ایران‌دل | IranDel

🎥 بخشی از سخنرانی روزبه زرین‌‌کوب، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران دربارۀ نام ایران

در نشست فرمان کوروش ۱۴ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی، کانون جهان ایرانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران


@IranDel_Channel

💢

🎥 ایرانیان و چالش مهاجران افغان

مناظرۀ حسام سلامت و سالار سیف‌الدینی


[بخش دوم]


🔴 مناظره را می‌توان در یوتیوب هم تماشا کرد.

🔴 بخشِ نخست مناظره را از اینجا ببینید.



@IranDel_Channel

💢

‍ ‍ ‌
🔴 داستانِ ترامپ

✍️ آرش رئیسی‌نژاد،‌ دکترای روابط بین‌الملل

گفته بود که «آمریکا را دوباره بزرگ می‌کنیم!» هشت سال پیش به جنگ نهادهای اصلی قدرت (Establishment) ‌رفته بود. این بار اما کاری آسان‌تر در پیش داشت. پیروزیش نه تنها بر سیاست داخلی سرریز خواهد داشت، بلکه پیش‌درآمد جریان سومی در سیاست خارجی خواهد بود: ضد بین‌الملل‌گرایی⁩

علل چندی را می‌توان در پسِ ظهور ترامپ در یک دهه گذشته برشمرد. با این حال، ‌دوپارگی⁩ جامعۀ آمریکایی در مرکز این عوامل جای دارد؛ عاملی که به وجود شکاف میان دو جامعۀ ناهمسان در یک کشور اشاره دارد: جامعۀ بین‌المللی⁩ و ‌جامعۀ ملی⁩؛ ‏ترامپ هم برآمده و هم تعمیق‌دهندۀ دو‌پارگی آمریکایی‌ست!

جامعۀ بین‌المللی⁩ در شهرهای بزرگ شمال شرق و کالیفرنیا هستند، از تحصیلاتی بالاتر برخوردارند و حامی حقوق زنان و اقلیت‌ها و باورمند به ارزش‌های لیبرال‌اند. آمریکا را کشوری ‌جهان‌روا⁩ می‌دانند و اتحاد با اروپا را ضامن این جهان‌روایی.
هالیوود⁩ دهه‌هاست که این چهرۀ آمریکا را نشان داده است.

جامعۀ ملی⁩ در شهرهای کوچک هستند و حامی ارزش‌های محافظه‌کارانهِ دین‌مدارِ خانواده‌محور. تحصیلاتی پایین‌تر دارند و باورمند به برتریِ سفیدپوستانِ مردانه. نگاهی منفی به مهاجرینِ لاتین تبار دارند و سوظنی ژرف به اسلام. بر آمریکایی بودن تأکید دارند و حتی خودروی آمریکایی را ترجیح می‌دهند!

این جامعه از بحران اقتصادی زیان بسیار دیده‌اند. از این رو، واژۀ کلیدی در شعار «آمریکا را دوباره بزرگ می‌کنیم» که MAGA نیز خوانده می‌شود، نه «آمریکا» و نه «بزرگ» است، بلکه واژۀ «دوباره» است؛ چرا که اشاره به دوران طلایی آمریکا AmericanDream دارد؛ امری که ترامپ بفراست دریافته بود!

جای شگفتی نبود که ترامپ ۲۰۱۶ بر دشمنان سه‌گانه تمرکز کرد: کشور شغل‌خراب کُن (چین)، زامبی‌های از مرز گذر کُن (مهاجرین لاتین) و لولوی فرهنگی (اسلام رادیکال). ترسیم چنین دشمنانی با تکیه بر خطرات اقتصادی و هویتی شکل گرفت. در ۲۰۲۴ آنچه افزوده شد ناتوانی سیستم در حل بحران‌های بیرونی بود.

برخلاف ادعای خیل عظیم مدعیان آمریکاناس، انزواگرایی⁩ پیامد شعار ترامپ AmericaFirst نخواهد بود. انزواگرایی جریانی بود که مخالف دخالت آمریکا در جهان و مخالف دخالت اروپاییان در قارۀ امریکا بود؛ جریانی که در ‌دکترین مونرو⁩ متجلی گشت. انگاره ژئوپلتیکی ‌آلفرد ماهان⁩ و جنگ‌طلبی ۱۸۹۸ ‌تئودور روزولت⁩ ضرباتی کارا بر این جریان زدند.

بین‌الملل‌گرایی لیبرال⁩ موقتاً با ‌وودرو ویلسون⁩ و سپس با ‌فرانکلین دلانو روزولت⁩ و پیروزی آمریکا در جنگ جهانی دوم به جریان نیرومند در سیاست خارجی آمریکا تبدیل شد؛ جریانی که با پایان جنگ سرد به نقطۀ اوج رسید. نماد اصلی این جریان را می‌توان در دورۀ ‌بیل کلینتون⁩ در حملات ناتو به یوگسلاوی یافت.

این جریان امنیت و منافع آمریکا را درهم‌تنیده با رخدادهای جهان می‌داند. دوم، این جریان جویای بهانه‌های هنجاری، مانند حقوق بشر، برای توجیه دخالت آمریکاست. سوم، این جریان حامی ‌ چندجانبه‌گرایی⁩ آمریکا است بگونه‌ای که دخالت آمریکا باید همراه با موافقت متحدین و نهادهای بین‌المللی باشد.

جریان نیرومند بین‌الملل‌گرایی لیبرال⁩ با رویکرد ‌ یکجانبه‌گرا⁩ در هجوم به عراق ۲۰۰۳ و سپس بحران اقتصادی ۲۰۰۸ ناتوان گشت و برآمدن ‌باراک اوباما⁩ نیز جسد از رمق‌افتاده‌اش را جانی نبخشید. از ۲۰۱۶ اما جریان سومی بنام ‌ ضد‌ِّ بین‌الملل‌گرایی⁩ برآمد که در پیام ‌دونالد ترامپ⁩ نمایان گشته است.

ترامپ زبان انزواگرایی را بکار می‌برد («آمریکا پلیس جهان نیست») اما غافل از اهمیت رخدادهای جهان نیست؛ رویکردی یک‌جانبه‌گرا دارد تا چندجانبه‌گرا؛ سودای جنگ ندارد ولی ضربه می‌زند و به سرعت عقب می‌نشیند، وارد اتحادهای دائم نمی‌شود و از اتحادهای قدیمی خارج شده و یا از هزینه‌هایش می‌کاهد.

این جریان خود بازتابی است از شخصیت سرکش و هماوردجوی ترامپ؛ مردی که خود را اپوزیسیون سیستم خواند و وعدۀ «کشیدن سیفون در واشینگتن» داد؛ فردی که در ۲۰۱۶ با تک‌واژۀ ساده ولی ژرف همچو Fake News قدرت هالیوود و رسانه‌های سنتی را به چالش کشید و در ۲۰۲۴ با نبوغِ ایلان ماسک⁩ آنان را درهم‌کوبید.

رهبری که تحلیل‌های پیچیدۀ نهادهای آمریکایی را به ریش‌خند می‌گیرد و در عوض، به حلقه‌ای کوچک از وفادارنش گوش می‌دهد؛ و برخلاف سیستم Establishment که روسیه را دشمن می‌بینید، چین را خطر اصلی امریکا می‌خواند. ترامپ، استثنایی زودگذر نیست، بلکه آغازگر جریان سومی است که سویه‌هایش را خواهید دید!


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 سخنی دربارۀ وفاق ملی

✍️ موسی غنی‌نژاد، استاد اقتصاد

تصور عمومی بر این بود که منظور از وفاق، صرفاً پرهیز از گفتار و رفتار ستیزه‌جویانه و خشن در مقابل مخالفان سیاسی است. پس از پیروزی جناب دکتر پزشکیان در انتخابات، هنگام انتخاب اعضای هیأت دولت ابقای برخی مقامات دولت پیشین در مسئولیت‌های خود به وفاق ملی تعبیر شد؛ یعنی پذیرفتن مخالفان سیاسی در کنار خود. به علاوه، برگزید‌ن برخی خانم‌های متخصص به مقام‌های مهم دولتی مانند وزارت راه و شهرسازی و نیز انتصاب برخی هموطنانِ سنّی‌مذهب به مقامات سیاسی همگی سیاست‌های معقولی است که به درستی همسو با وعدۀ وفاق ملی تلقی می‌شود. اما آنچه در این میان حیرت‌انگیز و تأسف‌بار است شائبه هم‌سخنی و همدلی رئیس‌جمهور محترم با کسانی است که رسماً و علناً مُبلّغ ایران‌ستیزی و تحقیرِ فرهنگِ ایرانی و زبانِ فارسی هستند. عکس یادگاری رئیس‌جمهور با این‌گونه ‌افراد پس از برگزاری جلسه مشترک با آنها حیرت‌انگیز و نگران‌کننده بود. آیا این رفتار را هم می‌توان مصداقی از مفهوم وفاق ملی دانست؟ اساساً وفاق ملی چه مضمونی دارد که چنین طیف گسترده‌ای از رفتارها را دربرمی‌گیرد؟ ابهامی که پیش از این به آن اشاره کردیم، ناشی از این مسئله است. آنچه اغلب فراموش می‌شود این است که واژۀ وفاق بیش از آنکه ناظر بر هدف مشخصی باشد، بیانگر وسیله یا روش است. وفاق در لغت به معنی موافقت، سازگاری، همراهی و‌ اتحاد است؛ اما چیزی دربارۀ اینکه موافقت، همراهی و اتحاد بر سر کدام هدف یا مقصود است، نمی‌گوید.
البته وقتی سخن از وفاق ملی است تلویحاً این معنی القا می‌شود که منظور موافقت و اتحاد برای رسیدن به اهداف ملی یا منافع ملی است. انتصاب خانم‌ها و ایرانیان دارای مذاهب متفاوت به مقامات دولتی از این لحاظ که موجب تحکیم همبستگی ملّی و ‌استفاده کارآمد از سرمایۀ انسانی می‌شود به درستی اقدامی در جهت وفاق ملی تلقی می‌شود؛ ‌چون‌ نهایتاً در خدمتِ تأمینِ منافعِ ملّی است. بنابراین آنچه باید در سخن از وفاق ملّی حتما مورد توجه قرار گیرد این است که وفاق چرا و چگونه تأمین‌کنندۀ منافع ملی است وگرنه صرف موافقت یا همراهی با دیگران الزاماً به معنی وفاق ملی نیست. از این‌رو، طبیعی است که موافقت و همراهی با کسانی که آشکار یا پنهان ضدِّ منافع ملی عمل می‌کنند، هیچ‌گاه به‌معنی وفاق ملی حقیقی نخواهد بود و باید به جِد از اطلاق این مفهوم به این موارد اجتناب کرد.
امیدواریم رئیس‌جمهور محترم و مشاوران ایشان به این موضوع توجه کنند که نشست و برخاست بالاترین مقام اجرایی کشور نباید علائم نادرست و گمراه‌کننده به آحاد جامعه بدهد. ایران از بیش از ۲۵۰۰سال پیش ملت متشکل از "قومیت‌ها، نژادها و ادیان و مذاهب گوناگون" بوده که غالباً در صلح و آرامش در کنار یکدیگر زندگی ‌کرده‌اند. رفتار رئیس‌جمهور کشورمان با جُهال ساده‌لوح یا مغرضی که تاریخ ‌کشور خود را نمی‌دانند، آگاهانه یا ناآگاهانه آلتِ دستِ مطامع بیگانگان می‌شوند و بر سر شاخ‌ نشسته بُن می‌بُرند، نباید طوری باشد که خدای نکرده شائبۀ همدلی با اینان در افکار عمومی ایجاد کند. این شائبه ربطی به وفاق ملی ندارد و احتمالاً بر نفاق ملی دامن می‌زند. امیدواریم رئیس‌جمهور محترم‌ و‌ مسئولان ‌دفتر ایشان توضیح‌ قانع‌کننده‌ای دربارۀ ملاقات ایشان با برخی عناصر مسئله‌دار معروف به ایران‌ستیزی بدهند و نگرانی افکارِ عمومی ملّتِ بزرگِ ایران را برطرف سازند.


🔴 بُن‌مایه:
سرمقالۀ روزنامۀ دنیای اقتصاد، شمارۀ ۲۶ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی

@IranDel_Channel

💢

‌
‍🔴 موسیقی و ادبیات ایران

ترانۀ «به کنارم بنشین»
خواننده: بانو سیمین غانم
ترانه‌سُرا: رهی معیری
آهنگساز: مهدی خالدی

اجرای نخست توسط بانو دلکش


@IranDel_Channel

💢

🎥 ایرانیان و چالش مهاجران افغان

مناظرۀ حسام سلامت و سالار سیف‌الدینی


[بخش نخست]


🔴 مناظره را می‌توان در یوتیوب هم تماشا کرد.


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 نتانیاهو، برندۀ انتخابات آمریکا

✍️ مهدی تدینی

بگذارید با این جملۀ مبالغه‌آمیز بحث را آغاز کنم که وقتی در آن دقیق شویم متوجه می‌شویم چندان هم گزافه نیست: «اگر شخص نتانیاهو می‌خواست وزیر دفاعی برای دولت آمریکا انتخاب کند، گزینه‌ای بهتر از پیت هِگسِت پیدا نمی‌کرد!» و این پیت هگسِت دقیقاً کسی است که ترامپ برای وزارت دفاع خود زیر سر دارد؛ کهنه‌سرباز ارتش آمریکا که محافظه‌کار ـ‌ راست‌گرایی تمام‌عیار و چنان از هاروارد متنفر است که حتی مدرکش از این دانشگاه را پس فرستاد، زیرا اساساً معتقد است در دانشگاه‌های آمریکا به جای اینکه دربارۀ خطر افراط‌گرایی اسلامی صحبت کنند، دانشجویان را فرستاده‌اند دنبال نخودسیاه محیط‌زیست‌گرایی و مغز بچه‌های مردم را با نظریۀ انتقادی ــ بخوانید «نئومارکسیسم» ــ مسموم می‌کنند.

قرار نیست در این نوشته مروری کامل بر افکار این وزیر دفاع جوان و جبهه‌دیده کنم؛ فقط می‌خواهم نشان دهم او چقدر هوادار صهیونیسم است. چند نمونه می‌آورم: هگست در ۲۰۱۸ در سخنرانی خود در جشنِ «شورای ملی اسرائیل جوان» ــ از نهادهای یهودی آمریکا ــ در نیویورک گفت: «صهیونیسم و امریکنیسم خطوط مقدم تمدن غربی و آزادی در دنیای امروزی ما هستند.» باور به صهیونیسم را صریح‌تر از این نمی‌شود صورت‌بندی کرد.

اما هگست از آن دست اسرائیل‌دوستان است که معتقد به حمایت کامل از تل‌آویو است. در همان سال ۲۰۱۸ در کنفرانسی که در هتل کینگ داوید در بیت‌المقدس / اورشلیم برگزار می‌شد، همه‌چیزِ اسرائیل را «معجزه» خواند و مشتاقانه از اعجازهای بعدی می‌گفت. در سخنان پرشوری که با تشویق حضار روبرو بود می‌گفت: ۱۹۱۷ معجزه رخ داد (صدور بیانیۀ بالفور که در آن انگلستان قول یک خانه یا میهن را به یهودیان داد)، در ۱۹۴۸ معجزه رخ داد (وقتی اسرائیل اعلام موجودیت کرد)، در ۱۹۶۷ معجزه رخ داد (شکست اعراب در جنگ شش‌روزه و تصرف بیت‌المقدس/اورشلیم توسط اسرائیل). البته ۲۰۱۷ نیز به اعتقاد او معجزۀ دیگری رخ داده بود، وقتی ترامپ اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت. و در نهایت نتیجه گرفت معجزات دیگری هم رخ خواهد داد و معبد یهودیان دوباره برپا خواهد شد؛ البته با کمک همه‌جانبۀ آمریکا ــ و البته هگست چیزی تحت عنوان «کرانۀ باختری» نمی‌شناسد. از نظر او آن منطقه یهودا و سامره و بخشی از اسرائیل است.

هگست همین‌قدر که صهیون‌دوست است، با مخالفان صهیون نیز دشمن است. به همین خاطر در دور پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ معتقد بود آمریکا باید انبارهای تسلیحاتی ایران را بمباران کند، حتی اگر در مراکز فرهنگی قرار داشته باشند. هنوز شک دارید که اگر نتانیاهو می‌خواست وزیر دفاعی برای آمریکا انتخاب کند، همین هگست را انتخاب می‌کرد؟

اما برویم سراغ وزیر خارجۀ ترامپ: مارکو روبیو؛ سیاستمدار نومحافظه‌کار کوبایی‌تبار که چندان با آن دولتِ انزواگرا که انتظار می‌رفت ترامپ بچیند، جور درنمی‌آید، زیرا روبیو مانند نئوکان‌ها معتقد است آمریکا باید در جهان مداخله کند. روبیو منتقد سرسخت اوباما و بایدن بود؛ چه در سیاست داخلی و چه خارجی. از نظر او، اوباما مقصر وضعیت سوریه بود، زیرا در سرنگونی اسد تعلل کرد. او اوباما را به دلیل گشایش‌هایی که برای کوبای کمونیست انجام داده بود سخت ملامت می‌کرد.

اجازه دهید در مورد روبیو هم بسنده کنم به دیدگاه‌هایش دربارۀ اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران. بعید است فرق چندانی میان روبیو و هگست باشد. بهتر است زیاد راه دور نروم و همین ماه‌های اخیر را یادآوری کنم. پس از حملۀ موشکی ایران به اسرائیل، روبیو از اسرائیل خواست با قدرت به این حملات پاسخ دهد. او در بیانیه‌اش گفت اسرائیل حق دارد به گونه‌ای نامتناسب به این تهدید پاسخ دهد ــ در اینجا تعبیر «نامتناسب» مفهوم کلیدی است. او در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «اسرائیل باید همان‌گونه به ایران پاسخ دهد که اگر کشوری ۱۸۰ موشک به سمت ما شلیک کند، آمریکا پاسخ می‌دهد.» نظر او دربارۀ درگیری با حزب‌الله هم همین‌قدر بی‌مماشات است. روبیو به سخره می‌گفت بایدن با ایران مانند «دیپلمات‌های بلژیکی در سازمان ملل» رفتار می‌کند. نتیجۀ روشنی که از دیدگاه‌های روبیو می‌توان گرفت این است که او در مقام وزیر خارجۀ آمریکا نه تنها جلوی دست دولت اسرائیل را نمی‌گیرد، بلکه پشتیبانی بی‌پروا هم خواهد بود.

