماید.

🔻همین امر به فیرحی کمک نمود تا از سیره یا رفتار پیامبر الگویی ایجاد کند تا معیار سیاست برای زمانه و زندگی عادی باشد. به تعبیری دیگر، فیرحی بی‌آنکه منکرِ اَبعاد ماورایی و قدسیِ رسالت پیامبر باشد، مرکز توجه خود را بر امور یا انگیزه‌هایی قرار داد که در سنجش رفتار سیاسی انسان‌های عادی نیز به کار آید.

🌐پیوند به متن کامل در سایت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

https://t.me/majmaqomh

3,652

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 19:30

#پوشه_شنیداری

💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و چهارم:

" نگاه درست به موضع قرآن درباره یهودیت و یهودیان "

🗓شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷/۳۰

#اسلام_رحمانی_عقلانی

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

781

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 16:52

🟣جدال اسلام مقاصدی با اسلام روشن‌فکری؛ نقدی بر مناظره آیت‌الله علیدوست و دکتر سروش
✍#عبدالوهاب_فراتی

🏷دیروز توفیق یار شد بخش نخست مناظره آیت‌الله علیدوست و دکتر سروش را گوش کردم. پیش از آنکه به نقد این گفت‌وگو بپردازم باید اذعان کنم در شرایطی که گفت‌وگو میان حوزویان و دانشگاهیان به آرزویی دیرینه تبدیل شده و اساساً دیگر نه دانشگاهیان وارد حوزه می‌شوند و نه حوزویان روانه دانشگاه‌ها، انجام این مناظره را رخدادی میمون می‌دانم تا راهی به‌سوی انجام دوباره این گفت‌وگوها بازنماید. سوگمندانه امروزه حوزویان نه‌تنها با دیگران گفت‌وگو نمی‌کنند بلکه گفت‌وگوی درون حوزوی آنها نیز به تأخیر افتاده و اغلب به‌صورت ضرب‌دری با هم مباحثه می‌کنند...

📎 پيوند به متن کامل یادداشت

🌐https://t.me/majmaqomh

282

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 16:44

#اطلاع_رسانی

♻️نشست «ادبیات از توهم تا واقعیت: بررسی قرائت‌های موجود در اندیشه مسلمانان هنگام واقع سنجی ادبیات»

🔸 ارائه دهنده: دکتر ابراهیم بازرگانی

⏱ یکشنبه، ۲۰ آبان ساعت ۱۴ الی ۱۶

🏢 قم، بلوار بسیج، بین کوچه ۲۰ و ۲۲، موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، طبقه ششم، سالن جلسات.

حضور برای عموم آزاد است.
🔖 گواهی شرکت در نشست علمی برای بزرگوارانی که در جلسه حضور دارند.

📶 پخش آنلاین:
aparat.com/itaihe.ac.ir/live
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄

🌐https://t.me/majmaqomh

270

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 10:27

#یادداشت

🔰 نیاز امروز جهان اسلام و برجسته کردن جلوه های رحمانیِ پیامبر
📝#هادی_سروش

🏷تلاش در مخفی نگه داشتن چهره رحمانی پیامبر!
جهان معاصر به شدت محتاج شناخت جلوه های رحمانی رسول الله (ص) است. امروز از آنجا که طالبان و داعش کریه ترین چهره از اسلام را برای جهان به نمایش گذارده اند و از سوی دیگر برخی از سیاسیون داخلی برای تقویت اقتدار خود سخنی از رحمت پیامبر خدا به میان نمی آورند ، نیاز به نوشتن و گفتن و شنیدن های پی در پی در مورد چهره رحمانی اسلام و اخلاق رحیمانه پیامبر خدا(ص) ضرورت بیشتری پیدا میکند.

🏷رحمت کلید شخصیت پیامبر
برای ارزیابی یک شخصیت ، باید به کلیدشخصیت او دسترسی پیدا کرد وکلید شخصیت حضرت رسول (ص) در این جمله نهاده شده ؛ 《وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِّلْعَالَمِينَ (انبیاء۱۰۷)》، او در تلقی رسالتش و القاء رسالتش به جامعه ، تحت نفوذ رحمت بی انتهاء خداست.

رسالت رحمانی ، ریشه در شاکله وجودیش دارد که حضرت صادق(ع) فرمود : 《خدای متعال ، با عنصر محبت پیامبرش را ارتقاء بخشید / ادب نبیه علی محبته》"رحمت و محبت" عنوان کلی و تابلوی شخصیت پیامبر برای جهانیان است.

🏷ظهور رحمت در شرح صدر ومدارا
پیامبر خدا -ص- رحمت به تمام معنا برای تمام جهانیان است. و روشن است جهان تشکیل شده از مومن و غیر مومن ، و موحد و کافر است ، و مشی دینی و اجتماعی و سیاسی پیامبر خدا بر شرح صدر و اِعمالِ سیاست "مدارا " است ، و واضح است هرکسی نمیتواند اهل مدارا باشد چرا که مدارا یک شرح صدر جدی میطلبد .
شرح صدر آن توسعه وجودی است که هم شخص دارای کمالات بی نهایت میشود و هم میتواند بسیاری از ناگواری ها را در وجود خود جای دهد تا جاییکه چیزی از آن ناگواری ها به بیرون نمایان نشده و که کسی خبر دار نمیشود. این میشود ؛ شرح صدر.

🏷رحمت و مدارا در قبال دشمن
پیامبر عزیز ، رحمت و مدارای خود را فقط هزینه ی دوستان خود نمیکند بلکه در برابر دشمن مدارا میکند تا از هدایت آنان سر باز نزده و فرصت به آنان داده باشد.

📍جهت مطاله متن کامل اینجا کلیک کنید

🌐https://t.me/majmaqomh

347

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 10:13

#اطلاع‌رسانی

✅گروه اقتصادی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس برگزار میکند؛

🔸نشست:
اثر لایحه بودجه 1404 بر متغیرهای کلان اقتصادی

🎙 ارائه دهنده:

👤حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد رضا یوسفی شیخ رباط
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید و استاد درس خارج حوزه علمیه قم

🕰 📚 دبیر علمی: دکتر سعید کریمی

🗓زمان: یکشنبه 20 آبانماه 1403؛ ساعت ۱۰ تا ۱۲ صبح

🏢مکان: قم، بلوار سمیه، خیابان شهید رجایی، بین کوچه ۴ و۶، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، سالن جلسات

📩جهت حضور در جلسه اطلاعات خود را در فرم اینترنتی زیر ثبت‌ نمایید:
@yousefimohamadreza

https://formafzar.com/form/inform1

📡 لینک مجازی:
https://www.skyroom.online/ch/m.faghih64/think

🌐https://t.me/majmaqomh

314

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

09 Nov, 10:13

✔️رحمانیت در روابط بین‌الملل🔻

🔸#کیومرث_اشتریان

🔹اندیشه‌ورزی در روابط بین‌الملل بیش از همیشه نیازمند نظریه‌پردازی‌های هنجاری-تکمیلی است تا از این دام مهلک ضدانسانی رهایی یابیم. اینکه صرفا تصدیق کنیم که روابط بین‌الملل تجلی مبارزه منافع ملی است، در حد توصیف مناسب است اما در مقام تجویز، هرگز. برای مقام تجویز نیازمند اندیشه‌ورزی‌های ارزشی هستیم که حداقل بتواند از این حد از فاجعه‌آفرینی و قساوت جلوگیری کند. مقررات حقوق بین‌الملل از آنجا که حاکمیت ملی افسارگسیخته را بر حاکمیت ارزش‌های عام و حتی حقوق بشر ترجیح می‌دهد، ناقص و نارساست.

🔹در چهل‌واندی سال گذشته هرچند در ایران اعوجاج‌هایی در سیاست خارجی داشته‌ایم یا گروه‌هایی خودسر چهره ناپسندی از سیاست خارجی ایران نشان داده‌اند، اما در این میان از قضا گرایشی مثبت نیز در ایران پدید آمده و آن هم تولید ادبیاتی درخصوص دین رحمانی در سیاست است. این گرایش هرچند پالایش نشده و از حیث نظری نیز با روابط بین‌الملل انطباق کافی نیافته است، اما ظرفیت آن را دارد که به عنوان گزینه‌ای برای بحث و گفت‌وگوی بین‌الملل مطرح شود.

🔹به نظر می‌آید ترویج ایده «رحمانیت در روابط بین‌الملل» که مفهومی توحیدی-دینی و آشنای دیرینه‌ای برای بشریت است، می‌تواند فضای متفاوتی را برای اندیشه‌ورزی در روابط بین‌الملل فراهم کند تا آن را از سبعیت و افسارگسیختگی «منافع ملی» رهایی بخشد. این گرایش ارزشی را باید خارج از روابط کنونی که بسیار آلوده است، جست‌وجو کرد زیرا قساوتی که در میان سیاست‌مداران پدید آمده، «صفتی است راسخه که ترک آن به آسانی میسر نگردد»، از این رو می‌توان به سراغ دین‌داران جهان رفت: «ای اهل کتاب، بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم که جز خدای یکتا را نپرستیم...» (آل عمران/65).

@namehayehawzavi
🌐https://t.me/majmaqomh

309

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Nov, 21:09

💠گردوخاک‌های دهه‌ی هفتادی
✍#مهراب_صادق‌نیا

🏷بخش نخست از گفتگوی ابوالقاسم علی‌دوست و عبدالکریم سروش را گوش کردم. آن‌گونه که گمان می‌رفت پُر سر و صدا بود و دست به دست چرخید. گویا هواخواهان هر دو سوی ماجرا احساس ظفرمندی داشتند.

🏷 برابرِ معمول، سروش با نقد نهاد فقاهت آغاز کرد و بر فقه تاخت؛ و علی‌دوست که ناخواسته به نمایندگی از فقه و حوزه‌ی علمیّه سخن می‌گفت، کوشید از اخلاقی بودن فقه دفاع کند. علی‌دوست، در حوزه‌ی علمیه‌ی قم استاد ممتازی است که زبان جهان جدید را می‌فهمد و تلاش دارد با عَلُم کردن "فقه مقاصدی" سویه‌های انسانی و اخلاقی فقه را پررنگ کند؛ ولی نگرانی از واکنش رویکردهای سنتی‌تر به فقه او را ملاحظه‌کار کرده است. جوری که در این "مناظره" نیز آشکار بود.

🏷 گفتگوی فقه و روشن‌فکری (فقیهان و روشن‌فکران) چیز تازه‌ای نیست و از قضا این بار محتوای تازه‌ای هم نداشت. عبدالکریم سروش هنوز همان گردوخاک‌های دهه‌ی هفتاد را هوا می‌کرد و علی‌دوست هم تلاش می‌کرد همان گرد و خاک‌ها را کنار بزند. این گفتگو برای نسل‌های تازه‌تر کِششی نداشت.

🏷جوان‌ترها آن را نشنیدند و درانتظار بخش‌های دیگرش نیستند. سروش و علی‌دوست دیگی را هم می‌زدند که هر چه در آن پخته شود، باب میل جوانان امروز جامعه‌ی ایران نیست. این جامعه از این پرسش و پاسخ‌ها گذشته است. البته جای نگرانی و ناامیدی است که هم فقه و هم روشن‌فکری‌فکری دینی هر دو از جامعه‌ی خود عقب بمانند. شکاف میان واقعیت اجتماعی و روشن‌فکری دینی با این گرد و خاک‌ها پر نمی‌شود. اندیشه‌هایی که نتیجه‌ی پشت‌میز نشینی است، چه از یک متفکر حوزوی برآید چه از یک روشن‌فکر دانشگاهی، اندیشیدن بر سرِ هیچ است.

@sadeghniamehrab
🌐https://t.me/majmaqomh

529

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Nov, 20:55

🔰رژیم صهیونیستی و پرچم غلط
📝#سید_صادق_حقیقت

🔸بیش از یک سال از عملیات هفتم اکتبر می گذرد. حماس و چند گروه شبه نظامی فلسطینی دیگر، حملات مسلحانه از نوار غزه به جنوب اسرائیل را «عملیات طوفان الاقصی» نامیدند. رژیم غاصب و متجاوز اسرائیل غیر از به شهادت رساندن رهبران حماس و حزب الله، بیش از 40 هزار نفر غیرنظامی را در غزه به شهادت رساند و آنجا را با خاک یکسان کرد و مردم مظلوم فلسطین را از شمال به جنوب و مرز اردن کوچاند. در تحلیل این مسئله، دو احتمال وجود دارد.

🔘احتمال اول، آگاهانه و عادی بودن عملیات حماس است؛ هرچند اسرائیل این مسئله را بهانه کرد، و به تلافی، انتقام بسیار سختی از نظامیان و غیرنظامیان غزه گرفت.

🔘احتمال دوم این است که عملیات فوق «پرچم غلط» (Wrong Flag) باشد. بدون این که بخواهیم تحلیل قطعی نسبت به دو احتمال فوق ارائه کنیم، می توان گفت چند مسئله فرض دوم را تقویت می کند:

✔️1- عملیات 4 صبح شروع شد و اسرائیل که به داشتن سیستم اطلاعاتی قوی معروف است، ساعت 13 پاسخ داد؛

✔️2- برخی صحنه های دلخراش (عمدتاً اروپایی ها) توسط اسرائیلی ها بزرگ نمایی شد تا حماس را گروهی تروریستی و خشن معرفی کنند.

✔️3- اسرائیل اعلام کرد به تلافی این عملیات، شمال غزه را ویران می کند؛ در حالی که عقلاً بین خسارت آن عملیات و انتقام اسرائیل باید سنخیت وجود داشته باشد. از نظر حقوق بین الملل نیز بین عمل و عکس العمل باید نوعی مشابهت وجود داشته باشد. مجروحان و کشته های اسرائیل حدود 2 هزار نفر بودند، در حالی که شهدای غزه بیش از 40 هزار نفر حدس زده می شوند. این مسئله، بعلاوه تهاجم به حزب الله و یمن، نشان می دهد اسرائیل طرحی جامع برای محور مقاومت داشته است. در حقیقت، سیاست اسرائیل را باید قالب نقشه بزرگ تری، که در آن امریکا برای خاورمیانه خواب هایی دیده، تحلیل کرد.

🔸آیا اسرائیل، خصوصاً با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، در خصوص ایران نیز از پرچم غلط استفاده کرده/ می کند؟ واقعیت آن است که رژیم صهیونیستی روز به روز خود را به مرزهای ایران اسلامی نزدیکتر می کند، و به قول علی اکبر صالحی، «فرضیه ای که روز به روز به واقعیت نزدیکتر می شود، اجتناب ناپذیری درگیری ایران با اسرائیل و غرب است.

🔸اگر اسرائیل بتواند ایران را با غرب در‌گیر کند، از دید خودش، حداقل برای چند دهه برایش مصونیت ایجاد خواهد شد. اگر ایران غافل یا منفعل باشد، طرف مقابل از اصل غافلگیری استفاده می کند. بهتر است ایران با تحلیل دقیق شرایط، نگذارد اسرائیل تعیین کننده زمین بازی باشد».

🔸 برعکس، برخی در این شرایط بحرانی به بستن تنگه هرمز رأی می دهند، و در حالی که وزیر امور خارجه اعلام می کند مجوز مذاکره را از مقامات عالی کشور دریافت کرده است، متأسفانه، برخی معتقدند که اظهارنظر پزشکیان که گفته ما آماده ایم تمام سلاحهای خود را کنار بگذاریم، به شرط آنکه اسرائیل هم همین کار را بکند، با نظر صریح امام و رهبری و راهبرد جمهوری اسلامی در تضاد است»!! از سویی دیگر، برخی به وزیر خارجه انتقاد می کنند که «در تله نیفتادن» شما با حکم جهاد چه نسبتی دارد؟». بحث حکم جهاد (دفاعی یا ابتدایی) سرفصل مهمی، در این بین، به نظر می رسد. دیگری نیز با دیدگاه جنگ آخرالزمانی حکم می کند که: «اگر نصف عالم هم کشته شوند، برای رسیدن به مقصد می ارزد»!

🔸هم زمان، ۳۹ نماینده مجلس از شورایعالی امنیت ملی درخواست تجدیدنظر در دکترین دفاعی (و اتمی) را دارند. سردار ابراهیم رستمی نیز علاوه بر تأیید درخواست فوق، به حوزه شرع نیز وارد می شود و می گوید: «حکم شرعی رهبری می تواند برای ساخت سلاح هسته ای تغییر کند». کمال خرازی، اما، صریح تر از همه اعلام کرد: «اگر ایران تهدیدی وجودی بشود، دکترین هسته ای خود را تغییر خواهد داد. توانایی لازم برای ساخت سلاح اتمی را داریم».

🔸 باز از سویی دیگر، امیراحمدی توصیه می کند: «بمب را بساز و نترس!»؛ و فارین پالیسی نیز می نویسد: «اولین سلاح هسته ای ایران موشکی با طعم روسی است»! فارغ از صحت و سقم اخبار و توصیه های اخیر، باید به این نکته توجه کنیم که رژیم صهیونیستی به مدد جاسوسان خود- دشمنان دانا و دوستان نادان- ممکن است پرچم غلط بدهد. مسئله اتمی شدن/ نشدن ایران هم در فقه سیاسی ریشه دارد، هم در مسائل تخصصی سیاست خارجی و روابط بین الملل. باید توجه داشت که «پرچم غلط» حتی احتمالش هم کم باشد، محتملش بسیار قوی است!

📍روزنامه شرق (19 آبان 1403)

https://t.me/s_sadegh_haghighat
🌐https://t.me/majmaqomh

529

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Nov, 16:21

#اطلاع‌رسانی

💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و چهارم:

" نگاه درست به موضع قرآن درباره یهودیت و یهودیان "

🗓شنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷/۳۰

مکان: قم، صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#اسلام_رحمانی_عقلانی

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

895

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

08 Nov, 10:04

🟣دین زنده، دین مُرده
📝#صدیق_قطبی

🏷ویلیام جیمز معتقد است اصل و بنیاد دین کوشش فرد است برای ارتباط با خداوند. نه فلسفه یا ایدئولوژی. از این‌رو، هر که اهل دعا است دیندار است و هر که روح خود را در دعا به جنب و جوش درنمی‌آورد از حیات دینی بی‌بهره است. ما کمتر به این مهم توجه داریم. اغلب‌ گمان می‌کنیم حیات دینی یعنی التزام به مقررات و آیین‌ها. اما به گفته‌ٔ عارفان، حقیقت دین چیزی جز روزنه‌ گشودن به سمت خدا نیست. اشتیاقی ژرف برای رابطه. رابطه با خدا. مولانا می‌گفت: «اصل دین، ای‌ بنده، روزن‌ کردن است»(مثنوی، ۳: ۲۴۰۶)

🏷با این حساب و بر این اساس آدم‌ها دو دسته‌اند. گروهی که التفات کردن به سوی خدا از طریق دعا و نیایش احتیاج مبرم آنهاست(خوی دارم در نماز این التفات_مثنوی، ۳: ۲۴۰۳) و گروهی که در طلب چنین ارتباطی نیستند. دیندار و غیر دیندار را با این ملاک می‌توان از هم تمیز داد.

تا وقتی فرد همچنان مشتاقانه طالب و جویندهٔ این ارتباط است دین در او زنده است و همین که این آتش اشتیاق در جانش فرومُرد، از دین او چیزی نمی‌ماند جز مناسکی بی‌روح و عقایدی جزمی. قالبی بی‌قلب و پیکری بی‌جان.
هر دینداری باید از خود بپرسد: من واقعاً از تمنای ارتباط با او لبریزم؟ آیا «درد اشتیاق» هنوز در من فروزان است؟

ویلیام جیمز می‌نویسد:

«دعا در این مفهوم گسترده همان روح و جوهر دین است. یکی از متألهین آزاداندیش فرانسوی[Auguste sabatier] می‌گوید:

🏷«دین، آمیزش یا به بیان دیگر رابطه‌ای آگاهانه و ارادی است که روح پریشان و درمانده با آن قدرت اسرارآمیز که خود را به آن وابسته می‌داند و سرنوشتش را به او سپرده است برقرار می‌سازد. این ارتباط با خدا از طریق نماز تحقق پیدا می‌کند. دعا همان دین در عمل است و به عبارت دیگر دعا همان دین واقعیت‌یافته است. وجه تمایز پدیدهٔ دینی از پدیده‌های مشابه آن نظیر احساس‌های اخلاقی و زیباشناسانهٔ محض همین دعا است. اگر دین همان عمل حیاتی نبود که ذهن و اندیشه ما از رهگذر آن _و اتصال به اصلی که جان خود را از او می‌گیرد_ در جست‌وجوی رهایی خویشتن است هیچ ارزش و مفهومی نداشت. این عمل همان دعاست و برداشت من از این اصطلاح دینی بازی با الفاظ و تکرار صرف برخی آداب مقدس نیست بلکه در دعا، جنب و جوش روح را می‌بینیم که می‌خواهد با آن قدرت اسرار‌آمیزی که خود را در حضور آن احساس میکند رابطه شخصی ایجاد کند. در جایی که این دعا درونی و غایب باشد در واقع دین هم در کار نیست. از سوی دیگر در هر جا که دعا و نیایش روح‌ها را به غلیان درآورد حتی اگر در آنجا اثری از تشریفات دینی یا اصول و احکام دینی نباشد باز هم ما از یک دین زنده و پویا برخورداریم. از این نکته می‌توان فهمید که چرا دین موسوم به «دین طبیعی» نمی‌تواند دینی به معنای درست کلمه باشد. چراکه این دین آدمی را از دعا منقطع می‌سازد و او را از خداوند دور می‌سازد و معامله و مراوده و گفت‌وگوی درونی و ارتباط متقابلی را برقرار نمی‌سازد، هیچ نقشی برای خداوند در امور انسان‌ها قائل نمی‌شود و بازگشت انسان را به خدا مقرر نمی‌نماید. در اصل چیزی که خود را بدین شکل در قالب دین درآورده چیزی جز فلسفه نیست. دین طبیعی که مولود اعصار عقل‌گرایی و پژوهش‌های انتقادی است چیزی جز مجردات و انتزاعیات نیست. لذا دين طبیعی معجونی ساختگی و بی‌روح است که فاقد ویژگی‌های خاص دینی است»

🏷به نظر من تمام سلسله بحث‌های ما درستی احتجاج ساباتیر را اثبات می‌کند. پدیدهٔ دینی را چنانچه به عنوان امری باطنی و جدای از تشریفات و پیچیدگی‌های دستگاه روحانیت و علم الاهیات مورد مطالعه قرار دهیم روشن می‌گردد که در تمام جاها و تمام مراحل، آگاهی‌ای بوده که افراد از آمیزش و ارتباط خویشتن با آن نیروهای برتری که خود را با آن مرتبط دیده‌اند داشته‌اند. این رابطه همیشه به صورت فعال و متقابل بوده است.»

📍➖(تنوع تجربه‌ٔ دینی، ویلیام جیمز، ترجمهٔ حسین کیانی، ص۵۰۹_۵۱۰، نشر حکمت)

🌐https://t.me/majmaqomh

710

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Nov, 18:34

⚡️جمله زیبای زینب (ع) که «جز زیبایی چیزی ندیدم» یعنی می فهمد که چه معامله ای انجام داده است. مسأله این نیست که تحت فشار جامعه است اما او هم دارد آگاهانه مسأله را پیش می برد

🔰بیعت از کلیدی ترین مفاهیم جهان اسلام است که هم اهل تشیع و هم اهل تسنن آن را دچار نسیان کرده اند

📍#داود_فیرحی

🔹بیعت یکی از کلیدی ترین مفاهیم فراموش شده جهان اسلام است که هم اهل تشیع و هم اهل تسنن آن را دچار نسیان کرده اند. در واقع تشیع با تکیه بر مفهوم امامت احساس کرد که دیگر بیعت کارایی ندارد و اهل سنت هم خیلی زود به گردونه استبداد افتاد و کم کم مفهوم بیعت را فراموش کرد. در حالی که بیعت درخشان ترین محور کنترل نظم سیاسی در صدر اسلام بود و اهمیت شایانی داشت تا جایی که فرد زیرکی مانند معاویه نمی توانست از بند آن خلاص شود و مجبور بود که ظاهر بیعت را حفظ کند.

🔹این خلدون در تعریف بیعت می گوید «بیعت تعهد بر فرمانبرداری است.» مثل اینکه معامله ای شده و امیر ملزم هست بعضی کارها مثل حفظ شریعت و رسیدگی به امور مسلمین را انجام دهد و از طرف دیگر هم شهروند مکلف به اطاعت است. یعنی بیعت یک طرفه نیست و مشروط به منافع شهروند و حفظ شریعت است و هر جایی که این اتفاق نمی افتاد بیعت هم متلاشی می شد.

🔹دلیل اینکه اسلام در آن دوره رشد کرد این است که معدل هزیه ای که به شهروند تحمیل می کرد از دولت های رقیب کمتر بود. یعنی اداره ارزان دولت وجود داشت. به همین دلیل بین اقتصاد شهروند و علایق مذهبی شهروند ارتباط وجود داشت. اما از دوره بنی امیه دولت هم گران و هم نابرابر می شود و هم قبیله گرایی دارد رشد می کند. یکی از محصولات قبیله گرایی خود یزید بن معاویه است.

🔹در فقه اهل سنت فرزند می تواند پدر را کاندیدا کند اما قطعا پدر نمی تواند فرزند را کاندیدای خلافت کند. مدینه با یزید بیعت نکرد و معاویه نتوانست از مردم مدینه بیعت بگیرد. دلیلش این بود که نخبگان مدینه پاسخ منفی دادند و مردم هم پشت آنها را گرفتند. معاویه برای اینکه این قضیه را شکست تلقی نکند از ابوبکر نقل کرد که اگر در جهان اسلام دو خلیفه پیدا شد یک نفر را بکشید؛ یعنی نمی شود با دو نفر بیعت کرد. بنابر این طرفین را راضی کردند که بیعت برای زمان بعد از مرگ معاویه بماند.

🔹نامه سال 60 می گوید که مردم مدینه نباید بهانه داشته باشند و باید بیعت کنند. بزرگان مدینه عبدالله بن زبیر، عبدالرحمان بن ابوبکر، عبدالله بن عمر و حسین بن علی (ع) هستند که نفوذ خیلی سنگینی دارند اما فشار اجتماعی اجازه نمی دهد که بیعت کنند. بعد از امام حسین (ع) هم قیام زبیر نشان داد که ابن زبیری ها نمی توانند تن به بیعت دهند.

🔹روانشناسی اجتماعی می گوید نخبگان خیلی آزاد نیستند که حتی اگر دلشان خواست با دولت معامله کنند. چون جامعه الزامات بزرگی دارد آن نخبه خیلی زود فراموش می شود. از یک نخبه سیاسی مذهبی این است که در این پیچ های تاریخی نقش خود را ایفا کند. امام حسین (ع) می گوید «مثل من با مثل او بیعت نخواهد کرد». بعضی از علمای آن دوره گفتند که بعضی افراد با اکراه بیعت کرده اند و شما هم بیعت کنید. حتی بعضی فقها گفته اند که طلحه و زبیر به اکراه با علی (ع) بیعت کرده اند و خود حضرت به شدت انکار می کند و می گوید من از شما بیعت نخواستم و شما با من بیعت کردید.

🔹در سنت عربی بیعت نکردن آسان بود اما بیعت شکستن ننگ بسیار بزرگی تلقی می شد و اباعبدالله (ع) نمی خواست به این سمت حرکت کند و دیگران هم حرکت نکردند. اما اباعبدالله الحسین (ع) می گوید «این آدم نا بکار مرا بین تیغه شمشیر و ذلت بیعت قرار داده است.» ایشان می گوید خداوند و پیامبر (ص) به این بیعت راضی نیستند و ساخت اجتماعی هم به او اجازه نمی دهد که چنین کاری را انجام دهد.

🔹مفهوم بیعت یکی از کلیدی ترین مفاهیم در تحلیل واقعه عاشورا است، اگر این شاه کلید را حذف کنیم احتمالا امکان تحلیل را از دست بدهیم. این وضعیت به قدری مهم است که برای اباعبدالله (ع) می ارزد این همه هزینه بدهد. امام سجاد (ع) که در واقعه کربلا حدود 22 سال سن داشت جمله هایی می گوید که نشان می دهد مسأله گفتمان است؛ یعنی خانواده پذیرفته که حسین (ع) نباید بیعت کند. یعنی برای کوچک و بزرگ این خاندان مفهوم است که حسین (ع) دارد چه تصمیمی می گیرد.

🔹یعنی کسی که اسیر است، شکنجه می شود و کسی که کشته می شود همه می فهمند که چه اتفاقی افتاده است. جمله زیبای زینب (ع) که «جز زیبایی چیزی ندیدم» یعنی می فهمد که چه معامله ای انجام داده است. مسأله این نیست که تحت فشار جامعه است اما او هم دارد آگاهانه مسأله را پیش می برد.

🌐https://t.me/majmaqomh

2,155

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Nov, 15:48

⚡️حضرت_زینب (س) اندیشه جبرگرایی و فضیلت‌سازی یزید را باطل کرد

📍🎙#محمد‌_علی_مهدوی‌راد

🏷در مجلس یزید که اموی‌ها همه چیز را تمام شده می‌دانستند و گردن‌کلفتان روزگار و سفرای کشورها حضور داشتند، یزید مغرور و مست از پیروزی و جنایتکارانه به سر مطهر امام_حسین(ع) نگاه می‌کند و می‌گوید می‌دانید چرا این اتفاق رخ داد زیرا این شخص مواضع و نظراتی داشت که نباید می‌گفت، از جمله اینکه می‌گفت پدر و مادرش از پدر و مادر من مهمتر هستند و جایگاه حاکمیت برای من است؛ اما اینکه پدرش از پدر من مهمتر است؛ در جریان حکمیت روشن شد چه کسی مهمتر است، یعنی وی به یک جریان حماقت‌آمیز در صفین که حکومت معاویه از دل آن بیرون آمد استناد کرد.
در مورد اینکه مادرش مهمتر است من نمی‌توانم چیزی بگویم زیرا دختر پیامبر(ص) است
ولی اینکه حاکمیت از آن کیست، مگر حسین قرآن نخوانده بود که «قُلِ اللَّهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِیَدِکَ الْخَیْرُ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ».

🏷حاکمیت جهل بر ذهن‌ها در شام به صورت حیرت‌آوری گسترش یافته بود ولی زینب(س) در چنین جلسه‌ای باید در مدت چند دقیقه چنان سخن بگوید که همه بافته‌های امویان و آنچه را به اذهان مردم تحمیق کرده‌ بودند بر باد بدهد. امویان در نیم قرن بعد از وفات پیامبر(ص) تلاش زیادی کردند تا چهره زشت و پلشت خود را صالح جلوه دهند و زینب(س) باید در گفتار کوتاهش در مجلس یزید پرده از واقعیت بردارد و نشان دهد این جنایت مستقیما به امر یزید و در اختیار و به خواست یزید رخ داده است البته یزید وقتی دید اوضاع بهم ریخت گفت من راضی نبودم

🏷یزید جنایتکار بی واسطه حادثه کربلا
همه عبارات خطبه حضرت زینب(س) مستقیما به طرف یزید است تا کسی نتواند جنایت یزید را ناخواسته تحلیل کند و مهمتر اینکه نشان دهد یزید که خودش را به عنوان خلیفه_رسول_الله جا زده کافر به خدا و پیامبر(ص) است؛
چرا از میان هزاران آیه قرآن زینب(س) در آغاز سخن این آیه را می‌خواند: ثُمَّ کَانَ عَاقِبَهَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَکَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُونَ. آیه در مورد انسان‌های سرکش هرزه‌گرای ستم‌گستر در برابر خداوند است. در ادامه این جریان است که خدا تاکید فرموده جنایت جنایت‌گستران و ظلم ظلم‌گستران از خودشان سرچشمه گرفته و به خود آنها بازخواهد گشت و در واقع به خودشان ظلم کرده‌اند.

🏷حضرت_زینب(س) در ادامه به برخی زشتکاری‌ها و پلیدی‌های یزید اشاره کرد و فرمود: تو ظاهرا ما را به اسارت درآورده‌ای و فکر می‌کنی کار بزرگ و هنر خاصی کرده‌ای آیا این آیه را نشنیده‌ای که «وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ» خدا افسار تو را رها کرده تا ببیند تا کجا می‌تازی.

🏷در چنین مجلسی با حضور سفرای کشورها و فرماندهان لشکرها یک خانمی که اسیر است چنین سخن آن هم خطاب به خلیفه مثلا بلامنازع و پیروز می‌گوید و می‌فرماید: به این طرف و آن طرف نگاه کرده و باد به غبغب انداخته و پز می‌دهی و به سر مطهر فرزند رسول الله جسارت می‌کنی زیرا تو در برابر خدا سرکش هستی و پیامبر(ص) و دستورات خدا را منکر هستی. به زودی معلوم می‌شود که آن کسی که تو را به این جایگاه نشانده چقدر پست است و تو چقدر پست‌تر. پدر تو تجسم عینی شیطان بود.

🏷برهم ریختن تبار یزیدیان
حضرت زینب(س) در یک خطبه کوتاه تبار و پیشینه یزیدیان را بر هم ریخت و اندیشه جبر حاکم را در هم شکست و فضیلت‌سازی آنها را برملا کرد و چهره منور آل‌الله را به مردم فهماند و نگاه به تاریخ را آنگونه که #حق‌مدارانه به آن نگاه می‌کنند نشان داد و این نگاه، نگاه مؤمنانه است. ماجرای بعد از عاشورا واقعا مطالعه‌کردنی است زیرا زینب(س) با تک تک کلمات شریفش بخشی از تاریخ انحرافی را برملا و تاریخ درست را جایگزین کرد.