هشت نُه ماه پیش نوشتم نتانیاهو جنگ را ادامه می‌دهد تا ترامپ را به کاخ سفید برگرداند، زیرا این جنگ در هر حال باعث ریزشی دو ـ‌ سه‌درصدی در رأی هریس می‌شد (و همین کمک بزرگی به ترامپ بود). البته نه فقط او، طبق نظرسنجی‌ها قریب هفتاد درصد اسرائیلی‌ها طرفدار ترامپ‌اند. با این ترکیب تصور هر گونه گشایش در مذاکره با آمریکا متوهمانه به نظر می‌رسد، در حالی که از دیگر سو، بده‌بستان مهمی میان پوتین و ترامپ سر اوکراین در راه است که بازندۀ آن نیز احتمالاً ایران است.


@IranDel_Channel

💢

🎥 آوازی در دستگاه نوا با شعری از استاد محمدرضا شفیعی کدکنی بر آرامگاه یعقوب لیث صفاری در دزفول

خواننده: وحید تاج
کمانچه: میلاد فلاحی
تنبک و کوبه‌ای: توماج فرحبخش


@IranDel_Channel

💢

🔴 کو افعی‌ای؟!


هنگامِ قول، آمرِ معروف و در عمل
از هیچ مُنکَری نبُود اجتنابتان

بسیار ازین نفيرِ نفسگیرتان گُذشت
کو افعی‌ای که نعره زَنَد در جوابتان

غوکنامه
استاد محمدرضا شفیعی کدکنی


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 ادب فارسی

✍️ جواد طباطبایی، فیلسوف سیاسی ایران

دلیل این‌که ادب فارسی در فاصله‌ی آغاز سده‌ی هفتم تا آغاز سده‌ی نهم، به چنان مرتبه‌ای رسید که فراتر رفتن از آن تا کنون نه تنها در زبان فارسی، بلکه کم‌وبیش در هیچ‌یک از زبان‌های بزرگ ممکن نشده‌است، ازین‌روست که شعر فارسی، نظم و ناحیه‌ای در ادب نیست، بیان «خاطره‌ی قومی» مردمانی است که جان و روح قومی خود را در زبانِ ملّی دمیده‌اند.
‌
به این اعتبار، نه شعر فارسی صِرف شعر است، نه زبان فارسی صِرف یک زبان، آن‌چه این هر دو را از بسیاری از زبان‌ها و ادبیات‌های دیگر متمایز می‌کند، ساحتی از «خاطره‌ی قومی» ایرانیان است که در کالبد آن دو دمیده شده است، آن‌چه در زبان عرفانی - فلسفی از آن به «تروّح جسم و تجسّم روح» تعبیر کرده‌اند.

پیش‌تر با حکیم ابوالقاسم فردوسی، زبان فارسی به زبان حماسه‌ی ظاهری ایران تبدیل شده‌بود، اما شیخ شهاب‌الدین سهروردی، با انتقال آن حماسه به مرتبه‌ی عالم مثال، در نظام «حکمت خسروانی» خود به تعبیر هانری کُربن آن را به «حماسه‌ی باطنی» تبدیل کرد تا نه تنها از آب و باد گزند نیابد، بلکه آن‌گاه نیز که در «معرض وزیدن باد بی‌نیازی خداوند» قرار می‌گیرد، و به‌ویژه آن‌گاه که «سامان سخن گفتن نیست» از آسیب دور بماند.

من در نسخه‌ی دوم درآمدی بر تاریخ اندیشه‌ی سیاسی در ایران به وجوهی از ادب فارسی اشاره کرده و در واپسین فصل نسخه‌ی‌ دوم زوال اندیشه‌ی سیاسی در ایران نیز با تفصیل بیشتری از خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی بحث کرده‌ام تا نشان دهم که گذار از حماسه‌ی ظاهری به حماسه‌ی باطنی، که با یورش مغولان به قلمرو شعر انتقال پیدا کرد، چه اهمیّتی برای فهم تاریخ ایران و تداوم آگاهی (ملی) ایرانیان داشته است.

به این اعتبار، شعر حافظ - که هر تفسیری از آن داشته باشیم، اما به هر حال نمی‌توان آن را عارفانه خواند - صورتی دیگر از همان «حکمت خسروانی» است که شیخ مقتول در راه احیای آن جان باخت.

از دیدگاه تاریخ آگاهی (ملّی) ایرانیان، یعنی تداوم خاطره‌ی قومی ما، جانشینِ راستین شیخ مقتول، اشراقیانِ (رسمی) تاریخ فلسفه نیستند، که [شمس‌الدین] شهرزوری، تاریخ آنان را نوشته بود، بلکه خواجه شمس‌الدین [محمد حافظ شیرازی] است و رشته‌ای که آن دو را در پیوندی نامرئی اما ناگسستنی به هم ربط می‌دهد، دریافتی از دیدگاه تاریخِ باطنی از دوره‌ی باستانی ایران و اندیشیدن آن است.

در نخستین نگاه، این نکته شگفت می‌نماید که اگرچه شیخ شهاب‌الدین [سهروردی] آوازه‌ای درخور مقام او در تاریخ فلسفه‌ی ایرانی نیافت، اما عارفی مانند نجم‌الدین رازی در مرموزات اسدی و مرصادالعباد، هم‌زمان با یورش مغولان، با تفسیر عرفانی خود از اندیشه‌ی ایرانشهری راه او را دنبال کرد، هم‌چنان‌که حافظ در دیوان خود در راهی قدم گذاشت که شیخ مقتول هموار کرده بود.

بدین‌سان، به‌رغم بسطی که فلسفه‌ی یونانی در ایران پیدا کرد، اما هرگز به جریان مهمی در اندیشیدن ایرانیان تبدیل نشد، در حالی‌که آن «حکمت خسروانی» که شیخ مقتول آن را تجدید کرد، «آن آتش نهفته در دل» حافظ که «خورشید جز شعله ای از آن نبود که در آسمان» گرفته بود، در شرایطی که با زوال تدریجی اندیشیدن خردگرای فهم ایران در «حافظه‌ی ایرانی» غیرممکن شده بود، به‌نوعی به فلسفه‌ی تداوم آگاهی «ملْی» در «خاطره‌ی ایرانیان» تبدیل شد.

این امتناع تبیین تاریخ ایران در نظام مفاهیم اندیشه‌ی تاریخی، که هانس بلومنبرگ به مناسبت دیگری از آن به Unbegrifflichkeit تعبیر کرده است، یکی از ویژگی‌های ناشناخته‌ی تاریخ ایران است و تا کنون از اهل نظر مغفول مانده است. من گمان می‌کنم که بحث بلومنبرگ، که او آن را Metaphorology نامیده، افق‌های ناشناخته‌ی جدیدی را در برابر فیلسوفِ تاریخِ تداومِ آگاهی «ملّی» ایران باز می‌کند.

اگر شعر فارسی را ناحیه‌ای در ادب فارسی بدانیم، یا دیوان‌های مهم‌ترین نمایندگان آن را فصلی در تاریخ بسط عرفان بدانیم، فهم تاریخ بسط آگاهی «ملّی» ایرانیان، تدوام فرهنگی ایران و بقای بومی مردم آن به‌گونه‌ای که من کوشش می‌کنم طرحی از آن را عرضه کنم، قابل فهم نخواهد بود.

امتناع تبیین تاریخ ایران در نظام مفاهیم اندیشه‌ی تاریخی، اگر نمی‌توانست به قول بلومنبرگ بیانی در استعاره‌ها یا Metaphoren پیدا کند، ایران به پایان می‌رسید، یعنی به انبوه اقوامی می‌پیوست که هویت قومی باستانی خود را از دست داده‌اند، یا هرگز به قومی تاریخی تبدیل نشده‌اند.

به نظر من ناحیه‌هایی از ایران‌بزرگ، مانند افغانستان، ایالت‌های قفقاز و ... که از ممالک محروسه‌ی ایران جدا شده‌اند، ازین حیث نتوانسته‌اند به کشورهایی مستقل تبدیل شوند که تاریخ آن ایالت‌ها با جداسری از ایران، این ایران سیاسی کنونی که «دل ایران‌شهر» سده‌های فروپاشی است، به پایان رسیده، در حالی که تاریخ ایران در استعاره‌های ادب فارسی ادامه پیدا کرده‌است.

[سیاست‌نامه]

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 تورانیسم یهودی از موسی تا شافر

✍️ سالار سیف‌الدینی

عکس قدیمی زیر یکی از لحظات مهم تاریخِ معاصرِ قفقاز است که در آن برندا شافر، افسر اطلاعاتی آمان اسرائیل، به همراه نصیب نصیب‌لی، نخستین سفیر باکو در ایران، درباره "مسئله" هویتِ ملی آذربایجان سخنرانی می‌کنند.
اینکه چرا یهودیان خزر باید به "مسئله" ملّی آذربایجان پاسخ می‌دادند، خود بخشی از موضوع اصلی ماست.
پس از ظهور اتحاد جماهیر شوروی، نظریه‌ای در اروپا شکل گرفت که به "بلشویسم یهودی" معروف شد. پیروان این نظریه معتقد بودند از مارکس تا تروتسکی، چهره‌های مؤثر مارکسیست و رهبران بلشویک، یهودی بودند. آنها مارکسیسم را همچون دینی می‌دیدند که یهودیان، بنیانگذار و پیشرانِ اصلی آن هستند؛ دینی که در آن مارکس جایگزین موسی شده و هدفش نابودی مالکیتِ خصوصی و بنیان‌های اساسی کشورهاست.
صرف‌نظر از درستی یا نادرستی نظریۀ بلشویسم یهودی، در باکوی پس از فروپاشی شوروی نیز به تدریج هویتی شکل گرفت که بنیانگذارانش یهودی بودند و "پروژۀ ساختِ هویتِ ملّی" را طوری مهندسی کردند که چشم‌انداز و پنجره‌اش به افق اورشلیم باز شود.
اینکه چرا کشوری که در یک دورۀ تاریخی سه بار الفبایش تغییر کرده، باید مسئلۀ هویتِ ملّی‌اش را با کمک افسر اطلاعاتی اسرائیل حل کند و به نظراتِ نخبگانِ خود، بسنده نکند، قابل تأمل است. هیچ کشور معتبری برای یافتن پاسخِ مسائلِ هویتی خود از افسران اطلاعاتی خارجی کمک نمی‌گیرد، بلکه آن را از درون تبیین می‌کند. اما در اینجا موضوع، مهندسی یک پروژه است که مهندسی آن برون‌سپاری شده بود.
برندا شافر از  اواسط دهۀ ۲۰۰۰ شروع به نگارش کتاب‌هایی دربارۀ آذربایجان ایران کرد و بعدها به‌عنوان افسر اطلاعاتی آمان، به مادر پان‌ترکیسم تبدیل شد. شافر که خود را پروفسور می‌نامد - تا سابقۀ شغلی‌اش را پنهان کند - تاکنون هیچ‌گاه مقالۀ علمی معتبر و مفیدی منتشر نکرده و هیچ یک از نوشته‌هایش ارزش علمی ندارد. آثار او بیشتر شبیه جزوه‌های تشکیلاتی است که این‌بار نه با جلد سفید و شیفتگان لنین، بلکه به‌عنوان دستورکار جدید تئوریک برای یک مجموعۀ پیچیده تدوین می‌شود، ولی مانند لنین، فهرست "چه باید کرد"ها را مشخص می‌کند.
ملتی که افسر اطلاعاتی بیگانه بسازد به درد همان پروژه می‌خورد. صدام حسین با پولِ حاصل از فروشِ نفتِ عراق، تصور می‌کرد که از طریق درآمیختنِ ایدئولوژی بعث و سوسیالیسم عرب، ساختمان محکمی از پانعربیسم ساخته است. اما پس از فرو ریختن کاخِ پوشالی‌اش، عراق دوباره به بین النهرین پرآشوب ابتدای هزار دوم پیش از میلاد برگشت. ملتی در کورۀ تاریخ و به مرور زمان ساخته می‌شود، نه با یکی دو یهودی دوره‌گرد و چند قمارباز در باکو و حومه.

‌
@IranDel_Channel

💢

🎥 موسی غنی‌نژاد، استاد اقتصاد در واکنش به برخی دیدارهای حاشیه‌ساز رئیس‌جمهور، خطاب به مسعود پزشکیان گفت:
شما باید به عنوان رئیس‌جمهور، رئیس‌جمهور مردمِ ایران باشید؛ ایران.

من به عنوان یک تبریزی، یک آذربایجانی، به شما این حرف را می‌زنم، نگذارید کسانی به نامِ تبریز، دور شما جمع شوند و نامِ تبریز را مرکوب بکنند. این [موضوع] برای من، سنگین است و نمی‌توانم این را تحمل کنم.
آذربایجان و تبریز، سرِ ایران است.
یک عده، آدم‌های مشکوک، مفلوک و ناسزاگو، نباید به عنوان "وفاق ملی" دور و بر شما بپلکند؛ مواظب اینها باشید.


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 ‌‌قذافی ــ اسد: روایت یک حذف سیاسی

✍️ مهدی تدینی

سرنوشت امام موسی صدر تا به امروز در هاله‌ای از ابهام مانده است. او در شهریور ۱۳۵۷ ناپدید شد ــ و جای «ناپدید شد» می‌توان فعل‌های دیگری هم گذاشت: کشته شد، سربه‌نیست شد یا افعالی دیگر. صدر در سفری به لیبیِ سرهنگِ قذافی ناپدید شد. عموم روایت‌های سیاستمداران بلندپایه از این حکایت دارد که قذافی او را زندانی کرده یا در جا کشته است. اما در این پُست می‌خواهم به یکی از کسانی رجوع کنیم که روایت کاملی از ماجرای سربه‌نیست شدن امام موسی صدر ارائه می‌دهد و در عین حال جایگاه دیپلماتیک و اطلاعاتی او به ما اجازه می‌دهد روایتش را جدی بگیریم: سرلشکر منصور قَدَر.

منصور قدر را می‌توان «جعبه‌سیاهِ اطلاعاتی ایران در امور سوریه، اردن و لبنان» نامید. قَدَر از مقامات بلندپایۀ اطلاعات خارجی ساواک بود و به مدت چهارده سال در سوریه، اردن و لبنان خدمت کرد؛ از جمله به عنوان سفیر. او سفیر بود، اما به دلیل اینکه همزمان مقام اطلاعاتی‌ ـ‌ امنیتی داشت، به اطلاعات و روابطی بیش از یک دیپلمات عادی دسترسی داشت. همین جایگاه او و اقامت بلندمدت به عنوان دیپلمات در لبنان و اردن و سوریه باعث شده است هم جریان‌ها و هم شخصیت‌ها را به خوبی بشناسد. بنابراین، روایت او را در اینجا با هم مرور می‌کنیم:

ویژگی مهم روایت او در میان سایر روایت‌ها این است که قتل امام موسی صدر را پروژۀ مشترک سوریه و لیبی (یعنی حافظ اسد و قذافی) معرفی می‌کند. در واقع حتی ریشۀ این دسیسه را به حافظ اسد نسبت می‌دهد. وقتی منصور قَدَر در لبنان سفیر بود، برابر با ۱۳۵۷، حافظ اسد از قَدَر می‌خواهد برای گفتگوی مهمی به دمشق برود. ناگفته نماند که قَدَر با حافظ اسد از زمانی که اسد هنوز افسری میان‌رتبه بود و هنوز با کودتاهای پیاپی به ریاست دولت نرسیده بود، دوستی داشته است. در آن مقطع زمانی، در پی انعقاد قرارداد الجزایر، دعوای قدیمی ایران و عراق فیصله یافته بود، اما سوریه با دولت عراق اختلاف داشت. حافظ اسد در دیدار با قَدَر از او می‌خواهد از شاه درخواست کند که اجازه دهد سوریه از طریق خاک ایران ــ یعنی از خوزستان ــ به کُردهای عراق اسلحه برساند تا سوریه طرح یک کودتا را در عراق اجرا کنند. اسد برای جذاب کردن این پیشنهاد خود می‌گوید در ازای این کمک با روحانیان در عراق برخورد می‌کند و به علاوه «امام موسی صدر هم از صحنۀ سیاسی لبنان حذف خواهد شد».

وقتی این پیام‌ها به شاه منتقل می‌شود، شاه می‌فهمد که سوریه قصد حذف امام موسی صدر را دارد و از منصور قَدَر می‌خواهد به نحوی به امام موسی صدر بفهمانند که قصد جان او را کرده‌اند. در اینجا لازم به ذکر است که رابطۀ صدر با شاه و حکومت او رابطۀ پرتناقضی بود. هم زمانی بود که صدر به ایران آمد و با شاه دیدار کرد و قول کمک‌های مالی گسترده گرفت و هم زمانی بود که به دلیل سایر روابط صدر با قدرت‌هایی که عملاً دشمن شاه بودند، شاه از کمک به صدر خودداری کرد. به هر روی به رغم نزدیکی گذرا میان آنها، صدر عملاً به یکی از چهره‌های کلیدی مخالفان شاه تبدیل شده بود. صدر برای جذب کمک و پیشبرد برنامه‌های سیاسی خود با قدرت‌های مختلفی وارد گفتگو می‌شد و همین باعث می‌شد دوستانش خیلی زود به او بدگمان شوند ــ به ویژه کسی مانند قذافی که به پارانویا مبتلا ‌بود!