🔸از سخنرانی استاد مهدوی‌راد، در نشست علمی «تداوم عینیت اهداف عاشورا در میراث پیام‌آوران آن» /قرآن‌پویان/

https://t.me/majmaqomh

649

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

07 Nov, 05:36

#یادداشت

🔴چرا جنگ؟
📝#فاضل_میبدی

🏷این روزها از برخی گویندگان ونیز در صدا وسیماسخن از تقدس جنگ وشهادت است.
خدا رحمت کند مرحوم‌مطهری را، می گفت این حدیث منسوب به امام حسین ع« ان الحیاة عقیدة وجهاد» زندگی یعنی جنگ و اعتقاد، از کجا آمده ، معلوم نیست. در قرن بییستم چون ادبیات مارکسیستی و ضد امپریالیستی رواج داشت، حل همه مشکلات را از راه مبارزه مسلحانه ودر سایه جنگ و‌ترور می دانستند، شگفت این که مرحوم امام هیچ گاه چنین روشی را برای مبارزه نمی پذیرفت. اوریانا فالاچی خبر نگار معروف ایتالیایی که کتاب “زندگی جنگ و‌دیگر هیچ.” را نوشت، درمقام توصیف جنگهای ویتنام و دیگر کشورها بود. که چرا این همه جنگ؟ چرا این همه کشتار؟خودش درجنگ جهانی دوم برضد فاشیست فعالیت می کرد.
ببینید در ان روزگارآمریکا در ویتنام چه فجایعی آفرید؟

🏷چند روزی است که با کمال تاسف می شنوم که می گویند نابودی امریکا و اسرائیل مقدمه ظهور امام زمان است. یعنی باید زمیینه ظهور را فراهم کرد، هرچند به قول آن آقا «نصف مردم جهان کشته شوند»!!عجبا.این موعود گرایی خشونت بار از کجا امد؟!کدام جریان مرموزی پشت این داستان است؟
درست است که این حرفهای بی پایه عقلای جامعه نمی پذیرند، ولی سران برخی کشورها و دشمنان ایران و اسلام، این حرفها را جدی گرفته و بر اسلام هراسی یا ایران هراسی افزوده ودر ارسال سلاح به خاور میانه تعجیل می کنند.

🏷چه کسی گفته نابودی یک کشوری مقدمه ظهور امام زمان است؟ درعصرصفوی برخی عالمان حکومت صفویه از جمله شاه سلطان حسین را مقدمه ظهور می دانستند!محمود افغان آمد و آن بساط ظلم و کشتاررا در ایران به راه انداخت.
چرا برخی مداحان هر چه به دهانشان می رسد می گویند؟ مگر در جهان امروز ممکن است کشوری را نابود کرد؟ شاهد جنگ خلیج فارس وحمله صدام به کویت بودیم که چگونه در فاصله چند روز نیروهای ائتلاف ماشین جنگی صدام راجمع کردند واین جنگ، عراق وکویت را ویران کرد؟

🏷دوستانی که با جنگ می خواهند مقدمه ظهور را فراهم کنند، کشته ها و ویرانیهای غزه و لبنان را نمی ببنند که چگونه رژیم سفاک‌ صهیونبستی ملتی را به روز سیاه نشانده و متاسفانه قدرتهای بزرگ دنیا نیز او را حمایت می کنند.
بیاییم تا می توانیم دست از این شعارهای شر آفرین برداریم وکشور را از هرجنگی دور سازیم. وبرای صلح در خاور میانه تلاش کنیم.
جنگهای صلیبی با یک مسئله جزیی آغاز شد، برای پایان آن بیش از دویست سال طول کشید. همچنین حمله مغولها به ایران.

🏷بگذاریم این ملت بزرگ وبا این کشور نشسته روی گنج در رفاه و راحتی زندگی کند. و با این شعارهای نابخردانه روح و‌روان ملت را آشفته نسازیم. با ارزش پول ملی بازی می نکنیم. اقتصاد و‌معیشت را به کام ملت تلخ نسازیم. پروازها را از تحریم خارج سازیم . چرا شعارجنگ؟ برای چی؟آیا جنگ جزکشتار‌و ویرانی دارد؟ در هیچ زمانی راه مذاکره و‌گفتگو مسدود نیست. گفتگو با دیگر کشورها را بر برخی هیاهوها حاکم کنیم.

فیلتر کردن شبکه های مجازی و نپیوستن به Fatf هیچ سودی برای مردم ندارد؛ بلکه زیانش روشن است. کاش دنیا به این سخن فردوسی دل می سپرد:
"جهان را بسازید همچو بهشت/
            مگویید هرگز سخن‌های زشت/

            همه یک به یک مهربانی کنید/
            جهان را همه، پاسبانی کنید/

          بگویید این جمله در گوش باد/
       که یک تن به گیتی پریشان مباد/

https://t.me/majmaqomh

1,137

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Nov, 19:49

⚡️سکوت حوزه شکست

🔻آیت‌الله ایازی مدرس حوزه علمیه: مراجع قم از ابتدا با گشت ارشاد مخالف بودند / مراجع نجف به حجاب اجباری معترضند

«ده سال پیش یکی از شخصیت‌ها به ملاقات مراجع نجف رفته بودند. آن‌ها گفته بودند این کاری که شما می‌کنید (حجاب اجباری) غلط است. در عراق این کار را نکردند و وضعیت حجاب به مراتب بهتر از ایران است.»

asriran.com/004F7b
🌐https://t.me/majmaqomh

939

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Nov, 18:25

#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۹)
#ویدئو     #گفت‌وگو

▪️خیلی دور، خیلی نزدیک
     ده مصاحبه با پژوهشگران ساکن خارج ایران

🔹در طی سه سال گذشته، در قالب مجموعۀ «خیلی دور، خیلی نزدیک» به میزبانی زهیر میرکریمی، ده نشست زنده با استادان و پژوهشگران ایرانی ساکن خارج ایران در اینستاگرام برگزار کردیم. این گفت‌وگوها را ـ اگر پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. قرآن مورخان: تفسیری تاریخی‌ـ‌انتقادی
   مجید سلیمانی (پاریس)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۲. مدافعه‌جویی‌های آشکار و پنهان در اسلام‌پژوهی
     مجید دانشگر (دانشگاه فرایبورگ)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۳. عربستان در دوران باستان متأخر
     مجید منتظرمهدی (دانشگاه آکسفورد)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۴. تعامل زردشتیان و مسلمانان در بغداد سدۀ سوم
    کیانوش رضانیا (دانشگاه بوخوم)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۵. نسخه‌پژوهی از مکه تا ملبورن
      لیلا الحق (دانشگاه موناش)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۶. ایزوتسو: اسلام‌پژوهی و فلسفۀ شرقی
    بهمن ذکی‌پور (دانشگاه میجی)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۷. نهضت ترجمه: از ایران به اسلام
     محسن ذاکری (دانشگاه بوخوم)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۸. ادبیات سریانی و زیرمتن‌های قرآن
     سجاد امیری باوندپور (پژوهش‌گر مستقل)
       آپارات | یوتوب | پادکست

۹. سلف‌گرایی شیعی در ایران
    محمدفضل‌هاشمی (دانشگاه اوپسالا)
      آپارات | یوتوب | پادکست

۱۰. بازخوانی روایت‌های گسترش اسلام
      خداداد رضاخانی (دانشگاه لیدن)
       آپارات | یوتوب | پادکست

@doornamaa
🌐https://t.me/majmaqomh

743

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Nov, 13:04

🔻ترامپ؛ ایده‌آل تاریخی مسیحیان انجیلی

✔️تعجب و مورد خیانت واقع شدن؛ این اولین عکس العمل بسیاری از آمریکایی‌ها هنگام مواجهه با رأی ۸۰ درصدی مسیحیان انجیلی به ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ بود. چگونه می‌توان باور کرد که مسیحیان او را به عنوان اولین گزینه انتخاب کرده‌اند و پس از آن با وجود دوران ریاست جمهوری سرشار از رسوایی، اقتدارطلبی و نژادپرستی به حمایت از او ادامه دادند؟

🔹کریستین دومز، تاریخ‌شناس دانشگاه کالوین میشیگان نیز از این حمایت (البته نه به اندازه بقیه آمریکایی‌ها) متعجب است. او در کتاب جدید خود با عنوان “مسیح و جان وین: چگونه اوانجلیک‌های سفیدپوست یک ایمان را فاسد و یک ملت را منکسر کرد” معتقد است که اغوا شدن مسیحیان انجیلی توسط ترامپ تاریخی طولانی دارد.

🔹دومز می‌گوید: “حمایت مسیحیان انجیلی از ترامپ حاکی از فریب خوردگی یا ناشی از یک انتخاب عملگرایانه و پراگماتیک نیست، بلکه این حمایت بیشتر نشان دهنده اوج علاقه آنها به یک مردانگی ستیزه‌جو، یک ایدئولوژی که به دنبال تقدیس اقتدار پدرسالارانه و پذیرفتن هرگونه عملکرد بی‌رحمانه در داخل و خارج از کشور است.”

📎 پیوند به متن کامل این گزارش در سایت دین‌آنلاین

🆔 @dinonline
🌐https://t.me/majmaqomh

912

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Nov, 07:12

💠در اهمیت امید به آینده
✍#محمد_علی_ایازی

◽️آنچه بشریت را امروز بیش از گذشته رنج می‌دهد و احساس ناامیدی دست می¬دهد و آینده را از گذشته متمایز می‌سازد، آگاهی او از ستم‌ها و رنج‌ها به دلیل گسترش رسانه¬ها و آگاهی شرایط سخت و دشوار انسانیت در مناطق مختلف دنیا است؟ درگذشته برده‌داری و قتل و کشتار و انواع بی‌عدالتی و خشونت¬های سازمان یافته وجود داشته، اما در بسیاری از مواقع مردم بدی و زشتی و رنج‌آوری آن را اگر برای خود درک می‌کردند، اما برای دیگران چنین رنجی نداشتند.

بردگان گاه به خاطر فقر خود داوطلب بردگی می‌شدند. حقوق بشری وجود نداشته و وجدان بشریت از جنایت علیه بشریت رنج نمی‌برده است. امروز جامعه جهانی و نظام‌های پیشرفته حساس شده‌اند. درگذشته حکومت‌های استبدادی بدون رأی و انتخاب مردم سال‌های سال حکومت می‌کردند و مردم زشتی آن را نمی‌فهمیدند و درخواستی هم برای اصلاح آن نداشتند، اما امروز حکومتی بر سر کار می‌آید و آرای جمعی قابل اعتنا را هم در اختیار دارد، اما در کسب موفقیت تقلب کرده و یا شائبه دست‌کاری در آرای آنان شده، اعتراض می‌کنند.

📍آنچه زندگی امروز با دیروز را متمایز می‌سازد، شناخت حق و خواستاری انسان برای دستیابی به آن است. هر چه جامعه دسترسی به اطلاعات داشته باشد و توسعه فرهنگی و سیاسی و اقتصادی بیشتری داشته باشد، حساسیت او نسبت به وضعیت خود و جهان بیشتر خواهد شد، طبعاً خواسته‌ها و توقعات او هم بیشتر خواهد شد.

در اینجا خواسته‌های انسان به دو صورت تبلور پیدا می‌کند، اما آن را دسترس‌پذیر نمی‌داند و آینده‌ای بهتر را ترسیم نمی¬کند، در نتیجه نسبت به خواسته‌های خود ناامید و درنتیجه مأیوس است. امید به آینده، یکی از عوامل حرکت انسان برای رسیدن است. روانشناسان می‌گویند تا امید نباشد، انگیزه هم نخواهد بود. امید به آینده، عامل نشاط، و شادابی برای مبارزه با سختی‌ها و نامرادی‌ها است. انسان با امید زنده است و اعتماد به نفس در صورتی پیدا می‌کند که راه آینده او روشن باشد. و در صورتی راه‌های حل مشکلات را جستجو می‌کند که بداند کار او دارای فایده است.

📍 خوش‌بینی موجب شوق و علاقه و نشاط می‌گردد. بسا امکانات برای مبارزه ندارد، اما چون امید به پیروزی دارد، منتظر فرصت می‌ماند و یا در جستجوی وسائل جدید می‌رود. گاهی در اثر نداشتن امید به آینده دست از کار می‌کشد، و یأس و افسردگی به سراغ او می‌آید. دچار اضطراب می‌شود. در شرايط نامساعد رواني و هنگامی‌که در بهبود اوضاع نگراني دارد، حتی انسان نمی‌تواند درست فکر کند.

اهمیت این موضوع جایی بیشتر می‌شود که دایره خواسته‌ها گسترده شود. هر چه آرمان‌ها و آرزوها بزرگ‌تر باشد، امید به آینده سرنوشت‌سازتر است. به این دلیل است که انسان با امید به آینده، زندگی می‌کند و در مبارزه با ستم‌ها و کج روی‌ها، اگر دورنمایی خوش نداشته باشد، نه‌تنها خسته می‌شود، که از کار می‌کشد. یکی از روش‌های ستمگران، ایجاد یأس در مبارزان است. در زندان‌ها بازجوها سعی می‌کنند تا زندانی را با اخبار ناامید کننده بشکنند.

📍چه بسیار مبارزانی که تسلیم دشمن نشده‌اند، اما چون مأیوس شده‌اند، تن به هر کاری داده و دشمن را خشنود کرده‌اند. آنگاه که یأس و افسردگی به سراغ انسان می‌آید، دچار اضطراب و سرخوردگی می‌شود، تا جایی که اگر باعث تسلیم به دشمن نشود، موجب انفعال و احساس بیهودگی خواهد شد. تنها با اعتقاد به پیروزی، می‌توان با سختی‌ها و فشارها مبارزه کرد و آن‌ها را به‌خوبی و نشاط تحمل کرد.

🌐https://t.me/majmaqomh

1,079

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

06 Nov, 05:43

🔰سخنی با رئیس جمهور
📝#محمدرضا_يوسفي

🏷 رئيس جمهور دومين سفر استانی خود را در هفته گذشته به قم اختصاص داد. سفرهای استانی با هدف آشنایی مقامات با زندگی مردم مناطق مختلف، ایجاد حس پیوند دولت و مردم، کمک به رشد متوازن كشور با ابتکار دولت نهم شكل گرفت.

در دور اول آن سفرها، حدود هفت میلیون نامه نوشته شده که بالغ بر دو میلیون و دویست هزار آنان درخواست مالی بوده و دولت 250 میلیارد تومان را به آن درخواستها اختصاص داد. در دور سوم این سفرها، اين روش اشتباه دانسته و كنار گذارده شد. شش هزار مصوبه با میانگین 200 مصوبه برای هر سفر، نتیجه دور اول سفرها بود.

🏷در هر صورت این سفرها دستاورد مهمی برای توسعه ملی و استانی نداشت. با وجود طرح های عمرانی فراوان مصوب در اين سفرها، اما سرمایه گذاری و اشتغال خالص نسبت به دوره پیش از دولت نهم كاهش يافت.

از جمله ضعف های این سفرها، تعداد مصوبات بیش از توان اجرایی دولت و ایجاد تعهدات مالی برای سالهای آینده و در تضاد با اختیارات بودجه ای مجلس بود. همچنین انضباط مالی دولت نیز مخدوش شده، کسری بودجه رشد يافته، بار تورمی بر جامعه تحمیل می شد. به عنوان مثال از حدود 5 هزار طرح در مرحله نخست حدود 4 هزار طرح بار مالی داشته که 53 درصد آنان فاقد منبع مالی مشخص و روش تامین مالی 40 درصد آنان نیز مشخص نبود. طبیعی است رشد نقدینگی و تورم نتیجه اين سياست بود.

🏷 مشکل دیگر این طرحها فقدان کار کارشناسی و مطالعاتی لازم بوده و لذا از قدرت توجیهی کافی برخوردار نبوده و در نتیجه اتلاف منابع رخ می داد. بنابراین دولت بايد نسبت به مسائل يادشده هشيار باشد.

می توان از منظری ديگر در اين سفرها تامل كرد. معمولا در این سفرها برای استقبال از دولت، همه یا برخی از مدارس، کارخانجات و ادارات تعطیل می شوند. خسارت این نوع استقبال بر تولید ملی روشن است. هزینه های پلاکارد، پوستر و سایر مسائل تبلیغاتی را برای ورود رئیس جمهور و تک تک وزیران هم می توان ملاحظه کرد.

🏷 از سوی ديگر، این سفرها در مردم ایجاد انتظار می کند. لذا استقبال مردم در دور اول طبیعی است اما با برآورده نشدن خواسته ها و تحقق نیافتن وعده ها به دلايل مشكلات موجود و ناتوانی دولت، استقبال مردم کمتر شد. از این رو مي توان ویژگی این سفرها را بالا بردن انتظارات مردم بیش از توان دولت و نارضایتی بعدی دانست.

آخرین ویژگی این سفرها، به دلیل عدم شفافیت و فقدان کار مطالعاتی، شكل گيری بستری مناسب برای فرصت طلبان و رانتجویان است كه از این مسیر به فساد دامن زده می شود.

🏷 آقای روحانی همان سفرهای استانی را تا مدتی ادامه داد گرچه خبری از نامه ها و مصوبات به گستردگی سابق نبود اما تعطیلی مدارس و ادارات و آنچه که وی استقبال های خلاف شؤون انسانی می نامید، ادامه یافت. این روند با شدت و در ابعاد جدیدی در دولت سیزدهم دنبال شد.

بررسی علمی نشان می دهد که سفرهای استانی بر توسعه متوازن اثری نداشته است. بحرانهای استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان و سابر استانهای مرزی گواه این امر است. باید بر اصلاح نظام حکمرانی تمركز كرد.

🏷 اگر دولت چهاردهم اصرار به چنین سفرهایی دارد، اين سفرها بايد با حداقل نیرو، بدون استقبال هاي پوپوليستی صورت گيرد. مدارس و كارخانجات و ... براي اين سفرها تعطيل نشوند. تمامی تبليغات استانی براي ورود رئيس جمهور كه بار مالي بر دولت دارد، حذف گردد. تنها مصوبات بودجه ای در سفرهای استانی دنبال شود و از ايجاد تعهد مالی جديد برای دولت اجتناب شود. دستگاه رسانه ای دولت تلاش كند تا انتظارات مردم از این سفرها مدیریت شود.

🔸در یک کلام اگر در سر دولت چهاردهم، سودای توسعه کشور است، به تجربه انجام شده بها داده از آن درس گیرد.

@yousefimohamadreza
🌐https://t.me/majmaqomh

1,204

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

05 Nov, 10:46

🔰#متن_نامه آقای#خالد_قدومی نماینده جنبش مقاومت فلسطین "حماس" در ایران به جناب آقای حجت الاسلام سید حسین موسوی تبریزی دبیر محترم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

جناب آقای حجت الاسلام سید حسین موسوی تبریزی دبیر محترم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

   سلام علیکم

◽️پیام تسلیت مجمع محترم مدرسین و محققین به مناسبت شهادت رهبر مجاهد شهید یحیی سنوار رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس واصل گردید.

◽️از طرف خود و برادرانم در جنبش مقاومت اسلامی حماس مراتب قدردانی خود را از پیام تسلیت و مواضع مجمع در همدردی با ملت فلسطین و محکومیت جنایتهای رژیم صهیونیستی ابراز می دارم

◽️امروز حامیان فلسطین و مخالفان و منتقدان رژیم صهیونیستی در جهان با شمول سلایق و گرایشهای مختلف با وجود پاره ای اختلاف نظرها در حمایت از حقوق ملت فلسطین با هم اتفاق نظری ارزشمند دارند.

                         خالد قدومی
     نماینده جنبش مقاومت اسلامی فلسطین

                   "حماس" در ایران

           ۱۴۰۳/۸/۱۵

https://t.me/majmaqomh

1,008

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

28 Oct, 07:20

🎧#پوشه_شنیداری

♻️مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر (۱۱)

🟣حکم دیه و تحولات زمانی و مکانی

📍از سلسله جلسات دینداری قرآنی-برهانی و مخالفان آن

🎙 با ارائه دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی (جلسه ۷۶)

⏱ یک‌شنبه‌، ۶ آبان ۱۴۰۳

مکان: قم، خیابان صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#دینداری_قرآنی_برهانی
#مجازات‌های_اسلامی_و_حقوق_بشر

@soleimanisaa
🆔https://t.me/majmaqomh

46

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

28 Oct, 05:31

#مقاله

🔰آشنایی با شخصيت كوروش در منابع اسلامی
📝#احمد_پاکتچی

✂️گزیده:

🏷 كوروش، بزرگترين فرمانروای سلسله هخامنشی، آن اندازه كه امروز شناخته است، در طی سده‌های گذشته شخصيتی آشنا نبوده است. با اين وجود نام كوروش از نخستين نوشته‌های عصر اسلامی در منابع متنوع دينی و تاريخی ثبت شده است. بخش مهمی از آن‌چه درباره وی می‌دانيم برگرفته از خوانش كتيبه‌ها، تحليل داستان‌های نيمه تاريخی يونانی و به طور كلی پژوهش‌های جديد تاريخی است.

🏷منابع متقدم تفسيری تا سده سوم هجری، بيشتر بر داده‌های يهود درباره كوروش و به خصوص كتاب عهد عتيق متكی هستند. «وهب بن منبه» (۱۱۰ ق) در تفسیر آیه ای از قرآن، به بُخت النصر اشاره می‌کند و می‌گوید: «ثم أخر به بختنصر... من ملوک فارس یقال له کورش»؛ «سمعانی» شعری عربی را به نقل از یک شاعر ایرانی نقل کرده است: «و بیت المقدس المعمور بیت // ورثناه عن المتقدمینا بناه کورش البانی المعالی // بأمر الله خیر الآمرینا». محمدبن‌صائب کَلبی، یوسف‌بن موسی قطان و... نیز نه تنها در تفسیر سورۀ کهف بلکه در چند جای دیگر صریحاً اسم کوروش را آورده و تصریح می‌کنند که منظور از ذوالقرنین یا نجات‌بخش قوم بنی‌اسرائیل همان کوروش هخامنشی است.

🏷طبری و ابن‌خلدون دو شخصیت مهم و مرکزی در انتقال آگاهی‌های مربوط به کوروش بودند که طبری با برقرار کردن ارتباط بین داستان‌ها و قصه‌های ایران باستان از یک سو و عهد عتیق از سوی دیگر و ابن‌خلدون با ارتباط برقرار کردن بین سه منبع یونانی، عربی و ایرانی تصویری منسجم از کوروش ارائه می‌دهند. مسلمانان بیش از آنچه ما فکر می‌کنیم، کوروش را می‌شناختند.

🏷از اواخر سده سوم هجری، دو طيف ديگر كه برگرفته از منابع يونانی و اساطير باستانی ايران است، به شرح زندگی كوروش راه می‌يابند. از قرن هفتم هجری، برخی از مورخان مسيحی عربی‌نويس، با استفاده از منابع يونانی، زمينه بسط داستان كوروش را فراهم ‌آوردند كه بازتاب آن در منابع پسين اسلامی ديده می شود.

🏷افزون بر گونه های روایی كه در آنها نام كوروش به تصريح آمده است، برخی از داستانها در منابع اسلامی وجود دارد كه مؤلفه های خاصی از شخصيت كوروش بدون نام در آن ديده می شود از جمله اين مؤلفه ها می توان به استيلای مهرورزانه او بر شرق و غرب بازسازی معبد سليمان و سپرده شدن او در كودكی به جلاد و رهيدنش از مرگ اشاره كرد.

📍پیوند به متن کامل مقاله

https://t.me/majmaqomh

152

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

28 Oct, 05:30

#مقاله_امروز

🔰آشنایی با شخصیت کورش در منابع اسلامی
✍#احمد_پاکتچی

🔸انتشار یافته در کتاب :
"کوروش و ذوالقرنین مجموعه مقالات ارائه شده در همایش کورش و ذوالقرنین"_تهران _مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی (۱۳۸۹ش)

🌐https://t.me/majmaqomh

96

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

28 Oct, 04:54

📝#داود_فیرحی:

به طور کلی بین رؤیا و تعقل رابطه ای معکوس وجود دارد؛ بویژه در سطح ملی، هر چه خوابگردی و رؤیای بیشتر، تعقل و تدبیر و لاجرم وحدت بخشیِ کمتر. جامعه ما نه به رویاهای کلان که محتاج آن گونه هنر زیستن است که همزمان دوکار مهم انجام دهد؛
1)زندگی امروز را ترمیم نماید؛
و2)حوزۀ عمومی را به خطر ایدئولوژی یا رؤیاهای امروز و فردا هشدار دهد.
من از رؤیا می ترسم زیرا بازگشت به رؤیای ملی، گسل های سه گانه ایرانیت، اسلامیت و جمهوریت را فعال خواهد کرد. مناقشه ای که دویست سال است در چنبر آن گرفتاریم.

_بریده‌ای از یادداشت "رویا و توسعه"

https://t.me/majmaqomh

125

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 17:17

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned «🔖#بیانیه 🔰بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه در محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ (سوره حج آیه ۳۹) ◻️رژیم اشغالگر قدس سال‌هاست که مردم فلسطین را…»

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 17:17

🔖#بیانیه

🔰بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه در محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران

أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ (سوره حج آیه ۳۹)

◻️رژیم اشغالگر قدس سال‌هاست که مردم فلسطین را قتل‌عام و از خانه و کاشانه خود آواره کرده است. این رژیم از بدو تاسیس تاکنون همواره در حال تجاوز، تخریب و کشتار بی‌گناهان بوده و از غزه تا لبنان را معرکه جنگ و خون‌ریزی خود قرار داده تا عرصه تجاوزگری‌های خود را گسترش دهد.

در مقابل، جمهوری اسلامی ایران همیشه مدافع مردم مظلوم و‌ آواره فلسطین و لبنان بوده و در این راه، تلاش خود را برای جلوگیری از تجاوزات این رژیم غاصب به کار گرفته است.

روشن است که جمهوری اسلامی ایران برای رژیم صهیونیستی و کشورهای حامی او، دشمن تلقی شود و به خود اجازه دهند تا در این سرزمین با همکاری عوامل نفوذی خود دست به ترور و تخریب بزنند.

◻️مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، تجاوز این رژیم سفاک را به آسمان ایران که خلاف قوانین بین‌المللی است، محکوم می‌کند و به خانواده‌های نظامیانی که در راه دفاع از این مرز و بوم به شهادت رسیدند، تسلیت می‌گوید.

همچنین ترور تعدادی از اعضای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در منطقه تفتان استان سیستان و بلوچستان به دست عوامل مزدور رژیم صهیونیستی را محکوم می‌کنیم و‌ شهادت این عزیزان را نیز به خانواده‌های آنان تسلیت می‌گوئیم.

"مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم"

۱۴۰۳/۸/۶

https://t.me/majmaqomh

473

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 16:52

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned Deleted message

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 15:34

‍ 🔰7 نکته درباره بیانیه مجمع مدرسین ؛ تایید مرز 67 فلسطین ، تایید اسرائیل نیست

📝#رضا_غبیشاوی

🔖 - مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در بیانیه اخیر خود نوشته است :" این مجمع، بازگشت این رژیم [ رژیم صهیونیستی / اسرائیل] به مرزهای قانونی پیش از تهاجم ۱۹۶۷ و تشکیل دولت مستقل فلسطین را راه‌حل برون رفت از این بحران می‌داند".
این بند با انتقاداتی روبه رو شد. به همراه این انتقادات، مطالب و ادعاهای نادرستی هم ارائه شد. فارغ از تایید یا رد این بند از بیانیه و راه حل مطرح شده ، این نکته ها قابل بیان هستند:

📍نکته اول: مرزهای 67 به معنی کرانه باختری، غزه و بخش شرقی شهر قدس (بیت المقدس / اورشلیم) است. سازمان ملل و اروپا حضور ارتش اسراییل در این سه منطقه را اشغال می دانند. تشکیل دولت فلسطین در مرزهای ۶۷ به معنی به رسمیت شناختن اسرائیل نیست بلکه تنها اشاره به مرزهای دولت و کشور فلسطین است که هنوز عضو سازمان ملل متحد نشده است.

◽️فلسطین در مرزهای ۶۷ ، مطالبه و خواسته دولت رسمی فلسطین (تشکیلات خودگردان به ریاست محمود عباس) هم هست. همان دولتی که از سوی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان دولت قانونی فلسطین به رسمیت شناخته شده و سفارت فلسطین در تهران نیز به سفیر آن سپرده شده است. در واقع دولت فلسطین معتقد به مرزهای 67 برای خود است اما دولت ایران قائل به بیشتر از این مرزها یعنی سراسر مرزهای فلسطین تاریخی است. مرزهای فلسطین تاریخی به معنی کل مرزهای اسرائیل به علاوه مرزهای 67 است.

◽️ضمن اینکه همه کشورهای جهان از جمله کشورهای عربی و اسلامی به جز ایران،‌ خواستار برپایی دولت / کشور مستقل فلسطین درمرزهای 1967 هستند. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران بارها در مجامع بین المللی و در راس آن، سازمان ملل، به تشکیل فلسطین در مرز ۶۷ رای مثبت داده است گرچه از نظر تهران فلسطین باید در سراسر مرزهای تاریخی این سرزمین شکل بگیرد. مرزهایی که هم اکنون شامل مرزهای اسرائیل نیز می شود.

📍نکته دوم :‌ در این بیانیه هیچ اشاره ای به راه حل دو دولتی یا دو کشوری نشده است. اشاره به تشکیل کشور فلسطین در مرز ۶۷ ارتباطی با ایجاد کشور اسرائیل یا راه حل دو دولتی یا به رسمیت شناختن کشور و دولت اسرائیل ندارد.

📍نکته سوم : حماس و رهبران آن موافق برپایی دولت مستقل فلسطین در مرزهای 67 در آینده و ایده دو کشوری (برپای فلسطین در مرزهای 67 در کنار به رسمیت شناختن کشور و دولت اسرائیل ) هستند اما در حال حاضر، کل سرزمین تاریخی فلسطین را سرزمین اشغالی می دانند.

آخرین بار هم خلیل الحیه عضو کادر رهبری حماس به صراحت گفت اگر فلسطین در مرز۶۷ تشکیل شود و ارتش اسرائیل هم به مرزهای ۶۷ عقب نشینی کند و به اشغال خاک فلسطین پایان دهد حماس نیز سلاح را به زمین می گذارد و شاخه نظامی خود را منحل می کند چرا که دلیلی برای وجود آن نخواهد داشت زیرا اشغال فلسطین به پایان رسیده است.

📍نکته چهارم : توصیف مرزهای قانونی برای مرزهای 1967 برای فلسطین، اشاره به جایگاه این مرز در حقوق بین الملل است. هم اکنون این مرز از سوی سازمان ملل متحد و مصوبات شورای امنیت این سازمان و دولت فلسطین به رسمیت شناخته می شود. برهمین اساس است که سازمان ملل متحد ، اروپا و امریکا، حضور ارتش اسرائیل در خارج از مرزهای 1967 را اشغالگری اسرائیل در سرزمین های فلسطینی می دانند.

📍نکته پنجم : تشکیل دولت فلسطین در مرزهای 1967 خواسته دولت فلسطین است که ایران نیز این دولت را به رسمیت می شناسد. دولت فعلی اسرائیل، تشکیل دولت فلسطین در مرزهای 67 را قبول نمی کند. در کل جهان، به جز ایران و اسرائیل،‌ همه کشورهای جهان تشکیل دولت فلسطین در مرزهای 67 را مطالبه و تایید می کنند.
کابینه فعلی اسرائیل مخالف برپایی دولت مستقل فلسطین است و دولت ایران هم خواستار برپایی دولت فلسطین در سراسر سرزمین تاریخی فلسطین (مرزهای فعلی اسرائیل + مرزهای 67) است.

📍نکته ششم : دولت اسرائیل، با اشغال سرزمین های فلسطین شکل گرفت؛ عضو سازمان ملل متحد شد؛ گسترش یافت و به مرزهای کنونی رسیده است. وجب به وجب آن چیزی که هم اکنون به عنوان دولت اسرائیل و مرزهای اسرائیل شناخته می شود ازطریق اشغالگری، خون ریزی،جنگ و درگیری مسلحانه و با منطق زور اسلحه به دست آمده است. به رسمیت شناختن مرزهای 67 به عنوان تایید و مشروعیت بخشی به اشغالگری نیست.

📍نکته هفتم : هر دولتی در جهان در برابر موضوعات مختلف،‌ موضع گیری های مشخص ومعین دارد. اصرار بر اینکه همه تشکل ها و گروه ها در یک کشور، موضع دولت را تکرار کنند نه ممکن است و نه شدنی. ضمن اینکه با تنوع دیدگاه ها و نظرات جامعه نیز در تضاد است.

🔸مرزهای 1967 با رنگ سبز کم رنگ و پررنگ مشخص شده اند:کرانه باختری + غزه + بخش شرقی شهر قدس (اورشلیم)
منبع: عصر ایران

🌐https://t.me/majmaqomh

388

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 15:13

⚡️عده ای اندک هر رطب و یابسی بر دهانشان آمد علیه مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به زبان آوردند.

بسمه تعالی

محضر مبارک آیت الله ناظم زاده
سلام علکیم

چند روزی است که بعضی افراد و کانال های اینترنتی نام حضرت عالی را بین اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم ذکر کرده و پیرامون بیانیه ای که مجمع درباره نظریه دوکشوری اسرائیل ـ فلسطین صادر کرده اند، به توهین و بازخواست پرداخته اند.
نظر جناب عالی در این باره چیست؟

🔖جواب:
سلام‌علیکم
اینجانب با احترامی که به اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم _ که همگی از فضلای حوزه و خدمتگزار اسلام و نظامند _ داشته و دارم، ولی حدود هفت سال است از این مجمع استعفا داده ام و هیچ گونه مداخله ای در بیانیه های این مجمع محترم نداشته و حتی اطلاعی هم ندارم.