[حافظ] اسد که می‌خواست صدر را از لبنان حذف کند، به قذافی تلقین می‌کند که موسی صدر عامل آمریکاست. قذافی کمکی دوازده میلیون‌دلاری را که قبلاً به صدر کرده بود بهانه می‌کند و در جلسه‌ای در طرابلس که در ظاهر امر قرار بود اختلافاتشان را حل کنند، صدر را توبیخ می‌کند و سپس او را به دست جوخۀ اعدام می‌سپارد.

این خلاصۀ روایتی است که منصور قَدَر ارائه می‌دهد. اگر فایل پیوست را بشنوید که گفتگوی سرلشکر منصور قَدَر در سال ۱۳۶۵ با بنیاد مطالعات ایران است، در جریان جزئیات بیشتری قرار می‌گیرید. طبعاً لحن روایت و محتوای آن از مسئولیت من خارج است و فقط به عنوان یکی از روایت‌های قابل‌توجه آن را در این پست آورده‌ام.


🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک یادداشت و یک ویدئو به معنای تأیید کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 درود بر آذربایجانِ ایران،
درود بر ایرانیانِ آذربایجانی
و درود بر شهدای مدافع ایران


#توییت_خوانی

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 دفاع از حقوقِ عامّۀ ملّتِ ایران

✍️ اشکان زارع، پژوهشگر اندیشۀ سیاسی

مدتی است که دکّانِ دو نبش احزاب و رجاله‌های سیاسی در ایران یک جعل وارد تاریخِ ایران‌ کرده‌اند؛ آن مفهوم مستجعل "قوم و قومیت" است. چنان هم در توییتر و این بند و بساط‌ها، در بوق و‌ کرنا می‌کنند که ما به تحقق "حقوقِ اقوام" رسیدیم؛ منت می‌گذارند که بله "اقوام" هم در نظر ما شهروند‌اند. تو گویی حقوقِ شهروندی در همۀ شئونِ زندگی «منِ ایرانی» برقرار است، الان اصلاح‌طلبان به ریاست پزشکیان مشغول باز توزیعِ حقوق است. این باز توزیعِ حقوق، چنان شده که "رئیس جمهور محبوب"، همان‌که "فرق می‌کنه کی رئیس‌جمهور باشه"، آنقدر درگیر آن است که برای تحققِ حقوقِ ضایعه شده و استضعاف صورت گرفته به "تو*رک میللتی"، بی‌خیالِ حقوقِ مالکیتِ ملّتِ ایران شده، ایران، سرزمین ما، این ملک مشاع را بی‌خیال گشته با تجزیه‌طلبانِ شهیر، گعده می‌گذارد. در نبود فهمِ ملّی از اساسِ کشور، در اینجا و اکنون، آن‌چه در خطر است، تمامیّتِ ارضی ایران است. مشکلِ ایرانِ امروز، مازوت سوزی، قطعی برق و‌ یا فیلترینگ‌ نیست. در خلأ فهم از منافعِ ملی، جغرافیایی سرزمینی و‌ البته استراتژی مناسب برای مواجه با دشمنان ایران این نشست‌ها به احتمال ادامه می‌یابد. معاون ارتباطات نهاد ریاست جمهوری هم آمده این هم‌نشینی به تعدی‌کنندگانِ حقوقِ عامّۀ ملت ایران را ماله بکشد و چنین گفته: «سیاق دکتر پزشکیان در مواجهه با دیدگاه‌های مختلف جذب حداکثری بوده و هست.» باید به معاون گفت که تجزیه‌طلبی، دیدگاه مختلف نیست، تجزیه‌طلب، دشمن سرزمین ماست؛ دشمن تاریخ و فرهنگ ما. با این فهم از ایران و مسائل ملی، تنها نگرانی من و امثال من، بقای تمدنی به نام ایران‌ خواهد بود.


@IranDel_Channel

💢

🔴 انجمن علمی دانشجویان تاریخ دانشگاه تهران در همکاری با مرکز مطالعات تمدن‌های غرب آسیا برگزار می‌کند:

نشست نقد و بررسی کتابِ "سیاسی‌سازی نظامی گنجوی در دوران مدرن" به‌قلم سیاوش لرنژاد و علی دوست‌زاده


سخنرانان:
کاوه بیات (پژوهشگر تاریخ معاصر)
مسعود عرفانیان (پژوهشگر تاریخ معاصر)
علی کالیراد (استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران)


زمان:
سه‌شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعت ۱۵:۳۰

مکان:
دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تالار عباس اقبال آشتیانی


ورود برای عموم آزاد است.


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

🎥 چه کسی «گرگ‌زاده‌ها» را به نهاد ریاست‌جمهوری راه می‌دهد؟

به تازگی گروهی از چهره‌هایی که به طور عمده، با گفتمانِ «تجزیه‌طلبی» شناخته شده‌اند، در دفتر ریاست جمهوری با مسعود پزشکیان ملاقات کردند!
دو چهرۀ شاخص حاضر در این دیدار، در رسانه‌های وابسته به جمهوری باکو با عنوان «فعالانِ آذربایجان ج ن و ب ی» معرفی شده‌اند و در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با ادبیات شبیه به همین رسانه‌ها، تمدن ایران را زیر سؤال ببرند...

باید دید دفتر ریاست‌جمهوری و شخص رئیس‌جمهور چه توضیحی برای این اتفاق دارد


🔴 بُن‌مایه:
روزنامۀ اینترنتی فراز


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 نکته‌ای درباره دیدارهای رئیس‌جمهور

✍️ احسان هوشمند

در شرایطی که کشور با مسائل حساس و سرنوشت‌سازی روبه‌رو است و ابر‌چالش‌هایی مهیب در عرصه‌های مختلف پیش‌روی کشور است و کشور شرایط خاصی را تجربه می‌کند، ضروری است که تمام تمرکز و توجه دولتمردان بر مسائل حیاتی کشور متمرکز باشد و برای گذر از این شرایط دشوار و پرچالش از تمام ظرفیت‌های کشور بهره‌برداری شود. با وقوع شرایط جدیدی که با انتخاب رئیس‌جمهوری در آمریکا بروز کرده و پیش‌بینی اثرات این تحول بر منافع ملی ما ایرانیان، طراحی افق و راهبردهای کشور برای مواجهه با شرایط جدید و نحوه تعامل با دولت جدید آمریکا و از آن مهم‌‌تر کاهش بحران‌های پیش‌رو و رفع تحریم‌ها و مدیریت تورم مستمر و طولانی‌مدت سال‌های اخیر و گرانی‌های طاقت‌فرسا بسیار ضروری است. همچنین احتمال گسترش جنگ منطقه‌ای هم از دیگر چالش‌های بزرگ پیش‌روی کشور است. در چنین شرایط حساسی باید مسئولان کشور با جدیت مراقب حساسیت‌های موجود باشند و بیش از گذشته بر این مسائل حیاتی متمرکز شوند، نه آنکه اجازه بروز حاشیه‌های غیرضروری داده شود. ورود مسئولان ارشد کشوری به مباحث حاشیه‌ای و ایجاد جنجال‌های سیاسی بی‌مورد و مغایر با انسجام و وفاق ملی نه‌تنها برای کشور دستاوردی ندارد، بلکه موجب پیچیدگی بیشتر شرایط می‌شود. یکی از حواشی جدیدی که در روزهای گذشته بازتاب رسانه‌ای پیدا کرده و موجب انتقاد گسترده‌ای شده، دیدار تعدادی از فعالان دارای گرایش‌های قومی افراطی و نفرت‌پراکنان قومی با سوابقی از کنش‌های خلاف ادب و مناسبات انسانی با عالی‌ترین مقام اجرائی کشور است. این چندمین باری است که چنین افراطی‌هایی در زمان محدود دو، سه‌ماهه اخیر موفق به دیدار با رئیس‌جمهور می‌شوند. در‌حالی‌که بسیاری از کارآفرینان و کارشناسان و حتی مدیران ارشد کشور تاکنون موفق به دیدار با رئیس‌جمهور نشده‌اند. حتی بسیاری از علاقه‌مندان کشور و دلسوزان مشفق کشور از میان دانشگاهیان و متخصصان و صاحبان اندیشه به صورت جدی و با تنظیم وقت مناسب برای بیان دیدگاه‌ها و نظرات و خواسته‌ها و مطالبات خود تاکنون موفق به دیدار با رئیس‌جمهور نشده‌اند. اما در این مدت کمتر از سه‌ماهه، این چندمین باری است که برخی افراطی‌های قوم‌گرا چنین امکانی را یافته‌اند. استمرار این رویکرد به جز تشدید شکاف‌های اجتماعی و مجال‌دادن به رویکرد‌های انسجام‌ستیز کارکردی در ایجاد وفاق نخواهد داشت. گویا مسئولان دفتر رئیس‌جمهور و عالی‌ترین مقام اجرائی کشور، توجه شایسته و مناسبی به چنین حاشیه‌سازی‌هایی ندارند و دقت لازم در‌این‌باره انجام نشده است. برخی منابع رسانه‌ای و منابع فعال در شبکه‌های اجتماعی از نقش یکی از بستگان نزدیک به رئیس‌جمهور و تعدادی از مسئولان تازه منصوب‌شده در نهاد ریاست‌جمهوری در آمد‌و‌شد نیروهای قوم‌گرا و هنجارشکن و افراطی سخن گفته‌اند. بدیهی است که در صورت بی‌توجهی به چنین هنجارشکنی‌هایی که مغایر با انسجام ملی است، حواشی به‌تدریج جانشین متن شده و مسئولان ارشد کشور در شرایط حساس امروز از وظایف اصلی خود غافل شده و به‌این‌ترتیب هزینه‌های بیشتری متوجه منافع ملی می‌شود.

ضروری است که مسئولان تنظیم دیدارهای مقام عالی اجرائی کشور در نهاد ریاست‌جمهوری هرچه زودتر درباره تنظیم این نوع رفت‌و‌آمدها دقت کنند و با حساسیت بیشتری به مدیریت تنظیم وقت دیدارهای رئیس‌جمهور بپردازند تا شائبه هر نوع حاشیه‌سازی از دفتر برطرف شود و با تنظیم وقت برای دیدار تعدادی از شخصیت‌های وطن‌دوست و اندیشمند و مسئولیت‌پذیر و آگاه به مباحث قومی و زبانی بابت دلخوری‌های ایجاد‌شده ناشی از رفت‌و‌آمد این عناصر افراطی و گستاخ و هنجارشکن، فرصت رفع دلخوری فراهم شود. رفت‌وآمد عناصر افراطی قوم‌گرا نه‌تنها در خدمت وفاق و انسجام در کشور نیست، بلکه عارضه‌ای جدی برای انسجام ملی است. عناصری که کمر به تخریب عناصر وحدت‌بخش ملی در کشور بسته‌اند، نباید در حاشیه بی‌توجهی‌ها فرصت بیشتری برای عرض اندام و کسب توجه بیابند. مسئولیت‌پذیری نهاد ریاست‌جمهوری در‌این‌باره ضروری است. نباید اجازه داد که دولت و نهاد به شائبه فرصت‌سازی برای قوم‌گرایان افراطی متهم شود.


🔴 بُن‌مایه:
روزنامه شرق، شماره ۲۱ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 نئوکمونیسم

✍️ مرتضی مردیها، استاد پیشین فلسفه در دانشگاه علامه طباطبایی

برخی از دوستان از من تقاضای صحبتی دربارۀ انتخابات اخیر امریکا داشتند. حقیقتاً من چیز چندانی برای گفتن نداشتم. به‌ویژه که کفایت بحث در اطراف این گسل به نظرم بدیهی می‌رسید. البته این هم هست که چه بسا حرفی هم اگر داشته باشم شاید چندان خوشحال‌کننده نباشد.

من اگر شهروند امریکا بودم، اگر کاندیدای ریپابلیکن‌ها یک آدمک هم بود، به او رأی می‌دادم. بنابراین روشن است که از نتیجۀ این انتخابات هم خوشحالم. حالا هر چقدر هم روی شخصیت کاندیدای برنده، حرف و نقل باشد یا چنانکه مشهور است، رأی‌دهندگان به او بیشتر از نواحی کمتر پیشرفته و کم‌سوادتر باشند یا اینکه در شعارهایشان سخنانی مثل مخالفت با ابورشن باشد که امروزه دیگر کمتر عقل سلیمی زیر بار آن می‌رود.

از سوی دیگر خودم، در فضای دانشگاهی نیواینگلند، با امریکایی‌هایی حشر و نشر داشتم که گرایش دمکرات داشتند و بعضاً انسان‌هایی فرهیخته، دلسوز و دوست‌داشتنی بودند. همه این را می‌دانند که هر حزبی جناح رادیکال دارد و جناح معتدل. و اصلاً گاهی ممکن است یک رأی‌دهنده احساس کند با نیمی از شعارهای یک حزب موافق است و نیمی از شعارهای حزب رقیب. با این‌ همه، بسته به حساسیت‌ها، برخی ممکن است یک حزب را به‌ طور بنیادی برای آیندۀ کشور (امریکا) و دنیا پرخطر و پرخسارت ببینند. برای من حزب دمکرات چنین حزبی است.

در طول دو دهۀ بین دو جنگ جهانی و نیز پس از آن، کمونيسم بخش‌های مهمی از آسیا، افریقا و امریکای جنوبی را کشور به کشور فتح کرد و پیش آمد، و جریان‌های روشنفکری، دقیقاً مثل ستون پنجم، با تبلیغ «صلح‌گرایی» و ضدیت با جنگ، غرب و امریکا را در مقابل آن‌پیشروی‌ها متزلزل کردند. حزب دمکرات پناهگاه و پشتیبان اغلب اینان بود که برخی حتی جاسوس شوروی بودند و در مهمترین پست‌ها نفوذ کرده بودند. صلح‌طلبی و جنگ‌ستیزی از نوعی که در زمان پیروزی‌ کمونیست‌ها در چین، ویتنام و کره تبلیغ می‌شد، دقیقاً شبیه این بود که در دعوای میان دو نفر یک نفر را به بهانۀ اینکه دعوا خوب نیست، دست‌هایش را بگیرند و طرف دیگر از این فرصت استفاده کند و ضربه‌هایش را وارد کند.

آن زمانه اینک گذشته است. ولی کمونیست‌ها و دیگر کسانی که نظم مدرن لیبرال دمکراسی و توسعه‌گرا را دوست ندارند، پشت ماسک‌های گوناگونی از محیط زیست تا حقوق بشر پنهان شده‌اند تا از تمدن غربی انتقام بگیرند و آن را زمین بزنند. و این کار را با جابه‌جایی دشمن واقعی و دشمن فرضی انجام می‌دهند. برایشان تروريسم، توتالیتاریسم، مهاجرت انبوه، چین، روسیه، حکومت‌های شبیه کوبا و کرۀ شمالی دشمن نیستند و ابداً خطری ندارند. خطر کجاست؟ اسلام‌هراسی، تبعیض نژادی، تبعیض جنسیتی، یکسان‌سازی فرهنگی، پیشرفت تکنولوژیک، مشکل محیط زیست و یک مشت شبه‌مسألۀ دیگر. این نشانیِ غلط دادن دقیقاً مثل تاک‌تیک‌های جنگی است که شاخۀ فرعی سپاه را به سمتی می‌رانند تا حریف در پی تعقیب آن برآید و سپس دستۀ اصلی از پشت حمله کند و کار را تمام. حزب دمکرات هم اردوگاه اصلیِ این عملیات است.

حزب دمکرات تقریباً آماج همۀ انتقادهایی است که به جریان‌های روشنفکری عقل‌گریز و تمدن‌ستیز وارد است. همان‌هایی که یکی از دستاوردهایشان همین بدبختی است که دهه‌هاست گریبان ما را گرفته. در واقع، همان دست‌بستگی پیشین در مقابل کمونیسم، اینکه در برابر پیشروی استبداد آیینی در حال تکرار است.

اما در خصوص آقای ترامپ، گمان نمی‌کنم به خصوص برای ما ایرانیان از برکت ایشان مشکلی حل شود. شاید بعضی موضع‌گیری‌های بی‌رودربایست ایشان دل برخی را خنک کند، ولی بیش از این، گمان نمی‌کنم.


‌🔴 پی‌نوشت:
بازنشرِ یک یادداشت به معنای تأیید کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 استثناگرایی آمریکایی

✍️ آرش رئیسی‌نژاد، دکترای روابط بین‌الملل

استثناگرایی آمریکایی مهم‌ترین بنیان هویتی ایالات متحده آمریکاست به گونه‌ای که درک سیاست خارجی، اقتصاد سرمایه‌داری و پویایی سیاست داخلی این کشور از فهم استثناگرایی آمریکایی می‌گذرد. استثنایی بودن آمریکا اشاره به فهم این کشور از خویشتن خود دارد. این فهم را باید درهم‌تنیده با ایده "آمریکا همچو نوری برای نورانی کردن جهان" دید چرا که آمریکا کشوری است که خود را دارای مشیت الهی (Devine Providence) می‌بیند. در این میان، استثناگرایی شرایط روانی ویژه‌ای را که از سوی نخبگان آمریکایی برساخته‌شده ایجاد می کند که بر پایه آن در سیاست خارجی آمریکا گناه و جرم نیست. این بدین معناست که ممکن است اشتباهاتی در سیاست خارجی آمریکا پذیرفته شود، ولی جرم و گناه نیست؛ چرا که "تاریکی را در نور راهی نیست"! بهمین دلیل است سیاست خارجی آمریکا عموما توجیه می‌شود و زیر پرسش قرار نمی‌گیرد. از همین رو، استثناگرایی آمریکایی اسطوره بنیادین (Myth) هویت و سیاست آمریکاست; اسطوره‌ای هویتی که تاریخ ندارد. آمریکا اما خود را "شهری درخشان بر فراز تپه" (Shining City on a Hill) می‌خواند.

آمریکا ابرقدرتی است که بزرگی آن بیشتر برخاسته از جایگاه جغرافیایی و دسترسی ایمن به دو اقیانوس دارد تا صرف اقتصاد و آرمان‌هایش. به بیان دیگر، جغرافیا حامی ایده آمریکا بوده است. از این رو، منطق جغرافیا حکم می‌کند که چیرگی سامانه‌ای سیاسی با انسجامی باثبات بر این پهنه موجد برآمدن قدرتی بزرگ شود. اسپایکمن بدرستی گفته بود که آمریکا "مطلوب‌ترین کشور در جهان از نقطه نظر موقعیت است."