در اینجا از فرصت استفاده می کنم و به عنوان یک روحانی و برادر بزرگتر و در راستای فرمان الهی تواصی به حق : "و تواصوا بالحق" به کسانی که لباس روحانیت به تن دارند و شاید از آزادی بدون مسئولیت برخوردارند عرض می کنم که اگر فردی یا گروهی نطریه و دیدگاهی در مسائل سیاسی و غیره دارند که بانظر شما سازگار نیست، آیا بهتر نیست مباحث را به شیوه جدال احسن به بحث و گفتگو بگذارید:"و جادلهم باللتی هی احسن". این روش هم مشروع است و هم رویه‌ تمام عقلای عالم و دانشمندان و عالمان حوزه های علمیه در طول تاریخ بوده است.

اما در این مورد اخیر، آیا درست است که شما افرادی را متهم می کنید که سال‌های طولانی است عضو مجمع نیستند. تعدادی از افرادی را هم که نام برده شده، مدت هاست از دنیا رفته اند. بعضی هم طبق اطلاعی که دارم، مدت هاست بیمار و در خانه بستری هستند.

شما که لباس روحانیت برتن دارید و سال‌ها در حوزه بوده اید، درست است قلم بردارید و چشم بسته جمعی را که در جریان موضوع مورد بحث شما نبوده اند متهم کنید؟! این هشدار قرآن را بشنوید که:« لاتقف ما لیس لک به علم ان السمع و البصر و الفواد کل اولئک کان عنه مسولا».
شما که با آیات نذیر و بشیر قرآن آشنایید با این برخوردهای نسنجیده چه جوابی دارید؟!

فاجعه بارتر در مسیر راهپیمایی مردم قم بعد از نماز جمعه که علیه اسرائیل برپا شده بود، حدود ۳۰ نفر خانم و جوان و بعضی افراد مسن از آن انبوه جمعیت به طرف محل مجمع مدرسین و محققین سرازیر می شوند و هر رطب و یابسی بر دهانشان می آید به زبان جاری می کنند. زشت تر آن که در غروب همان روز جمعه، چند نفر ناشناس شیشه های درب را شکسته و فرار می کنند.
آیا این رفتارها شرعی و قانونی است؟ آیا ساختمانی که متعلق به بیت المال است باید تخریب شود؟!

سخنم در این جهت با کسانی است که این برنامه های ناصواب را سامان می دهند. که البته ان شاءالله این رفتارها و تهمت ها مورد رضایت هیچ‌یک از مسئولین نیست.

خوب است در این شرایط بحرانی و مشکلات دولت و ملت، به جای تفرقه انداختن، باهم همدلی داشته باشیم که رضای خدا و خلق خداست.
و السلام علی عبادالله الصالحین

حوزه علمیه قم
سید اصغر ناظم زاده
۶ آبان ۱۴۰۳

فریادِ درون (سید محمد‌ ناظم‌زاده)
@smnazemzadeh
🌐https://t.me/majmaqomh

390

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

27 Oct, 07:13

‍ ‍ #معرفی_کتاب

📘عنوان کتاب: «دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی» /نویسنده :محمدرضا بیات

🖊#علی_علیزاده

💠آیا دین به زندگی ما معنا می‌دهد؟
معنای زندگی در دو قرن و نیم اخیر برای طیف گسترده‌ای از انسان‌ها در مغرب‌زمین به یک مسأله تبدیل شده است. ارائه‌ نظریه‌ای درخور و قابل دفاع درباره معنای زندگی، از دغدغه‌های اساسی فیلسوفان تحلیلی در چند دهه اخیر بوده است. کتاب «دین و معنای زندگی در فلسفه تحلیلی» در سال 1390توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب ، در ۲۴۰ صفحه به چاپ رسیده و تابحال دوبار تجدید چاپ گردیده است.

🔻کتاب حاضر ضمن توضیح کوشش‌های این فیلسوفان در این زمینه، به رویکردها و نظریه‌های معنای زندگی پرداخته است و در نقد و بررسی آن‌ها نیز از دیدگاه‌های فیلسوفان و متکلمان مسلمان بهره برده شده است.

🔻در کتاب حاضر کوشیده شده است تا توصیف نسبتا کاملی از رویکردها و نظریه‌های معنای زندگی و شیوه مواجهه فیلسوفان تحلیلی با آن‌ها ارائه شود. در بازار نشر ایران، عمده کتاب‌های موجود در حوزه «فلسفه دین» و «معنای زندگی» ترجمه‌‌ای بوده و کتاب‌های تالیفی از این دست، کمتر به چشم می‌خورند. نویسنده در این کتاب بدون آن‌که در دام اطناب بیفتد، آراء اندیشمندان و صاحب‌نظران بسیاری را بررسی کرده است. شیوه‌ به کار رفته در کتاب حاضر، چنان که از عنوان آن نیز برمی‌آید، تحلیلی است. مخاطب در این شیوه معمولا با تقسیم‌بندی‌های متعددی مواجه می‌شود. حسن این شیوه این است که دارای دقت زیادی است اما در عین‌حال باید دانست که مطالعه‌ی چنین کتابی توجه و تمرکز بیشتری را می‌طلبد.

💠ساختار کتاب

کتاب پیش‌رو مشتمل بر سه فصل است:

📍فصل اول: مقدمات
مطالبی که در فصل اول به آن پرداخته شده است، عبارتند از:

ارائه تصویری روشن از معنای زندگی به کمک ایضاح مفاهیم اساسی و تفکیک تقریرهای گوناگون آن.
نظریه‌پردازی در حوزه معنای زندگی و نقد نظریات رقیب.
توضیح روش معرفت‌شناختی اتخاذشده که عبارت است از توسل به شهود انسانی برای ایضاح مفاهیم و ابداع نظریات گوناگون.
برشمردن ویژگی‌های این روش، از جمله استفاده از شیوه استدلال بهترین تبیین.
بررسی چرایی تبدیل‌شدن معنای زندگی به یک مسأله در میان فیلسوفان. (تا پیش از قرن بیستم چنین بحثی در میان فیلسوفان مطرح نبوده است.)
معرفی دو رویکرد در پاسخ به مسأله معنای زندگی که عبارتند از:

✔️الف. رویکرد استیس : استیس معتقد بود معنای زندگی همان هدف زندگی است. مطابق دیدگاه او از بین رفتن علت غایی و هدف زندگی در ساحت علوم تجربی، سبب شد تا انسان در زیستن خویش نیز دچار بی‌معنایی شود.

✔️ب. رویکرد لندو آیدو: آیدو بر این باور بود که افول‌ ارزش‌ها، سکولاریزم و برچیده‌شدن ساحت قدسی از زندگی انسان‌ها مهم‌ترین علل بی‌معناشدن زندگی انسان‌ها هستند.
تأکید بر این نکته که فیلسوفان باید به‌هرحال به این مساله بپردازند، حتی اگر پیداشدن چنین مسأله‌ای ریشه‌ای منطقی نداشته باشد.

📍فصل دوم: فیلسوفان تحلیلی و معنای زندگی

در فصل دوم بیشتر به مقدمات لازم جهت ورود به بحث پرداخته می‌شود. مباحث مطرح‌شده در این فصل عبارتند از:

🔸ایضاح دو مفهوم «معنا» و «زندگی» و در نهایت تبیین ترکیب «معنای زندگی»: در کتاب پیش‌رو معانی متعددی برای «معنا» ذکر شده است که از این میان سه معنا تناسب بیشتری با بحث دارد:
الف. هدف زندگی.
ب. ارزش زندگی.
ج. کارکرد زندگی.
از این میان، به معنای «ارزش زندگی» بیش از سایر معانی پرداخته شده است؛ معنایی که عمده نظریات نیز بر اساس آن پی‌گرفته شده‌اند.
معرفی رویکردی که در کتاب حاضر به آن پرداخته شده است که عبارت است از بیان تقریرهای هنجاری از دیدگاه سوم ‌شخص و جزء‌نگرانه. در این دیدگاه گفته می‌شود که معناداربودن زندگی ناظر به رفتارها یا تجربیات خاص است که به ما اجازه می‌دهد تا معنای زندگی را به تمام آن انتساب بدهیم. از طرفی نگاه ما، هنجاری است به این معنا که در پی «بایدها» و «نبایدها» و توصیه‌ها هستیم و نه توصیف زندگی‌های معنادار. (گویا مولف بررسی رویکرد توصیفی را کاری روانشناختی – ونه فلسفی – می‌داند.).

🔸«دیدگاه سوم شخص» نیز به این معنا است که ما باید به عنوان ناظر بیرونی در مقام توصیه بربیاییم. در مقابل، برخی معتقدند که برای معناداربودن یک زندگی باید تمام اجزای آن به طور کلی دارای معنا باشند.

📍فصل سوم: رویکردها و نظریه‌های معنای زندگی
در نهایت در فصل سوم به بررسی رویکردها و نظریه‌ها پرداخته می‌شود.

📎پیوند به متن کامل معرفی کتاب

🌐https://t.me/majmaqomh

385

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 20:51

🎧#اطلاع‌رسانی

♻️مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر (۱۱)

🟣حکم دیه و تحولات زمانی و مکانی

📍از سلسله جلسات دینداری قرآنی-برهانی و مخالفان آن

🎙 با ارائه دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی (جلسه ۷۶)

⏱ یک‌شنبه‌، ۶ آبان ۱۴۰۳

مکان: قم، خیابان صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#دینداری_قرآنی_برهانی
#مجازات‌های_اسلامی_و_حقوق_بشر

@soleimanisaa
🆔https://t.me/majmaqomh

707

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 18:44

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم pinned «⚡️آیت الله ایازی:ما معتقد نیستیم که برای رسیدن به هدف، اشکالی ندارد که نصف دنیا کشته شوند ⚡️دولت رئیسی هم به بازگشت اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ رأی مثبت داده است 🔰مصاحبه سایت دیده‌بان ایران درباره موضع مجمع مدرسین با #آیت_الله_ایازی 🔖اشاره 🔻مجمع مدرسین و…»

0

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 18:37

⚡️آیت الله ایازی:ما معتقد نیستیم که برای رسیدن به هدف، اشکالی ندارد که نصف دنیا کشته شوند

⚡️دولت رئیسی هم به بازگشت اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ رأی مثبت داده است

🔰مصاحبه سایت دیده‌بان ایران درباره موضع مجمع مدرسین با #آیت_الله_ایازی

🔖اشاره

🔻مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم‌ بیانیه‌ای منتشر کرد و در مشروح آن علاوه بر مذموم دانستن اقدامات اخیر جنایتکارانه اسرائیل خواستار آن شد که «تنها راه حل‌صلح پایدار، تشکیل دو دولت مستقل و‌ بازگشت اسرائیل به مرزهای قانونی است.»

🔻 پس از آن حجت الاسلام مجتهدزاده، عضو بسیج اساتید حوزه علمیه قم ‎خواستار انحلال تشکل اصلاح‌طلب مجمع مدرسین و محققین حوزه شد، جلیلی این مجمع را جعلی خواند که می‌خواهد در مقابل جامعه مدرسین قم قد علم کند و حسین شریعتمداری، مدیرمسئول کیهان مواضع این مجمع را همسو با اسرائیلی دانست.

🔻سیدمحمدعلی ایازی، یکی از اعضای مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در گفت‌وگویی به سوالات دیده‌بان ایران پاسخ گفت که در زیر آمده است:

🏷این بیانیه در راستای جنگ زدایی و کاهش تنش در منطقه منتشر شد یا موضوع دیگری مدنظر آن بود؟

◽️آیت الله ایازی: باید به دو نكته توجه كنیم، یكی این‌كه ما در یك موقعیت بسیار خطیر، حساس و تنش‌آلودی هستیم و خطر جنگ به شدت ایران را تهدید میكند. تمام راه‌هایی كه بتواند تنش و زمینه‌های فشار، سختی و مشكلات موجود در میان مردم را كاهش دهد، مدنظر ما بوده است. ما معتقد نیستیم که برای رسیدن به هدف، این‌كه نصف دنیا هم كشته شوند اشکالی ندارد. ما اعتقاد داریم به این‌كه جنگ و صلح، منطق دارد. كسی كه بتواند به خوبی جنگ كند، میتواند به خوبی صلح هم بكند.

✔️كسی كه بتواند جنگ را مدیریت كند، میتواند در صلح هم مدیریت كند. شعار دادن، حرف‌های پوچ و بیمعنا زدن و این که هرکسی صحبت میكند را متهم به همراهی با اسرائیل كنیم، مشکلات کشور و فشار و تشدید را حل نمیكند. باید واقع بین بود و واقع بینانه جهان اطراف را دید و در باره آن سخن گفت.

✔️این نكته اولی است كه در بیانیه مجمع مدنظر بوده است. جهان بر اساس آمال ما پیش نمی رود. اما نكته دوم این است که وقتی به قطعنامه سال 1967 اشاره میکنیم ما با زبان نظام بین‌المللی و در مقام احتجاج صحبت میكنیم. بنابراین باید از زبان، ادبیات و راهكارهای نظام بین‌المللی استفاده كرد. وقتی سازمان ملل قطعنامه‌ای برای «بازگشت به مرزهای فلسطین در سال 1967» صادر كرده است و همچنین مرحوم امیرعبدالهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم هم رأی مثبت به آن داده است و این افرادی که الان سخن بازگشت به مرزهای پیش از 1967 را خیانت بیان کردند نمی دانم چرا در آن زمان به ایشان و دولت مورد علاقه شان ایرادی نگرفتند. به نظر ما آن موضع قابل دفاع بود.

🔸جهت مشاهده متن کامل گفتگو اینجا کلیک کنید

🌐https://t.me/majmaqomh

868

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 17:57

#پوشه_شنیداری

💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و دوم:

" ضرورت مبارزه با جنایات و اشغالگری رژیم اسرائیل"

🗓شنبه ۵ آبان ۱۴۰۳

مکان: قم، صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#اسلام_رحمانی_عقلانی

@soleimanisaa
🌐https://t.me/majmaqomh

475

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 14:03

📝#محمدتقی_فاضل_میبدی:

📍حمله متجاوزانه اسرائیل و حمله تروریستی از هر نگاهی محکوم است. سفاکی و خون ریزی تا کی؟

🌐https://t.me/majmaqomh

661

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

26 Oct, 13:53

آیت الله ایازی در گفت و گو با دیدارنیوز:

🔹محکومیت حمله رژیم متجاوز اسرائیل به ایران

🔹برخی تسویه حساب ها با مجمع به دلیل حمایت از پزشکیان است

🔹پیشنهاد پذیرش تشکیل دو دولت موضع دولت سیزدهم هم بود/دیدارنیوز

🔻جهت مشاهده متن و ویدیوی کامل مصاحبه کلیک کنید

#دیدار_نیوز
@didarnews1| @didarnewsir
🌐https://t.me/majmaqomh

570

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Oct, 19:29

#اطلاع‌رسانی

💠گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی

🎙دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی

📍جلسه شصت و دوم:

" ضرورت مبارزه با جنایات و اشغالگری رژیم اسرائیل"

🗓شنبه ۵ آبان ۱۴۰۳

مکان: قم، صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹

#اسلام_رحمانی_عقلانی

https://t.me/majmaqomh

821

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Oct, 14:48

#مقاله

🔰خدا همچون کنشگری اخلاقی (۲)
✍️#ابوالقاسم_فنائی

📑این مقاله بخش دوم از پژوهشی مفصل درباره سرشت کنش‌گری خداوند را گزارش می‌کند. دو پرسش‌ اصلی این پژوهش اینهاست:

🔖«آیا خدا کنش‌گری اخلاقی است؟»؛ بدین معنا که «آیا خدا سرشتی اخلاقی دارد؟»؛ و «ذات، صفات، میل، اراده و افعال خدا نیز همچون ذات، صفات، میل، اراده و افعال انسان‌ها، در معرض ارزیابی و ارزش‌داوری اخلاقی قرار دارد؟».
اگر آری، «آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلاً یا بعضاً با اخلاق انسانی تفاوت دارد؟».

🔖نویسنده سه نظریه رقیب درباره سرشت کنش‌گری خداوند را با یکدیگر مقایسه می‌کند و پیامدهای نظری و عملی پذیرش هر یک از این سه نظریه را می‌کاود و شرح می‌دهد. این سه نظریه عبارتند از: «خدا همچون کنش‌گری خودکامه»، «خدا همچون کنش‌گری مصلحت‌اندیش» و «خدا همچون کنش‌گری اخلاقی».

🔖در بخش نخست این پژوهش پس از طرح کلیات و مباحث مقدماتی، به نظریه «خدا همچون کنش‌گری خودکامه» پرداختیم و این تلقی از سرشت خداوند را بررسی و نقد کردیم. بخش دوم این پژوهش که در قالب مقاله‌ حاضر ارائه می‌شود به دو تلقی دیگر از سرشت خداوند می‌پردازد. در بخش سوم که در قالب مقاله‌ای دیگر ارائه خواهد شد، به نقش خدا در الاهیات عملی خواهیم پرداخت و پیامدهای منطقی این سه تلقی از خدا در الاهیات عملی را شرح و بسط خواهیم داد.

دریافت از سایت صدانت

@abolghasemfanaei
🌐https://t.me/majmaqomh

532

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Oct, 09:59

🟣«دین و دینداری در جهان معاصر»

🎙#رضا_بابایی

🏷در دین‌شناسی دو مسیر وجود دارد: مسیر نخست، حرکت از دین به سوی انسان و جامعه است و مسیر دوم از از انسان و جامعه به سوی دین. در مسیر اول، ما در متون دینی و ادبیات و تاریخ دین، گشت‌وگذار می‌کنیم و متناسب با ماهیت فرهنگی و زاویۀ دید خود، سرشار از باورها، فتاوا، اولویت‌ها، حساسیت‌ها و دغدغه‌هایی خاص می‌شویم و سپس آنها را به انسان و جامعه عرضه و گاه دیکته می‌کنیم. این مسیر، راهی است که دین‌شناسی سنتی حوزوی و الازهری تا کنون پیموده‌ است.

🏷راه و روش دوم این است که نخست یا همزمان، در انسان و رنج‌های او بنگریم و کاستی‌های دردآور جامعه را ببینیم و سپس به سراغ دین برویم تا برای آن دردها و رنج‌ها درمانی بیابیم. این دو مسیر، دو گونه دستگاه الهیاتی و دو گونه نظام عقیدتی با اولویت‌ها و حساسیت‌های خاص خود پدید می‌آورد؛ به‌ویژه در قلمرو شریعت.

🏷در نظام عقیدتی و فتواسازی اول، دین مسئولیتی در برابر انسان و جامعه ندارد بلکه تعهد او به فهمی است که از راه مطالعۀ متون یافته و همان را حکم خدا می‌شمارد. مسیر دوم می‌کوشد که باری از دوش انسان بردارد و گرهی از کار فروبستۀ او بگشاید و تعهد به خدا را در خدمت به انسان در این دنیای سرشار از درد و رنج و ناکامی می‌بیند.
جهان معاصر، به دلیل تفاوت‌های بنیادین و مفهومی با جهان سنت، نهاد دین را به معنای نخست، چندان پذیرا نیست.

🏷دین و هنر و فلسفه و علوم انسانی در جهان معاصر، آن اندازه که در کاستن از دردها و رنج‌های انسان معاصر توفیق دارد، از امکان حضور نهادینه و ساختارمند برخوردار است؛ وگرنه باید به حیات گلخانه‌ای و در ییلاقات روستایی بسنده کند. به‌راحتی نیز می‌توان نشان داد که روش و سیرۀ انبیایی، پیوستگی بیشتری با مسیر دوم دارد تا مسیر نخست.

🔸ویژه برنامه تعزیت آفتاب_ 2 آبان‌ماه 1397
به همت : کانون فرهنگی امام حسین(ع) – میرنشانه – کاشان

https://t.me/majmaqomh

430

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Oct, 09:35

#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۷)
#ویدئو     #گفتارهای_منتخب

▪️خاستگاه و آغاز اسلام
      ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این ویدئوها را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
   گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
    مشاهده در   آپارات | یوتوب

۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
    گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
    مشاهده در   آپارات | یوتوب

۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
     گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
     گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
     گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
    گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
     گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
     گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
     گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
      گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
      مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
     گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۲. رسمی‌سازی قرآن به‌دست عثمان انجام شد یا عبدالملک؟
     گفتاری از استیون شومیکر (۸ دقیقه)
     مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۳. اسلام آغازین در بافت سیاسی دوران باستان متأخر
      گفتاری از گارث فاودن (۱۸ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

🔻از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.

#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
🌐https://t.me/majmaqomh

375

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

25 Oct, 08:22

🔰در نقد تئوریزه کردن "کشته شدنِ نصف عالَم"!
✍️#هادی_سروش

🔸متاسفانه تئوریزه کردنِ "خشونت و خون" گریبانِ برخی تئوری پردازان را رها نمیکند!
و تاسف بیشتر این است که درتئوری پردازی "خشونت و خون" تمسک به کلام امام خمینی میکنند!!

یک عضو محترم مجلس خبرگان که برای "اندیشه سازی" تلاش وافری دارد جدیدا گفته است؛ "اگر نصف عالَم کشته شوند ، برای رسیدنِ بمقصد می ارزد." و سپس استناد به کلام امام راحل میکند که در این مسیر گرچه همه بسیجی ها را دار زنند و زنان را اسیر کنند!

گرچه این سخن ایشان و مشابه آن است که تندروهای ایدئولوژی را انرژی میدهد و به استحکامِ پایگاه تندروی منتهی میشود! ولی از پایه و اساس مورد نقد است.

🔸نقدِ اساس سخن ایشان در این است که این ایدئولوژی و اندیشه، با منطق وحی ناساگاز است و قطعا مردود است.

اگر مبنای وحی که در قرآن و سنت و سیره رسول الله (ص) و ائمه طاهرین (ع) متبلور است بر صِرفِ کشتن و شده شدن برای رسیدن به مقصد است ، به سوالات زیر باید پاسخ دهید؛

اولا ؛ چرا قرآن در همان مقام کشتن و کشته شدن که محط جنگ و مبارزه است فرمود : "الصلح خیر" (نساء، آیه ۱۲۸) ؟!

و ثانیا ؛ چرا در قرآن ؛ شرائط و زمینه فریب از سوی دشمن در پیشنهادِ صلح در میدانِ جنگ ، قبول صلح بر جنگ ترجیح داده شده است ؟!(انفال آیه ۶۲)

و ثالثا ؛ چرا پیامبر رحمت با وجود آمادگی اصحاب یکسال قبل از فتح مکه با صلح حدیبیه ، با جنگ و خشونت و خون کار مشرکین و کفار را تمام نکرد؟!

و نیز ؛ چرا امام حسن مجتبی (ع) با دشمنِ کیان اسلام یعنی معاویه صلح کرد و در بیانات مختلف علتِ صلح خود را "حفظ خون" معرفی کرد؟!

🔸و نهایتا این بزرگوار بفرماید؛ اگر کشتنِ نصفِ عالَم برای رسیدن به مقصد ممدوح و درست است ، چرا امام عصر (عج) ظهور و قیام نمیکند تا با "کشتن نصف عالَم و یا همه عالَم" (معاذالله) ، به جهان ؛ عدل را ارائه کند؟!

مشکل این چنین تفکراتِ افراطی در این است که همه چیز را در مقوله جنگ و مبارزه و کشته و کشتار را میبینند! ولی از حقوق و اخلاق و حراست از زندگی آرام مردم و از همه مهمتر ؛ "حفاظت از خون" را عمدا و یا سهوا مورد غفلت و ندیدن قرار میدهند!

سخنی که این عضو رسانه ایِ مجلس خبرگان از امام در گفت و گوی تلویزیونی خود نقل میکند بعد از اینکه در الفاظ رعایت امانت داری نکرده ، منتهی به تحریف مفاد کلام امام خمینی نیز شده است!!

سخن امام بزرگوار طبق آنچه در صحیفه آمده در مورد لزوم استقامت در مقابل هجوم و تجاوز نظامی به مرزهای کشور اسلامی و ایستادگی در برابر تجاوز است گرچه به قیمت خون دادن باشد و بعد آن مقدمات طولانی در نامه خویش تصریح میکند؛

"مگر بیش از این است که فرزندان عزیز اسلام ناب محمدی در سراسر جهان بر چوبه‌های‌دار می‌روند؟ مگر بیش از این است که زنان و فرزندان خردسال حزب الله در جهان به اسارت گرفته می‌شوند؟" (صحیفه امام ، ج ۲۱ ص۲۲۸)

کجای این سخن ، درابطه با خشونت و خون برای رسیدنِ به مقصد است؟!

🔸اگر سخن و راه امام راحل؛ ایستادگی به هر قیمتی بوده و به تعبیرِ این چهره تلویزیونی مجلس خبرگان ؛ "کشته شدنِ نصف عالَم" بوده ! ، چرا امام خمینی در میانه جنگ ، بعد از آزادی خرمشهر در حالی که دست برتری نسبت به دشمن متجاوز داشت، پیشنهاد به خاتمه جنگ دادند؟!

و مهمتر ؛ اگر طبق مدعای ایشان ، مبنای امام بر کشته شدنِ همه بسیجی های عالَم بود ، چرا بعد از استفاده رژیم بعث از سلاح های شیمیایی ، از کشته شدنِ "نصف عالَم!" صرف نظر کردند و قطعنامه آتش بس را مطرح و امضاء نمودند؟!

امام خمینی ما با آنچه این حضرات میگویند تفاوتِ ماهوی دارد! امام ما چنین میگفت:

"شما کاری نکنید که مردم از شما بترسند. شما کاری بکنید که مردم به شما متوجه بشوند. شما کاری بکنید که مردم مَحبّت به شما بکنند؛ پشتیبان شما باشند." (صحیفه امام؛ ج ۸، ص ۳۷۲)

پس بهتر است؛ این اعاظم ِ سیاست ورزی در حوزه دینی که موید به برخی تاییداتِ رسانه ای هستند، از استنادِ ناقص به گفتار امام بزرگوار دست برداشته تا اذهان جامعه و جوانان به امام بیش از این تخریب نشود!

🔸اجازه دهید به این روحانی مورد احترامِ جدیِ بخشی از حاکمیت پیشنهاد نمایم که برای تئوریزه کردنِ "تشکیل جامعه جهانی نوین" و یا "نظم نوین جهان اسلام" با خشونت و خون ! به کلماتی از سخنان مانند مرحوم آیت الله مصباح تمسک بفرمایند. چرا که هم‌ همسویی ایدئولوژیک و سیاست ورزی دارند ، و هم شواهدی بر تایید این سنخِ از تئوپردازیِ ها را میتوان از آثار ایشان ارائه نمود.

https://t.me/majmaqomh

431

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Oct, 20:56

پيامبر خدا(ص) :

"يا أيّها الناسُ ، إنَّ دِينَ اللّهِ يُسرٌ".
اى مردم! همانا دين خدا آسان است.

_ميزان الحكمه: ج۴، ص۱۹۱.

💠 کانال "مجمع مدرسین و محققین "
حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی

📍آدرس اینستاگرام:

https://www.instagram.com/majma_qomh

📍آدرس تلگرام :

https://t.me/majmaqomh

518

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Oct, 11:31

💠 خداباوری گشوده؛ نظریه‌ای درباره علم خداوند و مسئله شر

✍#وحید_حلاج

🔻کمتر مومن، الاهی‌دان یا فیلسوفی را می‌توان یافت که به عالم مطلق (همه‌چیز‌دان)بودن خداوند باور نداشته باشد. باور عمومی بر این است که اگر خداوند وجود داشته باشد خدایی است که به همه چیز علم دارد و نمی‌شود خدایی باشد و علم او ناقص باشد. اما سؤال این‌جاست که منظور از همه‌چیزدانی خدا چیست؟ آیا خداوند به محالات منطقی هم علم دارد یا تنها چیزهایی که منطقاً ممکن‌اند را می‌داند؟

🔻درباره علم خداوند چهار نظریه اصلی وجود دارد: ۱) نظریه کلاسیک که می‌گوید خداوند تمام رخدادهای گذشته و حال و آینده را می‌داند از آن جهت که در قید زمان نیست ۲) نظریه آگوستینی-کالونی که می‌گوید خداوند تمام رخدادهای گذشته و حال و آینده را می‌داند از آن جهت که خود او آن رخدادها را مقدر کرده است ۳) نظریه علم میانی (مولینیستی) که می‌گوید خداوند نه تنها رخدادهای گذشته و حال و آینده را می‌داند بلکه هر رخداد ممکن دیگری که با توجه به اختیار انسان‌ها می‌توانست اتفاق بیفتد را هم می‌داند ۴) نظریه خداباوری گشوده.

⚪️ خداباوری گشوده و علم مطلق خداوند

🔻در سال ۱۹۹۴ کتابی به نویسندگی پنج نفر از فیلسوفان دین به نام های ویلیام هسکر، کلارک پیناک، جان ساندرز، ریچارد رایس، و دیوید بازینجر منتشر شد با عنوان «گشودگی خدا؛ چالشی مبتنی بر کتاب مقدس درباره فهم سنتی از خدا» که دیدگاه جدیدی در تقابل با دیدگاه سنتی از علم مطلق خداوند مطرح می‌کرد.

🔻نویسندگان این کتاب در نقد نظریه کلاسیک خداباوری که خدا را مطلقاً تغییرناپذیر و دارای علم مطلق به تمام رخدادهای آینده می‌دانست و به زعم اینان با آموزه های کتاب مقدس ناسازگار بود به شرح نظریه‌ای پرداختند که از آن پس به نام «خداباوری گشوده» شناخته می‌شود. قائلان به این نظریه عقیده دارند که خداوند خود خواست و اراده کرد تا موجودات دارای اختیاری واقعی به نام انسان خلق کند اما در این‌صورت او دیگر نمی‌توانست به رخدادهای ناشی از اختیار انسان علم پیدا کند.

🔻 از نظر طرفداران این نظریه رخدادهای آینده در سه دسته جای می‌گیرند:

۱- رخدادهایی که به طور مستقیم از خواست و اراده خداوند ناشی می‌شوند و بسته به هیچ علت میانی دیگری نبوده و قطعاً رخ خواهند داد؛ مثلاً رستگاری عام مسیحیت.

۲- رخدادهایی که علتی طبیعی دارند. این رخدادها نیز قطعاً رخ خواهند داد؛ مثل برخورد یک شهاب به سیاره

۳- رخدادهایی که بسته به عمل موجودات مختارند و اتفاق افتادن آن‌ها احتمالی است؛ ممکن است رخ دهند یا رخ ندهند.

🔻قائلان نظریه خداباوری گشوده می‌گویند خداوند دو دسته نخست را قطعاً می‌داند اما درباره رخدادهای دسته سوم از آنجا که انسان‌ها اختیار دارند کار الف را انجام بدهند یا انجام ندهند بنا بر این آینده قطعی و متعین نیست که او از آن اطلاع داشته باشد. علم خداوند تنها به رویدادهای قطعی در گذشته، حال، و آینده تعلق می‌گیرد و نمی‌تواند به آینده‌ای که معلوم نیست عالم باشد.

🔻حال سؤال اینجاست که چرا خداوند اراده کرده تا موجودات مختار بیافریند.

کلارک پیناک، از فیلسوفان طرفدار خداباوری گشوده، استدلال می‌کند که خدا بر اساس روابط عاشقانه دست به آفرینش زد تا مخلوقات هم با او تعامل عاشقانه داشته باشند. اما عشق مستلزم اختیار است و گرنه ارزشی ندارد. پس برای داشتن روابط عاشقانه داشتن اختیار ضروری است.

برخی دیگر استدلال کرده‌اند که جهانی که شامل موجودات مختار باشد از جهانی که فاقد این موجودات باشد دارای خیر بیشتر یا مساوی با آن است و وجود موجودات اخلاقی مستلزم داشتن اختیار است، از این جهت خیریت محض خداوند اقتضا می‌کند که جهانی را که دارای خیریت بیشتری است بیافریند.

⚪️ خداباوری گشوده و مسئله شر

🔻چنان‌که دیدیم نظریه خداباوری گشوده در ابتدای امر نظریه‌ای در ساحت علم الهی بود و از دغدغه دینی قائلان نشئت می‌گرفت اما این نظریه به مرور به عنوان یکی از پاسخ‌ها به مسأله شر هم مورد توجه قرار گرفت. در زمینه شرور اخلاقی که از موجودات مختار سر می‌زند دیگر نیازی به توسل به تئودیسه‌هایی چون حکمت الهی یا در خدمت بودن شرور برای خیر بزرگ‌تر نیست، بلکه خداباوران گشوده می‌گویند که ایجاد این شرور نتیجه گریزناپذیر وجود موجوداتی مختار است و این‌طور نیست که خداوند خود از رخ‌دادن این شرور آگاهی یا حتی رضایت داشته باشد. چنانکه پیناک در مقاله «مسئله شر» می‌گوید: «دیدگاه خداباوری گشوده خدا را به منزله تنها منبع قدرت تلقی نمی‌کند و مجبور نیست کشف کند که چرا در مشیت رازآلود خدا مصیبت بر سر ما می‌آید. الگوی خدای گشوده می‌پذیرد وجود برخی شرور ضرورت نداشت. خدا بر نیروهای شر در این زمان از تاریخ کنترل ندارد، بنا بر این چنین نیست که نیروهای شر همواره در اختیار خدا باشند.»
🔸منبع: سوفار

https://t.me/majmaqomh

567

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

24 Oct, 09:07

🟣خلاف شرع و عقل بودن جنگ با عالم

⚡️#آیت‌الله_سید_محمدعلی_ایازی (عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم) در ارزیابی سخنان حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمدمهدی میرباقری که گفتند: «برای رسیدن به آرمان الهی اگر نصف عالم هم کشته شوند، اشکالی ندارد» و اینکه آیا این اندیشه و تفکر با فرهنگ قرآن کریم و سیره پیامبر موافقت دارد یا نه، اظهاراتی را به این قرار بیان کرد:

📍 اهمیت حفظ جان انسان‌ها
... قرآن کریم، جان انسان‌ها را بسیار با اهمیت می‌شمارد. معتقد است مرگ یک نفر در نظام هستی بدون استحقاق مانند مرگ همه جامعه است.... قرآن کریم بارها سخن از مذمت قتل کرده و جهاد اسلامی برای کشورگشایی و مهمیزکشیدن مردم نیست.