آمریکا کشوری قاره‌ای از اقیانوس تا اقیانوس است. ۴۸۰۰ کیلومتر کرانه دریایی طولانیِ این کشور بستری مناسب برای برپایی بنادری عمیق جهت تسهیل اعمال قدرت در دو پهنه وسیع آبی اطلس و آرام را فراهم کرده است. هر دو همسایه شمالی و جنوبی این کشور نیز دو ساحل طولانی اقیانوسی دارند; با این حال، تفاوتی ژرف با آمریکا دارند. کانادای کم‌جمعیت گرفتار قطب شده و مکزیک پرجمعیت فاقد کرانه مناسب برای بنادر ژرف اقیانوسی است. هیچکدام از این دو نمی‌توانند قدرت آمریکا را به خطر اندازند، هر چند که مرزهای مکزیک با مهاجرین لاتین غیرقانونی خود تهدیدی هویتی برای امنیت ملی آمریکا ایجاد کرده است. فقدان رقیب طبیعی باعث شده که آمریکا هژمون طبیعی در نیکمره غربی گردد. چین و روسیه اما هژمون دیگر نیمکره نبوده و نیستند.

گو اینکه جغرافیا نقشی مهم در شکل‌گیری اسثناگرایی آمریکایی داشته; با این حال، دیگر عواملی نیز موجد شکل‌گیری این بنیان هویتی آمریکا شده‌ است. ردپای بسیاری از این عوامل را در فاصله کشف آمریکا در ۱۴۹۲ توسط کریستف کلمب و استقلال آن در سال ۱۷۷۶ می‌توان دید.

در این میان، یکی از مهم‌ترین عوامل ایده ملت آمریکا همچو مردم برگزیده است. اکثریت مهاجرین نخستین به آمریکا از میان اروپاییان پروتستان بودند که ایده‌های "قوم برگزیده" (Chosen People) و "ارض موعود" (Promised Land) در ذهن آنان ریشه دوانیده بود. همنشینی با عهد عتیق و عهد جدید باور به برگزیده‌شدن را در میان این دسته از مسیحیان تقویت کرده‌ بود. بر پایه تورات به این ملت برگزیده سرزمینی موعود وعده داده شده‌ بود. جای شگفتی نبود آنگاه که مهاجرین نخستین با سرزمینی پهناور، پرنعمت و دست نخورده روبرو شدند، آمریکا را ارض موعود خود یافتند. به بیان دیگر، نمود و نماد برگزیده‌شدن از سوی خداوند را در یافتن چنین سرزمینی وعده داده ‌شده دیدند. بنابراین ورود مهاجرین به قاره آمریکا باعث شکل‌گیری ایده ملت برگزیده شد; ذهنیتی که یکی از بنیان‌های استثنایی‌گرایی آمریکا را نشان می‌دهد.


🔴 دنبالۀ یادداشت را در بخشِ «مشاهدۀ فوری» بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 ترامپ کاخ سفید را پس گرفت

✍️ مهدی تدینی

ترامپ برگشت. هیچ تردیدی در این نیست که این یکی از بزرگ‌ترین کامبک‌های تاریخ آمریکا بود. البته میل دارم بگویم: «ترامپ کاخ سفید را از کرونا پس گرفت.» اگر کووید در ماه‌های سرنوشت‌ساز گریبان آمریکا را نمی‌گرفت، بعید می‌دانم ترامپ شکست می‌خورد. کووید زلزله‌ای بود که صندلی را از زیر هر رئیس‌جمهوری در آمریکا می‌کشید. ترامپ هر کاری می‌کرد شکست می‌خورد. قضیه به نظام انتخاباتی آمریکا ربط دارد: به دلیل رقابت نزدیک دو حزب و شیوۀ الکترال، دهم درصد اهمیت می‌یابد و در چنین مبارزۀ نزدیکی یک بحران بزرگ و مهارناشدنی مثل کووید دست‌کم بین سه تا پنج درصد آرا را به هم می‌ریزد.

شاید بگویید ترامپ در ابتدای کووید سهل‌انگارانه عمل کرد، وگرنه شکست نمی‌خورد. اما نمی‌توان چنین گفت، زیرا همان اندازه که تدابیر سهلگیرانه نارضایتی ایجاد می‌کرد، تدابیر سختگیرانه هم با نارضایتی روبرو می‌شد. اگر ترامپ قرنطینۀ شدیدی اعمال می‌کرد، باز هم بازندۀ انتخابات بود، زیرا نارضایتی بخش دیگری را برمی‌انگیخت. اینکه ترامپ آن اوایل پس از شکست در انتخابات می‌گفت «به ویروس چینی باخته است»، بیراه نبود؛ گرچه لازم نیست به تئوری توطئه باور داشته باشیم؛ همین بیان واقعیات عینی کافی است.

آمریکا از زمان جنگ جهانی اول بازیگر تعیین‌کنندۀ جهان بوده است. اگر از منظر ایدئولوژی‌ها به جهان بنگریم، بزرگ‌ترین پرسش این است که چرا ایدئولوژی‌های ضد آزادی مانند فاشیسم و کمونیسم در آمریکا ظهور نکرد؟! اینکه آمریکا ــ برخلاف اروپا ــ هیچ‌گاه به کارخانۀ تولید توتالیتاریسم تبدیل نشد و ارتجاع فاشیستی و کمونیستی پدید نیاورد، ریشه در خاستگاه این کشور دارد و بحث گسترده‌ای می‌طلبد، اما دست‌کم با مشاهدۀ تاریخ و عینیات آن می‌توان فهمید که اگر آمریکا نبود، اروپا از فرانکنشتاین‌های توتالیتری که بر میز آزمایشگاه خود ساخته بود، کمر راست نمی‌کرد. کمونیسم و فاشیسم هر دو شورش اروپایی بودند: شورش علیه لیبرالیسم؛ علیه آزادی‌های فردی؛ علیه کاپیتالیسم و پیشرفت‌باوریِ انفجاری آن.

بنابراین آمریکا برای اروپا مانند لنگر عمل کرده است. بریتانیا برای نجات اروپا کافی نبود و دست‌تنها نه در برابر فاشیسم یارای مقاومت داشت و نه در برابر کمونیسم. لازم بود برادری از آن سوی آتلانتیک جلوی توتالیتاریسم‌های اروپای مرکزی و شرقی بایستد. این معادله همچنان عوض نشده است. نسبتی که میان اروپا و آمریکا وجود داشت، همچنان کم‌وبیش وجود دارد و در این میان آنچه خطرناک است این است که یک آمریکای منحصربه‌فرد کنار اروپا وجود نداشته باشد. ایرادی که بر دموکرات‌ها وارد است این است که به دنبال «اروپائیزه کردن آمریکا» هستند. اینکه اکثریت مطلق اروپایی‌ها هریس را به ترامپ ترجیح می‌دهند حکایت از همین دارد که این شکاف هویتی همچنان میان آمریکایی و اروپا وجود دارد. اروپای سوسیال‌دوست آمریکای کاپیتالیست را نمی‌فهمد و نمی‌خواهد. این شکاف نباید پر شود، زیرا اروپا از آزمون مدرنیته سربلند بیرون نیامده و نقاط تاریکی در کارنامه دارد. نه شخص ترامپ، بلکه کلیت جمهوری‌خواهان در این زمینه بهتر از دموکرات‌ها عمل می‌کنند و از اروپائیزه شدن آمریکا جلوگیری می‌کنند. آمریکا موتورخانۀ جهان است، بهتر است سکاندار آن مدافع هویت آمریکایی باشد. نفع اروپا هم در وجود همین شکاف است؛ گرچه در برابر آمریکا ژست روشنفکری بگیرد و نفهمد چقدر آمریکا در بهروزی خود و جهان مؤثر است.

در نهایت می‌رسیم به ما مردم ایران. چهار سال مثل برق گذشت. اگر قرار بر احیای برجام و جبران آسیب‌های تحریم بود، در طول چهار سال چهار بار می‌شد این کار را کرد. سیاست برجام از ابتدا پایۀ سست داشت زیرا نتیجۀ مذاکره با یک حلقۀ بسته از دموکرات‌ها بود. آمریکا فقط دموکرات‌ها نیست و دموکرات‌ها هم فقط حلقۀ اوباما نیستند. اگر کسی می‌خواهد با آمریکا معاهده‌ای ببندد، باید با دو جناح آمریکا ببندد، نه دولتی که با چند ده رأی الکترال می‌آید و می‌رود. هر توافقی با آمریکا باید با دو جناح آمریکا باشد و راه آن نیز این است که کنگره پشت آن باشد. نمی‌توان با کمک یک جناح و یک حلقه به جایی رسید.

سیاست جمهوری اسلامی نیز چنین چیزی نیست. هریس هم می‌آمد، باز فرقی نمی‌کرد. وزیر خارجۀ دولت پزشکیان روز اول آب پاک را ریخت بر دست همه و گفت ما با آمریکا مشکل مبنایی داریم و مسئله فقط کم کردن از هزینه‌های این اختلاف است. قطعاً روزهای سختی در پیش است. وقتی برای حصول توافق با بایدن همت و اراده‌ای وجود نداشت، با ترامپ محال اندر محال است. اما حقیقتش را بخواهید، جایی برای حسرت نیست، زیرا بر شخص من دست‌کم مسجل است که با هریس و سهلگیرتر از هریس هم همین وضع بود. بازیگران منطقه‌ای مثل اسرائیل هم اصلاً بیکار ننشسته‌اند ــ اصلاً! و برخی کلیدها نیز در جیب روسیه است.


@IranDel_Channel

💢

🎥 شاهنامه فردوسی، حماسۀ ملّی ایرانیان از منظر دکتر حسین الهی قمشه‌ای


@IranDel_Channel

💢

‍‌
🎙 شاهنامه‌خوانی - فریدون (بیت ۵۸۴ - ۶۵۰)

شاهنامه فردوسی، ویرایش دومِ تصحیحِ استاد جلال خالقی مطلق

شاهنامه‌خوان:
جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه تبریزی


برای گوش دادن به شاهنامه‌خوانی به اینجا و برای کسب اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید.



@IranDel_Channel

💢

🎥 خنیابزمِ قاف

استاد فرهاد فخرالدینی، پس از سال‌ها این بار با پروژه‌ای نو، به صحنه باز می‌گردند

خنیابزم (کنسرت) قاف براساس منظومۀ منطق‌الطیر عطار نیشابوری، اثر نو استاد فرهاد فخرالدینی


یک تا چهار آذر ۱۴۰۳ خورشیدی، تالار رودکی تهران


خرید بلیت از طریق تارنمای ایران‌کنسرت


اخبار تکمیلی این پروژه را از اینجا پیگیری کنید.


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🔴 تبارشناسی شاهان و پهلوانان اساطیری ایران

✍️ آرش رئیسی‌نژاد

تبارشناسی شاهان و پهلوانان اساطیری ایران به پیوند قومی و ملی ایرانیان و اهمیت بنیادین «وحدت در عین کثرت» در ایران‌زمین اشاره ‌دارد:

‏ ۱. رودابه، مادر رستم و همسر زال، فرزند مهراب کابلی و نوۀ ضحاک ماردوش است.

‏۲. فرنگیس، مادر کیخسرو و همسر سیاوش، دختر افراسیاب تورانی است.

‏۳. کتایون، مادر اسفندیار و همسر گشتاسب، دختر قیصر روم است.

‏۴. تهمینه، مادر سهراب و همسر رستم، دختر حاکم سمنگان است.

۵. سهی، آزاده و آرزو همگی دختران سرو، شاه یمن، هستند که به همسری سه فرزند فریدون (ایرج، تور و سلم) درمی‌آیند.

‏۶. جریره، مادر فرود و همسر سیاوش، دختر پیران ویسه، وزیر افراسیاب تورانی است.

‏۷. مادر سیاوش، نواده گرسیوز تورانی و برادر افراسیاب است

‏این بدین معناست که «امرِ ناب» در ایران وجود نداشته و اگر هم پدید آید، دود می‌شود و به هوا می‌رود.
امر ناب به دین ناب، تبار و نژاد ناب، اندیشۀ ناب، شیوۀ زیست ناب و در یک کلام اقلیتِ برتر با تکیه بر ادعای کنترلِ امر ناب، اشاره دارد.


پی‌نوشت:
تبارشناسی شاهان و پهلوانان ایرانی به همت آقای مصطفی رنجبر (تصویر پیوست) فراهم شده است.

ضمن دست مریزاد به این جوان فرهیختۀ ایرانی، تبارشناسی اساطیری ایرانیان، اما چند اشتباه کوچک و جزیی دارد:

‏۱. گودرز پسر کشوادِ زرین کلاه است و کشواد فرزند قارن و قارن فرزند کاوه آهنگر.

‏۲. رستم دو دختر به نام‌های آذرگشسب بانو و زربانو دارد.

‏۳. طبری ارجاسپ را پسر شاوسپ و برادرزاده افراسیاب ‌دانسته؛ مجمل التواریخ او را نوهٔ افراسیاب و بلعمی او را برادر افراسیاب خوانده است.

۴. چهرداد نسک و ابوریحان بیرونی جد کیقباد را منوچهر می‌دانند. ابوریحان بیرونی، نسب کیقباد را چنین نوشته است: کیقباد بن زَغ بن نوذکان بن مایشر بن نوذر بن منوشچهر. نکته اینکه، بسیاری از منابع زاب (زو) را کیقباد می‌نامند. در بندهش در خصوص کودکی قباد آمده: «قباد، نابرنای در صندوقی بود. او را به رود بهشتند، به محفظه بیفسرد - زاب بدیده بستد، بپرورد و او را فرزند یافته نام نهاد.»( بندهش، ۱۵۵)

‌
@IranDel_Channel

💢

🎥 شاهنامه‌خوانیِ بانوی تبریزی

برشی از داستان زال و رودابه - براساسِ شاهنامه فردوسی با تصحیح استاد جلال خالقی مطلق

شاهنامه‌خوان: فاطمه تمجیدی


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 مطالبه پیگیری تحریم جهانی کاپ ۲۹ باکو به دلیل صحنه‌گردانی اسرائیل


از اینجا وارد شوید.

‌
#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

🎥 اولین برف پاییزی اردبیل، آبان ۱۴۰۳ خورشیدی

بقعۀ شیخ صفی‌الدین اردبیلی واقع در عالی‌قاپوی شهر تاریخی اردبیل، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و به علاوه مقبره‌های شاه اسماعیل یکم (نخستین پادشاه صفوی) و مادر شاه اسماعیل و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز شهدای جنگ چالدران، قرار دارد.


@IranDel_Channel

💢

🎥 روزی‌روزگاری سرود صبحگاهی مدارس ایران!

انوشیروان روحانی آهنگساز این سرود، این آهنگ را در سال ۱۳۵۳ خورشیدی، به‌سفارش وزارت آموزش‌و‌پروش ساخت.

ای ایران، خدایت پشتیبان
ای ایران، نگهدارت یزدان
در عالم، بمانی جاویدان
در دلها، بود مهر ایران
مهد آزادگانی، ای ایران
کشور جاودانی، ایران!
ای تو باغ بهشتم، ای ایران
عشق تو سرنوشتم، ایران!
ما همه، نونهال ایرانیم
ما همه، همدل و هم‌پیمانیم
ما همه، در پناه یزدانیم
ما همه، نو نهال ایرانیم
ما همه، همدل و هم‌پیمانیم
ما همه در پناه یزدانیم!
مهد آزادگانی، ای ایران
کشور جاویدانی، ایران
ای تو باغ بهشتم، ای ایران
عشق تو سرنوشتم، ایران!
ما، اکنون، به یک صف پیوستیم
در یک ره همه یک دل هستیم
با قلبی، ز خوشحالی لبریز
[پیوستیم] همه با رستاخیز
مهد آزادگانی، ای ایران
کشور جاویدانی، ایران
ای تو باغ بهشتم، ای ایران
عشق تو سرنوشتم، ایران!



@IranDel_Channel

💢

🔴 شهید محمد مهدی شاهرخی‌فر:
بگیر تخت بخواب، ما بیداریم...

✍️ سهند ایرانمهر

ایران مانده است چون جدا از «من» و «ما» و رنگ‌ها و زنگ‌ها و غریوها و غوغاهای خالی از معنا؛ کسانی بی‌هیاهو، اما عاشق، در آن سوی ماجرای آدم‌هایِ پرمدعایِ لبریز از «من»، به ایران می‌اندیشند.

‏به قول حسین منزوی:
‏جدا از این من و ما و رها ز چون و چرا
‏کسی نشسته در آنسوی ماجرا که تویی


@IranDel_Channel

💢

‌
🎥 اجرای «ماه‌چهره سلیم‌اُوا» در یک برنامۀ تلویزیونیِ کشور ازبکستان


اگر آن تُرکِ شیرازی به‌‌ دست‌ آرَد دلِ ما را
به خال هِندویَش بَخشَم سمرقند و بُخارا را
بده ساقی مِیِ باقی که در جَنَّت نخواهی یافت
کنارِ آب رُکن‌آباد و گُل‌گَشتِ مُصَلّا را
فَغان کاین لولیانِ شوخِ شیرین‌کارِ شهرآشوب
چنان بردند صبر از دل که تُرکان، خوانِ یَغما را

«حافظ شیرازی»


@IranDel_Channel

💢

🎥 استوانۀ کوروش چگونه کشف شد؟

گفت‌و‌گو با شهرام جلیلیان به مناسبت روز بزرگداشت کوروش بزرگ

هفتم آبان در تقویم غیررسمی ایرانیان روز کوروش بزرگ نامیده شده و هر ساله ایرانیان در صدد بزرگداشت این روز هستند. طی سال‌های اخیر، توجه و علاقه جوانان ایرانی به کوروش بزرگ و برگزاری مراسم هفتم آبان افزایش یافته است. در این راستا، دکتر شهرام جلیلیان، استاد تاریخ ایران باستان دانشگاه شهید چمران اهواز، در گفتگو با آسیانیوز ایران به بررسی ۷ آبان و استوانه کورش بزرگ پرداخت.


🔴 خلاصۀ گفت‌وگو را از اینجا بخوانید.


@IranDel_Channel

💢

🔴 عصر دوشنبه‌های بخارا:

نقد و بررسی کتابِ "امر ملی و تمامیت ارضی: واقعیت مؤثر در کشورداری" نوشتۀ حسین سیف‌الدینی


به مناسبت انتشار کتاب "امر ملی و تمامیت ارضی: واقعیت مؤثر در کشورداری" نوشتۀ حسین سیف الدینی، بیست و هشتمین عصر دوشنبه‌های بخارا با همکاری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه و انتشارات نگارستان اندیشه به نقد و بررسی این کتاب اختصاص یافته است.

این نشست در ساعت ۱۷ دوشنبه ۱۴ آبان ماه ۱۴۰۳ خورشیدی با حضور حمید احمدی، محمدرضا پاسبان، حسین سیف الدینی و علی دهباشی برگزار می‌شود.

کتاب حاضر سعی دارد با تکیه بر مفهوم واقعیت مؤثر، به بررسی برخی از مهم‌ترین مسائل نظری در زمینه کشورداری و دولت بپردازد. نویسنده، «امر ملّی» را به عنوان یک مفهوم «سیاسی» برونداد تداوم طبیعی امر ایرانی به عنوان یک مفهوم «تاریخی» می‌داند. از نظر او امر ملّی چیزی نیست که با چشم سر دیده شود بلکه مفهومی است که در مصداق‌های عمل سیاسی در طول تاریخ جاری است.

حضور در این نشست برای علاقمندان، آزاد است.

زمان:
۱۴ آبان ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعت ۱۷

مکان:
تهران، بلوار کشاورز، خیابان نادری، مرکز مطالعات خاورمیانه

#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 «جنگِ گرم‌تر یا جنگِ سردتر؛ مسئله این است»

پرسش: آیا زدوخورد با اسرائیل به جنگی بزرگ‌تر تبدیل می‌شود؟

✍️ مهدی تدینی

سرانجام جنگ لفظی قدیمی با اسرائیل به مرحله‌ای رسید که دو طرف همیشه از آن پروا داشتند ــ اما چه جای انکار که دو طرف همیشه در مسیر آن بودند. جمهوری اسلامی چند مرکز هوایی اسرائیل را موشک‌باران کرد و اسرائیل نیز عملیاتی گسترده علیه مراکز پدافندی ایران انجام داد. این جنگ در سطح زبان از سال ۵۷ آغاز شده بود؛ حتی پیش از آن. روابط بخشی از نیروهای انقلابی با سازمان‌های فلسطینی به سال‌ها پیش از انقلاب برمی‌گردد. چریک‌های ایرانی در ظاهر امر در کمپ‌های فلسطینی برای کمک به فلسطین آموزش می‌دیدند، اما در عمل اینان همان کسانی بودند که برای انقلابی چپ یا اسلامی در ایران می‌کوشیدند. اسرائیل که پانعربیسم را دشمن مشترک خود و ایران می‌دید، گاه اطلاعات مفیدی به ساواک می‌داد؛ برای مثال اسرائیلی‌ها یک حلقۀ جدایی‌طلب جدی را در خوزستان شناسایی کردند که از عراق کمک می‌گرفت ــ جدای از اینکه موساد در خط مرزی ایران با کشورهای عرب، نیروهای اطلاعاتی ایران را تجهیز کرده بود.

سرانجام این مسیر بیش از پنجاه‌ساله به جنگ رودرو کشیده است. حال پرسش همه این است که این جنگ تا کجا ادامه می‌یابد؟ آیا این زدوخورد پینگ‌پنگی ادامه می‌یابد؟ دست‌کم بخشی از پاسخ را باید در انتخابات آمریکا جستجو کرد. این مناقشه دیرینه است، اما دلیل مستقیمِ آن زنجیره‌ حوادثی بود که با هفتم اکتبر آغاز شد؛ و هیچ تردیدی نیست که اسرائیل سال‌ها خود را برای یک درگیری طولی از غزه تا تهران آماده کرده بود. پس نتیجه‌گیری اول: تا زمانی که این درگیری ادامه دارد، احتمال شعله‌ورتر شدن درگیری مستقیم با اسرائیل هم هست.

همین امروز ارتش اسرائیل حمله به بعلبک را آغاز کرد که در نیمۀ شمالی لبنان است؛ یعنی جنگ اسرائیل و حزب‌الله ممکن است تمام لبنان را شامل شود و ابعاد و مدت آن اصلاً معلوم نیست. هدف اسرائیل تضعیف حداکثری حزب‌الله است و مجبور کردن آن به اینکه اسلحه را کنار بگذارد؛ چیزی که پذیرش آن محال به نظر می‌رسد. پس این قصه سر دراز دارد و چه‌بسا پس از اتمام درگیری در غزه جنگ در لبنان ادامه یابد.

دولت نتانیاهو برای درگیری با ایران مشکل داخلی ندارد. دست‌کم بخشی از شخصیت‌های سیاسیِ بیرون از دولت حتی به نتانیاهو تاختند که چرا به تأسیسات نفتی ایران حمله نکرده است. این حرف‌ها به نظر مصرف داخلی داشت تا چندان هم قافیه را به نتانیاهو که بر محبوبیت خود می‌افزاید نبازند. اما همین مواضع دماسنجی است برای تشخیص آمادگی جامعۀ اسرائیل برای جنگ مستقیم با ایران.

نتانیاهو سطح تنش با ایران را تا لبۀ جنگ رساند و نگه داشت تا ادامۀ تصمیم‌گیری را به نتیجۀ انتخابات آمریکا واگذار کند. اگر هریس در کاخ سفید بماند، بعید نیست نرم‌نرم دریچه‌هایی برای مذاکره میان ایران و آمریکا گشوده شود و فشارهای اقتصادی بر ایران کاهش یابد و تنفسی حاصل شود. اما اگر ترامپ به کاخ سفید برگردد نیازی به حدس و گمان نیست که برخورد او با مسائل خاورمیانه چگونه است: فشار بر جمهوری اسلامی، پروبال دادن به عربستان و سخاوت فراوان برای اسرائیل. پس اگر هریس پیروز انتخابات باشد، سطح تنش با جمهوری اسلامی حتی بالاتر می‌رود و چه‎بسا اسرائیل می‌کوشد پای آمریکا را به درگیری با ایران باز کند. اروپایی‌ها هم که گویا به دلیل جنگ اوکراین دل خوشی از ایران ندارند. پس سطح تنش بالا می‌ماند تا تحولی سیاسی پدید نیاید و جمهوری اسلامی از زیر فشار خارج نشود.

اما اگر ترامپ پیروز شود، خیال اسرائیل از رویکرد واشنگتن به تهران مطمئن‌تر است و نیاز کمتری دارد به اینکه خود در آتش بدمد. از طرفی ترامپ رویکردهای انزواطلبانه‌ای هم دارد و نمی‌خواهد مستقیم درگیر جنگ شود. به این ترتیب توافقی میان اسرائیل و ترامپ شکل می‌گیرد مبنی بر اینکه پیچ تحریم‌ها و فشارها بر ایران را تا می‌تواند بالا ببرد. اسرائیل هم در مقابل، زنجیرۀ آخر آتش، یعنی درگیری مستقیم با ایران را کنار می‌گذارد و اجازه می‌دهد خود آمریکا بر ایران فشار آورد.

پس جواب من به پرسش امروز این است: افزایش تنش در صورت پیروزی هریس و تثبیت یا کاهش سطح تنش در صورت پیروزی ترامپ. در نهایت، هر دو چشم‌انداز برای وضعیت داخلی ایران روشن نیست. کلاف سردرگم اقتصاد ایران را بدون حل مسائل خارجی نمی‌توان باز کرد. وقتی حتی چین و روسیه حاضر نیستند حملۀ اسرائیل به ایران را صراحتاً محکوم کنند، وزن‌کشی دیپلماتیک هم روشن است. مذاکره با دولت ترامپ به خاطر رویکرد خود ترامپ محال به نظر می‌رسد و مذاکره با دولت هریس هم با مداخلات اسرائیل نامحتمل به نظر می‌رسد. دو گزینۀ موجود یکی افزایش جنگ گرم و دیگری افزایش جنگ سرد است. هر دو برای اقتصاد مبتلا درد مضاعف است.


🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک یادداشت به معنای تأییدِ کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

📷 تصویر ناصرالدین شاه در دومین سال پادشاهی‌اش که خودش رسم کرده است!

‌
نکته جالب این نقاشی، دستخط وی در حاشیه نقاشی است که نوشته است: «شاهنشاه ممالکِ ایران ناصرالدین شاه قاجار، شاهنشاه پرس، فی شهر ذیقعدة الحرام سنه ۱۲۶۵.»

بُن‌مایه:
فاطمه قاضیها، ناصرالدین شاه قاجار و نقاشی، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، ۱۳۹۴، ص۸۴


@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🔴 از کتابِ ابن خلدون و علوم اجتماعی؛ گفتار در شرایط امتناع، نوشته‌ دکتر جواد طباطبایی


ایران، به خلاف کشورهای اسلامی عربی، که یک نصّ بنیادگذار بیشتر ندارند، تا آغاز دوران جدید، دارای سه نصّ بوده و بر پایهٔ آن‌ها سنتی با سه وجه ایجاد کرده است. سنت، در ایران، با آغاز دوران جدید، یک ناحیهٔ دیگری را نیز ایجاد کرده است، اما آن‌چه این ناحیه از نظام سنت را از دیگر ناحیه‌های آن متمایز می‌کند، فقدان نصّ جدید است. این ناحیه‌های چهارگانهٔ نظام سنت قدمایی، که باید نسبت مفردات آن با یکدیگر را در وحدت یک نظام سنت توضیح داد، مبنای هر «تأملی دربارهٔ ایران» و هر تحولی است که از یک سده و نیم پیش در این کشور اتفاق افتاده است. ... با تصرفی در مفهومی که میشل فوکو به مناسبت دیگری به کار برده، می‌توان گفت این دریافت از نظام سنت، از این حیث که «مجموعه‌ای قابل دگرگونی» و «مجموعهٔ قواعدی است که پراتیکی گفتاری را تشخّص می‌‌بخشد» آن را هم‌چون شرایط پدیدار شدن و دگرگونی در نظام اندیشیدن متعیّن می‌کند. از سده‌ای پیش، منطق نظام سنت، در وحدت مفردات متنوع آن، به‌رغم ضرب‌آهنگ زمان جوهری متفاوت ناحیه‌های آن، به عنوان «پیشینی تاریخی» اندیشیدن ایرانی، بر تکوین هر گفتاری فرمان رانده است. اگر بتوان از پراتیک مشروطیت ایران، و مجموعه‌ای که در فاصلهٔ سنت ِ نوشته یا گفته‌ای که از دهه‌ای پیش تا دهه‌ای پس از پیروزی آن تدوین شده، به «گفتار» در معنای فوکویی آن تعبیر کرد، «...از این حیث که این گفتارها پراتیک‌هایی هستند که از قواعدی تبعیت می‌کنند»، پس می‌توان گفت، در نظر، وحدتِ ناحیه‌های چهارگانهٔ نظام سنت، شرایط پدیدار شدن این گفتار در عمل را فراهم آورده است. تبیین نسبت آن ناحیه‌های نظام سنت، به لحاظ این‌که مفردات آن‌ها با توجه به آن‌چه ما تصلب سنت می‌نامیم از منطق واحدی تبعیت نمی‌کنند، با این گفتار جدید چندان آسان نیست. توضیح این نسبت پیچیدهٔ میان مفردات - یا ناحیه‌های - نظام سنت، در وحدت آن، در عین تمایزهای ضرب‌آهنگ مفردات کثیر آن، مانعی است که راه را بر کاربرد روش «باستان‌شناسی دانش» فوکو می‌بندد. تصلب سنت، در مفردات قدمایی سنت، از سویی، و وجه ایدئولوژیکی ناحیه‌ای از سنت که همان جدید ِ فاقد نصّ است، و این‌که، بخش‌هایی از نظام سنت قدمایی بالقوه جدید در قدیم بود، و از این رو، به مبنایی برای دگرگونی تبدیل شد، در حالی که بخش‌های مهم دیگری از مفردات قدیم سنت دستخوش چنان تصلبی شده بود که در شرایط پدیدار شدن نظام گفتار جدید نمی‌توانست وارد شود، وجهی مهم از تاریخ اندیشیدن ایرانی است.



@IranDel_Channel

💢

‌
‌🔴 چین و روسیه و چرایی یک بی‌طرفی!

✍️ صابر گل‌عنبری

موضع آمریکا و اروپا در قبال جنگ غزه و لبنان و تنش نظامی ایران و اسرائیل بر کسی پوشیده نیست و با اختلافاتی تقریباً در یک راستاست.

انتظاری از آمریکا به دلیل ماهیت روابط ایران و آمریکا مبتنی بر خصومت و تنش مستمر ۴۵ ساله و نیز جنس روابط ایدئولوژیک و این‌همانی با اسرائیل نیست. با اروپا هم با قدری تفاوت مسئله همینگونه است.

اما داستان چین و روسیه متفاوت است و علت آن هم انتظارات دیگری است که با خلق تصویری «دوستانه» و «راهبردی» از روابط با این دو قدرت در ایران ایجاد شده است.

اما موضع چین و روسیه در تنش نظامی ایران و اسرائیل با این انتظارات هم‌خوانی ندارد. این موضع عملاً بی‌طرفی بوده و همین خود هم بیشتر برای تل‌آویو واجد منفعت‌ است.

در نشست اضطراری دیشب شورای امنیت، روسیه حمله را محکوم نکرد و فقط آن را غیرمسئولانه خواند. اما نمایندۀ چین آن را به این طریق محکوم کرد که مستقیم نگفت حملۀ اسرائیل را محکوم می‌کنیم؛ بلکه بیان داشت که هرگونه نقض حاکمیت و تمامیت ارضی ایران را محکوم می‌کنیم.

هر دو نسبت به اعمال اسرائیل در غزه، لبنان و منطقه ابزار نگرانی کردند. نمایندۀ روسیه انتقاداتی را هم به اسرائیل وارد کرد که البته آن هم بیشتر از دریچۀ تنش و مچگیری آمریکا بود.

اما این رفتار چین و روسیه معطوف به یکی از دو دلیل است؛ یا آنها به الزامات روابط «راهبردی» خود با ایران تن نمی‌دهند یا این که اساساً تصویر ایجاد شده از این روابط در داخل ایران اشتباه است. به نظرم دومی صحیحتر است.

در کنار آن نیز اساساً شناختی درست از سیاست خاورمیانه‌ای این دو بازیگر وجود ندارد و بدون فهم مناسبات قدر‌ت‌های خارجی در منطقه هم نمی‌توان خود مسائل منطقه و پیچیدگی‌های آن‌ها را درک کرد.

معطوف به شناخت سیاست چین و روسیه در خاورمیانه و روابط‌شان با اسرائیل، قبلاً هم عرض شده که دو کشور در قضایای منطقه‌ای با طرفیت اسرائیل هیچ موضع عملی علیه آن نخواهند گرفت.

البته نباید مغفول گذاشت که هر کشور و قدرتی حق دارد که کنشگری خود را مطابق منافعش تنظیم کند و از این منظر خرده‌ای بر موضع کنونی چین و روسیه در قبال مناقشه جاری در منطقه نیست اما مشکل در فهم نادرست سیاست خاورمیانه‌ای این دو قدرت، نوع تنش و رقابت آن‌ها با آمریکا و تسری دادن اشتباهی آن به منازعه با اسرائیل است.

یادم هست که بعد از آشتی ایران و عربستان در پکن چه تحلیلهای عجیب و غریبی دربارۀ نقش چین که نشد! از جمله اینکه می‌خواهد جای آمریکا را در منطقه بگیرد و علیه اسرائیل اقدام کند و غیره.

در حالی که چین سرش در کار خودش است و در قضایای خاورمیانه رویکرد محافظه‌کارانه دارد. ظاهراً هم نگرانی خاصی بابت تأثیر تنش کنونی بر منافع خود در خاورمیانه ندارد اگر هم نگرانی داشته باشد مادام که طرف مقابل اسرائیل و آمریکاست، بروز نمی‌دهد و وارد چالش نمی‌شود.

اگر هم در آینده مسیر تأمین انرژی از خلیج فارس ناامن شود، احتمالاً چینیهای دوراندیش از هم اکنون جایگزین مناسبی در صورت بالا گرفتن تنش‌ها پیدا کرده‌اند؛ یعنی روسیه! با وقوع چنین تنش و جنگی در منطقه به راحتی نفت روسیه اهمیت فوق راهبردی پیدا می‌کند و قیمتش هم سر به فلک خواهد کشید و کرملین به سهولت بخش بزرگی از هزینه‌های جنگ اوکراین را جبران خواهد کرد.

البته این منفعت بدان معنا نیست که روسیه به دنبال جنگی بزرگ در خاورمیانه است. ولو چنین منفعتی هم در کار نباشد مادام که یک طرف مسئله اسرائیل باشد، نه چین و نه روسیه ورود جدی نمی‌کنند و همین بی‌طرفی و بی‌تفاوتی در تنش کنونی بیشتر در عمل به سود اسرائیل است که نه فقط در شرق و غرب هیچ قدرتی جلودارش نیست بلکه همراهی مستقیم و غیرمستقیم هم دارند.

اینجا ذکر این نکته هم بد نیست که مدتی است که گفته می‌شود توافق همکاری جامع ایران و روسیه آماده امضاست، اما چرا امضا نمی‌شود؟ به نظرم علت تعلل روسیه جدا از نقش لابی یهودی در این کشور، انتظار برای روشن شدن نتایج انتخابات آمریکاست که اگر نامزد دلخواه پوتین یعنی ترامپ برنده شود، احتمال امضای آن کم است و بیشتر تعلل خواهد کرد و اگر هریس برنده شود، به احتمال زیاد امضا شود اما باز بعید است که لابی یهودی اجازه دهد بندهای مهم آن عملیاتی شود.

برای شناخت بهتر سیاست روسیه در منطقه خالی از لطف نیست که به سخنان یک مقام روس در دیدار اخیر هیئت حماس به مسکو اشاره شود. این مقام روس در یک کلام گفته بود که ما متحد شما نیستیم و دوست اسرائیل هستیم.

روسیه تا جایی به الزامات این دوستی پایبند است که به خاطر آن و قولی که به اسرائیل داده است، حاضر نیست کوچک‌ترین آسیبی به زلنسکی به دلیل بهودی بودن برساند در حالیکه با کشورش در جنگی سرنوشت‌ساز است!

حال چطور انتظار می‌رود با ایران علیه خود اسرائیل با جمعیتی بالغ بر دو میلیون یهودی روسی‌الاصل همکاری ‌کند؟!


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 خودفریبی!

✍️ احمد زیدآبادی

سیدعباس عراقچی: "خورشید در حال طلوع از شرق است و حقیقتاً در حال غروب در غرب..."!

اگر منظور از خورشید همین ستارۀ شعله‌ور منظومۀ شمسی باشد، این خورشید از همان ابتدای آفرینش خود در شرق طلوع و در غرب، غروب کرده است. اما اگر منظور از خورشید "تمدنی جدید" و یا "قدرتی هژمونیک" باشد، فعلاً که چنین خورشیدی در شرق عالم دیده نمی‌شود! به نظرم این تلقی از نظم جهان، گونه‌ای "خودفریبی" برای فرار از دیدن واقعیت است که متأسفانه وزیر محترم خارجه هم مثل برخی اصولگرایان افراطی در دام آن گرفتار آمده است. اگر واقعاً چنین خورشیدی در حال طلوع از شرق است چرا این خورشید در برابر بحران خانمان‌سوز خاورمیانه خاموشی و انفعال در پیش گرفته و قادر به هیچ عمل و ابتکاری نیست؟


__


🔴 دربارۀ یادداشت احمد زیدآبادی

✍️ محمد طبیبیان

این یادداشت از آقای احمد زیدآبادی گرانقدر، بسیار متین است. فقط این توهم منحصر به آن آقای وزیر نیست. لینک زیر خلاصه‌ای از تاریخچۀ این ایده را در بردارد.

اولین فردی که نظمِ نوین جهانی را مطرح کرد وودرو ویلسون (رییس‌جمهور وقت امریکا) بود در پایان جنگ اول جهانی و منظور هم ایجاد اتحادیۀ ملل (بعداً سازمان ملل) بود برای حفظ صلح جهانی.

بعد از جنگ دوم هم همین ایده به ایجاد سازمان ملل و سپس ترتیبات قرار داد برتون وودز و در نتیجه ایجاد بانک جهانی و صندوق بین‌الملل پول انجامید. اما کماکان فراوانی جنگ‌ها و مصیبت‌های انسانی به روال متعارف ادامه یافت، فقط قدرت‌هایی توانستند برای تثیت منافع خود با یکدیگر بیشتر هم‌سازی کنند. بعداً هر مقام حکومتی خودبزرگ‌بین بر اساس آنچه مورد نظر خود او بوده چنین جملاتی را مطرح کرده از جمله خوروشچپف رهبر شوروی و بعداً بسیاری از رهبران جهان سومی از جمله رجب طیب اردوغان و محمود احمدی‌نژاد. اما شاید پر سروصداترین آن ادعای نظم نوین جهانی، توسط پوتینِ روسیه و شی چین است، بعد از ۲۰۱۹ و اعلام پایان دوران استیلای امریکا.

این آقایان هم در همان رؤیا شریک هستند بلکه به حباب آن رؤیا چنگ زده‌اند. مطلب بریکس و ایجاد پول بین‌المللی جدیدِ جایگزین دلار هم از همین دست است و البته جز خیالی شیرین نیست. مثل قنات حاج میرزا آغاسی برای کسی آب ندارد برای مقنّی، نان دارد. هزینۀ نان را هم نه رندان بلکه خوش‌خیال‌ها خواهند پرداخت.

برادر جان! نظم جدیدی درکار نیست همان دو کشوری که ادعای رهبری نظم جدید را دارند هم در چرخ‌های همان نظم قبلی درگیر دست و پا زدن هستند. ای کاش می‌شد از خواب و خیال‌پردازی بیدار شد و واقعیت‌ها و تعادل‌ها و نا‌تعادل‌های جهان را دید و سنجید و براساس منافع کشور در ترازوی سنجش قرار داد.


🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک یادداشت به معنای تأیید کل محتوای آن و تأییدِ تمام مواضع نویسندۀ یادداشت نیست.

💢

🎥 زیبایی‌های شهرستان خوی در آذربایجان غربی


@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🎙 شاهنامه به چه کارِ امروز می‌آید؟

سخنران:
جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه


سخنرانی در تهران، مجموعه فرهنگان پاسداران
چهارشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی


@IranDel_Channel

💢

‍ ‍‌
🔴 یکم آبان، روز بزرگداشتِ ابوالفضل بیهقی، از پیشگامانِ نثر فارسی
‌
ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی (۳۸۵ ه‍.ق در حارث‌آباد از توابع شهرستان سبزوار و درگذشته‌ی ۴۷۰ ه‍.ق در غزنین) مورخ و نویسنده برجسته‌ی ایرانی در دربارِ غزنوی است و آرامگاه او در شهر سبزوار قرار دارد.
‌
شهرت بیهقی بیشتر بخاطر نگارش کتابی معروف به تاریخ بیهقی (تاریخ مسعودی) است که مهمترین منبع تاریخی در مورد دورانِ غزنوی است. او اوایل عمر را در نیشابور به تحصیل دانش اشتغال داشت، سپس به سِمَتِ دبیری، وارد دیوان سلطان محمود غزنوی و حکمرانان بعد از او شد و پس از درگذشت استادش بونصر مشکان به سمت دبیرِ دیوانِ شاهی برگزیده شد.

در روزگار مسعود غزنوی، پسر محمود غزنوی، بیهقی به بالاترین مقام در دیوان، رسید.
بیهقی نوشتن کتاب تاریخ بیهقی را به زبان فارسی در سن چهل و سه سالگی، آغاز کرد و بیست و دو سال از عمر خویش را بر سر نوشتن آن نهاد.

موضوع این کتاب، تاریخی است در سی جلد، ولی از این سی جلد، تنها شش جلد مانده ‌است. جلد نخستِ موجود نیز از میانه آغاز می‌شود. جناب بیهقی به دلیل نگارش این کتابِ تاریخیِ گران‌سنگ به زبان فارسی نو در قرن پنجم هجری، پدر نثر فارسی نیز نامیده می‌شود. این کتاب علاوه بر ارزشِ تاریخی، ارزشِ ادبی فراوانی نیز دارد و نقشی کم‌بدیل در تداوم و صیانت فرهنگِ ایرانی و زبانِ ملی ایرانیان یعنی زبانِ فارسی و بویژه نثر فارسی داشته است.
‌
یکی از بخش‌های بسیار جذاب و تاثیرگذارِ این کتاب از منظر تاریخی و بویژه از منظر ادبی داستان حسنک وزیر است.

حسنک وزیر، وزیر ایرانیِ دانشمند، مُدبر و کاردانِ دربارِ سلطان محمود غزنوی بود. خلیفه‌ی عباسی بخاطر ظنِّ به شیعه‌ی اسماعیلی بودنِ حسنک وزیر ، از محمود غزنوی خواست که وزیرش را برای اعدام تحویل دهد و سلطان محمود از اینکار اجتناب کرد. بعد مرگ سلطان محمود غزنوی، حسنک وزیر تلاش کرد تا مُحمّد پسر محمود و برادر مسعود به سلطنت برسد که محمد شکست خورد و مسعود، پسر دیگر سلطان محمود به تخت نشست و مسعود برای انتقام، خواسته‌ی خلیفه را اجابت کرده و حسنک وزیر را به دار آویخت.

صحنه به دار آویختن حسنک وزیر که در تاریخ بیهقی آمده‌است بی شک یکی از شاهکارهای نثر قرن پنجم فارسی است و در ویدئوی پیوست، این برشِ فوق‌العاده را از تاریخ بیهقی با خوانشِ محمود دولت‌آبادی، نویسنده معاصر ایرانی، می‌توانید بشنوید.


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 گوشه‌ای از نشستِ هفتگی سعدی‌خوانی در تبریز با حضور استاد حسین مهرنگ،‌ مدرّسِ برجستۀ زبان و ادبیات فارسی و جمعی از شهروندانِ فرهنگ‌دوستِ تبریز



عزیزی در اقصای تبریز بود
که همواره بیدار و شب‌خیز بود

سعدی شیرازی


‌
🔴 پی‌نوشت:
ویدئو مربوط به تابستان ۱۴۰۳ خورشیدی است.

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 پدیده‌ای بنام امارات!

✍️ صابر گل‌عنبری

رئیس امارات یک ماه بعد از سفر به آمریکا به روسیه رفت وبا پوتین دیدار کرد.

وی در آمریکا از بایدن لقب «شریک اصلی دفاعی» گرفت که الزاماتی امنیتی برای واشنگتن در منطقه دارد و در روسیه نیز پوتین از ورود روابط با امارات به فاز «شراکت راهبردی» گفت که رنگ‌وبوی اقتصادی و برگردانی منطقه‌ای دارد.

امارات امروز مقصد نخست سرمایه‌گذاری روسیه در منطقه است و حجم سرمایه‌گذاری وتجارت دوجانبه هم ۷ و ۱۱ میلیارد دلار است.

از اتحادیه اروپا هم اخیراً امضایی بی‌سابقه در مورد جزایر سه‌گانه [ایرانی] گرفت.

همواره شناخت رایج از امارات معطوف به کلیشه «عملگی» برای آمریکا بوده است؛ اما چنین روایتی حداقل اکنون با شراکت همزمان این کشور با دو خصم - واشنگتن و مسکو - مخدوش است. این چه «مزدوری» است که آقایش اجازه می‌دهد با دشمنش دمساز شود؟!

واقعیت این که این بازیگری و «جمع میان نقیضین» غالباً محصول افزایشِ عاملیتِ امارات است.

این که امارات عَلَم خصومت با اسلام سیاسی و نزدیکی با اسرائیل را برافراشته، بیشتر مولود نگاه حاکم بر این کشور است و الا قطر و عمان هم متحد آمریکا هستند و سیاست خارجی متفاوتی دارند.

‌
‌
🔴 پی‌نوشت:
بازنشرِ یادداشتی به معنای تأیید کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

🎥 بخشی از درسگفتار «تاریخ مشروطه» با تدریس داریوش رحمانیان، استاد تاریخ دانشگاه تهران

ستارخان: «زیر پرچم بیگانه نمی‌رویم!»

همت ستارخان چون به وطن، یار شد
باقر خانش ز جان یار وفادار شد
در همه‌جا یار او ایزد ستار شد
این یک سالار شد آن یک سردار شد

‌
@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 استاد و رودکی

✍️ جواد رنجبر درخشی‌لر، شاهنامه‌پژوه

اشک‌های از دل برآمدۀ استاد دکتر ژاله آموزگار در مزارِ رودکی‌، سخت تکان‌دهنده و سخت، معنادار است.

بارها فیلم را دیدم و از حسِ خالص‌اش سرشار شدم. من که استاد را از نزدیک می‌شناسم، می‌دانم که ذره‌ای ناراستی یا اغراق در اشک‌های از ته دل برآمده‌شان نبود. پس چگونه من با چهار دهه فاصلۀ سنی با استاد، اشک‌هایشان را معنا کنم؟

دکتر آموزگار، زادۀ خوی [در استان آذربایجان غربی]، تحصیل کردۀ تبریز و پاریس هستند و در تهران زندگی می‌کنند. چرا اشک‌های ایشان در [شهر] پنجکنت [تاجیکستان] روانه می‌شود و بغض‌شان گشوده می‌شود؟

من اشک‌ها را صرفاً عاطفی و هیجانی نمی‌دانم. اشک‌ها از دردِ فراقی است که بر جهانِ ما نشانده‌اند. حسرتی بر گذشتۀ درخشانِ شکوفای روزگارِ رودکی است. بر ایرانِ جدا افتاده از ایران است. مهری است خردمندانه یا خِردی است مهرآمیز بر ایرانِ از دست رفتۀ بزرگ.

فاصلۀ جغرافیاییِ [شهرهای] خوی و پنجکنت بسیار است. فاصلۀ اندیشۀ شمس تبریزی و رودکی هم کم نیست، اما این فاصله‌ها را مفهومی بزرگ به نام ایرانشهر، چنان به هم آورده که گویی خوی در ورارود است یا پنجکنت در آذربایجان و شمس و رودکی دو برادرند که هر کدام به راهی رفته است، بی‌آنکه برادری را فرو نهاده باشد.

اشک‌های استاد در مزارِ رودکی به ما فهماند که هنوز ایرانشهر زنده است، روح‌ِ رودکی حاضر است و می‌توان با آن گذشتۀ باشکوه در این دنیای به هم‌ریخته زندگی کرد. فهماند که همه‌جای ایران سرای من است و فهماند که امید به بازسازیِ ایرانشهر، امیدی واهی نیست.
همه اینها را مدیون استاد آموزگار هستیم. عمرشان دراز.

‌
@IranDel_Channel

💢

🔴 ۲۸ مهر، زادروزِ اسطورۀ ایستادگی و میهن‌دوستی، «ستارخان»

تو سردارِ قلبِ اسیران شدی
تو سوز نفس‌های ایران شدی
چه کردی تو با غیرتِ خون خود
تو جان دادی و جان‌جانان شدی


ستّارخان، سردارِ ملّی ایران:
«من می‌خواهم هفت دولت، زیر سایۀ بیرقِ ایران باشد.»


#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 پیامِ تصویری علی‌اکبر شکارچی به مناسبتِ نشستِ آیینِ گشایشِ مدرسۀ علی دهباشی

شنبه ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳ خورشیدی، آیین گشایشِ مدرسۀ علی دهباشی در روستای ماژین دره‌شهر ایلام، با حضورِ آموزگاران و دانش‌آموزان و اعضای هیئت مدیره انجمن حامی آغاز شد. نخستین سخنران، استاد علی‌اکبر شکارچی، نوازندهٔ کمانچه، آهنگساز و مدرس موسیقی ایرانی، در دو بخش، نخست شاهنامه‌خوانی و پیامی تصویری به این همایش، ارسال کردند که پخش شد و مورد توجه حضار قرار گرفت.

‌
@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🔴 مقایسۀ سرود «ای ایران»، با سایر سرودهای ملّی

[به مناسبت هشتادمین سال]

✍️ سالار سیف‌الدینی

سرود «ای ایران»، علاوه بر ویژگی‌های ظاهری، ویژگی‌های پنهان نیز دارد که آن را به اثری کم‌نظیر تبدیل کرده است. در این سروده خبری از «نفرت» از دیگری نیست. با اینکه منطق وجودی آن با دوران اشغال در جنگ دوم گره خورده است؛ اما متن آن از بغض یا داوری نسبت به یک دشمن متعین فراغت دارد. بنابراین مفهوم دشمن در این سرود دربارۀ این دشمن یا آن دشمن نیست، بلکه صرفاً درباره «دشمن» است. باید توجه داشت که همه سرودهای ملّی چنین نیستند. تصویرسازی‌ها یا اشاره‌های غیرمستقیم به دشمنی معیّن در بسیاری از سرودهای ملی که در حین جنگ یا مقاومت خلق شده‌اند، وجود دارد. برای مثال می‌توان به سرود «مارسییز» اشاره کرد که رنگی از تحقیر و تهدید دشمن و مناظر خون‌آلود در متن اصلی دارد. در سرود مارسییز آمده است:
"نعرهٔ این سربازان هراس‌آور را می‌شنوی؟
می‌آیند که به میان شما بتازند،
تا پسران، همسران و دوستانتان را از دم تیغ بگذرانند،
بگذار تا خون پلشت دشمنانمان،
شیارهای دشت‌هایمان را سیراب سازد".

سرود «ای ایران» فارغ از طبقه‌بندی‌های صنفی، جنسیتی، نژادی و زبانی است. حتی برخلاف سرود «لید در دویچن» و «لند در بِرگ» (سرود آلمان و اتریش) فارغ از ارجاعات مردانه است. اگرچه ستایش و توصیف میهن، مقتضای ذات هر سرود ملّی است؛ اما این ستایش در «ای ایران» با صُور خیال و معانی ادبی به شکلی ظریف و غیرمستقیم گره خورده است و در قیاس با «لید در دویچن» که با ترجیع‌بند اصلی «آلمان برتر از همه» آغاز و «سرزمین پدری» پایان می‌یابد، اشارت ظریف‌تری دارد. در سرود «ویلهلموس» (سرود ملی هلند) نیز مدلول‌های نژادی و مذهبی معینی دیده می‌شود. در بیت اول آن اشاره به «خون ژرمنی» و سپس مسیحیت بازنمود پر‌رنگی دارد.

دیگر ویژگی پنهان سرود «ای ایران» آن است که در متن آن نام هیچ حاکم یا فرومانروایی (مانند ویلیام اورانژ در سرود هلند) دیده نمی‌شود .حتی هیچ نام خاصی غیر از «ایران» در متن دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد به‌ طور کلی هر اُتوریته‌ای غیر از میهن در این متن به کنار رفته و معنویت آن نیز با کمک‌گرفتن از «نور ایزدی» تأمین شده است. در این سرود، «انسان ایرانی» نه با حاکمان بلکه با خود سرزمین پیمان می‌بندد؛ زیرا در طول تاریخ حاکمان می‌آیند و می‌روند؛ اما استمرار میهن، نامحسوس ولی ابدی است. حتی تأکید نیرومند بر استقلال و ضدیت با اشغالگری در متن سرود مستتر است؛ اما نامی از آن برده نمی‌شود تا هدف اصلی یعنی تداوم بقای موجودیت ملّی در رأس باشد. به طور کلی تعلق مکانی در این سرود، ارجحیت دارد و در نهایت این پیام کلی یعنی «آرزوی جاودانگی سرزمین» در آن مستتر است.


🔴 پی‌نوشت:
سرودِ «ای ایران» که آن‌ را سرود ملی غیررسمی ایرانیان می‌دانند با آهنگی از زنده‌یاد روح‌الله خالقی در‌ آواز دشتی و شعری از زنده‌یاد حسین گل‌گلاب نخستین بار ۲۷ مهرماه ۱۳۲۳ خورشیدی با صدای استاد غلامحسین بنان در تالار دبستان نظامی گنجه‌ای دانشکدهٔ افسری، در خیابان سپه تهران اجرا شد.
تصویر پیوست، شعر با دست‌خطِ زنده‌یاد حسین گل‌گلاب است.


🔴 برای مطالعه بیشتر به اینجا مراجعه کنید.

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 سخنانِ قالیباف و اعتراضِ تند لبنان!

✍️ صابر گل‌عنبری

در بحبوحۀ جنگ لبنان، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران با روزنامۀ فرانسوی لوفیگارو گفتگوی اختصاصی داشته که بخشی از آن بازتابی منفی در منطقه و به ویژه لبنان پیدا کرده است.

این روزنامه به نقل از قالیباف از اعلام آمادگی تهران برای مذاکره با پاریس در مورد اجرای قطعنامۀ ۱۷۰۱ شورای امنیت دربارۀ لبنان خبر داده است.

این گفته بر لبنان چنان سنگین آمده است که نخست‌وزیر دولت متشکل از حزب‌الله و متحدانش را برآشفته و به واکنش سریع واداشته است، تا جایی که از وزیر خارجۀ لبنان خواسته‌ است که کاردار سفارت ایران را احضار و نسبت به این موضع اعتراض کند.

هنوز واکنش تهران روشن نیست، اما بعید نیست روزنامه متهم و اعلام شود که اظهارات قالیباف به درستی نقل نشده است.

نجیب میقاتی، سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی ایران را «مداخلۀ آشکار» در امور داخلی لبنان «تلاشی برای تثبیت قیمومت (وصایت) غیر قابل قبول» بر این کشور توصیف کرده و گفته است: «ما به وزیر خارجۀ ایران و رئیس مجلس شورای اسلامی در سفرهای اخیر خود به لبنان ضرورتِ درکِ وضعِ لبنان را اطلاع دادیم؛ به ویژه که لبنان در معرضِ تجاوز بی‌سابقۀ اسرائیل قرار دارد و ما با همۀ دوستان لبنان از جمله فرانسه در حال فشار بر اسرائیل برای آتش‌بس هستیم».

میقاتی همچنین تأکید کرده است که مذاکره دربارۀ این قطعنامه صرفاً از جانب کشور لبنان باید انجام شود و نه کشور دیگری و دیگر طرف‌ها جا دارد از آن حمایت کنند.

این سخنان در مصاحبه با لوفیگارو دستمایۀ فشار سنگینی از جانبِ مخالفانِ داخلی بر حزب‌الله در این جنگ خواهد بود. موضع‌گیری سریع میقاتی هم از این منظر قابل تأمل است.


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 اروپا و جزایر سه‌گانه

✍️ مهدی تدینی

جنگ روسیه در اوکراین باعث شد ایران خنجر دیگری بخورد. اروپا ایران را در مورد جزایر سه‌گانه «اشغالگر» خوانده است. درست است که امارات با عصای موسای تجارت و اقتصاد و با بازی‌های بُرد - بُرد به خوبی یاد گرفته است کار خود را از پیش برد (کاری که البته هیچ مهارت شگرفی نیست، فقط لازم است ایدئولوژی چپ عقل سلیم را فلج نکرده باشد)، اما این فقره، یعنی این همراهی عجیب اروپا با امارات و غش کردن اروپایی‌ها در آغوش امارات بیشتر پیامد جنگ اوکراین و دوستی خاله‌خرسۀ روسیه با ایران است تا نتیجۀ مهارت عقل‌سلیمِ اماراتی. برویم عقب‌تر...

اوایل سال ۲۰۲۲ ــ زمستان ۱۴۰۰ ــ اولیانوف، نمایندۀ روسیه در مذاکرات هسته‌ای، مَرد پرحرفِ مذاکرات که همیشه دست‌به‌توئیت بود و بر اساس تعداد بطری‌ها روی میز مذاکرات هسته‌ای خبرهای خوش توئیت می‌کرد، در توئیتی نوشت «فقط پنج دقیقه تا توافق هسته‌ای با ایران مانده است». درست می‌گفت! فقط پنج دقیقه مانده بود، منتها این شعرِ او مصرع دومی هم داشت! نگفته بود که رئیسش، پوتین، قصد دارد در دقیقۀ چهارم به اوکراین حمله کند. لشکرهای روسیه وارد خاک اوکراین شدند و اولیانوف هم که دیگر کاری در ژنو نداشت دفتر - دستکش را جمع کرد و کلاً رفت که رفت!

ساعت مذاکرات در همان دقیقۀ چهارم برای همیشه به خواب رفت. در جنگ روسیه و غرب توافق هسته‌ای قطعاً به ضرر روسیه بود، زیرا روسیه می‌خواست از اهرم انرژی علیه غرب استفاده کند ــ همان تئوری پوچ و بی‌نتیجۀ «زمستان سخت» که روس‌دوستان در ایران نیز از «راشاتودی» یاد گرفته بودند و تأمل‌نشده تکرار می‌کرد... وینتر ایز کامینگ! وینتر ایز کامینگ! زمستان‌ها آمدند و رفتند و از انرژی اهرمی برای روسیه درنیامد، اما بازندۀ بازیِ روسیه با کارت انرژی که بود؟ ایران! در حالی که ایران می‌توانست دریچۀ امید اروپا باشد، روسیه جلوی مذاکرات را سد کرد و ایران را به بخشی از کابوسِ اوکراین بدل کرد.

این اقدام امروز اروپا را نیز باید یکی دیگر از ترکش‌های جنگ اوکراین بدانیم. اگر روسیه در جنگ با اوکراین واقعاً به کمک ایران نیاز دارد، یعنی از این پس نیز فقط برای ایران هزینه دارد! وقتی خود روسیه نمی‌تواند گلیم خود را در برابر غرب از آب بیرون کشد، چه گلی قرار است سر دیگران بزند؟ کَل اگر طبیب بودی، سر خود دوا نمودی! اروپایی که با مدل اقتصادیِ سوسیال دهه به دهه ضعیف‌تر، و به جیب مالیات‌دهندگانِ اقتصاد «نئولیبرالِ» آمریکا محتاج‌تر می‌شود، مجبور شده است برای اوکراین خرج کند. امارات وارد بازی بُرد - بُرد با اروپا می‌شود، در حالی که روسیه ایران را درون جنگی می‌کشد که برای اروپا فقط ضرر است. پس باید منتظر ضربه‌های دیگری از جانبِ اروپا باشیم. اما وقتی خود چین و روسیه که ــ به خیال ما ــ طرف ما هستند پای بیانیه‌ای را امضا می‌کنند که به نفع امارات است، از اروپا چه انتظاری می‌رود؟

دولت پزشکیان هم حتی قبل از تشکیل کابینه‌اش مشخص بود قرار نیست در این معادلات دیپلماتیک تغییری دهد. وزیر خارجه روز اول آب پاک را روی دست همه ریخت و گفت ما با آمریکا مشکل مبنایی داریم. پس مسئله فقط کاستن از هزینه‌های احتمالی است (اما مگر دولت‌های قبل چنین نکردند؟). این دنیا محل بده‌بستان است. طرفداران رابطۀ اقتصادی با چین در توجیه چین‌دوستی خود می‌گویند: چین دومین اقتصاد دنیاست! یعنی شگفت‌انگیزترین و البته عصبانی‌کننده‌ترین جواب ممکن را می‌دهند! استدلال کلان ما را خُرد می‌کنند و یک تکه از آن تحویل خود ما می‌دهند! اگر ارتباط با دومین اقتصاد بزرگ دنیا مفید است، پس تخریب رابطه با اقتصادهای اول، سوم، چهارم، پنجم، ششم، هفتم، هشتم و نهمِ دنیا مطلقاً ضرر است! اتفاقاً رابطۀ اقتصادی با همان اقتصاد دوم هم زمانی واقعاً مفید است و به بهره‌کشی یک‌طرفه منجر نمی‌شود که همزمان ایران با سایر قدرت‌ها هم روابط اقتصادی داشته باشد. با هیچ پاک‌کن، با هیچ سمباده و با هیچ اسیدی نمی‌توان این اصل را از دفتر واقعیات این جهان پاک کرد! با شعار صخره‌ها جابجا نمی‌شوند. با فریاد کوه‌ها نمی‌گریزند. پس با تبلیغات صداوسیما هم نمی‌توان هزینه‌های بی‌کران انزوای ایران را انکار کرد.

نفت و گاز ما زیر خاک می‌ماند، استعداد جوانان ما هدر می‌رود و نخبگان ناامید می‌شوند، سرمایه‌هایی که باید به شمال خلیج فارس سرازیر شود، به جنوب آن می‌رود، انواع سرمایه از ایران می‌گریزد، از صادرکنندۀ گاز به واردکنندۀ آن تبدیل می‌شویم، مردمی که شصت سال پیش سوار خودروی آمریکایی، آلمانی و ژاپنی بودند، پرایدسوار می‌شوند، امید به خرید مسکن یک‌قرنی می‌شود و کشوری که آینده‌دارترین قدرت غرب آسیا به نظر می‌رسید، در برابر امارات توان دیپلماتیک لازم را برای دفاع از خود ندارد. ادامۀ این راه نیز چیزی مگر سرمایه‌سوزی در بر ندارد! والسلام!
‌
‌
@IranDel_Channel

💢

🎥 قسمتی از قطعۀ «تنب» از سوئیت سمفونی خلیج فارس

اجرای ارکستر سمفونیک لندن
آهنگساز و رهبر ارکستر: شهرداد روحانی


شهرداد روحانی،‌ آهنگساز و موسیقی‌دانِ ایرانی با انتشار ویدئوی بالا نوشت:

جزایر سه‌گانه، نگین‌های درخشانِ خلیج فارس، نماد غرور و صلابت سرزمین‌مان و هر موجِ خلیج فارس، بازتاب هزاران سال تمدن و فرهنگِ این سرزمینِ کهن


@IranDel_Channel

💢

🎥 چه می‌کنید آقای زنوزی؟
موتورِ تولیدِ نفرت

[ گزارش، محصولی از تارنمای ورزش‌مدیا ]


🔴 ویدئو را می‌توان از طریقِ یوتیوب هم تماشا کرد


🔴 بازنشر یک ویدئو به معنای تأیید کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🔴 هماهنگیِ بزرگ علیه حاکمیتِ ملّی ایران

احتمال تکرارِ تجربۀ جنگِ کانالِ سوئز در ۱۹۵۶

✍️ حمید احمدی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

در حالی‌که جمهوری اسلامی، درگیر بحران‌های منطقه‌ای مربوط به جهانِ عرب شده و در نتیجه آن، جهان در انتظار کشمکش بزرگ میان جمهوری اسلامی و اسراییل است، برخی همسایگانِ جنوبی ما که سال‌هاست مدعی حاکمیت بر جزایر تاریخی ایران در خلیج فارس هستند، از فرصت استفاده کرده و علاوه بر چین و روسیه، اینک به گونه‌ای بی‌سابقه، حمایت اتحادیه اروپا را در تأیید ادعای خود دربارۀ جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک را بدست اورده‌اند. بی‌گمان این یک اقدامِ حساب شده و تلاش برای مشروع جلوه دادن ادعای امارات عربی متحده، پیش از هرگونه اقدام نظامی برای اشغالِ جزایر ایران یا در گرماگرم درگیری نظامی میان اسراییل و جمهوری اسلامی و یا در پی تضعیفِ توان نظامی ایران بدنبالِ تهاجم نظامی اسراییل به ایران است.
این امر مرا به یاد ماجرای جنگ کانال سوئز در اکتبر ۱۹۵۶ [میلادی] می‌اندازد که در گرماگرم تهاجم فرانسه و انگلستان به مصر، اسراییل در یک حملۀ غافلگیر کننده از شرق به مواضعِ مصر در کانال سوئز حمله بُرد تا به اهداف از پیش طراحی شدۀ خود دست یابد.
امیدواریم امارات عربی متحده و کشورهای حامی آن، مرتکب چنین اشتباهی نشوند، چون بدون شک در این پروژۀ خود شکست خواهند خورد و روزگارِ ایران همیشه چنان نخواهد بود که آنها آرزویش را دارند. تجربۀ تاریخی نشان داده است که ایران همیشه قفنوس‌وار از دلِ خاکسترهای ناشی از ویرانی‌های گوناگون، دوباره سر بر آورده و در رستاخیزی دوباره، توانِ ملی خود را زنده خواهد کرد.
نیروهای جان برکفِ مسلح ایران باید با هوشیاری تمام، مواظب حرکت‌های ایذایی همسایگان پُر ادعای جنوبی‌مان باشند و به دیپلماسی و سفرهای خوش‌بینانه و گاه توهمی دولت‌مردانِ ما در جلب دوستی آنها، دل نبندند.
اجلاس مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا و حمایت اتحادیه از ادعاهای امارات بر جزایر ما، آشکارترین نشان نابهنگام بودنِ دیپلماسی دیرهنگامِ دولتمردان و دست اندکاران سیاست خارجی است.


@IranDel_Channel

💢

🔴 انجمن حمایت از بیمارانِ مبتلا به سرطان پژواک - تبریز


نشانی:
تبریز، خیابان جدید ارگ، مابینِ خیابانِ طالقانی و تقاطعِ مقصودیه، انجمن خیریه پژواک

تلفن تماس:
۰۴۱ - ۵۹۳۰

‌
🔴 برای کسب اطلاعات بیشتر به کانال تلگرامِ انجمن مراجعه کنید.

‌
#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 دکترین هسته‌ای و طنابِ نظامی‌گرایی

✍️ مهدی تدینی

برخی حرف‌ها را باید به وقتش گفت؛ تا دیر نشده است ــ فردا نه‌تنها ممکن است دیر باشد، حتی ممکن است سخن گفتن درباره‌اش هم ناگزیر ممنوع باشد. جدای از این، عقل حکم می‌کند شهروند مسئول در برابر خطرهایی که تأمل‌ناشده در سیاست مطرح می‌شود، موضع‌گیری کند.

در این روزها از راهروهای مجلس تا این‌سو و آن‌سو در رسانه‌ها برخی از «تغییر دکترین هسته‌ای» صحبت می‌کنند و منظور از این تعبیرِ سنگین احتمالاً به زبان ساده ساختن بمب اتم و حرکت به سوی تسلیحات هسته‌ای است. نفس اینکه کسانی به این سادگی دربارۀ این مسئله حرف می‌زنند، بدون در نظر گرفتن هزینه‌های آن برای ایران و مردمش، دلهره‌آور است. بیش از بیست سال است برنامه‌ای هسته‌ای که رسماً و زیر نظر نهادهای بین‌المللی، «صلح‌آمیز» نامیده شده است، هزینه‌ای هنگفت به ایران و چند نسل از مردمانش تحمیل کرده است، حال مدعیان تغییر دکترین هسته‌ای بر مبنای چه محاسبۀ فایده و ضرری از حرکت به سمت تسلیحات هسته‌ای دم می‌زنند؟ مگر این مملکت چقدر توان سرمایه‌سوزی دارد؟ اصلاً نفس اینکه این نوع نظامی‌گراییِ مطلقاً یکسونگر می‌تواند چنین صدای رسایی بیابد، ترسناک است.

هر گونه حرکت به سوی تسلیحات هسته‌ای پیامدهای محاسبه‌ناپذیر، بلندمدت و بسیار خطرناکی می‌تواند برای ایران و ملتش داشته باشد. بی‌تعارف‌ ایران یگانه داشتۀ ماست؛ بزرگ‌ترین داشتۀ ماست؛ هم پدر و مادر و هم فرزند ماست. نمی‌توان تصمیم‌گیری دربارۀ سرنوشت یگانه داشته‌مان را به کسانی واگذار کنیم که سایر تصمیماتشان را دیده‌ایم. کسانی که دم از تغییر دکترین هسته‌ای می‌زنند باید دقیق توضیح دهند آیا حساب هزینه‌هایی را که به کشور تحمیل می‌شود کرده‌اند؟

از ظواهر امر برمی‌آید که درگیری با اسرائیل رو به تشدید می‌رود. و این‌‌طور که پیداست این درگیری به بهترین بهانه تبدیل شده تا کسانی که گویا از اول هم بدشان نمی‌آمده است کار به اینجا برسد، اینک از ضرورت تغییر دکترین صحبت کنند. ترسم این است که اگر تنش با اسرائیل بالا بگیرد، جوی احساسی و برافروخته ایجاد شود که دیگر نتوان از عقلانیت صحبت کرد؛ دیگر نتوان توسَنی را که عمداً رم داده شده است، آرام کرد.

اما محاسبۀ آنچه رخ خواهد داد، اصلاً سخت نیست، فقط کافی است ذهن را از تلقینات نظامی‌گرایانه دور نگه داریم، همان‌گونه که بیست سال پیش می‌شد حدس زد چه مسیری در انتظار پروندۀ هسته‌ای است. تسلیحات هسته‌ای در دست جمهوری اسلامی همۀ بازیگران دور و نزدیک مرتبط را علیه ایران خواهد کرد. حتی کشورهای دوست، بمب اتم در دست ایران را تحمل نخواهند کرد. همسایگانمان برآشفته خواهند شد و همین همکاری اندک را با ایران قطع خواهند کرد. تصور می‌کنید حتی روسیه و چین قدرت اتمی ایران را تهدید نمی‌بینند؟ روسیه از فضای جامعۀ ایران آگاه است و می‌داند نمی‌توان با اطمینان گفت همیشه دولتی روس‌دوست در ایران در قدرت خواهد بود. ایران و روسیه ممکن است در بلندمدت انواع اختلافات را داشته باشند. پس بمب اتم حتی در نظر روسیه برای ایران میوۀ ممنوعه است. اما در مقابل، روسیه که ایران را رقیب خود در بازار انرژی می‌داند، اصلاً بدش نمی‌آید ایران برای همیشه از بازارهای نفت و انرژی حذف شود و حتی به خریدار گاز روسیه بدل شود. پس بهترین گزینه انزوای هر چه بیشتر ایران است و لغزیدن به سمت تغییر دکترین هسته‌ای این خواستۀ روسیه را محقق می‌کند. چین نیز شرکای پرسودترِ عربستان و امارات را نمی‌دهد به ما نمی‌فروشد و در این برآشفتگی علیه ما خواهد بود.

برآشفتگی ترکیه، عربستان و امارات نیز مثل روز روشن است و چه‎بسا این کشورها را به سمت اسرائیل سوق خواهد داد. همان قدرت‌هایی نیز که بیش از دو دهه است با برنامۀ هسته‌ای «صلح‌آمیز» جمهوری اسلامی مشکل داشته‌اند، به سوی بدترین سناریوها حرکت خواهند کرد و بعید است دیگر ابزار «وتوی شورای امنیت» نیز بتواند به ایران کمک کند. فقط کارت خوبی خواهد شد، برای امتیاز گرفتن روسیه و چین از آمریکا و اروپا. وقتی همسایگان ترسیده باشند و گزینۀ وتو نیز از کار بیفتد، بدترین سناریوها را در سطح رسمی شورای امنیت می‌توان نوشت و اجرا کرد ــ البته لازم نیست به جنگ فکر کنید، به تحریم‌هایی کمرشکن‌تر از قبل فکر کنید که در عرض یک دهه بدون جنگ عصارۀ این کشور و مردمش را می‌کِشد. نظامی‌گرایی بدترین عزیمتگاه برای برنامه‌ریزی و تضمین آینده و توسعۀ یک کشور است. سر بهروزی مردم قمار نکنید و با طناب نظامی‌گرایی وارد هیچ چاهی نشوید که برون‌رفتی ندارد.



🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک یادداشت به معنای تأیید کلِ محتوای آن و تأیید تمام مواضعِ نویسندۀ یادداشت نیست.

@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🎙 نقدِ ادبی در عصرِ مشروطه

سخنران:
باقر صدری‌نیا، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز و عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

[ پوشۀ شنیداری نود و ششمین سخنرانی ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی ]


تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۲۳ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی


@IranDel_Channel

💢

🎥 اشک‌های استاد ژاله آموزگار هنگامِ زیارتِ آرامگاه رودکی در کشور تاجیکستان


@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🔴 بازگشتِ موشک به سکوی پرتابِ خود!

✍️ طوس طهماسبی

کامیابی آزمایشِ دیروز شرکت اسپیس ایکس در بازگرداندنِ بوستر یا پیشرانِ موشک به سکوی پرتاب، تحولی بزرگ در راه تحققِ دورۀ تاریخی جدیدی در زندگی چند هزار سالۀ بشر یعنی گذر از جهانِ تک سیاره‌ای به جهان چند سیاره‌ای است.

دور نیست که در دو الی چهار دهۀ آینده شاهد شکل‌گیری کولونی‌های انسانی در مریخ یا سیارات دیگر باشیم و روندِ عظیم استخراج منابع و انرژی از کُرات دیگر، زندگی بشر را به گونه‌ای دگرگون کند که امروز حتی تصورش هم محال باشد.

مهمترین جنبۀ کامیابی آزمایش دیروزِ ایلان ماسک و همکارانش، برداشتن گامی بسیار بلند در جهت اقتصادی کردن و آسان کردن سفر به فضا است‌. به بیانی دیگر ایلان ماسک در حال رساندن عرصۀ فضانوردی و خدمات فضایی به مرحلۀ تولید انبوه است و این شرطِ اول تسخیر و بهره‌برداری از کُرات دیگر است.

رؤیای همیشگی [ايلان] ماسک، امکان پذیر کردن حیات بر روی دیگر کُرات بود. او در آغاز این مسیر دریافت که اولین مانعِ بزرگ، دشواری و هزینۀ سرسام‌آور سفر به فضا است. برای از میان برداشتن این مانع، او در گام اول ساختار تولید موشک‌های فضایی را تغییر داد و موشک‌هایی بسیار ارزان‌تر تولید کرد. این تحولی درخشان بود اما کافی نبود. ماسک با نیروی تخیل مخصوص به خودش، این ایدۀ حیرت آور را مطرح کرد که چقدر عالی می‌شود که بتوانیم از هر موشک، بارها استفاده کنیم! بدین ترتیب امکان برگرداندن قسمتِ اول موشک یا پیشران آنها را فراهم کرد. در مرحلۀ بعد چون مشاهده شد که موشک ممکن است در نقاطِ دوردست فرود آید و هزینۀ یافتن و حمل آن به پایگاه زیاد است، دست به کار پروژه‌ای شد که بازگشتِ موشک به سکوی پرتاب را ممکن سازد!

حتی ده سال پیش تصور این که موشک به فضا برود، محموله را تحویل داده و سپس به سکوی پرتاب خود در زمین بازگردد، ناممکن بود، اما امروز این امر محقق شده و این آغاز حرکت به سمت جهانِ چند سیاره‌ای است.

ایلان ماسک مسیر خود را در آغاز از راه شکستنِ انحصار دولتی در تولید موشک‌های فضایی آغاز کرد. او مناسبات بازار و سرمایه‌داری را به قلب صنعت فضانوردی برد. بدون این کار بزرگ، تحول امروز ناممکن بود. ماسک همین امسال در پروژۀ دیگرش، درمان نابینایی و فلج مغزی را از راه کاشتن تراشه‌های بسیار کوچک نورالینک در مغز انسان ممکن کرد. در سال‌های اخیر هیچ فرد، نهاد یا مجموعۀ انسانی به قدر ایلان ماسک زندگی بشر را متحول نکرده است.

بشر امروز این تحولات را مدیون سرمایه‌داری آمریکایی و منطقِ مخصوص آن است. چپ‌گرایانی نظیر چامسکی پروژه‌های ماسک را ادا و اطوار، خودنمایی پوچ و اتلاف پول می‌خواندند. آنها و نظایرشان امروز کجا ایستاده‌اند؟



🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک یادداشت به معنای تأیید کلِ محتوای آن و تأییدِ تمام مواضع نویسندۀ یادداشت نیست.

@IranDel_Channel

💢

🎥 نشست تخصصی تحولات قفقاز و کریدور جعلی زنگزور در خبرآنلاین

خطرات گشایش کریدور جعلی زنگزور چیست؟
ایران چه باید بکند؟
تهران چگونه مانع ایروان برای فتح باکو (در جنگ نخست قره‌باغ) شد؟
ارتش جمهوری باکو را ایران تشکیل داد


با حضور
بهرام امیراحمدیان، استادیار مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز در دانشگاه تهران
سید علی سقائیان، سفیر سابق ایران در ارمنستان
آندرانیک سیمونیان، کارشناس حوزۀ قفقاز

در این نشست، دربارۀ ماهیتِ کریدور جعلی زنگزور یا دالان موهوم توران، نقش بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، الزاماتِ حقوقی معاهدۀ ۲۰۲۰، امیال ژئوپلیتیکی جمهوری باکو و ترکیه و سیاست روسیه نسبت به تحولات قفقاز جنوبی و موضوعات دیگر بحث شد.


🔴 فیلم نشست را می‌توان در یوتیوب هم مشاهده کرد.


🔴 پی‌نوشت:
بازنشر یک ویدئو به معنای تأییدِ کلِّ محتوای آن نیست.

@IranDel_Channel

💢

🔴 آیینِ رونمایی از کتاب «باستان‌گرایی در هنر قاجار»، نوشتۀ «علی‌اصغر میرزایی‌مهر»



سخنرانان:
بهمن نامور مطلق، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
آرش حیدری، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ

زمان:
پنج‌شنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی، ساعت ۱۵

مکان:
تهران، مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد، موزۀ هنرهای زیبا



#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

🔴 حافظ‌پژوهی در آذربایجان

با حضور و سخنرانی جمعی از صاحب‌نظران و حافظ‌پژوهان


زمان:
سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی
ساعت ۱۷

مکان:
تبریز، خیابان ثقه‌الاسلام، کوی سرخاب، بنیاد ایران‌شناسی استان آذربایجان‌شرقی


#اطلاع_رسانی

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 چرا فردوسی، «حکیم» است؟

✍️ حسین مهرنگ، پژوهشگر و مدرّس برجستۀ زبان و ادبیات فارسی

گروهی از شاعرانِ سرزمین ایران با برنام و عنوانِ «حکیم» شناخته می‌شوند، مانند حکیم فردوسی حکیم نظامی، حکیم‌ سنایی، حکیم فضولی و...

چه امری موجبِ تشرفِ آنان، بدین صفت متعالی بوده است؟

آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد مفاهیم حِکمی و پندآموزی است که در لابلای متنِ اصلی داستان‌ها و روایات و دیالوگِ قهرمانانِ داستان، خودنمایی می‌کند.

تنها به ذکر مثالی از شاهنامه اکتفا می‌کنم. در دو جای شاهنامه فردوسی، بیتی مکرّر و بسیار پر معما و حکمت‌آمیز دارد:

اول، وقتی اسفندیار پسرش بهمن را با پیشنهادِ تسلیمِ رستم و بند بر پای نهادن، روانۀ حضور رستم می‌کند، رستم در پاسخ با ملایمت و درایت و دوراندیشیِ پیرانه چنین می‌گوید

ندیدست کس بند بر پای من
نه بگرفت پیلِ ژیان جای من

تو آن کُن که از پادشاهان سزاست
مدار آز را دیو بر دست راست

به مردی زِ دل دور کُن خشم و کین
«جهان را به چشمِ جوانی مبین»

این بیت یک‌بار دیگر در داستانِ فریدون و بالیدن و نیرو گرفتنش از زبان فرانک، مادرِ فریدون، باز گفته می‌شود:

آبتین، پدر فریدون و همسر فرانک به دست ضحاک گرفتار می‌آید، کشته می‌شود و مغزش خوراک ماران ضحاک می‌شود.

فرانک، فرزند خود فریدون را از دسترس ضحاک پنهان می‌دارد و او را با شیر گاوی به نام «برمایه» می‌پرورد.
آنگاه که فریدون به شانزده سالگی می‌رسید از البرزکوه فرود می‌آید و جویای نام و نشان پدر و تبار خود می‌شود. فرانک، داستان زندگی خود و آبتین و کودکیِ فرزند را بی‌کم و کاست برای او باز می‌گوید.

فریدون برآشفت و بگشاد گوش
زِ گفتار مادر برآمد به جوش

دلش گَشت پردرد و سَر پر زِ کین
بر ابرو زِ خشم اندرآورد چین

چنین داد پاسخ به مادر که شیر
نگردد مگر به آزمایش دلیر

فردوسی در این جا سخنی حکیمانه می‌گوید که از خود اوست، نه داستان؛ و برای همیشه است‌، نه تنها داستان فریدون.

افزون بر آنکه خطر رویارویی با ضحاک را چون دیگر منابع از زبانِ فرانک باز می‌گوید، فریدون را با آرزوی شادکامی و پیروزی راهی می‌کند و فرزندِ جوان را که به کین‌خواهی کمر بسته است از سرمستیِ جوانی و خودبینی و برمنشی پرهیز می‌دهد:

جز این است آیین و پیوند کین
«جهان را به چشمِ جوانی مبین»

که هر کاو نبیدِ جوانی چشید
به گیتی، جز از خویشتن را ندید

بدان مستی اندر دهد سر به باد
تو را روز، جز شاد و خرّم مباد

این بنده، در روزگار معلمی، پیوسته این مصراع حکمت‌آمیز را با خطّی خوش و جلی می‌نوشتم و بر تخته‌سیاه نصب می‌کردم تا فرزندانمان بدانند که «نباید جهان را به چشمِ جوانی بنگرند.»


@IranDel_Channel

💢

‍ ‌
🎙 پوشۀ شنیداری سلسله نشست‌های «ایران همین جاست که ایستاده‌ایم»

نشست یکم: شاهنامه فردوسی و آیندۀ ایران


سخنران:
جواد رنجبر درخشی‌لر،‌ شاهنامه‌پژوه و دکترای علوم سیاسی

▪️شاهنامه متن دورۀ شکوفایی است که در دورۀ انحطاط فهم نمی‌شود.

▪️شاهنامه مصیبت‌نامه نیست، خردنامه است.

▪️حتی یک بیت ایدئولوژیک در شاهنامه وجود ندارد.

▪️در شاهنامه اصالت خون و نژاد مطرح نیست، اصالتِ خانواده، مطرح است.


تاریخ سخنرانی:
شنبه ۲۱ مهرماه ۱۴۰۳ خورشیدی


(از کانالِ سیاست‌نامه پلاس)


@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 هفت پیامد راهبردی درگیری ایران و اسراییل

✍️ آرش رئیسی‌نژاد،‌ دکترای روابط بین‌الملل

معادله جدید قدرت در منطقه

اول اکتبر (دهم مهرماه)، ایران برای دومین بار با انبوهی از موشک‌ها به خاک اسرائيل حمله کرد؛ حمله‌ای که از تشدید درگیری‌های جاری میان این دو قدرت منطقه‌ای خبر می‌داد. اسرائیل، اوایل مردادماه امسال، «اسماعیل هنیه»، رهبر حماس را در تهران ترور کرد و به تازگی نیز، «سیدحسن نصرالله»، رهبر حزب‌الله و سردار «عباس نیلفروشان» از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در بیروت به شهادت رساند. پس از این بود که ایران حمله‌ای آشکار، گسترده و مستقیم علیه دشمن قسم‌خورده خود ترتیب داد. با این درگیری، حالا هر لحظه بیم آن می‌رود که کل خاورمیانه به یک جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای وارد شود.

صرف نظر از اینکه این جنگ رخ می‌دهد یا نه، تبادل آتش میان ایران و اسرائیل توازن قوا در منطقه را به سمت تازه‌ای سوق داده است. این معادله جدید قدرت، مستقل از خود درگیری، همچنان پابرجا خواهد ماند. در واقع، درگیری میان ایران و اسرائیل نمایانگر هفت پیامد راهبردی مهم است.

اول، تغیر بنیادین در راهبرد نظامی-امنیتی

بنیان استراتژی امنیت ملی و نظامی ایران که بر متحدان نظامی غیردولتی متکی بود، به صورت تدریجی به سمت نوع جدیدی از بازدارندگی پیش می‌رود. این تحول عمیق را می‌توان در نحوه جایگزینی چهره‌های کلیدی در سازمان نظامی ایران مشاهده کرد: از سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه که مسئول عملیات نظامی برون‌مرزی ایران در منطقه بود، به سردار «امیرعلی حاجی‌زاده»، فرمانده نیروی هوافضای سپاه. این تغییر نشان می‌دهد که استراتژی «منطقه خاکستری» ایران که درگیری غیرمستقیم از طریق متحدان غیردولتی مانند حماس و حزب‌الله را در اولویت قرار داده بود، اکنون به راهبرد مکمل بدل شده است.

دوم، عبور از راهبرد صبر استراتژیک به اقدامات تلافی‌جویانه

ایران از موضع خود مبنی بر «صبر استراتژیک» صرف نظر کرده است. از پایان جنگ خونین هشت ساله با عراق، استراتژی نهان رهبران نظامی ایران بر جذب ضربه‌های کاری و تلافی آن‌ها در زمان مناسب، استوار بود. با این حال، خرابکاری مداوم اسرائیل در خاک ایران در طول ده‌ها سال، راهبرد «ابهام استراتژیک» ایران را به «صبر استراتژیک منفعلانه» تقلیل داده بود که مشخصه آن عدم انجام اقدام تلافی‌جویانه بود. حالا این دومین بار است که ایران راهبرد صبر استراتژیک را کنار می‌گذارد. پس اعمال فشار شدید از سوی حامیان متنفذ خود و بخش گسترده‌‌‌ای از افکار عمومی در داخل کشور، ایران به این نتیجه رسیده است که ناتوانی از تلافی‌جویی، یک نقطه‌عطف استراتژیک است.

سوم، قدرت موشکی نقطه اتکای امنیت ملی

ایران اکنون در زمینه بازدارندگی، آشکارا سیاست متمایزی پیش گرفته است. اقدام تلافی‌جویانه شدید سپاه پاسداران، اراده و توانایی ایران برای انجام حملات مخرب علیه اسرائیل را به نمایش گذاشت. برخلاف حمله اول در ماه آوریل (فروردین) که بیشتر موشک‌ها و پهپادهای ایرانی رهگیری شده بودند، حمله موشکی دوم موفق‌تر بود و از سد سیستم‌های دفاعی پیشرفته اسرائیل عبور کرد. فضای هوایی اسرائیل یکی از محافظت‌شده‌ترین فضاهای هوایی جهان است و اسرائيل به پیشرفته‌ترین فناوری ضدموشکی مجهز است. با همه این‌ها اما چندین موشک ایرانی به پایگاه‌های هوایی کلیدی در اسرائیل اصابت کردند. این اتفاق اهمیت قدرت موشکی در راهبرد امنیت ملی ایران را برجسته می‌کند و این احتمال را تقویت می‌کند که توانمندی‌های موشکی ایران در مذاکرات آتی با غرب غیرقابل‌مذاکره است. احتمالاً تهران اکنون انگیزه بیشتری برای تقویت توانایی‌های نظامی خود، از جمله استقرار جنگنده‌های سوخو Su-35، خرید سیستم‌های دفاع ضدموشکی ساخت روسیه و گسترش همکاری نظامی با مسکو، دارد.


🔴 دنباله یادداشت را در بخشِ «مشاهده فوری» بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