🏷جنگ فقط برای رفع ظلم
در هر مبارزه‌ای باید شرایط و موقعیت آن سنجیده و سپس کار انجام شود. بنابراین این طور نیست که بگویم مردم کشته شوند؛ زیرا ما می‌خواهیم به هرقیمتی به مقصدمان برسیم. این اصلا معنا ندارد.
قرآن کریم هم پس از آنکه مسلمانان شرایط دفاع منطقی و معقول داشتند آیه نازل شد: «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ » یعنی الان به شما اجازه داده می‌شود. در موارد دیگر باز می‌گوید به همان اندازه که آن‌ها ستم کردند، شما حق دفاع دارید.

📍 دفاعی بودن جنگ‌های پیامبر(ص)
در ۲۷ سریه و ۹ غزوۀ پیامبر(ص) فقط ۱۵۳ نفر کشته شدند. با توجه به آنکه آن جنگ‌ها، دفاعی و تحمیلی بوده و مدینه را تهدید می کردند، و به آنان حمله می‌کردند، تمام سعی پیامبر (ص) این بود که جنگ‌ها با حداقل تلفات همراه باشد.

🏷 دنبال جنگ نبودن امام حسین(ع)
در قصه عاشورا اینطور نبود که امام حسین (‌ع) می‌خواست جنگ کند. اتفاقا امام حسین ( ع) به دنبال آن بود که جنگی درنگیرد. ... امام حسین (ع) تمام تلاش خود را کرد که جنگی رخ ندهد.

📍 مخالفت امام سجاد(ع) با جنگ
در واقعه حره ... خدمت حضرت امام سجاد (ع) رسیدند گفتند آیا شما اجازه می‌دهید ما در مقابل لشگر یزید بایستیم، مقاومت کرده و بجنگیم؟ که امام سجاد (ع) فرمودند کاری که شما می‌کنید باعث قتل و کشتار مردم بی گناه می‌شود....

🏷جنگ‌ به قیمت نابودی کشور
بنابراین اینطور نیست که ما به قیمت از بین رفتن سرمایه‌های ملی، نابودی اقتصاد و توسعه کشور، فقیر و ضعیف کردن مردم و کشته شدن افراد بی گناه جایز باشد جنگ کنیم.
این تفکر صحیح نیست که جان مردم را بذل و بخشش کرده و وضعیت کشور را به گروگان چنین نابسامانی دربیاورند. امروز شرایط فقر، فلاکت و عقب ماندگی ما نسبت به کشورهای منطقه به شکلی است که جامعه را ناراحت کرده است.
چگونه کسانی که در رفاه زندگی می‌کنند، به خودشان اجازه می‌دهند برای مردمی که برای اولویت‌های زندگی، غذا، دارو و مسکن با مشکل مواجه هستند، این چنین راحت نسخه بپیچند....

📍جنگ بدون حق انتخاب مردم
این طور نیست که بگوییم یک تفکر و فکری داریم که در عالم بدون حق انتخاب و اختیار افراد اجازه داریم در حق دیگران اعمال کنیم هرچند که مردم کشته شوند.

✔️اینکه انسان برای رسیدن به هدف و آرمان خود، صبر، استقامت و پایمردی داشته باشد، در این حرفی نیست؛ اما این صبر و مقاومت در قالب یک منطق برنامه‌ریزی شده و محاسبه‌ شده‌ای است که بر اساس انتخاب افراد و آرای مردم مبتنی باشد؛ یعنی مردم آن را بخواهند؛ اما اینکه کسی از طرف اکثریت مردم صحبت کند و ادعا کند که برای رسیدن به آرمان الهی اگر نصف عالم هم کشته شوند، می‌ارزد، از کیسه خلیفه جان مردم را بخشیدن است.

✔️ما در سیره قرآن کریم یا پیامبر (ص) چنین تفکری نداریم که کسی بیاید و از طرف مردم تصمیم بگیرد. پیامبر (ص) تا زمانی که مردم با او بیعت نکردند، رهبری آنان را قبول نکرد. امیرالمونین تا زمانی که مردم با او بیعت نکردند، خلافت را قبول نکرد. بنابراین رضایت و آرای مردم خیلی مهم است.

✔️آیا مردمی که در این وضعیت اقتصادی و تحمل سختی‌ها زندگی می‌کنند، رضایت دادند که فردی از طرف آن‌ها بخواهد شریان‌های اقتصادی را نابود کند؟‌ در کدام رفراندوم یا رأی‌گیری مردم آمده‌اند که ما می‌خواهیم تحریم‌ها باشد، عقب ماندگی باشد و همینطور در وضعیت جنگی باشیم؟‌ اگر مردم رأی داده باشند، بله این حق است؛ اما در کجا چنین موضوعی ثابت شده و در چنین وضعیتی مورد قبول و پذیرش اکثریت قرار گرفته است؟ مردم از این وضعیت فقر، بیکاری‌ و معیشت اقتصادی ناراحت هستند.

https://t.me/majmaqomh

804

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Oct, 19:34

🔰حماس و راه حل دو کشوری
✍#مجید_مرادی

🔺روزنامه کیهان یک جمله آخر پیام تسلیت مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به مناسبت شهادت یحیی سنوار را بهانه دشنام گویی نسنجیده و کینه توزانه‌ای کرد که عادت روزانه این جریده بی‌پرواست. احتمالا عصبانیت کیهان بیشتر از این است که دهانش را از دشنام گویی به پزشکیان بسته‌اند و از این رو به یقه گرفتن از مجمع محققین و مدرسین حوزه هم رضایت داده است.

🔺راه حل دو کشوری مدت هاست که مورد قبول حماس واقع شده و اخیرا خلیل الحیه که اکنون یکی از نامزدهای جانشینی یحیی سنوار است در مصاحبه ای به صراحت از این راه حل حمایت کرد. خلیل ضمن پذیرش ایده آتش بس طولانی مدت با اسرائیل گفته است در صورت تشکیل دولت مستقل فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ این جنبش اسلحه خود را بر زمین خواهد گذاشت و به حزبی سیاسی تبدیل خواهد شد.
قال القيادي البارز في حماس، خليل الحية، لوكالة أسوشيتد برس، إن الحركة الفلسطينية المسلحة "ستتخلى عن أسلحتها وتتحول إلى حزب سياسي، إذا أقيمت دولة فلسطينية مستقلة على حدود عام 1967".

🔺این متن سخنان یکی از رهبران بلندپایه حماس است که بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ را نقطه پایان نزاع می‌داند و حتی تعهد به خلع سلاح حماس می‌دهد.
با این حال آیا معقول است اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم که شماری از عالمان دلسوز و آگاه هستند از این رهبر حماس هم فلسطینی‌تر باشند؟!

🔺 برادر کیهان اگر می‌دانست که اکنون اسرائیل در صدد نابودی دولت محمود عباس در رام الله و حذف فلسطین از جغرافیای زمین است شاید درمی‌یافت که بیانیه مجمع محققین بسیار هوشمندانه نوشته شده است.

https://t.me/K_MjM
🌐https://t.me/majmaqomh

807

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Oct, 16:40

⚡️اتهام و اهانت کیهان به مجمع مدرسین یا اسماعیل هنیه؟
📝#احمد_زیدآبادی

🔻مدیر مسئول روزنامۀ کیهان با ادبیاتی اهانت‌آمیز و زهرآگین، مجمع مدرسین حوزه را به علت درخواستش برای "بازگشت اسرائیل به مرزهای پیش از جنگ 1967 و تشکیل کشور مستقل فلسطینی" به "مقابله با اسلام و حمایت از صهیونیست‌ها" متهم کرده است.

🔻اگر درخواست از اسرائیل برای بازگشت به مرزهای قبل از جنگ ژوئن و تشکیل کشور فلسطینی، "مقابله با اسلام و حمایت از صهیونیست‌ها" باشد، در آن صورت که این اتهام جانب بسیاری از رهبران حماس از جمله مرحوم اسماعیل هنیه را هم می‌گیرد!

🔻اسماعیل هنیه رئیس فقید دفتر سیاسی حماس یازده آبان سال پیش به صراحت اعلام کرد: " آماده مذاکره سیاسی برای راه حل دو کشوری با پایتختی قدس هستیم."
آیا از نظر حسین شریعتمداری، اسماعیل هنیه هم به "مقابله با اسلام وحمایت از صهیونیست‌ها" برخاسته بود؟

@ahmadzeidabad
🌐https://t.me/majmaqomh

585

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Oct, 09:16

#اختصاصی
#گفتگو

🔴حق مقاومت دعوت به صلح یا جنگ ؟

⚡️#آیت_الله_ایازی در گفتگوی اختصاصی با تیم رسانه مجمع مدرسین و محققین بیان کرد :
هر مسلمانی که ندای مسلمانی را بشنود که از او کمک می‌خواهد و پاسخ او را ندهد مسلمان نیست، در صورتی است که امکان آن به لحاظ حقوقی و عملی ممکن باشد و زمانی که چنین امکانی نیست باز وظیفه است که بی تفاوت نباشیم و به صورت همکاری نکردن و مبارزه منفی با ظالم و فعالیت حقوقی و در مجامع بین المللی درصدد افشاگری ظلم و ظالم باشیم

🔰گفتگوی اختصاصی "مجمع" با #آیت_الله_ایازی (عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم )

📍مجمع : با سلام. پرسش نخستی که در آغاز مطرح است اینکه مقصود از حق مقاومت در دیدگاه های اسلامی چیست ؟

🔸آیت الله آیازی : سلام علکیم ، مراد از حق مقاومت در فرهنگ اسلامی حق دفاع است و مقاومت برای دفاع است و خود مقاومت امر استقلالی نیست. امر مضافی نسبت به چیزی است که قرآن فرموده است: «أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمۡ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصۡرِهِمۡ لَقَدِيرٌ » (حج: 39). یعنی در جائی که وظیفه است ایستادگی کردن. و آن در جائی است که منطق عقلائی و شرایط و توان برای ایستادگی هست این وظیفه است. به همین دلیل قبل از این آیه شریفه مسلمانان بارها از پیامبر درخواست اجازه ایستادگی میکردند و ایشان در سوره هود که آیه نازل شد: « فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا ۚ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ »(هود: 112)

پس، همان گونه كه دستور يافته‌اى ايستادگى كن، و هر كه با تو توبه كرده [نيز چنين كند]، و طغيان مكنيد كه او به آنچه انجام مى‌دهيد بيناست. فرمود شیبتنی سورة هود. این سوره مرا پیر کرد، چون عدهای به ظاهر انقلابی می خواستند اقدام کنند و پیامبر اجازه نمی داد. در این آیه هم دو نکته آمده است، یکی فرمود: همان گونه كه دستور يافته‌اى ايستادگى كن. نه بیشتر و نکته دوم فرمود: و لاتطغوا. و طغيان مكنيد كه او به آنچه انجام مى‌دهيد بيناست. یعنی ای کسانی که از پیامبر انقلابی تر شده اید و مسائل و محاسبات و شرایط و توان را نمی سنجید بدانید که استقامت و مقاومت منطق دارد و بلغ ما بلغ نیست. باید حساب فردا و شرایط بعد را هم کرد.

📍مجمع : آیا حق مقاومت ، هر نوع کنشی را برای دستیابی به این حق مجاز می شمارد؟

🔸آیت الله ایازی: در اسلام حیات آدمی را بسی مقدس و ارجمند می داند. در قرآن حیات انسان را بمنزله حیات جامعه و مرگ آن را مرگ همه جامعه می داند. در قرآن در آیات فراوانی مسئله حق دفاع مطرح شده است. اما بیشترین آیات در باره شرایط و قلمرو دفاع است. مثلا «وقاتِلُوا فِی سبِیلِ‌الله الذِین یقاتِلُونكُمْ (بقره: 190) ـ «و در راه خدا با آنان كه به جنگ و دشمنی شما برخیزند جهاد كنید» یا فإِنِ انتهوْا فلا عُدْوان إِلا على الظالِمِین (بقره: 193) ـ «پس، اگر (از جنگ) دست كشیدند (با آنها عدالت كنید كه) تجاوز جز بر ستمكاران روا نیست». البته بایسته حق دفاع دستیابی به حداقل زیان و آسیب است که در سیره پیامبر به شکل بارزی نقل شده است.

🌐جهت مطالعه متن کامل گفتگو اینجا کلیک کنید

https://t.me/majmaqomh

546

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

23 Oct, 04:30

🔰دو بینش؛ مقاومت و مشارکت
📝#داود_فیرحی

🔖از جمله ناسازه‌های جامعه ما، دوگانه مقاومت و مشارکت در نظام جهانی است. عمل نظام های سیاسی ، همانند خود انسان ها، تابعی از بینش آن ها است. منظور از "بینش"، تصویری است که ملت ها یا رهبران از " خویشتن" و " جهان" پیرامون خود دارند. اگر این دو تصویر با هم منطبق باشند، وضعیتی رخ می دهد که در سطح فردی "اجتماعی شدن"و در سطح دولت، "جهانی شدن" می نامند.

🔖لیکن، اگر این دو تصویر نامنطبق شوند، فرد و دولت، به جای مشارکت در جامعه و جهان، به وضعیت مقاومت رانده می شود؛ نتیجه این وضعیت حس فقدان امنیت؛ درون گرایی و پرخاش است. تفسیر نادرستی از خودایمنی و حفظ منافع فرد یا دولت پیدا می شود: فرد یا دولت فکر میکند قهرمانی در محاصره جامعه و جهان است؛ همه جا پر از دشمن است، هرگونه مشارکت در جامعه و جهان، معنایی جز تسلیم و تحقیر ندارد. بدین سان، دوگانه مقاومت_مشارکت شکل می‌گیرد.

🔖مقاومت حاکی از مخاصمه است؛ متضمن نفی و طرد و ایستادگی است، نه رقابت که از جنس مسابقه قاعده مند است. اما، مشارکت به معنای جستجوی منافع فرد یا ملت، با آگاهی و تکیه بر قواعد زندگی در جامعه و جهان است. مشارکت ، تسلیم نیست، بلکه رقابت بر سر منافع و خواسته ها، در قالب قواعد است. عقلانیت و مهارت خاص خود را دارد.

https://t.me/majmaqomh

537

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Oct, 10:46

‌#کتاب_امروز

🔰«تشیع، همبستگی و مخاطره هویت‌گرایی»
ادوار اجتماعی فعالیت‌های خیریهٔ نهاد دین
📝نویسنده:#آرمان_ذاکری

🔻یافته‌های این اثر نشان می‌دهد علمای شیعه تاکنون نتوانسته‌اند متناسب با مسائل اجتماعی روز جامعه، نظامِ فکری و نیرویِ اجتماعی خود را به‌گونه‌ای بازسازی کنند که بتوانند در حوزه‌هایی مانند فقر و بیکاری و اعتیاد و روسپی‌گری نقشی ویژه ایفا کنند.

🔻در شرایط اضطرار اقتصادی ناشی از ترکیب سیاست‌های نولیبرال با تحریم‌های اقتصادی و ناکارآمدی‌های دولت‌ها در ایران، علما هیچ گفتار یا سازمان منسجمی برای مواجهه با این وضعیت ندارند. به همین دلیل در چند دههٔ گذشته مدام از مسائل اجتماعی و اقتصادی عامهٔ مردم فاصله گرفته‌اند و بخشی از مشروعیت خود را از دست داده‌اند.

🔻… مطالعهٔ فعالیت‌های خیریهٔ مراجع تقلید شیعه در سدهٔ گذشته نشان می‌دهد این فعالیت‌ها از ابتدای دههٔ هفتاد، با پیدا شدن جهت‌گیری هویت‌گرایانه، دچار دگردیسی مهمی شده است…. نهاد دین اکنون در موقعیتی است که می‌بایست میان دو جنس همبستگیِ متضاد انتهاب کند: هویت‌گرا شدن یا اجتماعی شدن؟

▫️بخشی از کتاب

https://t.me/majmaqomh

587

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Oct, 08:54

#مقاله_امروز

⭕️ مقاله «مطالعات مقایسه‌ای قرآن و کتاب مقدس: آسیب‌شناسی و راهکارها»
📝نویسندگان: #فاطمه_توفیقی #محمد_حقانی‌فضل

✂️چکیده:

📍مروری بر آثار پرشمار مقایسه‌ای قرآن و کتاب مقدس در ایران نشان می‌دهد که بسیاری از آنها با معیارهای لازم فاصله دارند. برای بررسی مسائل موجود در این آثار و ارائه راهکارهایی برای حل آنها، در این پژوهش تمام مقالاتِ منتشر شده در زمینه مقایسه قرآن و کتاب مقدس در ده سال اخیر را در مجلات علمی‌-پژوهشی و نیز سه مجله تخصصی در این زمینه بررسی می‌کنیم. در جریان بررسی به این نتیجه رسیدیم که می‌توان آسیب‌های موجود را در دو گروه کلی دسته‌بندی کرد:
✔️۱. اشکالاتی که در کلیت مطالعات تطبیقی یافت می‌شوند، مانند عدم التفات به نوع مقایسه،بی‌مسئلگی، تحصیل حاصل بودن، عدم تبیین وجه انتخاب طرفین مقایسه، روشن نکردن روش تحلیل یا یکسان گرفتن مفاهیم غیریکسان؛
✔️ ۲. اشکالات مختص به مطالعات قرآن و کتاب مقدس که یا ناشی از عدم شناخت کافی از متون است یا از فهم نادرست حاصل می‌شود و یا انتخاب نادرست آیات را دربردارد.همه این موراد با ذکر مثال‌هایی توضیح داده می‌شوند.

دریافت مقاله

https://t.me/majmaqomh

611

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Oct, 05:06

🔰جنگ هویتی و کودک کُشی
📝#زین‌العابدین_صفوی

🔖در نگاه وجدان‌‌های بیدار، کشتار غزه، یک جنایت فجیع انسانی است اما در این درگیری، باورهایی می‌جوشد که کمترین نگاهی به جنبه انسانی این جنگ ندارد و از این رو همواره بر شیپور جنگ می دمد و در خونخواری"هل‌من مزید" می‌خوانَد و دست‌کم کشتار دو ثلث مردمِ جهان را انتظار می‌کشد! این باورها که بر پایه نزاع "تاریخی - آخرالزمانی" استوار است در چشم‌انداز خود به علوم غریبه و جیوش خفیه و نفوذ جِنّیه نیز دل‌بسته‌است!

🔖در این دیدگاه هویتی صهیونیست‌ها دیگر خود را نه یک جمعیت آواره و پناهجو‌، بل قومی برگزیده‌ و تنها وارث زمین می‌دانند و غیر یهودیان را از جنین شیطان و جنس حیوان می‌دانند و آفرینش را تنها بر محوریت نژاد یهود تفسیر‌‌‌می‌کنند. نژادی که عهد کرده‌‌است تا در نقطه موعود پیش‌گویی‌های عهد‌جدید را در باره آخرالزمان پیاده کند و زمینه را برای نبرد آرمانیِ آرماگدون آماده سازد و طبق مکاشفات یوحنایی، دوسوم مردم جهان را نابود کند و نژاد منتخب یهود را پیروز زمین کند. اینجاست که جنایتِ "نسل کشی" می‌تواند رنگ عبادت(!) به خود گیرد و "کودک کُشی" و " نسل‌کشی" توجیهی عقیدتی و هویتی بیابد.

🔖نا‌گفته نگذارم که در جبهه مقابل صهیونی‌ها نیز اندیشه‌‌ای وجود دارد که این جنگ‌ها را تکرار و تداومِ نبرد تاریخی اسلام و یهود می‌داند و برای رسیدن به مقصد الهیاتی خود، کشتار همه آنان را شرط نجاتِ بشر می‌خواند. جنگ ‌با چنین نگاه هویتی و عقیدتی بی‌برنده،‌ و بی پایان است و پایانش تنها با نگرش‌های انسانی‌ و وجدانی امکان‌پذیر است.

https://t.me/majmaqomh

573

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

22 Oct, 05:06

#یادداشت

🔰رانت خواران، شاه را دور زدند
✍️#رضا_احمدی

🟢 مسأله آب
اقتصاد صفویه بر پایه ی کشاورزی و دامداری استوار، و مهمترین مسأله آن آب بود. پایه ی تمدن ایران مرکزی، آب مصنوعی می¬باشد. فلات ایران از دیرباز با کمبود آب روبرو بوده است بدین خاطر ایرانیان موفق به ابداع سیستم قنات شدند. قنات یا کاریز راه‌ آب یا کانالی است که در زیرِ زمین حفر می‌شد، تا در آن آب برای رسیدن به سطح زمین جریان یابد قریب به 50 هزار قنات در ایران حفر شده است ولی اکنون بخشی از آن فعالند.
قناتهای بزرگ ایران در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان حفر شده اند و حتی پیشنه ی برخی از آنها به ما قبل می رسد. اختراع قنات پایه ی مدنیت را در کویر گذاشت و موجب شد که مسیر تجارت شرق و غرب از میان کویر ایران میسر شود و راه ابرایشم را فرسخ ها کوتاهتر نماید.
مردم یران با مهندسی، آب را از 300 متری عمق زمین به سطح زمین می آوردند که اعجاب انگیز است. حیرت انگیزترین قنات ایران قنات قصبه گناباد است که مجموعا 472 میله چاه دارد. که عمیق ترین چاه آن 300 متر است. و سابقه حفر آن به دوره ی قبل از هخامنشین می رسد. و نیز طولانی ترین قنات ایران در زارچ یزد قرار دارد که نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر طول آن است و از 2115 حلقه چاه تشکیل شده است. قنات دوطبقه ی اردستان هم از شاهکارهای دوره اشکانی است. 11 قنات ایران در یونسکو ثبت جهانی شده است

شاردن جهانگرد فرانسوی می گوید در فن اکتشاف و هدایت آب هیچ مردمی در جهان به پای ایرانیان نمی رسند. و درباره ی قنات می گوید: میزان راه هایی که ایرانیان در زیر زمین در قنات ها پیموده اند، شش برابر راه هایی است که در روی زمین داشتند. اگر طول هر قنات پنج کیلو متر باشد با احتساب پنجاه هزار قنات، ایرانیان توانستند 000 /0 25.کیلومتر در زیر زمین، آبها را مدیریت کنند که این یکی از عجائب تمدنی است.

🟣 مدیریت آب
قسمت عمده ی وسعت ایران در منطقه گرم و خشک است که بیش از دو سوم آن کوه، دشت و کویر است و میانگین بارندگی آن 260 میلیمتر است. عمده آبهایی که در کشاورزی مصرف می شود آب مصنوعی است که از چاهها و قناتها و سدها تأمین می گردد. دولت صفویه از زمان شاه تهماسب اول، به مدیریت آب اهتمام داشت. شاه عباس کبیر که در پی رونق اقتصادی بود، بیش از پیش به مسأله مدیریت آب توجه می کرد. شاه عباس در سال 948 ش اصفهان را پایتخت خود قرار داد و بدستور او شیخ بهائی آب زاینده رود را سهم بندی کرد. و در شهر اصفهان نیز شبکه بندی کرد تا آب زاینده رود به مصرف کشاورزی برسد. آب علاوه بر اینکه در تولید نقش مهم داشت بعنوان یکی از درآمدهای دولت بود.
شاه عباس در پی آن بود که بخشی از آبهای سرچشمه های رودخانه ی کارون در کوهرنگ را به طرف زاینده رود و فلات مرکزی ایران برگرداند و کشاورزی منطقه اصفهان را رونق دهد. بدین خاطر بدنبال این بود که از دانش کارشناسان اروپائی در این زمینه بهره گیری نماید.

🟢 به سوی زاینده رود
چون آب زاینده رود برای آبیاری دشت وسیع اصفهان کافی نبود. شاه عباس قصد داشت از سرچشمه های رودخانه ی کارون، با احداث تونل و سوراخ کردن کوه ، آب را به سوی زاینده رود برگرداند. بدین منظور شاه عباس گروهی از مهندسان فرانسوی را به ایران دعوت کرد، تا آبهای سرچشمه ی کارون را به سوی زاینده رود برگرداند. مهندسان فرانسوی تصمیم گرفتند با حفر چند تونل آب را به سوی زاینده رود هدایت کنند.

⚫️ رانت خواران
هنگامیکه مهندسان فرانسوی قصد داشتند دست به کار شوند، حاج علی خان زنگنه ریئس الوزراء مانع اجرای طرح انتقال آب به سوی زاینده رود شد. در صورتی که اگر طرح اجرا می شد، نتایج فراوانی در کشاورزی به همراه داشت. در صورت اجرای این طرح و رونق اقتصادی منطقه اصفهان، شیخ علی خان نمی توانست محصولات مختلفی را که در دهکده های اطراف، در منطقه ی کرمانشاه و همدان تولید می کرد را در اصفهان به فروش برساند.
این مرد بقدری بر شاه نفوذ داشت که منافع شخصی او بر منافع کشور ارجحیت پیدا کرد، شیخ علی خان شاه را قانع کرد که آب کوهرنگ مضر، بد و زیان بخش است و آب زایند رود تنها آب مشروب شهر اصفهان می باشد را فاسد و آلوده خواهد ساخت . سایر امراء و بزرگان دولت نیز که منافعی در این زمینه داشتند نظر شیخ علی خان را تأیید کردند؛ و طرح ملی انتقال آب را به زمین زدند. رانتخواران همیشه منافع خود را بر منافع ملی مقدم می دارند. لازم به ذکر است طرح انتقال آب به زاینده رود پس از 400 سال در دهه های اخیر به اجرا در آمد.

#رانت_خواران

https://t.me/majmaqomh

558

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Oct, 19:07

🔰 فتح‌الله گولن در سه راهی تصوف و اسلام اجتماعی و اسلام سیاسی

✍️#مجید_مرادی

🔺شیخ فتح‌الله گولن (۱۹۳۸-۲۰۲۴) از رهبران جنبش صوفیانه و اجتماعی اسلام معاصر در ترکیه و آسیای میانه و غرب چشم بر جهان فرو بست.

🔺برای ایرانیانی که آشنایی کمتری با او دارند با یک تمثیل می‌توان او را آمیزه‌ای از الگوی مرحوم راشد در بعد تربیتی و مرحوم کرباسچیان در بعد آموزشی و مرحوم طالقانی در بعد اجتماعی دانست که در آخرین دهه عمرش، هوس در دست گرفتن دولت و قدرت به سرش زد اما در این قمار هر آن‌چه را در ترکیه در شش دهه اندوخته بود، باخت.‌

🔺 شیخ فتح‌الله در دهه پنجاه قرن بیستم امام جماعت ادرنه شد. او تحت تأثیر آموزه‌های صوفیانه بدیع الزمان سعید نورسی قرار گرفت‌ و کوشید در رویاروی نظام لائیک از موجودیت اسلام دفاع کند تا یک مسلمان ترک بتواند در فضایی صلح آمیز به شعاير دینی‌‌ اش عمل کند.
جریان کمالیسم که در پی اروپایی سازی ترکیه بود اسلام را غیرقابل لائیک شدن دید و برای مدنیت و ترقی راه چاره را در سرکوب سازمان یافته دین جست.

🔺نخستین واکنش اسلام‌باوران ترکیه به جریان کمالیسم عقب‌نشینی و کناره‌گیری از حوزه عمومی بود اما رفته رفته به سوی همزیستی و مذاکره و سازش روی آوردند.

🔺اسلام‌گرایان با مشاهده رفتار سرکوب‌گرانه دولت لائیک کمالیسم با اقلیت‌های ارمنی و یونانی و مسیحی و کرد راه آشتی را در پیش گرفت. نماد این مرحله نورسی است.
به موازات تاکتیکی که اسلام‌گرایان با پرهیز از خشونت گرایی در پیش گرفتند، اصول شش‌گانه لائیسیزم آتاتورک ( ناسیونالیسم، سکولاریسم، جمهوری، دولت، اصلاح و توده‌گرایی) در اقلیم ترکیه پا نگرفت.
با شکست کمالیسم، فضا برای اسلام‌گرایان اجتماعی بازتر شد و نماد این مرحله، فتح‌الله گولن است. او با دموکراسی و سکولاریسم به عنوان بنیاد دولت مدرن یاد می کند و در مقابل جریان لائیسیزم که در پی دین‌زدایی بود از سکولاریسم که در پی تفکیک حوزه دین از دولت بود حمایت کرد.
تغییر گام به گامی که گولن به عنوان راهبرد اسلام‌گرایی برگزید در ۱۹۹۷ در اعتماد ملت به اسلام‌گرایان حزب فضیلت اربکان و در سال ۲۰۰۳ در اعتماد به حزب عدالت و توسعه اردوغان به ثمر نشست.‌

🔺اسلام‌گرایی امروز ترکیه هم محصول جنبش نورسی است و هم محصول جنبش آموزشی و تربیتی گولن. هر چند در دهه پایانی حیات گولن، کودتای ۲۰۱۶ ترکیه رابطه او را با فرزندان معنوی سابقش تیره کرد.‌ گولن متهم به رهبری این کودتاست و طرفداران او پس از کودتا به شدت سرکوب شدند.
با این حال زندگی فکری و سیاسی گولن شایسته بازخوانی ست. جنبش تصوف مآب نورسی در سیر تکاملی اش به جنبش آموزشی و تربیتی گولن رسید تا بنیاد اجتماعی اسلام‌گرایی چنان مستحکم شود که هنگامی که اسلام گرایان سیاسی به قدرت رسیدند توانستند با چنین ذخیره اجتماعی ای بیش از دو دهه قدرت را در کف خود نگاه دارند.
اسلام گرایی سیاسی در ترکیه بر خلاف ایران، از سرشاخه قدرت آویزان نشد بلکه ریشه در جان‌ها یا تجربه فردی صوفیانه نورسی در تکایا و‌خانقاه‌ها و تجربه اجتماعی و تربیتی گولن در مدارس و مساجد دارد و سیری منطقی را پیموده تا بدین جا رسیده است.

🔺در باره تفاوت تجربه اسلام سیاسی در ایران و ترکیه در یک جمله می توان گفت که قدرت گرفتن اسلام گرایان در بهمن ۵۷ در نتیجه یک انقلاب بنیان کن رخ داد که نظامی را نابود کرد و برنامه منظمی برای مابعد انقلاب در میان نبود و زود به منازعات خونین داخلی کشید اما در ترکیه اسلام فردی صوفیانه پس از چند دهه به اسلام اجتماعی ارتقا یافت و در مرحله نهایی اش در اسلام سیاسی و دولت اسلام‌گرایان تجسد یافت و سیری انباشتی و پیوستی داشت نه گسستی و انقلابی!

https://t.me/K_MjM
🌐https://t.me/majmaqomh

672

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Oct, 15:06

✔️اگر ایمان و بی ایمانی کمتر معلول برهان و استدلال ورزی هستند، پس معلول چه هستند؟
✍#عباس‌علی_منصوری

◻️عوامل ایمان بخش و الحاد بخش بسته به اشخاص متعدد و متفاوت هستند از جمله:
- افرادی که سنخ روانی آنها به گونه ای است که مساله‌ی "معنای زندگی " برایشان جدی می‌شود یا اتفاق‌هایی در فراز و فرود زندگی آنها می‌افتد که آنها را با مساله معنای زندگی درگیر می‌کند، زمینه میل به ایمان یا بی ایمان شدن در درونشان فراهم‌تر ‌می‌شود.
- کسانی که ساحت عاطفه یا عقلانیت آنها بیش از حد متوسط بالفعل شده باشد،زمینه میل به ایمان یا بی ایمان شدن در درونشان فراهم‌تر ‌می‌شود
- مصاحبت با اهل ایمان و کفر، زمینه میل به ایمان یا بی ایمان شدن را فراهم‌تر ‌می‌شود
- تقلید و تاثیر پذیری از محیط و به تدریج آگاهانه‌تر شدن آن ایمان یا الحاد تقلیدی
و......🔺

📍جهت مطالعه اینجا کلیک کنید
https://t.me/majmaqomh

498

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

21 Oct, 15:05

#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۶)
#ویدئو    #گفتارهای_منتخب

▪️مسئله‌های دنیای اسلام معاصر
      ویدئوهایی در باب چالش‌های عصر جدید

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی در باب چالش‌های مسلمانان در دنیای جدید برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این ویدئوها را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. جهل مقدس و جهل مؤسَس
    گفتاری از محمد ارکون (۵ دقیقه)
    مشاهده در   آپارات | یوتوب

۲. معنای «لا إکراه فی الدین»
     گفتاری از محمد شحرور (۶ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۳. اسطوره در قرآن از نگاه محمد احمد خلف‌الله
     گفتاری از حیدر حب‌الله (۱۶ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۴. دفاعیه در دادگاه سودان
     گفتاری از محمود محمد طه (۵ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۵. آیا اصلاح گفتمان اسلام ممکن است؟
     گفتاری از محمد شحرور (۷ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۶. اسلام سیاسی در تقابل با رسالت دین و مفاهیم مدرنیته
     گفتاری از فهمی جدعان (۱۰ دقیقه)
    مشاهده در   آپارات | یوتوب

۷. اهمیت درک تفاوت‌ها در گفت‌وگوی اسلام و غرب
     گفتاری از نصر حامد ابوزید (۹ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۸. عشق در مسیحیت و اسلام
     گفتاری از نوید کرمانی (۸ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۹. تاریخ‌مندی قرآن از نگاه محمد ارکون
     گفتاری از کمال حیدری (۱۶ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۰. مبانی فکری امین الخولی در نوسازی دین
     گفتاری از احمد محمد سالم (۸ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۱. ما هنوز قرآن را نخوانده‌ایم
     گفتاری از یوسف الصدیق (۱۳ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۲. ناسازگاری اسلام و مدرنیته
     گفتاری از کارن آرمسترانگ (۷ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

۱۳. اسلام و حکومت سکولار
      گفتاری از عبدالله احمد نعیم (۱۰ دقیقه)
     مشاهده در   آپارات | یوتوب

🔻از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایبِ کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.

#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
🌐https://t.me/majmaqomh

538

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم (Persian)

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم